9

โครงสรางรายวชา รายวชาเพมเตม วชาหนาทพลเมอง ๑

รหสวชา ส ๒๑๒๐๑ กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ชนมธยมศกษาปท ๑ ภาคเรยนท๑ เวลา ๒๐ชวโมง

หนวยท

ชอหนวย ผลการเรยนรขอท

ชวโมง

นำ�าหนกคะแนน

๑ รวมใจอนรกษความเปนไทย

๑ และ ๓ ๗

๒ เทดทน ชาต ศาสน กษตรย

๔ ๗

๓ พลเมองดตามวถประชาธปไตย

๒, ๖ และ๑๐

๖

รวมตลอดภาคเรยน ๒๐ ๑๐๐

10

หนวยการเรยนรส ๒๑๒๐๑ หนาทพลเมอง๑ กลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมชนมธยมศกษาปท ๑ เวลา ๗ ชวโมง ----------------------------------------------------------------------------------------------๑. หนวยการเรยนรท ๑ ชอหนวยการเรยนร รวมใจอนรกษความเปนไทย๒ ผลการเรยนร

ขอท ๑. มสวนรวมในการอนรกษมารยาทไทยขอท ๓. เหนคณคาและอนรกษขนบธรรมเนยม ประเพณศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย

๓.สาระสำาคญการมสวนรวมในการอนรกษมารยาทไทย ในการแสดงความ

เคารพ การสนทนา การแตงกายการมสมมาคารวะแสดงออกถงการเหนคณคาและอนรกษขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย ประเพณ ปฏบตตนเปนผมวนยในตนเอง ซอสตย อดทน รกความเปนไทยอยอยางพอเพยง๔.สาระการเรยนร

๔.๑ มารยาทไทย -การแสดงความเคารพ

11

-การสนทนา -การแตงกาย

-การมสมมาคารวะ ๔.๒ ขนบธรรมเนยม ประเพณศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย

.๕. สมรรถนะสำาคญของผเรยน๕.๑ ความสามารถทางการสอสาร๕.๒ ความสามารถในการคด๕.๓ ความสามารถในการใชทกษะชวต

๕.๔ ความสามารถในการใชเทคโนโลย๖. คณลกษณะทพงประสงค

๖.๑ มวนย๖.๒ ซอสตยสจรต

๖.๓ รกความเปนไทย ๖.๔ อยอยางพอเพยง

๗. ภาระงาน/ชนงาน ๗.๑ ภาระงาน/ช�นงาน ระหวางจดการเรยนร ๗.๑.๑ ฝกปฏบต

๗.๑.๒ บทบาทสมมต ๗.๑.๓ สบคน สำารวจ นำาเสนอ

๗.๒.๓ คมอการปฏบตตนตามมารยาทไทย๗.๒ ภาระงาน/ช�นงาน รวบยอด

๗.๒.๑ ปฏบตตนตามมารยาทไทยไดถกตองเหมาะสม๗.๒.๔ รายงานการศกษาคนควาเกยวกบแนวทางการ

อนรกษขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย๘. การวดและประเมนผล

12

๘.๑ การวดและประเมนผลระหวางจดกจกรรมการเรยนร๘.๑.๑ ประเมนพฤตกรรมรายบคคล๘.๑.๒ ประเมนสมรรถนะสำาคญของผเรยน๘.๑.๓ คณลกษณะทพงประสงค๘.๑.๔ ประเมนพฤตกรรมการทำางานกลม

๘.๒ การวดและประเมนผลเมอส�นสดกจกรรมการเรยนร๘.๒.๑ ประเมนพฤตกรรมรายบคคล๘.๒.๑ ประเมนช�นงานกลม รายงานการศกษาคนควาเกยว

กบแนวทางอนรกษขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรม ภมปญญาไทย๙. กจกรรมการเรยนร

กจกรรมท ๑ รวมใจอนรกษมารยาทไทย ( ๓ ชวโมง.)1. นกเรยน ครรวมกนอภปรายถงความสำาคญจำาเปน

ของมารยาทในการอยรวมกนในสงคม และแสดงความคดเหนถงมารยาทไทยทตองถอปฏบตและอนรกษ

2. นกเรยนศกษามารยาทไทยดาน การแสดงความเคารพ การสนทนา การ

แตงกายในโอกาสตาง การมสมมาคารวะ จากเอกสาร หรอด VCD MV พรอมฝกปฏบต

3. นกเรยนแบงกลม จบฉลากแสดงบทบาทสมมตโดยนกเรยนทกคนในกลม

ตามสถานการณทกำาหนด หนาช�น4. นกเรยนในหองและคร รวมกนวเคราะหขอด ขอเสย

จดบกพรอง เพอสรางความเขาใจรวมกนจากการดบทบาทสมมต รวมกนสรปแนวทางการปฏบตทถกตอง ในการรวมกนอนรกษมารยาทไทย

๕. จดทำาคมอปฏบตตนตามมารยาทไทย

13

๖. นกเรยนนำาไปปฏบตจรงในชวตประจำาวน

กจกรรมท ๒ ขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย (๔ ชวโมง)

1. นกเรยนและคร รวมกนอภปรายถง ความหมาย ลกษณะสำาคญ คณคาท

ควรอนรกษของ ขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย พรอมสรปจดบนทก

๒. ครใชคำาถามกระตนใหนกเรยนเสนอแนวคด เชน -ทำาไมเราจงตองเรยนรเกยวกบขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธ

และภมปญญาไทย -นกเรยนมวธการอยางไรในการเรยนรและ

อนรกษขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย

ฯลฯ๓.นกเรยนแบงกลม ศกษาคนควา ขนบธรรมเนยม ประเพณศลปวฒนธรรม

ภมปญญาไทยและแนวทางอนรกษ จากแหลงขอมลทหลากหลาย ท �งจากเอกสาร เทคโนโลยและการสมภาษณ

๔.นกเรยนรวบรวมขอมลทไดจากการศกษาคนความาวเคราะห สรางองค

ความร มาจดทำารายงานแนวทางอนรกษ ขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรมและ ภมปญญาไทย

5. นกเรยนแตละกลมนำาเสนอผลการศกษาคนควาหนาช�นเรยน พรอมตอบ

คำาถาม

14

๖. นกเรยนในช�นรวมกนฟงและสอบถามขอสงสย ครชวยเตมเตมใหการนำาเสนอ

แตละกลมสมบรณครบถวนยงข�น ๗. นกเรยนแตละกลมปรบปรงแกไขรายงานใหถกตองครบถวนสงเปนผลงาน

เกณฑการประเมนพฤตกรรมรายบคคลดานปฏบตตนตามมารยาทไทย

เกณฑการประเมน

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพด พอใช ปรบปรง

การแสดงความเคารพ

ปฏบตไดถกตองตามแบบมารยาทไทยทกคร�ง

ปฏบตไดถกตองตามแบบมารยาทไทยแตไมทกคร�ง

ปฏบตไมถกตองตามแบบมารยาทไทย

การสนทนา ปฏบตไดถกตองตามกาลเทศะและมารยาทไทย

ปฏบตไดถกตองตามกาลเทศะและมารยาทไทยแตไม

ปฏบตไมถกตองตามกาลเทศะและมารยาทไทย

15

ทกคร�ง ทกคร�งการแตงกาย แตงกายสะอาด

เรยบรอยถกระเบยบและกาลเทศะสมำาเสมอ

แตงกายสะอาดเรยบรอยถกระเบยบและกาลเทศะแตไมสมำาเสมอ

แตงกายไมถกระเบยบและกาลเทศะ

การมสมมาคารวะ

ปฏบตไดถกตองตามแบบมารยาทไทยทกคร�ง

ปฏบตไดถกตองตามแบบมารยาทไทยแตไมทกคร�ง

ปฏบตไมถกตองตามแบบมารยาทไทย

การประเมนพฤตกรรม ควรประเมนจากครและเพอนหลายๆคร �งตลอดภาคเรยน

แบบประเมนพฤตกรรมรายบคคล (สำาหรบคร)

ท ชอ - สกล

พฤตกรรมคะแนนรวม

การแสดงความเคารพ

การการสนทนา

การแตงกาย การมสมมาคารวะ

16

๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๑๒๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐

ฯลฯ

เกณฑการใหคะแนน ด = ๓ พอใช = ๒ ปรบปรง = ๑

ลงชอ…………………………………………………………(…………………………………….……………….)

………./……………/………

แบบประเมนพฤตกรรมรายบคคล (สำาหรบเพอนและตนเอง)

พฤตกรรม

17

ท ชอ - สกล คะแนนรวม

การแสดงความเคารพ

การการสนทนา

การแตงกาย การมสมมาคารวะ

๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๑๒๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐

ฯลฯ

เกณฑการใหคะแนน ด = ๓ พอใช = ๒ ปรบปรง = ๑

ลงชอ…………………………………………………………(…………………………………….……………….)

………./……………/………

หมายเหต นกเรยนทกคนทำาหนาทประเมนเพอนในช�นเรยน และประเมนตนเองชอตนเองกประเมนตนเอง

นำาผลการประเมนของนกเรยนทกคนมาหาคาเฉลย แลวจงนำาผลทไดไปกรอกในแบบสรปผลการ

18

ประเมน เพอสรปผลการประเมนนกเรยนรายบคคลตอไปแบบสรปผลการประเมน (สำาหรบคร)

ท

ชอ-สกล

สรปผลการประเมน ผลการ

ประเมนผาน/ไม

ผาน

คร(๑๒) เพอน(๑๒) ไดคะแนนเฉลย

ฯลฯ

ลงชอ…………………………………………………………(…………………………………….……………….)

………./……………/………

หมายเหต ผลการประเมนผานเกณฑ ผเรยนตองไดคะแนนเฉลย ๑๐ ข�นไป

19

เกณฑการประเมนกระบวนการทำางานกลมเกณฑการประเมน

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพด พอใช ปรบปรง

การวางแผน สมาชกทกคนมสวนรวมในการวางแผน

สมาชกสวนใหญมสวนรวมในการวางแผน

สมาชกสวนนอยมสวนรวมในการวางแผน

การแบงหนาทรบผดชอบ

สมาชกทกคนหนาทและรบผดชอบงานทไดรบมอบหมายทกคน

สมาชกบางคนมหนาทแตไมรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย

ไมมการแบงหนาทอยางชดเจน

การรวมปรกษาและปรบปรงผลงาน

สมาชกทกคนรวมมอปรกษาหารอ ตดตาม ตรวจสอบและปรบปรงผลงาน

สมาชกสวนใหญรวมมอปรกษาหารอ ตดตาม ตรวจสอบ และปรบปรงผลงาน

ไมมการปรกษาหารอตดตาม ตรวจสอบ และ ปรบปรงผลงาน

การปฏบตงานสำาเรจทนเวลา

ทำาไดสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

ทำาไดสำาเรจ แตชากวาเวลาทกำาหนดเลกนอย

ทำาไมสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

20

แบบประเมนกระบวนการทำางานกลม

ชอกลม………………………………………………. ชน………………………...

รายชอสมาชก ๑…………………………………………………………………

๒…………………………………………………………………

๓…………………………………………………………………

๔..........................................................................

ฯลฯ

ขอท

รายการประเมนคะแนน

หมายเหต๓ ๒ ๑

๑ การวางแผน

๒ การแบงหนาทรบผดชอบ

21

๓ การรวมปรกษาและปรบปรงผลงาน

๔ การปฏบตงานสำาเรจทนเวลา

รวม

ผประเมน……………………………….

วนท……….เดอน…………………..พ.ศ. …………เกณฑการใหคะแนน ด = ๓ พอใช = ๒ ปรบปรง = ๑

เกณฑการประเมน คมอปฏบตตนตามมารยาทไทย และรายงานแนวทางการอนรกษขนบธรรมเนยมประเพณ ศลป

วฒนธรรมและภมปญญาไทย

เกณฑการประเมน

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพด พอใช ปรบปรง

ความถกตองของเน�อหาและรปแบบ

มเน�อหาสาระสำาคญ ครบถวน สอความหมายชดเจนและมรปแบบถกตอง

มเน�อหาสาระสำาคญครบถวน สอความหมายชดเจนแตรปแบบไมถกตอง

มเน�อหาสาระสำาคญไมชดเจน และไมครบถวน

22

ความถกตองของภาษา

ใชภาษาทเหมาะสม ตวสะกดและไวยากรณมความถกตองสมบรณ

ใชภาษาบางสวนไมเหมาะสมแตตวสะกดและไวยากรณมความถกตองสมบรณ

ใชภาษาบางสวนไมเหมาะสม ตวสะกดและไวยากรณไมถกตองหลายแหง

ความคดรเรมสรางสรรค

รปแบบการนำาเสนอแปลกใหม นาสนใจ รปเลมเลอกใชวสดไมส�นเปลองมความประณตสวยงาม แตแต

รปแบบการนำาเสนอแปลกใหม รปเลมเลอกใชวสดไมส�นเปลองแตขาดความประณตสวยงาม

รปแบบการนำาเสนอไมแปลกใหม รปเลมไมนาสนใจ

งานสำาเรจทนเวลา

ทำาไดสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

ทำาไดสำาเรจ แตชากวาเวลาทกำาหนดเลกนอย

ทำาไมสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

แบบประเมนคมอปฏบตตนตามมารยาทไทยและ รายงานแนวทางการอนรกษขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย

23

ขอท

รายการประเมนคะแนน

หมายเหต๓ ๒ ๑

๑ ความถกตองของเน�อหาและรปแบบ

๒ ความถกตองของภาษา

๓ ความคดรเรมสรางสรรค

๔ งานสำาเรจทนเวลา

รวม

ผประเมน……………………………….

วนท……….เดอน…………………..พ.ศ. ………… เกณฑการใหคะแนน ด = ๓ พอใช = ๒ ปรบปรง = ๑

หนวยการเรยนร

24

ส ๒๑๒๐๑ หนาทพลเมอง ๑ กลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมชนมธยมศกษาปท ๑ ภาคเรยนท๑ เวลา ๗ชวโมง

๑. หนวยการเรยนร ท .๒ ชอหนวยการเรยนร เทดทน ชาต ศาสน กษตรย๒. ผลการเรยนร ขอท. ๔ เปนแบบอยางของการรกชาต ยดหมนในศาสนาและเทดทนสถาบนพระมหากษตรย๓. สาระสำาคญ

ปฏบตตนเปนแบบอยางของความรกชาต ยดมนในศาสนาและเทดทลสถาบนพระมหากษตรย มวนยในตนเอง ขยนหมนเพยร ใฝหาความร ต�งใจปฎบตหนาท ๔. สาระการเรยนร

ปฏบตตนทแสดงออกถง-ความรกชาต-การยดมนในศาสนา-การเทดทลสถาบนพระมหากษตรย

๕. สมรรถนะสำาคญของผเรยน๕.๑ ความสามารถในการคด๕.๒ ความสามารถในการสอสาร๕.๓ ความสามารถในการใชเทคโนโลย

๖. คณลกษณะทพงประสงค๖.๑ รกชาต ศาสน กษตรย ๖.๒ มวนย ๖.๓ ใฝเรยนร ๖.๔ มงมนในการทำางาน .

๗. ภาระงาน/ชนงาน

25

๗.๑ ภาระงาน/ช�นงาน ระหวางจดการเรยนร๗.๑.๑ การศกษาคนคาสบคน๗.๑.๒ รวมแสดงความคดเหน

๗.๒ ภาระงาน/ช�นงาน รวบยอด๗.๒.๑ รายงาน -ววฒนาการของธงขาตไทย (และแสดง

ความรสกในฐานะคนไทย) -เพลงชาตไทย (ประวต และแสดงความคด

เหนทเกยวของกบเน�อเพลง ๗.๒.๒ งานเขยนแนวปฏบตตนทแสดงออกถงการยดมน

ในศาสนาทตนยดเหนยว

๗.๒.๓ แผนพบ สำานกในพระมหากรณาธคณ๘. การวดและประเมนผล ๘.๑ การวดและประเมนผลระหวางจดกจกรรมการเรยนร ๘.๑.๑ แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ๘.๑.๒ แบบประเมนกระบวนการกลม ๘.๒ การวดและประเมนผลเมอส�นสดกจกรรมการเรยนร ๘.๒.๑ แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ๘.๒.๒ แบบประเมนรายงานและแผนพบ ๙.กจกรรมการเรยนร

กจกรรมท ๑ การแสดงออกถงความรกชาต ( ๒ชวโมง)1. นกเรยนและคร รวมกนอภปรายถง ความสำาคญของ

สถาบนชาต 2. ครนำาภาพทสามารถทแสดงถงความเปนสญลกษณให

นกเรยนดและรวมกนอภปรายวาแตละภาพ เปนสญลกษณแทนความหมายใด สำาคญฮยางไร เชน

-ภาพพระบรมมหาราชานสาวรยพระมหากษตรยในอดต-ธงฉพพรรณรงส ธงธรรมจกร

26

-พระบรมฉายาลกษณ และพระบรมสาทสลกษณพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและ

พระบรมราชนนาถ- ธงชาตไทย-เพลงชาตไทย เพลงสรรเสรญพระบารม

๓. ครใชคำาถามนำา ใหนกเรยนคดตาม เพอใหเกดความเขาใจทถกตอง วาสญลกษณของประเทศทกประเทศ คอ ธงชาตและเพลงชาต ทกคนตองแสดงความเคารพโดยการยนตรงดวยอาการสำารวม หากเราไมปฏบต เราอาจไดรบการดถก เหยยดหยามวา ไมรจกมารยาททพงปฏบตกน

ตวอยาง ในการแขงขนกฬาระหวางประเทศ หรอการประชมนานาชาตจะใช ธงชาตและเพลงชาตเปนสญลกษณแทนประเทศน�นๆ สรปในทางสากล ธงชาตและเพลงชาตเปนสญลกษณแทนความเปนประเทศน�นๆ

๔.ครใขคำาถาม ใหนกเรยนชวยกนตอบ-นกเรยนควรปฏบตอยางไรตอธงชาตไทยและเพลง

ชาตไทย เพราะเหตไร-เราเคารพธงชาตและเพลงชาต ในโอกาสใดบาง

๕. แบงกลมนกเรยนจบฉลากสบคน -รายงานววฒนาการของธงขาตไทย (และแสดงความ

รสกในฐานะคนไทย)-รายงานเพลงชาตไทย (ประวต และแสดงความคด

เหนทเกยวของกบเน�อเพลงและความรสกในฐานะคนไทย)

๖. แตละกลมนำาเสนอหนาช�น ๗. ครชวยเตมเตมใหสมบรณครบถวนและสรปรวมกนใน

การปฏบตตนในการแสดงออกถงความรกชาต

27

กจกรรมท ๒ ยดมนในศาสนา ( ๒ ชวโมง.) ๑. นกเรยนและคร รวมกนอภปรายถง ความสำาคญของศาสนาและหลกธรรมคำาสอนของศาสนาแตละศาสนา สรปทกคนตองมศาสนายดเหนยวจตใจ

๒. นกเรยนและครรวมกนศกษาหลกธรรมคำาสอนของศาสนาแตละศาสนาและวเคราะหความเหมอนความตาง หาขอสรปรวมกน

๓. นกเรยนทกคนเขยนแนวปฏบตตนทแสดงออกถงการยดมนในศาสนาทตนยดเหนยว กจกรรมท ๓ เทดทนสถาบนพระมหากษตรย (๒ ชวโมง )

1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายถง ความสำาคญของสถาบนพระมหากษตรยทมตอ

ปวงชนชาวไทย เชน ความภาคภมใจทสำาคญทสดของคนไทย คอการมพระเจาแผนดนปกครองมาโดยตลอด อนแสดงถงความเปนเอกราช พระเจาแผนดนทกพระองคทรงเอาพระราชหฤทยใสความเปนอยของประชาชนทรงอำานวยความสขใหเกดแกประชาชนโดยไมเหนแกเวลาสวนพระองค พระราชกรณยกจดงกลาวสงผลใหสถาบนพระมหากษตรยไทย ไดรบการยกยองจากสงคมนานาชาต นกเรยนและครรวมกนสรป เราทกคนในฐานะคนไทย ตองเทดทนสถาบนพระมหากษตรยไวในใจเราทกคน

2. แบงกลมนกเรยนศกษาคนควาพระราชกรณยกจของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

และสมเดจพระบรมราชนนาถ ๓. นกเรยนนำาเสนอผลงาน

กจกรรมท ๔ สำานกในพระมหากรณาธคณ (๑ ชวโมง1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายวา นกเรยนและชาวไทย

ทกคนควรแสดงออกหรอปฏบตตนอยางไรทแสดงออกถงสำานกในพระมหากรณาธคณของพระองค พรอมเทดทลสถาบนพระมหากษตรย

28

2. แบงกลมนกเรยนจดทำาแผนพบ สำานกในพระมหากรณาธคณ

3. นำาเสนอนกเรยนและครรวมกนคดเลอผลงานทสมบรณทสดเผยแพร

เกณฑการประเมนกระบวนการทำางานกลมเกณฑการประเมน

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพด พอใช ปรบปรง

การวางแผน สมาชกทกคนมสวนรวมในการวางแผน

สมาชกสวนใหญมสวนรวมในการวางแผน

สมาชกสวนนอยมสวนรวมในการวางแผน

การแบงหนาทรบผดชอบ

สมาชกทกคนหนาทและรบผดชอบงานทไดรบมอบหมายทกคน

สมาชกบางคนมหนาทแตไมรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย

ไมมการแบงหนาทอยางชดเจน

การรวมปรกษาและปรบปรงผลงาน

สมาชกทกคนรวมมอปรกษาหารอ ตดตาม ตรวจสอบและ

สมาชกสวนใหญรวมมอปรกษาหารอ ตดตาม ตรวจสอบ และ

ไมมการปรกษาหารอตดตาม ตรวจสอบ และ ปรบปรงผลงาน

29

ปรบปรงผลงาน ปรบปรงผลงาน

การปฏบตงานสำาเรจทนเวลา

ทำาไดสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

ทำาไดสำาเรจ แตชากวาเวลาทกำาหนดเลกนอย

ทำาไมสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

แบบประเมนกระบวนการทำางานกลม

ชอกลม………………………………………………. ชน………………………...

รายชอสมาชก ๑…………………………………………………………………

๒…………………………………………………………………

30

๓…………………………………………………………………

๔..........................................................................

ฯลฯ

ขอท

รายการประเมนคะแนน

หมายเหต๓ ๒ ๑

๑ การวางแผน

๒ การแบงหนาทรบผดชอบ

๓ การรวมปรกษาและปรบปรงผลงาน

๔ การปฏบตงานสำาเรจทนเวลา

รวม

ผประเมน……………………………….

วนท……….เดอน…………………..พ.ศ. …………เกณฑการใหคะแนน ด = ๓ พอใช = ๒ ปรบปรง = ๑

เกณฑการประเมน รายงาน/แผนพบ

เกณฑการประเมน

31

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพด พอใช ปรบปรง

ความถกตองของเน�อหา

มเน�อหาสาระสำาคญ ครบถวน สอความหมายชดเจนและมรปภาพประกอบ

มเน�อหาสาระสำาคญครบถวน สอความหมายชดเจนแตไมมรปภาพประกอบ

มเน�อหาสาระสำาคญไมชดเจน แลไมครบถวน

ความถกตองของภาษา

ใชภาษาทเหมาะสม ตวสะกดและไวยากรณมความถกตองสมบรณ

ใชภาษาบางสวนไมเหมาะสมแตตวสะกดและไวยากรณมความถกตองสมบรณ

ใชภาษาบางสวนไมเหมาะสม ตวสะกดและไวยากรณไมถกตองหลายแหง

ความคดรเรมสรางสรรค

รปแบบการนำาเสนอแปลกใหม นาสนใจ รปเลมเลอกใชวสดไมส�นเปลองมความประณตสวยงาม แตแต

รปแบบการนำาเสนอแปลกใหม รปเลมเลอกใชวสดไมส�นเปลองแตขาดความประณตสวยงาม

รปแบบการนำาเสนอไมแปลกใหม รปเลมไมนาสนใจ

งานสำาเรจทนเวลา

ทำาไดสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

ทำาไดสำาเรจ แตชากวาเวลาทกำาหนดเลกนอย

ทำาไมสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

32

แบบประเมนรายงาน/แผนพบ

ขอท

รายการประเมนคะแนน

หมายเหต๓ ๒ ๑

๑ ความถกตองของเน�อหา

๒ ความถกตองของภาษา

๓ ความคดรเรมสรางสรรค

๔ งานสำาเรจทนเวลา

รวม

ผประเมน……………………………….

วนท……….เดอน…………………..พ.ศ. ………… เกณฑการใหคะแนน ด = ๓ พอใช = ๒ ปรบปรง = ๑

33

หนวยการเรยนรส ๒๑๒๐๑ หนาทพลเมอง ๑ กลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมชนมธยมศกษาปท ๑ ภาคเรยนท๑ เวลา ๖ชวโมง

๑ หนวยการเรยนรท ๓ ชอหนวยการเรยนร พลเมองดตามวถประชาธปไตย ๒ ผลการเรยนร ขอท.๒. แสดงออกถงความเอ�อเฟ� อเผอแผ และเสยสละตอสงคม ขอท.๖. ปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย ขอท.๑๐. ปฏบตตนเปนผมวนยในตนเอง ๓. สาระสำาคญ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยตองมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ของสงคม ตดสนใจโดยใชเหตผล มความเอ�อเฟ� อเผอแผ และเสยสละตอสงคม มความขยนหมนเพยรและต�งใจปฏบตหนาท ๔ สาระการเรยนร ๔.๑. พลเมองดตามวถประชาธปไตย

- มสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ของสงคม - การตดสนใจโดยใชเหตผล

๔.๒. ความเอ�อเฟ� อเผอแผและเสยสละ ๔.๓. ความขยนหมนเพยรและต�งใจปฏบตหนาท ๕. สมรรถนะสำาคญของผเรยน

34

ความสามารถในการใชทกษะชวต ๖. คณลกษณะทพงประสงค ๖.๑. มวนย ๖.๒. ใฝเรยนร ๖.๓. มงมนในการทำางาน ๖.๔. มจตสาธารณะ ๗. ภาระงาน/ชนงาน ๗.๑ ภาระงาน/ช�นงาน ระหวางจดการรยนร บนทกการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม ๗.๒ ภาระงาน/ช�นงาน รวบยอด

ปฏบตตนเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม ๘. การวดและประเมนผล ๘.๑ การวดและประเมนผลระหวางจดกจกรรมการเรยนร

๘.๑.๑ ประเมนพฤตกรรมรายบคคล๘.๑.๒ ประเมนสมรรถนะสำาคญของผเรยน๘.๑.๓ คณลกษณะทพงประสงค๘.๑.๔ ประเมนพฤตกรรมการทำางานกลม

๘.๒ การวดและประเมนผลเมอส�นสดกจกรรมการเรยนร แบบสรปการประเมนพฤตกรรมรายบคคล

๙.กจกรรมการเรยนร กจกรรมท ๑ (ทกษะกระบวนการเผชญสถานการณ) (เวลา ๔ ชวโมง)

ขนนำา ๑. นกเรยนด Video Clip เกยวกบพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย แลวรวมกนวเคราะหการกระทำาของบคคลทแสดงถงคณลกษณะของพลเมองด

35

๒. นกเรยนดภาพการรวมทำากจกรรมของประชาชนทเปนประโยชนตอสงคม เชน ปลกตนไม ในสวนสาธารณะ ลอกคลอง ทำาความสะอาดชมชน สรางทางเขาหมบาน ทำาความสะอาดโบราณสถาน อาสาสมครบรรเทาสาธารณภย ชวยกนกำาจดแหลงเพาะยงลาย การรณรงคปองกนตอตานยาเสพตด เปนตน และรวมกนแสดงความคดเหนอยางมเหตผลถงผลทคาดวาจะไดรบจากกจกรรมในภาพ ครเชอมโยง ใหนกเรยนเหนวากจกรรมเหลาน�นเปนสวนหนงของการกระทำาทแสดงถงการเปนพลเมองด

ขนท ๑ การรวบรวมขาวสาร ขอมล ขอเทจจรง ความรและหลกการ

๓. นกเรยนแบงกลมรวมกนสบคนขอมลขาวสารเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนทวไป ในกจกรรมตาง ๆ ของสงคม ทแสดงถงการเปนพลเมองดจากแหลงเรยนรทหลากหลาย ครช�แจงวธการทำางาน กลมรวมกน และการปฏบตตามบทบาทหนาททไดรบมอบหมายดวยความรบผดชอบ

ขนท ๒ การประเมนคณคาและประโยชน ๔. สมาชกในแตละกลมนำาขอมลทไดสบคนมาเลาสกนฟง แลว

วเคราะหตามประเดนตอไปน� - ลกษณะสำาคญของกจกรรม - ผลดตอผปฏบต - ผลดตอสงคมและประเทศชาต - สงทนกเรยนสามารถนำาไปประยกตปฏบตในการดำาเนน

ชวต ๕. สมาชกแตละกลมรวมกนสรปขอมลจากการวเคราะหทแสดงถง

ผลดของการปฏบตตนเปนพลเมองด แลวนำาเสนอผลการวเคราะห กลมผฟงรวมกนเสนอแนะเพมเตม ครตรวจสอบความถกตองเหมาะสม

๖. นกเรยนรวมกนเขยนผงมโนทศนแสดงแนวทางการมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ของสงคม

36

ขนท ๓ การเลอกและการตดสนใจ ๗. สมาชกแตละกลมรวมกนเลอกและตดสนใจอยางมเหตผล เพอ

เขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม เชน - การปลกตนไมในสวนสาธารณะหรอในโรงเรยน - รวมกจกรรมประหยดพลงงาน - รกษาความสะอาดสาธารณสมบต - รณรงคตอตานสงเสพตด - เผยแพรความรเกยวกบการเลอกต�งทกระดบ - รวมกจกรรมกบชมชนในการสบสานวฒนธรรมไทย

ฯลฯขนท ๔ การปฏบต ๘. สมาชกแตละกลมวางแผนการเขารวมกจกรรมตาง ๆ ทเปน

ประโยชนตอสงคม มการแบงหนาทความรบผดชอบ แลวนำาไปปฏบตและบนทกผลการปฏบตในแบบบนทกผลการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม โดยแสดงถงการปฏบตดงน�

- การรวมมอกนทำากจกรรมของสมาชกในกลมใหบรรลเปาหมายทกำาหนดไว

- การแสดงออกถงความเอ�อเฟ� อเผอแผและเสยสละ ขนสรป ๙. นกเรยนและครรวมกนสรปแนวทางการปฏบตตนเปนพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตย และผลด ตอบคคล สงคม และประเทศชาต กจกรรมท ๒ (กระบวนการสรางความตระหนก) (เวลา ๒ ชวโมง)

ขนสงเกต ๑๐. นกเรยนสงเกตการทำากจกรรมทเปนประโยชนตอสงคมของ

เพอนสมาชกในกลม (กลมเดม ในกจกรรมท ๑) และผลดกนเลาความประทบใจ หรอประสบการณจากการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชน ตอสงคม

37

ขนวเคราะหวจารณ ๑๑. สมาชกในกลมรวมกนอภปรายในประเดนตอไปน�

- การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคมน �นสงเสรมใหมคณลกษณะของพลเมองด

อยางไรบาง - ผลของการเขารวมกจกรรมน�นสงผลดตอตนเอง ผอน

และสงคม อยางไร - นกเรยนไดแสดงความเอ�อเฟ� อเผอแผหรอเสยสละอยางไร

บาง - ขอคดทไดจากการเขารวมกจกรรมมอะไรบาง และสามารถ

นำาไปประยกตใชในการดำาเนนชวตอยางไร ๑๒. ตวแทนแตละกลมรวมเสนอผลงานหนาช �นเรยน ดวยวธ

การนำาเสนอทหลากหลาย ๑๓. สมาชกกลมผฟง ต�งคำาถามในประเดนทสงสย หรอแสดง

ความคดเหนทแตกตางออกไป กลมผเสนอผลงานยอมรบฟงความคดเหนของผอนและตอบคำาถามประเดนทสงสยอยางมเหตผล ครตรวจสอบความถกตองและใหขอเสนอแนะ

ขนสรป ๑๔. นกเรยนและครรวมกนสรปความสำาคญและความจำาเปนของ

การปฏบตตนเปนพลเมองด การมนำ�าใจเผอเฟ� อเผอแผและเสยสละ ๑๕. ครมอบหมายใหนกเรยนแตละคนบนทกพฤตกรรมของตน ลง

ในสมดบนทกความด และ สงครผสอนตามกำาหนดเวลา เพอใหครประเมนผลงานตามประเดนตอไปน�

- การมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของสงคม - การแสดงความเอ�อเฟ� อเผอแผและเสยสละ - ความขยนหมนเพยรและต�งใจปฏบตหนาท

๑๐. สอ / แหลงการเรยนร ๑๐.๑. Video Clip เรอง พลเมองดตามวถประชาธปไตย

38

๑๐.๒. ภาพกจกรรมการทำาประโยชนตอสงคม

เกณฑการประเมนพฤตกรรมรายบคคล เกณฑการประเมน

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพด พอใช ปรบปรง

๑. แสดงออกถงความเอ�อเฟ� อเผอแผ และเสยสละตอสงคม

อทศกำาลงกาย หรอกำาลงทรพยใหแกผอนโดยไมหวงผลตอบแทน

อทศกำาลงกาย หรอกำาลงทรพยใหแกผอนโดยไมหวงผลตอบแทน โดยครเปนผแนะนำา

อทศกำาลงกาย หรอกำาลงทรพยใหแกผอนโดยหวงผลตอบแทน

๒.ปฏบตตนเปนพลเมองด(การมสวนรวม)

มสวนรวมในการดำาเนนกจกรรม และ มสวนรวมในการตดสนใจ แก

มสวนรวมในการดำาเนนกจกรรม และ มสวนรวมในการตดสนใจใน

ไมมสวนรวมในการดำาเนนกจกรรม และ ม

39

ปญหาและรบผดชอบ ในผลทเกดข�น

การแกปญหาโดยม ครเปนผแนะนำา

สวนรวมในการตดสนใจในการแกปญหา

๓. มวนยในตนเอง (ขยนหมนเพยร และต�งใจปฏบตหนาท)

ปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย ดวยความต�งใจ พยายามแกปญหาทเกดข�นจนงานทไดรบมอบหมายสำาเรจ

ปฏบตหนาททไดรบมอบหมายดวย ความต�งใจโดยมครเปนผแนะนำา

ไมต�งใจทจะปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย

การประเมนพฤตกรรม ควรประเมนจากครและเพอนหลายๆคร �งตลอดภาคเรยน

แบบประเมนพฤตกรรมรายบคคล (สำาหรบคร)

ท ชอ - สกล

พฤตกรรม

๑.แสดงออกถงความอ�อเฟ� อเผอแผ

๒.ปฏบตตนเปนพลเมองด (การม

๓. มวนยในตนเอง (ขยนหมน

คะแนนรวม

หมายเหต

40

และเสยสละตอสงคม

สวนรวม) เพยร และต�งใจปฏบตหนาท)

๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐

ฯลฯ

เกณฑการใหคะแนน ด = ๓ พอใช = ๒ ปรบปรง = ๑

ลงชอ…………………………………………………………(…………………………………….……………….)

………./……………/………

แบบประเมนพฤตกรรมรายบคคล (สำาหรบเพอนและตนเอง)

41

ท ชอ - สกล

พฤตกรรม๑.แสดงออกถงความอ�อเฟ� อเผอแผ และเสยสละตอสงคม

๒.ปฏบตตนเปนพลเมองด (การมสวนรวม)

๓. มวนยในตนเอง (ขยนหมนเพยร และต�งใจปฏบตหนาท)

คะแนนรวม(๙)

หมายเหต

๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑๑๒๓๔๕๖๗๘๙๑๐

ฯลฯ

เกณฑการใหคะแนน ด = ๓ พอใช = ๒ ปรบปรง = ๑

ลงชอ…………………………………………………………(…………………………………….……………….)

………./……………/………

42

หมายเหต ๑.นกเรยนทกคนทำาหนาทประเมนเพอนในช�นเรยน และประเมนตนเองชอตนเองกประเมนตนเอง ๒. นำาผลการประเมนของนกเรยนทกคนมาหาคาเฉลย แลวจงนำาผลทไดไปกรอกในแบบสรปผลการประเมน เพอสรปผลการประเมนนกเรยนรายบคคลตอไป

แบบสรปผลการประเมน (สำาหรบคร)

ท

ชอ-สกล

สรปผลการประเมน ผลการ

ประเมนผาน/ไม

ผาน

คร(๙) เพอน(๙) ไดคะแนนเฉลย

ฯลฯ

ลงชอ…………………………………………………………(…………………………………….……………….)

………./……………/………

43

หมายเหต ผลการประเมนผานเกณฑ ผเรยนตองไดคะแนนเฉลย ๑๐ ข�นไป

เกณฑการประเมนกระบวนการทำางานกลมเกณฑการประเมน

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพด พอใช ปรบปรง

การวางแผน สมาชกทกคนมสวนรวมในการวางแผน

สมาชกสวนใหญมสวนรวมในการวางแผน

สมาชกสวนนอยมสวนรวมในการวางแผน

การแบงหนาทรบผดชอบ

สมาชกทกคนหนาทและรบผดชอบงานทไดรบมอบหมายทกคน

สมาชกบางคนมหนาทแตไมรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย

ไมมการแบงหนาทอยางชดเจน

การรวมปรกษาและปรบปรงผลงาน

สมาชกทกคนรวมมอปรกษาหารอ ตดตาม ตรวจสอบและปรบปรงผลงาน

สมาชกสวนใหญรวมมอปรกษาหารอ ตดตาม ตรวจสอบ และปรบปรงผลงาน

ไมมการปรกษาหารอตดตาม ตรวจสอบ และ ปรบปรงผลงาน

การปฏบตงานสำาเรจทนเวลา

ทำาไดสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

ทำาไดสำาเรจ แตชากวาเวลาทกำาหนดเลกนอย

ทำาไมสำาเรจตามเวลาทกำาหนด

44

แบบประเมนกระบวนการทำางานกลม

ชอกลม………………………………………………. ชน………………………...

รายชอสมาชก ๑…………………………………………………………………

๒…………………………………………………………………

๓…………………………………………………………………

๔..........................................................................

ฯลฯ

คะแนน

45

ขอท

รายการประเมน หมายเหต๓ ๒ ๑

๑ การวางแผน

๒ การแบงหนาทรบผดชอบ

๓ การรวมปรกษาและปรบปรงผลงาน

๔ การปฏบตงานสำาเรจทนเวลา

รวม

ผประเมน……………………………….

วนท……….เดอน…………………..พ.ศ. …………เกณฑการใหคะแนน ด = ๓ พอใช = ๒ ปรบปรง = ๑

การวดและประเมนผลการเรยนรรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

การวดและประเมนผลการเรยนร เปนสวนหนงของกระบวนการเรยนการสอนทครผสอนจะตองจดทำาอยางตอเนอง เพอพฒนาผเรยนเปนสำาคญ นอกจากน� ผลจากการประเมนจะตองนำาไปใชเปนขอมลสำาหรบตดตาม กำากบ สนบสนน และพฒนาการเรยนร พฒนาการเรยนการสอน ดงน�น การวดและประเมนผลการเรยน จงเนนไปทการวดและการประเมนผลในช�นเรยน

46

ซงจะนำาไปสการช�ใหเหนถงสภาพทแทจรงของผเรยนและสภาพจรงของการเรยนการสอนจากพฤตกรรมทผเรยนไดแสดงออก (Student Performance) สะทอนใหเหนความสามารถทหลากหลายและสอดคลองกบความสามารถทแทจรงจากการปฏบต ตดสนใจหรอการแกปญหา ไดดวยตนเอง การวดและประเมนผลการเรยนรรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง โดยพจารณาจากคณภาพของช�นงาน หรอการปฏบต ทเปนผลผลต / รองรอยหลกฐานการเรยนรของผเรยนวาเปนไปตามผลการเรยนรและจดเนนของรายวชาเพมเตมหนาทพลเมองหรอไม ซงประกอบไปดวยความรความสามารถ คณธรรมจรยธรรม คานยมทพงประสงค การปฏบตตนโดยใชวธการและเครองมอทหลากหลายและเกณฑการประเมนทชดเจน ท�งน� เมอผเรยนไดรบ การพฒนาแลวจะตองบรรลตามผลการเรยนรทกำาหนด

การออกแบบการวดและประเมนผลการเรยนร

การประเมนรายวชาเพมเตมหนาทพลเมองจะตองกำาหนดเกณฑการประเมนใหชดเจนเหมาะสม เพราะเกณฑการประเมนเปนแนวทางในการใหคะแนนทประกอบดวยเกณฑดานตาง ๆ เพอใชประเมนคาผล การปฏบตของผเรยน เกณฑเหลาน� คอ สงสำาคญทผเรยนควรประพฤตจนกลายเปนลกษณะนสย ครผสอนสามารถออกแบบวดและประเมนผลในระดบช�นเรยน ไดดงน� ๑. กำาหนดผลการเรยนร/คณลกษณะทจะประเมน ๒. วเคราะหพฤตกรรมสำาคญจากผลการเรยนรเพอกำาหนดหลกฐานการเรยนร ๓. เลอกใชวธการเครองมอใหเหมาะสมกบพฤตกรรมทจะประเมน ๔. กำาหนดเกณฑการประเมนพฤตกรรม (Scoring Rubrics)

47

การตดสนผลการเรยน

เมอครผสอนจดการเรยนการสอนและวดและประเมนผลในแตละหนวยการเรยนรจบครบท�งรายวชาและประเมนผลปลายป/ปลายภาค (การทดสอบคณลกษณะ) แลวนำาคะแนนท�ง ๒ สวนมารวมกนเพอตดสนผลการเรยน

การใหระดบผลการเรยน

การตดสนเพอใหระดบผลการเรยนรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง สถานศกษาสามารถใหระดบผลการเรยนดงน� ระดบประถมศกษาปท ๑ - ๓ สามารถใหระดบผลการเรยนหรอระดบคณภาพการปฏบตของผเรยน เปนระบบตวเลข ระบบตวอกษร ระบบรอยละ และระบบทใชคำาสำาคญสะทอนมาตรฐาน ระดบประถมศกษาปท ๔ - ๖ ใหใชตวเลขแสดงระดบผลการเรยนเปน ๘ ระดบ ระดบมธยมศกษา ใหใชตวเลขแสดงระดบผลการเรยนเปน ๘ ระดบ

การรายงานผลการเรยน

การรายงานผลการเรยนเปนการสอสารใหผปกครองและนกเรยนทราบความกาวหนาในการเรยนรของผเรยน ซงสามารถรายงานเปนระดบคณภาพการปฏบตของผเรยนทสะทอนผลการเรยนร ท �งน�สถานศกษาตองสรปผลการประเมนและจดทำารายงานผลการประเมนใหผปกครองและนกเรยนทราบเปนระยะ ๆ หรออยางนอยภาคเรยนละ ๑ คร�ง

48

บรรณานกรม

กลม Thai Civic Education. (๒๕๕๖). กรอบแนวคดหลกสตรการศกษาเพอสรางความเปน พลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของไทย (Conceptual framework for Thai Democratic Citizenship Education Curriculum). กรงเทพมหานคร: บรษท เทคนค อมเมท จำากด. ชยพร กระตายทอง. (๒๕๕๒). การพฒนารายวชาเพมเตมภาษาไทยแบบองมาตรฐานดวย กระบวนการ ออกแบบยอนกลบ เพอเสรมสรางความสามารถการวเคราะหและ การอานเชงวเคราะห ของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

49

ทศนา แขมมณและคณะ. (๒๕๔๒). ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. กรงเทพมหานคร: สำานกงานคณะกรรมการปฏรปการศกษาแหงชาต. ._____. (๒๕๔๘). ศาสตรการสอนองคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. กรงเทพมหานคร: สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. พระธรรมปฏก (ป.อ. ปยตโต). (๒๕๔๖). พทธธรรม. (พมพคร�งท ๒๒). กรงเทพมหานคร: ธรรมสาร. พระพรหมคณาภรณ (ป. อ. ปยตโต). (๒๕๔๙). ประชาธปไตยจรงแท...คอ แคไหน. กรงเทพมหานคร: ผลธมมในเครอ บรษท สำานกพมพเพทแอนดโฮม จำากด. ภมพลอดลยเดช, พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหา. (๒๕๕๐). คำาพอสอน. ประมวล พระบรมราโชวาทและ พระราชดำารส เกยวกบเดกและเยาวชน. กรงเทพมหานคร: โรงพมพกรงเทพมหานคร. ราชบณฑตยสถาน. (๒๕๕๔). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔. กรงเทพมหานคร: บรษท ศรวฒนาอนเตอรพร�นท จำากด. วลย อศรางกร ณ อยธยา (พานช). (๒๕๕๔). ครสงคมศกษากบการพฒนาทกษะแกนกเรยน. กรงเทพมหานคร: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. .______. (๒๕๔๙). ประมวลบทความกจกรรมพฒนาผเรยนสมาตรฐานการเรยนร กลมสาระ

50

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. กรงเทพมหานคร: ศนยตำาราและ เอกสารทางวชาการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย. .______. (๒๕๔๙). หลกสตรการศกษาขนพนฐานเพอพฒนาความเปนพลเมองไทยและพลเมอง โลก: บทบาทสำาคญของกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. ประมวลบทความ เรอง หลกสตรและการพฒนาหลกสตรตามแนวปฏรป. กรงเทพมหานคร: ศนยตำาราและเอกสาร ทางวชาการจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศภณฐ เพมพนววฒนและจารวรรณ แกวมะโน. (๒๕๕๗). คมอการอบรมสรางจตสำานกพลเมอง สำาหรบ เยาวชนระดบมธยมศกษาตอนตน. กรงเทพมหานคร: สถาบนพระปกเกลา. สคนธ สนธพานท. (๒๕๓๘). การใชวธสอนแบบธรรมสากจฉาเพอสรางศรทธา และวธคดตาม หลกพทธธรรมแกนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓. นนทบร: วทยานพนธการศกษา มหาบณฑตแขนงวชา หลกสตรและการสอน สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ._____. (๒๕๕๒). พฒนาทกษะการคด...พชตการสอน. กรงเทพมหานคร: โรงพมพเลยงเชยง. ._____. (๒๕๕๔). วธสอนตามแนวปฏรปการศกษาเพอพฒนาคณภาพของเยาวชน. กรงเทพมหานคร: โรงพมพเลยงเชยง. สมน อมรววฒน. (๒๕๔๙). คานยมศกษาเพอสนตภาพทยงยน. ประมวลบทความ เรอง

51

หลกสตรและการพฒนาหลกสตรตามแนวปฏรป. กรงเทพมหานคร: ศนยตำาราและเอกสาร ทางวชาการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.สำานกงานคณะกรรมการการศกษาข �นพ�นฐาน. (๒๕๕๒). ตวชวดและ สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด.._____. (๒๕๕๒). แนวปฏบตการวดและประเมนผล การเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด.._____. (๒๕๕๒). แนวทางการจดการเรยนร ตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตร แหงประเทศไทย จำากด.._____. (๒๕๕๒). แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณ การเกษตรแหงประเทศไทย จำากด.

._____. (๒๕๕๒). แนวทางการพฒนา การวดและประเมน คณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑. กรงเทพมหานคร:

52

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด.._____. (๒๕๕๒). แนวทางการบรหารจดการหลกสตร. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณ การเกษตรแหงประเทศไทย.._____. (๒๕๕๒). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด.._____. (๒๕๕๗). แนวทางการจดการเรยนร รายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง. กรงเทพมหานคร: สำานกงานฯ. ASEAN Secretariat, USAID and SEAMEO. (๒๐๑๒). ASEAN Curriculum Sourcebook. USA: Very Memorable, Inc.Department of Education, Science and Training, Australian Government. (๒๐๐๓). Values Education Study Executive Summary, Final Report. Commonwealth of Australia: Australia.Leo, J. D. (๒๐๐๖). Values within EIU/ESD: Reorienting Teacher Education to Address Sustainability & International Understanding. ๒๒-๒๕ August ๒๐๐๖, Penang: Malaysia. (copies)Llewellin, Sandie. (๒๐๐๑) “Planning Lessons and Schemes of work” in Citizenship Learning to Teach Citizenship in the Secondary School. ๒ nd Edition edited by Liam Gearon, London: Routledge.Ministry of Education, Singapore. (๒๐๑๔). ๒๐๑๔ Syllabus character and Citizenship Education Primary and Secondary. Student Development curriculum

53

Division: Singapore (copies).

ภาคผนวก

54

คำาอธบายของคำาหลกในจดเนนและขอบขายรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

คำาหลกตอไปน�เปนคณลกษณะของความเปนพลเมองดในระบอบประชาธปไตยทครควรจะจดการเรยนร ใหผเรยนไดตระหนก เหนความสำาคญ มความเขาใจทถกตองคดอยางมวจารณญาณและนำาไปปฏบตไดอยางถกตองเหมาะสม

คำาหลก

คำาอธบาย

ความเปนไทย

- หมายถง สงทบงบอกถงลกษณะของคนไทย ศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมและประเพณของไทย- ผทรกความเปนไทย คอ ผทมความภาคภมใจ เหนคณคา ชนชม อนรกษดวยการปฏบตตน สบทอด และเผยแพรคณลกษณะของคนไทย ตลอดจนศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยม และ

55

ประเพณทดงามของไทยใหคงอยสบไปความกตญญกตเวท - หมายถง การรคณและตอบแทนคณผ

มพระคณรวมท�งทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ททกคนไดพงพาอาศยในการดำารงชวต- เปนคณธรรมสำาคญอยางหนงของความเปนมนษย เพราะมนษยตองพงพาซงกนและกน รวมท�งตองพงพาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอใหสามารถดำารงชวตอยไดดวยด- การตอบแทนคณผมพระคณ ไดแก การเชอฟงและปฏบตตามคำาแนะนำา สงสอน ใหความเคารพยกยอง ชวยเหลอและเอาใจใสดแล- การตอบแทนคณของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก การใชทรพยากรธรรมชาตอยางประหยดและคมคา การดแลรกษาและไมทำาลายสงแวดลอม

ศลปะ

- ศลปะ มความหมายกวางครอบคลมการแสดงออก และการสรางสรรค ทกดานของมนษย กรดานศลปะหลายคนไดใหความหมายของ ศลปะ ไวตาง ๆ “ ”กน ดงน�๑. ศลปะ คอ สงทสรางสรรคข�นจากการเลยนแบบธรรมชาต๒. ศลปะ คอ การแสดงออกเกยวกบ ความเชอ ความศรทธา ความงาม

56

คำาหลก คำาอธบาย ศลปะ

๓. ศลปะ คอ การถายทอดความรสก โดยใชสดสวน รปทรงและความกลมกลนขององคประกอบตาง ๆ ๔. ศลปะ คอ ความชำานาญในการถายทอดประสบการณ และจนตนาการ ใหเปนวตถทมสนทรยภาพ- ศลปะไทยมเอกลกษณเฉพาะ มความงดงาม ทชาวตางชาตชนชม มหลายแขนง เชน สถาปตยกรรมในการสรางวด วง จตรกรรมไทย หตถกรรมไทย ดนตร นาฏศลป เปนตน

วฒนธรรม

- วฒนธรรม หมายถง ลกษณะทแสดงถงความเจรญงอกงาม อนเปนแบบแผน ในการประพฤตปฏบต และการแสดงออกซงความรสกนกคดของคนในสงคมเดยวกน เปนสงทเกดจากการสงสม เลอกสรร ปรบปรงแกไข จนถอวาเปนสงดงาม เหมาะสมกบสภาพแวดลอมและมการสบทอดเปนมรดกทางสงคม- ยเนสโกแบงมรดกทางวฒนธรรมเปน ๒ สวน คอ มรดกทางวฒนธรรมทจบตองได เชน โบราณสถาน โบราณวตถ และมรดกทางวฒนธรรมทจบตองไมได อนเปนเรองเกยวกบภมปญญา ระบบคณคา ความเชอ พฤตกรรมและวถชวต- วฒนธรรมมความสำาคญตอการดำารง

57

อยของความเปนชาต ชาตทไมมวฒนธรรมของตนเองจะคงความเปนชาตอยไมได ในอดตจนเคยถกชาวตาดเขายดครองและต�งราชวงศหงวนข�นปกครอง แตกถกชาวจนซงมวฒนธรรมทสงกวากลนเปนชาวจนจนหมดส�น วฒนธรรมตามกระแสนยม แตควรเลอกรบเฉพาะสงทมคณคาตอการดำาเนนชวต- วฒนธรรมในแตละสงคมอาจคลายหรอแตกตางกนได กเนองมาจาก ความเชอ เช�อชาต ศาสนา และถนทอย สงคมทประกอบดวยผคนอนหลากหลายท เรยกวา พหสงคม ยอมมความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรมดวยเชนกน การอยรวมกนในสงคมทมความหลากหลายเชนน�จงตองมความเขาใจซงกนและกน ใหเกยรตและเคารพซงกนและกนดวย

คำาหลก

คำาอธบาย

58

วฒนธรรม (ตอ)

ขนบธรรมเนยมประเพณ

- วฒนธรรมมการเปลยนแปลงได เนองจากสถานการณทเปลยนแปลงไป และ การแลกเปลยนทางวฒนธรรมโดยเฉพาะปจจบนทเทคโนโลยการสอสาร มความเจรญกาวหนา การเลอนไหลทางวฒนธรรมจงแพรกระจายไปอยางรวดเรว การเลอกรบวฒนธรรมอยางมวจารณญาณจงเปนสงจำาเปน ไมควรรบวฒนธรรมตามกระแสนยม แตควรเลอกรบเฉพาะสงทมคณคาตอการดำาเนนชวต

- เปนคำาทใชเรยกรวมกน หมายถง สงทคนในสงคมหนง ๆ นยมประพฤตปฏบตตอเนองกนมา เพราะถอวามคณคาทกอใหเกดความสข ความเจรญแกชวตและสงคม ขนบธรรมเนยมประเพณของไทย เชน การมสมมาคารวะตอผใหญ ชายไทยตองเปนผนำาครอบครว หญงไทยตองมกรยามารยาทเรยบรอย หญงไทยตอง รกนวลสงวนตว ไมยอมรบการแสดงความรสกทางเพศอยางเปดเผยในทสาธารณะ คนไทยถอวาศรษะเปนของสงสวนเทาเปนของตำา การลงแขกชวยงานตางๆ- ขนบธรรมเนยมไทยทเกยวกบศลธรรม จรรยาเปนสงทมคณคาตอสงคม ผใดฝาฝนถอวาละเมดกฎของสงคม ถอเปนความผด ความชว เชน การท ชาวไทยพทธแสดงกรยาลบหลดหมน

59

พระพทธรป ศาสนสถาน และ ศาสนวตถ สวนขนบธรรมเนยมไทยบางเรองอาจไมเครงครดผทไมทำาตามขนบธรรมเนยมอาจถกมองวาไมมการศกษา ไมมสมบตผด เชน แตงกาย ไมถกกาลเทศะ ปฏบตตวไมเหมาะสมกบกาลเทศะ- เปนคำาทใชเรยกรวมกน หมายถง สงทคนในสงคมหนง ๆ นยมประพฤตปฏบตตอเนองกนมา เพราะถอวามคณคาทกอใหเกดความสข ความเจรญแกชวตและสงคม เชน การมสมมาคารวะตอผใหญ ชายไทยตองเปนผนำาครอบครว หญงไทยตองมกรยามารยาทเรยบรอย หญงไทยตอง รกนวลสงวนตว ไมยอมรบการแสดงความรสกทางเพศอยางเปดเผยในทสาธารณะ คนไทยถอวาศรษะเปนของสง สวน

คำาหลก

คำาอธบาย

ขนบธรรมเนยมประเพณ (ตอ)

เทาเปนของตำา การลงแขกชวยงานตางๆ- ขนบธรรมเนยมไทยทเกยวกบศลธรรม จรรยาเปนสงทมคณคาตอสงคม ผใดฝาฝนถอวาละเมดกฎของสงคม ถอเปนความผด ความชว เชน การท ชาวไทยพทธแสดงกรยาลบหลดหมนพระพทธรป ศาสนสถาน และ ศาสนวตถ สวนขนบธรรมเนยมไทยบางเรองอาจไมเครงครด

60

ผทไมทำาตามขนบธรรมเนยมอาจถกมองวาไมมการศกษา ไมมสมบตผด เชน แตงกาย ไมถกกาลเทศะ ปฏบตตวไมเหมาะสมกบกาลเทศะ- เปนคำาทใชเรยกรวมกน หมายถง สงทคนในสงคมหนง ๆ นยมประพฤตปฏบตตอเนองกนมา เพราะถอวามคณคาทกอใหเกดความสข ความเจรญแกชวตและสงคม ขนบธรรมเนยมประเพณของไทย เชน การมสมมาคารวะตอผใหญ ชายไทยตองเปนผนำาครอบครว หญงไทยตองมกรยามารยาทเรยบรอย หญงไทยตอง รกนวลสงวนตว ไมยอมรบการแสดงความรสกทางเพศอยางเปดเผยในทสาธารณะ คนไทยถอวาศรษะเปนของสง สวนเทาเปนของตำา การลงแขกชวยงานตาง ๆ- ขนบธรรมเนยมไทยทเกยวกบศลธรรม จรรยาเปนสงทมคณคาตอสงคม ผใดฝาฝนถอวาละเมดกฎของสงคม ถอเปนความผด ความชว เชน การท ชาวไทยพทธแสดงกรยาลบหลดหมนพระพทธรปศาสนสถานและศาสนวตถ สวนขนบธรรมเนยมไทยบางเรองอาจไมเครงครด ผทไมทำาตามขนบธรรมเนยมอาจถกมองวาไมมการศกษา ไมมสมบตผด เชน แตงกาย ไมถกกาลเทศะ ปฏบตตวไมเหมาะสมกบกาลเทศะ

61

- ประเพณไทยซงเปนทรบรและชนชมของชาวตางชาต เชน สงกรานต ลอยกระทง แหเทยนพรรษา บญบ�งไฟนอกจากน�ยงมประเพณในทองถนตาง ๆ ทเปนเอกลกษณของทองถนน�น อนเปนสงทนกทองเทยวตางชาตชนชอบ เชนแหเทยนพรรษา จ.อบลราชธาน ผตาโขน จ.เลย ปอยสางลอง จ.แมฮองสอน

คำาหลก

คำาอธบาย

ภมปญญาทองถน หมายถง องคความร ความสามารถ เทคนคของผคนในแตละทองถน ทนำามาใชในการแกปญหาและพฒนาการดำาเนนชวตไดอยางเหมาะสม กบยคสมย ทสบทอดมาอยางตอเนอง

ภมปญญาไทย

- หมายถง องคความร ความสามารถ เทคนคของคนไทย ทนำามาใช ในการแกปญหาและพฒนาการดำาเนนชวตไดอยางเหมาะสมกบยคสมย ทสบทอดมาอยางตอเนอง อนเปนทยอมรบในระดบชาต- ลกษณะทสำาคญของภมปญญาไทย คอ๑. เปนท�งความร ทกษะ ความเชอ และพฤตกรรม๒. แสดงถงความสมพนธระหวางคนกบคนคนกบธรรมชาตและสงแวดลอม คนกบสงเหนอธรรมชาต

62

๓. เปนกจกรรมทกอยางในวถชวตของคนไทย๔. เปนเรองการแกปญหา การจดการ การปรบตว เพอความอยรอดในการดำาเนนชวต๕. มการเปลยนแปลงใหเหมาะกบยคสมย

ความรกชาต

ความรกชาต การแสดงออกถงความรกชาตมดงน� ๑. การแสดงความเคารพ และปฏบตตนอยางเหมาะสมตอสญลกษณ ทเกยวกบชาต เชน รองเพลงชาต ยนตรงเคารพธงชาต ประดบธงชาตถกตองตามระเบยบทราชการกำาหนด๒. การเปนพลเมองด และธำารงรกษาไวซงความเปนชาตไทย เชน เสยภาษ เคารพกฎหมาย บำารงรกษาและไมทำาลายสาธารณสมบต ใชสทธเลอกต�ง สอดสองการกระทำาทจะทำาลายความมนคงและความสงบเรยบรอยของชาตบานเมอง

ยดมนในศาสนา

คำา

การยดมนในศาสนา คอ การศกษาหลกธรรม คำาสอนใหเขาใจอยางถองแทปฏบตตนตามหลกธรรมคำาสอนของศาสนาทตนนบถอและทำาหนาท เปนศาสนกชนทดในการทำานบำารงและ

63

หลก ปกปองคมครองศาสนา

คำาอธบายเทดทนสถาบนพระมหากษตรย

การเทดทนสถาบนพระมหากษตรย คอ๑. การแสดงความเคารพ และปฏบตตนอยางเหมาะสมตอองคพระมหากษตรยและพระบรมวงศานวงศ๒. การแสดงความเคารพและปฏบตตนอยางเหมาะสมตอสญลกษณทเกยวกบสถาบนพระมหากษตรย๓. ซาบซ�งในพระราชกรณยกจและนอมนำาแบบอยางของพระราชจรยวตร พระราชดำารส หลกการทรงงาน ตลอดจนหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการดำาเนนชวตและการงาน เพอความสข ความเจรญของตนเอง สงคมและประเทศชาต ตลอดจนเผยแพรใหเปนทปรากฏแกสงคม

ความมวนยในตนเอง

หมายถง ระเบยบในการดำาเนนชวต ในทน�จำากดเฉพาะเรอง ความซอสตยสจรต ความขยนหมนเพยรและอดทน การใฝหาความร ความต�งใจปฏบตหนาทและการยอมรบผลทเกดจากการกระทำาของตนเอง อนเปนคณลกษณะสำาคญทตองการปลกฝงใหเกดข�นในคนไทย เพอใหเปนคนด มความรและความสามารถ เพอความสข ความเจรญในชวต และเปนกำาลงสำาคญในการพฒนา

64

ประเทศชาตความซอสตยสจรต

- หมายถง การยดมนในความถกตอง การประพฤตตามความเปนจรง และความถกตองตอตนเอง ผอนและประเทศชาต ท�งทางกาย วาจาและใจ เชน ทำาตามสญญาทใหไวตอตนเองและผอน พดความจรง ไมนำาสงของ ของผอน (ทเจาของไมอนญาต) หรอของสวนรวมมาเปนของตน การหลกเลยงทจะปฏบตตามกฎหมาย- ผทมความซอสตยสจรตจะประสบความสำาเรจและความเจรญในชวตและการงาน เปนทไววางใจ อยรวมกบผอนไดและเปนพลเมองดของประเทศชาต

คำาหลก

คำาอธบาย

ความขยนหมนเพยรและอดทน

- หมายถง การทำาหนาทการงานดวยความพยายาม เขมแขง อดทน ไมทอถอยเปนคณธรรมจรยธรรมทนำาไปสความสำาเรจ

ใฝหาความร - หมายถง ความต�งใจแสวงหาความรจากแหลงเรยนรตาง ๆ ทเชอถอไดอยางสมำาเสมอ- การใฝหาความรเปนคณสมบตของผทพฒนาตนเองอยตลอดเวลา เพอใหมความร ความสามารถ รเทาทนการ

65

เปลยนแปลง เพอปรบตวและพงตนเองไดในการดำาเนนชวตและการงาน

ความตงใจปฏบตหนาท - หมายถง ความเอาใจใส มงมนในการทำาหนาทของตนใหเกดผลสำาเรจและผลดตอตนเอง สงคมและประเทศชาต

การยอมรบผลทเกดจาก การกระทำาของตนเอง

- หมายถง ความรบผดชอบในผลทเกดข�นจากการกระทำาของตน เมอเกดผลเสยหายกไมโยนความผดใหแกผอน นอมรบความผดพลาด แลวนำามาพจารณาไตรตรอง เพอปรบปรงแกไขมใหเกดความเสยหายหรอความผดพลาดข�นอกผทมความรบผดชอบควรพจารณาไตรตรองใหรอบคอบถงความดงาม ความถกตองเหมาะสม ผลดและผลเสยทจะเกดข�น กอนทจะตดสนใจกระทำาการใด ๆ

คณะผจดทำา

66

ทปรกษานายอารกษ พฒนถาวร ผอำานวยการสำานกงานเขตพ�นทการศกษาประถมศกษา

พระระนครศรอยธยา เขต ๑นายเกรยงพงศ ภมราช รองผอำานวยการสำานกงานเขตพ�นทการศกษาประถมศกษา พระนครศรอยธยา เขต ๑นายสำาเรจ ศรอำาไพ ผอำานวยการกลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา

ผจดทำา นายสำาเรจ ศรอำาไพ ผอำานวยการกลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษานางสลพร บรรลอเขตร ศกษานเทศก ชำานาญการพเศษ

บรรณาธการกจ/พมพนางสลพร บรรลอเขตร ศกษานเทศก ชำานาญการพเศษ