Andrzej Porawski, Dyr. Biura ZMP Tomasz Potkański, Z-ca Dyr. Biura ZMP
description
Transcript of Andrzej Porawski, Dyr. Biura ZMP Tomasz Potkański, Z-ca Dyr. Biura ZMP
System Analiz Samorządowych (SAS) jako narzędzie wspomagające
burmistrza w zarządzaniu usługami publicznymi i rozwojem miasta
Andrzej Porawski, Dyr. Biura ZMP
Tomasz Potkański, Z-ca Dyr. Biura ZMP
Wrocław, 15 luty 2011
Co to jest SAS ?• Baza danych i wskaźników obrazujących:
– koszty i wyniki ilościowe oraz jakościowe usług dostarczanych przez miasta
– główne uwarunkowania rozwojowe– efekty rozwoju (wskaźniki zrównoważonego
rozwoju)
• Baza jest ogólnodostępna - poprzez internet (www.sas.zmp.poznan.pl)
• ZMP prowadzi SAS od 12 lat
• 3 etapy rozwoju (1998-1999; 2000-2006; 2007 - )
• Powoli obejmujemy gminy wiejskie i powiaty
Co mierzymy w SAS ?• Drogi, transport publiczny (od 1999)• Pomoc społeczna (od 1999)• Kultura (od 1999)• Gospodarka komunalna (od 2007)• Gospodarka mieszkaniowa (od 2007)• Efektywność energetyczna w miastach (od 2009)• Edukacja (od 1999, a od 2006 na podst. SIO)• Finanse JST (od 2004)• Demografia (od 2007)• Wskaźniki zrównoważonego rozwoju (od 2007)• Współpraca z organizacjami pozarządowymi – od 2009• Udostępniamy ankiety do badania jakości usług publicznych i
jakości życia w miastach - do samodzielnego wykorzystania
Jak pozyskujemy, przetwarzamy i jak udostępniamy wyniki?
• Pozyskujemy dane z miast lub statystyki publicznej
• Tworzymy zestawy wskaźników (udział ekspertów i członków Grup Wymiany Doświadczeń)
• Prowadzimy bazę danych umożliwiającą każdemu miastu na dokonywanie dowolnych porównań oraz proponujemy sztywne grupy porównawcze: wizualizacja na ekranie
• Zlecamy analizy sektorowe – dostępne na stronie SAS
• Wykonujemy opracowania sektorowe dotyczące zagadnień o szczególnym znaczeniu dla zarządzania miastami (współpraca z OPP, rewitalizacja) i raporty od stanie miast.
Źródła danych – liczba wskaźników
Sektor usług lub dziedzina przekrojowaDane
dostępne od:
Liczba wskaźnikó
w
Drogi i transport zbiorowy (80 miast) 1999 96
Gospodarka komunalna (wod-kan, odpady stałe) – 80 miast
2007 58
Komunalna gospodarka mieszkaniowa – 80 miast
2007 29
Pomoc społeczna – 80 miast 1999 69
Oświata 1999 / 2006 33
Kultura – 80 miast 1999 142
Demografia 1999 89
Finanse jednostek samorządu terytorialnego 2004 105
Wskaźniki zrównoważonego rozwoju 2007 243 / 87
Efektywność energetyczna w gosp. miejskiej – 32 miasta
2009 42
Współpraca z organizacjami pozarządowymi 2006 19
Najbliższe plany rozwojowe
• Zintegrowane wskaźniki rozwoju JST – w oparciu o doświadczenia estońskie:
– stopa bezrobocia,– wskaźnik „zależności”,– udział w PIT / mieszkańca,– udział w CIT / mieszkańca,– podatek od nieruchomości / mieszk.,– podatek od czynności cywilnoprawnych,– wskaźnik „atrakcyjności demograficznej”;
• Inne wskaźniki zintegrowane.
Jak bazę SAS mogą wykorzystać miasta ?
Narzędzie zintegrowanego zarządzania strategicznego mias-tem – dynamiczne, w tym porównawcze (z innymi):
- aktualizacja strategii rozwoju miasta (w tym diagnozy społecz-no-gospodarczej) – plan długo i średnioterminowy – główne trendy i tendencje;
- aktualizacja / przygotowanie planów operacyjnych do strategii (dla poszczególnych priorytetów strategii lub sektorów usług) – plany średnio- i krótkoterminowe – dostępność i poziom usług / racjonalizacja kosztów;
- „owskaźnikowanie” przygotowywanych projektów i programów (wskaźniki rezultatu i oddziaływania), monitoring i raportowanie;
- wymiana doświadczeń między specjalistami w miastach (GWD);- badania jakości życia (na tle wskaźników obiektywnych);
Zintegrowane zarządzanie strategiczne
• Definicja: Zdolność instytucji do osiągania swoich celów rozwo-jowych zdefiniowanych w strategii – poprzez skoordynowane stosowanie niezbędnych narzędzi zarządzania i świadome wy-korzystanie efektu synergii podejmowanych działań, wsparte stałym monitoringiem i okresową ewaluacją realizacji strategii.
• Zarządzanie zintegrowane respektuje rolę partnerstwa z inny-mi podmiotami i społecznością lokalną w realizacji celów stra-tegicznych. Oparte na skutecznej komunikacji z mieszkań-cami i badania opinii nt. kierunków rozwoju i jakości dostar-czanych usług publicznych
• Dla wyższej skuteczności zarządzania miastem należy m.in. zadbać o integrację posiadanych zasobów danych, najlepiej z wykorzystaniem platformy informatycznej systemu informacji przestrzennej (GIS).
Uwarunkowania finansowe realizacji zadań samorządów miejskich (1)
Dynamika finansów JST
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
140,0
160,0
180,0
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
rok
mld
PL
N /
%
dochody wyk. og. DO
dochody własne DW
udział DW w DO (%)
wydatki majątkowe
wskaźnik inwestowania (%)
zobowiązania 31.12
wskaźnik zadłużenia (%)
Uwarunkowania finansowe realizacji zadań samorządów miejskich (2)
• Limit łącznego zadłużenia – 60 % planu dochodów (na końcu 2009 wyniósł 24,5 % dochodów faktycznie wykonanych)
• Limit rocznej obsługi zadłużenia – 15 % planu dochodów (na końcu 2009 wyniósł 4,5 % dochodów faktycznie wykonanych)
dane dotyczące wszystkich JST
Uwarunkowania finansowe realizacji zadań samorządów miejskich (3)
Rok Zadłużenie sektora publ.
[mld PLN]
W tym zadłużenie JST [mld PLN (%)]
1999 280 6,2 (2,2 %)
2001 300 12,3 (4,1 %)
2003 409 17,3 (4,2 %)
2005 440 21,2 (4,8 %)
2007 527 25,9 (4,9 %)
2008 595 28,8 (4,8 %)
2009 670 39,3 (5,9 %)
Uwarunkowania finansowe realizacji zadań samorządów miejskich (4)
Wydatki majątkowe JST 1999 - 2009
0
5 000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
35 000
40 000
45 000
50 000
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
rok
mln
PL
N
GMINY
POWIATY
MNPP
WOJEWÓDZTWA
Razem JST
Uwarunkowania finansowe realizacji zadań samorządów miejskich (5)
Dochody w łasne gmin i MNPP
0,0
5 000,0
10 000,0
15 000,0
20 000,0
25 000,0
30 000,0
35 000,0
40 000,0
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009rok
mln
zł.
Doch. w łasne gmin
Udziały w pod. gmin
Dw + Up gmin
Doch. w łasne mnpp
Udziały w pod. mnpp
Dw + Up mnpp
Uwarunkowania finansowe realizacji zadań samorządów miejskich (Eurostat)
Kraj Deficyt SFP (%PKB)
Dług SFP (%PKB)
Deficyt JST (%PKB)
Deficyt JST (%PKB)
2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009
UE 27 -2,3 -6,8 61,5 74,0 -0,3 -0,7 10,1 11,6
Francja -3,4 -7,5 67,4 78,1 -0,4 -0,3 7,5 8,2
Grecja -7,7 -15,4 99,2 126,8 0,1 0,0 0,7 0,9
Hiszpania -4,1 -11,1 39,7 53,2 -2,0 -2,6 9,2 11,5
Niemcy 0,0 -3,0 65,9 73,4 0,3 -0,8 26,1 29,1
Polska -3,6 -7,2 47,2 50,9 -0,2 -1,0 2,3 3,0
Wlk. Brytania -5,0 -11,4 52,0 68,2 -0,2 -0,3 4,7 4,8
Włochy -2,7 -5,3 105,8 116,0 -0,2 -0,4 8,1 8,6
USA -6,0 -12,9 x x x x x x
Współpraca z NGO: główne fakty
• 65 tys. stowarzyszeń i 10 tys. fundacji (2009, Klon-Jawor), najwięcej woj. mazowieckie, 50% deklaruje charakter lokalny, a 33% krajowy
• Łączna liczba członków NGO – 4 mln osób• W roku 2008 JST przekazały NGO w formie
dotacji (par 281-283) – 1,376 mld zł (0,95% swoich budżetów)
• W roku 2009 JST przekazały NGO w formie dotacji (par 281-283) – 1,636 mld zł (0,98% swoich łącznych budżetów, oraz 1,31% w stos do kwoty budżetów bieżących – bez inwestycji).
Wymiar finansowy współpracy JST z NGO: wydatki wg działów budżetu
JST razem %
801 oświata i wych. 16 909 257 1,23
851 ochr. zdrowia 143 783 970 10,45
852 pomoc społ. 468 846 440 34,06
853 poz. zad. polit. sp. 49 918 430 3,63
854 eduk. op. wych. 30 412 446 2,21
900 gosp. kom. i OŚ 25 749 669 1,87
921 kultura, dz. nar. 107 846 210 7,83
926 kult. fiz. i sport 462 157 761 33,57
Dział
Żródło: Dane MF za 2008 (RB-28)
Wydatki na współpracę z NGO – różnice między miastami różnej wielkości
Dział
Wg klasyf. budżet.
wydatki [%] miasta razem
miasta duże
miasta średnie
miasta małe
Transport i łączność 600 0,3 0,0 0,0 3,1 Turystyka 630 0,9 1,0 1,2 0,2 Działalność usługowa 710 0,3 0,4 0,0 0,2 Administracja publiczna 750 0,6 0,5 0,4 1,6
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona ppoż. 754 0,3 0,1 0,7 1,0 Oświata i wychowanie 801 0,4 0,2 0,9 0,7 Ochrona zdrowia 851 16,0 14,8 23,3 16,2 Pomoc społeczna 852 36,5 44,8 11,2 9,8 Pozostałe zadania z zakresu polityki społecznej 853 3,5 3,7 3,3 2,4 Edukacyjna opieka wychowawcza 854 2,3 2,1 0,6 5,4
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 900 0,9 0,9 1,5 0,5
Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 921 8,1 7,1 11,8 10,1 Kultura fizyczna i sport 926 29,8 24,3 45,1 48,9 RAZEM x 100,0 100,0 100,0 100,0
Żródło: Badania własne Biura ZMP, 2006 – tendencja się pogłębia 2008-2009 (dane MF)
Miasta obecne na spotkaniu:
Bolesławiec Legnica
Brzeg Nowa Sól
DzierżoniówOstrów
Wielkopolski
Jelenia Góra Piekary ŚląskieKąty
Wrocławskie Pleszew
Kluczbork Polkowice
Krapkowice Sieradz
Wieruszów
Liczba umów zawartych w trybie otwartego konkursu
Efektywność energetyczna w gospodarce miasta
Oświata
Demografia - na poziomie miast
Wskaźniki zrównoważonego rozwoju
Grupy porównawcze jednostek samorządu terytorialnego (SAS)
Kryterium typu administracyjnego JST i liczby mieszkańców
Rok badań
Liczba JST w zależności od Kryterium dochodu ogółem na 1 mieszkańca Liczba JST
(Suma)najniższy niski przeciętny wysoki najwyższy
Gminy wiejskie do 6 000 mieszkańców
2009 15 124 336 303 35 813
Gminy wiejskie powyżej 6 000 mieszkańców
2009 46 193 298 203 28 768
Gminy miejsko-wiejskie do 12 000 mieszkańców
2009 14 54 102 107 14 291
Gminy miejsko-wiejskie powyżej 12 000 mieszkańców
2009 42 118 91 41 8 300
Miasta do 20 000 mieszkańców 2009 18 23 36 34 9 120
Miasta od 20 000 do 40 000 mieszkańców
2009 13 33 21 11 0 78
Miasta powyżej 40 000 mieszkańców 2009 5 19 10 9 0 43
Miasta na prawach powiatu do 100 000 mieszkańców
2009 6 5 7 8 1 27
Miasta na prawach powiatu powyżej 100 000 mieszkańców
2009 2 7 14 14 1 38
Powiaty ziemskie 2009 34 65 106 94 15 314
Suma 2009 195 641 1021 824 111 2792
Przynależność Dzierżoniowa do grupy porównawczej:
Chełmno (1) Bartoszyce (1) Dzierżoniów (1)
Hajnówka (1) Kłodzko (1) Lębork (1)
Mrągowo (1) Turek (1) Jasło (1)
Świebodzice (1) Mława (1) Szczecinek (1)
Kościerzyna (1) Łowicz (1) Żary (1)
Kościan (1) Bochnia (1) Chojnice (1)
Lubliniec (1) Iława (1) Nowa Sól (1)
Kryterium typu administracyjnego i liczby mieszkańców JST Kryterium dochodu ogółem JST (w zł na 1 mieszkańca) - gminy o dochodach
najniższych niskich przeciętnych wysokich najwyższych
Gminy wiejskie do 6 tysięcy mieszkańców do 2120 (2120-2370> (2370-2680> (2680-3500> powyżej 3500
Gminy wiejskie powyżej 6 tysięcy mieszkańców do 2120 (2120-2370> (2370-2680> (2680-3500> powyżej 3500
Gminy miejsko-wiejskie do 12 tysięcy mieszkańców do 2120 (2120-2370> (2370-2680> (2680-3500> powyżej 3500
Gminy miejsko-wiejskie powyżej 12 tysięcy mieszkańców do 2120 (2120-2370> (2370-2680> (2680-3500> powyżej 3500
Gminy miejskie do 20 tysięcy mieszkańców do 2120 (2120-2370> (2370-2680> (2680-3500> powyżej 3500
Gminy miejskie od 20 do 40 tysięcy mieszkańców do 2120 (2120-2370> (2370-2680> (2680-3500> powyżej 3500
Gminy miejskie powyżej 40 tysięcy mieszkańców do 2120 (2120-2370> (2370-2680> (2680-3500> powyżej 3500
Miasta na prawach powiatu do 100 tysięcy mieszkańców do 2970 (2970-3340> (3340-3710> (3710-4950> powyżej 4950
Miasta na prawach powiatu powyżej 100 tysięcy mieszkańców do 2970 (2970-3340> (3340-3710> (3710-4950> powyżej 4950
Powiaty ziemskie do 610 (610-740> (740-880> (880-1140> powyżej 1140
Drogownictwo, transport miejski
• Kraj - 70
Pomoc społeczna
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
Gospodarka komunalna
..
..
Komunalna gospodarka mieszkaniowa
• 700 gmin ma mniej niż 30 mieszkań, w tym 140 – mniej niż 5, a 19 – zero;
• 450 miast ma po mniej niż 100 mieszkań;• 45 % zasobów komunalnych – sprzed 1946;• 30 % zasobów – 1946 – 1965;• 25 % zasobów – po 1965;• Wszystkie zadania przekazano bez środków;• Socjalny charakter zasobu i czynszów;• Wysoki poziom zaległości czynszowych;• Brak polityki mieszkaniowej państwa, choć są jej
elementy;
Komunalna gospodarka mieszkaniowa
..
..