Bi Kip Chemistry -...
Transcript of Bi Kip Chemistry -...
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 1 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 1®
Bi Kip
Chemistry
Bí kíp hóa học
Kiến thức bị lãng quên
B y K a i t o r k i d
V e r s i o n 2.4
Last U p l o a d 08/05/2014
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 2 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 2®
MỤC LỤC
Lời nói đầu ........................................................................................................................................ 4
Sơ đồ tổng quát ................................................................................................................................ 5
Hóa học đại cương & phân tích................................................................................................ 6
[CÁc khái niệm & định lí,…] ............................................................................................................. 6
Part I. Nguyên tử ....................................................................................................................................... 6
Part II. LKHH .............................................................................................................................................. 8
Part III. Tốc độ PƯ & cân bằng hh .......................................................................................................... 11
[Nguyên tử] ................................................................................................................................... 12
Part I: … ................................................................................................................................................... 12
[các vấn đề về bảng tuần hoàn ] .................................................................................................... 14
Part I: Bảng tuần hoàn ............................................................................................................................ 14
Part II: Quy luật tuần hoàn tổng quát ..................................................................................................... 14
Part III: Quy luật khác trong từng nhóm ................................................................................................. 15
[So sánh bán kính nguyên tử, bán kính ion] .................................................................................. 16
Part I: Method .......................................................................................................................................... 16
Part II: Ex ................................................................................................................................................. 16
[Liên kết hóa học] .......................................................................................................................... 17
Part I: Liên kết ......................................................................................................................................... 17
Part II: Lai hóa ......................................................................................................................................... 17
Part III: Tinh thể ...................................................................................................................................... 19
[So sánh lk hidro, nhiệt độ sôi, tính axit, bazo, tính tan… ] .......................................................... 21
Part I: 1 số yếu tố ảnh hưởng sự so sánh ............................................................................................... 21
Part II: so sánh liên kết hidro .................................................................................................................. 22
Part III: so sánh nhiệt độ sôi ................................................................................................................... 22
Chủ đề [1]: [Các nguyên tắc so sánh nhiệt độ sôi] ......................................................................... 23
Chủ đề [2]: [Các chú ý khi làm bài tập so sánh nhiệt độ sôi] ......................................................... 24
Chủ đề [3]: [Nhiệt độ sôi & nc 1 số chất](tham khảo) .................................................................... 25
Part IV: so sánh nhiệt độ nóng chảy ....................................................................................................... 25
Part V: so sánh tính axit, bazo ................................................................................................................. 25
Hóa học vô cơ ........................................................................................................................ 27
[CÁC khái niệm vô cơ khó nhớ ] ..................................................................................................... 27
Part I ........................................................................................................................................................ 27
[CÁC tên gọi vô cơ khó nhớ ] ......................................................................................................... 29
Part I: Nhóm Halogen .............................................................................................................................. 29
Part II: Nhóm oxi ..................................................................................................................................... 29
Part III: Nitơ - Photpho ............................................................................................................................ 30
Part IV: Nhóm cacbon .............................................................................................................................. 31
Part V: KL ................................................................................................................................................. 32
[PHÂN BÓN HH, CN SILICAT & GANG THÉP ] ................................................................................ 34
Part I: PHÂN BÓN HH ............................................................................................................................... 34
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 3 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 3®
Part II: CN SILICAT (nâng cao) ............................................................................................................. 36
Part III: GANG THÉP ................................................................................................................................ 39
[Đại cương KL] ............................................................................................................................... 42
Part I: KL & Hợp kim ................................................................................................................................ 42
Part II: Dãy điện hóa KL & pin điện hóa .................................................................................................. 43
Part III: Sự điện phân .............................................................................................................................. 44
Part IV: Sự ăn mòn KL ............................................................................................................................. 45
Part V: Điều chế KL .................................................................................................................................. 45
Hóa học hữu cơ ...................................................................................................................... 46
[CÁC khái niệm Hữu cơ khó nhớ ] .................................................................................................. 46
Part I: ....................................................................................................................................................... 46
[CÁC tên gọi hữu cơ khó nhớ ] ....................................................................................................... 51
Part I: HCB, RX, ancol-phenol, andehit,axit HC & anhiđrit ...................................................................... 51
Part II: Este-lipit, cacbohidrat, amin axit-pr & polime ............................................................................. 53
Part III: Bổ sung (lấp đầy kiến thức) ....................................................................................................... 57
[Nguồn HCB thiên nhiên] (Nâng cao) ............................................................................................ 59
Part I: DẦU MỎ ........................................................................................................................................ 59
Part II: KHÍ MỎ DẦU & KHÍ TN ................................................................................................................ 62
Part III: THAN MỎ.................................................................................................................................... 63
[Danh pháp hữu cơ] ....................................................................................................................... 64
Part I: Điều cần biết ................................................................................................................................. 64
Part II: Danh pháp IUPAC & gốc chức từng loại HCHC ........................................................................... 65
Part III: Tạp chức (All) ............................................................................................................................. 67
[Các loai chỉ số của chất béo] (nâng cao) ...................................................................................... 70
MORE ..................................................................................................................................... 71
[Quy luật tan ] ................................................................................................................................ 71
[Quy luật phân tích\nhiệt phân ] ................................................................................................... 74
Part I: Vô cơ ............................................................................................................................................. 74
Phần [1]: Pư nhiệt phân................................................................................................................... 74
Phần [2]: Pư tự phân tích ................................................................................................................ 75
Part II: hữu cơ ......................................................................................................................................... 76
[Làm khô khí ẩm ] .......................................................................................................................... 76
[màu sắc Khó Nhớ] ........................................................................................................................ 77
Part I: Vô cơ ............................................................................................................................................. 77
Part II: Hữu cơ ......................................................................................................................................... 79
[Nhận biết & phân biệt khó nhớ] ................................................................................................... 80
Part I: Phân biệt & nhận biết vô cơ ......................................................................................................... 80
Part II: Phân biệt & nhận biết hữu cơ .................................................................................................... 82
Kết ......................................................................................................................................... 86
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 4 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 4®
Lời nói đầu
Các bạn đang cầm trong tay 1 cuốn bí kíp hóa học viết về phần lý thuyết của 3 quyển
SGK hóa học 10,11,12. Hầu hết tất cả những kiến thức này đều có trong SGK, ngoại trừ các mẹo
giúp đi tìm trí nhớ và các chuyên đề như “So sánh tính axit, bazo,…” mình tổng hợp từ các tài
liệu khác. Mình soạn ra cuốn bí kíp này nhằm giúp các bạn dễ ghi nhớ những thứ rời rạc nhỏ lẻ
trong sgk trở nên có hệ thống bằng cách sắp xếp & tổng hợp lại chúng theo dạng Mindmap (bản
đồ tư duy) hoặc dạng Table (bảng). Bên cạnh đó có những bài lý thuyết lớn & khó nhớ mình
tách riêng ra làm 1 chủ đề. Vì mục đích muốn nó trở thành 1 cuốn bí kíp lý thuyết để ôn tập
thay cho 3 quyển SGK nên mình cố gắng tổng hợp sao cho đầy đủ nhất có thể.
Cuốn bí kíp gồm 4 phần chính:
hóa học đại cương & hóa học phân tích
hóa học vô cơ
hóa học hữu cơ
chuyên đề bổ sung (More)
Tuy nhiên vì bận ôn thi nên mình không đủ thời gian đề viết tất cả các chủ đề được.
hóa học đại cương & phân tích : tương đối đầy đủ
hóa học vô cơ & hóa học hữu cơ: chưa có phần tính chất vật lí , tính chất hóa học,
điều chế ứng dụng các chất. Mấy cái này chắc cũng dễ nhớ ^^
hóa học KT, XH, MT: mình ko viết cả chương này lun ( ^^).
Những phần thiếu này sẽ được viết ở cuốn bí kíp hóa học thứ 2 hoặc bản Full update.
Nhưng nhiêu đây chắc cũng đủ để giúp phần nào cho các bạn ôn tập trong những ngày cuối
cùng , đặc biệt là 10 ngày trước khi thi ĐH.
Mình dùng phần mềm imindmap để vẽ các sơ đồ tư duy , các bạn Google search sẽ có ^^.
Các bạn in ra sẽ dễ đọc hơn .Mục đích chủ yếu của bí kíp này là tìm lại kiến thức của các
bạn, hữu ích khi các bạn dùng nó để ôn tập,nghĩa là các bạn phải đã xem qua sgk rùi mới đọc nó.
Mình đã cố gắng nhưng chắc chắn vẫn còn nhiều sai sót , nếu các bạn phát hiện ra lỗi sai
hoặc thiếu gì đó thì các bạn pm cho mình nha.^^ Mọi ý kiến thắc mắc xin gửi về
[email protected] hoặc [email protected] hoặc www.facebook.com/kaitorkid .
Mình là Kaitorkid (Mr.K) hi vòng cuốn bí kíp này sẽ giúp ích cho các bạn ^^.
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 5 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 5®
Sơ đồ tổng quát
Mình tạm thời tập trung nhiều vào những thứ khó nhớ (vì thời gian ko cho phép để
làm tất cả)
Có 1 số phần thuộc chương trình giảm tải 2012-2013, tất nhiên chỉ áp dụng cho
phần tự chọn cơ bản, còn nếu bạn chọn phần tự chọn nâng cao thì ko có giảm tải gì
nha.
Cái này các bạn google search sẽ có, mình ko ghép vào đây nữa
Những phần này mình sẽ ghi rõ là thuộc chương trình nâng cao (NC)
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 6 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 6®
Hóa học đại cương & phân tích
[bi kip chemistry]
[CÁc khái niệm & định lí,…
nguồn tổng hợp & tham khảo : SGK
Part I. Nguyên tử
phần này tương đối là … chán nhưng lại nguy hiểm :D vì các bạn thường có cảm giác sẽ ko thi vào\ ..vv.. và ko để ý đến những câu chữ sẽ là quả lừa đẹp cho các bạn
nên lướt qua 1 lần đề phòng chẳng may có phần nào chưa ôn \ ôn rồi mà ko nhớ ^^
STT Tên Nội dung
Lịch sử tìm ra hn ngt, p, n, e (chưa thấy thi bao giờ^^)
0 Sự tìm ra e
1987, Tôm-xơn nhà bác học người Anh phát hiện ra tia âm cực, bản chất : dòng e
nhờ hiện tượng phóng điện trong chân không: ông cho phóng điện với V=15 000 V qua 2 điện cực gắn vào đầu 1 ống kín đã rut gần hết kk thấy màn huỳnh quang trong ống
thủy tinh phát sáng
0 Sự tìm
ra hạt nhân ng
tử
1911, Rơ-đơ-pho & các cộng sự đã cho các hạt bắn phá 1 lá vàng mỏng & dùng màn
huỳnh quang đặt sau lá vàng để theo dõi đường đi của 1 hạt
kết quả: hầu kết các hạt đều xuyên qua lá vàng, 1 số ít lệch hướng, 1 số ít bật lại
phía sau khi gặp lá vàng
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 7 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 7®
0 Sự tìm ra p
1918, Rơ đơ pho bắn phá hn ng tử N bằng hạt thấy 1 hn O & 1 hạt có khối lượng
1, .10 & q=1+ ”proton”
0 Sự tìm ra n
1932, Chat-uých (cộng tác viên của Rơ đơ pho): dùng hạt bắn phá hn Be thấy xuất
hiện 1 loại hạt mới có khối lượng ~mp & q=0 “nơtron”
Cấu tạo ngt, đồng vị, AO
1 Hạt nhân
Nguyên tử có cấu tạo rỗng, các e chuyển động xung quanh 1 hạt mang điện tích dương có kích thước rất nhỏ so với nhuyên tử, nằm ở tâm nguyên tử. Đó là hn nguyên tử.
2 e hóa trị Là những e có khả năng tham gia hình thành kiên kết hóa học. Chúng thường nằm ở lớp ngoài cùng \ ở cả phân lớp sát lớp ngoài cùng nếu phân lớp đó chưa bão hòa
3 Đồng vị Đồng vị của cùng 1 nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng số p nhưng khác nhau về số n
Hidro có 3 đồng vị: H,D,T
4 AO Obitan nguyên tử là khu vực không gian xung quanh hạt nhân mà tại đó xác suát có mặt
(xác suất tìm thấy ) e khoảng 90%
Trong nguyên tử , các e chuyển động rất nhanh quanh hn ko theo 1 quỹ đạo xđ nào
Lớp & phân lớp e (dễ die ^^)
5 Lớp Các e trên cùng 1 lớp có năng lượng gần bằng nhau
Phân lớp Các e trên cùng 1 phân lớp có năng lượng bằng nhau
Cấu hình e (dễ die ^^)
6 Nguyên lí Pau-li
Trên 1 AO chỉ có thể có nhiều nhất là 2 e & 2 e này chuyển động tự quay khác chiều nhau xung quanh trục riêng của mỗi e
7 Nguyên
lí vững bền
Ở trạng thái cơ bản, trong nguyên tử các e chiếm lần lượt những AO có mức năng lượng
từ thấp đến cao
8 Quy tắc Hun
Trong cùng 1 phân lớp, các e sẽ phân bố trên các AO: số e độc thân là max & các e này phải có chiều tự quay giống nhau
Bảng tuần hoàn
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 8 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 8®
9 Chu kì Là dãy các ng tố mà ng tử của chúng có cùng số lớp e được xếp theo chiều Z tăng dần
10 Nhóm
nguyên tố
Là tập hợp các ng tố mà ng tử có cấu hình e tương tự nhau, do đó có tính chất hóa học
gần giống nhau & được xếp thành 1 cột
11 Nguyên tố s,p,d,f
e cuối cùng xếp vào phân lớp s,p,d,f
(ko phải e ở phân lớp ngoài cùng nhá, nhầm là die đó ^^)
12 I1 Là nl min cần để tách e thứ 1 ra khỏi ng tử ở trạng thái cơ bản
13 Độ âm điện đặc trưng cho khả năng hút e của ng tử đí khi tạo thành lk hh
14 Tính KL Là tc của 1 ng tố mà ng tử của nó dễ nhường e để trở thành ion (+)
15 Tính PK Là tc của 1 ng tố mà ng tử của nó dễ nhận e để trở thành ion (-)
16 Định luật
tuần
hoàn
Tính chất của các ng tố & đơn chất cũng nhe thành phần & tc của hợp chất tạo nên từ các ng tố đo biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của Z
Part II. LKHH
STT Tên Nội dung
LKHH
1 LKHH Là sự kết hợp giữa các ng tử tạo pt \ tinh thể bền vững hơn
2 Quy tắc
bát tử
Các ng tố có khuynh hướng lk với các ng tử khác để đạt đưuọc cấu hình e vững bền cỉa
khí hiếm vớ 8 e (hoặc đối 2 e với He) ở lớp ngoài cùng
3 Ion Ng tử \ nhóm ng tử mang điện
4 LK ion Là LK được tạo thành do lực hút tĩnh điện giữa các ion kang điện tích trái dấu. Được hình
thành giữa KL điển hình & PK điển hình
5 LK CHT Là LK hình thành giữa 2 ng tử = 1 \ nhiều cặp e chung
6 LK cho nhận
Trong 1 số trường hợp, cặp e chung chỉ do 1 cặp ng tử đóng góp lk giữa 2 ng tử là lk
cho-nhận. Ví dụ : O=SO
Lai hóa
7 Thuyết
lai hóa
Sự lai hóa AO là sự tổ hợp (“trộn lẫn”) một số AO trong 1 ng tử để đưuọc từng ấy AO lai
hóa giống nhau nhưng định hướng khác nhau trong không gian
8 Sự xen phủ trục
Trục các AO tham gia liên kết trùng đường nối tâm 2 ng tử lk .
9 Sự xem phủ bên
Trục các AO tham gia liên kết song song với nhau & vuông góc với đường nối tâm 2 ng tử lk
Hóa trị & số oxi hóa
11 Hóa trị trong hc ion: là điện hóa trị & bằng điện tích của ion đó
trong hc CHT: gọi là CHT & bằng số lk CHT mà ngt ng tố đó tạo ra đưuọc với các ng tử
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 9 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 9®
khác trong pt
12 Số OXH Là điện tích của ng tử ng tố đó nếu giả định LK giữa các ng tử trong pt là lk ion
LK kim loại
13 LK KL Là lk được hình thành giữa các ng tử & ion KL trong mạng tt do sự tham gia của các e tự do
Part III. PƯHH
STT Tên Nội dung
PƯ OXH khử (cái này dễ rùi^^)
1 ĐN Easy. (“Là PƯHH trong đó có sự chuyển e giữa các chất PƯ , hay có sự thay đổi số OXH 1 số ng tố” )
2 Chất khử
Chất OXH
Khẩu quyết: Khử cho o nhận
(khử: chất khử, o: chất OXH)
“chất khử là chất nhường e hay là chất có số OXH tăng sau PƯ”
“chất OXH là chất nhận e hay là chất có số OXH giảm sau PƯ”
3 Sự khử (quá trình khử) xảy ra với chất OXH , “làm chất đó nhường e\ làm tăng số OXH chất đó”
4 Sự OXH (quá trình OXH) xảy ra với chất khử , “làm chất đó nhận e hay làm giảm số OXH chất đó”
5 Ý nghĩa
PƯ OXH khử
(ko cần để ý :D )
Phân loại PƯ trong hh vô cơ
PƯ có sự thay đổi số OXH và PƯ ko có sự thay đổi số OXH
Đặc điểm PTPƯ (đại khái) Sự thay đổi số OXH các ng tố Là pư OXH khử ?
PƯ hóa hợp
có hoặc ko có sự thay đổi số OXH
H O H O (có)
CaO CO CaCO (ko)
Yes \ No
PƯ phân hủy
có hoặc ko có sự thay đổi số OXH
KClO KCl O (có)
Cu(OH) CuO H O (ko)
Yes\ No
PƯ thế Luôn có sự thay đổi số OXH
Yes
PƯ trao đổi
Luôn ko có sự thay đổi số OXH
No
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 10 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 10®
PƯ TỎA NHIỆT & PƯ THU NHIỆT
Pư tỏa nhiệt PƯ thu nhiệt
ĐN Là PƯHH giải phóng nl dưới dạng nhiệt
pư đốt cháy xăng dầu,…
Là PƯHH hấp thụ nl dưới dạng nhiệt
pư phân hủy CaCO3,…
Nhiệt PƯ
H: để chỉ lượng nhiệt kèm theo mỗi PƯHH
Đặc điểm
H 0
H 0
PT nhiệt hóa học
“Là PƯ có ghi thêm giá trị H & trạng thái các chất”
( ) ( ) ( ) ,
Phân loại PƯ trong hh hữu cơ
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 11 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 11®
Part IV. Tốc độ PƯ & cân bằng hh
STT Tên Nội dung
Tốc độ PƯ & Cân bằng hh
1 Tốc độ
pư
là độ biến thiên nồng độ 1 trong các chất pư \ sp trong 1 đơn vị time
ảnh hưởng bởi 5 yếu tố chính: C chất pư, áp suất (với PƯ có chất khí), ,diện tích
bề mặt & chất xúc tác
ngoài ra, môi trường xảy ra PƯ, tốc độ khuất trộn, tác dụng của các tia bức xạ,… cũng
có ảnh hưởng
2 CBHH Là tt của pư thuận nghịch khi tốc độ pư thuận = pư nghịch
3 K Chỉ phụ thuộc nhiệt độ
với PƯ : [ ] .[ ]
[ ] .[ ]
chú ý: nếu PƯ có chất rắn\dung môi thì vứt đi ^^ (ko có mặt trong công thức trên)
Chẳng hạn: ⇔ thì
[ ][ ]
[ ].[ ]
4 Hệ đồng thể
Là hệ ko có bề mặt phân chia trong hệ. Ví dụ : hệ gồm các chất khí,…
5 Hệ dị thể là hệ có bề mặt phân chia trong hệ , qua bề mặt này có sự thay đổi đột ngột tính chất.
Ví dụ: hệ gồm chất rắn & chất khí, hệ gồm chất rắn & chất tan trong dd
6 Nguyên lí
LơSatơliê
Một pư thuận nghịch đang ở tranh thái CB khi chịu 1 tác động từ bên ngoài như biến đổi C, p, , thì CB sẽ chuyển dịch theo chiều là giảm tác động bên ngoài đó
7 Chất xúc
tác
ko làm biến đổi K hay nồng độ các chất trong CB ko làm CB chuyển dịch
chỉ làm tăng tốc độ PƯ thuận & tốc độ PƯ nghịch với số lần bằng nhau làm PƯ
nhanh đạt trạng thái CB hơn
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 12 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 12®
[bi kip chemistry]
[Nguyên tử
nguồn tổng hợp & tham khảo : SGK
Part I: …
1. Cấu tạo ng tử
mọi hạt nhân nguyên tử của mọi nguyên tố đều có p & n ?
Sai. Riêng hidro (ko tính đồng vị D & T) hạt nhân chỉ có 1 p & ko có n
Mọi ngt đều có số p số n?
Sai . Ngoại trừ H
Điện tích, khối lượng
e p n
q 1, 0 .10 1 1 0
m ,10 .10 1, .10
1, .10
khối lượng ko cần nhớ vì trong máy tính có sẵn rồi
Nguyên tử có cấu tạo rỗng các e chuyển động xung quanh 1 hạt mang điện tích đương có kích thước rất
nhỏ so với kích thước của ngt, nằm ở trung tâm ngt-“hạt nhân nt”. (trích sgk10-tr.5)
số p số n < 1,52 số p (trừ H)
2. Lớp & phân lớp
Lớp e
Lớp (n) 1 2 3 4 5 6 7 … n
Tên lớp K L M N O P Q …
Số phân lớp 1 2 3 4 5 6 7 … n
Số AO 1 …
Phân lớp
s p d f
Số AO 1 3 5 7
3. Thứ tự viết cấu hình e
Cách nhớ
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 13 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 13®
Cách 1
1s
2s 2p
3s 3p 3d
4s 4p 4d 4f
5s 5p 5d 5f 5g
6s 6p 6d 6f 6g 6h
7s 7p 7d 7f 7g 7h …
1s 2s 2p 3s 3p 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s…
Cách 2:
1s (2s 2p) (3s 3p) (4s 4p) (5s 5p) (6s 6p) (7s 7p)
3d 4d 4f 5d 5f 6d
Cách 3
ss ps ps dps dps fdps fdps
son son phấn son phấn son Đánh phấn son Đánh phấn son fải đánh phấn son fải đánh phấn son
Điểm đặc biệt với Cu,Cr,…
Để đạt cấu hình bền thì những ng tố có cấu hình e: …( 1) … ( 1) sẽ tự biến đổi :
{… ( 1) . . . ( 1)
… ( 1) … ( 1)
Có ? ngt có e ngoài cùng là ?
3.Đó là: {
: [ ]
: [ ]
: [ ]
Có ? ngt có e ngoài cùng là ?
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 14 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 14®
[bi kip chemistry]
Các vấn đề về bảng tuần hoàn
nguồn tổng hợp & tham khảo : SGK, Lamsao.vn,go.vn
Part I: Bảng tuần hoàn
1. Cách nhớ bảng tuần hoàn
Mặt trước
IA IIA IIIB … IIB IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA
1 H Hằng(He)
2 Lính(Li) Bé(Be) Bố (B) Cô(C) Nhớ(N) Ông(O) Fải(F) Nga(Ne)
3 Nào(Na) Mang(Mg) Ăn (Al) Sinh(Si) Pạn(P) Say(S) Chăng(Cl) Ăn(Ar)
4 Không(K) Cá(Ca) Gà (Ga) Gé(Ge) Ắt(As) Sẽ(Se) Bé(Br) Khúc(Kr)
5 Rượu(Rb) Sang(Sr) Trong(In) Sang(Sn) Sẽ(Sb) Té(Te) Iu(I) Xương(Xe)
6 Cà(Cs) Bà(Ba) Tủlạnh(Tl) Phố(Pb) Puồn(Pb) Pò(Po) Anh(At) Rỗng(Rn)
7 Fé(Fr) Rán(Ra)
Dãy điện hóa cuả KL
Li2+ K+ Ba2+ Ca2+ Na+ Mg2+ Al3+ Mn2+ Zn2+ Cr3+ Fe2+ Ni2+ Sn2+ Pb2+ Fe3+ 2H+ Cu2+ Fe3+ Hg+ Ag+ Pt2+ Au3+
Li K Ba Ca Na Mg Al Mn Zn Cr Fe Ni Sn Pb Fe H2 Cu Fe2+ Hg Ag Pt Au
Khi Bạn Cần Nhà May Áo Mỏng Záp Cr Sắt Nên Sang Phố Sắt Hỏi Cụ Già Hàng Bạc Pha Vàng
Tính khử giảm, tính OXH tăng
Part II: Quy luật tuần hoàn tổng quát
ề ũ ê à ề ă ầ
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 15 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 15®
R (*)
I1 (nl ion hóa thứ nhất) (**)
độ âm điện (***)
tính KL
tính bazơ của oxit & hidroxit
tính phi kim
tính axit của oxit & hidroxit
hóa trị cao nhất với H (chỉ tính chiều ngang) hóa trị cao nhất với O (chỉ tính chiều ngang)
(*) ngoại lệ: H là nguyên tử có bán kính nhỏ nhất (~0,053 nm) chứ ko phải He
(**) NHÓM IVA: thứ tự BTH (từ trên xuống): C, Si, Ge, Sn, Pb nhưng thứ tự I1: C>Si>Ge>Pb>Sn
(***) NHÓM IVA: thứ tự BTH (từ trên xuống): C, Si, Ge, Sn, Pb nhưng thứ tự : C>Si>Ge>Pb>Sn
(giống quy luật I1)
CHU KÌ 6: thứ tự BTH (trái phải): Cs, Ba, Tl, Pb, Bi, Po, At nhưng thứ tự :Cs<Ba<Tl<Po<Bi<At<Pb
Part III: Quy luật khác trong từng nhóm
Nhóm Halogen
Elk X-X
(đkc) (kJ/mol)
Trạng
thái X2
Màu sắc ( ) ô ( )
Màu AgX Axit
HX
Tính
OXH X2
Tính
khử X-
F 159 Khí Lục nhạt Tăng dần Tăng dần Độ mạnh
tăng
dần
Giảm dần
Tăng dần Cl 243 Khí Vàng lục AgCl Trắng
Br 192 Lỏng Nâu đỏ AgBr Vàng nhạt
I 151 Rắn Đen tím AgI vàng
KLK
( ) ô ( )
D (g/cm3) Độ cứng
Li Giảm dần 1330 0,53 0,6
Na 892 0,97 0,4
K 760 0,86 0,5
Rb 688 1,53 0,3
Cs 690 1,90 0,2
KLKT
( ) ô ( )
D (g/cm3) Độ cứng
Be 1280 2770 1,85
Mg 650 1110 1,74 2,0
Ca 838 1440 1,55 1,5
Sr 768 1380 2,6 1,8
Ba 714 1640 3,5
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 16 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 16®
[bi kip chemistry]
[So sánh bán kính nguyên tử,bán kính ion]
nguồn tổng hợp & tham khảo :
Part I: Method
Thứ tự so sánh:
số lớp càng lớn bán kính càng lớn
cùng số e, Z càng lớn bán kính càng nhỏ
Part II: Ex
EX1: Sắp xếp bán kinh giảm dần: , , , ,
A. B. C. D.
Số lớp Z
2 10
2 11
2 12
2 9
2 8
số lớp e Z
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 17 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 17®
[bi kip chemistry]
Liên kết hóa học
nguồn tổng hợp & tham khảo : SGK
Part I: Liên kết
Liên kết CHT Ion
CHT ko cực CHT có cực
0, , 1, ,
Bản chất lk Sự dùng chung các e Lực hút tĩnh điện giữa các ion
mang điện tích trái dấu
Đk lk Giữa các ng tố giống nhau \ gần giống nhau về bản
chất hh ( thường với ng tố PK nhóm IVA, VA, VIA, VIIA)
Xảy ra giữa những ng tố khác
hẳn nhau về bản chất hh (
thường với Kl điển hình & PK
điển hình)
Ngoại lệ:
HF có =1,78 nhưng lk CHT có cực
(đang cập nhật)
Part II: Lai hóa
1. Cách xác định lai hóa:
Lai hóa
a+b+c+d = số LK + số cặp e không liên kết
với {
max 1max max max
Thứ tự: lấy giá trị lớn nhất của a rồi mới đến bck
Ví dụ:
có 2 Lk + 1 cặp e ko lk
2. Bảng lai hóa
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 18 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 18®
Lai
hóa
Phân loại Hình vẽ Dạng hình
học
Góc Ví dụ
LK E
sp 2 0
Thẳng 1 0 , ,
, , ,…
sp2 3 0
Tam giác đều 1 0 , ,
,
,…
2 1
Gấp khúc Gần 1 0 , ,
,…
sp3 4 0
Tứ diện đều 10 ,
,…
3 1
Chóp đáy ,
,
2 2
Gấp khúc Gần 10 ,
1 3
Thẳng , …
sp3d1 5 0
Lưỡng chóp , …
4 1
3 2
2 3
sp3d2 6 0
Bát diện đều , ,
5 1
4 2
…
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 19 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 19®
Part III: Tinh thể
Chú ý: Tinh thể ion, tinh thể nguyên tử, phân tử thuộc chương trình nâng cao
1 Các loại tt
TT ion TT NGUYÊN TỬ TT PHÂN TỬ TT KL
Khai niệm Được hình thành
từ những ion mang
điện tích trái dấu
Được hình thành từ các
ng tử
Hình thành từ các
phân tử
Hình thành từ
những ion , ng tử
KL & e tự do
Liên kết Bản chất tĩnh điện Các ng tử nằm ở nút
mạng, lk với nhau bằng
lk CHT
Lực tương tác phân tử
(yếu)
Bản chất tĩnh điện
Tính chất
chung
Bền
Khó nc, khó bay
hơi
Độ cứng lớn
, ô cao
Ít bền, mềm
thấp, dễ bay hơi
Ánh kim, dẻo
Dẫn diện, nhiệt
good
Ví dụ NaCl Kim cương:
tạo bởi C lai hóa sp3 lk
CHT 4 nguyên tử C gần
nhất nằm ở 4 đỉnh 1 tứ
diện đề ằng 4 cặp e
chung
cứng nhất
Phân tử iot:
Là phân tử 2
nguyên tử , các phân
tử iot nằm trên các
đỉnh & tâm các mặt
của hlp (“tt lập
phương tâm diện”)
Ko bền, có sự thăng
hoa
phân tử nước đá
Mỗi phân tử H2O lk
4 phân tử gần nó nhất
nằm trên 4 đỉnh 1 tứ
diện đều thuộc cấu
trúc tứ diện
so với nước lỏng: D
nhỏ hơn, V lớn hơn
KL
2. Chi tiết Tinh thể KL
Lập phương tâm khối Lập phương tâm diện Lục phương
Hình vẽ
Số đơn vị
cấu trúc
[text] bi kip Chemistry focus by Kaitorkid
Page 20 of 87| Kiến thức bị lãng quên By Kaitorkid|Page 20®
Liên hệ R &
a,h
√ √ &
√
p 68% 74% 74%
Gồm KLK (thuộc IA)
Ba, Ra (thuộc IIA)
Cr,Mo,W (thuộc VIB)
Fe (thuộc VIIIB)
Ca, Sr (thuộc IIA)
Ni,Pd,Pt (thuộc VIIIB)
Cu, Ag, Au (thuộc IB)
Al (thuộc IIIA)
Pb (thuộc IVA)
Be,Mg (thuộc IIA)
Zn,Cd (thuộc IIB)
V,Nb,Ta (thuộc VB)
Eu
Rh, Ir
Ce,Yb
Th
Sc,Y,La
Ti,Zr,…