Bab 2 hubungan etnik pluraliti & pluralistik

©MahyuddinKhalid&AshrofZaki, UiTM [email protected]

BAB 2PLURALITI & MASYARAKAT PLURALISTIK DI MALAYSIA

CTU553 HUBUNGAN ETNIK

2 GARIS MASA MASYARAKAT MALAYSIA

Kesultanan Melayu Melaka

1402-1511

Penjajahan Portugis

1509-1641

Penjajahan Belanda

1641-1824

Penjajahan British

1826-19411946-1948

Penjajahan Jepun

1941-1945

Kemerdekaan1957

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA

PLURALISTIK PENJAJAHAN

PLURALISTIK PASCA MERDEKA

3

PENGENALAN

2.1

KANDUNGAN BAB 2

2.2

2.3

2.4

2.5

Hasil Pembelajaran• Menjelaskan pembentukan

pluraliti Alam Melayu• Menyatakan kesan

penjajahan dan pembentukan masyarakat pluralistik

• Menghuraikan pembentukan masyarakat pluralistik selepas era penjajahan

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



4

PENDAHULUAN

Asia Tenggara semasa pra-Eropah merupakan tempat pertemuan pelbagai tamadun dan budaya utama dunia yang didorong oleh serampang tiga mata iaitu:

• Ketuhanan (God/ Gospel)• Kekayaan (Gold)• Kemenangan (Glory)

Kerajaan Majapahit dan Srivijaya yang mengamalkan Buddha bertapak di Nusantara sejak tahun 700m.

• Kerajaan Maritim Asia Tenggara menjadi pusat pertemuan pelbagai bangsa pada era “Zaman Perdagangan” pada abad ke 12M-14M.

• Melibatkan interaksi pelbagai budaya seperti Arab pra-Islam, Hinduisme, Buddhisme, Arab Islam, dan Eropah.

Kesultanan Melayu Melaka diasaskan pada 1400m dengan kedatangan Parameswara dari Srivijaya.

• Melaka menjadi pusat kemasyarakatan dan perkembangan Islam di Alam Melayu• Agama Islam membawa pengenalan satu idealogi yang rasional, radikal dan progresif dalam

aspek kehidupan – pemerintahan dan pentadbiran –di Alam Melayu

PLURAL & PLURALITI

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



5

PLURALITI & MASYARAKAT PLURALISTIK

2 konsep utama ciri-ciri masyarakat Asia Tenggara:

Pluraliti• Bercirikan semula jadi, tanpa

paksaan dan fleksibel.

Masyarakat Pluralistik (plural society)• Bercirikan pemaksaan dan

perbezaan.

Pluraliti budaya di Tanah Melayu merupakan hasil pertemuan dan pertembungan budaya besar dunia yang

melahirkan fenomena sosial yang Istimewa di Alam Melayu

PLURAL & PLURALITI

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



6

PERBANDINGAN PLURALITI & PLURALISTIK

PERSAMAANMewujudkan masyarakat pelbagai bangsa seperti

Melayu, Cina, India, Eropah dll

Pluraliti• Semula jadi tanpa paksaan• Sukarela mencari

kehidupan dan kekayaan• Disertai ahli keluarga• Menjamin ketenangan

pemikiran dan perasaan

Pluralistik• Secara paksaan• Demi kepentingan

ekonomi dan politik Inggeris

• Tidak disertai keluarga• Tidak pernah melupakan

negara asal

PLURAL & PLURALITI

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



7

KESAN PLURALITI & PLURALISTIK

PLURALITIMewujudkan interaksi yang harmoni dengan penduduk, alam sekitar dan

sistem

Sanggup berkahwin dengan penduduk tempatan

Mengamalkan budaya seharian orang Melayu

Amalan dan adat resam pendatang diterima oleh penduduk tempatan

PLURALISTIKGagal berasimilasi dengan penduduk,

alam sekitar dan sistem

Mewujudkan kelompok masyarakat dengan sistem tersendiri

Terasing dengan kelompok lain walaupun di tempat yang sama

Gagal mengenali antara satu sama lain

PLURAL & PLURALITI

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



8

GARIS MASA MASYARAKAT PLURAL

Pluraliti• Kesultanan Melaka• Tanpa Paksaan

Masyarakat Pluralistik• Penjajahan Eropah

& Inggeris• Paksaan

Masyarakat Malaysia• Kemerdekaan• Pluraliti Baru

Kedatangan Penjajah

PENJAJAHAN

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



9

PENJAJAHAN EROPAH & INGGERIS

Portugis & Belanda

• Kuasa-kuasa Eropah seperti Portugis dan Belanda menekankan penjajahan berbentuk Imperialisme di dalam misi-misi kedatangan mereka

Pemisahan

• Titik pemisah di antara pluraliti dan masyarakat plural ialah dengan ketibaan penjajah Inggeris ke Asia Tenggara khususnya Tanah Melayu.

Inggeris

• Inggeris pula menggunakan ‘senjata’ serampang dua mata di dalam misi-misi kedatangan mereka iaitu penjajahan berbetuk Imperialisme dan Kolonialisme.

PENJAJAHAN

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



10

IMPERIALISME & KOLONIALISME

IMPERIALISME

Menjajah secara fizikal; kekayaan muka bumi spt

bijih timah dan emas diambil demi kepentingan ekonomi negara mereka

sendiri

Imperialisme British membawa masuk buruh

dari China dan India untuk mengusahakan lombong dan ladang

getah

KOLONIALISME

Menjajah secara fizikal & mental. Memperkenalkan sistem sosial, politik dan agama mereka kepada

penduduk tempatan

Kolonialisme British berjaya menjajah dan mengawal kehidupan masyarakat peribumi yang ramai dengan jumlah mereka yang

sedikit

PENJAJAHAN

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



11

PLURALITI ALAM MELAYU

Masyaraka

t

•Menetap di Kepulauan Melayu atau Nusantara dan berpindah-randah dari satu pulau ke pulau yang lain dengan bebasnya untuk berniaga, berperang, berkahwin dan sebagainya

•Mewujudkan unsur akomodasi dalam kehidupan bermasyarakat.

Diplomati

k

•Wujud hubungan peradaban antara Alam Melayu dan China serta India

•Mencapai zaman kemuncaknya pada waktu pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka

Keagamaa

n

•Alam Melayu terkenal sebagai pusat penyebaran Buddha di bawah pemerintahan Srivijaya

•Konsep Hinduisme dan Buddhisme dari aspek sosial dan kebudayaan seperti adat perkahwinan dan soal pentadbiran negara.

Ilmu &

Pemikiran

•Epistemologi ilmu pengetahuan Alam Melayu berasaskan metafizik (alam ghaib) dan animisme.

PLURALITI MELAKA

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



12

PLURALITI ZAMAN KESULTANAN MELAYU MELAKA

PEMERINTAHAN PERDAGANGANPerlembagaan Melaka dilaksana berdasarkan Islam (Kanun Melaka & Undang-undang Laut Melaka)

Perdagangan rancak hasil sistem pemerintahan terbuka dan pentadbiran pelabuhan yang sangat cekap.

Zaman keemasan dan kemuncak keagungan kerajaan Melayu.

Panglima dan laksamana Melaka proaktif mengawal keselamatan dari ancaman perompak dan lanun.

Tempat pertemuan pedagang (The Venice of The East).

Tahap keselamatan yang tinggi di Selat Melaka.

Pemerintahan diplomasi & terbuka. Kepulauan Melayu terkenal dengan rempah ratus yang dianggap barang mewah.

Sultan/pembesar mempunyai misi & visi yang hebat.

PLURALITI MELAKA

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



13

PLURALITI ZAMAN KESULTANAN MELAYU MELAKA

KEPENDUDUKAN KEBUDAYAAN

Proses penghijrahan berlaku secara alamiah/ semulajadi tanpa ada paksaan.

Keterbukaan pemerintah empayar Melaka

Para pedagang tidak memerlukan pasport & visa sebagai pengenalan diri.

Melaka maju sbg pelabuhan utama dunia, hasil rempah ratus sebagai daya tarikan, keselamatan Selat Melaka

Interaksi aktif di kalangan pelbagai bangsa dan kaum di Melaka.

Melaka menjadi kota metropolitan serta kota multi budaya

PLURALITI MELAKA

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



14

MASYARAKAT PLURALISTIK ZAMAN PENJAJAHAN

PRINSIP

Pemisahan negara dari agama: •Pentadbiran negara oleh penjajah; manakala hal ehwal Islam dan adat istiadat Melayu diletakkan di bawah Sultan.

Ini berbeza dengan sistem di zaman sebelum Inggeris di mana tiada pengasingan kuasa berlaku kerana Raja dan Sultan mempunyai kuasa mutlak.

Pengagihan kuasa:•Kehakiman, Eksekutif dan Perundangan serta Federalism•Wujud sistem persekutuan berlapis (Persekutuan Tanah Melayu dan Persekutuan Malaysia)

Setiap pihak hanya menjalankan bidang kuasa masing-masing dan tidak boleh bercampuraduk.


©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



15


DASAR

Ilmu:•Ilmu kolonial yang berasaskan sains moden yang bersifat rasional dan saintifik telah mencorakkan dasar-dasar pentadbiran, ekonomi dan pendidikan penjajah

Pentadbiran:•Sistem pentadbiran yang memisahkan di antara negara dan agama.

Ekonomi:•Berubah dari pertanian sara diri kepada sistem ekonomi perindustrian dan perdagangan (sistem ekonomi kapitalis).

Pendidikan:•Dwi-sistem iaitu pendidikan agama dan pendidikan sekular.


©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



16


SISTEM DAN STRUKTUR

SEBELUM PENJAJAHAN SELEPAS PENJAJAHAN

Sistem kerajaan yang mencantumkan kedua-dua aspek agama dan negara.

Pemisahan di antara agama dan negara iaitu

Raja merujuk kepada penasihat agama untuk membuat keputusan penting negara.

Negara ditadbir oleh pentadbir sekular dan agama diletakkan di bawah kuasa Sultan-Sultan Melayu.

Agamawan dan raja saling berperanan di dalam sistem kerajaan tersebut.

Kerajaan yang peranan agama dan negara saling bertautan (KERAJAAN).

Kerajaan yang telah memisahkan di antara negara dan agama (kerajaan).


©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



17

MASYARAKAT PLURALISTIK PASCA MERDEKA

POLITIK PERLEMBAGAANPolitik dipengaruhi aspek etnik dan mengamalkan demokrasi secara berkesan

Sumber segala perundangan dan panduan asas kepada pelaksanaan sistem politik.

Kerjasama parti-parti politik – Parti Perikatan (1974).

2 peringkat kontrak sosial; Pertama: Zaman Pluraliti Kedua : Zaman Masyarakat Pluralistik

Hubungan lebih bersifat utilitarian dan hubungan jaringan silang budaya merentasi etnik.

Zaman Pluraliti: Antara Sang Sapurba dan Demang Lebar DaunZaman Masyarakat Pluralistik: Antara Kaum-Kaum di Malaysia

Dasar-dasar kerajaan mengukuhkan kerjasama dan hubungan harmoni antara etnik.

Perlembagaan berlandaskan kontrak sosial antara kaumPLURALISTIK

PASCA MERDEKA

©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



18


PENDIDIKAN

Zaman penjajahan British terdapat 3 peringkat pendidikan:•Inggeris ; rendah dan menengah•Melayu ; rendah dan agama•Vernakular ; Cina dan Tamil

Sistem pendidikan kebangsaan pascamerdeka berasaskan •keseragaman kurikulum •sukatan mata pelajaran •orientasi

Penyata Razak (1956) dan Penyata Rahman Talib (1960) bermatlamat:•Menyatukan etnik-etnik di bawah satu sistem pendidikan dengan menggunakan bahasa pengantar tunggal

Akta Pendidikan 1957:•Sekolah pelbagai aliran dan pengajaran menggunakan bahasa ibunda•Sekolah Cina dan Tamil wajib mengajar Bahasa Melayu.•Pengajaran subjek tertentu seperti Geografi dan Sejarah yang berteraskan Malaysia.•Kurikulum tidak lagi berteraskan negara asal

Dasar pendidikan mempunyai matlamat jangka panjang dalam membentuk sektor ekonomi di Malaysia.


©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



19


EKONOMI

Mengamalkan sistem ekonomi dualisme:1. Sistem ekonomi moden:perdagangan dan perusahaan moden, tertumpu di

bandar, pengurusan dan organisasi moden2. Sistem ekonomi pertanian; komoditi padi dan perikanan, tertumpu di luar

bandar dan didominasi Melayu

Rancangan pembangunan ekonomi negara digiatkan bagi mengatasi masalah sosioekonomi dan sosiopolitik.•Rancangan pramerdeka•Rancangan selepas merdeka•Perancangan dalam DEB•Dasar-Dasar Pembangunan Negara

Dasar-dasar pembangunan negara dirangka bagi mewujudkan keseimbangan ekonomi.


©eM

KAy

©eMKAy

PLURAL & PLURALITI

PENJAJAHAN

PLURALITI MELAKA



20

PENGUKUHAN Jelaskan TIGA (3) bentuk proses asimilasi pelbagai etnik dalam masyarakat

Melayu Islam di Melaka. Bincangkan TIGA (3) faktor utama menjadikan Melaka sebagai kota

metropolitan. Huraikan EMPAT (4) elemen utama yang membuktikan Kerajaan Melayu

Melaka sebagai sebuah kerajaan Islam. Huraikan EMPAT (4) elemen penting yang berkait rapat dengan pembentukan

masyarakat pluralistik selepas merdeka. Huraikan EMPAT (4) faktor penyumbang kepada pluraliti di Zaman Kesultanan

Melayu Melaka pada abad ke-15M. Jelaskan TIGA (3) faktor pembentukan pluraliti di Malaysia. Huraikan TIGA (3) bentuk asimililasi antara golongan imigran dengan

masyarakat Malaysia. Bincangkan EMPAT (4) langkah yang perlu di ambil bagi menangani krisis

masyrakat pluralistik di Malaysia

Bab 2 hubungan etnik pluraliti & pluralistik

Education

Transcript of Bab 2 hubungan etnik pluraliti & pluralistik