Bai Giang Robot Cong Ng Hi Ep

172
Bài giảng Robot công nghiệp 1 Robot công nghiệp

Transcript of Bai Giang Robot Cong Ng Hi Ep

Slide 1

Bi gingRobot cng nghip1Robot cng nghip1Robot cng nghipRobot cng nghip26/09/2012Chng 1: Gii thiu v robot cng nghip

Robot cng nghip2Robot cng nghip26/09/2012Robot cng nghip2

1.1. Thi k ca nhng t tng v robot1. Clepsydra-1400 trc CN ng h nc ca ngi Babilon

Robot cng nghip3

Hnh 1.1. ng h nc ca ngi BabilonRobot cng nghip26/09/2012Robot cng nghip32. Robot ca LeonadaVinci 1495

Robot cng nghip4

Hnh 1.2. Robot m phng ngi ca LeonardoLeona to ra mt con robot c hnh dng ging nh ngi nhm chng t c th con ngi hon ton c th m phng li c. ng vn dng nhng hiu bit v gii phu hc v nhiu khoa hc khc xy dng nn robot ny. N i m st, mc trang phc ca mt hip s, c th i li, ng, ngi, m ng ming v vy tay. N cng c th c ng u t bn ny sang bn kia nh c mt ci c linh hot. ng ch l robot ny c mt c cu hm rt ging vi con ngi v mt gii phu hc. Sng to ny ca ng m rng gi thit l c th con ngi, v mt cu trc, l mt c my hon chnh, v nhng c ng phc tp ca c th c th c m phng bng cch s dng nhng c cu nh n by v rng rc. M hnh thit k ny ca Da Vinci l c s, l ngun cm hng cho c quan hng khng v tr quc t NASA pht trin mt loi robot - Anthrobot thay con ngi trn cc trm v tr quc t v tr gip con ngi chinh phc sao ha.

Robot cng nghip53. Ch vt ca Vaucanson- 1737

Robot cng nghip6Th k 18 l thi k vng son ca nhng vt mang tnh trit hc, v thin ti c nh hng nht thi k ny chnh l Jacques de Vaucanson. Nhng sng to tuyt vi ca ng c ngng m v cho n trn ton Chu u, c cc v vua v cc nh khoa hc ngi khen v knh n. Nh bc hc Voltaire gi ng l Prometheus mi. Ging nh v thn Hy Lp , Jacques de Vaucanson c sc mnh to ra cuc sng.

Hnh 1.3. Ch vt ca Vaucauson

4. Khung ci ca Jacquard.Robot cng nghip7Khung ci ca nh pht minh ngi Php Joseph Marie- Jacquard l chic khung ci c th t ng dt nhng mu hoa vn v hnh v cc k phc tp vi tc ging nh dt nhng mnh vi trn khng c ha tit.

Hnh 1.4 Khung ci ca Jacquard5. V kch Rossums Universal Robots (Karl Capek-1921)

Khong nm 1921 nh vit kch ngi Sc Karl Capek vit v kch mang tn Rossums Universal Robots, trong t Robot l tn mt loi my t ng tiu dit ng ch v chim lnh th gii. Loi my ny ging con ngi, c kh nng lm vic gp i con ngi. Chnh v l , thi im nm 1921 c coi l mc ra i ca thut ng Robot

Robot cng nghip8

Hnh 1.5. Hnh nh cc ch Robot tn cng ng ch1.2. Thi k ca robot cng nghip v nhng ct mc quan trng

Nhng robot thc s c ch c nghin cu a vo nhng ng dng trong cng nghip thc s li l nhng tay my. Vo nm 1948, nh nghin cu Goertz nghin cu ch to loi tay my i iu khin t xa u tin, v cng nm hng General Mills ch to tay my gn tng t s dng c cu tc ng l nhng ng c in kt hp vi cc c hnh trnh. n nm 1954, Goertz tip tc ch to mt dng tay my i s dng ng c servo v c th nhn bit lc tc ng ln khu cui. S dng nhng thnh qu , vo nm 1956 hng General Mills cho ra i tay my hot ng trong cng vic kho st y bin.

Robot cng nghip9Robot cng nghip10

1.2.1. Robot cng nghip u tin lp trnh c Unimate nim bin in t thnh ng lc pht trin song song vi c kh c William Grey Walter thc hin trong nm 1948 vi vic ch to ra loi robot t ng in t. Su nm sau c my robot u tin c lp trnh k thut s ra i v George Devol t tn cho sn phm ca mnh l Unimate. Robot Unimate l robot cng nghip u tin, c s dng trong mi trng lp rp motor ti nh my ni a . George Devol l ngi u tin vit chng trnh cho robot.ng l ngi t tn cho nhm lm vic ca mnh l Universal Automation, sau ny ng rt gn li l UnimationCc cng ty v tp on cng ngh nh Microsoft nhanh chng pht hin robot s li tr thnh mt hin tng nh smartphone hay tablet v h nhanh chng pht trin nn cc nn tng (platform) hay h iu hnh robot ROS (robotics operation system).

Robot cng nghip111.2.2. Robot Puma

Robot cng nghip12

Hnh 1.6. Robot Puma

1.2.3. Robot cng nghip nm 1980Nm 1980 l thi k robot cng nghip trng thnh nhanh chng. Nhiu t chc gii thiu v chng trnh v kha hc v robot. Robot lc ny c xem nh s kt hp ca c kh, in v khoa hc my tnh

Robot cng nghip13

Hnh 1.7. Cc loi robot nm 19801.2.4. Robot cng nghip nm 1995

Cc loi robot loi nh v robot t hnh bt u c nghin cu

Hnh 1.8. Robot t hnh

Robot cng nghip14

1.2. Cc kiu robot1.2.1. Robot kiu tay my

Robot cng nghip15

Hnh 1.9. Robot kiu tay my1.2.2. Robot di chuyn trn mt t

Robot cng nghip16

Hnh 1.10. Robot di chuyn bng chn1.2.3. Robot hot ng trong mi trng nc

Robot cng nghip17

Hnh 1.12. Robot di chuyn trong mi trng nc1.2.4. Robot hot ng trn khng

Robot cng nghip18

Hnh 1.13. Robot hot ng trn khng 1.3 Mc ch s dng robot

1. Robot lm nhng vic nguy him i vi con ngi

Hnh 1.14. Robot lm vic trong mi trng nguy him i vi con ngi

Robot cng nghip19

2. Robot lm nhng vic lp li, gy nhm chn i vi con ngi, hay nhng vic cn sc mnh v tp trung cao m con ngi khng p ng c

Robot cng nghip20

Hnh 1.15. Robot hn

Robot cng nghip26/09/2012Robot cng nghip20 3. Robot lm nhng vic m con ngi khng mun lm

Robot cng nghip21

Hnh 1.16. Robot lm vic con ngi khng mun lm1.4. C s nghin cu robot

C hc v k thut c khTon hc cung cp cc cng c, thut ton, phng php m t ton hck thut tnh ton xoay quanh vn thit k robot v ng dng robotiu khin hc tp trung vo gii quyt vo cc phng php, k thut iu khin robot hot ng c theo ng yu cu chc nng cng tcK thut in v in t tp trung vo i tng b iu khin v h thng in trong robot. Ti u h thng mch tch hp x l tn hiu, mch cng sut, mch giao tip vi tn hiu cm nhn, mch thu pht tn hiu t xaKhoa hc my tnh gii quyt cc vn c s tnh ton, lp trnh x l tn hiu iu khin trc tip cho cc c cu dn ng, xy dng cc thut ton cho cc ng dng robot

Robot cng nghip22Robot cng nghip23

Hnh 1.17. Cc thnh phn lm nn robot1.5.Mt s kin thc ton cn lu

Ma trn:

Ma trn chuyn v

Ma trn ct v ma trn hng

Robot cng nghip24

1.5.1 Ma trn vung

nh ngha: Ma trn A c s hng bng s ct (m=n) c gi l ma trn vung. Ma trn vung c nxn cn c gi l ma trn vung cp n

Ma trn ng cho: AMa trn n v: E

Robot cng nghip25

1. nh thc ca ma trn vung cp n

nh thc con v phn ph i s:nh thc con Mik ca phn t aik ca ma trn vung A l nh thc cp n-1 suy ra t A bng cch b i hng th i v ct th k. Phn ph i s ca phn t aik ca ma trn vung A, k hiu l Aik, c nh ngha bi cng thc sau:Aik=(-1)i+kMiknh thc cp n:

Trong k c th ly mt trong gi tr t 1 n n

Trong i c th ly mt trong gi tr t 1 n n

Robot cng nghip26

2. Ma trn chnh quy v ma trn k d:Cho A l ma trn vung cp n. Nu detA # 0 ma trn A c gi l ma trn chnh quy. Ngc li nu detA=0 th ma trn A c gi l ma trn k d3. Ma trn i xng v ma trn i xng lchcho A l mt ma trn vung cp n. Nu aij=aji (vi mi i, j) th ma trn A c gi l ma trn i xng. Nu aij =-aji (vi mi i, j) th ma trn A c gi l ma trn i xng lchnu A l ma trn i xng th A=AT. Nu A l ma trn i xng lch th A=-AT, aii=0 (vi mi i)

Robot cng nghip274. Php nhn hai ma trn:Cho A l ma trn c mxp, B l ma trn c pxn. Tch ca hai ma trn A v B l ma trn C c mxn c xc nh bi cng thc sau:

Php nhn hai ma trn khng c tnh cht giao hon nhng c tnh cht kt hp v tnh cht phn phiA(B+C)=AB+ACA(BC)=(AB)CAB#BA5. Ma trn nghch o:Cho A l ma trn vung cp n. Nu detA #0 th s tn ti mt ma trn A-1 m Ma trn A-1 c gi l ma trn nghch o ca ma trn A6. Ma trn trc giaoCho A l mt ma trn vung cp n. Ma trn A c gi l ma trn trc giao nu nh:AAT=ATA=E7. Ma trn trc giao c tnh cht sauA-1=ATdetA=1

Robot cng nghip28

1. nh ngha:Cho vc t hnh hc trong khng gian ba chiu. Trong h quy chiu vc t c th biu din di dng

Nh th vc t hnh hc khng ph thuc vo vic chn h quy chiu v vc t i s th ph thuc vo h quy chiu.

Robot cng nghip29

1.5.2. Vc t i s trong khng gian ba chiu2. Khi nim ton t sng ca vc t trong khng gian ba chiunh ngha. Cho vc t trong khng gian ba chiu a=[a1, a2, a3]T. Ton t sng ca vc t i s a l mt ma trn vung cp ba v c nh ngha nh sau

3. Cc php tnh i s vc t:

Robot cng nghip30

Chng 2: C s ng hc robot cng nghip

Robot cng nghip312.1. Khi nim im nh v v hng ca vt rn

V tr ca h quy chiu O1X1Y1Z1 vi h quy chiu c nh O0X0Y0Z0 c xc nh bi vc t:

Robot cng nghip32

z0y0x0x1y1z1O1O0B

Hnh 2.1. M t v tr v hng ca vt rn Trong khng gian2.2. Ma trn csin ch hng

a. nh ngha ma trn cosin ch hngXt vt rn B Trong hnh 2.1, ma trn cosin ch hng ca vt rn B i vi h quy chiu O0X0Y0Z0 c nh ngha nh sau:

Trong : b. ngha ca ma trn cosin ch hng

Robot cng nghip33

2.3. Cc tnh cht c bn ca ma trn cosin ch hng

nh l 2.1: Ma trn cosin ch hng l ma trn trc giaonh l 2.2: Ma trn cosin ch hng c nh thc bng 1nh l 2.3: Ma trn cosin ch hng c t nht mt tr ring bng 1

Robot cng nghip342.4. nh l Euler v chuyn ng quay hu hn ca vt rn quanh mt im c nh

nh l 2.4: Cho R0 v R1 l hai h quy chiu c chung im gc ti O. H quy chiu R1 gn cht vo vt rn B. A l ma trn cosin ch hng ca vt rn B i vi h quy chiu R0. Ta c th quay h quy chiu R0 sang h quy chiu R1bng mt php quay hu hn quanh trc i qua O. Hng ca trc l hng ca vc t ring ng vi tr ring =1 ca ma trn cosin ch hng A.

Robot cng nghip35

2.5 Cc ma trn quay c bn

Quy c: Hng quay dng mt trc l hng quay ngc chiu kim ng h

Cc php quay quanh trc x, y, z ca h quy chiu R c gi l cc php quay c bn

Robot cng nghip36

Ma trn cosin ch hng ca php quay quanh trc x:

Ma trn cosin ch hng ca php quay quanh trc y:

Ma trn cosin ch hng ca php quay quanh trc z:

Robot cng nghip37

2.6. Cc ta suy rng xc nh hng ca vt rn

Cc ta suy rng xc nh v tr ca vt rn quay quanh mt im c nh thng c s dng l: cc gc Euler, cc gc Cardan, cc gc Roll-Pitch-Yaw, cc tham s Euler, cc tham s Rodrigues.

Robot cng nghip382.6.1. Cc gc Euler

V tr ca vt rn B quay quanh im O c nh xc nh bi h quy chiu ng Oxyz( gn cht vo vt rn B) i vi h quy chiu c nh Ox0y0z0. Gi s giao ca mt phng Ox0y0 v Oxy l ng OK. Trc OK ny gi l ng nt

Robot cng nghip39

Ba gc (, , ) l ba gc Euler. Ta c th quay h quy chiu Ox0y0z0 sang h quy chiu Oxyz bng ba php quay nh hnh v:Quay h quy chiu R0 = Ox0y0z0 quanh trc Oz0 mt gc . Quay h quy chiu R1 = Ox1y1z1 quanh trc Ox1 mt gc . Quay h quy chiu R2= Ox2y2z2 quanh trc Oz2 mt gc .

Robot cng nghip40

Cc ma trn ng vi php quay Euler

Ma trn quay h quy chiu Ox0y0z0 sang h quy chiu Oxyz bng ba php quay Euler gi l ma trn quay Euler v c k hiu l AE. Ma trn ny cng chnh l ma trn cosin ch hng ca h quy chiu Ox0y0z0 sang h quy chiu Oxyz

Robot cng nghip41

2.6.2. Cc gc Roll-Pitch-Yaw

Quay h quy chiu c nh Ox0y0z0 sang h quy chiu Oxyz bng ba php quay Roll-Pitch-Yaw nh hnh vQuay h Ox0y0z0 quanh trc Oz0 mt gc ty (gc Roll). Quay h Ox1y1z1 quanh trc Oy1 mt gc (gc Pitch). Quay h Ox2y2z2 quanh trc Ox2 mt gc (gc Yaw).

Robot cng nghip42Hnh 2.10. Php quay Roll-Pitch-Yaw

Cc ma trn quay tng ng vi ba php quay Roll-Pitch-Yaw:

Ma trn quay Roll-Pitch-Yaw chuyn h quy chiu c nh Ox0y0z0 sang h quy chiu Oxyz:

Robot cng nghip43

2.7. Vn tc gc ca vt rn

2.7.1. nh ngha vn tc gc ca vt rnnh ngha: Ly l mt vct ty khc khng ca vt rn B. Vn tc gc ca vt rn B i vi h quy chiu R0 l mt vct, k hiu l , m nhn vi vct ta c o hm :

Vn tc gc l duy nht.Tn ti o hm ca vct Ta c th vit ngn gn vn tc gc ca vt rn l

Robot cng nghip44

2.7.2. Cc nh l v vn tc gc ca vt rn

Xc nh vt tc gc ca vt rn qua cc vct n v ca h quy chiu gn lin vo vt rn.

nh l 2.5: Trong c s vung gc gn lin vo vt rn B. Vn tc gc B i vih quy chiu R0 c xc nh bi cng thc:

Robot cng nghip45

Xc nh vn tc gc ca vt rn t ma trn cosin ch hng.

nh l 2.6: Cho A l ma trn cosin ch hng ca vt rn B trong h quy chiu R0 = Ox0y0z0 . Khi ton t sng ca vc t vn tc gc ca vt rn trong h quy chiu c nh R0 c xc nh bi cng thc:

Trong :

Robot cng nghip46

2.7.3. Cng thc cng vn tc gc ca vt rn

a. o hm ca vc t trong h quy chiu khc nhau

o hm h thc 2.13 theo thi gian trong h quy chiu R0 ta c:

Robot cng nghip47

b. Cng thc cng vn tc gc ca vt rn

Xt mt vct ty ca vt rn B hnh:

Mt khc t cng thc 2.14 ta c phng trnh:

Thay (1), (2) vo (3) ta c:

T (4) ta suy ra:

Robot cng nghip48

2.8. Vn tc mt im bt k thuc vt rn

V tr ca im B c xc nh bi vc t sau:

o hm theo thi gian cng thc 2.16 trong h quy chiu R0 ta c:

Robot cng nghip49

Theo nh ngha vt tc gc ca vt rn ta c:

Thay vo cng thc 2.17 ta c:

Chiu phng trnh 2.18 ln h quy chiu R0 ta c:

Robot cng nghip50

Chng 3: ng hc thun robot cng nghip

Robot cng nghip513.1. nh ngha ta thun nht

3.1.1. Ta vt lV tr ca im P trong khng gian ba chiu Oxyz c xc nh theo cng thc sau:

Cc ta (x, y, z) c gi l cc ta vt l ca im P trong khng gian ba chiu. Ta k hiu:

Robot cng nghip52

3.1.2. Ta thun nht

Cc php bin i thun nht c dng nhm mc ch kt hp cc php bin i tnh tin v quay thnh mt php bin i mi. thc hin iu ny ta a vo khi nim ta thun nht nh sau: Gi s im P(x,y,z) TRong khng gian ba chiu Oxyz . Khi ta thun nht ca im P c nh ngha bi: r = [x, y, z, ]T (3.3)( l i lng v hng khc 0 ty , Trong k thut thng chn l 1).

Robot cng nghip533.2. Php bin i thun nht v ma trn bin i thun nhtXt vt rn B chuyn ng Trong h quy chiu c nh O0x0y0z0. Gi P l im bt k thuc B. Ta c:

(3.4)

(3.5)

Robot cng nghip54

z0y0x0x1y1z1O1O0B

P

Vit li phng trnh di dng cc ta thun nht ta c:

(3.6)

t:

(3.7)

Ma trn T gi l ma trn bin i thun nht cn php bin i (3.6) gi l php bin i thun nht.

Robot cng nghip55

3.3 Ma trn nghch o ca ma trn bin i thun nhtnh l 3.1: Ma trn nghch o T-1 ca ma trn bin i thun nht c xc nh theo cng thc sau:

Robot cng nghip56

3.4. Cc ma trn quay c bn thun nht v ma trn tnh tin thun nht

Ma trn quay c bn thun nht

Robot cng nghip57

Ma trn tnh tin thun nht:

Nu thc hin tnh tin ng thi trn cc trc x, y, z ta c ma trn thun nht sau:

Robot cng nghip58

3.5 Phng php ma trn DENAVIT-HARTENBERG

3.5.1. Cch xc nh cc trc ca h ta khp

Robot cng nghip59

Cc tham s ng hcTrc zi-1 c chn dc theo hng ca trc khp ng th iTrc xi-1 c chn theo ng vung gc chung ca hai trc zi-2 v trc zi-1Gc ta Oi-1 c chn ti giao im ca trc xi-1 v trc zi-1Trc yi-1 c chn sao cho h ta (OXYZ)i l tam din thuni vi h ta (OXYZ)0 theo quy c trn ta mi chn c trc Z0 trc X0 c chn ty min l vung gc vi trc Z0i vi h ta (OXYZ)n do khng c khp n+1 nn theo quy c trn ta khng xc nh c trc Zn . V vy c th chn ty sao cho hp lKhi hai trc Zi-2 v Zi-1 song song vi nhau, gia hai trc ny c nhiu php tuyn chung, ta c th chn Xi-1 hng theo php tuyn chung no cng c.Khi khp i l khp tnh tin v nguyn tc c th xc nh Zi-1 mt cch ty .Tuy nhin trong nhiu trng hp chn Zi-1 dc theo trc ca khp tnh tin

Robot cng nghip603.5.2. Cc tham s DENAVIT-HARTENBERG

V tr h ta khp (OXYZ)i i vi h ta khp (OXYZ)i-1 c xc nh bi bn tham s Denavit-Hartenberg i, di, ai,i nh sau:i :Gc quay quanh trc Zi-1 trc Xi-1 chuyn n trc Xi (Xi song song vi Xi)di : Dch chuyn tnh tin dc theo trc Zi-1 gc ta Oi-1 chuyn n Oi, giao im ca trc Xi v trc Zi-1 ai: Dch chuyn tnh tin dc theo trc Xi im Oi chuyn n im Oii :Gc quay quanh trc Xi sao cho trc Zi-1 (Zi-1 // Zi-1) chuyn n trc Zi

Robot cng nghip613.5.3. Ma trn Denavit-Hartenberg

Ta c th chuyn h ta khp (OXYZ)i-1 sang h ta khp (OXYZ)i bng php bin i c bn sau:1. Quay quanh trc Zi-1 mt gc i2. Dch chuyn tnh tin dc trc Zi-1 mt on di3. Dch chuyn tnh tin dc trc Xi mt on ai4.Quay quanh trc Xi mt gc i

Robot cng nghip62

3.5.4. Phng trnh xc nh v tr khu thao tc (bn kp) ca robot

Robot cng nghip63Xt m hnh robot gm n khu nh hnh v:

S dng cc php bin i thun nht ta xc nh c ma trn thun nht ch v tr v hng khu tc ng cui nh sau:Dn= 0Hn = 0H11H2n-1HnNh vy nu v tr v hng ca khu tc ng cui c cho trc theo ma trn thun nht 0AE th ng nht cc phn t ca hai ma trn 0Hn v 0AE ta c cc phng trnh m t ng hc ca robot.

3.6. Cc th d p dng

Th d 3.1Cho s robot phng hai khu. Hy thit lp ma trn Denavit-Hartenberg D2 v phng trnh xc nh im E Ma trn Denevit-Hatenberg (DH)

Robot cng nghip64

Ta c:Do :

Ta ca im thao tc cui (E):

Ch k hiu:C1=cos(q1) S1=sin(q1)C12=cos(q1+q2) S12=sin(q1+q2) S n gin hn cho cch vit.

Robot cng nghip65

Th d 3.2Cho m hnh robot Scara 4 bc t do nh hnh v. Cc kch thc xc nh nh hnh v. Xc nh vn tc trng tm cc khu v vn tc gc cc khu.

Hnh 3.6. H trc ta ca robot Scara bc Robot cng nghip66

Robot cng nghip67

Mt khc:

Robot cng nghip68

S dng Maple ta tnh c v tr trng tm cc khu nh sau:

Suy ra vn tc trng tm cc khu:

Robot cng nghip69

Theo trn ta c ma trn cosin ch hng ca cc khu l:

Ta c:

Do :

Robot cng nghip70

Chng 4: Gii bi ton ng hc ngc robot cng nghip

Robot cng nghip71Khi gii bi ton ng hc ngc, ta cn quan tm n nhim v thao tc v kt cu ca robot. C th l :-Trong bi ton cng ngh cho bit chuyn ng ca im nh v v hng quay ca khu thao tc hay ch cho bit chuyn ng ca im nh v ca khu thao tc.-Trong bi ton cng ngh ch quan tm n v tr u v v tr cui ca khu thao tc hay cn quan tm n mt v tr trung gian ca khu thao tc-S bc t do ca robot bng hay ln hn s cc ta xc nh v tr (im nh v v hng ) ca khu thao tc.

Robot cng nghip724.1 Gii bi ton ng hoc ngc robot cng nghip

Bi ton ng hc ngc c ngha c bit quan trng trong lp trnh v iu khin chuyn ng ca rbt. T bi ton thun ta bit phng trnh xc nh v tr ca khu thao tc cui: x = f(q). (4.1)By gi gi s x bit, cn tm q theo phng trnh sau: q = f -1(x) (4.2) Trong :q = [q1, . . , qn]T l vc t to suy rng bin khpx = [x1, , xm]T l vc t to suy rng ca khu thao tc (bn kp).Vi n: l s to suy rng khp (s bc t do ca rbt) m: l s to suy rng ca bn kp (m 6)

Robot cng nghip73C 3 trng hp xy ra:Khi m = n, rbt c cu trc ng hc cn bng hay cu trc chun. Khi m < n, rbt c cu trc d dn ng. Khi m > n, rbt c s to suy rng khp t hn s to suy rng khu thao tc, phng trnh (4.1) khng gii c.

Robot cng nghip74

gii c phng trnh ny ta c hai cch gii: Phng php gii tch.Phng php s.

Robot cng nghip754.2. Phng php gii tch

Khi gii bi ton ng hc thun bng phng php ma trn Denavit-Hartenberg ta c ma trn bin i xc nh v tr ca khu thao tc l:

T xc nh c ma trn cosin ch hng ca khu thao tc v vc t nh v im thao tc E l cc hm ca ta suy rng c dng

Mt khc t nhim v cng ngh ca khu thao tc ta c ma trn cu hnh ca khng gian thao tc i dng hm ca cc ta thao tc

T ta c:T cc phng trnh 4.6 s dng phng php hnh hc v i s ta c th tm c cc hm xc nh ta khp:q = f -1(x) ch : phng trnh 4.6 ch c 6 phng trnh c lp

Robot cng nghip76

Cc th d p dng

V d 4.1Cho s robot phng hai khu. Xc nh ta khp khi bit ta im E(XE,YE)Ma trn Denevit-Hatenberg (DH)

Robot cng nghip77

Bnh phng hai v phng trnh (1) v (2) ta c: V q2>0 nn:

Thay (4) vo ( 2) v gii phng trnh lng gic ta c:t:

Suy ra:

Vy:

Robot cng nghip78

V d 4.2Cho robot Scara 4 bc t do nh hnh v. cho bit v tr khu tc cui xE(t), yE(t), zE(t), (t). Xc nh gi tr cc bin khp q1(t), q2(t), q3(t), q4(t).

Hnh 4.2. H trc ta ca robot Scara bcChn ta suy rng nh sau:

Robot cng nghip79

T hnh v ta suy ra bng tham s ng hc Denavit-Hartenberg

Ma trn xc nh hng v v tr khu thao tc cui ca robot scara l:

Robot cng nghip80

Ly tng bnh phng (1) v (2) ta c

Vy ta c:q2=atan2(sinq2, cosq2); (5)Thay q2 vo (1) v (2) ta c:

Suy ra: (6) Cc phng trnh (6) l mt h phng trnh i s vi n l C1 v S1Gii ra ta c:

Robot cng nghip81

Suy ra q1=atan2(sinq1, cosq1); (7)T (3) suy ra q4= -zE(t)+d1(8)T (4) suy ra q3= (t)-q1-q2(9)Cc biu thc (5), (7), (8) v (9) xc nh cc ta khp theo ta khao thao tc.

Robot cng nghip82

4.3. Phng php s

Phng trnh 4.1 c th vit li thnh: f(x)=0; (4.7) Vi: f = [f1, f2, f3, , fk] T (k6) x = [qT, pT] T q = [q1, q2, ,qn] T p = [x, y, z, rotx, roty, rotz] T

Robot cng nghip83Robot cng nghip26/09/2012Robot cng nghip834.3.1. Phng php Newton Raphson

Gii thut Newton Raphson.Ta xy dng di chui cc vector {q(k)}. Biu thc quy hi c dng nh sau: q(k+1) = q(k) Jq-1(q(k)) . f(q(k))t k = 0 (bin chy)Chn gi tr u q(0)Tnh f(q(k)). So snh |fi(q)| < epsilon (sai s cho trc) vi i = 1..n th dng, nu khng th tip tc Tnh ma trn Jacobi ti q(k) (tnh Jq(q(k)))Tnh q(k) theo cng thc: Jq(q(k)). q(k)=-f(q(k))Tnh q(k+1) theo cng thc q(k+1)= q(k) + q(k)Tng bin chy k := k+1 nu k >M vi M l bc lp chn th dng, nu khng th gn q(0):=q(k+1) v tip tc t bc th ba.

Robot cng nghip84Vn tc v gia tc cc bin khp xc nh nh sau:o hm biu thc (4.1) ta c:

Nu J(q) l ma trn khng suy bin ta c:

Th (4.10) vo (4.11) ta c:

Ch

Robot cng nghip85

Cc th d p dng

Cho s robot phng hai khu. Xc nh ta khp khi bit ta im E(XE,YE)XE=0.8*sin(Pi/300*t)+0.1 (m); YE=0.8*cos(Pi/300*t)+0.1 (m); a2=0.5 (m)

Gii bi ton ng hc ngc bng phng php s Newton-rapson ta c:

Robot cng nghip86

th cc bin khp:

th vn tc cc bin khp

Robot cng nghip87

th gia tc cc bin khp:

Robot cng nghip88

Cho robot Scara 4 bc t do nh hnh v. cho bit v tr khu tc cui xE(t), yE(t), zE(t), (t). Xc nh gi tr cc bin khp q1(t), q2(t), q3(t), q4(t)XE(t)=0.6sin(Pi/300*t)+0.01 (m); XE(t)=0.6cos(Pi/300*t)+0.01 (m);zE=0.3 (m); (t)= Pi/2;

Hnh 4.2. H trc ta ca robot Scara bcChn ta suy rng nh sau:

Robot cng nghip89

th cc bin khp

Robot cng nghip90

th vn tc cc bin khp

Robot cng nghip91

th gia tc cc bin khp

Robot cng nghip92

Chng 5 ng lc hc robot cng nghipRobot cng nghip935.1. C s l thuyt tnh ton ng lc hc robot

5.1.1. Biu thc ng nng rbt cng nghip xc nh t cc ma trn Denavit HartenbergXt m hnh rbt c n bc t do, ma trn Denavit Hartenberg chuyn to mt im t h qui chiu Ri v h qui chiu R0 nh sau:

Robot cng nghip94

Robot cng nghip95 (5.2) (5.2)Vit di dng ma trn ta c (5.3)

Suy ra vn tc trng tm khu th i (5.4)vn tc gc khu th i i vi h to c s: (5.5)

(5.6)

Suy ra vn tc gc khu th i trong h to c s: (5.7)

Robot cng nghip96

Biu thc ng nng ca khu th i (5.8)Trong mi: khi lng khu th iICi: ma trn ca tenx qun tnh ca khu t i i vi khi tm Ci ca n trong h to R0Biu thc ng nng ca h n vt rn (5.9)

Robot cng nghip97

5.1.2. Biu thc th nngrbt cng nghip xc nh t cc ma trn DH

Biu thc th nng ca khu th i (5.10)Trong : (5.11)Biu thc tng th nng ca h n khu

(5.12)Robot cng nghip98

5.1.3. Thit lp phng trnh vi phn chuyn ng ca rbt cng nghip bng phng php Lagrange loi hai

Robot cng nghip99Xt mt h gm n bc t do, ta s da vo khi nim ma trn Jacobi, thit lp dng thc Lagrange loi hai cho h nhiu vt hlnm.

K hiu cc to suy rng ti thiu l: q = [q1, , qn]T (5.13)V tr ca vt rn Bi c xc nh bi v tr ca im nh v Ci v ma trn csin ch hng Ai ca n.rci = rci(q,t) ; Ai = Ai(q,t) (5.14) n gin, sau y ta ch xt h hlnm gi v dng. Khi ta s c:rci = rci(q) ; Ai = Ai(q) (5.15) Trng thi vn tc ca vt rn Bi c xc nh bi vn tc khi tm v vn tc gc ca n. ; (5.16)

Robot cng nghip100

Ma trn Jacbi tnh tin v ma trn Jacbi quay nh sau: ; (5.17)Cng thc vn tc khi tm vt rn v vn tc gc ca n c dng: ; (5.18) Nh phn trn ta c biu thc ng nng ca khu th i nh sau:

Ti = (5.19) Biu thc tng ng nng ca h n khu nh sau:T = (5.20)

Robot cng nghip101

Vi Ii l ma trn tenx qun tnh ca vt rn th i i vi khi tm Ci ca n trong h qui chiu R0. Trong thc t ta c th tnh Ii theo cng thc sau: Ii = AiIi(i)AiT (5.21)Vic tnh biu thc c th c thay bng tnh hay Kt hp gia (5.18) v (5.20), biu thc ng nng ca h c th c tnh theo cng thc sau T = (5.22)Hay: T = (5.23)

Robot cng nghip102

Ta a vo k hiuM(q) = (5.24)Biu thc (5.24) gi l ma trn khi lng suy rng. Khi biu thc ng nng ca h vt rn c dng nh sau: T = (5.25)Th cc biu thc trn vo phng trnh Lagrange loi 2 (i = 1,...,n) (5.26)

Trong : l cc lc c th l cc lc khng th tc dng vo khu th i. l lc suy rng ca cc lc hao tn tc dng vo khu i

Robot cng nghip103

Dng k hiu ma trnM(q) = [mij(q)] ; = [cij( ) ] H phng trnh vi phn chuyn ng c vit li nh sau

M(q) + C + g(q) = (t) (5.27)

Robot cng nghip104

Chng VI: H thng iu khin robotRobot cng nghip1056.1. Khi qut v h thng iu khin robot cng nghipNhim v chnh ca b iu khin robot l chp hnh mnh lnh ca ngi iu khin ra cc quyt nh iu khin c cu chp hnh robot thc hin cc chc nng v nhim v theo yu cu.Ba ch b iu khin chnh ca robot:1. Ch bng tay2. Ch iu khin t ng theo chng trnh lp trnh sn.3. Ch iu khin t ng thng minh.

Robot cng nghip1066.1.1. Ba mc iu khin

Robot cng nghip107

6.1.2 nh ngha mc tiu v qu oRobot cng nghip108

6.1.3. iu khin qu o Mc iu khin th hai:Xc nh v a ra cc tn hiu iu khin cc ngun ng lc cho cc chuyn ng ca robot (momen, lc) li robot theo qu o.

Robot cng nghip109

6.1.4 iu khin dn ngMc iu khin th ba: thng p dng cc lut iu khin gii quyt bi ton iu chnh tn hiu thc thi theo tn hiu mong mun theo cc ch tiu v cht lng tn hiu u ra nh sn.

Robot cng nghip110

Vi iu khin

C rt nhiu loi vi iu khin trn th trng nh 8051, avr, pic... mi loi u c u v nhc im khc nhau dng loi no l do tnh cht ca cng vic v do thi quen lp trnh ca ngi lp trnh mch.

Robot cng nghip111

6.2. Vi iu khin AVRVi iu khin AVR do hng Atmel ( Hoa K ) sn xut c gi thiu ln u nm 1996. 1. Dng Tiny AVR ( nh AT tiny 13, AT tiny 22) 2. Dng AVR ( chn hn AT90S8535, AT90S8515,) 3. Dng Mega ( nh ATmega32, ATmega128,)

Robot cng nghip112

6.2.1. Cu trc bn trong ca Atmega8:

8Kbytes h thng t lp trnh Flash b nh chng trnh. 512Bytes EEPROM 1Kbyte ni SRAM Giao tip SPI ng b. Cc ng dn vo/ra (I/O) lp trnh c. Giao tip I2C. B bin i ADC 10 bit. Cc knh bm xung PWM. Cc ch tit kim nng lng nh sleep, stand by..vv. Mt b nh thi Watchdog.

Robot cng nghip113Robot cng nghip26/09/2012Robot cng nghip113 3 b Timer/Counter 8 bit. 1 b Timer/Counter 16 bit. 1 b so snh analog. B nh EEPROM. Giao tip USART..vv. Hot ng hiu in th 4.5V- 5.5V Dng in tiu th ch 4Mhz, 3V, 25C:+Hot ng : 3.6mA+Ch ch : 1mA+Ch xung : 0.001mARobot cng nghip1146.2.2. Cc chn vi iu khin Atmega8Robot cng nghip115

6.2.3. B nh ca AVRB nh chng trnh:Flash ny c th lp trnh thng qua ghp ni tip SPI bng chng trnh lp trnh b nh non-volatile ring, hoc bng mt chng trnh boot on chip, chy trong AVR core.B nh d liu: Phn 1: Gm 32 t R0 n R31 thanh ghi u c 8 bit,Phn 2: Gm 64 thanh ghi xut nhp.Phn 3: Ram tnh ni (SRAm) l vng khng gian cha cc bin (tm thi hay ton cc) trong lc thc thi chng trnhPhn 4: Cc chp AVR cho php ngi dng s dng thm b nh ngoi cha bin Phn 5: EEPROM l b nh Rom nn khng mt d liu ngay c khi khng c ngun rt thch hp dng lu tr d liu.

Robot cng nghip116Robot cng nghip117

6.2.4. S khi cu trc vi iu khin ca AVR

Robot cng nghip118

Robot cng nghip119Phn mm lp trnh Avr:S dng phn mm CodeVisionAVR V2.05.0 lp trnh cho vi iu khin

6.3 iu khin ng c dcservoEncoderMch cu Hiu ch rng xung PWMthut ton Pid

Robot cng nghip1206.3.1 Encoder

Encoder. H thng optical encoder bao gm mt ngun pht quang (thng l hng ngoi infrared), mt cm bin quang v mt a c chia rnh. Optical encoder li c chia thnh 2 loi: Encoder tuyt i (absolute optical encoder) Encoder tng i (incremental optical encoder)

Robot cng nghip121Encoder tng iRobot cng nghip122

Robot cng nghip123

c encoder bng AVRS dng ngt ngoiChng ta ni knh A ca encoder vi 1 ngt ngoi (INT2 chng hn) v knh B vi mt chn no bt k (khng phi chn ngt). C mi ln ngt ngoi xy ra, tc c 1 xung xut hin trn knh A th trnh phc v ngt ngoi t ng c gi.Trong trnh phc v ngt ny chng ta kim tra mc ca knh B, ty theo mc ca knh B chng ta s tng bin m xung ln 1 hoc gim i 1. Robot cng nghip1246.3.2. Mch cu HRobot cng nghip125

Nguyn l hot ng ca mch cu HRobot cng nghip126

Mch cu H dng roleRobot cng nghip127

. Cu to v hnh dng r le.

Robot cng nghip128

Mch cu H dng BJTRobot cng nghip129

Mch cu H dng MOSFET

Robot cng nghip130

MOSFETRobot cng nghip131

6.3.3. iu ch rng xung PWM

Robot cng nghip132

Motor v switch.

Robot cng nghip133

M hnh iu khin tc ng c bng PWM n ginRobot cng nghip134

Robot cng nghip135

6.3.4. Gii thut iu khin PID

V d iu khin xe trn 1 ng thng

Ban u xe v tr A, nhim v t ra l iu khin lc F (mt cch t ng) y xe n ng v tr O vi cc yu cu: chnh xc (accurate), nhanh (fast response), n nh (small overshot).

Robot cng nghip136

B iu khin PID lin tcF=Kp*e + Kd*(de/dt)+Ki*edt

- Chn Kp trc: th b iu khin P vi i tng tht (hoc m phng), iu chnh Kp sao cho thi gian p ng nhanh, chp nhn overshot nh.- Thm thnh phn D loi overshot, tng Kd t t, th nghim v chn gi tr thch hp. Steady state error c th s xut hin.- Thm thnh phn I gim steady state error. Nn tng Ki t b n ln gim steady state error ng thi khng cho overshot xut hin tr li.

Robot cng nghip137B iu khin PID sTrc ht, thnh phn P tng i n gin v l quan h tuyn tnh Kp*e. V thi gian ly mu cho cc b iu khin thng rt b nn c th xp x o hm bng s thay i ca e trong 2 ln ly mu lin tip:de/dt =(e(k) e(k-1))/h.

Robot cng nghip138

Xp x tch phn ca bin sai s e

Robot cng nghip139

Cng thc ca b iu khin PID s Robot cng nghip140

Chng 7: Thit K Robot Robot cng nghip1417.1 Gii thiu Bi v robot l sn phm phc tp bo gm cc phn t c kh, in, in t v iu khin ... do vy bi ton thit k robot kh phc tp v i hi tri thc khoa hc lin nghnh.

Robot cng nghip142

Robot l sn phm tch hp a dng, do vy nhn s thit k thng c t chc theo nhm.Nhm thit k bao gm cc chuyn gia a nghnh.

Robot cng nghip143

Thit k robot cng nh thit k c kh thng thng l qu trnh lp gii php tt dn

Robot cng nghip144

Robot l sn phm c trng nht ca C in t. to sn phm robot phi da trn nhiu cng ngh, kt hp an xen.

Robot cng nghip145

7.2. Cu trc tng th ca robotRobot cng nghip146

7.2.1 Thit k tng v robot Robot cng nghip147

7.2.2. Thit k v ti u kt cu robot Robot cng nghip148

7.2.3. Thit k chi tit robotRobot cng nghip149

7.3. nh gi thit k -nh gi thit k ng vai tr quan trng trong qu trnh thit k sn phm. Phng php c dng ph bin: ma trn QFD(Quality Functional Deplayment)-QFD l mt phng php pht trin cht lng thit k nhm tho mn khch hng, v hn th l a ton b cc nhu cu ca khch hng vo thit k sn phm.

Robot cng nghip150Thc hin phn tch QFD nhm ba mc tiu sau: Xem xt, sp xp theo mc u tin cc yu cu, mong mun ca khch hng. Chuyn ton b cc yu cu, mong mun trn vo cc c trng, m t k thut, ch tiu k thut, yu cu thit k cc cm, khi, chi tit.Ch to v phn phi sn phm, dch v cht lng, tho mn khch hng.

Robot cng nghip151Ma trn QFDRobot cng nghip152

Quy trnh thc hin phn tch QFDBc 1: Xc nh cc yu cu v sn phm (nh gi t pha ngi s dng, t pha n hng).Bc 2: Chun ha cc yu cu.Bc 3: Ngi s dng nh gi trng s ca cc yu cu (wi)Bc 4: Ngi s dng nh gi cc sn phm cng loi (cnh tranh)Bc 5: Ch tiu k thutBc 6: Xc nh hng nng cp ch tiu k thutBc 7: Xy dng ma trn quan hBc 8: Mc kh khn khi thay i cc ch tiu k thutBc 9: Phn tch cc ch tiu k thutBc 10: Mc tiu c th ca cc ch tiu k thutBc 11: Ma trn quan h gia cc ch tiu k thutBc 12: Mc quan trng ca cc ch tiu k thut

Robot cng nghip1537.3. Cc vn thit k robot v mt ng hc

Bc t do ca robotVng lm vic ca robotKh nng ti trngTc Lp li v chnh xc

Robot cng nghip1547.3.1 Xc nh s bc t do ca h nhiu vt

Trong :f-s bc t do ca c cu tay my. s bc t do ca khng gian trong tay my thc hin chuyn ngn-s khu ng ca tay myk-s khp ca ta myfi-s bc t do cho php ca khp ifc-s rng buc trngfp-s bc t do tha

Robot cng nghip155

7.3.2. Vng lm vic ca robot

Vng lm vic ca robot l khong khng gian m robot c th thc hin thao tc.

Robot cng nghip156

Phn bit vng lm vic c th vi ti l khong khng gian m im tc ng cui c th vi ti v khu thao tc c th t c t nht mt t th tha mn v hng

Robot cng nghip157

Vng lm vic kho lo l khong khng gian m im tc ng cui c th vi ti theo cc hng khc nhau ph hp vi yu cu thao tc khi mi trng c th c cn

Robot cng nghip158Gc thao tc (gc phc v) l gc khng gian to bi trc khu thao tc khi khu thao tc quay quanh im tc ng cui ph hp vi cu trc ng hc cho php ca robot k hiu H s gc thao tc (h s phc v) L h thc gia gc thao tc v 4k =/4

Robot cng nghip1597.3.3 Kh nng ti trngKh nng ti trng ph thuc vo:-Kch thc ca robot-cu trc ca c cu chp hnh-Cu trc h dn ng-ng c dn ng-Ch lm vic

Robot cng nghip160

7.3.4 Tc robot

ph thuc vo:-tc ng c-h s gim tc-iu kin lm vic ca robot

Robot cng nghip1617.2.5 chnh xc v kh nng lp li

- chnh xc c kh -Thut ton iu khin ng c, tc tnh ton v kh nng truyn thng ca mch iu khin- chnh xc vic gii bi ton ng hc, ng lc hc v iu khin

Robot cng nghip1627.4. Thit k h thng dn ng robot

7.4.1. B truyn bnh rng:B truyn bnh rng thc hin truyn chuyn ng gia hai trc vi t s truyn xc nh nh s n khp ca rng trn bnh rng.C th truyn chuyn ng gia hai trc song song, ct nhau, cho nhau

Robot cng nghip163B truyn bnh rng hnh tinhCc bnh rng trong b truyn bnh rng hnh tinh c 3 loi: bnh rng bao, bnh rng hnh tinh v bnh rng mt tri v cn dn. Cn dn ni vi trc trung tm ca mi bnh rng hnh tinh v lm cho cc bnh rng hnh tinh xoay chung quanh.

Robot cng nghip164

7.4.2. B truyn bnh rng trc vtKhi nim: truyn ng trc vt dng truyn chuyn ng gia hai trc cho nhau. Thng l gc 900, trc dn ng thng l trc vt

Robot cng nghip165

7.4.3. B truyn bnh rng thanh rngB truyn bnh rng thc hin chuyn ng gia hai trc vi t s truyn xc nh nh vo s n khp ca cc rng trn bnh rngC th truyn chuyn ng gia hai trc song song, ct nhau, cho nhau, hay bin i chuyn ng quay thnh chuyn ng tnh tin hoc t chuyn ng tnh tin thnh chuyn ng quay.

Robot cng nghip166

7.4.4. B truyn ai

B truyn ai thng dng truyn chuyn ng gia hai trc song song v quay cng chiu, cc trc song song quay ngc chiu- truyn ng ai cho, hoc truyn gia hai trc cho nhau-truyn ng ai na cho

Robot cng nghip167

7.4.5. B truyn xch:

B truyn xch thng dng truyn chuyn ng gia hai trc song song vi nhau v cch xa nhau hoc truyn chuyn ng t mt trc dn n nhiu trc b dn

Robot cng nghip168

Robot cng nghip169

7.5. Tnh chn cng sut ng cM hnh ha s c cu da trn m hnh vt l. Phn tch v xc nh r yu cu lm vic ca c cuTnh ton cc lc tc dng (ti), lc ma st, m men qun tnh ca h.Tnh ton mmen ti thiu do ng c sinh ra thc hin c yu cu lm vic k trn.Da vo ng c tnh m men - vn tc gc ca tng loi ng c chn ng c ph hp.

Robot cng nghip170Cc bc tnh ton c th nh sau:Tnh ton m men do ma st gy ra: T m hnh c h xc nh mmen qun tnh tng ng ca h

Vi l momen qun tnh ca khu th iTnh gn ng gia tc gc h t ng yn sang trng thi chuyn ng theo yu cu:

Tnh c m men do qun tnh gy ra, tc dng ln trc ng c, cn tr chuyn ng ca trc ng c:

Robot cng nghip171

Tnh mmen ti tc dng ln trc ng c TL.Tng mmen tnh ton:

m bo an ton ngi ta a vo h s Ks , chn trong khong 1,5 n 2, v mmen ca ng c phi ti thiu l:

T gi tr TM tnh c, cn c vo ng c tnh mmen - vn tc gc ca cc ng c, ta c th chn c ng c ph hp.

Robot cng nghip172