Ömer KOÇAK

Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,

Sanat ve Tasarım Tezli Yüksek Lisans Programı,

omerkocak1907@hotmail.com

Belgesel Fotoğraf

Modern yaşamın en önemli teknik ve sanatsal

araçlarından birisi olan fotoğraf, bir insanın bilinçli

kullanımıyla anlam ve duygular üretebilme

potansiyeline sahiptir.

Pek çok alt kategoriye ayrılabilecek fotoğraf sanatı

alanında belgesel fotoğrafçılığın son yıllarda insanlara ulaşma ve

insanlarda yarattığı etki bakımından dikkate değer bir

öneme kavuştuğu bilinmektedir.

Fotoğrafın geçmişinden günümüze kadar olan

gelişimine bakıldığında her zaman belgelemek ve kayıt

altına almak arzusunun yattığı görülmektedir.

Bunun başlangıcı ilk zamanlar daha önceden de belirtildiği gibi portrelerle

olmuştu. Bu yüzden portrelerin ilk kayıtlı belgeler

olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Belgesel fotoğrafçılığın bir disiplin halini almasına katkı

sağlayan ünlü fotoğrafçılardan bazıları:

Henri Cartier Bresson

1908-2004 yılları arasında yaşamış belge fotoğrafçılığının en önemli isimlerinden biri olan

Fransız fotoğrafçıdır. 1929 senesinde Cambridge’te

resim ve edebiyat okudu.

Sokak fotoğrafçılığının gelişmesini sağladı ve

fotoğrafçılıkla ilgilenenleri etkileyerek onu takip etmelerine

neden oldu.

1945 yılında sürgünlerin Fransa'ya dönüşünü anlatan Le Retour (Dönüş) adlı filmi çekti.

August Sander

1876-1964 yıllarında yaşamış Alman portre ve belgesel

fotoğrafçısıdır. Fotoğrafçılık hakkındaki bilgilerini madencilik

şirketinde çalışan bir fotoğrafçının yanında asistanlık

yaparak öğrendi.

Onun çalışmaları peyzaj, doğa, mimari ve sokak fotoğraflarıyla ilgilidir, ama en iyi yaptığı iş ise

“20. Yüzyıl İnsanı” adındaki portre çalışmalarıdır. Bu çalışma Almanya’daki sosyal durumun ortaya çıkarılmasıyla ilgiliydi.

Çiftçi, Esnaf, Kadın, Sınıflar ve Meslekler, Sanatçılar, Şehir ve Evsizler, Gaziler vb.. yedi bölüme ayrılmış serisi vardır.

Sebastião Salgado

1944 Brezilya doğumlu olan Sebastião Salgado sosyal belgesel fotoğrafçı ve foto-muhabiridir. ABD başkanı

Reagan’a düzenlenen suikast girişimini fotoğraflaması ona uluslararası ün kazandırdı.

1977-1984 yılları arasında Brezilya’nın uzak Dağ Köylerinde

gezerek Other Americans adlı albümünü hazırladı. Özellikle

belgesel fotoğrafçılığını, gelişmiş ve daha az gelişmiş ülkelerdeki işçiler üzerine yoğunlaştırdı ve bu proje için yüzden fazla ülkeye seyahat

etti.

Fotoğraftaki görüntünün gerçeği yansıtıp yansıtmadığı sorusu,

diğer fotoğrafçılık dallarına göre belgesel fotoğrafı daha fazla

ilgilendirir.

Sanat fotoğrafında fotoğrafçının gerçeği ön plandadır.

Belgesel fotoğrafta ise belgeselcinin çalıştığı konunun gerçekliği, kendi gerçeğinden

daha önce gelir.

Belgesel fotoğraf alanında fotoğrafçı ondan bağımsız

olarak, kendi gerçekliği içinde var olan malzemeyle

çalışır.

Burada her malzeme, olduğu gibi ele alınmalıdır.

İnsanı da olduğu gibi kabul eder.

Görüntü fotoğrafçının isteğine, keyfine, öznelliğine, dünyasına göre kurgulanmaz; belgesel, malzemesine göre tasarlanır ve malzemeye rol

biçilmez, onların kendi rollerini üstlenmesine izin

verir.

Ömer KOÇAK

Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,

Sanat ve Tasarım Tezli Yüksek Lisans Programı,

omerkocak1907@hotmail.com