Արամազդ ԱրամազդԱրամազդԱրամազդ,    Հին Հայաստանի գերագույն,    Հին Հայաստանի գերագույն

, աստված՝ երկնքի ու երկրի արարիչը , աստված՝ երկնքի ու երկրի արարիչը բոլոր աստվածների հայրը։ Նա կոչվում էր բոլոր աստվածների հայրը։ Նա կոչվում էր

« », Մեծ և արի Արամազդ որի գլխավոր« », Մեծ և արի Արամազդ որի գլխավոր սրբավայրը գտնվում էր Հին Հայաստանի սրբավայրը գտնվում էր Հին Հայաստանի

պաշտամունքային կենտրոններից պաշտամունքային կենտրոններից - մեկում՝ Անի Կամախում։ Այնտեղ էին - մեկում՝ Անի Կամախում։ Այնտեղ էին

գտնվում գտնվում    հայոց Արշակունի թագավորների    հայոց Արշակունի թագավորների

տոհմական դամբարաններն ու գանձերը։ տոհմական դամբարաններն ու գանձերը։ Համապատասխանում է Համապատասխանում է

    իրանական Ահուրամազդային և    իրանական Ահուրամազդային և  հունական Զևսին։  հունական Զևսին։

Հին հունական առասպելները իրենց Հին հունական առասպելները իրենց գերագույն աստծուն շատ զավակներ են գերագույն աստծուն շատ զավակներ են

, ընծայում։ Մինչդեռ մեր դիցաբանության , ընծայում։ Մինչդեռ մեր դիցաբանության մեջ հայտնի են մեջ հայտնի են ընդամենը ընդամենը

    Արամազդի մի որդին՝ Միհրը և երկու     Արամազդի մի որդին՝ Միհրը և երկու     դիցուհիները՝ Անահիտն ու Նանեն։     դիցուհիները՝ Անահիտն ու Նանեն։ Հեթանոսական մյուս Հեթանոսական մյուս

աստվածների ծնողները աստվածների ծնողները չեն հիշատակվում և չեն հիշատակվում և

, ենթադրվում է որ նրանք , ենթադրվում է որ նրանք էլ լինեն Արամազդի էլ լինեն Արամազդի

զավակները։ Իսկ զավակները։ Իսկ աստվածների մայրը աստվածների մայրը

կամ Արամազդի կինը կամ Արամազդի կինը բնավ չի հիշատակվում։ բնավ չի հիշատակվում։

ԱԱնահիտընահիտը  , պտղաբերության  , պտղաբերության, , արգասավորության ծննդաբերության, , արգասավորության ծննդաբերության

վաղ շրջանում՝ նաև ռազմի վաղ շրջանում՝ նաև ռազմի   աստվածուհին էր հայկական   աստվածուհին էր հայկական

,    դիցաբանությունում Արամազդի դուստրն,    դիցաբանությունում Արամազդի դուստրն ( է որոշ տվյալների համաձայն եղել է ( է որոշ տվյալների համաձայն եղել է

, ) Արամազդի կինը ոչ թե դուստրը ։ , ) Արամազդի կինը ոչ թե դուստրը ։ Անահիտի կերպարի մարմնավորումն իր Անահիտի կերպարի մարմնավորումն իր

արտացոլումն է գտել նաև այլ արտացոլումն է գտել նաև այլ , ժողովուրդների դիցարաններում , ժողովուրդների դիցարաններում մասնավորապես պարսկականում՝ մասնավորապես պարսկականում՝

,   , Անահիտային հունականում՝ Արտեմիսին,   , Անահիտային հունականում՝ Արտեմիսին , հռոմեականում՝ Դիանային , հռոմեականում՝ Դիանային

եգիպտականում՝ Նիիթին։ եգիպտականում՝ Նիիթին։

  ( 15- ) Նավասարդի սկզբին օգոստոսի ին մեծ շուքով  ( 15- ) Նավասարդի սկզբին օգոստոսի ին մեծ շուքով նշվում էր Անահիտի գլխավոր տոնը՝ կապված բերքի նշվում էր Անահիտի գլխավոր տոնը՝ կապված բերքի

հասունացման հետ։ Տոնախմբությունները վերածվում հասունացման հետ։ Տոնախմբությունները վերածվում , էին պտղաբերության տոնի որի ժամանակ բազմաթիվ , էին պտղաբերության տոնի որի ժամանակ բազմաթիվ

ուխտավորներ էին հավաքվում Անահիտին նվիրված ուխտավորներ էին հավաքվում Անահիտին նվիրված մեհյանների շուրջը։ մեհյանների շուրջը։

Ծիսակատարությունները ուղեկցվում էին Ծիսակատարությունները ուղեկցվում էին, , աղոթքներով երգերով խնջույքներով։, , աղոթքներով երգերով խնջույքներով։

Քրիստոնեության Քրիստոնեության հաստատումից հետո հաստատումից հետո

Անահիտի Անահիտի պաշտամունքը պաշտամունքը

  վերածվում է Մարիամ   վերածվում է Մարիամ Աստվածածնի պաշտ Աստվածածնի պաշտ

ամունքի։ամունքի։

Նրա անունով էր կոչվում հայկական Նրա անունով էր կոչվում հայկական 19- հեթանոսական տոմարի ամիսների րդ 19- հեթանոսական տոմարի ամիսների րդ

օրը։օրը։

Տիգրան Արզումանյան Տիգրան ԱրզումանյանԽորհրդատվությամբ՝Խորհրդատվությամբ՝

Պարոն Մարգարյան Պարոն Մարգարյան