1111

“การวเคราะหงบการเงน”

1. บทนา

ถาผบรหารของบรษทตองการจะทาใหมลคาสวนของผถอหนของกจการมมลคาสงสด ส"งท"ผบรหารตองทา กคอคนหาวาจดแขงและจดออนของบรษทอยท"ใดบาง และหาทางดาเนนการนาจดแขงและจดออนมาใชประโยชน และแกไขจดออน งบการเงนของบรษทเปนขอมลหน"งท"ผบรหารมอยในมอซ"งสามารถนามาใชตรวจสอบสขภาพทางการเงนของกจการ (Companies Financial Health) ได นอกจากใชตรวจสอบระดบความเขมแขงทางการเงนภายในบรษทแลว ยงสามารถใชเปรยบเทยบฐานะการเงนและผลการดาเนนงานกบบรษทอ"นๆ ในอตสาหกรรมเดยวกนดวย การตรวจสอบดวยการวเคราะหงบการเงนจะชวยใหผบรหารคนหาจดออน และจดแขงจากผลการดาเนนงานในเชงปรมาณไดและนาไปหากลยทธท"จะใชประโยชนและปรบปรงการดาเนนงานตอไปได ในบทนEเราจะไดเรยนรวาผบรหารและ นกลงทนจะเรยนรวธวเคราะหและประเมนฐานะการเงน และผลการดาเนนงานของกจการจากงบการเงนไดอยางไร ท EงนEไดกาหนดรายละเอยดของวตถประสงคของการศกษาในบทนEไวดงนE

• ศกษากระบวนการทางบญชในกจการ เพ"อเช"อมโยงใหเหนภาพวางบการเงนถกสรางขEนมาไดอยางไร • ศกษาลกษณะของงบดล และงบกาไรขาดทน ซ"งเปนองคประกอบหลกของงบการเงน โดยจะไดอธบาย

ใหเหนดวยวารายการท"สาคญในงบการเงนท Eง 2 ประเภทมอะไรบาง • ศกษาถงข Eนตอนและเคร"องมอตางๆ ท"ใชในการวเคราะหงบการเงน เชน การยอสวนตามแนวด"ง การ

วเคราะหแนวโนม การวเคราะหงบแสดงการเคล"อนไหวของเงนทน และการวเคราะหอตราสวนทางการเงน

2. กระบวนการทางบญชในกจการ

ในแตละวนจะมกจกรรมทางเศรษฐกจเกดขEนมากมายในกจการ เชน ขายสนคาเปนเงนสดและเงนเช"อ ส "งซEอวตถดบเขามาใชในการผลตโดยรบเครดตจากเจาหนEการคา 30 วน จายคาแรงคนงานเปนเงนสด ซEอคอมพวเตอร เขามาใชในสานกงาน กเงนระยะยาวจากธนาคารมาใชสรางโรงงานใหม หรอ เพ"มทนอก 30 ลานบาทเพ"อขยายกจการ เปนตน กจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ เหลานEจะเก"ยวของกบการไดมาและใชไปของเงนทนและทรพยากรอ"นๆ ของกจการ ระบบบญชเปนวธการนาเอารายการของกจกรรมเหลานEมาบนทกใหเปนระบบ หมวดหม และออกรายงานสรปเพ"อจะชวยวดหรอประเมนฐานะทางการเงนและผลการดาเนนงานของกจการได

รายการบญชของกจกรรมตางๆ ท"เกดขEนในธรกจ เราสามารถแบงออกไดเปน 5 หมวดใหญๆ คอ

• หมวดรายได • หมวดคาใชจาย • หมวดสนทรพย • หมวดหนEสน • หมวดทน

2222

การบนทกรายการทางบญชแตละรายการจะถกบนทกรายการในลกษณะระบบบญชค (Double entry system) ซ"งเปนวธสากลท"นยมมากท"สดในปจจบน ในวธนEเวลาบนทกรายการบญชจะมการบนทก 2 ดานเปนคทกคร Eง โดยแตละดานจะทาใหเกดการเปล"ยนแปลงบญช 1 ใน 5 หมวดตามท"ระบขางตน ตวอยางเชน ถากจการซEอรถบรรทกเขามาใชในกจการดวยเงนสด ดานหน"งจะตองบนทกวา กจการมรถยนตเขามา (หมวดสนทรพยจะมยอดเงนเพ"มขEน) สวนอกดานหน"งจะตองบนทกวา เสยเงนสดไป (หมวดสนทรพยจะมยอดเงนลดลง) หรออกตวอยางเชน ขายสนคาใหกบนาย ก. เปนเงน 10,000 บาท โดยใหเครดตกบนาย ก. 30 วน กจะตองบนทกในดานหน"งวา มรายไดเกดขEนกบกจการ 10,000 บาท (หมวดรายไดจะมยอดเงนเพ"มขEน) สวนอกดานหน"งจะตองบนทกวา เกดลกหนEการคา (นาย ก.) ขEน 10,000 บาท (หมวดสนทรพยจะมยอดเงนเพ"มขEน) ดงนEเปนตน

รายการทางบญชตางๆ เหลานEจะถกนาไปบนทกโดยผานข Eนตอนตางๆ ซ"งอธบายไดดงรปท" 4.1

รปท� 1 กระบวนการทางบญชของกจการ

จากรปท" 1 เม"อเกดรายการทางบญชขEน รายการเหลานEจะถกบนทกเกบเอาไวในระบบบญชค ซ"งการบนทก ในข Eนแรกจะเกบไวในสมดบญชท"เรยกวา สมดรายวน (Journal) ในชวงระยะเวลาท"กาหนด (อาจเปน 1 วน 1 เดอน หรอ 1 ป) รายการในสมดรายวนจะถกรวบรวมหายอดสทธในแตละหมวดบญช และนามาบนทกในสมดแยกประเภท (Ledger) หลงจากน Eนจะทาการจดแยกหมวดหมอกคร Eง เพ"อจดทารายงานท"เรยกวางบการเงน ท"มรปแบบมาตรฐานท"ใชกนท "วไปทางบญชและตามท"กฎหมายกาหนด เชน รายการในหมวดรายไดและคาใชจายกจะถกนามาจดทาเปนงบกาไรขาดทน รายการในหมวดสนทรพย หนEสน และทนจะถกนามาจดทางบดลขEน สวนงบกาไรสะสมและงบกระแสเงนสดเปนงบ ท"ตอเน"องหลงจากเกดงบกาไรขาดทนและงบดลแลว

งบกระแสเงนสด

งบกาไรขาดทน

งบดล

รายการทางบญช

ท�เกดข�น

บนทกใน

ระบบบญชค

สมดรายวน สมดแยกประเภท

3333

การบนทกบญชตามกระบวนการดงกลาวขางตนสามารถทาดวยมอ หรอใชบนทกดวยคอมพวเตอรกได ปจจบนมโปรแกรมการบนทกบญชดวยคอมพวเตอรแบบสาเรวรปจาหนายอยมากมาย ซ"งชวยลดเวลาการทางานลงไปไดมาก อยางไรกตามมขอแนะนาวาผประกอบการท"จะใชกตองไปเรยนรกอนวา โปรแกรมเหลานEมการทางานอยางไรบาง ถาเรยนรการทาบญชเบEองตนดวยมอกอนกจะเปนการด เพราะถาเขาใจหลกการแลวกจะงายขEนท"จะเรยนรโปรแกรมการบนทกบญชดวยคอมพวเตอรเหลานE และหาทางใชประโยชนในการบรหารดานอ"นไดอยางเตมท"นอกเหนอจากการออกงบการเงนเทาน Eน เชน การดยอดลกหนE สนคาคงเหลอ เพ"อตดตามหนEหรอบรหารใหมขนาดท"เหมาะสมของสนคาคงเหลอ เปนตน

3. รจกงบการเงน

งบการเงนเปนรายการทางบญชของกจการ ซ"งตองจดทาขEนอยางนอยปละ 2 คร Eง โดยมวตถประสงคเพ"อทบทวนหรอรายงานความกาวหนาท"เกดขEนระหวางชวงเวลาหน"ง รายงานนEจะแสดงเก"ยวกบฐานะการลงทน การจดหาเงนทนของกจการน Eน และผลการดาเนนงานในชวงน Eน งบการเงนยงแยกออกไปไดหลายประเภท ตามแตผเก"ยวของจะสนใจดตวเลขทางบญชในดานใด แตงบการเงนท"ทานควรรจกในเบEองตนอยางนอยม 2 งบคอ งบดล และงบกาไรขาดทน

3.1 งบดล (The Balance Sheet)

งบดลเปนงบแสดงฐานะทางการเงนของธรกจ ณ เวลาใดเวลาหน"ง ปกตแลวมกเปนวนสEนงวดบญชของธรกจน Eน ฐานะทางการเงนในท"นEแสดงไวดวยมลคาของสนทรพย หนEสน และทนของกจการ ถาวเคราะหลกลงไป เราอาจกลาวไดวางบดลอาจแบงออกไดเปน 2 สวน คอ สวนท"เปนทรพยากรท"บรษทไดจดหามาระหวางดาเนนกจการ (ซ"งหมายถงสนทรพยตางๆ) อกสวนหน"งแสดงถงแหลงของเงนทนท"ใชจดหาทรพยากรน Eน (หมายถงการกยมหรอหนEสนและสวนท"ลงทนเองหรอจากกาไร)

ดงน Eนขณะใดขณะหน"งถาตรวจสอบวากจการมทรพยากรอยเทาใด และใชเงนทนจากแหลงใดในการจดหาทรพยากรเหลานEอาจแสดงไดโดยแจงรายละเอยดตางๆ ลงในตารางขางลางนE

สนทรพย หน5สนและทน

โดยหลกการแลว ทรพยากรหรอสนทรพยท"บรษทไดมาจะตองมท"มาท"ไปวาไดมาโดยเอาเงนมาจากไหน หรอถาขายสนทรพยไป เงนเหลาน Eนจะไปอยท"ไหน เม"อเปนเชนนEผลรวมของสนทรพยจะตองเทากบผลรวมของหนEสนและทนเสมอ การเทากนนE ภาษาทางบญชเรยกวาเปนการไดดลพอด งบการเงนนEจงถกเรยกวา “งบดล”

เพ"อใหเหนภาพของรายการทางบญชท"สาคญในงบดล ลองมาดตวอยางโครงสรางของงบดลของบรษท Green Hut ซ"งเปนธรกจคาสงสนคา Gift Shop ตามตารางท" 1 ตอไปนE

4444

ตารางท� 1 งบดลของบรษท Green Hut

Green Hut Co., Ltd งบดล

สEนสด ณ วนท" 31 ธนวาคม พ.ศ. 2544

สนทรพย หนวย : บาท

สนทรพยหมนเวยน

เงนสด 200,000 ลกหนEการคา 375,000 หก สารองหนEสญ 25,000 350,000 สนคาคงเหลอ 150,000 คาใชจายลวงหนา 35,000 รวมสนทรพยหมนเวยน 735,000

สนทรพยถาวร

ท"ดน 330,000 อาคาร 315,000 หก คาเส"อมราคาสะสมของอาคาร 80,000 235,000 อปกรณ 410,000 หก คาเส"อมราคาสะสมอปกรณ 60,000 350,000 สนทรพยถาวรสทธ 915,000 สนทรพยรวม 1,650,000

5555

ตารางท� 1 (ตอ) งบดลของบรษท Green Hut

หน5สนและสวนของผถอหน

หน5สนหมนเวยน

เจาหนEการคา 150,000 ต aวเงนจายคางจาย 25,000 ภาษเงนไดคางจาย 75,000 หนEระยะยาวท"ครบกาหนดชาระใน 1 ป 50,000 รวมหนEสนหมนเวยน 300,000

หน5สนระยะยาว

เงนกระยะยาวจากธนาคาร 200,000 รวมหนEสนระยะยาว 200,000 หน5สนรวม 500,000

สวนของผถอหน

ทนจดทะเบยน (หนสามญ 40,000 หน ราคา Par หนละ 10 บาท) 400,000 กาไรสะสม 750,000 รวมสวนของผถอหน 1,150,000

รวมหน5สนและสวนของผถอหน 1,650,000

รายการบญชท"สาคญในงบดลซ"งแสดงไวในตารางท" 1 สามารถสรปและอธบายเพ"มเตมไดดงนE

สนทรพยหมนเวยน (Current Assets)

สนทรพยหมนเวยนประกอบไปดวยเงนสดและสนทรพยอ"นๆ ท"สามารถเปล"ยนเปนเงนสดไดไมยากนก และถกนามาหมนเวยนจดหาและใชอยในกจการในรอบการดาเนนงานปกตของธรกจ ซ"งไมเกน 1 ป รายการบญชท"สาคญในสนทรพยหมนเวยนท"ควรอธบายเพ"มเตม ไดแก

• เงนสด (Cash) รายการนEอาจเขยนเตมๆ ไดวา เงนสดในมอและเงนสดในธนาคาร ซ"งหมายถง เงนสดท"มอยในกจการในขณะน Eน ประกอบไปดวย เงนเหรยญ ธนบตร และรวมไปถงเงนฝากธนาคารประเภทตางๆ ซ"งสามารถเปล"ยนเปนเงนสดทนทท"ตองการ เชน บญชเงนฝากกระแสรายวน และบญชเงนฝากออมทรพย เปนตน

6666

• ลกหน5การคา (Accounts Receivable) เม"อบรษทขายสนคาแบบเงนเช"อใหกบลกคา บรษทจะยงไมไดรบชาระคาสนคาในทนท ตองบนทกบญชวาลกคายงคางชาระเงนเอาไว ซ"งถอวาเปนสนทรพยของกจการ เพราะเปนสทธของบรษทท"จะเรยกรองเอาเงนตามมลคาสนคาน Eนจากลกคา โดยปกตบรษทมกจะมการกาหนดเวลาในการใหลกคาชาระหนE เชน ภายใน 30 วนหลงจากซEอสนคา ซ"งเรยกวา ระยะเวลาในการใหสนเช"อ (Credit Term) ถาเลยกาหนดเวลานE จะถอวาลกคาชาระเงนลาชา ย"งลกคาชาระเงนชาเลยเวลาท"กาหนดไปนานเทาใด บรษทกจะมคาเสยโอกาสมากขEน เพราะตองลงทนไปในสนคาไวกอน นอกจากนEการชาระหนEลาชาของลกหนEการคา อาจทาใหบรษทขาดกระแสเงนสดหมนเวยนในการดาเนนงาน ตองไปกอหนEเพ"มเตมทาใหบรษทมภาระหนEสนและความเส"ยงทางการเงนของบรษทมระดบท"สงขEนได

• สารองหน5สญ (Allowance for Uncollectible Accounts) ในบรรดาลกคาท Eงหมดท"ซEอสนคาไปแบบเงนเช"อ ไมใชท Eง 100% ท"จะชาระหนEท Eงหมด ผประกอบการอาจพบท Eงลกคาท"ด ชาระหนEตรงเวลา และลกคาไมด ชาระลาชาบาง หรอไมชาระเลยบาง ซ"งสามารถแบงออกไดหลายเกรด ในวธปฏบตทางบญชอนญาตใหต Eงสารองเอาไวลวงหนาวาจะมลกคาจานวนหน"งท"เปนหนEเสยไมชาระหนEจนมโอกาสสญไปได เชน 3% ของยอดลกหนEการคา คาถามเกดขEนวาเราควรกาหนดเปอรเซนตท"จะต EงสารองหนEสญเทาใด วธการอาจดจากขอมลในอดต หรอปจจบนของลกหนEหารคา โดยแยกอายลกหนEการคาออกมา เชน

ระยะเวลานบจากวนท�ลกคาซ5อสนคา ยอดเงน (บาท)

1 - 30 วน 325,000 31 - 60 วน 25,000 61 - 90 วน 20,000 91 - 120 วน 5,000 121 - 180 วน 7,500

มากกวา 180 วน 17,500

ถาเรากาหนดเครดตเทอมใหลกคาไว 30 วน ลกคาท"มอายลกหนEอยใน 1-30 วน กถอวายงไมครบกาหนดชาระเงน แตถาเลยชวงนEถอวาเร"มชาระชากวากาหนดแลว ย"งนานโอกาสจะเปนหนEสญกจะย"งมาก เราอาจกาหนดวาถาอายลกหนEเกนกวา 120 วน เราจะถอวามโอกาสมากท"จะเปนหนEสญ ในกรณตวอยางนE ยอดเงนของลกหนEท"เกนกาหนดชาระมากกวา 120 วนเทากบ 25,000 บาท (7,500 + 17,500) เราอาจกาหนดยอดเงนนEใหต EงเปนสารองหนEสญกได ซ"งคดเปน 6.67% ของยอดหนEท Eงหมด ถาตวเลขเปอรเซนตนEท"ผานมาในหลายๆ ปใกลเคยงกน กอาจกาหนดใหเปนอตราการต EงสารองหนEสญของบรษทกได

• สนคาคงเหลอ (Inventory) เปนสนคาท"ซEอมาเพ"อขายใหกบลกคาและคงเหลออย ณ วนท"ปดบญชงบดลนE ไมไดหมายถงสนคาท"ซEอมาตลอดท Eงป เชน ยอดสนคาคงเหลอ 150,000 บาท หมายถงในวนท" 31 ธนวาคม 2544 (ตามตวอยางนE) มสตอกสนคาท"ตรวจนบแลวมมลคาเทากบ 150,000 บาท ยอดท"ตรวจนบนEควรจะมยอดเทากบยอดตามบญชสนคาคงเหลอซ"งคานวณไดจาก

7777

สนคาคงเหลอตนงวด ซEอสนคาระหวางงวด สนคาท"มไวเพ"อขาย สนคาท"ขายได สนคาคงเหลอปลายงวด

• คาใชจายลวงหนา (Prepaid Expenses) เปนคาใชจายท"กจการจายเงนไปกอนท"คาใชจายน EนจะเกดขEนจรง ตวอยางเชน กจการตองจายคาเบEยประกนภยรถยนตของกจการ ซ"งมกจะตองจายสาหรบบรการประกนภยไป 1 ปลวงหนา ในทางบญชตองนาคาใชจายนEมาตดเปนคาใชจายรายเดอนไปอก 12 เดอน

สนทรพยถาวร (Fixed Assets)

สนทรพยถาวรประกอบไปดวย ท"ดน อาคาร เคร"องจกรและอปกรณ สนทรพยเหลานEโดยหลกการกจะใชในการดาเนนงานของกจการเชนเดยวกบสนทรพยหมนเวยน แตมอายการใชงานนานกวา 1 ป คาอธบายโดยสงเขปของรายการตางๆ ของสนทรพยถาวรมดงนE

• ท�ดน (Land) ธรกจขนาดยอมบางประเภทซEอท"ดนเพ"อใชในกจการ เชน ไวเปนท"ต Eงของโรงงาน การลงทนในท"ดนไมควรท"กจการจะซEอไวเกงกาไร เพราะไมใชธรกจหลกของกจการ และถอวาเปนการลงทนแบบผดประเภท ท"ดนจะถกบนทกดวยราคาตนทน และไมตองตดคาเส"อมราคา

• อาคาร (Building) ประกอบไปดวยมลคากอสรางโรงงาน สานกงานของกจการ ซ"งควรมบญชยอยเพ"อแจงรายละเอยด เน"องจากสนทรพยรายการนEสามารถเส"อมสภาพได เม"อเวลาผานไปจงตองตดคาเส"อมราคา ตามตวอยางแสดงไวในตารางท" 4.1 จะเหนไดวา คาใชจายตนทนท"บนทกเร"มแรกของอาคารคอ เทากบ 315,000 บาท และท"ผานมาตดคาเส"อมราคาซ"งสะสมไปแลว 80,000 บาท ทาใหมยอดสทธคงเหลอ 235,000 บาท โดยปกตอาคารจะถกตดคาเส"อมในอตรา 5% ตอป (แสดงวาจะตดคาเส"อมราคาในเวลา 20 ป)

• อปกรณ (Equipment) คอ เคร"องจกร และอปกรณตางๆ ท Eงในโรงงานและสานกงาน ท Eงท"ใชผลตสนคาและสนบสนนการผลตสนคา สนทรพยเหลานEจะถกตดคาเส"อมราคาในระยะเวลา 5 ป หรอ 10 ป ขEนอยกบลกษณะการใชงานวาจะสกหรอเรวมากนอยแคไหน

หน5สนหมนเวยน (Current Liabilities)

หมายถง ภาระผกพนท"กจการมตอบคคลภายนอกและตองชาระคนในระยะเวลาไมเกน 1 ป รายการสาคญของหนEสนหมนเวยนไดแก

• เจาหน5การคา (Accounts Payable) เปนหนEสนระยะส Eนท"เกดจากการท"บรษทส "งซEอสนคา และไดรบเครดตเทอมจากผขาย บรษทจะตองต EงผขายเปนเจาหนEการคา และจะลางยอดหนEนEออกไปเม"อชาระหนEแกเจาหนEการคาแลว

+

8888

• ตวเงนจายคางจาย (Notes Payable) เพ"อใหมเงนทนมาใชจายในการดาเนนงาน บรษทอาจออกต aวสญญาใชเงน หรอท"เรยกวาต aวเงนจายใหแกบคคลอ"น (อาจเปนผขายสนคา ธนาคาร หรอบคคลท "วไป) แลกกบสนคาหรอเงนทนเพ"อมาใชจาย และสญญาวาจะชาระคนเงนตนและดอกเบEยเม"อครบกาหนด ขณะท"ยงไมชาระคนเงนตนบรษทจะตองต Eงใหบคคลอ"นท"ซEอต aวสญญาใชเงนของเราเปนเจาหนEต aวเงนจาย

• ภาษเงนไดคางจาย ในแตละป เม"อบรษทคานวณวาผลประกอบการมกาไรเทาใดแลว สวนหน"งของกาไร (30%) จะตองถกหกเปนภาษเงนไดและนาสงใหราชการตามท"กฎหมายกาหนด อยางไรกตามการนาสงภาษเงนไดของปน Eนมกจะนาสงในปถดไป (ภายในเดอนพฤษภาคมของปถดไป) เพราะกวาเราจะรยอดกาไรตองรอปดบญชในปน Eนกอน ซ"งจะทราบตวเลขกเปนเวลาของตนปถดไปแลว ยอดภาษท"ตองจายในปน Eนเม"อเราทราบวาตองจายจรงในปถดไป เรากตองต EงยอดเงนนEไวเปนหนEสนวา ภาษเงนไดคางจาย และจะลางออกไปเม"อชาระคาภาษนEใหกบทางราชการ

• เงนกระยะยาวท�ครบกาหนดชาระใน 1 ป ถาบรษทกเงนระยะยาวมา ซ"งใชเวลาชาระเกนกวา 1 ป (เชน 5 ป หรอ 10 ป) ภาระการผอนชาระเงนกระยะยาวในปใด จะถกโอนยอดเฉพาะปน EนมาเปนหนEสนหมนเวยน เชนจากตวอยางนE หนEเงนกระยะยาวท"ครบกาหนดชาระในป 2544 เทากบ 50,000 บาท ในขณะท"เงนกระยะยาวท Eงหมดท"ยงคางตองชาระในปอ"นๆ คงเหลอเทากบ 200,000 บาท

หน5สนระยะยาว (Long – Term Liabilities)

เปนภาระผกพนท"กจการมตอบคคลภายนอกท"เปนเจาหนE โดยภาระผกพนน Eนมอายเกนกวา 1 ป รายการท"สาคญของหนEสนระยะยาว ไดแก

• เงนกระยะยาว (Bank Loan) คอ เงนกท"บรษทกมาใชในการดาเนนงานของกจการจากธนาคาร ซ"งควรจะเปนการดาเนนงานประเภทการลงทนระยะยาว เชน การซEอเคร"องจกร สรางโรงงาน เปนตน เน"องจากการลงทนประเภทนEไมสามารถคนทนในระยะเวลาส Eนๆ เพราะการท"สนทรพยเหลานEจะสรางรายไดใหคมกบคาใชจายและชาระหนEเงนกไดตองใชเวลาเกนกวา 1 ป การกยมประเภทนEธนาคารจงมกกาหนดเง"อนไขใหทยอยผอนชาระในเวลาหลายป

สวนของผถอหน (Owners’ Equity)

ถาเงนลงทนในสนทรพยของกจการสวนหน"งมาจากหนEสนหรอการกยมจากบคคลภายนอก สวนท"เหลอ เราจะเรยกวามาจากสวนของผถอหน หรอสวนของเจาของ ซ"งเปนเงนท"ลงเปนคาหนไปในตอนเร"มแรก หรอตอนท"เพ"มทน รวมท Eงกาไรท"หามาไดจากการดาเนนงานหลงจายเงนปนผล และคาใชจายตางๆ แลว ตามตวอยางในตารางท" 4.1 นE รายการท"สาคญในสวนของผถอหน ไดแก

• ทนจดทะเบยน (Common Stock) เปนเงนคาหนสามญท"เจาของกจการหรอผรวมลงทนจายมาในตอน ต Eงกจการหรอตอนเพ"มทนหนสามญ จะทาใหผถอมสทธ kแสดงตนเปนเจาของกจการ ถาถอครองในสดสวนท"มากกจะมสทธ kออกเสยงมาก และอาจมสทธ kเขาเปนกรรมการบรหารบรษทเพ"อกาหนดทศทางการบรหารบรษทใหเปนอยางท"ตองการได ในธรกจขนาดยอมเจาของธรกจท"สรางธรกจขEนมาหรอคนในครอบครว

9999

ของเจาของธรกจน Eนมกจะเปนผ◌ถอครองหนสามญในสดสวนขางมาก จงมกจะดารงตาแหนงกรรมการบรหารของบรษทดวย หนสามญจะถกกาหนดใหมราคาพาร (Par Value) ซ"งเปนราคาท"ตราเอาไวเทาๆ กน เชน 10 บาทตอหน หรอ 100 บาทตอหน เปนตน ในตวอยางตามตารางท" 4.1 หนสามญจดทะเบยนของบรษท Green Hut มท EงสEน 40,000 หน ราคา Par หนละ 10 บาท รวมเปนเงน 400,000 บาท ในระหวางการดาเนนงานของบรษทอาจมการออกหนสามญเพ"มทนขายใหกบบคคลภายนอกเพ"อระดมทนมาขยายกจการ แตมลคาของกจการตอนนEถอวามากกวาสมยต Eงกจการใหมๆ แลว ดงน Eนหนสามญอาจถกเสนอขายในราคามากกวาราคาพาร สวนเกนนEเราจะเรยกวา สวนเกนมลคาหน ซ"งจะถกบนทกไวเปนอกรายการหน"งในสวนของผถอหนนE

• กาไรสะสม (Retained Earnings) เปนกาไรท"สะสมมาของกจการนบต Eงแตเร"มกอต Eง กาไรนEเปนกาไรสทธของกจการหลงจายเงนปนผลใหกบผถอหนแลว สวนท"เหลอจะถกยกมาท"กาไรสะสมเพ"อเกบไวเปนเงนทนใชดาเนนงานในกจการตอไป ในกรณท"บรษทมผลขาดทนโดยตลอดหรอเปนจานวนมาก อาจทาใหยอดของรายการนEเปนยอดขาดทนสะสมได

3.2 งบกาไรขาดทน (The Income Statement)

เปนงบแสดงถงผลการดาเนนงานของธรกจน Eนในชวงเวลาหน"ง เชน 6 เดอน หรอ 1 ป รายการในงบกาไรขาดทนประกอบดวย รายได ตนทนขาย คาใชจายดาเนนงาน รายไดอ"น คาใชจายอ"น และกาไรสทธ เปนตน ตวอยางของงบกาไรขาดทนอาจแสดงไดดงตารางท" 2 ตอไปนE

10101010

ตารางท� 2 งบกาไรขาดทนของบรษท Green Hut

Green Hut Co., Ltd งบกาไรขาดทน

สาหรบระยะเวลา 1 ป ส5นสด ณ วนท� 31 ธนวาคม 2544

หนวย : บาท

ขาย 1,750,000

หก สนคาสงคนและสวนลดการคา 50,000 ขายสทธ 1,700,000 ตนทนขาย สนคาคงเหลอตนงวด (1 ม.ค. 2544) 150,000 บวก ซEอสนคาระหวางงวด 1,050,000 สนคามไวเพ"อขาย 1,200,000 หก สนคาคงเหลอปลายงวด (31 ธ.ค. 2544) 200,000 ตนทนขาย 1,000,000 กาไรข Eนตน 700,000 หก คาใชจายดาเนนงาน คาใชจายในการขาย 150,000 คาใชจายในการบรหาร 100,000 รวมคาใชจายดาเนนงาน 250,000 กาไรจากการดาเนนงาน 450,000 หก ดอกเบEยจาย 20,000 กาไรกอนภาษ 430,000 หก ภาษเงนได 129,000 กาไรสทธ 301,000

รายการตางๆ ในงบการเงน อธบายพอสงเขปไดดงนE

รายไดจากการขาย (Sales Revenue)

ทกๆ คร Eงท"บรษทขายสนคาและบรการได จะถกบนทกไววามรายไดจากการขายเกดขEน อยางไรกตามรายไดจากการขายนEจะถกลดยอดลง ถามการสงคนสนคาท"ชารด และถามสวนลดทางการคาใหกบลกคา การสงเกตยอดการ

11111111

เคล"อนไหวของรายการสนคาสงคนจะมประโยชนอยางย"งตอบรษท เพราะถายอดนEสงกแสดงวาสนคาของบรษทอาจมปญหาเร"องคณภาพ ซ"งบรษทจะไดเขาไปตรวจสอบไดทนการณ รายไดจากการขายท"หกดวยยอดสนคาสงคนและสวนลดการขาย ถกเรยกวา ยอดขายสทธ โดยปกตยอดขายสทธนEควรจะมจานวนเงนสงเพยงพอท"จะครอบคลมคาใชจายท Eงหมดท"เกดขEนในกจการ จงจะมกาไรเกดขEนจากการดาเนนงาน

ตนทนขาย (Cost of Goods Sold)

หมายถงตนทนของสนคาท"ขายในงวดบญชน Eน การคานวณหามลคาของตนทนขายตองใชยอดสนคาคงเหลอตนงวด ปลายงวด และยอดซEอสนคาระหวางงวด ซ"งไดแสดงไวในตารางท" 4.2 แลว แตควรทราบไวดวยวา วธคดแบบนEเหมาะกบกรณธรกจแบบซEอมาขายไปเทาน Eน ในกรณธรกจผลตสนคา การคดตนทนขายจะตองคดตนทนการผลตกอน ซ"งจะมท Eงยอดวตถดบ คาแรงงานทางตรง และโสหยการผลต แตไมขอกลาวรายละเอยดในท"นE มลคาตนทนขายนEเม"อนาไปหกออกจากยอดขายสทธ จะทาใหไดรายการท"เรยกวา กาไรข Eนตน (Gross Profit)

คาใชจายในการดาเนนงาน (Operating Expenses)

นอกเหนอจากตนทนขายแลว กจการยงมคาใชจายหลกๆ อกเรยกวา คาใชจายในการดาเนนงาน ซ"งแบงยอยไดเปน 2 ประเภท คอ

• คาใชจายในการขาย (Selling Expenses) เปนคาใชจายท"เกดจากการใชความพยายามทางการขายและการตลาด โดยปกตถาเราตองการใหมยอดขายสงขEน คาใชจายในการขายกจะผนแปรตาม แตอตราการเพ"มควรจะเตบโตชากวายอดขายจงจะสรางกาไรได รายละเอยดของคาใชจายในการขาย เชน เงนเดอนและคาคอมมชช "นของพนกงานขาย คาโฆษณาประชาสมพนธ คาใชจายในการสงเสรมการขายอ"นๆ เปนตน

• คาใชจายในการบรหาร (Administrative Expenses) เปนคาใชจายในการดาเนนงานอ"นๆ นอกเหนอจากงานดานการขายและการตลาด เชน เงนเดอนของพนกงานในสานกงาน (ท"ไมใชพนกงานขาย) คานEาคาไฟในสานกงาน (ไมรวมโรงงาน) คาเอกสาร คาใชจายเบดเตลดตางๆ เปนตน

ดอกเบ5ยจาย (Interest Expenses)

เปนคาใชจายทางการเงนซ"งบรษทผกพนตองจายใหแกเจาหนEเงนก ไมวาจะเปนเงนกระยะส Eน หรอเงนกระยะยาวกตาม คาใชจายนEถอวาเปนภาระของบรษทท"จะหลกเล"ยงไมได ไมวาบรษทจะมผลกาไรหรอขาดทนกตาม

ภาษเงนได

ธรกจขนาดยอมท"เปนนตบคคลมหนาท"ตองเสยภาษเงนไดจากกาไรของการประกอบธรกจใหแกภาครฐบาล เพ"อนาเงนน Eนไปใชจายพฒนาประเทศตอไป เม"อครบรอบระยะเวลาบญช บรษทจะสรปรายไดและหกคาใชจายตางๆ ออกจนเหลอกาไรกอนหกภาษเพ"อเอามาเปนฐานในการคดภาษเงนได ซ"งอตราปกตจะคดท" 30% ของกาไรกอนหกภาษ เม"อนาภาษรายไดนEหกออกจากกาไรกอนภาษกจะไดกาไรสทธ ซ"งเปนยอดเงนบรรทดสดทายของงบกาไรขาดทน กาไรสทธนEหลงจากหกเงนปนผลจายแลว กจะคงเหลอปดเขาไวในกาไรสะสม เพ"อใชดาเนนงานหรอลงทนในกจการตอไป

12121212

4. การวเคราะหงบการเงน

การท"จะวเคราะหงบการเงน กจการควรมงบการเงนอยางนอย 2 ปขEนไป เพ"อท"จะไดเปรยบเทยบและดแนวโนมการเปล"ยนแปลง เม"อรวบรวมขอมลงบการเงนมาไดแลวกสามารถจะเร"มวเคราะหงบการเงนไดโดยมข EนตอนดงตอไปนE

• จดวางขอมลรายงานงบการเงนในงบการเงนของปตางๆ ใหอยในรปแบบเดยวกน เพ"องายตอการวเคราะหและเปรยบเทยบ

• เลอกเคร"องมอท"จะใชวเคราะห ซ"งไดแก - การยอสวนตามแนวด"ง (Common – size Analysis) - การวเคราะหแนวโนม (Trend Analysis) - การวเคราะหงบแสดงการเคล"อนไหวของเงนทน (Fund Flow Analysis) - การวเคราะหอตราสวนทางการเงน (Ratio Analysis)

• การอานและแปลความ • การจดทารายงานและการใชประโยชน

4.1 รจกเคร�องมอท�ใชในการวเคราะหงบการเงน

4.1.1 การยอสวนตามแนวด�ง (Common Size Analysis)

เปนการแปลงคาตวเลขของรายการตางๆ ใหอยในรปเปอรเซนตของรายการสาคญในงบการเงน ท"ตองทากเพราะการดเปนตวเลขเมดเงนทาใหเราเปรยบเทยบยากวาในนEเทยบกบปท"แลวโครงสรางทางการเงนในงบดล หรอโครงสรางการทากาไรในงบกาไรขาดทนเปล"ยนแปลงไปหรอไม

วธการทา Common - size อาจสรปไดดงนE

• ในงบดล รายการตางๆ จะคดเปนเปอรเซนต เม"อเทยบกบสนทรพยรวม หรอเทยบกบหนEสนและสวนของผถอหน

งบดล

สนทรพย 100% หนEสนและทน 100%

13131313

• ในงบกาไรขาดทน รายการตางๆ จะคดเปนเปอรเซนตเม"อเทยบกบยอดขาย

งบกาไรขาดทน

ขาย 100% คาใชจาย กาไร

วธใชและอาน Common – size ของงบดล

• ดานสนทรพย สนทรพยหลกไดแกอะไร (สนทรพยหมนเวยน หรอสนทรพยถาวร) มสดสวน (%) เทาใด ลกษณะสดสวนดงกลาวเราคดวาเปนปกตหรอไม เพราะเหตใด และถามสดสวนนEเปรยบเทยบกนหลายๆ ป มความแตกตางกนหรอไม เพราะเหตใด นอกจากนEยงอาจเจาะลกดตอไปไดวา รายการใดในสนทรพยหมนเวยน หรอสนทรพยถาวรท"เปนรายการสาคญ และสดสวน (%) ของรายการเหลานEเม"อเทยบกบสนทรพยรวม เราคดวามรายการใดท"ผดปกตไปมากบางหรอไมเพราะเหตใด

• ดานหน5สนและทน จะพจารณาวา… - โครงสรางการจดหาเงนทนของบรษทมาจากการกยม หรอจากเงนทนภายใน (กาไร และทนจด

ทะเบยน) และมสดสวนเทาใด - สดสวนการกยมเนนไปในระยะส Eนเพ"อใชหมนเวยนในการดาเนนงานหรอเนนไปในระยะยาวเพ"อ

การลงทน - สดสวนของหนEสนหมนเวยนเม"อเทยบกบสนทรพยหมนเวยนมความสมพนธกนอยางไร

4.1.2 การวเคราะหแนวโนม (Trend Analysis)

การวเคราะหแนวโนมเปนการวเคราะหตามแนวนอน วตถประสงคกเพ"อทาใหเหนการเจรญเตบหรออตราการเพ"ม การลดของรายการท"เราสนใจ วธการคานวณเราอาจดการเปล"ยนแปลงเทยบกนปตอป หรอใชเปนหน"งเปนปฐาน แลวดวาในปอ"นๆ เปล"ยนแปลงเม"อเทยบกบปฐาน เปนตน ในท"นEจะลองนาเสนอวธการคานวณแบบปฐาน ดงวธการและตวอยางตอไปนE

วธการคานวณ Trend แบบปฐาน

ปท" 1 ปท" 2 ปท" 3 ปท" 4 ปท" 5 ปท" 6

รายการในงบดล หรอ

งบกาไรขาดทน

ปฐาน = 100

แตละปเปนก � % ของปฐาน

14141414

ตวอยาง

2540 2541 2542 2543 2544 ขาย ตนทนขาย คาใชจายและบรหาร กาไรจากการดาเนนงาน กาไรสทธ

100 100 100 100 100

105 104 109 102 105

106 105 113 98 97

148 144 173 123 117

165 161 194 133 170

วธใชและอาน Trend Analysis

• ไมจาเปนตองทาการวเคราะหท Eงงบเหมอน Common – size เลอกเฉพาะรายการท"สนใจ เชน - กรณสงสยวาทาไมกาไรนอย อาจนารายการขายและคาใชจายมาทา Trend เปรยบเทยบ - กรณสงสยวาสนทรพยท"มอย ถกใชงานทาใหเกดรายได ไดมากนอยเพยงใด การเตบโตของขาย

กบสนทรพยถาวร สนทรพยหมนเวยนและสนทรพยรวมมาเปรยบเทยบ • การอาน Trend ควรทาหลงจากอาน Common – size แลว เหนปญหาเปนจดๆ ซ"งเราสงสยอยแลว

จง ดงรายการท"สงสยมาวเคราะหดวย Trend เพ"อยนยนวาเปนปญหาจรง เชนถาทา Common – size แลวเราพบวา สดสวนของตนทนขายเทยบกบยอดขายสงมาก ในขณะท"บรษทยงเพ"มยอดขายไดสง ทาไมจงยงทากาไรข EนตนไดไมมากขEน เราอาจเร"มสงสยประสทธภาพในการควบคมตนทน อยางนEเราอาจนา Trend ของยอดขายกบตนทนขายมาเปรยบเทยบกน วาอตราการเพ"มของตนทนขายเรวกวายอดขายหรอไม

4.1.3 การวเคราะหงบแสดงการเคล�อนไหวของเงนทน (Fund Flow Analysis)

เทคนคการวเคราะหโดยใชงบแสดงการเคล"อนไหวของเงนทน (Fund Flow) นEเปนการดวาในปหน"งๆ บรษทจดหาเงนทนมาจากท"ใด และใชไปในท"ใดบาง เทาใด Fund Flow มช"อเรยกหลายอยาง เชน งบแสดงแหลงท"มาและใชไปของเงนทน (Sources and Uses of Fund Statement) หรอ งบกระแสเงนสด (Statement of Cash Flow) ปจจบนสวนใหญจะนยมเรยกวา งบกระแสเงนสดซ"งถอวาเปนองคประกอบหน"งของงบการเงนท"บรษทควรจะจดทาขEนมา การจดทางบกระแสเงนสดหรอ Fund Flow นEมวธการจดทาท"คอนขางยงยากอยบางสาหรบผท"ไมมพEนฐานทางบญชมากอน อยางไรกตามเน"องจากงบนEเปนเคร"องมอท"สาคญในการวเคราะหงบการเงนกจะขอสรปโดยยอใหทราบ เพ"อใหทานพอจะเหนภาพ อานและวเคราะหได

15151515

โครงสรางของงบกระแสเงนสด

งบกระแสเงนสด

2544

1. กระแสเงนสดจากการดาเนนงาน กาไรสทธ บวก คาเส"อมราคา บวก รายการสนทรพยหมนเวยน (ยกเวนเงนสด) ท"เปล"ยนแปลงลดลง

บวก รายการหน5สนหมนเวยนท�เปล�ยนแปลงเพ�มข5น

หก รายการสนทรพยหมนเวยน (ยกเวนเงนสด) ท"เปล"ยนแปลงเพ"มขEน หก รายการหนEสนหมนเวยนท"เปล"ยนแปลงลดลง กระแสเงนสดสทธจากการดาเนนงาน 2. กระแสเงนสดจากการลงทน บวก รายการสนทรพยถาวรหรอสนทรพยอ"นลดลง หก รายการสนทรพยถาวรหรอสนทรพยอ"นเพ"มขEน กระแสเงนสดสทธจากการลงทน 3. กระแสเงนสดจากการจดหาเงนทน บวก รายการหนEสนระยะยาวเพ"ม , ทนจดทะเบยนเพ"ม หก รายการหนEสนระยะยาวลดลง หก เงนปนผลจาย กระแสเงนสดสทธจากการจดหาเงนทน (1) + (2) + (3) เงนสดท"เพ"มขEน (หรอลดลง) ประจางวด บวก เงนสดคงเหลอตนงวด บวก เงนสดคงเหลอปลายงวด

16161616

จากโครงสรางของงบกระแสเงนสดท"แสดงไวขางตนนE จะเหนไดวางบนEทาใหเราเหนวากจการไดเงนทนมาจากทางใด และใชไปในทางใด โดยการไดมาและใชเงนนEแบงไดออกมาจาก 3กจกรรม คอกจกรรมการดาเนนงาน การลงทน และการจดหาเงนทน

วธการจดทางบกระแสเงนสด (สมมตสาหรบป 2544) มเง"อนไข ดงนE

1) ตองมงบดลอยางนอย 2 ป คองบดลป 2544 และป 2543 และตองมงบกาไรขาดทน 1 ป คอ งบของป 2544

2) นางบดล 2 ป มาลบกน (เอาป 2544 ต Eง ลบดวย ป 2543) รายการตางๆ ในงบดลท"เปล"ยนแปลง (ยกเวนกาไรสะสม) จะบอกถงแหลงท"มาและใชไปของเงนทนของบรษท

3) กาหนดแหลงท"มาและใชไปของเงนทน

• กระแสเงนสดจากการดาเนนงาน พจารณาจากแหลงของเงนทนจากผลประกอบการกอนคอ กาไรสทธประจางวด (ของป 2544) และบวกคาเส"อมราคาในปน Eนกลบเขาไป เพ"อใหเปนกาไรท"เปนเงนสด ผประกอบการควรทราบวา กาไรเงนสดนEเปนแหลงท"มาของเงนทนซ"งเกดจากการออกแรงทามาหาไดของกจการ เงนทนนEถอวาบรษทจะเอาไปใชลงทน / ชาระหนEระยะส Eน หรอระยะยาวกไดเพราะมกจะไมมภาระผกพน

นอกจากเงนทนท"ไดมาจากกาไรแลว แหลงเงนทนจากการดาเนนงานจะไดจากรายการของสนทรพยหมนเวยนท"ลดลง (ใหคดวาการลดลงของสนทรพยถาวร เปรยบเสมอนหน"งการขายสนทรพยออกไป แลวไดเงนเขามาในกจการจงถอวาเปนแหลงท"มาของเงนทน) หรออาจไดมาจากการเพ"มขEนของหนEสนหมนเวยน อน"งถาสนทรพยหมนเวยนเพ"มขEนและหนEสนหมนเวยนลดลงใหถอวาเปนแหลงท"ใชไปของเงนทน เม"อบวกลบรายการท Eงท"เปนแหลงท"มาและใชไปของเงนทนแลว ผลสทธเราจะเรยกวา กระแสเงนสดสทธจากการดาเนนงาน

• กระแสเงนสดจากการลงทน ถารายการในสนทรพยถาวรและสนทรพยอ"นเปล"ยนแปลงเพ"มขEน จะถอวาเปนการใชไปของเงนทนท"เก"ยวกบการลงทน (เพราะการลงทนหมายถงการไดมาหรอใชเงนทนแบบระยะยาว สวนถารายการในสนทรพยถาวรและสนทรพยอ"นเปล"ยนแปลงลดลง กจะถอวาเปนการไดมาของเงนทนประเภทระยะยาว ผลสทธของท Eง 2 ดานจะทาใหไดกระแสเงนสดสทธจากการลงทน (ถายอดตดลบแสดงวาแหลงท"ใชไปของเงนทนมากกวาแหลงท"มาของเงนทน)

• กระแสเงนสดจากการจดหาเงนทน เปนการจดหาเงนทนจากแหลงระยะยาว ซ"งอาจไดจากการเพ"มขEนของหนEระยะยาว และทนจดทะเบยน แตตองหกดวยรายการท"เปนดานตรงขามกน เชน การลดลงของหนEระยะยาว และการจายเงนปนผล ยอดสทธเราจะเรยกวา กระแสเงนสดสทธจากการจดหาเงนทน

การเคล"อนไหวของกระแสเงนสดท Eง 3 ประเภท จะสะทอนถงพฤตกรรมการไดมาและใชไปของเงนทนของกจการ ซ"งเราอาจนาเอาพฤตกรรมตางๆ เหลานEมาวเคราะหวาไปกระทบในทางบวกหรอลบตอฐานะการเงนและ ผลการดาเนนงานของกจการได

17171717

การอานและใชประโยชนจากกระแสเงนสด

• เร"มตนดวา เงนลงทนในสนทรพยถาวร ซ"งอยในกลมกระแสเงนสดจากการลงทน มขนาดเทาใด ใหเร"มคดกอนวา การลงทนในกลมนEถอวาเปนการลงทนแบบระยะยาว เพราะสนทรพยถาวรมอายการใชงานนานกวา 1 ป จงสามารถชวยสรางรายไดใหเกดขEนไดในระยะยาว ดงน Eนเพ"อใหจดหาเงนทนไดถกประเภทกควรจดหาเงนทนแบบระยะยาวมาสนบสนนเชนกน ลองดตอวาในงบกระแสเงนสดนEอะไรท"เปนแหลงเงนทนระยะยาวบาง กลมแรกสามารถจดหามาไดจากกระแสเงนสดจากการจดหาเงนทน (กลมท" 3 ดในงบกระแสเงนสด) ถาดมลคาเงนแลววา เอาเงนทนจากกลมนEไมพอ กไปดงมาจากกาไรเงนสด (กาไรสทธบวกคาเส"อมราคา) ซ"งสามารถนามาใชในระยะยาวได ดงน Eนเขยนไดวา

เงนลงทนเพ"มในสนทรพยถาวร = เงนทนท"ไดจากการจดหาแบบระยะยาว + กาไรบางสวนจากการดาเนนงาน ……(1)

• พจารณาวา การใชเงนทนหมนเวยนในการดาเนนงานมลกษณะอยางไร โดยดจากกลมรายการท" 1 กาหนดความสมพนธดงนE

เงนลงทนเพ"มในเงนทนหมนเวยน = เงนทนท"จดหามาเพ"อใชหมนเวยน

การเพ"มขEนในสนทรพยหมนเวยน + การลดลงของหนEสนหมนเวยน = การลดลงของสนทรพยหมนเวยน

+ การเพ"มขEนของหนEสนหมนเวยน + กาไรบางสวนจากการดาเนนงาน .......(2)

ถาเงนลงทนเพ"มในสนทรพยถาวร ตามสมการ (1) ทาไดลงตวกหมายถง การใชเงนทนระยะยาวของบรษททาไดถกประเภทแลว แตถารวมกาไรท"เปนเงนสดในการดาเนนงาน กบเงนทนระยะยาวอ"นๆ แลวยงไมครอบคลมเงนลงทนเพ"มในสนทรพยถาวร แสดงวามการนาเงนทนระยะส Eนมาชวยลงทนดวยจงจะเพยงพอ อยางนEจะไปกระทบตอเงนทนหมนเวยนในระยะส Eน ซ"งจะสงผลตอเน"องยงสภาพคลองของกจการในอนาคต

ในลาดบตอมาเราจะด เงนทนหมนเวยนในสมการ (2) วา จดหามาไดพอดกบท"ใชไปหรอไม ถาไมพอสามารถจะนากาไรบางสวนท"เหลอมาใชได ถาพบวาเงนหมนเวยนท"จดหามามากกวาท"ใชไปเปนจานวนมากและพสจนไดวาเอาไปใชลงทนในสนทรพยถาวร อยางนEถอวาเปนการใชเงนทนผดประเภท กจการท"มลกษณะใชเงนแบบนE มกจะถกพบวามการเพ"มขEนของหนEสนหมนเวยน เรวกวาสนทรพยหมนเวยน ซ"งจะทาใหความสามารถในการชาระหนEแกเจาหนEระยะส Eนแยตามไปดวย

18181818

4.1.4 การวเคราะหอตราสวนทางการเงน (Financial Ratios)

แมวาการวเคราะห Fund Flow หรองบกระแสเงนสด จะทาใหเหนท"มาของปญหาทางการเงนไดชดเจนขEน แตถามเคร"องมอ Financial Ratios ไปวเคราะหประกอบดวย จะทาใหการสรปปญหาทาไดกระชบ แบงเปนกลม และหวขอไดงายขEน เชน

• หวขอเก"ยวกบความสามารถชาระหนEระยะส Eนของกจการ • หวขอเก"ยวกบความสามารถในการบรหารสนทรพยของกจการเพ"อกอใหเกดรายได • หวขอเก"ยวกบภาระหนEสน และความเส"ยงทางการเงนของกจการ • หวขอเก"ยวกบความสามารถในการทากาไรของกจการ

การตอบคาถามเหลานEสามารถใช Financial Ratios เขามาชวย แตตองจาไวเสมอวาจะแปลความ Ratios เหลานEไดตองใชเคร"องมอ Common – size, Trend และ Fund Flow เปนกอนจงจะทาใหการแปลความทาไดอยางถกตอง

ประเภทของ Financial Ratios สรปไดดงนE

• อตราสวนท�วดสภาพคลอง (Liquidity) หรอ ความสามารถในการชาระหน5ระยะส 5น (Short – term solvency)

Current Ratio = นเวยนหน� สนหม

มนเวยนสนทรพยห

Quick Ratio = นเวยนหน� สนหม

ลอสนคาคงเหมนเวยนสนทรพยห −

จานวนวนหมนเวยนของลกหนE = ขายเช�อลกหน�

× 360

จานวนวนหมนเวยนของสนคาคงเหลอ = ตนทนขาย

ลอสนคาคงเห × 360

ทาไมอตราสวนทางการเงนท Eง 4 ขางตนนE จงวดสภาพคลองได สภาพคลองหมายถงความสามารถใน

การชาระหนEระยะส Eน ถาความสามารถในการชาระหนEระยะส Eนสง กจะสรปวาสภาพคลองสงดวย Current Ratio สามารถบอกถงระดบความสามารถในการชาระหนEระยะส Eนเพราะ ถาสนทรพยหมนเวยน สามารถครอบคลมหนEสนหมนเวยนไดพอด (1 : 1) กแสดงวาเจาหนEระยะส Eน (คอ หนEสนหมนเวยน) ไดรบการคมครองพอด ย"ง Current Ratio ย"งสงมากกวา 1 เทาใด เจาหนEระยะส Eนกจะย"งไดรบความปลอดภยมากเทาน Eน ผประกอบการควรทราบวา เวลาไปขอสนเช"อทางการคา จากเจาหนEการคาเปนจานวนเงนมากๆ เจาหนEการคามกจะขอดงบการเงนของกจการทาน และแนนอนท"เขาตองดกคอ Current Ratio วาสงแคไหน จะทาใหเขาปลอดภยหรอไม อยางไรกตามไมไดหมายความวาควรจะปลอยให Current Ratio สงโดยไมมขดจากดเพราะสภาพคลองท"สงเกนไปจะทาใหลดความสามารถในการทา

19191919

กาไรลง เชน ถาถอเงนสดท"เปนสนทรพยหมนเวยนไวมากๆ แมจะมสภาพคลองสงแต เงนสดกไมไดกอใหเกดผลตอบแทนแตอยางใด การหาจดท"กจการจะมสภาพคลองท"เหมาะสมไมมกฎเกณฑท"ตายตว ขEนกบวจารณญาณของผประกอบการแตละคน

สวนการนาเอา Quick Ratio มาพจารณาสภาพคลองดวย กเพราะอยากจะรวา ในสนทรพยหมนเวยนท"มอยท EงหมดนE ถาหกสนคาคงเหลอ ซ"งถอวาเปนสภาพคลองนอยท"สดออกไปแลว เจาหนEระยะส Eนจะไดรบความคมครองแคไหน มขอควรระวงไววาจะพบวา Quick Ratio อยในระดบต"า กอยางเพ"งตดสนวากจการมปญหาสภาพคลอง เพราะถาสนคาคงเหลอของทานยงขายไดอยางคลองตวเปนท"ตองการของตลาด สภาพคลองของทานกยงไมนาจะมปญหา

การนาเอาจานวนวนหมนเวยน ของลกหนEการคาและสนคาคงเหลอ มารวมพจารณาสภาพคลองกเพราะวาท"เราบอกวา Current Ratio มากกวา 1 แสดงวา เจาหนEระยะส Eนไดรบการคมครองเตมท"น Eน เราจะยงบอกวากจการมสภาพคลองดไมได จนกวาเราจะยนยนวา สนทรพยหมนเวยนท"เปนตวเศษใน Current Ratio น Eน มคณภาพด ซ"งเราเลอกดรายการสนทรพยหมนเวยนท"สาคญ ไดแกลกหนEการคา และสนคาคงเหลอมาพจารณาวากจการเราบรหาร 2 รายการนEไดดเพยงใด ในสวนจานวนวนหมนเวยนของลกหนEน Eน ถามระดบลดลง และต"ากวาระยะเวลาท"เราใหเครดตเทอมแกลกคา กจะถอวาเราบรหารลกหนEไดดเพราะมระยะเวลาเกบหนEเฉล"ยลดลง สวนของสนคาคงเหลอกเชนกน การมระยะเวลาท"หมนเวยนลดลง หมายถง การขายสนคาเปนไปอยางคลองตว ระยะเวลาท"นาสนคามาเกบในคลงสนคาจนขายออกไปไดสามารถทาไดโดยใชเวลานอยลงดงนEเปนตน

• อตราสวนวดประสทธภาพการบรหารสนทรพย (Asset Management Efficiency)

Fixed Asset Turnover = าวรสนทรพยถ

ขาย

Total Asset Turnover = วมสนทรพยร

ขาย

ถาผประกอบการตองการวดวากจการของทานใชสนทรพยในการสรางรายได ไดอยางมประสทธภาพ

เพยงใด ทานอาจใช 2 Ratios ขางตนนEเปนตวตรวจสอบได Total Asset Turnover ใชวดวา สนทรพยรวมท Eงหมดของกจการสามารถนามาใชสรางยอดขายไดก"เทา ถาอตราสวนนEย"งสงกย"งแสดงถงความมประสทธภาพในการใชสนทรพยสาหรบ Fixed Asset Turnover ถกสรางขEนมาเพ"อตรวจสอบวาประสทธภาพในการใชสนทรพยถาวรในการสรางรายไดเปนอยางไรเหมอนกน Total Asset Turnover แตแยกดเฉพาะสนทรพยถาวร ท"เปนเชนนE เพราะในกจการบางประเภทเชนกจการท"ผลตสนคา ตองลงทนในอาคาร โรงงาน เคร"องจกรเปนจานวนมาก บรรดาสนทรพยถาวรเหลานEใชเปนหลกในการสรางหรอผลตสนคาขEนมา จงอยากรวาประสทธภาพการใชสนทรพยเหลานEในการสรางรายไดเปนอยางไร

20202020

• อตราสวนวดภาระหน5 สน (Leverage) และความสามารถในการชาระคาใชจายทางการเงน (Coverage)

Debt Ratio = วมสนทรพยร

หน� สนรวม

Debt to Equity Ratio = ถอหนสวนของผ

หน� สนรวม

Times Interest Earned = ายดอกเบ�ยจ

ดาเนนงานกาไรจากการ

ใน 2 อตราสวนแรกเปนการวดดวากจการมภาระหนEสนสงเพยงใด ถา Debt Ratio มระดบท"สงหมายถง การลงทนในสนทรพยของกจการสวนใหญจดหาเงนมาจากการก การกมาสะทอนถงภาระผกพนท"จะตองจายใหแกเจาหนEในอนาคตจะมมากขEน ถาปจจบนกจการมแผนจะกอก เจาหนEตางๆ ดระดบ Debt ratio แลวกจะตองคดหนกวาถาทานเพ"มภาระผกพนแลวทานจะมความสามารถจายคนหรอไม ถาการทากาไรของกจการทานไมดดวยแลว โอกาสท"จะไดเงนกเพ"มจะเปนไปไดนอยมาก สาหรบ Debt – to – Equity Ratio กมความหมายไปในทางเดยวกบ Debt Ratio เพราะถาทานกมาก แสดงวาทานใชเงนทนของทานจากสวนของผถอหนนอย อตราสวนนEกจะสง และสะทอนถงภาระหนEสนท"สงเชนกน

สวนใน Ratio ท"เรยกวา Times Interest Earned เปนการวดวาบรษทมความสามารถในการจาย คาใชจายทางการเงนเชนดอกเบEยจาย ซ"งเปนภาระผกพนท"บรษทตองจายเชนกนนอกเหนอจากเงนตน จากสตรท"เหน ถาอตราสวนนEย"งสงเกนกวา 1 เทาใด แสดงวากจการมกาไรจากการดาเนนงานมากพอท"จะจายดอกเบEยไดมาก ซ"งจะทาใหเจาหนEมความอนใจไดมากขEน

• อตราสวนวดความสามารถในการทากาไร (Profitability)

Gross Profit Margin = 100ขาย

นกาไรข�นต×

Operating Profit Margin = 100ขาย

ดาเนนงานกาไรจากการ×

Net Profit Margin = 100ขาย

กาไรสทธ×

Return on Assets (ROA) = 100วมสนทรพยร

กาไรสทธ×

21212121

Return on Equity (ROE) = 100ถอหนสวนของผ

กาไรสทธ×

อตราสวนทางการเงนในกลมนE เปนการวดความสามารถในการทากาไร ซ"งถามขอมลหลายๆ ปเปรยบเทยบกนจะทาใหเหนวา กจการไดปรบปรงขดความสามารถในการทากาไรดขEนหรอเลวลง เชน ตวเลขยอดขายเพ"มขEนมาก แตทาไม Gross Profit Margin ไมเพ"มขEนดวย ผประกอบการจะตองเขาไปหาสาเหตวา การบรหารตนทนผลต ตนทนขาย เปนไปอยางมประสทธภาพหรอไม เพราะถายอดขายเพ"มขEน แตตนทนขายเพ"มขEนในอตราท"เรวกวา อาจเปนไปไดวาไมมการควบคมตนทนไดดพอ ซ"งอาจเปนเพราะซEอวตถดบหรอสนคามาแพง หรอเกดคาใชจายร "วไหล ในข Eนตอนการผลต เปนตน

สาหรบ Operating Profit Margin และ Net Profit Margin กเชนกน เปนการตรวจสอบความสามารถ ในการทากาไรในจดอ"นๆ แลวกระบวนการผลต เชน คาใชจายสาหรบการตลาด การขายและบรหาร ถาไมมการควบคมใหดกจะมผลตอกาไรจากการดาเนนงาน และกาไรสทธ เปนตน

สวน ROA เปนการวดวา สนทรพยรวมของกจการกอใหเกดกาไรไดมากนอยแคไหน บางคร Eงแมวา Total Asset Turnover จะสงคอใชสนทรพยกอใหเกดยอดขายไดด แตถาไมควบคมคาใชจายใหดแลวกาไรท"จะไดจากการใชสนทรพยนEกจะนอยไปดวย Ratio สดทายคอ ROE เปนการวดวาเงนลงทนท"ผถอหนลงไปเอาไปสรางกาไรใหกบกจการเทาใด ถา ROE สง กสะทอนวา กจการไดใชเงนทนของผถอหนอยางคมคา ผถอหนกจะพอใจเพราะมโอกาสจะไดเงนปนผลตอบแทนกลบมามาก โดยปกตระดบ ROE จะสงหรอต"าจะเปนไปในทศทางเดยวกนกบ ROA

ในภาพรวมท Eงหมดของกลม Profitability Ratios นE อตราสวนท"สงขEนของกลมนE หมายถง ความสามารถในการทากาไรของกจการจะสงขEน

4.2 การอาน วเคราะห และเขยนรายงาน

หลงจากท"ทานไดเรยนรถงเคร"องมอท"ใชในการวเคราะหงบการเงนแลว ข Eนตอนตอไปกคอการนางบการเงน มาจดใหอยในลกษณะท"พรอมจะทาการวเคราะหพรอมกบคานวณรายการตางๆ โดยใชเคร"องมอท"อธบายไปแลวในหวขอ 4.4 ถดจากน Eนกเร"มการอาน วเคราะห และเขยนรายงานขEน ในกระบวนการเขยนรายงานเปนข Eนตอนท"ยาก เน"องจากจะตองดงประเดนสาคญท"เปนจดออนและจดแขงของผลการดาเนนงานและฐานะการเงนของกจการออกมาใหเหนเทาน Eน การเขยนรายงานวเคราะหงบการเงนจงตองเร"มตนจากการอานงบท Eงหมดกอน ใหเหนท Eงสวนท"สาคญและไมสาคญ หลงจากน Eนจงวเคราะหวาสวนท"สาคญน Eนกระทบตอกจการในทางบวกและลบอยางไร ในดานตางๆ ผลการวเคราะห ในสวนนEจะชEใหเหนวาฐานะการเงนและผลการดาเนนงานของกจการอยในเกณฑดเพยงใด ในหวขอนEจะไดลองยกตวอยางงบการเงนของบรษทขอนแกนเกรกไกร จากด ซ"งทาธรกจซEอมาขายไป เพ"อเปนกรณศกษาในการอาน วเคราะห และเขยนรายงานวเคราะหงบการเงน โดยมขอมลของงบการเงนดงตอไปนE

22222222

บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด งบดล

ณ วนท� 31 ธนวาคม

หนวย : พนบาท

สนทรพย 2544 2545 สนทรพยหมนเวยน เงนสด 2,382 4,061 หลกทรพยในความตองการของตลาด 8,004 5,272 ลกหนEการคา 8,350 8,960 สนคาคงเหลอ 36,769 47,041 คาใชจายจายลวงหนา 859 512 รวมสนทรพยหมนเวยน 56,264 65,846 สนทรพยถาวร ท"ดน 811 811 อาคาร 11,928 18,273 เคร"องจกรและอปกรณ 13,768 21,523

26,507 40,607 หก คาเส"อมราคาสะสม 7,530 11,528 สนทรพยถาวรสทธ 18,977 29,079 สนทรพยอ�น 668 373 สนทรพยรวม 75,909 95,298 หน5สนและสวนของผถอหน หน5สนหมนเวยน เจาหนEการคา 7,591 14,294 ต aวเงนจาย 6,012 5,614 เงนกระยะยาวท"ถงกาหนดชาระใน 1 ป 1,516 1,884 คาใชจายคางจาย 5,313 5,669 รวมหนEสนหมนเวยน 20,432 27,461 หน5สนระยะยาว เงนกยมระยะยาว 16,975 21,059 เงนกยมกรรมการ 635 843 รวมหนEสนระยะยาว 17,610 21,902 รวมหน5สน 38,042 49,363

23232323

สวนของผถอหน ทนจดทะเบยน 5,504 5,760 กาไรสะสม 32,363 40,175 รวมสวนของผถอหน 37,867 45,935 รวมหน5สนและสวนของผถอหน 75,909 95,298

บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด งบกาไรขาดทน

สาหรบปส5นสด วนท� 31 ธนวาคม หนวย : พนบาท

2544 2545

ขาย 153,000 215,600 หก ตนทนขาย 91,879 129,364 กาไรข Eนตน 61,121 86,236 หก คาใชจายในการขายและบรการ 49,315 66,993 กาไรจากการดาเนนงาน 11,806 19,243 หก ดอกเบEยจาย 2,277 2,585 บวก รายไดอ"น 838 422 กาไรกอนภาษ 10,367 17,080 หก ภาษเงนได 4,457 7,686 กาไรสทธ 5,910 9,394 กาไรสะสมตนงวด 28,315 32,363 บวก กาไรสทธประจางวด 5,910 9,394 หก เงนปนผลจาย 1,862 1,582 กาไรสะสมปลายงวด 32,363 40,175

24242424

บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด งบกระแสเงนสด

สาหรบปส5นสด วนท� 31 ธนวาคม หนวย : พนบาท

2545 1. กระแสเงนสดจากการดาเนนงาน

กาไรสทธ 9,394 คาเส"อมราคา 3,998 หลกทรพยในความตองการของตลาดลดลง 2,732 คาใชจายลวงหนาลดลง 247 เจาหนEการคาเพ"ม 6,703 หนEระยะยาวท"ครบกาหนดใน 1 ป เพ"ม 368 คาใชจายเพ"ม 356 ลกหนEการคาเพ"ม (610) สนคาคงเหลอเพ"ม (10,272) ต aวเงนจายลดลง (398) รวมกระแสเงนสดสทธจากการดาเนนงาน 12,518

2. กระแสเงนสดจากการลงทน ลงทนเพ"มในสนทรพยถาวร (14,100) อ"นๆ 295 รวมกระแสเงนสดจากการลงทน (13,805)

3. กระแสเงนสดจากการจดหาเงนทน ทนจดทะเบยนเพ"มขEน 256 เงนกระยะยาวเพ"ม 4,084 เงนกกรรมการเพ"ม 208 จายเงนปนผล (1,582) รวมกระแสเงนสดจากการจดหาเงนทน 2,966 1+2+3 กระแสเงนสดสทธท EงสEน 1,679 บวก เงนสดคงเหลอตนงวด 2,382 เงนสดคงเหลอปลายงวด 4,061

25252525

4.2.1 การอานและวเคราะหงบการเงน

จากงบการเงนของบรษทขอนแกนเกรกไกร จากด เราอาจเร"มตนกระบวนการอานและวเคราะห งบการเงนไดดงนE

อานขอมลดบของงบการเงน

ในข Eนตอนแรกเราจะยงไมสนใจเคร"องมอการวเคราะหใดๆ ท EงสEน นกวเคราะหอาจเร"มตนโดยนางบการเงนซ"งมตวเลขมาพจารณาวาเกดอะไรขEนบางกบกจการในชวงท"ผานมา โดยเรยงลาดบดงนEคอ งบดลดานสนทรพย งบดลดานหนEสนและทน งบกาไรขาดทน และงบกระแสเงนสด ลองดตวอยางกรณงบการเงนของบรษทขอนแกนเกรกไกร จากด ดงตอไปนE

• งบดลดานสนทรพย จะเร"มดจากรายการบรรทดสดทาย (Bottom line) ท"สาคญไดแก สนทรพยรวม พบวาในป พ.ศ.2544 บรษทมสนทรพยรวม 75.91 ลานบาท และเพ"มเปน 95.30 ลานบาทในป พ.ศ. 2545 เหตท"ตองดท"สนทรพยรวมกอนกเพราะสนทรพยรวมบอกถงขนาด (Size) ของกจการ ขนาดของกจการท"เปล"ยนไปจากปหน"งไปสอกปหน"งบงบอกถงการเตบโตของกจการ ในกรณตวอยางนEเราจะเหนภาพของขนาดของกจการในปแรก (2544) วาอยในระดบประมาณ 75 ลานบาท และเพ"มเปนประมาณ 95 ลานบาทในปตอมา (2545) เรายงไดเหนดวยวากจการมการเตบโตในขนาดของสนทรพยมากขEนประมาณ 20 ลานบาท ตวเลขของมลคาการเตบโตของกจการโดยท "วไปถอเปนขาวดเพราะสงสญญาณวากจการมความกาวหนา มการเตบโต มลคาสนทรพยท"สงขEนสะทอนใหเหนถงโอกาสในการสรางรายไดใหแกกจการมมากขEน (ถาสนทรพยท"เพ"มขEนน Eน เปนสนทรพยท"มประโยชนในการดาเนนงาน)

จากขนาดของกจการซ"งพจารณาจากสนทรพยรวม เราควรจะอานงบตอไปดวยวาเงนลงทนท"นาไปลงทนในสนทรพยน Eนอยในสนทรพยใดบาง ในกรณบรษทขอนแกนเกรกไกรนE ในป พ.ศ.2544 การลงทนในสนทรพย 75 ลานบาท อยในรปสนทรพยหมนเวยน 56 ลานบาท และสนทรพยถาวรประมาณ 19 ลานบาท แลวพจารณาวาสดสวนมลคาลงทนนEมอะไรผดปกตหรอไม เน"องจากเปนธรกจซEอมาขายไปการมมลคาสนทรพยหมนเวยนสงกวาสนทรพยถาวรอยมากในกรณนEไมไดมอะไรท"ผดปกต สวนการอานงบดลดานสนทรพยในป 2545 พบวา การลงทนในสนทรพยมลคา 95 ลานบาท จะอยในรปสนทรพยหมนเวยน 66 ลานบาท และสนทรพยถาวร 29 ลานบาท ถามวาโครงสรางทางการเงนดานการลงทนในสนทรพยเปล"ยนแปลงไปหรอไม คาตอบกคอมการเปล"ยนแปลง เราจะเหนไดวาสนทรพยหมนเวยนเพ"มขEนประมาณ 10 ลานบาท จากฐานในปแรก 56 ลานบาท และสนทรพยถาวรเพ"มขEนประมาณ 10 ลานบาทเชนกน แตจากฐาน 19 ลานบาท แสดงวาสนทรพยถาวรมอตราการเตบโตเรวกวาสนทรพยหมนเวยน แตโครงสรางเงนลงทนในสนทรพย จะเปล"ยนไปเทาใด จากการอานเฉพาะตวเลขแลวมองเหนภาพไดยากเพยงแตรวามการเปล"ยนแปลง เราจะอานภาพไดชดย"งขEนจะตองใชเคร"องมออ"นมาชวย ไดแก การยอสวนตามแนวด"ง (Common Size) โดยสรปแลวการอานงบดลดานสนทรพยจากขอมลดบในงบอยางนอยทาใหเราเหนขนาดของกจการ การเตบโตของกจการ และโครงสรางเงนลงทนในสนทรพยวามการเปล"ยนแปลงไปหรอไม

26262626

• งบดลดานหน5 สนและทน การอานงบดลดานหนEสนและทนจะบอกเราวา เงนทนในสนทรพยของกจการน Eนจดหาเงนทนมาจากท"ใดโดยปกตจะแยกท"มาของเงนทนออกเปน 2 กลม คอ จากการกยม และจากสวนของเจาของ จากตวอยางกรณบรษทขอนแกนเกรกไกร จากดนE จะเหนไดวา ในป พ.ศ.2544 บรษทฯจดหาเงนทนเพ"อมาลงทนในสนทรพย 75 ลานบาทจากหนEสน 38 ลานบาท และจากสวนของผถอหน 37 ลานบาท ลกษณะดงกลาวนEชEใหเหนวา บรษทฯจดหาเงนทนจากการกยมคร"งหน"งและใชเงนทนของตนเองอกคร Eงหน"ง ซ"งชEใหเหนวาอตราสวนหนEสนตอทนจะอยในระดบประมาณ 1 : 1 ระดบของเงนทนจากการกยมเทยบกบเงนทนของตวเองเปนเคร"องชEถงความเส"ยงทางการเงนของกจการดวย เน"องจากย"งกจากภายนอกเทาใดความเส"ยงท"จะตองจายภาระผกพนนEกมมากขEนดวย สาหรบขอมลอ"นๆ ท"ตองอานเพ"มเตมกคอหนEสนท"กมานEเปนหนEสนระยะส EนหรอหนEสนหมนเวยนเทาใด และหนEสนระยะยาวเทาใด และตองไปพจารณารวมกบเงนทนจากสวนของผถอหนดวย นกวเคราะหงบการเงนควรจะทราบไวดวยวา หนEสนหมนเวยนเปนแหลงเงนทนระยะส Eน ซ"งควรใชเปนเงนทนสาหรบหมนเวยนในกจการ หนEสนระยะยาวเปนแหลงเงนทนท"ควรนาไปลงทนระยะยาว สวนทนจดทะเบยนและกาไรสะสมถอวาบรษทสามารถใชไดท Eงระยะส Eนและระยะยาว การเขาใจแนวคดนEมประโยชนตรงท"ใชประเมนเบEองตนวากจการมโอกาสท"จะใชเงนผดประเภทหรอไม โดยลองสรปดงนE

ป 2544

เงนทนระยะยาว การลงทนระยะยาว เงนกระยะยาว = 17.61 ลานบาท สนทรพยถาวร = 18.98 ลานบาท

สวนของผถอหนบางสวน = 1.37 ลานบาท

เงนทนระยะส 5น การลงทนระยะส 5น หนEสนหมนเวยน = 20.43 ลานบาท สนทรพยหมนเวยน = 56.26 ลานบาท สวนของผถอหนบางสวน = 35.83 ลานบาท

จากการสรปขางตนทาใหเหนไดวา การจดหาเงนทนเพ"อลงทนในสนทรพยทาไดอยางถกตองเหมาะสม ไมมการใชเงนทนแบบผดประเภท (เชน จดหาเงนทนระยะส Eนเพ"อไปลงทนในสนทรพยระยะยาว)

เม"อเขาใจลกษณะของงบดลดานหนEสนและทนในป พ.ศ.2544 ดแลว ในป พ.ศ.2545 กสามารถอานงบนEได ในทานองเดยวกน คอ ในป 2545 บรษทฯจดหาเงนทนมาลงทนในสนทรพย 95 ลานบาท โดยไดจากการกยม 49 ลานบาท และจากสวนของเจาของอก 46 ลานบาท ถาดจากขอมลนEจะเหนไดวาอตราสวนหนEสนตอทน เร"มจะสงมากกวาอตราสวน 1 : 1 เลกนอย แสดงถงภาระความเส"ยงทางการเงนของกจการเร"มสงมากขEนท"เปนเชนนEกเพราะในปท" 2 นE เงนทนจากภาระหนEเพ"มเรวกวา เงนทนจากสวนของเจาของ (หนEสนเปล"ยนแปลงเพ"มขEน = 49 ลานบาท – 38 ลานบาท = 11 ลานบาทแตสวนของเจาของเปล"ยนแปลงเพ"มขEน = 46 ลานบาท – 38 ลานบาท = 8 ลานบาท) อยางไรกตามถาตรวจสอบความเหมาะสม การใชเงนทนในป 2545 สรปผลไดดงนE

27272727

ป 2545

เงนทนระยะยาว การลงทนระยะยาว เงนกระยะยาว = 21.90 ลานบาท สนทรพยถาวร = 29.08 ลานบาท สวนของผถอหนบางสวน = 7.18 ลานบาท

เงนทนระยะส 5น การลงทนระยะส 5น หนEสนหมนเวยน = 27.46 ลานบาท สนทรพยหมนเวยน = 65.85 ลานบาท

สวนของผถอหนบางสวน = 38.39 ลานบาท

จากขอมลขางตนนEกยงคงแสดงใหเหนวาในป 2545 กจการนEยงคงจดหาเงนทนไดอยางเหมาะสม และนาไปใชลงทนในสนทรพยโดยไมผดประเภท การจดหาและใชเงนทนแบบท"ผดประเภท โดยเฉพาะท"ตองจดหาเงนทนจากระยะส Eน และนาไปลงทนในสนทรพยระยะยาวจะกอใหเกดปญหาไดโดยเฉพาะในเร"องสภาพคลอง เชน กรณลงทนซEอเคร"องจกรหรอท"ดน อาคารโรงงาน ซ"งถอวาเปนการลงทนระยะยาว แตถาจดหาเงนทนแบบการกยมระยะส Eน อาจมปญหาได เพราะผปลอยกอาจเรยกใหชาระเงนกคน และไมตออายวงเงนใหในขณะท"การลงทนในสนทรพยถาวรตองใชระยะเวลานานกวาจะไดกาไรมาเปนการคนทน ดงน Eนการเรยกเงนกระยะส Eนอาจทาใหกจการขาดสภาพคลอง ไมมเงนชาระหนE เกดความเส"ยงทางการเงน บางกรณอาจถงข Eนลมละลายได

โดยสรปแลวการอานงบดลดานหนEสนและทนจะทาใหทราบวาในภาพรวมแลว บรษทจดหาเงนทนมาจากท"ใดบาง มโครงสรางของเงนทนอยางไร และโครงสรางนEเปล"ยนไปอยางไร และการเปล"ยนแปลงนEทาใหเกดปญหาการจดหาเงนทนเปนไปอยางไมเหมาะสมหรอไม ถาใชกอาจกระทบตอความเส"ยงและฐานะการเงนของกจการตอไปไดในอนาคต

• งบกาไรขาดทน การอานขอมลดบของงบกาไรขาดทนมประโยชนตรงท"ชวยบอกขอมลเบEองตนเก"ยวกบผลการดาเนนงานของกจการ นกวเคราะหควรเขาใจเพ"มเตมดวยวา ผลการดาเนนงานจะดไดมาจากสองสวน สวนแรกคอ จากยอดขาย ซ"งสะทอนถงความสาเรจในการนาสนคาและบรการออกไปจาหนาย ยอดขายท"สงจะมผลทางบวกตอกาไรของกจการ สวนท"สองคอ ตนทนและคาใชจายของกจการ การพจารณาผลการดาเนนงานของกจการจะดจากความสามารถท"จะควบคมตนทนและคาใชจายของกจการดวย ถาควบคมไดดกจะสงผลดตอกาไรของกจการดวย เม"อเปนดงนE การเร"มตนอานงบกาไรขาดทนเราจะไมดท"บรรทดสดทายเหมอนในงบดล เราจะเร"มตนท"ยอดขายแลวจงจะคอยๆ ดท"ตนทนและคาใชจายตางๆ เพ"อวเคราะหความสามารถในการทากาไรดวย

จากงบกาไรขาดทนของบรษทขอนแกนเกรกไกร จากด ในป 2544 กจการมยอดขาย 153 ลานบาท ถามวายอดขายขนาด 153 ลานบาทนE ประสบความสาเรจหรอไม จากขอมลเทาท"มอยบอกไดลาบกเพราะควรจะนาขอมลยอดขายในป 2544 นEไปเทยบกบป 2543 เพ"อเปรยบเทยบกน อยางไรกตามภายใตขอมลเทาท"ม นกวเคราะหลองพจารณาดวา กจการมสทรพยในป 2544 ประมาณ 75.91 ลานบาท สนทรพยเหลานEสรางยอดขายได 153 ลานบาท คดเปน 2.02 เทา (คานวณจากยอดขาย / สนทรพยรวม) อตราสวนท"สงนEจะอธบายวากจการบรหารสนทรพยไดด สรางรายไดไดสง ซ"งจะสะทอนถงผลการดาเนนงานท"ด และขอมลในปแรกนEจะเปนฐานในการอธบายผลการดาเนนงานท"

28282828

เปล"ยนแปลงในปตอไปได หลงจากพจารณายอดขายในป 2544 ส"งท"นกวเคราะหจะตองกระทาตอไปกคอการอานขอมลงบกาไรขาดทนรายการสาคญท"เหลอแบบบนลงลาง โดยท"ดท"กาไรคงเหลอในแตละจดไดแก กาไรข Eนตน กาไรจากการดาเนนงานและกาไรสทธ ตามลาดบ จากกรณตวอยางนEจะเหนไดวาบรษทมกาไรโดยตลอด โดยมกาไรข Eนตนในป 2544 เทากบ 61.12 ลานบาท กาไรจากการดาเนนงานเทากบ 11.81 ลานบาท และกาไรสทธ 5.91 ลานบาท จากขอมลนEจะเหนไดวากจการยงดาเนนงานไดอยางมกาไรในทกข Eนตอน การมกาไรเปนเร"องท"บอกสญญาณบวกแกกจการ แตจะเปนกาไรในระดบท"นาพอใจหรอไม ตองมาวเคราะหกนตอไป สาหรบในป 2545 ยอดขายของบรษทนEเพ"มขEนจาก 153 ลานบาท เปน 215.6 ลานบาท หรอเพ"มขEน 62.6 ลานบาท ซ"งสะทอนผลในทางบวกวาสนคาและบรการของบรษทยงคงไดรบการตอนรบจากตลาดเปนอยางด เม"อพจารณาขอมลกาไรในป 2545 พบวากาไรข Eนตนเทากบ 86.24 ลานบาท กาไรจากการดาเนนงานเทากบ 19.24 ลานบาท กาไรสทธ 9.39 ลานบาท พบวากาไรในทกระดบของป 2545 เพ"มขEนจากป 2544 ทกรายการซ"งควรจะเปนส"งท"นายนด อยางไรกตามถาเราลองพจารณาดปญหาวาในขณะท"ยอดขายในป 2545 เพ"มขEนจากป 2544 เทากบ 62.6 ลานบาท แตกาไรข Eนตนเพ"มขEนเพยง 25.12 ลานบาท และกาไรสทธเพ"มขEนเพยง 3.48 ลานบาท ตรงนEเกดคาถามวาเราไดใชความพยายามทางการตลาดสรางยอดขายเพ"มไดถง 62.6 ลานบาท แตสรางกาไรสทธไดเพ"มเพยง 3.48 ลานบาทเทาน Eน บรษทนEมปญหาท"การควบคมคาใชจายหรอไม การตอบคาถามนEโดยการดจากขอมลดบท"เปนตวเลขทาไดยากควรใชเคร"องมออ"นในการวเคราะหงบการเงน เชน การยอสวนตามแนวด"ง (Common – Size analysis) เขามาชวย ซ"งจะไดอธบายถงตอไปในภายหลง แตในข EนตอนนEการอานงบกาไรขาดทนไดชวยทาใหเราเหนภาพวากจการนEยงคงดาเนนงานไดตามปกต มการเตบโตอยในเกณฑด (การเตบโตของยอดขายสอดคลองในทศทางเดยวกบการเตบโตของสนทรพยของกจการ) และมกาไร อยางไรกตามความสามารถในการทากาไรเปนประเดนท"จะตองทาการตรวจสอบกนตอไป

• งบกระแสเงนสด งบกระแสเงนสดถกจดทาขEนมาเพ"ออธบายวาในแตละป บรษทจดหาเงนทนมาจากแหลงใด และใชเงนทนในกจกรรมใดบาง เดมจงเรยกงบนEวา งบแสดงแหลงท"มาและใชไปของเงนทน กจกรรมในการจดหาหรอใชไปของเงนทนของกจการจะเก"ยวของกบใน 3 แหลง คอ การดาเนนงาน การลงทน และการจดหาเงนทน ตามความเหนของผเขยนแลวงบกระแสเงนสดมประโยชนตอการวเคราะหงบการเงนมาก เพราะพฤตกรรมการไดมาและใชไปของเงนทน จะสะทอนไปถงฐานะการเงนของกจการได เชน ตอสภาพคลองและภาระหนEสน ลองดตวอยางงบกระแสเงนสดของบรษทขอนแกนเกรกไกร จากดในป 2545 ถาเราอานงบแตเพยงวา บรษทไดเงนทนจากกจกรรมการดาเนนงาน 12.52 ลานบาท และไดจากการจดหาเงนทนระยะยาว 2.97 ลานบาท และใชไปในการลงทนระยะยาว เทากบ 13.81 ลานบาท จะทาใหมเงนทนคงเหลอ 1.68 ลานบาท ถาอานเพยงแคนEกอาจทาใหตอบในเบEองตนวา บรษทไมมปญหาในการขาดแคลนเงนทน แตการอานงบกระแสเงนสดแบบนEไมไดบอกอะไรเลยเก"ยวกบการเช"อมโยงไปยงฐานะการเงน

ท"จรงแลวเราอาจอานงบกระแสเงนสดเพ"อหาขอมลเก"ยวกบฐานะการเงนของกจการไดดงตอไปนE

1) อานดท�การลงทนในสนทรพยถาวรของหวขอกระแสเงนสดจากการลงทนกอน ในงบกระแสเงนสดนE กจการใชเงนลงทนในสนทรพยถาวรประมาณ 13.81 ลานบาท (หกรายการ

29292929

อ"นๆ ออกไปเพราะในท"นEมมลคาไมสงมากนก) เราตองต EงคาถามตอวาเงนลงทนสวนนEควรจะจดหาเงนทนจงสมควรมาจากแหลงเงนทนระยะยาว (เชน เงนกระยะยาว ทนจดทะเบยน) หรอเงนทนภายในกจการ (เชน กาไรสทธบวกคาเส"อมราคา) ถาเรานาเงนทนจากแหลงระยะยส EนมาใชจะทาใหเกดปญหาสภาพคลองขEนไดเพราะถาครบกาหนดแลวยงหาเงนทนคนหนEคาสนทรพยถาวร (ซ"งตองคนทนในเวลาท"นานกวาน Eน) ไมได

2) ดจากการจดหาเงนทนเพ�อลงทนในสนทรพยถาวร ถาเราตองลงทนในสนทรพยถาวร 13.81 ลานบาท และดจากแหลงเงนทนระยะยาวกอน คอ ทนจดทะเบยนเพ"มขEน 0.26 ลานบาท และเงนกระยะยาวเพ"มขEน 4.08 ลานบาท รวมเปน 4.34 ลานบาท หกออกจาก 13.81 ลานบาท ยงขาดทนอก 9.47 ลานบาท ถาบรษทไปนาเอาเงนทนจากการทามาหาไดของกจการ คอ กาไรสทธบวกคาเส"อมราคา เทากบ 13.39 ลานบาท ซ"งสามารถครอบคลมการลงทนนEได และยงเหลอเงนทนเพ"อลงทนในสนทรพยถาวรตอไป ท"อธบายขางตนนEชEใหเหนวาบรษทไมไดใชเงนทนผดประเภทในการลงทนระยะยาวนE

3) ดการจดหาเงนทนเพ�อลงทนในเงนทนหมนเวยน เงนทนหมนเวยนในท"นEพจารณาไดท Eงท"เปนแหลงท"มาและแหลงท"ใชไปของเงนทนหมนเวยน กรณท"เปนแหลงท"มาของเงนทนหมนเวยน เกดในกรณท"หนEสนหมนเวยนเพ"มขEน และ / หรอ สนทรพยหมนเวยนลดลง และกรณท"เปนแหลงท"ใชไปของเงนทนหมนเวยน เกดในกรณท"หนEสนหมนเวยนลดลง และ / หรอ สนทรพยหมนเวยนเพ"มขEน สาหรบกรณของบรษทขอนแกนเกรกไกรนEการอธบายเร"องเงนทนหมนเวยนใหดท"รายการตางๆ ในกระแสเงนสดจากการดาเนนงาน (โดยตดรายการกาไรสทธและคาเส"อมราคาออกไป) รายการท"เหลอจะเปนการเปล"ยนแปลงในสนทรพยหมนเวยนและหนEสนหมนเวยน ซ"งสามารถนามาสรปไดดงนE

แหลงใชไปของเงนทนหมนเวยน (ลานบาท) แหลงท�มาของเงนทนหมนเวยน (ลานบาท) ลกหนEการคาเพ"ม 0.61 หลกทรพยในความตองการของตลาด 2.73 สนคาคงเหลอเพ"ม 10.27 คาใชจายลวงหนาลด 0.25 ต aวเงนจายลดลง 0.40 เจาหนEการคาเพ"ม 6.70 รวม 11.28 หนEระยะยาวท"ครบใน 1 ปเพ"ม 0.37

คาใชจายคางจายเพ"ม 0.36 10.41

จะเหนไดวายงขาดเงนทนหมนเวยนอย 11.28 – 10.41 = 0.87 ลานบาท บรษทสามารถไปนาบางสวนจากเงนทนภายในกจการท"เหลออยตามท"อธบายไปในขอ 2 มาใชได ดงน Eนบรษทจงยงคงมเงนทนเพยงพอตอการใชจายหมนเวยนในกจการ ไมไดเกดปญหาขาดแคลนเงนทนแตอยางใด

การอานงบกระแสเงนสดของบรษทขอนแกนเกรกไกรนE จะทาใหเราเหนภาพไดวาบรษทไมไดมการใชเงนผดประเภท ไมไดเกดสภาวะขาดแคลนเงนทน สภาพคลองของกจการจงควรจะอยในระดบปกต เม"อพจารณารวมกบการท"ยอดขายยงคงเพ"ม และมกาไรอย จะทาใหเรารสกเช"อม "นไดมากขEนวาการดาเนนงานและฐานะการเงนของกจการจะยงคงอยในเกณฑปกตด

30303030

การอานขอมลจากการใชเคร�องมอวเคราะหงบการเงน

ในหวขอท" 4.4 ของบทนEไดแนะนาไปแลววาเคร"องมอวเคราะหงบการเงนประกอบไปดวย 4 เคร"องมอไดแก การยอสวนตามแนวด"ง การวเคราะหแนวโนม การวเคราะหงบแสดงการเคล"อนไหวของเงนทน และการวเคราะหอตราสวนทางการเงน หลงจากท"เราอานขอมลดบของงบการเงนจะทาใหเหนภาพของกจการเก"ยวกบผลการดาเนนงานและฐานะการเงนในระดบหน"ง เพ"อใหกระบวนการวเคราะหงบการเงนเปนไปอยางสมบรณมากขEน ในข EนตอนนEเราจะนาเคร"องมอตางๆ ขางตนของการวเคราะหงบการเงนมาใชอธบายในกรณบรษทขอนแกนเกรกไกรนE โดยหวงวาจะทาใหเราเหนสภาพของกจการนEไดอยางลกซEงมากขEน

• การยอสวนตามแนวด�ง (Common – Size Analysis)

ขอมลการยอสวนตามแนวด"งของงบดลบรษทขอนแกนเกรกไกร ในป 2544 และ 2545 แสดงไดดงนE

บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด งบดล

ณ วนท� 31 ธนวาคม

หนวย : พนบาท, เปอรเซนต

สนทรพย 2544 2545 2544 2545 สนทรพยหมนเวยน เงนสด 2,382 4,061 3.10 4.30 หลกทรพยในความตองการของตลาด 8,004 5,272 10.60 5.50 ลกหนEการคา 8,350 8,960 11.00 9.40 สนคาคงเหลอ 36,769 47,041 48.40 49.40 คาใชจายจายลวงหนา 859 512 1.00 0.50 รวมสนทรพยหมนเวยน 56,264 65,846 74.10 69.10 สนทรพยถาวร ท"ดน 811 811 1.10 0.80 อาคาร 11,928 18,273 15.70 19.20 เคร"องจกรและอปกรณ 13,768 21,523 18.10 22.60 หก คาเส"อมราคาสะสม 7,530 11,528 (9.90) (12.10) สนทรพยถาวรสทธ 18,977 29,079 25.00 30.50 สนทรพยอน 668 373 0.90 0.40 สนทรพยรวม 75,909 95,298 100.00 100.00

31313131

บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด งบดล

ณ วนท� 31 ธนวาคม

หนวย : พนบาท, เปอรเซนต

หน5สนและสวนของผถอหน 2544 2545 2544 2545 หน5สนหมนเวยน เจาหนEการคา 7,591 14,294 10.00 15.00 ต aวเงนจาย 6,012 5,614 7.90 5.90 เงนกระยะยาวท"ถงกาหนดชาระใน 1 ป 1,516 1,884 2.00 2.00 คาใชจายคางจาย 5,313 5,669 7.00 5.90 รวมหนEสนหมนเวยน 20,432 27,461 26.90 28.80 หน5สนระยะยาว เงนกยมระยะยาว 16,975 21,059 22.40 22.10 เงนกยมกรรมการ 635 843 0.80 0.90 รวมหนEสนระยะยาว 17,610 21,902 23.20 23.00 รวมหน5สน 38,042 49,363 50.10 51.80 สวนของผถอหน ทนจดทะเบยน 5,504 5,760 7.30 6.00 กาไรสะสม 32,363 40,175 42.60 42.20 รวมสวนของผถอหน 37,867 45,935 49.90 48.20 รวมหน5สนและสวนของผถอหน 75,909 95,298 100.00 100.00

จาก Common – Size ของงบดลดานสนทรพยในป 2544 และ 2545 จะเหนไดวาโครงสรางของการลงทนในสนทรพยของบรษทมลกษณะท"เปล"ยนไปกลาวคอ เดมโครงสรางของสนทรพยหมนเวยนและสนทรพยถาวรในป 2544 มสดสวนประมาณ 75% และ 25% ตามลาดบ และไดเปล"ยนเปนประมาณ 70% และ 30% ตามลาดบในป 2545 ลกษณะเชนนEชEใหเหนวาระหวางท"บรษทมการเตบโตมากขEน (สนทรพยรวมเพ"มจาก 75 ลานบาท เปน 95 ลานบาท) อตราการเพ"มของสนทรพยถาวรเพ"มเรวกวาอตราการเพ"มของสนทรพยหมนเวยน แมวาในแงของเมดเงนจะมระดบพอๆ กน โดยสนทรพยหมนเวยนเพ"มขEนจาก 19 ลานบาท เปน 29 ลานบาท (เพ"มขEนประมาณ 10 ลานบาท) แตฐานของสนทรพยถาวรมขนาดท"เลกกวาอตราการเพ"มจงสงกวาในจานวนท"เทากน ถาตรวจสอบเพ"มเตมจะพบดวยวารายการของสนทรพยถาวรท"มการเพ"มขEนมากไดแก อาคาร เคร"องจกรและอปกรณ ซ"งกตองพจารณาเพ"มเตมตอไปวาเปนการขยายกาลงการผลตเพ"อรองรบการเจรญเตบโตในอนาคตหรอไม อยางไรกตามในภาพรวมแลวการอาน Common – Size ของงบดลดานสนทรพยไมไดแสดงถงการเปล"ยนแปลงโครงสรางทางการลงทนในสนทรพยท"มความผดปกตจนกระทบตอฐานะการเงนของบรษทแตอยางใด

32323232

จาก Common – Size ของงบดลดานหนEสนและทนในป 2544 และ ป 2545 โครงสรางของการจดหาเงนทนของกจการมการเปล"ยนแปลงไมมากนกกลาวคอ ในป 2544 การจดหาเงนทนจากการกอหนEคดเปน 50% และจากการใชเงนทนภายในจากสวนของผเปนเจาของ ประมาณ 50% ของเงนทนท Eงหมด สวนในป 2545 สดสวนดงกลาวเปล"ยนแปลงเปน 52% และ 48% ตามลาดบ ซ"งแสดงถงภาระการกอหนEของบรษทมระดบสงขEนแตไมเปล"ยนแปลงมากนก ความกงวลใจวาภาระหนEสนดงกลาวมระดบท"สงเกนไปหรอไม นกวเคราะหอาจทาไดโดยแยกสดสวนภาระหนEสน ออกเปนหนEสนระยะส EนและหนEสนระยะยาว พบวาสดสวนของหนEสนระยะส Eนอยในระดบประมาณ 27% และสดสวนของหนEสนระยะยาวอยในระดบประมาณ 23% และเม"อนาไปเทยบกบสดสวนของสนทรพยหมนเวยน ซ"งมประมาณ70% จะเหนไดวาครอบคลมท"จะจายภาระหนEระยะส Eนได และสวนท"เหลอรวมกบสวนของผถอหนควรจะมสวนเกนมากพอท"จะรองรบภาระหนEสนระยะยาว ซ"งมสดสวนประมาณ 23% ได ดงน Eนในภาพรวมแลวการอาน Common – Size ของงบดลดานหนEสนและทนจงยงไมพบความผดปกตอยางรนแรงท"จะสงผลกระทบในทางลบตอฐานะการเงนของกจการ

ตอไปจะเปนการอานขอมลจาก Common – Size งบกาไรขาดทนของบรษทขอนแกนเกรกไกร ในป 2544 และป 2545 ซ"งมรายละเอยดดงตอไปนE

บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด

งบกาไรขาดทน สาหรบปส5นสด วนท� 31 ธนวาคม

หนวย: พนบาท, เปอรเซนต

2544 2545 2544 2545

ขาย 153,000 215,600 100.00 100.00 หก ตนทนขาย 91,879 129,364 60.10 60.00 กาไรข Eนตน 61,121 86,236 39.90 40.00 หก คาใชจายในการขายและบรการ 49,315 66,993 32.20 31.10 กาไรจากการดาเนนงาน 11,806 19,243 7.70 8.90 หก ดอกเบEยจาย 2,277 2,585 1.50 1.20 บวก รายไดอ"น 838 422 0.50 0.20 กาไรกอนภาษ 10,367 17,080 6.70 7.90 หก ภาษเงนได 4,457 7,686 2.90 3.60

กาไรสทธ 5,910 9,394 3.80 4.30

จาก Common – Size ของงบกาไรขาดทนในป 2544 พบวา บรษทมตนทนขายคดเปนประมาณ 60% ของยอดขาย ทาใหคงเหลอกาไรข Eนตน 40% เม"อหกคาใชจายขายและบรหารแลว กจการมกาไรจากการดาเนนงานคงเหลอ 7.70% เม"อเทยบกบยอดขายหลงจากหกดอกเบEยจายและคาใชจายอ"นๆ แลว บรษทมกาไรสทธคงเหลอ 3.80% เม"อเทยบกบยอดขาย สาหรบในป 2545 บรษทยงคงมอตรากาไรข Eนตนเทากบในป 2544 คอ 40% ในขณะท"สดสวนคาใชจายอ"นๆ มระดบท"ลดลงทาใหกาไรสทธตอยอดขายมระดบท"สงขEนเปน 4.30%

33333333

ถาพจารณาจากการอาน Common – Size งบกาไรขาดทน ดเหมอนวากจการมการควบคมคาใชจายไดดขEน อยางไรกตามมขอสงเกตท"ตนทนขาย ซ"งสดสวนตอยอดขายยงคงท"เทากบ 60% ท Eงท"ยอดขายเพ"มขEนถงประมาณ 63 ลานบาท ซ"งโดยหลกแลวการดาเนนงานมยอดขายมากขEนควรจะชวยทาใหประหยดท"เปนตนทนคงท"ลงไดระดบหน"ง จดนEจงควรทาการตรวจสอบวากจการมการตนทนขายไดดเพยงใด แตโดยภาพรวมแลวปญหา ณ จดนEกยงไมรายแรงจนตองระบวาบรษทมปญหาเร"องตนทนสงเพราะยงสามารถทากาไรไดดและมแนวโนมดขEนดวย แตถาบรหารตนทนไดดกวานE ความสามารถในการทากาไรกอาจจะดกวานEได ดงน Eนการอาน Common – Size งบกาไรขาดทนขางตนจงชEใหเหนวาผลการดาเนนงานและความสามารถในการทากาไรของบรษทนEยงอยในเกณฑดเปนปกต

• การวเคราะหแนวโนม (Trend Analysis)

เน"องจากการวเคราะห Common – Size งบกาไรขาดทนทาใหเรากาลงสงสยเร"องการควบคมตนทนคาใชจายของกจการนE ถาลองเอาเทคนคการวเคราะหแนวโนมเขามาใชในการอานงบการเงนเพ"มเตม อาจทาใหเราเหนภาพในเร"องนEชดเจนมากขEน ซ"งสรปไดดงขอมลตอไปนE (โดยใชป 2544 เปนปฐาน)

บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด

Trend Analysis

2544 2545 ขาย 100 141 ตนทนขาย 100 141 คาใชจายขายและบรหาร 100 136

จากขอมลขางตนจะเหนไดวา กจการควบคมการเพ"มขEนของคาใชจายในการขายและบรหารไดด เน"องจากมอตราการเตบโตชากวายอดขาย อยางไรกตามอตราการเตบโตของตนทนขายกลบเพ"มขEนเทากบยอดขายคอ 41% ท Eงๆ ท"เม"อยอดขายเพ"มขEนมากควรมการประหยดจากขนาดทาใหตนทนคงท"ถกลง ความสามารถในการทากาไรจงจะเพ"มขEน ผลการวเคราะห ณ จดนEจงเปนการยนยนวา บรษทควรจะกลบไปทบทวนและหาวธการควบคมตนทนขายใหดขEนกวานE แตในภาพรวมปญหานEยงไมรนแรงนกสาหรบบรษทนE

• การวเคราะหการเคล�อนไหวของเงนทน (Fund Flow Analysis)

ในข EนตอนนEจะทาการวเคราะหการเคล"อนไหวเงนทนของบรษทวาไดจดหาเงนทนมาจากท"ใด และใชเงนทนเหลาน Eนไปในกจกรรมใดบาง พฤตกรรมการไดมาและใชไปของเงนทนท"เกดขEนในแตละปจะสะทอนไปท"ฐานะทางการเงนของกจการไดด ในกรณบรษทขอนแกนเกรกไกรเราไดวเคราะหงบการเคล"อนไหวของเงนทนนEไปคร Eงหน"งแลว เม"ออธบายถงวธการอานขอมลดบจากงบกระแสเงนสด ถานกวเคราะหสามารถอานงบกระแสเงนสดไดเปนกไมจาเปนตองทาการวเคราะหงบแสดงการเคล"อนไหวของเงนทนอก อยางไรกตามในกรณท"ไมคนเคยกบวธการอานงบกระแสเงนสด อาจจดทางบแสดงการเคล"อนไหวของเงนทนไดโดยแยกสวนประกอบของงบออกเปน 2 ดานคอ ดานท"เปนแหลงท"มาของเงนทน และดานแหลงท"ใชไปของเงนทน และมหลกการแยกรายการในงบการเงนออกมาใสในงบแสดงการเคล"อนไหวของเงนทน ดงนE

34343434

แหลงท�มาของเงนทน - จากการดาเนนงาน : กาไรสทธและคาเส"อมราคา การลดลงของสนทรพยหมนเวยน การเพ"มขEนของหนEสนหมนเวยน - จากแหลงอ"นๆ : ทนจดทะเบยนเพ"ม หนEระยะยาวเพ"ม การลดลงของสนทรพยอ"น

แหลงท�ใชไปของเงนทน - จากการดาเนนงาน : ขาดทนสทธ การเพ"มขEนของสทรพยหมนเวยน การลดลงของหนEสนหมนเวยน - จากแหลงอ"นๆ : การลงทนเพ"มในสนทรพยถาวร การจายเงนปนผล การลดลงของหนEสนระยะยาว การเพ"มขEนของสนทรพยอ"น

สาหรบงบแสดงการเคล"อนไหวของเงนทน (Fund Flow) ในป 2545 ของบรษทขอนแกนเกรกไกรแสดงไดดงตอไปนE

บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด Fund Flow

งบแสดงการเคล�อนไหวของเงนทนป 2545

แหลงท�มาของเงนทน จากการดาเนนงาน ลานบาท เปอรเซนต กาไรสทธ + คาเส"อมราคา 13,392 47% หลกทรพยในความตองการของตลาดลด 2,732 10% คาใชจายลวงหนาลด 247 1% เจาหนEการคาเพ"ม 6,703 23% หนEระยะยาวครบกาหนด 1 ปเพ"ม 368 1% คาใชจายคางจายเพ"ม 356 1% 23,798 83%

35353535

จากแหลงอ�น ทนจดทะเบยนเพ"ม 256 1% เงนกระยะยาวเพ"ม 4,084 14% เงนกกรรมการเพ"ม 208 1% อ"นๆ 295 1% 4,843 17% 28,641 100% แหลงใชไปของเงนทน จากการดาเนนงาน ลกหนEการคาเพ"ม 610 2% สนคาคงเหลอเพ"ม 10,272 36% ต aวเงนจายลด 398 1% 11,280 39% จากแหลงอ�น ลงทนเพ"มในสนทรพยถาวร 14,100 49% จายเงนปนผล 1,582 6% เงนสดเพ"มขEน 1,679 6% 17,361 61% 28,641 100%

จาก Fund Flow ในป 2545 เราอานไดวา เงนทนท"เคล"อนไหวในปนEของบรษทอยในระดบประมาณ 28.64 ลานบาท ซ"งกาหนดใหเทากบ 100% เงนทนจานวนดงกลาวบรษทจดหามาจากการดาเนนงาน 83% และจากแหลงอ"นๆ 17% สวนในดานแหลงใชไปของเงนทนพบวา บรษทใชเงนทนไปในการดาเนนงาน 39% และใชไปในแหลงอ"นๆ 61% การอานงบเพยงเทานEจะยงไมทาใหเราเหนภาพไดชดเจนนก แตถาเราเร"มตนจากการดท"การลงทนเพ"มในสนทรพยถาวรเทากบ 49% แลวจบคดวาบรษทควรจะหาเงนทนมาใหถกประเภทคอ เปนเงนทนระยะยาวเชนกน ลองดแหลงท"มาของเงนทนจากแหลงอ"น พบวามสดสวนเทากบ 17% ซ"งไมเพยงพอยงขาดอย 32% เงนทนท"ยงขาดอยนEสามารถไปเอามาจากบางสวนของกาไรสทธบวกคาเส"อมราคา ซ"งมสดสวนท Eงหมดเทากบ 47% ได เพราะถอวาเปนแหลงเงนทนจากภายในกจการซ"งบรษทมสทธเอาไปใชลงทนในระยะส Eนหรอระยะบาวกได เงนทนของกาไรและคาเส"อมราคาสวนท"เหลอ 47% - 32% = 15% สามารถนาไปจายเงนปนผล 6% และเกบไวเปนเงนสดเพ"มขEนอก 6% สวนท"เหลออก 3% นาไปรวมเพ"มเตมเปนเงนทนหมนเวยนในระยะส Eน ซ"งมสดสวนการลงทนประมาณ 39% จากขอมลดงกลาวขางตนซ"งจบคใหเหนวาการลงทนในระยะยาวและระยะส Eนจดหาเงนทนมาจากท"ใด พบวาบรษทไมไดมการใชเงนผดประเภทแตอยางใด การลงทนในสนทรพยถาวร โดยนาเงนทนท EงจากการกยมระยะยาวและจากกาไรในการดาเนนงานจะทาใหภาระหนEสนของบรษทไมสงจนผดปกตมากนก และเน"องจากการจดหาเงนทนเพ"อลงทนในระยะส Eนยงไมมสญญาณบอกวาบรษทใชเงนทนผดประเภทจงไมนาจะกระทบเร"องสภาพคลองของบรษท

36363636

เพ"อตรวจสอบในเร"องสภาพคลองนE เราจะวเคราะหการเปล"ยนแปลงของรายการตางๆ ในสนทรพยกบหนEสนหมนเวยนตาม Fund Flow ดงกลาวขางตน

การเปล�ยนแปลงของสนทรพยหมนเวยน (ลานบาท)

การเปล�ยนแปลงของหน5สนหมนเวยน (ลานบาท)

เงนสดเพ"ม 1.68 หลกทรพยลดลง (2.73) คาใชจายลวงหนาลด (0.25) ลกหนEการคาเพ"ม 0.61 สนคาคงเหลอเพ"ม 10.27 รวม 9.58

เจาหนEการคาเพ"ม 6.70 หนEระยะยาวท"ครบ 1 ปเพ"ม 0.37 คาใชจายคางจายเพ"ม 0.36 ต aวเงนจายลด (0.40) รวม 7.03

เน"องจากมลคาสนทรพยหมนเวยนและหนEสนหมนเวยนในป 2544 เทากบ 56.26 ลานบาท และ 20.43 ลานบาท ตามลาดบ จะเหนไดวาแมยอดการเปล"ยนแปลงของสนทรพยมนเวยนจะมมากกวาหนEสนหมนเวยน (9.58 ลานบาท มากกวา 7.03 ลานบาทโดยเปรยบเทยบ) แตกไมมากนก ในขณะท"ฐานของมลคาสนทรพยหมนเวยนและหนEสนหมนเวยนแตกตางกนมาก (56.26 ลานบาท เทยบกบ 20.43 ลานบาท) แสดงวา หนEสนหมนเวยนจะมอตราเพ"มเรวกวาสนทรพยหมนเวยน ลกษณะดงกลาวจะทาใหอตราสวนสภาพคลอง (Current Ratio) มระดบลดลง อยางไรกตามปญหานEยงไมรนแรงเพราะกจการยงไมมการใชเงนทนผดประเภท เชนนาเงนจากระยะส Eนไปใชลงทนในระยะยาว การวเคราะหในสวนนEจะทาใหเรามองเขาไปในงบการเงนไดลกซEงวาเกดอะไรขEนกบสภาพคลอง และภาระหนEสนของกจการไดดกวาการท"จะดเฉพาะคาอตราสวนทางการเงนแตเพยงอยางเดยว

• การวเคราะหอตราสวนทางการเงน (Financial Ratio Analysis)

การใชอตราสวนทางการเงน (Financial Ratios) ควรเปนเคร"องมอสดทายในการนามาใชวเคราะหงบการเงน เพราะระหวางการอานงบการเงนจากขอมลดบ และใช Common – Size, Trend และ Fund Flow จะทาใหเราเหนภาพตางๆ เก"ยวกบฐานะการเงนและผลการดาเนนงาน การใชอตราสวนทางการเงนจะเปนเหมอนการสรปภาพรวมในดานตางๆ ของกจการ (ซ"งบางดานกอาจเหนหรอเขาใจมาแลวขณะท"ใชเคร"องมออ"น) สาหรบอตราสวน ทางการเงนของบรษทขอนแกนเกรกไกร จากดในป 2544 และ ป 2545 แสดงไดดงตอไปนE

37373737

บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด

อตราสวนทางการเงน

2544 2545

1. Liquidity Ratios Current Ratios 2.75 เทา 2.75 เทา Quick Ratio 0.95 เทา 0.68 เทา Avg. Collection Period 20 วน 15 วน Days Inventory 144 วน 131 วน

2. Asset Management Ratios Fixed Asset Turnover 8.06 เทา 7.41 เทา Total Asset Turnover 2.02 เทา 2.26 เทา

3. Leverage Ratios Debt Ratio 0.50 เทา 0.52 เทา Debt to Equity Ratio 1.01 เทา 1.08 เทา Times Interest Earned 5.2 เทา 7.4 เทา

4. Profitability Ratios Gross Profit Margin 39.9 % 40.0 % Operating Profit Margin 7.7 % 8.9 % Net Profit Margin 3.9 % 4.4 % R.O.A. 7.8 % 9.9 % R.O.E. 15.6 % 20.5 %

จากขอมลอตราสวนทางการเงนขางตน เราสามารถอานและวเคราะหไดดงนE

ดานสภาพคลอง

Current Ratio ในป 2544 และป 2545 เทากบ 2.75 เทา และ 2.40 เทา ตามลาดบ การลดลงของ Current ratio ในท"นEไมใชเร"องท"นาแปลกใจถาอานงบ Fund flow มากอน การลดลงของ Current Ratio แมจะบอกทศทางวาสภาพคลองของบรษทมระดบลดลงกวาเดม แตจากการอานงบ Fund Flow เราทราบวาบรษทไมมการใชเงนผดประเภท อกท Eงขนาดของ Current Ratio 2.40 เทา ถอวายงอยในระดบสง โดยสนทรพยหมนเวยนท"มอยยงคมครองหนEสนหมนเวยนไดอกมาก

38383838

สาหรบ Quick Ratio กมทศทางเชนเดยวกนกบ Current Ratio กลาวคอมระดบลดลงจาก 0.95 เทาเปน 0.68 เทาในป 2544 และป 2545 ตามลาดบ แมวาจะสะทอนถงสภาพคลองท"ลดลงแตเน"องจากในกรณบรษทนEมสนคาคงเหลอเปนรายการท"สาคญของกจการ เม"อตดออกไปแลวจงมผลตอ Quick Ratio มาก อยางไรกตามในกรณตวอยางนEการใชขอสรปในการวเคราะหจาก Current Ratio ดจะมความเหมาะสมกวา

แมจะเหนวา Current Ratio อยในอตรา 2.40 เทา ซ"งหมายความวาสนทรพยหมนเวยนมมากกวาหนEสนหมนเวยนอย 2.40 เทา แตถาจะใหเหนวาสภาพคลองอยในระดบท"ไมนาเปนหวงจรงตองพจารณาดวยวาสนทรพยหมนเวยนรายการท"สาคญไดแก ลกหนEการคาและสนคาคงเหลอมคณภาพดจรง ในกรณบรษทนE จานวนวนท"เรยกเกบหนEลดลงจาก 20 วน เปน 15 วน และจานวนวนหมนเวยนของสนคาคงเหลอลดลงมากจาก 144 วน เปน 131 วน แสดงใหเหนวาการบรหารสนทรพยหมนเวยนหลกทาไดอยางมประสทธภาพมากขEน เม"อวเคราะหมาถงจดนEจะทาใหเราสามารถม "นใจไดมากขEนวาสภาพคลองของบรษทอยในเกณฑดและเปนปกต

ดานการบรหารสนทรพย

อตราสวน Total Asset Turnover เทากบ 2.02 เทา และ 2.26 เทาในป 2544 และป 2545 ตามลาดบ ซ"งมแนวโนมสงขEน ชEใหเหนวาประสทธภาพการใชสนทรพยรวมในการสรางใหเกดยอดขายทาไดดขEน อยางไรกตามมขอสงเกตวาในป 2545 ยอดขายของบรษทเพ"มขEนถง 62 ลานบาท แตอตราสวน Total Asset Turnover กลบเพ"มไมสงมากนก ท"เปนเชนนEเพราะบรษทไปลงทนในสนทรพยถาวรมากขEน และสนทรพยเหลานEยงไมไดสรางรายไดใหแกกจการไดอยางเตมท"ในชวงแรก สาเหตดงกลาวนEสงผลใหเหนชดเจนเม"อทาอตราสวน Fixed Asset Turnover ซ"งเทากบ 8.06 เทา และ 7.41 เทา ในป 2544 และป 2545 ตามลาดบ จากการวเคราะหประสทธภาพในการบรหารสนทรพยจะยงไมไดปรบปรงดขEนมากอยางเหนไดชด แตในระดบท"เปนอยกยงถอวาประสทธภาพยงอยในเกณฑด และถายงคงรกษาผลการดาเนนงานท"ดเชนเดมนEไวได การบรหารสนทรพยควรจะมประสทธภาพท"ดกวานEในอนาคต

ดานภาระหน5สนและคาใชจายทางการเงน

การสรปเก"ยวกบภาระหนEสนและคาใชจายทางการเงนสามารถพจารณาไดจากอตราสวนภาระหนEสน (Leverage Ratios) จากการพจารณาความเส"ยงทางการเงนจากภาระหนEสนพบวา Debt Ratio และ Debt to Equity Ratio มระดบสงขEนเลกนอย อยางไรกตามจากการวเคราะหแลวพบวา ภาระหนEสนนEถกคมครองดวยสนทรพยท"ยงมคณภาพด และสวนของผถอหน จงทาใหแนใจวาภาระหนEสนของบรษทนEยงอยในระดบท"ไมสงมากนก และอยในเกณฑท"ปลอดภยสาหรบเจาหนE

สวนคาใชจายทางการเงนของภาระหนEสนซ"งวดจากดอกเบEยจาย ความสามารถในการจายคาใชจายทางการเงนนEวดจากอตราสวน Times Interest Earned ซ"งในกรณบรษทตวอยางนE เทากบ 5.2 เทา และ 7.2 เทา ในป 2544 และป 2545 ตามลาดบ ซ"งแสดงใหเหนวาประสทธภาพในการนากาไรจากการดาเนนงานมาจายดอกเบEยมมากขEนเร"อยๆ

ดงน EนภาพรวมสรปไดวาบรษทมความสามารถในการจายหนEและดอกเบEยจายได ซ"งแสดงถงเจาหนEของบรษทยงคงไดรบความคมครองอยในเกณฑดไดตอไป

39393939

ดานความสามารถในการทากาไร

อตราสวนความสามารถในการทากาไร (Profitability Ratios) เปนสวนหน"งท"ใชวดผลการดาเนนงานของกจการ สามอตราสวนแรกท"ไดจากกลมนEไดแก อตราสวนกาไรข Eนตน / ขาย (Gross Profit Margin) อตราสวนกาไรจากการดาเนนงาน / ขาย (Operating Profit Margin) และ อตราสวนกาไรสทธ / ขาย (Net Profit Margin) เราจะเหนมาแลวคร Eงหน"งในการอาน Common – Size งบกาไรขาดทน ซ"งสรปไดวาความสามารถในการทากาไรของกจการยงอยในเกณฑด (แตถาปรบปรงหรอมการควบคมตนทนขายไดดกวานE ความสามารถในการทากาไรกจะมระดบสงกวานEอก)

นอกจากนEยงมอตราสวนทางการเงนอ"นๆ ท"ใชวดความสามารถในการทากาไร ไดแก อตราสวนกาไรสทธตอสนทรพยรวม (Return on Asset : ROA) และ อตราสวนกาไรสทธตอสวนของผถอหน (Return on Equity : ROE) จากขอมลของบรษทขอนแกนเกรกไกรพบวา อตราสวนท EงสองนEมระดบสงขEน ชEใหเหนวา ROA ซ"งวดประสทธภาพการใชสนทรพยไปสรางกาไรทาไดดขEน และกาไรท"สงขEนนEสงผลด ทาใหอตราผลตอบแทนสาหรบผถอหน (ROE) มระดบท"สงขEนกวาเดม

4.2.2 การเขยนรายงานการวเคราะหงบการเงน

ในหวขอ 4.5.1 ไดอธบายถงวธการอานและวเคราะหงบการเงนอยางละเอยด ในข Eนตอนตอไป นกวเคราะหจะตองทาการเขยนรายงานงานการวเคราะห งบการเงน โดยรายงานในส"งท"เปนจดสาคญ ซ"งรวมท Eงจดเดน และจดดอย และชEใหเหนดวยวาจดเดนและจดดอยเหลาน Eนจะมผลกระทบตอฐานะการเงน และผลการดาเนนงานอยางไร การเขยนรายงานสรปในเร"องการวเคราะหงบการเงนเปนเร"องยาก ผเขยนเหนวาไมมกฎเกณฑตายตวเก"ยวกบหวขอ แตควรตองอธบายใหเหนไดวาภาพรวมของกจการเปนอยางไร ในท"นEจะไดลองใชขอมลงบการเงนของบรษทขอนแกนเกรกไกรท"ไดผานการอานงบมาแลว และเขยนเปนรายงานสรปไดดงนE

รายงานการวเคราะหงบการเงน บรษทขอนแกนเกรกไกร จากด

การเตบโตของกจการ

ระหวางป 2544 และป 2545 บรษทขอนแกนเกรกไกรมการขยายตวในขนาดของกจการอยในเกณฑด โดยสนทรพยรวมจากป 2544 เทากบ 75 ลานบาท เพ"มเปน 95 ลานบาท ในป 2545 การลงทนท"เพ"มขEนในสนทรพยประมาณ 20 ลานบาทนE แบงไดเปนการลงทนในสนทรพยหมนเวยนประมาณ 10 ลานบาท และเปนการลงทนในสนทรพยถาวรประมาณ 10 ลานบาท เม"อพจารณางบดลดานหนEสนและทน พบวาเงนลงทนเพ"ม 20 ลานบาทนEบรษทจดหามาจากการกอหนEเพ"ม 12 ลานบาท (จากหนEระยะส Eน 7 ลานบาท และหนEระยะยาว 5 ลานบาท) และเงนทนจากสวนของผถอหน (สวนใหญจากกาไรสะสมท"เพ"มขEน) เทากบ 8 ลานบาท

สวนการเตบโตในดานผลการดาเนนงาน พบวายอดขายของบรษทเพ"มจาก 153 ลานบาท เปน 215 ลานบาท หรอเพ"มขEนประมาณ 62 ลานบาท ชEใหเหนวาสนคาและบรการของบรษทยงคงไดรบการตอนรบจากตลาดเปนอยางด ในภาพรวมจงสรปไดวาบรษทยงดาเนนงานไปไดดวยด เปนปกต มการเตบโตของท Eงสนทรพยและรายได

40404040

โครงสรางของเงนทน

จากการพจารณา Common – Size งบดลดานสนทรพยของบรษท พบวา โครงสรางการลงทนในสนทรพยจากป 2544 มาสป 2545 มการเปล"ยนแปลงคาสดสวนระหวางสนทรพยหมนเวยนตอสนทรพยถาวร จาก 75% : 25% เปน 70% : 30% ท"เปนเชนนEเพราะอตราการลงทนเพ"มในสนทรพยถาวรเรวกวาของสนทรพยหมนเวยน แมจะมจานวนเงนลงทนเพ"มขEนประมาณ 10 ลานบาทใกลเคยงกน อยางไรกตามสดสวนท"เปล"ยนแปลงไปนEยงมระดบไมสงมากนก และยงไมไดแสดงถงการเปล"ยนแปลงโครงสรางทางการลงทนในสนทรพยท"มความผดปกตจนกระทบตอฐานะการเงนของบรษทแตอยางใด

สาหรบ Common – Size งบดลดานหนEสนและทน พบวาโครงสรางการจดหาเงนทนจะมาจากท EงการกอหนEและจากสวนของผถอหน โดยท"สดสวนของหนEสนตอทนในป 2544 เทากบ 50% : 50% และในป 2545 เทากบ 52% : 48% ตามลาดบ ชEใหเหนวาภาระหนEสนของบรษทมระดบสงขEนกวาเดมบาง อยางไรกตามจากการพบวาหนEสนระยะส Eนท"มถกคมครองอยางเพยงพอดวยสนทรพยหมนเวยน และสนทรพยหมนเวยนสวนท"เหลอรวมกบสนทรพยถาวรท"มยงพอท"จะครอบคลมมลคาหนEสนระยะยาวได ภาระหนEสนท"เปนอยจงยงไมนาวตกกงวลแตอยางใด

ในภาพรวมแลว การวเคราะหโครงสรางของเงนทนจาก Common – Size ของงบดล สรปไดวายงไมพบความผดปกตอยางรนแรงท"จะสงผลกระทบในทางลบตอฐานะการเงนของกจการ

ความสามารถในการทากาไร

ยอดขายของบรษทในป 2544 เทากบ 153 ลานบาท เพ"มขEนเปน 215 ลานบาทในป 2545 หรอเพ"มขEน 62 ลานบาท ชEใหเหนวาผลการดาเนนงานของบรษทในการสรางรายไดยงอยในเกณฑด อยางไรกตามผลการดาเนนงานในการสรางกาไรพบวากจการยงดาเนนงานไดอยางมกาไร โดยมกาไรสทธเพ"มขEน 3.48 ลานบาท จากการวเคราะห Common – Size งบกาไรขาดทนพบวา สดสวนของตนทนขายตอยอดขายอยในระดบประมาณ 60% ท Eง 2 ป ซ"งมขอสงเกตวายอดขายท"เพ"มขEน 62 ลานบาท ควรชวยประหยดคาใชจายคงท"ไปไดบางสวน แตสดสวนของตนทนขายตอยอดขายท"ไมลดลง จงทาใหกาไรไมสงไปกวาเดมมากนก แตปญหานEยงไมรนแรง จะเหนไดวาอตราสวน วดความสามารถในการทากาไรรายการอ"นๆ เชน อตราสวนกาไรสทธตอสนทรพย และอตราสวนกาไรสทธตอสวนของผถอหนยงคงมระดบสงขEน ดงน Eนในภาพรวมแลวสรปไดวาความสามารถในการทากาไรของกจการยงอยในเกณฑดเปนปกต

พฤตกรรมการไดมาและใชไปของเงนทน

• จาก Fund Flow ป 2545 สรปไดวา บรษทมเงนทนจากแหลงภายในประมาณ 47% (จากกาไรสทธและคาเส"อมราคา) ซ"งบรษทสามารถนาไปลงทนระยะส Eนหรอระยะยาวได

• ในการลงทนระยะส Eน พบวาบรษทตองใชเงนลงทนไปในการดาเนนงาน 39% (จากการเพ"มขEนของลกหนEการคา สนคาคงเหลอเปนหลก) และจดหาเงนทนจากแหลงระยะส Eนมาได 36% (จากการขายหลกทรพยระยะส Eน และการเพ"มขEนของเจาหนEการคาเปนหลก) เงนทนท"ขาดไป 3% สามารถดงมาจากแหลงเงนทนภายในได (ซ"งจะทาใหเงนทนภายในคงเหลอ 44%)

41414141

• ในการลงทนระยะยาว บรษทตองใชเงนทน 49% ลงทนเพ"มในสนทรพยถาวร โดยถาจดหาเงนทนเพ"อการนEมาจากแหลงเงนทนระยะยาวมจานวน 17% ซ"งไมเพยงพอขาดอก 32% ซ"งสามารถนามาจากแหลงเงนทนภายใน (ทาใหเงนทนภายในคงเหลอ 12%)

• เงนทนท"เหลอจากแหลงเงนทนภายใน บรษทนาไปจายเงนปนผล 6% และเกบเปนเงนสดเพ"มขEนอก 6% • จากการวเคราะหขางตนจะเหนไดวา บรษทไมไดใชเงนทนผดประเภท ซ"งจะไมทาใหกระทบตอการ

เปล"ยนแปลงฐานะการเงนมากนกจากพฤตกรรมการไดมาและใชไปของเงนทนในชวงเวลาดงกลาว (ป 2544 และป 2545)

สภาพคลอง

จาก Fund Flow ในป 2545 จะเหนไดวาบรษทไมไดใชเงนทนผดประเภท การลงทนในระยะส Eนในป 2545 น Eน บรษทลงทนเพ"มในสนทรพยหมนเวยนเทากบ 9.58 ลานบาท และลงทนเพ"มในหนEสนหมนเวยนเทากบ 7.03 ลานบาท อยางไรกตามอตราการเพ"มของหนEสนหมนเวยนเพ"มเรวกวาของสนทรพยหมนเวยน (เน"องจากฐานของหนEสนหมนเวยนนอยกวามาก) ลกษณะดงกลาวนEเปนสาเหตสาคญท"ทาให Current Ratio ของกจการจะมระดบลดลง

Current Ratio ในป 2544 และ 2545 มคาเทากบ 2.75 และ 2.40 ตามลาดบ ซ"งพจารณาจากตวเลขชEใหเหนวาความสามารถในการชาระหนEระยะส Eนมระดบท"ลดลงไปจากเดม อยางไรกตามคา Current Ratio ท"แสดงไวนEมคาเกนกวา 1 มาก ประกอบกบคณภาพสนทรพยหมนเวยน เชน ลกหนEการคาและสนคาคงเหลอยงมคณภาพด (วดจากจานวนวนหมนเวยนของลกหนEการคาและสนคาคงเหลอ) จงสรปไดวา สภาพคลองของบรษทอยในเกณฑดและ เปนปกต

ประสทธภาพในการบรหารสนทรพย

เม"อเปรยบเทยบกบป 2545 กบป 2544 บรษทมสนทรพยเพ"มขEนประมาณ 20 ลานบาท ในขณะท"มยอดขายเพ"มขEนประมาณ 62 ลานบาท และเม"อพจารณาจากขอมลแลวยงพบดวยวาอตราการเพ"มของยอดขายเรวกวาอตราการเพ"มของสนทรพยรวม ลกษณะดงกลาวสงผลใหอตราสวนขายตอสนทรพยรวม (Total Asset Turnover) มคาสงกวาเดม

สาหรบอตราสวนยอดขาย/สนทรพยถาวร (Fixed Asset Turnover) มระดบลดลงเลกนอยจาก 8.06 เทาเปน 7.41 เทา ซ"งเปนผลมาจากการเพ"มของสนทรพยถาวรเรวกวาของสนทรพยประเภทอ"น อตราสวนท"มคาลดลงนEสะทอนถงประสทธภาพการใชสนทรพยถาวรในการสรางรายไดทาไดลดลงกวาเดม อยางไรกตามคาอตราสวนท"คงเหลอ 7.41 กยงถอวาอยในระดบสง สะทอนใหเหนวาประสทธภาพการใชสนทรพยถาวรยงคงอยในเกณฑด สามารถยอมรบได

โดยสรปแลว ประสทธภาพในการบรหารสนทรพยยงคงอยในเกณฑท"ดและเปนปกต

ภาระหน5สน

จากอตราสวนทางการเงนในกลม Leverage Ratios พบวา Debt Ratio และ Debt to Equity Ratio มระดบสงขEนเลกนอย ชEใหเหนวาภาระหนEยงไมไดมอะไรเปล"ยนแปลงอยางมากมาย แมวาจะเร"มเหนสญญาวาหนEสนของบรษทมระดบท"เพ"มเรวกวาการเพ"มของกาไรสะสม ซ"งจะตองเร"มระมดระวงในระยะตอไป

42424242

สวนอตราสวนทางการเงนท"ใชวดความสามารถในการชาระคาใชจายทางการเงนหรอ Time Interest Earned พบวามระดบสงขEนจาก 5.2 เทาเปน 7.4 เทา ชEใหเหนวาการดาเนนงานของบรษทยงคงมกาไรจากการดาเนนงานมาจายดอกเบEยได และความสามารถในการจายชาระดอกเบEยมแนวโนมท"ดข Eนดวย

สรป

ฐานะทางการเงนและผลการดาเนนงานของบรษทนEยงอยในเกณฑดและเปนปกต แตมขอสงเกตวาบรษทมปญหาสดสวนตนทนขายคอนขางสงท Eงท"ยอดขายมระดบเพ"มสงขEน แมการดาเนนงานยงมกาไร แตถาเขาไปตรวจสอบและแกไขปญหาในจดนEจะชวยใหผลการดาเนนงานในดานกาไรของกจการดขEนกวาระดบท"เปนอยได

5. บทสรป

เนEอหาตลอดบทนEท"ไดศกษามาจะไดอธบายใหเหนท"มาของงบการเงน และลกษณะของงบการเงนซ"งประกอบไปดวยงบดล งบกาไรขาดทน และงบกระแสเงนสด ทานยงไดเรยนรอกวางบการเงนเหลานEมประโยชนในการนาไปใชวเคราะหเพ"อใหทราบฐานะการเงนและผลการดาเนนงานของกจการ กระบวนการวเคราะหงบการเงนตามท"ไดอธบายในบทนEไดนาเสนอวธการอานงบจากขอมลดบกอนเพ"อใหเหนสภาพท "วไปและปญหาในข Eนตนของกจการในดานฐานะการเงนและผลการดาเนนงาน หลงจากน Eนจงนาเอาเคร"องมอหรอเทคนคตางๆ ท"ใชในการวเคราะหงบการเงน ไดแก การยอสวนตามแนวด"ง (Common – Size Analysis) การวเคราะหแนวโนม (Trend Analysis) การวเคราะหการเคล"อนไหวของเงนทน (Fund Flow Analysis) และการวเคราะหอตราสวนทางการเงน (Financial Ratio Analysis) มาใชในการวเคราะหงบการเงนอกคร Eงหน"งเพ"อตรวจสอบฐานะทางการเงนและผลการดาเนนงานของกจการในดานตางๆ ในข Eนตอนสดทายหลงจากเรยนรวธการอานและวเคราะหงบการเงนแลวกคอ การเขยนรายงาน ซ"งเปนสวนท"ยากเพราะตองดงเอาเฉพาะสวนท"สาคญและจาเปนมาเขยนอธบายเทาน Eน ในบทนEจงไดใชกรณตวอยางท"ยกมานEไมไดนาเสนอขอมลพEนฐานเก"ยวกบลกษณะการทาธรกจของกจการ ภาวะเศรษฐกจอตสาหกรรม มาประกอบดวย ดงน Eน ในโลกแหงความเปนจรง นกวเคราะหท"ดจงควรนาขอมลเหลานEมาประกอบการพจารณาวเคราะหดวย