B 1 o ellhnorwmaikos kosmos thn epoxh tou xristou
45
Transcript of B 1 o ellhnorwmaikos kosmos thn epoxh tou xristou
Ο Ελλθνορωμαϊκόσ κόςμοσ τθν εποχι του Χριςτοφ
ςτθ γθ Ιςραιλ
1 Ποια ςτοιχεία πρζπει να γνωρίηει κάποιοσ για να κατανοιςει καλφτερα τθ ηωι και το ζργο του Ιθςοφ
Για να κατανοιςουμε τθ ηωι το ζργο και τθν προςφοράτου Χριςτοφ ςτον κόςμο κα πρζπει να γνωρίςουμε το χϊρο ςτον οποίο ζδραςε αλλά και τισ κοινωνικζσ κρθςκευτικζσ και οικονομικζσ
ςυνκικεσ που επικρατοφςαν τθν εποχι εκείνθ
Σο κράτοσ του Οκταβιανοφ Αυγοφςτου (32 πΧ - 14 μΧ)
Η χϊρα ςτθν οποία ζηθςε καιζδραςε ο Χριςτόσ δεν είχεςυγκεκριμζνο όνομαΧωριηόταν ςε τρεισ επαρχίεσΗ νότια επαρχία ονομαηότανΙουδαία και είχε πρωτεφουςατθν ΙερουςαλιμΗ κεντρικι επαρχία ονομαηόταναμάρεια και είχε πρωτεφουςατθ αμάρειαΗ βόρεια επαρχία ονομαηότανΓαλιλαία και είχε ωσ κζντρο τθλίμνθ Γενθςαρζτ
2 Πωσ ονομάηονταν οι κυριότερεσ περιοχζσ
τθσ πατρίδασ του Χριςτοφ
3 Που οφείλεται το όνομα Παλαιςτίνθ
Σο όνομα Παλαιςτίνθ το ζδωςαν εκδικθτικά οι Ρωμαίοιτο 139 μΧ για τθν ταπείνωςθ που δζχτθκαν από ζναμικρό λαό
τα χρόνια του Ιθςοφ προτιμότερθ ιταν θ ονομαςίαΧϊρα των Ιςραθλιτϊν Σο όνομα Ιςραθλίτθσ ιτανεπικρατζςτερο από τισ ονομαςίεσ Εβραίοσ ι Ιουδαίοσ
4 Ποιο κα ιταν το καταλλθλότερο όνομα τθσ περιοχισ
Εβραίοσ Προζρχεται από τθν εβραϊκι ρίηα ldquoivriheverrdquo που ςθμαίνει ldquoπερνάωπζραrdquo και αναφζρεται ςτο πζραςμα του Ιορδάνθ Ποταμοφ από τουσ Εβραίουσκατά τθν Ζξοδο από τθν Αίγυπτο προσ ςτθν Γθ τθσ Χαναάν (άλλοι ιςχυρίηονταιότι αφορά το πζραςμα από τον Ευφράτθ όταν ο Αβραάμ μετανάςτευςε απότθν Μεςοποταμία)Ιςραθλίτθσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo Η μετάφραςθ είναι ldquoαυτόσ πουανικει ςτο λαό που κατάγεται από τον Ιακώβrdquo Ο Ιακϊβ μετά από μια πάλθ μετον Θεό άλλαξε το όνομα ςε Ιςραιλ (ςθμαίνει ldquoο Θεόσ τον ενδυνάμωςεrdquo) καιζτςι ζχουμε τουσ Ιςραθλίτεσ ndash τουσ απογόνουσ του ΙακϊβΙουδαίοσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo και του ldquoιςραθλίτθσrdquo Η ρίηαπροζρχεται από το όνομα μιασ εκ των πιο ςθμαντικϊν των 12 φυλϊν τουΑρχαίου Ιςραιλ τθσ Φυλισ του ΙοφδαΌταν οι αρχαίοι ιςραθλίτεσ γφριςαν από τθν αιχμαλωςία ςτθν Βαβυλϊναεγκαταςτάκθκαν ςτο ζδαφοσ τθσ φυλισ του Ιοφδα φμφωνα με τουσΠροφιτεσ ο Μεςςίασ κα ζπρεπε να προζρχεται από τθν φυλι του Ιοφδα καιάρα ςφμφωνα με τον Χριςτιανιςμό ο Ιθςοφσ ανικε ςτθν φυλι του ΙοφδαΙςραθλινόσ Ο υπικοοσ του ςφγχρονου κράτουσ του Ιςραιλ Μπορεί να είναιεβραίοσ χριςτιανόσ ορκόδοξοσ ι κακολικόσ μουςουλμάνοσ ςιΐτθσ ι ςουνίτθσμπαχαΐ κτλ Ο όροσ δθμιουργικθκε το 1948
5 Ποια ιταν θ ζκταςθ και πόςοι οι κάτοικοι τθσ περιοχισ
Οι Ιςραθλίτεσ αποτελοφςαν το 110 του πλθκυςμοφ τθστότε ρωμαϊκισ αυτοκρατορίασ
ε άλλεσ χϊρεσ ηοφςαν 4-6εκατομμφρια Ιςραθλίτεσ πουονομάηονταν Ιουδαίοι τθσΔιαςποράσ
6 Οι Ιςραθλίτεσ τθσΔιαςποράσ ιταν πολλοί
Η ζκταςθ τθσ χϊρασ αυτισ ιταν όςθ περίπου θ ζκταςθ τθσΠελοποννιςου (30000 τ χμ) και ο πλθκυςμόσ τθσ ςτα χρόνια τουΧριςτοφ ιταν 15-2 εκατομμφρια κάτοικοι
7 Περιγράψτε τα ςφνορα του Ιςραιλ
Η χϊρα αυτι ςυνόρευεδυτικά με τθ Μεςόγειοανατολικά με τον Ιορδάνθποταμό και τθ ΝεκράΘάλαςςα βόρεια με τα όρθΛίβανοσ και Ερμϊν και νότιαμε τθν ζρθμο του ινά
8 Γιατί θ περιοχι ιταν χϊροσ διζλευςθσ πολλϊν λαϊν
Διαςχιηόταν από δφο δρόμουσ τθνπαραλιακι και τθ βαςιλικι οδό πουςυνζδεαν ςθμαντικοφσ πολιτιςμοφσ καιχϊρεσ (Αραβικι χερςόνθςο ΒόρειαΑφρικι και Ινδία με τθ νοτιοανατολικιΕυρϊπθ)
Επειδι μια μικρθ χώρα βρίςκεταιςε καίρια γεωπολιτικι κζςθδικαιώνονται οι ισχυροί να τηνκατακτοφν και να την ρημάζουν
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
1 Ποια ςτοιχεία πρζπει να γνωρίηει κάποιοσ για να κατανοιςει καλφτερα τθ ηωι και το ζργο του Ιθςοφ
Για να κατανοιςουμε τθ ηωι το ζργο και τθν προςφοράτου Χριςτοφ ςτον κόςμο κα πρζπει να γνωρίςουμε το χϊρο ςτον οποίο ζδραςε αλλά και τισ κοινωνικζσ κρθςκευτικζσ και οικονομικζσ
ςυνκικεσ που επικρατοφςαν τθν εποχι εκείνθ
Σο κράτοσ του Οκταβιανοφ Αυγοφςτου (32 πΧ - 14 μΧ)
Η χϊρα ςτθν οποία ζηθςε καιζδραςε ο Χριςτόσ δεν είχεςυγκεκριμζνο όνομαΧωριηόταν ςε τρεισ επαρχίεσΗ νότια επαρχία ονομαηότανΙουδαία και είχε πρωτεφουςατθν ΙερουςαλιμΗ κεντρικι επαρχία ονομαηόταναμάρεια και είχε πρωτεφουςατθ αμάρειαΗ βόρεια επαρχία ονομαηότανΓαλιλαία και είχε ωσ κζντρο τθλίμνθ Γενθςαρζτ
2 Πωσ ονομάηονταν οι κυριότερεσ περιοχζσ
τθσ πατρίδασ του Χριςτοφ
3 Που οφείλεται το όνομα Παλαιςτίνθ
Σο όνομα Παλαιςτίνθ το ζδωςαν εκδικθτικά οι Ρωμαίοιτο 139 μΧ για τθν ταπείνωςθ που δζχτθκαν από ζναμικρό λαό
τα χρόνια του Ιθςοφ προτιμότερθ ιταν θ ονομαςίαΧϊρα των Ιςραθλιτϊν Σο όνομα Ιςραθλίτθσ ιτανεπικρατζςτερο από τισ ονομαςίεσ Εβραίοσ ι Ιουδαίοσ
4 Ποιο κα ιταν το καταλλθλότερο όνομα τθσ περιοχισ
Εβραίοσ Προζρχεται από τθν εβραϊκι ρίηα ldquoivriheverrdquo που ςθμαίνει ldquoπερνάωπζραrdquo και αναφζρεται ςτο πζραςμα του Ιορδάνθ Ποταμοφ από τουσ Εβραίουσκατά τθν Ζξοδο από τθν Αίγυπτο προσ ςτθν Γθ τθσ Χαναάν (άλλοι ιςχυρίηονταιότι αφορά το πζραςμα από τον Ευφράτθ όταν ο Αβραάμ μετανάςτευςε απότθν Μεςοποταμία)Ιςραθλίτθσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo Η μετάφραςθ είναι ldquoαυτόσ πουανικει ςτο λαό που κατάγεται από τον Ιακώβrdquo Ο Ιακϊβ μετά από μια πάλθ μετον Θεό άλλαξε το όνομα ςε Ιςραιλ (ςθμαίνει ldquoο Θεόσ τον ενδυνάμωςεrdquo) καιζτςι ζχουμε τουσ Ιςραθλίτεσ ndash τουσ απογόνουσ του ΙακϊβΙουδαίοσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo και του ldquoιςραθλίτθσrdquo Η ρίηαπροζρχεται από το όνομα μιασ εκ των πιο ςθμαντικϊν των 12 φυλϊν τουΑρχαίου Ιςραιλ τθσ Φυλισ του ΙοφδαΌταν οι αρχαίοι ιςραθλίτεσ γφριςαν από τθν αιχμαλωςία ςτθν Βαβυλϊναεγκαταςτάκθκαν ςτο ζδαφοσ τθσ φυλισ του Ιοφδα φμφωνα με τουσΠροφιτεσ ο Μεςςίασ κα ζπρεπε να προζρχεται από τθν φυλι του Ιοφδα καιάρα ςφμφωνα με τον Χριςτιανιςμό ο Ιθςοφσ ανικε ςτθν φυλι του ΙοφδαΙςραθλινόσ Ο υπικοοσ του ςφγχρονου κράτουσ του Ιςραιλ Μπορεί να είναιεβραίοσ χριςτιανόσ ορκόδοξοσ ι κακολικόσ μουςουλμάνοσ ςιΐτθσ ι ςουνίτθσμπαχαΐ κτλ Ο όροσ δθμιουργικθκε το 1948
5 Ποια ιταν θ ζκταςθ και πόςοι οι κάτοικοι τθσ περιοχισ
Οι Ιςραθλίτεσ αποτελοφςαν το 110 του πλθκυςμοφ τθστότε ρωμαϊκισ αυτοκρατορίασ
ε άλλεσ χϊρεσ ηοφςαν 4-6εκατομμφρια Ιςραθλίτεσ πουονομάηονταν Ιουδαίοι τθσΔιαςποράσ
6 Οι Ιςραθλίτεσ τθσΔιαςποράσ ιταν πολλοί
Η ζκταςθ τθσ χϊρασ αυτισ ιταν όςθ περίπου θ ζκταςθ τθσΠελοποννιςου (30000 τ χμ) και ο πλθκυςμόσ τθσ ςτα χρόνια τουΧριςτοφ ιταν 15-2 εκατομμφρια κάτοικοι
7 Περιγράψτε τα ςφνορα του Ιςραιλ
Η χϊρα αυτι ςυνόρευεδυτικά με τθ Μεςόγειοανατολικά με τον Ιορδάνθποταμό και τθ ΝεκράΘάλαςςα βόρεια με τα όρθΛίβανοσ και Ερμϊν και νότιαμε τθν ζρθμο του ινά
8 Γιατί θ περιοχι ιταν χϊροσ διζλευςθσ πολλϊν λαϊν
Διαςχιηόταν από δφο δρόμουσ τθνπαραλιακι και τθ βαςιλικι οδό πουςυνζδεαν ςθμαντικοφσ πολιτιςμοφσ καιχϊρεσ (Αραβικι χερςόνθςο ΒόρειαΑφρικι και Ινδία με τθ νοτιοανατολικιΕυρϊπθ)
Επειδι μια μικρθ χώρα βρίςκεταιςε καίρια γεωπολιτικι κζςθδικαιώνονται οι ισχυροί να τηνκατακτοφν και να την ρημάζουν
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Σο κράτοσ του Οκταβιανοφ Αυγοφςτου (32 πΧ - 14 μΧ)
Η χϊρα ςτθν οποία ζηθςε καιζδραςε ο Χριςτόσ δεν είχεςυγκεκριμζνο όνομαΧωριηόταν ςε τρεισ επαρχίεσΗ νότια επαρχία ονομαηότανΙουδαία και είχε πρωτεφουςατθν ΙερουςαλιμΗ κεντρικι επαρχία ονομαηόταναμάρεια και είχε πρωτεφουςατθ αμάρειαΗ βόρεια επαρχία ονομαηότανΓαλιλαία και είχε ωσ κζντρο τθλίμνθ Γενθςαρζτ
2 Πωσ ονομάηονταν οι κυριότερεσ περιοχζσ
τθσ πατρίδασ του Χριςτοφ
3 Που οφείλεται το όνομα Παλαιςτίνθ
Σο όνομα Παλαιςτίνθ το ζδωςαν εκδικθτικά οι Ρωμαίοιτο 139 μΧ για τθν ταπείνωςθ που δζχτθκαν από ζναμικρό λαό
τα χρόνια του Ιθςοφ προτιμότερθ ιταν θ ονομαςίαΧϊρα των Ιςραθλιτϊν Σο όνομα Ιςραθλίτθσ ιτανεπικρατζςτερο από τισ ονομαςίεσ Εβραίοσ ι Ιουδαίοσ
4 Ποιο κα ιταν το καταλλθλότερο όνομα τθσ περιοχισ
Εβραίοσ Προζρχεται από τθν εβραϊκι ρίηα ldquoivriheverrdquo που ςθμαίνει ldquoπερνάωπζραrdquo και αναφζρεται ςτο πζραςμα του Ιορδάνθ Ποταμοφ από τουσ Εβραίουσκατά τθν Ζξοδο από τθν Αίγυπτο προσ ςτθν Γθ τθσ Χαναάν (άλλοι ιςχυρίηονταιότι αφορά το πζραςμα από τον Ευφράτθ όταν ο Αβραάμ μετανάςτευςε απότθν Μεςοποταμία)Ιςραθλίτθσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo Η μετάφραςθ είναι ldquoαυτόσ πουανικει ςτο λαό που κατάγεται από τον Ιακώβrdquo Ο Ιακϊβ μετά από μια πάλθ μετον Θεό άλλαξε το όνομα ςε Ιςραιλ (ςθμαίνει ldquoο Θεόσ τον ενδυνάμωςεrdquo) καιζτςι ζχουμε τουσ Ιςραθλίτεσ ndash τουσ απογόνουσ του ΙακϊβΙουδαίοσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo και του ldquoιςραθλίτθσrdquo Η ρίηαπροζρχεται από το όνομα μιασ εκ των πιο ςθμαντικϊν των 12 φυλϊν τουΑρχαίου Ιςραιλ τθσ Φυλισ του ΙοφδαΌταν οι αρχαίοι ιςραθλίτεσ γφριςαν από τθν αιχμαλωςία ςτθν Βαβυλϊναεγκαταςτάκθκαν ςτο ζδαφοσ τθσ φυλισ του Ιοφδα φμφωνα με τουσΠροφιτεσ ο Μεςςίασ κα ζπρεπε να προζρχεται από τθν φυλι του Ιοφδα καιάρα ςφμφωνα με τον Χριςτιανιςμό ο Ιθςοφσ ανικε ςτθν φυλι του ΙοφδαΙςραθλινόσ Ο υπικοοσ του ςφγχρονου κράτουσ του Ιςραιλ Μπορεί να είναιεβραίοσ χριςτιανόσ ορκόδοξοσ ι κακολικόσ μουςουλμάνοσ ςιΐτθσ ι ςουνίτθσμπαχαΐ κτλ Ο όροσ δθμιουργικθκε το 1948
5 Ποια ιταν θ ζκταςθ και πόςοι οι κάτοικοι τθσ περιοχισ
Οι Ιςραθλίτεσ αποτελοφςαν το 110 του πλθκυςμοφ τθστότε ρωμαϊκισ αυτοκρατορίασ
ε άλλεσ χϊρεσ ηοφςαν 4-6εκατομμφρια Ιςραθλίτεσ πουονομάηονταν Ιουδαίοι τθσΔιαςποράσ
6 Οι Ιςραθλίτεσ τθσΔιαςποράσ ιταν πολλοί
Η ζκταςθ τθσ χϊρασ αυτισ ιταν όςθ περίπου θ ζκταςθ τθσΠελοποννιςου (30000 τ χμ) και ο πλθκυςμόσ τθσ ςτα χρόνια τουΧριςτοφ ιταν 15-2 εκατομμφρια κάτοικοι
7 Περιγράψτε τα ςφνορα του Ιςραιλ
Η χϊρα αυτι ςυνόρευεδυτικά με τθ Μεςόγειοανατολικά με τον Ιορδάνθποταμό και τθ ΝεκράΘάλαςςα βόρεια με τα όρθΛίβανοσ και Ερμϊν και νότιαμε τθν ζρθμο του ινά
8 Γιατί θ περιοχι ιταν χϊροσ διζλευςθσ πολλϊν λαϊν
Διαςχιηόταν από δφο δρόμουσ τθνπαραλιακι και τθ βαςιλικι οδό πουςυνζδεαν ςθμαντικοφσ πολιτιςμοφσ καιχϊρεσ (Αραβικι χερςόνθςο ΒόρειαΑφρικι και Ινδία με τθ νοτιοανατολικιΕυρϊπθ)
Επειδι μια μικρθ χώρα βρίςκεταιςε καίρια γεωπολιτικι κζςθδικαιώνονται οι ισχυροί να τηνκατακτοφν και να την ρημάζουν
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Η χϊρα ςτθν οποία ζηθςε καιζδραςε ο Χριςτόσ δεν είχεςυγκεκριμζνο όνομαΧωριηόταν ςε τρεισ επαρχίεσΗ νότια επαρχία ονομαηότανΙουδαία και είχε πρωτεφουςατθν ΙερουςαλιμΗ κεντρικι επαρχία ονομαηόταναμάρεια και είχε πρωτεφουςατθ αμάρειαΗ βόρεια επαρχία ονομαηότανΓαλιλαία και είχε ωσ κζντρο τθλίμνθ Γενθςαρζτ
2 Πωσ ονομάηονταν οι κυριότερεσ περιοχζσ
τθσ πατρίδασ του Χριςτοφ
3 Που οφείλεται το όνομα Παλαιςτίνθ
Σο όνομα Παλαιςτίνθ το ζδωςαν εκδικθτικά οι Ρωμαίοιτο 139 μΧ για τθν ταπείνωςθ που δζχτθκαν από ζναμικρό λαό
τα χρόνια του Ιθςοφ προτιμότερθ ιταν θ ονομαςίαΧϊρα των Ιςραθλιτϊν Σο όνομα Ιςραθλίτθσ ιτανεπικρατζςτερο από τισ ονομαςίεσ Εβραίοσ ι Ιουδαίοσ
4 Ποιο κα ιταν το καταλλθλότερο όνομα τθσ περιοχισ
Εβραίοσ Προζρχεται από τθν εβραϊκι ρίηα ldquoivriheverrdquo που ςθμαίνει ldquoπερνάωπζραrdquo και αναφζρεται ςτο πζραςμα του Ιορδάνθ Ποταμοφ από τουσ Εβραίουσκατά τθν Ζξοδο από τθν Αίγυπτο προσ ςτθν Γθ τθσ Χαναάν (άλλοι ιςχυρίηονταιότι αφορά το πζραςμα από τον Ευφράτθ όταν ο Αβραάμ μετανάςτευςε απότθν Μεςοποταμία)Ιςραθλίτθσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo Η μετάφραςθ είναι ldquoαυτόσ πουανικει ςτο λαό που κατάγεται από τον Ιακώβrdquo Ο Ιακϊβ μετά από μια πάλθ μετον Θεό άλλαξε το όνομα ςε Ιςραιλ (ςθμαίνει ldquoο Θεόσ τον ενδυνάμωςεrdquo) καιζτςι ζχουμε τουσ Ιςραθλίτεσ ndash τουσ απογόνουσ του ΙακϊβΙουδαίοσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo και του ldquoιςραθλίτθσrdquo Η ρίηαπροζρχεται από το όνομα μιασ εκ των πιο ςθμαντικϊν των 12 φυλϊν τουΑρχαίου Ιςραιλ τθσ Φυλισ του ΙοφδαΌταν οι αρχαίοι ιςραθλίτεσ γφριςαν από τθν αιχμαλωςία ςτθν Βαβυλϊναεγκαταςτάκθκαν ςτο ζδαφοσ τθσ φυλισ του Ιοφδα φμφωνα με τουσΠροφιτεσ ο Μεςςίασ κα ζπρεπε να προζρχεται από τθν φυλι του Ιοφδα καιάρα ςφμφωνα με τον Χριςτιανιςμό ο Ιθςοφσ ανικε ςτθν φυλι του ΙοφδαΙςραθλινόσ Ο υπικοοσ του ςφγχρονου κράτουσ του Ιςραιλ Μπορεί να είναιεβραίοσ χριςτιανόσ ορκόδοξοσ ι κακολικόσ μουςουλμάνοσ ςιΐτθσ ι ςουνίτθσμπαχαΐ κτλ Ο όροσ δθμιουργικθκε το 1948
5 Ποια ιταν θ ζκταςθ και πόςοι οι κάτοικοι τθσ περιοχισ
Οι Ιςραθλίτεσ αποτελοφςαν το 110 του πλθκυςμοφ τθστότε ρωμαϊκισ αυτοκρατορίασ
ε άλλεσ χϊρεσ ηοφςαν 4-6εκατομμφρια Ιςραθλίτεσ πουονομάηονταν Ιουδαίοι τθσΔιαςποράσ
6 Οι Ιςραθλίτεσ τθσΔιαςποράσ ιταν πολλοί
Η ζκταςθ τθσ χϊρασ αυτισ ιταν όςθ περίπου θ ζκταςθ τθσΠελοποννιςου (30000 τ χμ) και ο πλθκυςμόσ τθσ ςτα χρόνια τουΧριςτοφ ιταν 15-2 εκατομμφρια κάτοικοι
7 Περιγράψτε τα ςφνορα του Ιςραιλ
Η χϊρα αυτι ςυνόρευεδυτικά με τθ Μεςόγειοανατολικά με τον Ιορδάνθποταμό και τθ ΝεκράΘάλαςςα βόρεια με τα όρθΛίβανοσ και Ερμϊν και νότιαμε τθν ζρθμο του ινά
8 Γιατί θ περιοχι ιταν χϊροσ διζλευςθσ πολλϊν λαϊν
Διαςχιηόταν από δφο δρόμουσ τθνπαραλιακι και τθ βαςιλικι οδό πουςυνζδεαν ςθμαντικοφσ πολιτιςμοφσ καιχϊρεσ (Αραβικι χερςόνθςο ΒόρειαΑφρικι και Ινδία με τθ νοτιοανατολικιΕυρϊπθ)
Επειδι μια μικρθ χώρα βρίςκεταιςε καίρια γεωπολιτικι κζςθδικαιώνονται οι ισχυροί να τηνκατακτοφν και να την ρημάζουν
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
3 Που οφείλεται το όνομα Παλαιςτίνθ
Σο όνομα Παλαιςτίνθ το ζδωςαν εκδικθτικά οι Ρωμαίοιτο 139 μΧ για τθν ταπείνωςθ που δζχτθκαν από ζναμικρό λαό
τα χρόνια του Ιθςοφ προτιμότερθ ιταν θ ονομαςίαΧϊρα των Ιςραθλιτϊν Σο όνομα Ιςραθλίτθσ ιτανεπικρατζςτερο από τισ ονομαςίεσ Εβραίοσ ι Ιουδαίοσ
4 Ποιο κα ιταν το καταλλθλότερο όνομα τθσ περιοχισ
Εβραίοσ Προζρχεται από τθν εβραϊκι ρίηα ldquoivriheverrdquo που ςθμαίνει ldquoπερνάωπζραrdquo και αναφζρεται ςτο πζραςμα του Ιορδάνθ Ποταμοφ από τουσ Εβραίουσκατά τθν Ζξοδο από τθν Αίγυπτο προσ ςτθν Γθ τθσ Χαναάν (άλλοι ιςχυρίηονταιότι αφορά το πζραςμα από τον Ευφράτθ όταν ο Αβραάμ μετανάςτευςε απότθν Μεςοποταμία)Ιςραθλίτθσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo Η μετάφραςθ είναι ldquoαυτόσ πουανικει ςτο λαό που κατάγεται από τον Ιακώβrdquo Ο Ιακϊβ μετά από μια πάλθ μετον Θεό άλλαξε το όνομα ςε Ιςραιλ (ςθμαίνει ldquoο Θεόσ τον ενδυνάμωςεrdquo) καιζτςι ζχουμε τουσ Ιςραθλίτεσ ndash τουσ απογόνουσ του ΙακϊβΙουδαίοσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo και του ldquoιςραθλίτθσrdquo Η ρίηαπροζρχεται από το όνομα μιασ εκ των πιο ςθμαντικϊν των 12 φυλϊν τουΑρχαίου Ιςραιλ τθσ Φυλισ του ΙοφδαΌταν οι αρχαίοι ιςραθλίτεσ γφριςαν από τθν αιχμαλωςία ςτθν Βαβυλϊναεγκαταςτάκθκαν ςτο ζδαφοσ τθσ φυλισ του Ιοφδα φμφωνα με τουσΠροφιτεσ ο Μεςςίασ κα ζπρεπε να προζρχεται από τθν φυλι του Ιοφδα καιάρα ςφμφωνα με τον Χριςτιανιςμό ο Ιθςοφσ ανικε ςτθν φυλι του ΙοφδαΙςραθλινόσ Ο υπικοοσ του ςφγχρονου κράτουσ του Ιςραιλ Μπορεί να είναιεβραίοσ χριςτιανόσ ορκόδοξοσ ι κακολικόσ μουςουλμάνοσ ςιΐτθσ ι ςουνίτθσμπαχαΐ κτλ Ο όροσ δθμιουργικθκε το 1948
5 Ποια ιταν θ ζκταςθ και πόςοι οι κάτοικοι τθσ περιοχισ
Οι Ιςραθλίτεσ αποτελοφςαν το 110 του πλθκυςμοφ τθστότε ρωμαϊκισ αυτοκρατορίασ
ε άλλεσ χϊρεσ ηοφςαν 4-6εκατομμφρια Ιςραθλίτεσ πουονομάηονταν Ιουδαίοι τθσΔιαςποράσ
6 Οι Ιςραθλίτεσ τθσΔιαςποράσ ιταν πολλοί
Η ζκταςθ τθσ χϊρασ αυτισ ιταν όςθ περίπου θ ζκταςθ τθσΠελοποννιςου (30000 τ χμ) και ο πλθκυςμόσ τθσ ςτα χρόνια τουΧριςτοφ ιταν 15-2 εκατομμφρια κάτοικοι
7 Περιγράψτε τα ςφνορα του Ιςραιλ
Η χϊρα αυτι ςυνόρευεδυτικά με τθ Μεςόγειοανατολικά με τον Ιορδάνθποταμό και τθ ΝεκράΘάλαςςα βόρεια με τα όρθΛίβανοσ και Ερμϊν και νότιαμε τθν ζρθμο του ινά
8 Γιατί θ περιοχι ιταν χϊροσ διζλευςθσ πολλϊν λαϊν
Διαςχιηόταν από δφο δρόμουσ τθνπαραλιακι και τθ βαςιλικι οδό πουςυνζδεαν ςθμαντικοφσ πολιτιςμοφσ καιχϊρεσ (Αραβικι χερςόνθςο ΒόρειαΑφρικι και Ινδία με τθ νοτιοανατολικιΕυρϊπθ)
Επειδι μια μικρθ χώρα βρίςκεταιςε καίρια γεωπολιτικι κζςθδικαιώνονται οι ισχυροί να τηνκατακτοφν και να την ρημάζουν
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Εβραίοσ Προζρχεται από τθν εβραϊκι ρίηα ldquoivriheverrdquo που ςθμαίνει ldquoπερνάωπζραrdquo και αναφζρεται ςτο πζραςμα του Ιορδάνθ Ποταμοφ από τουσ Εβραίουσκατά τθν Ζξοδο από τθν Αίγυπτο προσ ςτθν Γθ τθσ Χαναάν (άλλοι ιςχυρίηονταιότι αφορά το πζραςμα από τον Ευφράτθ όταν ο Αβραάμ μετανάςτευςε απότθν Μεςοποταμία)Ιςραθλίτθσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo Η μετάφραςθ είναι ldquoαυτόσ πουανικει ςτο λαό που κατάγεται από τον Ιακώβrdquo Ο Ιακϊβ μετά από μια πάλθ μετον Θεό άλλαξε το όνομα ςε Ιςραιλ (ςθμαίνει ldquoο Θεόσ τον ενδυνάμωςεrdquo) καιζτςι ζχουμε τουσ Ιςραθλίτεσ ndash τουσ απογόνουσ του ΙακϊβΙουδαίοσ Ακριβζσ ςυνϊνυμο του ldquoεβραίοσrdquo και του ldquoιςραθλίτθσrdquo Η ρίηαπροζρχεται από το όνομα μιασ εκ των πιο ςθμαντικϊν των 12 φυλϊν τουΑρχαίου Ιςραιλ τθσ Φυλισ του ΙοφδαΌταν οι αρχαίοι ιςραθλίτεσ γφριςαν από τθν αιχμαλωςία ςτθν Βαβυλϊναεγκαταςτάκθκαν ςτο ζδαφοσ τθσ φυλισ του Ιοφδα φμφωνα με τουσΠροφιτεσ ο Μεςςίασ κα ζπρεπε να προζρχεται από τθν φυλι του Ιοφδα καιάρα ςφμφωνα με τον Χριςτιανιςμό ο Ιθςοφσ ανικε ςτθν φυλι του ΙοφδαΙςραθλινόσ Ο υπικοοσ του ςφγχρονου κράτουσ του Ιςραιλ Μπορεί να είναιεβραίοσ χριςτιανόσ ορκόδοξοσ ι κακολικόσ μουςουλμάνοσ ςιΐτθσ ι ςουνίτθσμπαχαΐ κτλ Ο όροσ δθμιουργικθκε το 1948
5 Ποια ιταν θ ζκταςθ και πόςοι οι κάτοικοι τθσ περιοχισ
Οι Ιςραθλίτεσ αποτελοφςαν το 110 του πλθκυςμοφ τθστότε ρωμαϊκισ αυτοκρατορίασ
ε άλλεσ χϊρεσ ηοφςαν 4-6εκατομμφρια Ιςραθλίτεσ πουονομάηονταν Ιουδαίοι τθσΔιαςποράσ
6 Οι Ιςραθλίτεσ τθσΔιαςποράσ ιταν πολλοί
Η ζκταςθ τθσ χϊρασ αυτισ ιταν όςθ περίπου θ ζκταςθ τθσΠελοποννιςου (30000 τ χμ) και ο πλθκυςμόσ τθσ ςτα χρόνια τουΧριςτοφ ιταν 15-2 εκατομμφρια κάτοικοι
7 Περιγράψτε τα ςφνορα του Ιςραιλ
Η χϊρα αυτι ςυνόρευεδυτικά με τθ Μεςόγειοανατολικά με τον Ιορδάνθποταμό και τθ ΝεκράΘάλαςςα βόρεια με τα όρθΛίβανοσ και Ερμϊν και νότιαμε τθν ζρθμο του ινά
8 Γιατί θ περιοχι ιταν χϊροσ διζλευςθσ πολλϊν λαϊν
Διαςχιηόταν από δφο δρόμουσ τθνπαραλιακι και τθ βαςιλικι οδό πουςυνζδεαν ςθμαντικοφσ πολιτιςμοφσ καιχϊρεσ (Αραβικι χερςόνθςο ΒόρειαΑφρικι και Ινδία με τθ νοτιοανατολικιΕυρϊπθ)
Επειδι μια μικρθ χώρα βρίςκεταιςε καίρια γεωπολιτικι κζςθδικαιώνονται οι ισχυροί να τηνκατακτοφν και να την ρημάζουν
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
5 Ποια ιταν θ ζκταςθ και πόςοι οι κάτοικοι τθσ περιοχισ
Οι Ιςραθλίτεσ αποτελοφςαν το 110 του πλθκυςμοφ τθστότε ρωμαϊκισ αυτοκρατορίασ
ε άλλεσ χϊρεσ ηοφςαν 4-6εκατομμφρια Ιςραθλίτεσ πουονομάηονταν Ιουδαίοι τθσΔιαςποράσ
6 Οι Ιςραθλίτεσ τθσΔιαςποράσ ιταν πολλοί
Η ζκταςθ τθσ χϊρασ αυτισ ιταν όςθ περίπου θ ζκταςθ τθσΠελοποννιςου (30000 τ χμ) και ο πλθκυςμόσ τθσ ςτα χρόνια τουΧριςτοφ ιταν 15-2 εκατομμφρια κάτοικοι
7 Περιγράψτε τα ςφνορα του Ιςραιλ
Η χϊρα αυτι ςυνόρευεδυτικά με τθ Μεςόγειοανατολικά με τον Ιορδάνθποταμό και τθ ΝεκράΘάλαςςα βόρεια με τα όρθΛίβανοσ και Ερμϊν και νότιαμε τθν ζρθμο του ινά
8 Γιατί θ περιοχι ιταν χϊροσ διζλευςθσ πολλϊν λαϊν
Διαςχιηόταν από δφο δρόμουσ τθνπαραλιακι και τθ βαςιλικι οδό πουςυνζδεαν ςθμαντικοφσ πολιτιςμοφσ καιχϊρεσ (Αραβικι χερςόνθςο ΒόρειαΑφρικι και Ινδία με τθ νοτιοανατολικιΕυρϊπθ)
Επειδι μια μικρθ χώρα βρίςκεταιςε καίρια γεωπολιτικι κζςθδικαιώνονται οι ισχυροί να τηνκατακτοφν και να την ρημάζουν
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
7 Περιγράψτε τα ςφνορα του Ιςραιλ
Η χϊρα αυτι ςυνόρευεδυτικά με τθ Μεςόγειοανατολικά με τον Ιορδάνθποταμό και τθ ΝεκράΘάλαςςα βόρεια με τα όρθΛίβανοσ και Ερμϊν και νότιαμε τθν ζρθμο του ινά
8 Γιατί θ περιοχι ιταν χϊροσ διζλευςθσ πολλϊν λαϊν
Διαςχιηόταν από δφο δρόμουσ τθνπαραλιακι και τθ βαςιλικι οδό πουςυνζδεαν ςθμαντικοφσ πολιτιςμοφσ καιχϊρεσ (Αραβικι χερςόνθςο ΒόρειαΑφρικι και Ινδία με τθ νοτιοανατολικιΕυρϊπθ)
Επειδι μια μικρθ χώρα βρίςκεταιςε καίρια γεωπολιτικι κζςθδικαιώνονται οι ισχυροί να τηνκατακτοφν και να την ρημάζουν
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
8 Γιατί θ περιοχι ιταν χϊροσ διζλευςθσ πολλϊν λαϊν
Διαςχιηόταν από δφο δρόμουσ τθνπαραλιακι και τθ βαςιλικι οδό πουςυνζδεαν ςθμαντικοφσ πολιτιςμοφσ καιχϊρεσ (Αραβικι χερςόνθςο ΒόρειαΑφρικι και Ινδία με τθ νοτιοανατολικιΕυρϊπθ)
Επειδι μια μικρθ χώρα βρίςκεταιςε καίρια γεωπολιτικι κζςθδικαιώνονται οι ισχυροί να τηνκατακτοφν και να την ρημάζουν
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
9 Ποιοι ιταν οι κυριότεροι κατακτθτζσ τθσ περιοχισ
Αιγφπτιοι Αςςφριοι Βαβυλϊνιοι Πζρςεσ Ζλλθνεσ Ρωμαίοι Βυηαντινοί Άραβεσ ταυροφόροι Σοφρκοι (1516 -1916) Άγγλοι (1916-1948)
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
10 Αναφζρετε τρεισ γεωφυςικζσ ιδιαιτερότθτεσ
τθσ περιοχισ
1 Η λίμνθ Γεννθςαρζτ
2 Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ με τθν κοιλάδα του
3 Η Ιεριχϊ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Η λίμνθ Γεννθςαρζτ και θ γφρω πολφ εφφορθ περιοχι
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Ο Ιορδάνθσ ποταμόσ (αεροφωτογραφία) κυλάει μαιανδρικά ςε όλο το μικοσ τθσ κοιλάδαστριπλαςιάηοντασ τθν απόςταςθ μεταξφ τθσ λίμνθσ Γεννθςαρζτ και τθσ Νεκράσ Θάλαςςασ Ηορμθτικότθτά του δεν επζτρεψε τθν ανάπτυξθ τθσ ναυςιπλοΐασ και πόλεων ςτισ όχκεσ του
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Ιεριχϊ θ αρχαιότερθ πόλθ του κόςμου
Ιεριχϊ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Σο κράτοσ του Μεγάλου Αλεξάνδρου
11 Πόςα χρόνια διιρκεςε θ ελλθνικι κατοχι τθσ περιοχισ
332 πΧ -168 πΧ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
12 Πωσ φαίνεται θ ελλθνιςτικι επίδραςθ
bull τθ γλϊςςα όπωσ φαίνεται από το γεγονόσ ότια) Πολλοί Ιςραθλίτεσ μιλοφςαν τθν ελλθνιςτικι γλϊςςαβ) Ζπαιρναν ελλθνικά ονόματα (Πζτροσ Ανδρζασ Φίλιπποσ) ι εξελλινιηαν ταεβραϊκά ονόματα (το Ελιακίμ ζγινε Άλκιμοσ και το Γιόςουα Ιάςων)γ) Σα 27 βιβλία τθσ Καινισ Διακικθσ γράφτθκαν ςτθν ελλθνιςτικι γλϊςςαδ) Πολλζσ πόλεισ και περιοχζσ είχαν ελλθνικά ονόματα (Δεκάπολισ Σιβεριάσζπφωρισ αμάρεια εβαςτι κά)
bull τισ εκδθλϊςεισ τθσ ηωισ τισ πόλεισ δθμιουργικθκαν κζατρα καιγυμναςτιρια τα κτίρια (ιδιωτικά και δθμόςια) καταςκευάηονταν όπωσ ταελλθνικά και το ντφςιμο είχε ζντονο το ελλθνιςτικό ςτοιχείο
bull τθ κρθςκευτικι ηωι Οι Ιςραθλίτεσ αν και δζχτθκαν πιζςεισ ζμειναν πιςτοί ςτοΘεό Παράδειγμα θ ςτάςθ του θγεμόνα τθσ υρίασ Αντίοχου Δ του Επιφανοφσπου μετζτρεψε το Ναό των Ιεροshyςολφμων ςε ναό του Δία και διζταξε να γίνουνπαντοφ βωμοί για κυςίεσ ςτουσ ελλθνικοφσ κεοφσ Ο λαόσ επαναςτάτθςε καιζδιωshyξε τουσ Ζλλθνεσ από τθ χϊρα τουσ (Μακκαβαϊκι επανάςταςθ 168-142πΧ)
bull τθ Διαςπορά των Ιςραθλιτϊν Οι επιδράςεισ ιταν μεγαλφτερεσ κακϊσ οιΙςραθλίτεσ αυτοί ζρχονταν κακθμερινά ςε επαφι με τουσ Ζλλθνεσ Τπάρχει καιζνασ Ιςραθλίτθσ φιλόςοφοσ ο Φίλωνασ από τθν Αλεξάνδρεια
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Γεωγραφικόσ χάρτθσ του Κακθγθτι τθσ
Ιςτορίασ τθσ Επιςτιμθσ κ ΚΩΝ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
που δείχνει ζνα τμιμα τθσ
Παλαιςτίνθσ τθσ υρίασ και τθσ
Ιορδανίασ κατά τθν εποχι που ζηθςε ο Χριςτόσ και δίδαξε
ςτθν εξελλθνιςμζνθ περιοχι τθσ Γαλιλαίασ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεφσι Φίλων (ο) Ιουδαίοσ (λατ Philo Judaeus)
(20 πΧ - 50 μΧ)
Ήταν ελλθνιςτισ Ιουδαίοσφιλόςοφοσ ο οποίοσ γεννικθκεςτθν Αλεξάνδρεια τθσΑιγφπτου θ οποία αποτελοφςεεκείνθ τθν εποχι κζντρο τθσεβραϊκισ διαςποράσ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
13 Πωσ διοικοφςαν οι Ρωμαίοι τθν περιοχι
Η Παλαιςτίνθ από το 63 πΧιταν υπόδουλθ ςτουσΡωμαίουσ Η περιοχιπροςαρτικθκε ςτθ επαρχίατθσ υρίασ όπου είχε τθνζδρα του ο Ρωμαίοσδιοικθτισ (ανκφπατοσ) Οαντιπρόςωποσ (επίτροποσ)του ανκφπατου τθσ υρίασςτθν Παλαιςτίνθ είχε ωσζδρα τθν πόλθ Καιςάρεια
Η κατάλθψθ τθσ Ιερουςαλιμ από τον Πομπιιο
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
14 Ποιοι αυτοκράτορεσ ιταν ςφγχρονοι του Ιθςοφ
Οκταβιανόσ Αφγουςτοσ (27 πΧ-14 μΧ) Σιβζριοσ (14-37 μΧ)
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
15 Ποια μζτρα εφάρμοηαν οι Ρωμαίοι για τθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν
Η πολιτικι των Ρωμαίων απζναντιςτουσ Ιςραθλίτεσ
Οι Ρωμαίοιbull Τποχρζωναν τουσ Ιςραθλίτεσ να
πλθρϊνουν προςωπικό φόρο ςτοναυτοκράτορα
bull Διατθροφςαν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισςε πόλεισ τθσ Παλαιςτίνθσ(Καιςάρεια ΙεροςόλυμαΚαπερναοφμ)
bull Δε δζχονταν τουσ Ιςραθλίτεσ ωσμιςκοφόρουσ ςτο ρωμαϊκό ςτρατό
bull Όριςαν τον Ηρϊδθ υποτελι βαςιλιάτθσ Ιουδαίασ
Καιςάρεια- μια ρωμαϊκι πόλθ ςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
16 Για ποιο λόγο οι Ρωμαίοι αντιμετϊπιςαν τουσ Ιςραθλίτεσ με διαφορετικό τρόπο ςε ςχζςθ με τουσ
άλλουσ λαοφσ
Ήταν άξιοι τθσ πίςτθσ των πατζρων τουσ Σθν ηοφςαν μεευαιςκθςία ςυνζπεια και ποιότθτα Αυτι ακτινοβολοφςε καιεντυπωςίαηε
Αγωνίςτθκαν και ζκαναν διαπραγματεφςεισ για να γίνουν θκρθςκευτικι πίςτθ και ηωι τουσ ςεβαςτζσ Ήταν δυναμικόσλαόσ
Αυτό μπορεί να γίνει και ςιμερα και να ςυμβαίνει πάντοτεόταν θ πίςτθ των ανκρϊπων είναι ηωντανι ζχει ςυνζπεια ςτθηωι και είναι ςυνετά αγωνιςτικι
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Εξαςφάλιςαν το δικαίωμα να αναγνωρίηονται ωσ ιδιαίτεροζκνοσ και θ κρθςκεία τουσ να επιτρζπεται ςε όλθ τθναυτοκρατορία
Απαλλάχτθκαν από τθν υποχρζωςθ να λατρεφουν τοναυτοκράτορα ωσ κεό υμφϊνθςαν να προςφζρουν κυςίεσςτον αυτοκράτορα και ςτθ Ρϊμθ δφο φορζσ τθν θμζρα
Απαγορεφτθκε θ λατρεία ειδωλολατρικϊν κεοτιτων ςτθνΙερουςαλιμ εκτόσ από το ςτρατϊνα τθσ ρωμαϊκισ φρουράσ
17 Ποιεσ ρυκμίςεισ εξαςφάλιςαν οι Ιςραθλίτεσ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Η κοινωνικι και οικονομικι κατάςταςθ ςτθν Παλαιςτίνθ ιταν θ εξισ τθν Ιερουςαλιμ αφενόσ υπιρχε πολφσ πλοφτοσ που προερχόταν από τισ
ειςφορζσ των πιςτϊν ςτο ναό και αφετζρου κυκλοφοροφςαν πολλοί ηθτιάνοι Αν και ςτθ ρωμαϊκι αυτοκρατορία οι δοφλοι ιταν ο μιςόσ πλθκυςμόσ ςτθ
χϊρα των Ιςραθλιτϊν ο αρικμόσ τουσ ιταν μικρόσ και θ μεταχείριςι τουσ πολφκαλι
Σα βαςικά προϊόντα τθσ χϊρασ ιταν λάδι ελιζσ ψάρια τυρί μζλι ςιτθράςταφφλια ςφκα βάλςαμο πίςςα γυαλικά λινά κά που εξάγονταν ςε άλλεσεπαρχίεσ τθσ αυτοκρατορίασ
Για τα προϊόντα και τα εμπορεφματα πλιρωναν φόρουσ τουσ οποίουσειςζπρατταν οι Ρωμαίοι Πλιρωναν επίςθσ και δαςμοφσ ςτα τελωνεία ταοποία οι ρωμαϊκζσ Αρχζσ είχαν νοικιάςει ςε εργολάβουσ (τελϊνεσ) Αυτοίεκμεταλλεφονταν τον κόςμο κακϊσ ζπαιρναν περιςςότερα χριματα από τακανονικά
18 Να αναφζρετε ςτοιχεία για τθν οικονομικι κατάςταςθ του Ιςραιλ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Ο Ηρϊδθσ θ αριςτοκρατία
τα μζλθ του υνεδρίου ο αρχιερζασ και
οι ιερείσ
Οι δικαςτζσ οι Γραμματείσ οι
τελωνειακοί και οι μεγαλζμποροι
Οι ζμποροι οι βιοτζχνεσ οι γαιοκτιμονεσ οι τεχνίτεσ και
οι εργολάβοι
Οι
Γεωργοί οι ψαράδεσ οι βοςκοί οι υπάλλθλοι οι δοφλοι
Κοινωνικι πυραμίδα κοινωνικά ςτρϊματα ςτθ χϊρα των Ιςραθλιτϊν ςτα χρόνια που ηοφςε ο Χριςτόσ
Ανϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι κρατοφντεσ οι κυρίαρχοι)
αριςτοκρατία
Οι υποςτθρικτζσ των κρατοφντων
Κατϊτερεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (οι μθ κρατοφντεσ) εφποροι
Κατϊτατεσ κοινωνικζσ ομάδεσ (άποροι φτωχοί)
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Εικόνεσ τθσ ηωισ των πλουςίων
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Αναπαράςταςθ των ανακτόρων του Ηρϊδθ του Μεγάλου ςτθν
Μαςάντα
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Οι δοφλοι
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Κακθμερινι ηωι-ςτθν αγορά
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Κακθμερινι ηωι-ςτθν πφλθ τθσ
πόλθσ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
το χωριό
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Η μορφι των ςπιτιϊν
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Σα ςπίτια ιταν μονϊροφα αποτελοφνταν από ζναν μεγάλο χϊρο με παράκυρα μικρά Ηςκεπι ςτθριηόταν ςε ςταυρωτά ξφλινα δοκάρια Πάνω τουσ ζβαηαν κλαδιά και καλαμιζσπου τα ςκζπαηαν με παχφ ςτρϊμα λάςπθσ Ανζβαιναν ςτθν ταράτςα με ςκάλα από το πίςωμζροσ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Σο πάτθμα των ςταφυλιϊν
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Ελαιοτριβείο
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Σο μαγείρεμα
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
Κακθμερινζσ αςχολίεσ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
γάμοσ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
ανδάλια τθσ εποχισ τουΙθςοφ Χριςτοφ βρζκθκανςτθν Παλαιςτίνθ
