Anestesia en Cirugía Cardíaca - scartd.orgscartd.org/arxius/cec06.pdf · Anestesia en Cirugía...

download Anestesia en Cirugía Cardíaca - scartd.orgscartd.org/arxius/cec06.pdf · Anestesia en Cirugía Cardíaca Dr. Jordi Miralles Dra. Josefina Galán Hospital Santa Creu i Sant Pau .

If you can't read please download the document

Transcript of Anestesia en Cirugía Cardíaca - scartd.orgscartd.org/arxius/cec06.pdf · Anestesia en Cirugía...

  • Anestesia en Ciruga

    Cardaca

    Dr. Jordi Miralles Dra. Josefina Galn

    Hospital Santa Creu i Sant Pau

  • Particularidades de la Ciruga

    Cardiaca

    Tipo de paciente

    Tipo de ciruga:

    Circulacin Extra-corprea

    Manipulacin cardaca

    Alta morbi-mortalidad

  • Tipo de pacientes:

    Preoperatorio

  • Factores de riesgo

    Edad avanzada

    Tabaco / BNCO

    HTA

    Diabetes Mellitus

    DLP

    Insuficiencia renal

    Enfermedad vascular sistmica

    Afectacin neurolgica

    Afectacin de la hemostasia

  • Medicacin habitual

    Betabloqueantes

    IECAS

    Bloqueantes del Ca++

    Diurticos

    Antiagregantes (AAS,Clopidogrel,

    Ticlopidina, Cox2, Nuevos antiagregantes)

    Anticoagulantes (Sintrom...)

  • Medicacin habitual

  • La aspirina NO debe

    suspenderse

    Dosis recomendada

    75-100 mg/da

  • SI

    NO

    -Ciruga programada

    -Angor / IAM estables Suspender

    Sustituir

    Bajo

    Medio

    SCASEST

    Alto

    -Alergia a AAS

    -STENT < 1 mes

    -STENT recubierto < 9 meses

    5 das?

  • European System for Cardiac Operative

    Risk Evaluation EuroSCORE / EuroSCORE Logistic

    0- 2 Bajo

    3- 5 Moderado

    > 6 Alto

    % Mortalidad

  • Otros ndices de Riesgo

    ASA

    NYHA (I-IV)

    CCS (I-IV)

    Parsonnet

    Cata-Risc

  • Valoracin preoperatoria

    Cardilogos

    Cirujanos cardacos

    Anestesilogos

    Sesin medico quirrgica

    Cirujanos Cardacos

    Anestesilogos

    Enfermera

    Visita preoperatoria coordinada

    Fisioterapia Respiratoria

    Tratamiento de anemias

    Tto Antiagregante/anticoagulante

    Protocolos Optimizacin

    TAC DMD

    Alternativa Tcnicas

    diagnsticas

  • Exploraciones: PFR

    ECO-TSA

    Analtica, Rx trax, ECG

    Actuaciones: Fisioterapia respiratoria

    Medicacin: Broncodilatadores

    Tratamiento anemia

    Dieta hiperproteica / hipocalrica

    Dejar el tabaco

    Protocolos de investigacin

    Actuaciones en dispensario:

  • Exploraciones: PFR

    ECO-TSA

    Analtica, Rx trax, ECG

    Actuaciones: Fisioterapia respiratoria

    Medicacin: Broncodilatadores

    Tratamiento anemia

    Dieta hiperproteica / hipocalrica

    Dejar el tabaco

    Protocolos de investigacin

    Indicaci TSA

    Amb AVC/TIA

    previ

    TSA

    Sense AVC/TIA

    previ

    Valvular 70a

    -Cirurgia Combinada

    3 Factors de Risc*

    TSA

    2 Factors de Risc*

    Res

    Actuaciones en dispensario:

  • Actuaciones en dispensario:

    Anemia Morbimortalidad

    Fe++ ev

    Ac Flico

    EPO

  • Premedicacin en Sala

    Edad avanzada

    Estado nutricional

    Deshidratacin

    Enfermedades

    concomitantes

    Ansiedad / Miedo

    Tipo de patologa:

    Coronarios

    Valvulares

    Ansiolticos: Tranxilium

    Hipnticos: Flunitrazepam

    Anti H2: Ranitidina / Pantoprazol

    Analgsicos ?

    Medicacin habitual del paciente

    (antiagregacin, hemostasia)

  • Intraoperatorio

  • Objetivos de la anestesia:

    Analgesia

    Hipnosis / amnesia

    Relajacin muscular

    Proteccin neurovegetativa

    Estabilidad hemodinmica

    Recuperacin rpida

  • Objetivos de la anestesia:

    Analgesia

    Hipnosis / amnesia

    Relajacin muscular

    Proteccin neurovegetativa

    Estabilidad hemodinmica

    Recuperacin rpida

  • Monitorizacin

    ECG : DII, V5, ST

    SatO2

    Profundidad de la hipnosis

    BIS

    Saturacin Cerebral Regional de O2

    EtCO2

    Compliancia, Raw

    Diuresis

    T

    Naso-faringea

    Rectal

  • Monitorizacin Hemodinmica

    Presin arterial invasiva

    Catter Venoso Central:

    PVC, Svc02

    Swan-Ganz:

    PAP, Sv02 , GC

    Ecocardiografa Trans-Esofgica

  • Puncin arterial

    Arteria Radial Izquierda

    Excepciones: Pacientes zurdos,

    Revascularizacin coronaria con ARI,

    Clampaje de aorta proximal a subclavia izqda.

    (coartacin aorta, aneurisma aorta traco abdominal)

  • Canulacin arterial

  • Punciones venosas

    Va perifrica 2.0

    Subclavia derecha: catter de 3 vas

    Yugular interna derecha: Introductor Swan

    Ganz

  • Acceso circulacin central:

    V. Subclavia

    V. Yugular interna

    V. Yugular externa

    V. Femoral

    V. Baslica/Ceflica

  • Referencias anatmicas vena yugular interna

  • CD

    DA

    Cx

    CD

    DA

    Cx

  • Tcnicas quirrgicas:

  • Intervenciones de Ciruga

    Cardiaca en Espaa

  • Tcnicas anestsicas:

    Anestesia general

    Anestesia combinada:

    Peridural torcica /

    paravertebral bilateral

    +

    TIVA vs Inhalatoria

  • Frmacos Anestsicos

    Induccin: Benzodiacepinas

    Etomidato

    Propofol

    Sevofluorano

    Relajacin: Pancuronio

    Rocuronio

    Atracurio/Cisatracurio

    Vecuronio

    Succinilcolina

    AO: 1992 1993 1994 1995 1998 2000 2004

    BDZ

    FENTANEST

    29,5 6,3 2,2 0,8 0,4 1 1

    ISOFLUORANE

    FENTANEST67,9 91,2 72,6 62,7

    PROPOFOL

    FENTANEST

    0,6 1,9 24,6 35,6 31 2 1

    SEVOFLURANOFENTANEST

    11,7 7 5

    SEVOFLURANOREMIFENTANIL

    23,1 60 85

    PROPOFOLREMIFENTANIL

    32,2 30 8

  • Frmacos a evitar:

    N2O

    Ketamina

  • Perodos de la Ciruga

    Cardaca

    Induccin - Pre CEC

    CEC o Inmovilidad del corazn

    Post CEC o post

    revascularizacin

  • CIRCULACION EXTRACORPREA

    (CEC)

  • Implicaciones en CEC

    Paro corazn

    Heparinizacin

    Hemodilucin (cebado)

    Exclusin circulacin pulmonar

    Contacto de la sangre con circuitos

    Control de la perfusin

    Recuperacin de la sangre del campo

    Proteccin miocrdica

    Hipotermia

  • Fundamentos (1)

    Sistema que permite sustituir las funciones

    circulatoria y respiratoria del organismo durante un

    perodo limitado de tiempo

    Objetivo en CC: conseguir un campo quirrgico

    exsange e inmvil.

    Otras indicaciones: hipotermias accidentales,

    perfusin regional de citostticos (melanomas de

    EEII)

  • Fundamentos (2)

    Componentes bsicos:

    Cnula(s) de drenaje venoso

    Reservorio venoso

    Bomba(s) de rodillo/Centrfugas

    Oxigenador / intercambiador calor

    Cnula arterial

  • Fundamentos (3)

    Otras conexiones:

    Aspiradores: campo y vent

    Sistema de cardioplegia (antergrada, retrgrada)

    Hemofiltro (en caso de sobrecarga de volumen).

  • Cnulas venosas

    cavo-atrial

    bicava

    V. Mitral V. Tricspide

    V. Ao Cir. Coronaria

  • Bombas de

    rodillo

    Bombas de

    centrfuga

  • Oxigenador de

    membrana

  • Cnula de

    Retroplegia: seno coronario

    Cnula de

    Anteplegia: raz artica

  • Circulacin extracorprea

    Circulacin

    Sistmica

    Canulacin

    venosa

    Reservorio

    Rodillo/

    Centrfuga

    Intercambiador

    de calor Oxigenador

    Filtro

    Cnula arterial

    FiO2

    Sevo

    Drenaje por

    gravedad CO2

  • Reservorio

    Oxigenador

    Cnula V

    Cnula A

    Rodillos

    Vent

    Cardioplegia

  • Reservorio

    Oxigenador

    Cnula V

    Cnula A

    Rodillos

    Vent

    Cardioplegia

  • 1.- Canulacin arterial (A. Asc, A. Fem, A. Ax)

    HEPARINIZACION TOTAL (3 mg/Kg)

    2.- Canulacin venosa (cnula cavo-atrial, bicava, V. Femoral,...)

    3.- Cnula retroplegia (seno coronario)

    4.- Aspirador vent (VPSD, apex cardaco)

    5.- Cnula anteplegia (A. Asc)

    Secuencia (1)

  • 6.- Entrada CEC:

    Drenaje venoso pasivo (gravedad)

    Rodillo arterial

    Intercambiador calor

    Oxigenacin

    Cnula arterial

    7.- Stop ventilacin cuando flujo total y Sat. Venosa correcta (bypass total)

    Secuencia (2)

  • 8.- Clampaje artico

    9.- Cardioplegia induccin (parada cardaca): Antergrada (cnula anteplegia Ao. Ascendente o selectiva por ostia

    coronaria)

    Retrgrada (seno coronario)

    10.- Cardioplegia(s) mantenimiento cada 5-20 min o si actividad elctrica

    Secuencia (3)

  • Bypass total cardioplegia

  • MONITORIZACIN DE LA SATURACIN VENOSA CENTRAL

  • Secuencia salida de CEC

    11.- Cardioplegia reperfusin 12.- Desclampaje artico 13.-Reinicio ventilacin mecnica 14.-Desconexin de CEC: Aumento progresivo volumen circulante paciente

    ( retorno venoso hacia la CEC) Descenso progresivo flujo de CEC 15.- Decanulacin 16.- Reversin efecto heparina: Protamina

  • Manejo hemodinmico

    Flujo de CEC en normotermia:

    2,2 - 2,4 l / min / m2

    Temperatura Flujo (l/min/m2) 34 - 37 C 2.4

    30 - 34 C 2.0

    25 - 30 C 1.8

    20 - 18 C 1.5

    > 18 C 1

  • Manejo hemodinmico (2)

    PAM en normotermia:

    50 mmHg 70-80 mmHg

    Temperatura PAM (mmHg) 34 - 37 C > 50

    30 - 34 C 40 - 50

    25 - 30 C 30 - 40

    RVS = (PAM-PAD)x80/CO RVS= PAMx80/flujo de CEC

  • Manejo hemodinmico (4)

    Frmacos

    Vaso activos

    Flujo

    CEC

    Temperatura Viscosidad

    SRIS

    Vasodilatacin

    Hemodilucin

    70%

    Aumentan viscosidad y RVS

    Disminuyen viscosidad y RVS

    Poca profundidad

    anestsica

    DO2

  • Medida de la Saturacin de oxgeno regional

    Monitorizacin del adecuado equilibrio entre el aporte y la demanda de oxgeno cerebral Muy til en ciruga de Arco artico, con paro circulatorio o circulacin selectiva cerebral

  • Manejo hemodinmico (4)

    Si PAM < 50 mmHg: Hematocrito? (transfundir si < 20%)

    Flujo de CEC (mx. 2,6 l/m/m2)

    Vasoconstrictores (noradrenalina, fenilefrina..)

    Si PAM > 80 mmHg:

    Comprobar analgesia,hipnosis y relajacin (remifentanilo,relajante, midazolam, sevoforane en CEC)

    Vasodilatadores: nitroprusiato, nitroglicerina

  • Manejo hemodinmico (5)

    Flujo adecuado de CEC (1,8-2,4l/min/m2) PAM (40-80mmHg) SVO2 > 65% -70% PvO2 > 30 mmHg HB >7g/l Lactato

  • HEMODILUCION (1)

    CEBADO: solucin cristaloide + coloide

    volumen:

    500 cc Plasmalyte

    500 cc Gelafundina

    250 cc Manitol 20%

    TOTAL: 1250ml

  • 1- Cada del hematocrito:

    V1 = volemia V2 = volemia + cebado

    C1 = Hto pre-CEC C2 = Hto en CEC

    Lmite de hematocrito en CEC: > 20% Disminucin transporte de O2

    Cada excesiva de las resistencias

    V1 x C1 = V2 x C2 C2 = V1 x C1 / V2

    HEMODILUCION (2): consecuencias

  • HEMODILUCION (3)

    2- Disminucin de la viscosidad : disminucin de las resistencias perifricas

    3- Dilucin de las protenas plasmticas: cada de la presin onctica, aumento de la fraccin libre de los frmacos

  • Hipotermia: PROS

    Disminucin del metabolismo / consumo de O2

    Proteccin rganos (SNC, miocardio)

    Disminucin flujos de CEC

    Permite efectuar PARO CIRCULATORIO TOTAL

    Normo 34 - 37 C Mild 30 - 34 C Moderate 25 - 30 C Deep 20 - 25 C Profound < 20 C

  • Hipotermia: CONTRAS

    Aumento de la viscosidad de la sangre

    Curva disociacin de la Hb hacia la izda: liberacin de O2 a los tejidos es menos eficiente

    Coagulopata funcional

    Alteraciones en la farmacocintica/dinmica

    Alt. circulatorias: vasoconstriccin (renal, mesentrica)

  • Proteccin miocrdica: Cardioplegias

    Soluciones que tienen por finalidad:

    Parar la actividad elctrica del corazn (K+): CARDIOPLEGIA DE INDUCCION

    Protegerlo de la isquemia, mantenerlo parado (T, tampones, antirradicales libres, K+): CARDIOPLEGIA DE MANTENIMIENTO

    Aportar sustratos energticos(Aspartato y Glutamato) justo antes de reiniciar su actividad: SOLUCION DE REPERFUSION

  • Tipos de Cardioplegias

    Segn presencia/ausencia de sangre:

    SANGUNEA ( 1 cardioplegia /4 sangre)

    CRISTALOIDE

    Segn la temperatura:

    FRA (4-8C)

    TIBIA (29C)

    CALIENTE: reperfusin (36-37C)

  • Manejo de la coagulacin

    HEPARINIZACIN TOTAL

    3 mg / Kg

    Control: Tiempo de Coagulacin Activado (TCA)

    TCA > 480 seg

  • MANEJO DE LA COAGULACIN

    REVERSIN DE LA HEPARINA

    Protamina

    Reversin 1/1 (1/1.5)

    TCAinicial

    Dosis heparinainicial

    TCAbasal - TCAbasal TCAfinal

    Dosis heparinafinal

    - =

  • SINDROME POST-CEC

    Formas leves

    Formas moderadas

    Formas severas SRIS

    Lesin tejidos Endotoxemia Contacto superficies extraas

    EFECTOS FISIOLGICOS DE LA CIRUGA Y LA CEC

    Al menos 2: T. >38 C o 90 x FR> 20rpm o PaCO2 12.000 o < 4000

  • REACCION DEFENSA

    Sistema endocrino Sistema inmunolgico

    RESPUESTA INFLAMATORIA

    Depresin inmunitaria Alteracin multiorgnica:

    pulmonar cardiovascular renal hematolgica

    SINDROME POST-CEC

    CEC

    Derrames/Atelectasias/distrs

    Lesin miocrdica

    AKI

    Coagulopata

  • Neurologic complications during cardiac surgery

    Stroke 3-5% ECC (micro/macro-embolism, flow, MAP,...)

    NEJM 2001;334:395-402, NEJM 1996;335:1857-63

    Cognitive alterations 3 - 50% JAMA 2002;287:1405-12

    Pump - CABG 29% - 33.6% ( 3, 12 m.)

    Off-pump - CABG 21% - 30.8% JAMA 2002;287:1405-12

  • Preparar la salida de CEC

    Maniobras drenaje aire cavidades. (Trendelenburg y Valsalva)

    Recalentamiento completo: NF 36-37C

    Rectal 35C 37C

    Adecuada profundidad anestsica y relajacin muscular.

    Ritmo y frecuencia cardacas estables.(Marcapasos/desfibrilacin)

    Adecuado flujo de bomba(SatvO2 >70%) y PAM >70

    Parmetros metablicos:GSA normal, Hto>20%;K 4-5mEq/l, Calcio

    Comprobar monitorizacin : Lneas de presin, pulsioxmetro,ETE.

    Manejo respiratorio:Maniobras de reclutamiento alveolar;descartar neumotrax;drenaje pleuras;reinstaurar ventilacin.

    Reponer volumen si es necesario.

    Tener preparadas drogas vasoactivas.

  • BYPASS TOTAL Toda la sangre venosa se deriva hacia el oxigenador

    V Cava Oxigenador Aorta

    BYPASS PARCIAL Parte de la sangre venosa sistmica se drena hacia el oxigenador, mientras que la restante pasa a travs del

    corazn derecho, los pulmones y es eyectada por el ventrculo izquierdo

    V Cava Corazn ,Oxigenador Aorta HAY QUE VENTILAR EL PACIENTE

    SALIDA DE CEC Toda la sangre venosa se deriva al corazn

    V Cava Corazn D Pulmn Corazn I Aorta

  • Problemas

    Hemodinmicos

    Bajo gasto (isquemia miocardio, arritmias, hipovolemia,HTP)

    RVS (vasoplegia post CEC)

    Respiratorios

    Hipoxia (Atelectasias,Neumo,hidro o hemotrax)

    SDRA

    Hemostasia

    Sangrado quirrgico

    Heparina circulante- recirculante

    Alteracin plaquetar

    Fibrinolisis

  • Dificultad a la salida de CEC

    Factores previos (miocardiopata, HTP)

    Mala proteccin miocrdica (aturdido, IAM)

    Correccin quirrgica incompleta

    Tiempo de isquemia y CEC largas

    Alteraciones metablicas

  • Manejo hemodinmico a la salida de CEC

    Optimizar los 4 determinantes principales del gasto cardaco:

    Precarga: PAI;PCP;PVC;ETE (LV-EDA).

    Postcarga: RVS.

    Contractilidad:Visin directa;ETE

    Frecuencia y ritmo cardacos:ECG

  • Situaciones ms comunes

    PA

    PAP

    PAI

    PVC

    GC

    DX Lleno Contract Hiper Hipo RVS Contract RVS Hipo

    RVS RVS dinamico volemia Defecto cir volemia +

    Arritmias

    Tto Diurticos VD Anestesia Volumen VC Inotrp VC Volumen

    VD VD Pulm

    ReCEC

    IABP/AV

    MCP/DF

  • Disfuncin severa VI

    Re-CEC Adrenalina

    Levosimendn

  • Estrategia teraputica a la salida de CEC

    Fracaso Ventrculo Dcho:

    RVS/RVP

    RVS

    Isoproterenol + NTP

    IPDE (Milrinona)

    PGE1 / LEVOSIMENDAN

    Adrenalina, Noradrenalina Oxido Ntrico

    Fracaso Ventrculo Izdo:

    RVS

    RVS

    DBT

    IPDE/Levosimendan

    ADRENALINA

    DBT + NORADRENALINA

    IABP

    Asist. Ventricular

  • Ciruga cardaca sin CEC

    Induccin

    Inmovilizacin del corazn

    Post revascularizacin

  • Intervenciones de Ciruga

    Cardiaca en Espaa

  • Intervenciones de Ciruga

    Cardiaca en Espaa

    0

    2

    4

    6

    8

    10

    12

    14

    16

    18

    20

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

  • 49%

  • 15%

  • Problemas ciruga sin CEC:

    Hipotensin arterial

    Retorno venoso

    Bajo gasto cardaco

    Isquemia aguda

    Clamp arteria coronaria

    Aire

    Arritmias reperfusin

  • Trendelemburg!!

  • Complicaciones

    Sin CEC Con CEC

    IRA 14.5% 21.4%

    CVHVV 4% 5.6%

    Neurolgicas 1.5% 7.2%

    Secuelas 0.5% 3%

    Respiratorias 9.5% 18.7%

    Digestivas 0.5% 1.34%

    Infecciosas 3% 7.2%

  • Postoperatorio

  • Postop

    Intraop

    Preop

    Postoperatorio Como Continuidad

    Habilidades Tcnicas

    Comunicacin

    Trabajo en equipo

    Cardilogos

    Neumlogos

    Nefrlogos.

  • Objetivos del

    Postoperatorio

    Estabilidad hemodinmica

    Extubacin precoz

    Evitar complicaciones

    Rpida movilizacin

  • Complicaciones:

    Hipo/Hipertensin Arterial

    Arritmias

    Bajo Gasto

    Sangrado por drenajes

    Respiratorias

    Renales. IRA

    Neurolgicas

    Infecciones

  • Hipo/Hipertensin Arterial

    Arritmias

    Bajo Gasto

    Sangrado por drenajes

    Respiratorias

    Renales. IRA

    Neurolgicas

    Infecciones

    Complicaciones:

  • Complicaciones:

  • Complicaciones:

  • Complicaciones:

  • Complicaciones:

  • Complicaciones:

  • Fast-Track

    Pacientes seleccionados: n=102

    Extubacin precoz < 8h

    Descenso sangrado: Aprotinina

    Retirada precoz drenajes

    Deambulacin precoz

    1997 2010

    Coronarios 49% 33%

    Valvulares 39% 39%

    Combinada 4% 10%

    Otras 8% 18%

    Mortalidad

    3,9

    4,1

    3,8

    3,85

    3,9

    3,95

    4

    4,05

    4,1

    4,15

    1997 2010

    Edad media 56 aos

    Ciruga electiva

    Ausencia de patologa asociada grave

    Edad media 67 aos

    Ciruga electiva y urgente

    Pacientes con mas patologa

  • Muchas Gracias