arasamTavrobo organizaciebis mimarT mosaxleobis ......arasamTavrobo organizaciebi)! 2.3! 14.!...

36
arasamTavrobo organizaciebis mimarT mosaxleobis damokidebulebis sociologiuri Seswavla (2005 wlis april-maisSi Catarebuli raodenobrivi sociologiuri gamokvlevis Sedegebis analizi) Tavi 1: meTodologia sociologiuri gamokvlevisaTvis sociologiuri gamokvlevis tipi: raodenobrivi sociologiuri gamokvleva. kvlevis meTodi: sociologiuri kvleva Catarda gamokiTxvis meTodiT, kerZod, pirispir (face to face) intervius formis gamoyenebiT. kvlevis sagani: sociologiuri kvleva iTvaliswinebda saqarTvelos mosaxleobis damokidebulebis Seswavlas arasamTavrobo seqtoris mimarT saqarTveloSi. arasamTavrobo organizaciebis mimarT damokidebulebis (atitudebis) Seswavla ganxorcielda Semdegi maCveneblebis (indikatorebis) mixedviT: 1. moqalaqeTa informirebuloba arasamTavrobo organizaciebisa da maTi saqmianobis Sesaxeb; 2. moqalaqeTa darwmunebuloba imaSi, rom arasamTavrobo organizaciebi dadebiT rols asrulebs saqarTveloSi mimdinare procesebSi; 3. moqalaqeTa darwmunebulobis xarisxi imaSi, rom arasamTavrobo organizaciebi sazogadoebas sasargeblo momsaxurebas awvdis; 4. moqalaqeTa survili, iTanamSromlon arasamTavrobo organizaciebTan; 5. moqalaqeTa realuri monawileobis xarisxi arasamTavrobo organizaciebis saqmianobaSi. TiToeuli maCveneblis mniSvnelobebi Sefasda sinTezurad (kompleqsurad), gansazRvruli cvladebis gaerTianebis safuZvelze. amasTan, ganxorcielda TiToeuli mniSvnelobis formalizacia/kvantifikacia, ricxobriv maCveneblebSi maTi gamoxatvis safuZvelze. saboloo jamSi, daiTvala arasamTavrobo organizaciebTan mosaxleobis damokidebulebis sinTezuri indikatoris mniSvneloba, calkeuli maCveneblisaTvis “wonis” miniWebisa da maTi ricxobrivi mniSvnelobebis saSualo ariTmetikulis gamoTvlis safuZvelze (amis Sesaxeb dawvrilebiT qvemoT iqneba saubari . ) kvlevis obieqti: sociologiuri gamokvleva Catarda saqarTvelos 18 wlis da zemoT mosaxleobaSi. 1

Transcript of arasamTavrobo organizaciebis mimarT mosaxleobis ......arasamTavrobo organizaciebi)! 2.3! 14.!...

  • arasamTavrobo organizaciebis mimarT mosaxleobis

    damokidebulebis sociologiuri Seswavla

    (2005 wlis april-maisSi Catarebuli raodenobrivi sociologiuri

    gamokvlevis Sedegebis analizi)

    Tavi 1: meTodologia sociologiuri gamokvlevisaTvis

    sociologiuri gamokvlevis tipi: raodenobrivi sociologiuri gamokvleva.

    kvlevis meTodi: sociologiuri kvleva Catarda gamokiTxvis meTodiT, kerZod,

    pirispir (face to face) intervius formis gamoyenebiT.

    kvlevis sagani: sociologiuri kvleva iTvaliswinebda saqarTvelos mosaxleobis

    damokidebulebis Seswavlas arasamTavrobo seqtoris mimarT saqarTveloSi.

    arasamTavrobo organizaciebis mimarT damokidebulebis (atitudebis) Seswavla

    ganxorcielda Semdegi maCveneblebis (indikatorebis) mixedviT:

    1. moqalaqeTa informirebuloba arasamTavrobo organizaciebisa da maTi

    saqmianobis Sesaxeb;

    2. moqalaqeTa darwmunebuloba imaSi, rom arasamTavrobo organizaciebi dadebiT

    rols asrulebs saqarTveloSi mimdinare procesebSi;

    3. moqalaqeTa darwmunebulobis xarisxi imaSi, rom arasamTavrobo organizaciebi

    sazogadoebas sasargeblo momsaxurebas awvdis;

    4. moqalaqeTa survili, iTanamSromlon arasamTavrobo organizaciebTan;

    5. moqalaqeTa realuri monawileobis xarisxi arasamTavrobo organizaciebis

    saqmianobaSi.

    TiToeuli maCveneblis mniSvnelobebi Sefasda sinTezurad (kompleqsurad), gansazRvruli

    cvladebis gaerTianebis safuZvelze. amasTan, ganxorcielda TiToeuli mniSvnelobis

    formalizacia/kvantifikacia, ricxobriv maCveneblebSi maTi gamoxatvis safuZvelze. saboloo

    jamSi, daiTvala arasamTavrobo organizaciebTan mosaxleobis damokidebulebis sinTezuri

    indikatoris mniSvneloba, calkeuli maCveneblisaTvis “wonis” miniWebisa da maTi ricxobrivi

    mniSvnelobebis saSualo ariTmetikulis gamoTvlis safuZvelze (amis Sesaxeb dawvrilebiT

    qvemoT iqneba saubari . )

    kvlevis obieqti: sociologiuri gamokvleva Catarda saqarTvelos 18 wlis da zemoT

    mosaxleobaSi.

    1

  • SerCeva: respondentTa SerCeva ganxorcielda rogorc kvoturi, ise SemTxveviTi

    SerCevis principebis daciT. kerZod, SerCeviTi erTobliobis moculobis

    gaTvaliswinebiT da SerCevis reprezentatulobis uzrunvelsayofad, generalur

    erTobliobaSi mocemuli proporciebis Sesabamisad winaswar ganisazRvra

    respondentTa kvotebi sqesis, asakobrivi jgufebis da regionis zomis mixedviT. rac

    Seexeba ojaxebSi respondentTa amorCevis wess, aRniSnuli kvotebis farglebSi,

    SemTxveviTobis maqsimalurad uzrunvelsayofad, gamoyenebul iqna uaxloesi

    dabadebis dRis principi. im SemTxvevaSi, Tu ojaxis wevrTa Soris am principiT

    SerCeuli pirovneba kvotas ar Seesabameboda, interviueri gadadioda Semdeg ojaxze

    da ase moZraobda manam, vidre sasurvel respondents ar ipovida. ojaxebs Soris

    intervali (biji) gansxvavebulad ganisazRvra TbilisisaTvis (yoveli me-9 ojaxi),

    danarCeni urbanuli centrebisaTvis (yoveli me-7 ojaxi) da soflebisaTvis (yoveli

    me-5 ojaxi). im SemTxvevaSi, Tu raime mizeziT, SeuZlebeli iyo ojaxTan da

    respondentTan kavSiris damyareba, interviuers ekrZaleboda uaxloes ojaxTan

    dakavSireba da gadaadgildeboda bijis dacviT. es uzrunvelyofda respondentebis

    gafantulobas da sakvlevi urbanuli centrebis maqsimalur mocvas. damatebiT

    respondentebs miewodaT SerCevis geografiuli wertilebi da gadaadgilebis

    sivrciTi areali (quCebis da ubnebis mixedviT), ramac gamoricxa erTsa da imave

    wertilSi ganmeorebiTi vizitebis SesaZlebloba.

    generalur erTobliobas warmoadgenda saqarTvelos cxrave regionis 18 wlis da

    zeviT mosaxleoba. kvotebi (sqesis da asakis mixedviT) ganisazRvra TiToeuli

    regionSi mocemuli proporciebis Sesabamisad. SerCeviTi erTobliobis moculobaa

    1200 respondenti, romlebic regionebis mixedviT ganawilda statistikuri monacemebis

    Sesabamisad.

    aRsaniSnavia, rom SerCeviT erTobliobas warmoadgenen mxolod is respondentebi,

    romlebmac ganacxades, rom floben gansazRvrul informacias arasamTavrobo

    organizaciebis Sesaxeb. Sesabamisad, yvela monacemi daTvlilia saqarTvelos

    mosaxleobis am kategoriis (informirebuli) respondentTaTvis. rac Seexeba

    SerCevaSi armoxvedril im adamianebs, romlebsac araferi smeniaT mesame seqtoris

    Sesaxeb, gamokvlevis Sedegad dadginda maTi xvedriTi wili mTel mosaxleobaSi,

    aseve, am kategoriis (arainformirebuli) respondentTa demografiuli suraTi

    (sacxovrebeli adgili, sqesi, asaki da sxv.)1.

    1 amis Sesaxeb ufro dawvrilebiT iqneba aRwerili arasamTavrobo organizaciebis Sesaxeb informirebulobis blokSi (ix. Tavi 2)

    2

  • SerCeviTi erTobliobis moculobisTvis qveynis masStabiT Sefasebebis cdomilebebi

    daaxloebiT 3-4-%-ia 95%-iani saimedoobiT. sxvadasxva parametriT gamoyofil

    qvejgufebSi Sefasebebis cdomilebebi ufro maRalia.

    sabolo jamSi, SerCevis modeli ase gamoiyureba2 (ix. cxrili #1):

    cxrili #1

    qalaqi! sofeli! sul!#! regioni!

    respondentTa raodenoba!

    1.! Tbilisi! 302! 0! 302!

    2.! kaxeTi! 22! 105! 127!

    3.! Sida qarTli! 34! 50! 84!

    4.! qvemo qarTli! 54! 81! 135!

    5.! samcxe-javaxeTi! 17! 38! 55!

    6.! aWara! 47! 52! 99!

    7.! guria! 10! 29! 39!

    8.! samegrelo! 52! 77! 129!

    9.! imereTi! 100! 101! 201!

    10.! mcxeTa-mTianeTi! 7! 22! 29!

    sul:! 645! 555! 1200

    sxvasaxva demografiuli parametris mixedviT respondentebi ase ganawildnen:

    sqesi

    (%)!

    asaki

    (%)!

    erovneba

    (%)!

    ganaTleba

    (%)!

    ojaxuri

    mdgomareoba

    (%)!

    1. mamrobiTi -– 45.0

    2. mdedrobiTi -–

    55.0

    !

    1. 18-24 –- 13.2

    2. 25-34 –- 18.8

    3. 35-44 -– 20.1

    4. 45-54 -– 13.9

    5. 55-64 -– 16.3

    6. 65 da meti+ -

    17.8!

    1. qarTveli –- 87.6

    2. araqarTveli - –

    12.4!

    1. araumaRlesi –-

    57.5

    2. umaRlesi – 42.7

    !

    dauojaxebeli - 21.9

    qorwinebaSi myofi - 67.9

    ganqorwinebuli - 1.5

    qvrivi - 8.2

    martoxela mSobeli - 0.5

    dasaqmebis sferoebis mixedviT (ix. cxrili #2) :

    cxrili #2

    #! sferoebi! sakuTari biznesi

    (%)!

    saxelmwifo

    seqtori

    (%)!

    kerZo

    seqtori

    (%)!

    1.! mrewveloba/mSenebloba! 0.4! 1.2! 1.4!

    2.! momsaxurebis sfero! 0.8! 1.6! 1.7!

    3.! vaWroba! 3.5! -! 2.3!

    4.! transporti! 0.2! 0.7! 1.2!

    5.! skola//umaRlesi saswavlebeli//baRi! -! 6.8! 0.2!

    6.! jandacvis

    obieqti//ambulatoria//saavadmyofo!

    -! 1.8! 0.7!

    7.! policia//jari//sasamarTlo//prokuratura! -! 1.3! 0.1!

    8.! meria//gamgeoba//sakrebulo! -! 1.2! -!

    9.! saojaxo meurneoba! 10.2! -! 4.4!

    !10.! studenti! 6.3!

    11.! diasaxlisi3 18.4!

    2 aRniSnuli sqema damuSavebulia centralur statistikur sammarTveloSi arsebuli uaxlesi statistikuri monacemebis safuZvelze. kerZod, gamoyenebulia 1999 wels mosaxleobis sayovelTao

    aRwerisaTvis Catarebuli mosamzadebeli samuSaoebis statistikuri masalebi.

    3 diasaxlisis kategoriaSi Sevidnen is respondentebi, romlebic dakavebulni arian mxolod saxlis (binis) saqmeebiT da ar muSaoben Tundac saojaxo meurneobaSi. amasTan, sakuTari Tavis identifikacias

    ar axdenen umuSevarTan.

    3

  • 12.! pensioneri/invalidi! 16.4!

    13.! sxva (mecniereba, kultura, masmedia, , arasamTavrobo organizaciebi)!

    2.3!

    14.! umuSevari4 14.3

    Tviuri Semosavlis mixedviT (ojaxis yvela wevris Semosavlebis gaTvaliswinebiT):

    1. 50 larze naklebi _ 17.8% 2. 51-200 lari _ 46.4% 3. 200 larze meti _ 26.3% 4. miWirs pasuxis gacema _ 9.4%

    savele samuSaoebSi, mTlianobaSi, monawileoba miiRo 50-mde interviuerma, romelTac

    aqvT sociologiur kvlevebSi monawileobis gamocdileba. maT CautardaT specialuri

    instruqtaJi kiTxvaris specifikis gaTvaliswinebiT.

    monacemebis analizi: pirveladi sociologiuri masala damuSavda SPSS kompiuteruli programis gamoyenebiT. analizisas gamoyenebul iqna iseTi meTodebi, rogoricaa

    monacemebis dajgufeba da tipologizacia, korelaciuri analizi, klasteruli analizi

    da sxv. ganxorcielebuli analizi, ZiriTadad, aRweriTi xasiaTisaa.

    4 umuSevris kategoriaSi Sevidnen is respondentebi, romlebic ar muSaobdnen, sul mcire, gamokiTxvis momentis wina Svidi dRis ganmavlobaSi.

    4

  • Tavi 2: zogadi Sefasebebi

    arasamTavrobo organizaciebis mimarT mosaxleobis damokidebuleba SeiZleba

    Sefasdes qveyanaSi arsebuli instituciebis mimarT damokidebulebebis cvlilebis

    fonze _ 2003 wels Catarebuli analogiuri kvlevis SedegebTan SedarebiT. kerZod,

    mkveTradaa Secvlili respondentTa damokidebuleba qveynis ganviTarebis ZiriTadi

    kursis Sefasebisas. kiTxvaze: – Q”rogor fiqrobT, movlenebi Cvens qveyanaSi, ZiriTadad, swori Tu araswori mimarTulebiT viTardeba?” –_ respondentTa pasuxebi

    (ori wlis winandelTan SedarebiT) dadebiTi Sefasebisken ixreba, Tumca, mainc

    SesaZlebelia vilaparakoT TiTqmis Tanabrad gayofil sazogadoebriv azrze qveynis

    kursis Sefasebisas. amasTanave, respondentTa umravlesoba ufro frTxil Sefasebebs

    arCevs (“ufro swori, vidre araswori mimarTulebiT”). rogorc Cans, radikaluri

    optimizmis talRa sakmaod dasustda. mkveTrad Semcirda, agreTve, prezident

    SevardnaZis mmarTvelobis bolo wlebisTvis damaxasiaTebeli radikaluri

    negativisturi ganwyobebi (ix. cxrili @#.3):

    cxrili @#.3

    ! !

    2003 w.

    (%)!

    2005 w.

    (%)

    1.! swori mimarTulebiT! 2.2! 12.7

    2. ! ufro swori, vidre araswori mimarTulebiT! 9.7! 35.6

    3. ! ufro araswori, vidre swori mimarTulebiT! 21.8! 21.7

    4. ! araswori mimarTulebiT! 63.3! 19.0

    5.! miWirs pasuxis gacema! 3.2! 10.9

    sazogadoebrivi azris “ambivalenturoba” ufro meti sisruliT vlindeba

    saxelisuflebo struqturebis Sefasebisas. saqarTveloSi arsebuli

    arasaxelisuflebo institutebis mimarT respondentTa damokidebuleba ufro

    dadebiTia. mkveTrad Seicvala arasamTavrobo seqtoris saqmianobis Sefaseba: Tu ori

    wlis win Catarebuli gamokiTxva dadebiTad da uaryofiTad ganwyobilTa TiTqmis

    Tanabar raodenobas afiqsirebda, amJamad, mesame seqtoris mimarT dadebiTad

    ganwyobilTa raodenoba orjer sWarbobs uaryofiTad ganwyobilTa raodenobas.

    sainteresoa, rom gaizarda im respondentTa xvedriTi wili, romlebic gaurkvevel

    pozicias afiqsireben kerZo biznesSi da saerTaSoriso safinanso organizaciebSi

    mimdinare procesebis mimarT. rogorc Cans, saerTaSoriso safinanaso organizaciebi

    naklebad aRiqmeba, rogorc mniSvnelovani aqtorebi saqarTveloSi mimdinare

    procesebSi. kerZo biznesSi mimdinare procesebic naklebad gamWirvalea da biznesis

    “xma” naklebad esmis mosaxleobas (ix. cxrili #4):

    cxrili #4

    institutebi! dadebiTad

    (%)!

    uaryofiTad

    (%)!

    miWirs pasuxis

    gacema

    (%)

    ! 2003 w.! 2005 w.! 2003 w.! 2005 w.! 2003 w.! 2005 w. 1. ! saqarTvelos parlamenti! 9.6! 46.4! 89.1! 46.4! 1.4! 6.9

    2.! masmedia! 69.3! 73.7! 28.1! 19.3! 2.6! 7.0

    3. ! arasamTavrobo seqtori! 45.9! 57.2! 41.3! 27.8! 12.8! 15

    4.! saqarTvelos mTavroba! 9.0! 46.1! 89.8! 48.1! 1.3! 5.8

    5.! kerZo biznesi! 54.8! 51.7! 37.3! 30.6! 7.8! 17.6

    6.! saerTaSoriso safinanso

    organizaciebi (msoflio banki,

    saerTaSoriso savaluto fondi)!

    44.8! 40.4! 32.6! 23.3! 22.7! 36.3

    7. ! saqarTvelos marTlmadidebluri

    eklesia!

    85.4! 84.4! 9.6! 5.1! 5.1! 10.4

    5

  • * * *

    iseve rogorc ori wlis win, mosaxleobis SerCeviT erTobliobaSi arasamTavrobo seqtoris

    mimarT zogadi damokidebulebis analizma socialur-demografiuli parametrebis mixedviT

    (sqesi, asaki, Semosavali) mniSvnelovani statistikuri gansxvavebebi ar gamoavlina.

    umniSvnelod gansxvavebuli damokidebuleba gamovlinda ganaTlebis cenzis mixedviT

    analizis dros. kerZo, umaRlesi ganaTlebis mqone respondentTa Soris arasamTavrobo

    seqtoris mimarT dadebiTad ganwyobilTa xvedriTi wili ufro maRalia (umaRlesi

    ganaTlebis mqone respondentebis – 62%; umaRlesi ganaTlebis armqone respondentebis -

    53.6%).

    rogoria regionebis mixedviT arasamTavrobo seqtoris mimarT damokidebuleba Tu 2003

    wlis da 2005 wlis monacemebs SevadarebT? sakmaod mkveTri Zvrebi SeimCneva arasamTavrobo

    seqtoris Sefasebisas aWaris, da Sida qarTlisa da mcxeTa-mTianeTis regionebSi. dadebiTi

    damokidebulebis maCvenebeli mesame seqtoris mimarT mkveTrad gaizarda (ix cxrili #5): .

    cxrili #5 ! dadebiTi

    (%)!

    ufro

    dadebiTi

    (%)!

    ufro

    uaryofiTi

    (%)!

    uaryofiTi

    (%)!

    MmiWirs

    pasuxis gacema

    (%)

    ! 2003

    w.!

    2005

    w.!

    2003

    w.!

    2005

    w.!

    2003

    w.!

    2005

    w.!

    2003

    w.!

    2005

    w.!

    2003

    w.!

    2005

    w.

    Tbilisi! 17.2! 18.0! 29.1! 33.7! 14.2! 17.7! 28.8! 17.7! 10.6! 13

    kaxeTi! 9.4! 5.5! 35.4! 43.3! 18.9! 24.4! 15.0 !

    1.6! 21.3! 25.2

    Sida qarTli/

    mcxeTa mTianeTi!

    6.2! 22.1! 21.2! 46.0! 31.0! 12.4! 33.6! 8.0! 8.0! 11.5

    qvemo qarTli/

    samcxe-javaxeTi!

    11.5! 11.1! 29.8! 37.6! 26.2! 18.0! 22.0! 10.1! 10.5! 23.3

    guria/samegrelo! 17.9! 5.4 !

    43.5! 56.5! 14.9! 17.3! 10.7! 13.1! 131! 7.7

    imereTi! 10.0! 22.9 !

    42.0! 36.3! 22.0! 14.4! 12.5! 12.9! 13.5! 13.4

    aWara! 2.0! 50.5 !

    35.4! 26.3! 27.3! 5.1! 18.2! 7.1! 17.2! 11.1

    * * *

    2005 wels Catarebulma kvlevam gaimeora ori wlis Catarebuli kvlevis dros

    gamovlenili kanonzomiereba: mesame seqtoris mimarT zogad damokidebulebaze

    yvelaze met gavlenas axdens is faqti uTanamSromlia Tu ara respondents

    arasamTavrobo organizaciebTan. krZod, is respondentebi, romlebsac

    uTanamSromliaT arasamTavrobo seqtorTan, ufro dadebiTad afaseben am seqtoris

    saqmianobas (ix. diagrama #1.):

    ,

    diagrama #1

    6

  • arasamTavrobo organizaciebis saqmianobis Sefaseba maTTan TanamSromlobis

    gamocdilebis gamocdilebis Sesabamisad

    44

    34

    12

    5 5

    16

    40

    17

    12

    16

    0

    5

    10

    15

    20

    25

    30

    35

    40

    45

    50

    dadebiTad ufro dadebiTad,

    vidre uaryofiTad

    ufro uaryofiTad,

    vidre dadebiTad

    uaryofiTad miWirs pasuxis

    gacema

    saqmianobi Sefaseba

    gamokiTxul

    Ta %-u

    li maCvenebel

    i

    uTanamSromlia

    ar uTanamSromlia

    Tavi 3: arasamTavrobo organizaciebis Sesaxeb informirebuloba

    unda aRiniSnos, rom _ iseve rogorc ori wlis Catarebuli kvlevis dros _

    respondentTa informirebulobis xarisxi arasamTavrobo organizaciebis raobis

    Sesaxeb mosaxleoba-mesame seqtoris RerZis erT-erTi yvelaze “susti rgoli”

    gamodga. miuxedavad imisa, rom mosaxleobis zogadi damokidebuleba arasamTavrobo

    organizaciebis saqmianobis mimarT aSkarad dadebiTiskenaa Secvlili, am

    organizaciebis raobisa da saqmianobis Taviseburebebis Sesaxeb informirebulobis

    xarisxi mniSvnelovnad ar Secvlila (ramdenime punqtiT gauaresda kidec).

    mosaxleobis informirebulobis xarisxis dasadgenad gamoyenebul iqna rogorc

    respondentTa mier sakuTari informirebulobis xarisxis gansazRvra (TviTSefaseba),

    aseve testuri SekiTxvebi, anu Sefasebis obieqturi meTodi. testuri SekiTxvebi,

    ZiriTadad, gulisxmobda arasamTavrobo organizaciebis saqmianobis aRmweri

    debulebebis SeTavazebas respondentTaTvis. maT unda ganesazRvraT, romeli

    saqmianoba an niSania adekvaturi arasamTavrobo organizaciebisTvis da romeli – -

    ara. garda amisa, respondents unda moexdina arasamTavrobo organizaciebis

    identifikacia organizaciaTa miwodebuli CamonaTvalidan.

    subieqturi TviTSefasebis TvalsazrisiT, respondentebma Semdegnairad gansazRvres

    sakuTari informirebulobis done saqarTveloSi arasamTavrobo organizaciebis

    saqmianobis Sesaxeb (ix. cxrili #6):

    cxrili #6 ! ! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! maqvs sruli informacia! 1.4! 2.4

    7

  • 2.! maqvs sakmarisi informacia! 17.4! 20.9

    3.! maqvs mwiri informacia! 81.2! 76.7

    rogorc monacemebi aCvenebs, respondentTa didi umravlesoba kvlavac ukmayofiloa

    sakuTari informirebulobis xarisxiT.

    * * *

    cxrilSi motanili monacemebi aCvenebs arasamTavrobo organizaciebis Sesaxeb garkveuli

    informaciis mqone respondentTa Soris arsebul ganawilebas. rogorc adre aRiniSna,

    mosaxleobis SerCeviTi erToblioba (1200) swored am kategoriis respondentebs moicavda.

    cxadia, interviu ver Sedgeboda im adamianebTan, romlebic sarTod ar floben informacias

    arasamTavrobo organizaciebis Sesaxeb. aseTi respondentebi amovardnen SerCevidan.

    rogoria arainformirebuli (respondentTa subieqturi TviTSefasebidan gamomdinare)

    respondentebis xvedriTi wili saqarTvelos mosaxleobaSi? gamokiTxva aCvenebs, rom

    saqarTvelos mosaxleobis (18 wlis da zemoT) saSualod yoveli mexuTe warmomadgeneli _

    21.8% _ acxadebs, rom ar flobs aranair informacias mesame seqtoris Sesaxeb5.

    arainformirebuli respondentebis demografiuli suraTi aseTia (ix. cxrili #6):

    cxrili #6

    ! ! smenia

    (%)!

    ar smenia

    (%)!

    regioni! !

    !

    1.! Tbilisi ! 83.3! 16.7!

    2.! kaxeTi ! 80.4! 19.6!

    3.! aWara! 95.2! 4.8!

    4.! imereTi! 81.0! 19.0!

    5.! qvemo qarTli/samcxe-

    javaxeTi! 57.6! 42.4!

    6.! guria/samegrelo! 85.3! 14.7!

    7.! Sida qarTli/mcxeTa-

    mTianeTi! 82.5! 17.5!

    dasaxlebis tipi! ! !

    1.! qalaqi! 81.0! 19.0!

    2.! sofeli! 75.0! 25.0!

    sqesi! ! !

    1.! mdedrobiTi! 77.1! 22.9!

    2.! mamrobiTi! 79.4! 20.6!

    asaki! ! !

    1.! 18-34 ! 79.1! 20.9!

    2.! 35-54! 77.5! 22.5!

    3.! 55 da meti! 77.9! 22.1!

    ganaTleba! ! !

    1.! saSualo ganaTlebis

    armqone! 53.5! 46.5!

    2.! saSualo ganaTleba! 66.9! 33.1!

    3.! saSualo-teqnikuri! 88.4! 11.6!

    erovneba! ! !

    1.! qarTveli! 80.7! 19.3!

    5 rogor iqna miRebuli es monacemi? gamokiTxvis procesSi SerCevis Sesabamisi instruqciiT moZebnilma 335 respondentma ganacxada, rom araferi smenia arasamTavrobo organizaciebis Sesaxeb. Tu am

    raodenobas davumatebT SerCeviTi erTobliobis moculobas informirebuli respondentebisaTvis

    (1200), jamSi miviRebT 1535 respondents. arainformirebulTa xvedriTi wili am raodenobis swored

    21.8%-s Seadgens.

    8

  • 2.! araqarTveli! 63.8! 36.2!

    dasaqmeba! ! !

    1.! saxelmwifo seqtori! 86.3! 13.7!

    2.! kerZo seqtori! 77.9! 22.1!

    3.! TviTdasaqmebuli! 70.8! 29.2!

    4.! umuSevari! 78.5! 21.5

    qvemoT motanilia e.w. testuri SekiTxvebis Sedegebi, romlebic aseve adasturebs

    mesame seqtoris raobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis sakmaod dabal

    xarisxs. aseTi Sefasebis gamoTqma marTebulia imis gaTvaliswinebiT, rom

    CamoTvlili debulebebi aRwers arasamTavrobo organizaciebis ZiriTad

    maxasiaTeblebs da ara maTi saqmianobis specifikas romelime sferoSi (ix. cxrili

    #7):

    cxrili #7

    ! debulebebi! sworia

    (%)!

    ar aris

    swori

    (%)!

    miWirs

    pasuxis

    gacema

    (%)

    ! ! 2003w! 2005w! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w

    1.! arasamTavrobo organizaciebs SeuZliaT

    saparlamento arCevnebSi monawileobis

    miReba!

    36.1! 41.2! 40.3! 34.1! 23.7! 24.7

    2.! arasamTavrobo organizaciebis saqmianoba ar

    aris orientirebuli mogebis miRebaze!

    46.9! 40.1! 29.8! 28! 23.3! 31.9

    3.! arasamTavrobo organizaciebi

    gaTavisuflebulia yvela tipis gadasaxadisgan!

    21.2! 18.1! 43.4! 37! 35.4! 44.9

    4.! arasamTavrobo organizacia SeiZleba iyos

    sabiujeto struqtura!

    19.9! 16.5! 53.8! 50.6! 26.3! 32.9

    5.! arasamTavrobo organizaciebi SeiZleba

    arsebobdes fondis an kavSiris saxiT!

    63.8! 62.4! 6.9! 7.9! 29.1! 29.7

    2005 wels Catarebuli kvlevis Sedegebi aCvenebs, rom arasamTavrobo organizaciebis

    Sesaxeb araswori warmodgenebis areali ZiriTadad meordeba:

    • Secdomebis yvelaze didi wili modis saparlamento arCevnebSi arasamTavrobo organizaciebis monawileobis SesaZleblobis sakiTxze.

    • respondentTa mxolod naxevarma icis, rom arasamTavrobo organizacia ar SeiZleba iyos sabiujeto struqtura.

    • gamokiTxulTa naxevarze metma ar icis an mcdarad pasuxobs SekiTxvas imis Taobaze, SeuZlia Tu ara arasamTavrobo organizacias orientirebuli iyos

    mogebaze

    • yvelaze meti dabneulobaa “miWirs pasuxis gacema”) imasTan dakavSirebiT, gaTavisuflebulia Tu ara arasamTavrobo organizaciebi yvela tipis

    gadasaxadisgan.

    (

    • Secdomebis yvelaze naklebi wili ukavSirdeba arasamTavrobo organizaciebis fondisa da kavSiris saxiT arsebobis SesaZleblobas.

    SedarebiT ukeTesi viTarebaa, rodesac saqme exeba konkretuli arasamTavrobo

    organizaciebis identifikacias. respondentTa umravlesoba sworad miuTiTebs iseTi

    organizaciebs samarTlebriv statusze, rogorebicaa Tavisuflebis instituti, axalgazrda iuristTa asociacia, kontrolis palata. Tumca, Secdomebis xvedriTi

    9

  • wili aqac maRalia. mag. yoveli mexuTe respondenti miiCnevs, rom saerTaSoriso

    savaluto fondi da saxalxo damcvelis instituti arasamTavrobo organizaciebia.

    maRalia im respondentebis xvedriTi wilic, romlebic ver afiqsireben garkveul

    pasuxs ama Tu im organizaciis Sesaxeb an saerTod ar smeniaT am organizaciis Sesaxeb.

    saboloo Sedegebi mocemulia cxrilis saxiT (ix. cxrili #8):

    cxrili #8

    qvemoT CamoTvlilTagan, romelia arasamTavrobo organizacia?

    ! organizaciebi! aris

    (%)

    !

    ar aris

    (%)

    !

    ar gamigia

    (%)

    !

    miWirs

    pasuxis

    gacema

    (%)

    ! ! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w.

    1.! axalgazrda iuristTa

    asociacia!

    62.6! 78.9! 8.6! 6.3! 14.3! 4.6! 14.5! 10.3

    2.! fondi “Ria sazogadoeba _

    –saqarTvelo”

    44.7! 34.8! 8.0! 10.9! 31.0! 26.7! 16.3! 27.7

    3.! saerTaSoriso savaluto

    fondi!

    28.6! 20.9! 42.6! 42.4! 6.6! 7.9! 22.3! 28.8

    4.! Tavisuflebis instituti! 85.0! 72.8! 4.9! 9.6! 3.3! 4.7! 6.8! 12.9

    5.! “raoesi” !

    16.0! 7.7! 69.6! 27.9! 1.8! 33.3! 12.6! 21.1

    6.! saxalxo damcvelis

    instituti!

    13.9! 24.3! 63.7! 47.5! 5.8! 7.0! 16.7! 21.1

    7.! kontrolis palata !

    6.5! 5.9! 83.2! 76.3! 1.5! 4! 8.8! 13.8

    testuri Sefasebis Sedegad gamoiyo respondentTa sami jgufi, romelTa xvedriTi

    wili gviCvenebs, rom informirebulobis xarisxis mixedviT 2003 wels Catarebul

    gamokiTxvis mixedviT odnav ukeTesi mdgomareoba iyo (ix. cxrili #9):

    cxrili #9

    ! jgufebi! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1. ! informirebulebi! 8.7

    !6.2

    2.! met-naklebad informirebulebi! 25.4! 15.7

    3.! cudad informirebulebi! 65.9

    !78.1

    SeniSvna: amgvari cvlilebebis axsnas mocemuli kvleva ar iTvaliswinebs, Tumca, SeiZleba

    garkveuli varaudebis gamoTqma:

    a) 2003-04 wlebis revoluciur cvlilebebSi politikur partiebTan erTad aqtiur monawileobas iRebdnen arasamTavrobo organizaciebi (gansakuTrebiT, fondi “Ria

    sazogadoeba-–saqarTvelo”). metic: axali mTavrobis dakompleqtebasa da finansur

    uzrunvelyofaSi sorosis fondma arcTu umniSvnelo roli iTamaSa. yvelaferma aman

    mosaxleobis garkveul nawilSi, SesaZloa, Seqmna warmodgena arasamTavrobo

    organizaciebis saxelisuflo struqturebad transformaciis Sesaxeb;

    b) arasamTavrobo organizaciebis bevri warmomadgenlis politikaSi gadasvlam, mosalodnelia, mosaxleobis garkveuli nawilis dabneuloba gamoiwvia, ramac

    10

  • ganapiroba Secdomebis raodenobis zrda arasamTavrobo organizaciebis saparlamento

    arCevnebSi SesaZlo monawileobis Taobaze;

    g) ei-es Telasis “raoesad” gardaqmnam gamoiwvia is, rom mosaxleobis didma nawilma ver moaxerxa am organizaciis identifikacia da a.S.

    * * *

    vin aris ukeTesad informirebuli respondenti socialur-demografiuli

    maCveneblebis mixedviT? rogorc mosalodneli iyo, yvelaze met gansaxvavebas am

    TvalsazrisiT respondentis ganaTlebis cenzi iZleva. kerZod, umaRlesi ganaTlebis

    mqone respondentTa Soris informirebulTa da met-naklebad informirebulTa

    xvedriTi wili ufro maRalia (ix. diagrama #2):

    diagrama #2

    informirebulobis damokidebuleba ganaTlebis

    cenzze

    0.0%

    20.0%

    40.0%

    60.0%

    80.0%

    100.0%

    cudad

    informirebulebi

    met-naklebad

    informirebulebi

    informirebulebi

    ara umaRlesi umaRlesi

    garda amisa, informirebulTa da met-naklebad informirebulTa xvedriTi wili

    odnav ufro maRalia 55 wlamde, did qalaqebSi macxovrebel da erovnebiT qarTvel

    respondentTa Soris.

    rogorc mosalodneli iyo, cudad informirebul respondentTa yvelaze naklebi

    raodenoba TbilisSi dafiqsirda. rogor mdgomareobaa am TvalsazrisiT regionebSi?

    (ix. cxrili #10):

    cxrili #10

    ! ! cudad

    informirebulebi

    (%)!

    met-naklebad

    informirebulebi

    (%)!

    informirebulebi

    (%)

    1.! Tbilisi! 68.7! 21.7! 9.7 2.! kaxeTi! 70.9! 13.4! 15.7

    3. ! aWara! 84.8! 12.1! 3.0

    4.! imereTi! 92.0! 7.5! 0.5

    5.! qvemo qarTli/samcxe-

    javaxeTi!85.7! 6.3! 7.9

    6. ! guria/samegrelo! 75.0! 22.6! 2.4

    7.! Sida qarTli/mcxeTa

    mTianeTi!72.6! 25.7! 1.8

    11

  • * * *

    informaciis wyaroebi

    gamokiTxva iTvaliswinebda imis gansazRvras, Tu ra warmoadgens respondentisTvis

    informaciis miRebis wyaroebs arasamTavrobo organizaciebis Sesaxeb. 2005 wels

    dafiqsirebulma suraTma arsebiTad gaimeora 2003 wlis monacemebi: ualternativo

    wyarod kvlav masobrivi informaciis saSualebebi rCeba. praqtikulad ar gazrdila

    arasamTavrobo organizaciebis mier gamocemuli masalebisa da maTTan piradi

    TanamSromlobis gziT informaciis miRebis praqtika. gansxvavebulia mxolod erTi

    monacemi: 2005 wels Catarebul kvlevaSi ufro meti respondenti miuTiTebs, rom

    informacias nacnob-megobrebisgan iRebs. Tu am monacems gaviTvaliswinebT, SeiZleba

    vivaraudoT, rom arasamTavrobo organizaciebis Sesaxeb informaciis cirkulaciis

    xarisxi sazogadoebaSi gaizarda, Tumca es jer ver aisaxa arasamTavrobo

    organizaciebis arsebiTi niSan-Tvisebebis Sesaxeb informirebulobis zrdaze. sruli

    monacemebi aseTia (ix. cxrili #11):

    cxrili #11

    ZiriTadad saidan iRebT informacias arasamTavrobo seqtoris Sesaxeb?

    ! ! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! sainformacio saSualebebi (presa, radio, televizia)! 92.3! 89.1

    2.! nacnob-megobrebi! 17.0! 26.2

    3.! arasamTavrobo organizaciebis mier gamocemuli masalebi! 2.3! 4.0

    4.! piradad vTanamSromlob! 2.9! 2.2

    SeniSvna: mocemul kiTxvaze gacemuli pasuxebis jami 100%-s aWarbebs, vinaidan respondentebs SeeZloT

    daefiqsirebinaT erTze meti pasuxis varianti.

    romel arasamTavrobo organizaciebs asaxeleben respondentebi?

    respondentebs SesaZlebloba hqondaT Ria kiTxvaSi daesaxelebinaT is

    arasamTavrobo organizaciebi, romelTa saqmianobasac icnoben, an romelTa Sesaxebac

    smeniaT. saerTo jamSi, respondentebma daasaxeles 100-mde arasamTavrobo

    organizacia. Tu 2003 wlis monacemebs SevadarebT, 2005 wlis kvlevaSi meordeba

    prioritetebi iseTi organizaciebis dasaxelebasTan dakavSirebiT, rogoricaa

    Tavisuflebis instituti, axalgazrda iuristTa asociacia, fondi “Ria sazogadoeba -

    saqarTvelo”, wiTeli jvari. am organizaciebs ganmeorebiT kvlevaSi daemata

    ramdenime axali organizacia, romlebmac Caanacvles mesame seqtoris zogierTi

    warmomadgenlis dasaxelebis sixSire wina kvlevaSi (ix. cxrili #12):

    cxrili #12 ! arasamTavrobo organizaciebi! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1. ! Tavisuflebis instituti! 55.6! 26.2

    2.! fondi “Ria sazogadoeba - – saqarTvelo”! 15.2! 6.5 3.! axalgazrda iuristTa asociacia! 18.8! 24.0

    4.! wiTeli jvari! 16.8! 8.4

    5.! samarTliani arCevnebi! -! 2.5

    6.! kmara! -! 2.3

    rogorc cxrilSi motanili monacemebi aCvenebs, 2005 wlis Sedegebs garkveulwilad

    atyvia revoluciuri movlenebis “kvali”:

    • Tavisuflebis institutisa da sorosis fondis dasaxelebis sixSirem, sul mcire, orjer moiklo 2003 welTan SedarebiT. es, albaT, imiT aixsneba, rom aRniSnuli

    12

  • organizciebi maTi politizaciisa da xelisuflebis mimarT loialobis gamo,

    mosaxleobis TvalSi naklebad aRiqmeba rogorc arasamTavrobo, alternatiuli

    struqturebi. am organizaciebis bolodroindel mcdelobebs xelisuflebasTan

    opoziciuri distancirebisa, rogorc Cans, sazogadoebriv azrze mniSvnelovani

    gavlena jerjerobiT ar mouxdenia.

    • gansxvavebuli pozicia dafiqsirda axalgazrda iuristTa asociaciis mimarT _ am organizaciis dasaxelebis sixSirem, wina kvlevasTan SedarebiT, arcTu

    umniSvnelod moimata. rogorc Cans, am organizacias sazogadoeba ufro metad

    aRiqvams rogorc mesame seqtors, xelisuflebis mimarT maTi bolo Tveebis

    ganmavlobaSi mkveTrad gamoxatuli kritikuli damokidebulebis gamo.

    • rac Seexeba iseT organizaciebs, rogoricaa samarTliani arCevnebi da kmara, maTi met-naklebi aqtualizacia koleqtiur cnobierebaSi revoluciis periodis

    SesaSuri popularobis narCenad SeiZleba aRviqvaT.

    rac Seexeba calkeul regionebs, gamokiTxvam daadastura zemoaRniSnuli tendencia:

    Tavisuflebis institutis cnobadoba iklebs TviT TbilisSi, sadac mas yvelaze

    metad icnoben (2003 wels TbiliselTa 54% asaxelebs am organizacias, 2005 wels _

    49.7%); piriqiT, mniSvnelovnad izrdeba axalgazrda iuristTa asociaciis

    cnobadoba rogorc TbilisSi, ise sxva regionebSi (2003 wels am organizacias

    gamokiTxuli 10 regionidan mxolod oTx regionSi asaxelebdnen SedarebiT

    sayuradRebo sixSiriT, 2005 wlis kvlevaSi aseTi regionebis ricxvi Svidia; garda

    amisa, TbilisSi am organizaciis dasaxelebis sixSire orjer gaizarda).

    sainteresoa, rom 2003 welTan SedarebiT, asparezze gamoCnda axali

    arasamTavrobo organizaciebi, rac bolo ori wlis ganmavlobaSi momxdar

    politikur cvlilebebs unda mieweros. qvemoT ufro detaluradaa mocemuli

    gansazRvruli arasamTavrobo organizaciebis sixSiruli ganawilebebi TiToeul

    regionSi (ix. cxrili #13):

    13

  • cxrili #13

    arasamTavrobo organizaciebi!

    Tbil

    isi

    (%)!

    kaxeT

    i

    (%)!

    Sida

    qar

    Tl

    i

    (%)

    qvemo

    qar

    Tl

    i

    (%)

    samcxe-

    javaxeT

    i

    (%)

    aWar

    a

    (%)!

    gur

    ia

    (%)!

    samegr

    e

    lo

    imer

    eT

    i

    (%)!

    mcxeT

    a-

    mT

    ianeT

    i

    (%)!

    Tavisuflebis instituti! 49.7! ! ! ! 5.5! ! ! 6.2! ! !

    axalgazrda iuristTa asociacia! 45.1! 9.4! 20.2! 2.2! ! 9.1! 30.8! ! 4.5! !

    fondi: “Ria sazogadoeba-saqarTvelo” 14.4! ! ! ! ! ! ! ! ! !

    ”kmara” 5.9! ! ! ! ! 3.0! ! ! ! !

    wiTeli jvari! 2.6! ! ! ! ! 2.0! ! 3.9! 13.4! !

    patimarTa uflebebis dacvis asociacia! 2.0! ! ! ! ! ! ! ! ! !

    invalidTa liga! 2.6! ! ! ! ! ! ! ! ! !

    samarTliani arCevnebi! 2.0! ! ! ! ! ! ! ! ! !

    horizonti! ! 11.8! ! ! 9.1! ! ! ! ! !

    “mersi qori” ! 7.9! ! ! 3.6! ! ! ! ! !

    adamianTa uflebebis dacvis asociacia! ! 3.1! ! ! ! 4.0! 2.6! ! ! !

    bunebis damcvelebi! ! 3.9! ! ! ! ! ! ! ! !

    biliki! ! ! 4.8! ! ! ! ! ! ! !

    saTnoebis saxli “kaTarzisi” ! ! ! 5.2! ! ! ! ! 6.5! !

    xidi! ! ! ! 12.7! ! ! ! ! ! !

    vaSenoT momavali! ! ! ! 3.7! ! ! ! ! ! !

    Tanasworobis kavSiri! ! ! ! 6.0! ! ! ! ! ! !

    azerbaijanisa da saqarTvelos

    kavSiri!

    ! ! ! 3.0! ! ! ! ! ! !

    enis siwmondisaTvis! ! ! ! 3.0! ! ! ! ! ! !

    uxucesTa sabWo! ! ! ! 4.5! ! ! ! ! ! !

    GTZ ! ! ! 14.9! ! ! ! ! ! !Tavisufleba, Tanasworoba! ! ! ! 3.7! ! ! ! ! ! !

    raionis veteranTa sabWo! ! ! ! 3.0! ! ! ! ! ! !

    “salibda” ! ! ! 3.0! ! ! ! ! ! !

    demokrat mesxTA kavSiri! ! ! ! ! 21.8! ! ! ! ! !

    “qea” ! ! ! ! 10.9! 8.1! ! 3.9! ! !

    World Vision ! ! ! ! 3.6! ! ! ! ! !axalgazrduli instituti! ! ! ! ! 3.6! ! ! ! ! !

    axalcixe Cveni saerTo saxlia! ! ! ! ! 3.6! ! ! ! ! !

    javaxeTi! ! ! ! ! 10.9! ! ! ! ! !

    “Sarl aznavuri”! ! ! ! ! 5.5! ! ! ! ! !

    somxuri diaspora! ! ! ! ! 5.5! ! ! ! ! !

    axalgazrda JurnalistTa asociacia! ! ! ! ! ! 7.1! ! ! ! !

    saTemo kavSiri! ! ! ! ! ! 4.0! ! ! ! !

    studenturi kavSiri! ! ! ! ! ! 3.0! ! ! ! !

    algeTi! ! ! ! ! ! ! 2.6! ! ! !

    mamuli! ! ! ! ! ! ! 2.6! ! ! !

    pedagogTa asociacia! ! ! ! ! ! ! 2.6! ! ! !

    dedaTa kavSiri! ! ! ! ! ! ! 2.6! ! ! !

    axalgazrduli ganviTarebis asociacia! ! ! ! ! ! ! 2.6! ! ! !

    “sifi” ! ! ! ! ! ! ! 3.1! ! !

    amqori! ! ! ! ! ! ! ! ! 4.0!

    SeniSvna: danarCeni dasaxelebuli organizaciebis xvedriTi wili 2%-ze naklebia

    14

  • Tavi IV: arasamTavrobo organizaciebis gavlenisa da saqmianobis Sefaseba

    sxvadasxva sferoSi

    sociologiuri kvleva iTvaliswinebda arasamTavrobo organizaciebis gavlenisa da

    saqmianobis Sefasebas socialuri cxovrebis sxvadasxva sferoSi. amasTan, kiTxvebis am

    bloks unda gadaemowmebina winamdebare blokebSi dafiqsirebuli ganwyobebi.

    rac Seexeba mosaxleobis azrs saqarTveloSi mimdinare procesebze arasamTavrobo

    seqtoris gavlenis Sesaxeb, ori wlis win Catarebul gamokiTxvasTan SedarebiT,

    mesame seqtoris “wonam” mosaxleobis TvalSi gavlenis TvalsazrisiT moimata, Tumca

    arasamTavrobo seqtoris mniSvnelovan gavlenaze respondentTa isev mcire

    raodenoba miuTiTebs. respondentTa yvelaze didi nawili isev zomier Sefasebebs

    irCevs (“met-naklebad mniSvnelovan gavlenas axdens”).

    kiTxvaze: “ramdenad axdens gavlenas arasamTavrobo seqtori saqarTveloSi

    mimdinare procesebze?” – respondentTa poziciebi ase ganawilda (ix. cxrili #14 ):

    cxrili #14

    ! ! 2003w (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! Zalze mniSvnelovan gavlenas axdens! 5.8! 10

    2.! met-naklebad mniSvnelovan gavlenas axdens! 24.9! 32.8

    3.! mcire gavlenas axdens! 42.2! 30.6

    4.! saerTod ar axdens gavlenas! 18! 11.4

    5.! miWirs pasuxis gacema! 9.1! 15.2

    mesame seqtoris mimarT mosaxleobis damokidebulebis cvlileba dadebiTi

    Sefasebisken, Sesabamisad aisaxa sxvadasxva sferoSi arasamTavrobo organizaciebis

    saqmianobis Sefasebazec. radikalurad (pozitiuri TvalsazrisiT) Seicvala

    respondentTa damokidebuleba arasamTavroboebis saqmianobis mimarT iseT

    sferoebSi, rogorebicaa arCevnebis dros amomrCevelTa uflebebis dacva,

    demokratiuli da samoqalaqo Rirebulebebis damkvidreba, xelisuflebis qmedebebis

    kontroli. damokidebulebis aseTi mkveTri cvlileba, savaraudod, “vardebis

    revoluciis” efeqts unda mivaweroT.

    Tumca, kvlav rCeba sferoebi, romlebSic mesame seqtoris saqmianoba

    aradamakmayofileblad fasdeba. es sferoebia: ekologiuri problemebis gadawyveta,

    samewarmeo saqmianobis xelSewyoba, qalTa uflebebis dacva, saganmanaTleblo

    saqmianoba.

    sruli Sedegebi mocemulia cxrilSi (ix. cxrili #15):

    cxrili #15

    ! sferoebi! saqarTveloSi moqmedi arasamTavrobo organizaciebis saqmianobis Sefaseba

    ! ! dadebiTad (%)!

    uaryofiTad

    (%)!

    miWirs pasuxis

    gacema (%) ! ! 2003w.! 2005w! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w. 1.! bavSvTa uflebebis dacva! 37.2! 49.0! 44.4! 31.8! 18.3! 19.2

    2.! erovnuli umciresobebis

    uflebebis dacva!

    45.7! 48.4! 34.0! 21.5! 21.4! 30

    3.! religiuri

    umciresobebis uflebebis

    dacva!

    41.9! 50.2! 45.0! 23.6! 13.1! 26.3

    15

  • 4.! qalTa uflebebis dacva! 31.5! 33.5! 49.6! 40.9! 18.9! 25.6

    5.! ekologiuri problemebi! 13.4! 17.8! 73.0! 62.3! 13.7! 20

    6.! arCevnebis dros

    amomrCevelTa uflebebis

    dacva!

    25.7! 57.4! 59.9! 25.2! 14.3! 17.4

    7.! xelisuflebis qmedebebis

    kontroli!

    18.0! 39.8! 65.3! 38.1! 16.4! 21.1

    8.! saqvelmoqmedo/humanita

    ruli saqmianoba!

    33.8! 43.2! 53.5! 42.4! 12.8! 14.8

    9.! saganmanaTleblo

    saqmianoba!

    32.5! 32.6! 49.1! 38.4! 18.5! 29

    10.! korufciis winaaRmdeg

    brZola!

    21.8! 38.4! 66.3! 41.3! 11.9! 20.7

    11.! demokratiuli,

    /samoqalaqo

    Rirebulebebis

    damkvidreba!

    30.4! 40.1! 46.6! 23.9! 23.0! 36.1

    12.! samewarmeo saqmianobis

    xelSewyoba!

    23.1! 21.8! 52.9! 46.3! 24.1! 32

    rogorc cxrilSi motanili monacemebi aCvenebs, TiTqmis yvela sferoSi uaryofiTad

    SemfasebelTa wili klebulobs, magram respondentTa es raodenoba xSirad amave

    doziT da upirobod ar emateba dadebiTad Semfaseblebs. negatiurad ganwyobis

    transformireba, rogorc Cans, arcTu iSviaTad, neitralur poziciis (“miWirs pasuxis

    gacema”) mimarTulebiT xdeba.

    saqarTveloSi moqmedi arasamTavrobo organizaciebis sxvadasxva sferoSi

    saqmianobis Sefasebis pozitiuri tendencia met-naklebad meordeba respondentebis

    mier Tavis qalaqSi, raionSi arsebuli arasamTavroboebis Sefasebisas, Tumca aq

    dadebiTi Sefasebis wili ufro naklebia. gacilebiT maRalia gaurkveveli poziciis

    mqone respondentTa xvedriTi wili.

    regionebis warmomadgeneli respondentebisTvis arasamTavrobo organizaciebi

    yvelaze negatiur Sefasebas imsaxurebs ekologiuri problemebis, samewameo

    saqmianobisTvis xelSewyobis, saqvelmoqmedo-humanitaruli moRvaweobis,

    saganmanaTleblo saqmianobis sferoebSi. sruli suraTi mocemulia cxrilSi (ix.

    cxrili #16):

    cxrili #16

    ! sferoebi! Tqvens qalaqSi/raionSi moqmedi arasamTavrobo organizaciebis saqmianobis Sefaseba

    dadebiTad (%)!

    uaryofiTad

    (%)!

    miWirs pasuxis gacema

    (%)

    ! ! 2003w.! 2005w! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w.

    1.! bavSvTa uflebebis dacva! 20.7! 31.8! 42.9! 35.8! 36.4! 32.4

    2.! erovnuli umciresobebis

    uflebebis dacva!

    22.3! 33.0! 32.1! 19.4! 45.6! 47.6

    3.! religiuri umciresobebis

    uflebebis dacva!

    22.2! 34.2! 31.2! 20.0! 46.6! 45.7

    4.! qalTa uflebebis dacva! 19.2! 23.7! 43.4! 40.3! 37.4! 36

    5.! ekologiuri problemebi! 7.3! 12.9! 58.6! 60.7! 34.1! 26.3

    6.! arCevnebis dros

    amomrCevelTa uflebebis

    dacva!

    15.5! 46.9! 47.7! 27.8! 36.8! 25.8

    7.! xelisuflebis qmedebebis

    kontroli!

    4.2! 23.1! 57.1! 41.3! 38.6! 35.6

    16

  • 8.! saqvelmoqmedo/humanitar

    uli saqmianoba!

    22.8! 33.3! 43.6! 46.2! 33.5! 20.4

    9.! saganmanaTleblo

    saqmianoba!

    16.4! 20.0! 42.3! 46.6! 41.3! 33.4

    10.! korufciis winaaRmdeg

    brZola!

    4.8! 21.7! 59.3! 44.2! 35.9! 34.0

    11.! demokratiuli/samoqalaq

    o Rirebulebebis

    damkvidreba!

    10.3! 20.6! 45.2! 27.7! 44.3! 51.7

    12.! samewarmeo saqmianobis

    xelSewyoba!

    10.3! 14.0! 48.8! 47.6! 40.9! 38.5

    romel sferoSia aucilebeli arasamTavrobo seqtoris gaaqtiureba?

    Tu SevadarebT 2003 wels da 2005 wels Catarebuli kvlevebis Sedegebs, aRmoCndeba,

    rom is sferoebi, romlebSic respondentebs sasurvelad miaCniaT arasamTavrobo

    seqtoris gaaqtiureba, ZiriTadad, meordeba. miuxedavad imisa, rom korufciis

    winaaRmdeg brZolisken mesame seqtors respondentTa SedarebiT ufro naklebi

    raodenoba “mouwodebs”, es Tema kvlav erT-erT prioritetulad rCeba. bolo

    kvlevaSi gamokiTxul respondentTa SedarebiT ufro meti raodenoba svams aqcents

    iseT sferoebze, rogorebicaa kerZo biznesisTvis xelSewyoba, saqvelmoqmedo

    saqmianoba/humanitaruli daxmareba (ix. cxrili #17):

    cxrili #17

    sferoebi, romlebSic sasurvelia mesame seqtoris

    gaaqtiureba!

    2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! korufciis winaaRmdeg brZola! 48.7! 37.1

    2.! bavSvTa uflebebis dacva! 34.1! 32.3

    3.! ekologiuri problemebis gadawyveta! 28.8! 25.5

    4.! saqvelmoqmedo saqmianoba/humanitaruli daxmareba! 22.4! 31.2

    5.! xelisuflebis qmedebebis kontroli! 21.6! 25.4

    6.! saganmanaTleblo saqmianoba! 18.3! 18.0

    7.! kerZo biznesisTvis xelSewyoba! 17.8! 22.8

    8. ! qalTa uflebebis dacva! 16.2! 13.1

    9.! arCevnebis dros amomrCevlTa uflebebis dacva! 15.7! 9.4

    10.! demokratiuli/, samoqalaqo Rirebulebebis damkvidreba! 8.9! 8.1

    11.! erovnuli umciresobebis uflebebis dacva! 3.0! 6.5

    12.! religiuri umciresobebis uflebaTa dacva! 4.3! 7.4

    SeniSvna: mocemul kiTxvaze gacemuli pasuxebis jami 100%-s aWarbebs, vinaidan respondentebs SeeZloT

    daefiqsirebinaT erTze meti pasuxis varianti.

    2003 wlis monacemebTan SedarebiT, 2005 wlis monacemebi regionebis mixedviT sakmaod

    “diversificirebulia”. 2003 wels TiTqmis yvela regionSi mesame seqtorisTvis

    pirvel prioritetad saxeldeboda korufciis winaaRmdeg brZola. 2005 wels

    Catarebul kvlevaSi korufciis winaaRmdeg brZolas arasamTavrobo seqtorisTvis

    upirveles problemad asaxeleben kaxeTis (25.1%), aWaris (21.5%) da imereTis (18.5%)

    regionebis macxovreblebi. sainteresoa, rom 2003 wels Catarebul kvlevaSi aWara iyo

    is erTaderTi regioni, sadac korufciasTan brZola pirvel prioritetad ar

    dasaxelda.

    TbilisSi korufciasTan brZola (16.5%) umniSvnelo upiratesobiT pirvel adgils

    uTmobs bavSvTa uflebebis dacvas (17.4%). qvemo qarTli/samcxe-javaxeTis mosaxleoba

    pirvel prioritetad asaxelebs ekologiuri problemebis gadawyvetas (17.5%). guria-

    17

  • samegreloSi ki _ saqvelmoqmedo saqmianobas (22.2%). Sida qarTlisa da mcxeTa-

    mTianeTis regionSi mosaxleoba aqcents svams bavSvTa uflebebis dacvaze (14.5%).

    qalaqebisa da soflebis mosaxleobisTvis yvelaze aqtualuri problemebi, romlebzec

    arasamTavrobo seqtorma unda imuSaos Semdegia:

    qalaqebis mosaxleoba! ! ! soflebis mosaxleoba! !

    • bavSvTa uflebebis dacva ! 16.1 %!

    ! • saqvelmoqmedo-/humanitaruli saqmianoba!

    16.5%!

    • korufciasTan brZola! 15.8 %!

    ! • korufciis winaaRmdeg brZola! 15.4%!

    • ekologiuri problemebi! 12.4%! ! • kerZo biznesisTvis xelSewyoba! 13.5%

    ––

    problemebi, romelTa gadaWra arasamTavrobo seqtors SeuZlia

    sferoebis winaswar SeTavazebuli CamonaTvalis garda, respondentebs SesaZlebloba

    hqondaT Ria kiTxvis pasuxebSi, sakuTari iniciativiT daesaxelebinaT qveynis winaSe

    mdgari is problemebi, romelTa mogvarebaSi arasamTavrobo organizaciebs SeuZliaT

    mniSvnelovani rolis Sesruleba (ix. cxrili #18):

    cxrili #18

    ! problemebi, romelTa mogvareba mesame seqtors

    SeuZlia

    !

    2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1. ! yvela saxis socialuri problema! 14.3! 8.3

    2. ! umuSevroba, mosaxleobis dasaqmeba! 12.4! 19.4

    3.! korufciasTan brZola! 9.8! 5.1

    4.! adamianis uflebebis dacva! 8.7! 8.9

    5.! ekonomikuri problemebis mogvareba! 6.2! 2.9

    6.! humanitaruli daxmareba da misi kontroli! 5.2! 3.9

    7. ! ganaTlebis sistemis reforma! 5.1! 3.6

    8.! jandacvis sistemis reforma! 4.3! 2.5

    9.! ekologiuri problemebi! 1.9! 3.3

    SeniSvna: danarCeni dasaxelebuli problemebis xvedriTi wili 2%-ze naklebia.

    problemebis CamonaTvali cxadyofs, rom mosaxleoba arasamTavrobo

    organizaciebisgan im problemebis mogvarebisTvis xelSewyobas Tvlis ufro

    sasurvelad, romlebic, zogadad, yvelaze aqtualurad miaCnia. bolo wlebSi

    Catarebuli sociologiuri kvlevebis umravlesoba umuSevrobas da sxva socialur-

    ekonomikur problemebs afiqsirebs, rogorc mosaxleobisTvis umniSvnelovaness.

    sazogadoeba mesame seqtorisagan kvlav am tipis problemebze muSaobas moiTxovs da

    naklebad aqcentirdeba im saqmianobebze, romlebic demokratiuli da samoqalaqo

    Rirebulebebis realizacias emsaxureba.

    arasamTavrobo organizaciebi da xelisufleba

    xelisuflebas, sazogadoebasa da arasamTavrobo organizaciebs Soris urTierTobis

    modelebi sxvadasxvagvaria. arsebobs sazogadoebis iseTi modeli, sadac mTavroba

    gansazRvrul funqciebs ixsnis, romelTa efeqturad Sesarulebas arasamTavrobo

    seqtori da kerZo struqturebi uzrunvelyofs. sazogadoebis liberalurobis xarisxi

    miT ufro maRalia, rac ufro meti funqciis delegireba xdeba arasamTavrobo da

    kerZo seqtorisTvis, anu rac ufro naklebad ereva xelisufleba socialuri

    18

  • cxovrebis iseT sferoebSi, romlebic avtonomiuri regulirebis SesaZleblobas

    Seicavs adamianTa kerZo iniciativiT Seqmnili organizaciebis meSveobiT.

    gamokiTxva iTvaliswinebda respondentTa atitudebis Seswavlas im TvalsazrisiT, Tu

    raze axdenen isini orientacias:– mTavrobis mier sazogadoebis totalur marTvaze Tu

    pasuxismgeblobis ganawilebaze mTavrobasa da arasamTavrobo struqturebs Soris.

    amgvari atitudebis Seswavla, garkveulwilad, ama Tu im sazogadoebis

    memarcxene//memarjvene orientaciis erT-erT maCvenebladac iTvleba.

    ori alternatiuli debulebidan respondentebs unda amoerCiaT is, romelsac ufro

    metad eTanxmebodnen (ix. cxrili #19):

    cxrili #19 ! debulebebi! 2003w

    (%)!

    2005w

    (%)

    1.! mTavroba mxolod ramdenime bazisur problemas unda

    wyvetdes, danarCeni problemebi ki arasamTavrobo

    organizaciebma da kerZo struqturebma unda gadaWran!

    36.3! 30.2

    2.! umjobesia, rom qveyanaSi arsebuli problemebis

    umravlesoba mTavrobam gadawyvitos!

    56.9! 58.6

    3.! miWirs pasuxis gacema! 6.8! 11.2

    monacemebi aCvenebs, rom ori kvlevis Sedegebi arsebiTad imeorebs erTsa da imave

    tendencias: gamokiTxulTa umravlesoba sazogadoebrivi cxovrebis marTvaSi

    mTavrobis met-naklebad ualternativo CarTulobis momxrea. am Tvalsazrisis

    gamomxatvel respondentebs pirobiTad SeiZleba “steitistebi” (inglisuri sityvidan

    - State) vuwodoT. bolo kvlevis Sedegebi UaCvenebs, rom sazogadoebrivi azri kidev ufro gadaixara steitizmisken, Tumca statistikuri gansxvaveba imdenad mniSvnelovani

    araa, rom kategoriuli daskvnis gakeTebis saSualebas gvaZlevdes.

    “steitizmis”, paternalisturi cnobierebis maRali xarisxi ra Tqma unda sazogadoebis

    ganviTarebis kulturul-istoriuli faqtorebis simravliTa da inerciiT gamowveuli.

    am faqtorebis Seswavla mocemuli kvlevis amocanebSi ar Sedioda.

    2003 wels Catarebuli kvlevis Sedegebma gamoavlina garkveuli kavSiri “steitizmis”

    maCvenebelsa da arasamTavrobo organizaciebis saqmianobis Sefasebas Soris. kerZod,

    is respondentebi, romlebic arasamTavrobo seqtoris saqmianobas dadebiTad

    afasebdnen, steitizmis nakleb xarisxs avlendnen. amasTan dakavSirebiT, gamoiTqva

    varaudi, rom arasamTavrobo organizaciebis mimarT damokidebulebis dadebiTisken

    Secvla SesaZloa steitizmis xarisxis SemcirebasTan yofiliyo dakavSirebuli.

    sainteresoa, rom amgvari varaudi bolo kvlevis Sedegebis safuZvelze ar

    dasturdeba. miuxedavad imisa, rom arasamTavrobo seqtoris saqmianobis zogadi

    Sefaseba dadebiTisken Seicvala, steitisturma ganwyobebmac moimata (Tumca, 2003 wels

    Catarebuli kvlevis dros dafiqsirebuli kavSiri arasamTavrobo organizaciebis

    mimarT damokidebulebasa da steitizmis maCvenebels Soris ufro mcire korelaciiT

    SenarCunda). amis gamoxatulebad isic SeiZleba CavTvaloT, rom TviT iseTi

    socialuri praqtikis ganviTareba, rogoricaa demokratiuli faseulobebis

    damkvidreba, romlis erT-erT Zlier generators arasamTavrobo struqturebis

    aqtiuroba warmoadgens, respondentTa ufro met raodenobas miaCnia xelisuflebis

    saqmed. kiTxvaze: “ras unda daeyrdnos ufro metad saqarTveloSi demokratiiis

    ganviTareba: xelisuflebis Zalisxmevas Tu arasamTavrobo organizaciebis

    aqtivobas?” – pasuxebi ase ganawilda (ix. cxrili #20):

    19

  • cxrili #20

    ras unda daeyrdnos saqarTveloSi demokratiis

    ganviTareba?!

    2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! ufro metad xelisuflebis Zalisxmevas! 56.7! 63.7

    2.! ufro metad arasamTavrobo organizaciebis aqtivobas! 31.3! 23.4

    3. miWirs pasuxis gacema! 11.8! 12.9

    miuxedavad imisa, rom mosaxleobis umravlesoba demokratiis ganviTarebis saqmeSi

    arasamTavrobo seqtors gadamwyvet mniSvnelobas ar aniWebs, imave umravlesoba ar

    uWirs imis aRiareba, rom arasamTavrobo organizaciebi xels uwyobs demokratiis

    ganviTarebas saqarTveloSi. amasTan dakavSirebiT respondentTaTvis SeTavazebuli

    alternatiuli poziciebidan upiratesoba swored aRniSnul pozicias eniWeba (ix.

    cxrili #21):

    cxrili #21 ! debulebebi! 2003w.

    !2005w.

    1.! arasamTavrobo organizaciebi xels uwyobs sazogadoebaSi

    demokratiis ganviTarebas!

    65.0! 65.2

    2.! arasamTavrobo organizaciebi sazogadoebaSi qaossa da

    uwesrigobas amkvidrebs!

    14.8! 11.8

    3.! miWirs pasuxis gacema! 20.2! 23.0

    sainteresoa, rogor Seicvala mosaxleobis azri arasamTavrobo seqtoris

    saqmianobisTvis xelisSemSleli faqtorebis Sesaxeb: 2003 welTan SedarebiT, 2005

    wels Catarebul kvlevaSi respondentTa ufro mcire nawili miiCnevs, rom

    xelisufleba mesame seqtoris muSaobas mniSvnelovnad aferxebs. xelisuflebis

    negatiuri rolis Serbileba uTuod revoluciuri movlenebis gamoZaxilia, rodesac

    (postrevoluciuri periodis pirvel periodSi mainc), bevr sakiTxSi, axali

    xelisufleba da mesame seqtori “erT enaze alaparakda”. wina kvlevis monacemebisagan

    gansxvavebiT, mesame seqtoris ganviTarebis Seferxeba ufro naklebad braldeba TviT

    arasamTavrobo organizaciebis araefeqtur saqmianobasa da maT mier damfinanseblis

    interesebis gatarebas. xelisSemSlel mizezebs Soris win wamoiwia iseTma faqtorebma,

    rogoricaa mosaxleobis pasiuroba da arasakmarisi fuladi saxsrebi. amdenad,

    rogorc qvemoT motanili cxrili aCvenebs, mosaxleobis warmodgenebi mesame

    seqtoris ganviTarebis xelisSemSleli faqtorebis Sesaxeb aSkarad Secvlilia (ix.

    cxrili #22):

    cxrili #22

    yvelaze metad ra uSlis xels saqarTveloSi arasamTavrobo seqtoris ganviTarebas?

    ! ! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1. ! saxelisuflebo struqturebi! 36.9! 20.5

    2. ! Tavad arasamTavrobo organizaciebis araefeqturi saqmianoba! 22.4! 13.4

    3.! arasamTavrobo organizaciebi ar aris Tavisufali, isini,

    ZiriTadad, damfinanseblis interesebs emsaxuraba!

    21.3! 15.2

    4.! mosaxleobis pasiuroba! 21.2! 27.4

    5.! arasakmarisi fuladi saxsrebi! 18.8! 27.2

    6.! gadasaxadebis maRali ganakveTebi! 5.9! 6.9

    7.! seriozuli xelisSemSleli mizezi ar arsebobs! 5.5! 9.3

    SeniSvna: mocemul kiTxvaze gacemuli pasuxebis jami 100%-s aWarbebs, vinaidan respondentebs SeeZloT

    daefiqsirebinaT erTze meti pasuxis varianti.

    20

  • arasamTavrobo seqtoris dafinansebis wyaroebi

    arasamTavrobo organizaciebis dafinansebis SesaZlebeli wyaroebis Sesaxeb

    mosaxleobis azri, 2003 welTan SedarebiT, arsebiTad ar Secvlila. SesamCnevia

    mxolod is garemoeba, rom respondentTa ufro mcire nawili akisrebs finansur

    pasuxismgeblobas saerTaSoriso donor organizaciebs saqarTveloSi arasamTavrobo

    seqtoris ganviTarebaze. Sesabamisad, respondentTa ufro naklebi raodenoba

    iziarebs im pesimistur prognozs, rom sakmarisia momavali aTi wlis ganmavlobaSi

    saqarTvelos Seumcirdes daxmareba saerTaSoriso donori organizaciebisgan da

    mesame seqtoris ganviTareba Seferxdeba. Tumca, respondentTa yvelaze didi nawili

    isev fiqrobs, rom mesame seqtori

  • magram ar gazrdila imaTi raodenoba, vinc am organizaciebs arakorumpirebulTa

    rigebSi aTavsebs. arasamTavrobo organizaciebis korumpirebulobis Sefasebisas

    kidev ufro gaizarda im respondentTa ricxvi, romlebic garkveul pozicias ver

    afiqsireben. “dabneulobis koeficienti” arasamTavrobo organizaciebis Sefasebisas

    am TvalsazrisiT yvelaze maRalia. aseTi tendencia arcerT sxva institutTan

    mimarTebaSi ar vlindeba (ix. cxrili #25):

    cxrili #25

    ! organizaciebi! korumpirebuli (%)!

    arakorumpirebuli

    (%)!

    miWirs pasuxis

    gacema

    (%)

    ! ! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w. !

    2003w.! 2005w.

    1.! parlamenti! 88.6! 46.5! 7.4! 39.6! 4.0! 13.9

    2.! mTavroba! 91.7! 46.8! 5.4! 41.3! 3.0! 11.9

    3.! gamgeoba/meria! 78.0! 45.3! 16.6! 38.5! 5.5! 16.2

    4.! sakrebulo! 58.6! 36.2! 29.2! 43.9! 12.3! 19.5

    5.! adgilobrivi arasamTavrobo

    organizaciebi!

    26.5! 15.7! 42.8! 42.0! 30.8! 42.3

    6.! saerTaSoriso

    arasamTavrobo

    organizaciebi!

    22.6! 13.2! 47.6! 43.8! 29.8! 43.0

    7.! masmedia! 24.7! 14.6! 67.0! 70! 8.3! 15.4

    aRniSnuli tendencia meordeba, agreTve, im kiTxvebTan mimarTebaSi, romlebic

    arasamTavrobo organizaciebis mier mopovebuli saxsrebis daniSnulebisamebr

    gamoyenebasa da fulis gaTeTrebis SesaZleblobas exeba. marTalia, mcirdeba im

    respondentTa ricxvi, romlebic amgvar ““codvebSi”” adanaSauleben arasamTavrobo

    organizaciebs, magram paralelurad izrdeba im respondentTa xvedriTi wili,

    romlebic Tavs ikaveben Sefasebisgan (ix. cxrilebi ##26, 27):

    cxrili #26

    ! debulebebi! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1. ! arasamTavrobo organizaciebis mier mopovebuli fuladi

    saxsrebi, ZiriTadad, xmardeba sazogadoebisTvis

    sasargeblo saqmeebs!

    30.8! 32.1

    2.! arasamTavrobo organizaciebi mopovebul saxsrebs

    aradaniSnulebisamebr, piradi sargeblobisTvis iyeneben!

    37.1! 22.1

    3.! miWirs pasuxis gacema! 32.1! 45.8

    cxrili #27 ! debulebebi! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! arasamTavrobo organizaciebi efeqturad amxels qveyanaSi

    korufcias!

    46.8! 51.9

    2.! arasamTavrobo organizaciebi arakanonieri gziT naSovni

    fulis “gaTeTrebis” saSualebaa da aris korufciis

    xelSemwyobi!

    21.4! 12.3

    3.! miWirs pasuxis gacema! 31.8! 35.8

    * * *

    arakorumpirebulobis TvalsazrisiT yvelaze dadebiT Sefasebas adgilobriv

    arasamTavrobo organizaciebs aWaris, guria-samegrelosa da Sida qarTli-mcxeTa

    mTianeTis mosaxleoba aZlevs. TbilisSi SedarebiT maRalia im respondentTa

    xvedriTi wili, romlebic arasamTavrobo organizaciebs korumpirebulad Tvlian. am

    22

  • sakiTxTan dakavSirebiT yvelaze meti dabneulobaa imereTis regionSi (ix. cxrili

    #28):

    cxrili #28 ! korumpirebulia Tu ara arasamTavrobo organizaciebi? ! ! korumpirebulia

    (%)!

    arakorumpirebulia

    (%)!

    miWirs psaxis

    gacema (%) ! ! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w.

    1.! Tbilisi! 31.1! 24.0! 52.0! 42.7! 16.9! 33.3

    2.! kaxeTi! 16.5! 14.2! 37.0! 44.1! 46.5! 41.7

    3.! Sida qarTli/mcxeTa mTianeTi! 48.7! 14.2! 37.1! 46! 14.2! 39.8

    4.! qvemo qarTli/samcxe-

    javaxeTi!

    22.5! 14.3! 29.3! 38.1! 48.2! 47.6

    5.! guria/samegrelo! 17.3! 18.5! 62.5! 47.0! 20.2! 34.5

    6.! imereTi! 28.0! 6.5! 38.0! 29.9! 34.0! 63.7

    7.! aWara! 20.2! 11.1! 30.3! 56.6! 49.5! 32.3

    arasamTavrobo organizaciebis saqmianobis dadebiTi da uaryofiTi mxareebi

    ramdenad Seicvala respondentTa damokidebuleba arasamTavrobo seqtoris

    saqmianobis iseTi parametrebis mimarT, rogoricaa: a) qmediTunarianoba; b)

    progresuloba? 2005 wels Catarebulma gamokiTxvam am TvalsazrisiTac

    korumpirebulobis sakiTxTan damokidebulebis cvlileba gaimeora. kerZod, Semcirda

    im respondentTa wili, romlebic mesame seqtors araqmediTunarian da mxolod ucxo

    faseulobebis propagandist institutebad moiazreben. amave dros izrdeba im

    respondentTa wili, romlebic garkveuli poziciis dafiqsirebas ver axerxeben (ix.

    cxrilebi ##29, 30):

    cxrili #29

    ! debulebebi! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)!

    1.! arasamTavrobo organizaciebis meSveobiT adamianebs

    uadvildebaT sakuTari interesebis dacva da miznebis

    realizacia!

    44.8! 48!

    2.! arasamTavrobo organizaciebi adamianebs mxolod cariel

    dapirebebs aZeven, realurad maT daxmareba ar SeuZliaT!

    37.4! 24.1!

    3. ! miWirs pasuxis gacema ! 17.8! 28.0

    cxrili #30

    ! debulebebi! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)!

    1.! arasamTavrobo organizaciebi xels uwyobs sazogadoebaSi

    civiluri samyarosTvis damaxasiaTebeli progresuli ideebis

    damkvidrebas!

    42.3! 42.6!

    2.! arasamTavrobo organizaciebi ar zrunavs erovnul

    Rirebulebebze da propagandas uwevs ucxo faseulobebs!

    32.3! 26.1!

    3.! miWirs pasuxis gacema! 25.3! 31.3

    mesame seqtoris mimarT gansazRvruli atitudebis mqone klasterebi/jgufebi

    arasamTavrobo organizaciebis saqmianobis sxvadasxva aspeqtis SefasebasTan

    dakavSirebuli wyviladi, alternatiuli debulebebis xvedriTi wilis (mosaxleobis

    SerCevaSi) analizis safuZvelze gamoiyo oTxi jgufi klasteri): (

    I jgufi: – respondentebi, romlebic arasamTavrobo seqtoris saqmianobis sxvadasxva

    aspeqts, ZiriTadad, dadebiTad afaseben. kerZod Tvlian, rom:

    23

  • • arasamTavrobo organizaciebi xels uwyobs demokratiis ganviTarebas; • arasamTavrobo organizaciebis meSveobiT adamianebs uadvildebaT sakuTari

    interesebis dacva da miznebis realizacia;

    • arasamTavrobo organizaciebi moqalaqeebs icavs saxelmwifos Zaladobisgan; • arasamTavrobo organizaciebi efeqturad amxels korufcias; • arasamTavrobo organizaciebi xels uwyobs sazogadoebaSi civiluri

    samyarosTvis damaxasiaTebeli progresuli ideebis damkvidrebas;

    • arasamTavrobo organizaciebis mier mopovebuli saxsrebi, ZiriTadad, xmardeba sazogadoebisTvis sasargeblo saqmeebs.

    II jgufi:– respondentebi, romlebic arasamTavrobo seqtoris saqmianobis sxvadasxva

    aspeqts, ZiriTadad, uaryofiTad afaseben. kerZod, Tvlian, rom:

    • arasamTavrobo organizaciebi sazogadoebaSi qaossa da uwesrigobas amkvidrebs;

    • arasamTavrobo organizaciebi adamianebs cariel dapirebebs aZlevs; • arasamTavrobo organizaciebi xels uSlis saxelmwifos izrunos moqalaqeebis

    sakeTildReod;

    • arasamTavrobo organizaciebi arakanonieri gziT naSovni fulis “gaTeTrebis” saSualebaa;

    • arasamTavrobo organizaciebi ar zrunavs erovnul Rirebulebebze da propagandas uwevs ucxo faseulobebs;

    • arasamTavrobo organizaciebi mopovebul saxsrebs aradaniSnulebisamebr iyenebs.

    III jgufi: – respondentebi, romlebsac arasamTavrobo seqtoris saqmianobis

    aspeqtebis Sesaxeb Camoyalibebuli azri ar gaaCniaT.

    IV jgufi: – respondentebi, romlebsac SeiZleba pirobiTad “oportunistebi””

    vuwodoT. am tipis respondentebi ar atareben ““erT Tanmimdevrul xazs””” _

    arasamTavrobo seqtoris saqmianobis aspeqtebidan daaxloebiT naxevars afaseben

    dadebiTad da naxevars - uaryofiTad.

    rogor Seicvala am jgufebs Soris respondentTa sixSiruli ganawileba 2003 wels

    Catarebul kvlevasTan SedarebiT?

    klasterebs Soris respondentTa ganawilebis suraTi radikalurad ar Secvlila,

    Tumca aRsaniSnavia ramdenime tendencia:

    • respondentTa xvedriTi wili Semcirda e.w. oportunistTa da mesame seqtoris saqmianobis sxvadasxva aspeqtebis mimarT ZiriTadad negativisturad ganwyobilTa

    jgufSi.

    • 2005 wels Catarebuli kvlevis Sedegebis mixedviT, ramdenadme moimata respondentTa raodenobam arasamTavrobo organizaciebis saqmianobis

    sxvadasxva aspeqtebis mimarT dadebiTad da gaurkvevlad ganwyobilTa jgufebSi

    (ix. cxrili #31):

    cxrili #31

    klasterebi! 2003 w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    I jgufi: ! dadebiTad ganwyobilebi! 42.0! 50.0

    II uaryofiTad ganwyobilebi! 19.0! 10.2

    24

  • jgufi:!

    III

    jgufi:!

    Camoyalibebuli azris

    armqone!

    12.0! 15.2

    IV

    jgufi:

    “oportunistebi”! 28.0! 24.6

    * * *

    mocemul jgufebis daxasiaTeba socialur-demografiuli parametrebis mixedviT garkveulad

    imeorebs 2003 wels dafiqsirebul tendenciebs, kerZod:

    • I jgufis (dadebiTad Semfaseblebi) warmomadgenelTa xvedriTi wili ufro maRalia 45 wlamde asakis respondentebSi

    • negativistebis wilic matulobs respondentTa asakis matebastan erTad • im respondentTa wili, romlebsac garkveuli azri ar gaaCniaT arasamTavrobo

    seqtoris moRvaweobis Sesaxeb SedarebiT ufro maRalia 55 welze ufros respondentTa

    Soris

    • rac Seexeba “oportunistebis”: jgufs, misi asakobrivi profili ufro Sereulia (ix. diagrama #3):

    diagrama #3

    klasterebis ganawileba asakobriv jgufebSi

    0.0%

    10.0%

    20.0%

    30.0%

    40.0%

    50.0%

    60.0%

    18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+

    cl1cl2cl3cl4

    rac Seexeba ganaTlebis cenzis mixedviT gamoyofil jgufebSi Cvens mier aRwerili

    jgufebis ganawilebas, aq suraTi Semdegnairia:

    • dadebiTad ganwyobil respondentTa wili metia umaRlesi ganaTlebis mqone respondentTa Soris

    • garkveuli poziciis armqoneTa xvedriTi wili metia umaRlesi ganaTlebis armqone respondentTa Soris

    • “oportunistebis” profili am faqtoris mixedviTac Sereulia (ix. diagrama #4): diagrama #4

    25

  • klasterebis ganawileba ganaTlebis cenzis

    jgufebSi

    0.0%

    10.0%

    20.0%

    30.0%

    40.0%

    50.0%

    60.0%

    cl1 cl2 cl3 cl4

    ara umaRlesi

    umaRlesi

    rogor kavSirSia respondentis Semosavali arasamTavrobo organizaciebis

    saqmianobis sxvadasxva aspeqtebis SefasebasTan? am parametris mixedviT analizma

    mniSvnelovani statistikuri gansxvaveba ver gamoavlina. Tumca, SedarebiT

    maRalSemosavlian respondentTa Soris odnav ufro maRalia dadebiTad ganwyobilTa

    wili.

    qalaqebis mosaxleobas Soris dadebiTad ganwyobilTa jgufis xvedriTi wili ufro

    maRalia; soflis mosaxleobaSi, saerTo suraTTan SedarebiT, ufro maRalia e.w.

    oportunistTa xvedriTi wili.

    regionebs Soris dadebiTad ganwyobilTa ufro maRali xvedriTi wiliT

    gamoirCevian aWaris, Sida qarTli/mcxeTa mTianeTis, guria-samedgrelos regionebi.

    uaryofiTad ganwyobilTa xvedriTi wili SedarebiT maRalia kaxeTis, Tbilisis,

    imereTis mosaxleobas Soris.

    26

  • Tavi 5: moqalaqeTa urTierToba arasamTavrobo organizaciebTan

    arasamTavrobo seqtorsa da sazogadoebas Soris urTierTobis formebidan gamoiyo:

    a) arasamTavrobo organizaciebis mier moqalaqeebisTvis SeTavazebuli momsaxurebiT

    sargebloba; b) arasamTavrobo organizaciebTan TanamSromloba. sociologiuri

    gamokiTxva iTvaliswinebda imis garkvevas, Tu ramdenad gavrcelebuli da

    intensiuria arasamTavrobo seqtorsa da moqalaqeebs Soris urTierTobis orive

    praqtika da moxda Tu ara mniSvnelovani cvlilebebi am mimarTulebiT bolo ori

    wlis ganmavlobaSi.

    Tu ori gamokiTxvis Sedegebs SevadarebT, SeiZleba visaubroT arasamTavrobo

    organizaciebis momsaxurebiT mosargebleTa odnav matebaze. kerZod, am kategoriis

    respondentTa wili 2003 wels Catarebuli kvlevis mixedviT 12.7% iyo, 2005 wels ki _

    17.4%-ia. umniSvnelo matebaa, agreTve, im respondentTa Soris, visac UuTanamSromlia

    (an TanamSromlobs) arasamTavrobo seqtorTan: 2003w. _ 5.8%; 2005w. _ – 7.9%.

    gamokiTxvis SedegebiT, arasamTavrobo seqtoris mier SeTavazebuli momsaxurebiT

    “mosargebleTa” kategorias SedarebiT ufro xSirad gamouyenebia saqvelmoqmedo

    saqmianoba//humanitaruli daxmareba (5.5%); sixSiris mixedviT amas mohyveba

    saganmanaTleblo kursebze, seminarebsa da treiningebze daswreba (4.8%), iuridiuli

    konsultaciiT sargebloba (4.4%), daxmarebis miReba ama Tu im saqmianobisTvis saWiro

    informaciis miRebaSi (1.7%), konsultaciebi kreditebis misaRebad (0.9%). sxva tipis

    momsaxurebis xvedriTi wili 0.5%-s ar aRemateba.

    im respondentTa Soris, visac usargeblia arasamTavrobo organizaciebis

    momsaxurebiT, didi umravlesoba maT mier gaweul momsaxurebas dadebiTad afasebs

    (84.5%). aseTive Sedegi dafiqsirda 2003 wels Catarebuli kvlevis mixedviT.

    rogori tipis TanamSromloba hqondaT arasamTavrobo organizaciebTan im

    respondentebs, romlebmac daafiqsires TanamSromlobis faqti?

    yvelaze didi wili modis seminarebsa da treiningebSi monawileobaze (29.8%), sakmaod

    didia arasamTavrobo organizaciebis mier mowyobil RonisZiebebSi moxaliseTa

    (36.2%) da arasamTavrobo organizaciis wevrTa wilic (21.3%). im respondentTa 14.9%,

    romlebic arasamTavrobo organizaciebTan TanamSromlobs (an TanamSromlobda),

    miuTiTebs, rom awodebs (awodebda) arasamTavrobo organizaciebs garkveul

    informacias; 9.6%-s ganuxorcielebia proeqti arasamTavrobo organizaciis mier

    gacemuli grantis farglebSi; 2.1 %-ma miiRo humanitaruli daxmareba arasamTavrobo

    organizaciisgan (danarCeni pasuxebis sixSire 2%-s ar aRemateba).

    gamokiTxvam gamoavlina is sferoebi, romlebSic moqalaqeebsa da arasamTavrobo

    organizaciebs Soris TanamSromloba Sedga. Tu SevadarebT 2003 da 2005 wlebSi

    Catarebuli kvlevebis Sedegebs, miviRebT Semdeg suraTs (ix. cxrili #32):

    cxrili #32

    ! sferoebi! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! saqvelmoqmedo saqmianoba/humanitaruli daxmareba! 27.1! 17.0

    2.! arCevnebis dros amomrCevelTa uflebebis dacva! 17.1! 38.3

    3.! demokratiuli samoqalaqo Rirebulebebis damkvidreba! 17.1! 23.4

    4.! bavSvTa uflebebis dacva! 15.7! 12.8

    27

  • 5.! saganmanaTleblo saqmianoba! 14.3! 4.2

    6.! qalTa uflebebis dacva! 12.9! 8.5

    7.! ekologiuri problemebi! 8.6! 5.3

    8.! samewarmeo saqmianobisTvis xelSewyoba! 8.6! 4.3

    9.! xelisuflebis qmedebebis kontroli! 5.7! 3.2

    10.! korufciis winaaRmdeg brZola! 5.7! 5.3

    11.! religiuri umciresoebebis uflebebis dacva! 2.9! 5.3

    12.! erovnuli umciresobebis uflebebis dacva! 2.9! 5.3

    13.! jandacvis problemebis mogvareba! 2.9! 1.1

    SeniSvna: mocemul kiTxvaze gacemuli pasuxebis jami 100%-s aWarbebs, vinaidan respondentebs SeeZloT

    daefiqsirebinaT erTze meti pasuxis varianti.

    (rogorc aRiniSna, im respondentTa ricxvi, romlebmac arasamTavrobo organizaciebTan

    TanamSromlobaze miuTiTes, sakmaod mcire iyo statistikuri analizisTvis (7.9%). Sesabamisad,

    zemoaRniSnul SekiTxvasTan mimarTebaSi momxdari cvlilebebis Sesaxeb informacia

    statistikuri sandoobis maRali xarisxiT ar gamoirCeva, Tumca, SeiZleba iTqvas, rom 2003-

    2004 wlebis saarCevno procesebi mocemul monacemebzec aisaxa. kerZod, wina gamokvlevasTan

    SedarebiT, mniSvnelovnad moimata mesame seqtorTan TanamSromlobis maCvenebelma iseT

    sferoSi, rogoricaa arCevnebis dros amomrCevelTa uflebebis dacva. es uTuod aris 2003-04

    wlebis saarCevno bataliebis gamoZaxili, rodesac arasamTavrobo organizaciebi

    (gansakuTrebiT, “samarTliani arCevnebi”) aqtiurad CaerTnen arCevnebis monitoringSi

    moqalaqeTa monawileobiT).

    iseve, rogorc 2003 wels Catarebul kvlevaSi, arasamTavrobo organizaciebTan

    TanamSromlobis ZiriTad motivebs Soris figurirebs sazogadoebisTvis

    mniSvnelovan problemebze muSaobis SesaZlebloba (38.3%) da konkretuli TemiT,

    sakiTxiT respondentTa daintereseba (29.8%). respondentTa mxolod 10.6% miuTiTebs

    arasamTavrobo seqtorTan TanamSromlobis procesSi finansur dainteresebaze.

    gamokiTxulTa amdenive wili miuTiTebs imaze, rom mesame seqtorTan sakuTari

    nacnob-megobrebis daxmarebis gamo TanamSromlobs.

    arasamTavrobo organizaciebTan TanamSromlobis survili

    respondentTa 92.1%-s arasodes uTanamSromlia arasamTavrobo organizaciebTan. am

    TvalsazrisiT viTareba mxolod umniSvnelod gaumjobesda 2003 welTan SEedarebiT

    (Sesabamisad, 94.2%).

    sainteresoa, aqvT Tu ara am respondentebs survili momavalSi iTanamSromlon

    arasamTavrobo seqtorTan? am sakiTxTan dakavSirebiT, respondentTa poziciebi

    daaxloebiT imeorebs 2003 wels dafiqsirebul suraTs: respondentTa 29.9% (2003w. -

    33.4%) gamoTqvams mesame seqtorTan TanamSromlobis survils. gamokiTxulTa ufro

    did nawils (43.3%; 2003w - 47.3%) arc uTanamSromlia da arc momavalSi gamoTqvams

    TanamSromlobis survils. daaxloebiT yoveli meoTxe respondenti ver gamoTqvams

    garkveul pozicias am sakiTxTan mimarTebaSi (2003w. – 19.7; 2005 w. 26.7%).

    * * *

    respondentTa socialur-demografiuli maxasiaTebelebidan arasamTavrobo

    organizaciebTan TanamSromlobis survili kavSirSia respondentis asakTan da

    ganaTlebis cenzTan. kerZod:

    • rac ufro axalgazrdaa respondenti, miT ufro metad gamoTqvams mesame seqtorTan TanamSromlobis survils. aseT respondentTa xvedriTi wili

    yvelaze maRalia 18-24 wlis asakobriv jgufSi (41.5%).

    28

  • • arasamTavrobo seqtorTan TanamSromlobis msurvelTa xvedriTi wili ufro maRalia umaRlesi ganaTlebis mqone (37.5%), vidre umaRlesi ganaTlebis

    armqone respondentebSi (24.9%).

    regionebTan mimarTebaSi yvelaze mkveTri cvlileba kvlav aWaris regionSia

    dafiqsirebuli. am regionis mosaxleobaSi mkveTrad moimata arasamTavrobo

    organizaciebTan TanamSromlobis survilma (ix. cxrili #33):

    cxrili #33

    ! gaqvT Tu ara survili iTanamSromloT arasamTavrobo organizaciebTan?

    ! ! diax

    (%)!

    ara

    (%)!

    miWirs pasuxis

    gacema

    (%)

    ! regionebi! 2003w.! 2005w

    .!

    2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w.

    1.! Tbilisi! 37.5! 29.3! 49.5! 56.8! 13.1! 13.9

    2.! kaxeTi! 30.3! 29.8! 48.7! 38.8! 21.0! 31.4

    3.! Sida qarTli/mcxeTa

    mTianeTi!

    26.6! 36.4! 65.1! 47.7! 8.3! 15.9

    4.! qvemoqarTli/samcxe-

    javaxeTi!

    32.0! 24.7! 30.3! 40.6! 37.7! 34.7

    5.! guria/samegrelo! 36.9! 24.4! 49.0! 23.2! 14.0! 52.4

    6.! imereTi! 41.0! 34.4! 47.7! 47.3! 11.3! 18.3

    7.! aWara! 14.9! 35.4! 41.5! 36.6! 43.6! 28.0

    romel sferoebs aniWeben upiratesobas is respondentebi, romlebic gamoTqvamen

    arasamTavrobo seqtorTan TanamSromlobis survils? am sferoebis arCevani TiTqmis

    iseTivea, rogorc 2003 wels Catarebul kvlevaSi iyo. am TvalsazrisiTac,

    mosaxleobis ganwyobebSi mniSvnelovani Zvrebi ar momxdara (ix. cxrili #34):

    cxrili #34 ! sferoebi, romlebSic respondentebi gamoTqvamen mesame

    seqtorTan TanamSromlobis survils!

    2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! bavSvTa uflebebis dacva! 28.8! 26.4

    2.! saqvelmoqmedo saqmianoba/humanitaruli daxmareba! 19.3! 20.1

    3.! qalTa uflebebis dacva! 18.5! 18.8

    5.! samewarmeo saqmianobisTvis xelSewyoba! 18.3! 21.3

    6.! ekologiuri problemebis gadawyveta! 15.5! 14.9

    7.! korufciis winaaRmdeg brZola! 14.5! 15.8

    8.! xelSewyoba sazRvargareT ganaTlebis miRebaSi! 13.8! 14

    9.! xelisuflebis qmedebebis kontroli! 9.3! 10.9

    10.! arCevnebis dros amomrCevelTa uflebebis dacva! 8.5! 6.1

    11.! demokratiuli/samoqalaqo Rirebulebebis damkvidreba! 7.5! 4.0

    12! saganmanaTleblo saqmianoba! 3.3! 0.9

    13.! religiuri umciresobebis uflebaTa dacva! 2.8! 5.2

    14.! erovnuli umciresobebis uflebebis dacva! 1.8! 3.3

    SeniSvna: mocemul kiTxvaze gacemuli pasuxebis jami 100%-s aWarbebs, vinaidan respondentebs SeeZloT

    daefiqsirebinaT erTze meti pasuxis varianti.

    sainteresoa, rom iseve, rogorc 2003 wels Catarebul kvlevaSi, respondentebis mier

    im sferoebis dasaxeleba, romlebSic isini isurvebdnen arasamTavrobo

    organizaciebTan TanamSromlobas, ar emTxveva im sferos, romelsac mosaxleoba

    mesame seqtorisTvis prioritetulad Tvlis. miuxedavad imisa, rom upirvelesi

    sazogadoebrivi “dakveTa” arasamTavrobo seqtorisTvis korufciasTan brZolaa, am

    29

  • sferoSi mesame seqtorTan TanamSromlobis msurveli SedarebiT naklebia sxva

    sferoebTan SedarebiT.

    regionebis mixedviT is sferoebi, romlebSic mosaxleoba arasamTavrobo seqtorTan

    TanamSromlobas isurvebda, ase ganawilda (ix. cxrili #35 : )

    cxrili #35

    ! sferoebi, romlebSic respondentebi gamoTqvamen mesame seqtorTan

    TanamSromlobis survils!

    Tbil

    isi

    (%)!

    kaxeT

    i

    (%)!

    Sida

    qar

    Tl

    i//

    mcxeT

    a-

    mT

    ianeT

    i

    (%)

    Qvvemo

    qar

    Tl

    i//

    samcxe-

    javaxeT

    i

    (%)

    gur

    ia//

    samegr

    el

    o

    (%)

    imer

    eT

    i

    (%)!

    aWar

    a

    (%)!

    1.! bavSvTa uflebebis dacva! 18.5! ! 15.1! ! 15.0! 16.7! 25.9!

    2.! qalTa uflebebis dacva! 13.4! 13.4! 12.3! ! ! ! 16.7!

    3.! saqvelmoqmedo

    saqmianoba//humanitaruli daxmareba!

    11.8! 20.9! ! ! 15.0! 17.6! !

    4.! samewarmeo saqmianobisaTvis

    xelSewyoba!

    ! 17.9! ! 18.8! ! 12.0! 14.8!

    5.! korufciis winaaRmdeg brZola! ! ! 12.3! ! ! 12.0! !

    6.! xelSewyoba sazRvargareT

    ganaTlebis misaRebad!

    ! ! 13.7! 14.1! ! ! !

    7.! ekologiuri problemebis

    gadawyveta!

    ! ! ! 20.3! ! ! !

    8.! xelisuflebis qmedebebis

    kontroli!

    ! ! ! ! 23.3! !

    Tanabari anazRaurebis pirobebSi mianiWebdnen Tu ara upiratesobas respondentebi

    arasamTavrobo organizacias, rogorc samuSao adgils?

    am TvalsazrisiT, respondentTa ganwyobebi mniSvnelovnad ar Secvlila. iseve,

    rogorc 2003 wels Catarebul kvlevaSi, arasamTavrobo organizaciebSi muSaobis

    dawyebas respondentebi, Tanabari anazRaurebis pirobebSic ki, amjobineben kerZo

    biznesSi, sabiujeto organizaciebSi da saxelisuflebo struqturebSi dasaqmebas (ix.

    cxrili #36):

    cxrili #36

    Tu anazRaureba iqneboda Tanabari, sad isurvebdiT muSaobis dawyebas?

    ! ! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! kerZo biznesSi! 46.6! 36.6

    2.! sabiujeto organizaciaSi! 21.8! 20.2

    3.! saxelisuflebo struqturebSi! 15.8! 15

    4.! arasamTavrobo organizaciebSi! 10.4! 8.7

    5.! politikur partiaSi! 2.6! 1.3

    6.! nebismier organizaciaSi! 0.2! 0.5

    7.! miWirs pasuxis gacema! 9.2! 15.6

    arasamTavrobo organizaciaSi dasaqmebis survili odnav ufro metia umaRlesi

    ganaTlebis mqone respondentTa Soris (11.2%), ara umaRlesi ganaTlebis mqone

    respondentebTan SedarebiT (6.9%).

    ra aris im respondentebis motivacia, romlebsac ar surT arasamTavrobo

    organizaciebTan TanamSromloba? sainteresoa, rom 2003 wlis monacemebTan

    SedarebiT, Semcirda im respondentebis ricxvi, romlebic motivaciad TviT

    arasamTavrobo organizaciebis SigniT arsebul naklovanebebs an maT mimarT

    30

  • uaryofiT ganwyobas afiqsireben. orive kvlevis monacemebi ase gamoiyureba (ix.

    cxrili #37)::

    cxrili #37 ! ratom ar gsurT arasamTavrobo organizaciebTan

    TanamSromloba?!

    2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! ar meqneba stabiluri anazRaureba/xelfasi! 15.5! 7.8

    2.! arasamTavrobo organizaciebis muSaoba araefeqturia, maTTan

    TanamSromlobiT SeuZlebelia problemebis realurad

    mogvareba!

    23.0! 18.5

    3.! arasamTavrobo organizaciebi emsaxureba kerZo pirebis

    (partiebis, organizaciebis) interesebs!

    16.8! 10.5

    4.! maqvs (minda mqondes) ukeTesi samuSao! 23.6! 18.7

    5.! arasamTavrobo organizaciebi korumpirebulia! 6.0! 3.2

    6.! xels ar miwyobs asaki! 8.6! 12.4 ! sxva mizezi: xels ar miwyobs janmrTeloba, ojaxuri pirobebis

    gamo, ar mainteresebs da a.S.!

    ! 14.3

    7.! miWirs pasuxis gacema! 18.2! 22.9

    SeniSvna: mocemul kiTxvaze gacemuli pasuxebis jami 100%-s aWarbebs, vinaidan respondentebs SeeZloT

    daefiqsirebinaT erTze meti pasuxis varianti.

    arasamTavrobo organizaciebisadmi mimarTva da mzaoba maT mxardasaWerad

    cxovrebis sxvadasxva eqstremalur situaciaSi arasamTavrobo organizaciisTvis

    mimarTvis moTxovna garkveulwilad gamoxatavs mosaxleobis azrs arasamTavrobo

    organizaciebis qmediTunarianobis Sesaxeb. rogoria arasamTavrobo struqturebisa

    da sxva institutebis “wona” im SemTxvevaSi, Tu saqme adamianis uflebebis dacvas

    exeba. 2003 wels Catarebuli kvlevis Sedegebma gamoavlina, rom arasamTavrobo

    organizaciebis “wona” adamianis uflebebis dacvis TvalsazrisiT CamorCeba

    sasamarTlos da saxalxo damcvelis gavlenas, Tumca, aRemateba parlamentis adamianis

    uflebaTa dacvis komitetis gavlenas. 2005 wels Catarebulma kvlevam gaimeora

    aRniSnuli tendencia. arasamTavrobo seqtoris poziciebi am TvalsazrisiT odnav

    ufro gamyarda da dauaxlovda saxalxo damcvelis poziciebs (ix. cxrili #38)::

    cxrili #38 ! Tu Tqveni uflebebi dairRva, vis mimarTavdiT? ! ! 2003w.

    (%)!

    2005w.

    (%)

    1.! saxalxo damcvels! 42.8! 40.2

    2.! sasamarTlos! 48.0! 44.3

    3.! parlamentis adamianis uflebaTa dacvis komitets! 20.5! 22.3

    4.! adamianis uflebebis damcvel arasamTavrobo organizaciebs! 32.1! 35.7

    5.! kriminaluri samyaros avtoritetebs! 13.3! 6.1

    6.! arcerTs! 10.0! 11.2

    7.! nacnob-megobrebs! 1.3! 1.4

    8.! saxelisuflebo partias! 1.3! 1.1

    SeniSvna: mocemul kiTxvaze gacemuli pasuxebis jami 100%-s aWarbebs, vinaidan respondentebs SeeZloT

    daefiqsirebinaT erTze meti pasuxis varianti.

    arasamTavrobo organizaciebis mimarT damokidebulebis erT-erT mniSvnelovani

    indikatoria moqalaqeTa mzaoba, ara mxolod miiRos an moiTxovos arasamTavrobo

    organizaciebisgan garkveuli daxmareba, aramed Tavad gamoavlinos sxvadasxva tipis

    aqtivoba arasamTavrobo organizaciebis mxardasaWerad. 2003 wlis Catarebulma

    kvlevam am TvalsazrisiT mosaxleobis maRali mzaoba ver gamoavlina. 2005 wels

    31

  • Catarebuli kvleva, arsebiTad, imeorebs gamovlenil tendenciebs, Tumca, aris

    gaumjobeseba erTi mimarTulebiT: im respondentTa wili, romlebic mesame seqtoris

    sxvadasxva saxiT mxardaWeraze upirobo uars acxadeben, ramdenadme Semcirda.

    miuxedavad amisa, rogorc monacemebi aCvenebs, am kategoriam jer ver gadainacvla

    aqtiur mxardamWerTa rigebSi, anu gaizarda ufro frTxili an gaukveveli poziciis

    respondentTa wili. respondentTa mzaoba 2005 wlis kvlevis Tanaxmad, saboloo

    jamSi, aseTia:

    • respondentebi yvelaze negatiurad arian ganwyobilni arasamTavrobo organizaciis mxardasaWerad saproteso aqciaSi monawileobis mimarT. yoveli

    meore respondenti acxadebs, rom ar miiRebda monawileobas am tipis aqciaSi;

    • yvelaze meti respondenti, SesaZleblobis SemTxvevaSi, arasamTavrobo seqtoris mimarT finansuri mxardaWeris survils gamoTqvams;

    • daaxloebiT yoveli mesame respondenti Tvlis, rom miiRebda monawileobas arasamTavrobo organizaciis mier mowyobil RonisZiebebSi moxalised.

    ufro detalurad monacemebi mocemulia qvemoT (ix. cxrili #39):

    cxrili #39 ! aqtivobebi! diax

    (%)!

    ara

    (%)!

    miWirs pasuxis

    gacema

    (%)

    ! ! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w.! 2003w.! 2005w.

    1.! miviRebdi monawileobas saprotesto

    aqciaSi arasamTavrobo organizaciebis

    uflebebis dasacavad, raime Zalis mxridan

    maTze zewolis SemTxvevaSi!

    32.2! 30.7! 54.8! 49.2! 13.2! 20.1

    2.! SesaZlebloba rom mqondes,

    davexmarebodi arasamTavrobo

    organizaciebs fuladi saxsrebiT!

    53.3! 51.5! 37.2! 30.4! 9.6! 18.0

    3.! miviRebdi monawileoba moxalised

    (anazRaurebis gareSe) arasamTavrobo

    organizaciis mier mowyobil

    RonisZiebebSi!

    38.3! 36.3! 48.6! 42.5! 13.1! 21.2

    * * *

    gamokiTxvam isic aCvena, rom arasamTavrobo organizaciebis mxardaWerisTvis, sxva

    jgufebTan SedarebiT, ufro met mzaobas amJRavneben umaRlesi ganaTlebis mqone, 55

    wlamde respondentebi, ufro metad regionebis didi qalaqebis macxovreblebi.

    32

  • daskvna

    sinTezuri indikatoris mniSvnelobebi mosaxleobis SerCevisTvis

    sinTezuri indikatori aigo xuTi maCveneblis safuZvelze. TiToeul maCvenebels

    mieniWa wona eqspertuli Sefasebebis safuZvelze. ganxorcielda maCvenebelTa

    maTematikuri formalizacia, ris Sedegadac TiToeuli maCvenebeli, saboloo jamSi,

    iRebs mniSvnelobas -5 -dan +5 -mde. sinTezuri indikatori warmoadgens xuTi

    maCveneblis saSualo ariTmetikuls (Sesabamisi wonebis gaTvaliswinebiT). sinTezuri

    indikatoris mniSvnelobac moTavsebulia _5-dan +5 –mde.

    I maCvenebeli:– moqalaqeTa informirebuloba arasamTavrobo organizaciebisa da maTi

    saqmianobis Sesaxeb.

    informirebuloba Sefasda kiTxvarSi mocemuli testuri SekiTxvebis safuZvelze.

    kerZod:

    kiTxvebi B3-B7 gulisxmobda arasamTavrobo organizaciebis saqmianobis Taviseburebebis aRmweri debulebebis SeTavazebas respondentebisTvis. maT unda

    ganesazRvraT, romeli saqmianoba an niSania arasamTavrobo organizaciebis

    maxasiaTebeli da romeli _ ara (am niSan-Tvisebebze zemoT ukve iyo saubari).

    kiTxvebi B10 – B16 moicavda konkretuli organizaciebis (rogorc arasamTavrobo, aseve sxva iuridiul-samarTlebrivi statusis) CamonaTvals. respondents unda

    ganesazRvra, CamonaTvalidan romeli miekuTvneba arasamTavrobo organizaciebs (am

    sakiTxzec respondentTa poziciebi zemoT iqna gaanalizebuli).

    yoveli swori pasuxisTvis respondenti iRebs +5-s, xolo yoveli araswori pasuxisTvis _

    (-5 -s).

    sworad da arasworad gacemuli pasuxebis Tanafardobis safuZvelze gamoiyo

    respondentTa sami kategoria:

    1. “informirebulebi” – am kategorias miekuTvna is respondentebi, romlebmac 12 kiTxvidan Tormetives sworad gasces pasuxi;

    2. “nawilobriv (met-naklebad) informirebulebi” – am kategorias miekuTvna is respondentebi, romlebma 12 kiTxvidan 9 an 10 kiTxvaze sworad upasuxes.

    3. “cudad informirebulebi” – am kategorias miekuTvna is respondentebi, romlebmac 12 kiTxvidan oTxs arasworad gasces pasuxi.

    SeniSvna: amgvari kategorizaciis procesSi mxedvelobaSi iqna miRebuli SemTxveviT

    sworad gacemul pasuxTa albaToba.

    saboloo jamSi, 2005 wels Catarebuli kvlevis Sedegebis safuZvelze,

    I maCvenebeli = - 3.60.

    aRsaniSnavia, rom informirebulobis maCvenebeli, 2003 welTan SedarebiT, odnav

    gauaresebulia. 2003 wels Catarebuli kvlevis Sedegad I maCvenebeli = - 2.86.

    33

  • II maCvenebeli”: moqalaqeTa darwmunebuloba imaSi, rom arasamTavrobo organizaciebi

    dadebiT rols asrulebs saqarTveloSi mimdinare procesebSi.

    aRniSnuli maCvenebeli ganisazRvra adekvatur SekiTxvebze gacemuli pasuxebis

    safuZvelze. dadebiTi pasuxi iRebs =+5 qulas; uaryofiTi – (-5)-s; gaurkveveli

    pozicia - – 0-s.

    SekiTxva A4: rogor afasebT arasamTavrobo seqtoris saqmianobas saqarTveloSi? – mocemul kiTxvaze pasuxebis qulebi Semdegnairad gadanawilda (ix. cxrili #40):

    cxrili #40 ! arasamTavrobo seqtoris saqmianobis Sefaseba! qula

    1.! dadebiTi! 5

    2.! ufro dadebiTi, vidre uaryofiTi! 2.5

    3.! ufro uaryofiTi, vidre dadebiTi! -2.5

    4.! uaryofiTi! -5

    5.! miWirs pasuxis gacema! 0

    SekiTxva C1: ramdenad axdens gavlenas arasamTavrobo seqtori saqarTveloSi mimdinare procesebze? – mocemul kiTxvaze pasuxebis qulebi analogiuri wesiT

    ganawilda (ix. cxrili #41):

    cxrili #41 ! arasamTavrobo seqtoris gavlena mimdinare procesebze! qula

    1.! mniSvnelovani! 5

    2.! met-naklebad mniSvnelovani! 2.5

    3.! mcire! -2.5

    4.! gavlenis armqone! -5

    5.! miWirs pasuxis gacema! 0

    SekiTxvebi C33 – C38: mocemuli cvladebi gulisxmobda arasamTavrobo seqtoris saqmianobis sxvadasxva aspeqtis Semfasebel dadebiT da uaryofiT debulebebs Soris

    arCevanis gakeTebas respondentis mier (es SekiTxvebi zemoT detalurad iqna

    ganxiluli).

    debulebebi exeboda:

    1. arasamTavrobo organizaciebis rolis Sefasebas qveynis demokratizaciis procesSi

    2. arasamTavrobo organizaciebis rolis Sefasebas moqalaqeTa saxelmwifos Zaladobisgan dacvis procesSi

    3. arasamTavrobo organizaciebis rolis Sefasebas korufciasTan brZolis procesSi

    4. arasamTavrobo organizaciebis rolis Sefasebas progresuli RirebulebiTi orientaciis Campoyalibebis procesSi

    5. arasamTavrobo organizaciebis mier fuladi saxsrebis miznobrivad xarjvis Sefasebas.

    2005 wels Catarebuli kvlevis safuZvelze: II maCvenebeli = 1.06

    aRniSnuli maCvenebeli gaumjobesebulia 2003 welTan SedarebiT. 2003 wels II

    maCvenebeli = =0.66.

    34

  • III maCvenebeli: moqalaqeTa darwmunebulobis xarisxi imaSi, rom arasamTavrobo

    organizaciebi sazogadoebas sasargeblo momsaxurebas awvdis.

    aRniSnuli maCvenebeli gamoiTvala D2 SekiTxvis (rogor afasebT arasamTavrobo organizaciebis mier gaweul momsaxurebas?) safuZvelze. pasuxebisTvis qulebis

    miniWebis wesi ar Secvlila (ix. cxrili #42):

    cxrili #42

    ! arasamTavrobo organizaciebis mier gaweuli momsaxurebis

    Sefaseba!

    qula

    1.! dadebiTi! 5

    2.! ufro dadebiTi, vidre uaryofiTi! 2.5

    3.! ufro uaryofiTi, vidre dadebiTi! -2.5

    4.! uaryofiTi! -5

    5.! miWirs pasuxis gacema! 0

    2005 wels Catarebuli kvlevis Sedegebis safuZvelze: III maCvenebeli = 3.10.

    aRniSnuli maCvenebliTac arasamTavrobo organizaciebis Sefaseba gaumjobesebulia:

    analogiuri maCvenebeli 2003 wlisTvis == 2.80.

    IV maCvenebeli: moqalaqeTa survili iTanamSromlon arasamTavrobo organizaciebTan.

    maCvenebeli ganisazRvra ori SekiTxvis safuZvelze:

    SekiTxva D8: “gaqvT Tu ara survili iTanamSromloT arasamTavrobo organizaciebTan?”

    im pasuxebs, romlebic gamoxatavs arasamTavrobo organizaciebTan TanamSromlobis

    survils, mieniWa 5 qula; imaT, vinc ar gamoxatavs TanamSromlobis survils _ (-5)

    qula.

    SekiTxva D11: “Tu anazRaureba iqneboda Tanabari, sad isurvebdiT muSaobas?” im pasuxebs, romlebic gamoxatavs arasamTavrobo organizaciaSi muSaobis survils,

    mieniWa 5 qula, yvela danarCen pasuxs mieniWa (-5) qula.

    2005 wels Catarebuli kvlevis Sedegebis safuZvelze: IV maCvenebeli = - 0. 03.

    aRniSnuli maCvenebeli gaumjobesebulia 2003 welTan SedarebiT = (- 0.04).

    V maCvenebeli: moqalaqeTa realuri monawileobis xarisxi arasamTavrobo

    organizaciebis saqmianobaSi.

    mocemuli maCvenebeli ganisazRvra D3 SekiTxvis safuZvelze: “giTanamSromliaT Tu ara arasamTavrobo organizaciasTan?”

    Sesabamisad, im respondentebs, visac uTanamSromlia arasamTavrobo organizaciasTan

    mieniWaT 5 qula, visac ar uTanamSromlia _ (-5) qula.

    2005 wels Catarebuli kvlevis Sedegebis safuZvelze: V maCvenebeli = - 4.21

    35

  • mocemuli maCvenebelic odnav gaumjobesebulia 2003 wlis monacemebTan SedarebiT=(-

    4.42).

    Sejamebuli da sistemuri saxiT ori kvlevis Sedegebi Semdegnairad warmogvidgeba

    (ix. cxrili #43):

    cxrili #43

    ! I

    maCvenebe

    li!

    II

    maCvenebel

    i!

    III

    maCvenebel

    i!

    IV

    maCvenebel

    i!

    V

    maCvenebel

    i!

    sinTezuri

    maCvenebe

    li ! 2003! 2005! 2003! 2005! 2003! 2005! 2003! 2005! 2003! 2005! 2003! 2005 ! -2.86! -3.60! 0.66! 1.06! 2.80! 3.10! -0.04! -0.03! -4.42! -4.21! -0.77! -0.74

    wona

    (%)!

    40! 25! 20! 10! 5!

    Sewoni

    li!

    -1.15! -1.44! 0.16! 0.26! 0.56! 0.62! -0.004! -0.003! -0.22! -0.21! -0.65! -0.77

    amrigad, rogorc cxrilidan Cans, 2005 wels Catarebulma kvlevam gamoavlina xuTi

    maCveneblidan OoTxis gaumjobesebuli maCvenebeli, rac gamovlinda kidec Seuwonavi

    saxiT ori sinTezuri indikatoris Sedarebisas (2003w.: -0.77; 2005w.: -0.74). es mianiSnebs,

    rom Seuwonavi saxiT, 2005 wlis monacemebis Tanaxmad, arasamTavrobo organizaciebis

    mimarT mosaxleobis damokidebuleba odnav gaumjobesda. Tumca, imis gamo, rom

    eqspertebma informirebulobis maCvenebels yvelaze didi mniSvneloba mianiWes,

    Sewonilma sinTezurma indikatorma, 2003 wels Catarebuli kvleviT, ukeTesi

    maCvenebeli miiRo.

    36

    moqalaqeTa darwmunebuloba imaSi, rom arasamTavrobo organizacmoqalaqeTa darwmunebulobis xarisxi imaSi, rom arasamTavrobo moqalaqeTa survili, iTanamSromlon arasamTavrobo organizacieb