T.C. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

TEZ ve PROJE YAZIM KILAVUZU

Hazırlayanlar: Prof. Dr. Mehmet Fikret GEZGİN

Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü

Öğr. Gör. Bilal KARGI Beykent Üniversitesi

Meslek Yüksek Okulu

İstanbul-2006

İÇİNDEKİLER

Sunuş 1

1. ÇALIŞMAYA İLİŞKİN MALZEME:

KAĞIT NİTELİĞİ VE PROGRAM SEÇİMİ 2

1.1. Kağıt 2

1.2. Cilt 2

1.3. Program 2

1.4. CD Kayıt Düzeni 2

2. DIŞ KAPAK 2

3. İÇ KAPAK 2

4. YEMİN METNİ 3

5. JÜRİ SAYFASI 4

6. TÜRKÇE ÖZET VE ANAHTAR KELİMELER 4

7. İNGİLİZCE ÖZET VE ANAHTAR KELİMELER 4

8. İÇİNDEKİLER 4

9. TABLOLAR LİSTESİ 5

10. ŞEKİLLER LİSTESİ 5

11. KISALTMALAR 5

12. GÖVDE METNİ 6

12.1. Giriş 6

12.2. Bölümler 6

12.3. Dipnotları 6

12.4. Sonuç (Sonuç ve Öneriler) 8

13. KAYNAKÇA 8

14. ÖZGEÇMİŞ 8

15. TEZ TESLİM SÜRECİ 8

16. CD KAYIT DÜZENİ VE SON İŞLEMLER 8

17. EKLER 10

16.1 Ek-1: Dış Kapak Örneği

16.2. Ek-2: İç Kapak Örneği

16.3. Ek-3: Yemin Metni Örneği

ii i

16.4. Ek-4-a: Tez İçin Jüri Sayfası Örneği

16.4. Ek-4-b: Proje İçin İzleme Komitesi Sayfası Örneği

16.5. Ek-5 Türkçe Özet ve Anahtar Kelimeler Örneği

16.6. Ek-6: İngilizce Özet ve Anahtar Kelimeler Örneği

16.7. Ek-7: İçindekiler Örneği

16.8. Ek-8: Tablolar Listesi Örneği

16.9. Ek-9: Şekiller Listesi Örneği

16.10. Ek-10: Kısaltmalar Örneği

16.11. Ek-11: Dipnotları Örnekleri

16.12. Ek-12: Sonuç Örneği

16.13. Ek-13: Kaynakça Örneği

16.14. Ek-14: Özgeçmiş Örneği

iii ii

SUNUŞ ve KAVRAMLAR

Bu Kılavuz, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (SBE) öğrencilerinin

ödev, makale, proje, tez yazımı sırasında uygulamaları gereken (ödev ve makalelerin

kendilerine özgü gerekleri istisnadır) kuralları göstermektedir. Kuşkusuz, SBE’nün farklı

nitelik taşıyan Sinema-Televizyon ve kısmen farklı olabilecek İngiliz Dili ve Edebiyatı

Programları için danışman önerisi doğrultusunda daha başka bir hazırlama şekli mümkündür.

Öncelikle kullanılacak materyal ve yazım özelliklerini belirterek başlayan bu Kılavuz

bir proje ya da tez’in şekli sıralaması dikkate alınarak düzenlenmiştir. Dolayısıyla, Kılavuz

proje veya tez yazımını esas almaktadır.

Proje, Tez ve Danışman Kavramları: Proje, belirlenmiş bir konu, sorun veya sürece

ilişkin durum değerlemeye, çözüm sağlamaya veya varsa yeni bir tarza dönüştürmeye dönük

konusu, amacı, sorunu, yöntemi (metodolojisi), parametreleri, performans kriterleri ve süresi

belirli bir akademik çalışma sürecini gerçekleştirmeye dönük sistematik bir yaklaşımı ve

bunun başarımını ortaya koyan, genellikle “ne ve nasıla” dönük sistematik, yararlanılabilir ve

paylaşılabilir içerikteki akademik çalışma raporudur.

Tez, belirlenmiş yeni bir konu, sorun veya sürece ilişkin yeni durum değerlemeye,

çözüm sağlamaya veya varsa yeni bir tarza dönüştürmeye dönük konusu, amacı, sorunu,

yöntemi (metodolojisi), parametreleri, performans kriterleri ve süresi belirli bir akademik

çalışma sürecini gerçekleştirmeye dönük sistematik bilimsel bir yaklaşımı ve bunun

başarımını evrensel akademik bir farklılıkla ortaya koyan, “niçini” cevaplandırmaya dönük

sistematik, yararlanılabilir ve paylaşılabilir içerikteki akademik çalışma raporudur.

Danışman, tez veya proje kavramına uygun bir biçimde, yeni fikir geliştirici,

yenileştirici, proje veya tezin süre ve sürecinin objektif akademik ilkelerle takipçisi, bunların

sistematik, yararlanılabilinir ve yaygınlaştırılabilir içerikte sunuma hazır hale getirilmesini

sağlayıcı ilk performans değerleyicisidir.

Bu Kılavuzun ön çalışması, (farklı akademik kurumlara ilişkin kılavuzların

derlenmesi) Üniversitemiz MYO Öğr. Gör. Bilal Kargı tarafından yapılmıştır. Nihai metni

her iki hazırlayıcı birlikte gerçekleştirmiştir.

Çalışmanın tüm öğrencilerimize yararlı olmasını diliyoruz. 12 Mayıs 2006

Öğr. Gör. Bilal Kargı Prof. Dr. Mehmet Fikret Gezgin

Beykent Üniversitesi Beykent Üniversitesi

Meslek Yüksek Okulu Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü

iv 1

1. ÇALIŞMAYA İLİŞKİN MALZEME: KAĞIT NİTELİĞİ VE PROGRAM SEÇİMİ

1.1. Kağıt

Sayfanın bir yüzüne yazım yapılmak üzere, standart 80 gram A-4 kağıdı

kullanılacaktır.

1.2. Cilt: Jüri seçimi öncesi, hazırlanan çalışmanın spiral ciltli (4) dört nüshası Enstitü

Müdürlüğü’ne teslim edilmek amacıyla hazırlanır. Doktora tezi söz konusu olduğunda ise 6

nüsha hazırlanır.

1.3. Program:

Çalışma metni, MS Windows tabanlı MS Word 6.0 versiyon ve üzeri versiyonlarda

hazırlanmalıdır. Tablo, grafik ve şekiller için Excell veya danışmanın önereceği bir diğer

program kullanılabilir.

1.4. CD Kayıt Düzeni

Bu husus, proje ya da tezin başarı ile savunulması sonrası sürece ilişkindir. Gerek CD

kayıt düzeni, gerekse mezuniyet için yapılması şart diğer işlemler aşağıda md. 16’da

açıklanmıştır.

2. DIŞ KAPAK

Dış kapakta, Üniversitenin, Enstitünün, Anabilim Dalının, Bilim Dalının adları, proje

veya tezin adı, hangi tür (proje/tez) çalışma olduğu, hazırlayanın adı ve soyadı ile

savunulduğu yer (İstanbul) ve yıl yazılır. (Örnek için bkz. Ek-1)

3. İÇ KAPAK

İç kapakta, dış kapaktan farklı iki unsur vardır: Öğrencinin ad ve soyadının altında

öğrenci numarası yer alır. İkinci olarak danışman satırı bulunur. Burada danışmanın ünvanı ile

kısaltmasız şekilde adı ve soyadı yer alır. (Örnek için bkz. Ek-2)

v 2

Hem dış, hem de iç kapakta uyulması gereken sayfa düzeni aynı olup; üst, alt ve

sağdan 2,5 cm ve sol taraftan 3 cm boşluk bırakılacak şekilde gerçekleştirilir.

Her iki kapakta da Times New Roman (TNR) yazı karakteri kullanılır. Kapaklarda

satırlar arasında tek satır arası boşluk olmalıdır. Yazım düzeni bakımından bloklar arasında

eşit satırda aralık bırakılır. Burada “blok”tan kasıtedilen husus (Ek’te verilen örneklerden de

görüleceği üzere) şudur:

Dış Kapak bakımından; Üniversitenin adından bilim dalının adının adına kadar olan

kısım bir blok, çalışmanın başlığı ve niteliği, hazırlayan ibaresi ve hazırlayanın adı, soyadı;

savunma yeri ve yılı ise diğer bloklardır.

İç Kapak bakımıdan: Dış kapağa ek olarak, danışman ibaresi ve adı soyadı bloku

bulunur.

Bu blokların yazı karakteri nitelikleri şöyledir: Üniversitenin adından bilim dalının

adına kadar olan kısım ilk bloktur. Bu blok, sayfanın ilk satırından başlayacak biçimde ve

(TNR) yazı karakteri ile 14 punto olarak yazılır.

Çalışmanın başlığı ve niteliği ikinci bloktur. Bunlardan çalışmanın başlığı “koyu”

karakterlerle, yine TNR olarak ve 16 punto ile yazılır. Hemen altında yer alan çalışmanın

niteliği (Tez veya Proje) ise, parantez işareti içerisinde ve 14 punto ile koyu olmaksızın

yazılır.

Hazırlayan ve hazırlayanın adı üçüncü bloktur. Bunlardan “Hazırlayan” ifadesi; koyu

olmamak üzere 14 punto ile yazıldıktan hemen sonra, isim ilk harfi büyük ve soyismin

tamamı büyük harfle ve 18 punto ile koyu olarak yazılır.

Savunulan yer ve yıl ise son bloku oluşturur. Bu blok, 14 punto ve koyu olmaksızın

yazılır. Bu örnekler Ek-1 ve Ek-2’de net olarak gösterilmiştir.

4. YEMİN METNİ

Yemin metninde şu ifadeler yer alır: “Sunduğum Yüksek Lisans Projesi /Yüksek

Lisans Tezimi, Akademik Etik İlkelerine bağlı kalarak, hiç kimseden akademik ilkelere aykırı

bir yardım almaksızın bizzat kendimin hazırladığına and içerim.” (Örnek için bkz. Ek-3)

vi 3

Örnekte de görüleceği üzere; yemin metninin sonuna tarih, çalışmayı hazırlayanın adı ve

soyadı yazılır. Hazırlayan, ad ve soyadının üstündeki boşluğu imzalar.

5. JÜRİ SAYFASI

Savunmadan başarı ile geçmiş çalışmaların nihai nüshalarında yer alan bu sayfanın

örneği için Ek-4’e bakılmalıdır. (Tez için Ek-4-a ve Proje için Ek-4-b)

6. TÜRKÇE ÖZET VE ANAHTAR KELİMELER

Türkçe özet, 1,5 satır aralığı ve TNR karakterinde 12 punto ile yazılır, yarım sayfadan

az ve 1 sayfadan fazla olmaz (yaklaşık 250 kelime). Özetin altında en az beş anahtar kelime

yer alır. Bu kelimeler çalışmayı yansıtıcı ve özünü temsil edici nitelikte terimlerden oluşur.

(Örnek için bkz Ek-5)

7. İNGİLİZCE ÖZET VE ANAHTAR KELİMELER

Türkçe özet ve anahtar kelimelerin tercümesinden ibarettir. (Örnek için bkz. Ek-6)

Dikkat: Buraya kadar olan sayfalar için kesinlikle sayfa numarası kullanılmaz.

Aşağıda 8’de açıklanan “İçindekiler”’den başlamak üzere “Kısaltmalar” dahil Romen

Rakamı ile sayfa numarası verilir.

8. İÇİNDEKİLER

İçindekiler’de romen rakamı ile sayfa numaralandırması başlar. Dolayısıyla,

İçindekiler sayfasından önce yer alan sayfalardan; Yemin, Jüri Sayfası, Türkçe Özet ve

Anahtar Kelimeler İngilizce Özet ve Anahtar Kelimeler “İçindekiler”de belirtilmekle birlikte

bunların karşılarına sayfa numarası yazılmaz.

İçindekiler’de, yukarıda ifade edilen hususların (1-7) dışında kalan tüm hususlar; yani,

çalışmanın bütün bölümleri, bölüm alt başlıkları ve diğer ara başlıklar belirtilir.

İçindekiler’de başlıklar sırf rakam şekinde verilir. Bunlardan bölüm başlıkları Romen

rakamları ile; diğerleri ise günlük hayatta kullanılan rakamlarla verilmelidir.

İçindekiler’de, İçindekiler sayfası sonrasında eğer çalışma metninde yer alıyorsa,

Tablolar Listesi ve Şekiller Listesi de yer alır. Bu listelerden sonra Kısaltmalar verilir.

vii 4

Bunların her üçü, İçindekiler’i takip edecek şekilde, Romen rakamları ile numaralandırılır.

(Örnek için bkz. Ek-7)

İçindekiler düzenlenirken, Ek-7’de de görüleceği üzere, bölüm başlıkları ve ana

başlıklar büyük harflerle; diğer düzeydeki başlıklar ise, yalnızca baş harfleri büyük olacak

şekilde yazılır. Bölüm başlıkları sayfaya ortalanmış şekilde; ana başlıklar ise soldan 3,5 cm

boş bırakılarak satır başından başlayacak şekilde yazılır. Diğer düzeylerdeki alt başlıkların her

bir düzeyi için, klavyedeki (TAB) tuşu ile girinti yapılarak başlıklar yazılır. Bölüm başlıkları

hariç diğer tüm düzeylerdeki başlıklar için sayfa numaraları, başlığın bittiği satırın sağ

kaşılığına yazılır.

İçindekiler’de TNR yazı karakteri ve 12 punto kullanılır. Yalnızca bölüm başlıkları ve

ana başlıklar koyu harflerle ve diğer tüm başlıklar koyu olmaksızın yazılırlar.

9. TABLOLAR LİSTESİ

Tablolar numaralandırılarak ve isimleriyle verilir. Çalışmanın bölümleri değişse de

tablo numaralarının sıralaması değişmez ve ardışık olarak devam eder. Tablo numarası ve

tablo adı tablonun üstünde, koyu harflerle ve ortalanmış olarak verilir. (Örnek için bkz. Ek-8)

10. ŞEKİLLER LİSTESİ

Şekiller de –Tablolar gibi- numaralandırılarak ve isimleriyle verilir. Numaralandırma

bölüm değişikliklerinde de devam eder. Şekil numarası ve şekil adı şeklin altında, koyu

harflerle ve ortalanarak verilir. (Örnek için bkz. Ek-9)

Tablo ve Şekiller genellikle bilgisayar ortamında elde edilmiş veya düzenlenmiştir.

Eğer, çalışma içerisinde, harita, fotoğraf, çizim ve benzeri malzeme veriliyorsa, bunların

listesi de aynı biçimde düzenlenir.

11. KISALTMALAR

Çalışma içerisinde geçen bazı kurum ve kavramlar ile yazım tekniği gereği yapılan

kısaltmalar, “Kısaltmalar” sayfasında alfabetik sıra ile verilir ve karşılarına tam açılımları

yazılır. (Örnek için bkz. Ek-10)

viii 5

12. GÖVDE METNİ

Gövde Metni “Giriş” ile başlar ve “Sonuç” veya “Sonuç ve Öneriler” ile biter. Bu

başlıkların her ikisine de (Giriş ve Sonuç/Sonuç ve Öneriler) başlık numarası verilmez.

Gövde metninin hazırlanmasında bu kılavuzun esas itibariyle bir iskelet niteliği

taşıdığı; metnin içerik bakımından oluşturulmasında bir yandan, Metodoloji ve Araştırma

Teknikleri derslerinden edinilen bilgilerin bir yandan da danışmanın yönlendirmelerinin

(talep, öneri ve değerlendirmelerinin) esas olduğu açıktır. Tez yazımı, bu metinde belirtilen

esaslar doğrultusunda, genel kabul görmüş ilkelere de uygun olmalıdır. Bu ilkeler, Enstitü

Yönetimi tarafından, ayrıca belirtilecektir.

12.1. Giriş

“Giriş”, çalışmanın Birinci Bölüm’ünden önce gelir. Çalışmaya, çalışma amacı,

kullanılan yöntem ve tekniklere ve çalışma konusuna ilişkin tanıtıcı nitelikteki ön bilgilere yer

verilir. Giriş’in sonunda, çalışmaya konu olan temel düşünce ya da düşünceler, bir başka

deyişle test edilen varsayım hakkında açıklama yapılır.

“Giriş” metni gövde metninde de kullanılacak olan TNR 12 punto ile ve her iki yana

dayalı olarak 1,5 satır arası ile yazılır.

12.2. Bölümler

Proje ya da Tez iki bölümden az olamaz. Bölüm başlıkları ve alt başlıklar danışmanın

onayı çerçevesinde oluşur. Bir bölümün tek alt başlığı olamayacağı gibi, bir alt başlık da tek

bir ayırıma (daha alt bir başlığa) göre açıklanamaz.

Başlıklar ve alt başlıkların numaralarının rakamlarla verileceği önceden de

belirtilmişti. Bu bakımdan, metin içinde geçen ve başlıkları sıralayan rakamlar “İçindekiler”

sayfasında yer almalıdır. Ancak, tırnak içinde verilmesi gereken alıntılarda yer alan rakamlar

bunun dışındadır. Bölümlerin yazımında -gerekiyorsa ”Giriş”te de- alıntı, yorum ve özet

bilgi sunumları arasındaki nitel farklılığa dikkat edilmelidir.

12.3. Dipnotları

Dipnotları, sayfanın altında ve her sayfada (1)’den başlayacak numaralandırma ile

verilir. Telif ve tercüme kitaplar, makaleler, gazete haberleri, internet kaynakları farklı

ix 6

şekillerde gösterilir. Kütüphane indeksleri konu (kitap başlığı) ve yazar soyadlarına göre

düzenlendiği için, aynı yıl içerisinde birden fazla ve içerik ya da sayfa numaraları bakımından

farklılık gösteren baskı söz konusu olmadıkça gereksiz ayrıntıdan kaçınılmalıdır. Aynı

şekilde, soyadı aynı ve ön adının ilk harfi de aynı olan yazarlar ile aynı yazarın bir’den fazla

çalışmasını, birden fazla defa kaynak olarak göstermek gerekirse, bu gereklilik yazarların ya

da kaynağın belirtimini sağlayacak şekilde gerçekleştirilir.

Dipnotu kitabın yazarının soyadı ile başlar. Ön adının İlk harf(ler)i, kitabın adı; varsa

parantez içinde çevirenin ön adının ilk harfi ve soyadı, basım yeri ve yılı belirtilir.

Makaleler de yazar adı ve varsa tercüme eden aynı biçimde gösterilir. Makalenin adı

tırnak işareti içinde verilir. Hemen ardından makalenin yer aldığı dergi, gazete, derleme eser

ya da ansiklopedi belirtilir. Bunlardan gazete makalesi için, gazetenin adı ve yayım gününün

belirtilmesi yeterli iken, ansiklopedi ve akademik dergilerde cilt ve sayının, bazen -aylık

periyodiklerde yayım yılından hemen önce- eğer var ise ayın belirtilmesi gerekir. İnternet

ortamındaki makale, haber vs. için, ilgili arama başlığı aynen kullanılır. (Örnek için bkz. Ek-

9)

Dipnotları TNR karakteri ile ve MS Word programının otomatik dipnotlama sistemi

ile verilmelidir. Yazı karakteri ise 10 punto olmalıdır. Dipnotu örnekleri için Ek-11’e bakınız.

Daha önce dipnotu olarak kullanılan bir kaynağa tekrar atıf yapılmak istenildiğinde

yazar(lar)ın soyadı ile kaynağın niteliğini belirten kısaltma (örneğin kitap için a.g.k. gibi) ve –

gerekiyorsa- sayfa numarası verilir. Ansiklopedi makalesi, gazete makalesi ve haberinde,

internet kaynağında ilk atıf sırasında sayfa numarası belirtilmediği için, sonraki atıflarda da

sayfa numarası belirtilmez.

Yayımlanmamış bir çalışmadan yararlanılıyorsa çalışmanın bu özelliği parantez içinde

belirtilir. Bir kurumun [örneğin, DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) gibi] imzası ile yayımlanan

çalışmalara bu kurumun adı esas alınarak atıf yapılır.

Dikkat: Gerek dipnotlarında ve gerekse Kaynakçada hazırlayan tarafından

bizzat görülmemiş hiçbir çalışma belirtilmez. Aksi hal, akademik etik ilkelerine aykırılık

oluşturur.

x 7

12.4 Sonuç (Sonuç ve Öneriler)

Gövde metninin sonunda yer alan bu kısımda çalışmada varılan sonuç(lar) ve varsa

öneriler belirtilir. Test edilen ana fikir(ler) -varsayımlar- kısa gerekçelerle değerlendirilir.

(Örnek için bkz. Ek-12)

13. KAYNAKÇA

Bir kaynağın dipnotunun ilk verilişi ile kaynakça arasındaki tek fark, atıf yapılan sayfa

numarasının yer almamasıdır. Kaynakça bu ilkeye göre düzenlenir. Bir kaynakça sayfası

örneği için bkz. Ek-13.

14. ÖZGEÇMİŞ

Tezi veya projeyi hazırlayanın özellikle eğitim hayatını anlatan bir özgeçmişi

çalışmanın sonunda yer alır. Örnek bir özgeçmiş için bkz. Ek-14.

15. TEZ/PROJE TESLİM SÜRECİ

Bir proje ya da tezin jüri öncesi ve son halinin Enstitümüze teslim gerekleri,

Yükseköğretim Kurulu’nun istemlerine uygun olarak aşağıdaki şekildedir. 16. CD KAYIT DÜZENİ VE SON İŞLEMLER Tezlerin Hazırlanmasında Dikkate Edilecek Hususlar 1. Tezler; - Kompakt disk (CD) ortamında dijital olarak 2 adet (tezin tamamı) - Disket olarak 1 adet (sadece özet olacak) - Karton kapak olarak 3 adet teslim edilecektir. - CD’ler tezin başlığı, yazar adı, yükseköğretim kurumu adı, enstitü adını içerecek şekilde etiketlenerek darbeye dayanıklı bir CD kutusuna konulmalı ve enstitüye teslim edilmelidir. 2. Tez sınav tutanakları tez kitabına iç kapaktan sonra eklenecektir. 3. Tezlerin başlıkları ve özet sayfaları tez veri tabanının taranabilir alanlarına yüklenmektedir. Bu nedenle bu gibi metin alanları, italik yazı tipi, tablo, şekil, grafik, kimyasal ve matematiksel formüller, semboller, alt ve üst simge, Yunan harfleri veya diğer standart olmayan simge veya karakterler içermemelidir. 4. Özetler, sayfa başında tezin başlığı ve yazar adı belirtilerek biri Türkçe olmak üzere iki dilde 250’şer kelimeyi geçmeyecek şekilde hazırlanmalıdır. 5. “Tez Veri Giriş Formu” tez yazarı tarafından bilgisayarda doldurulduktan sonra imzalanıp enstitüye teslim edilecektir. (www.yok.gov.tr/tez/veri_giris5.htm) 6. Her tez için “Tezlerin Çoğaltılması ve Yayımı için İzin Belgesi” doldurulmuş olmalıdır. Telif hakkı tez yazarına ait olan tezler için izin belgesi tez yazarı tarafından doldurulacak ve enstitüye teslim edilecektir. KOMPAKT DİSKLERİN HAZIRLANMASI 1. tezin tam metni tek bir pdf dosyası olarak hazırlanacaktır. Word dosyalarının pdf dosyalarına dönüştürülmesi için ilgili bağlantılar www.yok.gov.tr/tez/pdf-hazırlama.htm adresli internet sayfasında bulunmaktadır. Metin formatı dışında ek içeren karma tezler için açıklamalar madde 9’da yer almaktadır. 2. Hazırlanan pdf dosyaları tezin enstitü veya dekanlık tarafından onaylanan kopyası ile aynı olacaktır. 3. Türkçe ve yabancı dildeki özet sayfaları her biri ayrı pdf dosyası olarak ayrıca CD’de yer alacaktır. 4. Tezsin üzerinde Yükseköğretim Kurulu tarafından hiçbir değişiklik yapılmayacağı için tezin bilgisayar ekranında görüntülendiğinde veya yazıcı çıktısı alındığında asıl nüsha ile aynı olması ile ilgili her türlü sorumluluk yazara aittir. 5. Dosyalar sıkıştırılmamış ve şifresiz olmalıdır. 6. Tezler onay sayfasını mutlaka içermelidir. 7. Dosyalar isimlendirilirken Türkçe karakterler kullanılmayacaktır. Çünkü bu durum farklı bilgisayarlarda sorun çıkarabilmektedir.,

xi 8

8. Dosyalara isim verirken yazar adı ve soyadının sonuna hangi bilgiyi içerdiği eklenecektir. Örnek; ad_soyadı_tez.pdf ad_soyadı_ozet_tr.pdf ad_soyadı_ozet_en,pdf 9. Metin formatındaki veya çoğaltma (fotokopi) ile hazırlanmış olan tez ekleri tezin tam metninin bulunduğu pdf dosyası içinde yer alacaktır. Bunun için tarayıcı veya dijital fotokopi makineleri kullanılarak belgeler pdf formatına dönüştürülecektir. 10. Karma Tezler: Tez, yalnızca metin dosyasından oluşmuyorsa, resim, harita, bilgisayar programları, görüntü veya ses kayıtları da kullanılmış ise bu durum Tez Veri Giriş Formunda ve özette dosya adları da verilerek belirtilmelidir. Resim, görüntü ve ses kayıtları için tercih edilen formatlar aşağıda belirtilmiştir. Farklı bir program kullanılmış ise, bunun okuyucuların erişimine izin verecek şekilde lisanslı olarak tezle birlikte CD’de yer alması gerekmektedir.

İstenilen Formatlar i- Resim Formatları Resim dosyaları aşağıda verilen formatlardan biriyle hazırlanacaktır: GIF (.gif), PDF (.pdf), TIFF (.tiff), JPEG

(jpeg). ii- Görüntü Formatları MPEG (.mpeg), Quick Time-Apple (mov), Audio Video Interleaved-Microsoft (.avi) iii- Ses Formatları Wav (.wav), MIDI (.midi), MP3 (.mp3)

17. EKLER

EKLER İÇİN ÖNEMLİ NOT

İç ve Dış kapaktaki, “Yüksek Lisans Tezi” ibaresi, tezsiz yüksek programları için “Yüksek Lisans Projesi” olarak düzenlenecektir.

xii 9

EK-1

T.C. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI

ULUSLARARASI İLİŞKİLER BİLİM DALI

1980 SONRASI DÖNEMDE TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA İŞGÜCÜNE İLİŞKİN GELİŞMELER

(Yüksek Lisans Tezi)

Ali KARAOĞLU

İSTANBUL, 2006

xiii 10

EK-2

T.C. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI

ULUSLARARASI İLİŞKİLER BİLİM DALI

1980 SONRASI DÖNEMDE TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA İŞGÜCÜNE İLİŞKİN GELİŞMELER

(Yüksek Lisans Tezi)

Hazırlayan; Ali KARAOĞLU

030602420

Danışman; Prof. Dr. Mehmet Fikret GEZGİN

İSTANBUL, 2006

xiv 11

EK-3

YEMİN METNİ

Sunduğum Yüksek Lisans Projesi /Yüksek Lisans Tezimi Akademik Etik

İlkelerine bağlı kalarak, hiç kimseden akademik ilkelere aykırı bir yardım

almaksızın bizzat kendimin hazırladığına and içerim. 12.05.2006

(İmza)

Ali KARAOĞLU

xv 12

EK-4-a

T.C.

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

TEZLİ YÜKSEK LİSANS SINAV TUTANAĞI

Enstitümüz..................................... Anabilim Dalı....................................................... bilim dalı yüksek lisans öğrencilerinden ………………numaralı ……………. “Beykent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin ilgili maddesine göre hazırlayarak, Enstitümüze teslim ettiği “………………… …… …… …… … ……………………………………………………………” başlıklı Tezini/Projesini, Yönetim Kurulumuzun ……………. Tarih ve ………… sayılı toplantısında seçilen ve Fakülte binasında toplanan biz jüri/izleme komitesi üyeleri huzurunda, ilgili yönetmeliğin (c) bendi gereğince (……..) dakika süre ile aday tarafından takdim edilmiş ve sonuçta adayın tezi hakkında Oybirliği/Oy Çokluğu ile Kabul/Red kararı verilmiştir. İşbu tutanak, 4 nüsha olarak hazırlanmış ve Enstitü Müdürlüğü’ne sunulmak üzere tarafımızdan düzenlenmiştir……/…../….(Tarih)

JÜRİ ÜYELERİ

Danışman Üye ……………………………… …………………………………. Üye ……………………………………

xvi 13

EK-4-b

T.C.

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE İZLEME TUTANAĞI

Enstitümüz..................................... Anabilim Dalı....................................................... bilim dalı tezsiz yüksek lisans öğrencilerinden ………………numaralı ……………. “Beykent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin ilgili maddesine göre hazırlayarak, Enstitümüze teslim ettiği “………………… …… …… …… … ……………………………………………………………” başlıklı Projesini, Yönetim Kurulumuzun ……………. Tarih ve ………… sayılı toplantısında seçilen ve Fakülte binasında toplanan biz izleme komitesi üyeleri huzurunda, ilgili yönetmeliğin (c) bendi gereğince (……..) dakika süre ile aday tarafından takdim edilmiş ve sonuçta adayın Projesi hakkında Oybirliği/Oy Çokluğu ile Kabul/Red kararı verilmiştir. İşbu tutanak, 4 nüsha olarak hazırlanmış ve Enstitü Müdürlüğü’ne sunulmak üzere tarafımızdan düzenlenmiştir…../…./…..(Tarih)

İZLEME KOMİTESİ

Danışman Üye ……………………………… …………………………………. Üye ……………………………………

xvii 14

EK-5

VERGİ POLİTİKALARI VE İKTİSADİ GELİŞME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ 1980-2003 DÖNEMİ

Ali KARAOĞLU

Özet

Bu Tez Çalışmasında; Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile uygulanan vergi politikaları

arasındaki ilişki ele alınmaktadır. Buna göre, toplam vergi gelirleri içindeki dolaylı ve

dolaysız vergilerin oranları bir gösterge olabilmektedir. Özellikle gelişmiş ülkelerde dolaysız

vergi gelirleri daha yüksek bir paya sahip iken, gelişmekte olan ülkelerde dolaylı vergi

gelirlerinin payı daha büyüktür. Bu hipotez, Türkiye için 1987-2002 yıllarına ait değişkenler

kullanılarak test edilmektedir. Bunun için de, zaman serileri analizine başvurularak; Türkiye

ekonomisindeki toplam vergi gelirleri ile dolaylı ve dolaysız vergi gelirlerinin iktisadi gelişme

ile olan ilişkisi açıklanmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Kamu Finansmanı, Dolaylı-Dolaysız Vergiler, Büyüme

xviii 15

EK-6

TAX POLICIES AND ECONOMIC GROWTH RELATIONS: TURKEY EXAMPLE:

1980-2003 PERIOD

Ali KARAOĞLU

Abstract

In this thesis, we examine the relationship between development level of countries and

their taxation politics. According to the relationship in tax on income, portion of direct tax on

income and indirect tax on income are used as a indicator. Espcially, while in developed

countries direct tax income has a bigger portion, in developing countries the portion of

indirect tax income is smaller. In the article, the hypothesis is tested for Turkey by using data

that are between 1987 and 2002 years. For this we try to explain in Turkey's economy the

relationship between total tax on income and direct and indirect tax on income, and the effects

of the relationship to Turkey's development level by using time series analysis. Tests: granger

causality test, long term relationship, error correction model, co-integration analysis.

Key Words: Public Finance, Direct-Indirect Tax, Economic Development

xix 16

EK-7

İÇİNDEKİLER

Yemin Metni

Jüri Sayfası

Türkçe Özet ve Anahtar Kelimeler

İngilizce Özet ve Anahtar Kelimeler (Abstract)

Tablolar Listesi III

Şekiller Listesi V

Kısaltmalar VII

Giriş 1

I. BÖLÜM

İŞGÜCÜ GÖÇÜ

1. GENEL OLARAK GÖÇ 13

1.1. Göç Olgusu ve Tanımlar 15

1.1.1. Göç Olgusu 15

1.1.2. Çeşitli Göç Tanımları 19

1.2. Göç Sebepleri ve Türleri 21

1.2.1. Göç Sebepleri 22

1.2.2. Ravenstein Kanunları 24

1.2.3. Göç Türleri 25

1.3. Göçe İlişkin Teorik Tartışmalar 26

1.4. Göç Hareketinin Sonuçları 30

2. İŞGÜCÜ GÖÇÜNE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 35

2.1. Kavramlaştırmanın Önemi 36

2.2. Yurtdışında Çalışan İşçilerin Niteliğine İlişkin Temel Kavramlar 41

2.3. Getto’ya İlişkin Kavramlar 44

2.4. Adaptasyon, Uyum, İntegrasyon ve Asimilasyon Kavramları 47

2.4.1. Adaptasyon-Uyarlama (Adaptation) 49

2.4.2. Uyum 52

2.4.3. İntegrasyon-Bütünleşme-(Integration) 54

3. “ALICI” VE “VERİCİ” ÜLKELER AÇISINDAN İŞGÜCÜ GÖÇÜ 55

xx 17

EK-8

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo No. Sayfa

1. Achatz-Bauböck’e Göre Entegrasyonun Boyutları İle Göç Şekli İlişkisi 69

2. Esser’de Akkültürasyon-Asimilasyon-İntegrasyon İlişkisi 83

5. 1964-1986 Yılları Arasında Türkiye’ye Gönderilen İşçi Dövizleri 111

6. Avusturya İstihdam Piyasası (1960–1986) 187

7. Avusturya’da Yabancı İşçiler (1961–1988) 190

8. Milliyet Gruplarına Göre Yabancı İşçiler (1960-1990) 195

9. Türk İşçilerinin Eyaletler Düzeyinde Dağılımı (1995) 201

10. Avusturya’da Çırak Olarak Çalışan Yabancılar (1990) 202

xxi 18

EK-9

ŞEKİLLER LİSTESİ

Şekil No. Sayfa

1. Avusturya’da Sosyal Ortakların Yabancı İstihdam Politikasındaki Etki Alanları 72

2. Almanya’da İşçilere Uygulanan Vergi Oranları 95

3. 1964-1986 Yılları Arasında Türkiye’ye Gönderilen İşçi Dövizleri 115

4. Avusturya’da İstihdamın Sektörel Dağılımı 189

5. Avusturya’da Yabancı İşçilerin Ekonomik Durumu 195

6. Türkiye’de İşçilerin Gelir Düzeyleri 203

7. Avusturya’da Çalışan Türk İşçilerinin Sektörel Dağılımı 205

xxii 19

EK-10

KISALTMALAR LİSTESİ

AB Avrupa Birliği

ABD Amerika Birleşik Devletleri

a.g.k. Adı Geçen Kitap

a.g.m. Adı Geçen Makale

bkz Bakınız

DPT Devlet Planlama Teşkilatı

GV Gelir Vergisi

MYO Meslek Yüksek Okulu

SBE Sosyal Bilimler Enstitüsü

SSK Sosyal Sigortalar Kurumu

TZÜ Tam Zamanında Üretim

TNR Times New Roman

xxiii 20

EK-11

1- İLK KEZ ATIF YAPILDIĞINDA Kitaplar; 1 Eröz, M., İktisat Sosyolojisine Başlangıç, İstanbul, 1982, s.50. 2 Freyer, H., Endüstri Çağı (Çev. B. Akarsu - H. Batuhan), İstanbul, 1954, s.19. 3 Hawlik, J.-Hofbauer, E., Fremde in Wien, Wien, 1982, s.55. 4 Wallraf, G., En Alttakiler (Çev. O. Okkan), İstanbul, 1987, s.20. 5 Yasa, İ., Yurda Dönen İşçiler ve Toplumsal Değişme, Ankara, 1979, s.210. Makaleler; 6 Akman, C., “İşgücü Göçü” İktisat Dergisi, Sayı.226-229, İstanbul, 1983, s.26. 7 Türkdoğan, O., “Yabancı Bir Kültürde Türk İşçileri”, Türk Kültürü, Sayı.226, Ankara, 1982, s.397. 8 Van Renselar, H., “Yabancı Ülkelerdeki İşçilerin Tasarruflarını Gelişme İçin Kullanmayı Amaçlayan Kamu ve Özel Sektör Girişimleri”, (Çev. Ü. Oskay), Göç ve Gelişme (Ed. N. Abadan-Unat), Ankara, 1976. İnternet Kaynakları; 9 www.ceterisparibus.net/makaleler/turkce/uluslararası/goc/a_kaya.pdf (15.05.2006) 10 www.dtm.gov.tr/isgucu/gocverileri.html (30.03.2006) Gazete Kaynakları; 11 Radikal, “Yeni Sistemde Emekliliğin Yol Haritası”, 23 Nisan 2006. 12 Şahin, H., “Çanlar Kimin İçin Çalıyor”, Radikal, 23 Nisan 2006. Kurum İmzalı Kaynaklar: 13 DPT, Beş Yıllık Kalkınma Planı Öncesinde Gelişmeler 1972–1983 (Ekonomik ve Sosyal Gelişmeler), Ankara, 1985, s.285. 14 TCMB, Döviz Kuru Rejimleri, Ankara, 1995, s.65. 2- TEKRAR ATIF YAPILDIĞINDA Kitaplar; 15 Eröz, a.g.k., s.35. 16 Yasa, a.g.k., s.38. Makaleler; 17 Türkdoğan, a.g.m., s.30. 18 Akman, a.g.m., s.95. İnternet Kaynakları; 19 İlk kez atıf yapılması ile aynı Gazete kaynakları; 20 İlk kez atıf yapılması ile aynı Kurum İmzalı Kaynaklar; 21 DPT, a.g.k., s.301.

xxiv 21

EK-12

Sonuç ve Genel Değerlendirme

Bu çalışmada, 1980 sonrasındaki makroekonomik değişkenler göz önüne alınarak

yapılan istatistiksel analizde, dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki nispi payının

sürekli olarak artması, vergi tabanını tüketiciden yana kaydırmış ve dolaysız vergi

mükelleflerin vergiden kaçınma ve vergi kaçırma gibi yöntemlerle, oldukça büyük bir kayıt

dışı ekonominin doğmasına neden oluşturmuştur.

Çalışmanın dördüncü bölümünde yapılan analizler ile ilgili olarak genel olarak

şunlar söylenebilir: Ülkemizdeki konsolide bütçe harcamalarına bağlı olarak bütçe

açıklarının denetim altına alınamaması enflasyona neden olabilmektedir. Enflasyon ise,

fiyatlar genel düzeyini yükseltmekle kalmayıp, tasarruf sahiplerini tasarruflarını döviz

olarak stoklamalarına neden olmaktadır. Buna karşılık döviz değeri yükselmektedir.

Dövizin sürekli yükselişi, dövizi bir yatırım aracı haline gelmesini doğurmaktadır ki, bu da,

vergi mükelleflerinin vergilerini, af beklentisine de bağlı olarak yatırmamalarını

doğurmaktadır. Analiz dönemindeki siyasal istikrarsızlıktan kaynaklanan iktisadi

istikrarsızlık nedeniyle de kamu harcamalarının kontrolsüz yapılıyor olması, bütçe

açıklarının kronikleşmesi sonucunu doğurmaktadır.

Bu sürecin değişebilmesi için; 1-mükelleflerdeki vergi affı beklentisinin kırılması, 2-

vergi oranlarının kısmen düşürülmesi, 3-vergi cezalarının caydırıcı ama mükelleflerin öznel

durumlarını da göz önünde tutacak biçimde düzenlenmesi, 4-yatırımların teşviki ile

dolaysız vergilerin arttırılması, 5-bankaların kredi mekanizmalarının sağlıklı işleyebileceği

bir ortam oluşturması, 6-enflasyon göz önünde bulunarak enflasyon muhasebesi sistemine

geçilerek vergi gelirlerinde meydana gelen aşınmanın giderilmesi, 7-iç borç faizlerinin

düşürülmeye çalışılması, 8-iç borçlanmada vade yapısının değiştirilerek vadenin uzun

döneme yayılabilmesi, 9-kamunun önemli bir harcama kontrol politikası izlemesi, 10-

fiyatlar genel seviyesi istikrarı için toplam arzı arttırmak ve böylece istihdamı ve dolayısıyla,

dolaylı ve dolaysız vergi gelirlerini arttırması, kamu kesimi dengesinin sağlanabilmesi için

yapılabilecek temel öneriler olarak elde edilmiştir.

xxv 22

EK-13 Kaynakça Abadan-Unat, N. “Akdeniz Ülkelerinden Yurt Dışına İşgücü Göçü” Göç ve Gelişme-Uluslar

arası İşgücü Göçünün Boğazlıyan İlçesi Üzerindeki Etkilerine İlişkin Bir Araştırma- (Çev.Ü. Oskay,), (Ed. N. Abadan-Unat), Ankara, 1975.

Aker, A., İşçi Göçü, İstanbul, 1972. Akman, C., “İşgücü Göçü”, İktisat Dergisi, S.226-229, İstanbul, 1983. Bireçin, M., “Dış Ülkelere İşgücü Sevkinin Sosyal ve Ekonomik Hayatımızdaki Etkileri”,

Sosyal Siyaset Konferansları, 18.Kitap, İstanbul, 1986. DPT, Beş Yıllık Kalkınma Planı Öncesinde Gelişmeler 1972-1983 (Ekonomik ve Sosyal

Gelişmeler), Ankara, 1985. Eröz, M. İktisat Sosyolojisine Başlangıç, İstanbul, 1982. Freyer, H., Industri Çağı (Çev. B. Akarsu - H. Batuhan), İstanbul, 1954. Gökdere, A., “Batı Göçünün Türk Demografik Yapısına Etkileri” Fadıl H. Sur’a Armağan,

Ankara, 1983. Hawlik, J.-Hofbauer, E., Fremde in Wien, Wien, 1982. Klee, E., Gastarbeiter, Analysen und Berichte (Hrsg. Klee, E.) Frankfurt, 1972. Radikal, “Yeni Sistemde Emekliliğin Yol Haritası”, 23 Nisan 2006. Şahin, H., “Çanlar Kimin İçin Çalıyor”, Radikal, 23 Nisan 2006. Teber, S., İşçi Göçü ve Davranış Bozuklukları, İstanbul, 1980. Türkdoğan, O., “Yabancı Bir Kültürde Türk İşçileri” Türk Kültürü, S.226, Ankara, 1982. TÜSİAD, Federal Almanya’daki Türk İşadamlarının Ekonomik Potansiyeli ve Türk

Ekonomisine Katkıları, İstanbul, 1988. Van Renselar, H., “Yabancı Ülkelerdeki İşçilerin Tasarruflarını Gelişme İçin Kullanmayı

Amaçlayan Kamu ve Özel Sektör Girişimleri”, Göç ve Gelişme (Ed. Abadan, N.), (Çev. Oskay, Ü.), Ankara, 1976.

Wallraf, G., En Alttakiler (Çev. O. Okkan), İstanbul, 1987. www.ceterisparibus.net/makaleler/turkce/uluslararası/goc/a_kaya.pdf (15.05.2006) www.dtm.gov.tr/isgucu/gocverileri.html (30.03.2006) Yasa, İ., Yurda Dönen İşçiler ve Toplumsal Değişme, Ankara, 1979.

xxvi 23

EK-14

ÖZGEÇMİŞ

20 Mart 1978 tarihi, İstanbul İli Bakırköy ilçesi doğumluyum. İlk, Orta ve Liseyi yine

aynı ilçede tamamladıktan sonra, Beykent Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,

İşletme Bölümüne kaydoldum. Bu bölümden 2001 yılında mezun olduktan sonra, askerlik

görevimi, Kayseri Hava İndirme Birliği’nde tamamladım. 2003 yılından beri, özel bir şirkette

mali danışmanlık görevini sürdürmekteyim. 2004 yılında da, Beykent Üniversitesi, İşletme

Anabilim Dalında yüksek lisans eğitimine başladım.

Özel ilgi alanlarım, işletme yönetimi, mali tablolar analizi, stratejik karar verme

süreçleri ve karar verme süreçlerinde istatistiksel analizlerdir.

Yabancı dilim İngilizce olup, evli ve bir çocuk babasıyım.

Ali KARAOĞLU

xxvii 24