ANESTEZİ SİSTEMLERİ

Dr. H. Tuba GÜNGÖR Dr. Ezgi İNCE

Dr. Mensure YILMAZ

Solutma sistemleri, anestezi makinelerinin hastaya anestezik gaz uygulanmasını sağlayan teknik öğeleridir

Solutma sistemleri

Farklı oranlarda taze ve ekspire edilen anestezik

gazların bir araya getirilmesi ve hastaya

ulaştırılması

Ekspire edilen CO2’ nin uzaklaştırılması

Anestezik gazların ısı ve nem yönünden uygun

iklim koşullarına getirilmesi ve ortam

atmosferinden ayrı tutulması

İyi planlanmamış bir sistemde İndüksiyon ve uyanma gecikir Solunum sistemine ait bir çok ciddi

komplikasyon

Anesteziyle ilgili ölümler; 3-10/10000

%50-87 önlenebilir hatalar

Modern bir anestezi makinesinden beklenen özellikler:

 Kompakt ve ergonomik yapı

Hipoksik karışım vermeyen

  Düşük akımla kullanılabilen

  Ölü boşluğu küçük

Otomatik hava yolu kontrolü

 Tidal volüm garantili

 Dakika volümü garantili

Taze gaz kompansasyonlu

Yenidoğandan yetişkine kadar ventilasyon yapabilen

CO2 absorbsiyonu yapabilen

Ventilatör ve absorban kabı otoklavlanabilen

Alarmları ve parametre sınırlayıcı mekanizmaları olan

Nümerik ve / veya dalga formda görüntülü

O2, CO2, N2O ve anestezik ajan monitörü olan

Kolay anlaşılabilir, kullanımı kolay, sade, kontrol ve

görüntü paneli

Manüel / kontrollü solunum değişimi olan

GAZ KAYNAKLARI

Santral boru hattı (primer)

Silindir tüp kaynağı

Medikal gaz (oksijen ,azot protoksit, medikal hava) basınç altında silindir veya tanklara doldurulur

Anestezi makinası içindeki basınçlar Yüksek Orta Düşük

• Yüksek basınç dolanımı : Silindirler Silindirlerin primer basınç regülatörleri

 O2 basınç regülatörü: Basıncı 2200 psi 45 psi

N2O basınç regülatörü : Basıncı 745 psi 45 psi

Orta basınç dolanımı Silindir kaynaklarından(45psi) Santral boru hattı kaynaklarından(50-55psi)

Akım kontrol valvlerine kadar uzanır

• Düşük basınç dolanımı : Akım kontrol valvlerinden

Ana gaz çıkışına uzanır

SANTRAL BORU HATTI

Anestezi makinesi için ana kaynak

Makineye gazları ortalama 50 psi basınç ile sağlar

Silindir –tüp sistemine göre 4 kat fazla oksijen sağlar

Boru hattı giriş donanımları gaza spesifik Diyameter

Indeks Güvenlik Sistemine sahiptir

GAZ SİLİNDİRLERİ Destek işlevi görür

O2 silindirleri;

H tipi : 77 kg 10.000 L O2

E tipi : 61 kg 6.000 L O2

F tipi : 17.5 kg 1500 L O2 (3L/dk=8 h)

                   

Silindir içindeki basınçlar (1 atm = 15 psi):

O2=138 atm =2200psi

N2O =51 atm =745 psi

Silindirlerin üretim ve kullanımları için her ülkenin ayrı kural ve standartları var

Hafif olmalı

Kurallara uygun boyanmalı

GAZ İŞARET ALMAN(Cihaz)

ISO (nasetti)

Hava Air Sarı Siyah/Beyaz

CO2 CO2 Siyah Gri

N2O Oksijen

N2O O2

Gri Mavi

Mavi Beyaz

Silindirler üzerinde Boş ağırlığı Maksimum basıncı Test tarihi Gazın formülü yazılı olmalı

• Boş ağırlığının bilinmesi; CO2 ve N2O gibi basınç

altında sıvılaşan gazların miktarının saptanması için önemli

• Silindirlerin en zayıf noktaları basınç regülatör valvleri

N2O,siklopropan ve CO2 tüplerde sıvılaştırılımış olarak saklanır

Tüpün tümü sıvı ile doldurulmamalı N2O ve CO2 sıcak olmayan bir iklimde %75

sıcak olan iklim koşullarında %67 oranında

Silindirler ile anestezi

makinesi üzerinde

yanlış gaz bağlanmasını engellemek için

PİN İNDEKS SİSTEMİ

OKSİJEN FLUSH VALVİ

Oksijen flush valvleri yüksek akımlı oksijenin (35-75L/dk); flowmetreden ve vaporizatörlerden geçmeden ortak gaz çıkışına direkt olarak geçişini sağlar

Yüksek basınçlı devre ile düşük basınçlı devre arasında direk olarak ilişki sağlar

Oksijen 45-55 psi’lik bir basınç ile sağlanır

Açık konumda kalması barotravmaya

Yarı açık kalması inhalasyon anesteziği

oranını dilüe edeceğinden hastada uyanıklığa

Genel gaz çıkışından sonra vaporizatörlerin

yerleştirilmeleri durumunda ise; hastaya büyük

oranda inhalasyon anesteziği uygulanmasına sebep

olur

FLOWMETRELER

Genel gaz çıkışına yönlenen akımı kontrol eder ve ölçümünü yapar

Flowmetre Düzeneğinin

Komponentleri ; Akım tüpleri Akım indikatörleri Akım kontrol valvi Hipoksiyi koruyucu sistem

(Hipoksik guard sistem) Fail safe valvi

Akım tüpleri

Flow tüpleri (Thorpe tüp); en küçük çap tabanda ve

en geniş çap en üstte olmak üzere uca doğru incelen

yapıda

Çağdaş akım tüpleri camdan yapılır

Uygun bir akım tüpü 200 ml-1L/dk akım

Basit bir akım tüpü 1L/dk ile 10-12L/dk arasındaki akımı gösterir

Flowmetreler spesifik gazlar için kalibre edilir

Doğrusal akımlarda akım hızı gazın vizkositesine

Yüksek türbülan akımlarda ise gazın yoğunluğuna

bağlıdır

Akım indikatörü

Flowmetre tüpünün içindeki hareketli indikatör flow

kontrol valvinden geçen akımın miktarını gösterir

Çağdaş anestezi makinelerinde farklı tipte indikatörler

kullanabilir(Top veya bobin)

Akım tüpleri, tüpün alt ve üstünden akım durdurucular

ile sınırlandırılmış

Üstteki durdurucu, indikatörün tüpün en üstüne

çıkarak çıkımı tıkamasını engeller ve maksimum

akımlarda indikatörün görünür olmasını garantiler

Alttaki durdurucu, akım kontrol valvi kapandığında

indikatör için merkezi temel sağlar

Bütün akım kontrol düğmeleri belli gazlar için renk

kodludur ve her gazın ismi ya da kimyasal formülü her

birinin üzerine işaretlenmiştir

Oksijen akım kontrol düğmesi diğerlerinden farklı

Akım kontrol valviAkım kontrol valvi düzeni:

İğne valvi

Valv yeri

Bir çift valv stobu

• Akım kontrol valvinin açılması yüzen indikatörle akım

tübü arasındaki boşlukta gazın hareket etmesine izin

verir

Valv stopları: Fazla rotasyonu engelleyerek iğne valv

ve valv yerinin zarar görmesini engeller

N.A.D. cihazlarında O2 flow kontrol valvleri tam olarak

kapanır (150 ml/dk oksijen akımı santral boru hattı

kaynağından gelmekte)

Hipoksiyi önleyici sistem

O2 ve N2O akım kontrol

valvleri mekanik veya

pnömotik bir oranlama

sistemiyle bağlı

Bu sistem hipoksik

karışım verilmesini

engellemeye yardım eder

Ohmeda cihazı (link 25) :N2O, O2 akım oranının 3:1

düzeyinde olmasını sağlar(O2 konsantrasyonu min % 25)

NAD(oksijen oranı monitör kontrolü) : 1 lt / dk altındaki O2

akımlarında O2 konsantrasyonunun % 25’ in üzerinde

tutulmasını sağlar

O2 yerine başka gazın boru hattına geçmesi veya 3. bir

gazın eklenmesi durumunda yetersiz

Bu durumda oksijen analizörü şarttır

Fail safe valvleri

O2 dışında diğer flowmetrelere gaz sağlayan hatlarda

O2 tarafından kontrol edilen sistem

Ohmeda: basınca duyarlı kapama valvi

(pressure-sensor shutoff valve)

NAD: O2 azalmasını koruyucu parça

(O2 failure protection device)

Flowmetrelerle ilgili problemler

1-Kaçaklar:

Cam akım tüpleriyle metal manifold arasındaki

bağlantılarda veya cam akım tüplerinde olabilir

Flowmetrelerin dizilişi önemli

Sistemdeki bir çatlak veya delikten ,sisteme ilk giren gaz

daha çok kaçacağından,O2 flowmetre bloğu içinde, gaz

karışımına en son eklenmeli

2-Hatalar

Kir ya da static elektrik indikatörün yapışmasına neden

olur gerçek akım görünenden daha az veya daha

fazla olabilir

3-Belirsiz skala

Flowmetre skalalarının standardizasyonundan önce

belirsiz skalalardan kaynaklanan en az iki ölüm

gerçekleşmiş

OKSİJEN ANALİZATÖRÜ

Hipoksik gaz karışımı verilmesini engeller

Ölçülme teknikleri

1-Elektrokimyasal algılayıcılar: Galvanik pil

Polarografik pil

2-Paramanyetik algılayıcılar: Pahalı

Kendi kendini kalibre edebilen

Yeterince hızlı

Tüketilen parçaları yok

Oksijen analizatöründe olması gerekenler;

Analizatör açıldığında otomatik olarak aktive olabilen

düşük düzey alarmına sahip olmalı

İnspiratuar yada ekspiratuar dallardan birine

yerleşmeli

Nemden etkilenmemeli

VAPORİZATÖRLER

İnhalasyon anesteziklerinin sıvı

halden buhar haline

dönüşmesini ve taze gaz ile

karışmasını sağlayan teknik

modüller vaporizatör olarak

isimlendirilir

Evoporasyon ile vaporizasyon birbirinden farklı

Halotan, enfluran, izofluran ve sevofluran

Evoporasyon

Desfluran

Vaporizasyon

Buharlaşma:

Ajanın kaynama noktası

Sıvının ısısı

Taşıyıcı gazın ısısı

Akım hızı

Gaz ve sıvının temas yüzeyinin genişliği

Sıvının üzerindeki boşluğun şekli ve volümü

Buharlaştırıcılar:

Draw-over

Bubble-through

Boyle vaporizatörü(Eter şişesi)

Copper kettle Vaporizatör

Ajana spesifik flow –Over vaporizatör

Draw-over buharlaştırıcılar

Basınçlı gaza gereksinim göstermez

Taşınabilir

Hastanın kendi solunumu ile anestezik verebilir.

EMO(Epstein-Macintosh–Oxford) Nefesliği

OMV

  Cardiff (obstetrik analjezide kullanılır)

Boyle vaporizatörü(Eter şişesi)

Anestezik ile kısmen doldurulan ve bir valv ile kontrol

edilen şişedir

Eter, metoksifluran ve trilen bu yol ile verilebilir

Isı kompansasyonları yoktur

Copper kettle Vaporizatör Anestezik sıvı bakır kap içindedir

Copper kettle Vaporizatör :

gaz akımı

sıvı miktarı

ısı

basınç değişikliklerinden

etkilenmez

• Sabit miktarlarda buhar verir

• Eter, Halotan ve metoksifluran bu yol ile verilebilir

Ajana spesifik flow –over vaporizatör(Değişken geçişli vaporizatörler)

Ajana özel kalibre edilmiş modern vaporizatörler

Datex-ohmeda tec4, tec5, tec7

Kuzey amerikan drager vapor 19n ve 20n

ÖZELLİKLERİ

Değişken bypasslı: bypass odacığına ve vaporizasyon

odacığına gaz akışının oranını kontrol eder

Isı kompanzasyonlu

Solunum devresinin dışında yer alırlar

Halotan, enfluran, isofluran ve sevofluran vermek için

kullanılırlar

Tec 4 Drager 19 n

Temel çalışma prensipleri

Flowmetrelerden akım vaporizörün girişine gelir (Akımın %

80’inden fazlası bypass odasını direk geçer %20’den az akım

vaporizasyon odacığına yönlendirilir)

Her üç akım da( bypass odacığı boyunca olan, vaporizör

odacığı boyunca olan ve anesteziğe özel akım) vaporizatörden

çıkım yoluyla çıkar

İnhale anesteziğin son konsantrasyonu; inhale anesteziğin

akımının, total gaz akımına oranıdır

Temel çalışma prensipleri

Vaporizatör komponentleri Konsantrasyon kontrol kadranı: vaporizatör ve bypass odacıklarındaki relatif akımları regüle eder

Doldurucu port: doldurma portu kullanılarak vaporizasyon odacığı anestetik ajanla doldurulur

Doldurucu kapak

Vaporizatör çıkışını etkileyen faktörler

İdeal bir vaporizatörün çıkışı

- sabit

- değişken akım oranlarından, ısıdan, önceki

basınçlardan ve taşıyıcı gazlardan bağımsız olmalı

AkAkıım hm hıızzıı

IsıIsı

AralAralııklklıı backpressure backpressure (arka ak(arka akıımlar)mlar)

TaTaşışıyyııccıı gaz kompozisyonu gaz kompozisyonu

Güvenlik ayarları Ajana spesifik, anahtarlı dolum sistemleri vaporizatörün yanlış ajanla dolumunu engeller

Vaporizatörlerin birbirine bağlanma sistemleri sayesinde birden fazla inhale ajanın birarada verilmesi engellenir

Modern vaporizatörler vaporizatör manifolduna sıkıca

sabitlenmiştir, böylece dökülme, boşalma ile ilgili

problemler en aza indirilir

Dolum portu maksimum güvenli sıvı seviyesini belirler

Vaporiztörlerin fazla dolumu engellenmiştir. Böylece

hastaya yüksek doz verilmesi engellenir

   Kaçaklar

Gevşek bir dolum başlığı kaçakların en sık nedenidir

Vaporizatör kaçakları hastanın anestezi sırasında

farkında olmasına neden olabilir

Negatif kaçak testi daha sensitiftir ve kullanıcının

küçük kaçakları bile anlamasını sağlar.

VAPORİZATÖRÜN LOKALİZASYONU

Sistem dışı lokalizasyon :

Vaporizatör flowmetrelerden sonra, taze gaz girişi

üzerinde ve halka sisteminin dışında yer alır

Devredeki anestezik yoğunluk hiçbir zaman

vaporizatörün verdiğinden daha fazla olamaz

Sistem içi lokalizasyon

Vaporizatöre giren gaz karışımı, akım ölçerden gelen

taze gaz ve ekspire edilen anestetik karışımından

oluşur

Volatil ajan konsantrasyonu taze gaz akımı hastanın dakika ventilasyonuna göre değişir

Spontan ventilasyonda daha güvenlidir

.

Desfluran Vaporizatörü(TEC-6 vaporizatörü)

Elektronik olarak kontrol edilen bir regülatör, vaporizatör

üzerinde ayarlanmış olan taze gaz konsantrasyonunu

sağlayacak miktarda desfluranı buharlaştırarak miktarı

tam olarak bilinen taşıyıcı gaz ile karıştırır

Sıvı desfluran 39 ºC’ye kadar ısıtılır

ve böylece 1460 mm Hg’lık sabit

bir buhar basıncı elde edilir

Buharlaşma haznesi ile regülatör arasına

yerleştirilmiş ve gaz geçişini engelleyici görev yapan

kapatıcı bir valvi vardır

Vertikal düzleme göre 15 dereceden daha fazla

hatalı şekilde açılandırılması durumunda aktifleşir

Sıvı desfluranın rezervuar dışına çıkmasını engeller

KARBONDİOKSİT ELİMİNASYONU

Ekshale edilen gazların

içindeki CO2, alkali metal ve

alkali toprak metal hidroksitleri

karışımından oluşan granüller

ile kimyasal olarak bağlanır

1 kg absorban alan çift kanister yada

1,5-2 kg absorban alan tek büyük kanister

1 L sodalaymın absorpsiyon kapasitesi

120 L CO2

1 L sodalaymdan yararlanma süresi yaklaşık 5 saat

Klasik olan iki absorban sodalaym barolaym

Sodalaym

% 1-4 NaOH, %1-4 KOH, %75-85 Ca(OH)2 ve% 14-18

H2O içerir

100 gr sodalaym 26 litre CO2

absorbe eder

CO2 + H2O → H2CO3

H2CO3 + 2 NaOH ↔ Na2CO3 + 2 H2O

ya da H2CO3 + 2 KOH ↔ K2CO3 + 2 H2O

Na2CO3 + Ca (OH)2 ↔ Ca CO3 + 2 NaOH

Barolaym

%20 Ba(OH)2 ·8 H2O (yaklaşık % 15 ek su içeriğine

karşılık gelir) ,%1-4 KOH, % 65 Ca(OH)2 içerir

100 gr barolaym 27 litre CO2 absorbe eder

BaOH 'e bağlı kristalize su içerir. Sodalaym'dan en

önemli farkı bu suyun oluşturduğu büyük stabilitedir

CO2 + H2O → H2CO3H2CO3 + Ba (OH)2 ↔ Ba CO3 + 2 H2OBaCO3 + Ca (OH)2 ↔ Ca CO3 + Ba (OH)2

Absorbanların çoğu, renk değiştirerek tükenmeyi

gösteren bir indikatör içerir

Bunlar;

etil viyole: beyazdan mora*

etil oranj: turuncudan sarıya

cresyl sarısı: kırmızıdan sarıya

Mimoza Z: kırmızıdan beyaza

Fenolftalein: pembe

Sodalaym ile sevofluran birleşiminde Compound A,

formaldehid, oluşur (NaOH ve KOH sorumlu)

Desfluran ile daha fazla CO oluşur

Sevofluran kullanımında Compound A oluşumunu

önemli derecede azaltan sodalaym A, Spherasorb

(KOH içermezler), amsorb (NaOH ve KOH içermez)

geliştirilmiştir

Absorbsiyon Kapasitesi Absorbanlar 2-5 mm boyutlu düzensiz şekilli granüller

Granüllerin mekanik stabilitesini artırmak ve toz oluşumunu önlemek için silika, zeolit ve bir tür çamur olan diyatomit kullanılır

Granül büyüklüğü küçüldükçe total yüzey alanı absorbsiyon direnç

Metal hidroksitler ve CO2 arasındaki kimyasal

tepkimeyi başlatmak için su bulunmalı

Trikloretilen (Trilen) ile geçimsizlik :

1943 – 1944 te Triklor etilenin, CO2 absorbanının

(alkali ve ısı mevcudiyetinde) bulunduğu ortamda

nörotoksik olan fosgen ve diklor asetilene ayrıştığı

saptandı.

EGZOZ SİSTEMİEGZOZ SİSTEMİ

Ulusal iş güvenliği ve sağlığı enstitüsü (NIOSH) oda

havasındaki konsantrasyonu

N2O için 25 ppm

Halojenize ajanlar için 2 ppm

(eğer N2O kullanılıyorsa 0.2 ppm)

ile sınırlandırmayı tavsiye etmiş

Pasif sistem

Pasif sistemde gazlar kendi basıncıyla atılır

Pozitif basınç valvi yeterli

Aktif sistem

Egzos borusu hastane vakum sistemiyle bağlantılıdır

Negatif basınç düşürücü valv, hastayı vakum sisteminin

negatif basıncından

Pozitif basınç düşürücü valv, değiştirilebilir hortumların

tıkanmasıyla oluşan pozitif basınçtan korur

solunum sisitemi

Bağlantısıİğne valvi

Pozitif basınçlı

valv

Negatif

basınçlı

valvRezervuar balon Rezervuar balon

Tehlikeleri:Tehlikeleri:Anestezi devresini uzatır

Obstrüksiyon oluşabilir

Tıkandığı durumlarda solunum yoluna aşırı pozitif

basınç uygulanır barotravmaya neden olabilir

Aşırı vakum uygulanırsa

basınca yol açar ve solutma balonu dolmaz

ANESTEZİ SİSTEMLERİ

1-Açık sistemler

2-Yarı açık sistemler

3-Yarı kapalı sistemler

4-Kapalı sistemler

1-AÇIK SİSTEMLER

İlk kez Crawford W.Long tarafından

1842’de eter ile gerçekleştirilmiştir

-Rezervuar balonu yoktur

-Ekspire edilen gazlar geri solunmaz

-Basit ve ucuz bir yöntemdir

-Solunuma rezistans oluşmaz

Kullanımlarını sınırlandıran faktörler:

Büyük miktarda anestezik ajan operasyon odasına yayılır

Solunum yolundan nem kaybı

Kontrollü solunumun olanaksızdır

En önemli dezavantajı ise stabil olmayan anestezi seviyesidir

1. Açık damla veya açık maske yöntemi

2. İnsüflasyon

3. T parçası yöntemi

AÇIK SİSTEMLER

Açık damla uygulaması Açık bir maske üzerine ( Schimmelbusch maskesi) , anestezik solüsyonun damlatılması ve hastanın oda ısısında buharı inhale etmesi

İnsüflasyon Anestetiğin, anestezi makinasından direkt olarak bir hortum veya maske yoluyla hastanın yüzüne verilmesidir

Çocukların indüksiyonunda, laringoskopi ve bronkoskopide kullanılır

AYRE’nin T parçası yöntemi

Endotrekeal tüple makine arasındaki bağlantı bir T veya Y tüpüyle sağlanır

Rezervuar balon ve valv yok

Daha çok bebek ve çocuklarda kullanılır

2-YARI AÇIK SİSTEMLER

Yeniden solutmasız valvli sistemler

Akım denetimli (valvsiz ) yeniden solutmasız sistemler

Mapleson A,B,C,D Bain Mapleson E Mapleson F ( Jackson-Rees)

YENİDEN SOLUTMASIZ VALVLİ SİSTEMLER

Hastanın havayoluna yakın bir yere konulan yeniden-solutmayı önleyici bir valv ile inspire edilen gaz ve ekspire edilen gaz tam olarak birbirinden ayrılır

Taze gaz akımı hastanın dakika hacmine eşit ya da daha fazla olmalı

Yeniden solutmasız sistem

Yeniden solutmasız valv

Avantajları İnspire edilen gaz sistemden verilene yakın Reservuar balonunun olması asiste ve kontrollü

solunumu mümkün kılar

Dezavantajları Solunuma rezistans Ekspire edilen solunum havasındaki nem valvde

yapışma Dakika ventilasyonunun taze gaz akımını aşması

halinde solunum obstrüksiyonu

AKIM DENETİMLİ YENİDEN SOLUTMASIZ

SİSTEMLER

Bu sistemlerde, karbondioksit içeren ekshale edilmiş gaz, yeterli derecede yüksek taze gaz akımı ile solutma sisteminden uzaklaştırılır

Ekshale edilen gazların sistemden tamamen atılabilmesi için taze gaz hacmi, karbondioksit içeren alveoler gazın tümünü uzaklaştırmaya yetecek gaz hacmine eşit olmalıdır

Avantajları Basit Hafif Temizlenmesi kolay Düşük solunum rezistansı

Dezavantajları Yüksek akım hızına gerek göstermeleri Isı ve nem kaybının fazla olması Operasyon odasına fazla miktarda anestezik

karışması

Akım denetimli (valvsiz ) yarı açık sistemler

Mapleson A,B,C,D Bain Mapleson E Mapleson F ( Jackson-Rees)

Mapleson D

Taze gaz, hasta bağlantısına yakın bir yerden sisteme verilir, ekspire edilen gaz karışımı, hortumun rezervuar balona yakın ucundaki ekspiratuvar valv yoluyla sistemden dışarı atılır En fazla kullanılan sistemAsiste ve kontrollü solunumda CO2 eliminasyonu daha etkin Taze gaz akımı dakika ventilasyonunun 1-2 katı olmalı

Bain

Mapleson D sisteminin bir modifikasyonudur.

Taze gaz akımı ince bir tüp ile ekspiratuar uzantının içinden geçirilerek verilir.

Avantajları : Taze gaz akımı ısıtılılır Nemlendirmede artma

Dezavantajları Disposable Sterilizasyonu zor Hipertermiye sekonder CO2 oluşumunda artma Alet ölü mesafesi ve fizyolojik ölü mesafede artma Yüksek akım hızında taze gaz uygulaması halinde respiratuar

rezistansda artma Ayrılma- kıvrılma gibi durumlar sonucu ciddi hiperkarbi

                                                                                                                                 

Mapleson A

Mapleson B

Mapleson C

Mapleson E

Mapleson F

YARI AÇIK SİSTEMLERDE KARŞILSAŞTIRMA

Spontan solunumda :1. A

2. D > C > B

Kontrollü solunumda1. D

2. B > C > A

3- YARI KAPALI SOLUTMA SİSTEMLERİ

Adultlar ve büyük çocuklarda en fazla kullanılan solunum sistemidir

Ekshale edilen havadaki kullanılmamış anestezik gazların, CO2 den arındırıldıktan ve belli miktarlarda taze gazla karıştırıldıktan sonra bir sonraki inspirasyonda tamamen ya da kısmen hastaya geri döndüğü bir sistemdir

CO2 absorbanı bulunur

Kompenentleri:

2 tane tek yönlü valv

Solunuma çok az bir rezistans

Ekspirasyon valvi fazla gazın kaçışına izin verir

Ekspire edilen CO2‘nin geri solunumundan korunmak:Tek yönlü valv devrenin inspiratuar /ekspiratuar uzantısında hasta ile balon arasında olmalıTaze gaz girişi ekspiratuar valv ile hasta arasında olmamalıEkspiratuar valv hasta ile inspiratuar valv arasına yerleştirilmemeli Spontan / kontrollü solunumda en etkin sistem ekspiratuar valvin ekspiratuar uzantıda hastaya yakın olması ile sağlanır

4-KAPALI SOLUTMA SİSTEMLERİ

1924’de Ralph M. Waters kapalı bir yeniden-solutmalı sistem anestezi tekniğini tıp uygulamasına sokmuştur

Sistem içine verilen taze gaz hacmi, belirli bir sürede hasta tarafından alınıma uğrayan miktara tam olarak eşitse “kapalı” olarak isimlendirilir

Ekspiratuvar gaz hacminin tamamı, CO2

temizlendikten sonra inspirasyonda hastaya geri döner

Sistem içinde yeterli gaz hacminin korunması, ancak gaz fazlası atılım valvinin kapalı olması ve sistemden hiç kaçak olmaması ile sağlanabilir

a)  To and Fro sistemi

Hastanın inhale ve ekshale ettiği anestezik gazların geçtiği karbondioksit absorbanı, hastaya bağlanma noktasına çok yakın konumdadır

Hasta ile taze gaz girişi arasında valv yoktur

Avantajları : Solunuma çok az bir rezistans oluşturur. Optimal nem ve ısı sağlar

Dezavantajları :

1. Kanisterin çok ısınması ile hipertermi

2. Kanisterin hastaya çok yakın olması sonucu sodalime partiküllerinin inhalasyonu

3. Sodalime‘nin çok çabuk tükenmesi ile ölü mesafesinin artması

4. Aygıt ölü mesafesinin artması ile rebreating

b-Absorpsiyonlu halka

(circle absorption) sistemleri Tek yönlü inspiratuvar ve ekspiratuvar valvler

Anestezik gazlar ekspiratuvar koldan inspiratuvar kola dolaşır

Anestezik gazların halka içinde tek yönlü akımı, ekshale ve inhale edilen anestezik gazların karışmamasını sağlar

Ekshale edilen havanın gaz fazlası olarak sistemden atılmayan kısmı karbondioksit absorbanından geçer.

500 - 600 ml/dk gibi çok düşük akım hızları ile uygulanabilir

En önemli problem:. Düşük akımda indüksiyon sırasında inspire edilen O2 konsantrasyonunun tayin edilememesi

Bu nedenle ya inspiratuar uzantıda ya da her iki uzantıda oksijen analizatörü yerleştirilmeli

KapalKapalıı halka sisteminin yar halka sisteminin yarıı kapal kapalııya göre ya göre avantajlaravantajlarıı::

İnhale gazların maksimal nemlenme ve ısıtılması

Anestezik gazlar ile çevre atmosferin daha az kirletilmesi

Anestezik kullanımında maksimum ekonomi

DezavantajDezavantajı:ı: Anestezik gazların ve O2’nin konsantrasyon

dağılımlarının hızla değişmesindeki yetersizliktir.

CO2 absorbanının hızla tükenmesi

Tehlikesi:Tehlikesi: Bilinmeyen ve yetersiz konsantrasyonlarda O2

verilmesi;

Bilinmeyen ve aşırı yüksek konsantrasyonlarda potent anestezik gaz verilebilmesidir

Anestezi sistemi kullanımı sırasında karşılaşılmış sorunlara örnekler

Sevofluran anestezisi ile plastik cerrahi operasyonu geçirecek bir hasta

to-and-fro tipi anestezi ventilatörü

kan basıncı yüksekliği ve taşikardi

yüksek sevofluran konsantrasyonları verilmesine rağmen düzeltilememiş

Hasta sorunsuz ventile edilmiş

Anestezinin sonuna doğru anestezi makinesinin check valvinden önce karışım gaz ana çıkışında bir diskonneksiyon farkedilmiş

Yeterli anestezi sağlanamamasına bağlı olarak hasta ameliyat sırasında tüm olanları hatırlayabiliyor ve anlatabiliyormuş

Olguda taze gaz kaynağı check valve’den önce ayrılmış, to-and-fro tipi ventilatör kullanıldığı için hasta iyi ventile edilebilmiş

sağlıklı 46 yaşında kadın hasta, elektif histerektomi maske inhalasyonu sırasında vaporizatör ayarı

%5 sevoflurane iken beklenen inspiratuar sevofluran konsatrasyonunun elde edilemediği görülmüş sodalime’nin kanister ısısı ani olarak yükselmiş tüpte suyun yoğunlaşmış sodalime’nin mavi olmuşhastanın bilincini kaybetmemişdaha sonra bu anestezi makinasının 2 haftadan uzun bir süredir kullanılmadığı fark edilmişsodalime’nin su içeriğinin analizi <%1 olarak saptanmış. kuru sodalime’ nin sevofluran, enfluran ve isofluran etkileşimi sonucu belirgin CO-Hb oluşumuna bağlanmış.sodalime’ nin su içeriğinin yeterli miktarda olması zorunlu hale getirilmiş.