2

Analizę opracował zespół Komendy Głównej Państwowej Straży

Pożarnej na podstawie:

statystyki zdarzeń,

materiałów komend wojewódzkich PSP,

danych z biur KG PSP – KCKRiOL, BT, BS, BIŁ,

w składzie:

1. gen. brygadier Wiesław B. Leśniakiewicz,

2. nadbryg. Janusz Skulich,

3. st. bryg. Ireneusz Królik,

4. st. bryg. Tadeusz Jopek,

5. mł.bryg. Zbigniew Dobosz,

6. mł. bryg. Jacek Zalech,

7. ogn. Violeta Borkowska.

  3

Spis treści

1. Analiza funkcjonowania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego………………....5

1.1 Definicja, geneza powstawania oraz podmioty tworzące ksrg...……………………….5

1.2 Zadnia krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego……………………………………6

1.3 Organy odpowiedzialne za krajowy system ratowniczo-gaśniczy…………………….6

1.4 Poziomy tworzenia krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego………………………6

2. Wykaz aktów prawnych i dokumentów regulujących włączanie i funkcjonowanie

ksrg……………………………………………………………………………………..8

3. Zadania realizowane przez jednostki OSP włączone do ksrg podczas działań

ratowniczych………………………………………………………………………….10

4. Statystyka zdarzeń za lata 2000-2010 przedstawiająca udział jednostek OSP

włączonych do ksrg w działaniach ratowniczych…………………………………….12

5. Sieć podmiotów ksrg………………………………………………………………….17

6. Analiza rozmieszczenia jednostek OSP włączonych do ksrg…………………………20

7. Analiza potencjału jednostek OSP właczonych do ksrg………………………………23

7.1 Standardy ……………………………………………………………………………..23

7.1.1 Strażnica …………………………………………………………………………..23

7.1.2 Wyposażenie w sprzęt i urządzenia pożarnicze…………………………………...23

7.2 Stan bazy jednostek OSP włączonych do ksrg………………………………………..24

7.3 System alarmowania OSP włączonych do ksrg……………………………………….25

7.4 Stan wyposażenia jednostek OSP włączonych do ksrg w sprzęt pożarniczy…………26

7.4.1 Pojazdy pożarnicze………………………………………………………………...26

7.4.2 Sprzęt łączności radiowej………………………………………………………….33

7.4.3 Sprzęt ochrony dróg oddechowych………………………………………........…..35

7.4.4 Odzież ochronna i wyekwipowanie……………………………………………….36

7.4.5 Sprzęt ratownictwa medycznego………………………………………….……….38

7.4.6 Hydrauliczne urządzenia ratownicze………………………………………………41

7.4.7 Pompy ……………………………………………………………………………..43

7.4.8 Agregaty prądotwórcze……………………………………………………………47

8. Stan osobowy jednostek OSP włączonych do ksrg……………………………………53

8.1 Standard osobowy jednostki…………………………………………………………..53

8.2 Stan osobowy jednostek funkcjonujących w ksrg…………………………………….53

9. Wyszkolenie…………………………………………………………………………..56

9.1 Standard wyszkolenia jednostek OSP z ksrg…………………………………………56

  4

9.2 Stan wyszkolenia ……………………………………………………………………...56

10. Analiza potencjału jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg w latach 2011 –

2014……………………………………………………………………………………59

10.1 Plan włączenia jednostek do systemu………………………………………………...59

10.2 Wyposażenie w samochody jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg…...61

10.3 Wyposażenie techniczne jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg………61

10.4 Potencjał osobowy jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg…………….64

11. Jednostki planowane do włączenia do ksrg po 2014r………………………………...66

Podsumowanie………………………………………………………………….….67

- Mocne strony systemu……………………………………………………………67

- Słabe strony systemu……………………………………………………………..69

Wnioski…………………………………………………………………………….70

- z zakresu logistyki – obiekty i sprzęt…………………………………………….70

- z zakresie łączności……………….……………………………………………...71

- z zakresu organizacji……………………………………………………………..71

- z zakresu szkolenia……………………………………………………………….72

- w zakresie prawnym……………………….……………………………………..73

Załączniki

Załącznik nr 1 – Rozbudowa krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego w

zakresie przedsięwzięć szkoleniowych

Załącznik nr 2 – Standard wyposażenia samochodu ratowniczo-gaśniczego z

funkcją ratownictwa technicznego

Załącznik nr 3 - Standard wyposażenia strażaka ratownika OSP

  5

1. ANALIZA FUNKCJONOWANIA KRAJOWEGO SYSTEMU

RATOWNICZO GAŚNICZEGO

1.1. Definicja, geneza powstawania oraz podmioty tworzące krajowy system

ratowniczo-gaśniczy

Krajowy system ratowniczo-gaśniczy, zwany dalej ksrg, stanowi integralną część

organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego państwa obejmującą, w celu ratowania życia,

zdrowia, mienia lub środowiska, prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk

żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń; system ten skupia jednostki ochrony

przeciwpożarowej, inne służby, inspekcje, straże, instytucje oraz podmioty, które

dobrowolnie w drodze umowy cywilnoprawnej zgodziły się współdziałać w akcjach

ratowniczych.

Organizatorem oraz bazą, na której opiera się krajowy system ratowniczo

- gaśniczy jest Państwowa Straż Pożarna z całym zapleczem kadrowym, sprzętowym

i logistycznym.

Zorganizowany przez Państwową Straż Pożarną ksrg zaczął funkcjonować od 1995

roku. Po wejściu w życie rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia

29 grudnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu

ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. Nr 111, poz. 1311) uległa zmianie organizacja ksrg -

doprecyzowano zasady działania podmiotów współdziałających z systemem oraz podmiotów

będących w jego strukturach.

Oprócz Państwowej Straży Pożarnej w skład krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego

mogą być włączane także inne jednostki ochrony przeciwpożarowej, a mianowicie:

- ochotnicze straże pożarne;

- zakładowe straże pożarne;

- zakładowe służby ratownicze;

- gminne zawodowe straże pożarne;

- powiatowe/miejskie/ zawodowe straże pożarne;

- terenowe służby ratownicze;

- inne jednostki ratownicze.

  6

1.2. Zadania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego

Krajowy system ratowniczo-gaśniczy ma na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub

środowiska poprzez:

1) walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi,

2) ratownictwo techniczne,

3) ratownictwo chemiczne,

4) ratownictwo ekologiczne,

5) ratownictwo medyczne,

6) współpracę z jednostkami systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego,

o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym

Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410, z późn. zm.3)) oraz systemem

powiadamiania ratunkowego.

1.3. Organy odpowiedzialne za krajowy system ratowniczo-gaśniczy

Zgodnie z właściwością terytorialną, krajowy system ratowniczo-gaśniczy tworzą

oraz mają wpływ na jego koordynację, funkcjonowanie mają wpływ następujące organy

władzy :

wójt (burmistrz lub prezydent miasta) w zakresie zadań ustalonych przez wojewodę,

starosta, który określa zadania i kontroluje wykonywanie zadań na obszarze powiatu,

a w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia, środowiska i mienia

zarządza ksrg przy pomocy powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego,

wojewoda, który określa zadania i kontroluje ich wykonanie na obszarze

województwa, a w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia, środowiska

i mienia zarządza ksrg przy pomocy wojewódzkiego zespołu zarządzania

kryzysowego.

Centralnym organem administracji rządowej w sprawach organizacji krajowego

systemu ratowniczo-gaśniczego oraz ochrony przeciwpożarowej jest Komendant Główny

Państwowej Straży Pożarnej, podległy ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.

1.4. Poziomy tworzenia krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego

Krajowy system ratowniczo-gaśniczy zorganizowany jest w sposób zapewniający jego

ciągłe funkcjonowanie na poszczególnych poziomach, tj.:

  7

powiatowym, jako podstawowym poziomie wykonawczym działań ratowniczych

na obszarze gmin i powiatu,

wojewódzkim, jako poziomie wspomagania i koordynacji działań ratowniczych

na obszarze województwa,

centralnym, jako poziomie wspomagania i koordynacji działań ratowniczych

na obszarze kraju.

System funkcjonuje w dwóch stanach:

stałym czuwaniu i doraźnym reagowaniu, polegającym na podejmowaniu działań

ratowniczych przez własne siły i środki powiatu i gmin,

wykonywaniu działań ratowniczych wymagających użycia sił i środków spoza

powiatu, wtedy uruchamiany jest poziom wspomagania i koordynacji ze szczebla

wojewódzkiego, a przy dużych lub złożonych działaniach ratowniczych ze szczebla

centralnego (kraju).

Drugim, oprócz Państwowej Straży Pożarnej, filarem krajowego systemu ratowniczo -

gaśniczego są Ochotnicze Straże Pożarne, których liczba wg stanu na 31grudnia 2009 r.

wynosi 16 300 i zrzeszają one 396 000 członków. Według stanu na dzień 31 grudnia 2010 r.

do systemu włączonych jest 3815 jednostek OSP.

  8

2. Wykaz aktów prawnych i dokumentów regulujących włączanie

i funkcjonowanie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego

1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej

(Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.).

2. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (tekst jedn. Dz. U.

z 2009 r. Nr 12, poz. 68 z późn. zm.).

3. Ustawa z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym

( Dz. U. 06.191.1410 z późn. zm.).

4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999r.

w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

(Dz. U. Nr 111 poz. 1311), po zmianie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i

Administracji z dnia 18 lutego 2011r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji

krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. Nr 6, poz. 349).

5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia

16 września 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków bhp służby strażaków

Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2008 r. Nr 180, poz. 1115).

6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia

14 września 1998 r. w sprawie zakresu, szczegółowych warunków i trybu włączania

jednostek ochrony przeciwpożarowej do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego

(Dz.U. Nr 121, poz. 798).

7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia

20 kwietnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad tworzenia i likwidacji jednostek

ratowniczo- gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 45, poz. 455 ).

8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie warunków

i trybu delegowania strażaków Państwowej Straży Pożarnej do pełnienia służby poza

granicą państwa oraz sposobu i organizacji działania grupy ratowniczej

(Dz.U.05.212.1765).

9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia

4 lutego 2005 r. w sprawie zwierząt wykorzystywanych w akcjach ratowniczych.

(Dz.U.05.35.315).

10. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia

11 grudnia 1997 r. w sprawie długotrwałych akcji ratowniczych, szczegółowych norm,

zasad i warunków otrzymywania wyżywienia w czasie tych akcji oraz ćwiczeń lub

  9

szkolenia przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej lub inne osoby biorące w nich

udział, a także przypadków, w których wypłaca się równoważnik pieniężny w zamian za

przysługujące wyżywienie, sposobu ustalania jego wysokości oraz szczegółowych zasad

wypłacania (Dz. U. 97.160.1098).

11. Zarządzenie nr 6 KGPSP z dnia 21 czerwca 2006 r. w sprawie sposobu przeprowadzania

inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów ksrg.

12. Zarządzenie nr 19 KG PSP z dnia 27 września 2007 r. zmieniające zarządzenie w sprawie

sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów ksrg.

13. Rozkaz Nr 2/2010 Komendanta Głównego z dnia 18 stycznia 2010 r. w sprawie

organizacji centralnego odwodu operacyjnego krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

14. Decyzja Nr 13 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 stycznia 2008r.

w sprawie wprowadzenia do użytku „Zestawu zasadniczych umówionych znaków

operacyjnych właściwych dla komórek organizacyjnych MSWiA oraz jednostek

organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych

i Administracji.

15. Rozkaz Nr 14/2002 Komendanta Głównego z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie

wprowadzenia do użytku służbowego instrukcji KGPSP w sprawie jednolitego

oznakowania osób funkcyjnych, pojazdów, przyczep i sprzętu.

16. Wytyczne INSARAG (Międzynarodowy system poszukiwania i ratownictwa).

17. Wytyczne Komendanta Głównego do organizacji ratownictwa medycznego w krajowym

systemie ratowniczo - gaśniczym – lipiec 2004.

18. Wytyczne Komendanta Głównego PSP do organizacji ratownictwa chemicznego

i ekologicznego w krajowym systemie ratowniczo - gaśniczym – 23.04.2007r.

19. Wytyczne Komendanta Głównego PSP do organizacji ratownictwa wysokościowego

w ksrg.

20. Ogólne wytyczne Komendanta Głównego PSP do planowania i organizowania

ratownictwa na obszarach wodnych w ksrg.

21. Instrukcja w sprawie organizacji łączności w sieciach radiowych UKF w PSP – 2009 r.

22. Procedura P-23 dot. rozpatrywania wniosku do Komendanta Głównego PSP w sprawie

włączenia jednostki OSP do ksrg.

  10

3. Zadania realizowane przez jednostki OSP włączone do ksrg podczas działań

ratowniczych

W 1995 r. głównym zadaniem jednostek OSP włączonych do ksrg była walka

z pożarami, prowadzona przez zastępy działające na zewnątrz obiektu, ponieważ jednostki

OSP nie posiadały sprzętu ochrony dróg oddechowych oraz stosownych ubrań specjalnych.

Zgodnie z przyjętymi przez Komendę Główną PSP założeniami jednostki OSP

z ksrg mają realizować samodzielnie działania ratownicze z zakresu:

gaszenia pożarów, w tym pożarów wewnętrznych;

ratownictwa technicznego, w szczególności ratownictwa w komunikacji

drogowej;

udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy – wymóg niezbędny, wynikający

z ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym;

minimalizowanie zagrożeń związanych z klęskami żywiołowymi.

Ponadto przewiduje się rozszerzenie ww. działań o:

udział w grupach poszukiwawczo-ratowniczych, zwłaszcza w zakresie wykorzystania

psów;

ratownictwa wodnego.

Realizacja ww. zadań, wymaga jednak zmiany zapisów w obecnie obowiązujących

aktach prawnych, co zawarto we wnioskach do analizy.

W przyszłości wskazane jest przypisanie niektórych zadań innych niż ratownicze,

w rozumieniu przepisów aktualnie obowiązującego prawa, jednostkom OSP włączonym do

ksrg związanych z ochroną ludności, m.in.:

oświetlanie i podtrzymywanie awaryjne zasilania pracy urządzeń energetycznych;

dekontaminacja masowa na poziomie wstępnym w przypadku skażeń, w szczególności

w wyniku emisji chemicznych substancji niebezpiecznych;

realizacja zadań związanych z działaniami na terenach zapowietrzonych;

wykonywanie zadań humanitarnych w sytuacjach zagrożeń dla ludności podczas

np.: śnieżyc, suszy, powodzi, itp.;

realizacja zadań logistycznych i zabezpieczających podczas klęsk żywiołowych, w tym

zapewnienie wody do celów spożywczych, dostawy żywności, tworzenie warunków dla

przetrwania osobom ewakuowanym z terenów dotkniętych skutkami;

wykonywanie innych zadań w ramach posiadanych możliwości na rzecz ochrony ludności

zleconych przez samorządy lokalne.

  11

Zakres ww. zadań, sposób realizacji i finansowania powinien być uwzględniony

w planach ratowniczych lokalnych samorządów. Należy przy tym jednak zachować

nadrzędność działań ratowniczych.

  12

4. Statystyka zdarzeń za lata 2000-2010 przedstawiająca udział jednostek OSP

włączonych do ksrg w działaniach ratowniczych

W pierwszym roku funkcjonowania ksrg tj. 1995 r. zanotowano ogółem 159 356 zdarzeń,

z czego:

pożary stanowiły 96 595 zdarzeń (60,6% ogółu zdarzeń);

miejscowe zagrożenia 52 028 zdarzeń (32,6% ogółu zdarzeń);

alarmy fałszywe 10 733 zgłoszeń, co stanowiło 6,8% ogółu zdarzeń).

Od tamtego okresu liczba zdarzeń ma tendencję wzrostową, zmieniała się także ich

specyfika i proporcje.

W roku 2010 zanotowano ogółem 509 040 zdarzeń, z czego:

pożary, to 135 555 zdarzeń (26,6% ogółu zdarzeń);

miejscowe zagrożenia 355 525 zgłoszeń (69,8% ogółu zdarzeń);

alarmy fałszywe 17 960 zgłoszeń (3,5% ogółu zdarzeń).

Z ww. danych wynika zamiana proporcji w występowaniu pożarów (liczba malejąca)

i miejscowych zagrożeń (liczba rosnąca).

Analiza danych dotyczących ilości pożarów za lata 2000-2010 - wykres nr 1- wykazała,

że ich liczba w ostatnim dziesięcioleciu kształtowała się na porównywalnym poziomie

z wyjątkiem 2003r. (duża liczba pożarów traw i lasów związana z występującymi warunkami

meteorologicznymi), natomiast liczba miejscowych zagrożeń w analogicznym okresie

wzrosła dwukrotnie ze względu na likwidację zdarzeń związanych między innymi z

usuwaniem skutków gwałtownych opadów deszczu, podtopień i powodzi oraz zagrożeń ze

strony owadów błonkoskrzydłych. Należy przy tym zaznaczyć, że udział sił OSP z ksrg w

tym okresie wzrósł 4 krotnie przy jednoczesnym wzroście ilości jednostek włączonych do

systemu o 1/3 (1028 jednostek). O konieczności użycia sił ksrg decyduje dyżurny operacyjny

właściwego terytorialnie stanowiska kierowania PSP w oparciu o pozyskane informacje

zawarte w treści zgłoszenia, a ich ilość uzależniona jest od skali i rodzaju zagrożenia. Nie

mniej jednak analiza wzrostu sił ksrg dysponowanych do działań ratowniczych oraz potrzeba

ujednolicenia zasad dysponowania tych sił spowodowała, że w 2010 r. Komenda Główna PSP

opracowała i wdrożyła do stosowania wytyczne dysponowania sił określające między innymi

minimalną liczbę ratowników i sprzętu dysponowanych do poszczególnych rodzajów

zdarzeń.

Szczegółowe dane dotyczące udziału sił w działaniach za lata 2000-2010 przedstawiono

na wykresach nr 2,3,4,5 i 6.

  13

Wraz ze wzrostem ilości zdarzeń zmienia się także udział druhów OSP z jednostek

włączonych do ksrg oraz zastępów w działaniach ratowniczych. Widać to zwłaszcza

w udziale OSP włączonych do ksrg w działaniach ratowniczych podczas miejscowych

zagrożeń – wykres nr 3.

W związku ze zmianą proporcji zdarzeń zmianie musi ulec zarówno wyposażenie OSP

z ksrg, gdzie oprócz sprzętu do działań gaśniczych bezwzględnie powinien być wprowadzony

sprzęt z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy, ratownictwa technicznego w stopniu

pozwalającym na realizację samodzielnych działań ratowniczych.

W związku z powyższym należy podjąć też działania mające na celu podniesienie

poziomu wyszkolenia druhów OSP z ksrg w zakresie ratownictwa technicznego,

kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz kierowania ruchem drogowym.

10 974 10 249 11 777 12 807 12 125 13 885 16 446 16 808 16 712 17 843 17 960

122 983

166 912

197 491

169 221

200 553 201 781

261 869

274 624 280 781 277 887

355 525

135 889

116 602

151 026

220 855

146 728

184 316

165 353

151 069161 744 159 122

135 555

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

LICZBA INTERWENCJIJEDNOSTEK OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ

W LATACH 2000 ÷ 2010

Alarmy fałszywe Miejscowe zagrożenia Pożary

Wykres nr 1. Liczba zdarzeń w latach 2000-2010

  14

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

180000

12088 11690

1949

1

3918

1

2134

5

3004

4

2475

0

2315

2

2625

1

2838

9

2314

98948 8340

11479

16517

11061

1296611842 11241

14081 1392913180

8486

9

7304

2

9084

9

1152

75

8655

5

9814

1

8550

0

8815

4 9737

1

9180

2

7946

3

Ilość

zd

arzeń

Rok

Udział w pożarach

OSP(ksrg) bez PSP Wspólnie PSP i OSP(ksrg) PSP bez OSP

Wykres nr 2. Udział sił ksrg podczas gaszenia pożarów

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

10352 23726

3013

8

2344

8

3149

8

3225

4

4962

2

5508

7

6690

1

6635

5 1010

25

5020

67778441

812710029 10000

1144214872

15921 17157

20635

9532

7 1148

67 1391

80

1251

17 1409

79

1280

05

1561

10 1706

10 1793

55

1661

00

1722

53

Ilość

zd

arzeń

Rok

Udział w miejscowych zagrożeniach

OSP(ksrg) bez PSP Wspólnie PSP i OSP(ksrg) PSP bez OSP

Wykres nr 3. Udział sił ksrg w likwidacji miejscowych zagrożeń

  15

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

450000

23127 36085

5059

8

6398

0

5404

1

6375

3

7605

8

7993

9

9503

2

9681

9

1340

09

1435115472

2034425131

2156123416

23816 2662330695 31820

45182

1886

84

1959

03

2390

01 2497

71

2363

51

2356

96

2528

96

2716

20 2900

12

2720

37

2659

34

Ilość

zd

arz

eń

Rok

Udział w zdarzeniach ogółem

OSP(ksrg) bez PSP Wspólnie PSP i OSP(ksrg) PSP bez OSP

Wykres nr 4. Udział sił ksrg w zdarzeniach ogółem

6566

8

7915

5

1072

90

1444

38

1099

66

1303

37

1454

95

1447

26

1738

03 1800

01

2190

66

0

50000

100000

150000

200000

250000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Udział zastępów OSP (ksrg) w działaniach ratowniczych

Udział zastępów OSP (ksrg) w działaniachTrend

Wykres nr 5. Udział zastępów OSP z ksrg w działaniach ratowniczych

  16

3420

76 4146

05

5545

61

7542

17

5607

15

6663

80

7269

60

7215

68

8535

29

9099

87

1098

019

0

200000

400000

600000

800000

1000000

1200000

1400000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Ilość

Udział strażaków OSP (ksrg) w działaniach ratowniczych

Udział strażaków OSP(ksrg) w działaniach

trend

Wykres nr 6. Udział strażaków z OSP z ksrg w działaniach ratowniczych

  17

5. Sieć podmiotów ksrg

W 1995 r. do ksrg włączonych było 1664 jednostek OSP. Kolejne lata, to kolejne

włączenia, które przedstawia wykres nr 7 i 8. W pierwszym roku przyjęto zasadę, że na

każdą jednostkę ratowniczo gaśniczą należy włączyć 3 jednostki OSP do systemu.

Według stanu na 31 grudnia 2010r. do ksrg włączonych zostało 3 815 jednostek OSP

o różnym stopniu wyposażenia w sprzęt i wyszkolenia ich członków.

Dyslokację jednostek OSP włączonych do ksrg przedstawia tabela 1.

1 664

4

903

25 47151

328

14766

109 11419 59 59 89 50

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

1 600

1 800

LATA

Liczba jednostek OSP włączanych do KSRG w poszczególnych latach /wg stanu na dzień 31.12.2010 r./

Wykres nr 7. Stan włączonych do ksrg jednostek OSP w poszczególnych latach

  18

 Stan jednostek OSP włączonych do KSRG na koniec każdego roku

kalendarzowego (2010 - stan na dzień 31.12.2010 r.)

3546 3565 3623

381537653678

343333253261

31152787

263825922570

1664 1668

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

4 000

4 500

5 000

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Poszczególne lata

Lic

zba

OS

P

 

Wykres nr 8. Stan włączonych do ksrg jednostek OSP w poszczególnych latach z

uwzględnieniem linii trendu

  19

Tabela nr 1

Stan podmiotów ratowniczych na dzień 31.12.2010r.

Lp. Nazwa

województwa Liczba

JRG PSP Liczba

posterunków

Liczba szkolnych

JRG

Liczba jednostek

OSP z ksrg

Liczba ZSP w KSRG

1 Dolnośląskie 44 3 209

2 Kujawsko - Pomorskie

30 1 183

3 Lubelskie 29 4 280 1

4 Lubuskie 19 108

5 Łódzkie 34 302

6 Małopolskie 32 2 1 336

7 Mazowieckie 60 6 1 449 2

8 Opolskie 17 127

9 Podkarpackie 27 1 285

10 Podlaskie 18 3 171 1

11 Pomorskie 30 1 197 1

12 Śląskie 46 3 1 347

13 Świętokrzyskie 17 1 197

14 Warmińsko - Mazurskie

24 148

15 Wielkopolskie 42 1 1 316

16 Zachodniopomorskie 25 5 160

Razem 494 30 5 3 815 5

  20

6. Analiza rozmieszczenia jednostek OSP włączonych do ksrg

W II połowie 2010 roku opracowano w KG PSP, a na początku 2011 roku

wdrożono jednolitą metodykę analizy rozmieszczenia jednostek OSP włączonych

i planowanych do włączenia do ksrg w latach 2011 - 2013. Analiza wynika

z konieczności określenia perspektywy rozwoju sieci ksrg w najbliższym okresie

i sprecyzowania koniecznych nakładów finansowych na ten cel.

Analiza sieci OSP poprzedzona zastała jednolitym badaniem na poziomie

KG PSP niektórych parametrów operacyjnych w odniesieniu do każdej gminy

w Polsce, a następnie doprowadziła na tej bazie do wskazania przez komendantów

powiatowych i wojewódzkich jednostek koniecznych do włączenia do ksrg.

Badaniu poddano ponad 3 mln 730 tys. interwencji jednostek ksrg w latach

2000-2009. Ponad 728 tys. tych interwencji (ok. 19 % ) jest związana z gaszeniem

pożarów stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla ludzi oraz z ratownictwem ludzi

podczas wypadków komunikacyjnych. W tych zdarzeniach skuteczność działań

(ratowanie ludzi) determinowana jest czasem, w którym jednostki ratownicze są

w stanie dotrzeć do miejsca zdarzenia i podjąć działanie ratownicze. Stwierdzono, że

w tych dwóch grupach zdarzeń uczestniczy ponad 80 % poszkodowanych. Tak więc

rozwój sieci jednostek ratowniczych powinien zmierzać w kierunku zapewnienia

możliwości podjęcia w jak najkrótszym czasie działań ratowniczych w co najmniej

tych dwóch grupach zdarzeń.

  Badanie rzeczywistego czasu podjęcia interwencji podczas zdarzeń

z zagrożonymi ludźmi pozwala stwierdzić, że średnio w kraju w ponad 88 %

przypadków czas ten jest mniejszy niż 15 min. Jednak rozkład tego parametru w

stosunku do poszczególnych gmin waha się od 12% do 100%. To prowadzi do

wniosku, że analiza rozmieszczenia jednostek musi być prowadzona w odniesieniu do

poszczególnych gmin a nawet miejscowości, nie może być uogólniana dla większych

jednostek administracyjnych i powinna być wykonana przez komendantów

powiatowych/miejskich i wojewódzkich PSP. Dla ujednolicenia kryteriów analizy w

skali kraju, komendantom powiatowym/miejskim i wojewódzkim udostępniono

trójstopniową ocenę zabezpieczenia operacyjnego gmin, będącą funkcją pięciu

parametrów operacyjnych i liczby jednostek w ksrg takich jak:

  21

ryzyko zdarzenia z udziałem zagrożonych bezpośrednio ludzi,

liczba zdarzeń z udziałem zagrożonych bezpośrednio ludzi konieczna do

obsłużenia poniżej 15min z 90-cio % prawdopodobieństwem,

liczba zdarzeń generowana przez ludzi zamieszkałych poza obszarem 15 min

czasu podjęcia działań,

liczba zdarzeń na drogach poza obszarem 15 min czasu podjęcia działań,

liczba zdarzeń samodzielnie obsługiwanych przez OSP i z udziałem OSP

w przeliczeniu na jednostkę w ksrg.

W wyniku tej analizy wskazano komendantom 214 gmin o niskim, 508 o średnim

i 1777 o wysokim poziomie zabezpieczenia operacyjnego. To dało podstawę

komendantom do wskazania jednostek planowanych do włączenia do 2014 roku -

tabela 2.

  22

Tabela nr 2

Proponowana ilość jednostek włączonych do ksrg

Lp. KW PSP

Kryteria

Procedura P-232 jednostki OSPw każdej gminie

Propozycja komendantów powiatowych z

2008 roku

Wyniki analizy z 2011 roku

PLAN 2011-2014

1 2 3 4 5

1 Dolnośląskie 92 45 29

2 Kujawsko - Pomorskie 80 41 15

3 Lubelskie 121 88 14

4 Lubuskie 49 27 24

5 Łódzkie 84 57 6

6 Małopolskie 80 100 13

7 Mazowieckie 172 115 26

8 Opolskie 30 24 10

9 Podkarpackie 57 82 12

10 Podlaskie 52 35 10

11 Pomorskie 51 16 13

12 Śląskie 54 33 6

13 Świętokrzyskie 39 30 4

14 Warmińsko - Mazurskie

60 40 35

15 Wielkopolskie 130 69 20

16 Zachodniopomorskie 55 11 26

Razem 1206 813 263

 

  23

7. Analiza potencjału jednostek OSP włączonych do ksrg

7.1. Standardy

7.1.1. Strażnica

Na potrzeby niniejszego opracowania przyjęto następujące standardy strażnicy

jednostki OSP włączonej do ksrg:

co najmniej dwa stanowiska garażowe,

ogrzewanie, w tym stanowisk garażowych,

zainstalowany system selektywnego alarmowania.

Ponadto wskazanym jest aby strażnica posiadała stosowne zaplecze socjalne dla

co najmniej 12 ratowników.

7.1.2. Wyposażenie w sprzęt i urządzenia pożarnicze

Z uwagi na potrzebę zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa ratowników jak

też wymóg realizacji samodzielnych działań ratowniczych przez jednostki OSP włączone do

ksrg, w szczególności gaszenie pożarów wewnątrz obiektów i ratownictwo podczas zdarzeń

na drogach oraz do celów planistycznych, zachodzi potrzeba określenia minimalnej ilości

wyposażenia jednostek OSP z ksrg. Powyższe umożliwi oszacowanie potrzeb dla jednostek z

ksrg w stosunku do oczekiwanego standardu zarówno w zakresie wyposażenia w pojazdy

pożarnicze jak też inny sprzęt.

Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy na potrzeby niniejszego opracowania przyjęto,

że jednostka OSP włączona do ksrg powinna być wyposażona:

w co najmniej samochód gaśniczy średni z wyposażeniem posiadający moduł

techniczny lub samochód gaśniczy średni i samochód techniczny

z wyposażeniem, o okresie eksploatacji poniżej 30 lat (od daty produkcji bądź

karosacji/zabudowy), umożliwiającej realizację założonych działań

ratowniczych,

w minimum 12 kompletów środków ochronny indywidualnej wraz z uzbrojeniem

osobistym (ubranie specjalne, obuwie strażackie, rękawice specjalne, hełm i pas

strażacki, zatrzaśnik, toporek, podpinka, kominiarka) – szczegółowe

wyposażenie strażaka OSP określa załącznik nr 3.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom opracowano w KCKRiOL projekt

minimalnego standardu wyposażenia samochodu gaśniczego średniego z modułem

  24

technicznym dla OSP z ksrg, który stanowi załącznik nr 2 do niniejszego opracowania.

Należy zaznaczyć, że w standardzie oprócz wyszczególnienia asortymentu sprzętu i jego

ilości określono także, w większości przypadków, minimalne parametry taktyczno -

techniczne. Zaproponowany standard wyposażenia oraz jego parametry są zgodne ze

standardami wyposażenia jednostek organizacyjnych PSP, przy czym należy zaznaczyć,

że uwzględniono również kompatybilność sprzętu. Powyższe jest bardzo istotne z punktu

widzenia współdziałania jednostek podczas zdarzeń, jak też realizacji zadań w ramach

odwodów operacyjnych.

W niniejszym opracowaniu do celów planistycznych, w sposób szczególny

odniesiono się do wyposażenia, które jest niezbędne do realizacji podstawowych zadań,

wymienionych w pkt 3, wykonywanych samodzielnie przez jednostki OSP przy

założeniu następujących ilości:

aparaty oddechowe nadciśnieniowe – co najmniej 4 komplety,

hydrauliczne narzędzia ratownicze – co najmniej 1 zestaw (rozpieracz+

nożyce+pompa),

agregat prądotwórczy min. 2,2 kW - co najmniej 1 szt.,

pompa do wody zanieczyszczonej o wydajności min. 1000 l/min – co najmniej

1 szt.,

radiotelefon nasobny – co najmniej 2 szt.,

zestaw PSP R1 – co najmniej 1 szt.

Przeprowadzona analiza istniejącego stanu wyposażenia jednostek OSP włączonych

i planowanych do włączenia do ksrg opiera się na porównaniu ich potencjału do

przyjętych wyżej standardów.

7.2. Stan bazy jednostek OSP włączonych do ksrg

Stan bazy jednostek OSP, a więc budynków, ich wielkość, standard wykorzystania oraz

posiadane instalacje jest zróżnicowany.

Dla potrzeb opracowania w polu zainteresowania są szczególnie:

a) liczba stanowisk garażowych w strażnicy,

b) stan ogrzewania mający wpływ na możliwości użytkowania obiektu

w warunkach zimowych, pozwalający na zachowanie w gotowości operacyjnej

samochodów gaśniczych i innych pojazdów do celów ratowniczych przez 24 godziny

na dobę.

  25

Ad. a) Strażnice posiadają łącznie 8495 stanowisk garażowych, co daje średnią 2,2

stanowiska na obiekt. Istnieją jednak jednostki OSP włączone do ksrg, które posiadają

9 stanowisk garażowych, np. Niepołomice woj. małopolskie. Niemniej jednak, jest 579

obiektów strażnic w jednostkach OSP włączonych do ksrg, które posiadają tylko po jednym

stanowisku garażowym, co nie spełnia przyjętych w pkt.7.1.1 założeń. Analiza danych

wykazała, że 2114 jednostek OSP z ksrg spełnia przyjęte założenia - posiada po dwa

stanowiska garażowe.

Ad. b) Z analizy danych wynika, że 112 strażnic OSP włączonych do ksrg nie spełnia

przyjętych w pkt 7.1.1 założeń tzn. nie posiada ogrzewania strażnicy, co w konsekwencji

powoduje, że w okresie zimowym nie jest utrzymywana pełna gotowość samochodów

gaśniczych przez 24 godziny na dobę.

Każdorazowo zadysponowanie takiej jednostki do działań w okresie spadku temperatur

poniżej 0°C powoduje wydłużenie czasu podjęcia interwencji, o co najmniej kilkanaście

minut, ze względu na konieczność uzupełnienia środka gaśniczego (wody) w samochodzie.

Doprowadzenie do osiągnięcia określonego standardu strażnic OSP wymaga aby w 579

strażnicach dokonać rozbudowy, o co najmniej jedno stanowisko garażowe (o wielkości

około 55m2), którego koszt jednostkowy wynosi ok. 2000 zł/m2. W skali kraju należy

przeznaczyć więc na ten cel kwotę 63,7 mln zł. Z analizy danych wynika, że w 112

strażnicach należy wykonać ogrzewanie, którego koszt w skali kraju wyniesie 3,7 mln zł.

Łączna kwota, którą należy zabezpieczyć, aby osiągnąć zakładany minimalny standard

obiektów strażnic to 67,4 mln zł.

7.3. System alarmowania OSP włączonych do ksrg

Skrócenie czasu alarmowania jednostek OSP, a więc skrócenie czasu osiągnięcia przez

nie gotowości bojowej, na przestrzeni ostatnich 10 lat było przyjętym, przez komendantów

poszczególnych poziomów, priorytetem. Powyższe spowodowało, że podjęto decyzję

o budowie systemu selektywnego alarmowania uruchamianego bezpośrednio ze stanowisk

kierowania PSP, uznając go jako najbardziej skuteczną metodę alarmowania.

System funkcjonuje w 3683 strażnicach, co stanowi 96,5% ogólnej ich liczby,

niemniej jednak o pełnej satysfakcji będziemy mogli mówić, gdy we wszystkich strażnicach

system ten zostanie zainstalowany. Uzyskanie 100% poziomu wyposażenia strażnic

w system selektywnego alarmowania wymaga jego instalacji w 131 strażnicach OSP

  26

włączonych do ksrg. Rozpatrując powyższe, przy uwzględnieniu jednostkowej ceny systemu

na poziomie średnio 3500 zł (w zależności od rodzaju systemu zainstalowanego już

w stanowisku kierowania PSP i odległości od strażnicy OSP) stwierdza się, że w celu 100%

wyposażenia strażnic należy przeznaczyć kwotę w wysokości 462 000 zł. Przy kalkulacji

kosztów instalacji systemu nie brano pod uwagę konieczności wymiany istniejących

systemów instalowanych w początkach lat 90-tych XX wieku, które charakteryzują się

znaczną usterkowością i wysokimi kosztami utrzymania.

7.4. Stan wyposażenia jednostek OSP włączonych do ksrg w sprzęt pożarniczy

7.4.1. Pojazdy pożarnicze

W jednostkach OSP włączonych do ksrg znajduje się łącznie 5645 samochodów

gaśniczych, w tym 4022 samochodów średnich, 1623 samochodów ciężkich. Wiek

samochodów gaśniczych w poszczególnych przedziałach wiekowych przedstawiono na

wykresach 9 - 13.

Z danych wynika, że spośród 5640 samochodów gaśniczych 3301 stanowią samochody

o napędzie uterenowionym, a 1522 o napędzie terenowym.

Z analizy danych wynika, że 18,5% samochodów średnich i 19,9% samochodów

ciężkich ma przekroczony okres użytkowania (ponad 30 lat), a więc nie spełniają założonego

standardu (poziom niesatysfakcjonujący). Sprzęt ten powinien być w pierwszej kolejności

zastępowany nowszymi egzemplarzami. W grupie tej znajduje się 743 samochodów średnich

i 323 samochodów ciężkich.  

Pozytywnie przedstawia się średni wiek samochodów gaśniczych w grupie pojazdów do

10 lat. Jest to bowiem, 786 samochodów średnich i 108 ciężkich, pojazdów 2-3 letnich -

wykres nr 10.

Liczba samochodów gaśniczych w poszczególnych OSP jest zróżnicowana, 2080

jednostek OSP włączonych do ksrg posiada na wyposażeniu po jednym średnim lub

ciężkim samochodzie gaśniczym, przy czym w 1591 jednostkach jest to samochód średni,

a w 489 samochód ciężki, natomiast 33 jednostki nie posiadają takich pojazdów (tabela

nr 4). Należy przy tym zaznaczyć, że w grupie jednostek bez ww. pojazdów znajdują się

jednostki specjalistyczne np. w zakresie ratownictwa wodnego posiadające samochody lekkie.

Zakładając, że wszystkie jednostki, powinny realizować założone zadania z zakresu

gaszenia pożarów i ratownictwa technicznego, należy zabezpieczyć środki finansowe

  27

w kwocie 24,8 mln zł na zakup 33 samochodów ratowniczo-gaśniczych (średnich lub

ciężkich).

Rozpatrując wiek samochodów w jednostkach posiadających tylko jeden samochód

gaśniczy średni lub ciężki stwierdzono, że 259 samochodów średnich i 87 ciężkich ma

przekroczony 30 letni okres eksploatacji (tabela nr 3), wobec przyjętych założeń powinny

być zastąpione samochodami nowszymi, co najmniej średnimi z modułem technicznym. Cena

jednostkowa nowego samochodu wynosi ok. 750 000 zł, co generuje łączną kwotę

260 mln zł.

Łącznie na wymianę samochodów gaśniczych o okresie eksploatacji powyżej 30 lat

w jednostkach posiadających jeden samochód gaśniczy oraz zakup dla jednostek nie

posiadających samochodów gaśniczych pojazdów należy zarezerwować kwotę 285 mln zł.

Wiek samochodów gaśniczych w jednostkach posiadających tylko jeden pojazd średni

lub ciężki przedstawiono na wykresie nr 13.

Rozpatrując ogólną liczbę pojazdów średnich i ciężkich gaśniczych stanowiących

wyposażenie jednostek OSP włączonych do ksrg oraz założony okres eksploatacji do 30 lat

stwierdza się, że należy dokonać wymiany 743 samochodów gaśniczych średnich i 323

ciężkich, łącznie 1066 samochodów, co generuje kwotę 692,9 mln zł .

Komenda Główna PSP w celu poprawy istniejącego stanu wyposażenia w pojazdy

gaśnicze w okresie 2008 – 2010 r. uczestniczyła we współfinansowaniu zakupu 411

samochodów - szczegółowe dane zawarto w tabeli nr 5. Ponadto z zasobów PSP zostały

przekazane, w latach 2008 -2010, do jednostek OSP włączonych do systemu samochody

gaśnicze w ilości 373 szt.- szczegółowe dane zawarto w tabeli nr 6.

Wykres nr 9. Wiek samochodów gaśniczych w jednostkach OSP włączonych do ksrg.

  28

 

Wykres nr 10. Średni wiek samochodów gaśniczych w poszczególnych przedziałach

wiekowych

 

Wykres nr 11. Udział wiekowy samochodów średnich gaśniczych w stosunku do ogólnej ich

liczby

 

  29

 

Wykres nr 12. Udział wiekowy samochodów ciężkich gaśniczych w stosunku do ogólnej ich

liczby

 

Wykres nr 13. Wiek samochodów gaśniczych w jednostkach posiadających tylko jeden

samochód średni lub ciężki

  30

Tabela nr 3

Jednostki OSP posiadające tylko jeden samochód gaśniczy - 2080

Wiek samochodów Samochody średnie Samochody ciężkie Suma

do 10 lat 222 20 242

11 – 20 lat 203 119 322

21 – 30 lat 907 263 1170

powyżej 30 lat 259 87 346

RAZEM 1591 489 2080

Tabela nr 4 1 ś

red

ni

1 c

iężk

i

1 2 3 4 5 6 7

Dolnośląskie 3 92 80 12 8 2Kujawsko - Pomorskie 1 97 72 25 12 3Lubelskie 2 212 169 43 32 7Lubuskie 1 47 41 6 5 0Łódzkie 3 169 124 45 15 9Małopolskie 3 197 139 58 30 11Mazowieckie 2 151 109 42 9 2Opolskie 1 61 45 16 7 2Podkarpackie 1 199 155 44 35 14Podlaskie 0 103 72 31 11 3Pomorskie 3 100 73 27 15 5Śląskie 3 220 153 67 24 14Świętokrzyskie 1 155 117 38 17 8Warmińsko - Mazurskie 2 72 67 5 11 0Wielkopolskie 3 152 130 22 18 6Zachodniopomorskie 4 53 45 8 10 1

RAZEM 33 2 080 1 591 489 259 87

KW PSP

Jed

no

stk

i tylk

o z

1 ś

red

nim

lub

ciężk

im

sam

och

od

em

gaśn

iczy

m

Jed

no

stk

i bez śre

dn

ieg

o i

ciężk

ieg

o

sam

och

od

u g

aśn

icze

go

Tylko 1 średni lub ciężki samochód gaśniczy

Jed

no

stk

i po

sia

dają

ce tylk

o 1

ciężk

i

sam

och

ód

gaśn

iczy

po

wyże

j 30 la

t

(ro

czn

ik p

on

iżej 1

980r.

)

Jed

no

stk

i po

sia

dają

ce tylk

o 1

śre

dn

i

sam

och

ód

gaśn

iczy

po

wyże

j 30 la

t

(ro

czn

ik p

on

iżej 1

980r.

)

  31

Tabela nr 5

Liczba średnich i ciężkich samochodów ratowniczo gaśniczych zakupionych/karosowanych dla jednostek OSP z udziałem dofinansowania z dotacji na

ksrg

Lp. Województwo Liczba przekazanych pojazdów w latach 2008 2009 2010 2008 -

2010 1 Dolnośląskie 7 7 8 22

2 Kujawsko-pomorskie 6 7 9 22

3 Lubelskie 6 10 9 25

4 Lubuskie 2 1 3 6

5 Łódzkie 12 13 10 35

6 Małopolskie 13 17 11 41

7 Mazowieckie 15 28 12 55

8 Opolskie 1 5 4 10

9 Podkarpackie 10 8 1 19

10 Podlaskie 2 6 4 12

11 Pomorskie 8 14 12 34

12 Śląskie 6 13 12 31

13 Świętokrzyskie 11 8 11 30

14 Warmińsko-mazurskie 2 5 5 12

15 Wielkopolskie 16 7 15 38

16 Zachodniopomorskie 4 7 8 19

17 RAZEM 121 156 134 411

   

  32

Tabela nr 6

Liczba średnich i ciężkich samochodów ratowniczo gaśniczych wycofanych z PSP i przekazanych do OSP

Lp. Województwo Liczba przekazanych pojazdów w latach 2008 2009 2010 2008 -

2010 1 Dolnośląskie 9 6 13 28

2 Kujawsko-pomorskie 4 6 6 16

3 Lubelskie 3 4 20 27

4 Lubuskie 1 2 3 6

5 Łódzkie 5 12 7 24

6 Małopolskie 3 16 15 34

7 Mazowieckie 19 21 7 47

8 Opolskie 1 5 7 13

9 Podkarpackie 9 6 23 38

10 Podlaskie 1 2 6 9

11 Pomorskie 5 7 5 17

12 Śląskie 11 10 13 34

13 Świętokrzyskie 2 0 2 4

14 Warmińsko-mazurskie 3 7 11 21

15 Wielkopolskie 12 10 10 32

16 Zachodniopomorskie 8 5 10 23

17 RAZEM 96 119 158 373

   

  33

7.4.2. Sprzęt łączności radiowej /bezprzewodowej/

Sprzęt łączności radiowej bezprzewodowej znajdujący się na wyposażeniu jednostek

OSP włączonych w do ksrg to radiotelefony przewoźne, nasobne oraz stacjonarne.

W grupie radiotelefonów przewoźnych znajduje się 8346 szt. sprzętu, co daje nam

średnio 2,2 szt. na jednostkę. Odnosząc powyższe do określonego w pkt 7.1.2 standardu

wyposażenia jednostki OSP z ksrg (jeden samochód gaśniczy średni z modułem technicznym

lub samochód gaśniczy średni i samochód techniczny) można stwierdzić, że liczba ta jest

wystarczająca.

W grupie radiotelefonów nasobnych stan wynosi 10316 szt., co daje średnio 2,7 szt. na

jednostkę.

Szczegółowa analiza danych wykazała, że występują jednostki w których liczba

radiotelefonów nasobnych jest znacznie wyższa niż przyjęty standard, ale są także jednostki

które nie posiadają tego rodzaju środka łączności. Wobec tego operowanie średnią liczbą

radiotelefonów na jednostkę nie odzwierciedla faktycznych potrzeb w tym zakresie. Analiza

danych wykazała, że w 645 jednostkach OSP włączonych do ksrg brakuje 1 szt

radiotelefonów w stosunku do standardu określonego w pkt 7.1.2 a w 277 jednostkach brak

jest dwóch radiotelefonów nasobnych. Wobec powyższego należy doposażyć jednostki

OSP w ksrg w 1 199 radiotelefonów nasobnych. Należy przy tym zaznaczyć, że nie

uwzględniono niniejszej analizie standardu technicznego posiadanych radiotelefonów.

Średnia jednostkowa cena zakupu radiotelefonu nasobnego kształtuje się na poziomie około 2

tyś zł, konieczne jest więc przeznaczenie na uzupełnienie wyposażenia 2,4 mln zł.

Szczegółowe zestawienie wyposażenia jednostek OSP z ksrg w radiotelefony nasobne

w rozbiciu na województwa przedstawiono w tabeli nr 7.

  34

Tabela 7

 

1 2 3 4

1 Dolnośląskie 1 202 Kujawsko - Pomorskie 13 433 Lubelskie 46 734 Lubuskie 6 25 Łódzkie 21 676 Małopolskie 8 437 Mazowieckie 35 828 Opolskie 1 99 Podkarpackie 43 6710 Podlaskie 30 3911 Pomorskie 14 1312 Śląskie 7 4213 Świętokrzyskie 22 6414 Warmińsko - Mazurskie 5 1515 Wielkopolskie 19 5116 Zachodniopomorskie 6 15

277 645RAZEM

KW PSP

Lic

zba

jed

no

ste

k O

SP

be

z ra

dio

tele

fon

u n

aso

bn

ego

Lic

zba

jed

no

stek

OS

P z

1

rad

iote

lefo

ne

m n

aso

bn

ym

Lp.

  35

7.4.3. Sprzęt ochrony dróg oddechowych

Realizując założenie (pkt 3 i 7.1.2), że jednostka OSP z ksrg ma prowadzić działania

w zakresie gaszenia pożarów w szczególności wewnątrz obiektów, każda jednostka OSP

powinna posiadać minimum 4 komplety nadciśnieniowych aparatów ochrony dróg

oddechowych, co gwarantuje bezpieczeństwo ratownikom jak też skuteczność i efektywność

prowadzonych działań ratowniczych. Obecnie kryterium to spełnia tylko 1025 jednostek

OSP. Należy nadmienić, że obecnie użytkowanych jest w jednostkach OSP z ksrg 8448

nadciśnieniowych aparatów oddechowych, przy czym należy podkreślić, że ich ilość

w poszczególnych jednostkach jest zróżnicowana (od 1 do 20).

Do wypełnienia tego standardu wyposażenia OSP z ksrg koniecznym jest zakup

7624 kompletów sprzętu, co przy średniej jednostkowej kwocie zakupu (z butlą stalową) na

poziomie 4 500 zł skutkuje koniecznością zapewnienia w skali kraju środków w wysokości

34,3 mln zł. Dane dotyczące wyposażenia jednostek OSP z ksrg w nadciśnieniowe aparaty

powietrzne zawarto na wykresie 14, natomiast liczbę brakujących nadciśnieniowych

aparatów oddechowych w poszczególnych województwach zawarto w tabeli nr 8.

 

 

Wykres nr 14.Wyposażenie jednostek w minimum 4 nadciśnieniowe aparaty oddechowe

 

 

 

 

 

  36

Tabela nr 8

1 2 3 4 5

1 Dolnośląskie 635 76 2622 Kujawsko - Pomorskie 518 55 2603 Lubelskie 439 30 6884 Lubuskie 346 54 1255 Łódzkie 491 53 7566 Małopolskie 657 87 7327 Mazowieckie 1 102 122 8528 Opolskie 396 67 1339 Podkarpackie 247 19 902

10 Podlaskie 222 18 46611 Pomorskie 589 76 28512 Śląskie 625 75 79713 Świętokrzyskie 244 15 55414 Warmińsko - Mazurskie 459 68 18415 Wielkopolskie 1 027 146 37616 Zachodniopomorskie 451 64 252

8 448 1 025 7 624

Lp.

RAZEM

Lic

zba

jed

no

stek

po

siad

ając

ych

co n

ajm

nie

j 4

nad

ciśn

ien

iow

ea

par

aty

OD

O w

raz

z m

aska

mi

Lic

zba

bra

ku

jąc

ych

nad

ciś

nie

nio

wyc

h a

pa

rató

w O

DO

do

4 s

ztu

k

KW PSP

Lic

zba

nad

ciśn

ien

iow

ych

ap

ara

tów

o

chro

ny

dró

g o

dd

ech

ow

ych

 

 

7.4.4. Odzież ochronna i wyekwipowanie

W celu zapewnienia bezpieczeństwa ratownika w każdej jednostce OSP włączonej do

ksrg powinno znajdować się minimum (zgodnie z przyjętym standardem wyposażenia pkt

7.1.2) 12 kompletów odzieży specjalnej i uzbrojenia osobistego.

Z analizy danych wynika, że w 3351 jednostkach znajduje się po 6 i więcej kompletów

odzieży specjalnej. Warunek posiadania 12 kpl. i więcej spełnia 1609 jednostek OSP,

natomiast 464 jednostki posiadają mniej niż 6 ww. kompletów.

Szczegółowa analiza danych wykazała, że w celu osiągnięcia założonego standardu

określonego w pkt.7.1.2 należy dokonać zakupu 9505 kompletów odzieży ochronnej

i uzbrojenia. Przyjmując, że kwota jednostkowego zakupu ww. zestawu wynosi ok. 4000zł.

ogólna kwota na doposażenie jednostek OSP, w skali kraju, będzie kształtowała się na

  37

poziomie 38 mln zł. Szczegółowe dane dotyczące wyposażenia jednostek OSP z ksrg

w komplety odzieży specjalnej i uzbrojenia zawarto w tabeli nr 9 i na wykresie nr 15.

 

Wykres nr 15. Wyposażenie jednostek OSP z ksrg w komplety odzieży specjalnej

  38

Tabela nr 9

1 2 3 4 5 6 7

Dolnośląskie 204 129 3 2 3 321Kujawsko - Pomorskie 164 59 1 1 2 448Lubelskie 233 83 29 3 32 980Lubuskie 100 49 2 1 2 199Łódzkie 253 115 27 2 28 959Małopolskie 299 177 19 3 21 627Mazowieckie 401 208 20 18 24 1017Opolskie 123 73 3 2 3 161Podkarpackie 232 101 32 14 32 979Podlaskie 129 25 20 6 22 784Pomorskie 151 85 12 19 31 411Śląskie 330 179 5 4 6 497Świętokrzyskie 155 26 8 4 10 822Warmińsko - Mazurskie 141 74 2 5 5 272Wielkopolskie 289 148 4 6 8 718Zachodniopomorskie 147 78 2 1 2 310

RAZEM 3 351 1 609 189 91 231 9 505

Lic

zba

jednost

ek O

SP

posi

adając

a

co n

ajm

nie

j 6 k

pl.

odzi

eży

spec

jaln

ej i

6 sz

t. h

ełm

ów

Lic

zba

jednost

ek O

SP

posi

adając

a

co n

ajm

nie

j 12

kpl.

odzi

eży

spec

jaln

ej i

12 s

zt. h

ełm

ów

Lic

zba

jednost

ek O

SP

bez

heł

mów

Lic

zba

jednost

ek O

SP

bez

kpl.

odzi

eży

spec

jaln

ej i

bez

heł

mów

KW PSP

Komplety odzieży specjalnej

Lic

zba

bra

kują

cych

kpl.

odzi

eży

spec

jaln

ej d

o 1

2 sz

t.

Lic

zba

jednost

ek O

SP

bez

kpl.

odzi

eży

spec

jaln

ej

7.4.5. Sprzęt ratownictwa medycznego

Jednym z zadań ksrg jest udzielanie kwalifikowanej pomocy medycznej. By ta pomoc

była skuteczna niezbędne jest właściwe wyszkolenie strażaków w tym zakresie oraz

posiadanie niezbędnego sprzętu. Wyszkolenie zostało omówione w pkt 8 analizy, natomiast

wyposażenie w sprzęt ratownictwa medycznego przedstawia się następująco.

Na wyposażeniu jednostek w ksrg znajduje się 3090 zestawów PSP R-1 i 69 zestawów

PSP R-2. Łącznie 2701 jednostek OSP posiada zestawy PSP R-1 lub PSP R-2 - tabela nr 10.

Z analizy danych wynika, że do pełnego wyposażenia jednostek brakuje 1114

zestawów medycznych przy założeniu iż każda jednostka OSP włączona do ksrg posiadała

przynajmniej 1 taki zestaw (pkt 7.1.2) – wykres nr 16.

Przyjmując średnią jednostkową wartość zakupu zestawu na poziomie 5000 zł,

wskazane jest więc zapewnienie środków na ten cel w wysokości 5,6 mln zł

  39

 

Wykres nr 16.Wyposażenie jednostek OSP włączonych do ksrg w zestawy ratownictwa

medycznego

  40

Tabela nr 10

1 2 3 4 5 6 7 8

Dolnośląskie 199 0 1 177 0 177 32Kujawsko - Pomorskie 141 3 0 128 3 129 54Lubelskie 164 8 0 153 8 160 120Lubuskie 89 0 0 72 0 72 36Łódzkie 214 9 0 193 9 193 109Małopolskie 293 1 1 244 1 244 92Mazowieckie 402 6 2 329 4 329 120Opolskie 129 4 1 111 3 112 15Podkarpackie 155 2 0 144 2 145 140Podlaskie 151 0 0 142 0 142 29Pomorskie 206 2 0 173 2 173 24Śląskie 214 23 0 197 20 201 146Świętokrzyskie 76 1 0 74 1 74 123Warmińsko - Mazurskie 154 3 0 130 2 130 18Wielkopolskie 365 5 1 306 5 306 10Zachodniopomorskie 138 2 1 113 2 114 46

RAZEM 3 090 69 7 2 686 62 2 701 1 114L

iczb

a je

dn

ost

ek w

któ

rych

nie

ma

zest

awu

R-1

R-1

R-2

Nam

iot

ewak

uac

yjn

y z

osp

rzęt

em

KW PSP

Ratownictwa medycznego/ liczba sztuk /

Lic

zba

jed

no

stek

OS

Pz

zest

awem

R-1

Lic

zba

jed

no

stek

z z

esta

wem

R-2

Lic

zba

jed

no

stek

w k

tóry

ch j

est

zest

aw R

-1 l

ub

R-2

 

  41

7.4.6. Hydrauliczne urządzenia ratownicze

Zwiększający się udział jednostek OSP włączonych do ksrg w działaniach z zakresu

ratownictwa technicznego podczas miejscowych zagrożeń, zwłaszcza podczas ratownictwa na

drogach oraz spełnienie warunku, by najbliższa jednostka od miejsca zdarzenia podjęła

działanie ratownicze w czasie do 15 min konieczne jest doposażenie jednostek OSP

w hydrauliczne narzędzia ratownicze.

Z analizy danych wynika, że 1914 jednostki OSP posiadają minimum sprzętowe

w postaci hydraulicznych narzędzi ratowniczych (combi + pompa lub nożyce i rozpieracz

+pompa). Przyjmując, że każda jednostka OSP z ksrg powinna posiadać taki zestaw stwierdza

się, że niezbędne jest doposażenie istniejących jednostek OSP w 1901 zestawów, co

w konsekwencji skutkuje potrzebą zapewnienia środków finansowych w wysokości

95 mln zł. Szczegółowe dane dotyczące wyposażenia jednostek OSP z ksrg w hydrauliczne

zestawy ratownicze zawarto w tabeli nr 11 i na wykresie nr 17.

Sprzęt o wyższych parametrach technicznych powinien być rozlokowany

w jednostkach OSP znajdujących się przy drogach o wzmożonym ruchu i dużej liczbie

zdarzeń. Minimalny standard wyposażenia jednostek OSP z ksrg z określeniem klasy

narzędzia określono w opracowanym przez KCKRiOL standardzie wyposażenia

- załącznik nr 2.

  42

 

Wykres nr 17.Wyposażenie jednostek OSP z ksrg w zestawy hydrauliczne

  43

Tabela nr 11

1 2 3 4 5 6 7 8

Dolnośląskie 167 34 47 164 157 25 162 142Kujawsko - Pomorskie 118 32 64 127 114 27 129 127Lubelskie 109 21 25 128 105 19 119 107Lubuskie 72 12 20 75 60 7 63 63Łódzkie 133 43 56 140 125 37 149 137Małopolskie 76 146 150 164 76 108 164 159Mazowieckie 232 99 116 233 219 85 271 222Opolskie 55 28 30 67 54 25 77 66Podkarpackie 62 35 40 78 57 33 84 78Podlaskie 80 26 29 96 77 22 93 92Pomorskie 119 45 60 140 116 40 146 137Śląskie 121 30 32 129 114 23 130 126Świętokrzyskie 59 21 22 66 59 15 69 63Warmińsko - Mazurskie 86 41 44 99 83 32 105 98Wielkopolskie 204 63 78 218 188 52 225 212Zachodniopomorskie 69 34 47 92 67 31 91 85

RAZEM 1 762 710 860 2 016 1 671 581 2 077 1 914

KW PSP

Rozp

iera

cze

hyd

raulic

zne

Lic

zba

jednost

ek O

SP

z n

oży

cam

i i

rozp

iera

czem

Lic

zba

jednost

ek O

SP

z u

rząd

zenie

m

CO

MB

I lub n

oży

cam

i i r

ozp

iera

czem

Lic

zba

jednost

ek O

SP

z u

rząd

zenie

m

CO

MB

I i p

om

pą

lub n

oży

cam

i,

rozp

iera

czem

i pom

pą

Liczba sztuk

Lic

zba

jednost

ek O

SP

z d

ow

olną

pom

pą

Lic

zba

jednost

ek O

SP

z u

rząd

zenie

m typ

u

"CO

MB

I"

Noży

co - r

ozp

iera

cze

hyd

raulic

zne

typu "

CO

MB

I"

Noży

ce h

ydra

ulic

zne

 

7.4.7. Pompy

Ostatnie powodzie oraz wynikająca z tego tytułu konieczność podjęcia działań

ratowniczych w szczególności pompowanie wody zanieczyszczonej, wskazała na potrzebę

posiadania na wyposażeniu jednostek OSP z ksrg pomp do wody zanieczyszczonej.

Obecnie na stanie jednostek OSP znajduje się 3908 pomp do wody zanieczyszczonej

nie mniej jednak w 1038 jednostkach taki sprzęt nie występuje – wykres nr 18.

W celu zapewnienia pełnej realizacji zadań przez OSP z ksrg podczas działań

powodziowych i podtopień jak też osiągnięcia założonego standardu wyposażenia,

określonego w punkcie 7.1.2, konieczne jest uzupełnienie stanu wyposażenia jednostek

w 1038 pompy do wody zanieczyszczonej.

  44

Przyjmując jednostkową wartość zakupu pompy na poziomie 10 tyś zł, konieczne jest

więc zabezpieczenie na ten cel kwoty w wysokości 10,4 mln zł.

Zasadnym wydaje się aby jednostki OSP z ksrg posiadały 2 pompy do wody

zanieczyszczonej w celu realizacji zarówno działań ratowniczych jak też humanitarnych –

druga pompa nie stanowiła by wyposażenia samochodu gaśniczego tylko wyposażenie

jednostki możliwe do dostarczenia na miejsce zdarzenia lub pomocy przez samochody

pomocnicze. Rozpatrując powyższe należy dodatkowo wyposażyć 2980 jednostek w drugą

pompę do wody zanieczyszczonej, co generuje dodatkową kwotę w wysokości 298 mln zł.

Stan wyposażenia jednostek OSP z ksrg w pompy (pożarnicze, do wody

zanieczyszczonej i pływające) zawarto na wykresach nr 18, 19 i 20.

Stan wyposażenia w poszczególnych województwach zawarto w tabeli nr 10

i wykresie nr 20.

1 0382777

Jednostki OSP wyposażone w pompy do wody zanieczyszczonej

Ilość jednostek nie posiadających pomp do wody zanieczyszczonej

Ilość jednostek posiadających pompy do wody zanieczyszczonej

Wykres nr 18. Wyposażenie jednostek OSP z ksrg w pompy do wody zanieczyszczonej

  45

5 850

3 763 3 908

551

14 072

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

16 000

Ilość pomp pozarniczych

klasy M8/8

Ilość pomp pływających

Ilość pomp do wody

zanieczyszczonej

Ilość pomp pozostałych

Ogółem pomp

Stan wyposażenia jednostek OSP z ksrg w pompy

Wykres nr 19. Wyposażenie jednostek OSP z ksrg w pompy

  46

Tabela nr 12

1 2 3 4 5 6 7 8

Dolnośląskie 362 222 281 37 902 35 68Kujawsko - Pomorskie 233 192 153 30 608 46 15Lubelskie 524 214 262 16 1016 66 39Lubuskie 144 120 87 11 362 41 19Łódzkie 492 278 196 24 990 135 26Małopolskie 539 304 610 58 1511 9 185Mazowieckie 610 474 414 70 1568 111 61Opolskie 236 113 131 40 520 30 31Podkarpackie 423 217 404 52 1096 19 109Podlaskie 254 196 94 15 559 84 7Pomorskie 298 284 139 28 749 81 18Śląskie 563 313 428 72 1376 69 113Świętokrzyskie 265 103 337 23 728 12 102Warmińsko - Mazurskie 228 176 96 11 511 65 11Wielkopolskie 471 358 197 37 1063 150 27Zachodniopomorskie 208 199 79 27 513 85 4

RAZEM 5 850 3 763 3 908 551 14 072 1 038 835

KW PSP

Lic

zba

po

mp

do

wo

dy

zan

iec

zys

zczo

ne

j

Lic

zba

po

mp

poża

rnic

zych

kla

sy

M 8

/8

Lic

zba

jed

no

stek

nie

po

sia

da

jąc

ych

po

mp

do

wo

dy

zan

iecz

yszc

zon

ej

Og

ółe

m p

om

p

Lic

zba

po

mp

po

zost

ały

ch

Lic

zba

po

mp

pły

wając

ych

Pompy - kraj

Lic

zba

jed

no

ste

k O

SP

p

os

iad

ają

cych

co

na

jmn

iej

2 p

om

py

do

wo

dy

zan

iecz

yszc

zon

ej

 

 

  47

Wykres nr 20. Stan wyposażenia jednostek OSP z ksrg wg poszczególnych województw w

pompy

7.4.8. Agregaty prądotwórcze

Zapewnienie możliwości oświetlenia terenu działań ratowniczych oraz ewentualnego

podtrzymywania pracy urządzeń podczas zaniku energii elektrycznej powoduje konieczność,

wyposażenia jednostek OSP włączonych do ksrg w agregaty prądotwórcze oraz najaśnice.

Obecnie jednostki OSP posiadają 5203 agregatów prądotwórczych (łącznie do

2,2kVA i powyżej 2,2 kVA) – wykres nr 21, tabela nr 13. Przyjmując, że wszystkie

jednostki powinny posiadać, co najmniej jeden agregat prądotwórczy (pkt 7.1.2) należy

doposażyć jednostki w 356 szt. agregatów prądotwórczych. Należy przy tym zaznaczyć, że

zasadnym jest aby moc znamionowa tych agregatów umożliwiała także dostarczenie awaryjne

prądu do kluczowych odbiorników i urządzeń w przypadku zaniku energii elektrycznej.

Przyjmując kwotę jednostkowego zakupu agregatu wraz z najaśnicami na poziomie

11000 zł na powyższy cel należy zapewnić środki finansowe w wysokości ok. 3,9 mln zł.

  48

3 815

3 459

2 1211 958

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

4 000

4 500

Dane dotyczące agregatów prądotwórczych będących na wyposażeniu jednostek OSP z KSRG

Liczba jednostek OSP w KSRG

Liczba jednostek OSP z co najmniej 1 dowolnym agregatem prądotwórczym

Liczba jednostek OSP z co najmniej 1 agregatem do 2,2 kVA

Liczba jednostek OSP z co najmniej 1 agregatem powyżej 2,2 kVA

Wykres nr 21. Wyposażenie jednostek OSP z ksrg w agregaty prądotwórcze

  49

Tabela nr13

1 2 3 4 5 6

Dolnośląskie 159 123 127 100 187Kujawsko - Pomorskie 107 113 90 87 154Lubelskie 122 168 112 139 235Lubuskie 55 80 49 64 95Łódzkie 220 194 163 155 267Małopolskie 314 246 219 177 316Mazowieckie 358 270 288 216 411Opolskie 98 113 77 70 124Podkarpackie 198 185 159 150 262Podlaskie 98 108 77 86 147Pomorskie 164 149 125 114 191Śląskie 253 245 206 181 324Świętokrzyskie 168 66 143 61 184Warmińsko - Mazurskie 91 111 69 86 140Wielkopolskie 183 262 143 205 294Zachodniopomorskie 104 78 74 67 128

RAZEM 2 692 2 511 2 121 1 958 3 459

Do 2

,2 k

VA

Pow

yżej

2,2

kV

AKW PSP

Agregaty prądotwórcze

/ilość sztuk/

Lic

zba

jednost

ek O

SP

z c

o n

ajm

nie

j 1

agre

gat

em d

o 2

,2 k

VA

Lic

zba

jednost

ek O

SP

z c

o n

ajm

nie

j 1

agre

gat

em p

ow

yżej

2,2

kV

A

Lic

zba

jednost

ek O

SP

z c

o n

ajm

nie

j 1

dow

oln

ym a

gre

gat

em p

rądotw

órc

zym

Przeprowadzona analiza potencjału jednostek OSP włączonych do ksrg wykazała, że

niezbędna kwota na uzupełnienie sprzętu, urządzeń i wyposażenia zgodnie z zamierzonym

standardem wynosi 541,7 mln zł. W tej kwocie zawarte zostały środki na wymianę

i doposażenie samochodów ratowniczo-gaśniczych w kwocie 259,5 mln zł., na zakup sprzętu

ochrony dróg oddechowych 34,3 mln zł, natomiast 95 mln na ratownicze narzędzia

hydrauliczne. Przyjęto założenie, że w pierwszej kolejności należy doposażyć jednostki

określone jako kategoria 1 tj. jednostki zlokalizowane poza obszarem interwencji w czasie

15 minut dla JRG PSP. Dla tych jednostek należy przeznaczyć kwotę ponad 283 mln zł..

  50

Przyjęto 3 letni program uzupełnienia jednostek w sprzęt, urządzenia i wyposażenie

określone w tabeli nr 14 w odniesieniu do następującego sprzętu i wyposażenia:

Aparaty ochrony dróg oddechowych,

Zestawy do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy,

Hydrauliczne narzędzia ratownicze

Pompy do wody zanieczyszczonej

Agregaty prądotwórcze

Średnie i ciężkie samochody ratowniczo-gaśnicze.

Wykonanie tego zadania stanie się możliwe dzięki zwiększeniu w roku 2011

środków z budżetu państwa na dotację dla jednostek ochrony przeciwpożarowej. Na ten cel

przeznaczono w 2011 r. kwotę 74,1 mln zł, co stanowi zwiększenie wydatków o 125%

w stosunku do pierwotnego planu dofinansowania jednostek ochrony przeciwpożarowej

w 2010 r. Przyjęto jednocześnie założenie, że jest to kwota dofinansowania zakupu sprzętu

i urządzeń zgodnie z założonymi standardami.

Komendanci wojewódzcy PSP zostali zobligowani do przedłożenia szczegółowego

programu osiągnięcia 100% założonego standardu.

 

  51

  52

  53

8. Stan osobowy jednostek OSP włączonych do ksrg

8.1. Standard osobowy jednostki

Przyjęto, że w jednostce OSP włączonej do ksrg powinno być co najmniej

12 ratowników (2 obsady samochodu gaśniczego średniego) spełniających wymagania

bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych będących w stałej gotowości

operacyjnej. Kryteria udziału w bezpośrednich działaniach ratowniczych zawarte są

w ustawie o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.).

Do tych kryteriów zalicza się: wiek 18-65 lat, aktualne badania lekarskie, aktualne szkolenie

z zakresu bhp oraz szkolenie pożarnicze - co najmniej podstawowe.

8.2. Stan osobowy jednostek funkcjonujących w ksrg

Łączna liczba strażaków OSP włączonych do ksrg wynosi 155 859 osób z czego

125 917, to strażacy w wieku 18-65 lat, którzy mogą uczestniczyć w akcjach ratowniczych.

Powyższa grupa ratowników stanowi 80,8% całego stanu osobowego jednostek OSP z ksrg.

Biorąc pod uwagę liczbę strażaków mieszkających i pracujących na terenie miejscowości

w której siedzibę ma jednostka OSP, to w tej grupie znajduje się 73 051 strażaków,

co stanowi 46,9% ogólnej liczby strażaków OSP z ksrg. Uwzględniając kryterium posiadania

aktualnych badań lekarskich stwierdza się, że posiada je 70 287 strażaków, co daje 45% ich

ogólnej ilości.

Najbardziej istotnym parametrem z punktu widzenia gotowości ratowników do podjęcia

działań ratowniczych jest liczba członków OSP spełniających kryteria do bezpośredniego

udziału w działaniach ratowniczych będących w stałej gotowości operacyjnej. W tej grupie

znajduje się tylko 62787 strażaków, co daje 40,3% strażaków w przedziale wiekowym

18-65 lat. Stan członków strażaków OSP obrazuje tabela nr 15 Rozpatrując powyższe

w świetle założeń określonych w pkt 8.1 należy stwierdzić, że w 1133 jednostkach liczba

ratowników spełniających kryteria udziału w bezpośrednich działaniach ratowniczych

nie jest spełniona. Szczegółowe dane dotyczące ilości jednostek nie posiadających

wymaganej liczby ratowników spełniających powyższe kryteria zawarto w tabeli nr 16 oraz

zobrazowano na wykresie nr 22.

  54

Tabela nr 15

1 2 3 4 5 6 7 8

Dolnośląskie 209 6 889 5 185 3 294 4 100 3 741 149Kujawsko - Pomorskie 183 7 389 5 514 3 486 3 529 3 505 145Lubelskie 280 10 722 9 239 6 840 3 786 3 211 151Lubuskie 108 3 400 3 069 1 867 2 056 1 900 81Łódzkie 302 12 518 10 636 6 617 5 643 4 182 187Małopolskie 336 15 181 12 752 7 723 7 053 7 941 242Mazowieckie 449 18 813 14 253 7 385 7 709 6 611 359Opolskie 127 5 000 4 274 2 152 3 044 2 951 116Podkarpackie 285 13 886 11 027 5 579 5 026 3 717 182Podlaskie 171 6 148 4 990 3 927 1 850 1 292 55Pomorskie 197 8 368 6 891 2 918 3 408 3 175 316Śląskie 347 15 301 12 276 6 335 7 892 7 313 254Świętokrzyskie 197 6 431 5 391 3 544 2 698 2 449 124Warmińsko - Mazurskie 148 4 825 4 005 2 703 2 702 2 571 77Wielkopolskie 316 15 383 11 940 6 553 6 515 5 660 295Zachodniopomorskie 160 5 605 4 475 2 128 3 276 2 568 100

RAZEM 3 815 155 859 125 917 73 051 70 287 62 787 2 833

Lic

zba c

zło

nkó

w O

SP

sp

ełn

iają

cych

wym

ag

an

ia

bezp

ośre

dn

ieg

o u

dzi

ału

w d

ziała

nia

ch

rato

wn

iczy

ch

będących

w s

tałe

j go

tow

ości o

pera

cyjn

ej (

wie

k 1

8 - 6

5 la

t,

po

sia

dan

ie a

ktu

aln

ych

bad

ań

lekars

kic

h, s

zko

len

ie b

hp

,

szk

ole

nie

poża

rnic

ze)

Zg

od

ność li

czb

y r

ato

wn

ikó

w s

pełn

iają

cych

wym

ag

an

ia

ud

ziału

w b

ezp

ośre

dn

ich

dzi

ała

nia

ch

rato

wn

iczy

ch

z

ilością

określo

ną w

po

rozu

mie

niu

lub

an

eksie

: w

pis

ać "

1"

gd

y s

pełn

ion

e lu

b li

czb

a r

ato

wn

ikó

w je

st w

iększa

W tym

ilość p

osia

dają

cych

aktu

aln

e b

ad

an

ia le

kars

kie

(wie

k 1

8 - 6

5 la

t)

KW PSPL

iczb

a je

dn

oste

k O

SP

w K

SR

G

Og

ółe

m

W w

ieku

18 - 6

5 la

t

Mie

szk

ają

cych

i p

racu

jących

na tere

nie

mie

jsco

wości

dan

ej j

ed

no

stk

i

(wie

k 1

8 - 6

5 la

t)

  55

Tabela nr 16

1 2 3

1 Dolnośląskie 322 Kujawsko - Pomorskie 213 Lubelskie 1334 Lubuskie 165 Łódzkie 1156 Małopolskie 187 Mazowieckie 1878 Opolskie 89 Podkarpackie 118

10 Podlaskie 12711 Pomorskie 7012 Śląskie 6313 Świętokrzyskie 9214 Warmińsko - Mazurskie 2215 Wielkopolskie 6916 Zachodniopomorskie 42

1 133

Liczba jednostek OSP włączonych do KSRG, w których ilość ratowników spełniających

wymagania do bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych jest mniejsza niż dwie

obsady pojazdu (12 ratowników)

KW PSP

RAZEM

Lp.

Wykres nr 22. Jednostki w których liczba ratowników spełnia wymagania udziału w

bezpośrednich działaniach ratowniczych

  56

9. Wyszkolenie

9.1. Standard wyszkolenia jednostek OSP z ksrg

Przyjęto, że ratownicy (minimum 12 zgodnie z pkt 8.1) powinni posiadać

następujące przeszkolenie pożarnicze:

Szkolenie podstawowe – 12 (cały stan), w tym:

szkolenie naczelników – 2,

szkolenie dowódców – 2,

szkolenie kierowców konserwatorów sprzętu – 3,

szkolenie z zakresu ratownictwa technicznego – 4,

szkolenie z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy – 4 osoby,

szkolenie z zakresu kierowania ruchem drogowym – 4 osoby

szkolenie z zakresu zabezpieczenia lądowania LPR – 4 osoby

W przypadku braku osiągnięcia standardu w zakresie przeszkolenia 2 naczelników

zamiennie dopuszcza się przeszkolenie 1 naczelnika i 3 dowódców (łączny stan

uprawnionych do kierowania działaniami ratowniczymi nie może być mniejszy niż 4).

Należy przy tym zaznaczyć, że poszczególni funkcyjni powinni również spełniać inne

wymagania określone w odrębnych przepisach np. konserwator sprzętu (kierowca) - prawo

jazdy wymaganej kategorii, zaświadczenie do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych,

stosowne przeszkolenie do obsługi posiadanego specjalistycznego wyposażenia.

9.2. Stan wyszkolenia

Celem podstawowym w wyszkoleniu strażaków ochotników z jednostek włączonych

do krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego jest osiągnięcie takiego poziomu wiedzy

teoretycznej i praktycznej, która pozwoli na profesjonalne prowadzenie działań ratowniczych

w zakresie zadań wymienionych w punkcie 3. Ratownicy muszą być przygotowani do

samodzielnego wykonywania podstawowych czynności w ramach zastępu.

Proces szkolenia odbywa się w oparciu o zatwierdzony w 2006r. przez Komendanta

Głównego PSP, po uzgodnieniu z Prezesem Zarządu Głównego ZOSP, „System szkolenia

członków ochotniczych straży pożarnych biorących bezpośredni udział w działaniach

ratowniczych”.

Szkolenie odbywa się na trzech poziomach:

- szkolenie podstawowe;

- szkolenie dowódcze;

  57

- szkolenie specjalistyczne.

Dla niniejszego opracowania przyjęto, że podstawowym warunkiem spełniającym

wymagania bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych jest posiadanie co najmniej

wyszkolenia podstawowego strażaków ratowników OSP.

Zgodnie z posiadanymi danymi takie szkolenie posiada 71408 druhów (suma ilości

ratowników posiadających ukończony II etap szkolenia podstawowego + szkolenie,

dowódców + szkolenie naczelników + szkolenie komendantów gminnych + kursy strażaków

PSP) jednostek OSP włączonych do krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego, co daje

średnią na poziomie 18,7 druhów przeszkolonych w zakresie podstawowym w jednostce.

Docelowo zakłada się, że wszyscy strażacy w wieku 18-65 lat powinni posiadać pełne

wyszkolenie podstawowe, a więc obecnie przeszkolenie takie powinno posiadać 125 917

druhów. Stan ten jest spełniony w 56,7%.

Przyjmując zaproponowane standardy wyszkolenia w każdej jednostce powinno być

przeszkolonych min. 3 dowódców, co daje nam wynik 11445 druhów w OSP w skali kraju.

Szczegółowa analiza danych wykazuje, że ilość wyszkolonych druhów OSP

w zakresie dowódców spełnia określone w pkt.8.1 standardy - ilość wyszkolonych dowódców

wynosi 13751. Jednak należy zaznaczyć, że w niektórych jednostkach OSP z ksrg ilość

przeszkolonych dowódców znacznie przewyższa założone standardy, natomiast w części

z nich występują braki przeszkolonych. Pełny wykaz przeszkolonych oraz istniejące potrzeby

przedstawia tabela nr 17. W załączeniu materiał „Rozbudowa Krajowego Systemu

Ratowniczo-Gaśniczego w zakresie przedsięwzięć szkoleniowych” – załącznik nr 1.

Tabela nr 17 

Dowódców Naczelników Ratownictwa tech.Konserwatorów

sprzętu

Kwalifikowanej pierwszej pomocy

Kierowania ruchem

Liczba przeszkolonych na kursach w poszczególnych województwach orazliczba koniecznych do przeszkolenia w celu osiągnięcia standardu

KW PSP

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Dolnośląskie 653 105 227 249 623 386 384 359 806 302 448 585

Kujawsko - Pomorskie 614 97 282 203 1258 136 557 271 664 302 587 439

Lubelskie 856 152 594 187 554 746 795 302 1850 92 237 914

Lubuskie 227 95 96 141 181 300 102 249 468 128 36 403

Łódzkie 768 274 396 328 457 927 578 557 1041 430 62 1151

Małopolskie 1598 137 850 194 832 857 1221 425 1399 478 628 865

Mazowieckie 1101 397 548 507 1024 1149 657 836 1902 640 771 1250

Opolskie 804 6 446 17 553 207 486 144 783 72 383 295

Podkarpackie 885 153 432 262 1203 483 653 466 669 627 524 731

Podlaskie 490 100 262 146 347 465 448 235 726 210 130 576

Pomorskie 760 52 391 117 371 581 584 240 1286 126 426 501

Śląskie 2018 77 1069 141 894 867 1309 281 1702 373 394 1184

Świętokrzyskie 574 86 352 139 375 495 481 254 545 423 136 659

Warmińsko - Mazurskie 650 27 441 55 792 155 495 146 684 146 422 394

Wielkopolskie 1186 178 613 261 1100 724 924 470 1591 405 945 785

Zachodniopomorskie 567 47 233 135 318 430 413 193 784 174 201 496

RAZEM 13 751 1 983 7 232 3 082 10 882 8 908 10 087 5 428 16 900 4 928 6 330 11 228

Sta

n

Dowódców Naczelników Ratownictwa tech.Konserwatorów

sprzętu

Kwalifikowanej pierwszej pomocy

Kierowania ruchem

po

trze

by

Sta

n

po

trze

by

Sta

n

po

trze

by

Sta

n

po

trze

by

Sta

n

po

trze

by

Sta

n

po

trze

by

KW PSP

10. Analiza potencjału jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg

w latach 2011 – 2014

10.1. Plan włączania jednostek do systemu

Zgodnie z przeprowadzoną analizą stanu istniejącej sieci jednostek OSP oraz przy

uwzględnieniu założeń opisanych w części dotyczącej planowanej sieci przyjęto, że

do 2014 r. należy włączyć do systemu 263 jednostki OSP. Szczegółowe dane

dotyczące ilości jednostek OSP planowanych do włączenia do systemu

w poszczególnych latach w rozbiciu na województwa zawarto w tabeli nr 18. Ilość

jednostek włączanych w poszczególnych latach zaplanowano na porównywalnym

poziomie tj od 50-74. Należy przy tym zaznaczyć, że 18 jednostek OSP planowanych

jest do włączenia okresowo (warunkowo).

  60

Tabela nr 18

1 2 3 6 7 8 9 10 11

1 Dolnośląskie 29 29 0 9 9 6 5

2Kujawsko - Pomorskie 15 13 2 7 5 2 1

3 Lubelskie 14 14 0 3 5 5 1

4 Lubuskie 24 24 0 7 5 7 5

5 Łódzkie 6 5 1 0 1 1 4

6 Małopolskie 13 9 4 9 3 0 1

7 Mazowieckie 26 26 0 5 4 5 12

8 Opolskie 10 10 0 4 3 2 1

9 Podkarpackie 12 12 0 1 6 3 2

10 Podlaskie 10 7 3 6 2 2 0

11 Pomorskie 13 9 4 2 6 1 4

12 Śląskie 6 6 0 0 4 1 1

13 Świętokrzyskie 4 0 4 0 1 0 3

14Warmińsko - Mazurskie

35 35 0 8 13 5 9

15 Wielkopolskie 20 20 0 8 1 3 8

16 Zachodniopomorskie 26 26 0 5 2 8 11

263 245 18 74 70 51 68

Liczba jednostek OSP planowanych do włączenia

do KSRGOKRESOWO

Liczba jednostek OSP planowanych do włączenia

do KSRG

2011

Razem

Lp. KW PSP

Liczba jednostek

planowanych do włączenia w

województwie

Liczba jednostek OSP planowanych do

włączenia do KSRG w poszczególnych latach

2014

2013

2012

Liczba planowanych jednostek OSP do włączenia

do KSRG

  61

10.2. Wyposażenie w samochody jednostek OSP planowanych do włączenia do

ksrg

Jednostki OSP planowane do włączenia w celu osiągnięcia założonego standardu

określonego w pkt 7.1.2 należy wyposażyć w 78 samochodów gaśniczych średnich

z modułem technicznym (wartość jednostkowa ok. 750 000), 10 samochodów

gaśniczych średnich (wartość jednostkowa ok. 650 000zł.) i 45 samochodów

technicznych (wartość jednostkowa ok. 500 000 zł). Rozpatrując powyższe przy

uwzględnieniu ceny jednostkowej pojazdu należy na cel zabezpieczyć łączna kwotę

87,5 mln zł.

10.3.Wyposażenie techniczne jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg

W celu osiągnięcia założonego standardu określonego w pkt 7.1.2 jednostki

planowane do włączenia należy wyposażyć w:

741 kompletnych aparatów oddechowych ,

205 kompletów narzędzi hydraulicznych,

132 agregaty prądotwórcze wraz z najaśnicami,

153 pompy do wody zanieczyszczonej (przy założeniu 1 w jednostce),

162 zestawy PSP R1.

W celu zapewnienia wyposażenia jednostek planowanych do włączenia

w standardowe wyposażenie wymienione w pkt. 7.1.2 należy na cen cel przeznaczyć

kwotę ok.104,9 mln zł.

Szczegółowe dane, dotyczące potrzeb w zakresie wyposażenia jednostek OSP

planowanych do włączenia w stosunku do opracowanego standardu w rozbiciu na

poszczególne województwa zawarto, w tabeli nr 19 i 20.

  62

Tabela nr 19

1możliwość

Sam

och

ód

gaś

nic

zy

min

imu

mś

red

ni z

mo

dułe

m

tec

hn

iczn

ym

Sam

och

ód

gaś

nic

zy

śred

ni

Sam

och

d t

ech

nic

yny

Zes

taw

ko

mb

i

Po

mp

a

Noży

ce

Ro

zpie

racz

Po

mp

a

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1 Dolnośląskie 7 1 10 71 15 15 3 4 3 10 12 172 Kujawsko - Pomorskie 1 0 2 41 6 6 2 2 2 7 10 6

3 Lubelskie 0 2 4 38 11 11 2 2 2 10 9 10

4 Lubuskie 4 1 0 73 12 12 4 4 4 11 13 17

5 Łódzkie 2 0 2 20 3 3 3 3 3 5 6 4

6 Małopolskie 4 1 4 38 9 9 2 2 2 2 2 8

7 Mazowieckie 5 3 5 79 18 17 3 3 3 14 14 20

8 Opolskie 1 1 2 14 5 5 1 1 2 1 3 1

9 Podkarpackie 2 0 0 42 0 0 11 11 11 5 4 9

10 Podlaskie 2 0 0 32 3 3 2 2 2 6 9 8

11 Pomorskie 5 0 3 38 8 8 3 4 3 6 10 6

12 Śląskie 0 0 0 16 5 5 0 0 0 1 1 3

13 Świętokrzyskie 0 0 0 13 4 4 0 0 0 2 1 3

14 Warmińsko - Mazurskie 13 0 4 95 15 15 15 15 15 16 28 22

15 Wielkopolskie 18 0 1 49 15 15 0 0 0 14 10 8

16 Zachodniopomorskie 14 1 8 82 12 12 14 14 14 22 21 20

78 10 45 741 141 140 65 67 66 132 153 162Razem

Lp. KW PSP

Potrzeby sprzętowe wg opracowanego standardu

Braki w samochodach pożarniczych -

jedna z możliwości **

2możliwość

Bra

kują

ca l

iczb

a d

o 4

kp

l. n

adciśn

ien

iow

ych

ap

arat

ów

OD

O

1możliwość

Braki do kompletnego zestawu hydraulicznego -

jedna z możliwości

2możliwość

Bra

kują

cy s

przęt

ośw

ietl

en

iow

y (

agre

gat

m

inim

um

2,2

kW

+ n

ajaś

nic

e)

Bra

kują

ca p

om

pa

do

wo

dy

zan

iecz

yszc

zon

ej

Bra

kują

cy s

przę

t ra

tow

nic

twa

med

yczn

eg

o

(zes

taw

R-1

)

  63

  64

10.4. Potencjał osobowy jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg

Analiza danych dotycząca potencjału jednostek OSP planowanych do włączenia

wykazała, że należy przeszkolić, w celu osiągnięcia założonego standardu, następującą

liczbę strażaków OSP:

694 w zakresie szkolenia podstawowego,

266 na szkoleniach dowódców OSP,

634 w zakresie ratownictwa technicznego,

496 w zakresie konserwatorów sprzętu,

748 w zakresie kierowania ruchem drogowym,

1004 w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy,

993 z zakresu współpracy z LPR,

386 naczelników OSP

Szczegółowe dane dotyczące potrzeb szkoleniowych w poszczególnych

województwach zawarto w tabeli nr 21.

  65

Tabela nr 21

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

1 Dolnośląskie 67 25 60 69 82 101 93 40

2 Kujawsko - Pomorskie 20 7 20 13 16 50 50 12

3 Lubelskie 38 16 43 25 46 51 55 21

4 Lubuskie 51 20 61 52 89 71 87 36

5 Łódzkie 17 5 16 13 24 33 24 10

6 Małopolskie 13 13 41 32 36 51 46 18

7 Mazowieckie 133 26 82 50 88 124 102 33

8 Opolskie 6 3 20 8 21 20 36 4

9 Podkarpackie 68 16 39 29 38 70 44 18

10 Podlaskie 35 10 36 18 34 45 36 14

11 Pomorskie 62 11 35 21 36 57 50 12

12 Śląskie 19 1 16 4 16 29 24 2

13 Świętokrzyskie 7 1 8 1 16 12 14 0

14 Warmińsko - Mazurskie 60 29 67 49 99 154 113 31

15 Wielkopolskie 57 18 40 34 65 68 79 18

16 Zachodniopomorskie 101 34 88 60 92 123 99 35

754 235 672 478 798 1 059 952 304

Potrzeby szkoleniowe wg opracowanego standardu

Uw

agi

Bra

ki w

zak

res

ie s

zko

len

ian

acze

lnik

ów

- 2

os

ob

y

Bra

ki w

szk

ole

ni z

zak

resu

kw

alif

iko

wa

ne

j pie

rws

zej

po

mo

cy -

6 o

sób

Bra

ki w

szk

ole

niu

uzu

peł

nia

jąco

-d

osk

on

aląc

ym z

zak

resu

kie

row

ania

ru

chem

- 4

os

ob

y

Bra

ki w

zak

res

ie s

zko

len

ia k

iero

wcó

w -

kon

ser

wat

oró

w s

przę

tu -

3 o

so

by

Bra

ki w

zak

resi

e sz

ko

len

ia z

zak

resu

rato

wn

ictw

a te

chn

iczn

ego

- 4

oso

by

Bra

ki s

zko

len

ieo

we

w z

akr

esie

szk

ole

nia

d

ow

ód

ców

- 2

oso

by

Bra

ki w

szk

ole

niu

z z

akr

esu

zab

ezp

iecz

en

ialą

do

wan

ia L

PR

- 4

oso

by

Bra

ki w

zak

resi

e s

zko

eln

ia p

od

sta

wo

weg

o-

2 o

bsa

dy

(1

2 o

sób

)

Razem

Lp. KW PSP

 

 

  66

11. Jednostki OSP planowane do włączenia do ksrg po 2014 r.

Na podstawie przeprowadzonej analizy poszczególne województwa przedłożyły

wykaz 482 jednostek OSP planowanych do włączenia po roku 2014.

Szczegółowe dane dotyczące ilości planowanych do włączenia jednostek OSP

w poszczególnych województwach zawarto w tabeli nr 22.

Tabela nr 22

1 2 5

1 Dolnośląskie 25

2 Kujawsko - Pomorskie 29

3 Lubelskie 22

4 Lubuskie 29

5 Łódzkie 13

6 Małopolskie 138

7 Mazowieckie 37

8 Opolskie 38

9 Podkarpackie 31

10 Podlaskie 32

11 Pomorskie 28

12 Śląskie 0

13 Świętokrzyskie 13

14 Warmińsko - Mazurskie 28

15 Wielkopolskie 19

16 Zachodniopomorskie 0

482RAZEM

planowanych do włączenia do KSRG - po 2014 roku

Szacunkowa liczba jednostek OSP

Szacunkowa liczbajednostek OSP w województwie

Lp. KW PSP

  67

Podsumowanie

Mocne strony systemu

1. Scentralizowany, spójny system ratowniczy w strukturze zhierarchizowanej

pozwalający na szybkie i skuteczne reagowanie.

2. Powiązanie ze strukturami administracji państwowej na poszczególnych poziomach

organizacyjnych oraz ze strukturami zarządzania kryzysowego jako integralna jego

część.

3. W miarę jednolite standardy w zakresie:

przygotowania działań;

kierowania działaniami;

szkolenia;

gotowości operacyjnej,

wyposażenia w sprzęt, urządzenia, umundurowanie i środki łączności.

4. Nastąpiła poprawa kierowania akcją ratowniczą, wskutek opracowania i wdrożenia

procedury ratowniczej dla wielu działań ratowniczych.

5. Otwartość systemu na inne podmioty ratownicze ksrg przyczyniła się też do integracji

straży pożarnych z innymi podmiotami ratowniczymi poprzez podpisywanie

porozumień, co pozwala na pełniejsze realizowanie działań ratowniczych.

6. Stworzono możliwości włączenia do systemu specjalistów z różnych dziadzin, jako

ekspertów, co wzmocniło pewność u dowódców w podejmowaniu decyzji, zwłaszcza

podczas specyficznych i skomplikowanych zdarzeń.

7. Stałe podnoszenie poziomu przygotowania jednostek do działań ratowniczych.

8. Wzrost skuteczności działań ratowniczych niesie za sobą poprawę poczucia

bezpieczeństwa społeczeństwa, co skutkuje poprawą wizerunku straży pożarnych

odzwierciedlaną w badaniach opinii społecznych odnoszących się do zaufania jakim

jesteśmy obdarzani.

9. Stałe zapewnienie aktywności jednostek oraz ich prestiż, ale także wzrost

świadomości w realizacji zadań.

10. Większa dostępność pomocy na poziomie profesjonalnym powoduje lepszą

komunikację społeczną w relacjach ratownik – społeczeństwo, co przekłada się na

większe zrozumienie naszych potrzeb, które w dobie coraz większego

doinformowania oczekuje takiej właśnie profesjonalnej pomocy.

  68

11. Duża gotowość do podjęcia działań ratowniczych oraz wysoki potencjał ratowniczy

uzyskiwane przy stosunkowo niewielkich nakładach finansowych.

12. Nastąpiło zasadnicze rozszerzenie zakresu zadań ratowniczych realizowanych przez

OSP, od gaszenia pożarów do ratownictwa technicznego i ratownictwa medycznego.

13. Powołanie KSRG pozwoliło także na budowę nowoczesnych odwodów operacyjnych

o mocnej konstrukcji ludzkiej i sprzętowej, zwłaszcza na poziomie centralnym

i wojewódzkim, ale także mniej formalnie, na poziomie powiatowym

– kompanie powiatowe OSP złożone z sił i środków włączonych do KSRG.

14. Stosunkowo dobre, w okresie trzech ostatnich lat, doposażenie w sprzęt, urządzenia

i umundurowanie jednostek OSP wynika z właściwego współdziałania PSP i ZOSP.

Powyższe pozwoliło na montaże finansowe z różnych źródeł, co zaowocowało

znacznymi zakupami sprzętu. Widoczne to jest m. in. w statystykach dotyczących

samochodów gaśniczych w przedziale wieku 0-10 lat.

15. Wzrost świadomości władz samorządowych w zakresie realizacji ustawowego

działania na rzecz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej oraz

ratownictwa.

16. Unowocześnienie systemu alarmowania i łączności w znacznej mierze skróciło czas

od momentu jego zgłoszenia do podjęcia działań ratowniczych.

17. Uwidocznia się coraz bardziej specjalizacja poszczególnych jednostek OSP z ksrg,

co przyczynia się do podwyższenia skuteczności i efektywności prowadzonych

działań ratowniczych.

18. Nastąpił wzrost przygotowania, ale także skuteczności i efektywności w zakresie

udzielanej kwalifikowanej pierwszej pomocy.

19. Jednostki OSP włączone do ksrg stanowią drugi podstawowy filar po PSP systemu

ratowniczego. Potencjał OSP umożliwia w wielu przypadkach realizację

samodzielnych działań ratowniczych.

20. Posiadanie uprawnień, takich jakie mają strażacy PSP, w tym ochrona prawna,

użytkowanie odzieży specjalnej, wsparcie w zakresie świadczeń zdrowotnych

i odszkodowawczych, jak też uregulowania z zakresu bezpieczeństwa podczas

prowadzonych działań ratowniczych.

  69

Słabe strony systemu.

1. System, który oparty jest tylko na bazie jednostek ochrony przeciwpożarowej.

2. Rozdział na jednostki OSP z ksrg i OSP spoza ksrg, które z automatu są w gorszej

sytuacji, ponieważ mają ograniczone finansowanie na sprzęt i infrastrukturę. W

mniejszym stopniu są dysponowane do działań. Stają się coraz bardziej jednostkami

OSP w pojęciu „lokalnym”.

3. Poprawia się stan wyposażenia, ale nie koreluje to z wyszkoleniem jednostek OSP

włączonych do ksrg.

4. Niepełne wykorzystanie potencjału osobowego jednostek OSP włączonych do ksrg

z powodu nie spełnienia kryteriów udziału w bezpośrednich działaniach ratowniczych,

zaledwie 50% potencjału spełnia kryteria bezpośredniego udziału w działaniach

ratowniczych.

Wpływ na to mają:

niepełna opieka lekarska w stosunku do strażaków OSP – wynika z różnego

poziomu finansowania OSP na poziomie gminy,

duża fluktuacja w szeregach OSP oraz mniejsze zainteresowanie młodych ludzi

pracą społeczną. Możliwa jest sytuacja, że będzie duża ilość dobrego i

nowoczesnego sprzętu, ale nie będzie ludzi do jego obsługi.

migracja zarobkowa powodująca brak dyspozycyjności w dni robocze,

niemożliwość uczestnictwa druhów OSP w działaniach ratowniczych ze

względu na brak zrozumienia pracodawców w zwalnianiu ze świadczenia pracy

na czas akcji, ćwiczeń i szkoleń.

5. Występują dysproporcje w OSP włączonych do ksrg wynikające z zasobności

poszczególnych samorządów, operatywności zarządzających tymi samorządami,

a także operatywności komendantów PSP.

6. Duża ilość sprzętu, zwłaszcza samochodów gaśniczych, które mają przekroczone

30 letnie okresy eksploatacji. Występują nawet samochody z lat 50-tych.

7. Niedoinwestowanie systemu zwłaszcza dotacji celowych przeznaczonych na ksrg.

8. Możliwość wykorzystania niespójnych zapisów, rozporządzenia MSWiA w sprawie

szczegółowych zasad, zakresu i trybu włączania jednostek ochrony przeciwpożarowej

do krajowego systemu ratowniczo gaśniczego (włączanie do ksrg jednostek OSP,

które nie spełniają założonych standardów).

  70

Wnioski

Z zakresu logistyki – obiekty i sprzęt

1. Konieczne jest podjęcie działań zmierzających do zapewnienia wymaganych

standardów strażnic OSP, w szczególności zapewnienie co najmniej dwóch stanowisk

garażowych i ogrzewania, sali na szkolenia oraz zaplecza socjalnego dla co najmniej

12 ratowników. Zapewnienie dobrych warunków socjalnych w strażnicach może

stanowić zaplecze logistyczne na wypadek ewakuacji ludności z terenów

zagrożonych.

2. Zasadnym jest utworzenie w każdej gminie, na bazie strażnic OSP, magazynów ze

sprzętem logistycznym (łóżka, materace, śpiwory, koce, naczynia jednorazowe) w

celu zapewnienia odpowiednich warunków do doraźnego pobytu dla ludności

ewakuowanej.

3. Należy w pierwszej kolejności dokonywać wymiany samochodów, których wiek

przekracza założone kryterium 30 lat, zwłaszcza w jednostkach dysponujących tylko

jednym samochodem gaśniczym.

4. Priorytetem w okresie najbliższych 3 lat (2011-2013) przy zapewnionym

finansowaniu ksrg na poziomie roku 2011, jest uzupełnienie sprzętu i wyposażenia do

poziomu standardów określonych w punkcie 7.1.2 niniejszego opracowania.

Uzupełnianie wyposażenia winno odbywać się etapowo tak, aby zwiększać ilość

sprzętu we wszystkich jednostkach sukcesywnie aż do osiągnięcia wyznaczonych

standardów, przy czym w pierwszej kolejności należy uzupełniać wyposażenie

stanowiące o bezpieczeństwie ratowników (odzież ochronna, uzbrojenie osobiste,

zestawy medyczne R-1), system powiadamiania, łączność w jednostkach już

włączonych do systemu.

5. Dofinansowanie zakupów sprzętu dla jednostek OSP włączonych do ksrg powinno

być warunkowane posiadaniem przez jednostkę co najmniej 12 wyszkolonych

ratowników spełniających kryteria udziału w bezpośrednich działaniach ratowniczych,

co powinno stanowić swoistego rodzaju system motywacyjny.

6. Należy uzgodnić z Zarządem Głównym ZOSP RP oraz wdrożyć do stosowania

zaproponowany standard wyposażenia strażaka ratownika OSP – załącznik nr 3

7. W przypadku tworzenia nowego programu modernizacji służb podległych Ministrowi

Spraw Wewnętrznych i Administracji należy uwzględnić również ksrg.

  71

W zakresie łączności

1. W przypadku modernizacji systemu łączności służb podległych MSWiA należy

uwzględnić etapowe wprowadzanie do systemu jednostek OSP.

2. Wszystkie strażnice jednostek OSP włączonych do ksrg powinny być wyposażone

w systemy selektywnego alarmowania lub inny system indywidualnego

powiadamiania.

Z zakresu organizacji

1. W pierwszej kolejności należy włączać do systemu jednostki OSP zapewniające

zmniejszenie obszaru, który nie jest ochraniany w założonym czasie dotarcia do

zdarzenia 15 minut przez podmioty ksrg.

Minimalne warunki konieczne do spełnienia:

12 strażaków wyszkolonych zgodnie ze standardem,

co najmniej 1 samochód gaśniczy średni z modułem technicznym,

system selektywnego alarmowania,

4 nadciśnieniowe aparaty powietrzne,

zestaw PSP R-1.

2. Włączanie innych jednostek powinno być poparte szczegółową analizą, przy czym

jednostki wprowadzane do systemu powinny spełniać kryteria zarówno w zakresie

potencjału ratowniczego jak i wyszkolenia.

3. W przypadku osiągnięcia założonych wskaźników dotyczących liczby jednostek OSP

w ksrg na danym terenie, włączenie kolejnej jednostki do systemu może wiązać się

z wykluczeniem jednostki nie spełniającej założonych kryteriów.

4. Należy dążyć, we współpracy z samorządami, do osiągnięcia stanu, aby we

wszystkich jednostkach OSP włączonych do ksrg był spełniony warunek wymaganej

liczby ratowników spełniających kryteria udziału w bezpośrednich działaniach

ratowniczych.

5. Przygotować standard udziału sił systemu, do realizacji zadań wymienionych w pkt.3

/Zadania realizowane przez jednostki OSP włączone do ksrg podczas działań

ratowniczych/ niniejszego opracowania, podczas wystąpienia anomalii pogodowych

gdy działania prowadzone są na styku działań ratowniczych i humanitarnych oraz

opracować zasady współpracy z samorządami lokalnymi w tym zakresie.

6. Należy utrzymać jednolity system powiadamiania, koordynacji i wsparcia w celu

zapewnienia skuteczności prowadzonych działań ratowniczych.

  72

7. Inne podmioty realizujące zadania ratownicze mogą być w systemie, przy spełnieniu

następujących warunków:

spełnienie kryterium utrzymania w gotowości interwencyjnej określonej ilości

ratowników i sprzętu (tzw.właściwy poziom gotowości operacyjnej);

spełnienie poziomu kompetencji i umiejętności ratowników (uzyskanie

poziomu wyszkolenia ratowników w oparciu o przyjęte programy szkolenia);

standaryzacja i realizacja zadań i czynności ratowniczych w oparciu o wspólne

zasady i procedury ratownicze;

posiadanie minimum sprzętowego w określonym standardzie;

udział w Systemie Powiadamiania Ratowniczego (włączenie procedur

przewidujących zadysponowanie danego podmiotu według właściwego

terytorialnie planu ratowniczego).

Z zakresu szkolenia

1. W związku ze specyfiką istniejących zagrożeń obszarów należy zintensyfikować

działania mające na celu rozszerzenie, w procesach szkolenia, zagadnień dotyczących

obsługi sprzętu ponad standartowego, a stanowiącego wyposażenie tworzonych

specjalizacji w jednostkach włączonych do ksrg.

2. Celowym jest dokonanie zmian w istniejącym systemie szkolenia strażaków OSP

z ksrg biorących bezpośredni udział w działaniach ratowniczych w zakresie:

- dostosowania kryterium wiekowego pozwalającego na uczestnictwo w szkoleniu do

wymagań zawartych w ustawie o ochronie przeciwpożarowej,

- ewaluacji obowiązujących szkoleń pod kątem merytorycznym i organizacyjnym,

- ewaluacji szkolenia e-learingowego pozwalającego na uzyskanie pełnej informacji

o uczestnikach szkolenia, efektywności szkolenia oraz informacji o wynikach

końcowych. Wdrożenie kompleksowego nauczania z wykorzystaniem nauczania na

odległość wpłynie na skrócenie czasu szkolenia w jednostkach organizacyjnych PSP,

a jednocześnie ograniczy jego koszty.

3. Ponadto, wydaje się zasadnym zwiększenie roli udziału i nadzoru dowódców

i naczelników OSP oraz komendantów gminnych OSP w procesie szkolenia.

  73

W zakresie prawnym

1. Należy dokonać zmian w obowiązujących przepisach prawnych w zakresie włączania

i wyłączania jednostek do/z systemu w oparciu o zaproponowane standardy, w tym

włączanie na czas określony (3 lata).

2. Przyjęcie proponowanego standardu gotowości operacyjnej OSP z ksrg, w tym

również zwiększenie liczby jednostek w systemie z uwagi na operacyjny czas

działania wymaga zmiany procedury w Komendzie Głównej PSP (procedura P-23).

3. Wskazana jest ewolucja krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego w kierunku

krajowego systemu ratowniczego oraz integracja innych systemów i podmiotów

realizujących działania ratownicze np: Państwowe Ratownictwo Medyczne, Lotnicze

Pogotowie Ratunkowe, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Konieczność taka

wynika z rozwoju cywilizacyjnego i nowych zagrożeń, a co za tym idzie nowych

zadań dla podmiotów ratowniczych. Celowym było by więc przygotowanie,

a następnie uchwalenie ustawy o krajowym systemie ratowniczym.