Bài giảng QTSX GV biên soạn: Lê Thị Nguyên Tâm Chương 1...

73
Bài ging QTSX GV biên son: Lê ThNguyên Tâm http://www.ebook.edu.vn 1 Chương 1: QUN TRSN XUT VÀ VAI TRÒ, NHIM VCA NHÀ QUN TRTRONG CHC NĂNG SN XUT Chương 2: TCHC SN XUT Chương 3: BTRÍ SN XUT Chương 4: QUN LÝ SN XUT Chương 5: CHIN LƯỢC SN XUT Chương 6: HOCH ĐỊNH SN XUT Chương 7: QUN TRVT LIU Chương 8: QUN TRTN KHO Chương 9: HOCH ĐỊNH NHU CU VT LIU Chương 10: LP TIN ĐỘ VÀ KIM SOÁT SN XUT Tài liu tham kho 1/ Qun trsn xut – TS Nguyn Thanh Liêm- NXB Tài chính 2006 2/ Qun trsn xut – TS Đồng ThThanh Phương – NXB thng kê 2005 3/ Bài tp qun trsn xut - TS Nguyn Thanh Liêm- NXB Tài chính 2006

Transcript of Bài giảng QTSX GV biên soạn: Lê Thị Nguyên Tâm Chương 1...

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 1

    Chng 1: QUN TR SN XUT V VAI TR, NHIM V CA NH QUN TR TRONG CHC NNG SN XUT

    Chng 2: T CHC SN XUT

    Chng 3: B TR SN XUT

    Chng 4: QUN L SN XUT

    Chng 5: CHIN LC SN XUT

    Chng 6: HOCH NH SN XUT

    Chng 7: QUN TR VT LIU

    Chng 8: QUN TR TN KHO

    Chng 9: HOCH NH NHU CU VT LIU

    Chng 10: LP TIN V KIM SOT SN XUT

    Ti liu tham kho

    1/ Qun tr sn xut TS Nguyn Thanh Lim- NXB Ti chnh 2006

    2/ Qun tr sn xut TS ng Th Thanh Phng NXB thng k 2005

    3/ Bi tp qun tr sn xut - TS Nguyn Thanh Lim- NXB Ti chnh 2006

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 2

    Chng 1: QUN TR SN XUT V VAI TR, NHIM V CA NH QUN TR TRONG CHC NNG SN XUT

    1.1 Vai tr ca qun tr sn xut trong qun tr doanh nghip 1.1.1 Khi nim Sn xut l qu trnh bin i nhng yu t u vo thnh u ra. Mc ch ca qu trnh chuyn ha ny l to gi tr gia tng cung cp cho khch hng. u vo ca qu trnh chuyn i bao gm ngun nhn lc, vn, k thut, nguyn vt liu, t, nng lng, thng tinu ra ca qu trnh chuyn i l sn phm, dch v, tin lng, nhng nh hng i vi mi trng.

    Chc nng sn xut l mi hot ng lin quan n vic to ra sn phm v cung cp dch v. N khng ch tn ti trong h thng sn xut ch to m cn tn ti trong lnh vc dch v nh h thng y t, vn ti, khch sn, nh hng

    1.1.2 H thng sn xut

    1.1.3 V tr ca chc nng sn xut

    Chc nng sn xut c thc hin bi mt nhm ngi trong doanh nghip chu trch nhim to ra hng ha hoc dch v cung cp cho x hi.

    Chc nng sn xut l mt trong ba chc nng c bn ca qun tr doanh nghip, l chc nng sn xut, chc nng marketing, chc nng ti chnh. Ba chc nng ny quyt nh s tn ti v pht trin ca doanh nghip.

    Chc nng sn xut gi vai tr quan trng trong vic sng to gi tr cho khch hng. S lng sn phm hay dch v, cht lng ca sn phm hay

    u vo Ngun nhn lc Vn Khoa hc k thut Nguyn vt liu Thng tin

    Qu trnh chuyn ha

    u ra Sn phm Dch v

    o lng hiu qu (Chi ph, nng sut)

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 3

    dch v , cch thc p ng nhu cu v cn bn ph thuc vo hot ng ca h thng sn xut.

    Trong cc doanh nghip, chc nng sn xut thng s dng nhiu nht cc ngun lc v cc ti sn c kh nng kim sot ca n. Qua , h thng sn xut cng lm pht sinh phn ln cc chi ph. Hiu qu ca hot ng sn xut c ngha quyt nh n kh nng cnh tranh ca doanh nghip.

    Trong phm vi nn kinh t, chc nng sn xut ca cc doanh nghip ng vai tr quyt nh trong vic cung cp hng ha v dch v phong ph nng cao mc sng vt cht ca ton x hi. Hn na, chc nng sn xut cng lm phong ph i sng tinh thn bng vic cung cp dng dch v rt c bit l thng tin.

    Trn phm vi th gii, bng vic cung cp hng ha, dch v cho th trng th gii, cc quc gia ang ro rit chy ua trong qu trnh phn chia li th trng th gii. Kh nng sn xut trn c phng din sn xut v hiu qu ca n s l cha kha thnh cng ca mi nc.

    1.1.4 Quan h gia chc nng sn xut v chc nng khc trong doanh nghip

    Chc nng marketing c thc hin bi mt nhm ngi chu trch nhim khm ph, pht hin v pht trin nhu cu v hng ha hay dch v ca doanh nghip. H cng tm cch duy tr mi quan h vi cc khch hng hin ti v khch hng tim nng. Trn mt phng din no , chc nng marketing cn c tc dng nh hng i vi h thng sn xut ca doanh nghip. Cc hot ng marketing xc nh quy m v v tr ca cc nhu cu v hng ha v dch v, hoc lm cho cng chng nhn thc v s sn sng ca cc dch v m h cung cp.

    Chc nng ti chnh gm cc hot ng lin quan n vic khai thc cc ngun vn, t chc s dng c hiu qu cc ngun vn ny.

    Ngoi ra cn c cc chc nng ph thuc khc nh chc nng thit k k thut trong cc doanh nghip ch bin, chc nng nhn s, tuy nhin c mt s tc gi cho rng chc nng nhn s l phn vn c trong cc chc nng khc.

    Cc chc nng qun tr trong doanh nghip ph thuc ln nhau, nu thiu mt trong ba, doanh nghip khng th thnh cng. Trn thc t, vic tch ri cc chc nng ch nghin cu song n cn thit nh nhau v ph thuc ln nhau.

    1.2 H thng sn xut

    1.2.1 c tnh chung ca h thng sn xut

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 4

    H thng sn xut cung cp sn phm cho x hi. Tt c cc h thng sn xut u c c tnh chung l:

    Th nht, h thng sn xut chu trch nhim cung cp hng ha hay dch v m doanh nghip s cung cp cho x hi.

    Th hai, h thng sn xut chuyn ha cc u vo thnh cc u ra l cc sn phm hay dch v.

    Cc u vo ca h thng sn xut c th l nguyn vt liu, k nng lao ng, vn, k nng qun tr, khoa hc k thut,

    Cc u ra ca h thng sn xut l sn phm hay dch v, tin lng, cc nh hng x hi, .

    Cc dng chuyn h bn trong ca h thng sn xut quyt nh vic bin i u vo thnh u ra bao gm cc dng lm thay i trng thi vt l, cung cop k nng, lm dch chuyn v tr, gi gn bo qun sn phm,

    1.2.2 Nhng c im c bn ca nn sn xut hin i

    Sn xut hin i c nhng c im lm cho s thnh cng ngy mt ln hn:

    Th nht, l trit c bn tha nhn v tr quan trng ca sn xut. Qun tr sn xut c coi l v kh cnh tranh sc bn. Sn xut hin i i hi phi c k hoch ng n, c i ng cc k s, chuyn gia gii, cng nhn c o to v trang b hin i.

    Th hai, nn sn xut hin i quan tm ngy cng nhiu n cht lng.

    Th ba, nn sn xut hin i nhn thc con ngi l ti sn ln nht ca cng ty.

    Th t, nn sn xut hin i ngy cng quan tm n vn kim sot chi ph.

    Th nm, nn sn xut hin i da trn nn tng ca tp trung v chuyn mn ha cao.

    Th su, nn sn xut hin i cng tha nhn v tnh mm do ca h thng sn xut.

    Th by, s pht trin ca c kh ha trong nn sn xut hin i, h thng sn xut t ng l hng vn ti ca sn xut hin i.

    Th tm, ng dng my tnh v cng ngh thng tin vo nn sn xut hin i.

    Th chn, trong nn sn xut hin i cc m hnh m phng ton hc ngy cng c s dng rng ri h tr cho cc quyt nh sn xut.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 5

    1.2.3 H thng sn xut ch to (Manufacturing Operation)

    H thng sn xut ch to lm ra cc sn phm hu hnh c th lu gi, tn kho trong nhng chng mc nht nh.

    Cn c trn phm vi thi gian m doanh nghip lp k hoch lu gi tn kho, c th chia h thng sn xut thnh 3 loi:

    - H thng sn xut d tr (Make to stock) H thng sn xut ny to ra sn phm hon chnh v a vo d tr trc khi c n hng. Sn phm c to ra da trn nhng tiu chun, t nhng d on hoc nhu cu sn c trong tng lai.

    - H thng sn xut theo n hng H thng sn xut to ra sn phm khi nhn c n hng, phc v nhu cu khi lng nh, sn phm a dng, khng tiu chun, theo nhu cu n hng.

    - H thng sn xut lp rp n hng H thng ny gia hai loi trn, n c th ch ng to ra trc cc chi tit, cc kiu mu, cc modul tiu chun, v s lp rp cc chi tit, cc modul ny theo s ch nh ca khch hng khi c n hng.

    Ngoi ra, nu xt theo tnh lin tc ca h thng sn xut m phn h thng sn xut thnh 2 loi:

    - H thng sn xut lin tc L h thng sn xut m cc my mc, thit b cc ni lm vic c thit lp da trn c s phi hp mt cch hp l cc bc cng vic bin u vo thnh cc chi tit, b phn, hay sn phm nht nh.

    - H thng sn xut gin on L h thng sn xut m cc my mc thit b c nhm li hoc c t chc ph hp vi chc nng hay cng ngh m n thc hin. S khc bit c bn gia loi hnh sn xut ny v sn xut lin tc l cho php n c kh nng mm do.

    1.2.4 H thng sn xut dch v (Non-Manufacturing Operation)

    L cc h thng sn xut khng to ra sn phm c hnh dng c th m to ra cc sn phm v hnh, cc dch v nh: khch sn, ngn hng, nh hng, bo him, kim ton,H thng sn xut dch v c nhng c trng sau:

    - Sn phm khng tn kho c. - Qu trnh sn xut i i vi tiu th v s dng.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 6

    - Cht lng sn phm ca h thng sn xut ny ch c xc nh sau khi s dng xong sn phm .

    - Tuy nhin, ngy nay c nhng h thng sn xut va to ra sn phm hu hnh va to ra sn phm v hnh.

    1.3 Vai tr ca ngi qun tr trong chc nng sn xut

    1.3.1 Cc k nng cn thit ca ngi qun tr sn xut

    V tr quan trng ca cc qun tr vin sn xut l hoch nh ng cc cng vic v gim st cng vic. H hot ng trong cc chc nng: hoch nh, kim sot cht lng, hoch nh tin v kim sot sn xut.

    Cc qun tr vin sn xut cn c cc k nng c bn sau:

    - K nng k thut: bao gm k nng hiu bit v quy trnh cng ngh v hiu bit y cng vic phi qun tr.

    - Kh nng lm vic vi con ngi. 1.3.2 Cc hot ng ca ngi qun tr sn xut

    a. Vai tr ca ngi qun tr sn xut

    Chc nng qun tr tc ng trc tip ln 3 vn c bn ti thiu cn thit cho s thnh cng ca cng ty:

    1- Cung cp sn phm ph hp vi nng lc ca cng ty v nhu cu th trng.

    2- Cung cp sn phm vi mc cht lng ph hp vi mong mun ca khch hng.

    3- Cung cp sn phm vi chi ph cho php c c li nhun v gi c hp l.

    b. Cc hot ng ca ngi qun tr sn xut

    * Trong chc nng hoch nh

    - Quyt nh v tp hp sn phm hay dch v. - Xy dng k hoch tin , k hoch nng lc sn xut. - Lp k hoch b tr nh xng, MMTB. - Thit lp cc d n ci tin v cc d n khc. - Quyt nh phng php sn xut cho mi mt hng. - T chc thay i cc qu trnh sn xut. - Lp k hoch trang b MMTB.

    * Trong chc nng t chc

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 7

    - Ra quyt nh c cu t chc ca h thng.

    - Thit k ni lm vic.

    - Phn cng trch nhim cho mi hot ng.

    - Sp xp mng li nh cung ng v nhn thu.

    * Trong chc nng kim sot

    - So snh chi ph vi ngn sch.

    - So snh vic thc hin nh mc lao ng.

    - Kim tra cht lng.

    - So snh qu trnh sn xut vi tin .

    - So snh tn kho vi mc hp l.

    * Trong chc nng lnh o

    - Thit lp cc iu khon hp ng thng nht.

    - Thit lp cc chnh sch nhn s.

    - Thit lp cc hp ng lao ng.

    - Thit lp cc ch dn v phn cng cng vic.

    - Ch ra cc cng vic cn lm gp.

    * Trong chc nng ng vin

    - Khuyn khch thng qua khen ngi, cng nhn.

    - Khuyn khch thng qua vt cht.

    - ng vin qua cc cng vic phong ph, cng vic thay i.

    * Trong chc nng phi hp

    - Thc hin phi hp qua cc k hoch thng nht.

    - Phi hp qua cc c s d liu c tiu chun ha.

    - Theo di cc cng vic hin ti v gii thiu cc cng vic cn thit.

    - Bo co, cung cp ti li v truyn thng.

    - Phi hp cc hot ng mua sm, giao hng, thay i thit k.

    - Chu trch nhim vi khch hng v trng thi n hng.

    - Chc nng gio dc v pht trin nhn s.

    - Khuyn khch cng nhn tm ra cch lm vic tt hn.

    - Phn cng cng vic c li hn cho s pht trin ca cng nhn.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 8

    - Gip , o to cng nhn.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 9

    CU HI N TP CHNG 1

    1. Th no l sn xut v qun tr sn xut ? 2. Ti sao ni qun tr sn xut l mt chc nng c bn ca qun tr

    doanh nghip ?

    3. Thch thc hin nay i vi cc h thng sn xut l g? 4. Nghin cu cc yu t u vo u ra v cc qu trnh bn trong h

    thng sn xut c ngha g?

    5. Trnh by cc c im c bn ca h thng sn xut hin i? 6. S khc bit gia h thng sn xut dch v v h thng sn xut ch

    to?

    7. Hy trnh by nhng nguyn nhn dn n nhng khc bit gia h thng sn xut ch to v h thng sn xut dch v?

    8. Nu cc cch phn chia h thng sn xut ch to? 9. Li th no l quan trng trong h thng sn xut lin tc v h thng

    sn xut gin on. Theo anh ch h thng sn xut no u vit hn?

    10. Phn tch mi quan h gia chc nng qun tr sn xut vi cc chc nng qun tr c bn khc?

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 10

    Chng 2: T CHC SN XUT

    2.1 Ni dung v nhng yu cu c bn ca t chc sn xut

    2.1.1 Ni dung ca qu trnh sn xut

    Qu trnh sn xut l qu trnh kt hp hp l cc yu t sn xut cung cp cc sn phm, dch v cn thit cho x hi.

    Ni dung c bn ca qu trnh sn xut l qu trnh lao ng sng to tch cc ca con ngi.

    Trong sn xut ngi ta thng chia qu trnh sn xut thnh hai dng qu trnh:

    - Qu trnh t nhin: l qu trnh m i tng lao ng c nhng bin i vt l, ha hc, sinh hc m khng cn c s tc ng ca lao ng, hoc ch cn tc ng mt mc nht nh.

    - Qu trnh cng ngh: l b phn quan trng ca qu trnh sn xut ch to, chnh l qu trnh lm thay i hnh dng, kch thc, tnh cht vt l, ha hc ca i tng ch bin.

    Qu trnh cng ngh li c phn chia thnh nhiu giai on cng ngh khc nhau, cn c vo cc phng php ch bin khc nhau, s dng my mc thit b khc nhau.

    Mi giai on cng ngh li c th bao gm nhiu bc cng vic khc nhau (hay cn gi l nguyn cng). Bc cng vic l n v c bn ca qu trnh sn xut c thc hin trn ni lm vic, do mt cng nhn hoc mt nhm cng nhn cng tin hnh trn mt i tng nht nh.

    Khi xt bc cng vic ta phi cnc ba yu t: ni lm vic, cng nhn, i tng lao ng. Ch cn thay i mt trong ba yu t th bc cng vic b thay i.

    2.1.2 Ni dung ca t chc sn xut

    T chc sn xut l cc phng php, cc th thut kt hp cc yu t ca qu trnh sn xut mt cch hiu qu.

    Nu coi t chc sn xut l mt trng thi th chnh l cc phng php, cc th thut nhm hnh thnh cc b phn sn xut c mi lin h cht ch vi nhau v phn b chng mt cch hp l v mt khng gian. Theo quan nim ny th ni dung ca t chc sn xut gm:

    - Hnh thnh c cu sn xut hp l. - Xc nh loi hnh sn xut cho cc ni lm vic, trn c s xy

    dng cc b phn sn xut.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 11

    - B tr sn xut ni b x nghip. T chc sn xut cn c th xem xt nh l mt qu trnh th chnh l cc bin php, cc phng php, cc th thut duy tr mi lin h v phi hp cc hot ng ca b phn sn xut theo thi gian mt cch hp l. Ni dung ca t chc sn xut s bao gm:

    - La chn phng php t chc qu trnh sn xut. - Nghin cu chu k sn xut tm cch rt ngn chu k sn xut. - Lp k hoch tin sn xut v t chc cng tc iu sn xut.

    2.1.3 Yu cu ca t chc sn xut

    Qu trnh sn xut hin i phi p ng cc yu cu sau:

    a. Bo m sn xut chuyn mn ha

    Chuyn mn ha sn xut l hnh thc phn cng lao ng x hi lm cho x nghip ni chung v cc b phn sn xut, cc ni lm vic ni ring ch m nhim vic sn xut mt (hay mt s t) loi sn phm, chi tit, hay ch tin hnh mt hoc mt s t cc bc cng vic.

    Chuyn mn ha sn xut to ra:

    - Kh nng nng cao nng sut lao ng. - Nng cao hiu qu s dng my mc thit b. - Kh nng lm gim chi ph v thi gian o to cng nhn. - To iu kin thun li cho cng tc tiu chun ha. - ng dng k thut hin i, nng cao cht lng sn phm.

    Vic chuyn mn ha sn xut phi xc nh ph hp vi nhng iu kin c th ca x nghip. Cc iu kin l:

    - Chng loi, khi lng, kt cu sn phm ch bin trong x nghip. - Quy m sn xut ca x nghip. - Trnh hip tc sn xut. - Kh nng chim lnh th trng, mc p ng thay i ca nhu cu. - Chin lc cng ty ni chung v chin lc cnh tranh, pht trin h

    thng sn xut ni ring.

    b. Bo m sn xut cn i

    Qu trnh sn xut cn i l qu trnh sn xut c tin hnh trn c s b tr hp l, kt hp cht ch ba yu t ca sn xut: lao ng, t liu lao ng, i tng lao ng.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 12

    Cc quan h cn i bao gm cc quan h t l thch ng gia kh nng cc b phn sn xut, cc yu t ca qu trnh sn xut theo khng gian v thi gian. B tr sn xut cn i thng cn c vo:

    - Kh nng sn xut ca cc b phn sn xut chnh. - Kh nng phc v c hiu qu ca cc b phn sn xut ph tr cho

    qu trnh sn xut chnh.

    - Quan h gia nng lc sn xut, s lng, cht lng cng nhn v s lng cht lng ca i tng lao ng.

    c. Bo m sn xut nhp nhng u n

    Qu trnh sn xut nhp nhng, u n khi h thng c th to ra lng sn phm trong mi n v thi gian u nhau ph hp vi k hoch.

    - Sn xut u n nhp nhng c tc dng ln trong vic duy tr cc mi quan h hip tc, cng c v tr trn th trng.

    - Sn xut u n nhp nhng m bo huy ng tt nht cc yu t sn xut trnh lng ph sc ngi, sc ca do tnh trng khi th sn xut cm chng, khi th sn xut vi nhp cng thng.

    m bo t chc sn xut u n nhp nhng cn phi: - Lm tt cng tc lp k hoch sn xut t di hn n trung hn. - Lp k hoch tin sn xut. - Tng cng kim sot sn xut v p dng cc phng php sn xut

    tin tin.

    d. Bo m sn xut lin tc

    Qu trnh sn xut c coi l lin tc khi cc bc cng vic sau c thc hin ngay khi sau khi i tng hon thnh bc cng vic trc, khng c bt k s gin on no v thi gian.

    - Sn xut lin tc th hin trnh tit kim thi gian trong sn xut. - Sn xut lin tc s dng y thi gian ca my mc thit b. - Sn xut lin tc nng cao hiu qu s dng din tch sn xut. - Sn xut lin tc nng cao nng sut lao ng. - Sn xut lin tc rt ngn chu k sn xut, gim sn phm d dang,

    gim nhu cu v vn lu ng trong qu trnh sn xut.

    Cc yu cu ca t chc sn xut c quan h mt thit vi nhau, tc ng qua li ln nhau, trong mi quan h sn xut lin tc l yu cu cao nht ca qu trnh sn xut.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 13

    2.2 C cu sn xut

    2.2.1 C cu sn xut

    a. Khi nim c cu sn xut

    C cu sn xut l tng hp tt c cc b phn sn xut v phc v sn xut, hnh thc xy dng cc b phn y, s phn b v khng gian v mi lin h sn xut gia chng vi nhau.

    C cu sn xut l mt c tnh cht lng ca h thng sn xut. chnh l c s vt cht k thut ca mt h thng sn xut.

    C cu sn xut cng th hin hnh thc t chc ca qu trnh sn xut sn phm, hnh thc phn cng lao ng gia cc khu, cc b phn trong h thng, n biu hin c th ca s kt hp cc yu t sn xut trong qu trnh to ra sn phm.

    b. Cc b phn hnh thnh c cu sn xut

    Xt vai tr cc b phn ca h thng sn xut trong qu trnh hnh thnh sn phm, c cu sn xut c th bao gm cc b phn sn xut chnh, b phn sn xut ph, b phn sn xut ph tr, b phn phc v sn xut.

    - B phn sn xut chnh l b phn trc tip ch bin sn phm chnh ca h thng. c im c bn ca b phn sn xut chnh l nguyn vt liu m n ch bin tr thnh sn phm chnh ca h thng.

    - B phn sn xut ph l b phn tn dng cc ph liu, ph phm ca b phn sn xut chnh to ra nhng sn phm ph khc.

    - B phn sn xut ph tr l b phn m hot ng ca n c tc dng phc v trc tip cho sn xut chnh, m bo cho sn xut chnh c th tin hnh lin tc, u n.

    - B phn phc v sn xut l b phn c t chc nhm thc hin cng tc cung ng , bo qun, cp pht nguyn, nhin vt liu cho sn xut.

    c. Cc cp ca c cu sn xut

    Cc cp ca c cu sn xut chnh l s phn chia c cu sn xut theo chiu dc. Cc cp sn xut c bn trong h thng sn xut l cp phn xng, cp ngnh, cp ni lm vic.

    Phn xng l n v t chc sn xut c bn v ch yu trong cc x nghip c quy m ln c nhim v hon thnh mt loi sn phm hay hon thnh mt giai on cng ngh trong qu trnh sn xut sn phm.

    Ngnh l mt n v t chc sn xut trong cc phn xng c quy m ln, l tng hp trn cng mt khu vc nhiu ni lm vic c quan h mt thit

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 14

    vi nhau v mt cng ngh. Ngnh cng c th c chuyn mn ha theo i tng to ra mt loi sn phm, chi tit nht nh, hoc chuyn mn ha theo cng ngh cao bao gm cc ni lm vic ging nhau nh ngnh tin, ngnh phay,

    Ni lm vic l phn din tch sn xut m mt cng nhn (hay mt nhm cng nhn) s dung my mc thit b hon thnh mt hay mt vi bc cng vic c bit trong qu trnh cng ngh sn xut sn phm hoc phc v qu trnh sn xut.

    d. Cc kiu c cu sn xut

    Ty theo iu kin c th ca x nghip nh c tnh kinh t - k thut, trnh chuyn mn ha, quy m x nghip, m c th la chn c cu sn xut thch hp.

    C cc kiu c cu sn xut c bn hin nay:

    X nghip - Phn xng - Ngnh - Ni lm vic

    X nghip - Phn xng - Ni lm vic

    X nghip - Ngnh - Ni lm vic

    X nghip - Ni lm vic

    2.2.2 Cc nhn t nh hng ti c cu sn xut

    C cu sn xut chu nh hng trc tip ca cc nhn t sau:

    a. Chng loi, c im kt cu v yu cu cht lng sn phm

    Nu chng loi sn phm t v n gin th c cu sn xut s n gin hn. c im ca kt cu sn phm nh s lng cc chi tit, tnh phc tp ca k thut sn xut, yu cu chnh xc, c nh hng n c cu sn xut. Sn phm c tnh cng ngh cao qu trnh sn xut n gin do c th c cu sn xut n gin hn.

    b. Chng loi, khi lng, c tnh c l ha ca nguyn vt liu cn dng

    Nhn t ny trc ht c nh hng trc tip n b phn phc v sn xut. Bi v, khi lng chng loi nguyn vt liu cn dng cng nhng c tnh ca n s yu cu h thng kho bi, din tch sn xut, quy m cng tc vn chuyn thch hp. Ngoi ra, chng cn c th nh hng ti cc b phn sn xut chnh v c th n s yu cu t chc mt c cu sn xut ph hp vi vic x l cc nguyn vt liu.

    c. My mc, thit b cng ngh

    Vic la chn my mc thit b cng ngh c th bi cc yu cu k thut, ni chung, y khng phi l ni dung ca t chc sn xut. Tuy nhin, my

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 15

    mc thit b li nh hng n c cu sn xut v vic su dng hiu qu my mc thit b cn c nhng cch thc t chc thch hp.

    d. Trnh chuyn mn ha v hip tc ha sn xut

    Trnh chuyn mn ha v hip tc ha sn xut cng cao th c cu sn xut cng n gin. Bi v hip tc ha sn xut v chuyn mn ha sn xut dn n kh nng gim chng loi chi tit, v tng khi lng cng vic ging nhau, v do s c t b phn sn xut hn vi trnh chuyn mn ha cao hn.

    2.2.3 Phng hng hon thin c cu sn xut

    Mt c cu sn xut c coi l hp l khi n phn nh y v ng n qu trnh sn xut sn phm, nhng c im v cng ngh ch to, quy m v loi hnh sn xut ca x nghip. Mt khc, n phi m bo tnh hp l xt trn c hai mt: sp xp b tr cc b phn sn xut trong khng gian v mi lin h sn xut gia chng trn c s tng cng chuyn mn ha v hip tc ha sn xut. Ngoi ra, c cu sn xut cng phi m bo kh nng nht nh trong qu trnh pht trin sn xut ca x nghip.

    Hon thin c cu sn xut c th gii quyt theo cc cch sau:

    a. La chn ng n nguyn tc xy dng b phn sn xut

    Cc b phn sn xut trong h thng sn xut c th xy dng theo nguyn tc i tng, cng ngh hay hn hp.

    - B phn sn xut c xy dng theo nguyn tc i tng ngha l n ch c nhim v sn xut mt loi sn phm hay chi tit nht nh. Qu trnh ch bin ca n, t khi a nguyn vt liu sn xut cho n khi to ra thnh phm hon ton trong mt b phn sn xut.

    Hnh 2.1: B tr theo nguyn tc i tng

    Tin Phay Xc Xc Luyn Mi

    Ngnh bnh xe rng

    Bo Bo Bo Bn ngui

    Vo Ngnh ln

    Ra

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 16

    B phn sn xut c xy dng theo nguyn tc cng ngh bao gm cc ni lm vic ging nhau, b tr cc my mc thit b ging nhau nhm thc hin mt giai on cng ngh nht nh. Tn ca b phn sn xut thng gi bng tn ca my mc thit b.

    -

    - Hnh 2.2: B tr theo nguyn tc cng ngh

    Ngnh phay Ngnh bo

    Phay Phay

    Tin Phay

    Tin

    Bo Bo Bo

    Mi Mi Mi Tin

    Tin Tin

    Phi liu

    Mi Mi Mi

    Ngnh mi Ngnh tin

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 17

    - Hai nguyn tc xy dng b phn sn xut trn u c nhng u im, nhc im nht nh. Trong nhng iu kin nht nh chng ta c th kt hp c hai nguyn tc xy dng cc b phn sn xut theo nguyn tc hn hp. iu ny cho php tn dng cc u im v loi tr cc nhc im ca hai phng php trn.

    B phn sn xut xy dng theo nguyn tc hn hp s gm mt s b phn nh t chc theo nguyn tc i tng, cn mt s khc li theo nguyn tc cng ngh.

    Hnh v 3

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 18

    b. Gii quyt quan h cn i gia cc b phn sn xut chnh vi cc b phn sn xut ph tr v phc v khc, bo m s cn i gia cc b phn sn xut.

    H thng sn xut sn phm ch yu c to ra t cc b phn sn xut chnh. V vy mun gia tng sn lng, nng cao cht lng sn phm phi trng cy vo b phn ny. Tuy nhin, cc b phn sn xut ph tr v phc v lun c tc dng lm tng hiu qu hot ng ca b phn sn xut chnh. Vic m rng sn xut, nng cao trnh ca sn xut chnh lun phi ch n mi tng quan pht trin ca b phn sn xut ph tr v phc v. iu , cho php s dng trit kh nng sn xut ca cc b phn sn xut chnh, bo m cho qu trnh sn xut lin tc hiu qu.

    c. Coi trng b tr mt bng

    B tr mt bng to ra s hp l trong cch sp xp b tr cc b phn trong khng gian, m bo cc mi lin h sn xut cht ch gia cc b phn sn xut, s dng hp l, tit kim din tch sn xut.

    2.3 Loi hnh sn xut

    2.3.1 Khi nim loi hnh sn xut

    Loi hnh sn xut l c tnh t chc k thut tng hp nht ca sn xut c quy nh ch yu bi trnh chuyn mn ha ca ni lm vic, s chng loi v tnh n nh ca i tng ch bin trn ni lm vic. Thc cht, loi hnh sn xut l du hiu biu hin trnh chuyn mn ha ca ni lm vic.

    Loi hnh sn xut l cn c rt quan trng cho cng tc qun l h thng sn xut hiu qu. Hin nay c th chia loi hnh sn xut thnh cc loi nh sn xut khi lng ln, sn xut hng lot trong c sn xut hng lot ln, sn xut hng lot va, sn xut hng lot nh; sn xut n chic v sn xut d n.

    2.3.2 c im cc loi hnh sn xut

    a. Loi hnh sn xut khi lng ln

    Sn xut khi lng ln biu hin r nht c tnh ca h thng sn xut lin tc.

    c im ca loi hnh sn xut khi lng ln l ni lm vic ch tin hnh ch bin chi tit ca sn phm hay mt bc cng vic ca quy trnh cng ngh ch bin sn phm, nhng vi khi lng rt ln.

    Vi loi hnh sn xut ny, ngi ta s dng my mc thit b v dng c chuyn dng. Cc ni lm vic c b tr theo nguyn tc i tng. Cng

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 19

    nhn c chuyn mn ha cao. ng i ca sn phm ngn, t quanh co, sn phm d dang t. Kt qu sn xut c hch ton n gin v kh chnh xc.

    b. Loi hnh sn xut hng lot

    Trong loi hnh sn xut hng lot, ni lm vic c phn cng ch bin mt s loi chi tit, bc cng vic khc nhau. Cc chi tit, bc cng vic ny thay nhau ln lt ch bin theo nh k.

    c. Loi hnh sn xut n chic

    Sn xut n chic l loi hnh sn xut thuc sn xut gin on.

    Trong sn xut n chic, cc ni lm vic thc hin ch bin nhiu loi chi tit khc nhau, nhiu bc cng vic khc nhau trong qu trnh cng ngh sn xut sn phm.

    Mi loi chi tit c ch bin vi khi lng rt t, thm ch c khi ch mt chic. Cc ni lm vic khng chuyn mn ha, c b tr theo nguyn tc cng ngh. My mc thit b vn nng thng s dng trn cc ni lm vic. Loi hnh sn xut n chic c tnh linh hot cao.

    d. Loi hnh sn xut d n

    Sn xut d n cng l mt loi sn xut gin on, nhng cc ni lm vic tn ta trong khong thi gian ngn theo qu trnh cng ngh sn xut ca mt loi sn phm hay n hng no .

    S tn ti ca ni lm vic ngn, nn my mc thit b, cng nhn thng phi phn cng theo cng vic, khi cng vic kt thc c th gii tn lc lng lao ng ny hoc di chuyn n cc cng vic khc.

    2.3.3 Cc nhn t nh hng n loi hnh sn xut

    Mi loi hnh sn xut c nhng c tnh ring nh hng ln n cng tc qun l sn xut. Vic la chn loi hnh sn xut lun chu nh hng ca cc nhn t c tnh khch quan. i vi hu ht cc x nghip th vic xc nh loi hnh sn xut phi cn c vo cc nhn t sau:

    a. Trnh chuyn mn ha ca x nghip

    Mt x nghip c trnh chuyn mn ha cao th hin chng loi sn phm n sn xut t v s lng sn phm mi loi ln. Trnh chuyn mn ha cn c th dn ti kh nng tng cng hip tc sn xut gia cc x nghip lm gim chng loi v gia tng khi lng chi tit b phn ch bin trong x nghip, nng cao hn na loi hnh sn xut.

    b. Mc phc tp ca kt cu sn phm

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 20

    Sn phm c kt cu phc tp l sn phm gm nhiu chi tit hp thnh, yu cu v k thut cao, qu trnh cng ngh gm nhiu dng gia cng khc nhau, nhiu bc cng vic khc nhau. Sn phm cng phc tp phi trang b nhiu my mc thit b, dng c chuyn dng, v th kh khn trong vic chuyn mn ha ni lm vic nng cao loi hnh sn xut. Sn phm cng n gin cng c nhiu kh nng chuyn mn ha ni lm vic nng cao loi hnh sn xut.

    c. Quy m sn xut ca x nghip

    Quy m x nghip biu hin s lng sn phm sn xut, s lng my mc thit b, s lng cng nhnQuy m x nghip cng ln cng d c iu kin chuyn mn ha cc ni lm vic v b phn sn xut.

    2.4 Phng php t chc qu trnh sn xut

    2.4.1 Phng php sn xut dy chuyn

    a. Nhng c im ca phng php sn xut dy chuyn

    - Sn xut dy chuyn da trn c s mt qu trnh cng ngh sn xut sn phm c nghin cu mt cch t m, phn chia thnh nhiu bc cng vic sp xp theo trnh t hp l nht, vi thi gian ch bin bng nhau.

    - Cc ni lm vic c chuyn mn ha cao.

    - Trn ni lm vic thng trang b my mc thit b chuyn dng.

    - Cc ni lm vic chuyn mn ha trong sn xut dy chuyn c b tr theo nguyn tc i tng, to thnh ng dy chuyn phn nh trnh t ch bin sn phm.

    - Trong qu trnh ch bin, mt dng dch chuyn ca i tng mt cch lin tc t ni lm vic ny n ni lm vic khc trn cc phng tin vn chuyn c bit.

    b. Phn loai sn xut dy chuyn

    - Nu xt trn phng din trnh k thut c th c cc loi dy chuyn th cng, dy chuyn c kh ha, dy chuyn t ng ha.

    - Nu xt trn phng din tnh n nh sn xut trn dy chuyn ta c th chia sn xut dy chuyn thnh hai loi:

    + Dy chuyn c nh: l loi dy chuyn ch sn xut mt loi sn phm nht nh, qu trnh cng ngh khng thay i trong mt khong thi gian di, khi lng sn phm ln.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 21

    + Dy chuyn thay i: l loi dy chuyn khng ch c kh nng sn xut ra mt loi sn phm, m n cn c kh nng iu chnh t nhiu sn xut ra mt s loi sn phm gn tng t nhau.

    - Nu xt trnh lin tc trong qu trnh hot ng ca dy chuyn, c th c:

    + Dy chuyn sn xut lin tc: l loi dy chuyn m trong i tng c vn chuyn tng ci mt, mt cch lin tc t ni lm vic ny n ni lm vic khc, khng c thi gian dng li ch i.

    + Dy chuyn gin on: l loi dy chuyn m i tng c th c vn chuyn theo tng lot v c thi gian tm dng bn mi ni lm vic ch ch bin.

    c. Cc tham s ca dy chuyn c nh lin tc

    c tnh rt quan trng ca dy chuyn lin tc l tnh nhp iu ca n. Nhp dy chuyn l khong thi gian tun t ch bin xong hai sn phm k tip nhau bc cng vic cui cng. Ngi ta cn gi nhp dy chuyn l nhp sn xut chung. Trong sn xut dy chuyn c nh v lin tc, nhp dy chuyn bng chnh thi gian cn thit vn chuyn i tng t ni lm vic trc n ni lm vic k tip. Nhp dy chuyn c xc nh bng t s gia tng thi gian sn xut vi lng sn phm sn xut ra trong khong thi gian .

    r = T/Q

    trong : r: nhp dy chuyn (pht hay gi)

    T: tng thi gian hot ng ca dy chuyn

    Q: sn lng sn phm sn xut ra trong thi gian T

    Nhp dy chuyn th hin c nng sut ca dy chuyn, nu nhp dy chuyn cng ngn nng sut dy chuyn cng cao. Mi quan h ny c th biu din bng cng thc:

    W = 1/r = Q/T

    Trong : W l nng sut ca dy chuyn.

    Tnh ton nhp dy chuyn cn cho php tm ra thi gian cc bc cng vic hp l, bi v chng ta bit rng mun sn xut lin tc th r rng cc bc cng vic phi c phn chia sao cho thi gian thc hin phi bng hay lp thnh bi s vi nhp dy chuyn.

    d. Cn i dy chuyn

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 22

    Cn i dy chuyn l vic la chn mt t hp cc cng vic ph hp c thc hin mi ni lm vic sao cho cng vic c thc hin theo trnh t kh thi v khi khi lng thi gian tng i bng nhau cn thit cho mi ni lm vic.

    Mc tiu ca cn i dy chuyn l nhm cc tiu ha nhu cu lao ng v cc phng tin sn xut sn xut c mt lng sn phm cho trc.

    Mc tiu biu hin trene hai phng din:

    - Mt l cc tiu ha s ni lm vic (cng nhn) cn thit t c chu k cho trc.

    - Hai l cc tiu ha chu k (ti a mc sn lng) ca mt s ni lm vic cho trc.

    cn i dy chuyn, ngi ta tnh tng thi gian nhn ri ca dy chuyn

    Nu gi IT l tng thi gian nhn ri ca dy chuyn th ta c:

    IT = n x r ti Trong : n l s ni lm vic

    r l nhp dy chuyn

    ti l thi gian thc hin cng vic i

    m l tng s cng vic c thc hin trn dy chuyn.

    Trc khi xc nh nhim v cho cc ni lm vic, nh qun tr phi theo my bc sau:

    - Xc nh tt c cc nhim v cng vic cn thit sn xut to ra sn phm.

    - Xc nh lng thi gian cn thit hon thnh mi nhim v. - Xc nh trnh t cn thit hon thnh cc nhim v. - Xc nh nhp dy chuyn lin tc hay phi xc nh s ni lm vic. - Nu ta bit c ti (thi gian lm vic i) v n (s ni lm vic) th c

    th xc nh nhp dy chuyn mc tiu l:

    Ct = ti/n

    - Nu ta bit c W (nng sut ca dy chuyn), T (thi gian hot ng ca dy chuyn) th c th xc nh nhp dy chuyn mc tiu bng cch:

    rmt = T/W

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 23

    e. Hiu qu ca sn xut dy chuyn

    T chc sn xut theo dy chuyn l phng php t chc qu trnh sn xut tin tin v c hiu qu cao.

    Nh p dng sn xut dy chuyn m k thut sn xut ngy cng pht trin, hnh thnh cc my mc thit b lin hp nng sut cao, thun li cho xu hng c gii ha, t ng ha qu trnh sn xut.

    Sn xut dy chuyn cn to iu kin hon thin cng tc t chc v k hoch ha x nghip, nng cao trnh tay ngh ca cng nhn, tng nng sut lao ng, ci thin cc iu kin lao ng.

    Trong qu trnh chun b k thut cho sn xut, hiu qu ca sn xut dy chuyn c m bo thit k sn phm hp l, bo m tnh thng nht ha v tiu chun ha, tit kim tiu hao nguyn vt liu v thi gian lao ng.

    Trong qu trnh hot ng, hiu qu kinh t ca sn xut dy chuyn th hin cc mt sau:

    - Tng sn lng sn xut trn mi n v din tch v my mc thit b, gim thi gian gin on trong qu trnh sn xut ti mc thp nht.

    - Rt ngn chu k sn xut, gim bt khi lng sn phm d dang. - Cht lng sn phm c nng cao do qu trnh thit k sn phm,

    qu trnh cng ngh c nghin cu k.

    - Gi thnh sn phm gim nh sn xut khi lng ln. Tuy vy, m bo cho sn xut dy chuyn t hiu qu cao, cn tha mn cc iu kin sau:

    - Th nht, nhim v sn xut phi n nh, sn phm phi tiu chun ha v c nhu cu ln.

    - Th hai, sn phm phi c kt cu hp l, ng thi phi c tnh cng ngh cao.

    - Th ba, sn phm, chi tit c tnh lp ln cao v c mc dung sai cho php.

    Cng tc qun l sn xut dy chuyn cn m bo cc yu cu:

    - Nguyn vt liu phi c cung cp y cho dy chuyn ng tin , ng quy cch, tun theo nhp quy nh. m bo cn i trn dy chuyn, t chc sa cha bo dng tt my mc thit b, trnh xy ra s c hng hc.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 24

    - B tr cng nhn ng tiu chun ngh nghip. Gio dc thc trch nhim, thc k lut. Coi trng cng tc an ton lao ng.

    - Gi gn ni lm vic sch s ngn np. Phc v chu o cc ni lm vic.

    2.4.2 Phng php sn xut theo nhm

    a. c im v ni dung ca phng php sn xut theo nhm

    Phng php sn xut theo nhm khng thit k quy trnh cng ngh, b tr my mc thit b sn xut tng loi sn phm, chi tit m lm chung cho c nhm da vo chi tit tng hp chn. Cc chi tit ca mt nhm c gia cng trn cng nhiu ln iu chnh my.

    Ni dung phng php sn xut theo nhm bao gm cc bc ch yu sau:

    - Th nht, tt c cc chi tit cn ch to trong phm vi x nghip sau khi tiu chun ha chng c phn thnh tng nhm cn c vo kt cu, phng php cng ngh, yu cu my mc thit b ging nhau.

    - Th hai, lac chn chi tit tng hp cho c nhm. Chi tit tng hp l chi tit c iu kin hn c v cha tt c cc yu t cu nhm.

    - Th ba, lp quy trnh cng ngh cho nhm, thc cht l cho chi tit tng hp chn.

    - Th t, tin hnh xy dng nh mc thi gian cho cc bc cng vic ca chi tit tng hp.

    - Th nm, thit k, chun b dng c, g lp, b tr my mc thit b cho ton nhm.

    b. Hiu qa ca sn xut theo nhm

    Phng php sn xut theo nhm c p dng rng ri trong cc x nghip loi hnh sn xut hng lot, c bit l sn xut c kh. Hiu qu ca phng php sn xut theo nhm c biu hin cc im sau:

    - Gim bt khi lng v thi gian ca cng tc chun b k thut cho sn xut. Gim nh cng tc xy dng nh mc kinh t k thut, cng tc k hoch tin .

    - Ci tin t chc lao ng, to iu kin chuyn mn ha cng nhn, nng cao trnh ngh nghip v nng sut lao ng. Gim chi ph u t my mc thit b, nng cao h s s dng my mc thit b.

    2.4.3 Phng php sn xut n chic

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 25

    Trong h thng sn xut n chic, ngi ta tin hnh sn xut rt nhiu loi sn phm , vi sn lng nh, i khi ch thc hin mt ln, trnh chuyn mn ha ni lm vic thp.

    tin hnh sn xut ngi ta khng lp quy trnh cng ngh mt cch t m cho tng chi tit, sn phm m ch quy nh nhng bc cng vic chung. Cng vic s c giao c th cho mi ni lm vic ph hp vi k hoch tin v trn c s cc ti liu k thut nh bn v, ch gia cng.

    2.4.4 Phng php sn xut ng thi gian (JIT- Just in time)

    Mc ch chnh ca sn xut va ng lc l c ng loi sn phm ng ch vo ng lc. Ni cch khc l mua hay t sn xut cc mt hng ch mt thi gian ngn trc thi im cn phi c chng gi cho lng tn kho trong qu trnh sn xut thp. Thc cht khng ch h thp nhu cu vn lu ng m cn h thp nhu cu s dng mt bng v rt ngn thi gian sn xut.

    L hng sn xut trong h thng JIT thng c nhng c im sau:

    - Quy m ca n rt nh gi cho lng tn kho trong qu trnh sn xut thp.

    - Cc b phn c sp xp ti v tr cho mt gi lm vic hoc t hn.

    - Cc b phn chi tit c sp xp thun tin cho vic kim tra, thng k s lng v d thao tc khu cng vic sau.

    - Chng loi sn phm do mt ni lm vic sn xut ra khng c nhiu qu d to ra lng tn kho qu ln.

    2.5 Chu k sn xut

    2.5.1 Chu k sn xut v phng hng rt ngn chu k sn xut

    a. Khi nim chu k v ngha chu k sn xut

    Chu k sn xut l khong thi gian t khi a nguyn vt liu vo sn xut cho n khi ch to xong, kim tra v nhp kho thnh phm.

    Chu k sn xut c th tnh cho tng chi tit, b phn sn phm hay sn phm hon chnh.

    Chu k sn xut c tnh theo thi gian lch tc l s bao gm c thi gian sn xut v thi gian ngh theo ch .

    Ni dung ca chu k sn xut bao gm: thi gian hon thnh cc cng vic trong qu trnh cng ngh, thi gian vn chuyn, thi gian kim tra k thut,

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 26

    thi gian cc sn phm d dang dng li ti cc ni lm vic, thi gian ca qu trnh t nhin.

    Chu k sn xut c tnh nh sau:

    Tck = tcn + tvc + tkt + tg + ttn

    Trong : Tck l thi gian chu k sn xut (gi hay ngy m)

    tcn l thi gian ca qu trnh cng ngh

    tvc l thi gian vn chuyn

    tkt l thi gian kim tra k thut

    tg l thi gian gin on sn xut do i tng dng li cc ni lm vic, cc kho trung gian v cc ni khng sn xut

    ttn l thi gian qu trnh t nhin

    Chu k sn xut l mt ch tiu quan trng cn c xc nh bi:

    Chu k sn xut lm c s cho vic tnh thi gian thc hin cc n hng lp tin sn xut.

    Chu k sn xut biu hin trnh k thut, t chc sn xut, s dng my mc thit b, nh hng n nhu cu vn lu ng v kh nng cnh tranh.

    b. Phng hng rt ngn chu k sn xut

    Chu k sn xut chu cnh hng ca rt nhiu yu t song chng ta c th phn cc yu t nh hng thnh hai nhm chnh l: Nhm cc yu t thuc v k thut sn xut v nhm cc yu t thuc v trnh t chc sn xut. Do , phng hng rt ngn chu k sn xut s nhm vo hai hng c bn ny.

    Mt l: ci tin k thut, hon thin phng php cng ngh, thay th qu trnh t nhin bng cc qu trnh nhn to c thi gian ngn hn.

    Hai l: nng cao trnh t chc sn xut nh nng cao trnh chuyn mn ha, hip tc ha, p dng cc bin php sa cha bo dng my mc thit b nhm loi b thi gian gin on do s c, tng cng cht lng cng tc lp k hoch tin , kim sot sn xut.

    2.5.2 Nhng phng thc phi hp bc cng vic

    Phng thc phi hp cng vic c th nh hng ln n thi gian chu k sn xut, v s nh hng n tng thi gian cng ngh. Tng thi gian cng ngh chim t trng ln trong chu k sn xut, chnh l tng thi gian thc hin cc bc cng vic trong qu trnh cng ngh. Thi gian bc cng vic ph thuc v iu kin k thut v nhng iu kin sn xut khc. Gi s cc iu kin khng thay i, ngha l thi gian bc cng vic khng thay

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 27

    i, th tng thi gian cng ngh vn khc nhau,bi v chng ta phi hp cc bc cng vic mt cch tun t hay ng thi.

    V d: chng ta mun ch to chi tit A gm nm bc cng vic c th t v thi gian thc hin cc bc cng vic nh sau:

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 28

    Bng 2.1: Thi gian thc hin cc bc cng vic

    STT Bc cng vic Thi gian (pht)

    1 I 6

    2 II 4

    3 III 5

    4 IV 7

    5 V 4

    Mi lot ch bin 4 chi tit. Hy tm cc phng thc phi hp bc cng vic v tng thi gian cng ngh tng ng?

    a. Phng thc phi hp tun t

    Theo phng thc phi hp tun t, mi chi tit ca lot ch bin phi ch ton b chi tit ca lot y ch bin xong bc cng vic trc mi c chuyn sang ch bin bc cng vic sau. Cc bc cng vic s c thc hin mt cch tun t. i tng phi nm ch cc ni lm vic nn lng sn phm d dang s rt ln, chim nhiu din tch sn xut, thi gian cng ngh b ko di.

    Cng thc tnh thi gian cng ngh tun t nh sau: T cntt = nti Trong : T cntt: thi gian cng ngh theo phng thc tun t

    ti: thi gian thc hin bc cng vic th i

    n: s chi tit ca mt lot

    m: s bc cng ngh trong qu trnh cng ngh

    Trong v d trn ta c: T cntt = 4 x 26 = 104 pht.

    Phng thc ny p dng cc b phn phi m nhim sn xut nhiu loi sn phm c quy trnh cng ngh khc nhau, trong sn xut hng lot nh n chic.

    b. Phng thc phi hp song song

    Theo phng thc ny, vic sn xut sn phm c tin hnh ng thi trn tt c cc ni lm vic. Ni cch khc, trong cng mt thi im, lot sn phm c ch bin tt c cc bc cng vic. Mi chi tit sau khi hon

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 29

    thnh bc cng vic trc c chuyn ngay sang bc cng vic sau, khng phi ch cc chi tit ca c lot.

    Thi gian cng ngh theo phng thc song song:

    T cnss = (6 + 4 + 5 + 7) + (4-1)x 7+ 4 = 47 pht

    Cng thc tng qut: Tcnss = ti + (n-1) tmax

    Trong : tmax l thi gian ca bc cng vic di nht

    Thi gian cng ngh song song rt ngn v cc i tng khng phi nm ch, nhng nu phi hp cc bc cng vic theo nguyn tc ny c th xut hin thi gian nhn ri cc ni lm vic do bc cng vic trc di hn bc cng vic sau. Phng thc ny p dng tt cho loi hnh sn xut khi lng ln c bit trong trng hp thi gian bc cng vic bng nhau hay lp thnh quan h bi s vi bc cng vic ngn nht.

    c. Phng thc hn hp

    Phng thc hn hp thc cht l s kt hp ca phng thc song song v tun t. Khi chuyn t bc cng vic trc sang bc cng vic sau m bc cng vic sau c thi gian ch bin ln hn ta c th chuyn song song. Khi bc cng vic sau c thi gian nh hn bc cng vic trc ta chuyn tun t c t, sao cho chi tit cui cng ca lot c ch bin bc cng vic sau ngay khi n hon thnh bc cng vic trc.

    Tng thi gian cng ngh hn hp:

    Tcnhh = (6+4+5+7+4) + (4-1)x(6+7-4) = 53 pht

    Cng thc tng qut: Tcnhh = ti + (n-1)( td - tn)

    Trong : td l thi gian cng vic di hn thc l cng vic gia hai bc cng vic c thi gian ch bin ngn hn n.

    tn l thi gian cng vic ngn hn tc l cng vic nm gia hai bc cng vic c thi gian ch bin di hn n.

    Phng thc ny loi b c s nhn ri ti cc ni lm vic khi thi gian thc hin cc bc cng vic khc nhau. N c th p dng cho cc loi hnh sn xut hng lot.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 30

    CU HI N TP

    1. Trnh by ni dung ca qu trnh sn xut ?

    2. Trnh by cc b phn ca qu trnh sn xut ?

    3. c trng c bn v ngha ca vic phn tch bc cng vic ?

    4. Trnh by ni dung ca t chc sn xut theo cc quan im khc nhau?

    5. Trnh by cc yu cu ca t chc sn xut? Phn tch mi quan h gia cc yu cu ca t chc sn xut ?

    6. C cu sn xut l g? Th no l mt c cu sn xut hp l?

    7. Trnh by cc b phn, cc cp ca c cu sn xut ?

    8. Phn tch cc nhn t nh hng n c cu sn xut ?

    9. Trnh by phng hng c bn hon thin c cu sn xut ?

    10. So snh cc phng php xy dng b phn sn xut ?

    11. Loi hnh sn xut l g? Trnh by c im ca cc loi hnh sn xut ?

    12. Phn tch cc nhn t nh hng n loi hnh sn xut ?

    13. Trnh by nhng c im ca phng php sn xut dy chuyn?

    14. Phn tch hiu qu ca sn xut dy chuyn?

    15. Trnh by c im v ni dung ca sn xut theo nhm?

    16. Phn tch hiu qu ca sn xut theo nhm?

    17. Phn tch cc c im ca sn xut d n?

    18. Trnh by nhng nt c trng ca h thng sn xut ng thi hn?

    19. Phn tch cc nhn t nh hng n chu k sn xut ? Phng hng rt ngn chu k sn xut ?

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 31

    Chng 3: B TR SN XUT

    3.1 V tr sn xut

    3.1.1 Tm quan trng ca v tr

    Quyt nh v tr x nghip rt quan trng, yu cu nh qun tr phi quan tm v nhiu l do sau:

    a. nh hng n kh nng cnh tranh

    V tr ca x nghip nh hng n kh nng cnh tranh v nhiu mt hot ng khc.

    Trong hot ng ch to, v tr nh hng trc tip n chi ph bi s nh hng ca chi ph vn chuyn, chi ph lao ng v chi ph cung ng khc.

    i vi cc hot ng dch v v tr loi nh hng n nhu cu v kiu qu kinh doanh.

    V tr x nghip cn c nh hng v mt tinh thn, nh hng cc quan h lao ng v quan h vi cng chng.

    b. nh hng n chi ph

    Nhng sai lm trong xc nh v tr rt t v hu qu lu di. V quyt nh mua t rt t, xy dng c bn v vic khc phc, sa cha s tn km. Sai lm v v tr m khng sa cha hu qu c th cn t hi hn nhiu.

    c. Tc ng tim n

    Tc ng v tr dng tim n, v khng th quan st trc tip c. Cc nh qun tr phi thng xuyn trong vic nh gi v tr x nghip. Chi ph cho mt v tr khng tt l chi ph c hi, do n l chi ph tim n, khng th hin trong s sch k ton. Nh th n ch gy ch cho nhng ai thng xuyn nh gi v xem xt k cc hot ng.

    3.1.2 Quyt nh la chn v tr

    a. Quan im h thng v v tr doanh nghip

    Mi hot ng sn xut c th xem nh l mt b phn trong h thng ln hn l cng ty. n lt n cng ty l mt b phn ca h thng ln hn na- l cui cung cp ln nhau (logistic chain). Thc t cho thy mi cng ty s ph thuc vo mt s nh cung cp, n lt n li phi cung cp hng ha cho khch hng.

    V tr ca mt c s no trong chui lin kt cung cp ln nhau ph thuc vo v tr nh cung cp, v tr ngi tiu th, v cc iu kin khc trong qu trnh sn xut phn phi. Trong iu kin l tng, mt quyt nh la chn

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 32

    v tr s tin hnh sao cho ton b qu trnh sn xut phn phi t li nhun ti a, hay chi ph ti thiu.

    Quan im h thng trong vic la chn v tr l phi xem xt ton b cc b phn trong mi lin h hu c vi nhau c c v tr ti u cho tt c cc b phn trong chui sn xut phn phi.

    Vi sn xut dch v, cng c mt b phn ca chui cung cp ln nhau, n vn phi c cc u vo v cng cn cung cp cc dch v ca n cho khch hng. Cc cng ty dch v phi xm xt s sn c ca cc u vo v v tr ca nhu cu. Vi cc dch v tip xc trc tip vi khch hng, vic la chn v tr cng nh hng quyt nh n thnh cng ca cng ty. Cc cng ty dch v ny tp trung ch vo cc yu t lin quan n th trng.

    b. Cc yu t xc nh v tr

    La chn v tr lin quan n nhiu yu t v c th nh hng n thu nhp hay chi ph, thm ch c thu nhp ln chi ph, do c th nh hng n li nhun.

    C nhiu yu t kh c th o lng nh hng ca n n li nhun hn song vn c coi l nhng yu t quan trng trong khi xem xt v tr. Chng ta c th chia cc nhn t nh hng n la chn v tr thnh ba nhm chnh.

    Mt l, cc yu t lin quan n th trng biu hin trong v tr va nhu cu v i th cnh tranh.

    Hai l, cc yu t chi ph hu hnh nh: vn ti, s dng lao ng, chi ph xy dng, thu.

    Ba l, cc yu t v hnh: thi ca a phng i vi ngnh sn xut, csac quy tc ca vng hay a phng, kh hu, trng hc, bnh vin, nh th,

    Cc yu t lin quan n th trng: Cc chin lc th trng cn c xem xt trong quyt nh v tr l:

    Th trng mc tiu: V mi sn phm, nhm sn phm bao gi cng phi c mt th trng mc tiu. Tng quan gia v tr ca doanh nghip khi cung cp cacsp cho th trng mc tiu s nh hng n chi ph, kh nng kim sot cc hot ng marketing.

    V tr ca i th cnh tranh cng l yu t cn xem xt khi xc nh v tr.

    V tr tng i vi ngi cung cp, nu cc cng ty mua sm khi lng ln u vo, s dng sut thi gian di th n s x khuynh hng di chuyn vic mua sm ca n n gn nh cung cp. Ngc li, cc nh cung cp mun hng li qua cc hp ng cht lng cao vi chi ph ph tri th phi tm cch ng trong phm v chp nhn c ca mt s khch hng nht nh.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 33

    Cc yu t hu hnh: - Trc ht l c yu t giao thng vn ti.

    - S sn sng ca cc loi phng tin vn ti.

    - Mc vn chuyn trn mi tn vn chuyn.

    - Chi ph xt trn trng lng tng i.

    Cc cng ty xem xt quyt nh v tr theo cc hng sau:

    - Nu cng ty s dng nhiu nguyn nhin vt liu t mt ngun v vn chuyn sn phm ca n i nhiu hng, cng ty c khuynh hng nh v tr nh hng v nh cung cp.

    - Nu cng ty c sn phm mau hng, kh vn chuyn, phi giao hng nhanh, nguyn vt liu phn tn thng nh v tr hng v khch hng. Cc cng ty ny c v tr nh hng theo th trng.

    - Th hai l chi ph v s sn sng ca lao ng, mt cng ty thin v s dng lao ng s ch n chi ph sn xut nhiu hn chi ph vn chuyn. N s c khuynh hng quyt nh t v tr ti ni c mc tin lng thp.

    - Th ba l s sn sng v chi ph nng lng. Cc cng ty s dng nhiu nng lng th vn khan him nng lng hoc gi cao s nh hng n hiu qu hot ng.

    - Th t l s sn sng v chi ph ngun nc. Cc x nghip s dng nhiu nc ch n s phong ph cc ngun nc khi quyt nh v tr ca n. Vi cc x nghip ny cn ch chi ph s dng nc, kh nng c sn, cht lng nc v vic kim sot nhim.

    - Th nm l chi ph xy dng v chi ph v tr gm: chi ph thu hay mua t ai, xy dng nh my nh hng bi gi t, chi ph xy dng v ci to.

    Cc yu t v hnh S phn vng v cc quy nh ca php lut: cc quy nh ca php lut v chng nhim mi trng, s phn vng v gii hn cc dng sn xut nht nh trong mi vng.

    Thi ca cng chng: kin ca cng chng c th bt li cho x nghip, mc

    d khng c hn ch no ca php lut.

    Kh nng m rng, pht trin ca x nghip trong tng lai.

    iu kin sinh hot: cc ch tiu cho cuc sng nh nh , thc n, nng lng, gio dc, iu kin nghin cu, hc tp, kh hu,

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 34

    thc php lut, mc phm ti trong cng ng c th gy kh khn trong vic tuyn dng.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 35

    3.1.3 Cc phng php nh gi la chn v tr

    a. Cc bc khi qut trong vic la chn v tr

    La chn v tr c th c nhiu bc khc nhau, ty tnh hung chng ta c th thay i. Ni chung qu trnh la chn v tr gm cc bc sau:

    1. Chn vng tng qut. 2. Chn cng ng tng qut c th chp nhn c. 3. Chn v tr thch hp cho cc cng ng. 4. Xc nh phng php nh gi t hp v tr cng ng. 5. So snh cc a im v la chn i im.

    b. Phn nhm cc khu vc dch v

    Vic la chn v tr s rt phc tp nu mt x nghip cung cp nhiu loi sn phm dch v. Ngi qun tr phi cn nhc gia hiu qu v qui m vi s phn b ti u. Quy m ln lm gim chi ph sn xut trn n v sn phm. Ngc li, s tp trung ca sn xut gy nh hng chi ph tng chi ph vn ti. Do , phn nhm dch v s cho php la chn v tr x nghip ph hp vi quy m hiu qu ca nhng hot ng chnh.

    c. Cc phng php la chn v tr

    c1/ Phn tch chi ph li nhun-quy m hay phn tch im nt

    Gi s gi bn sn phm v khi lng bn khng ph thuc vo v tr.

    Doanh thu trn mi v tr ch ph thuc vo quy m.

    Mi v tr thng c chi ph c nh l Ci bao gm chi ph ban u v thu hay mua t ai, chi ph xy dng v chi ph khi s khc.

    Trong qu trnh vn hnh trn mi v tr c th chi ph Vi theo quy m sn xut. Chi ph bin i bao gm chi ph mua nguyn vt liu, chi ph c nng lng hot ng, chi ph lng b thay i theo v tr, chi ph vn ti

    Trn quan im cho v tr sao cho ton b chi ph lin quan n v tr l nh nht xt trn mt phm vi thi gian thch hp.

    C1

    C2

    TC1 = C1 + V1.Q

    TC2 = C2+ V2.Q

    Q Quy m

    LN/ CP

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 36

    Tng chi ph lin quan n v tr ang xem xt l TC = Ci + Vi.Qi

    Nu xt cp phng n v tr (1) v (2)

    Nu C1 > C2 v V1 > V2

    R rng tng chi ph TC1 > TC2 vi mi Q.

    Nu C1 > C2 v V1 < V2 th tn ti mt im Q hai phng n cng chi ph:

    Q* = C1 - C2/V2 V1 V khi Q < Q* phng n 2 li v chi ph.

    Nu Q > Q* phng n 1 li v chi ph.

    Nu kt hp vi doanh t: S = PxQ, ta c:

    Li nhun ca mi phng n l:

    Pr = (P - Vi)Q - Ci

    Kh nng to li nhun ca mi phng n v tr c khc nhau theo quy m v c th la chn nh Q*.

    c2/ Phng n cho im

    Khi la chn phng n ca x nghip c th cn nhc gia rt nhiu cc yu t v hnh v hu hnh, cc yu t nh lng c, kh hoc khng nh lng c, c th dng phng php nh gi cc v tr.

    Phng php cho im cn ch :

    - Mc tc ng ca mi yu t hay tm quan trng ca yu t. y l c s xc nh s im ti a. Trong trng hp nht nh c th quy nh mc im ti thiu phi t cho mt yu t no nu khng s b loi b.

    - Cn nhc tng quan gia chi ph cho cc nhn t hu hnh v v hnh, s khc bit gia im ca cc nhn t v hnh c ng gi hn s khc bit gia cc chi ph hu hnh hay khng.

    c3/ Phng php bi ton vn ti

    V tr mi x nghip xt trn gc s nh hng n chi ph gm chi ph sn xut v chi ph vn ti. Nu loi b cc yu t khc c th s dng phng php vn ti tm v tr lm cc tiu chi ph vn ti sn xut. Ni dung ca phng php l tm v tr t x nghip sao cho cc tiu cc chi ph vn ti n x nghip, chi ph sn xut lin quan n v tr, chi ph vn ti n cc im tiu th.

    c4/ Phng php khong cch-ti trng

    Trong tin trnh la chn v tr, nh phn tch cn la chn ra mt s phng n c sc thuyt phc hn trong s nhiu phng n c lit k. Phng

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 37

    php khong cch-ti trng c th s dng bc ny. Mt s yu t nh gi c mi lin h trc tip n khong cch: khong cch n cc th trng, khong cch trung bnh n khch hng ch yu, khong cch n cc nh cung cp v cc ngun nguyn liu v khong cch n cc v tr khc nhau ca cng ty. Phng php khong cch-ti trng chnh l m hnh ton vi mc tiu l tm phng n v tr c tng khong cch-ti trng nh nht. Khong cch-ti trng th hin quy m mc vn chuyn.

    3.2 B tr ni b nh xng

    3.2.1 Mc ch v cc nhn t nh hng n b tr nh xng

    a. Mc ch

    B tr nh xng l s la chn v tr cho mi my mc thit b, b phn, qu trnh ch bin, v cc hot ng khc cu thnh hot ng sn xut trong nh xng.

    B tr sn xut l cng vic rt quan trng tc ng ti vic nng cao hiu qu s dng cc ngun lc v hiu qu cng vic. Mc ch ca b tr sn xut l:

    - Trnh s tc nghn trong qu trnh dch chuyn lao ng v i tng. - Cc tiu chi ph vn chuyn. - Gim cc nguy him i vi con ngi. - S dng hiu qu lao ng v nng cao tinh thn lm vic. - S dng y v hiu qu khng gian sn xut. - m bo s linh hot. - m bo s thun tin cho quan st kim tra. - To iu kin phi hp v tip xc nhng ni thch hp.

    b. Nhn t nh hng

    Mi mt hot ng tin hnh trong cc iu kin nht nh s nh hng n nhu cu v s b tr nh xng. S lng, chng loi thit b, khi lng cc bc cng vic phi hon thnh cng nh nhiu bin s khc s nh hng n vic la chn cch b tr.

    sn xut hiu qu, nh xng phi c thit k ph hp vi mc tiu ca n. Sn xut dch v c nhu cu khc vi sn xut ch to v nh xng.

    Cc dch v khch hng th khch hng tham gia vo cc giao dch nn s thun tin, hnh dng, cch bi tr c nh hng n doanh s v chi ph.

    Cc hot ng lin quan n cc sn phm hu hnh cng c khc nhau trong b tr: ngi bn bun bn l ch n s bi tr hng ha, kh nng i li,

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 38

    quan st ca khch hng. Nh ch to th ch n dng dch chuyn ca i tng.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 39

    3.2.2 Vn chuyn ni b

    a. ngha

    Vn chuyn ni b rt quan trng i vi sn xut ch to, ging nh vn ti l mt yu t quan trng trong la chn v tr ca x nghip ch to, vn chuyn ni b l yu t quan trng ca b tr ni b nh xng ch to.

    Vt liu phi c xp d, vn chuyn,qua cc hot ng sn xut, kim tra, ct tr v cui cng n b phn gi hng. S vn chuyn khng lm tng gi tr cho sn phm nhng li lm tng chi ph. C nhng x nghip chi 20-30% chi ph vn chuyn ni b. Gi tr tt nht dnh cho s vn chuyn l gi tr ti thiu hon thnh hot ng sn xut.

    Vn chuyn ni b v b tr nh xng tng cng hiu qu cho nhau. B tr tt nh xng cho php s dng hiu qu nht cc phng php vn chuyn. Hiu qu hot ng ca vn chuyn ni b lm gim chi ph v c th cc i ha nng lc sn xut nh xng.

    b. Cc phng tin vn chuyn ni b ch yu

    Cc phng tin ch yu:

    1. Bng chuyn: Gm cc thit b c nh vn chuyn i tng dc theo bng ti ca n.

    Vn ti bng bng chuyn c th lin tc hay gin on.

    u im chnh:

    - Khng cn ngi iu khin. - Vn chuyn khi lng ln. - t tn km.

    Nhc im chnh:

    - Khng linh hot. - Vn u t cao. - Chim khng gian lin tc. 2. Xe ti cng nghip

    L cc xe c bnh di chuyn trn cc tuyn ng thay i, c th y, ko bng sc ngi, ng c in, ng c t trong

    u im:

    - Linh hot hn bng chuyn. - t vn u t.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 40

    - Cho php xp cc vt liu vo cc ti hoc cc gi cao, s dng ct tr nhiu hng trong cng mt khu vc.

    Nhc im:

    - Cn ngi iu khin. - Chi ph cao hn vn ti bng chuyn. - Cn mt khong khng i li. 3. Xe t hnh

    Xe khng cn ngi iu khin v linh hot trong di chuyn ln trong cc chc nng m c th thc hin.

    Xe hot ng bng pin, iu khin bng mt b nh lu tr sn cng vic ca n trong mt khu vc.

    4. Cn cu v my nng l thit b vn chuyn treo tng. c s dng gii phng din tch sn xut cho cc phng tin khc v cung cp mt kh nng linh hot. Tuy vy, n b hn ch phm vi p ng trong cc rnh vn chuyn xc nh.

    5. Robot cng nghip c. La chn cc phng php vn chuyn

    Cc yu t nh hng n vic la chn cc phng php vn chuyn:

    - Hnh dng, kch thc, tnh cht vt l, ha hc ca i tng. - C cu sn phm sn xut. - Khi lng nguyn vt liu phi x l. - Khong cch vn chuyn.

    Cc thit b vn chuyn t ng hoc bn t ng s dng thch hp trong cc nh xng c:

    - ng i vn chuyn tng i n nh. - C cu sn phm n nh hay nhm sn phm c trnh t vn chuyn

    ging nhau.

    - Khi lng vn chuyn ln u t phng tin vn chuyn t ng.

    - Mc sn xut kh n nh. 3.2.3 Cc kiu b tr c in

    a. B tr theo dy chuyn

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 41

    L b tr cc hot ng cn thit theo cc dy chuyn m ngi tip nhn dch v hoc bn thnh phm di chuyn theo n. Cch b tr ny gi l b tr theo sn phm., hay sn xut dy chuyn, dy chuyn lp rp nu khi n s dng trong sn xut ch to. My mc hay b phn lp rp c b tr dc theo ng i ca sn phm v sp t theo trnh t yu cu bi quy trnh cng ngh hay k hoch sn xut. ng di chuyn c th theo ng thng hoc gp khc c nh hng.

    u im:

    - Gim bt vic di chuyn. - Gim tng thi gian sn xut. - n gin ha cng vic hoch nh v kim sot sn xut. - n gin ha cc nhim v sn xut. Nhc im:

    - Thiu s linh hot ch bin, ch cn thay i sn phm s phi thay i nh xng.

    - Km linh hot trong vic nh thi hn v khng th lm nhanh hay chm hn.

    - u t ln. - H thng b ph thuc vo tng b phn. Ch cn h hng mt my hay

    vng mt mt cng nhn gy nh tr ton h thng.

    - C th gy ra nhm chn do cng vic n iu. b. B tr theo cng ngh

    Ngha l cc my mc thit b v cng nhn thc hin cc hot ng ging nhau gp nhm vi nhau. Cc bc tin hnh sp xp theo kiu ny l:

    - Xc nh quy m mi b phn. - Xc nh s b tr cc b phn trong mi quan h vi cc b phn khc. - Xc nh cch sp xp my mc thit b v cng nhn trong mi b

    phn.

    u im:

    - Linh hot. - u t nh. - Nng cao trnh chuyn mn. - a dng ha nhim v.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 42

    Nhc im:

    - Vn chuyn km hiu qu. - Km hiu qu trong vic nh thi hn. - Lm phc tp cng tc hoch nh v kim sot. - Ph tn cho lao ng tng. - Nng sut thp.

    c. B tr v tr c nh

    Mt s dng sn xut, ngi ta chn cch a cng nhn v thit b n ni cn phc v. Phng php ny gi l b tr v tr c nh v sn phm d v, cng knh nng n kh di chuyn.

    im:

    - Gim s vn chuyn hn ch h hng v chi ph vn chuyn. - Sn phm khng di chuyn nn c s lin tc hn trong lc lng lao

    ng c phn cng khng phi lp k hoch.

    Nhc im:

    - Yu cu cng nhn c k nng rng, gii. - Vn chuyn cng nhn v thit b n v ri khi ni lm vic c th

    tn km.

    - Mc s dng my mc thit b thp. - ng dng trong cc dch v khn cp: cu ha, cu thng, cc xe

    cnh st. Trong nhng dch v khng khn cp nh sa cha l, khoan ging, sn cu.

    3.2.4 La chn cch b tr nh xng

    a. Cc nhn t nh hng n s la chn b tr

    Chi ph ca b tr v tr c nh

    Chi ph ca b tr theo cng ngh

    Chi ph b tr theo sn phm

    Cc yu t khc:

    - Trng lng ca cc chi tit, sn phm sn xut. - Tnh cht ca dch v c cung ng. - Chi ph xy dng nh xng. - T hp sn phm s dng nh xng.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 43

    - Tnh d h hng ca sn phm, chi tit. b. Dch v b tr

    Vic b tr s khng y nu khng xt n khng gian cn thit b tr cho cc dch v b tr, l cc hot ng cn thit cho sn xut chnh hot ng bnh thng, nh xng hay iu kin phc v kh quan trng, vic b tr nh xng cng nh hng n li nhun.

    Cc b phn b tr cn xem xt trong khi b tr l:

    - Tn kho: chi tit, vt liu. (khu vc ny cn c bit ch ) - Phng dng c. - Kim tra cht lng. - Cu thng. - Giao nhn. - Bo dng. - Vn phng gim st. - Phng ngh. - Bo h v bo m an ton.

    3.2.5 Cc phng php phn tch b tr

    a. B tr theo sn phm

    Vic thit k mt cch b tr theo sn phm khng r rng, cch b tr ph thuc vo cc bc cn thit sn xut sn phm hay dch v. Cc giai on sn xut s sp xp theo mt ng thng hay mt dng ph hp vi nh xng. S lng cc giai on v s lng cc bc thc hin mi giai on ph thuc vo mc sn lng. Cc phng n cho cc giai on lin tip theo dy chuyn hon ton xc nh bng quy trnh cng ngh sn xut sn phm.

    b. B tr theo cng ngh

    Cc bc thc hin b tr theo cng ngh nh sau:

    Bc 1: Xc nh quy m

    Vic b tr theo cng ngh thng ng dng vo sn xut sn phm khng tiu chun, nn vn u tin cn thit cho b tr l phi d on t hp sn phm s sn xut. T hp sn phm sn xut l c s cho quyt nh la chn phng tin sn xut. Quyt nh ny s cn c vo sn phm thng ch to nht v nh hng mnh nht n cch b tr. Sau khi d on vic xc nh quy m s cn c vo:

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 44

    - Quy trnh cng ngh ca mi sn phm, chi tit. - nh mc thi gian sn xut. - Sn lng d kin. - Nhu cu v din tch nh xng s c xc nh kt hp vi cc d

    kin khc v tnh ma v, s dao ng ngu nhin.

    Bc 2: Xc nh v tr ca nh xng

    Khi quy m cn thit xc nh c th la chn trong c cu hin ti hoc trong b phn mi xy dng. V tr tng i ca phn xng ph thuc vo cc yu t nh:

    - Khng gian cn thit. - Hnh dng ca c cu hin ti. - Trnh t ch bin, hay quy trnh cng ngh ca mi sn phm. - Trong giai on b tr c rt nhiu phng n la chn, gi s trong

    mt bng vung vc cn b tr 6 phn xng ta s c n 6! = 720 phng n.

    - B tr theo tiu chun chi ph vn chuyn. C nhiu nhn t nh hng n vic la chn cch b tr, trong nhn t chi ph vn ti thng c ch nht. Chi ph vn chuyn gia hai phn xng do nhu cu vn chuyn vt liu v nhu cu i li thng tin, kim tra, gim st, hay tin hnh cc cng vic vi nhau trc tip.

    Gi s chi ph vn chuyn l t l khong cch gia hai phn xng, chi ph xp d l c nh, nu quy m l hng vn chuyn l khng i. Mc tiu la chn cch b tr trn c s yu t chi ph vn ti s l cc tiu ha mc vn chuyn.

    Gi: M : Tng mc vn chuyn.

    V: Khi lng sn phm.

    W: Trng lng chi tit cc ln vn chuyn.

    D: Khong cch cc ln vn chuyn.

    i: Ch s chi tit sn phm.

    N: S chi tit sn phm a ra nh gi v vn chuyn.

    t: ch s cc dch chuyn ring bit phi hon thnh gia hai phn xng.

    Ti: Tng s dch chuyn hon thnh cho sn phm, chi tit.

    Tng mc vn chuyn: M = Vi Wit Dit

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 45

    Chng 4: QUN L K THUT

    4.1 ngha v ni dung ca cng tc qun l k thut 4.1.1 ngha ca qun l k thut:

    Qun l k thut thc cht l tng hp cc hot ng nhm nng cao cht lng ca qu trnh sn xut.

    Mc tiu ca qun l k thut trong x nghip l khng ngng ci tin sn phm, pht trin sn phm mi bo m cho sn xut lin tc, an ton, t hiu qu cao.

    Cng tc qun l k thut c ngha nh: Kim sot c qu trnh sn xut, qun l cht lng sn phm, chi

    ph sn xut nng cao kh nng cnh tranh. Mang tnh thit yu nht l trong thi i m s bin i nhanh

    chng ca khoa hc v cng ngh l mt thch thc vi qun l k thut ca tt c cc cng ty.

    Qun l k thut tt cho php li ko tp th nhng ngi c trnh , nng ng, sng to

    4.1.2 Ni dung ca qun l k thut: Hot ng ca qun l k thut xm chim hu ht cc giai on ca

    qu trnh sn xut. N bao gm tt c cc hot ng k thut c phn thnh ba loi: k thut sn phm, k thut sn xut v k thut my mc thit b.

    K thut sn phm th ch yu lin quan n thit kt sn phm ch to. Qu trnh ny thng c bt u sau khi c tng v sn phm hay m hnh sn phm.

    K thut sn xut lin quan n vic tm ra cc quy trnh cng ngh ch to cc phng tin v phng php ch to ra sn phm.

    K thut my mc thit b nhm bo m cho h thng my mc thit b hot ng lin tc, an ton. 4.2 K thut sn phm

    4.2.1 Thit k cc b phn: Thit k cc b phn l c th ha cc tng, cc m hnh hnh

    thnh t b phn nghin cu. Thit k sn phm phi m bo cho sn phm c tnh cng ngh cao v d dng s dng, bo tr

    Tnh cng ngh ca sn phm chnh l s ph hp gia thit k v sn xut.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 46

    Sn phm c tnh cng ngh cao l sn phm d ch to, m bo cht lng n nh, chi ph thp.

    Hin nay c th p ng tt bng k thut song hnh ngha l va tha mn qu trnh thit k sn phm v thit k ch to.

    Khi nim thit k ch to xut hin ch s hp nht hai qu trnh thit k sn phm v thit k ch to nhm m bo sn phm c tnh cng ngh cao.

    Trong thit k ch to cn mt yu cu na l thit k sn phm phi d tho lp. Cc sn phm thit k d tho lp c n gin ha d tho chng ra thnh nhng phn ring l, phn loi, ti sinh.

    4.2.2 Chun b cc c im k thut: Sau khi thit k sn phm phi chun b bng cc c im k thut

    giao cho cc b phn sn xut, bng ny ch r cc yu cu v sn phm cui cng, phm vi v cc quy trnh s s dng. Bng lit k vt t, chi tit v khi lng cn thit cng phi c chuyn cho b phn cung ng xc tin cc n hng vi nh cung cp. Cc bng v k thut cc yu cu quan trng s c giao cho cc b phn sn xut v cc n v lin quan.

    4.2.3 Tiu chun sn phm: Cc tiu chun cho sn phm phi c thit lp lm c s cho qu

    trnh thit k quy trnh, cung ng v sn xut. Cht lng cc vt t s dng phi c cht lng cao m bo c c sn phm cht lng tt, ng thi khng nn qu cao v s lm tng chi ph. Cng vi l do sn phm cng phi t c mt tiu chun cht lng nht nh ph hp vi nhng yu cu ca ngi s dng, khng nn qu cao. C gng p dng tiu chun ha ti a cc chi tit b phn gi chi ph mc thp nht.

    4.2.4 Th nghim sn phm v cc dch v k thut: Th nghim sn phm c th phi tin hnh vi mt s loi sn phm

    ln, quan trng kim tra xem n c chc chn m bo cc yu cu k thut ch to v c khuyt tt hay khng.

    Dch v k thut sn phm thc hin cc b phn sn xut v bn hng bao gm cc trao i vi khch hng v nhng vn phc tp, hoc gii quyt cc trc trc gia yu cu k thut v kh nng ca my mc thit b ang dng. 4.3 Thit k ch to

    4.3.1 Thit k cc quy trnh cng ngh sn xut: a. Phm vi ca vic thit k quy trnh cng ngh sn xut:

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 47

    Thit k quy trnh cng ngh ca sn xut ch to bt u t xy dng cc yu cu k thut ca sn phm cho n lc kt thc bng nhng k hoch ch to sn phm.

    b. Cc nhn t nh hng n vic thit k cng ngh: C ba nhn t c bn c th nh hng n vic thit k quy trnh cng ngh l:

    Th nht l khi lng sn phm sn xut. Th hai l yu cu cht lng sn phm ch to. Th ba l nhng trang thit b c th s dng hoc mua sm

    c. Trnh t thit k quy trnh cng ngh: Trnh t c bn c th p dng cho vic thit k quy trnh cng ngh

    nh sau: Ngi thit k sn phm v k s thit k quy trnh hp tc vi

    nhau. Xc nh cc yu t c bn l khi lng, cht lng, thit b cn

    thit. Xt quyt nh mua hay lm vi mt s cc chi tit. Xc nh cc cng vic cn lm ch to cc chi tit t dng

    nguyn liu thnh chi tit gia cng hon chnh lp rp. Sp xp cc cng on theo trnh t hp l nht.

    d. Ci tin thit k sn phm sn xut: i khi sn phm hay chi tit c thit k khng bo m 5 hiu qu

    trong sn xut, cch gii quyt trong trng hp ny l iu chnh thit k c th sn xut hiu qu hn.

    Trong trng hp khng c my mc thit b c kh nng sn xut chi tit thit k c th xem xt x l nh sau:

    C th t mua cc chi tit thiu t nh my khc. Mua sm thit b cn thit. Ci tin thit b hin c. Thit k li chi tit cho ph hp vi kh nng thit b hin c.

    e. nh gi kinh t cc quy trnh: Mc tiu ca thit k quy trnh l bo m cho sn xut ra sn phm c

    cht lng cao vi chi ph thp nht. Cn phi c nhiu phng n thit k quy trnh c th tm ra quy

    trnh tt hn. Trong qu trnh nh gi cn a vo xem xt c cc bin s nh d tr

    vt t, bin ng lao ng, thay i hnh nh ca cng ty khch hng.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 48

    4.3.2 La chn thit b dng c: a. Phn loi thit b dng c:

    Thit b gia cng bao gm tt c cc my cng c, dng c, thit b ph tr v nhng thit b khc s dng trc tip cho vic sn xut, x l, kim tra, bao gi chi tit hay sn phm.

    b. Cc xu hng thit k my mc: Bao gm cc xu hng sau:

    Xu hng chuyn mn ha my mc thit b. S dng cc my vn chuyn c bit. Robot ngy cng tham gia nhiu vo qu trnh sn xut. S xut hin cc my c iu khin bng k thut s. Du hiu tng lai cho thy vic thit k thit b gia cng tng lai

    s hng ti tn dng khng gian ng tit kim mt bng. c. Xu hng c kh ha v t ng ha:

    C kh ha l xu hng tm cch thay th hay gim bt lao ng chn tay bng nhng dng c v thit b khc m bo tng sc mnh ca con ngi hay b sung thm nng lng ca con ngi bng ngun nng lng khc.

    T ng ha l tip tc c kh ha bng cch thay th cc hot ng chn tay bng hot ng my mc. 4.4 Bo tr my mc thit b

    4.4.1 Phm vi ca cng tc bo tr: Bo tr l mt chc nng ca t chc sn xut c lin quan n vn

    bo m cho nh my hot dng trong mt tnh trng tt. C th phn chia k thut bo tr thnh cc chc nng chnh v chc nng ph nh sau:

    4.4.2 Tnh kinh t ca bo tr v cc chnh sch cho hot ng bo tr: Nhng quan im khi xy dng chnh sch bo tr l:

    Li dng cc hp ng vi bn ngoi vo nhng thi k cao im cng tc bo tr khi b lc hu v trnh hin tng thu cng nhn sa cha tm thi.

    Hp ng vi bn ngoi cho nhng dch v chuyn mn cao nhng my mc thit b c bit hay cc thit b chuyn dng.

    Tm gc cc cng vic bo tr n nhng thi k t vic iu ha vic s dng cng nhn bo tr.

    La chn thi im thay th my mc thit b mt cch hp l. Ni chung, l nn thay th my mc thit b trc khi chng qu c, i hi nhiu chi ph v thi gian sa cha.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 49

    4.4.3 Lp k hoch v tin bo tr: Lp k hoch bo tr bao gm cc ni dung sau:

    Thit lp th t u tin ca cng tc bo tr. Cc nh hng cng vic cn lm. Xc nh thi gian, loi th, vt t, dng c, thit b c chng v

    cc yu cu an ton khi sa cha. Cn c lp k hoch sa cha bao gm:

    Cc d n sa cha thay th ln m c ban lnh o thng qua. Cc l lch my, lnh cng tc, k hoch sn xut ca nh my. Cc cng vic sa cha, yu cu chuyn mn ngh nghip. Tnh hnh mua sm d tr vt t, ph tng thay th.

    K hoch tin c lp theo hai bc: Th nht l lp biu tng hp cc cng vic sa cha c th d kin

    trc. Hai l iu chnh khi cc hin tng khn cp pht sinh.

    4.4.4 Cc kiu bo tr: Cng tc bo tr c th phn lm ba loi tng qut: hiu chnh, d phng v d bo

    a. Bo tr hiu chnh: Bo tr hiu chnh l mt dng bo tr m chng ta thng ngh ti theo

    cch thng thng nht sa cha. Hot ng ny c tin hnh sau khi thit b ngng hot ng.

    b. Bo tr d phng: Bo tr d phng l tng hp cc bin php t chc, k thut v bo

    dng, kim tra v sa cha, c tin hnh theo chu k sa cha quy nh v theo k hoch nhm hn ch s hao mn, ngn nga s c my mc thit b m bo thit b lun hot ng trong trng thi bnh thng.

    Mt chng trnh bo tr d phng phi m bo cc tnh cht sau: Ly d phng lm chnh. Cng vic sa cha phi tin hnh theo k hoch, tc l c n

    ngy, thng quy nh l a my ra sa cha. Xc nh trc c ni dung sa cha.

    Ni dung c bn ca bo tr d phng bm: Kim tra nh k l xem xt theo tin k hoch nhm tm ra cc

    hin tng khng bnh thng ca my mc thit b, pht hin cc thit b v b phn my sp hng cn phi thay th trong k sa cha ti.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 50

    Sa cha nh hay cn gi l sa cha thng xuyn l loi cng tc sa cha n gin nht, khng i hi phi tho ri ton b my m ch tho cc b phn c xc nh trong k kim tra.

    Sa cha va l ngoi vic thay th cc chi tit chng mn, va cn bao gm cng vic nhm khi phc chnh xc v cng sut ca thit b.

    Sa cha ln l cng vic sa cha ton din, phc tp nht. Ngi ta phi tho my ra khi b my, thay th sa cha cc b phn c s nht, sau khi sa cha ln my c th c cht lng tng ng my mi.

    Cc ni dung sa cha tin hnh theo mt chu k. Chu k sa cha l khong thi gian cch qung gia hai ln sa cha ln k tip nhau. Chu k sa cha

    c. Bo tr d bo: Thc cht n l mt kiu bo tr d phng c s dng cc dng c nhy

    cm (VD: my phn tch rung, my o bin , my d siu m, dng c quang hc, cc dng c kim tra p sut, nhit , in tr) d bo trc cc s trc trc. C th lin tc hay nh k theo di cc iu kin ti hn. Phng thc ny cho php nhn vin bo tr c th xc nh trc s cn thit phi sa cha ln.

    4.4.5 Cn nhc cc chnh sch bo tr d phng: Khi sn phm, my mc thit b hay mt qu trnh sn xut bc vo

    hot ng n nh mt nghin cu ht sc quan trng l phn b xc sut thi gian gia cc s c.

    Do mt khi chng ta c ngh v bo tr d phng th iu quan trng l phi xc nh c khi no bo tr c hiu qu. Ni chung l chi ph bo tr cng cao th phn b xc sut thi gian gia cc s c phi cht ch hn.

    C rt nhiu thit b nhy cm cho php xc nh khi no cn phi bo tr.

    S bo tr d phng c th l tng chi ph bo tr, ng thi chi ph sa cha cc hng hc li c th gim xung.

    Ngi qun tr s cn nhc hai loi chi ph trn tm mt mc thch ng chi ph cho bo tr d phng trong tng quan vi s gim chi ph sa cha. Chi ph

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 51

    Tng chi ph Bo tr d phng Sa cha hng hc Mc bo tr

    Cng thc tnh s ln hng hc k vng trong vng n thng Gi Bn l s s c k vng gia hai ln bo tr Ta c:

    n Bn = NPn + Bn - 1P1 + Bn - 2P2 + ..+ + B1 Pn 1

    1

    Trong : n: s thng gia hai ln bo tr N: s my ca nhm Pn: xc sut s c k vng gia hai ln bo tr 4.4.6 Cc hnh thc t chc cng tc bo tr: Ta c th t chc cng tc bo tr bng cc hnh thc nh sau:

    Hnh thc phn tn (bo tr tng phn xng ring l) c nhng u im l: To iu kin kt hp cht ch gia sn xut chnh v b phn bo tr. Nhng nhc im l kh tn dng ht kh nng ca cng nhn v thit b bo tr. Ngc li cng c th khng m ht c cc dng sa cha phc tp hay khi lng sa cha ko di thi gian sa cha.

    Hnh thc sa cha tp trung (bo tr chung cho c x nghip) c nhng u im l d tr hp l, tn dng c kh nng ca cng nhn v my mc thit b sa cha, rt ngn thi gian sa cha, gim chi ph. Tuy nhin, nhc im ln nht ca hnh thc ny l kh gn cng vic sa cha vi sn xut chnh, cng tc sa cha thiu linh hot, kp thi. c bit kh khn khi x nghip c nhiu dng my mc thit b khc nhau.

    Hnh thc hn hp, thc cht l hnh thc kt hp ca hai hnh thc trn bng cch phn cp hp l cng tc bo tr gia b phn sa cha cc phn xng vi b phn sa cha tp trung.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 52

    4.4.7 Cc bin php sa cha nhanh: Sa cha nhanh l mt yu cu quan trng t ra cho cng tc sa cha v nh th n s nng cao hiu qu ca sn xut chnh, m bo h thng c kh nng p ng cc k hoch sn xut mt cch u n. Cc bin php c th p dng sa cha nhanh l:

    a. Tng cng cng tc chun b trc khi sa cha. Cng tc ny bao gm: + Chun b thit k nh lp Album bn v cc chi tit chng mn cho tng

    loi my mc thit b, ch to cc ph tng v cc chi tit thay th hoc t mua n nh.

    + Chun b cng ngh nh quy nh phng php cng ngh sn xut ph tng v chi tit thay th cng nh cc phng php cng ngh.

    + Chun b my mc thit b trc khi giao cho b phn sa cha. b. Thc hnh cng tc sa cha nhanh: C th li dng thi gian ngoi sn xut sa cha v b tr lch lm vic

    ca cng nhn sa cha so le vi gi lm vic ca cng nhn sn xut chnh. c. p dng cc phng php sa cha xen k: i vi cc my lin ng, cc dy chuyn lin tc, nu ngng my sa

    cha mt b phn no dn n s ngng sn xut ton b dy chuyn, ngi ta s phn cc dy chuyn nh th thnh nhiu my, lp chu k sa cha chung cho cc my, khi ngng my sa cha ngi ta c th tin hnh ng lot cc dng sa cha khc nhau trn cc my. Sau mt thi gian nht nh tt c cc my u c bo dng sa cha mt cch hp l.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 53

    Chng 5: HOCH NH TNG HP

    5.1 i tng, phm vi, mc ch ca hoch nh tng hp 5.1.1 i tng, phm vi ca hoch nh tng hp:

    Hoch nh tng hp l kt hp cc ngun lc mt cch hp l vo qu trnh sn xut nhm cc tiu ha chi ph trong ton b qu trnh sn xut, giai on hoch nh ng thi gim n mc thp nht mc dao ng ca cng vic v mc tn kho.

    thc hin vn ny ngi ta thng da vo: D on nhu cu. Kh nng ca cc phng tin sn xut hin c. Mc tn kho. Khi lng cng vic v cc yu t u vo tng ng nh hoch

    nh s la chn mc sn phm ph hp trong khong thi gian sp ti cho doanh nghip.

    i tng ca hoch nh tng hp l s bin i kh nng sn xut. chnh l kh nng ca mt h thng sn xut cung cp cc sn phm hoc dch v cho th trng.

    Thng thng kh nng sn xut ca h thng sn xut s do kh nng sn xut ca khu yu nht quyt nh.

    5.1.2 Mc tiu ca hoch nh tng hp: Mc tiu ca hoch nh tng hp l pht trin cc k hoch hin thc

    v ti u. Trong qu trnh lp k hoch p ng nhu cu thng c hai kh

    nng xy ra. + Th nht: Duy tr mc sn xut qu cao doanh nghip hot ng

    trong tnh trng d tha kh nng, hoc tch ly tn kho qu cao gy lng ph. Kh nng sn xut cao Nhu cu Kh nng sn xut thp Thi gian K

    h nn

    g s

    n xut

    /nhu

    cu

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 54

    + Th hai: Duy tr mc sn xut qu thp khng i ph vi nhu cu tng cao lm mt khch hng, gim uy tn, b l c hi kinh doanh.

    5.1.3 S cn thit v mi quan h ca hoch nh tng hp: Khi hoch nh tng hp cn xem xt tnh cp thit v cc yu t tc

    ng ca n. Trong thc t gia sn xut v nhu cu d on lun c mt s sai

    lch. C th ti thi im bt u sn xut n khi hon thnh sn phm th nhu cu c s thay i.

    Mt mt nhu cu d on c th bin thin vi nhng dao ng ln dn n vic cn phi cn nhc sn xut mc no v nh vy s tc ng n mc sn xut.

    Do c th chun b mc sn xut p ng nhu cu mt cch ch ng doanh nghip cn phi c k hoch xa trong tng lai.

    Ta nghin cu s quan h

    Th trng v nhu cu th trng

    Quyt nh sn xut

    Nghin cu sn xut v k thut sn xut

    Tin trnh hoch nh

    cc quyt nh

    Lc lng lao ng

    Ngun nguyn liu c kh nng mua

    D on n t hng

    Hoch nh tng hp sn xut

    Tn kho c

    Kh nng bn ngoi (hp ng ph)

    Lch trnh sn xut ch yu

    H thng hoch nh v nhu cu nguyn vt liu

    Sp xp th t u tin ca cc hoch nh v lch trnh

    Lc lng lao ng

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 55

    5.2 Phng php hoch nh tng hp

    5.2.1 Cc chin lc p ng nhu cu thay i a. S thay i nhu cu

    Vi hu ht cc doanh nghip, nhu cu m n phc v thng b thay i v s cnh tranh, v chu k sng ca sn phm, vic s dng c tnh nhu cu, iu kin kinh t, x hi thay i

    Nhu cu thay i cho nn ngi lp k hoch phi lun tm ra mc sn xut hp l nht, m bo c s bin i theo thi gian ca nhu cu, lm sao doanh nghip t hiu qu trong kinh doanh.

    b. Cc trng hp c bn ng ph vi nhu cu thay i: Trng hp 1: Doanh nghip c nng lc sn xut cao, c th i ph

    vi nh cao ca nhu cu. Nh qun tr c th chn mt trong nhng cch sau: Trng hp 2: Doanh nghip c mc nng lc sn xut thp hn so vi

    nh cao ca nhu cu nn doanh nghip khng c kh nng p ng nhu cu trong thi im nhu cu ln cao.

    c. Cc chin lc c th thng p dng: c.1 Chin lc hp thu cc dao ng ca nhu cu:

    Bin i tn kho: l trng hp cc sn phm c sn xut trong thi k trc v gi n khi c nhu cu.

    t hng sau: L khi nhu cu ln cao hn mc sn xut ti a doanh nghip ngh mt s khch hng c nhu cu sn phm hay dch v chuyn thi gian t hng chm li v sau.

    Dch chuyn nhu cu: Tc l thc hin cc c gng marketing lm dch chuyn nhu cu dn n nhng thi k nhu cu thp.

    c.2 Chin lc thay i mc sn xut: Tng gi lm vic m khng tng cng nhn B tr mc sn xut cao, khng cn lm thm gi. Xt li cc quyt nh mua hay t sn xut i vi mt s chi tit,

    b phn, doanh nghip trong iu kin bnh thng c th sn xut m bn ngoi vn c bn.

    Cc chin lc ny d sao cng phi da trn c s u t ln vo nng lc sn xut p ng im cao, chp nhn s d tha nng lc sn xut khi nhu cu xung thp.

    c.3 Chin lc thay i lc lng lao ng:

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 56

    Doanh nghip c th thu thm cng nhn khi nhu cu tng v cho thi vic cng nhn khi nhu cu gim.

    5.2.2 Cch tip cn ca hoch nh tng hp: C hai cch tip cn c bn tng hp nhu cu v mc sn xut ca

    cc mt hng, dch v l: Tip cn kiu quy np cn gi l tip cn t di ln (Bottom up) Tip cn kiu din gii cn gi l tip cn t trn xung (Top

    down) a. Tip cn kiu quy np:

    Cch tip cn ny l vic phc tho cc k hoch cho cc sn phm ch yu hoc nhm sn phm sau tng hp s tc ng ca n ln kh nng ca doanh nghip. Trong qu trnh tng hp thng xy ra cc trng hp sau:

    Th nht: Nhu cu i vi yu t ca kh nng sn xut trong doanh nghip tha mn tt vi kh nng sn c, k hoch s c chp nhn.

    Th hai: Cc nhu cu ln hn hoc nh hn kh nng sn c. Phc tho k hoch phi c xem xt li cho n khi c mt k hoch nh mong mun.

    b. Tip cn kiu din gii: Ngi lp k hoch s pht trin mt mc sn xut tng hp, sau s

    phn b cho cc k hoch ring l. Cch tip cn ny c xem l cch tip cn truyn thng v chia lm hai loi:

    Mt l: Da vo nh gi ch quan ca ngi lp k hoch ra cc phng n ngun v xc nh k hoch tt nht.

    Hai l: S dng cc m hnh ton cho vic ti u ha cc k hoch v la chn mt cch c h thng. Loi ny gm hai nhm. 5.3 Hoch nh tng hp kiu quy np

    5.3.1 Phng php chung: L phng php tng hp tt c cc k hoch t nhng bin php thp

    nht nn khi kh nng ca h thng sn xut l tng hp kh nng sn xut ca tt c cc bin php hp thnh. Cho nn khi xem xt p ng nhu cu th h thng sn xut phi c sn sang tng b phn ca n. B phn c th l phn xng, ngnh, ni lm vic c th.

    Chng ta thy rng vic lp k hoch t chi tit, c th tng phn xng, ngnh, ni lm vic s dn n chnh xc trong tng lai khng cao. Cho nn hoch nh tng hp kiu quy np ch c gng to ra mt s phi tr k hoch gn hp l nht.

    Qu trnh hoch nh tng hp gm hai giai on:

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 57

    Giai on 1: Lp k hoch sn xut khi qut nhm xc nh bao nhiu kh nng sn xut sn c v n s c phn b nh th no?

    Giai on 2: Lp k hoch chi tit v kiu sn phm sn xut, thi hn sn xutthng gi l k hoch tin chnh.

    5.3.2 Lp k hoch: Khi lp k hoch sn xut thng ty thuc vo nhu cu v c im

    ca doanh nghip. Tuy nhin cn ch ni dung ca k hoch sn xut gm: Gi tr kh nng sn xut cn phi c. S lng lao ng cn thit. Lng nguyn vt liu cn mua sm. Ngoi ra k hoch phi xc nh c cc ch tiu ch yu v kh

    nng phc v khch hng, ch r loi sn phm sn xut, thi gian sn xut. 5.3.3 Hoch nh cc nhu cu ngun lc: a. Cn c:

    Phng n k hoch phc tho v cc sn phm, cng vic s c tin hnh.

    Quy trnh cng ngh sn xut sn phm: gm cc cng vic nh xc nh cc giai on cng ngh, cc cng vic cn thit, trnh t thc hin cc cng vic

    nh mc cng ngh: xc nh mc tiu hao my mc thit b, lao ng trn cc ni lm vic.

    b. Phng php hoch nh nhu cu ngun lc: Phng php hoch nh khi qut:

    Phng php ny ch yu da vo hao ph ngun lc cn thit cho mi n v sn phm mt cch khi qut, sau cn c vo mc huy ng ni lm vic l ti liu thng k mc s dng t cc thi k trc, tnh bng t l % so vi tng mc huy ng cc ni lm vic trong k.

    Phng php hoch nh bng nh mc cng ngh: Cn c tnh nhu cu ngun lc theo phng php ny l quy

    trnh cng ngh ca tng loi sn phm, dch v, phc tho k hoch v nh mc cng ngh.

    5.3.4 nh gi cc d tho k hoch v cc gii php: a. nh gi cc d tho k hoch:

    D kin ti trng lm vic xc nh mc yu cu theo thi gian m k hoch phc tho c th tc ng ln cc ngun lc, cc bin php sn xut, cc ni lm vic ch yu ca h thng sn xut. Cng tc nh gi ny chnh

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 58

    l vic xem qua d kin ti trng lm vic phng n pht tho c th s dng cc ngun lc nh th no? H s m nhim =

    K hoch s c chp nhn nu ti trng lm vic th hin vic s dng ti u cc ngun lc. K hoch s phi c xem xt li nu d kin ti trng lm vic vt kh nng lm vic qu mc hoc khng th s dng hiu qu nng lc.

    b. Cc gii php: Khi k hoch d tho khng hin thc th nh qun tr thng chn cc

    gii php nh: Tng ca, lm thm gi. T chi mt vi khch hng. Thu thm cng nhn. Chuyn dch cng vic cho ni lm vic khc. Hp ng gia cng vi bn ngoi. Giao hng sau

    Khi tnh ton cc yu t ngun lc trong h thng sn xut cn phi chn c mt n v thch hp.

    C th m t khi qut bng s sau:

    D kin ti trng

    Kh nng sn xut

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 59

    5.4 Hoch nh tng hp kiu din gii

    5.4.1 Phng php chung:

    Nhu cu d bo

    n hng Mc sn xut mong Cc gii hn rng

    K hoch phc tho

    Hoch nh nhu cu ngun lc

    D kin ti trng lm vic (DKTT)

    + nh mc + Qu trnh cng ngh + Chu k sn xut + Cc ti liu thng k + Cc d liu

    K/tra thc hin

    DKTT

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 60

    Thay v lp k hoch hin thc v ti u t cc ni lm vic nh cch tip cn theo kiu quy np th hoch nh tng hp kiu din gii c tnh ti u v hin thc cho tng giai on ngn trn c s cn i kh nng tng hp.

    Ton b qu trnh cn i c tin hnh trn c s sn phm hoc sn phm qui c l nhng sn phm c c tnh tng t vi danh mc sn phm.

    5.4.2 Phng php d tho kh li: Khi qut phng php kh li bng s sau:

    Cha tt

    Phng php d tho kh li tin hnh vi cc chin lc p ng nhu cu thay i.

    a. Chin lc bin i lao ng thun ty: Chin lc bin i lao ng thun ty tc l ch s dng cng c tng

    gim lao ng to kh nng sn xut p ng nhu cu. Gi thit quan trng trong trng hp m l nng lc sn xut phi

    cho php chng ta p ng nhu cu v th kh nng sn xut ch cn ph thuc vo lc lng m chng ta lp k hoch s dng.

    Gi thit hai l chng ta c th to ra kh nng sn xut p ng y nhu cu trong thng.

    Cc d liu lp k hoch: Nhu cu

    cc hn ch, cc cng c

    ra cc phng n v kh nng

    sn xut

    Tnh chi ph hoch nh

    Nhn xt cc

    sai lm

    K hoch c c chp nhn

    Tm cch sa phng n

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 61

    Gi thit ba s khng tch ly tn kho vi mc ch p ng cho nhu cu tng cao nhng thi k sau. Do ta lun ch gi tn kho mc bt buc.

    b. Chin lc bin i tn kho thun ty: Cng ty duy tr mt mc sn xut hp l cc nhu cu bin i quanh

    mc sn xut c hp thu bng tn kho sao cho chi ph tn kho thch hp. Trong chin lc tn kho khi nhu cu xung thp hn mc sn xut tn kho s c tch ly, khi nhu cu ln cao nhng k sau, tn kho s gii ta p ng. Thng thng ngi ta chn mc sn xut ti thi im nh cao ca nhu cu. Khi sn phm sn xut s p ng c tt c cc thi im khc. Gi nh trong trng hp ny l nng lc sn xut cao hn nh cao nhu cu.

    Nng lc sn xut nh cao nhu cu

    Nu chng ta duy tr mc sn xut qu thp, khng p ng nhu cu nh cao s xy ra tnh trng cn d tr, ph tn c hi s rt ln. S hp l ca mc sn xut s th hin rt r qua xem xt trng thi tn kho. Mun gi tn kho lun ln hn hay bng tn kho ti thiu th nh cao nhu cu tt c cc tn kho tch ly thi k trc vi mc ch p ng nh cao phi c s dng ht v tn kho thi im s bng vi mc tn kho ti thiu.

    c. Chin lc hn hp: d. Xy dng m hnh:

    5.5 Cc lu trong hoch nh tng hp 5.5.1 Phm vi hoch nh:

    Phm vi hoch nh tng hp phi xa. Phm vi ny ph thuc vo phm vi d on.

    5.5.2 S dng nng lc sn xut ti thiu: Nhu cu t bin m cng ty khng kp u t p ng. Cng ty cha c kh nng u t nng cao nng lc sn xut.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 62

    Nhu cu dao ng mnh, nh cao nhu cu vt qu xa so vi mc bnh qun.

    Trong cc trng hp ny, doanh nghip thng gii quyt theo cch nh sau:

    Phn loi khch hng theo cc tiu thc tm quan trng ty cch nhn thc ca mi cng ty.

    p dng m hnh ton tm phng n phc v ti u khi nng lc sn xut thiu.

  • Bi ging QTSX GV bin son: L Th Nguyn Tm

    http://www.ebook.edu.vn 63

    Chng 6: QUN TR VT LIU

    6.1 Khi qut v qun tr vt liu 6.1.1 Mc tiu qun tr vt liu:

    Mc tiu ca qun tr vt liu l phi gi nguyn vt liu mc hp l v tip nhn hay sn xut ca gi tr ny vo thi im thch hp.

    6.1.2 Cc lung dch chuyn vt cht: a. Lung dch chuyn vn chuyn trong h thng sn xut ch to:

    H thng sn xut c din ra nh l s chuyn ha cc u vo thnh cc u ra.

    u vo Qu trnh chuyn ha u ra Cc giai on sn xut

    Qun tr nguyn vt liu l mt chc nng chu trch nhim ln k hoch, tip nhn, ct tr, vn chuyn v kim sot nguyn vt liu nhm s dng tt nht cc ngun lc cho vic phc v khch hng p ng mc tiu ca cng ty. b. Dng nguyn vt liu trong sn xut dch v:

    Cc hot ng dch v t nhiu cng phi i ph vi cc vn vt liu v tn kho. Phm vi ca vn ny c th b hn ch v h thng sn xut dch v khng to ra sn phm hu hnh.

    Hot ng sn xut dch v nhm cung cp nhng li khuyn hay ch dn nn ch c cc mt hng m hnh bn hoc d tr