TURKiYE CUMHURiYETi

ANAYASAMAHKEMESi

iKiNCi BOLUM

KARAR

CiHAN BEYRiBEY BASVURUSU

(Ba~vuru Numaras1: 2014/19450)

Karar Tarihi: 26/12/2018

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

Ba~kan

Uyeler

Raportor

Ba~vurucu

Vekili

: 2014/19450 : 26/12/2018

iKiNCi BOLUM

KARAR

Engin YILDIRIM

Celal Mtimtaz AKINCI

Muammer TOP AL

M. EminKUZ

R1dvan GULE<;

Sermin BiRTANE

Cihan BEYRiBEY

Av. Orhan ALPSOY

I. BASVURUNUN KONUSU

1. Ba~vuru, tibbi ihmal sonucu uzuv kayb1 ya~anmas1 nedeniyle maddi ve manevi varhgm korunmas1 hakkmm; yarg1lamanm uzun stirmesi nedeniyle makul stirede yargilanma hakkmm ihlal edildigi iddialanna ili~kindir.

II. BASVURU SURECi

2. Ba~vuru 15/12/2014 tarihinde yap1lm1~tlr.

3. Ba~vuru, ba~vuru formu ve eklerinin idari yonden yap1lan on incelemesinden sonra Komisyona sunulmu~tur.

4. Komisyonca ba~vurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Boltim tarafmdan yapilmasma karar verilmi~tir.

5. Boltim Ba~kam tarafmdan ba~vurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yap1lmasma karar verilmi~tir.

6. Ba~vuru belgelerinin bir omegi bilgi ivin Adalet Bakanhgma (Bakanhk) gonderilmi~tir. Bakanhk, ba~vuru hakkmda gorti~ bildirilmeyecegini belirtmi~tir.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Ba~vuru Tarihine Kadar Y a~anan Geli~meler

7. Ba~vuru formu ve eklerinde ifade edildigi ~ekliyle olaylar ozetle ~oyledir:

2

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2014/19450 : 26/12/2018

8. Ba~vurucu sol ayak bileginde agn ~ikayetiyle Arahk 2000 tarihinde Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) Erzurum Hastanesine ba~vurmu~ ve ba~vurucuya ila9 tedavisi uygulanm1~tlr.

9. Ba~vurucu aym ~ikayetlerle SSK Ankara ihtisas Hastanesine miiracaat etmi~, (ba~vurucunun beyanma gore 9/3/2001 tarihinde, Adli Tip Kurumu (ATK) raporuna gore ise 28/6/2001 tarihinde) gut artrit tams1 konulmu~ ve buna yonelik tedavi uygulanm1~tlf. Ancak ba~vurucunun ~ikayetleri giderek artm1~, 30/7/2001 tarihinde ayakta patolojik kmk meydana gelmi~ ve u9 ay alpya almmasma ragmen kmgm kaynamamas1 uzerine ba~vurucu Ankara -Oniversitesi Tip Fakultesi Hastanesine sevk edilmi~tir. Burada 30/10/2001 tarihinde biyopsi yapilm1~, tetkikler sonucunda 7/11/2001 tarihinde ayak bileginde kemik tumoru oldugu tespit edilmi~, kemoterapi tedavisi uygulanm1~tlr. Bununla birlikte ba~vurucunun durumu kotule~mi~ ve 21/12/2001 tarihinde sol bacag1 diz altmdan kesilmi~tir.

10. Ba~vurucu 18/9/2002 tarihinde SSK aleyhine Ankara 1. idare Mahkemesinde (Mahkeme) maddi ve manevi tazminat talebiyle dava a9m1~tlf. Ba~vurucu ilk once gut rahats1zhg1 oldugu yonunde hatah te~his ve tedavi yap1ld1gm1, bu nedenle bacagmm kesilmesine sebebiyet verildigini belirterek davah idarenin ihmalden kaynaklanan hizmet kusuru bulundugunu ileri surmu~tur.

11. Mahkeme konu hakkmda A TK'dan bilirki~i raporu duzenlenmesini istemi~tir. ATK, ba~vurucunun tedavisine dair tum tibbi belgelerin temini i9in be~ kez (18/6/2004, 10/12/2004, 24/6/2005, 19/4/2006 ve 21/11/2007 tarihlerinde) dosyay1 Mahkemeye iade etmi~tir. Mahkeme tarafmdan ara kararlan ile ba~vurucudan, davah idare SSK Genel Mudurlugunden, SSK Ankara ihtisas Hastanesi ve SSK Ankara D1~kap1 Egitim Hastanesi ba~hekimliklerinden istenilerek temin edilebilen tum bilgi ve belgeler ile grafiler dava dosyasma konulmu~tur. Mahkemece davanm taraflan ve soz konusu hastanelerden temin edilebilecek ba~ka bir bilgi ve belgenin olmad1g1 belirtilerek dosya tekrar A TK Ba~kanhgma gonderilmi~ ve bilirki~i raporu almm1~tlr.

12. ATK'nm 25/4/2008 tarihli raporunda yer verilen tibbi belgeler arasmda SSK Ankara ihtisas Hastanesinin 9/3/2001 tarihli mikrobiyoloji laboratuvan sonucu ile Dr. G.K. imzah epikriz raporu yer almaktad1r. Bu epikriz raporunda; 18/4/2001 tarihinde hastanm ayakta ~i~lik ve agn ~ikayetiyle geldigi, ~ikayetlerin uzun suredir oldugu, daha once gittigi doktorlann gut te~hisi koydugunu soyledigi, her iki ayak bilegi ve parmaklannda kronik gut artriti du~unduren nodulariteleri oldugu, radyoloji ve biyokimyasal tetkiklerin primer gut ile uyumlu oldugu, gut tams1 ile tedaviye ba~land1g1 ifade edilmi~tir.

13. A TK'nm 25/4/2008 tarihli raporunda; 16/10/2001 tarihinde yap1lan ince igne aspirasyon biyopsisinin tam i9in az say1da hucre i9erdiginden yetersiz oldugu, aym tarihli tru-cut biyopsisinin yetersiz materyal i9erdigi ve tekrarland1g1 ancak bu biyopsi ile osteosarkom (tumor) tamsmm kondugu, tedavi surecinin be~ ayhk sure i9in uzad1g1, gut tamsmm kondugu 28/6/2001 tarihinde osteosarkom tams1 konmu~ olsayd1 da bacagm amputasyona gidecegi ve sonucun degi~meyecegi bildirilmi~tir.

14. Mahkeme 5/11/2008 tarihinde davay1 reddetmi~tir. Karar gerek9esinde meydana gelen zarar ile kusur arasmda illiyet bag1 kurulamad1g1 takdirde idarenin sorumlu tutulamayacagmm idare hukukunun bilinen ilkelerinden oldugu vurgulanm1~, hukme esas alman ATK raporunda 28/6/2001 tarihinde osteosarkom tams1 konmu~ olsayd1 da bacagm

3

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2014/19450 : 26/12/2018

amputasyona gideceginin ve sonucun degi~meyeceginin belirtildigi, bunun yam sua idarenin kusurlu olduguna yonelik bir belirleme de bulunmad1gmdan tazminat odemekle sorumlu tutulamayacag1 ifade edilmi~tir.

15. Soz konusu karar Dam~tay Onuncu Dairesinin 21/11 /2012 tarihli karanyla onanm1~tlr. Karar diizeltme a~amasmda ise Dam~tay Onbe~inci Dairesinin 29/4/2014 tarihli ilam1yla derece mahkemesi karannm maddi tazminat talebinin reddine ili~kin kism1 onanm1~, manevi tazminat isteminin reddine dair k1sm1 ile vekalet ucretine ili~kin k1sm1 bozulmu~tur. Bozma karannm gerek9esinde, ister davacmm iddia ettigi ve baz1 belgelerde desteklenen 9/3/2001 tarihinde isterse ATK raporunda belirtilen 28/6/2001 tarihinde yanh~ olarak gut te~hisi konulmu~ olsun sonu9ta daha sonra kemik tumoru oldugu tespit edilen hastahgm tedavisinde gecikme oldugu vurgulanm1~tu. Olayda hastahgm tedavisinde gecikme ya~and1g1, bu durumun A TK raporunda da "tedavi surecinin 5 ayhk sure i<;in uzadzgz" ~eklinde belirtildigi, dolay1s1yla saghk hizmetinin ge<; i~lemesi nedeniyle idarenin hizmet kusurunun bulundugu ifade edilmi~tir. Kararda zararh sonu9 ile idarenin faaliyeti arasmda illiyet bag1 kurulamad1g1 durumlarda idarenin maddi zarardan sorumlu tutulmasmm mumkun olamayacag1, ancak idarenin sonuca etkisi olmayan hizmet kusuru nedeniyle ugramlan manevi zarardan sorumlu tutulmas1 gerektigi belirtilmi~tir. Karann gerek9esinin ilgili kism1 ~oyledir:

" ... . zararlz sonu<; ile idarenin faaliyeti arasznda illiyet bagz kurulamadzgz durumlarda idarenin maddi zarardan sorumlu tutulmasz miimkiin olmadzgzndan, idarenin sonuca etkisi olmayan hizmet kusurunun ugranzlan manevi zarann kar$zlzgz oldugunun kabulii gerekir.

Buna gore, zamanznda tedavi olsaydz $ifa bulacagz, dolayzszyla bacagznm kesilmeyecegi iimidini her zaman fa$zyacagz a<;zk olan davacznzn ugradzgz manevi zarann kar$zlzgz olarak manevi tazminata hiikmedilmesi gerekirken bu talebin reddine yonelik mahkeme karannda hukuka uyarlzk goriilmemi$fir. "

16. Bu karar ba~vurucu vekiline 18/11/2014 tarihinde teblig edilmi~tir.

17. 15/12/2014 tarihinde bireysel ba~vuruda bulunulmu~tur.

B. Ba~vuru Tarihinden Sonra Y a~anan Geli~meler

18. Mahkeme tarafmdan bozma karanna uyulmu~ ve 18/2/2015 tarihli kararla ba~vurucuya 3.000 TL manevi tazminatm yasal faiziyle birlikte odenmesine hukmedilmi~tir. Karar Dam~tay 15. Dairesinin 23/12/2015 tarihli karanyla onanm1~tu. Davah idarenin karar duzeltme istemi aym Dairenin 22/5/2017 tarihli karanyla reddedilmi~tir.

19. Ulusal Yarg1 Ag1 Bili~im Sistemi (UY AP) arac1hg1yla eri~ilen belgelere gore ba~vurucu 19/3/2012 tarihinde makul surede yarg1lanma hakkmm ihlal edildiginden bahisle A vrupa insan Haklan Mahkemesi (AiHM) onunde ~ikayet9i olmu~tur.

20. AiHM, makul surede yarg1lanma hakkmm ihlaliyle ilgili ~ikayet hususunda ba~vurucunun 9/1/2013 tarihli ve 6384 say1h Avrupa insan Haklan Mahkemesine Yap1lm1~ Baz1 Ba~vurulann Tazminat Odenmek Suretiyle <;::ozumune Dair Kanun ile kurulan Tazminat Komisyonuna (Tazminat Komisyonu) muracaat etmesi gerektigine, diger ~ikayetlerin ise kabul edilemez olduguna karar vermi~tir.

4

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2014/19450 : 26/12/2018

21. Ba~vurucu 16/6/2015 tarihinde AiHM karan dogrultusunda Tazminat Komisyonuna mliracaat etmi~tir. Tazminat Komisyonu 7/3/2016 tarihinde ba~vuruya konu davanm iki dereceli olarak 13 y1l, 5 ay 20 giindiir siirmekte oldugu, yarg1lamanm halen devam ettigi tespitini yapm1~ ve makul siirede yarg1lanma hakkmm ihlal edildigi gerek<;;esiyle ba~vurucuya 15.600 TL tazminat odenmesine karar vermi~tir.

22. Kararda, soz konusu tazminat miktan belirlenirken davanm ba~vurucunun sol bacagmm diz altmdan kesilmesi nedenine dayah tazminat davas1 olmas1 ve ba~vurucu i<;;in ta~1d1g1 onem dikkate almarak tazminat miktannm artmld1g1 ifade edilmi~tir.

IV. iLGiLi HUKUK

A. Ulusal Hukuk

23 . 6/1/1982 tarihli ve 2577 say1h idari Yarg1lama Usulii Kanunu'nun 12. maddesi.

B. Uluslararas1 Hukuk

24. Avrupa insan Haklan Sozle~mesi'nin (Sozle~me) "Ozel ve aile hayatma saygz hakkz " kenar ba~hkh 8. maddesinin ( 1) numarah fikras1 ~oy ledir:

"(]) Herkes ozel ve aile hayatzna, konutuna ve yazz$maszna saygz gosterilmesi hakkzna sahiptir."

25. Avrupa insan Haklan Mahkemesi (AiHM), ki~ilerin fiziksel ve ruhsal biitiinliiklerinin korunmas1, kendilerine uygulanan tedaviye dahil olmalan, bu hususta nza gostermeleri ve maruz kald1klan saghk risklerini degerlendirmelerine yard1mc1 olan bilgilere eri~imlerinin Sozle~me'nin 8. maddesi kapsam1 i<;;erisinde yer ald1gm1 kabul etmektedir (Trocellier/Fransa (k.k.), B. No: 75725/01, 5/10/2006; jcfal Karakoca ve Huseyin Karakoca/Turkiye (k.k.), B. No: 46156/11, 21/5/2013).

26. AiHM kararlanna gore devletler -ister kamu isterse ozel saghk kurulu~lan tarafmdan yerine getirilsin- saghk hizmetlerini, hastalann ya~amlan ile fiziksel ve ruhsal biitiinliigiiniin korunmasma yonelik gerekli tedbirlerin almabilmesini saglayacak ~ekilde diizenlemek zorundadir (Vo/Fransa [BD], 53924/00, 8/7/2004, § 90; Calvelli ve Cigliodtalya [BD], 32967 /96, 17/1 /2002, § 51; klal Karakoca ve Huseyin Karakoca/Turkiye ).

27. AiHM'e gore taraf devletler, uygulanmas1 planlanan tibbi i~lemin ongoriilebilir sonu<;;lan hakkmda doktorlann hastalara onceden bilgi vermelerini saglayacak gerekli diizenleyici tedbirleri almak zorundadir. Bunun bir sonucu olarak hastanm onceden bilgilendirilmesi soz konusu olmadan ongoriilebilir nitelikte bir riskin ortaya <;;1kmas1 durumunda, ilgili devlet hastaya bilgi verilmemesinden dogrudan sorumlu tutulabilmektedir (Serif Geceku§u/Turkiye (k.k.), B. No: 28870/05, 25/5/2010; Trocellier/Fransa) .

28 . Tibbi bir hatamn ve hastane hizmetlerindeki eksikliklerin sorumlulugunun Sozle~me'nin 8. maddesi kapsammda dogrudan devlete atfedilmesi i<;;in yeterli olup olmamas1 hususunda AiHM, farkh tibbi bilirki~i raporlannda ve hatta i<;; yarg1 organlannm kararlannda her tiirlii t1bbi hata ve ihmalin ihtimal d1~1 birakild1g1 bir davada (Yard1mc1/Turkiye, B. No: 25266/05, 5/1/2010, § 59) her haliikarda bu sonu<;;lan sorgulamanm veya sahip oldugu tibbi bilgilerden hareketle bilirki~ilerin vard1g1 sonu<;;lann dogrulugu hakkmda tahminlere dayah olarak fikir yiiriitmenin gorevleri arasmda olmad1gma i~aret etmi~tir (Tysiqc/Polonya, B. No: 5410/03, 20/3/2007, § 119, Yard1mc1/Turkiye, § 59 ).

5

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2014/19450 : 26/12/2018

V. iNCELEME VE GEREK<;E

29. Mahkemenin 26/12/2018 tarihinde yapm1~ oldugu toplant1da ba~vuru incelenip geregi dti~tiniildti:

A. Ki~inin Maddi ve Manevi Varbgm1 Koruma Hakkmm ihlal Edildigine ili~kin iddia

1. Ba~vurucunun iddialari

30. Ba~vurucu, bir bacagm1 kaybetmesi nedeniyle vticut btittinltigtintin bozuldugunu, maddi ve manevi zararlannm olu~tugunu belirtmi~tir. Kendisine once yanh~ olarak gut hastahg1 te~hisi konuldugu i<;in kemik kanserinin ilerledigini, ilk kez agn ~ikayetiyle gittigi Erzurum SSK Hastanesine Arahk 2000 tarihinde ba~vurmu~ oldugunu, bu tarihten kanser te~hisinin konuldugu 7/11/2001 tarihine kadar on bir ayhk bir gecikmenin bulundugunu, oysa ATK raporunda be~ ayhk bir gecikmeden soz edildigini, bu yontiyle raporun tarih hatalan i9erdigini ve daha once te~his konulmu~ olsa bile bacagm yine de kesilmek zorunda kalmacag1 ~eklindeki degerlendirmenin bilimsel olmad1gm1 ifade eden ba~vurucu bu nedenlerle adil yargilanma hakkmm ihlal edildigini ileri stirmti~ttir.

2. Degerlendirme

31. iddianm degerlendirilmesinde dayanak almacak Anayasa'nm "Ki§inin dokunulmazhgi, maddi ve manevi varhgi " kenar ba~hkh 17. maddesinin birinci fikras1 ~oyledir:

11Herkes, ya$ama, maddf ve manevf varlzgznz koruma ve geli$firme hakkzna sahiptir. 11

32. Anayasa'nm 56. maddesinin ti<;tincti fikras1 ~oyledir:

11Devlet, herkesin hayatznz, beden ve ruh saglzgz ir;inde siirdiirmesini saglamak; insan ve madde giiciinde tasarruf ve verimi artzrarak, i$birligini gerr;eklqtirmek amaczyla saglzk kurulu$lannt tek elden planlaytp hizmet vermesini diizenler. 11

33. Anayasa Mahkemesi, olaylann ba~vurucu tarafmdan yapilan hukuki nitelendirmesi ile bagh olmay1p olay ve olgulann hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013 , § 16).

34. Anayasa'nm 17. maddesinin birinci fikrasmda, herkesin maddi ve manev1 varhgm1 koruma ve geli~tirme hakkma sahip oldugu belirtilmekte olup soz konusu dtizenleme, Sozle~me'nin 8. maddesi 9er9evesinde ozel hayata sayg1 hakk1 kapsammda gtivence altma alman fiziksel ve zihinsel btittinltigtin korunmas1 hakkma kar~1hk gelmektedir.

35 . Anayasa Mahkemesi daha onceki kararlannda, kas1t soz konusu olmaks1zm hekim kusuru nedeniyle vticut btittinltigtintin zarar gordtigti ~eklindeki tibbi ihmale dair ~ikayetleri Anayasa'nm 1 7. maddesinin birinci fikrasmda dtizenlenen ki~inin maddi ve manevi varhgm1 koruma hakk1 kapsammda incelemi~tir (Melahat Sonmez, B. No: 2013/7528, 9/9/2015; Ahmet Sevim, B. No: 2013/474, 9/9/2015; Hilmi Diizgiiner, B. No: 2014/9690, 11/5/2017).

6

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2014/19450 : 26/12/2018

36. Amlan kararlar dogrultusunda somut olayda ba~vurucunun tibbi ihmale dayah tiim ~ikayetlerinin Anayasa'nm 17. maddesinin birinci fikrasmda diizenlenen ki~inin maddi ve manevi varhg1m koruma hakk1 kapsammda incelenmesi gerekmektedir.

a. Kabul Edilebilirlik Yoniinden

37. A91k9a dayanaktan yoksun olmad1g1 ve kabul edilemezligine karar verilmesini gerektirecek ba~ka bir neden de bulunmad1g1 anla~1lan ki~inin maddi ve manevi varhgm1 koruma hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddianm kabul edilebilir olduguna karar verilmesi gerekir.

b. Esas Yoniinden

i. Genel ilkeler

38. Anayasa'mn 17. maddesinin birinci fikrasmda herkesin maddi ve manevi varhgm1 koruma ve geli~tirme hakkma sahip oldugu belirtilmektedir. Bu kapsamda amlan Anayasa hiikmti ile ki~inin maddi ve manevi varhgmm btitiinltigti gerek kamusal yetkilerle donatilm1~ ki~ilerin gerekse ozel ki~ilerin mtidahalelerine kar~1 gtivence altma almm1~tlf (Ozkan $en, B. No: 2012/791 , 7/11/2013, § 40).

39. Anayasa'nm 17. maddesinin amac1, esas olarak bireylerin maddi ve manevi varhgma kar~1 devlet tarafmdan yap1labilecek keyfi mtidahalelerin onlenmesidir. Bunun yam sira devletin tibbi mtidahaleler nedeniyle ki~ilerin maddi ve manevi varhgm1 etkili olarak koruma ve maddi ve manevi varhgma sayg1 gosterme ~eklinde pozitif ytiktimltiltigti de bulunmaktadir (Ahmet Acarturk, B. No: 2013/2084, 15/10/2015, § 49). Nitekim Anayasa'mn 56. maddesinde de belirtildigi tizere pozitif ytiktimltiltik, saghk alanmda ytirtitiilen faaliyetleri de kapsamaktadir (j!ker Ba:Jer ve digerleri, B. No: 2013/1943 , 9/9/2015, § 44).

40. Devlet, bireylerin ya~am hakk1 ile maddi ve manevi varhklanm koruma hakk1 kapsammda ister kamu isterse ozel saghk kurulu~lan tarafmdan yerine getirilsin saghk hizmetlerini hastalann ya~amlan ile maddi ve manevi varhklannm korunmasma yonelik gerekli tedbirlerin almabilmesini saglayacak ~ekilde dtizenlemek zorundadir (Ahmet Acarturk, § 51).

41 . ilke olarak t1bbi ihmallere ili~kin ~ikayetler konusunda temel ba~vuru yolu, hukuki sorumlulugu tespit adma takip edilecek olan hukuk veya idari tazminat davas1 yoludur (Nail Artw;, B. No: 2013/2839, 3/4/2014, § 38).

42. Maddi ve manevi varhg1 koruma hakk1 kapsammda hukuki sorumlulugu ortaya koymak adma adli ve idari yarg1da a91lacak tazminat davalannm makul derecede dikkatli ve ozenli inceleme ~artm1 yerine getirmesi gerekmektedir. Derece mahkemelerinin bu tiir olaylara ili~kin yarg1lamalarda Anayasa'nm 17. maddesinin gerektirdigi seviyede derinlik ve ozenle bir inceleme yap1p yapmad1klannm ya da ne ol9tide yaptiklannm da Anayasa Mahkemesi tarafmdan degerlendirilmesi gerekmektedir. Zira derece mahkemeleri tarafmdan bu konuda gosterilecek hassasiyet, ytirtirltikteki yarg1 sisteminin daha sonra ortaya 91kabilecek benzer hak ihlallerinin onlenmesinde sahip oldugu onemli roltin zarar gormesine engel olacaktir (Yasin <;zldzr, B. No: 2013/8147, 14/4/2016, § 57; Tevfik Gayretli, B. No: 2014/18266, 25/1/2018, § 32).

7

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2014/19450 : 26/12/2018

43. Diger taraftan belirtmek gerekir ki olaylann olu~umuna ili~kin delillerin degerlendirilmesi oncelikle idari ve yarg1sal makamlann odevidir. Aym ~ekilde ba~vuru dosyasmda bulunan t1bbi bilgi ve belgelerden hareketle bilirki~ilerin vard1g1 sonw;;lann dogrulugu hakkmda fikir yuriitmek Anayasa Mahkemesinin gorevi degildir (Mehmet <;olakoglu, B. No: 2014/15355, 21/2/2018). Ancak ki~inin maddi ve manevi varhgm1 koruma hakk1 kapsammda yerine getirmek zorunda oldugu usul yuklimltiltiklerinin somut olayda yerine getirilip getirilmediginin nesnel bir ~ekilde degerlendirilmesi i9in ilgili anayasal kurallar baglammda derece mahkemelerinin kendilerine tanmm1~ takdir yetkileri 9er9evesinde hareket edip etmediklerinin denetlenmesi gerekir. Bu baglamda mtidahaleyi hakh gostermek i9in one stiriilen gerek9elerin ilgili ve yeterli olup olmad1g1 incelenmelidir (Murat At1lgan, B. No: 2013/9047, 7/5/2015, § 44).

44. Bu baglamda derece mahkemelerinin gerek9eleri, taraflann kanun yoluna ba~vuru irnkamm etkili ~ekilde kullanabilmesini saglayacak surette aynntih olarak ortaya konulmah; ula~1lan sonu9lar yeterli a91khktaki bilimsel gorii~ ve raporlar gibi somut, nesnel verilere dayandmlmahdir (Murat At1lgan, § 45).

ii. ilkelerin Olaya Uygulanmas1

45. Anayasa Mahkemesi yukanda deginilen Anayasa'nm 17. maddesi kapsammda devlete dti~en pozitif yuktimltiltiklerin somut olay baglammda yerine getirilip getirilmedigini denetlemek durumundadir (Tevfik Gayretli, § 36). Bu sebeple ba~vuruya konu olay, devletin ki~inin maddi ve manevi varhgm1 koruma ve geli~tirme hakkma ili~kin pozitif yuklimliiltigti kapsammda incelenmi~tir.

46. Bireysel ba~vuru formunda maddi tazminat talebinin reddi hakkmdaki yarg1sal stirecin kesinle~mi~ olmas1 dolay1s1yla vticut btittinltigtine yonelik maddi zarann giderilmediginden ~ikayet edilmekte oldugundan inceleme de bu kapsamda yap1lacaktir.

47. Olayda ba~vurucuya daha once gut hastahg1 te~hisi konulmasma kar~m sonradan ba~vurucunun rahats1zhgmm kemik kanseri oldugu tespit edilmi~, uygulanan kemoterapi tedavisine ragmen ba~vurucu sol bacagmm diz altmdan kesilmesi sonucuyla kar~ila~m1~tlf. ATK'nm 25/4/2008 tarihli raporunda ve Dam~tay karannda yanh~ te~his konulmasmdan dolay1 ba~vurucunun tedavisinde gecikmenin oldugu, bu suretle saghk hizmetinin ge9 i~ledigi ve idarenin hizmet kusurunun bulundugu kabul edilmi~tir. Anayasa Mahkemesinin bu kabulden aynlmasm1 gerektiren herhangi bir durum bulunmamaktad1r.

48. Derece mahkemesi tarafmdan olayda zarar ve hizmet kusuru ko~ullannm mevcut oldugu kabul edildikten sonra zarar ile hizmet kusuru arasmda illiyet bagmm mevcut olup olmad1g1 hususu ara~tmlm1~tlr. A TK'nm 25/4/2008 tarihli raporunda, ba~vurucuya gut te~hisinin konuldugu tarihte osteosarkom (tumor) tams1 konmu~ olsayd1 da bacagm amputasyona gidecegi, sonucun degi~meyecegi bildirilmi~tir. Bilirki~i raporunda yer alan bu tespit kar~1smda meydana gelen maddi zarar ile kusur arasmda illiyet bag1 kurulamad1g1 anla~1lmaktadir. Derece mahkemesinin de maddi tazminat talebinin reddine karar verirken gerek9esinde bu hususu vurgulam1~ oldugu goriilmektedir. Bu durumda amlan bilirki~i raporuna dayamlarak verilen derece mahkemesi karan, konuyla ilgili ve yeterli bir gerek9e i9ermektedir.

8

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2014/19450 : 26/12/2018

49. Aynca ba~vurucu gecikmenin raporda belirtildigi gibi be~ ay degil on bir ay oldugunu ileri surmekte ise de yargilama surecinde A TK'nm ba~vurucunun tedavisine dair tum tibbi belgelerin temini i9in 9e~itli defalar dosyay1 Mahkemeye iade ettigi, Mahkeme tarafmdan 90k say1da ara kararlan ile ba~vurucudan, davah idareden ve tedaviyi yuruten saghk kurulu~lanndan temin edilebilen tum bilgi ve belgelerin ATK'ya gonderildigi (bkz. § 11 ), A TK'nm bu bilgi ve belgeleri incelemek suretiyle raporunu hazirlad1g1 anla~1lmaktad1r. Dolay1s1yla ba~vurucunun kendi elinde olan tum tibbi kay1tlan dava dosyasma sunabildigi, bunun yam sira davah idareden ve diger saghk kurulu~lanndan tibbi belgelerin toplanm1~ oldugu ku~kusuzdur. Buna gore derece mahkemesince yap1lan yargilamada tibbi ihmal iddialannm ara~tmlmas1 ve durumun a91khga kavu~turulmas1 i9in alman uzman bilirki~i raporunda yeterli somut bulgu ve tespitlere yer verilerek, ba~vurucunun iddialanmn aynnt1h bir bi9imde tart1~ild1g1 ve ara~tmld1g1 gorulmektedir.

50. Yarg1lama surecinde bir avukat tarafmdan temsil edilen ba~vurucunun, bilirki~i raporuna ve kararlara kar~1 kanuni yollara ba~vurabildigi ve bu surette me~ru pkarlannm korunmas1 i9in soz konusu davaya gerekli oldugu ol9ude etkili katihmmm sagland1g1, dava dosyasm1 inceleyip aynca bilgi ve belge sunabildigi, toplanan delillerden haberdar edildigi anla~1lmaktadir.

51 . Sonu9 olarak ba~vurucunun ileri surdugu iddialar hakkmda alman A TK raporuna dayamlarak verilen derece mahkemesi karan, konuyla ilgili ve yeterli bir gerek9e i9ermektedir. Bu durumda uyu~mazhgm 9ozumu i9in esash olan iddialann derece mahkemelerince Anayasa'nm 17. maddesinin gerektirdigi ozen ve derinlikte incelendigi anla~1lmaktad1r. Somut olay bakimmdan kamu makamlannm pozitif yukumluluklerinin yerine getirilmedigi soylenemeyeceginden ki~inin maddi ve manevi varhgmm korunmas1 ve geli~tirilmesi hakkmm ihlal edilmedigi sonucuna vanlm1~tlf.

52. A91klanan gerek9elerle Anayasa'nm 17. maddesinde guvence altma alman ki~inin maddi ve manevi varhgmm korunmas1 hakkmm ihlal edilmedigine karar verilmesi gerekir.

B. Makul Siirede Yargilanma Hakkmm ihlal Edildigine ili~kin iddia

1. Ba~vurucunun iddialan

53. Ba~vurucu, yarg1lamanm 90k uzun surmesi nedeniyle makul surede yarg1lanma hakkmm ihlal edildigini iddia etmi~tir.

2. Degerlendirme

54. Somut olayda Tazminat Komisyonu tarafmdan ba~vuruya konu davanm iki dereceli olarak 13 yil , 5 ay 20 gundur surmekte oldugu, yarg1lamanm halen devam ettigi tespiti yapilm1~ ve makul surede yarg1lanma hakkmm ihlal edildigi gerek9esiyle ba~vurucuya 15.600 TL tazminat odenmesine karar verilmi~tir.

55 . Bu durumda 6384 say1h Kanun ile kurulan Tazminat Komisyonu tarafmdan uzun yarg1lanma nedeniyle ba~vurucunun adil yarg1lanma hakkmm ihlal edildiginin tespit edildigi ve bu ihlal sebebiyle odenen tazminat tutannm Anayasa Mahkemesinin ve AiHM'in uzun yargilama ihlalleri ile ilgili vermi~ oldugu yerle~ik i9tihatlanyla uyumlu oldugu gorulmektedir.

9

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2014/19450 : 26/12/2018

56. Buna gore uzun yargilanma nedeniyle ortaya 91kan ihlalin tespit edilerek uygun giderimin saglanmas1 kar~1smda ba~vurucunun bu konuya ili~kin iddialannm a91k9a dayanaktan yoksun oldugu sonucuna varmak gerekmi~tir.

57. A91klanan gerek9elerle ba~vurunun bu k1smmm a91k<;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

VI. HOKUM

A91klanan gerek9elerle;

A. 1. Ki~inin maddi ve manevi varhg1m koruma hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddiamn KABUL EDiLEBiLiR OLDUGUNA,

2. Makul siirede yarg1lanma hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddianm a91k9a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

B. Anayasa'nm 17. maddesinde giivence altma alman ki~inin maddi ve manev1 varhgm1 koruma hakkmm iHLAL EDiLMEDiGiNE,

C. Yarg1lama giderlerinin ba~vurucu iizerinde BIRAKILMASINA,

D. Karann bir omeginin Adalet Bakanhgma GONDERiLMESiNE 26/12/2018 tarihinde OYBiRLiGiYLE karar verildi.

Ba~kan Engin YILDIRIM

Dye Celal Miimtaz AKINCI

Dye Muammer TOP AL

Dye M. EminKUZ

Dye R1dvan GULEC::

10