Bài Tập Các Chương Cấu kiện

download Bài Tập Các Chương Cấu kiện

of 31

description

lý thuyết và bài tập cấu kiện điện tử

Transcript of Bài Tập Các Chương Cấu kiện

Bi tp chng IBi 1: a. in tr: lam-vng-cam-en-vng kim: 643 5%b. t in: 0.05/500: c in dung l 0.05 F v c in p 1 chiu l 500 Vdc.104F/250V : c in dung l 0.1F 1% v c in p 1 chiu l 250 Vdc.c. Cun cm: Lc vng kim vng kim: 5.2 H 5%Cam tm lam bch kim: 37 H 10%Bi 2:a.in tr : Tm cam lc khng mu c gi tr l: 7300 K 20%.b. T in: 0.05/150: c in dung l 0.05 F v c in p 1 chiu l 150 Vdc.107J/150V: c in dung l 100 F 5% v c in p 1 chiu 150Vdc.c. Cun cm: Cam - bch kim vng kim: 0.32 H 5%.Vng - tm - vng kim: 470 H 5%.Bi 3:a.in tr: Tm lc - cam vng kim c gi tr: 752 K 5%.b. T in: 0.03/200: c in dung l 0.03 F v c in p 1 chiu l 200 Vdc106K/150V: c in dung l 10F 10% v c in p 1 chiu 150 Vdcc. Cun cm: - cam bch kim vng kim: 0.23 H 5%Lc tm - vng kim: 5700 H 5%Bi 4:a.in tr: Vng - en lam vng kim c gi tr l: 420 M 5%.b. T in: 0.01/150: c in dung l 0.01 F v c in p 1 chiu l 150 Vdc.106M/200V: c in dung l 10F 20% v c in p 1 chiu l 200 Vdc.c. Cun cm: Trng tm vng kim bch kim: 9.7 H 10%.Lam - xm bch kim: 6200 H 10%.Bi 5:a.in tr: Tm xm - nu vng kim c gi tr l: 7820 5%.b. T in: 0.05/100: c in dung l 0.05 F v c in p 1 chiu l 100 Vdc.105J/50V: c in dung l 1 F 5% v c in p 1 chiu l 50 Vdc.c. Cun cm: Lam - vng kim bch kim: 6.2 H 10%.Lam tm - vng kim: 6700 H 5%.Bi 6:a.in tr: Lc trng bch kim khng mu c gi tr l: 0.59 20%.b. T in: 0.08/100: c gi tr in dung l 0.08F v c in p 1 chiu l 100 Vdc.107J/150V: c gi tr in dung l 100 F 5% v c in p 1 chiu l 150 Vdcc. Cun cm: Lam - - bch kim vng kim: 0.62 H 5%.Lam tm - vng kim: 6700 H 5%.

Bi tp chng 2:

Bi 2:a) Ta c : E - UD = I.R S tng ngc) Ta c : I

Bi 3:Gii:a)S tng ng: E UD = ID.R ID=Ura=ID.R=1.95mA.2,2k= 4,3 V

b) S tng ng : E - UD = I ( R1+ R2 ) I =

Bi 4:Gii:a) S tng ng: E - UD1 UD2 = I ( R1 + R2 ) I = Ura = I.R2 = 4,75mA.2k = 9,5 V

b) S tng ng: E - UD = I ( R1 + R2 ) I = = 3,27 mA Ura = I.R2 = 3,27mA.4,7k = 15,37 VBi 5:

a) S tng ng: E - UD = I ( R1 + R2 ) E = UD + I ( R1 + R2 ) = 0,7V + 10mA.( 2,2k + 1,2k ) = 34,7 VUra = I.R2 =10mA.1,2k = 12 Vb) S tng ng: E E2 UD = I.RI = = 3,57 mAUra = UD E2 = 0,7V + 5V = 5,7VBi 6:

a) S tng ng: E - UD1 = I.RI = = 2,34 mAUra1 = I.R + UD1 = 2,34mA. 4,7k + 0,7V = 11,7 VUra2 = UD2 = 0,3 Vb) S tng ng: E - UD1 UD2 = I. ( R1 + R2 ) I = = 2,44 mA Ura1 = I.R1 + UD1 + UD2 = 2,44mA. 1,2k + 0,3V + 0,7V = 3,93 VUra2 = I.R2 = 2,44mA. 3,3k = 8,05 VBi 7:

a) S tng ng: E - UD = I.R I = Ura = I.R = 19,3 Vdng in qua diode : ID1 = ID2 =I/2 b) S tng ng : E1 E2 UD = I.RI = = 8,77 mAUra = I.R = 8,77mA. 2,2k = 19,3 V

Bi 9:Gii:S tng ng: in p ra:Ura = E UD = 5V 0,7V = 4,3 V Ira = Ura/R = = 4,3 mA

Bi 10:Gii:S tng ng: in p ra chnh l in p thng cho diode D2V bng UD2. Vy ta c Ura = UD2 = 0,7 V

Bi 11:A, S tng ng: Diode phn cc ngc, h mchDo Ura = 0 V

B, Gii:S tng ng: in p ra ra :Ura = E Ud1 = 5V 0,7V = 4,3 V

Bi 15:

Bi 16:Gii:a) Ta c:Ut = Uz = 10VIt = Ut/Rt =10V/180V =5,5 mAIR = Uv/( Rs + Rt ) = 20V/( 220 +180 ) =50 mAIzmax = Pzmax/Uz = 400mW/10V= 40 mAb) Is = ( 20V 10V )/220 = 45,45 mAItmin= 5,5 mA => Rtmax = 10V/5,5mA = 1.8kItmax = 45,45 mA => Rtmin = 10V/45,45mA =220 mch lun trng thi n p th:220 < Rt< 1.8kBi 17:Ut = Uz = 8 VIzmax = Pzmax/UZ = 400mW/8V = 50 mAChn Izmin=Izmax = 5 mAIt = Ut/Rt = 8V/0,22k = 36,36 mAKhong bin i in p vo in p ra trn ti lun n nh:Uvmin Uv UvmaxUz + Rs.( Izmin + It ) Uv Uz + Rs.( Izmax + It )8V + 91( 5mA + 36,36mA ) Uv 8V + 91( 50mA + 36,36mA )11,76V UV 16,86VBi 18:Bi giia) Dng in vo +UBEORC+EUraUVhnh 2.11IV = IB = Dng in ra:Ira = IC = IB = 50.0,1 = 5mA in p ra:Ura = Ira.Rra = ICRC = 5.10-3.5.103 = 25 Vb) H s khuch i in p

KU =

Bi 19:Bi gii a) in tr vo tnh

b) in tr vo ng RV

c) H s khuch i dng mt chiu

d) H s khuch i dng xoay chiu .

Tm tng ng trn c tuyn ra

mA; mA

Bi 20:Bi gii a) Dng in mt chiu chy trong mch nh ch dn trong hnh 2-14.IE = IC+ IBb) in tr to thin p R1 c xc nh.

c) Tnh in tr RC

d) in p UC so vi im mass chnh l in p UCEO

Bi 21:Bi gii a) Xc nh REURE = IEO.RE = 1V

Suy ra: in tr R1

in tr RC

ICO.RC = E UCEO -

Suy ra: b) in p UC = E ICO.RC = 10 5.10-3.800 = 6 V

hay UC = UCEO + = 5+1 = 6 V

in p UB = UBEO + = 0,6 +1= 1,6 V

Bi 22:Bi gii a) C th coi IEO = ICO ICO( RE + RC) = E - UCEO

Suy ra:

- Dng tnh baz IBO:

- Thin p

Vb) Ta im lm vic tnh O: ICO = 1mA; UCEO = 4V. dng ng ti mt chiu cn xc nh mt im na. T biu thc phng trnh ng ti mt chiu.

Cho IC = 0 Ura = E = 10V ( im A trn trc honh ) ni qua im A v O, ta c ng ti mt chiu R=Bi 23:Bi gii a) RGRSRD+EU.raUVhnh 2.19in tr RS c xc nh theo biu thc:

b) Thin p

( y ) c) in p UD

Bi 24:

RSR2R1RDhnh 2.21UraUV+EBi giia) UGSO = UG USO UG = UGSO + USO = -2 +3,5 = 1,5 VV dng IG = 0 nn c th vit

Suy ra

Thay s: b) Dng IDO = 5mAng vi UGSO = -2V ( xc nh trn th 2-21b).Bi 25:Bi gii a) in p: UD = E IDORD = 12 5.10-3.1,2.103 = 6 V b) in tr RS.

a) Khi in p vo UGS thay i trong phm vi 2V 0,5V, xc nh trn th 2-2b dng ID thay i t 2,5mA n 6,25mA, nh vy bin thin dng ID t nh-nhID = 6,25 2,5 = 3,75mAin p ra ( nh nh) s bin thinUra = IDRD = 3,75.10-3.1,2.10-3 = 4,5 VH s khuch i in p

Bi 26:

RGRSRDRt+EUraUVhnh 2.23Bi giia) in tr ti xoay chiu R

b) H dn ti gc:

hay H dn ti im UGS = -2V.

c) Tnh h s khuch i

d) Xc nh in p ra

V

CHNG 3: CU KIN QUANG IN TCu 1: Trnh by cu to v nguyn l hot ng ca LED ch th?Tr Li:a) Cu to:it pht quang gm c mt lp tip xc P-N v hai chn cc ant (A), catt (K). Ant c ni vi bn dn loi P, cn catt c ni vi bn dn loi N.Hnh di m t m hnh cu to ca LED v k hiu trong cc s mch.M hnh cu to v k hiu ca LEDb) Nguyn l lm vic:S nguyn l u LED m t trong hnh diS nguyn l ca LEDKhi LED phn cc thun, cc ht dn a s khuch tn t qua tip xc P-N, chng gp nhau s ti hp v cc photon c pht sinh. Tc ti hp trong qu trnh bc x t pht ny t l vi nng in t trong phn bn dn P v nng l trng trong phn bn dn N. y l cc ht dn thiu s trong cht bn dn. Nh vy, tng s photon bc x ra cn phi gia tng nng ht dn thiu s trong cc phn bn dn. Cng dng in ca it t l vi nng ht dn c "chch" vo cc phn bn dn, do cng pht quang ca LED t l vi cng dng in qua it.Nh vy LED c kh nng bin i tn hiu in thnh tn hiu quang, nn n c coi l dng c pht quang.in p phn cc cho LED gn bng rng vng cm ca vt liu, do , cc LED bc x cc bc sng khc nhau s c ch to t cc vt liu bn dn c rng vng cm khc nhau v in p phn cc cho chng cng khc nhau. Tuy nhin LED c in p phn cc thun tng i cao (khong t 1,6 v n 3 v) v c in p ngc cho php tng i thp (khong t 3 v n 5 v).

Cu 2: Trnh by cu to v nguyn l hot ng ca led hng ngoaij?Cu to: LED hng ngoi c bn l ging cc LED ch th. bc x nh sng hng ngoi, LED hng ngoi c ch to t vt liu Galium Asenit (GaAs) vi rng vng cm EG = 1,43 eV tng ng vi bc x bc sng khong 900nm.Hnh di m t cu trc ca mt LED hng ngoi bc x nh sng 950nm.Cu trc ca LED hng ngoi bc x bc sng 950nmTrong phn epitaxy lng trong sut GaAs (N) to mt lp tinh th c tnh cht lng tnh vi tp cht Silic l GaAsSi (N) v mt tip xc P-N c hnh thnh. Vi s pha tp cht Silic ta c bc x vi bc sng 950 nm Mt di ca LED c mi nhn to thnh mt gng phn chiu tia hng ngoi pht ra t lp tip xc P-N.Nguyn l lm vic:Hnh di m t s nguyn l u ni LED hng ngoi trong mch in.S nguyn l ca LED hng ngoiKhi phn cc thun cho it, cc ht dn a s s khuch tn qua tip xc P-N, chng ti hp vi nhau v pht ra bc x hng ngoi. Cc tia hng ngoi bc x ra theo nhiu hng khc nhau. Nhng tia hng ngoi c hng i vo trong cc lp cht bn dn, gp gng phn chiu s c phn x tr li i ra ngoi theo cng hng vi cc tia khc. i ny lm tng hiu sut ca LED.nh sng hng ngoi c c tnh quang hc ging nh nh sng nhn thy, ngha l n c kh nng hi t, phn k qua thu knh, c tiu c.... Tuy nhin, nh sng hng ngoi rt khc nh sng nhn thy kh nng xuyn sut qua vt cht, trong c cht bn dn. iu ny gii thch ti sao LED hng ngoi c hiu sut cao hn LED ch th v tia hng ngoi khng b yu i khi vt qua cc lp bn dn ra ngoi.Tui th ca LED hng ngoi di n 100000 gi. LED hng ngoi khng pht ra nh sng nhn thy nn rt c li trong cc thit b kim sot v khng gy s ch .Cu 3: Trnh by cu to v nguyn l hot ng ca LCD?Cu To:Gm c 2 tm knh t cch nhau khong 10Mm. Mt pha trong ca 2 tm knh trng mt lp oxit km (Zno) trong sut lm hai in cc. Xung quang bn cnh hai tm knh c hn kn, sau tinh th lng vo khong gia 2 tm knh v gn kn li. Hai tm nha c tnh phn cc nh sang c dn bn ngoi hai tm knh sao cho hnh nh phn chiu ca mt ch th c nhn t mt pha nh gng phn chiuNguyn l lm vic:Khi cha c in p t vo, cc thanh LCD khng lm vic, c ngha l khng c in p t ln mt im nh con th phn tinh th lng ti khng b tc ng g c, nh sang sau khi truyn qua ch y vn gi nguyn phng phn cc, v cui cng b chn li hon ton bi knh lc phn cc th hai. im nh con ny b tt v i vi mt ngi quan st th y l mt ddierm ti. Mt ch th trong sut.Khi c in p cung cp thanh LCD n lm thy i s nh hng ca cc phn t tinh th lng ti v kt qu l nh sang sau khi truyn qua phn tinh th lng ch im nh con ny s b xoay phng phn cc i, c th lt qua cc lp knh lc phn cc th hi, to ra mt im mu trn tm knh trcCu 4: Trnh by v cu to v nguyn l hot ng ca it quang dng chuyn tip PN?Cu to:it quang c cu to ging nh cu trc it P-N thong thng, nhng khc l : lp bn dn to ra bi khuch tn gn b mt c chiu dy c 1Mm i vi si v c nng pha tp khng qu cao nh sang cso th xuyn sau v trong long cht bn dn ( xuyn qua chuyn tip PN). Ngoi ra. it quang cn c mt ca s chiu nh sang vo. Hai chan ant A v catt K l kim loi c ni ti cc phn bn dn. it quang lun hot ng ch phn cc ngc.Nguyn l hot ng:it quang c cp ngun Ecc sao cho chuyn tip P N phn cc ngc to ra mt in trng dch chuyn cc ht dn thiu s s c sinh ra di tc dng ca nh sng. Do , khi cha c tc dng nh sng th trong it thu quang ch c dng in ngc (dng in ti hay dng r) rt nh.Khi c chiu sang cc photon ti c hp th trong cc min khc nhau ca it quang (0): cc photon c nng lng cao (tng ng vi bc sng ngn) c hp th trong vng bn dn P+ , cc photon c nng lng thp hn (tng ng vi bc sng di hn) c th tin su ti vng in tch khng gian v vn khuch tn ca khng gian v vng khuch tn ca it. S hnh thnh cc cp in t trong it quang. Di tc dng ca in trng ti vng ny, cc in t v l trng sinh ra trong min in tch khng gian b qut ngay lp tc v min P+ v min N. Cc ht dn ny ng gp vo vic to dng in sinh ra do to cp Jg. Cc cp in t v l trng sinh ra trong vng ha ( vng P+ v vng N) s t khuch tn n bin gii ca min in tch khng gian th chng cng b in trng ny qut i. Cc ht quang ti in khuch tn anfy to thnh dng quang in khuch tn Jndiff v JpdifDo vy, dng quang in ton phn l s hp thnh ca hai dng trn, c tnh ton ti cng mt im trong linh kinJph = Jndiff + J pdiff

Cu 5: Trnh by v cu to v nguyn l hot ng ca it quang PIN?Cu to:it quang loi PIN gm mt lp bn dn N lm nn, trn ph mt lp bn dn nguyn tnh (Intrinsic), ri n lp bn dn loi P+ l in cc vng Ant nh sang c th thm nhp vo min bn dn I. Trn lp bn dn P c ph mt lp mng chng phn x quang trnh tn tht nh sng chiu vo.Nguyn l hot ng:Nguyn l hot ng ca it quang PIN tng t nh nguyn l hot ng ca it quang PN, in p cung cp cho it phn cc ngc theo dng linh kin, v vy lp I b ngho hon ton trong sut thi gian hot ng ca n.Khi cha c chiu sang, trong it ch c dng in ngc rt kh gi l dng in tiKhi c chiu sang cc photon ti c hp th trong cc min khc nhau ca it quang (0): cc photon c nng lng cao (tng ng vi bc sng ngn) c hp th trong vng bn dn P+ , cc photon c nng lng thp hn (tng ng vi bc sng di hn) c th tin su ti vng in tch khng gian v vn khuch tn ca khng gian v vng khuch tn ca it. S hnh thnh cc cp in t trong it quang. Di tc dng ca in trng ti vng ny, cc in t v l trng sinh ra trong min in tch khng gian b qut ngay lp tc v min P+ v min N. Cc ht dn ny ng gp vo vic to dng in sinh ra do to cp Jg. Cc cp in t v l trng sinh ra trong vng ha ( vng P+ v vng N) s t khuch tn n bin gii ca min in tch khng gian th chng cng b in trng ny qut i. Cc ht quang ti in khuch tn anfy to thnh dng quang in khuch tn Jndiff v JpdifDo vy, dng quang in ton phn l s hp thnh ca hai dng trn, c tnh ton ti cng mt im trong linh kinJph = Jndiff + J pdiffCu 6: Trnh by v cu to v nguyn l hot ng ca it quang APD?Cu to:Cu trc gm lp bn dn p, n v lp bn dn yu p-n+ cn gi l min thc, cng in trng trong min ny rt ln, y xy ra qu trnh nhn in t.

p+ i P RL n+

Hnh 1.12: Cu trc ca APD v in trng vng triVng thcTrng ti thiucn thit tcng Ion ha

Nguyn l lm vic ca APD:nh sng i vo thit b xuyn qua vng Pt v c hp th trong vng vt l i, khi c photon b hp th n s truyn nng lng cho in t to ra cc cp in t - l trng v chng b tch di tc ng ca in trng trong vng i. Cc in t ny qua vng i n min p-n+ th chng nhn thm nng lng do in trng mnh ti y. Nng lng thm ny mnh n mc cc in t khi va chm vo cc nguyn t li to ra cc phn t mang in mi gi l Ion ha do va chm, s lng cc phn t mang in tng nhanh, dng in sinh ra c khuch i nhiu ln so vi PIN, do nhy cng tng ln. i vi photodiode Sc, ngng in trng cn thit thu nhn mc 105 V/cm.Cu 7: trnh by cu to v nguyn l hot ng ca transistor quang?Cu to:quang transistor cng ging nh transistor thng nhng cc nn h. Quang transistor c mt thu knh trong sut tp trung nh sng vo ni P-N gia thu v nn.Nguyn l hot ng:Khi cc nn h, ni nn-pht c phn cc thuncht t do cc dng in r (in th VBE lc khong vi chc mV transistor Si) v ni thu-nn c phn cc nghch nn transistor vng tc ngV ni thu-nn c phn cc nghch nn c dng r Ico chy gia cc thu v cc nn. V cc nn b trng, ni nn-pht c phn cc thun cht t nn dng in cc thu l Ico(1+). y l dng ti ca quang transistor. Khi c nh sng chiu vo mi ni thu nn th s xut hin ca cc cp in t v l trng nh trong quang diod lm pht sinh mt dng in I do nh sng nn dng in thu tr thnh: IC=(+1)(Ico+I) Nh vy, trong quang transistor, c dng ti ln dng chiu sng u c nhn ln (+1) ln so vi quang diod nn d dng s dng hn. Hnh trn trnh by c tnh V-I ca quang transistor vi quang thng l mt thng s. Ta thy c tuyn ny ging nh c tuyn ca transistor thng mc theo kiu cc pht chung.C nhiu loi quang transistor nh loi mt transistor dng chuyn mch dng trong cc mch iu khin, mch m loi quang transistor Darlington c nhy rt cao. Ngoi ra ngi ta cn ch to cc quang SCR, quang triacCu 8: Trnh by v cu to v nguyn l hot ng ca t bo quang in:Cu to:T bo quang in l mt bnh cu bng thch anh, trong bnh l chn khng.T bo quang in gm c hai in cc: AntA l mt vng dy kim loi t tm bnh cu. CattK l mt chm cu bng kim loi.Nguyn l hot ng:t mt hiu in th UAKvo hai in cc ca t bo quang in.UAKc th thay i gi tr (m, dng hoc bng 0) ty theo v tr ca con chy C.Chiu nh sng n sc vo catt ca t bo quang in v iu chnh gi tr ca UAKngi ta thu c ng biu din sau y (gi l ng c trng vn - ampe ca t bo quang in)

ng c trng vn - ampe ny (v mt s th nghim c th khc) cho php kt lun: i vi mi kim loi lm catt th cng dng quang in bo ha t l thun vi cng ca chm nh sng kch thch (nh lut quang in th hai) ng nng ban u cc i ca electrn quang in (bng tch e|Uh| ) khng ph thuc vo cng ca chm nh sng kch thch m ch ph thuc vo bc sng ca nh sng kch thch v vo bn cht ca kim loi dng lm catt (nh lut quang in th ba)

CHNG 4: CU KIN C IN TCu 1: Trnh by nguyn l hot ng ca vi cm bin p sutCm bin p sut l g?Cm bin p sutl thit b in tchuyn itn hiu p sut sang tn hiu in, thng c dng o p suthoc dng trong cc ng dng c lin quan n p sut.Nguyn l hot ng cm bin p sutcng gn ging nh cc loi cm bin khc l cn ngun tc ng (ngun p sut, ngun nhit, ngun cn o ca cm bin loi ) tc ng ln cm bin, cm bin a gi tr v vi x l, vi x l tn hiu ri a tn hiu raNguyn l hot ng:Nguyn l lm vic ca cm bin loi ny da trn sbin dngca cu trc mng ( khi c p sut tc ng n) c chuyn thnh tn hiu in nh cy trn cc phn tp in tr.Khi lp mng b bin dng un cong, cc p in tr s thay i gi tr. nhy v tm o ca cm bin ph thuc rt nhiu vomng v kch thc, cu trc, v tr cc p in tr trn mng.

Cu to cm bin kiu p trMng s dng trong cm bin l mng rtnhy vi tc ngca p sut. Bn in tr c t ti 4 trung dim ca cc cnh mng, 2 cp in tr song song vi mng v 2 cp in tr vung gc vi mng ( khi mng b bin i th 2 cp in tr ny c chiu bin dng tri ngc nhau ). Bn in tr trn c ghp li to thnhcu Wheatsone.

Cm bin p sut kiu p trKhi khng c p sut tc ng cc in tr trng thicn bng, in p ng ra bng0. Khi c p sut tc ng mng mng b bin dng , cc gi tr in tr thay i, c th gi tr cc p in tr song song vi cnh mng gim th gi tr cc p in tr vung gc vi cnh mng tng v ngc li khi s to in p ng ra khc 0. S thay i gi tr in tr ph thuc v bin dng ca mng, v vy bng cch kim tra in p ng ra ta c th tnh ton c psut cn o.

Cu 2: Trnh by nguyn l hot ng ca vi cm bin gia tcNguyn l hot ng:Hiu ng p in tr l hin tng thay i in tr ca vt liu tinh th di tc dng ca ng sut c. Nguyn nhn l c tnh d hng ca phn gii mc nng lng trong khng gian tinh th. Ngi ta ng dng hiu ng ny trong vic ch to cm bin da trn bin dng c l mng mng hoc cu trc thanh dm. Trong cc cm bin gia tc p in tr th dch chuyn ca khi gia trng s lm thanh dm bin dng v cc in tr c cy trn cc thanh dm s bin i t l thun vi gia tc tc dng ln khi gia trng. Vic cy tp cht nng cao s to ra p in tr trn cu trc thanh dm treo vt nng. Yu cu kht khe i vi cc cm bin nhiu bc t do (trong bi bo ny l ba bc t do) l tuyn tnh ln v nh hng gia cc mode hot ng (ngi ta cn gi l nhy php tuyn) phi nh. Tt nhin l cm bin phi p ng c yu cu v nhy cao theo 3 hng tnh tin. Bi bo ny xut mt cu trc c kch thc rt nh l 1.51.50.5 mm3bao gm mt khi gia trng c treo bi h thng 4 thanh dm ch chi. Cm bin p in tr 3 chiu nhn t trn xung Khi cm bin chu tc dng ca gia tc tnh tin theo phng Z (hnh 2.a) th khi gia trng schuyn ng ln hoc xung. Khi cm bin chu tc dng ca gia tc tnh tin theo phng ngang th khi gia trng b lch theo X hoc Y. lch ca thanh dm khi chu gia tc tc dng s gy nn ng sut tuyn tnh. S thay i in tr s c bin i thnh tn hiu in nh s dng mch in x l bn ngoi l cc mch cu Wheaston. Trong thit k ny, 12 p in tr c cy trn 4 thanh dm.Cu 3: Trnh by nguyn l hot ng ca vi cm bin sinh hcNguyn l hot ng:Nguyn l hot ng ca cm bin s dng chuyn i ny nh sau: chiu mt chm laser n b phn x trn b mt mt thanh dm rt mng, nh sng phn x c thu nhn bi photodetector. Thanh mng ny c ch to sao cho ch vi mt lc tc ng rt nh cng lm cho thanh b un cong i. Nh vy tn hiu phn x thu nhn c trn photodetector s b thay i so vi trng hp khng c lc tc dng ln thanh. Cn c vo s thay i tn hiu phn x ny, ngi ta c th xc nh c lc tc dng ln thanh

Cu 4: Trnh by nguyn l hot ng ca vi chuyn mchNguyn l hot ng:C cu to chuyn ng cho bn cc trong vi c in t thng c gi l cc b vi chp hnh (microactuator). Cc vi chp hnh vi c in t thng c thit k da trn nguyn l: nhit in, t in, v p in. Chuyn mch RF MEMS c thi gian hot ng lu nht cng nh tin cy cao nht c ch to cho n nay c cu trc kch hot da trn cu to kiu t in. Cng sut tiu th ca vi chuyn mch ny ti trng thi ng hoc m gn nh bng khng.C hai loi mch tip gip ph bin trong chuyn mch l ng m kiu Ohmic hay kiu t in. Cc chuyn mch Ohmic vi c in t s dng nguyn l ng m l kim loi do n c th dng c cho cc h thng vi tn hiu t dc n RF (xem hnh 4.15). Chuyn mch kiu t in thay i v tr ca mt trong hai bn cc t in t trng thi ng sang m hoc ngc li (xem hnh 4.16). Khi , gi tr ca in dung t in gia hai bn cc cng thay i theo. Cu trc kiu t in ny, do , ch c dng trong cc h thng RF m khng th dng trong cc mch dc.Chuyn mch vi c in t MEMS c thit k v ch to tng thch vi quy trnh ch to CMOS. Hin nay, hu ht cc chuyn mch vi c in t MEMS c ch to trn cng mt silic chung vi cc chip in t v do n c th thay th cho cc chuyn mch truyn thng c s dng nhiu trong chip da trn linh kin bn dn nh diode v transistor trng. Hu ht cc chuyn mch knh trong in thoi di ng hin nay u s dng cc chuyn mch vi c in t do n cho phm cht cao, nng lng tiu th thp v thi gian s di so vi cc chuyn mch truyn thngChng 5Bi tp 1:c ng dng sm nht l cng ngh cm ng in tr, y l cng ngh iu khin nhy cm vi p lc tc ng ln b mt. Cu to ca cng ngh cm ng in tr ny gm hai lp mng: lp cht dn in v lp in tr. Hai lp ny c ph mt hp cht gi l ITO v c cch nhau mt khong trng m mt thng kh c th nhn bit. Trong qu trnh hot ng, cc dng in vi mc in th khc nhau s c truyn qua hai lp ny. Khi tc ng ln mn hnh, hai lp tng tc ny chm nhau v mch in s c ni. Lp pha trn s ly in th t lp di v lp di s ly in th t lp trn, do vy, b iu khin s xc nh c ta v tr tip xc. Do cu to c trng l cn khong h gia hai lp tng tc nn cng ngh cm ng in tr rt km v truyn dn, s hn ch nh sng pht ra t mn hnh bn di. V vy, m bo kh nng hin th cng nh bn ca mn hnh, nh sn xut thng ch c gii php t mt tm bo v trong sut (thng l arcrylic) rt mng gia lp cm ng v mn hnh.Trong khi , c th nhn bit tc ng ca ngi dng, yu cu tin quyt ca cng ngh mn hnh cm ng in tr l phi c lp tng tc pha trn mm, c th bin dng khi c lc tc ng v khng th bo v bng nhng lp cng trong sut. V vy, nhiu ngi dng cm thy bt an khi thao tc trn mn hnh ny, bi khi tc ng, h cm thy mn hnh c v qu mm, s rng thao tc mnh c th khin mn hnh bn di hng.

Hnh 5. 2 Mn hnh cm ng kiu in trMt khc, c tnh mm, li khng c bo v nn lp ny thng rt d try cng nh d b bin dng nu tc dng lc qu ln, khin mch b chm, gy ra hin tng km nhy hoc lit cm ng thng gp.Bi tp 2:

Cu to v nguyn l hot ng.Thit b cm ng in dung c to nn t mt hay nhiu nt cm bin in dung, cc nt cm ng in dung thng c sp xp trn mt ma trn hai chiu XY. Mt cc nt cm bin trn mt din tch b mt ca thit b cm ng in dung to nn phn gii cm ng ca thit b ny. Khi c mt s tc ng t bn ngoi ti mt nt cm ng trn ln mng li cc nt, v d nh tay ngi chm vo b mt nt cm ng, s lm cho in dung ca nt cm ng thay i trc tip hoc gin tip theo s tc ng . Cc thay i in dung trc tip do cc tc ng lm thay i cu trc vt l ca nt cm ng gy ra, v d nh tc ng lm thay i khong cch gia hai bn cc, cc tc ng lm x dch v tr cc bn cc, cc tc ng lm thay i cht in mi gia hai bn cc, in dung ca nt cm ng c th b thay i gian tip thng qua cc tc ng lm thay i trng in t sinh ra khi nt cm ng hot ng. Cu to ca mt nt cm ng in dung bao gm nhiu thnh phn khc nhau, ty vo tng cng ngh c s dng (mn hnh cm ng hay chut cm ng, ), nhng v c bn n gm c 4 b phn chnh l: 2 bn cc kim loi, cht in mi v lp ph b mt. 0 l mt v d cho thy cu to ca mt bng cm ng in dung.

Hnh 5. 3 Mt ct ngang ca mt bng cm ng in dungLp Overlay l mt lp ph b mt va c tc dng bo v b phn cm bin bn di, va c tc dng nh mt cht in mi ca t in hnh thnh khi tay ngi hoc mt cht dn in no chm vo b mt ca nt cm bin. Trong cc thit b iu khin c h tr tng tc v mt hnh nh nh mn hnh in thoi th lp Overlay c lm trong sut c th quan st c hnh nh bn di bng cm ng.

Hnh 5. 4 Nt cm bin in dung khi khng c tc ng t bn ngoiNt cm bin in dung c hai bn cc kim loi, nh hai bn cc ca mt t in, cht liu thng c s dng ch to l: ng, Indium tin oxide (ITO) hay mc in. Nt cm ng in dung c lm t ng c th thc hin trn mt bng mch in PCB theo tiu chun FR4, chut cm ng ca my tnh thng c thit k theo cch ny. Cht liu ITO l mt hp cht oxit thic, n cho php to ra cc b cm bin vi trong sut ln ti 90%, cht liu ny thch hp cho cc ch to mn hnh cm ng in dung. bit c s hot ng c bn ca mt nt cm ng in dung cng nh ca mt thit b cm ng in dung, ta xem xt thay i ca n trc v sau khi c s tc ng ca tay ngi ti b mt cm bin.Khi khng c tc ng ca ngn tay hay bt k mt cht dn in no khc, th trn cm bin in dung c in dung l CP , in dung ny gi l in dung k sinh ca b cm bin. Khi mt ngn tay chm vo b mt cm ng, mt t in mi c hnh thnh, t in ny song song vi t in k sinh, theo lm tng in dung ca b cm bin.

Hnh 5. 5 S thay i in dung khi c tc ng t bn ngoi

Hnh 5. 6 S thay i in dung khi c tc ng t bn ngoiS thay i in dung ca nt cm bin c chuyn sang dng tn hiu s phc v vic pht hin tip xc. Phng php in hnh thc hin vic ny l xc nh in p trn t, do in dung ca t t l vi in p trn n theo cng thc (4.1) nn s thay i in dung cng dn ti s thay i ca in p ti hai bn cc ca b cm bin.

(5.1)Vi cc thit b cm ng in dung c nhiu nt cm bin, th cn phi c mt b ghp knh c th o tn hiu cm ng t nhiu lung khc nhau.

Hnh 5. 7 Xc nh s thay i ti nhiu nt cm bin0 th hin phng php o tn hiu cm ng trn mt ma trn nt cm ng, trong , ngun tn hiu (Signal Source) to ra tn hiu kch thch cho b cm bin hot ng trn cc ng Drive lines, sau cc tn hiu cm ng (Sense lines) s c a ti mt b ghp knh v a ti b chuyn i tng t sang s A/D converter chuyn i sang dng tn hiu s. Mch DSP s s l c bn tn hiu s v truyn ti mt my tnh ch phc v cc lnh iu khin.Bi tp 3:Mn hnh cm ng hng ngoi (infrared touchscreen):C phn ging mn hnh cm ng in tr, mn hnh cm ng hng ngoi pht ra cc tia hng ngoi theo chiu ngang v dc trn b mt mn hnh to ra mt li nh sng. Nguyn l hot ng da trn cng ngh ngt tia sng. V c bn, mn hnh cm ng hng ngoi b tr u pht tia hng ngoi mt (hay hai) cnh mn hnh, i din vi u pht l cm bin nh sng hay b d nh sng.

Hnh 5. 8Cu to ca mn hnh cm ng hng ngoiKhi mn hnh c tc ng, v tr bt trm hay bt k vt th no "cn" ng truyn ca tia hng ngoi, tn hiu nhn c u b thu hay cm bin nh sng s b gin on. Ngay lp tc, b d hay cm bin nh sng s tm c ta ca im tip xc trn mn hnh.Bi v phng php ny khng s dng cc lp tng tc trn b mt mn hnh nn khng cn tr bt k ngun sng no t mn hnh hin th bn di, gip hnh nh nhn thy thc v sng r. Ngoi ra, mn hnh cm ng hng ngoi cng c th c ph thm mt lp knh trong v cng tng tnh an ton.Mn hnh cm ng hng ngoi thng c dng trong cc ki-t thng tin cng cng, mn hnh trong lnh vc y t, sn xut cng nghip, my bn hng t ng v nhng ni c iu kin mi trng khc nghit.Mn hnh cm ng sng m thanh b mt (Surface acoustic wave SAW - touchscreen): L dng mn hnh cm ng tin tin nht. Cng ngh SAW da trn hai b thu/pht sng m thanh (transducer) trn ng thi trc X v trc Y ca mn hnh cm ng. Mt thnh phn quan trng khc ca SAW c t trn mt knh mn hnh, c gi l b phn hi (reflector). Nguyn l hot ng ca mn hnh cm ng sng m cng tng t mn hnh cm ng hng ngoi, l kim sot s ngt qung tn hiu, trong trng hp ny l sng siu m.B iu khin ca mn hnh cm ng s gi tn hiu in t sang b pht sng, v b pht sng s chuyn i tn hiu nhn c sang dng sng siu m chuyn tip sng m ny n b phn hi c t u bn kia panel mn hnh. Sau khi b phn hi "khc x" tn hiu li cho b thu sng, tn hiu s c b thu gi tr cho b iu khin. Khi mt ngn tay hay bt trm chm vo mn hnh, chm sng ang di chuyn ngang/dc trn mn hnh s b ngt qung v to ra mt "bin c chm" t b iu khin xc nh chnh xc v tr im tip xc.Do s dng panel knh - khng phi cc lp tng tc c th b hao mn nh mn hnh cm ng in tr hay in dung - cng ngh SAW cung cp nhng thuc tnh quan trng nh bn cho b mt cm bin, trong sut v phn gii cao cho hnh nh hin th. im tr cho mn hnh cm ng s dng cng ngh SAW l phi "chm" bng ngn tay, bn tay c eo gng v bt trm loi mm (vt dng cng nh u vit bi khng th s dng c), v c bit mn hnh cm ng dng ny khng th c "bt kn" tuyt i nn c th d b tc ng bi bi, bn hay nc trong mi trng xung quanh.Cng ngh SAW c khuyn khch s dng trong cc my ATM, cng vin, bo tng, cc ng dng ti chnh v ngn hng, ki-t thng tin cng cng, h thng hun luyn da trn my tnh.