Av silahlari ve atıcılık

hakkında bilgiler

Superpoze ( Bindirikli )

Üst üste iki namludan oluşur, çoğunlukla alt namluyarım şok ( Modified ) üst namlu ise tam şok ( FullChoke ) olur Superpozeler de tıpkı klasik çifteler gibitek, çift tetikli veya selektörlü olabilirler. Çift tetiklitüfeklerde ön tetik alt namluyu arka tetik ise üstnamluyu ateşler

Kırma çifteler yan yana iki namludan oluşur, kubuzdakimafsaldan kırılarak doldurulan av tüfeğidir Standartolarak sağ namluları yarım şok ve sol namluları tamşokludur; ancak istek ve arzuya göre namlular farklılıkgösterebilir Çiftelerin kullanıma yansıyan en iyiözelliklerinden bir tanesi bu silahların mükemmel dengeözelliğine sahip olmasıdır Denge noktası olan kubuzla elkundağı arasındaki nokta, nişan alma pozisyonunda heriki el arasındadır Dolayısıyla eller arasında eşit bir dengedağılımı sözkonusu olur Kırma çiftelerin geniş yüzeyi,avcılar tarafından özellikle yakın kalkan avlarda biravantaj olarak kabul edilir

Namlusu kabuzdaki mafsal etrafında kırılarak

doldurulan türden tüfeklerdir bunlar birkere atış

yapmak için imal edilen atıldıktan sonra tekrar

doldurulmaları gerekir her av tüfegi gibi degişik

kalibrede ve gelişmiş olanlarıda degişik şoklardadır .

Bu tüfekler de açma mekanizmasını tetikleyecek

mandal altta veya üstte olabilir.atıştan sonra boş

kavanın tasfiyesi için EKSTRAKTÖR tırnak yardımı

ile kartuşun bir miktar dışarı çekilip ,el aracılıgı ile

dışarı alınmasına yardımcı olan bir duzenektir.

Pompalı silahlar manüel kullanım özelligi taşıdıklarından yarıotamatiklere göre çok daha güvenilir türden silahlardır .pompa hareketli tüfekler fişek yatagını kapatan sürgü mekanizması el kundagına baglıdır.kundagın geri hareketi ile bu parçada geri gelerek boş kovanı dışarı atar.

sonrasında ,kundagın ileri itilmesi ile yeni fişek yatagına yerleştirilir ve tetik mekanizması kurulmuş olur. Tutukluk yapma olsılıgı son derece zayıftır . Güvenlik güçleri tarafından da yakın muharebe silahı olarak;ta kullanılır.

Yarı otomatik silahlarda amaç, tetiğin çekilmesini takiben boş kovanın atılması ve yerinin yenisi ile doldurulması ile ilgili işlemlerin, kullanıcının müdahalesiolmaksızın yapılmasıdır. Bu tip silahlarda bunu sağlamak için tepmeli ve gaz kaçırmalı. olmak üzere iki ayrı sistem kullanılır.Sistem ne olursa olsun, bu tür silahlarda mantık, boş kovanın dışarı atılıp yenisinin namluya sürülmesi ve tetik sisteminin kurulması ile ilgili işlemlerin otomatik olarak yapılması prensibine dayanır. İlk hareket, kurma kolunun el yardımı ile geri çekilerek serbest bırakılması ile fişeğin yatağa yerleştirilmesi ile olur. Yarı otomatik yivsiz av tüfeklerinin hazneleri 9+1 e kadar fişek barındırabilir. Bu tip tüfeklerin en büyük handikabı fişek kullanıldıkça değişen ağırlık merkezine sahip olmalarıdır.

Standart namlu boyları olarak av tüfeklerinde ağırlıkla

65cm, 70cm ve 75cm boylar kabul görse de, günümüzde

50cm den 86cm ye kadar değişik uzunluklarda namlulu

tüfekler bulmak mümkündür.

Namlu boyu bir tüfek tasarımı meselesidir, namlu boyunun

menzile bir etkisi bulunmamaktadır. Aynı şartlarda 60cm bir

namlunun menzili ne ise 85cm namlunun da aynıdır.

Şok, namlu iç çapının namlu ağızının 8-10cm içinden başlayarak çok hafif daralmaya uğramasıdır. 12 çapta sıradan bir namlunun 0,729 inç olduğunu varsayarsak, bu namlunun tam şok olan ağız kısmı ortalama olarak 0,689 inç boyuta daralır.Çeşitli amaçlara uygun olarak değişik şok tipleri geliştirilmiştir,

Av tüfeklerinin namlu altlarında, şok bildiriminin

yanısıra damgalanmış olan örnek:

12/65, 12/70 veya 16/65, 16/70 veya 20/65, 20/70 gibi

rakamlarda birinci hane tüfeğin çapını gösterirken,

ikinci hane fişek yatağının uzunluğunu belirtmektedir.

Bu sebeple söz konusu tüfekte kullanılabilecek fişekler

bu standarda uygun olmalıdır.

Yanlış fişek kullanımı ciddi kazalara sebebiyet verebilir.

Bir av tüfeğinin atış mükemmelliğinin yanısıra, atışta kullanılan av fişeği de önemlirol oynar. Belli başlı fişek imal eden firmalar, avcıların değişik şartlardaki istekleri çerçevesince, en uygun fişek, barut hakkı ve saçma miktarlarını tesbit ederek çok geniş bir spektrumda fişekler imal etmektedirler.Burada; yurdumuzda en yaygın kullanılan, 12 çap, 16 çap ve 20 çap tüfeklerin fişeklerihakkında bilgi verilecektir.

ÇAP / FĠġEK YATAĞI

12/65 12/70 16/65 16/70 20/65 20/70

SAÇMA ADETLERİ

No.9-2mmØ 700 760 580 630 520 545

No.7-2,5mmØ 370 390 310 335 270 285

No.4-3mmØ 214 220 180 192 160 164

No.3-3,5mmØ 136 140 113 129 100 107

No.0-4mmØ 91 94 70 84 68 71

DOLU FĠġEKTE

SAÇMA GRAMI 34,5 35,5 28,5 31 25,5 26,5

Bu deyimden maksat, tüfeği tutma ve omuza dayama şeklidir. Ateş etmeduruşunun atıcıdan atıcıya oldukça değişmesine mukabil, usta vetecrübeli atıcıların tüfeği omuza dayaması ve tutması çoğunlukladeğişmez. Tüfek kaldırılıp dipçik önce çeneye getirildikten sonra omuzayerleştirilir. Diğer bir ifade ile çene dipçiğe değil, dipçik çeneye getirilir. Dipçik daima omuzda aynı yere konmalıdır. Yivsiz av tüfekleri nişanhattı ile omuzdan omuza vücut hattı 45 derece teşkil edecek şekildetutulur. Tüfeğin omuzlanması hatta daha doğru bir tabirleyanaklanması için tüfeğin omuz, el kundağını tutan el ve teteği çeken el ile sıkıca kıstırılarması ve yanağında kundağa kararlı bir şekildebastırılmasından ibarettir. Burada gücümüzü kullanırken makuldavranmamız gerekir. Yeniler bu konuda tecrübeli atıcılardan çok şey öğrenebilirler vedikkatlerini onların vuruşlarına değil, tüfeği tutuşlarına teksifetmelidirler. Bu amaçla onların arkalarında durarak, hem tüfeğitutuşlarına, hem nişan alma durumlarına ilave olarak, hedefivuruşlarını da görebilir, takip edebilirler.

Atıcıların fiziki yapıları büyük ölçüde bir birinden farklıolduğundan, her duruma ve herkese uyacak kesin vedeğişmez bir duruş şekli tatbik ve tavsiye etmek mümkündeğildir. Ancak avcılığa yeni başlayanlar, başarılı olmakistiyorlarsa kendilerine has bir atış duruşu aramaktansastandart duruş şekillerini benimsemedirler. Atıcı birboksör gibi vücudunun elastikiyetini ve kontrolunusağlamalıdır. Bir halterci gibi kolu, bacakları ve beli güçlüolmalıdır. Vücut ve tüfek bir birinin bir parçası gibi, aynıyöne kolayca dönebilmelidir. Sağ elle ateş edenler sol ayaklarını ileri atarak vücut ağırlığını bu ayağa vermelidir.

Bunun için atıcı sol ayağını öne adım atar gibi ileri

koyup, ayaklarını abartmadan birbirinden ayırır. Vücut

hafifçe öne doğru eğilir. Sol ayak atıcının hedefe atış

yapacağı noktayı gösterir. Vücut herhangi bir adele

kasılması yapılmadan mümkün olduğu kadar gevşek ve

rahat tutulmalıdır. Ancak silahın geri tepmesine belli bir

şekilde karşı konulması gerekir. Yeniler, çömelerek ateş

eden, ayakta iki ayağı bitişik olarak atış yapan ve büyük

başarılı sonuç alan, usta uçar avcıları görmüş tanımış

olabilirler. Bu atıcının uzun eksersizler ve tecrübeler

sonucu standart duruştan farklı, kendilerine has bir atış

duruşuna sahip olmalarının özel nedenleri bulunabilir.

Ancak bu herkes için uygun ve geçerli değildir

Yukarıdaki genel bilgilerden sonra sıra, uçar veya koşar hareketlihedefe atışta kabul edilmiş üç temel teknik vardır.

1- Nokta veya insiyaki atış tekniği (ing- point, instictive veya snap shooting).

2- Korunan veya muhafaza edilen önleme tekniği (ing- sustained lead),

3- Süpürme tekniği (ing- swing through),

Ayrıntıya girmeden önleme kavramına bir göz atmak gerekir. Hareket eden hedef daima yer değiştirdiğinden hiçbir zaman sabitbir hedef gibi nişan alınan noktada durmaz. Dolayısıyla atıştekniğinin de bu şarta göre geliştirilmesi gerekir. Bu sorun bazıilave faktörlerin de ele alınması ile daha da karmaşık bir hal alır. Birinci faktör; tepki süresidir (reaction time). Bu süre, beynin kararvermesi ile parmağın tetiği çekmesi arasında geçen zamandır. Birçok kişi için bu süre saniyenin beşte biri kadardır.

Çok özel eğitim ve deneyimle geliştirilebilen bu teknikte

avcı tetiği çektiği an avın olabileceği yeri hissederek

uçuş yolundaki veya koşu yolundaki bir noktaya sabit

bir atış yapmış olur. Önleme bu teknikte içgüdüsel

olarak kullanılır.

Korunan önleme tekniğinde hedefin açı, mesafe ve hızı

tahmin edilir ve bu tahmine dayanarak hedefin önünde

boşluktaki bir noktaya ateş edilir. Silah daima hareket

halindedir, tetiği çekerken tüfek asla durdurulmaz. Bu

teknikte, tepki süresi, mekanik geçikme ve saçmanın

hedefe varıncaya kadar geçecek zamanın tahmini son

derece önemlidir.

Ava ilk başlayan acemi avcılar için en kolay ve başarıyagiden en kısa yol süpürme tekniğidir. Hali hazırda buteknik avcılar ve atıcılar arasında son derece rağbetgörmektedir. Bu teknikte hedefin uçuş veya kaçışhattının arkasında bir noktadan başlayarak hat üzerinden tüfek bir süpürme (swing) hareketiylesavrulurken hedefin tam üstünde (tetik çekilir) atışyapılır. Burada önemle belirtmek gerekir ki bu takip sırasındaavcının ava olan uzaklığı ve avın hızı diğer tekniklerdeolduğu gibi önemli bir faktördür.

Avcılıkta ustalık, tüfeğin atıcıya uyması ile mümkündür.

Burada “Uyma” deyimi, bir elbisenin vücuduna oturması

anlamındadır. Ancak nasıl ki ısmarlama bir elbise sahibine

tam oturmaya bilirse, bir tüfeğinde avcıya yüzde yüz

uyması beklenmemelidir.

Rahat bir tüfek tutuşunda bir el el kundağını tutar. Diğer el

tetiği kolayca çekebilecek bir şekilde kabzayı kavrar. Tüfek

omuzda belli bir yere oturtulur ve yanak baş eğilmeden

kundağa yaslanmıştır.

Tüfek kundağının avcının kendisine uygunluğu aşağıdaki metodla

belirlenebilir.

Bir ucu iyice ince ve sivri üçgen şeklinde bir kâğıdı tüfeği kırarak sivri uç

tüfek kapandığında bandın bir cm. üstünde kalacak şekilde ve tam

koyarak tüfeği kapatın. Bu kâğıt gez işini görecektir. Aynı şekilde bir kâğıdı

da yine bandın üstünde kalacak şekilde namlunun ucuna yapıştırın. Bu da

arpacık işini görecektir.

Şimdi tüfek elinizde “hazır” duruma geçin ve belli bir noktaya bakın ve

tüfeği gözünüz kapalı omuzlayıp tetiği çekin (Unutmayınki tüfek boş

olmalıdır. İğnelerinize zarar vermek istemiyorsanız boş kovan veya özel

tetik düşürme kovanı “snap cap” kullanabilirsiniz.) ve gözlerinizi açın.

Tüfeğin nereye işaret etmekte olduğunu yaptığınız gez ve arpacık

üzerinden tespit edin. Bu işlemi birçok kere değişik cisimlere doğru tüfek

omuzlayarak tekrar edin. Bu durumda kendinizi tüfeğe uydurmaya değil,

tüfeğin kendinize uyup uymadığını tespite çalışmalısınız. Benzer

denemeler av merası veya kırda tüfeği doldurup fiilen atış yapılarakta

çeşitli şekillerde denenebilir. Zira bu deneylerden maksat kendinizi ani

atışlara da hazırlayabilmenizdir. Belli yönlerdeki atışlarınızda

ıskalamalarınız sebebi öncelikle tüfeğinizin kundağının size uymamasında

kaynaklanıyor olabilir.

1- Avcının heyecanla etrafına bakmadan , sadece önünden kalkan ava bakarak ateş etmesi.

2- Saçmanın menzili ve etkili olduğu mesafeler hakkında bilgi sahibi olmaması .

3- Saçmanın mesafelere göre dağılışı , yanlara dağılan saçmalar ve atış istikametinde objelere çarparak seken saçmaların tehlikesinden haberdar olmamasıdır.

Avcılarımızın çoğu , saçmanın etkisini pek

önemsemez ve menzilini de hesap etmezler. Yıldızdan

geçen bir kazı 4 numara ile nasıl indirdiklerini veya çok

uzaktan kalkan bir kekliği 90-100 bazen 120 adımdan

nasıl indirdikleri ile övünürler.

Ara sıra böyle tesadüf vuruşlar olabilir. Bu bize saçmanınuzak mesafelerde hala ne kadar güçlü olabileceğiningöstergesidir.

Av tüfeklerinden 3 numaralı bir fişekle ve 30 derecelikeğimle atılan bir saçmanın mesafesinin 300 ile 400 metrearası olduğunu bir çoğumuz tahmin etmeyiz.En yakınadüşen saçma ile en uzağa düşen saçma arasında 120 ile150 metre arası fark vardır.Zira saçma çok geniş birdağılım gösterir.

Saçmalar küçüldükçe bu mesafeler azalır.Ama yinede 8-9 numara saçmanın menzili 200 metrenin altına düşmez. Bununyanında 32 gr saçmanın dağılımı 40 metre mesafede 3,8 metreçapında bir daire içindedir. Mesafe arttıkça bu dairenin ne kadargenişlediği düşünülürse saçmalar bu mesafeler içinde bulunankişiler için büyük tehlike oluşturmaktadır.

Fişek hatalarından olan; Saçmalar genelde yuvarlak olmasınarağmen, bazı saçmalar imalat hatalarından köşeli olabilmektedir!.

Yine fişek doldurma hatalarından olan; Barut fazlalığı ve ağızkıvırma esnasında aşırı basınç oluşmaktadır.

Bu etkenler ve hava muhalefetide bir araya gelince. Fişekateşlendikten sonra saçmalar namluyu terkederken 180 Derecesapmalar meydana gelebilmektedir.

Bu nedenle; Güvenli korunma alanı, Namlunun arkasındadurmaktır.

İşte 8-10 metre sağınız da duran arkadaşınızın eline gelen ve haladerisinde duran saçma böyle sapmış bir saçma olabilir.

Düz veya az eğimli arazilerde yapılan bıldırcın ve çilavlarında , serseri saçma yaralanmalarına daha çokrastlanır. Bu tür kazalar saçmanın serseriliği vesapkınlığından ziyade , avcının saçma menzilini vesaçmanın dağılış mesafesini bilmeden , bunu hesabakatmadan , av heyecanına kapılıp önündeki , sağ vesolundaki arkadaşlarını unutup tetiği çekmesindenkaynaklanmaktadır.

3 ve 7 nolu saçmalarla yapılan araştırmalarda , bu saçmalarınuzaklığa göre dağılışı incelendiğinde düz bir arazide bizden 100 – 150 metre uzaklıkta ve giden avın 15-35 metre sağında veyasolunda olan kişinin rahatlıkla tehlike bölgesinde olduğugörülmüştür. Zira bu mesafeden 7 numaralı saçmanın kinetikenerjisi deri altına nüfus edecek veya göze gelirse kör edecekkadar tehlikelidir.

Bu mesafede 9-10 numaralı saçmalar 100 metre mesafeyedüşer. Ama bu saçmaların dağılımı 100 metrede , 5 nolusaçmanın iki mislidir. Bunu da unutmamak gerekir.

40 metre uzaklıktaki bir ava attığımız saçmanın dağılımıda 3,8 metre çapında bir daire içinde ve bu mesafede kisaçmanın hızı 200 m/sn nin üzerindedir. Bu mesafedeava isabet eden saçma sayısı 3-10 u geçmez , diğersaçmalar yollarına devam ederler.

Saçmanın dağılımı 100 metrede 17 metre , 120 metrede26 metre , 150 metrede 46 metre , 180 metrede 80 metreçapında bir daireye ulaşır.

Yani tüfeği yüzümüze alıp ava doğrulttuğumuzda 100 metreileride ve hedef istikametinin 8 metre sağında ve solunda olanarkadaşımıza veya oralarda çalışan bir köylüye saçmalarrahatlıkla ulaşır.

Bu sırada hızı 100 m/sn civarında olan 7 numara bir saçmarahatlıkla deriyi deler , gözü de kör edebilir. Bu tehlike 250 metreye kadar devam eder . Bundan sonra hızlı azalarak 250-300 metre civarında saçma menzilini tamamlar.

1 – Tüfeğinizi boş olsa bile hiçbir zaman kimseyedoğrultmayınız. Dolu bir tüfeği ağaca , çalıya , kayaya , arabayadayayıp bırakmayınız.

2 – Dolu bir tüfekle arabaya binmeyiniz. Binmeden önce mutlakaboşaltınız.

3 – Atlamak zorunda kaldığınız hendek , derecikleri , aşmakzorunda kaldığınız yüksek çitler ve dikenli telleri dolu tüfekleatlamayınız. Önce tüfeğinizi boşaltınız.

4 – Tüfeğinizi arabadan iner inmez değil av merasındadoldurunuz.Av esnasında gezerken tüfeğin namlusunumutlaka yere yada havaya doğru tutunuz , hiçbir zamanarkadaşınıza doğru tutmayınız.

5 – Ördek ve kaz hariç diğer kuş avlarında kamuflajelbiseler giymekten kaçınınız. Turuncu renkte şapka veyelek giyerek kolay görülmenizi sağlayınız. Eğer ormaniçinde sıkta avlanıyorsanız mutlaka sık sık seslenerekarkadaşlarınızın nerede olduğunu , ormanda çalışan veyaavlanan birileri olup olmadığını kontrol ediniz.

6 – Her atıştan sonra ve/veya dengimizi kaybedip düştüğümüzdurumlarda (özellikle karlı ve çamurlu ortamlarda) mutlakatüfeğinizin namlu içini kontrol ederek namlu içini tıkayan herhangibir şey olup olmadığını kontrol ediniz.

7 – Namludan çıkan saçmanın 300-400 metre menzili olduğunu , 120 metre uzaktan bile yaralayıcı güce sahip olduğunu aslaunutmayınız. Önünüzden kalkan avın gittiği istikamette , tahminedemeyeceğiniz mesafede avlanan bir avcı veya çalışan bir köylüvarsa ateş etmeyiniz.

8 – Namludan çıkan saçmaların kısa mesafe sonra dağılıpyayılacaklarını , etkili oldukları 120 metre mesafede 30 metrelik biralana dağıldıklarını her zaman aklınızda tutunuz. Avın gidişistikametinin sağında , solunda , bu mesafe içinde avcı veya köylüolup olmadığını kontrol ediniz. Varsa tetiği çekmeyiniz.

9 – Çalıların , otların , sazların yüksek olduğu yerlerde , ormanlıkalanlarda çarpan saçmaların sekerek istikamet değiştireceğini vetehlikeli olabileceklerini asla unutmayınız. Görmediğiniz ava aslatetik

Evet değerli arkadaĢlar av esnasında her zaman dikkatliolunuz . Önünüzdeki , sağ ve solunuzda ki , yamaçlardaaltınızda ve üstünüzde ki hatta arkanızda bulunanarkadaĢlarınızı kendinizin ve onların emniyeti için her zaman kollayınız. Av heyecanına kapılıp sadece namlununucundaki ava bakmayınız . Siz siz olun bütün tedbirleriönceden alınız.