Bai Giang Mon Hoc Ky Thuat Sieu Cao Tan.diendandaihoc.vn

download Bai Giang Mon Hoc Ky Thuat Sieu Cao Tan.diendandaihoc.vn

of 57

Transcript of Bai Giang Mon Hoc Ky Thuat Sieu Cao Tan.diendandaihoc.vn

BI GING MN HC K THUT SIU CAO TNChng 1: GII THIU 1. Khi nim, quy c cc di tn s sng in t 2. M hnh thng s tp trung v thng s phn b. 3. Lch s v ng dng Chng 2: L THUYT NG DY TRUYN SNG. 2.1 M hnh mch cc phn t tp trung cho ng dy truyn sng 2.2 Phn tch trng trn ng dy 2.3 ng truyn khng tn hao c ti kt cui 2.4 Gin Smith 2.5 B bin i bc sng 2.6 Ngun v ti khng phi hp tr khng 2.7 ng truyn tn hao Bi tp chng Chng 3: MNG SIU CAO TN 3.1 Tr khng, in p v dng tng ng 3.2 Ma trn tr khng v ma trn dn np 3.3 Ma trn tn x 3.4 Ma trn truyn (ABCD) 3.5 th dng tn hiu Bi tp chng Chng 4: PHI HP TR KHNG V IU CHNH 4.1 Gii thiu 4.2 Phi hp tr khng dng cc phn t tp trung (mng L) 4.3 Phi hp tr khng dng dy chm 4.4 B ghp bc sng 4.5 L thuyt phn x nh 4.6 B phi hp tr khng a on dng nh thc 4.7 B ghp di rng v tiu chun Bode Fano Bi tp chng Chng 5: CHIA CNG SUT V GHP NH HNG 5.1 Gii thiu 5.2 Cc c trng c bn 5.3 B chia cng sut hnh T 5.4 B chia cng sut Wilkinson 5.5 Ghp nh hng ng dn sng 5.6 Cc b lai (ghp hn tp) Bi tp chng Chng 6: CC B LC SIU CAO TN 6.1 Gii thiu 6.2 Cc cu trc tun hon 6.3 Thit k b lc dng phng php thng s nh 1Su t m b i: www.daihoc.com.vn

6.4 Thit k b lc dng phng php tn hao chn 6.5 Thit k b lc SCT 6.6 Mt s loi b lc thng gp Bi tp chng Chng 1:

GII THIU

1. Khi nim: Khi nim siu cao tn c hiu ty theo trng phi hoc quc gia, c th t 30 MHz 300 GHz (1) hoc 300MHz 300 GHz (2),, hoc 1 GHz 300 GHz (3) Cc di tn s AM pht thanh 535 1605 kHz L band 1 2 GHz V tuyn sng ngn 3 30 MHz S band 2 4 GHz Pht thanh FM 88 108 MHz C - band 4 8 GHz VHF TV (2 4) 54 72 MHz X band 8 12 GHz VHF TV (5 6) 76 88 MHz Ku band 12 18 GHz UHF TV (7 - 13) 174 - 216 MHz K band 18 - 26 GHz UHF TV (14 - 83) 470 - 894 MHz Ka band 26 - 40 GHz L vi ba 2.45 GHz U band 40 60 GHz * V tn s cao di microwaves nn l thuyt mch c s khng cn hiu lc, do pha ca p dng thay i ng k trong cc phn t (cc phn t phn b). * Thng s tp trung: l cc i lng c tnh in xut hin hoc tn ti mt v tr xc nh no ca mch in. Thng s tp trung c biu din bi mt phn t in tng ng (phn t tp trung Lumped circuit element), c th xc nh hoc o c trc tip (chng hn R, C, L, ngun p, ngun dng). * Thng s phn b: (distributed element) ca mch in l cc i lng c tnh in khng tn ti duy nht mt v tr c nh trong mch in m c ri u trn chiu di ca mch. Thng s phn b thng c dng trong lnh vc SCT, trong cc h thng truyn sng (ng dy truyn sng, ng dn sng, khng gian t do) Thng s phn b khng xc nh bng cch o c trc tip. * Trong lnh vc SCT, khi so snh c vi kch thc ca mch th phi xt cu trc ca mch nh mt h phn b. ng thi khi xt h phn b, nu ch xt mt phn mch in c kch thc ( z , t ) R zi ( z , t ) L zi ( z , t ) ( z + z , t ) = 0 t

(2.1a)(2.1b)

i ( z , t ) G z ( z + z , t ) C z

( z + z , t ) i ( z + z , t ) = 0 t

Ly gii hn (2.1a) v (2.1b) khi z ( z , t ) i( z , t ) = Ri ( z , t ) L z t i ( z , t ) ( z , t ) = G ( z , t ) C z t

0 =>

(2.2a) (2.2b)

y l cc phng trnh dng time domain ca ng dy (trong min thi gian), cn c tn l cc phng trnh telegraph.

4Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Nu v (z, t) v i (z, t) l cc dao ng iu ha dng phc th (1.2) V ( Z ) zI ( Z ) z

= ( R + j L ) I ( Z )

(2.3a)

= ( G + j C )V ( Z )

(2.3b)

Ch : (2.3) C dng tng t hai phng trnh u ca h phng trnh Maxwell

E = j H H = j E2) S truyn sng trn ng dy D thy c th a (2.3 a,b) v dngd 2V ( Z ) zd 2 I (Z ) z

2V ( Z ) = 0

(2.4a) (2.4b)

2 I (Z ) = 0

Trong l hng s truyn sng phc, l mt hm ca tn s. Li gii dng sng chy ca (2.4) c th tm di dng :V ( Z ) = V o+ e Z + V o e ZI ( Z ) = I o+ e Z + I o e Z

(2.5a) (2.5b)

T 2.5b c th vit di dng :

I(Z )

Vo+ Z Vo Z = e e Zo Zo

(2.6)

Chuyn v min thi gian th sng in p c th c biu din bi :

( z , t ) = Vo+ cos( t z + + ) e z + Vo cos( t + z + ) ezTrong : l gc pha ca in p phc Vo , Khi bc sng c tnh bi :Vn tc pha :p = = f =2

(2.7)

(2.8)

(2.9)

5Su t m b i: www.daihoc.com.vn

3) ng dy khng tn hao: (2.7) l nghim tng qut cho ng dy c tn hao vi hng s truyn v tr khng c trng c dng phc. Trong nhiu trng hp thc t tn hao ng dy rt b, c th b qua khi c th coi R = G = 0 v ta c = + j = ( R + j L )(G + j C ) = j LC=> = 0, = LC

(2.10)

Tr khng c trng:

Z0 =Khi :

L C

l mt s thc

(2.11) (2.12a) (2.12b)(2.13)

V ( Z ) = V o+ e j Z + V o e j Z+ I ( Z ) = I o e jZ + Io e jZ

=

2

=

2

p =

1 = LC

LC

(2.14)

2.2 TRNG TRN NG DY Trong tit ny chng ta s tm li cc thng s R, L, G, C t cc vector trng v p dng cho trng hp c th l ng truyn ng trc.1, Cc thng s ng truyn Xt on dy ng nht, di 1m vi cc vect E, vect H nh hnh v - S: Din tch mt ct ca dy - Gi thit V0e j z v I0e j z l p v dng gia cc vt dn. - Nng lng t trng trung bnh tch t trn 1m dy c dng

Wm =-

H .H 4s

*

ds => L =

I0

2

H .Hs

*

ds ( H / m )

(2.15)

Tng t in nng trung bnh tch t trn n v chiu di l:

Wl =

E * E .E ds => C = 4 V0 s

2

* E .E ds ( F / m ) s

(2.16)

- Cng sut tn hao trn mt n v chiu di do dn in hu hn ca vt dn kim loi l: 6Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Pc =Vi Rs = 1

Rs 2=

C1 +C2

* H .H dl

(Gi thit H nm trn S)

S

2

l in tr b mt ca kim loi

Theo L thuyt mch =>

R=-

Rs I02

C1 +C2

H .H ''2

*

dl ( / m)

(2.17)

Cng sut tn hao in mi trung bnh trn n v chiu di l :

Pd =

E .ES

*

ds

' '' ' Vi '' l phn o ca hng s in mi phc = j = (1 jtg ) Theo LTM => li G l:

ds ( S / m ) (2.18) V0 S 2, V d: Cc thng s ng dy ca ng truyn ng trc trng ca sng TEM trong ng truyn ng trc c th biu din bi :2

G=

''

E .E

*

V z E= 0 e , b ln a

I H = 0 e z , 2

= ' j '' ,

= 0 .r

( v l cc vector n v theo phng v ) =>

L=

2 b 1 b dd = ln (H / m) 2 a (2 )2 0 a 2

2 ' (F / m) C = b ln a

R=

Rs 1 1 ( + )( / m ) 2 a b

2 " G= ( S / m) b ln a

* Cc thng s ng truyn ca mt s loi ng dy d D L cosh1 ( ) W 2aC 'Cosh 1 ( D / 2a)

'Wd

7Su t m b i: www.daihoc.com.vn

RG

Rs a

2 Rs W

'Cosh 1 ( D / 2a)

"Wd

3, Hng s truyn sng, tr khng c tnh v dng cng sut - Cc phng trnh telegraph (2.3 a,b) c th thu c t h phng trnh Maxwell - Xt ng truyn ng trc trn c sng TEM c c trng bi: Ez = Hz = 0 v = 0 (do tnh i xng trc) H phng trnh Maxwell x E = - j H (2.19a) (2.19b) xH=jE vi = j (c tn hao in mi, b qua tn hao in dn) (2.19) c th c trin khai thnh: E E 1 + +z ( E ) = j ( H + H ) z z H H 1 +z ( E ) = j ( E + E ) + z z

(2.20a) (2.20b)

V thnh phn z phi trit tiu nn :E = f( z )

g H = (z)

(2.21a)

(2.21b)

- iu kin bin EQ = 0 ti = a, b => EQ = 0 ti mi ni t (2.20a) => H = 0; khi c th vit li :E = jH z H = jE z

(2.22a) (2.22b)

T dng H (2.21b) v (2.22a) =>E = hz

(2.23) (2.24a) (2.24b)b a

- S dng (2.21b) v (2.23) =>h( z ) = jg ( z ) z g ( z ) = jh( z ) z

=> - in p gia hai vt dn c dng:V( z ) = b

=a

E ( , z )d = h( z ).ln

(2.25a)

- Dng in ton phn trn vt dn trong ti = a c dng: 8Su t m b i: www.daihoc.com.vn

I(z) =

2

=0

H (a, z )a.d = 2 .g ( z )

(2.25b) (2.26a) (2.26b) (2.27)

- Kt hp gia (2.24) v (2.25) =>

V ( z ) = jLI ( z ) z I ( z ) = (G + jC )V ( z ) z 2 E

* Hng s truyn sng :+ 2 E = 0 Z 2 2 = 2 => = + j

Vi mi trng khng tn hao => = j vi = = LC (2.28) * Tr khng sng : E = = = Z = (2.29) H Vi l tr khng ni ca mi trng * Tr khng c tnh ca ng truyn ng trcb b E ln ln V0 a = a = Z0 = = I0 2H 2

a 2

ln

b

(2.30)

* Dng cng sut (theo hng lan truyn Z) c th dc tnh qua vector Poynting:1 1 P = E H .dS = 2S 2 =0 = a2 b * V0 I 0

2 2 ln

b a

* .d .d = V0 I 0

1 2

(2.31)

(2.29) trng vi kt qu ca l thuyt mch. iu ny chng t cng sut c truyn i bi s lan truyn ca trng in t gia hai vt dn.

2.3 NG TRUYN KHNG TN HAO C TI KT CUI1, H s phn x in p:

- Xt ng truyn khng tn hao c ti u cui vi tr khng ZL. Khi s xut hin sng phn x trn ng truyn. y l c trng c s ca cc h phn bGi thit c mt sng ti c dng: V0+ e j z c pht bi mt ngun nh x min Z V 0 = L V0 + ZL + Z0 V0 V0

* nh ngha h s phn x bin in p :=

V0 Z L Z 0 = V0+ Z L + Z 0

(2.33)

Khi => V( Z ) = V0+ e jz + e jz

I(Z )

[ V [e = Z+ 0 0

]

(2.34a)

jz

+ e jz

]

(2.34b)

- Sng p v dng dng (2.32) l chng cht ca sng ti v sng phn x, gi l; sng ng. Ch khi = 0 mi khng c sng phn x. nhn c = 0 th ZL = Z0, khi ta ni ti cn bng tr khng (ph hp tr khng) vi ng dy (hay ti phi hp) 2, T s sng ng: (SWR: Standing ware ratio) - Dng cng sut trung bnh dc theo ng truyn ti im Z:+ 1 1 V0 2 * Pav = Re V( Z ) .I ( Z ) = Re 1 * e 2 jz + e 2 jz 2 2 Z0

[

]

2

{

}

=>

+ 1 V0 2 Pav = 1 2 Z0

2

(

)

(2.35)V0+2

- Nhn xt: Dng cng sut trung bnh bng const ti mi im trn ng truyn. Cng sut ton phn t trn ti Pav bng cng sut sng n cng sut phn xV0+ 2Z 02 2

2Z 0

tr i

nu = 0 cng sut tiu th trn ti cc i (gi thit my

pht c phi hp tr khng vi ng dy sao cho khng c sng phn x t min Z < 0.) - Khi ti khng phi hp vi tr khng (mismatched) s c tn hao quay ngc (return loss RL): RL = - 20 lg ( dB) (2.36) + Nhn xt: o Vi ti phi hp ( = 0 ) RL = dB o Vi ti phn x ton phn (= 1) RL = 0 dB - Khi ti phi hp ( = 0) th bin in p V(z)= V0+= const, ng dy c gi l phng (flat). - Khi ti khng phi hp tn ti sng phng x xut hin sng ng (bin p trn ng dy khng bng hng). 10Su t m b i: www.daihoc.com.vn

T (2.34a) V ( Z ) = V 0+ 1 + .e

j ( 2 l )

(2.37)

Trong : - l : khong cch tnh t ti z = 0 - : pha ca h s phn x = .e j => Nhn xt: + Bin in p dao ng theo ta + V( Z ) = Vmaxe j ( 2 l ) =1

= V0+ 1 +

(2.38)

+ Nu tng th t s Vmax/Vmin tng theo, do Vmax/Vmin c th dng o s mt phi hp tr khng (mismatch) ca ng dy, gi l t s sng ng (Standing ware ratio, SWR):SWR = Vmax 1 + = Vmin 1

(2.39)

hay Voltage_SWR, hay VSWR Nhn xt: + 1 SWR , SWR = 1 matched Load + Khong cch gia hai cc i lin tip l:l = 2 2

=

2

+ Khong cch gia 2 cc tr lin tip ll= 2

=

4

vi :bc sng =

2

+ nh ngha (2.31) v c th tng qut ha cho mi im l trn ng dy nh sau: vi = l T s thnh phn phn x trn thnh phn ti l:( l ) = V0e jl = ( 0 ) e jl + j l V0 e

(2.40)

Vi (0) l h s phn x ti Z = 0 cho bi (2.31) - V dng cng sut bng const, m bin in p thay i theo l tr khng vo ca on dy l + ti phi thay i. => nh ngha tr khng vo ca on dy l + ti nhn theo hng thun

11Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Z in =

V( l ) I (l)

=

1 + e 2 jl Z0 1 e 2 j l

(2.41)

Dng (2.31) =>Z in = Z 0 Z L + jZ 0 tgl Z 0 L + jZ L tgl

(2.42)

3, Cc trng hp c bit: a) Ngn mch u cui: ZL = 0 t (2.31) => = 1 t (2.37) => SWR = + t (2.32) => V( Z ) = 2 jV0 sin z

(2.43a)

I (Z )

2V0+ = cos z Z0

(2.43b)

=> V= 0 ti u cui v I = max t (2.40) => r khng vo ca on dy l l:

Z in = jZ o tg l

(2.43c)

=> Zin thun phc, Zin = 0 khi l = 0, Z in = (h mch) khi l = 4 Zin bin thin tun hon theo l vi chu k 2 b) H mch u cui: Z L = , t (2.31) => = 1, SWR =

V( Z ) = 2V0+ cos zI (Z ) 2 jV0+ sin z = Z0

(2.44a)

(2.44b)

=> I = 0 ti Z = 0, V = Vmax , c) S thay i ca Zin(l) Z i n (l = /2) = ZL

Z in ( l ) = jZ o cot g l

(2.44c)

(2.45)

(t 2.40) on dy di nguyn ln na bc sng khng lm thay i tr khng ti bt k gi tr ca tr khng c trng. 12Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Z02 Zi n (l = /4) = Z L

(2.46)

on bin i mt phn t bc sng v n bin i nghch o ZL d) Ghp hai ng dy : Dng ng dy c tr khng c trng Z0 nui ng dy c tr khng c trng khc Z1 Gi thit b qua sng phn x t ng dy Z1 ( tc n di hoc c kt cui bi ti c tr khng bng Z1) Khi : Z1 - Z0 =Z +Z1 0

(2.47)

Nhn xt: - Khng phi tt c cc sng ti u b phn x, mt s s truyn tip ln ng dy th hai vi bin xc nh bi h s truyn T - T (1.32a) vi z < 0 V( Z ) Z 0 V( Z ) Z >0 = V0+ e jz (2.48b) (B qua sng phn x trn ng dy 2) - Cn bng (2.46 a) v (2.46b) ti z = 0

[

]

Z1 - Z0 2Z1 T=1+=1+Z +Z = Z +Z (2.49) 1 0 1 0 - H s truyn gia hai im ca mt mch thng c biu din theo dB, gi l tn hao chn (IL: Insertion loss) IL = - 20 lg T (dB) Ph ch: - T s bin theo n v Nepers (Np) V1 lnV (Np) 2 - T s cng sut theo Np: P1 ln P (Np)2

(2.50)

1Np tng ng vi t s cng sut = e2 1Np = 10 lg e2 = 8,686 dB

13Su t m b i: www.daihoc.com.vn

2.4 GIN SMITH- Gin Smith, do P. Smith a ra nm 1939 ti Bell Telephone Laboratories, l phng php th c dng rng ri nht cho cc bi ton v tr khng v cc hin tng trn ng dy truyn sng. 1. th Smith: Thc cht l th cc ca h s phn x in p . - Gi s c th c biu din di dng cc (theo bin v pha) = e j . Khi mi gi tr c biu din bi 1 im trong h ta cc. Z - Trong ta Smith ngi ta dng tr khng chun ha Z = Z thay Z. 0 - Vi ng dy khng tn hao c kt ni vi ti ZL th h s phn x c th c vit qua tr khng chun ha nh sau:= ZL 1 = e j ZL +1

(2.51)

ZL Vi ZL = Z l tr khng ti chun ha. t quan h ny 0

ZL =

1 + e j 1 e j1 r2 i2

(2.52)

- Nu t = r + j i v zL = rL + j xL th t (2.50) rL =

(1 r )2 + i2

(2.53a) (2.53b) 2

xL =

(1 r )2 + i2 1 + i2 = 1+ r L 2 2

2i

- Vit li (2.51) di dng phng trnh ng trn : r r L 1 + rL 2

(2.54a) (2.54b)

(r 1) + i 1 = 1 x xL L

2

y l cc phng trnh ca 2 h ng trn trong mt phng r, i - (2.54a) biu din h cc ng trn in tr v (2.54b) biu din h cc ng trn in khng. * V d: Vi rL = 1 ng trn (2.54a) c tm ti r = 0,5, i = 0, bn knh bng 0,5. * Ch : - Tt c cc ng trn in tr (2.54a) u c tm nm trn trc honh (i = 0) v i qua im (1, 0) hay im = 1 bn mp phi ca gin . - Tm ca cc ng trn in khng (2.54b) nm trn trc ng i qua im (1, 0) hay ng r = 1 v cng i qua im (1, 0) hay im = 1. - Cc ng trn (2.54a) v (2.54b) lun vung gc nhau. * ng dng: Gin Smith c th dng gii bng th phng trnh (2.42) cho tr khng ng dy. 14Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Z in =

Vi l h s phn x ti ti u cui l l chiu di on dy. - D thy (2.55) c dng tng t (2.52) ch khc s hng gc pha trong . Do Zin nu c th e j ti ti th tr khng vo chun ha Z nhn vo on dy l 0 cc th tm c bng cch quay im tha mn h (2.54) i theo chiu kim ng h 1 gc 2l quanh tm ca gin . (Bn knh gi nguyn v ln khng i dc theo chiu ng dy.) - d thc hin cc php quay ni trn, trn gin Smith c thang chia theo n v bc sng theo 2 hng. V l thang tng i nn ch c s khc nhau theo bc sng gia 2 im trn gin mi c ngha. V d 1: Cho ti c tr khng ZL = 130 + j 90 () kt cui ng dy 50 c chiu di 0,3 . Hy tm h s phn x ti ti v h s phn x ti u vo on ng dy, tr kghng vo, h s SWR v RL. ZL Gii: Tr ti chun ha zL = Z = 2,60 + j 1,8 0 Tm giao im ng trn rL = 2,60 v xL = 1,8 trn gin M dng compa o on OM ri i chiu vi thang c = 0,6 SWR = 3,98, RL = 4,4 dB ko di on OM c c gc pha ca h s phn x ti ti theo vng chia ngoi gin : 21,80 v vng trn bn knh OM Tm v tr ca tia OM v vng chia theo bc sng hng v ngun pht (WTG: Wavelengths toward generator) cho gi tr 0,22 . di chuyn im 0,22 i mt on 0,3 v pha ngun s cho gi tr 0,52 ,gi tr ny ng vi 0,02 .V tia t tm 0 qua im 0,02 ,tia ny ct vng trn bn knh OM ti im ng vi Zi n = 0,255 + j 0,117 sau Z i n = Z0 Zin = 12,7 + j 5,8 () Gc pha ca ti u on ng dy l 165,80. 2. Gin Smith vi tr khng v dn np kt hp: - Gin Smith c th s dng cho dn np chun ha theo cch tng t nh vi tr khng chun ha v c th dng chuyn i gia tr khng v dn np. - Tr khng vo ca on ng dy bc sng kt cui ti ZL l Zi n = 1/ZL, y l c s chuyn i mt tr khng chun ha vi mt dn np chun ha. - rng mt on bin i tng ng vi php quay 1800 quanh tm ca gin , do im i xng tm ca 1 im tr khng (hoc im dn np) s l mt im dn np (hay im tr khng) tng ng ca cng mt on dy c ti kt cui. Vy cng mt gin Smith c th dng tnh tr khng v dn np cho cng mt bi tan. - trnh nhm ln, c th dng gin Smith kp bao gm c gin tr khng v gin dn np, c dng tng t nhau ch l hnh nh i xng tm ca nhau. 15Su t m b i: www.daihoc.com.vn

1 + e 2 jl Z0 1 e 2 jl

(2.55)

V d 2: Cho ti ZL = 100 + j 50 kt cui ng dy c tr khng c trng 50 . Tm dn np ca ti v dn np vo ca on ng dy 0,15 . Gii: + Zl = 2 + j 1. c th tin hnh nh cc bc v d 1 ri quay gc /4 trong gin tr khng, sau quay gc 0,15 . + Cng c th v im zL ri c yL tng ng theo thang ca gin dn np: yl = 0,40 j 0,20 yL YL = yL . Y0 = Z = 0,008 j 0,004 (S) 0 Sau trn thang WTG tm im tham chiu tng ng 0,214 ,di chuyn on 0,15 cho n 0,,364 , v tia qua im ny ri c im ct vi vng trn SWR cho gi tr y = 0,61 + j 0,66 Y = 0,0122 + j 0,0132 (S)

2. 5 BIN I BC SNG1) Tr khng: Gi thit ti thun tr RL kt cui on /4 c tr khng c trng cn tm Z1 sao cho = 0 ti u vo ca n (on )Z in = Z 1 RL + jZ 1tgl Z1 + jRL tgl

(2.61) (2.62)

V

Z 12 2 => Z in = l = , = 4 4 RL

(2.63) = 0 cn c Z in = Z 0 => Z1 = Z 0 RL => Khng c sng ng trn feedline (SWR = 1). 2) p ng tn s: V d: Xt ti RL = 100 ghp vi ng truyn 50 qua b ghp hy v th bin ca h s phn x theo tn s chun ha f/f0 vi f0 l tn s m ti chiu di on ghp bng /4 Z 1 = 50.100 = 70,71 Gii:=

Z in Z 0 Z in + Z 0

vi Zin l hm ca tn s cho bi (2.46). p 4 f 0 f = 2f 0

l =

2 0 2f = 4 p

16Su t m b i: www.daihoc.com.vn

2. 6 MY PHT V TI KHNG PHI HP TR KHNG - Xt trng hp tng hp khi my pht v ti khng cn bng tr khng ving truyn Z0. Tm iu kin cng sut my pht truyn n ti t cc i.Z in = V( l ) I (l)=

Vi

l =

in p trn ng dy c th vit d dng V( Z ) = V0+ e jz + l e jz

Zl Z0 Zl + Z0

Z + jZ 0 tg l 1 + l e 2 jl Z0 = Z0 L 2 j l Z 0 + jZ L tg l 1 l e

(2.67) (2.68)

[

]

(2.69)

-

V0+ c th tm c nh iu kin bin ti z = l Z in V( l ) = Vg = V0+ e jl + l e jl Z in + Z g

[

](2.70)

=>-

V0+ = Vg

Z in 1 jl Z in + Z g e + l e jl

Dng (2.67)

Z0 e j l V = Vg Z 0 + Z g 1 g l e 2 jl+ 0

(2.71) (2.72)

Vi

g =

Z g Z0

Z g + Z0

H s sng ng trn ng dy.SWR = 1 + l 1 l2

(2.73)2

-

Cng sut t vo ti v ng truyn1 P = Vg 2 1 Z in Re Z in + Z g Z in

(2.74)

t Z in = Rin + jX in v Z g = R g + jX g =>P= 1 Vg 22

(R2

in

+ R g ) + (X in + X g )2

Rin

2

(2.75)

a) Ti phi hp vi ng truyn: Z in = Z 0 v P = Vg1 2

Zl = Z0 , l = 0, SWR = 1o 2 + Rg ) + X g 2

(Z

Zo

(2.76)

b) My pht phi hp vi ng truyn c ti kt cui: Z l , l, Z 0 c chn sao cho Z i n = Zg 17Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Zi n - Zg =Z +Z =0in g

(2.77)

(Lu : c th tn ti sng ng trn ng truyn nu l 0)P= 1 Vg 22 2 2 4 Rg + X g

(

Rg

)

2

(2.78)

Nhn xt: Cng sut (2.78) c th nh hn cng sut (2.76). Cu hi: + Tr khng ti th no l ti u? + Tr khng vo ng truyn th no l ti u? * Phi hp lin kt: Gi thit Zg c nh, tm Zin P t cc di sau s suy ra Zl khi bit l. Cho o hm ca P theo phn thc v phn o ca Zin= 0 iu kin phi tm. T (2.75) P 2 2 2 = 0 => Rg Rin + (X in + X g ) = 0 Rin

(2.79a)(2.79b)

P = 0 => 2Xin (Xin + X g ) = 0 XinT (2.79a,b) =>

Rin = Rg , Xin = Xg*

Zin = Zg Hay (2.80) c gi l iu kin phi hp tr khng lin ktKhi cng sut ri trn ti l cc i. (t 2.75)P=2 1 1 Vg 2 4 Rg

(2.80)

(2.81)

Nhn xt: - Cng sut (2.81) ln hn (2.76) v (2.78) - l, g, c th khc khng. V mt vt l iu c ngha l trong hin tng a phn x c th xy ra hin tng ng pha dn ti cng sut ln hn khi ch c sng ti. - V phng din hiu qu th t hiu qu bcao c iu kin phi hp tr khng (Zl = Z0) hay iu kin phi hp lin kt (Z i n = Zg*) vn cha . chng hn khi Zg = Zl = Z0 ch c cng sut ca pht ri trn ti tc hiu sut l 50%. Hiu sut ny ch c th c ci thin nh gim Zg nh c th c. Bi tp chng 1. Cho ng truyn c L = 0,2 H/m, C = 300 p F/m, R = 5 /m v G = 0,01 S/m. Hy tnh hng s truyn sng v tr khng c trng ti tn s 500M Hz. Hy xt trng hp khng hao tn. 2. Cho mt hnh T CMR m hnh ny dn ti cng phng trnh Telegraph. 3. Mt ng truyn ng trc bng Cu vi bn knh vt dn trong l 1mm v ngoi l 3mm. Lp in mi c r = 2,8 vi gc tn hao 0,005. Tnh R, L, G, C ti tn s 3 GHz, tnh Z0 v vp. 18Su t m b i: www.daihoc.com.vn

4. Tnh v v th h s suy gim ca cp ng trc bi 3 theo dB trong khong tn s t 1 MHz ti 10 GHz. 5. Cho ng truyn khng tn hao c chiu di in l = 0,3 kt cui ti ZL = 40 + j 20 (). Tm L, SWR trn on l v Z i n (l + ti) 6. Cho ng truyn khng tn hao kt cui ti 100 . Tm Z0 nu bit SWR = 1,5 7. Mt my pht v tuyn c ni vi angten c tr khng 80 + j40 qua cp ng trc 50 c th cung cp 30W khi ni vi ti 50 th cng sut t vo angten l bao nhiu 8. Gin Smith c th tnh a, SWR trn ng truyn b, TL, c, YL d, Z i n (l + ti) e, Khong cch t ti n im c Vmax u tin . f, Vmin u tin v hnh 9. Dng gin Smith tm on ng truyn 75 ngn mch u cui ngn nht c: a, Z i n = 0 b, Z i n = c, Z i n = j 75 d, Z i n = - j 50 e, Z i n = j 10

19Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Chng III:

L THUYT MNG SIU CAO TN

3.1 TR KHNG, IN P V DNG IN TNG NG1) in p v dng in tng ng tn s siu cao cc php o p v dng rt kh thc hin, tr khi mt cp u cui c xc nh r rng. iu ny ch thc hin c vi ng truyn sng TEM (cp ng trc, mch vi di) V hnh * Trn hnh v l dng ng sc in trng v t trng ca 1 ng truy sng TEM gm 2 vt dn Theo nh nghaV = E dl+

I=

C+

H .dl

* Vn s tr nn kh khn hn khi kho st ng dn sng. - Xt ng dn sng ch nht nh hnh v. Mode truyn sng ch yu l TE10: Cng thc (v hnh) j a x j z E y (x , y ,z ) = A sin e a (3.4.a ) = Ae y ( x , y , z )e j zH x( x, y, z ) = j a A sin

xa

e jz = Ah x ( x , y ) e jz

(3.4.b )(3.5)

S dng (3.1) cho (3.4.a)V= ja

A sin

xa

=>y

e jz dy

Nhn xt: Dng in p (3.5) ph thuc vo v tr x cng nh di ca ng ly tch phn theo hng trc y. Vy gi tr in p chnh xc l bao nhiu? Cu tr li l khng c gi tr in p chnh xc hiu theo ngha duy nht hoc thch hp cho mi ng dng. Vn trn pht sinh tng t cho dng in v tr khng khi sng khng phi l sng TEM. * C rt nhiu cch nh ngha in p, dng in tng ng v tr khng cho sng khng phi TEM v th khng duy nht. Tuy nhin c mt s nhn xt sau: + in p v dng ch c nh ngha cho mt mode dn sng c th v c nh ngha sao cho in p t l vi in trng ngang, cn dng in t l vi t trng ngang. + c c s dng tng t nh p v dng trong l thuyt mch, in p v dng cn c nh ngha sao cho tch ca chng cho ra dng cng sut ca mode truyn sng.20Su t m b i: www.daihoc.com.vn

+ T s p trn dng cho mch sng chy n l cn bng tr khng c trng ca ng truyn. Tr khng ny c th chn bt k, thng chn bng tr khng sng ca ng truyn. * Vi mt mode ng dn sng bt k cc thnh phn trng ngang c th c biu din:E t ( x , y , z ) = e ( x , y ) ( A + e j z + A e j z ) = H t ( x , y , z ) = h x , y A + e jz A e jz = e x , y + jz (V e + V e jz ) c1 h( x , y ) c2

(3.6a )(3.6b )

(

)

(I

+

e jz I e jz

)

Trong A+, A- l bin ca sng ti v sng ngc; e, h l cc thnh phn trng ngang ca mode c quan hh (x, y ) = a z e( x, y )

(3.7 )

vi : tr khng sng. T (3.6,a,b) c th nh ngha p v dng tng ng:V ( z ) = V + e j z + V e j z I ( z ) = I + e j z I e j z

(4.8a ) (3.8.b )

V+ V Vi + = = 0 I I

Nhn xt: - nh ngha (3.8) bao hm quan h t l gia p v dng tng ng vi in v t trng ngang. - Cc hng s t l c cho cc mi quan h ny l:C1 = V+ V I+ I = , C2 = + = A+ A A A

- Dng cng sut ca sng ti:P+ =1 + A 22

e h * .a z ds =s

V +I + * e h *.a z ds 2C1C 2 * s

(3.9)

cng sut

1 P+ = V *I + * th phi c 2 C1C 2 * = e h * .a z dss

(3.10 )

- Tr khng c trngZ0 = V + V C1 = = C2 I+ I

(3.11) (3.12 ) a21

Nu mun c 0 = :tr khng sng ( TE hoc TM ) ca mode truyn th :C1 = C2

( TE hoc TM )

Su t m b i: www.daihoc.com.vn

gii (3.10) v (3.12) => C1 , C 2 => in p tng ng v dng tng ng V d: Cho mode TE10 trong ng dn sng ch nht E y = A + e jz + A e jz sin a 1 + jz A e jz sin H = A e TE a

(

)

(

)

V ( z ) = V + e j z + V e j z I ( z ) = I + e j z I e j z

=

1 (V + e jz V e jz ) 0

1 P = V +I + * 2 1 P + = E y H x ddy 2 s= ab A+ 4 Z TE2 2 1 1 = V + I + * = A + C1C 2 * 2 2

Nu chn 0 = TE th

V + C1 = = TE I + C2

=>

C1 =

ab 2 ab 1 C2 = TE 2

2) Khi nim tr khng: C cc dng tr khng sau: - Tr khng ni ca mi trng = / ch ph thuc vo mi trng v bng tr khng sng ca sng phng.

- Tr khng sng ZVV =

Et 1 = c trng cho cc dng sng (TEM, TE, TM) Ht Yvv

v c th ph thuc vo loi ng truyn hoc ng dn sng, ph thuc vt liu v tn s hot ng.1 - Tr khng c trng Z0 = = y0L C l t s p trn dng cho cc sng chy.

V p v dng l xc nh duy nht cho sng TEM Z0 cng xc nh vi sng TEM. * Quan h gia cc c trng tr khng v nng lng trng EM tch t v cng sut tiu tn trong mng 1 ca.1 P = s E H * ds 2 = Pl + 2 j (Wm We )

22Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Vi Pl: phn thc ca P Biu th phn cng sut trung bnh tiu tn trn mng, Wm, We. Biu th nng lng t trng v in trng tch t trong mng. - Nu nh ngha e v h l cc vect trng ngang chun ha trn mt kt cui ca mng, sao choEt ( x, y, z ) = V( z ) e ( x , y )e jz H t ( x , y , z ) = I ( z ) h ( x , y ) e jz

Vi se h *.ds = 1 th P = Khi in = R + jx =

Vy : -

V VI Pl + 2 J (Wm We ) = 2 = 1 2 I I I 2 P = 1 2 I 2 Phn thc ca in ,R lien quan n cng sut tn hao Pl

1 1 VI * e h * ds = 2 VI * 2s

Phn o X lien quan n nng lng tng cng tch t trong mng Nu mng khng tn hao th in thun o vX= 4 (Wm We ) I2

=

Dng cho ti cm khng (Wm > We ) m cho ti dung khng (Wm < We )

3.2 MA TRN TR KHNG V MA TRN DN NP1)Ma trn tr khng v ma trn dn np: V in p v dng c nh ngha ti cc im khc nhauca mng SCT,nn c th dng ma trn tr khng v ma trn dn np theo kiu LT mch rng buc nhng i lng ny vi nhau. iu ny s gip xy dng mch tng ng cho mng SCT bt k, phc v cho vic thit k cc phn th ng nh cc b ghp, cc b lc. v hnh - Xt mng SCT N cng ty , cc cng c th l dng ng dy truyn sng hoc ng truyn tng ng vi mt mode truyn dn sng n. Nu mt cng no v mt vt l c nhiu mode truyn th c th thay tng ng bng mt s cng n mode tng ng.

- Ti cng th n ty in p v dng tng c dngVn = Vn+ + Vn+ In = In In

(3.24a ) (3.24b )

(dng 3.8 vi ta Z = 0 ) Ma trn tr khng c nh ngha:

23Su t m b i: www.daihoc.com.vn

V V V

1 2

N

Hay vit gn hn

[V ] = [ ][I ]

=

11 21

12 22

...... ...... ......

1 N 2 N

N

1

N

2

NN

I I I

1 2

N

(3.25)(3.26)

Tng t cho ma trn dn np R rng T (3.25) => =

[I ] = [Y ][V ] [Y ] = []1I k = 0, k j

(3.27 )

Vi I

(3.28)

- (3.28) c ngha l Zi j c th tm c khi cp dng Ij cho cng th j, cc cng cn li h mch v o th m mch ti cng th i, cn li Z i j l tr khng truyn gia cng i v j. - Z i i l tr khng vo ti cng i khi tt c cc cng khc h mch. - Tng t:

Y =

Ii Vj

V k = 0 ,k j

(3.29)

2) Cc trng hp c bit: - Vy mt mng n cng ty s c th 2N2 i lng c lp, hay bc t do. (ng vi phn thc v o ca cc Zi j). - Nu mng l thun nghch, tc khng cha cc mi trng khng thun nghch (nh ferrile hay plasma) hoc cc linh kin tch cc, th Z i j = Z j i v Y i j = Yj i. - Nu mng l khng tn hao th Z i j v Y i j l cc i lng thun o.

3.3 MA TRN TN X1) Ma trn tn x: Xt mng N cng nh trong mc trc. nh ngha ma trn tn x tha mn quan h sau: V hnh:V 1 S 11 S12 ....S 1N V1+ 1 V 2 = V S ..........S V + NN N N N1 + V = [S ] V

Hay gn hn =>S = Vi

[ ]

[ ]

(3.40 )

V j+

Vk+ = 0 , k j

24Su t m b i: www.daihoc.com.vn

- Tc l Si j c th c tm khi t vo cng j mt sng ti c in p V+j v o bin in p sng phn x Vi- t cng i, khi tt c sng ti cc cng khc cho bng zero (hay kt cui vi ti phi hp trnh phn x). - Si i chnh l h s phn x nhn vo cng i khi tt c cc cng khc kt cui vi ti phi hp. - S i j cn gi l h s truyn t cng j ti cng i khi tt c cc cng khc kt cui vi ti phi hp. - C th chng manh rng ma trn [ S ] c th c xc nh t [ Z ] hoc [ Y] v ngc li. - Trc tin gi thit rng tr khng c trng ca tt c cc cng, Z o n, l ging nhau. (Trng hp tng qut s c cp sau). tin li cho Z o n = 1. T (3.24) Vn = V+n + V-n (3.42a) + + (3.42b) I n = In - I n = V n - V n T (3.25) v (3,42) [ Z ] [ I ] = [ Z ] [ V+ ] - [ Z ] [ V- ] = [ V ] = [ V+ ] + [ V- ] tc l c th vit ( [ Z ] + [ U ] ) [ V- ] = ( [ Z ] - [ U ] ) [ V+ ] (3.43) Vi [ U ] l ma trn n v So snh (3.43) vi (3.40) (3.44) [ S ] = ( [ Z ] + [ U ] )1 ( [ Z ] - [ U ] ) Z11 - 1 - Vi mng mt cng: S11 = Z + 1 , y chnh l h s phn x nhn vo ti 11 vi tr khng vo chun ha Z11. - biu din [ Z ] theo [ S ] c th vit li (3. 44): [Z] [S] + [U] [S]= [Z]- [U] (3.45) [ Z ] = ( [ U ] - [ S])- 1 ( [ U ] + [ S ] 2) Mng thun nghch v mng khng tn hao. a,Mng thun nghch: -T (3.42, a, b ) => Vn+ = (Vn + I n ) Hay1 2

[V ] = 1 ([ ] + [U ])[I ] 2+

(3.46)a

Vn =

Hay

[V ]

1 (Vn I n ) 2 1 = ([] [u ])[I ] 2

(3 .46 b )(3.47 )

chuyn v (3.47 ) => [S ]t = {([] + [U ]) } ([] [U ])t V [U ]t = [U ] v [Z ] i xng [Z ]t = [Z ] nn [S]t = ([Z ] + [U ]) 1 ([Z ] [U ]) [S ] = [S ]t t 3.44 1 t

-T (3.46 ) => [V ] = ([] [U ])([] + [U ])1 [V + ] => [S ] = ([] [U ])([] + [U ])1

25Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Vy [S ] l ma trn i xng b,Mng khng tn hao: Cng sut trung bnh tiu th trn mng phi bng khng. Gi thit tr khng c trng bng n v cho tt c cc cngPav =t t 1 1 t Re [V ] [I *] = Re V + + V V + * V * 2 2 t t t t 1 = Re V + V + * V + V V + * V V * 2 t 1 + t + 1 = V V * V V *=0 2 2

{

}

{[ ] [ ] ([ ] [ ] )}

{[ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] }[ ][ ](3.49 )t

[ ][ ]

v [V + ] [V ]* +[V ] [V + ]* c dng A-A* nn l thun o do Re { } = 0t

Trong (3.49 ) s hng = [V + ] [V + ]* biu th cng sut n tng cng ,s hng 1 t V V * l cng thc phn x tng.V mng khng tn hao nn 2 cng sut trn 2

{

}

[ ][ ]

1 2

t

phi bng nhau ,Tc l

[V ] [V ]* = [V ] [V ]*+ t + t

(3.50 )

[V ] = [S ][V + ]+ t +

Hay [S]* = {[S ]t } vy [S] l ma trn unita - khai trin (3.51) =>

=>nu [V

+

] 0

[V ] [V ]* = [V ] [S ] [S ] * [V ]*+ t t +

=>

th [S ]t [S ]* = [U ]1

(3.51)

S=>

N

S Sk =1 k =1 N

k =1 N

ki

S* = S ki S* = 1 ki S* = 0 ki

, i, j

(3.52 )(3.53a )

ki

ki

vi i j

(3.53b )

- Tnh im ca mt ct bt k vi lin hip phc ca n bng n v. - Tnh im ca mt ct bt k vi lin hip phc ca cc ct khc bng zero (trc giao) - Kt lun tng t cho cc hng ca ma trn tn x 3) Php dch mt tham chiu V cc thng s ca [ S ] lin quan n bin v pha ca sng n v sng phn x t mng, do mt phng pha tham chiu, tc l mt phng xc nh (Vn+, In+) hoc (Vn-, In-) phi c xc nh trc. Khi dch chuyn cc mt tham chiu ny th cc thng s S b bin i. 26Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Xt mng SCT N cng cc mt tham chiu ban u nh x ti Z0 = 0. Vi Zn l ta dc theo ng truyn th n cp in cho cng n. Gi [ S ] l ma trn tn x vi tp hp cc mt tham chiu ni trn. [ S ] l ma trn tn x tng ng vi v tr mi ca cc mt tham chiu. (3.54a) [ V- ] = [ S ] [ V+ ] + [ V ] = [ S ] [ V ] (3.54b) + + j n (3.55a) trong : V n = V n e -j n (3.55b) V n = V n e Vi n = n l n c gi l di in ca php dch ca cng n - Vit (3.55a,b) di dng ma trn ri thay vo (3.54a) e j1 e j1 0 e j2 V = [S ] e j N + V = [S ]V

[ ]

e

j2

[ ]

[ ]

0 + V e j N

[ ]

- Nhn c hai v vi ma trn nghch o ca ma trn u tin bn v tri

[ ]

e j1 V =

e

j2

0 e j1 [S ] j N e

e

j2

0 + V j N e

[ ]

So vi (3.54b) e j1 S = 0 e j1 [S ] j N e 0 e j N

[ ]

e

j2

e

j 2

(3.56)

- D thy Sn n = e 2 n Sn n, c ngha l pha ca Sn n di 2 ln di in trong php dch mt tham chiu n, bi v sng truyn 2 ln qua di ny theo hng ti v hng phn x. 4) Cc thng s tn x tng qut Xt mng SCT N cng vi Z0 l tr khng c trng (thc) ca cng n, Vn+, Vnl bin sng ti v sng phn x. nh ngha :an = bn = Vn+ 0n Vn_ 0n

(3.57a ) (3.57b )

L cc bin sng mi cho cng n. 27Su t m b i: www.daihoc.com.vn

-T (9.42 a,b) =>

Vn=Vn+ + Vn = (an + bn )

( 3.58a ) ( 3.58b )

In =

1 1 (an bn ) Vn+ + Vn = 0n 0n

(

)

Cng sut trung bnh ri trn cng n:Pn =

1 1 2 2 * * Re { n I n } = Re an bn + bn an bn an V 2 2

{2

(

)}

= an bn* * (v bn an bn an thun o)

1 2

2

1 2

( 3.59 )

C th ni cng sut trung bnh ri trn cng bng cng sut sng n tr cng sut sng phn x. - Ma trn tn x tng qut c nh ngha [b] = [S ][a ] ( 3.60 ) Trong

S ij =

bi a

a k = 0 ,k j

( 3.61)

- (3.61) c dng tng t (3.41) cho mng vi tr khng c trng ng nht ti tt c cc cng. Dng (3.57) v (3.61) =>

S ij =

v i 0 j V j+ 0 jV k+ = 0 , k j

( 3.62 )

Cng thc ny cho bit cch chuyn t cc thng s S cho mng vi tr khng c trng ng nht (V-i/V+j) thnh cc thng s S cho mng ni vi cc ng truyn c tr khng c trng khng ng nht.

28Su t m b i: www.daihoc.com.vn

3.4 MA TRN TRUYN (ABCD)Cc mng SCT thng gp trong thc t bao gm mt mng 2 cng hoc dy cascade ca cc mng 2 cng. Cc ma trn c trng (S, Z, Y) ca dy cc mng 2 cng bng tch cc ma trn 2 x 2 (ABCD) ca mng 2 cng. 1) Ma trn ABCD: c nh ngha cho mng 2 cng nh sau:V1 = AV 2+ BI 2 I1 = CV2 + DI 2

Hay

V1 A B V2 I = C D I 2 1

( 3.63 )

* Ch : Quy c du I2 ra khi cng 2 l tin li cho vic kho st mng cascade. - Khi c 2 mng kt ni cascadeV1 A1 I = C 1 1

B1 V2 D 1 I 2

( 3 .64 a ) ( 3.64 b )

V 2 A2 I = C 2 2V A

B 2 V 3 D2 I 3 B V

3 2 => 1 = 1 1 2 I I1 C1 D 1 C2 D2 3

B A

( 3 .65 )

Hay * Ch : A B A1 C D = C 1B1 A2 D 1 C2 B2 D2

- Th t nhn ma trn phi ging th t cascade. - C th xy dng mt th vin cc ma trn ABCD cho cc mng 2 cng c s v dng php phn tch cc mng phc tp thnh cascade ca cc mng c s. ` Bng 3.1 Cc thng s ABCD ca mt s mng c s quan trng.2) Quan h gia (ABCD) v [ Z ] T (3. 25), (3. 63) vi quy c du ca I2 nh trn=>V1 = I111 I 2 12 V2 = I1 21 I 2 22

( 3 .66 )

A=

v1 V2

I 2 =0

=

I 1 11 11 = I 1 21 21v2 = 0

( 3 .67 a )

B=

v1 I2

v2 = 0

=

I 1 11 I 2 12 I2

= 11

I1 I2

v2 = 0

12

= 11

12 21 I1 22 12 = 1 22 21 I1 21

( 3 .67 b ) 29

Su t m b i: www.daihoc.com.vn

C=

v1 V2 I D= 1 I2

I 2 =0

=

v2 = 0

I1 1 = I 1 21 21 I = 2 22 21 = 22 I2 21

( 3.67 c )

(3.67d)

* Nu mng l thun nghch th Z12 = Z21 v AD BC = 1 3) Cc s tng ng cho mng 2 cng Xt chuyn tip gia mt ng truyn ng trc v mt ng vi di vi cc mt tham chiu nh hnh v t1, t2. - Do s gin on v mt vt l ca chuyn tip, nng lng in, t trng c th b tch t ti chuyn tip v gy ra cc hiu ng phn khng. Cc hiu ng ny c th o c hoc c phn tch l thuyt nh s hp en ca mng 2 cng nh hnh v. M hnh phn tch ny c th s dng cho cc trng hp ghp gia cc loi ng truyn khc nhau hoc cc ch gin on ca ng truyn nh s thay i nhy bc ca rng hoc cong - Thng ngi ta thay hp en bng s tng ng cha mt s cc phn t l tng. C rt nhiu cch, y s kho st mt cch ph bin v hu dng nht. - S dng quan h: [ V ] = [ Z ] [ I ] v [ I ] = [ Y ] [ V ] v nu mng l thun nghch th Z12 = Z21 v Y12 = Y21 v mng c th c biu din theo s hnh T hoc TT nh hnh v. V hnh - Nu mng l thun nghch th s c 6 bc t do (phn thc v o ca 3 thng s). - Mt mng khng thun nghch s khng th c biu din b s tng ng dng cc phn t thun nghch.

3.5 CC TH TRUYN TN HIU1) nh ngha: Cc phn t c bn ca gin l node v nhnh: - Node: Mi cng i ca mng SCT c 2 node ai v bi. Node ai l sng ti v bi l sng phn x t cng. - Nhnh: Mt nhnh l mt ng trc tip gia mt node a v mt node b, biu th dng tn hiu t node a n node b. Mi nhnh c mt thng s S kt hp hoc mt h s phn x.

30Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Sng ti vi bin a 1 c tch thnh 2, phn qua S11 (v ra khi cng 1 nh mt sng phn x b1) v phn truyn qua S21 ti node b2. Ti node b2 sng ra khi cng 2. Nu c mt ti vi h s phn x zero c ni vo cng 2 th sng ny s ti phn x mt phn v i vo mng ti node a2. Mt phn s ti phn x ra khi cng 2 qua S22 v 1 phn c th c truyn ra khi cng 1 qua S12. Cc trng hp c bit: + Mng mt cng: + Ngun p:2) Phng php phn tch th dng tn hiu: + Lut 1: (Lut ni tip) Hai nhnh m node chung ca chng ch c 1 sng vo v mt sng ra (cc nhnh ni tip) c th kt hp thnh mt nhnh n vi h s bng tch cc h s ca cc nhnh ban u. (3. 69) V3 = S32V2 = S32 S21 V1 + Lut 2: (Lut song song) Hai nhnh gia hai node chung (2 nhnh song song) c th kt hp thnh 1 nhnh n c h s bng tng cc h s ca hai nhnh ban u. (3.70) V2 = SaV1 + SbV1 = (Sa + Sb).V1

+ Lut 3: (Lut vng n) Khi mt nhnh bt u v kt thc ti mt node c h s S, th c th trit tiu nhnh bi vic nhn cc h s ca cc nhnh nui node vi 1/(1 S)

S V2 =S 21V1 +S 22V2 V2 = 21 V1 1 S22 (3.71) V3 = S33V2 V3 = S32V2 S 32 S 21 V1 (3.72) V3 = 1 S 22+ Lut 4: (Lut tch) Mt nt c th tch thnh 2 nt c lp khi v ch khi bt k mt s kt hp no ca cc nhnh vo v ra (khng phi l cc nhnh vng n) u dn ti nt ban u.

31Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Chng IV: PHI HP TR KHNG V TUNING 4.1 M U:Chng ny p dng cc l thuyt v k thut cc chng trc cho cc bi ton thc t trong KT SCT. Bi ton phi hp tr khng thng l mt phn quan trng ca qu trnh thit k h thng SCT. - Matching network thng l khng tn hao l tng v thng c thit k sao cho tr khng nhn vo matching network bng Z0 trit tiu phn x trn ng truyn, mc d c th c a phn x trn on Matching network v Load. * Mc tiu phi hp tr khng: - Ly c cng sut cc i trn ti, gim thiu cng sut tn hao trn ng truyn. - i vi cc phn t nhy thu, phi hp tr khng tng t s tn hiu / nhiu ca h thng (anten, LNA, ) - Phi hp tr khng trong mt mng phn phi cng sut (mng nui anten mng) s cho php gim bin v li pha. * Nu ZL cha phn thc khc 0 th mng phi hop Tn khng lun c th tm c. C nhiu phng n phi hp, tuy nhin cn theo cc tiu ch sau: + phc tp: n gin, r, d thc hin, t hao tn. + rng bng: cn phi hp tr khng tt trong mt di tn rng, tuy nhin s phc tp hn. + Lp t: Ty vo dng ng truyn hoc ng dn sng quyt nh phng n phi hp TK. + Kh nng iu chnh: trong 1 s trng hp c th yu cu MN hot ng tt khi ZL thay i.

4.2 PHI HP TR KHNG VI CC PHN T TP TRUNG (L NETWORKS)1) Gii thiu: - Dng n gin nht ca PHTK l dng khu L, s dng 2 phn t in khng phi hp 1 ti ty vi ng truyn c 2 cu hnh kh d.

- Nu tr khng ti chun ha zL= ZL/Z0 nm trong vng trn 1 + j x trn gin Smith th hnh v (4.2a) c dng, nu khng th dng (h4.2b). - Cc phn t in khng trong hnh 4.2 c th l C hoc L ty thuc vo ZL. Do c 8 kh nng xy ra. - Nu tn s nh v / hoc kch thc mnh nh th c th dng cc t v in cm thc (c th n 1 GHz). y l hn ch ca mch L.

32Su t m b i: www.daihoc.com.vn

2) Li gii gii tch: (dng cho computer aided design program, hoc khi cn c chnh xc cao hn so vi phng php dng Smith chart) ZL - Xt mch (h 4.2a), t ZL = RL + j XL, v zL = Z nm bn trong ng trn 0 1 + j x (r = 1), nn RL > Z0. - Tr khng nhn vo matching network c ti pha sau phi bng Z0, tc l: 1 Z0 = j X + j B + 1/(R + j X ) (4.1) L L - Tch phn thc v phn o ca (4.1) (4.2a) B (X RL XL Z0) = RL Z0 (4.2b) X (1 B XL) = B Z0 RL - XL

=>

B=

XL

RL

Z0

2 2 RL + XL Z0RL

2 2 RL + XL Z 1 X Z X= + L 0 0 B RL BRL

(4.3a)

(4.3b)

Nhn xt: T (4.3) c 2 li gii kh d cho B v X, c 2 li gii u kh d v mt vt l (B < 0 cun cm B > 0 t, X > 0 cun, X < 0 t). Tuy nhin c mt li gii c th gy ra gi tr nh hn ng k ca cc phn t in khng v c th l li gii thch hp hn cho rng di tt hn hoc h s SWR trn on gia b phi hp TK v ti nh hn. * Vi (h 4.2b) (RL < Z0): Dn np nhn vo matching networrk phi bng 1/Z0 hay 1 1 = R + j (X + X ) (4.4) Z0 L L B Z0 ( X + XL) = Z0 - RL (4.5a) (4.5b) X + XL = B Z0 RL

* phi hp ZL vi ng truyn Z0= th phn thc ca tr khng vo MN phi bng Z0, phn o = 0 MN c s bc t do t nht bng 2, l 2 gi tr ca cc phn t in khng.

4.3 PHI HP TR KHNG DNG ON DY CHM (Single Stub tuning)1) Khi nim: - u im: khng dng cc phn t tp trung d ch to; dng shunt stub c bit d ch to cho mch ghi gii (microstrip) hoc mch di (stripline) - Hai thng s iu chnh l khong cch d v Y hoc Z. - Chng hn vi h4.3a nu dn np nhn vo on dy cch ti 1 khong d c dng Y0 + j B th dn np ca dy chm s c chn l j B.

33Su t m b i: www.daihoc.com.vn

- Vi h4.3b nu tr khng ca on dy ni ti, cch ti on bng d, l Z0+jX th tr khng dy chm ni tip (series stub) c chn l jX. 2) Shunt Stub: V d: Cho ZL = 15 + j 10 (), thit k hai mng phi hp dng 1 dy chm mc song song ghp vi ng truyn 50 . Gi thit tn s phi hp l 2 GHz v ti gm c 1 in tr v 1 cun ni tip. gii: (phng php dng Smith chart) - Tm im zL = 0,3 + j 0,2. - V ng trn SWR tng ng v chuyn i thnh dn np yL (ly i xng tm ca im zL) - Khi dch trn ng dy th khng i nn tng ng vi php dch chuyn trn ng SWR. Y0 + j B ) - ng SWR ct vng 1 + j b ti 2 im y1, y2 (y0 = Y 0 - Khong cch d c cho bi 1 trong 2 gi tr tng ng trn thang WTG d1 = 0,328 0,284 = 0,044 d2 = (0,5 0,284) + 0,171 = 0,387 (0,284 tng ng vi yL) y1 = 1 j 1,33 y2 = 1 + j 1,33 dn np dy chm cho li gii y1 l j 1,33 v li gii y2 l j 1,33. - Nu dy chm h mch th chiu di ca n c tm bi vic dch chuyn t y = 0 theo mp ngoi ca gin (g = 0) v pha ngun pht n im j 1,33 l1 = 0,147 l2 = 0,353 - nghin cu s ph thuc tn s ca 2 li gii trn, cn tm gi tr ca R v L tn s cho trc (2 GHz): R = 15 , L = 0,796 nH. Sau v th theo f (GHz). 1 * Phng php gii tch: t ZL = Y = RL + j XL L - Tr khng on ng truyn d c ti ZL kt cui

Z = Z0

(RL + jXL ) + jZ0t , t = tgd Z0 + j(RL + jXL )t

(4.7)

2 RLt (Z0 XLt)(XL + Z0t) RL (1+ t 2 ) 1 +j Y = = G + jB = Z0 2 2 (4.8) RL + (XL + X0t)2 Z0 RL + (XL + X0t)2 Z

[

]

1 - Chn d (tc t) sao cho: G = Y0 = Z , t (4.8) 2 X L RL (Z 0 RL ) + X L Z 0 t= , vi R L Z 0 RL Z 0 2

[

0

]

(4.9)

- Nu RL = Z0 th t = XL/2Z0 ->34Su t m b i: www.daihoc.com.vn

1 1 2 tg t , t 0 d = 1 ( + tg 1t ), t > 0 2

(4.10)

- tm chiu di on dy chm l, dng t trong (4.8b)B v l suy ra t BS =- B. Vi dy chm h mch => l0 B 1 B 1 = tg 1 ( ) tg 1 ( S ) = (4.11a) Y0 2 Y0 2 Vi dy chem. h mch => lS Y 1 Y 1 = tg 1 ( 0 ) tg 1 ( 0 ) = (4.11b) B 2 BS 2 Nu cc chiu di trong (4.11a,b) c gi tr m th chiu di cn tm s c c nh cng thm on /2. 3) Dy chm ni tip: V d: Ghp ZL= 100 + j80() vo ng truyn 50 dng mt dy chm h mch mc ni tip.Tn s hot ng 2GHz, ti gm 1 in tr v 1 cun mc ni tip. Gii: Theo phng php dng gin Smith - Tm im tr khng chun ha ZL = 2 + j1,6 , v vng SWR. - Vi trng hp dy chm ni tip dng gin tr khng - ng trn SWR ct vng 1+jx ti 2 im Z1, Z2. - i chiu trn thang WTG d1 = 0,328 0,208= 0,120 d2 = (0,5 0,208) + 0,172 = 0,463 - Tr khng chun ha (1) z1 = 1 j 1,33 (1) z2= 1 + j 1,33 - (1) yu cu on chm c tr khng j 1,33. di ca 1 dy chm hmch c th tm c khi xut pht t z = . Dch chuyn dc theo mp ngoi ca gin (T= 0) v pha ngun ti im j 1,33 l1 = 0,397 l2 = 0,103 = 0,25 0,147 = 0,5 0,103 . * kho st s ph thuc vo tn s ca SWR cn tnh ra R = 100 v L = 6,37 nH ri v li s mch dng kt qu trn. V hnh

* Phng php gii tch: t YL=

1 = GL + BL Zl

- Dn np vo on d c ti kt cui : 35Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Y = Y0

(GL + jBL ) + jY0t , t = tgd Y0 + j(GL + jBL )tZ = R + jX = 1 Y

(4.12)

=> tr khng vo :Vi

GL (1+ t 2 ) R= 2 GL + (BL + Y0t)22 GL t (Y0 tBL )(BL + Y0t ) X= 2 Y0 GL + (BL + Y0t )2

(4.13a)

[

]

(4.13b)

- Cn tm d sao cho R = Z0 = 1/Y0 t (4.13a) Y0 (GL Y0)t2 2BL Y0 t + (GLY0 GL2 BL2) = 0 2 BL GL (Y0 GL ) 2 + BL Y0 t= , vi GL Y0 GL Y0

[

]

(4.14)

t =- T t => d :

BL , vi GL = Y0 2Y0

1 1 2 tg t , t 0 d = 1 ( + tg 1t ), t > 0 2 - Dng t v (4.13b) => cm khng X, yu cu XS = -X => + Dy chm ngn mch : lS X 1 X 1 = tg 1 ( ) tg 1 ( S ) = Z0 2 Z0 2 + Dy chem. h mch : l0 Z 1 Z 1 = tg 1 ( 0 ) tg 1 ( 0 ) = X 2 XS 2

(4.15)

(4.16a)

(4.16b)

4.4 B GHP MT PHN T BC SNG- Cc b ghp nhiu on c th dng tng hp cc b phi hp tr khng hot ng nhiu di tn mong mun. - B ghp ch dng cho ta thun tr . - Mt ti phc c th c chuyn thnh ti thun tr bi vic s dng mt on ng truyn c chiu di thch hp gia ti v b phi hp, hoc dng on dy chm ni tip hoc song song ph hp. K thut ny thng dn ti thay i s ph thuc tn s ca ti tng ng v gy ra gim rng bng ca s phi hp tr khng.

36Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Trong tit ny chng ta s kho st rng bng thng nh l mt hm ca s mt phi hp tr khng lm tin cho cc b ghp nhiu khu phn sau. (4.25) Z1 = Z 0 Z l Khi tn s f f0, th di in l 0/4, khi tr khng vo ca on ghp l :Z in = Z 1Z Z 0 Z 1 (Z l Z 0 ) + jt Z 1 Z 0 Z l - H s phn x = = in Z in + Z 0 Z 1 (Z l + Z 0 ) + jt Z 1 2 Z 0 Z l Z l Z 0 = Z l + Z 0 + 2 jt Z 0 Z l 1 = {1 + 4Z 0 Z L (Z L Z 0 ) 2 sec 2 }12 Zl Z0 = cos 2 Z0Zl2

Z L + jZ 1t Z 1 + jZ L t

( 4.26 )

( (

) )

( 4.27 ) (4.28) (4.29) ( 4.30)

[

]

- Gi m l gi tr bin cc i c th chp nhn c th rng bng ca b ghp c nh ngha l : = 2 m 2 2 Z0Zl m cos n = Zl Zo 1 2m

(4.31) (4.32)

rng bng t i

f f thng c biu din theo %:100 (%) fo fo

rng bng ca b ghp tng nu ZL Z0 Ni sng non TEM (ng dn sng) h s truyn khng cn l hm tuyn tnh ca tn s do tr khng sng s ph thuc tn s.iu ny lm phc tp hn cc c trng ca b ghp . Tuy nhin trong thc t rng bng ca b ghp thng nh sao cho khng nh hng n kt qu. nh hng ca cc in khng xut hin do s khng lin tc (s thay i kch thc ng truyn) c th c khc phc bi s iu chnh di ca on ghp.

4.5 B GHP DI RNG (Multisection matching Transformer)1) L thuyt phn x nh: Xt h s phn x ton phn gy bi s phn x ring phn t mt s gin on nh. a.B ghp 1 khu:

37Su t m b i: www.daihoc.com.vn

1 =

Z 2Z 1 Z 2+Z1

(4.34) ( 4.35) (4.36)

2 = 1 Z Z 3 = l 21 Z l+Z 2

C th tnh h s phn x tng = 1 + 12 21 3 e 2 h 2 3 e 2 jn

1 + 3 e 2 j = 1 + 1 3 e 2 j

(4.40)

* Nu s gin on gia cc tr khng Z1, Z2 v Z2, ZL l nh, th : (4.41) 1 .3 0 nu ZL > Z0; n < 0 nu ZL 33) l 4 m f 2( f 0 f m ) = =2 f0 f0 1 = 2 coqs 1 m 2 A 4 1

N

( 4.55)

4.6 TIU CHUN BODE FANO - Cc tiu chun Bode Fano cho cc dng tr khng ti khc nhau cho bitgii hn l thuyt ca gi tr h s phn x cc tiu c th c: - Gi s mun tng hp 1 mng phi hp vi p ng ca h s phn x nh hnh v (a). Khi nu dng mch ti RC (a) th

ln dw = ln 0

1

1m

dw

( 4.79)

m

= w ln

1 < m RC

- Vi ti RC c nh, w tng khi m tng - m ch = 0 khi w =0 - nu R tng v hoc C tng cht lng phi hp gim tc l mch High-Q kh phi hp hn Lowen_Q V ln1 t l vi tn hao ngc (return loss, dB) ti u vo ca mng phi

hp (MN), (4.79) c th xem nh l yu cu rng din tch gia ng cong tn hao ngc (RL) v ng = 1 (RL = o dB) phi nh hn hoc bng 1 hng s. Du = xy ra (trng hp ti u) khi ng RL c iu chnh sao cho = m trn ton bng thng v = 1 trong min cn li. iu ny ch c th c vi s phn t trong MN l v cng.

40Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Chng V: CHIA CNG SUT V GHP NH HNG5.1 GII THIU- Cc b phn chia cng sut v ghp nh hng l cc cu phn SCT th ng dng chia hoc ghp cng sut. - Vi b chia cng sut, mt tn hiu vo c chia thnh 2 hay nhiu tn hiu c cng sut nh hn. Cc b chia c th l cc cu phn 3 hoc 4 cng, c hoc khng c tn hao. - Cc mng 3 cng thng c dng T v dng cho chia cng sut - Cc mng 4 cng thng dng cho ghp nh hng hoc hn tp. - B chia cng sut thng c dng chia cn bng (3dB) - Cc b ghp nh hng c th c thit k cho vic chia cng sut ty , cn cc b ghp hn tp thng dng cho chia cng sut cn bng. - Cc b ghp hn tp thng c gc lch pha gia cc cng ra l 900 (quadrature) hoc 800 (magic T). - C rt nhiu loi ghp ng dn sng v chia cng sut c khm ph v nghin cu ti MIT Radiation Labotory trong nhng nm 40 th. - n nhng nm 50 th, 60 th chng c pht trin dng cho cng ngh ng truyn di v vi di.

5.2 CC C TRNG C BNTrong phn ny s s dng l thuyt ma trn tn x rt ra nhng c trng c bn ca cc mng 3 v 4 cng, v nh ngha cc khi nim: cch ly, ghp v tnh nh hng l nhng i lng c bn c trng cho cc b ghp v chia hn tp. 1) Mng 3 cng (T Junctions) - L dng n gin nht ca cc b chia cng sut, gm 2 cng ra v 1 cng vo. - Ma trn tn x c 9 phn t c lp V hnh S11 S12 S13 [S ] = S21 S22 S23 (5.1) S31 S32 S33 - Nu cu phn l th ng v khng cha cc vt liu bt ng hng th phi l thun nghch v [S] phi i xng. 41Su t m b i: www.daihoc.com.vn

- Thng trnh tn hao cng sut, cn phi c kt cu khng tn hao v c phi hp tr khng tt c cc cng, tuy nhin iu ny l khng th thc hin c.

42Su t m b i: www.daihoc.com.vn

* Tht vy nu tt c cc cng u phi hp th Si i = 0, i =1,3. 0 S12 S13 [S ] = S21 0 S23 (5.2) S31 S32 0 - Nu mng l khng tn hao th t iu kin (3.53) ma trn tn x phi l unita S12 2 + S13 2 = 1 2 2 S12 + S 23 = 1 (5.3a,b,c) 2 2 S13 + S 23 = 1 * S 13 . S 23 = 0 * S 23 . S 12 = 0

(5.3d,e,f)

S . S 13 = 0* 12

Cc iu kin (5.3d-f) -> S12, S23, S13 = 0 -> mu thun - Vy mng 3 cng khng th ng thi thun nghch, khng tn hao v phi hp tr khng ti tt c cc cng (gi tt l phi hp). - Nu mng khng thun nghch th S i j S j i v iu kin phi hp tr khng ti cc cng v khng tn hao c th c tha mn, mng c gi l mch vng, cu to t cc vt liu bt ng hng (nh ferrite). - C th chng minh rng bt k mt mng 3 cng khng tn hao, phi hp, phi khng thun nghch (tc l 1 mch vng Circulator): + ma trn : 0 S12 S13 [S ] = S21 0 S11 (5.4) S31 S32 0 + iu kin khng tn hao =>

S .S 32 = 0 * S 21 .S 23 = 0 * S12 .S13 = 0* 31

(5.5a,b,c)

v

S12 2 + S13 2 = 1 2 2 S12 + S 23 = 1 2 2 S13 + S 23 = 1

(5.5d,e,f)

=> Hoc S12, S23, S13 = 0 , S21 = S32 = S13 = 1

(5.6a)

hoc S21, S32, S13 = 0 , S12 = S23 = S31 = 1

(5.6b)

=> Sij S ji , i,j = 1 3 , tc mng l khng thun nghch * Mt trng hp khc c th xy ra l mt mng khng tn hao, thun nghch th ch c 2 trong 3 cng l phi hp. - Gi s cng 1 v 2 l phi hp, khi :

43Su t m b i: www.daihoc.com.vn

0 S12 S13 [S ] = S12 0 S23 S13 S23 S33 khng tn hao cn c :* S13 .S 23 = 0 * * S12 .S13 + S 23 .S 33 = 0 * * S 23 .S12 + S 33 .S13 = 0

(5.7)

(5.8a,b,c)

S12 2 + S13 2 = 1 2 2 S12 + S23 = 1 2 2 2 S13 + S23 + S33 = 1

(5.8d,e,f)

Cc phng trnh d-e => S13 = S23 nn t (5.8a) => S13 = S23 = 0. Do

S12 = S33 = 1* Nhn xt: Mng bao gm 2 cu phn tch bit, mt phn c phi hp 2 cng, 1 phn khng phi hp, 1 cng * Trng hp mng 3 cng c tn hao th c th thun nghch v phi hp; y l trng hp ca b chia tr tnh. 2) Mng 4 cng (Cc b ghp nh hng)

0 S12 S13 S14 S 12 0 S23 S24 [S ] = S13 S23 0 S34 S14 S24 S34 0

(5.9)

Vi mng thun nghch, cc cng u phi hp - Nu mng khng tn hao, s c 10 phng trnh t iu kin ca ma trn unita. Chng hn xt tch ca hng 1 v hng 2, hng 3 v hng 4:* * S13 .S 23 + S14 .S 24 = 0 * * S14 .S13 + S 24 .S 23 = 0* * Nhn (5.10a) vi S 24 , (5.10b) vi S13 , tr ln nhau =>

(5.10a,b)

* S14 ( S13 S 24 ) = 0

2

2

(5.11)

Tng t cho hmg (1,3); (2,4) =>* * S13 .S 23 + S14 .S 34 = 0 * * S14 .S12 + S 34 .S 23 = 0

(5.12a,b)

Nhn (5.12a) vi S12, (5.12b) vi S34 v tr nhau =>

S 23 ( S12 S 34 ) = 0

2

2

(5.13) 44

Su t m b i: www.daihoc.com.vn

a) Nu S14 = S23 =0, ta c b ghp nh hng * T tch ca cc hng vi chnh n =>

S12 S13 S12 S 24 S13 S 34 S 24 S 342 2 2

2

2 2 2 2

=1 =1 =1 =1(5.14a,b,c,d)

S13 = S24 v S12 = S34 => * Vic gin c tip theo c thc hin bi vic hcn goc pha tham chiu trn 3 trong 4 cng. gi s chn S12 = S34 = ; S13 = ej v S24 = ej vi v l cc s thc, v l cc hng s pha cn tm (1 trong 2 c chn trc ty ). - Tch chp hng 2 v 3 =>* * S12 .S13 + S24 .S34 = 0

(5.15) (5.16)

=> Quan h gia hng s pha :

+ = + 2 n

Trong thc t thng xy ra hai trng hp : 1,Ghp i xng: = = bng nhau ), Khi :

2

( pha ca cc s hng c bin cchn

0 . j 0 [S ] = 0 j 0 j 0

j 0 0

0 j 0

(5.17)

2,Ghp phn i xng: = 0, = ( pha ca cc s hng c bin c chn ngc pha), khi :

0 0 0 0 [S ] = (5.18) 0 0 0 0 Ch : - 2 dng b ghp ch khc nhau vic chn cc mt tham chiu. - Cc bin , tun theo chng trnh :

(5.19) => Ngoi gc pha tham chiu, mt b ghp nh hng l tng ch c 1 bc t do b) Nu S13 = S24 v S12 = S34

2 + 2 =1

45Su t m b i: www.daihoc.com.vn

- Nu chn pha tham chiu sao cho S13 = S24 = v S12 = S34 = j (tho 5.16) th t (5.10a) =>* * (S23 + S14) = 0 v t (5.12a) => (S14 S23) = 0

+ Nu S14 = S23 = 0 -> li gii tng t cho php nh hng.

+ Nu = = 0 , tc l S12 = S13 = S24 = S34 = 0 , y l trng hp ca mng 2 cng ring bit. * Kt lun: Bt k mng 4 cng thun nghch khng tn hao v phi hp u l 1 b ghp nh hng. * Hot ng ca b ghp nh hng: - Cng sut cung cp vo cng 1 c ghp ti cng 3 vi h s ghpS132 = 2, phn cn li ca cng sut cung cp c ly n cng 2 vi h sS122 = 2 = 1 - 2. Trong b ghp nh hng l tng, khng c cng sut no c ly ra cng 4 (Isolated port) + Cc i lng c trng cho b ghp nh hng: - ghp (Coupling) = C =10lg(P1/P3)=-20lg (dB) (5.20a) - nh hng (Directivity) : (5.20b) D = 10lg(P3/P4) = 20lg(/S14) (dB) - cch ly (Isolation) : (5.20c) I = 10lg(P1/P4) = -20lgS14 (dB) => I = C + D (dB) (5.21) * B ghp hn tp : l trng hp ring ca b ghp nh hng vi h s ghp l 3dB hay = = 1 . C 2 dng ghp hn tp tng ng gc lch cng 2 v 3 l 22

vi :

0 1 j 0 1 1 0 0 j [S ] = 2 j 0 0 1 0 j 1 0 V gc lch pha 1800 gia ng 2 v 3 v ghp bt i xng . 0 1 1 0 1 1 0 0 1 [S ] = 2 1 0 0 1 0 1 1 0

(5.22)

(5.23)

46Su t m b i: www.daihoc.com.vn

5.3 B CHIA CNG SUT T - JUNCTION1) Gii thiu: T Junction powerdivider l trng hp n gin ca mng 3 cng, c th s dng cho chia cng sut hoc cng cng sut v c th c thc hin cho hu ht cc dng mi trng ng truyn. 2) B chia khng tn hao: - C s tch t nng lng do s gin on ti junction, dn ti nng lng tch t c th quy cho dn np tp trung B.

- iu kin phi hp tr khng u vo (Z0) 1 1 1 Yin = jB + + = (5.24) Z1 Z2 Z0 - Nu cc ng truyn l khng tn hao th cc tr khng c trng l thc, tc B = 0 v 1 1 1 + = (5.25) Z1 Z2 Z0 - Trong thc t B thng b nh cc phn t in khng (trong di tn s hp). - Cc gi tr Z1, Z2 c th c chn thay i t s chia cng sut. C th dng cc on 1/4 thay i cc tr khng ng ra (Z1, Z2) - Nu cc ng ra c phi hp th ng vo s c phi hp, nhng s khng c s cch ly gia 2 cng ra v s c s mt phi hp khi nhn vo cc cng ra. V d: Tm Z1, Z2 mt b chia T khng tn hao c Z0 = 50 v cng sut c chia theo t l 2/1. Tnh h s phn x nhn vo cc cng ra. 3) B chia tn hao: (b chia tr tnh) Mt b chia T c tn hao c th phi hp ti tt c cc cng mc d cc cng ra c th khng c cch ly. Hnh bn minh ha mt b chia dng cc in tr tp trung, c chia u cho 2 cng ra (- 3 dB) . Quan nim rng tt c cc cng u c kt ni vi Z0 th tr khng Z nhn vo cc in tr Z0/3 theo sau bi cc ng ra l: Z 4Z Z = 0 + Z0 = 0 (5.26) 3 3 Vy tr khng vo ca b chia l : Z 2Z Z in = 0 + 0 = Z 0 (5.27) 3 3 Tc l li vo phi hp vi feed line. V mng l i xng cho tt c cc cng nn phi hp ti tt c cc cng, tc l S11 = S22 = S33 = 0 Ti tm ca mng : 2Z 0 2 3 V = V1 = V1 (5.28) 2Z Z0 3 + 0 3 3

47Su t m b i: www.daihoc.com.vn

V2 = V3 =

1 V1 2

(5.29)

=>

S21 = S31 = S23 = 1 2

- Cng sut pht ra mi cng thp hn cng sut vo 6 dB. - Ma trn tn x:0 1 1 1 [S ] = 1 0 1 2 1 1 0

(5.30)

C th chng minh [S] khng unita - Cng sut u vo :

1 V12 Pin = 2 Z0- Cng sut cc u ra :

(5.31)2 1

1 P2 = P3 = 2

(12 V ) = 1 PZ0 2

in

(5.32)

=> Mt na cng sut cung cp b tn hao trn cc in tr.

5.4 B CHIA CNG SUT WILKINSON1) Gii thiu: Dng cho mch di hoc vi di. V hnh C th phn tch mch wilkinson bng cch tch thnh 2 mch n gin hn bng k thut phn tch mode chn l. 2) Php phn tch mode chn l: n gin, c th chun ha tt c cc tr khng theo Z0 v v li (h.b) vi cc ngun th ti cc cng ra. Hai in tr ngun c gi tr chun ha bng hai mc song song cho 1 in tr gi tr 1, biu th tr khng ca ngun phi hp. on /4 c tr khng c trng, chun ha Z v tr shund c gi tr chun ha r (vi chia cn bng z = 2 v r = 2). nh ngha: Hai mode ring r ca s kch thch mch (h5.4.2): mode chn vi Vg 2 = Vg 3 = 2V v mode l vi Vg 2 = - Vg 3 = 2 V. Khi chng chp 2 mode s c kch thch vi Vg2 = 4, Vg3 = 0, t tm ra cc thng s S ca mng. a. Mode chn: Vg 2 = Vg 3 = 2 Ve2 = Ve3 v khng c dng qua cc in tr r/2 v qua ngn mch gia cc input ca 2 ng truyn ti cng 1 c th tch i mng (h5.4.2) vi vic h mch ti nhng im ni trn c s sau:

48Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Khi nhn vo cng 2 thy tr khng

Z2 Z = 2e in

(5.33)

V ng truyn ging nh on /4 .Vy, nu Z = 2 th cng 2 s phi hp e vi mode chn, V2e = 1V v Z in = 1 .Tip theo s tm V1e t phng trnh ng truyn. Nu t x = 0 ti cng 1 v x = -/4 ti cng 2 th in p trn on ng truyn c th c vit: V( x ) = V + (e jx + e jx ) Vi V2e = V = jV + (1 ) = 1V 4 +1 V1e = V (0) = V + (1 + ) = jV 1= 2 2 2+ 2 => V1e = jV 20 0

(5.34)

H s phn x c nhn ti cng 1 v pha in tr chun ha 2 nn

(5.35)

b. Mode l: Vg = Vg3 = 2V => V2 = V3 v c mt in p khng dc theo on gia ca mch (h54.2) do c th tch bng cch ni t ti 2 im trn machj ct gia ca n c s sau: - Nhn vo cng 2 thy tr khng r/2 v on ng truyn song song l /4 v ngn mch ti cng 1 (nn c th xem nh h mch ti cng 2). Vy cng 2 s c phi hp nu chn r = 2. Khi V20 = 1V v V10 = 0 . Vi mode kch thch ny tan b cng sut ri trn r/2, khng c cng sut ti cng 1 3) Trng hp cc cng 2 v 3 kt cui vi ti phi hp: Tng t nh mode chn v V2 = V3 s tng ng V s (Khng c dng chy qua tr chun ho 2 nn c th b nh h.b) 2 1 Z in = 2 =1 (5.36) => 2 4) Cc b chi Wilkinson khng cn bng v N way - V s + cng thc

( )

- Gi s

P3 = K2 P2

Cc phng trnh thit k sau c th s dng:

1+ K 2 Z03 = Z0 K3

(5.37a)

Z02 = K 2 Z03 = Z0 K(1+ K 2 )1 R = Z0 K + K

(5.37b)

(5.37c)

49Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Nu K = 1 b chi cn bng. Cc ng ra phi hp vi cc tr

R2 = Zo K, R3 =

Z0 . Cc b ghp phi hp c th c dng chuyn i cc tr K

khng ra ny. * Cc b chia Winkinson cng c th c thit k c N way divider hoc combiner nh hnh v. Mch ny c th phi hp ti tt c cc cng vi s cch ly gia tt c cc cng. Hn ch ca mch l yu cu c in tr ngang khi N 3, l hn ch khi ch to dng planar. Winkinson divider c th thc hin vi cc on bc thang tng rng bng

5. 5 GHP NH HNG NG DN SNG.1) Gii thiu:Cc b ghp nh hng l cc mng 4 cng c cc c trng c bn - Cng sut ti ti cng 1 s ghp ti cng 2 (through port) v ti cng 3 (coupled port) nhng khng ti cng 4 (isolated port). - Tng t, cng sut ti cng 2 s qua cng 1 v 4, khng qua 3 . - T s cng sut ghp t 1 n 3 l C: ghp (5.20a). - Cng sut r t 1 n 4 l I: cch ly (5.20c) - nh hng D = I C (dB) l t s cng sut ti cng ghp v cng cch ly. - B ghp l tng c nh ngha c I v D = , l b ghp khng tn hao v phi hp tt c cc cng. - B ghp nh hng c th c nhiu dng: ghp ng dn sng, ghp hn tp (3 dB, quadrature hoc magic T) . 2) B ghp l Bethe: c tnh nh hng ca tt c cc b ghp nh hng c c l nh s dng cc sng hoc cc thnh phn sng ring r, ng pha cng ghp v trit tiu nhau cng cch ly. Phng php n gin nht l dng 2 ng dn sng c chung 1 l nh trong vch ngn chung gia 2 ng, b ghp nh vy gi l Bethe hole coupler.

* Nguyn l hot ng: L ghp c th thay bng cc ngun bt x tng ng, gm cc moment in v t. Moment in v moment t dc bc x sng c tnh cht i xng chn v moment t ngang bc x sng i xng l. Bng cch iu chnh bin tng i ca cc ngun ny c th lm trit tiu bc x theo hng ca cng cch ly v tng cng bc x theo hng cng ghp. iu ny c th c thc hin nh iu chnh thng sS (h5.51a) v (h5.51b).

50Su t m b i: www.daihoc.com.vn

* Cu hnh song song (h5.51a). Gi thit c sng TE10 n cng 1,

Ey = AsinHx =

xa

e jz

(5.38a)(5.38a)(5.38a)

A x j z sin e Z 10 a x j z jA cos e Hz = aZ 10 a

Vi Z10 = k00 : tr khng sng ca mode TE10 - Bin ca sng ti v sng v ca ng dn sng bn di l : 0m 2 s 2 s jA + 2 s A10 = 2 sin + 2 2 cos2 0e sin P a Z10 a a a 10

(5.40a)

0m 2 s 2 s jA 2 s 0e sin + 2 sin 2 2 cos2 A = P a Z10 a a a 10 10

(5.40b)

+ Nhn xt: Bin sng ti cng 4 ( A10 ) ni chung khc vi bin sng ti cng . trit tiu cng sut ti cng 3 ( A10 ) cn iu kin:

+ A10 = 0 sin

sa

=

0 2 = 2 2 4 k0 a 2(2 a 2 ) 02

(5.41) (5.42a) (5.42a)

Khi h s ghp l : H s nh hng l :

C = 20 lg D = 20 lg

A (dB) A10A10 (dB) + A10

* Cc bc thit k Dng (5.41) tm S (v tr ca l) Dng (5.42) xc nh r0 (bn knh l) tha mn D, C cho trc. * Cu hnh xin: L t ti v tr S = a/2, iu chnh , trit tiu sng n cng 4. Trong trng hp ny in trng khng thay i theo nhng thnh phn t trng ngang thay i theo h s cos , do c th dng (5.40) vi vic thay m = mcos . Khi vi s =a 2

+ A10 =

jA 0e 0 2 m cos P Z10 10

(5.43a)

A10 =

0m jA 0e + 2 cos P Z10 10 k02 cos = 2 2C = 20 lg 4k 2 r 3 A = 20 lg 0 0 (dB) A10 3ab

(5.43b)

iu kin A = 0 ->

+ 10

(5.44)(5.45) 51

H s ghp :

Su t m b i: www.daihoc.com.vn

V d: Thit k b ghp bethe song song cho di bng tn x - ng dn sng hot ng 9 GHz, h s ghp 20dB Gii: Cc hng s cho X band waveguide ti 9GHz, a = 0,02286m , b = 0.01016 , 0 = 0,0333m , k0 = 188,5m-1 , = 129m 1 , Z10 = 550 , P10 = 4,22.10-7 m2/ . a 1 T (5.41) => s = sin 0,972 = 9,69mm

(5.42) =>r03 => r0 = 4,15mm.

20 A 6 = 10 20 = 10 => t (5.40) => r0 theo iu kin : 0,1 =1,44.10 A10

52Su t m b i: www.daihoc.com.vn

Chng VI: B LC SIU CAO TN 6.1 GII THIUnh ngha: B lc siu cao tn l 1 mng 2 cng dng iu kin p ng tn s 1 v tr xc nh trong h thng SCT, bao gm cc loi tng t nh b lc tn s thp ng dng: bao gm tt c cc dng thng tin SCT, radar, cc h thng o dc v thy in. Lch s: T u th chin II, bi Mason, Sykes, Darlington, Fano, Lawson v Richards. - u nhng nm 503, cc nh nghin cu Stanford Research Institute ng dng phng php thng s nh nghin cu cc b lc SCT. - Hin nay hu ht cc b lc SCT c thit k s dng cc phn mm CAD trn c s phng php tn hao chn. - y vn l lnh vc ang c nghin cu mnh vi vic nghin cu tng hp b lc vi cc phn t phn b, ng dng siu dn nhit thp v cc linh kin tch cc. - Cc cu trc tun hon c cp trc tin do cc ng dng trong cc h thng sng chm, khuch i sng chy v do chng c p ng lc chn di, l c s cho phng php thng s nh. - Cc phng php thng s nh v tn hao chn u s dng m hnh cc phn t tp trung do vi cc b lc SCT, cc phng php ny cn phi c s iu chnh cho cc phn t phn b, chng hn dng cc tr khng bc thang v cc ng ghp hoc cc b copng hng ghp.

6.2 CC CU TRC TUN HON1) Gii thiu: - Mt ng truyn hoc mt ng dn sng v hn mc ti c chu k vi cc phn t in khng c gi l mt cu trc tun hon. - C th c nhiu dng, ty thuc vo mi trng ng truyn. - Thng cc phn t ti c to thnh t cc ch gin on trong ng truyn. chng c th c m hnh ha nh l cc in khng tp trung mc ngang ng truyn nh hnh v:

53Su t m b i: www.daihoc.com.vn

2) Phn tch cu trc tun han v hn: Xt cu trc m hnh nh (h6.2.2), mi cell n v chiu di d c dn np shunt qua im gia ca cell, b l dn np chun ha so vi Z0. Coi ng truyn l mt Cascade ca cc mng 2 cng ging nhau. in p v dng in ti 2 pha ca cell th n c quan h: Vn A CVn+1 (6.1) I = B DV n+1 n

Ch : A, B, C, D l cc thng s ma trn cho dy Cascade ca mt on ng truyn d/2, mt dn np shunt b v mt on ng truyn d/2, do t bng (3.1) A B cos 2 j sin 2 1 0 cos 2 j sin 2 C D = j sin cos jb 1 j sin cos 2 2 2 2 b b b j (sin + cos ) (cos 2 sin ) 2 2 = b b b j (sin + cos ) cos sin 2 2 2

(6.2)

Vi = kd * Vi sng truyn theo hng +Z phi c :

V( z ) = V( 0 ) e zI ( z ) = I ( 0 ) e zVi mt phng pha tham chiu ti z =0 - Ti cc nt :

(6.3a) (6.3b)

Vn+1 = Vn e d I n+1 = I ned=.> =>V n A I = C n A e d C

(6.4a) (6.4a)

B V n +1 V n +1 e d = D V n +1 I n +1 e d

B Vn +1 D e d Vn +1

(6.5) (6.6) (6.7)

Cho li gii khng tm thng th phi c : AD + e 2d ( A + D)ed BC = 0 AD BC =1 =>Coshd =

* Nu = + j =>

A+ D b = cos sin 2 2

b Coshd = CoshdCoshd + j sinhd.sin d = cos sin 2 => = 0 hoc = 0 (V v phi thun thc)

(6.8)

54Su t m b i: www.daihoc.com.vn

+ Trng hp 1: = 0, o : trng hp khng suy gim (sng) v c nh ngha l gii thng ca cu trc. Khi (6.8) b Coshd = cos sin (6.9a) 2 c th gii tm nu ln ca v phi 1, v khi s c v s gi tr tha mn (6.9a). + Trng hp 2: 0, = 0,: sng b suy gim theo chiu di ng truyn, y l gii chn (stop band) ca cu trc. V ng truyn l khng tn hao nn cng sut b phn x ngc tr li u vo ca ng truyn t (6.8)

b Coshd = cos sin 1 2

(6.9b)b 2

- (6.9b) ch c mt li gii > 0 cho sng chy dng. Nu cos sin 1 th (6.9.b) thu c t (6.8) bng cch cho = . Khi tt c cc ti tp trung trn ng truyn u l cc on 2 do tr khng vo ging nh trng hp = 0. * Vy ty thuc vo tn s v gi tr dn np chun ha m ng truyn ti tun hon c th l Pass band hoc Stopband v do c th xem nh l mt b lc. in p v dng ch c ngha ti cc u cui ca Unit cell. Sng p v dng lc ny c tn l cc sng bloch, tng ng nh cc sng n hi lan truyn qua mng tinh th tun hon. + nh ngha: Tr khng c trng ti cc u cui ca cell n v

ZB = Z0

V n +1 I n +1

(6.10)

-

(V cc Vn+1 l cc i lng chun ha) Cc ZB c tn l cc tr khng Bloch. A e d V n + 1 + BI T (6.5) =>

(

)

n +1

= 0

V t (6.10) =>

ZB = ZB =

(

BZ 0 A e d

) BZ0

t (6.6) =>

2A A D m

( A + D )2 4

(6.11)

Vi cc cell n v i xng , A = D

ZB =

BZ0 A2 1

(6.12)

Cc li gii tng ng tr khng c trng cho cc sng chy dng v m. Vi mng i xng, cc tr khang ny ng thi c chp nhn v khi chiu ca I n + 1 c nh ngha ngc li tr khng dng. T (6.2) B lun thun o - nu = 0, 0 => ZB thc - nu = 0, = 0 => ZB o 55Su t m b i: www.daihoc.com.vn

3) Cu trc tun hon c kt cui: ZL Gi s cu trc hot ng Passband

Vn = V0+ e jnd + V0e jnd

(6.13a)

In = I eVi

+ jnd 0

+I e

jnd 0

V0+ jnd V0 jnd = +e + e ZB ZB

(6.13b) (6.14a) (6.14b)

Vn+ = V0+e jnd : sng ti Vn+ = V0+e jnd : sng phn x

=>

Vn+ Vn Vn = V +V , I n = + + ZB ZB+ n n

(6.15)

- Ti ti (n = N) :+ VN VN + + VN = V +V = ZL I N = ZL B B + N N

(6.16)(6.17)

V = V

n + n

ZL = ZL

+ ZB ZB

1 1

+ Nu cell dn v l i xng (A = D) ZB = ZB = ZB =>

=

ZL ZB ZL + ZB

(6.18)

6.3 THIT K B LC BNG PHNG PHP THNG S NH1) Tr khng nh v hm truyn cho cc mng 2 cng: Xt mng 2 cng ty nh hnh v: nh ngha: + Zi1: Tr khng vo ti cng 1 khi cng 2 kt cui vi zi2. + Zi2: Tr khng vo ti cng 2 khi cng 1 kt cui vi zi1. Vy c 2 cng u phi hp khi cng kt cui vi cc tr khng nh ca chng. Chng ta s tm biu thc cho Zi1, Zi2 theo ABCD: V1 = AV 2 + BI 2 (6.22) I 1 = CV 2 + DI 2 Tr khng vo ti cng 1 khi cng 2 kt cui vi Zi2 :Z in1 = V1 AV2 + BI2 AZi 2 + B = = I1 CV2 + DI2 CZi 2 + D

(6.23)

(V V2 = Z i 2 I 2 ). AD BC =1 => 56Su t m b i: www.daihoc.com.vn

V2 = DV1 BI 1 I 2 = CV1 + AI 1

(6.24) (6.25) (6.26)

=>

Z in2 =

V2 DV1 BI 1 DV1 + BI 1 = = CV1 + AI 1 I2 CZ i1 + D

- Zin1 = Z1 , Zin2 = Z2 => Z i1 D B = Z i 2 ( A CZi1 ) =>Z i1 = AB , Zi2 = CD BD AC

(6.27)

DZ V Z in2 = in1 A

Nu mng i xng (A=D) th Zi1 = Zi2 * Hm truyn in p : xt mng nh (h.6.3.2)

B V2 = DV BI1 = D V1 1 Zi1 (V V1 = I1 Z i1 ) =>

(6.28)

V2 B D = D = AD BC Zi1 A V1

(

)

(6.29a)

I2 V A AD BC = C 1 + A = D I1 I1+ H s

(

)

(6.29b)

D nghch o nhau (6.29a) v (6.29b) v c gi l t s chuyn A

i ngc. + Phn cn li c nh ngha l h s lan truyn ca mng

e = AD BC=>

(6.30)

cosh = AD

(6.31)

57Su t m b i: www.daihoc.com.vn