BÀI TẬP Điện tử công suất
description
Transcript of BÀI TẬP Điện tử công suất
-
Bi tp in t cng sut
Trang 1
CC KHI NIM V CC LINH KIN
IN T CNG SUT C BN
1.1. Gii thch gi tr trung bnh v gi tr hiu dng ca mt i lng in? Tnh in p
trung bnh v in p hiu dng ca ti c dng sng sau:
t [ms]
50
vi(t) [V]
20 50 600 30 80
Hnh 1.1
t [ms]
50
20 50 600 30 80
-30
vi(t) [V]
Hnh 1.2
x = wt [rad]
50
p 3p 5p-p 0 2p
vi(t) [V]
Hnh 1.3
CHNG 1
-
Bi tp in t cng sut
Trang 2
t [ms]
40
20 60 800 30 50
vi(t) [V]
Hnh 1.4
100
p 2p 3p0
x = wt [rad]
vi(t) [V]
Hnh 1.5
100
p 2p 3p0
-100
4p
x = wt [rad]
vi(t) [V]
Hnh 1.6
100
p 2p 3p0
x = wt [rad]
vi(t) [V]
Hnh 1.7
-
Bi tp in t cng sut
Trang 3
p 2p 3p0
100
100 2
x = wt [rad]
vi(t) [V]
Hnh 1.8
x = wt [rad]
vi(t) [V]
p 2p 3p0 p/2 3p/2 5p/2
100
Hnh 1.9
Hnh 1.10
1.2. in p trn ti cm (R + L) c dng sng nh hnh 1.7, do in cm ca ti rt ln (cm
khng ca ti rt ln so vi in tr ca ti XL >> R) nn dng in ca ti xem nh
c nn thng v c gi tr 10 [A]. Hy tnh cng sut trung bnh trn ti?
1.3. in p trn ti cm (R + L) c dng sng nh hnh 1.9, do in cm ca ti rt ln (cm
khng ca ti rt ln so vi in tr ca ti XL >> R) nn dng in ca ti xem nh
c nn thng v c gi tr 10 [A]. Hy tnh cng sut trung bnh trn ti?
1.4. in p t trn ti in tr 10 c hm biu din u = 220sin(100pt) [V]. Hy xc nh:
a. Hm cng sut tc thi ca ti
b. Cng sut tc thi ln nht
c. Cng sut trung bnh ca ti
1.5. in p v dng in trn ti l nhng hm tun hon theo thi gian vi chu k T =
100ms nh sau:
10V; 0 t 60msu(t)
0V; 60ms t 100ms
=
;
0; 0 t 50msi(t)
4A; 50ms t 100 ms
=
T/ 2 T
t
U 2U/ 3
U/ 3
0
-U/ 3
- 2U/ 3 T/ 6 T/ 3
2T/ 3 5T/ 6
-
Bi tp in t cng sut
Trang 4
Xc nh in p hiu dng v dng in hiu dng, cng sut tc thi, cng sut trung
bnh v nng lng tiu th ca ti trong mi chu k.
1.6. Xc nh cng sut trung bnh trn ti. Cho bit in p ti khng i u(t) = U= 24VDC v
dng in qua ti tun hon c hm biu din trong mi chu k T = 100ms nh sau:
0; 0 t 50msi
4A; 50ms t 100 ms
=
1.7. Dng in qua phn t hai cc c dng i = 20sin(100pt) [A]. Hy xc nh cng sut tiu
th trung bnh trn phn t trn nu phn t hai cc l:
a. in tr 5;
b. Cun dy c cm khng 10mH;
c. Sc in ng E = 6V.
1.8. Dng in i = 2 + 20sin100pt [A] i qua mch RLE mc ni tip. Xc nh cng sut tiu
th trung bnh trn mi phn t R, L v E, cho bit R = 3 , L = 10mH v E = 12V.
1.9. Mt l in tr cng sut 1.500W khi s dng ngun u 220 2 sin(100 t)= p [V]. Nu
iu khin cng sut l in theo chu k 12 pht vi trnh t ng in 5 pht v ngt
in 7 pht. Hy xc nh:
a. in p hiu dng trn ti.
b. Cng sut tc thi cc i
c. Cng sut tiu th trung bnh
d. Nng lng tiu th di dng nhit trong mi chu k.
1.10. Hy xc nh tr hiu dng in p, dng in v cng sut tiu th trung bnh bi ti khi
cho bit qu trnh in p v dng in ca n c dng:
u 2,5 10cos(100 t) 3 2 cos(200 t / 3)= p p p [V]
i 1,5 2cos(100 t) 1,1cos(200 t / 3)= p p p [A]
1.11. Cho dng in i 1,5 2cos(100 t) 1,1cos(200 t / 3)= p p p [A] i qua ti gm R-C mc
song song vi R = 100 v C = 50F. Xc nh cng sut tiu th trn mi phn t ca ti.
1.12. Cho in p u 2,5 10cos(100 t) 3 2 cos(200 t / 3)= p p p [V] t trn ti RLE mc ni
tip vi R = 4, L = 10mH v E = 12V. Xc nh cng sut tiu th trn mi phn t.
1.13. in p v dng in qua ti biu din bi hm sau:
20u 20 cos(n t)[V];
nn 1
= p
=
5i 5 cos(n t)[A]
2nn 1
= p
=
Xc nh cng sut trung bnh trn ti (chnh xc n n = 4).
1.14. Cho ngun 20
u 20 sin(100n t)nn 1
= p
=[V] cung cp ti RLE ni tip vi R = 20, L =
250mH v E = 36V. Xc nh cng sut trung bnh trn cc phn t ti.
-
Bi tp in t cng sut
Trang 5
1.15. Nu iu kin dn ca SCR? So snh SCR v Diode; SCR v Triac; SCR v GTO v cu
to, nguyn l hot ng v ng dng? Khi tnh chn SCR, cn ch n cc thng s
no?
1.16. Ti sao gi SCR l linh kin ch iu khin kch ng c? Khi SCR ang dn, nu cc
bin php ngt SCR?
1.17. Gii thch hin tng t kch ca SCR l g? Hin tng ny c nh hng nh th no
n vic iu khin SCR?
1.18. Da vo s chuyn mch ca linh kin, hy phn nhm cc loi linh kin in t cng
sut v nu ng ng ca mi loi tng ng?
1.19. So snh BJT v FET v cu to, nguyn l hot ng, ch lm vic, u nhc im,
xung kch v ng dng?
1.20. Nu v gii thch cc phng php bo v linh kin v mch in (mch iu khin,
mch cng sut ti, mch ngun)?
1.21. Ti sao phi hn ch tc tng dng v tng p trn SCR?
1.22. Nu mt s hng sn xut linh kin in t cng sut trn th gii?
-
Bi tp in t cng sut
Trang 6
CHNH LU KHNG IU KHIN
Ch : Cc bi tp c b qua cc tn tht trong mch bao gm tn tht cng sut v in
p trn ngun, linh kin v dy dn.
2.1. Cho mch chnh lu 1 pha, na chu k ti thun tr R = 100 () nh hnh 2.1 vi in p
ngun vo u 220 2 sin t 220 2 sinx(V)i = w = , tn s ngun f = 50 (Hz). Hy:
a) V dng sng in p ngun, in p ti, dng in ti v in p trn diode D?
b) S dng phn mm Matlab hoc PSIM m phng v v cc dng sng nh trn?
c) Tnh in p trung bnh, in p hiu dng v dng in trung bnh trn ti?
d) Tnh xc nh cc thng s la chn diode v my bin p ngun? (bit diode
chnh lu c ch to t Si).
ui D
u0
M
N
R
Hnh 2.1
HNG DN: c cc thng s la chn diode chnh lu, trc tin cn phi tnh
in p trung bnh trn ti Ud, tnh dng qua ti Id v dng qua diode IDtt, tm in p
ngc ln nht trn diode theo in p xoay chiu UPIVDtt (Bng cch v dng sng trn
diode, xt gi tr in p ln nht ri trn diode khi diode khng dn), sau chn theo
tiu chun:
- IDst (1.25 1.3)IDtt;
- UPIVDst (1.6)UPIVDtt .
Trong IDst; UPIVDst l cc thng s dng v p lm vic nh mc cho trong s tay tra
cu ca nh sn xut (Datasheet).
2.2. Cho mch chnh lu tia 2 pha, bit in p xoay chiu trn mi cun th cp my bin p
u2 = 21,2 Sin314t [V], ti R=1 (b qua tn hao trn diode).
a) Tnh dng in trung bnh qua ti v qua mi diode, in p ngc ln nht trn mi
diode;
b) Gi s ti c gn thm ngun E=12V ni tip th cc thng s trn thay i nh th
no?
c) V s mch chnh lu, dng sng in p trc, sau chnh lu v dng sng dng
in trn ti.
CHNG 2
-
Bi tp in t cng sut
Trang 7
d) Gi s ti l RL (h s t cm rt ln), hy v dng sng in p v dng in trn ti
trn cng 1 th?
2.3. Cho mch chnh lu 1 pha, na chu k ti thun tr R = 100 (), E = 220 (V) nh hnh
2.2 vi in p ngun vo u 220 2 sin t 220 2 sinx(V)i = w = , tn s ngun f = 50 (Hz).
Hy:
a) V dng sng in p ngun, in p ti, dng in ti v in p trn diode D?
b) S dng phn mm Matlab hoc PSIM m phng v v cc dng sng nh trn?
c) Thit lp cng thc v tnh in p trung bnh, in p hiu dng v dng in trung
bnh trn ti?
d) Tnh chn diode v my bin p ngun?
ui D
u0
M
N
R
E
Hnh 2.2
2.4. Cho mch chnh lu 1 pha, na chu k ti cm c R = 100 (), L = 0,1 (H) nh hnh 2.3
vi in p ngun vo u 220 2 sin t 220 2 sinx(V)i = w = , tn s ngun f = 50 (Hz),
gc tt dng = 4,625 (rad) = 2650. Hy:
a) V dng sng in p ngun, in p ti, dng in ti v in p trn diode D?
b) Thit lp cng thc Tnh in p trung bnh, in p hiu dng v dng in trung
bnh trn ti?
c) Tnh chn diode v my bin p ngun?
ui D
u0
M
N
R
L
Hnh 2.3
2.5. Cho mch chnh lu cu 1 pha dng diode ch to t Si. Bit gi tr hiu dng ca in
p ngun xoay chiu l U = 24V.Ti l R, c dng in trung bnh Id = 12A.
a) Hy tnh cng sut tiu trn ti v cc thng s la chn diode.
b) V s mch, dng sng in p trc sau chnh lu v dng sng dng in trn
ti.
2.6. Cho mch chnh lu cu 1 pha,bit cc thng s tng t nh bi 2.5 nhng ti l RL,
dng lin tc gn phng. V dng sng in p v dng in trn ti.
2.7. Cho thit b chnh lu cu 1 pha np in cho c quy, c sc in ng E = 120V,
dng np Id = 40A. Tr hiu dng ca in p ngun l 220V, tn s 50Hz.
-
Bi tp in t cng sut
Trang 8
a) Tnh t1 thi im thit b chnh lu bt u cung cp dng np cho c quy trong tng
na chu k v - thi gian dn dng ca mi diode.
b) Xc nh gi tr in tr R m bo dng np yu cu.
c) Tnh tr hiu dng ca dng ti.
d) Tnh hiu sut ca thit b.
ui
M
N
u0 R
E
D3
D2D4
D1
Hnh 2.4
2.8. Cho thit b chnh lu khng iu khin ba pha hnh tia, ba diode cp dng cho mt mch
ti gm sut in ng E = 120V, in tr R = 5 . Tr hiu dng ca in p pha U =
220V, tn s ngun xoay chiu f = 50 Hz.
a) V dng sng dng in qua ti v qua mt diode khi E = 120V.
b) V dng sng dng in qua ti v qua mt diode khi E = 220V. Nhn xt cc dng
sng trong hai trng hp trn.
c) Tnh tr trung bnh in p trn ti Ud, dng in qua ti Id, dng qua mt diode ID khi
E = 120V.
d) Tnh tr hiu dng dng chy qua mi cun dy th cp my bin p ngun khi E =
120V.
p s: c) Id = 27,48A, ID = 9,16A; d) I2 = 15,6A.
2.9. Cho mch chnh lu tia 3 pha khng iu khin, cp dng cho mt mch ti gm b c
quy c E = 120V, R = 2 , gi tr hiu dng ca in p pha l U = 220V, tn s ngun
in xoay chiu l f = 50 Hz.
a) Tnh dng in trung bnh qua ti v qua mi diode;
b) V s mch, dng sng in p v dng in trn ti;
c) Tnh in p ngc ln nht trn mi diode;
d) Tnh dng in trung bnh qua ti v qua mi diode khi c quy np ti tr s E = 170V,
v dng sng in p v dng in trn ti trong trng hp ny.
2.10. Cho mch chnh lu cu 3 pha khng iu khin c cp dng t my bin p 3 pha ni
/ , bit in p ngun cun dy th cp l 400V, ti R = 10
a) Tnh dng in trung bnh qua ti, qua mi diode v in p ngc ln nht m mi
diode phi chu;
b) Gi s khi c thm ti E = 100V th cc thng s trn thay i nh th no?
c) V mch chnh lu v dng sng in p trn ti trng hp a.
Hng dn: Khi bin p ni kiu tam gic th in p ng ra l in p dy.
-
Bi tp in t cng sut
Trang 9
2.11. Cho mch chnh lu tia 6 pha khng dng cun khng cn bng, lm ngun cp dng
cho my hn c in tr R = 0.15 , bit in p dy hiu dng cun s cp my bin p
ni Y/YY l 380V, t s bin p l Kba = 6,3.
a) Tnh dng in hn, dng trung bnh qua mi diode v in p ngc ln nht trn
mi diode;
b) Gi s khi c gn thm cun khng cn bng th cc thng s trn thay i nh th
no, cho bit tc dng ca cun khng cn bng?
c) V s chnh lu v dng sng in p trn ti trong cc trng hp trn?
d) Mch chnh lu tia 6 pha thng c s dng cho nhng loi ti no, ti sao, nu tn
mt v loi ti?
Ghi ch: Mi pha bn th cp c 2 cun dy v vy c c in p U2 cp cho
mch chnh lu ta cn chia Kba cho 2.
2.12. Hy tnh dng in trung bnh qua ti R=10 , qua mi diode v in p ngc ln nht
trn mi diode trong cc s sau khi chng cho ra cng mt in p Ud = 200V khi
khng dng t lc v c t in lc phng in p trn ti:
a) S tia 1 pha, tia 2 pha, cu 1 pha;
b) S tia 3 pha, cu 3 pha;
c) S tia 6 pha khng dng cun khng v c cun khng cn bng;
d) V s mch v dng sng in p trn ti trong trng hp c t in lc phng
in p.
-
Bi tp in t cng sut
Trang 10
+
SCR1
SCR2
E L R U1
U2
ud
id
Hnh 2.1
CHNH LU C IU KHIN
3.1. Nu iu kin dn ca SCR? So snh SCR v Diode v cu to, nguyn l hot ng v
ng dng? Khi tnh chn SCR, cn ch n cc thng s no?
3.2. Nu iu kin dn ca SCR? So snh SCR v Triac v cu to, nguyn l hot ng v
ng dng? Khi tnh chn SCR, cn ch n cc thng s no?
3.3. Ti sao gi SCR l linh kin ch iu khin kch ng c? Khi SCR ang dn, nu cc
bin php ngt SCR?
3.4. Cho b chnh lu cu 1 pha iu khin hon ton vi tn s ngun f = 50Hz, in p pha
ngun xoay chiu u(t) = 220 2 sin100 tp (V), gc kch = 450.
a) Vi ti thun tr R = 100 , tnh in p trung bnh v dng in trung bnh trn ti?
Thit lp cng thc tng qut tnh in p hiu dng trn ti?
b) Vi ti R = 10 , E = 200 V mc ni tip, v dng sng in p v dng in trn ti?
Thit lp cng thc tng qut tnh in p trung bnh trn ti?
c) Vi ti R = 10 , E = 100 V mc ni tip, v dng sng in p v dng in trn ti?
Thit lp cng thc tng qut tnh in p trung bnh trn ti?
d) Ti cm R = 10 , L = 100 mH mc ni tip, xc nh ch dng in ti v in p
trung bnh trn ti?
e) Tnh lin tc v gin on ca dng in trn ti ph thuc vo cc yu t no? Vi ti
cm, trng hp no dng in lin tc, trng hp no dng in b gin on?
3.5. Cho mch chnh lu tia 2 pha nh hnh v 2.1 bit t
s bin p Kba = U1/U2 = 2, gi tr hiu dng ca U1 =
380V, f = 50Hz cp dng cho ti R = 1.5; L c gi
tr xc nh, E = 50V (b qua in tr thun ca cun
cm v st p trn cc SCR, Lng = 0, RLE khng thay
i gi tr).
a) Tnh dng in trung bnh trn ti v qua mi SCR
khi gc kch cho cc SCR = 600, gc tt dng
= 2250;
b) Tnh dng in trung bnh trn ti khi = 300;
c) Gi s b E, ti ch cn R, L, tnh dng in trung bnh trn ti khi cc SCR c kch
vi gc = 750 v = 45
0;
d) Tnh dng in trung bnh trn ti khi cc SCR c kch vi = 900 trong trng hp
b L, E ti ch cn R;
e) Gi s ngi ta thay ti L bng ti LT = , hy tnh Id khi = 900;
f) V dng sng in p trn ti trong cc trng hp trn;
CHNG 3
-
Bi tp in t cng sut
Trang 11
g) Gi s ti c Lng = 10mH, LT = , R = 2, E = 0V, hy tnh dng in trung bnh trn
ti khi cc SCR c kch gc = 300?
3.6. Cho b chnh lu cu 1 pha iu khin hon ton vi cc tham s sau: p pha ngun AC
120V, f = 50Hz. Ti R - L mc ni tip R = 10, L = 100 mH. Gc kch = p/3. Xc nh
ch dng in ti v tr trung bnh ca n.
3.7. Cho mch chnh lu cu 1 pha iu khin ton phn, bit in p hiu dng ngun xoay
chiu hnh sin l 200V, tn s in p ngun 50Hz, cung cp dng cho ti R = 10 , E =
40V, L c gi tr xc nh (b qua in tr thun ca cun cm RL v st p trn SCR,
Lng =0).
a) Tnh dng in trung bnh trn ti Id khi gc kch cho cc SCR = 450, gc tt dng
= 2100;
b) Tnh dng in trung bnh trn ti Id khi gc kch cho cc SCR = 200 (R, L, E khng
thay i gi tr);
c) Nu b E, ti ch cn R, L, hy tnh Id khi = 600 v = 10
0;
d) Nu b L, E ti ch cn R hy tnh dng trung bnh trn ti Id v dng in trung bnh
qua SCR, khi = 300;
e) Nu thay 2 SCR chung anode bng 2 diode, b E ti ch cn R, L, tnh dng in trung
bnh qua mi SCR v diode khi cc SCR c kch vi = 450 (dng lin lc);
f) V dng sng in p v dng in trn ti trong cc trng hp trn.
3.8. Tnh tr trung bnh p v dng chnh lu, cng sut ti tiu th ca b chnh lu mch tia
ba pha iu khin. Ti c R= 10 [], E=50 [V] v L=0. p ngun U=220 [V]; gc iu
khin = p/3 [rad].
3.9. Cho b chnh lu mch hnh tia 3 pha iu khin mc vo ti cha R = 10 v in cm
L ca ti rt ln lm dng ti lin tc v phng. in p pha ca ngun xoay chiu 3 pha
c tr hiu dng U = 220 V. Mch trng thi xc lp, gc kch = 600.
a) Tnh tr trung bnh ca in p chnh lu v dng chnh lu?
b) Tnh cng sut trung bnh ca ti?
c) Tnh tr trung bnh dng qua mi linh kin?
3.10. Mt mch chnh lu tia 3 pha c iu khin c cp ngun t my bin p ni tam
gic/sao (/Y), bit in p hiu dng cun s cp my bin p l 660V, t s bin p Kba
= 1,73, ti c in tr thun l R = 5 (b qua st p trn cc linh kin bn dn).
a) Tnh dng in trung bnh qua ti v qua mi diode khi cc SCR c kch vi gc
= 00;
b) Tnh dng in hiu dng cun th cp I2.
c) Tnh cng sut tiu th trn ti khi gc kch cho cc SCR = 450;
d) Tnh dng in trung bnh trn ti khi cc SCR c kch vi = 300;
e) Xc nh gc kch cho cc SCR khi dng in trung bnh trn ti49,72A;
f) Gi s c gn thm LT = ni tip vi R, hy tnh in p trung bnh trn ti khi cc
SCR c kch vi gc vi = 600;
g) Gi s LT c gi tr xc nh = 2100, hy tnh dng in trung bnh trn ti trong cc
trng hp khi 1 = 900, 2 = 60
0, v 3 = 45
0.
-
Bi tp in t cng sut
Trang 12
h) Tnh in p ngc ln nht trn mi SCR.
Hng dn: T s bin p Kba = U1/U2 ,v s cp ni tam gic nn U1 l in p dy
ng ra, c cng t l th U2 cng phi in p dy ng ra.
3.11. Cho mch chnh lu tia 3 pha khng iu khin, bit in p dy hiu dng cun th cp
bin p U2 = 220V, cung cp dng cho ti tr c cng sut tiu th P = 3kW (b qua st
p trn cc linh kin bn dn).
a) Tnh dng in trung bnh trn ti v trn mi diode;
b) Tnh cng sut tiu th trn ti khi thay cc diode bng cc SCR vi gc kch = 600 ;
c) Xc nh gc kch ca cc SCR khi ti c cng sut P = 2,65 kW.
3.12. Cho b chnh lu mch hnh cu 3 pha iu khin mc vo ti cha R = 10 v in
cm L ca ti rt ln lm dng ti lin tc v phng. in p pha ca ngun xoay chiu 3
pha tn s 50 Hz c tr hiu dng U = 220 V. Mch trng thi xc lp, gc kch = 600.
a) Tnh tr trung bnh ca in p chnh lu v dng chnh lu?
b) Tnh cng sut trung bnh ca ti?
c) Tnh tr trung bnh dng qua mi linh kin?
3.13. Cho b chnh lu mch tia 3 pha iu khin mc vo ti cha R = 10 , E = 50 V v ti
rt ln lm dng ti lin tc v phng. p ngun xoay chiu 3 pha c tr hiu dng U =
220 V. Mch trng thi xc lp.
a) Tnh tr trung bnh ca in p chnh lu v dng chnh lu khi gc iu khin = p/3
[rad].
b) Tnh cng sut trung bnh ca ti.
c) Tnh tr trung bnh dng qua mi linh kin.
d) Tnh tr hiu dng dng qua mi pha ngun.
e) Tnh h s cng sut ngun .
3.14. Cho b chnh lu cu 3 pha iu khin hon ton vi cc tham s sau: p dy ngun AC
480V, f = 50Hz. Ti R = 10, L = 50 mH. Xc nh gc kch dng ti trung bnh bng
50A.
3.15. Cho mch chnh lu cu 3 pha iu khin ton phn c ti R =10, in p dy hiu
dng cun th cp bin p U2 = 380V, f = 50Hz.
a) Tnh dng in trung bnh trn ti v qua mi SCR khi chng c kch vi gc =
00; Tnh cng sut tiu th trn ti;
b) Tnh in p ngc cc i trn mi SCR;
c) Tnh dng in trung bnh trn ti khi cc SCR c kch vi gc 1 =450 v2 =75;
d) Nu thay 3 SCR chung anode bng 3 diode, tnh dng in trung bnh trn ti khi cc
SCR c kch vi gc = 450.
3.16. Cho mch chnh lu tia 6 pha khng iu khin, khng dng cun khng cn bng bit
in p dy hiu dng cun th cp U2 = 200V, cung cp dng cho ti thun tr c cng
sut tiu th P = 10kW (b qua st p trn cc linh kin bn dn).
a) Tnh dng in trung bnh trn ti v trn mi diode;
-
Bi tp in t cng sut
Trang 13
b) Gi s thay cc diode bng cc SCR, tnh cng sut tiu th trn ti khi cc SCR c
kch vi gc = 300 ;
c) Tnh dng in trung bnh trn ti khi cc SCR c kch vi = 900 ;
d) Xc nh gc kch ca cc SCR khi ti tiu th ht cng sut P = 5kW;
e) Tnh in p ngc ln nht trn mi SCR.
3.17. Cho mch in nh hnh 2.2, bit u2 = 70Sin100pt [V], RT = 1.5 , LT = .
a) Nu tn gi v chc nng ca cc khi 1; 2; 3; 4; 5 trong s ;
b) Tnh dng in trung bnh trn ti khi gc kch cho cc SCR = 600;
c) Hy v gin xung (dng sng in p) ti cc im A; B; C; D; E; F v trn bin tr
VR v dng sng in p trn ti khi = 450 trong na chu k u (A l dng B l
m);
d) Ti sao ng vo IN- ca 2 b so snh trn hnh v li ly in p trn cng mt bin
tr VR?
3.18. Cho mch in nh hnh 2.3; 2.4, bit in p vo l hnh Sin, f = 50Hz.
a) Xung ng ra trn cun th cp BAX (hnh 13.1) c th iu khin cho cc SCR trong
mch chnh lu cu iu khin bn phn khng?
b) Hy v dng sng in p ti cc im A; B; E; B1.
c) Nu tn hiu ng ra ti B1 qu nh khng kch cho SCR th cn gii quyt nh th
no?
Vcc
Vcc
XX
Y
Y
LOAD
~U1
Vcc
Mach ieu khien ong bo ien ap mot chieu 1 pha tia dung SCR
50k
100k
4007
4007
T2
T1
50k
40074007
BAX
NPN
4007
103
+
LM324
224
+
LM324
9V
4007
40074007
BAX
NPN
4007
103
+
LM324
224
+
LM324
9V
4007
1k
47k
330
1M
100k
47k
1M
2k2
1k
47k
330
1M
100k
47k
1M
2k2
VR
A
D
B
12V
12V
RT
SCR1
SCR2
LT
E
D
B
F
E
D
B u2 u2
A B
1 2 3 4 5
C
12
V
C
V
R R
4
R
3 R
2 UAC E UJ
T B1
A R1
Hnh 2.4.
B
OU
T
Hnh 2.2
Hnh 2.3.
-
Bi tp in t cng sut
Trang 14
MCH BIN I V NG CT
IN P XOAY CHIU
4.1. Mt l in tr cng sut 1.500W khi s dng ngun u 220 2 sin(100 t)= p [V]. Nu iu
khin cng sut l in theo chu k 12 pht vi trnh t ng in 5 pht v ngt in 7
pht. Hy xc nh:
a) in p hiu dng trn ti.
b) Cng sut tc thi cc i
c) Cng sut tiu th trung bnh
d) Nng lng tiu th di dng nhit trong mi chu k
4.2. Cho b bin i p xoay chiu mt pha cp ngun cho ti thun tr R = 10 . Ngun xoay
chiu c tr hiu dng bng 220V, tn s ngun 50Hz, gc kch = p/3[rad] .
a) Tnh tr hiu dng p ti?
b) Tnh cng sut tiu th ca ti?
c) t c cng sut ti bng 4 kW, tnh ln gc kch?
4.3. Cho mch iu chnh in p xoay chiu 1 pha nh hnh 4.1 bit RT = 20, XL= 0, in p
hiu dng ngun xoay chiu U = 380V, f = 50Hz.
a) Tnh cng sut tiu th ca ti trong trng hp in
p trn ti l ln nht;
b) Tnh cng sut tiu th trn ti khi cc SCR c
iu khin vi gc kch = 300, tnh h s cng sut
Cosca mch v v dng sng in p trn ti
c) Tnh cng sut tiu th trn ti khi cc SCR c
iu khin theo t l thi gian ng ngt, bit thi
gian lm vic Ton = 120mS, thi gian ngh Toff =
40mS;
d) Cn phi khng ch gc kch TH bng bao nhiu in p trn ti khng tr
thnh DC khi XL = 10 (xung iu khin l xung ngn);
e) V dng sng dng in, in p trn ti khi gc kch cho SCR1 = 900, SCR2 c
thay th bng 1 diode (ti c c R v XL = 10, gi s na chu k u Y c in th
dng).
f) Mch to xung iu khin bi 12 c th iu khin cho cc SCR trong mch ny
c khng, nu cn khng ch gc kch TH nh bi ny th thc hin nh th no?
HNG DN:
CHNG 4
G1
X
G2
XL = Lw
Y
SCR2
SCR1
RT
~ u
Hnh 4.1
-
Bi tp in t cng sut
Trang 15
Mch trn l mch iu chnh in p xoay chiu 1 pha dng 2 SCR (cng c th dng
TRIAC). Cc yu cu ca bi tp u c th xc nh theo cc cng thc trong gio trnh.
C th cho trc dng ti hoc cng sut xc nh cc thng s khc ca mch.
4.4. Cho mch in nh hnh 4.2 , bit in p xoay chiu u = 311Sin314t [V], (b qua st p
trn cc linh kin bn dn).
a) Tnh cng sut tiu th trn ti l thit b gia
nhit c R= 5 t ti hai im AB khi gc
kch cho SCR = 450, v dng sng in p
trn ti;
b) Tnh dng in trung bnh qua SCR khi ni tt
AB, ti l R = 2, LT = , dng lin tc phng
ch xc lp t ti CD khi gc kch cho
SCR = 300, v dng sng dng in v in p trn ti;
c) Thc hin tng t nh trng hp b nhng LT = 0, = 600;
d) Cho bit tc dng ca cc diode trong hai trng hp trn?
HNG DN:
- Mch trn l mch iu chnh in p xoay chiu khi ti t AB, iu khin theo
pha (Phase control);
- Trng hp b ti RL dng lin tc t CD nh mch chnh lu cu 1 pha;
- Trng hp c, mch thun tr.
4.5. Hy v nhng kiu mch c th iu chnh c in p xoay chiu 1 pha?
D2
SCR
D1
D4 D3
Ti
~ u
A B
C
D
Hnh 4.1
-
Bi tp in t cng sut
Trang 16
MCH BIN I IN P MT CHIU
5.1. Cho b DC DC gim p l tng nh hnh 5.1 vi in p vo Vin = 20V:
Hnh 5.1. B DC - DC gim p.
Dng sng dng in qua cun dy nh sau:
Hnh 5.2. Dng sng dng in qua cun dy.
Hy xc nh:
a) H s xung D (Duty cycle) v tn s xung iu khin;
b) in p trung bnh trn ti;
c) in cm ca cun dy;
d) in tr ca ti;
e) in tr ca ti khi khi dng in qua cun dy bin gii gia gin on v lin tc
(dng ti hn).
5.2. Cho b DC DC gim p l tng nh hnh 5.1 vi in p vo Vin = 24V, Vout = 12V,
cng sut cc i ca ti 100W, tn s ng ct 40kHz. Tm in tr ln nht ca ti, in
cm ti hn ca cun dy, lch dng in qua cun dy khi cng sut ti hn ca ti:
a) Pcrit = 10W;
b) Pcrit = 20W.
5.3. Cho b DC DC gim p l tng nh hnh 5.1 vi in p ra Vout = 12V, tm gi tr in
dung khi gn sng ca in p u ra ln nht bng 1% so vi in p trung bnh trn
ti ( VCpp 0.01 x 12 V = 120mV)?
CHNG 5
-
Bi tp in t cng sut
Trang 17
5.4. Cho b DC DC gim p l tng nh hnh 5.1 vi in p vo Vin = 20V, L = 10 mH, C
= 20F, R = 20, tn s ng ct 20kHz, h s xung D = 0.6. Mch ch xc lp.
Tnh:
a) in p trung bnh trn ti;
b) gn sng.
c) Xc nh ch lm vic ca mch dn lin tc CCM hay gin on DCM?
5.5. Cho mch DC - DC kiu tng p c Vin = 20V, L = 10 mH, C = 20F, R = 20, tn s
ng ct f = 50 kHz, h s xung D = 0,6. Tnh:
d) in p trung bnh trn ti;
e) gn sng.
f) Xc nh ch lm vic ca mch dn lin tc CCM hay gin on DCM?
5.6. Cho b DC DC tng/gim p (Buck Boost converter) l tng nh hnh 5.3 vi in p
vo V1 = 20V, L = 10 mH, C = 20F, R = 20, tn s ng ct 50kHz, h s xung D =
0.6. Mch ch xc lp. Tnh:
a) in p trung bnh trn ti; b) gn sng. c) Xc nh ch lm vic ca mch dn lin tc CCM hay gin on DCM?
Hnh 5.3. B DC - DC tng/gim p.
5.7. Cho mch in nh hnh 5.4, bit in p dy ngun xoay chiu 3 pha u = 660Sin314t [V],
(b qua st p trn cc linh kin bn dn), MOSFET c iu khin vi xung iu ch
c rng ton= 60mS, toff = 30mS, R= 5.
a) Tnh cc thng s la chn MOSFET (IQ, UDS); b) Tnh cc thng s la chn diode ( ID0, UD0); c) Tnh dng in trung bnh qua mi diode chnh lu D1-D6; d) Tnh in p ngc ln nht trn mi diode D1 D6.
Hnh 5.4. B DC - DC gim p.
C
D0
PWM ID0 R
Ui
U0
L
D3 D1
D4 D6
D5
D2
~ u
IQ IT
-
Bi tp in t cng sut
Trang 18
5.8. Cho cc mch in nh hnh 5.5, hy nu tn mch v gii thch nguyn l hot ng ca
mch.
Hnh 5.5a. Mch DC - DC .
Hnh 5.5b. Mch DC - DC .
5.9. Cho cc mch in nh hnh 5.6, gii thch nguyn l hot ng ca mch.
Hnh 5.6a. Mch DC - DC Forward
Hnh 5.6b. Mch DC - DC Fly-back
-
Bi tp in t cng sut
Trang 19
Hnh 5.6c. Mch DC - DC Half-Brigde
Hnh 5.6d. Mch DC - DC Brigde
-
Bi tp in t cng sut
Trang 20
MCH NGHCH LU V BIN TN
6.1 Cho th dng sng in p nh hnh 6.1.
a) V mch nghch lu c th to ra c in p xoay chiu trn khi in p ca ngun
DC l 36V?
b) Tnh tn s in p xoay chiu, xc nh t s bin p c in p UAC = 220V.
Hnh 6.1. Dng sng nghch lu.
6.2 Cho mch nghch lu p 3 pha nh hnh v 6.2.
a) Hy v s ni dy ca ti t bc 1 n 6 khi cc IGBT c iu khin bng xung
vung vi thi gian dn l 1200 v 180
0, lch pha nhau 60
0.
b) Hy lp bng trng thiin p pha v in p dy (bng 6.1) trn ti tng ng vi cc
xung iu khin trn.
c) Hy v dng sng cc in p pha UA0; UB0; UC0v cc in p dy UAB; UBC; UCA
trn ti tng ng vi cc xung kch nh trn.
CHNG 6
t
Ut
1mS
0
+220V
-220V 1mS
U +
-
S1
S4
S3
S6
S5
S2
D1
D1
A
D3
D2
D2
Hnh 6.2. Mch nghch lu p 3 pha
0 ZA
D3
B
C ZB ZC
-
Bi tp in t cng sut
Trang 21
Bng 6.1
0 60o
60o
120o
120o
180o
180o
240o
240o
300o
300o
360o
UA0
UB0
UC0
UAB
UBC
UCA
6.3 Cho mch iu ch SPWM nh hnh 6.3 (fURC =14fUk). Hy v dng xung iu ch ng ra
khi sng Sin c a vo IN+, cn sng tam gic c a vo IN- ca b so snh trong
cc trng hp khi OP-AMP s dng ngun n +12V v ngun i 12V.
Hnh 6.3. Dng sng iu ch SPWM
in p
chia
0
URC (tam giac) Uk(sin chuan)
U
0
U0
0
-U
+U
-
Bi tp in t cng sut
Trang 22
HNG DN
Chng 1.
Hng dn cch tnh cng sut trong cc mch in t cng sut:
Phng php tng qut tnh cng sut trung bnh:
Cng sut trung bnh c tnh: t T01
P p(t)dtT
t0
= [W]
Trong :
- p(t) = u(t). i(t): Cng sut tc thi ca mt ti c xc nh bng tch in p
tc thi u(t) v dng in tc thi i(t) qua ti tng ng.
- t0: thi im bt u mt chu k;
- T: Chu k ca p(t).
1. in p v dng in mt chiu (DC).
a) u(t) v i(t) khng i, u(t) = U v i(t) = I:
P = U.I
Hoc P = R.I2
Hoc P = U2/R
b) u(t) v i(t) c dng xung: tnh nh phng php tng qut.
c) Khi dng in qua ti khng i , i(t)= I = const:
t T t T0 01 1P I.u(t)dt I. u(t)dt I.Ud
T Tt t0 0
= = =
Trong : Ud l in p trung bnh.
d) Khi dng in qua ti khng i, u(t)= U = const:
t T t T0 01 1P U.i(t)dt U. i(t)dt U.Id
T Tt t0 0
= = =
Trong : Id l dng in trung bnh.
2. in p v dng in xoay chiu hnh sin (AC).
2.1. Mt pha
Biu thc in p: u(t) U sin( t )m u= w [V];
Biu thc dng in: i(t) I sin( t )m i= w [V];
Biu thc cng sut: p(t) U sin( t )xI sin( t )m u m i= w w [V];
1 1p(t) U .I cos( ) U .I cos(2 t )m m u i m m u i
2 2= - w
-
Bi tp in t cng sut
Trang 23
t T01 1
P p(t)dt U .I cos( )m m u iT 2
t0
= = -
P U .I cosrms rms=
Trong : Urms, Irms: ln lt l in p hiu dng [V] v dng in hiu [A];
= u - i: lch pha gia p v dng.
2.2. Ba pha cn bng
Biu thc in p pha: u(t) U sin( t )m u= w [V];
Biu thc dng in pha: i(t) I sin( t )m i= w [V];
Biu thc cng sut mt pha: p (t) U sin( t )xI sin( t )m u m i1f= w w [V];
Cng sut 3 pha: p (t) p (t)3f 1f
= [W].
t T01 3
P p (t)dt U .I cos( )3f m m u iT 2
t0
= = - [W]
P 3U .I cosrms rms= [W].
Hoc P 3U .I cosdrms drms= [W].
Trong :
Urms, Irms: ln lt l in p hiu dng pha[V] v dng in hiu dng pha
[A];
Udrms, Idrms: ln lt l in p hiu dng pha[V] v dng in hiu dng
pha [A];
= u - i: lch pha gia p v dng.
Nu bit in tr ca ti (hoc phn t cn tnh cng sut): P = R.I2 RMS = U
2 RMS/R trn
mi pha.
3. in p v dng in bao gm nhiu thnh phn hi.
Biu thc in p: u(t) = U0 + u1(t) + u2(t) ++ un(t) [V];
Biu thc dng in: i(t) = I0 + i1(t) + i2(t) ++ in(t) [V];
Trong :
U0, I0: thnh phn in p v dng in mt chiu;
un(t), in(t): thnh phn sng hi hnh sin bc n.
un(t) = Um(n)sin(wt + u(n)) = 2 Urmssin(wt + u(n)),
in(t) = im(n)sin(wt + u(n)) = 2 Irmssin(wt + i(n)), ,
- Cch 1: p(t) = u0.i0 + u1(t). i1(t) + u2(t). i2(t) ++ un(t). in(t) [W];
Hay p(t) U .I u (t).i (t) U .I p (t)0 0 n n 0 0 n1 1
= = [W];
-
Bi tp in t cng sut
Trang 24
t Ton n1
P U .I p (t)dt0 0 nTn1 ton
= [W];
- Cch 2: n 1
P U .I U .I .cos( )0 0 m(n) m(n) u(n) i(n)21
= -
Hay: n
P U .I U .I .cos( )0 0 rms(n) rms(n) u(n) i(n)1
= -
Nu bit in tr ca ti (hoc ca phn t cn tnh cng sut): P = R.I2
rms = U2 rms/R ,
Vi:
2 2 2U U ... Um(1) m(2) m(n)2 2 2 2 2U U U U U ... Urms 0 0 rms(1) rms(2) rms(n)2
= =
Hay: n n1 12 2 2 2U U U U Urms 0 0m(n) rms(n)2 21 1
= =
2 2 2I I ... Im(1) m(2) m(n)2 2 2 2 2I I I I I ... Irms 0 0 rms(1) rms(2) rms(n)2
= =
Hay: n n1 12 2 2 2U U U U Urms 0 0m(n) rms(n)2 21 1
= =
Chng 2
Chn la linh kin
c cc thng s la chn diode chnh lu, trc tin cn phi tnh in p trung bnh
trn ti Ud, tnh dng qua ti Id v dng qua diode IDtt, tm in p ngc ln nht trn diode
theo in p xoay chiu UPIVDtt, sau chn theo tiu chun:
- IDst (1.25 1.3)IDtt;
- UPIVDst (1.6)UPIVDtt .
Trong IDst; UPIVDst l cc thng s dng v p lm vic nh mc cho trong s tay tra cu
ca nh sn xut (Datasheet).
Chng 3
1. i vi cc mch 1 pha ti RL hoc RLE, p dng ng dng cng thc cn dng php
th nh sau:
Khi bit gc tt dng th ly X = - bit phn ko di ca sc in ng t cm
eL v pha bn k m sau l bao nhiu, t suy ra:
- Nu > X, ta c dng in gin on (< +);
- Nu = X, ta c gii hn ca dng in lin tc v gin on (= +);
-
Bi tp in t cng sut
Trang 25
- Nu < X, ta c dng in lin tc (= +).
i vi mch tia 3 pha khi cho LT l mt gi tr xc nh, cn xc nh theo iu kin:
- Khi < 5/6 +, ta c dng gin on;
- Khi = 5/6 +, ta c dng in lin tc hoc gii hn ca lin tc vi gin on.
2. i vi cc mch 1 pha hoc 3 pha ti RL, RLEkhi cho L hoc LT = , th lun c dng
lin tc phng.
3. Khi cho Lng = 0, th khng c hin tng trng dn, khi Lng 0, th mch c hin tng
trng dn, cn phi tnh dng in trong trng hp c trng dn.
4. i vi cc mch tia 3 pha, cu 3 pha v tia 6 pha ti R, cn xc nh gc kch trong
phm vi dng lin tc hay gin on p dng cng thc tnh Ud.
5. i vi cc dng bi tp cho trc dng ti hoc cng sut ti, yu cu phi xc nh gc
kch . xc nh ng dng cng thc, cn tnh Ud, Id hoc Pd gc gii hn ca
dng lin tc v gin on v so snh vi gi tr cho rt ra kt lun p dng dng
cng thc no.
6. Trong cc mch chnh lu 3 pha, 6 pha, khi cho in p dy, p dng c cc cng
thc trong bng 3.3; 3.4; 3.5, cn phi i t in p dy sang in p pha.
7. Trong mch chnh lu tia 2 pha c 2 cun th cp, mi cun c in p l U2.
8. Cc dng s , dng sng v cc cng thc tnh U, I coi trong gio trnh l thuyt.
Chng 5
i vi cc mch c kt gia mch chnh lu cu 3 pha
- Mch trn l mch kt hp gia mch chnh lu cu 3 pha (c th l cc mch chnh lu
khng iu khin khc) v mch iu chnh in p mt chiu kiu gim p (c th l
mch tng p). in p ng ra ca mch chnh lu cu 3 pha l in p ng vo ca
mch DC DC (Ui);
Mch gim p:
- in p ng ra: Uo = Ui.D
- Dng in ng ra v qua MOSFET: IQ = I0 = U0/R
- in p ngc trn diode D0: UD0 = Ui
- in p trn MOSFET: UDS = Ui
- Dng in qua diode D0: ID0 = I0(1-D)
- iu kin dng qua ti bin gii gia gin on v lin tc (dng ti hn):
-
Bi tp in t cng sut
Trang 26
Trong : Lcrit: in cm ti hn
Rbig: in tr ti
fSW: Tn s ng ct
Mch tng p:
- in p ng ra: U0 = Ui
1
1 D-
- Dng qua MOSFET: IQ = I0
1
1 D-
- in p ngc trn diode D0: UD0 = U0
- in p trn MOSFET: UDS = U0
- Dng inng ra v qua diode D0: ID0 = I0=U0/R
Trong D = ton/ton+toff = ton/T : Duty cycle
Ngoi ra ta c U0 = Ui.ton.f (f = 1/T), khi cho bit ton; toff; hoc ton; f ta u c th tnh c U0. Cng c th ngi ta cho trc dng in hoc cng sut tiu th trn ti, cn xc nh tn s
ng ct f hoc rng xung iu ch ton hoc t s D.
Nu ti khng phi l thun tr m RE hc RLE (ng c DC) th ta phi p dng cc cng thc thch hp tnh I0.
R C
PW
M
Ui IQ
Q
D0
L
ID0