������������ �� �� ��������� ����

���������

�����

������������ �

������

!"!#$�%%$#!&'

()!'%*����+*)�

,%�#-*�&��.+�"

�*/��)�*)�01

!!�-*�&�0�2��01

�������������������� ��

������������

������

�'%')!/2�

!�#'���#�)��

(�*)�&*3'%

4!/�'.*)�

�����������������

������

����������� �������������Firma ATM S.A. opiera sw¹ strategiê dzia³ania i rozwoju na trzech filarach: te-lekomunikacji, integracji systemowej i konsultingu, powi¹zanym z produkcj¹oprogramowania biznesowego. Rok 2005 charakteryzowa³ siê pewnym novumw stosunku do poprzedniego okresu, a mianowicie poza nasz¹ standardow¹dzia³alnoœci¹ w konsekwentny sposób budowaliœmy podstawy do zaistnienia narynku jako niezale¿ny dostawca us³ug w zakresie sieciowej dystrybucji treœci mul-timedialnych. Sieciow¹ dystrybucjê treœci multimedialnych, albo jak coraz czêœ-ciej siê to nazywa — „dystrybucjê kontentu” — uwa¿amy za us³ugê dodan¹ dous³ug telekomunikacyjnych, maj¹c¹ olbrzymi potencja³ biznesowy. Wi¹¿e siê toz zachodz¹cymi obecnie g³êbokimi przemianami, które mo¿na bez przesadyokreœliæ jako rewolucyjne, a które zwi¹zane s¹ z powszechn¹ cyfryzacj¹ mediówi rozwojem Internetu. ATM od lat inwestuje w zbieranie doœwiadczeñ i budowa-nie know-how w tej dziedzinie.

Przejœcie na technologiê cyfrow¹ stanowi dla wielu us³ugodawców problempogodzenia nowej jakoœci i funkcjonalnoœci z koniecznoœci¹ poniesienia — czês-to niema³ych — nak³adów inwestycyjnych. Odpowiedzi¹ ATM na ten dylematjest oferta us³ug opartych na w³asnych, wdro¿onych do dzia³ania platformachtechnologicznych. Bie¿¹ce wydanie ATMosfery jest poœwiêcone omówieniu ta-kich w³aœnie, autorskich platform dystrybucji kontentu: SSM i Digit-all-time orazzagadnieniom telewizji interaktywnej.

Na rynku POS TV (Point of Sales TV) ATM oferuje swoje oprogramowanie,sprzêt i centrum zarz¹dzania pod postaci¹ rozwi¹zania SSM (Spread ScreensManager). Jest ono unikatowe dziêki oprogramowaniu napisanym w sposób za-pewniaj¹cy w przysz³oœci szybkie dostosowywanie systemu do wymagañ ka¿-dego klienta oraz zaawansowanemu monitoringowi ca³ego systemu i mo¿liwo-œci tworzenia dowolnie szczegó³owych raportów z emisji materia³ów. Artyku³ pt.„ATM na rynku POS TV” zawiera informacje dotycz¹ce wejœcia naszej firmy naten wymagaj¹cy rynek.

Kolejny tekst: „Digit-all-time — wielokana³owa platforma us³ug rozrywko-wych i informacyjnych” prezentuje bardzo oryginaln¹ koncepcjê tworzenia roz-wi¹zañ umo¿liwiaj¹cych dostarczanie ró¿norodnego kontentu — od rozrywkipo informacjê — rozmaitym u¿ytkownikom telefonii komórkowej, komuniku-j¹cym siê z systemem za poœrednictwem SMS, WAP, IVR, GPRS lub WiFi. Trzebapodkreœliæ, ¿e oferowana platforma jest niezwykle nowatorska nie tylko w wa-runkach polskich, ale tak¿e na œwiecie, o czym œwiadcz¹ dotychczasowe wdro-¿enia platformy DAT.

Natomiast artyku³ pt. „Telewizja interaktywna — nowy model biznesowy” jestpoœwiêcony omówieniu rozwoju technologii i modeli biznesowych w zakresietelewizji interaktywnej, który zmusza do œcis³ej wspó³pracy nadawców telewizyj-nych i operatorów telekomunikacyjnych. ATM docenia potencja³ tego segmenturynku i prowadzi zaawansowane prace rozwojowe nad powi¹zanymi z nim plat-formami dystrybucji treœci multimedialnych — kolejnymi platformami sukcesu.

Korzystaj¹c z okazji, redakcja „ATMosfery” w imieniu firmy ATM S.A. pragniez³o¿yæ wszystkim Klientom, Akcjonariuszom, Partnerom i Czytelnikom ¿yczeniaszczêœliwego nowego roku.

� � � � � � � � �

�

Po trzech kwarta³ach 2005 roku wy-niki firmy s¹ lepsze ni¿ wczeœniejzak³adane. Przekroczyliœmy wszyst-kie za³o¿enia bud¿etowe. Roczneprognozy zak³adaj¹ 108 milionówz³otych przychodów i 8 milionówz³otych zysku netto.

W okresie lipiec—wrzesieñ naj-bardziej poprawi³y siê zyski: ope-racyjny i netto. Pierwszy wzrós³o 550%, co da³o sumê 2,1 milionaz³otych. Zysk netto — w porówna-niu z ostatnim rokiem — zwy¿-kowa³ o 240%. Wzros³y równie¿

przychody Spó³ki, które wynios³y30,8 milionów z³otych, czyli o po-³owê wiêcej ni¿ w analogicznymokresie zesz³ego roku.

W pierwszych trzech kwarta³achzarobiliœmy blisko 2,85 miliona z³o-tych. To 45% wiêcej ni¿ przed rokiem.Przychody ze sprzeda¿y osi¹gnê³y81,3 miliona z³otych (30-procento-wy wzrost), a zysk operacyjny 3,2 mi-liona (102%). Poni¿sza tabela opi-suje realizacjê planów kwartalnychw 2005 roku.

����������� ������������������

ATM S.A. zdecydowa³a siê otwo-rzyæ specjalny program wspieranianajzdolniejszych studentów infor-matyki Uniwersytetu Warszawskie-go, doceniaj¹c znakomite osi¹g-niêcia uczelni na polu kszta³ceniawybitnych informatyków.

Na mocy podpisanej umowySpó³ka ufundowa³a roczne stypen-dia trzem studentom Uniwersytetu— cz³onkom dru¿yny, która zajê³a

najwy¿sze miejsce na MistrzostwachEuropy Œrodkowej w Programowa-niu Zespo³owym (CEPC ’05), odby-waj¹cych siê w dniach 19—20 lis-topada w Budapeszcie. Dru¿ynywarszawskiej uczelni na Mistrzost-wach spisa³y siê œwietnie: zajê³y dwapierwsze miejsca, pokonuj¹c ponad50 zespo³ów z Europy Œrodkowej.Tym samym swoj¹ opiek¹ sponsor-sk¹ ATM obejmie dru¿ynê mistrzow-

sk¹: Marcina Michalskiego, Paw³aParysa i Bart³omieja Romañskiego.Wymieniona trójka przez rok odgrudnia bie¿¹cego roku otrzymywaæbêdzie co miesi¹c sta³¹ — okreœlon¹w umowie — kwotê stypendium.

— Wspieranie polskiej nauki jest

dla nas tradycj¹ i zaszczytem — po-wiedzia³ Prezes Zarz¹du ATM S.A.Roman Szwed. — Osi¹gniêcia m³o-

dych informatyków Uniwersytetu

�������������������������������������� �����������

�������� ��������� ����������������

(ks)

Wyniki 2005 r. Narastaj¹co po 3 kwarta³ach

tys. z³ I II III Bud¿et Realizacja Przekroczenie

Przychody ze sprzeda¿y 22 635 27 827 30 808 73 477 81 270 11%

Zysk brutto ze sprzeda¿y 8 699 11 402 11 574 30 764 31 674 3%

Koszty ogólne 9 453 9 675 9 500 29 721 28 628

Zysk ze sprzeda¿y -754 1 727 2 073 1 043 3 046 192%

Pozosta³e koszty operacyjne 31 -148 -16 120 -132

Zysk operacyjny -786 1 875 2 089 923 3 178 244%

Koszty finansowe 148 145 -472 523 -179

Zysk brutto -933 1 730 2 561 400 3 357 740%

Podatek dochodowy 143 213 154 0 510

Zysk netto -1 077 1 517 2 407 400 2 847 612%

�

� � � � � � � � �

Warszawskiego s¹ ogromne. My

chcemy ich wspieraæ solidnie i d³u-

gofalowo. Firmy komercyjne w Pol-

sce powinny podejmowaæ wszelkie

dzia³ania, aby daæ m³odym, wybit-

nie zdolnym studentom motywacjê

do ambitnego rozwijania swoich

umiejêtnoœci, a pracowników aka-

demickich wspomagaæ w kontynu-

owaniu ich misji edukacyjnej, która

potrafi przynieϾ tak spektakularne

efekty. Naszym zdaniem to jest

w³aœciwy sposób zachêcania m³o-

dych talentów do pozostania w kra-

ju — doda³ Roman Szwed.— Bardzo mnie cieszy, ¿e od

pewnego czasu œwiatowe sukcesy

naszych studentów s¹ zauwa¿ane

nie tylko przez œrodowiska nauko-

we i uczelniane, ale i przez te firmy

informatyczne, które patrz¹ per-

spektywicznie i którym le¿y na ser-

cu, aby nasz najwiêkszy skarb na-

rodowy — niezwykle uzdolniona

m³odzie¿ — widzia³ szansê swoje-

go rozwoju i realizowania siê w kra-

ju. Niew¹tpliwie ATM S.A. jest tego

chlubnym przyk³adem i jesteœmy

bardzo zadowoleni, i¿ mamy wresz-

cie takiego strategicznego, d³ugo-

terminowego sponsora-partnera— skomentowa³ prof. Jan Madey,opiekun dru¿yn Uniwersytetu War-szawskiego bior¹cych udzia³ w Mis-trzostwach.

Równoczeœnie ATM podpisa³umowê z dzia³aj¹c¹ przy UW Fun-dacj¹ Rozwoju Informatyki, na mo-cy której Spó³ka zosta³a g³ównymsponsorem reprezentacji Uniwersy-

tetu Warszawskiego na Mistrzost-wach w Programowaniu Zespo³o-wym. Zgodnie z ustaleniami ATM— oprócz Mistrzostw Polski i Euro-py Œrodkowej — dofinansuje rów-nie¿ wyjazd mistrzów Europy Œrod-kowej na Mistrzostwa Œwiata,które odbêd¹ siê w San Antoniow kwietniu przysz³ego roku.

(ks)

Zwyciêska ekipa w mistrzostwach CEPC ’05.

������������ ��������������

�������������������������

29 listopada 2005 roku Wroc³awskieCentrum Sieciowo-Superkompute-rowe przy Politechnice Wroc³aw-skiej obchodzi³o jubileusz 10-leciaistnienia oœrodka. W zorganizo-wanej z tej okazji uroczystej kon-ferencji mia³ zaszczyt braæ udzia³ATM. Zaproszonym goœciom przed-stawiono historiê i perspektywyrozwoju WCSS. Uroczystoœæ by³adla nas tym milsza, gdy¿ po³¹czonoj¹ z uruchomieniem dostarczo-nego przez ATM superkomputeraSGI Altix 3700. Wœród zaproszonych

by³ te¿ przedstawiciel producenta— firmy SGI, wieloletniego partne-ra biznesowego ATM.

Zainstalowany przez nas Altix3700 posiada 64 procesory IntelItanium 2 oraz bardzo du¿¹, bo a¿128-gigabitow¹ pamiêæ wspó³dzie-lon¹. Warto dodaæ, ¿e wczeœniejATM dostarczy³ tak¿e do WCSSszybk¹ pamiêæ masow¹ SGI TP 9700.W momencie dostarczania by³a topierwsza w Polsce pamiêæ masowaz portami Fiber Channel o przepu-stowoœci 4 Gb/s. (md)

�

� � � � � � � � �

�������������� ��������������������

ATM kontynuuje strategiê inwesto-

wania w rozwój nowych produk-

tów wykorzystuj¹c swoj¹ unikaln¹

pozycjê na rynku TMT (Technolo-

gy, Media & Telecommunications).

We wrzeœniu br. podpisaliœmy umo-

wê z firm¹ NEO Agencja Reklamo-

wa Sp. z o.o. na wdro¿enie i obs³u-

gê systemu POS TV (Point of Sales TV

— telewizja w miejscu sprzeda¿y)

w jednej z ogólnopolskich sieci

handlowych. NEO jest znan¹ agencj¹

marketingow¹ typu BTL (Below the

Line), która specjalizuje siê w wyko-

rzystywaniu w proponowanych pro-

gramach marketingowych najnowo-

czeœniejszych technik cyfrowych.

Dla ATM oznacza to wejœcie na

nowy, dynamicznie rosn¹cy rynek

reklamy cyfrowej z ofert¹ outsour-

cingu zintegrowanej platformy tech-

nicznej do rozpowszechniania treœ-

ci audiowizualnych. WartoϾ umowy

w ci¹gu 5 lat wyniesie 5,67 mln z³.

POS TV to technika rozpowszech-

niania reklamy wizualnej na moni-

torach zamontowanych w miejscach

sprzeda¿y. System bêdzie centralnie

sterowany, a reklamy bêd¹ prze-

sy³ane przez sieci operatorów mo-

bilnych. Wdra¿any system o nazwie

SSM to w³asne rozwi¹zanie ATM.

Tylko w Stanach Zjednoczonych

rynek reklamy wykorzystuj¹cej no-

woczesne media cyfrowe (tzw.

signage) jest oceniany na ponad

1 mld dolarów. Analitycy Stanford

Resources spodziewaj¹ siê niemal

czterokrotnego wzrostu tego ryn-

ku w latach 2004—2009. Atutem

POS TV jest mo¿liwoœæ bardzo szyb-

kiego dostosowania wyœwietlanych

treœci do bie¿¹cych oczekiwañ rek-

lamodawców i do wyników pomia-

ru skutecznoœci poszczególnych

reklam. Badania pokazuj¹ wielokrot-

nie wiêksz¹ skutecznoœæ reklamy

w miejscu sprzeda¿y od innych jej

form. Pomiary przeprowadzone

w sieciach SPAR i Tesco w Wielkiej

Brytanii wykaza³y œredni wzrost sprze-

da¿y wywo³any w³¹czeniem POS TV

o 10%, zaœ w po³¹czeniu z promo-

cj¹ cenow¹ — a¿ o 22%. Te same

ekrany mog¹ te¿ s³u¿yæ do zastoso-

wañ rozrywkowych, np. prostych

gier obs³ugiwanych z telefonu ko-

mórkowego. Wiêcej szczegó³ów

nt. platformy POS TV zawiera za-

mieszczony w bie¿¹cym numerze

„ATMosfery” artyku³ pt. „ATM na

rynku POS TV”.

���������������������������

Pod koniec paŸdziernika br. ATM S.A.

wygra³a dwuetapowy przetarg na

dostawê ³¹czy telekomunikacyjnych

dla sieci rozleg³ej (WAN) Telewizji

Polskiej S.A. Trzyletni kontrakt, opie-

waj¹cy na sumê 1,8 miliona z³o-

tych, poszerza obszern¹ listê klien-

tów, dla których ATM œwiadczy tego

typu us³ugi.

Sieæ WAN po³¹czy 18 lokalizacji

Telewizji na terenie ca³ego kraju.

G³ównym podwykonawc¹ Spó³ki

jest Crowley Data Poland Sp. z o.o.

ATM specjalizuje siê w us³ugach

telekomunikacyjnych i informatycz-

nych œwiadczonych na rzecz œwiata

mediów i notuje wiele sukcesów na

tym polu, a wygrany przetarg jest

kolejnym przyk³adem potwierdza-

j¹cym ten fakt. (ks)

(ks)

�

� � � � � � � � �

Kolejnym œwiadectwem udanego

wkraczania ATM na rynek mediów

jest podpisanie w listopadzie br.

z TVN SA umowy na dostawê ³¹cza

miêdzynarodowego Warszawa-

-Londyn dla kana³u iTVN. Bêdzie to

naziemny cyfrowy kana³ transmisji

danych, gwarantuj¹cy bardzo wy-

sok¹ jakoœæ i niezawodnoœæ.

Umowa ta stanowi rozwiniêcie

dotychczasowej wspó³pracy obu

firm. ATM S.A. œwiadczy us³ugê

transmisji sygna³u wizyjnego po-

miêdzy central¹ firmy w Warszawie

a oœrodkiem w Krakowie.

Warto przypomnieæ, ¿e w paŸ-

dzierniku br. ATM S.A., operator

sieci ATMAN, podpisa³a te¿ kolejne

kontrakty rozszerzaj¹ce wspó³pra-

cê z operatorami telewizji kablo-

wych. Z us³ug sieci ATMAN korzysta

obecnie piêæ z szeœciu najwiêkszych

sieci telewizji kablowych (wed³ug

danych Polskiej Izby Komunikacji

Elektronicznej): UPC, Vectra, Aster,

ICP i Toya. £¹czna wartoœæ przycho-

dów ATM zwi¹zanych z tym sekto-

rem rynku wynios³a w pierwszych

trzech kwarta³ach 2005 roku ponad

11,8 miliona z³otych.

ATM œwiadczy dla telewizji kab-

lowych us³ugi telekomunikacyjne

(dostêp do Internetu, transmisja da-

nych), us³ugi integracyjne (budowa

sieci rozleg³ych, systemy bezpie-

czeñstwa) oraz dostarcza oprogra-

mowanie wspomagaj¹ce procesy

biznesowe. Oferta dla sieci telewi-

zji kablowych wci¹¿ siê rozszerza.

Przewiduje siê, ¿e ju¿ wkrótce sta-

n¹ siê one znacz¹cym partnerem

warszawskiej spó³ki w projektach

zwi¹zanych z dystrybucj¹ nowej ge-

neracji treœci multimedialnych.

������������ ���������������

������ �����������

Telewizja Polska S.A. coraz œmielej

nape³nia Internet wartoœciow¹ treœ-

ci¹. 26 sierpnia TVP w ramach pro-

wadzonego projektu telewizji in-

teraktywnej (iTVP) przeprowadzi³a

bezpoœredni¹ transmisjê z uœwiet-

niaj¹cego 25 rocznicê Sierpnia ’80

koncertu Jean Michel Jarre’a.

Nasza firma pokaza³a w prak-

tyce w³asne mo¿liwoœci wspó³pra-

cy z nadawcami telewizyjnymi, bê-

d¹c dostawc¹ rekordowego, jak do

tej pory, ³¹cza do Internetu o prze-

pustowoœci 500 Mb/s.

Trzeba te¿ wspomnieæ, ¿e nie-

co wczeœniej udostêpniliœmy ³¹cza

internetowe dla serwerów obs³u-

guj¹cych transmisjê z XI Przystan-

ku Woodstock. System, pracuj¹cy

w Centrum Danych ATMAN i za-

rz¹dzany przez firmê Noria, sk³ada³

siê z serwerów IBM wyposa¿onych

w oprogramowanie Real Server

(Real Networks).

Transmisjê w Internecie z Przy-

stanku Woodstock ogl¹da³a rekor-

dowa liczba odbiorców. Podczas

dwóch dni trwania imprezy zanoto-

wano oko³o 500 tysiêcy uruchomieñ

odtwarzaczy Real Player oraz ponad

dwa tysi¹ce równoczesnych u¿yt-

kowników. Obci¹¿enie ³¹cza inter-

netowego wynios³o oko³o 170 Mb/s,

a ca³kowita iloœæ wys³anych danych

przekroczy³a 860 GB.

�������� ����������������� ���������� �!������

(ks)

(ks)

�

� � � � � � � � � � � �

��������������� ������

Pocz¹tkowo, gdy nie by³o ekranówplazmowych i diodowych, reklamywyœwietlano za pomoc¹ telewizo-rów i monitorów kineskopowych,w których wielkoœæ przek¹tnejekranu by³a ograniczona do jedne-go metra. Jeszcze inn¹ technik¹ by-³y tzw. „cuby”, z których mo¿na by-³o sk³adaæ znacznie wiêksze ekrany,a technologia wyœwietlania by³aoparta na projekcji. Poniewa¿ kosztjednego elementu (cuba) wynosi³kilkadziesi¹t tysiêcy euro, tego typunoœnik ustawiony np. w centrumhandlowym nie mia³ szansy na sie-bie zarobiæ. Ponadto wszystkie teurz¹dzenia mia³y jedn¹, ogromn¹wadê — nie by³y dobrze widocznew ci¹gu jasnego, zw³aszcza s³o-necznego dnia, co ogranicza³o ichzastosowanie jedynie do wewnêtrz-nych instalacji.

Podstawowym czynnikiem dyna-mizuj¹cym rozwój multimedialnychnoœników reklamowych by³o poja-wienie siê, a nastêpnie drastycznyspadek cen monitorów plazmowych.Warto dodaæ, ¿e jeszcze niedaw-no plazmowy monitor o przek¹tnej42 cale kosztowa³ ponad czter-dzieœci tysiêcy z³otych, a obecnie

jego cena spad³a do piêciu tysiêcy.Dobrym przyk³adem postêpu tech-nologii plazmowej s¹ lotniska po-obwieszane kilkoma setkami tegotypu ekranów. Spe³niaj¹ one nietylko rolê informacyjn¹, ale i rekla-mow¹. Obecnie, dziêki znacznemuspadkowi cen sprzêtu i zaawanso-wanym systemom zarz¹dzania rek-lamodawca mo¿e zbudowaæ lubkorzystaæ z sieci noœników w spo-sób op³acalny ekonomicznie. Nie-mniej technologiê plazmow¹ czyprojekcyjn¹ trzeba traktowaæ jakotypowy „indoor” (czyli wykorzysty-wan¹ pod dachem), poniewa¿, byobraz by³ dobrze widoczny w dzieñ,w pe³nym s³oñcu ekran wymagaodpowiedniego zaciemnienia.

������������ ���

Ekrany LED (diodowe) to jedyna tech-nologia, która wygrywa ze s³oñcem.Zbudowane s¹ z modu³ów, które— w zale¿noœci od producenta —mog¹ byæ prostok¹tne, o propor-cjach obrazu 4:3, lub kwadratowe.Z regu³y spotyka siê modu³y za-wieraj¹ce po 32 piksele w pioniei poziomie. Z takich modu³ów mo¿-na tworzyæ dowolne konfiguracje,w tym równie¿ o proporcji 4:3,

ale nie jest to warunek konieczny.W sk³ad piksela wchodzi ró¿naliczba diod, minimum to trzy diodyw kolorach RGB, ale spotyka siêrównie¿ po kilka diod tego samegokoloru w jednym pikselu. Wymiarypiksela mog¹ byæ od 1,5 × 1,5 cm(z trzema diodami) do np. 3 × 4 cm(z oœmioma diodami). Jak wiadomo,rozdzielczoœæ ma istotny wp³yw najakoœæ obrazu, dlatego te¿ d¹¿y siêdo osi¹gniêcia najwiêkszego sto-sunku rozdzielczoœci do powierzchni,wyra¿anej w liczbie pikseli na metrkwadratowy. Œredniej klasy ekranyposiadaj¹ od 2000 do 7000 pikselina metrze kwadratowym. Przy wiel-koœci ekranu do 10 m2 otrzymu-jemy rozdzielczoœæ nie wiêksz¹ni¿ 160 × 128, przy wielkoœci dook. 20 m2 mo¿na otrzymaæ roz-dzielczoœæ ok. 320 × 256, a przy

���� ������ ����

�������������������

��� ����� �� � ������ ��� ���� �� � �� ������

������ ���� �� �� ������ ���� ���� � ��� �������

��� ������ ��� ��� �� ��������� ! ����� �������

������ � ��"����������� ��#����� �� � �������� ���

�� ������ � ����� ���������� � ������� � ������� �

� � ��� ������� ������ $ �� $���� �� ��� ��� ��������

���� �� ���� �� �� %����� � ������� �� ����� ������

�� � ����$� ��� �����#� �� ��#����� � ������$��&

�

� � � � � � � � � � � �

wielkoœci ekranu do 50 m2 roz-

dzielczoœæ osi¹ga wartoœæ nawet

448 × 320. Jak widaæ, nie s¹ to

wielkoœci imponuj¹ce, ale do wy-

œwietlania reklam wystarczaj¹ce.

Do zastosowañ profesjonalnych

opracowano nowy typ œcian diodo-

wych, wykorzystuj¹cych diody LED

tzw. trzy w jednym (dioda SMD).

Dziêki jej miniaturowym wymiarom

mo¿na otrzymaæ „pitch” nie wiêkszy

ni¿ 5 mm, co przy ekranie LED o wy-

miarach 3 × 4 m2 daje rozdzielczoœæ

600 × 800. Ekrany diodowe to

obecnie jedyna dostêpna techno-

logia, która pozwala uzyskaæ ostry

i jasny obraz wideo nawet przy

pe³nym nas³onecznieniu.

Ostatnie lata charakteryzuj¹ siê

bardzo szybkim tempem rozwoju

noœników wideo, niemniej jest to

wci¹¿ bardzo trudny rynek, na któ-

rym wiele firm zarówno oferuj¹cych,

jak i wykorzystuj¹cych tê techno-

logiê zbankrutowa³o. Zainstalowa-

nie ogromnej œciany reklamowej

nie musi siê przek³adaæ na szybki

zwrot z inwestycji, której koszt mo-

¿e czasem wynieœæ kilka milionów

dolarów. Przyk³ady spektakularnych

upadków firm medialnych, wykorzy-

stuj¹cych taki noœnik, wystêpowa³y

tak¿e w Polsce. Nadal wiêc oczeku-

je siê takiego prze³omu w techno-

logii wielkoformatowych ekranów

reklamowych, jakim poprzednio by-

³o wprowadzenie technologii plaz-

mowych dla œrodowiska indoor.

Trzeba jeszcze wzi¹æ pod uwagê

znacznie komplikuj¹cy sytuacjê fakt,

¿e obecnie jest tylko dwóch licz¹-

cych siê producentów niebieskich

diod na œwiecie, którzy solidarnie

utrzymuj¹ wysoki poziom cen.

Wszystko to powoduje, ¿e ekrany

diodowe bardzo wolno zastêpuj¹

billboardy plakatowe.

Obiecuj¹c¹ technologi¹, dziesiê-

ciokrotnie tañsz¹ od diodowej, choæ

jeszcze testowan¹, jest MagInk,

opracowany i oferowany przez fir-

mê córkê Mitsubishi. Jest to rodzaj

elektronicznego tuszu, który po-

zwala zmieniaæ statyczne obrazy co

kilka sekund. Jej wad¹ jest niewy-

starczaj¹ca szybkoœæ odœwie¿ania,

znacznie mniejsza od tej, jaka cechu-

je obraz wideo. Dlatego technologia

ta nie pozwala na wyœwietlanie

dynamicznych reklam i filmów,

mo¿na natomiast z powodzeniem

zmieniaæ billboardy co kilka sekund,

minut czy godzin i tym samym wy-

eliminowaæ koszt druku i nakleja-

nia plakatów.

Podsumowuj¹c ten krótki prze-

gl¹d technologii, trzeba stwier-

dziæ, ¿e wielkoœci ekranów w ka¿dej

z technologii bêd¹ ros³y, czego do-

brym przyk³adem s¹ ekrany plaz-

mowe i LCD oferowane przez firmê

Samsung: 84 calowy LCD i 102 ca-

lowy plazmowy, kosztuj¹cy nieste-

ty a¿ 200 tys. USD. W najbli¿szym

czasie przede wszystkim te techno-

logie bêd¹ wykorzystywane w urz¹-

dzeniach POS TV (Point of Sales TV)

instalowanych w zamkniêtych po-

mieszczeniach (sklepach, super-

marketach itp.). Natomiast w œro-

dowisku otwartym (outdoor) bêd¹

stosowane w miarê tanienia wspom-

niane ju¿ technologie diodowe oraz

pewnie MagInk, która prawdopo-

dobnie wyprze tradycyjny billboard,

znacznie zmniejszaj¹c koszt wy-

miany ekspozycji.

����������� ������������

ATM wi¹¿e z wejœciem na rynek

POS TV spore nadzieje, spodziewa-

j¹c siê osi¹gn¹æ du¿y efekt synergii

z dotychczasow¹ dzia³alnoœci¹ sie-

ciow¹ i telekomunikacyjn¹. Projek-

towanie, budowa, integrowanie,

uruchamianie i administrowanie

sieciami komputerowymi i teleko-

munikacyjnymi to chleb codzienny

firmy. Dzia³alnoœæ w zakresie sie-

ci POS TV, ³¹cz¹cej wiele ekranów

i komputerów ró¿nego typu, nada-

j¹cych treœci reklamowe, jest bardzo

zbli¿ona zarówno pod wzglêdem

technologicznym, jak i bizneso-

wym do dotychczasowych doœwiad-

czeñ firmy. W modelu biznesowym

stosowanym przez ATM g³ówny �POS TV w sieci sklepów ¯abka.

� � � � � � � � � � � �

�

nacisk k³adzie siê na udostêpnianieklientom kompletnego systemuPOS TV mog¹cego sk³adaæ siê na-wet z setek lub tysiêcy terminali,a nie na jego jednorazow¹ sprze-da¿. Dodajmy, systemu POS TVprofesjonalnie administrowanegooraz daj¹cego klientom mo¿liwoœæwyrafinowanego zarz¹dzania wy-œwietlanymi materia³ami audiowi-zualnymi. Przewidywany okres eks-ploatacji takiego systemu szacujesiê na 3 lata, poniewa¿ u¿ywane365 dni w roku monitory wypalaj¹siê, a rosn¹ce potrzeby klientówzmuszaj¹ do instalacji nowych ter-minali, które umo¿liwi¹ emisjê co-raz bardziej zaawansowanych ma-teria³ów wideo i animacji.

Z biznesowego punktu widzenia,synergia kryje siê w modelu przy-chodów. Podobnie jak w przypad-ku innych sieci, klient korzystaj¹cyz udostêpnionej mu sieci POS TVp³aci miesiêczn¹ stawkê za dopiê-cie ³¹cza, transfer danych oraz zaus³ugi administracji i zarz¹dzaniasystemem. Krótko mówi¹c, klientp³ac¹c wy³¹cznie za u¿ytkowaniesieci mo¿e siê koncentrowaæ na po-zyskiwaniu reklamodawców, a niena rozwi¹zywaniu problemówtechnicznych. Firmy osi¹gaj¹ce zyskiz reklam — w³aœciciel supermar-ketu, agencja reklamowa, firmaprowadz¹ca sprzeda¿ lub œwiad-cz¹ca us³ugi w licznych oddzia³ach,a nawet telewizja, która mo¿eotworzyæ oddzielny kana³ dla od-biorców — nie bêd¹ ³atwo rezyg-nowa³y z mo¿liwoœci i dochodów,które daje POS TV. Trzeba dodaæ,¿e obserwacja rozwoju tego rynkuw Europie i USA oraz dzia³aj¹cychna nim firm napawa optymizmem.Dlatego prowadzenie w ATM pro-jektów w tej dziedzinie znalaz³og³êbokie uzasadnienie. Odpowied-ni rozwój infrastruktury oraz wie-dza i doœwiadczenie specjalistów

pozwoli³y na stworzenie autorskiejplatformy POS TV o nazwie SSM(Spread Screens Manager), dziêkiktórej ATM odnosi sukcesy na ryn-ku i uzyskuje powa¿ne Ÿród³o sta-³ych przychodów, doceniane przezinwestorów gie³dowych.

������������ ��������

Podstawowymi elementami systemuSSM oferowanego przez ATM s¹:serwer centralny oraz tzw. „playery”,czyli terminale odtwarzaj¹ce ma-teria³y audiowizualne. Playeremjest zazwyczaj dedykowany kom-puter, wyposa¿ony w odpowiedniekran, a jego konfiguracja sprzê-towa zale¿y od stawianych przednim zadañ. W sk³ad systemu SSMwchodzi tak¿e specjalnie opraco-wane przez ATM oprogramowanie:systemowe, narzêdziowe, zarz¹-dzaj¹ce i monitoruj¹ce. Oprogra-mowanie to dzia³a na serwerzecentralnym i na playerach. SystemSSM dzia³a nieco inaczej ni¿ kla-syczna telewizja, nie odtwarza bo-wiem kontentu w czasie rzeczy-wistym, lecz w zadanym czasieprzesy³a w³aœciwe materia³y audio-wizualne do wskazanego playeralub do grupy playerów. Tak wiêcjedn¹ z zasadniczych funkcji ca³e-go systemu jest umo¿liwienie zdal-nego przesy³ania kontentu i odpo-wiedniego sterowania dzia³aniemplayerów. Po otrzymaniu materia-³ów ka¿dy player potwierdza, ¿ekontent zosta³ prawid³owo prze-s³any i przyjêty, a nastêpnie odtwa-rza go lokalnie zgodnie z ustalo-nym harmonogramem. Do playeróws¹ z regu³y wysy³ane dwa typy pli-ków. Pierwszy, o rozmiarach do-chodz¹cych do kilkudziesiêciu me-gabajtów, zawiera treœæ, która mabyæ wyœwietlona (np. film reklamo-wy w formacie MPEG). Natomiast

drugi (tzw. schedule), znaczniemniejszy, opisuje kolejnoœæ i czasodtwarzania treœci oraz czêstotli-woœæ i dok³adne pory ich emisji.Jeœli odpowiednie treœci multime-dialne znajduj¹ siê ju¿ w pamiêciplayera, to ww. paramery mog¹ byæ³atwo i szybko zmieniane wg aktu-alnych potrzeb klienta. Tak¿e opro-gramowanie dzia³aj¹ce na wszyst-kich komponentach systemu POS TVzosta³o napisane w taki sposób,aby zapewniæ mo¿liwoœæ szybkiegodostosowania systemu do zmienia-j¹cych siê wymagañ dowolnegoklienta. Zaawansowany monitoringca³ego systemu daje mo¿liwoœæ na-tychmiastowego reagowania naewentualne awarie terminali, cogwarantuje wysok¹ dostêpnoœæi niezawodnoœæ systemu. Natomiastrozbudowany system raportówgeneruje szczegó³owe sprawozda-nia obrazuj¹ce czas i liczbê emisjiposzczególnych materia³ów. Te ce-chy s¹ g³ównymi zaletami rozwi¹-zania SSM oferowanego przez ATM,który po wielu analizach dostêp-nego na rynku oprogramowaniado zarz¹dzania treœci¹ zdecydowa³siê na stworzenie oryginalnego,w³asnego produktu.

Co wiêcej, ATM oferuj¹c autorskieoprogramowanie, sprzêt i centrazarz¹dzania jest znakomicie przy-gotowany do budowy i eksploa-tacji systemów POS TV. Dowiod³otego pierwsze, udane wdro¿eniesystemu POS TV w sieci sklepów¯abka, w którym transmisjê danychzapewniaj¹ ³¹cza GPRS/UMTS.Oczywiœcie, w rozwi¹zaniach ty-powych mo¿e byæ wykorzystywanasieæ telekomunikacyjna ATMAN lubklasyczne ³¹cza innych operatorów.Istnienie sieci ATMAN daje ATMdu¿¹ przewagê nad konkurentami,umo¿liwiaj¹c bezpoœrednie dotarciedo wiêkszoœci ekspozycji POS TV naterenie ca³ej Polski. �

� � � � � � � � � � � � � � � � � �

�

�

��������������������������������������

����������������� ����� ������� ��������� ����� �������� ����������

������������ �����������������

Digit-all-time (DAT) jest wielokana-

³ow¹ platform¹ us³ug informacyj-

nych i rozrywkowych, g³ównie gier

interaktywnych i quizów. Mo¿e

w nich uczestniczyæ równolegle

wielu u¿ytkowników telefonów

mobilnych, którzy — znajduj¹c siê

w dowolnym miejscu na œwiecie —

maj¹ dostêp do sieci komórkowej.

Produkt adresowany jest przede

wszystkim do operatorów sieci ko-

mórkowych, zewnêtrznych dostaw-

ców us³ug telekomunikacyjnych

oraz producentów telewizyjnych.

Digit-all-time znajduje zastosowa-

nie w centrach handlowych, kla-

sycznych i interaktywnych kana-

³ach telewizyjnych oraz podczas

wszelkich imprez promocyjnych. To

platforma umo¿liwiaj¹ca tworze-

nie gier WAP/Voice i wielu us³ug

dodanych firmowanych przez ope-

ratorów GSM.

Prostota platformy DAT polega na

tym, ¿e wymaga ona jedynie dostê-

pu do ju¿ istniej¹cych sieci telekomu-

nikacyjnych i telefonii komórkowej.

Natomiast podstawow¹ cech¹ za-

pewniaj¹c¹ atrakcyjnoœæ platformy

jest interaktywnoϾ. Obecnie naj-

czêœciej s¹ wykorzystywane dwa

kana³y komunikacyjne: SMS i IVR.

Klasyczny SMS zosta³ nazwany przez

twórców systemu „videoSMS”, po-

niewa¿ wys³any do systemu powo-

duje jego wizualizacjê. Kana³ SMS

wprowadzono ze wzglêdu na tele-

wizje satelitarne, które maj¹ du¿e

opóŸnienie w przekazie sygna³u

wideo. Idea wykorzystania SMS

znajduje szerokie zastosowanie,

poczynaj¹c od zabaw, quizów, po-

przez pobieranie informacji, doko-

nywanie mikrop³atnoœci, na grach

i telewizji koñcz¹c. Platforma DAT

umo¿liwia za pomoc¹ SMS nawet

zdalne uruchamianie i obs³ugê ró¿-

nych urz¹dzeñ. Z kolei kana³ IVR

jest przeznaczony do obs³ugi

wszelkiego rodzaju gier 3D typu

multiplayer, gdzie wa¿ne jest, aby

ka¿dy, kto posiada telefon komór-

kowy, móg³ wzi¹æ udzia³ w grze.

Telefony UMTS, które dopiero po-

jawiaj¹ siê w Polsce, bêdzie po-

cz¹tkowo posiada³ tylko niewielki

procent u¿ytkowników. Dlatego

w³aœnie zastosowanie technologii

IVR (Interactive Voice Response),

znanej z obs³ugi np. skrzynek g³o-

sowych, okaza³o siê ciekawym roz-

wi¹zaniem, umo¿liwiaj¹cym udzia³

w grze tak¿e posiadaczom zwyk-

³ych telefonów komórkowych.

Platforma Digit-all-time pozwa-

la tak¿e na tworzenie szeregu

us³ug dedykowanych dla progra-

mów telewizyjnych. Digit-all ICEBerg

jest rozwi¹zaniem u³atwiaj¹cym

organizacjê konkursów telewizyj-

nych dla u¿ytkowników telefonów

mobilnych. Dostêp do gier i quizów

realizowany jest z wykorzystaniem

ró¿nych kana³ów: SMS, IVR, WAP

czy J2ME. Gry mo¿na prowadziæ

w czasie rzeczywistym na wizji, da-

j¹c graczom mo¿liwoœæ aktywnego

wspó³tworzenia programu tele-

wizyjnego.

��� �������������������������������

Platforma jest zbudowana z serwe-

rów zlokalizowanych w firmie ATM,

sieci telekomunikacyjnej (mo¿e to

byæ publiczny Internet) i oprogra-

mowania klienta zainstalowanego

na komperze PC, do którego jest

����� ����� ���� ���� ����������� � ������ ������ ����

�� ��� ������ � � ���� �������� ������ �����

� ��� ��� ���� ������� ������� ���� ���� �������������� ����

������� ��������� �� ��! "� �����# $����������� ��%���

������� � � ������� �� ��������� � �������� �����

�������� ���� ���� ���������! ������&��� ��� � ������

�� �� �� � ����� !"!# �$%# &'(# )%(! ��* �+� ,��

����� ��� ������������� � ���� �����"! "� $����� $� ����

���� ��-�� *�- ��������� ������ ��� � � �������. ����-/��

��

� � � � � � � � � � � � � � � � � �

przy³¹czony maksymalnie du¿y ekran,np. plazmowy, lub urz¹dzenie wy-œwietlaj¹ce typu rzutnik. Warto do-daæ, ¿e by³y tak¿e przeprowadzaneeksperymenty w sali kinowej, gdziena ekranie gra³o nawet 30 osóbu¿ywaj¹cych telefonów komórko-wych. Poniewa¿ platforma obs³u-guje równie¿ dŸwiêk 3D, wra¿e-nia graczy w tym przypadku by³yniezwyk³e.

DAT jest wyposa¿ony w systemzarz¹dzania kompozycj¹ ekranutelewizyjnego w czasie rzeczywis-tym. Za selekcjê i obróbkê prezen-towanych treœci odpowiada iTVContent Manager, zaœ uk³ademobrazu — liczb¹ wyœwietlanychprogramów i podzia³em prostok¹-ta ekranu — administruje iTV ScreenManager. System jest tak zbudo-wany, aby w przysz³oœci umo¿liwia³równie¿ ³atwe manipulowanie ka-na³ami telewizyjnymi, emitowany-mi przez operatorów telefonii mo-bilnej. Z punktu widzenia graczazasada dzia³ania jest dosyæ prosta.Telefon traktowany jest jako game

pad, klawiszom przypisywane s¹funkcje s³u¿¹ce grze czy te¿ stero-waniu np. pojazdami.

Warunek obs³ugi maksymalniedu¿ej liczby u¿ytkowników, bior¹-cych udzia³ w g³osowaniach lubzabawach, jest podstawowym wy-maganiem, stawianym zw³aszczaprzez operatorów telewizyjnych.Wzros³o te¿ zainteresowanie ope-ratorów us³ugami lokalizacyjnymi,rozwijaj¹cymi siê na razie w Polscew stopniu ograniczonym ze wzglê-du na barierê psychologiczn¹ u¿yt-kowników, którzy nie chc¹ byælokalizowani w serwisach informa-cyjnych czy rozrywkowych. Równiewa¿na jest personalizacja, czyli do-starczanie treœci opracowywanychpod k¹tem odbiorcy. ¯aden u¿yt-kownik nie chce siê przebijaæ przezca³¹ zhierarchizowan¹ strukturê

serwisu, lecz pragnie od razu do-cieraæ do informacji bezpoœredniogo interesuj¹cych. Informacje po-winny byæ tak¿e automatycznieprzesy³ane wykorzystywanym przezodbiorcê kana³em.

������������� ���������������

Wszystkie gry oparte s¹ na tymsamym silniku. To, co odró¿nia jeod siebie, to sposób wizualizacji,medium komunikacji oraz ró¿nescenariusze rozgrywek i zasady.Gracze maj¹ do wyboru kilka gruptematycznych przedstawionych po-ni¿ej w ramce.

Gracze komunikuj¹ siê z syste-mem poprzez SMS, IVR, WiFi, GPRSlub WAP. Gry mog¹ byæ prowa-dzone w ró¿nych lokalizacjach —na domowych telewizorach, w cen-trach handlowych czy za pomoc¹telefonów komórkowych. Istot¹ka¿dej z proponowanych gier jest

prezentacja w czasie rzeczywistymwszystkich wspó³zawodnicz¹cychze sob¹ graczy na jednej planszyekranu telewizyjnego.

Przyk³adem gry oferowanej w ra-mach Racing Arena jest — wdro-¿ona w portugalskiej telewizji SicTV— gra Car Racing, czyli Wyœcig Sa-mochodowy. Innymi propozycjamis¹ Ships Battle — Bitwa Morska orazTanks Battle — Bitwa Czo³gów.Uczestnicy do³¹czaj¹ do dowolnejgry po wybraniu numeru dostêpo-wego, z sieci komórkowej b¹dŸstacjonarnej. W trakcie po³¹czenia

����������

� ������������ ��������������� ��������������������

�� ��� ��������� ������������������������������ ����

������ ����������������� ��� ��������������������

� ����������������� �������� ����������������������

�� ��������������� ��������

� ����������� ���������������� ���������������������

������������������!��������������������� �����������

��������������

� �������������� ������������������"�#��������������

� �� ��������

� ������������ ���������������������������!����������

��������� ������#��������������������������������

����$���%����"���������������������� ����&���� ������'

� ����� ������� ��! � ����� ������ ������� ��� ���� (����

��� ������ �� ���"����� � �������� ����)� *���������

�� ��������������������� �����������������"��������

�������������+��������"�������������� �������!��������

�"�������������������������� �� ��������

��

� � � � � � � � � � � � � � � � � �

z numerem dostêpowym gracz otrzy-

muje krótk¹ wiadomoœæ o ozna-

czeniu kierowanego przez niego

pojazdu. Ca³oœæ instrukcji, dotycz¹-

cych poruszania siê i zasad gry, pre-

zentowana jest w formie ci¹g³ej in-

formacji w oknie gry.

Ciekaw¹ pozycj¹ jest gra z gru-

py Sport Arena — Football. Pozwala

ona na jednoczesny udzia³ w roz-

grywce dwóch u¿ytkowników: je-

den wciela siê w rolê bramkarza,

drugi strzelca. Rywalizacja polega

na pojedynku w rzutach karnych,

w formie turniejów dowolnie usta-

lonych przez organizatora. Cieka-

wostk¹ jest mo¿liwoœæ prezento-

wania na ekranie dodatkowych

informacji o u¿ytkownikach, takich

jak zdjêcie przes³ane w formie MMS

lub e-mail czy pseudonimów przy-

jêtych przez uczestników zabawy.

������������

Nowa technologia jest oferowana

na zasadzie dzier¿awy platformy.

W tym celu w ATM zosta³ zbudo-

wany system, który pozwala obs³u-

giwaæ partnerów z ca³ej Europy za-

le¿nie od typu serwisu. To znaczy,

¿e poprzez serwer zlokalizowany

w Polsce mo¿na w dowolnym kraju

obs³ugiwaæ gry za pomoc¹ telefo-

nów komórkowych dzia³aj¹cych

w ka¿dej sieci. O mo¿liwoœciach

systemu œwiadczy test, w którym

serwer dzia³a³ w Polsce, czêœæ IVR

w Portugalii, a klient znajdowa³ siê

w Singapurze. Warto dodaæ, ¿e

opóŸnienia pomiêdzy wciœniêciem

klawisza a reakcj¹ na ekranie nie

przekracza³y sekundy.

Zwykle w momencie pojawienia

siê nowej technologii klienci nie ma-

j¹ wizji jej wykorzystania. Tak wiêc

wraz z technologi¹ musi byæ tak¿e

dostarczany pewien kontent, który

bêdzie pobudza³ wyobraŸniê po-

tencjalnego klienta. Temu s³u¿¹ ofe-

rowane obecnie gry. Zwyczajowo

operator proponuje udzia³ w przy-

chodach (tzw. revenue sharing).

Jednak w przypadku gier dobrze

sprawdza siê model licencyjny,

zw³aszcza gdy operator chce siê

ró¿niæ od konkurentów i np. u¿yt-

kownikom swojej sieci oferowaæ

grê bez op³at.

Korzyœci biznesowe osi¹gane

dziêki zastosowaniu platformy DAT

s¹ oczywiste. To przede wszystkim

zwiêkszenie aktywnoœci uczestni-

ków programów interaktywnych

TV, podniesienie atrakcyjnoœci ofer-

ty programowej, a tak¿e, w przy-

padku operatorów telefonii GSM,

rozszerzenie i wzbogacenie oferty

us³ug o wartoœci dodanej prze-

znaczonych dla rynku masowego.

�����������

Innowacyjna koncepcja rozwijana

przez ATM sprawia, ¿e platforma

Digit-all-time jest unikalna i wyró¿-

nia siê na tle konkurencji. DAT to

odpowiedŸ na szybko zmieniaj¹cy

siê rynek us³ug, technologii i ludz-

kich przyzwyczajeñ. Produkt jest

tak stworzony, aby zapewnia³ nie-

przerwan¹ komunikacjê i dostêp —

niezale¿nie gdzie siê znajduje od-

biorca — poprzez ró¿ne kana³y:

g³os, SMS, MMS, WAP, J2ME,

WWW, telewizjê czy PC. Dziêki za-

implementowanemu systemowi

zarz¹dzania treœci¹ mo¿liwe jest

szybkie dostosowanie kontentu do

ró¿nych kana³ów i jêzyków.

Jeden z raportów tygodnika

Computerworld stwierdza, ¿e treœci

oferowane przez dostawców i ope-

ratorów sieci komórkowych kreuj¹

coraz szybciej rozwijaj¹cy siê biz-

nes. Jednak¿e dopiero powszechne

pojawienie siê technologii UMTS

pozwoli na jego pe³ne rozwiniêcie

dziêki platformie Digit-all-time.

Zw³aszcza biznesu zwi¹zanego

z grami prowadzonymi w czasie

rzeczywistym. ATM jest do tego

przygotowany.

��������������������������� ��!����

� ���������������� ������� ������������������������

� ������� � �������� � ! � ������ �������� "����� "���#

� $!%�&�����������' ��(�������)������������������������

���������������������� !���������������*+��������

���' ����#

� ,��!%�-�������������������������������� ����.����������

������������� ���������������������������������������

������������ !#

� /�� -�����0������������)������������������������)�1

�������������������������������������#

� ���������� ����� ������� ����������&������ �

,2,34 -3�%56��7��7������� �,�������8��� .�9����!���1

�� ����� �������: .�,�����/������ ���.�;����� �9���'�

�������:� ����� �(#

� -�������,7 7��������� �,2,34 -�,����<���&*�������(.

�' ��������������4 -��������������������������#

� !�� �����!%�������)������������������������)����

���������������������������������7

�

��

� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

������������� �������������������

Obecnie mówi siê o sieciach nowejgeneracji, wykorzystuj¹cych proto-kó³ IP, trzeba mieæ jednak œwiado-moœæ, ¿e stare struktury szkieletowe,które na ca³ym œwiecie ju¿ od daw-na s¹ cyfrowe, pozostaj¹ w takimkszta³cie, w jakim by³y. Na nich jestbudowana warstwa IP, co wystarczado implementacji dowolnej nowejus³ugi lub produktu. Wygl¹da nato, ¿e najwiêksi producenci teleko-munikacyjni zdo³ali œwiatu narzuciæideê, ¿e switching jest gorszy odroutingu. Dziêki takiemu podejœciuœwiat telekomunikacji znacznie siêuproœci³, równie¿ w sensie rynkupracy i poszukiwanych na nim spec-jalistów. Tak¿e znacznemu uprosz-czeniu uleg³a technologia i drastycz-nie zawêzi³ siê portfel produktówka¿dego operatora telekomunika-cyjnego.

Jeœli spojrzeæ na pakiet us³ug ty-powego operatora us³ug rezyden-cjalnych, oferowanych gospodar-stwom domowym — zw³aszczaw Europie, gdzie gracze rynkowiwywodz¹ siê z dawnych monopolitelekomunikacyjnych — widaæ, ¿edo tej pory by³y one bardzo zró¿ni-cowane. Same us³ugi g³osowe by³ystosunkowo proste — darmoweminuty w rozmaitych porach doby.Jednak gdy do tego dochodzi³ do-stêp do Internetu, transmisja da-nych i szereg us³ug dodanych (np.zwi¹zanych z obs³ug¹ p³atnoœci),typowy pakiet us³ug oferowanyklientowi rezydencjalnemu by³bardzo z³o¿ony, wieloparametrowy.W zwi¹zku z tym, mimo ¿e odbior-ca mia³ wybór pomiêdzy ró¿nymioperatorami, co forsuj¹ dyrektywyunijne i strategia lizboñska, by³ todobry sposób by go zatrzymaæ u sie-bie, odpowiednio reguluj¹c ratingczy mechanizm finansowy w zale¿-noœci od parametrów produktów

aktywowanych dla danego klienta.Tak wiêc walka konkurencyjna sta-wa³a siê coraz ostrzejsza.

To co mo¿na zaobserwowaæobecnie, sprowadza siê do rady-kalnego ograniczenia wszystkichparametrów us³ug praktycznie dojednego — przep³ywnoœci. Ju¿ niemówi siê o us³udze g³osowej i do-stêpie do Internetu, lecz o rezyden-cjalnej us³udze telekomunikacyjnej.Koszt rezydencjalnej us³ugi g³oso-wej jest groszowy, zaœ o cenie de-cyduje dostêp do Internetu i trans-misja danych. Istniej¹ ju¿ standardyprzemys³owe i technologiczne,kszta³t us³ugi jest dobrze okreœlony,tak wiêc jej cena na rynku rezy-dencjalnym zosta³a sprowadzonado kosztu miesiêcznego abonamen-tu za jeden Mbit. Skutkiem takiegopodejœcia s¹ jeszcze bardziej wy-niszczaj¹ce wojny cenowe pomiê-dzy operatorami.

Dlatego konieczne staje siê ofe-rowanie takich produktów i us³ug,

������������������

������������������������������ ��������

� �������� ���� ���� ������ �������� ��������������

��� ������ �� ��� ���� � ������� ���� ��� �������� ���

������ ������� ��������� ����� ��� ����� � ���� ��

������� ��� ���� ������ ��� �������� � ����� ���� �

�������� ��� ��� �������� � ��!���� � ���� ���������

� ��� ���� ��" ����� ����� ��� #��"���� ��� ��� �� �

�� � ����������� ������������ ��������� ��������� ��

����� ������ ��������� � ��� ����� ������ ����������

�������� � ��� �� ���� ������� �!��� � ����� � ����

!����� �� �� ����� ����� ��� �� ���� ������ ��� ����"

#���"$� %� ��� �������� ���� ����� �������� &�!��� � ���

������ ����!�� ������ �������� ���� ��� ��� ��� ��������

�� '(�������������(� ������(����"����(� �()*�

��

� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

które nie wi¹¿¹ siê bezpoœrednioz transmisj¹ (chocia¿ bez czêœci te-lekomunikacyjnej nie maj¹ racji by-tu), natomiast maj¹ ró¿ne wartoœcidodane. Patrz¹c jednak na portfelus³ug dodanych (np. poczta g³oso-wa, hosting itp.) szeroko pojmowa-nych operatorów telekomunikacyj-nych, widaæ ¿e by³y one zazwyczajo rz¹d wielkoœci tañsze. Oznaczato, ¿e operatorzy nie zawsze trak-towali je z nale¿yt¹ powag¹. Zatemdzisiaj walka musi siê toczyæ o coœca³kiem innego. Kiedyœ dostêp doInternetu by³ us³ug¹ dodan¹ do g³o-su, teraz jest zupe³nie na odwrót.Musz¹ wiêc powstaæ us³ugi doda-ne, które mo¿na nazwaæ „ciê¿ki-mi”, kosztowne i wiêcej znacz¹cew ofercie. St¹d na rynku pojawi³asiê popularna strategia triple play(telefon, Internet i telewizja w jed-nym kablu od jednego operatora,oczywiœcie w technice cyfrowej).

�������������� �� ��������� ���

Jeœli z kolei oceniaæ rynek nadaw-czy, to widaæ tocz¹cy siê od 10 latproces, który w³aœnie przynosi pier-wsze efekty. Jest on przede wszyst-kim zwi¹zany z telewizj¹ cyfrow¹.Jego skutkiem s¹ dwa zjawiska:rozwój naziemnej telewizji cyfroweji telewizji wysokiej rozdzielczoœci,która œciœle wi¹¿e siê z cyfrow¹.Jednak jeœli ktoœ zapyta o jakoœæprzekazu analogowego, zw³aszczaw odniesieniu do rynku europejskie-go gdzie obowi¹zuje PAL, to jestona dobra, tym bardziej ¿e dbaj¹o ni¹ operatorzy kablowi. Zatempowstaje kolejne pytanie, po cowprowadzaæ technikê cyfrow¹,skoro nikt nie narzeka na analogo-w¹. OdpowiedŸ jest prosta. Po pierw-sze, by zmieœciæ wiêcej kana³ów,po drugie, by sprzedawaæ dodatko-wo p³atne tzw. kana³y kontent pre-mium. Aby by³o to mo¿liwe, trzebaodejœæ od klasycznego modelu broad-castowego, czyli rozsianych stacji

nadawczych (satelitarnych lub na-ziemnych), których sygna³ odbiera-j¹ abonenci wyposa¿eni w ró¿negotypu odbiorniki. Model biznesowypolega w tym przypadku na sprze-dawaniu czasu reklamowego lubdofinansowywaniu nadawcy z bud-¿etu pañstwa. W tym modelu niema miejsca na kontent premium.Tworzenie na bazie istniej¹cej infra-struktury skomplikowanych modelibiznesowych i mechanizmów na-dawania kontentu mija siê z celem,poniewa¿ gros odbiorców korzysta zkana³ów publicznie dostêpnych.

Oczywiœcie, istnieje szereg kana-³ów takich jak Discovery czy Nation-al Geographic, za które odbiorcyp³ac¹, ale ich rozsiew jest niepub-liczny, ju¿ cyfrowy i o tym, czy bêd¹one oferowane w pakiecie, decy-duje operator. Mowa wiêc wci¹¿jedynie o modelu ratingowym flatrate, który zawsze jest abonamen-towy. Od tego modelu nale¿y odejœæw kierunku pay as you go, czyli ta-kiego, w którym p³aci siê za kon-kretn¹ treœæ. Je¿eli spojrzeæ szerzejna rynek rozrywki konsumenckiej,medialnej (obejmuj¹cej muzykê,film itp.), widaæ, ¿e coraz wiêcej lu-dzi zdaje sobie sprawê, ¿e nie trze-ba ju¿ kupowaæ ca³ych p³yt, by po-s³uchaæ jednej piosenki, czy filmu,by go raz obejrzeæ. Przy tym zaczy-naj¹ oni wymagaæ wprowadzaniaodpowiednich modeli biznesowych,które to umo¿liwiaj¹. Rosn¹ca pre-sja powoduje zmiany w tenden-cjach na rynku telekomunikacyjnym,poniewa¿ biznesy broadcastowyi telekomunikacyjny wzajemnie siêpotrzebuj¹. Telewizja interaktywnato wspólna nazwa zestawu strategiibiznesowych po stronie nadawcówi mediów cyfrowych oraz operatorówtelekomunikacyjnych, a tak¿e towa-rzysz¹cych im rozwi¹zañ technolo-gicznych, pozwalaj¹cych na kapita-lizacjê rozwoju rynku szerokopas-mowych us³ug telekomunikacyjnychi obecnoœci du¿ego zakresu atrak-cyjnych treœci w domenie cyfrowej.

Podsumowuj¹c, operator tele-komunikacyjny musi zró¿nicowaæw³asn¹ ofertê, wprowadziæ do niejwiêcej parametrów i umo¿liwiaæprzesy³anie du¿ego, o wysokiej ja-koœci, niedostêpnego w inny sposóbkontentu multimedialnego. Z koleinadawca ma potrzebê poszerzaniarynku, docieraj¹c z kontentem doszerszej grupy odbiorców, którzyw zwyk³ych warunkach za takietreœci nie chcieliby p³aciæ. Dlaczegodo tej pory nadawcy tego nie zro-bili? OdpowiedŸ jest prosta — niedysponowali odpowiedni¹ tech-nologi¹. A dlaczego operatorzy te-lekomunikacyjni nie byli zaintere-sowani? Dlatego, ¿e dotychczasdzia³ali w zupe³nie odmiennymœrodowisku biznesowym.

�� ������������������ �������

Rynek œrodków technicznych dlatelewizji interaktywnej dopiero siêksztatuje, dlatego istnieje wiele ró¿-nych rozwi¹zañ. Nale¿y spodziewaæsiê, ¿e wykrystalizuj¹ siê technolo-gie wiod¹ce. Jeœli spojrzeæ na rynektelekomunikacji IP, rozwi¹zañ inter-netowych sprzed dziesiêciu lat, topanowa³a na nim ogromna liczba,nawet bardzo dziwnych rozwi¹-zañ. Obecnie rynek IP jest regularnyi dobrze zorganizowany. Wiado-mo, gdzie kupowaæ poszczególnekomponenty i jak budowaæ sieci.Misterium przekszta³ci³o siê w rze-mios³o. Z kolei patrz¹c na wieloletnirozwój rynku telewizji satelitarneji kablowej, widaæ tak¿e przejœcieod wielkiej z³o¿onoœci i rozmaitoœcido pe³nego uproszczenia technolo-gicznego, sprowadzaj¹cego siê doinstalacji standardowego pude³ka.Ten sam proces bêdzie dotyczy³ —wci¹¿ jeszcze wielu — rozwi¹zañw zakresie telewizji interaktywnej,zw³aszcza ¿e widaæ wyraŸnie zary-sowuj¹ce siê tendencje standary-zuj¹ce, wzmacniane przez rozwójwspólnego modelu biznesowego

�

��

� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

nadawcy i operatora. Niestety, tech-nologia wci¹¿ jeszcze nie znajdujesiê w fazie standaryzacji.

O jakich platformach i œrodkachtechnicznych mówi siê w przypad-ku telewizji interaktywnej? Popierwsze, o IPTV, czyli tzw. telewizjitelekomunikacyjnej, umo¿liwiaj¹-cej transmisjê telewizji jakoœci cyf-rowej nie na zasadzie broadcas-tingu za pomoc¹ kabla jednokie-runkowego ze wzmacniaczamiwizyjnymi przez sieæ nadajnikównaziemnych lub satelitê, lecz po-przez sieæ telekomunikacyjn¹. Jestto rozwiniêcie idei sprzed lat — vi-deo frame relay czy video over ATM— tym razem w œwiecie IP. Ten po-mys³ ma szansê rozwoju, poniewa¿jest w zasadzie jedynym sposobemprzesy³ania w warstwie trzeciej.Podstawow¹ przewag¹ telewizjitelekomunikacyjnej nad tradycyj-nym rozsiewem jest dwukierunko-woœæ sieci transmisyjnej. Ta cechaumo¿liwia nie tylko komunikacjênadawcy do odbiorcy, ale tak¿e od-biorcy do nadawcy, który w do-wolnym momencie mo¿e za¿¹daæodpowiedniej us³ugi. Czêsto IPTVjest mylone z telewizj¹ interneto-w¹, nie maj¹c z ni¹ nic wspólnego.

IPTV zapewnia szeroki wachlarzrozwi¹zañ i produktów konsumenc-kich, których oczekuje rynek. Jestwiêc retransmisja zwyk³ych kana-³ów telewizyjnych w technologiicyfrowej, ró¿nego rodzaju mecha-nizmy ochrony praw autorskich,mechanizmy rozliczeniowe (abo-namentowe lub pay as you go) czyvideo on demand. Odbiór realizo-wany jest nie przez komputery PC,lecz dedykowane urz¹dzenia, tzw.set top box IPTV. Z jednej strony s¹one pod³¹czone do sieci telekomu-nikacyjnej, z drugiej zaœ wspó³pra-cuj¹ z telewizorami. W skrajnychprzypadkach jakakolwiek próba in-gerencji w set top box mo¿e byætraktowana przez operatora jakprzestêpstwo. Tak surowe restrykcjewi¹¿¹ siê przede wszystkim z faktem,

¿e technologia cyfrowa pozwalana kopiowanie bez spadku jakoœci.

Drug¹ platform¹ jest w³aœnietelewizja internetowa (PCTV, desk-top TV, mobile TV), zwana czêstokomputerow¹ lub osobist¹. Podsta-wow¹ cech¹, odró¿niaj¹c¹ to roz-wi¹zanie od IPTV, jest brak set topbox, zaœ urz¹dzeniami odbiorczymis¹ urz¹dzenia komputerowe. Jedy-nym medium zapewniaj¹cym obu-stronn¹ transmisjê i u³atwiaj¹cymobs³ugê jest Internet. Nie oznaczato, ¿e ka¿dy internauta mo¿e tak¹telewizjê ogl¹daæ. Zazwyczaj tegotypu systemy s¹ wdra¿ane przezoperatora, a przekaz udostêpnianytylko w jego sieci. Zakres oferowa-nych us³ug jest taki sam jak po-przednio. Natomiast model bizne-sowy ró¿ni siê ze wzglêdu na brakurz¹dzeñ set top box. Trzeba te¿mieæ œwiadomoœæ odmiennego za-chowania u¿ytkownika, który w przy-padku IPTV jest odchylony od tele-wizora (lean back), dzier¿¹c w rêkupilota, natomiast korzystaj¹c z tele-wizji internetowej sk³ania siê ku (leanforward) klawiaturze, myszy i urz¹-dzeniu komputerowemu. W przy-padku nale¿¹cych do u¿ytkownikaurz¹dzeñ komputerowych du¿otrudniej zapewniæ ochronê przedkopiowaniem kontentu, mimo sto-sowania odpowiednich mecha-nizmów zabezpieczaj¹cych.

Trzeci¹, doœæ specyficzn¹ plat-form¹ jest tzw. telewizja mobilna,która jest pewn¹ odmian¹ telewizjiinternetowej. Telewizja mobilna ko-jarzona jest przede wszystkim zestreamingiem odpowiednio prze-formatowanego kontentu, nada-wanego w ramach oferty repertu-arowej. To oczywiœcie mo¿e byætaki format i treœci, jakie s¹ prezen-towane w telewizji dostêpnej w do-mach w sposób tradycyjny. Jednakogl¹danie filmu na wyœwietlaczukomórki jest raczej ma³o sensow-ne. Co innego wiadomoœci, zdjêcia,serwis pogodowy czy pewne treœciinformacyjne, eksponowane nawet

na nieruchomym tle — o taki kon-tent g³ównie chodzi. Pod wzglê-dem technologicznym ten rynekjest najbardziej zró¿nicowany, ofe-ruj¹cy najwiêksz¹ liczbê niekompa-tybilnych rozwi¹zañ.

Oprócz wspomnianych rozwi¹-zañ istnieje jeszcze kilka odmiantechnologii DVB (Digital Video Broad-cast). Najbardziej znana jest DVB-S,czyli rozsiew satelitarny. Praktycz-nie mog¹ z niej korzystaæ wszyscy,którzy maj¹ dekoder i talerz do od-bioru satelitarnego. Poza tym ist-niej¹ DVB-C (odbiór kablowy) i DVB-T(cyfrowa telewizja naziemna, obec-nie budowana w Polsce wed³ugwytycznych Unii Europejskiej) orazrozwijana przez koncerny produ-kuj¹ce sprzêt dla operatorów tech-nologia DVB-H (hand-held). Ta o-statnia jest zwi¹zana z budow¹ siecistacji bazowych telefonii komórko-wej, które maj¹ pe³ne oprzyrz¹do-wanie do ³¹cznoœci radiokomunika-cyjnej, a tak¿e spe³niaj¹ wszystkienormy œrodowiskowe i przemys³o-we zwi¹zane z tzw. warstw¹ duktu.Taka sieæ pozwala na dostawianienowych urz¹dzeñ, np. cyfrowychnadajników telewizyjnych bardzoniewielkiej mocy, transmituj¹cychodpowiednio spreparowan¹ treœæczy retransmituj¹cych istniej¹ce ka-na³y, a których sygna³ odbieranyjest przez telefony komórkowe wy-posa¿one w dekodery DVB-H.Oczywiœcie nie chodzi o to, bywszyscy ogl¹dali filmy na ekranachtelefonów, lecz by mo¿na by³o têtechnologiê stosowaæ np. w ró¿-nego typu pojazdach: samochodach,autobusach, poci¹gach. W tymrozwi¹zaniu interaktywnoœæ wyni-ka z samej natury terminala tele-komunikacyjnego GSM, który rów-noczeœnie pe³ni rolê odbiornikatelewizyjnego. Tak wiêc transmisjabie¿¹cych kana³ów, nieobci¹¿aj¹camocno sieci, odbywa siê poprzezDVB-H, zaœ kontent na ¿¹danie re-alizowany jest we wspomnianymmodelu telewizji mobilnej. �

��

� � � � � � � �

�

�����������¯ycie zawodowe zaczyna³ 17 lat te-mu, pracuj¹c jako informatyk w Cen-trum Informatyki Ubezpieczenio-wej ZUS, a nastêpnie w firmie M.JIntertrade Co. Ltd. Natomiast resz-tê kariery zawodowej zwi¹za³ z fir-m¹ ATM, w której dzia³a od 13 lat.Pocz¹tkowo doœæ d³ugi czas pra-cowa³ w charakterze handlowcaw Dziale Komputerów PC. Potemznalaz³ siê w Dziale Realizacji Pro-jektów, z którego powsta³ obecnyDzia³ Realizacji Projektów Telekomu-nikacyjnych. Jan stoi dzisiaj na jegoczele. W ci¹gu ostatnich czterechlat zarówno on, jak i prowadzony

przez niego dzia³ odniós³ kilka zna-cz¹cych sukcesów. Dla Jana przedewszystkim najwiêkszym z nich jestkierowanie od pocz¹tku — wrazz Tomaszem Dziubiñskim, dyrekto-rem Pionu Techniki i Us³ug Profes-jonalnych — budow¹ sieci ATMAN.Z najbardziej istotnych dla rozwojufirmy nale¿y te¿ wymieniæ przed-siêwziêcia realizowane dla towa-rzystwa ubezpieczeniowego Wartai banku BRE, w których Jan pe³ni³rolê kierownika projektu. Obecnienadzoruje pod wzglêdem logis-tycznym i merytorycznym du¿e pro-jekty prowadzone przez w³asnydzia³, zwi¹zane z rozwojem i udo-stêpnianiem klientom sieci ATMAN.

ATMosfera: Od d³u¿szego czasu

kierujesz z³o¿onymi projektami. Jak

w nich postrzegasz swoj¹ rolê?

Jan Wiœniowski: Jako kierownikprojektu przede wszystkim spe³niamrolê zwornika, czyli osoby przypi-suj¹cej zadania uczestnikom pro-jektu i nadzoruj¹cej ich wykonanie,tak¿e w warstwie merytorycznej.Tym bardziej, ¿e jestem odpowie-dzialny nie tylko za sprawy hand-lowe, ale równie¿ za rozbudowêsieci œwiat³owodowej. Przecie¿, byprodukt lub us³ugê mo¿na by³osprzedaæ, najpierw trzeba oceniæmo¿liwoœci ich realizacji. Do tegozaœ niezbêdna jest wiedza i znajo-moœæ realiów technicznych. Takwiêc muszê nadzorowaæ ca³y pro-ces — od momentu pozyskaniaklienta przez dzia³ handlowy, po-przez sporz¹dzenie oferty i podpi-

sanie umowy, na realizacji kontrak-tu koñcz¹c.

ATMosfera: Ka¿dy z projektów

niesie wiele wyzwañ. Który by³

szczególnie trudny?

Jan: Niew¹tpliwie budowa, ci¹g³yrozwój i modernizacja sieci ATMAN,w któr¹ — w zale¿noœci od reali-zowanego etapu — zaanga¿owa-nych mo¿e byæ nawet do 60 osób.To niekoñcz¹ce siê przedsiêwziêciestale prowadzi ca³y mój dzia³. Jed-nak jednym z wiêkszych wyzwañby³o uczestnictwo w projekciewewnêtrznego systemu kontrolijakoœci SZOP (System Zarz¹dzaniaOperacjami i Projektami). Tym bar-dziej, ¿e pocz¹tkowo jego funkcjo-nowanie by³o testowane w moimdziale. Obecnie jest to ju¿ podsta-wowe narzêdzie wykorzystywane

przez wiêkszoœæ dzia³ów w firmieATM, porz¹dkuj¹ce i przyspiesza-j¹ce obieg informacji pomiêdzy ni-mi oraz pozwalaj¹ce na stworzeniearchiwum dokumentacji projekto-wej. Co z kolei zapewnia bie¿¹ceraportowanie i ocenê stanu realiza-cji projektów.

ATMosfera: Od wielu lat ATM

rozwija siê bardzo dynamicznie.

Czy takie tempo da siê utrzymaæ

w dalszej perspektywie?

Jan: Jestem przekonany, ¿e tak.Pocz¹tkowo rozwinê³y siê us³ugidostêpu do Inernetu. Obecnie ce-ny, nawet w zakresie dostêpu sze-rokopasmowego, gwa³townie spa-daj¹. Trzeba wiêc znaleŸæ sposóbna utrzymanie dochodów na od-powiednim poziomie. KierownictwoATM ju¿ od dawna widzi szansê

��� ����� �����������������

(jsz)

� � � � � � � �

��������� � ������� ���������� ���� ��� ����� ���� ���� !"�#

����������������� ��� ���������� ��� ���������������������� �������������������������� ������� ���� ������� �

������ �������������������!��"�� ������������! ��"��������#���$#���#������ ����#���$#���#���� ��"��� ������� �

���������������� %���&�'�&����

����!��"��#��� ()*���+�,���*���"�(�����-"��� ))��, �"�����"�)"�"��

����� .�/0"�� �1"2����

������� ���!����$ 3� � �� /&4��

���������������%�5 ������� � ������� �

w us³ugach medialnych, a zw³asz-

cza przechowywaniu i transferze

w naszej sieci kontentu. Dlatego

wraz z Ma³gosi¹ Naziêb³o ju¿ od

trzech lat zajmujemy siê regular-

nym przesy³em transmisji telewizyj-

nych dla Canal+, TVN i TVP. Muszê

siê pochwaliæ, ¿e potrafimy realizo-

waæ przesy³ wysokiej jakoœci obrazu

i dŸwiêku od nadawcy do odbiorcy,

który bezpoœrednio przekazuje to

do satelity praktycznie bez ¿adnej

obróbki. Niewiele firm ma takie

umiejêtnoœci i mo¿liwoœci. Du¿e

nadzieje wi¹¿emy tak¿e ze wspó³-

prac¹ z operatorami telewizji kab-

lowych i nadawcami telewizji lo-

kalnych.

ATMosfera: Jak¹ rolê widzisz tu

dla ATM?

Jan: Oczywiœcie jako poœrednika

w wymianie kontentu pomiêdzy

nimi. Tak siê stanie w chwili, gdy

operatorzy i nadawcy uwierz¹, ¿e

poœrednik taki jak my gwarantuje

ca³kowit¹ niezawodnoœæ i bierze

pe³n¹ odpowiedzialnoœæ

za realizacjê us³ugi. Ju¿

dzisiaj jesteœmy do tego

przygotowani.

ATMosfera: Jak wiêk-

szoœæ pracowników ATM

poœwiêcasz siê pracy bez

reszty. Niemniej, by spro-

staæ obowi¹zkom trzeba

mieæ kondycjê. Jak o ni¹

dbasz?

Jan: Rzeczywiœcie, wol-

nym czasem dysponujê je-

dynie w weekendy i wa-

kacje. Wtedy zajmujê siê

fotografowaniem i ob-

róbk¹ zdjêæ. Natomiast

od dwóch lat wci¹gnê³a

mnie nowa pasja — nur-

kowanie w Polsce i za-

granic¹ powi¹zane z fo-

tografik¹ podwodn¹. Ta

aktywnoœæ zapewnia pe³ny relaks

i likwidacjê wszelkich stresów.

Dziêki uprzejmoœci redakcji ATMo-

sfery mam mo¿liwoœæ przedstawie-

nia próbek moich fotograficznych

osi¹gniêæ.

ATMosfera: Dziêkujê za wywiad.