AVRUPA BİRLİĞİ’NE AVRUPA BİRLİĞİ’NE KATILIM SÜRECİNDE KATILIM SÜRECİNDE ÖNEMLİ BİR ARAÇ: ÖNEMLİ BİR ARAÇ: ETKİ ANALİZLERİETKİ ANALİZLERİ

21 Mart 2006-PLATFORMİST21 Mart 2006-PLATFORMİST

İktisadi Kalkınma Vakfıİktisadi Kalkınma Vakfı

Etki Analizi Nedir?Etki Analizi Nedir?

Etki analiziEtki analizi, yürürlüğe koyulması , yürürlüğe koyulması düşünülen mevzuatta öngörülen düşünülen mevzuatta öngörülen tedbirlerin piyasa, toplum, çevre, tedbirlerin piyasa, toplum, çevre, diğer mevzuat, vb. üzerinde ne diğer mevzuat, vb. üzerinde ne gibi etkileri olacağını gibi etkileri olacağını derinlemesine inceleyerek ortaya derinlemesine inceleyerek ortaya koyan bir koyan bir yöntemyöntemdir.dir.

Etki Analizi Nedir?Etki Analizi Nedir?

Etki analizi ile;Etki analizi ile; uygulanabilecek politika seçeneklerinin tespiti,uygulanabilecek politika seçeneklerinin tespiti, bunlar arasında bir karşılaştırma yapılması,bunlar arasında bir karşılaştırma yapılması, her seçeneğin fayda ve sakıncalarının tespitiher seçeneğin fayda ve sakıncalarının tespiti tedbirin gerekçelerinin kamuoyuna daha iyi tedbirin gerekçelerinin kamuoyuna daha iyi

anlatılması, anlatılması, mevzuatın kalitesinin artması sağlanmaktadır.mevzuatın kalitesinin artması sağlanmaktadır.

Etki Analizini Kim Etki Analizini Kim Yapar/Yararlanır?Yapar/Yararlanır?

Kamu kesimiKamu kesimi Yerel yönetimlerYerel yönetimler Özel Sektör Temsilci ÖrgütleriÖzel Sektör Temsilci Örgütleri Sivil Toplum ÖrgütleriSivil Toplum Örgütleri Uluslararası kuruluşlarUluslararası kuruluşlar Şirketler Şirketler

Dünyadaki GelişimiDünyadaki Gelişimi

1970’ler:1970’ler: ABD, Kanada ABD, Kanada

1980’ler:1980’ler: İngiltere, Fransa, Hollanda İngiltere, Fransa, Hollanda

1990-95:1990-95: Almanya, Danimarka, Kore, İsveç, Yeni Almanya, Danimarka, Kore, İsveç, Yeni Zellanda, Zellanda, Meksika, Avustralya, Güney AfrikaMeksika, Avustralya, Güney Afrika

1996-2000:1996-2000: İtalya, Macaristan, Polonya, İspanya, Çek İtalya, Macaristan, Polonya, İspanya, Çek CumhuriyetiCumhuriyeti

2000-2003:2000-2003: Yunanistan, Avrupa Komisyonu, Finlandiya, Yunanistan, Avrupa Komisyonu, Finlandiya, Ukrayna, Slovakya, RomanyaUkrayna, Slovakya, Romanya

2004-2006:2004-2006: Japonya, Bosna, Moldova, Makedonya, Japonya, Bosna, Moldova, Makedonya, UgandaUganda

AB açısından:AB açısından:

AB kurumları ve üye ülkelerce uzun AB kurumları ve üye ülkelerce uzun yıllardır uygulanan bir yöntem.yıllardır uygulanan bir yöntem.

2002’den itibaren AB kurumları için 2002’den itibaren AB kurumları için zorunluzorunlu-hukuki düzenlemeler,-hukuki düzenlemeler,-programlar,-programlar,-uluslararası anlaşmalar, vb.-uluslararası anlaşmalar, vb.

7. Çerçeve Program 7. Çerçeve Program örneğiörneği

Hedef: Hedef: Program bütçesinin iki misli artırılmasıProgram bütçesinin iki misli artırılması

BüyümeBüyüme : % 0,69 – 1,66 ek artış: % 0,69 – 1,66 ek artışİstihdamİstihdam :2030’a kadar 925.000 yeni iş:2030’a kadar 925.000 yeni iş

800.000 iş kaybı800.000 iş kaybıİhracatİhracat : 2030’a kadar AB dışı ihracatta ek %0,64 artış: 2030’a kadar AB dışı ihracatta ek %0,64 artış

% 2 azalma% 2 azalmaİthalatİthalat : : %0,3 azalma %0,3 azalma

%1,85 artış%1,85 artışÇevre, yaşam kalitesi, yeni teknolojiler, yeni sektörler, Çevre, yaşam kalitesi, yeni teknolojiler, yeni sektörler,

vb.vb.

Aday ülkeler Aday ülkeler açısındanaçısındanAB müktesebatına uyum sağlamanın:AB müktesebatına uyum sağlamanın: ekonomik, ekonomik, mali, mali, hukuki, hukuki, siyasisiyasi sosyal sosyal etkilerinin hesaplanmasını etkilerinin hesaplanmasını

sağlamaktadır. sağlamaktadır.

Aday ülkeler açısındanAday ülkeler açısından

Elde edilen sonuçlar:Elde edilen sonuçlar: Müzakere pozisyonlarının hazırlanması, Müzakere pozisyonlarının hazırlanması, Yapılacak düzenlemenin bütçeye Yapılacak düzenlemenin bütçeye

etkisinin belirlenmesi, etkisinin belirlenmesi, AB müktesebatının uygulama maliyetinin AB müktesebatının uygulama maliyetinin

azaltılması, azaltılması, İş dünyası ve toplumun diğer kesimlerinin İş dünyası ve toplumun diğer kesimlerinin

katılıma hazırlanmasında katılıma hazırlanmasında kullanılmaktadır.kullanılmaktadır.

Makro analizlerMakro analizler

Ulusal/bölgesel düzeyde bütçe, Ulusal/bölgesel düzeyde bütçe, büyüme, gelir düzeyi, istihdam, büyüme, gelir düzeyi, istihdam, enflasyon vb. üzerindeki etkileri enflasyon vb. üzerindeki etkileri inceler.inceler.

Siyasi karar alıcılar ve bürokrasi.Siyasi karar alıcılar ve bürokrasi. Genellikle müzakere sürecinin başında Genellikle müzakere sürecinin başında

kullanılır.kullanılır.

Mikro analizlerMikro analizler

Sektör, alt sektör ya da şirketin genel Sektör, alt sektör ya da şirketin genel olarak katılım sürecinden,olarak katılım sürecinden,

Belirli bir müktesebat başlığına Belirli bir müktesebat başlığına uyumdan, uyumdan,

Spesifik olarak bir direktif, tüzük, vb. Spesifik olarak bir direktif, tüzük, vb. uyumdan nasıl etkileneceğini inceler.uyumdan nasıl etkileneceğini inceler.

Özel sektör temsilci kurumları, yerel Özel sektör temsilci kurumları, yerel yönetimler, şirketler vb. tarafından yönetimler, şirketler vb. tarafından kullanılır.kullanılır.

Hangi alanlarda etki Hangi alanlarda etki analizleri hazırlanır?analizleri hazırlanır?

Uyumda güçlüklerle karşılaşılan, Uyumda güçlüklerle karşılaşılan, Uyum maliyetinin yüksek olduğu alanlarda:Uyum maliyetinin yüksek olduğu alanlarda:-Tarım, çevre, bölgesel politika, hizmetlerin, -Tarım, çevre, bölgesel politika, hizmetlerin,

sermayenin serbest dolaşımı, ulaştırma, sermayenin serbest dolaşımı, ulaştırma, enerji, sosyal politika, vb. enerji, sosyal politika, vb. başlıklarbaşlıklar

-Su, gürültü, hava kirliliği ve endüstriyel -Su, gürültü, hava kirliliği ve endüstriyel kirlilik, gıda güvenliği, iş yeri sağlığı ve kirlilik, gıda güvenliği, iş yeri sağlığı ve güvenliği gibi güvenliği gibi alt başlıklaralt başlıklar

Kamu KesiminceKamu KesiminceHazırlanan Etki AnalizleriHazırlanan Etki Analizleri

Kurumsal YapıKurumsal Yapı Standart bir yapılanma modeli yoktur. Standart bir yapılanma modeli yoktur. Ancak,Ancak, bir çok ülkede etki analizleri, konuyla ilgili bir çok ülkede etki analizleri, konuyla ilgili

kamu kurumlarınca hazırlanmakta,kamu kurumlarınca hazırlanmakta, bunun için kamu çalışanlarına eğitim bunun için kamu çalışanlarına eğitim

programları uygulanmakta,programları uygulanmakta, merkezi bir birim oluşturularak, merkezi bir birim oluşturularak,

koordinasyon ve denetim sağlanmaktadır.koordinasyon ve denetim sağlanmaktadır.

Kurumsal yapı-Kurumsal yapı-İngiltereİngiltere

1998 yılından bu yana bütünleştirilmiş ve 1998 yılından bu yana bütünleştirilmiş ve kapsamlı bir etki analizi sistemi uygulanmaktadır.kapsamlı bir etki analizi sistemi uygulanmaktadır.

Etki analizleri ilgili kamu çalışanlarınca Etki analizleri ilgili kamu çalışanlarınca hazırlanmaktadır. Analizlerin hazırlanması hazırlanmaktadır. Analizlerin hazırlanması sırasında kullanılmak üzere kapsamlı bir rehber, sırasında kullanılmak üzere kapsamlı bir rehber, ipuçları ve kontrol listesi hazırlanmıştır.ipuçları ve kontrol listesi hazırlanmıştır.

Kabine OfisiKabine Ofisi altında oluşturulan Düzenleyici Etki altında oluşturulan Düzenleyici Etki Birimi, hazırlanan analizlerin kalite kontrolünden Birimi, hazırlanan analizlerin kalite kontrolünden sorumludur ve analizlerin hazırlık aşamasında sorumludur ve analizlerin hazırlık aşamasında teknik destek sağlamaktadır.teknik destek sağlamaktadır.

Seçilen bazı analizlerin ex-post değerlendirmesi Seçilen bazı analizlerin ex-post değerlendirmesi ve kalite kontrolü de yapılmaktadır. ve kalite kontrolü de yapılmaktadır.

Kurumsal yapı-PolonyaKurumsal yapı-Polonya

Düzenleyici etki analizlerinin hazırlanması için Düzenleyici etki analizlerinin hazırlanması için gerekli kurumsal çerçeveyi adaylık sürecinde gerekli kurumsal çerçeveyi adaylık sürecinde oluşturmuştur. oluşturmuştur.

1999 yılında düzenleyici etki analizi Hükümetin 1999 yılında düzenleyici etki analizi Hükümetin temel önceliklerden birisi olarak temel önceliklerden birisi olarak tanımlanmıştır. tanımlanmıştır.

Ülkedeki yapı, etki analizlerinin ilgili Ülkedeki yapı, etki analizlerinin ilgili bakanlıklarca hazırlanmasını ve Yasama bakanlıklarca hazırlanmasını ve Yasama Merkezi altında yer alan merkezi birim Merkezi altında yer alan merkezi birim tarafından kalite kontrolünün yapılmasını tarafından kalite kontrolünün yapılmasını içermektedir. içermektedir.

Etki analizlerini denetleyen merkezi birim ilgili Etki analizlerini denetleyen merkezi birim ilgili bakanlığa söz konusu analizi genişletmesini bakanlığa söz konusu analizi genişletmesini önerebilmektedir. önerebilmektedir.

Özel Sektör neden Etki Özel Sektör neden Etki Analizlerine ihtiyaç Analizlerine ihtiyaç duyar?duyar?

Sektörün, alt sektörün, firmanın faaliyetlerini etkileyen Sektörün, alt sektörün, firmanın faaliyetlerini etkileyen ulusal mevzuat nedir?ulusal mevzuat nedir?

AB’ye uyum bu mevzuatı ne şekilde ve hangi takvimle AB’ye uyum bu mevzuatı ne şekilde ve hangi takvimle değiştirecek?değiştirecek?

Değişen mevzuat, sektörün/firmanın iş yapma ortamını nasıl Değişen mevzuat, sektörün/firmanın iş yapma ortamını nasıl etkileyecek?etkileyecek?

Sektörün/firmanın yeni ortama uyuma hazır mı? Değilse Sektörün/firmanın yeni ortama uyuma hazır mı? Değilse yapması gerekenler neler?yapması gerekenler neler?

Bu değişimin maliyeti nedir? Karşılama kapasitesi var mı?Bu değişimin maliyeti nedir? Karşılama kapasitesi var mı? Katılımla birlikte uyum sağlamak mümkün değilse, ne kadar Katılımla birlikte uyum sağlamak mümkün değilse, ne kadar

süreli bir geçiş dönemine ihtiyaç vardır?süreli bir geçiş dönemine ihtiyaç vardır?

Sektörlerce Hazırlanan Sektörlerce Hazırlanan Etki AnalizleriEtki Analizleri

AB müktesebatında oldukça sınırlı alanlarda AB müktesebatında oldukça sınırlı alanlarda geçiş dönemi ve istisna almak mümkün.geçiş dönemi ve istisna almak mümkün.

Uyumun belli sektörleri doğrudan Uyumun belli sektörleri doğrudan etkileyeceği alanlarda kamu-özel sektör etkileyeceği alanlarda kamu-özel sektör işbirliği ile bir plan hazırlanmalı. işbirliği ile bir plan hazırlanmalı.

Plan:Plan:-uyum maliyetinin nasıl paylaşılacağını,-uyum maliyetinin nasıl paylaşılacağını,-uyumun hangi takvimle sağlanacağını,-uyumun hangi takvimle sağlanacağını,-sektörün hangi alanlarda ne tür desteklere -sektörün hangi alanlarda ne tür desteklere

ihtiyaç duyacağını da içermelidir. ihtiyaç duyacağını da içermelidir.

Şirketler Tarafından Şirketler Tarafından Hazırlanan Etki Hazırlanan Etki AnalizleriAnalizleri Şirketler ve işletmeler katılım sürecinde iş Şirketler ve işletmeler katılım sürecinde iş

ortamında meydana gelecek değişimlerden ortamında meydana gelecek değişimlerden nasıl etkileneceklerini tespit etmek, elde nasıl etkileneceklerini tespit etmek, elde edilen bilgiler ışığında faaliyetlerini edilen bilgiler ışığında faaliyetlerini planlamak amacıyla etki analizlerini planlamak amacıyla etki analizlerini kullanmaktadırlar. kullanmaktadırlar.

Analizi hazırlayan şirketin faaliyet gösterdiği Analizi hazırlayan şirketin faaliyet gösterdiği sektörde önemli bir aktör olması etki sektörde önemli bir aktör olması etki analizinin sonuçlarından ilgili sektörün ya da analizinin sonuçlarından ilgili sektörün ya da kamu kesiminin de yararlanmasına yol kamu kesiminin de yararlanmasına yol açmaktadır. açmaktadır.

Yeni Üye Ülkeler ve Yeni Üye Ülkeler ve Müzakereleri Müzakereleri Tamamlayan Tamamlayan

Ülkelerden ÖrneklerÜlkelerden Örnekler

Kamu-Özel Sektör Kamu-Özel Sektör İşbirliği: Polonya İşbirliği: Polonya ÖrneğiÖrneği

Sigaralara uygulanan vergilerin Sigaralara uygulanan vergilerin uyumlaştırılmasına yönelik direktif (92/79/EEC)uyumlaştırılmasına yönelik direktif (92/79/EEC)

Polonya, müzakere pozisyonunda, sigaralarda Polonya, müzakere pozisyonunda, sigaralarda perakende fiyatın %57’sinden daha düşük perakende fiyatın %57’sinden daha düşük ÖTV oranı uygulamasını sürdürmek için 5 ÖTV oranı uygulamasını sürdürmek için 5 yıllık bir geçiş dönemi istemiştir. yıllık bir geçiş dönemi istemiştir.

Ancak AB, ucuz sigaraların ülkelerine Ancak AB, ucuz sigaraların ülkelerine girmesinden endişe duyan Almanya ve girmesinden endişe duyan Almanya ve Avusturya’nın itirazlarıyla talebi reddetmiştir. Avusturya’nın itirazlarıyla talebi reddetmiştir.

Kamu-Özel Sektör Kamu-Özel Sektör İşbirliği: Polonya İşbirliği: Polonya ÖrneğiÖrneği

Polonya Maliye Bakanlığı sigara endüstrisi ile Polonya Maliye Bakanlığı sigara endüstrisi ile birlikte etki analizi çalışması hazırlatmıştır. birlikte etki analizi çalışması hazırlatmıştır.

Analizde geçiş dönemi olmaksızın, direktife Analizde geçiş dönemi olmaksızın, direktife uyumun kaçak sigara tüketimini ve kayıt dışı uyumun kaçak sigara tüketimini ve kayıt dışı ekonomiyi artıracağı, bu durumun ülke ekonomiyi artıracağı, bu durumun ülke bütçesini olumsuz etkileyeceği, sosyal maliyet bütçesini olumsuz etkileyeceği, sosyal maliyet olarak istihdamın azalacağı ve enflasyonun olarak istihdamın azalacağı ve enflasyonun artacağı tespit edilmiştir.artacağı tespit edilmiştir.

Polonya, bu analizin sonuçlarını kullanarak, en Polonya, bu analizin sonuçlarını kullanarak, en çok satılan sigara türüne minimum ÖTV çok satılan sigara türüne minimum ÖTV uygulaması için 5 yıllık bir geçiş süresi elde uygulaması için 5 yıllık bir geçiş süresi elde etmiştir. etmiştir.

Detaylı Analizlerin Detaylı Analizlerin Önemi-Bulgaristan Önemi-Bulgaristan ÖrneğiÖrneği

Tarım:Tarım: Tarım sektörü bir bütün olarak ele Tarım sektörü bir bütün olarak ele

alındığında, AB üyeliğiyle çiftçilerin alındığında, AB üyeliğiyle çiftçilerin gelirinin, doğrudan ödemelerin gelirinin, doğrudan ödemelerin seviyesine bağlı olarak %32-61 seviyesine bağlı olarak %32-61 aralığında artış göstereceği,aralığında artış göstereceği,

Toplam hayvansal ürünlerToplam hayvansal ürünler için OPD’nin için OPD’nin uygulanmasının, üretim değerini yaklaşık uygulanmasının, üretim değerini yaklaşık %10 oranında yükselteceği belirlenmiştir.%10 oranında yükselteceği belirlenmiştir.

Detaylı Analizlerin Detaylı Analizlerin Önemi-Bulgaristan Önemi-Bulgaristan ÖrneğiÖrneği

Buna karşın, sadece et sektörü incelendiğinde, Buna karşın, sadece et sektörü incelendiğinde, sonuçlar farklıdır.sonuçlar farklıdır.

OPD’nin uygulanmasıyla farklı et gruplarının OPD’nin uygulanmasıyla farklı et gruplarının eşit olmayan bir şekilde etkilendiği; eşit olmayan bir şekilde etkilendiği; Bulgaristan için en önemli olan et gruplarının Bulgaristan için en önemli olan et gruplarının ise olumsuz etkilendiği görülmüştür.ise olumsuz etkilendiği görülmüştür.

Bulgaristan ve AB arasındaki fiyat farklarından Bulgaristan ve AB arasındaki fiyat farklarından ötürü Domuz (218 milyon BGL) ve kümes ötürü Domuz (218 milyon BGL) ve kümes hayvanları (17 milyon BGL) sektörlerinin zarar hayvanları (17 milyon BGL) sektörlerinin zarar göreceği, sığır ve koyun eti üreticilerinin ise göreceği, sığır ve koyun eti üreticilerinin ise yarar sağlayacağı belirlenmiştir.yarar sağlayacağı belirlenmiştir.

Çevre: Çevre: Polonya örneğiPolonya örneği

Entegre kirliliğin önlenmesi ve kontrolüne ilişkin Entegre kirliliğin önlenmesi ve kontrolüne ilişkin direktif(96/61/EC)direktif(96/61/EC)

4000 tesisin direktifle uyumlu olmadığı, 4000 tesisin direktifle uyumlu olmadığı, eski teknolojileri kullanan bu tesislerin modernize eski teknolojileri kullanan bu tesislerin modernize

edilmesi veya kapatılması gerektiği,edilmesi veya kapatılması gerektiği, çoğu enerji alanındaki, özel sektör tesislerinin direktife çoğu enerji alanındaki, özel sektör tesislerinin direktife

uyumu için uyumu için 6,3 milyar Euro’luk6,3 milyar Euro’luk bir yatırım gerektiği, bir yatırım gerektiği, bu maliyetin katılıma kadar (2004) karşılanamayacağı, bu maliyetin katılıma kadar (2004) karşılanamayacağı, 20112011 tarihine kadar geçiş süresine ihtiyaç duyulduğu tarihine kadar geçiş süresine ihtiyaç duyulduğu

belirlenmiştir. belirlenmiştir. 30 Ekim 2007’ye kadar bu işletmelerin, uyumuna ilişkin 30 Ekim 2007’ye kadar bu işletmelerin, uyumuna ilişkin bağlayıcı bir takvim verilmesi koşuluyla bağlayıcı bir takvim verilmesi koşuluyla 20112011’e kadar ’e kadar geçiş süresi verilmiştir.geçiş süresi verilmiştir.

Entegre kirliliğin önlenmesi ve kontrolüne ilişkin Entegre kirliliğin önlenmesi ve kontrolüne ilişkin Direktif (96/61/EC)Direktif (96/61/EC)

mevcut tesislerin direktife uyumu için gereken mevcut tesislerin direktife uyumu için gereken yatırım maliyetinin yatırım maliyetinin 210-320210-320 M€M€ olacağı, olacağı,

Bu alanda yapılacak yeni yatırımların maliyetinin Bu alanda yapılacak yeni yatırımların maliyetinin 136 M€136 M€ olacağı, olacağı,

Bu maliyetin, uzun vadede enerji fiyatlarına Bu maliyetin, uzun vadede enerji fiyatlarına yansıyarak ekonomiyi olumsuz etkileyeceği, yansıyarak ekonomiyi olumsuz etkileyeceği,

2010 2010 yılına kadar geçiş dönemine ihtiyaç yılına kadar geçiş dönemine ihtiyaç duyulacağı belirlenmiştir. duyulacağı belirlenmiştir.

Bu saptamalardan hareketle Slovenya’da işletmeler, Bu saptamalardan hareketle Slovenya’da işletmeler, 2008-2010 2008-2010 yılları arasında değişen geçiş süreleri yılları arasında değişen geçiş süreleri elde etmiştir. elde etmiştir.

Çevre: Slovenya Çevre: Slovenya örneğiörneği

Patates halkası çürüğü hastalığının kontrolüne ilişkin Patates halkası çürüğü hastalığının kontrolüne ilişkin Direktif (93/85/EE)Direktif (93/85/EE)

Patatesin, çok sayıda Litvanyalı çiftçinin temel gelir Patatesin, çok sayıda Litvanyalı çiftçinin temel gelir kaynağı olduğu, kaynağı olduğu,

Alınacak bitki sağlığı önlemlerinin yılda Alınacak bitki sağlığı önlemlerinin yılda 2 milyon LTL2 milyon LTL maliyeti olduğu,maliyeti olduğu,

AB teknolojik gerekliliklerini karşılayan hiçbir patates AB teknolojik gerekliliklerini karşılayan hiçbir patates depolama tesisinin bulunmadığı, 900 m2’lik uygun depolama tesisinin bulunmadığı, 900 m2’lik uygun bir depolama tesisi maliyetinin bir depolama tesisi maliyetinin 1 milyon LTL1 milyon LTL olduğu, olduğu,

Ülkedeki ekonomik sorunlardan ötürü bu maliyetin Ülkedeki ekonomik sorunlardan ötürü bu maliyetin karşılanamayacağı belirlenmiştir. karşılanamayacağı belirlenmiştir. 2006’2006’ya kadar geçiş süresi verilmiş, ancak bu süre ya kadar geçiş süresi verilmiş, ancak bu süre boyunca Litvanya’da üretilen patatesin AB’ye boyunca Litvanya’da üretilen patatesin AB’ye girmesi yasaklanmıştır.girmesi yasaklanmıştır.

Tarım: Litvanya örneğiTarım: Litvanya örneği

Çevre:Letonya Çevre:Letonya örneğiörneği

Su yönetimi, içme suyu ve atık su kalitesinin Su yönetimi, içme suyu ve atık su kalitesinin iyileştirilmesine ilişkin direktif (98/83/EC) iyileştirilmesine ilişkin direktif (98/83/EC)

Yapılan etki analizi ile:Yapılan etki analizi ile:-direktife uyum için uygulanacak projelerin toplam -direktife uyum için uygulanacak projelerin toplam

maliyetinin maliyetinin 1,85 milyar 1,85 milyar ЄЄ olduğu, olduğu, -katılıma kadar bu yatırımı karşılayacak kaynak -katılıma kadar bu yatırımı karşılayacak kaynak

bulunmadığıbulunmadığı--20152015 yılına kadar geçiş süresine ihtiyaç duyulacağı yılına kadar geçiş süresine ihtiyaç duyulacağı

belirlenmiştir. belirlenmiştir.

Nüfusu 100 000’i aşan şehir belediyelerine Nüfusu 100 000’i aşan şehir belediyelerine 2009’2009’a, a, 10 000 ile 100 000 arasında olan şehir belediyelerine 10 000 ile 100 000 arasında olan şehir belediyelerine

2012’2012’ye kadar geçiş süresi verilmiştir.ye kadar geçiş süresi verilmiştir.

Çevre: Slovakya Çevre: Slovakya örneğiörneği

Su yönetimi, içme suyu ve atık su kalitesinin Su yönetimi, içme suyu ve atık su kalitesinin iyileştirilmesine ilişkin direktif (98/83/EC sayılı iyileştirilmesine ilişkin direktif (98/83/EC sayılı Direktif ile değiştirilen 80/778/EEC sayılı Direktif) Direktif ile değiştirilen 80/778/EEC sayılı Direktif)

Yapılan etki analizi ile:Yapılan etki analizi ile:-içme suyu tesislerinin modernizasyon maliyetinin -içme suyu tesislerinin modernizasyon maliyetinin 31 31

M€M€ olduğu, olduğu,--31 Aralık 2008’e 31 Aralık 2008’e kadar geçiş süresine ihtiyaç kadar geçiş süresine ihtiyaç

duyulacağı belirlenmiştir.duyulacağı belirlenmiştir.Geçiş süresinde, sistem ve tesislerin tümünün Geçiş süresinde, sistem ve tesislerin tümünün

belediyelere devredilmesi hedeflenmiştir. belediyelere devredilmesi hedeflenmiştir. Geçiş dönemi elde edilememiştir.Geçiş dönemi elde edilememiştir.

Sosyal Güvenlik ve Sosyal Güvenlik ve İstihdam: Polonya İstihdam: Polonya örneğiörneği

İş araç ve gereçlerinin işyerinde çalışanlarca İş araç ve gereçlerinin işyerinde çalışanlarca kullanılmasında asgari güvenlik ve sağlık kullanılmasında asgari güvenlik ve sağlık gerekleri hakkında Direktif (89/655/EC)gerekleri hakkında Direktif (89/655/EC)

Yatay etkisi olan bu direktiften pek çok Yatay etkisi olan bu direktiften pek çok işletme ve KOBİ doğrudan etkilenmektedir. işletme ve KOBİ doğrudan etkilenmektedir. Yapılan ön araştırmada AB üyelerinin dahi Yapılan ön araştırmada AB üyelerinin dahi direktife uyumda zorlandıkları görülmüştür. direktife uyumda zorlandıkları görülmüştür.

Düzenleyici etki analizi için Düzenleyici etki analizi için üç farklı yaklaşımüç farklı yaklaşım ortaya koyulmuştur. ortaya koyulmuştur.

Sosyal Güvenlik ve Sosyal Güvenlik ve İstihdam: Polonya İstihdam: Polonya örneğiörneği

I.Yaklaşım:I.Yaklaşım: Çalışma Bakanlığı’nca istatistikler Çalışma Bakanlığı’nca istatistikler ve varsayımlardan hareketle hazırlanan ve varsayımlardan hareketle hazırlanan düzenleyici etki analizinde, uyum maliyeti düzenleyici etki analizinde, uyum maliyeti yaklaşık yaklaşık 40 milyon Euro40 milyon Euro olarak belirlenmiştir. olarak belirlenmiştir.

Ancak bu yaklaşım sonucunda elde edilen Ancak bu yaklaşım sonucunda elde edilen bilgilerde, iş dünyasına ait verilerin tam bilgilerde, iş dünyasına ait verilerin tam olarak gerçeği yansıtmadığı ortaya çıkmıştır.olarak gerçeği yansıtmadığı ortaya çıkmıştır.

Sosyal Güvenlik ve Sosyal Güvenlik ve İstihdam: Polonya İstihdam: Polonya örneğiörneği

II. Yaklaşım:II. Yaklaşım: İş dünyası temsilci örgütlerince İş dünyası temsilci örgütlerince anketler yoluyla bir etki analizi yapılmıştır.anketler yoluyla bir etki analizi yapılmıştır.

Ülkedeki tüm işletmelere ulaşmak mümkün Ülkedeki tüm işletmelere ulaşmak mümkün olmadığından anketler, seçilen 322 şirkete olmadığından anketler, seçilen 322 şirkete gönderilmiştir (%50’si KOBİ).gönderilmiştir (%50’si KOBİ).

Ancak büyük kısmı büyük firmalardan oluşanAncak büyük kısmı büyük firmalardan oluşan%21 oranında geri dönüş olmuştur. %21 oranında geri dönüş olmuştur.

Bu yaklaşımla hesaplanan toplam uyum Bu yaklaşımla hesaplanan toplam uyum maliyeti maliyeti 1,5 milyar Euro’dur.1,5 milyar Euro’dur. Maliyet tahmin Maliyet tahmin edilenden çok daha yüksek çıkmıştır.edilenden çok daha yüksek çıkmıştır.

Sosyal Güvenlik ve Sosyal Güvenlik ve İstihdam: Polonya İstihdam: Polonya örneğiörneği

III. Yaklaşım:III. Yaklaşım: AB üyesi bir ülkeden uygulama AB üyesi bir ülkeden uygulama konusunda tecrübeli bir uzman kuruluştan konusunda tecrübeli bir uzman kuruluştan yararlanılmıştır.yararlanılmıştır.

seçilen sınırlı sayıdaki şirketle yüz yüze seçilen sınırlı sayıdaki şirketle yüz yüze görüşmeler yapılarak hesaplanan uyum görüşmeler yapılarak hesaplanan uyum maliyeti maliyeti 300 milyon Euro300 milyon Euro olmuştur. olmuştur.

Polonya, istediği geçiş dönemini (2006 yılına Polonya, istediği geçiş dönemini (2006 yılına kadar) en gerçekçi olduğu kabul edilen kadar) en gerçekçi olduğu kabul edilen üçüncü yaklaşım sayesinde elde etmiştir.üçüncü yaklaşım sayesinde elde etmiştir.

Türkiye’de Etki AnaliziTürkiye’de Etki Analizi

15 Temmuz 2004’te TBMM tarafından kabul edilen 15 Temmuz 2004’te TBMM tarafından kabul edilen “Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden “Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun”daYapılandırılması Hakkında Kanun”da ““Yapılacak yeni Yapılacak yeni düzenlemeler ve kurulacak birimler için düzenleyici düzenlemeler ve kurulacak birimler için düzenleyici etki analizi yapılır.etki analizi yapılır.”” ifadesiyle, etki analizinin kamu ifadesiyle, etki analizinin kamu kurumları için zorunlu hale getirilmesi öngörülmüştür.kurumları için zorunlu hale getirilmesi öngörülmüştür.

Yasa Tasarısı, Cumhurbaşkanı tarafından Ağustos Yasa Tasarısı, Cumhurbaşkanı tarafından Ağustos 2004’te veto edilmiştir.2004’te veto edilmiştir.

Ülkemizde DEA’ları zorunlu hale getiren “Ülkemizde DEA’ları zorunlu hale getiren “Mevzuat Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 17 17 Şubat 2006 tarihinde Resmi Gazete’de Şubat 2006 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. yayımlanmıştır.

Türkiye’de Etki AnaliziTürkiye’de Etki Analizi

Yönetmeliğe göre;Yönetmeliğe göre; Yürürlüğe koyulması halinde etkisinin 10 Yürürlüğe koyulması halinde etkisinin 10

milyon YTL’yi geçeceği tahmin edilen milyon YTL’yi geçeceği tahmin edilen kanun ve kanun hükmünde kararname kanun ve kanun hükmünde kararname taslakları için düzenleyici etki analizi taslakları için düzenleyici etki analizi yapılması zorunludur.yapılması zorunludur.

Düzenleyici etki analizi teklif sahibi Düzenleyici etki analizi teklif sahibi bakanlık veya kamu kurum ve kuruluşu bakanlık veya kamu kurum ve kuruluşu tarafından hazırlanır.tarafından hazırlanır.

Bu hükümler 1 yıl sonra Bu hükümler 1 yıl sonra (Şubat 2007)(Şubat 2007) yürürlüğe girer. yürürlüğe girer.

SonuçSonuç

Düzenleyici etki analizleri:Düzenleyici etki analizleri: kamu ve özel sektör açısından müzakere kamu ve özel sektör açısından müzakere

sürecinin çok önemli bir aracıdır. sürecinin çok önemli bir aracıdır. analizlerin kalite kontrollerini yapacak ve analizlerin kalite kontrollerini yapacak ve

teknik destek sağlayacak sorumlu bir kurum teknik destek sağlayacak sorumlu bir kurum belirlenmelidir.belirlenmelidir.

katılım öncesi mali yardımlardan bu amaçla katılım öncesi mali yardımlardan bu amaçla yararlanılmalıdır. yararlanılmalıdır.

TeşekkürlerTeşekkürler

Çisel İleriÇisel İlericileri@ikv.org.trcileri@ikv.org.tr