ZASTOSOWANIE ZASAD ARCHITEKTURY INFORMACJI W UDOSTĘPNIANIU ZASOBÓW BIBLIOTEKI

Anna Gryta Biblioteka Główna ZUT

ILOŚĆ INFORMACJI POWSTAJĄCA W CIĄGU ROKU

1 – 2 eksabajtów niepowtarzalnych informacji*

1 eksabajt = 1018 bajtów czyli 1000000000000000000 bajtów

_____________________________________*”How much information?” – program badawczy przeprowadzony na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, dostepny w Internecie – http://www.sims.berkeley.edu/research/project/how-much-info/index.html.

ARCHITEKTURA INFORMACJI

Interdyscyplinarna dziedzina wiedzy obejmująca:

- projektowanie wizualne;- projektowanie informacji;- bibliotekoznawstwo;- psychologię poznawczą;- ergonomię;- dziennikarstwo.

ARCHITEKTURA INFORMACJIDEFINICJA1

Sztuka oraz nauka organizowania informacji w celu ułatwienia ludziom efektywnego zaspokojenia ich potrzeb informacyjnych.

ARCHTEKTURA INFORMACJIDEFINICJA 2

Proces organizowania, nazewnictwa, projektowania nawigacji i systemów wyszukiwawczych pomocnych w znajdowaniu i zarządzaniu informacją.

ARCHITEKTURA INFORMACJIDEFINICJA 3

Nowa dyscyplina poznawcza i praktyczna zajmująca się dostarczaniem zasad projektowania i tworzenia konstrukcji w obrazie wirtualnym.

CELE ARCHITEKTURY INFORMACJI

OSZCZĘDZAJ CZAS CZYTELNIKA

(Jedno z pięciu praw S.R.Ranganathana,1931 r.)

„NIE KAŻ MI MYŚLEĆ” (Architekt informacji S.Krug, 2006 r.)

ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE - HISTORIA• 660 lat p.n.e.- zbiory

glinianych tabliczek króla asyryjskiego były posegregowane tematycznie;

ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE - HISTORIA

• 330 lat p.n.e. – w Bibliotece Aleksandryjskiej znajdowało się 120 zwojów bibliograficznych;

ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE - HISTORIA

• 1876 r. – Melvil Devey opracowuje system klasyfikacji dziesiętnej.

ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE

• Organizacja przestrzeni bibliotecznej (rzeczywistej);

• Edukacja użytkowników;• Ewaluacja zasobów sieci;• Projektowanie serwisów

internetowych.

ORGANIZACJA PRZESTRZENI BIBLIOTECZNEJ

• Architektoniczny projekt pomieszczeń biblioteki;

• Rozmieszczenie czytelni, oddziałów informacji itd.

• Sposób udostępniania zbiorów (systemy klasyfikacji, rodzaje dostępu).

ORGANIZACJA PRZESTRZENI BIBLIOTECZNEJ – WOLNY DOSTĘP

EDUKACJA UŻYTKOWNIKÓWCel – użytkownik niezależny

i samodzielny:- Sam korzysta z różnych źródeł

informacji;- Stosuje odpowiednie techniki

i strategie wyszukiwawcze;- Wykorzystuje narzędzia

umożliwiające poruszanie się po środowisku rzeczywistym i cyfrowym

EWALUACJA ZASOBÓW SIECI• Google jak punk wyjścia dla

wszystkich poszukiwań w Internecie;

• Rzetelność informacji w Internecie;

• Open Access;• Niebezpieczeństwa wynikające

z korzystania z sieci (Phishing*)

_______________________________________________________________________________________________________________

*Phishing polega na wykradaniu od osób korzystających z internetu ich danych osobowych, haseł, loginów itp.podszywając się pod oryginalne strony instytucji

STRONA WWW JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI O BIBLIOTECE I JEJ ZASOBACH

• Podstawowe informacje o bibliotece (historia, struktura, dane adresowe itp.)

• Informacje o zbiorach;• Zasady udostępniania zbiorów;• Informacje o katalogach;• Usługi świadczone przez

bibliotekę i inne.

JAK PROJEKTOWĆ STRONY WWW BIBLIOTEK?

- Logo serwisu należy umieszczać w lewym, górnym rogu, musi być ono dobrze widoczne;

- Najważniejsze informacje powinny być najbardziej dostępne;

- Tytuły muszą odpowiadać zawartości, być jasne, przejrzyste – na pierwszy rzut oka informować czytelnika o tym, gdzie trafi klikając na dany link. Nie ma sensu wymyślać nietypowych nazw, gdyż użytkownicy stracą czas na zgadywanie, co kryją poszczególne łącza.

JAK PROJEKTOWĆ STRONY WWW BIBLIOTEK?

- Użytkownik nie czyta treści, lecz ją przegląda;

- Użytkownik nie wybiera optymalnie, lecz zadowala się wynikiem;

- Czytelnik nie myśli jak coś działa, lecz jakoś „sobie radzi”.

TRZY PRAWA FUNKCJONALNOŚCI S. KRUGA

I. Nie każ mi myśleć! Oglądana strona WWW powinna

być, na ile to możliwe, zrozumiała, oczywista i niewymagająca dodatkowych objaśnień.

TRZY PRAWA FUNKCJONALNOŚCI S. KRUGA

II. Nie ma znaczenia, ile razy musisz kliknąć, pod warunkiem, że każde kliknięcie jest wyborem dokonanym jednoznacznie i bez chwili zastanowienia.

TRZY PRAWA FUNKCJONALNOŚCI S. KRUGA

III. Wyrzuć połowę słów z każdej strony, a potem połowę z tego, co zostało.

Pozbycie się zbędnych słów:- redukuje chaos na stronie;- sprawia, że treści użyteczne stają się

jeszcze bardziej widoczne;- skraca strony, co umożliwia

użytkownikowi oglądanie większej ich części bez konieczności przewijania.

STRONA DOMOWA BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ ZUT

STRONA DOMOWA BIBLIOTEKI WTiICH

INSTRUKCJE

FORMAT HIPERŁĄCZYJest:http://www.adres.pl/index.php?id=2341 http://www.bg.zut.edu.pl/index.php?bib=6

Lepiej:http://www.adres.pl/oferta/produkt_x/

np.http://www.bg.zut.edu.pl/bibliotekachemiczna/instrukcje_8/

ARCHITEKT INFORMACJI - STUDIA

Studia podyplomowe dla bibliotekarzy –Architektura informacji. Zarządzanie informacją w serwisach internetowych

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie - Instytut Informacji Naukowej

i Bibliotekoznawstwa

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ