Bağ Doku Bağ Doku HücreleriHücreleri

Prof. Dr. Şenol ErtürkoğluProf. Dr. Şenol Ertürkoğlu

Bağ Doku HücreleriBağ Doku Hücreleri

Fibroblast, Fibrosit, miyofibroblastFibroblast, Fibrosit, miyofibroblast MakrofajMakrofaj Mast hücreleriMast hücreleri Plasma hücreleriPlasma hücreleri Yağ hücreleriYağ hücreleri Farklılaşmamış mezenkimal hücrelerFarklılaşmamış mezenkimal hücreler Pigment hücreleriPigment hücreleri

Fibrosit (Desmosit) Fibrosit (Desmosit)

Dokunun en yaygın hücresiDokunun en yaygın hücresi

Desmosit Desmosit

Mezenkimden kökenlenir Mezenkimden kökenlenir

Desmosit Desmosit

ÖzellikleriÖzellikleri

Oval, kromatinden fakir, büyük, bir ya da birkaç Oval, kromatinden fakir, büyük, bir ya da birkaç nukleolusa sahip tek bir nüvenukleolusa sahip tek bir nüve

Lizozomlar çok az, pinozistoz vesikülleri çokLizozomlar çok az, pinozistoz vesikülleri çok

DesmositDesmosit

Görevleri Görevleri Kollagen Kollagen ((sitoplazmalarında tropokollagensitoplazmalarında tropokollagen

oluştururlar)oluştururlar)

Elastin Elastin SentezlerSentezler GlikozaminoglikanlarınıGlikozaminoglikanlarını GlikoproteinleriniGlikoproteinlerini

Desmosit Desmosit

Görevleri Görevleri Büyüme faktörlerinin üretimiBüyüme faktörlerinin üretimi

hücre büyümesi ve farklılaşmasıhücre büyümesi ve farklılaşması

DesmositDesmosit

GörevleriGörevleri Bazal laminanın yenilenmesini sağlayan bazı Bazal laminanın yenilenmesini sağlayan bazı

enzimlerin sentezienzimlerin sentezi

İLTİHAP VE YARA İYİLEŞMESİ İLTİHAP VE YARA İYİLEŞMESİ !!!!!!

DesmositDesmosit

Foksiyonel şekillerine göre;Foksiyonel şekillerine göre;

Aktif desmosit Aktif desmosit

İnaktif desmosit İnaktif desmosit

Desmosit Desmosit

Aktif DesmositAktif Desmosit Daha büyükDaha büyük Bol düzensiz dallanmış Bol düzensiz dallanmış

sitoplazmasitoplazma Ovoid, büyük ve mat Ovoid, büyük ve mat

boyanan ince kromatinli , boyanan ince kromatinli , nüvenüve

GER çok iyi gelişmişGER çok iyi gelişmiş Golgi iyi gelişmişGolgi iyi gelişmiş

Desmosit Desmosit

İnaktif Desmositİnaktif Desmosit

Daha küçük Daha küçük İğ şeklindeİğ şeklinde Sitoplazmik uzantılarının Sitoplazmik uzantılarının

sayısı daha azsayısı daha az Nüve daha küçük, daha Nüve daha küçük, daha

koyu ve uzuncakoyu ve uzunca GER çok az gelişmişGER çok az gelişmiş Golgi küçükGolgi küçük

Yara İyileşmesiYara İyileşmesi

FİBROBLASTFİBROBLAST

MİYOBLASTMİYOBLAST

Periferik kısımda mikrofilamentPeriferik kısımda mikrofilament paketleripaketleri Hücre organelleri hücre ortasına yerleşirHücre organelleri hücre ortasına yerleşir Nüve düzensiz hale gelirNüve düzensiz hale gelir

Histiosit (Makrofaj)Histiosit (Makrofaj)

En sık görülen 2.Tip hücre

Fagositozyeteneği

Monositlerdenkökenlenir

Tek nüve

MakrofajMakrofaj TEM;TEM; Yuvarlak görülürlerYuvarlak görülürler Mikrovilluslar, pinositoz Mikrovilluslar, pinositoz

vesiküllerivesikülleri Nüveleri girintili çıkıntılıNüveleri girintili çıkıntılı Tek nukleolusTek nukleolus Sitoplazma hücre Sitoplazma hücre

organellerince zenginorganellerince zengin Büyük vakuoller hücre Büyük vakuoller hücre

yüzeyi yakınında, küçük yüzeyi yakınında, küçük vesiküller her yerdevesiküller her yerde

Makrofaj Makrofaj

Makrofaj Makrofaj

Lizozomlar Lizozomlar !!!!!!

primer, sekonder lizozomprimer, sekonder lizozom Periferde mikrofilament, Periferde mikrofilament,

mikrotübüllermikrotübüller Mitokondrileri uzamışMitokondrileri uzamış Az miktarda yağ Az miktarda yağ

damlaları, serbest damlaları, serbest ribozomlar, ribozomlar, poliribozomlar poliribozomlar

MakrofajMakrofaj

UYARIUYARI

Makrofaj Makrofaj Hücre çapı Hücre çapı Yüzeyi düzensiz hale gelirYüzeyi düzensiz hale gelir Yalancı ayaklar Yalancı ayaklar Hücre organelleriHücre organelleri

Makrofaj Makrofaj

GörevleriGörevleri Hareket ve fagositoz yetenekleri nedeniyle Hareket ve fagositoz yetenekleri nedeniyle

organizmayı korurlarorganizmayı korurlar

Lizozim, elastaz, kollagenaz enzimlerini Lizozim, elastaz, kollagenaz enzimlerini sentezlerlesentezlerle

Vücuda giren antijenleri içlerine alıp komşu Vücuda giren antijenleri içlerine alıp komşu oldukları lenfosit ve plazma hücrelerine bilgi oldukları lenfosit ve plazma hücrelerine bilgi aktarırlaraktarırlar

Labrosit (Mast Hücresi)Labrosit (Mast Hücresi)

Sitoplazmada bazofilSitoplazmada bazofil

büyük granül büyük granül Yuvarlağımsı, Yuvarlağımsı,

poligonal hücrelerpoligonal hücreler Koyu, küçük ,eksentrik Koyu, küçük ,eksentrik

yerleşimli nüveyerleşimli nüve

İskelet kas fibrilleriarasındaki

bağ dokusundaki mast h.AZUR

Peritonel sıvıdakiMast h.

Toluidin mavisi

Mast HücresiMast Hücresi

TEM;TEM; Santral nüveli, büyük Santral nüveli, büyük

hücrelerhücreler Sitoplazma eldiven Sitoplazma eldiven

parmaklı çıkıntılar içerirparmaklı çıkıntılar içerir Golgi iyi gelişmişGolgi iyi gelişmiş Küçük çaplı E.RKüçük çaplı E.R Mikrotübüller az, Mikrotübüller az,

mikrofilamentler çokmikrofilamentler çok

Mast Hücresi Mast Hücresi

Bazofil granüller Bazofil granüller METAKROMAZİ METAKROMAZİ !!

suda erir !!!suda erir !!!

Mast hücresiMast hücresi

Granüller bir zarla çevrili;Granüller bir zarla çevrili; 3 çeşit3 çeşit Silindirik lamelli granülalarSilindirik lamelli granülalar (insanda) (insanda) 22 bölümden oluşur.1. bölüm şekilsiz, 2.bölüm bölümden oluşur.1. bölüm şekilsiz, 2.bölüm

konsantrik lamellerden meydana gelirkonsantrik lamellerden meydana gelir Matriksi silindirik yapılar içermeyen Matriksi silindirik yapılar içermeyen

granülalargranülalar yoğunlukları değişkenyoğunlukları değişken İnce çizgili para kristalin yapılı granülalarİnce çizgili para kristalin yapılı granülalar

Mast HücresiMast Hücresi

GörevleriGörevleri Granüller Granüller heparinheparin içerir içerir

kan pıhtılaşmasını önlerkan pıhtılaşmasını önler

HEPARİNOSİT !!!HEPARİNOSİT !!!

Mast hücresiMast hücresi GörevleriGörevleri Mast hücresiMast hücresi Kan damarıKan damarı heparinheparin

Mast hücresiMast hücresi Kan damarıKan damarı Bağ dokusuBağ dokusu

heparinheparin

Mast hücresiMast hücresi

GörevleriGörevleri

HİSTİDİN HİSTAMİN HİSTİDİN HİSTAMİN

damar geçirgenliği damar geçirgenliği damar genişlerdamar genişler

Mast HücresiMast Hücresi

ALKALİN FOSFATAZ HALKALİN FOSFATAZ H idrolitikidrolitik

PROTEAZ PROTEAZ enzimlerenzimler

SPESİFİK OLMAYAN ESTRAZSPESİFİK OLMAYAN ESTRAZ

Bünyelerinde Bulundururlar !Bünyelerinde Bulundururlar !

Pigment HücreleriPigment Hücreleri (Kramatosit) (Kramatosit)

Sitoplazma uzantılıSitoplazma uzantılı Sitoplazmada siyah ve Sitoplazmada siyah ve

yuvarlak yuvarlak melanin melanin pigmenti pigmenti ile dolu ile dolu melanozom melanozom denilen denilen granüller bulunurgranüller bulunur

Ektodermal kökenli Ektodermal kökenli Nöral kristadan Nöral kristadan

meydana gelirlermeydana gelirler

Pigment HücresiPigment Hücresi

İNSANDA;İNSANDA;

Gözde;Koroidea,

İris

Deride;Dermad

a

Pigment HücresiPigment Hücresi

Melanini Melanini kendileri yaparlarkendileri yaparlar Melanin, lipofuksin, hemosiderin Melanin, lipofuksin, hemosiderin dış dış

ortamdan alırlarortamdan alırlar

pigmentleşmiş hücrepigmentleşmiş hücre

pigment bazen bulunurpigment bazen bulunur

Pigmentleşmiş HücrePigmentleşmiş Hücre

İNSANDA; İNSANDA;

seröz zarlar, gudde bağ dokularında, seröz zarlar, gudde bağ dokularında, barsak lamina propreası limforetiküler barsak lamina propreası limforetiküler dokusund bulunurdokusund bulunur

Plazmositler Plazmositler

B Lenfositlerinin farklılaşması sonucu oluşurlarB Lenfositlerinin farklılaşması sonucu oluşurlar Gevşek bağ dokusunda Gevşek bağ dokusunda

Seröz zarlarda, guddelerin bağ dokularında, Seröz zarlarda, guddelerin bağ dokularında, limforetiküler dokularda bulunurlarlimforetiküler dokularda bulunurlar

Yeni doğmuşta , doğumdan sonra ortaya çıkarYeni doğmuşta , doğumdan sonra ortaya çıkar

Plazmosit Plazmosit

Sitoplazma çok bazofilSitoplazma çok bazofil Eksentrik, yuvarlak nüveEksentrik, yuvarlak nüve Kromatin ,araba Kromatin ,araba

tekerleği dingilleri gibi tekerleği dingilleri gibi dizilmişdizilmiş

Nüve kenarında juksta-Nüve kenarında juksta-nuklear vakuol nuklear vakuol

Mitokondri noktacık Mitokondri noktacık şeklinde,periferdeşeklinde,periferde

Plasmosit Plasmosit

GER boldurGER boldur Heterokromatin nüve Heterokromatin nüve

zarına yakınzarına yakın Nukleolus santralNukleolus santral Golgi incedir, yassı Golgi incedir, yassı

kesecikleri içerirkesecikleri içerir

PlasmositPlasmosit

Russel cisimcikleri (yuvarlak)Russel cisimcikleri (yuvarlak) GER cisimcikleri içinde yoğunlaşan GER cisimcikleri içinde yoğunlaşan

materyalden meydana gelirlermateryalden meydana gelirler Russel cisimcikleri çok miktarda nüve ve Golgi Russel cisimcikleri çok miktarda nüve ve Golgi

cihazını köşeye iterse ve sitoplazmayı kaparsa cihazını köşeye iterse ve sitoplazmayı kaparsa ‘‘’NOTT’’’NOTT’’ hücresi adını alır hücresi adını alır

Ergositoplazmik kesecikler çok yoğun madde Ergositoplazmik kesecikler çok yoğun madde içerirleriçerirler

PlasmositPlasmosit

Görevleri Görevleri PlasmositPlasmosit

antikorantikor Genetik hastalık olan ‘Agammaglobulinli’ Genetik hastalık olan ‘Agammaglobulinli’

hastalarda plasmosit hastalarda plasmosit ve antijen ve antijen uyarısına cevap vermezleruyarısına cevap vermezler

Adiposit (Yağ hücresi)Adiposit (Yağ hücresi)

Yarı sıvı yağ damlacıkları ile bütünüyle Yarı sıvı yağ damlacıkları ile bütünüyle dolu, oldukça büyük, kese biçimli dolu, oldukça büyük, kese biçimli

Hücrelerin büyüklüğü, şahsın;Hücrelerin büyüklüğü, şahsın;

yaşayaşa

cinsiyetecinsiyete

yapısınayapısına

organizma içinde bulunduğu yere göreorganizma içinde bulunduğu yere göre

Farklar gösterirFarklar gösterir

Yağ Hücresi Yağ Hücresi

Unilokular yağ h.AZUR

Unilokular yağ h.Osmium tetroksit

Unilokular yağ h.SUDAN

Yağ Hücresi Yağ Hücresi

2 ÇEŞİT;2 ÇEŞİT; Univakuoler yağ hücresi: Univakuoler yağ hücresi: Sitoplazmada Sitoplazmada

bir tek yağ damlacığı,nüve yassı, periferik bir tek yağ damlacığı,nüve yassı, periferik olarak yer alır.Birbirlerine karşılıklı basınç olarak yer alır.Birbirlerine karşılıklı basınç uygularlar.bu nedenle çok köşelidirler.uygularlar.bu nedenle çok köşelidirler.

Plurivakuoler yağ hücresi: Plurivakuoler yağ hücresi: Yuvarlak+keseYuvarlak+kese

Şeklinde, nüve ortada, sitoplazmada birçok Şeklinde, nüve ortada, sitoplazmada birçok yağ damlacığıyağ damlacığı

Yağ HücresiYağ Hücresi YAĞIN İÇERİĞİ;YAĞIN İÇERİĞİ; GliserinGliserin KolesterinKolesterin LesitinLesitin Serbest yağ asitleriSerbest yağ asitleri Olein,margarin,palmitin ve stearinOlein,margarin,palmitin ve stearin Serbest yağ asitleriSerbest yağ asitleri Yağ asitlerinin kalsiyum tuzları ile beraberce Yağ asitlerinin kalsiyum tuzları ile beraberce

meydana getirdikleri sabunlarmeydana getirdikleri sabunlar Yağda eriyen lipokrom maddesiYağda eriyen lipokrom maddesi

Yağ Hücresi Yağ Hücresi Hücre içi yağa;Hücre içi yağa; sulu asitler ve alkalin etki etmez !!!sulu asitler ve alkalin etki etmez !!!

AlkolAlkolEterEterKloroform Etki Eder Kloroform Etki Eder BenzolBenzolKsilol Ksilol toluoltoluol

Yağ HücresiYağ Hücresi

Boyanabilmesi için;Boyanabilmesi için;

sudan IIIsudan III

sudan siyahısudan siyahı

scharlach kırmızısıscharlach kırmızısı

osmium tetroksit hem tesbit eder hem osmium tetroksit hem tesbit eder hem boyarboyar

Farklılaşmamış Farklılaşmamış Mezenşimal HücrelerMezenşimal Hücreler

Şekilce fibroblastlara benzerlerŞekilce fibroblastlara benzerler Boyca fibroblastlardan küçüktürlerBoyca fibroblastlardan küçüktürler Fibroblastlar dokuda fibrillerin yakınında Fibroblastlar dokuda fibrillerin yakınında

olduğu halde bu hücreler özellikle kan olduğu halde bu hücreler özellikle kan kapillerlerinin çevresinde bulunurlarkapillerlerinin çevresinde bulunurlar

Embriyonik özellik taşırlar.Ergin bireylerin Embriyonik özellik taşırlar.Ergin bireylerin vücutlarında da bulunurlarvücutlarında da bulunurlar

TEŞEKKÜRLER