ANTİGLOBULİN TESTLER - kmtd.org.tr · Coombs Testi denir Tanımlar. Ulusal Kan Merkezleri ve...
Transcript of ANTİGLOBULİN TESTLER - kmtd.org.tr · Coombs Testi denir Tanımlar. Ulusal Kan Merkezleri ve...
ANTİGLOBULİN TESTLER
Dr . Güçhan ALANOĞLU
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 2
İİnsan nsan globulinlerineglobulinlerine karkarşışı oluoluşşan antikorlara an antikorlara AAntinti--HHumanuman GGlobulinlerlobulinler
((AHG, AHG, antikorlara karantikorlara karşışı geligelişşen antien anti--antikor) antikor)
BBu antikorlaru antikorlarıın kullann kullanııldldığıığı testleretestlere::AAntinti--HHumanuman GGlobulinlobulin (AHG) (AHG) TTestiesti veya veya CoombsCoombs TTestiesti denirdenir
Tanımlar
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 3
Direkt Antiglobulin Testi (DAT)
Eritrosit yüzeyinde yer alan antijenlerin,
kendilerine özgül antikorlarla vücutta kaplanışını
göstermek (sensitizasyonunu) için yapılan teste
DAT veya Direkt Coombs Testi denir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 4
Indirekt Antiglobulin Testi (IAT)
Eritrosit sensitizasyonunun vücut dışında gerçekleştirilmesi ile serum/plazmada eritrosit antijenlerine karşı gelişen serbest antikorlarınvarlığını göstermek için yapılan testlere
IAT veya Indirekt Coombs Testi denir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 5
Direkt ve İndirektAntiglobulin Testi
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 6
Hastanınörneği
Agglutinasyon
Direkt Coomb’s Testi,Direkt Antiglobulin Testi
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 7
DAT (+)
1. Hastalarda %10
2. Kan donörlerinde 1/1000-1/10000
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 8
DAT (+) Nedenleri-I
1. Eritrosit antijenlerine karşı oluşmuşotoantikorların komplemanla birlikte veya tek başına eritrosit yüzeyini kaplaması
2. Transfüzyon sonrası alıcı alloantikorlarınındonör eritrosit yüzeyini kaplaması
3. Donör plazmasındaki antikorların alıcıeritrositlerinin yüzeyini kaplaması
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 9
DAT (+) Nedenleri-II
1. Annedeki alloantikorların fetus eritrositlerini
kaplaması,
2. Çeşitli ilaçlar ( Penisilin, sefalosporin, quinidine,
phenacetin vb )
3. Yüksek doz gamaglobulin tedavisi
4. Hipergamaglobulinemi
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 10
Hastanınörneği
Agglutinasyon
1. basamak
2. basamak
İndirekt Coomb’s Testi
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 11
Alloantikor-Otoantikor-I
1. Alloantikor : Bireyin kendi eritrositlerinin yüzeyinde taşımadığı antijenlere karşıgeliştirdiği antikor
2. Otoantikor : Bireyin kendi eritrositlerinin yüzeyinde taşıdığı antijenlere karşı geliştirdiği antikor
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 12
Alloantikor-Otoantikor-II
Otokontrol Test Hücresi Antikor
Pozitif Negatif Otoantikor
Negatif Pozitif Alloantikor
Pozitif Pozitif OtoantikorOtoantikor+Alloantikor
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 13
Alloantikor Oluşturan Durumlar
1. Transfüzyon
2. Hamilelik
3. Transplantasyon
4. Tanımlanamayan nedenler
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 14
Önemli Antikor
1. 37oC’de reaktifdir
2. Verilen eritrositin ömrünün kısalmasına
3. Yenidoğanın hemolitik hastalığına
4. Hemolitik transfüzyon reaksiyonuna neden
olan
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 15
TARAMA-TANIMLAMA
1.1. Antikor Tarama Testi:Antikor Tarama Testi: bireyde eritrosit antijenlerine karbireyde eritrosit antijenlerine karşışı
antikor olup olmadantikor olup olmadığıığınnıı tespit etmek itespit etmek iççindirindir
2.2. Antikor TanAntikor Tanıımlama Testi:mlama Testi: var olan ya da muhtemel olan var olan ya da muhtemel olan
antikorun hangi kan grup sistemi ile iliantikorun hangi kan grup sistemi ile ilişşkili oldukili olduğğunu ve unu ve
hangi eritrosit antijenine karhangi eritrosit antijenine karşışı geligelişştitiğğini tespit etmek ini tespit etmek
iiççindirindir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 16
ANTİKOR TARAMA-TANIMLAMA TESTLERİ-I
1. Fenotipik yapısı bilinen (tercihan homozigot) iki veya üç farklı
donörden alınmış test hücreleri tarama, daha fazla sayıda test
hücreleri ise tanımlama testlerinde kullanılmalıdır
2. Bir antikor homozigot hücrelerle heterozigot hücrelere göre
daha kuvvetli aglütinasyon oluşturuyorsa dozaj gösterdiğinden
söz edilir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 17
1. Otokontrol (allo-oto antikor ayrımı) kullanılmalıdır
2. Serumda, az rastlanılan eritrosit antijenlerine karşı bir
antikor varsa tarama testleri negatif olabilir. Bu tür
antikorların varlığı uygun olmayan cross-match testi ile
gösterilebilir
ANTİKOR TARAMA-TANIMLAMA TESTLERİ-II
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 18
1. İnkübasyon süresi ve sıcaklık
2. pH
3. İyonik konsantrasyon (İyonik güç)
4. Antikorun afinite sabiti
5. Antijen ve antikor oranı
İndirekt antiglobulin testi; IAT; ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 19
İnkübasyon Süresi ve Sıcaklık
1. Aglütinasyonun ilk aşamasını veya sensitizasyon fazınıetkileyebilir
2. Klinik olarak önemli antikorlar, genellikle 30-37°C arasında reaksiyona girer
3. Çoğu antikorlar, tuz ve albüminli test ortamları kullanıldığıtakdirde 37°C’de ortalama 30 dakikalık bir inkübasyonzamanı gerektirir
4. Zayıf reaktif antikorlarda sürenin uzatılması gerekebilir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 20
pH
6.8-7.2, fizyolojik pH uygundur
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 21
İyonik Güç1. Serum fizyolojikli ortamda Na+ (negatif yük etrafında) ve Cl- (pozitif
yük etrafında) iyonları antijen ve antikorun çevresinde kümelenirler
2. Zıt yüklü moleküller arasındaki çekme gücü azalınca antikorun antijenle bir araya gelmesi engellenir
3. Düşük iyon gücüne sahip solüsyonlar (LISS) kullanıldığında ortamdaki iyon sayısı azalır; pozitif ve negatif yükler ortaya çıkar
4. LISS, inkübasyon süresini kısaltır (37°C’de 10–15 dakika)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 22
Antikorun Afinite Sabiti
1. Afinite sabiti, eritrositin herhangi bir antikora spesifik olarak
sahip olduğu karakteristiklerden biridir
2. Genelde denge sabiti ne kadar yüksekse antijen-antikor
reaksiyonunun sensitizasyon fazında antikorların birleşmesi o
kadar yüksektir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 23
Antijen-Antikor Oranı
1. Reaksiyon hızı, ortamdaki antikor miktarı ve eritrosit antijenlerinin sayısına bağlıdır
2. Antikor miktarını artırmak, test duyarlılığını artırabilir
3. Nadiren, önemli antikor fazlası “prozon fenomeninin”oluşmasına neden olur
4. Eritrosit serolojisinde sıklıkla kullanılan oran, 1 damla %2–5’ lik eritrosit süspansiyonuna 2 damla serum şeklindedir. Hemolitik transfüzyon reaksiyonlarında serum miktarı 10–20 kat artırılabilir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 24
Antihuman Globulin Reagenler
1. Polispesifik AHG2. Monospesifik AHG
n Anti-IgGn Anti-C3d ve Anti-C3bn Anti-C3d
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 25
Polispesifik AHG Reagenleri
1. Poliklonal; Tavşan poliklonal anti-IgG ve anti-C3d içerir (Diğer antiglobulin antikorları ve antikomplemanlarıiçerebilir)
2. Monoklonal karışım; Bir tavşan poliklonal anti human IgGve fare monoklonal anti-C3b,C3d içerir
3. Monoklonal; Fare monoklonal anti-IgG,-C3b ve –C3d içerir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 26
Monospesifik Anti-IgG AHG Reagenleri
n Poliklonal IgG; Tavşan poliklonal IgG, anti komplemanaktivitesi olmadan IgG ağır zincirleri sadece insan gamaglobulinlerine karşı reaktif olan anti IgG içerir
nn MonoklonalMonoklonal IgGIgG; Fare ; Fare monoklonalmonoklonal antianti--IgGIgG iiççerirerir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 27
Monospesifik Anti-C3d ve C3b AHG Reagenleri
1.1. PoliklonalPoliklonal antianti--C3d ve C3b (tavC3d ve C3b (tavşşan)an)
2.2. PoliklonalPoliklonal antianti--C3d, C4b, C4b (tavC3d, C4b, C4b (tavşşan)an)
3.3. Sadece iSadece işşaretlenmiaretlenmişş komplemankompleman kompenentlerinekompenentlerine karkarşışıreaktif olan ve anti reaktif olan ve anti immimmüünglobulinnglobulin aktivitesi olmayan aktivitesi olmayan antikorlarantikorlarıı iiççerirerir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 28
Monospesifik Anti-C3d AHG Reagenleri
1.1. MonoklonalMonoklonal (fare)(fare)
2.2. MonoklonalMonoklonal antianti--C3d, C3b (fare)C3d, C3b (fare)
3.3. Sadece iSadece işşaretlenmiaretlenmişş komplemankompleman kompenentlerinekompenentlerinekarkarşışı reaktif olan ve anti reaktif olan ve anti immimmüünglobulinnglobulin aktivitesi aktivitesi olmayan antikorlarolmayan antikorlarıı iiççerirerir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 29
Direkt Coomb’s
Hastanıneritrositleri
Hastanıneritrositleri
Agglutinasyon
Agglutinasyon
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 30
İndirekt Coomb’s testi
Hastanınserumu
Eritrosit
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 31
Değerlendirme 1
Çapraz karşılaştırma Oda ısısı
IAT 37°C-inkübasyon
Reaktiviteyi
artırma (+)
ALLOANTİKOR TANIMLAMA
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 32
Değerlendirme 2
Otolog kontrol
(-) (+) DAT
Alloantikor tarama Alloantikor tarama
Alloantikor
(+) (-)
Oto antikor
Otoantikor
(+)
Otoantikor + Alloantikor
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 33
Değerlendirme 3
1. Miks aglutinasyon varlığı
2. Rulo formasyonu / gerçek aglutinasyon
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 34
Reaktiviteyi Artırma
AMAÇ: 1) Aglütinasyonu arttırma
2) İnkübasyon süresini kısaltma
KULLANILANLAR: LISS
PEG
Albumin
Polybrene
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 35
Hatalı Negatif DAT ve IAT-11. Eritrositlerin yeterli yıkanmaması
2. AHG serumun geç eklenmesi
3. Personelin değerlendirme becerisi
4. Düzensiz santrifüjleme
5. Eritrosit konsantrasyonunun hatalıolması
6. Yüksek konsantrasyonda IgGparaproteini
7. Yıkama solüsyonunun düşük pH düzeyi
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 36
*Hatalı negatif DAT
1. Sadece komplemanla kaplanmışhücrelerde değerlendirmenin geçyapılması
2. Düşük antikor düzeyi
*Hatalı negatif IAT
1. Uygun koşullarda saklanmayan panel hücreleri
2. Serum yerine plazma kullanmak
Hatalı Negatif DAT ve IAT-2
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 37
Hatalı Pozitif DAT ve IAT1. Soğuk reaktif otoantikorlar
2. Kirli cam eşyalar
3. Kontamine solüsyonlar
4. Aşırı santrifüjleme
5. Örnek almada silikon jelli tüp kullanımı
6. Dextroz verilen damar yolundan örnek
alma
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 38
Test Teknikleri1. Tüp Metodu
2. Solid Faz Eritrosit Adherans yöntemi
3. Kolon Aglütinasyon Teknolojisi - Jel Metodu
4. Immunflouresan
5. Radioimmunassay
6. ELISA
7. Monoklonal antikor spesifik eritrosit antijen immunobilizasyonu (MAIEA)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 39Gölcük Isparta
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu 40
Kan Ver Hayat Ver