Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri
description
Transcript of Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri
![Page 1: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/1.jpg)
Fatmir Memaj & Sidita Dibra
![Page 2: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/2.jpg)
Veshtrim i pergjithshem mbi AP ne Shqiperi
Procedurat e financimit te AP Profili i subjekteve te perfshira ne
studim Analiza e Rezultateve Konkluzione Rekomandime
![Page 3: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/3.jpg)
Rreth 20 mije nxenes ne 41 shkolla publike
I ofruar ne 3 nivele dhe 3 menyra Sistem publik dhe jopublik Sistem i mesem dhe pas i mesem Shkolla kombetare dhe jokombetare
![Page 4: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/6.jpg)
Burimi i financimit Zërat Alokuesi
MA
SH
Investime MASH
Paga DAR/MASH*
Paisje DAR/MASH*
Transport DAR
Libra DAR
NJPV Mirëmbajtje NJPV
Bordi i Shkollës Mirëmbajtje, siguri
Shkolla
* Shkollat kombetare
![Page 7: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/7.jpg)
Buxheti për arsimin në vite
http://open.data.al/sq/lajme/lajm/lang/sq/id/153/Buxheti-per-Arsimin-1996-2011
![Page 8: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/8.jpg)
Buxheti për arsimin vs. Buxhetit për AP
Burimi: PBA 2007-2014, Ministria e Financave
![Page 9: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/9.jpg)
Ministria e Financave Ministria e Arsimit DAR/ZA Shkolla Njesia e pushtetit
vendor
(2.1) Kerkohet te identifikohen
nevovat vjetore per fonde
(1.1) Shkollat kerkojne fonde te vazhdueshme per
paisje, shp.op, paga, (1.2) Shkollat kerkojne fonde te vazhdueshme per mirembajtje
(2.2) Kerkohet teIdentifikohen nevojat
vjetore per fonde
(3.1) Shkollat dergojne buxhetin e Bordit
(4.1) Dergohen Projektet e investimit
(4.1) Projektet e investimit mund te dergohen dhe
direkt ne MASH
verifikim(5.1.1) Projektet e investimit kerkohet te plotesohen
para se te kalohen ne MASH
(5.1) Projektet e rregullta
te investimit kalohen ne MASH
(6) Vleresohen kerkesat, Pregatitet buxheti
Kom. i Zhvill. te Rajovevevendos per projektet
e Investimit
(7) Alokohet buxheti i akorduar
(7.1) Alokohet buxheti i akorduar per
shpenzime te DAR/ZA dhe per shkollat (7.3) Alokohet buxheti i akorduar per Investime
ne rikonstruksionin apo ndertimin e shkollave
(7.2) Alokohet buxheti i akorduar nga MASH per shkollat kombetare
(8) Alokohet granti i Pakushtezuar nga MBku parashikohet dhe fondi per mirembajtjen e shkollave
![Page 10: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/10.jpg)
INVESTIME Rreth 20% e buxhetit per AP
50% rritje cdo vit por 35,4 % nuk disbursohet Nevojat jane shume te medha
Burimi: SIMS, MASH 2011
![Page 11: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/11.jpg)
SHPENZIMET PËR PAGA DHE SIG. SHOQ. Rreth 62% e buxhetit te AP Problem – pagat e uleta te mesuesve teknike
PAISJE SHKOLLORE, MAT. DIDAKTIKE… Te rendesishme per zhvillimin e praktikes Problematike:
mobiljet shkollore, sidomos për shkollat e reja; laboratorët e kompjuterave; paisjet sportive dhe fushat e sportit materiale didaktike si harta, apo paisje ndihmëse për
zhvillimin e mësimit
![Page 12: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/12.jpg)
MIREMBAJTJE Pergjeegjesi e NJPV (ngrohje, energji, telefon,
ujë, lyerje, riparime në dritare, dyer etj.) Rreth 12% e transfertes se pakushtezuar (vs 19%
OECD)
Jo nje formule e llogaritjes/shperndarjes per nxenes
Ndryshon shpesh destinacioni
Gjendja e dyerve dhedritareve të shkollave
Burimi: SIMS, MASH 2011
![Page 13: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/13.jpg)
Profili i subjekteve te intervistuara Shkolla profesionale (jo social kulurore)
28 publike (75% e shkollave publike ne Shqiperi, me shume se 50% te nxenesve)
23% kombetare nga 31% ne Shqiperi 3 jopublike
70% e nxenesve te AP jopublik 29% hoteleri-turizëm ekonomik, specialist IT, 25% elektrik i përgjithshëm, automekanik,
hidralulik, mirëmbajtje
![Page 14: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/14.jpg)
Profili i subjekteve te intervistuara Institucione shteterore
AKAFP, MASH, DAR dhe MF
Aktore nderkombetare GOPA, PEM, IPF,
![Page 15: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/16.jpg)
Cilet jane burimet e financimit?
![Page 17: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/17.jpg)
Cilet jane burimet kryesore te financimit?
![Page 18: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/18.jpg)
1. Dekoncetrimi drejt DAR/ZA2. Decentralizimi drejt pushtetit Vendor3. Decentralizim ne nivel shkolle
1. jopublike - menaxhojnë gati të gjitha fondet;
2. publike që menaxhojnë të gjitha fondet që i alokohen nga MASH (me status kombëtar)
3. publike që menaxhojnë vetëm fondet e bordit të shkollës
![Page 19: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/19.jpg)
Kriteret e ndryshme për parashikimin e buxhetit (shkolla publike)
![Page 20: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/20.jpg)
Shkollat kombetare – sipas buxhetit te detajuar ne MASH
Drejtori dhe financieri rol kryesorvlerësim i efektivitetit të financimeve
57% e të intervistuarve janë përgjigjur PO30% përmendin procedurat përkatëse
analiza e bilancit e cila realizohet nga drejtori, bordi dhe financierjaAuditi (MASH, Insp.Komb.Ars.Paraun.?)
![Page 21: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/21.jpg)
MASH – Shkollat te kenaqura me mardheinien, jo me fondet
NjPV – mbi 50% e shkollave publike e cilësojnë marrëdhënien si jo shumë efektive apo si inegzistente
DAR - Mardhenie normale Bizneset 62% të dobëta &shpesh herë
inegzistente. Në 24 % të rasteve duhen përmirësuar dhe në rreth vetem 19% të rasteve këto marrëdhënie janë të mira
![Page 22: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/22.jpg)
MASH – Shkollat te kenaqura me mardheinien, jo me fondet
NjPV – mbi 50% e shkollave publike e cilësojnë marrëdhënien si jo shumë efektive apo si inegzistente
DAR - Mardhenie normale Bizneset 62% të dobëta &shpesh herë
inegzistente. Në 24 % të rasteve duhen përmirësuar dhe në rreth vetem 19% të rasteve këto marrëdhënie janë të mira
![Page 23: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/23.jpg)
Peter Maringer – bashkepunim mes qeverive Beqir Cela – bashkepunim me biznesin e
donatore Harry Fultz – “cost centered” per llogaritjen e
tarifes per student PEM – roli i bordit rajonal TA-ALB-10 – SIMS per orientimin e
investimeve FSP – arsimi pas i mesem
![Page 24: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/24.jpg)
AP ka pesuar ndryshime domethenese ne kohe Sistemi; Oferta; Legjislacioni; Decentralizimi
nevoje per institucionalizimin e opreacionalizimin e nismave
AP vazhdon te jete i nenfinancuar e i varur nga ndk
MASH ka rolin kryesor ne financimin e AP Politikat e praktikat e Planifikimit fin. me te
zhvilluara se ekzekutimi, monitorimi e vleresimi Niveli i njohurive te shkollave per procedurat e
financimit te AP eshte i ulet
![Page 25: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/25.jpg)
Qartesimi i roleve te aktoreve ne kuader te decentalizimit e dekoncentrimit
Alokimi i fondeve ne shkolla bazuar ne KPI Zgjerimi i games se produkteve qe mund te
prokurojne SHK Fuqizimi i bordit te shkolles Incentiva (fiskale) per bizneset mbeshtetese Vendosja e prioriteteve per financim Fuqizimi i procedurave te monitorimit
![Page 26: Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013103/5681485d550346895db56943/html5/thumbnails/26.jpg)