ผมร่วง...

ผมรวง และศรษะลาน

สนสา ไทยจนดา1

AlopeciaThaichinda S1.Division of Dermatology, Department of Medicine,Hat Yai Hospital, Songkhla, 90110, ThailandSongkla Med J 2008;26(6):587-599

Abstract:Alopecia or baldness is a common problem that can cause worry and stress to patients. The evaluation of hair loss

remains a difficult and confusing subject for most physicians. A careful history should cover the questions of shedding versusthinning and the duration and family history. Evidence of scarring or non-scarring on the scalp surface, pattern of hair loss,which can be diffuse or confined to one or several areas of the scalp should be noted. Special investigative techniques includethe gentle hair pull, the forcible hair pluck with forceps, scalp biopsy and some laboratory tests. This article concludes that thehistoric and clinical clues of common baldness, such as telogen effluvium, androgenic alopecia, female pattern hair loss,alopecia areata, trichotillomania, and alopecia in systemic diseases are important for the diagnosis, management plan andprognosis of the disease.

Key words: alopecia areata, androgenic alopecia, cicatricial alopecias, female pattern hair loss, non-scarrting alopecia,telogen effluvium, trichotillomania

1กลมงานอายรกรรม โรงพยาบาลหาดใหญ อ.หาดใหญ จ.สงขลา 90110 รบตนฉบบวนท 7 มกราคม 2551 รบลงตพมพวนท 26 ธนวาคม 2551

บทความปรทศน

สงขลานครนทรเวชสาร ผมรวง และศรษะลานปท 26 ฉบบท 6 พ.ย.-ธ.ค. 2551 สนสา ไทยจนดา588

บทคดยอ:ผมรวงและศรษะลาน เปนปญหาพบบอยทผปวยมกเปนกงวลและเครยด การวนจฉยโรคและการรกษายงเปนปญหายงยาก

และสบสนสำหรบแพทยสวนใหญ ดงนนควรเรมจากการซกประวตของการหลดรวง ปรมาณผมทรวง ชวงระยะเวลาทรวง และประวตผมบางในครอบครวอยางถถวน ตรวจดตำแหนงรอยโรคทรวงนนวามแผลเปนหรอไม รปแบบผมหลดรวงทบรเวณใดบรเวณหนงมากนอยตางกน และใชเทคนคงายๆ เสรมในการตรวจ เชน ดงเสนผมเปนกระจกเบาๆ หรอใชกรรไกรเลกทมฟนเลอยจบผมประมาณ30-50 เสน ออกแรงกระตกดงอยางแรง แลวนำผมทหลดตดมาตรวจ หรอตดชนเนอหนงศรษะบรเวณทรวงเพอสงตรวจทางจลพยาธวทยารวมกบการตรวจทางหองปฏบตการเพมเตมในบางกรณ บทความนรวบรวมประวต และลกษณะทางคลนกทสำคญของโรคผมรวงและศรษะลานทพบบอย ไดแก ภาวะการหลดรวงมากของผมระยะ telogen, ผมบาง ศรษะลานจากพนธกรรมทพบในเพศชายและเพศหญง โรคผมรวงเปนหยอม ภาวะทางจตทดงผมตนเองจนเปนนสย หรอโรคทางระบบทสำคญททำใหผมรวง เพอการวนจฉยแยกโรค วางแผนการรกษา และการพยากรณโรค

คำสำคญ: ผมบางศรษะลานจากพนธกรรมในเพศชายและเพศหญง, ผมรวงบางแบบไมมแผลเปน, ผมรวงแบบมแผลเปน,ภาวะการหลดรวงมากของผมระยะ telogen, ภาวะทางจตทดงผมตนเองจนเปนนสย, โรคผมรวงเปนหยอม

บทนำผมและทรงผมสามารถชวยใหมนษยดสวย หลอขนได

การทมเสนผมนมสลวยแขงแรง ไมหลดรวง ไมบาง จนหนงศรษะลาน จงเปนทปรารถนาของบคคลทวไป ทกวนเสนผมบนหนงศ รษะของคนเราจะม การหล ดร วงและงอกใหมอย เสมอกระบวนการนจะทำงานไดปกตข นอย กบหลายปจจย ไดแกพนธกรรม การมสขภาพทสมบรณแขงแรง การไดรบสารอาหารครบถวนและไมมโรค บางคนพบวา ผมทหลดรวงนนขนใหมนอยลง หรอไมงอกใหมทดแทน หรอรวงอยางเฉยบพลนเปนเหตใหผมดบางลงจนศรษะลาน เปนปญหาแมแตในเดกเลกและมผลกระทบดานจตใจ กอใหเกดความเครยด ทำใหขาดความเชอมนในตนเอง และยงทำใหหนงศรษะสมผสรงสยวมากเกนจนอาจเปนอนตรายได อกทงยงพบวา อาจเปนอาการนำของโรคตามระบบภายในหลายๆ โรค ททำใหผปวยมาพบแพทยบทความนรวบรวมลกษณะทางคลนกของโรคผมรวงและศรษะลานทพบบอยเพอการวนจฉยแยกโรค สามารถใหการดแลรกษา ใหคำแนะนำทถกตองเหมาะสมแกผปวย รวมทงบอกการพยากรณของโรค

ธรรมชาตของเสนผมผมชดแรกของคนเรมในชวงอายครรภ 16-20 สปดาห

เรยกวา Lanugo hair เปนขนเสนเลกๆ ไมมส ไมม medulla

ปกตจะหลดรวง 3-4 สปดาหกอนคลอด หลงจากนนจะมผมขนใหม 2 ชนด แบงตามขนาด ไดแก

1. Vellus hair เปนขนออนเลกๆ คลาย lanugo hair ไมมmedulla ไมมส ยาวไมเกน 2 ซม.

2. Terminal hair เปนผมเสนใหญ หยาบยาว มส ม hairmedulla แยกเปน 1) Asexual hair ทศรษะ คว ขนตามแขนขา(รปท 1) และ 2) Sexual hair ไดแก ขนหวหนาว รกแร หนวดเครา และขนหนาอกในผชาย1, 3-4

รปท 1 ภาพตดตามยาวของเสนผม anagen1 ม 3 สวน infun-dibulum, isthmus และ inferior segment

Sebaceous gland

Arrector pili muscleOuter root sheath

Inner root sheathCuticle

Hair shaftHair matrix

Dermal papillaFollicular sheath

CuticleHuxley’s layerHenle’s layer

------------------

---------------

------------Infundibulum

Isthmus

------------

Inferiorsegment

Songkla Med J AlopeciaVol. 26 No. 6 Nov.-Dec. 2008 Thaichinda S.589

Hair growth cycle หรอวงจรการงอกของเสนผม1

ปกตม 3 ระยะ คอ anagen phase, catagen phase และtelogen phase (รปท 2)

Anagen phase เปนระยะเจรญเตบโต (growing phase)ตอมผมอยลกในชน dermis มสเขม เลอดมาเลยงมาก ใชเวลาประมาณ 1,000 วน หรอ 3 ป เปนผมสวนใหญ รอยละ 85-90บนหนงศรษะ

Catagen phase เปนระยะทมการเปลยนแปลง (transitionalphase) ตอมผมจะเลอนสงขน สเรมจางลง แยกตวจากเสนเลอดทมาเลยง ใชเวลาในระยะนประมาณ 10 วน หรอ 2-3 สปดาหพบจำนวนนอยมาก

Telogen phase เปนระยะหยดเจรญเตบโต (resting phase)เลอนตวขนอยตำกวาชองเปดตอมไขมนเพยงเลกนอย โคนมลกษณะเปน club hair และจะถกผมระยะ anagen ทเกดใหมมาแทนท ดนใหหลดรวงไป ใชเวลาประมาณ 100 วน หรอ 3 เดอน

ปกตเสนผมบนหนงศรษะมประมาณ 100,00 เสนอยในระยะ telogen hairs รอยละ 10-15 คอ ประมาณ 10,000เสนตอ 100 วน ผมจงรวงเฉลย 100 เสนตอวน แตถาสระผมอาจรวงเปน 2 เทาได และการรวงของเสนผมบนหนงศรษะของมนษยเปนแบบ mosaic pattern คอ รวงจากทกจดสลบกนไปไมเหมอนของสตวมขน จะรวงเปนชดเปนหยอมๆ จากหวไปหางจากทองไปหลง เรยกวาเปน wave pattern

อายของขนแตกตางกนตามตำแหนง ไดแก ขนคว ขนตาขนรกแร มอาย 3-4 เดอนกหลด ขนออนตามรางกาย 4 เดอนแตผมบนหนงศรษะอายประมาณ 4 ป

การวนจฉยโรคผมรวงและศรษะลานทพบบอยเรมจากประวตทวไป เชน รวงนานเทาไร รวงวนละกเสน

รบประทานยาใดประจำ มการใชเคร องสำอางเสนผม หรอมโรคประจำตว และมอาการอนๆ รวมดวยหรอไม แลวตรวจดรปลกษณะของเสนผมทรวงวาผดปกต รวงทงเสน หรอขาด และตำแหนงทผมหลดรวงวามหรอไมมแผลเปน แยกออกเปน 2 กลม

กลมแรก ผมรวงแบบไมมแผลเปน (non-scarring ornon-cicatricial alopecias) โดยเปนชนดรวงทวทงศรษะ (diffuse)กบชนดรวงเปนหยอม (localized)

กลมท 2 ผมรวงแบบมแผลเปน (scarring or cicatricial-alopecias)

รวมกบการใชเทคนคงายๆ เสรม เชน ดงเสนผมเบาๆ(hair pull) การรวบรวมนบเสนผมทหลดรวงทกวนเปนเวลา 7 วน(hair count) หรอดงกระชากแรงๆ (forcible hair pluck) หรออาจตองอาศยการตดชนเนอในตำแหนงทผมรวง (scalp biopsy)เพอสงตรวจทางพยาธวทยาชวยในการวนจฉยแยกโรค1-5

การตรวจโดยใชเทคนคเสรม (investigative techniques)ไดแก

1. Gentle hair pullคอยๆ ดงเสนผมเปนกระจกเบาๆ เอาผมทรวงออกมา

ตรวจ มกเปน telogen hair ปกตจะไมเกน 1-3 เสน ถาเกนกวา5-6 เสนในการดงแตละครง แสดงวามการหลดรวงมากกวาปกตจรง ซงเสนผมทไดควรตรวจดดวยวาเปนเสนผมในระยะใดโดยวางเสนผมบนแผนกระจก ใสนำ 2-3 หยด ปด cover-slip

- ถาพบเปน telogen hair ซงมกม bulb กวางกวาตวเสนผม 2 เทาและไมมเมดส (รปท 3A) ทกเสน จำนวนมากกวาปกต แสดงวาเปนโรค telogen effluvium แตถาพบเสนผมมความกวางมากกวาปกต โดย bullb หายไป แสดงวาเปนผมรวงจากการทำแตงทรงผม หรอการดงรง

- ถาเปนจากเชอรา มกพบมรอยหก แตก งอ เปนปมของเชอรา

- ถาเปน anagen hair ซ งเปนเสนผมท มเมดสปลายเรยว แคบลง หกงองาย และม cuticle (รปท 3B, และ C)อาจเกดจากโรคผมรวงเปนหยอม (alopecia areata) ระยะแรกหรอไดรบยาบางอยาง เชน ยาตานมะเรง หรอโรคผวหนงทางพนธกรรม (alopecia mucinosis) หรอโรคซฟลส ระยะท 2

2. Forcible hair pluckดงผมเปนกระจก โดยใช forcep (รปท 4) หรอกรรไกร

เลกทมฟนเลอยจบผม ประมาณ 30-50 เสน ออกแรงดงไปในทศทางทเสนผมเตบโต ผมทรวงตดมา ตรวจ

รปท 2 แสดงวงจรการเจรญเตบโตของเสนผมในระยะตางๆ1

SB B BAPM

E

----------

DP

--------------------

M

Md

ORS

CIRS

B B

Anagen Catagen Telogen

Activation

Perm

anen

tpo

rtion

Activation


- ถาเปน telogen hair เกนกวารอยละ 25 แสดงวาผมรวงมาก

- ถาพบเปน anagen hair ทงหมด มกเปนโรค tricho-tillomania2

- แตถาพบ telogen hair ทงหมดจากการดงแรงๆอาจเปน anagen effluvium ได เนองจาก anagen hair ไดหลดไปเกอบหมด

- ชนดเสนผมผดรปหรอบดเกลยว เชน pili torti,corkscrew hair และ menkes' diseases หรอชนดตวเสนผมไมสมำเสมอ เชน longitudinal ridging and grooving, loose anagensyndrome, และ monilethrix (beaded hair)

การตรวจทางหองปฏบตการ4. KOH preparation เสนผม และเพาะเลยงเชอรา ในราย

ทสงสยวามสาเหตจากเชอรา5. Scalp biopsy

5.1 ตดด vertical section ตามปกต สามารถบอกแยกโรคบางโรคได เชน alopecia areata, trichotillomania เปนตน

5.2 ทำ punch biopsy 4 มล. มาตรฐาน แตตดแนวhorizontal section ระดบ mid-isthmus เพอนบจำนวนของตอมขนโดยเฉลยในคนปกตจะไดประมาณ 40 follicles ซงจำนวนนประมาณ 30 follicles จะเปน terminal anagen hairs แตถาพบจำนวนผมชนด telogen hairs ไดมากกวารอยละ 25 หรอม vellushair จำนวนมาก บงบอกวามความผดปกต2

Classification of alopecia สามารถแบงออกเปนกลมใหญตามลกษณะของหนงศรษะทมการหลดรวง

กลมท 1 Non-scarring alopecia: รวงแบบไมมแผลเปน1.1 ชนดรวงทวทงศรษะ (diffuse) ไดแก

1.1.1 Stress induced-alopecia หรอ telogeneffluvium (รปท 5)

1.1.2 Androgenic alopecia หรอ commonmale baldness (MPB) (รปท 6)

1.1.3 Female pattern hair loss (FPHL) หรอcommon female baldness (รปท 7 และ 8)

1.1.4 Hair shaft defects1.1.5 Systemic lupus erythematosus (รปท 9

และ 10)1.1.6 Syphilistic alopecia1.1.7 Anagen effluvium

1.2 ชนดรวงเปนหยอม (localized)1.2.1 Alopecia areata (AA) (รปท 11)1.2.2 Traction หรอ trichotillomania (รปท

12)1.2.3 Tinea capitis (รปท 13)1.2.4 Naevoid abnormalities (รปท 14)

รปท 3 แสดงเสนผมปกต telogen (A) และ anagen (B)ทดดวยกลองจลทรรศน และ (C) anagen ทขนใหมปลายเรยวบางกบ anagen ทเจรญเตมทแลว1

รปท 4 Forcible hair pluck โดยใช forcep2

A B C

3. Hair shaft abnormalityเสนผมทดงมาไดในขางตน สามารถตรวจดความ

ผดปกตของเสนผมดวยกลองจลทรรศน ซงอาจชวยบอกโรคแยกเปน 2 พวก คอ

- ชนดเสนผมเปราะ หกงาย เชน โรค trichothiodys-trophy ถาพบหกตามขวาง ไดแกโรค trichorrhexis nodosa หกตามยาว ไดแก trichopilosis หรอหกเฉยง ไดแก tapered frac-ture


รปท 5 Telogen effluvium

รปท 6 Male pattern baldness

รปท 7 FPHL แบบ frontal accentuation

รปท 8 FPHL แบบ diffuse central

รปท 9 Acute lupus hair

รปท 10 Chronic DLE

รปท 11 ผมรวง ชนด alopecia areata

รปท 12 Trichotillomania


กลมท 2 Cicatricial alopecias: ผมรวงแบบมแผลเปนไดแก

2.1 โรคตดเชอ- เชอรา: Tinea capitis-Kerion (รปท 15)- เชอ Bacteria: bacterial folliculitis, furuncu-

losis, carbuncle, tertiary syphilis, tuberculosis- Protozoal: leishmania- Viral: herpes zoster (รปท 16), herpes sim-

plex, warts2.2 โรคมะเรงทหนงศรษะ basal cell carcinoma,

squamous carcinoma, zyringoma, seborrheic keratosis2.3 การบาดเจบของหนงศรษะ: mechanical trauma,

x-ray, ถกไฟไหม หรอโดนสารเคมตางๆ2.4 โรคผวหนงเรอรงเดมททำใหเกดแผลเปนทหนง

ศรษะ เชน- Lichen planopilaris- Chronic cutaneous lupus erythematosus- Morphea (circumscribed scleroderma)- Necrobiosis lipoidica- Follicular degeneration syndrome (follicu-

litis decalvans) พบหนงศรษะอกเสบมแผลเปนจาก granuloma-tous inflammatory process จนเกดเปนตมหนองทตอมขน (pus-tular folliculitis)

- Pseudopelade of brocq ผปวยจะมาดวยอาการผมรวงแบบมแผลเปนทรปรางและตำแหนง ไมแนนอน ลกลามอยางชาๆ โดยไมมลกษณะของ folliculitis ตำแหนงทพบไดบอยคอ ท crown และกลาง vertex ของศรษะ บางรายมผวหนงฝอบางรวมดวยได สาเหตแทจรงไมทราบ เชอกนวาเปนโรคทไมทราบสาเหต แตบางกลมกเชอวาเปนเพยงระยะสดทายของหลายๆ โรคเนองจากการตรวจทางจลพยาธวทยา พบเซลล lymphocytesอยในบรเวณรอบตอมขน และมพงผดในชนหนงแท

- Neurotic scalp excoriations หรอ factitiousdermatitis เปนผลจากการเกา แกะหนงศรษะของตนเองอยางรนแรง โดยปราศจากโรคผวหนงใดๆ เนองจากปญหาทางจตของผปวย

รปท 13 Tinea capitis (gray patch)

รปท 14 Aplasia cutis congenita

รปท 15 Cicatricial alopecia (จาก Kerion เกา)

รปท 16 Cicatricial alopecia (จาก Herpes zoster)


ลกษณะทางคลนกของผมรวงทพบบอย และการวนจฉยแยกโรค

1. ชนดรวงทวทงศรษะ (diffuse)1.1 Stress induced-alopecia หรอ telogen effluvium

(รปท 5) หมายถง ภาวะทมการหลดรวงของผมในระยะ telogenstage มากกวา 100 เสนตอวน พบรวงทวๆ ไปไมรนแรง โดยมสาเหตนำมากอน 6-16 สปดาห สาเหตหลก คอ ความเจบปวยหรอภาวะเครยด "injury or stress" หรอ "physiologic effluvium"ซงมผลตอวงจรการเจรญเตบโตของเสนผมเปนโรคทพบบอยทสดในกลมน1-5, 15

ความเจบปวย หรอภาวะเครยด ไดแก- ภาวะทมการตดเชอรนแรงและมไขสง เชน ปวย

เปนไขมาเลเรย ไขเลอดออก- Severe psychological stress (life-threatening

situation, major surgery)- Endocrinopathies: hypo- or hyperthyroidism,

จะพบวาผมจะแหง เสนเลกบาง หรอ peri- or postmenopausalstate

- ภาวะขาดอาหาร: caloric deprivation, proteindeprivation, essential fatty acid or biotin deficiency, irondeficiency

- การไดรบยาบางอยาง เชนAnticoagulants: heparin, coumarinsAnti-thyroid drugs: thiouracil, carbimazoleAntibiotic drugs: sulfasalazineAnti-tuberculous drugs: ethionamideSynthetic retinoidsOther: indomethacin, nitrofurantoin"Physiologic effluvium" ไดแก physiologic

effluvium of the new born, postpartum effluvium- หรอระยะแรกของ androgenic alopecia- หรอเปนสวนหนงของโรคทหนงศรษะ เชน psoria-

sis หรอ seborrheic dermatitisลกษณะทางคลนกของ telogen effluviumประวต: ผมรวงจากหนงศรษะทวๆ ไป จนบาง

ชดเจน โดยมปจจยททำใหผมรวงนำมากอนอยางนอย 3-4 เดอนตำแหนงและการกระจาย: รวงทวทงหนงศรษะรอยโรคทผวหนง: ไมพบความผดปกตทหนงศรษะเสนผม:- hair-pull ผมทหลดตดมอมามจำนวนเพมขน

ในระยะแรกจะพบมากกวา 4 เสนตอการดง 1 ครง และเปนtelogen หรอ club hairs

- hair-pluck พบ telogen hairs มากกวารอยละ20-25 (คาปกตอยระหวางรอยละ 10-20) แสดงถงปรมาณทรวงเกน 400-500 เสนตอวน

การตรวจทางหองปฏบตการ: อาจจำเปน ขนกบประวตทได เชน ตรวจ thyroid function test ในรายทสงสย hypo-hyperthyroidism

ผลชนเนอทางพยาธ: จำนวนของ hair follicles ปกตแตอาจม telogen hair มาก และไมพบการอกเสบ

การรกษาและการพยากรณ: กำจดสาเหต ควรแนะนำผปวยใหทราบวาโรคนเปนเพยงสวนหนงของวงจรการเจรญและการหลดรวงของเสนผม ซงมโอกาสงอกกลบมาเปนปกตถาไมมโรคแทรกซอนอนภายในระยะเวลาประมาณ 6-12 เดอนการพยากรณของโรคด สามารถหายกลบเปนปกตได ยกเวนบางรายทอาจเรอรงเปนปได ทเรยกวา chronic telogen effluvium

Chronic telogen effluvium (CTE) สวนใหญพบในผหญงวยกลางคนทมผมหลดรวงบอย ปรมาณมาก หรอรวงเรอยๆเปนระยะเวลามากกวา 6 เดอน โดยอาจมหรอไมมสาเหตนำททำให telogen hair หลดรวง11

Hair pull technique: พบรวงทกทของหนงศรษะ ไมใชเฉพาะกลางกระหมอม โดยพบวาสามารถดงผมบนหนงศรษะแลวผมหลดตดมอออกมาเปนกำ ครงละมากกวา 4 เสนไดตำแหนงทรวงพบท bitemporal recession มากกวาตำแหนงfronto-parietal แบบทพบในผปวยทเปน FPHL และจำเปนตองแยกออกจากผมรวงทเปนผลจากไทรอยดฮอรโมน จากยาโรค SLE และภาวะขาดสารอาหาร และเมอตดตามไปกลบไมพบวามการบางลงของผมบนหนงศรษะ เพราะเมอทำการตรวจชนเนอทหนงศรษะ (punch biopsy) ขนาด 4 มม. ตรงตำแหนง vertexของหนงศรษะตดแนวขวาง (horizontal section) ระดบ midisthmusจะพบ terminal hair : vellus > 8:1 เปนปกต

สาเหตทแทจรงของ CTE ยงไมทราบแนชด เดมเคยเช อวา CTE เปนอาการแสดงระยะแรกของโรค FPHLแตปจจบนเชอวาเปนผลมาจากระยะเวลาทลดลงของ anagengrowth phase โดยขนาดของ follicle ไมไดเลกลง11

1.2 Androgenic alopecia หรอ common male bald-ness (MPB) (รปท 6) เปน non-scarring alopecia ทมรปแบบของการหลดรวงทจำเพาะ พบมากในผชาย จงเรยกวา male patternbaldness (MPB) หรอ seborrheic alopecia เปน polygenic traitโดยเปนผลมาจากยนทม androgenic receptor ในบคคลทมประวต


คนในครอบครวฝายพอหรอแมผมบาง ศรษะลาน อาการจะพบไดตงแตเมอเรมเขาสวยเจรญพนธเรอยใปจนถงอาย 40 ป จะแตกตางกนอยบางในเรองของปรมาณผมทรวง และความรวดเรวของการดำเนนโรคเทานน เมอฮอรโมน androgen ทเพมมากขนในชวงวยเจรญพนธ ไปมผลกระทบตอการสราง hormonedihydrotestosterone (DHT) ทตอมขน ซงเปนฮอรโมนทมฤทธทำใหเสนผมเปลยนแปลงจาก terminal hair ไปเปน vellus hairทเปนเสนขนออน ลบเลกลง จนตอมขนฝอลงในทสด ไมมผมงอกในบรเวณหนงศรษะเหนศรษะลานได9

ในคน caucasian พบอบตการณเพมขนตามวย เกอบรอยละ 100 ในผสงวย รองลงมาเปนคนแถบเอเชย และคนแอฟรกน-อเมรกน แตจะพบนอยในคนอเมรกนพนเมอง กบชาวเอสกโม1

ลกษณะทางคลนกประวต: มปญหาผมรวงบาง ศรษะลานแบบคอยเปน

คอยไป (progressive balding) มกมประวตคนในครอบครวทผมบางหรอศรษะลาน

ตำแหนงและการกระจาย: (รปท 17) เรมจากหนาผาก มการรนของแนวผมดานหนา (anterior frontal hair line)โดยเฉพาะมมดานขาง parietal ทำใหเหนเปน M-shaped reces-sion ตอมา บางทบรเวณกระหมอม (vertex) และขยายออกโดยรอบ mid-frontal hair (รปท 18) จนในทสดผมบนหนงศรษะหายหมดเหลอเฉพาะดานขางขมบ (temporal) และทายทอย(occipital)

รอยโรคทผวหนง: เปนชนดไมมแผลทตำแหนงผมรวง

เสนผม: เลก บาง สนลง โดยเสนผมเปลยนจากterminal hair เปน vellus hair และลบฝอลง จนเหนหนงศรษะเรยบเปนมน hair-pull และ hair-pluck ปกต

การตรวจทางหองปฏบตการ: ปกตผลชนเนอทางพยาธ: พบจำนวนของเสนผมลดลง

vellus hair มากขน รวมกบพงผดรอบๆ เสนผมทเลกบางลบลงโดยไมมเซลลของการอกเสบใดๆ

การรกษาและการพยากรณ: ยาทไดรบการยนยนวาไดผล คอ ยารบประทาน finasteride (alfa reductase inhibitors)ทยบยง enzyme 5 alpha reductase ซงทำหนาทเปลยน testo-sterone ใหเปน dihydrotestosterone (DHT) ซงมฤทธทำใหผมบางไมงอก และรวมกบการใชยาทา 5% Minoxidil solution สามารถชวยลดอตราการหลดรวง และปรมาณของผมแนนขน ไดผลดกวาการรกษาเพยงอยางใดอยางหนง1-7 โดยเฉพาะในผปวยทการรวง

ยงไมรนแรง หรออายนอยกวา 41 ป7 แตถาหยดการรกษาผมกหลดรวงตามเดม10 บางรายทมปญหาในการรบประทานยาอาจแนะนำใหใสวกผม หรอการทอผมโดยผชำนาญ จะทำใหผมดหนาขน แตยงยากในการดแลรกษาความสะอาดของหนงศรษะปจจบนมผนยมใชวธปลกผม (hair transplant) รวมกบ oralfinasteride ในรายทผมรวงมาก พบวาไดผลด7, 10

รปท 18 แสดงตำแหนงของผมท หลดรวงใน androgenicalopecia grading จาก I-VII ตาม Hamilton-Norwoodclassification12

รปท 17 แสดงตำแหนงตางๆ ของหนงศรษะ

I

IIIa

II

IIa

III

IIIvertex

IV

IVa

V

Va

VI

VII

Vertex

Frontalhairline

Temporalrecession

Parietalmid/frontal

Temp

oral

Occipital

Parietalmid/frontal

Frontalhairline

Vertex

Temporal


1.3 Female pattern hair loss (FPHL) หรอ andro-genic alopecia ในผหญง (รปท 7 และ 8) หมายถง โรคผมรวงในผปวยหญงทเปน multifactorial, genetic trait ซงจะเกยวของทง androgen dependent และ androgen-independent mecha-nisms จะเหนวารปแบบการหลดรวงของผมในผชาย (MPB)สามารถใหการวนจฉยแยกโรคจากรปแบบการหลดรวงไดไมยากไมเหมอนโรค androgenic alopecia ในผหญงทรปแบบหรอpattern ของการหลดรวงทางคลนกแตกตางกนเปน 3 แบบ1-6 14

รปท 19

ตำแหนงและการกระจาย: รวงได 3 รปแบบ คอแบบแรกเหมอนใน male pattern แบบทสองของ ludwig คอกระจายทวดานบนหนงศรษะ (fronto-vertical) โดยทแนวผมดานหนายงคงเปนปกต (รปท 20) และแบบทสาม frontal accen-tuated กลบรวงมากเปนพเศษสวนหนา

รอยโรคทผวหนง: ไมมแผลเปนทตำแหนงผมรวงเสนผม:- เสนผาศนยกลางของเสนผมไมเทากนในโรค

FPHL แตไมเสมอไป- hair-pull และ hair-pluck ไมพบความผดปกตการตรวจทางหองปฏบตการ: ตองแยกโรคตางๆ

เชน hypo- หรอ hyperthyroidism โดยตรวจหา thyroid-stimu-lating hormone (TSH), free T4 และตรวจนบเมดเลอดเพอแยกโรคผมรวงจากภาวะซดหรอขาดธาตเหลก

ผลชนเนอทางพยาธ: ปกตไมจำเปนตองทำ scalpbiopsy ยกเวนทำ horizontal section ตรงตำแหนงของ isthmusพบวาจำนวน follicle ลดลงเหลอประมาณ 22 follicles เทยบกบคาเฉลยในคนปกต ซงมประมาณ 46 follicles และสดสวนของterminal hair ตอ vellous hairs (T/V ratio 1.4:1 เทยบกบคาปกต7:1)

ปญหาทอาจพบรวมในผปวยโรค FPHL12

- ถาม hyperandrogenism โอกาสพบ polycyticovarian syndrome (PCOS) หรอมเนองอกทรงไข หรอเนองอกตอมหมวกไตททำใหระดบ testosterone สงขน

- ความเครยดเรอรง หรอภาวะหลงคลอด กอาจพบandrogenic alopecia ตามมาภายหลงได

- Insulin resistance หรอ metabolic syndromeอนไดแก central obesity, hyper-triglyceridemia, low levels ofserum HDL cholesterol, hypertention, increased fastingglucose

รปท 19 แสดง female pattern hair loss 3 แบบ1,6,14

โดยระยะเวลาทเรมมอาการ แบงเปน 2 ระยะ คอระยะ early onset เมอเรมเขาสวยเจรญพนธกบระยะ late onsetอายมากกวา 40 ป หรอเมอเขาสวยหมดประจำเดอน หรอบางรายพบเมออาย 60 ป ดงนนจงมการเรยกชอของโรคนไดหลายอยางเชน "male pattern alopecia in women", " female pattern alope-cia", " diffuse hormonal alopecia", "diffuse alopecia in women","common baldness in women" และ "common female bald-ness"

กล ม early onset FPHL มกพบวามอาการของhyperandrogenism ไดแก ขนดก สวมาก ประจำเดอนผดปกตไมสมำเสมอ หรอมนอยกวา 10 ครงตอป (rotterdam criteria)หรอนอยกวา 8 cycle ตอป และมบตรยาก หรอมปญหาของการตงครรภ

กลม late onset FPHL จะพบอาการของ hyperandro-genism นอย และไมจำเปนตองมประวตทางครอบครวทมผมบางได

ลกษณะทางคลนกประวต: มกจะสมพนธกบประวตคนในครอบครว

ฝายมารดาทศรษะลาน ผมทรวงปรมาณไมมาก เปนไปอยางชาๆและตอเนอง

รปท 20 แสดงไดอาแกรม Ludwig's pattern of androgenicalopecia ในผหญง6

Male pattern(Hamilton)

Diffuse(Ludwig)

Frontal accentuation(Olsen)


- ในรายทม metabolic syndrome มความเสยงทจะเกด coronary arteries diseases 2 เทา

- เกด type 2 DM เพม 5 เทาการรกษาผปวย FPHL ใหการรกษา 6-12 เดอน1) ยาทาภายนอกใชไดกบผปวยทกราย คอ 2-5%

topical minoxidil (TMS) ควรใหทาอยางนอยวนละ 2 ครงการทารกษาใหมๆ อาจทำใหผมหลดรวงมากขนกอนในระยะแรกเกด anagen hair ดน telogen หลดรวงไปกอน จะเหนผลทางคลนกตองใชเวลา 4-6 เดอน และการใชชนด 5% TMS จะเหนผลดกวาชนด 2% TMS แตเหนยวเหนอะกวา จงจำเปนตองสระผมทกวน

การใชใหไดผลด ตองตอเนอง และสมำเสมอ ยกเวนในรายทตงครรภหรอใหนมบตร หลงหยดยาไปแลว 3-4 เดอนมโอกาสเกด telogen effluvium ได

ผลขางเคยง- ภาวะขนดกมากขน (hypertrichosis) โดยเฉพาะ

บรเวณดานขางของใบหนา พบรอยละ 5-10 ของผหญง โดยชนด5% TMS จะพบมากกวา 2% TMS7

- ผนสมผสแพ (allergic reaction) และ/หรอ สมผสระคายเคอง (irritatant contact dermatitis) ถาเปนผลจากตวทำละลาย propylene glycol กอาจเปลยนไปใชในรปของโฟมแทน และควรทาเฉพาะตำแหนงทตองการ

2) ในผปวย FPHL ทมอาการของ hyperandrogenismเชน ขนดก เปนสว มผทดลองใหยา anti-androgen7, 16 ในรปของยารบประทาน เชน

- Spironolactone: มฤทธกดการสรางฮอรโมนtestosterone สามารถลดการหลดรวง และเพมการงอกของผมในขนาด 150 มก.ตอวน แตหามใหในผปวยโรคไตทมภาวะโปตสเซยมสงในเลอด หรอมประวตเปนมะเรงเตานมในครอบครวเนองจากพบอบตการณของมะเรงเตานมสงในสตวทดลอง

- Cyprosterone acetate (CPA): ในขนาด 50 มก.ตอวน ในวนท 5-15 ของรอบเดอน รวมกบ ethinyl estradiol(EE) ในวนท 5-25 ของรอบเดอน ซงเปนยาคมกำเนด สามารถยบยง peripheral action ของ androgen ในผหญงเปนเวลานานกวา1 ป ทำใหเสยงตออาการขางเคยงตางๆ จงไมเปนทยอมรบใหใชรกษาโดยองคการอาหารและยาของสหรฐอเมรกา และอาการผมรวงไมดขนอยางมนยสำคญ

- Cimetidine: ทมฤทธยบยงการจบของ DHT ทreceptor ได แตผลทไดไมด

- Flutamide: มฤทธยบยง โดยแยงทการจบของDHT ท receptor ในขนาด 250 มก.ตอวน พบวาไดผลดทสด

ในกลมน โดยสามารถลดการหลดรวงได แตมผลขางเคยงตอตบจงยงไมเปนทยอมรบใหใชรกษา

- Finasteride: รบประทานในขนาด 1 มก.ตอวนสามารถลดการหลดรวง แตตองเลอกรกษาในผหญงท หมดประจำเดอนแลวจงจะไดผล

3) การผาตด (hair transplants)นอกจากน ยาอนๆ เชน การทา tretinoin cream รวมกบ

การทา minoxidil มรายงานวาสามารถชวยเพมประสทธภาพของminoxidil เนองจากยาไปลด stratum corneum barrier จงเพมการดดซมยา minoxidil ไดดขน

1.4 Hair shaft defects หมายถง ตวเสนผมผดปกตพบผมเปราะ แตกหกงาย หรอเสนผมไมสมำเสมอ ชนดทพบบอยทสด คอ monilethrix (beaded hair) ตอมา pili torti (twistedhair), wooly hair และ trichorrhexis invaginata ซงสามารถทำใหผมรวงเปนหยอมๆ โดยผมมกหกรวงในตำแหนงใกลกบหนงศรษะและรวงมากเมอมการแปรง การหวหรอการดงรง (mechanicaltrauma) จงควรรกษาแบบประคบประคอง

1.5 Systemic lupus erythematosus พบในผปวยทมอาการของโรครนแรง หรอมโรคในหลายๆ ระบบ จะพบลกษณะผมรวงทวๆ ไปไดเปนชนด non-scarring ตอเมอไดรบการรกษาทถกตองผมจะกลบงอกขนเปนปกตได (รปท 9) ตางกบทพบในผปวยทเปน chronic cutaneous (DLE) เมอเกดแผลเปนทหนงศรษะ ผมไมสามารถงอกใหม (รปท 10)

1.6 Syphilistic alopecia พบในผปวยทเปน secon-dary syphilis การตรวจ venereal disease research laboratories(VDRL) ในเลอดมกใหผลบวกสง (ยกเวน prozone phenomenonทใหผลลบ ตองเอาซรมมาเจอจางกอน แลวจงตรวจใหม จงจะใหผลบวก) ปจจบนพบนอยลงมาก คงเนองจากมการใชยาปฏชวนะอยางแพรหลายในผปวยทมความเสยงจากโรคตดตอทางเพศสมพนธ ลกษณะผมรวงมไดท งแบบรวงท วๆ ไปในตอนแรก หรอรวงเปนกระจกเลกๆ หลายๆ หยอม ทเรยก moth-eaten ซงจะพบในระยะหลง บางรายอาจพบมขนควรวงดวยหลงการรกษาผมกลบงอกขนมาใหมไดปกต

1.7 Anagen effluvium พบไมบอย สวนใหญเปนผลของการไดร บยาตานมะเรงหรอสารพษ ทำใหผมหยดการเจรญเตบโต และหลดรวงอยางรวดเรว ภายในเวลาสนๆ ผมทรวงจงเปนระยะ anagen hairs ยาทเปนสาเหตไดแก15

- Cytotoxic drugs: cyclophosphamide, mercap-topuric derivatives, azathioprine, colchicine, adriamycin,metrotrexate


- Anticoagulants: heparin, coumarins,- Other: thallium, bismuth, boric acid, lead,

arsenic, mercury

2. ชนดรวงเปนหยอม (localized)2.1 Alopecia areata (AA) หรอ localized hair loss

เปนโรคผมรวงทพบบอย รวงปรมาณมากในเวลารวดเรว รวงเปนหยอมอยางเฉยบพลน ยงไมทราบสาเหต หลายคนเชอวาเกยวของกบปฏกรยา autoimmune เนองจากมกพบรวมกบโรคทาง autoimmune หลายโรค เชน hashimoto thyroiditis, vitiligo,atopic dermatitis3-5, 8 (รปท 11) มกรวงเปนหยอม เปนวงกลมหรอวงร 1 วง หรอหลายวง ขนาดเสนผาศนยกลางตงแตเกอบ1 ซม. จนถงขนาดใหญหลายๆ ซม. ได โดยรวงจากตรงกลางแลวขยายวงออกไปเรอยๆ พบไดทกเพศ ทกวย แตสวนใหญรอยละ 80 เกดในผปวยอายนอยกวา 40 ป เกดตำแหนงใดกไดทมขน ถาพบรวงหมดทงศรษะ และขนควดวย จะเรยกวาalopecia totalis สวน alopecia universalis เปนระยะสดทายของโรคทรวงหมดทงตว (complete hair loss) โดยสขภาพทวไปของผปวยปกต แตผมรวงมผลกระทบตอจตใจผปวยได

สาเหตจรงๆ ไมทราบแน แตพบวาผปวยโรคผมรวงเปนหยอม มกม auto-antibodies อยหลายชนด และยงพบวา T-suppressor cells ตำ ทำให B-cells สราง auto-antibodies และT-effector cells ไปตอตานตอมผม เมอตรวจทางพยาธวทยาจงพบมเซลล lymphocytes ไปเกาะรอบๆ ตอมผม เพอทำลายhair-associated antigen3 นอกจากนความเครยดกงวลกยงพบวามสวนสำคญทเปนสาเหตชกนำททำใหผมรวง สงผลใหเกดการเปลยนแปลงของเสนผมจากระยะ anagen ไปเปน catagenระยะแรก และระยะ telogen ผมจงหลดรวงไปเรวขน

ในกรณทรวงมากบรเวณเหนอทดดอกไม จะเรยกวาophiasis ซงพบเปนตวพยากรณทไมดของโรคน เพราะมกพบเสมอวาหลงจากม ophiasis แลว ผมทหนงศรษะจะหลดรวงทงหมด หรอเหลอเปนเสนขนออน สขาวบาง (vellus hair) AAทเกดเฉยบพลน จะพบเสนผมขนาดสนๆ รปรางคลายเครองหมายอศเจรย คอ โคนเสนผมเรยวเลก แคบกวาปลายผม (exclama-tion-mark hair) พบทขอบๆ ของหยอมรอยโรคผมรวงทขยายออกเร อยๆ นอกจากน ย งพบอาการอ น เชน ผมขาวอยางเฉยบพลนเปนหยอมๆ หรอพบความผดปกตของเลบ (pittingnail)4-5

Alopecia areata incognita จะพบเพยงผมบางลงทวทงหนงศรษะ โดยไมพบวงทรวงเปนหยอมๆ ใน alopecia

areata โดยทวๆ ไปการวนจฉยตองอาศยการทำ skin biopsyทหนงศรษะบรเวณนนๆ ซงจะตองแยกออกจากโรค telogeneffluvium (TE) ทพบในผปวยหญงทผมบางทวๆ โดยไมใชบางในตำแหนงของโรค FPHL การใชเทคนค hair pull test จงจะมประโยชนชวยแยกโรค ถาผมทดงออกมาสวนใหญเปนผมในระยะ telogen รวมกบทหนงศรษะ พบ exclamation-mark hairs

ลกษณะทางคลนกประวต: ผปวยสวนใหญไมมโรคประจำตว ยกเวน

มประวตในครอบครวเปน atopic หรอกลม autoimmnue diseasesตำแหนง: พบตำแหนงใดกไดทมขน ไมเวนแมแต

ขนคว หรอหนวดรอยโรคทผวหนง: ขอบเขตชดเจน ไมมขย ผว

บรเวณผมรวงเรยบเปนปกตเสนผม:- hair-pull test ทขอบๆ ของรอยโรค พบเปนผม

ทมทง telogen หรอ distorted anagen และ exclamation-markhair

- hair-pluck test รอยละ 100 เปน telogen hairการตรวจทางหองปฏบตการ: ไมจำเปน ยกเวน

ในรายทอาการไมชดเจน หรอมโรคทางระบบอนรวมดวย เชน ขดตรวจหาเชอรา (KOH preparation) ตรวจ VDRL, lupus erythe-matosus (LE) หรอการตดชนเนอทหนงศรษะ (scalp biopsy)

ผลชนเนอทางพยาธ: hair follicle มขนาดลดลงและอยตนในชน dermis โดยมเซลล lymphocytes อยลอมรอบรวมกบหลอดเลอดขยาย hair root เปน club shape แตสวนตนของเสนผมม distrophic taper (exclamation-mark hair),อาจพบม distrophic anagen hair และจำนวน telogen hair เพมขน

การรกษา:1) ใหทายา corticosteroid ฤทธปานกลาง หรอแรง

ถารอยโรคกวางมาก อาจใชรวมกบการปดทบ (occlusion)2) ฉด triamcinolone acetonide 5-10 มก.ตอมล.

เขารอยโรคโดยตรง สามารถใหไดถง 2 มล.ตอครง ใหซำใน 4-8สปดาห จนผมขน การใหยา corticosteroid ชนดรบประทานไมแนะนำ เพราะหยดยา ผมมกรวงอก และมผลขางเคยงเมอรกษาในระยะยาว1-5

3) ใชยาทาชนดกระตนผ นแพสมผส (topicalimmunogens) ไดแก dinitro-chorobenzene (DNCB), squaricacid dibutyester (SADBE) หรอ diphenylcyclopropenone(DCP) โดยทาผวครงแรกเพอ sensitization กอน แลวจงไปทา


ทรอยโรค กระตนใหเกด allergic contact dermatitis หรอ mildeczematous reaction ทำใหผปวยคน มผนแดง ลอก พบวาสามารถกระตนใหผมขนไดบางรายหลงการรกษา 8-12 สปดาห กลไกททำใหผมขนยงไมทราบ

4) Psoralen plus ultraviolet light (PUVA) ใชในรายทผมรวงมากเกนกวารอยละ 50 แตผลการรกษากไมดนกและผลขางเคยง พบอาการคลนไสจากยารบประทาน ผวคลำขนโอกาสเกดมะเรงผวหนงมากขน

5) แนะนำใหสวมวกผมในรายทผมรวงมาก รวมกบการบำบดทางจต ลดความเครยด (psychological support)มความสำคญ

การพยากรณโรค: สวนใหญด พบวาผปวย 1 ใน3 มกหายเองภายใน 6 เดอน, 2 ใน 3 ผมจะขนภายใน 5 ป, 1ใน 3 ผมจะไมขนอกเลย และรอยละ 40 จะเปนซำอกภายใน 5 ปยกเวนในผปวยทอายนอยกอนวยรนทรวงอยางรนแรง ในผปวยทเปน ophiasis หรอ reticular pattern และในผปวยทมการดำเนนของโรคเปนไปอยางรวดเรว มการเปลยนแปลงของเลบ มประวตโรคภมแพ atopy รวมดวย มโอกาสลกลามไปเปน alopecia totalisหรอ alopecia universalis

2.2 Traction หรอ trichotillomania (hair pull mad-ness) เปนภาวะทางจตทมความเกยวของกบความเครยด พบบอยในชวงวยเดกอาย 6 ปขนไป ทมความเครยด กงวล และผใหญทมปญหาทางจต มกดงผมตนเอง หรอถอนผมตนเอง จนเกดเปนนสย เปน compulsive habit จากความผดปกตของ impulsecontrol (รปท 12) พบในเพศหญงมากกวาเพศชาย ตำแหนงทบาง รวง มกมรปรางไมแนนอน ขนกบการดง สวนใหญจะรวงเดนบรเวณกลางกระหมอมของหนงศรษะ คลายกบ FPHLแตบรเวณทรวง พบผมสนๆ ยาวๆ ไมเสมอกน เนองจากการดงซำหลายๆ ครง สามารถเหนเสนผมหกๆ รวมกบเสนผมทยงปกตหรอมผมขนใหมสนๆ อยกลางวง อาจพบรอยเกาแกะ หรอรขมขนอดตนมากมาย1-5

ลกษณะทางคลนกประวต: ผปวยมประวตททำใหสงสยวาอาจมอาการ

ทางจตใจ ผปวยมกปฏเสธการดงผมตวเองจากหนงศรษะตำแหนง: ทหนงศรษะพบบอยทสด บางรายอาจ

ดงขนตา ขนควรวง ทรปรางแปลกๆ ไมแนนอนรอยโรคทผวหนง: บรเวณผมรวง มกลมของเสนผม

สนๆ ยาวไมเทากน คลำแลวคลายขนแขงของสตว (bristlelike)เสนผม:- hair-pull test ปกต- hair-pluck test ปกต

การตรวจทางหองปฏบตการ: ไมจำเปน ยกเวนแยกโรค syphilitic alopecia

ผลชนเนอทางพยาธ: พบมเสนผมในระยะ catagenเพมขน ทสำคญจะพบมเสนผมทบดงอ หรอขาดจากการถอน โดยมเมดส (pigment casts) หรอ melanin ในชองรขมขน ซงเปนผลจากการถอน เรยกผมชนดนวา trichomalacia โดยจะไมพบเซลลของการอกเสบ แตอาจพบมเลอดออกอยรอบๆ ตอมขน

การรกษา: ขนอยกบความรนแรงของภาวะทางจตใจและอารมณ สวนใหญหายเอง แตสำหรบผใหญการรกษายากกวาควรสงปรกษาจตแพทย

Traumatic alopecia การบาดเจบทงชนดเฉยบพลนและเรอรงทหนงศรษะ อาจเปนสาเหตของศรษะลาน

Pressure and traction alopecia เปนผลจากการใชเครองมอตางๆ เพอความงามของทรงผม ดงรงหนงศรษะอยางรนแรง จากการผกผม ถกเปย การดด การยอม ทำสผม ดวยเครองมออบรอน หนบรงเสนผมและหนงศรษะดวยการมวนผมการดดแปลงทรงผมแบบตางๆ อยนานและบอยครง ทำใหผมบางลง ถาทำอยไมนาน ผมสวนใหญอาจงอกใหมได แตถาทำตอเนองเปนเวลานาน อาจเกดภาวะฝอลบของหนงศรษะ จนผมไมสามารถงอกใหมได โรคนในเดก ควรตองแยกโรค congenitalalopecia, alopecia areata, โรคเชอราหนงศรษะ และโรคทมสาเหตมาจากยาออกกอน

Psychogenic pseudoeffluvium ภาวะทมความกลวและกงวลอยางรนแรงกบการหลดรวงของเสนผมโดยไมมสาเหตเชอวาสมพนธกบโรคทางจตเวชเดม ไดแก depressive disorder,hypochrodrial, body dysmorphic disorder, delusional disorderโดยไมพบวามการหลดรวงหรอมความผดปกตท หนงศรษะแตอยางใด

2.3 Tinea capitis เปนโรคเชอราหนงศรษะททำใหผมรวง พบบอยในเดกมากกวาผใหญ แบงเปน 2 ชนด คอ

2.3.1 Ectothrix infection (gray patch) เชอราทำลายทชน cuticle ของเสนผม มกเกดจากเชอ Microsporumspecies เหนลกษณะเปนฝนสเทาเกาะทเสนผมและหนงศรษะเสนผมมการหกขาด ทำใหดบางลง

2.3.2 Endothrix infection (black dot) เชอราทำลายลกเขาไปชนในเสนผม ทำใหเสนผมเปราะ เกดการหกขาดของผมทตำแหนงรเปดทผวหนง เหนเปนจดดำทหนงศรษะมกเกดจากเชอ Trichophyton species

ท งสองแบบสามารถรกษาหายเปนปกตไดในกรณทการตดเชอราทหนงศรษะเปนอยไมนาน ไมมการตดเชอ


ซำซอน จงยงไมมแผลเปน (จดในกลม non-scarring alopecia)ดงนนหลงรกษา ผมสามารถงอกเปนปกตได พบมากในเดกวยประถม (รปท 13) แตถารนแรง เกดเปนรขมขนอกเสบ (follicu-litis) และชนต (Kerion) ทเปนตมหรอกอน มหนอง มเสนผมหกแทรกอย หรอชนด favus หนองทตมขนลามมาหมเสนผมเปนกระจกตดกนเปนแพ คลายถวย โดยไมรวมเปนกอนเหมอนKerion หากรกษาชาจะเปนแผลเปนถาวร จดเปน scarring alope-cia1-5 (รปท 15)

การรกษา: ใหยาตานเชอราชนดรบประทานทสำคญคอ griseofulvin 10-20 มก.ตอกก.ตอวน รวมกบยาชนดทาละลายขย และยาปฏชวนะชนดรบประทานในกรณมการตดเชอแบคทเรยรวมดวย

2.4 Naevoid abnormalities พบขอบเขตของผมรวงชดเจน ตงแตในทารกแรกเกด หรอเดกอายนอย ไดแก epider-mal nevus, nevovascular nevi, aplasia cutis congenita (รปท14)

สรปปญหาผมรวงบางและศรษะลานทพบในผปวยไมวา

ชายหรอหญง สวนใหญเปนเรองของความสวยงาม และบคคลกภาพ ทกอใหเกดผลกระทบดานจตใจมากกวาดานรางกาย ตวอยางทเหนไดชดคอโรคผมบางจากพนธกรรมซ งพบบอยท สด หากไดรบการวนจฉยแยกโรคทถกตองและไดรบการดแลรกษาตามสาเหตของโรค หรอสามารถอธบายทำใหผปวยเขาใจ หรอยอมรบ อาจไมจำเปนตองรกษาใหสนเปลองเวลาและเงนทอง หรอไปรกษาตามศนยความงามเสนผมทมกโฆษณาเกนจรง

เอกสารอางอง1. Olsen EA. Hair. In: Freedberg IM, Eisen AZ, Wolff K,

et al. editors. Fitzpatrick's dermatology in generalmedicine. 5th ed. New York: McGraw-Hill; 1999;729-51.

2. Sperling LC. Evaluation of hair loss. In: Callen JP,Frieden IJ, Hood A, et al. editors. Current problems indermatology. Orlando: Mosby-Year Book; 1996;7: 97-136.

3. สมยศ จารวจตรรตนา. การจำแนกความผดปกตของผมและวธการวนจฉย. ใน: สมยศ จารวจตรรตนา, บรรณาธการ.โรคของหนงศรษะและเสนผม. กรงเทพมหานคร: วชรนทร-สาสน; 2541;13-22.

4. Piamphongsant T, editor. Practical dermatology 2002.Bangkok: Year Book Publisher; 2002;95-108.

5. Shapiro J, Lui H. Common hair loss disorders. In:Hordinsky MK, Sawaya ME, Scher RK, editors. Atlasof hair and nails. Philadelphia: Churchill Livingstone;2000;91-103.

6. Ludwig E. Classification of the types of androgeneticalopecia (common baldness) occurring in the female sex.Br J Dermatol 1977;97:247-54.

7. Ross EK, Shapiro J. Management of hair loss. DermatolClin 2005; 23: 227-43.

8. ปต พลงวชรา. Alopecia areata. ใน: ปต พลงวชรา,บรรณาธการ. จลทรรศนอเลกตรอน: ผวหนง เลม 1.กรงเทพมหานคร: โฮลสตก; 2543:113-6.

9. Sperling LC, Lupton GP. Histopathology on non-scar-ring alopecia. J Cutan Pathol 1995;22:97-114.

10. Kaufman KD, Olsen EA, Whiting D, et al. Finasteridein the treatment of men with androgenetic alopecia. J AmAcad Dermatol 1998;39:578-89.

11. Sinclair R. Chronic telogen effluvium: a study of 5patients over 7 years. J Am Acad Dermatol 2005;52(2 Suppl 1):S12-6.

12. Norwood OT. Standard for classification of most commontypes of male pattern baldness. South Med J 1975;68:1359-65.

13. Olsen EA, Weiner MS. Topical minoxidil in male patternbaldness: effect of discontinuation of treatment. J AmAcad Dermatol 1987;17:97-101.

14. Olsen EA. Female pattern hair loss. J Am Acad Dermatol2001;45(3 Suppl):S70-80.

15. Tosti A, Pazzaglia M. Drug reactions affecting hair:diagnosis. Dermatol Clin 2007;25:223-31.

16. Carmina E, Lobo RA. Treatment of hyperandrogenicalopecia in women. Fertil Steril 2003;7:91-5.

ผมร่วง...

Documents

Transcript of ผมร่วง...