1

Analiza kosztów wypadków przy pracy

2

Struktura wydatków Struktura wydatków

z funduszu ubezpieczenia wypadkowego ZUS - 2004 z funduszu ubezpieczenia wypadkowego ZUS - 2004 r.r. wydatki ogółem - 4 209,1 mln zł. (4 % wydatków FUS)

Renty z tytułuniezdolności do pracyRenty rodzinne

JednorazoweodszkodowaniaZasiłki chorobowe

Świadczeniarehabilitacyjne73 %

6 %13 %

źródło: Bezpieczeństwo pracy 6/2004 oraz dane ROP.

2004 r. – tytułem 3539 rent wypłacono z FUS 3,1 mld. zł. Przeciętna renta -1029 zł

(1791 rent na skutek wypadku przy pracy, 1506 rent z tyt. chorób zawodowych, 242 renty z tyt. wypadku w drodze do/z pracy).

7 %

(73.083 jednorazowych odszkodowań –wyp. przy pracy oraz w drodze do/z pracy.

Przeciętna wartość świadczenia -2211zł (tylko z tytułu wypadku przy pracy).

3

36%

39%

11%

14%

śmiertelne absencja do 28 dni

absencja powyżej 28 dni rentowe

Struktura społecznych kosztów wypadków Struktura społecznych kosztów wypadków przy pracy – 2004 r.przy pracy – 2004 r.

Źródło: prezentacja CIOP PIB

4

76%

13%

11%

poszkodowany i jegorodzina

przedsiębiorstwo

społeczeństwo

Struktura społecznych kosztów wypadków przy pracy – 2004Struktura społecznych kosztów wypadków przy pracy – 2004

(wg. podmiotów)(wg. podmiotów)

Źródło: prezentacja CIOP PIB

5

Kategorie kosztów wypadków przy pracyKategorie kosztów wypadków przy pracy

Osoba poszkodowana i jej rodzina

Społeczeństwo

Pracodawca

Obniżenie lub utrata zarobków

Koszty leczenia

Koszty leków

Koszty rehabilitacji

Zasiłki

Odszkodowania

Renty

Koszt straconego czasu pracy

Płatności bieżące

Utrata przychodów

Straty majątku trwałego i obrotowegoźródło: prezentacja CIOP PIB

6

Koszty wypadków przy pracyPonoszone są przez: społeczeństwo w postaci kosztów ZUS i NFZ, pracowników i ich rodziny – dodatkowe koszty leczenia , możliwość utraty prawa do wykonywania zawodu,

trwałe kalectwo, oszpecenie, wyłączenie z możliwości normalnego życia, pracodawców w postaci:

• kosztów straconego czasu pracy,

• bezpośrednich płatności bieżących,

• strat w majątku trwałym i obrotowym,

• utraty dochodów,

• uzyskanych dochodów.

Koszt wypadku ponoszony przez pracodawcę – wartość zwiększająca koszty własne przedsiębiorstwa, o którą w związku z zaistniałym wypadkiem zmniejsza się wielkość zysku lub powiększa wysokość poniesionych strat.

7

Koszt straconego czasu pracy:

• przez osobę poszkodowaną, zarówno w dniu wypadku, jak i w dniach absencji,

• przez inne osoby np. udzielające pierwszej pomocy poszkodowanemu , towarzyszące poszkodowanemu w drodze do lekarza czy do domu,

• czas związany z zastępstwem poszkodowanego,

• czas poświęcony na dochodzenie powypadkowe,

• czas na planowanie i prowadzenie prac badawczo – rozwojowych.

powrót

8

Bezpośrednie płatności bieżące:

• koszty wynajęcia maszyn,

• zlecenie produkcji poza zakład,

• naprawy wykonane poza zakładem,

• koszty transportu poszkodowanego i płatnej pomocy medycznej poza zakładem pracy.

powrót

9

Straty w majątku trwałym i obrotowym:

• koszty straconych wskutek wypadku surowców, półwyrobów lub wyrobów gotowych,

• straty w wyposażeniu: maszyny, narzędzia, pojazdy,

• straty w obiektach.

powrót

10

Utrata dochodów:

• kary umowne do zapłacenia kontrahentom,

• przerwy w produkcji,

• obniżenie wydajności i jakości produkcji.

powrót

11

Uzyskane dochody

przychody z tytułu uszkodzonych, zniszczonych lub ukradzionych składników majątku przedsiębiorstwa, które były objęte ubezpieczeniem.

12

Udział poszczególnych składników kosztówUdział poszczególnych składników kosztów(analiza 41 wypadków)

• czas stracony w dniu wypadku - 0,25 %,• czas absencji poszkodowanego - 1,53 %,• czas na dochodzenie powypadkowe - 5,12 %,• czas na działania profilaktyczne - 1,52 %,• inne koszty czasu straconego - 0,51 %,• pomoc medyczna - 0,24 %,• zastępstwa - 6,04 %,

• zakłócenia w produkcji - 32,54 %,

• straty materialne - 11,47 %,• naprawy - 0,64 %,

• odszkodowania - 20,37 %,• inne koszty - 19,77 %.

Źródło: dane OIP Warszawa.

13

Analizy kosztów 330 wypadków, sporządzona według wielkości zatrudnienia w zakładzie, wskazuje na ścisły związek pomiędzy wysokością kosztów a wielkością zatrudnienia w zakładzie. Wypadki w większych zakładach wiążą się z większymi kosztami. Wynika to stąd, że w dużych zakładach wyższe są koszty zakłóceń produkcji oraz napraw w związku ze stosowaniem bardziej złożonych technologii i droższego wyposażenia technicznego.

Wyliczono średni koszt wypadku, który wynosi:

• ok. 12 tys. zł. w zakładzie zatrudniającym do 5 pracowników,

• ok. 19 tys. zł. w zakładzie zatrudniającym 6 – 20 pracowników,

• ok. 29 tys. zł. w zakładzie zatrudniającym 21 – 100 pracowników,

• ok. 49 tys. zł. w zakładzie zatrudniającym 101 – 250 pracowników,

• ok. 63,5 tys. zł. w zakładzie zatrudniającym powyżej 250 pracowników.

Źródło: dane OIP Warszawa

Koszt wypadku w aspekcie wielkości zatrudnieniaKoszt wypadku w aspekcie wielkości zatrudnienia

14

Koszty analizowanych 28 wypadków

Koszty ZUS363.028 PLN

(42 %)

Koszty działań zapobiegający

h34,180 PLN

(4 %)

Koszty NFZ87.034 PLN

(10 %)

Koszty pracodawców412.135 PLN

(48 %)

Średni koszt jednego wypadku ok. 31 tys. zł.

Łącznie poniesione koszty wypadków – ponad 862 tys. zł.

Skutki wypadków:

- śmiertelne – 6

- ciężkie – 7

- zbiorowe – 5

-- lekkie - 10

Koszty 9 wypadków w budownictwie

Koszty ZUS219.398 PLN

(58 %)

Koszty pracodawców131.237 PLN

(34 %)

Koszty NFZ28.952 PLN

( 8 %)

Koszty działańzapobiegających

18.588 PLN(5 %)

Łącznie poniesiony koszt wypadków – ponad 398 tys. zł.

Średni koszt wypadku – ok. 42 tys. zł. tj. o 11 tys. zł wyższy.

Analizy wskazują na konieczność podejmowania działań w sferze bezpieczeństwa i higieny pracy, zarówno przez pracodawców jak i pracowników. Dostatecznym argumentem powinna być niewspółmierność wydatków ponoszonych w konsekwencji zaistnienia wypadku do kosztów prewencji – każde zainwestowane w działania zapobiegające 4 zł. przynosi oszczędności rzędu 100 zł. w razie wypadku.

Struktura kosztów wypadków zbadanych przez insp. pracy Struktura kosztów wypadków zbadanych przez insp. pracy

źródło: dane OIP Białystok

15

Rok

Poszkodowani

Ogółem

w tym budownictwow tym ze skutkiem:

śmiertelnym ciężk. uszkodz.

poszkod. % ogółemw tym

budown.ogółem

w tymbudown.

2002 2.589 339 13,1 7 1 33 3

2003 2.726 310 11,4 15 3 43 7

2004 2.698 298 11,0 8 2 30 8

2005 2.418 283 11,7 17 6 30 5

2006 2.717 339 12,5 17 7 30 7

2007 2.533 279 11 14 5 19 5

Razem 15.681 1.738 12,6 7824

30,7 %185

3518,9 %

Poszkodowani w wypadkach przy pracy w budownictwie(dane - Opolski US)

16

0 zł 100 000 zł 200 000 zł 300 000 zł 400 000 zł 500 000 zł 600 000 zł

Śmiertelny

Rentowy

Absencja powyżej 28 dni

Absencja do 28 dni 8 500 zł

22 300 zł

78 500 zł 307 600 zł

107 300 zł 375 700 zł

Przeciętny koszt społeczny wypadku różnej ciężkościPrzeciętny koszt społeczny wypadku różnej ciężkości

pierwszy rok kolejne lataŹródło: prezentacja CIOP PIB

(483 tys. zł.)

(386,1 tys. zł.)

17

Społeczne koszty wypadków przy pracy

W „starych” krajach UE wypadki przy pracy pochłaniają od 2,6 do 3.8 % PKB.

Z analiz CIOP-PIB wynika, że np. w 2004r. w Polsce całkowity społeczny koszt skutków wypadków przy pracy i chorób zawodowych mógł przekroczyć 16 mld zł.

Gdyby o połowę zmniejszyć tę sumę, może udałoby się oddłużyć szpitale i polepszyć dostępność usług medycznych, albo spełnić jeden z ponawianych co jakiś czas przez pracodawców postulatów o znaczące obniżenie składki na ZUS.

18

Trójkąt relacji zdarzeń wypadkowych według Heinricha (1931 r.)Trójkąt relacji zdarzeń wypadkowych według Heinricha (1931 r.)

Zdarzenia powodujące ciężkie urazy lub absencję1

29

300

Zdarzenia powodujące lekkie urazy

Zdarzenia nie powodujące urazu

Badaniem objęto zdarzenia tego samego rodzaju, przytrafiające się tej samej osobie.

19

20

Działania prewencyjne

Które winni podejmować pracodawcy to przede wszystkim:• wdrażanie systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy,• ocena ryzyka zawodowego, istniejącego na poszczególnych stanowiskach pracy,• wnikliwe badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, zdarzeń potencjalnie

wypadkowych, niebezpiecznych sytuacji oraz błędów i odchyleń w procesach pracy – na bazie ustaleń podejmowanie właściwych wniosków profilaktycznych oraz pełna ich realizacja,

• egzekwowanie, od pracowników służb bhp, pełnej i terminowej realizacji zadań prawem na nich nałożonych,

• zatrudnianie pracowników legitymujących się odpowiednimi kwalifikacjami zawodowymi,• rzetelne prowadzenie szkoleń bhp,• systematyczne prowadzenie lekarskich badań profilaktycznych,• stosowanie środków ochrony zbiorowej, wydawanie pracownikom środków ochron indywidualnej,

odzieży oraz obuwia roboczego.• bezwzględne egzekwowanie, od pracowników - na każdym szczeblu, obowiązku przestrzegania

przepisów prawa pracy, w tym przepisów i zasad bhp,

21

PRZYKŁADOWE WYLICZENIE KWOTY SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE WYPADKOWE PRZY ZASTOSOWANIU WSKAŻNIKA KORYGUJACEGO

Stopa %

składki dla grupy

działalności

Miesięczna podstawa

wymiaru składki

(przychód)

Nazwa pracodawcy

Ustalona indywidualn kategoria

ryzyka

Indywidualny wskaźnik

korygujący

Indywidualna stopa % składki

Składka za jednego pracownika

miesięcznie

Składki

za 30 pracown.

miesięcznie

Składki za 30 pracown.

rocznie

2 %( 7 kat.

ryzyka)

2 %

2.300,00

brutto

3.000,00

brutto

A

B

Z

Y

X

A

B

Niższa

3 kategorie

Niższa

2 kategorie

Równa

Wyższa

2 kategorie

Wyższa

3 kategorie

3 kat.

niższa

3 kat.

wyższa

0,8

0,9

1,0

1,1

1,2

0,5

1,5

1,6 %

1,8 %

2 %

2,2 %

2,4 %

1 %

3 %

36,80 zł

41,40 zł

46,00 zł

50,60 zł

55,20 zł

30,00 zł

90,00 zł

1.104,00 zł

1.242,00 zł

1.380,00 zł

1.518,00 zł

1.650,00 zł

900,00 zł

2.700,00

13.248,00

14.904,00

16.560,00

18.216,00

19.800,00

10.800,00

32.400,00

Od 01.04. 2006r.

W skali roku różnica pracodawcy (A –X ) = 6.552,00 zł

W skali roku różnica pracodawcy ( A – X ) = 21.600,00 zł

Od 01.04. 2009

22

PRZYKŁADOWE WYLICZENIE KWOTY SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE WYPADKOWE PRZY ZASTOSOWANIU WSKAŻNIKA KORYGUJACEGO

Stopa %

składki dla grupy

działalności

Miesięczna podstawa

wymiaru składki

(przychód)

Nazwa pracodawcy

Ustalona indywidualn kategoria

ryzyka

Indywidualny wskaźnik

korygujący

Indywidualna stopa % składki

Składka za jednego pracownika

miesięcznie

Składki

za 300 pracown.

miesięcznie

Składki za 300 pracown.

rocznie

1,47 %(5 kat. Ryzyka)

1,47 %

2.000,00

brutto

2.500,00

brutto

A

B

Z

Y

X

A

B

3 kat.

Niższa

Niższa

2 kat.

Równa

Wyższa

2 kat.

Wyższa

3 kat

3 kat.

niższa

3 kat.

wyższa

0,8

0,9

1,0

1,1

1,2

0,5

1,5

1,18 %

1,32 %

1,47 %

1,62 %

1,764 %

0,74 %

2,20 %

23,52 zł

26,40 zł

29,40 zł

32,30 zł

35,20 zł

30,00 zł

90,00 zł

7.056,00 zł

7.920,00 zł

8.820,00 zł

9.690,00 zł

10.560,00 zł

5.550,00 zł

1.650,00

84.672,00

95.040,00

105.840,00

116.280,00

126.720,00

66.600,00

198.000,0

Od 01.04. 2006r.

W skali roku różnica pracodawcy (A –X ) = 42.048,00 zł

W skali roku różnica pracodawcy ( A – X ) = 131.400,00 zł

Od 01.04. 2009

23

Stopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe - analizaStopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe - analiza

Rok 2006 – po raz pierwszy, w myśl ustawy z 30.10.2002 o ubezpieczeniu społecznym.., ZUS zawiadamiał płatników o zmianie wielkości stóp procentowych składki na ubezpieczenie wypadkowe, obowiązujące od 01.04.2006 do 31.03.2007 r. (korekta).

Analizując treści zawiadomień ZUS Opole:

odnotowano znacznie więcej przypadków obniżenia płatnikom stóp procentowych składki,

rozpiętość korekt stóp procentowych składki jest znacznie wyższa w przypadku obniżeń tj. od 0,26 % do 1,09 %, np. obniżka stopy z 1,93 do 0,84 %, (rozpiętość podwyższeń stóp od 0,15 do 0,29 %),

korekty stóp procentowych skutkowały podwyższeniem lub obniżeniem składki na ubezpieczenie wypadkowe,

np.: dla płatnika składek, zatrudniającego:

• ok. 1000 osób (przemysł metalurgiczny), podniesiono stopę z 2,53 do 3,04 %, co skutkowało wzrostem wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe o ok..13 300 zł/mies. (ok.. 160 tys./rok),

• ok..600 osób (przemysł metalurgiczny), podniesiono stopę z 2,53 do 2,78 %, co skutkowało wzrostem wysokości składki o ok.. 6 800 zł/mies. (ok.. 81 600 zł rocznie).

• 27 osób (budownictwo, instal. elektryczne), obniżono stopę z 2,26 do 1,60 %, co skutkowało obniżeniem składki na ubezpieczenie o ok..870 zł/mies. (10.440 zł/rok),

• 57 osób (gospodarstwo leśne), obniżono stopę z 2,26 do 1,60 %, co skutkowało obniżeniem składki na ubezpieczenie o ok..1400 zł/mies. (16 800 zł/rok).

24

Koszty i korzyści – dla kogo?Koszty i korzyści – dla kogo?

Zapobieganie wypadkom przy pracy, urazom i chorobom nie tylko ogranicza koszty, ale także przyczynia się do poprawy funkcjonowania przedsiębiorstwa jako całości. Bezpieczne i higieniczne warunki pracy mogą pozytywnie wpływać na działalność przedsiębiorstwa w różnoraki sposób, np.:

• zdrowi pracownicy są bardziej produktywni i mogą przyczynić się do wzrostu jakości produkcji,

• mniej wypadków przy pracy i chorób zawodowych oznacza mniej zwolnień chorobowych, co z kolei przyczynia się do ograniczenia przestojów w produkcji oraz do obniżenia jej kosztów,

• wyposażenie i środowisko pracy dostosowane do potrzeb procesu produkcyjnego i utrzymane w należytym stanie przyczyniają się do wzrostu produktywności, poprawy jakości pracy oraz ograniczenia zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników,

• ograniczenie liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych oznacza mniej strat oraz mniejsze ryzyko pociągnięcia firmy do odpowiedzialności,

• podniesienie wiarygodności zakładu.

25

Program prewencyjny Państwowej Inspekcji Pracy

„Pracodawco zdobądź dyplom PIP”

Program adresowany do małychi średnich firm, szczególnie budowlanych.Zachęcamy Państwa do uczestnictwa w programie prewencyjnym.

26

Nowa strategia UE - zmniejszenie o 25 % liczby Nowa strategia UE - zmniejszenie o 25 % liczby wypadków przy pracy do 2012 roku.wypadków przy pracy do 2012 roku.

21 lutego br. Komisja Europejska przyjęła nową, pięcioletnią strategię na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy. W ramach przyjętej strategii liczbę wypadków i chorób zawodowych należy zmniejszyć w całej UE o jedną czwartą. Strategia ta nawiązuje do zmniejszenia o 17 % liczby wypadków śmiertelnych od 2002 -2004 r. oraz do zmniejszenia o 20 % liczby wypadków powodujących przynajmniej trzydniową nieobecność w pracy

27

Dziękuję za uwagę.

Zapraszamy do programu prewencyjnego PIP

Ryszard Furtak

Nadinspektor Pracy.

NAPRAWDĘ WARTO!