การประยกตใชระบบลนในกระบวนการผลตเสอผาส าเรจรป กรณศกษา การผลตเสอโปโลเชต

AN APPLICATION OF LEAN SYSTEM TO GARMENT MANUFACTURING:

POLO SHIRT PRODUCTION LINE

อตชา วชรานรกษ ATICHAR VATCHARANURAK

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาสงทอ ภาควชาวศวกรรมสงทอ คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร พ.ศ. 2552

การประยกตใชระบบลนในกระบวนการผลตเสอผาส าเรจรป กรณศกษา การผลตเสอโปโลเชต

อตชา วชรานรกษ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงทอ ภาควชาวศวกรรมสงทอ

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

พ.ศ. 2552

AN APPLICATION OF LEAN SYSTEM TO GARMENT MANUFACTURING: POLO SHIRT PRODUCTION LINE

ATICHAR VATCHARANURAK

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENT FOR THE DEGREE OF MASTER OF ENGINEERING

IN TEXTILE ENGINEERING DEPARTMENT OF TEXTILE ENGINEERING FACULTY OF ENGINEERING

RAJAMANGALA UNIVERSITY OF TECHNOLOGY THANYABURI 2009

วทยานพนธฉบบนเปนงานวจยทเกดจากการคนควาและวจย ขณะทขาพเจาศกษาอยในคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ดงนนงานวจยในวทยานพนธฉบบนถอเปนลขสทธของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร และขอความตาง ๆ ในวทยานพนธฉบบน ขาพเจาขอรบรองวาไมมการคดลอกหรอน างานวจยของผอนมาน าเสนอในชอของขาพเจา

นางอตชา วชรานรกษ COPYRIGHT © 2009 ลขสทธ พ.ศ 2552 FACULTY OF ENGINEERING คณะวศวกรรมศาสตร RAJAMANGALA UNIVERSITY OF TECHNOLOGY THANYABURI มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

ใบรบรองวทยานพนธ คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

หวขอวทยานพนธ การประยกตใชระบบลนในกระบวนการผลตเสอผาส าเรจรป กรณศกษา การผลตเสอโปโลเชต AN APPLICATION OF LEAN SYSTEM TO GARMENT MANUFACTURING: POLO SHIRT PRODUCTION LINE

ชอนกศกษา นางอตชา วชรานรกษ รหสประจ าตว 124970405024-6 ปรญญา วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา วศวกรรมสงทอ อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

รองศาสตราจารย ดร.ชยยทธ ชางสาร ผชวยศาสตราจารย ปยนช จรงจตร

วน เดอน ป ทสอบ 27 เมษายน 2552 เวลา 10.00 – 12.00 สถานทสอบ หอง E404 ณ อาคารเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา 5 ธนวาคม 2550

คณะวศวกรรมศาสตร

คณะกรรมการสอบวทยานพนธ ................................................................. ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.อนนต มงวฒนา) .................................................................. กรรมการ (รองศาสตราจารย ธระพงษ ไชยเฉลมวงศ) .................................................................. กรรมการ (รองศาสตราจารย สจระ ขอจตตเมตต) .................................................................. กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.ชยยทธ ชางสาร)

…........................................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.สมชย หรญวโรดม)

คณบดคณะวศวกรรมศาสตร วนท เดอน พ.ศ.

ก

หวขอวทยานพนธ การประยกตใชระบบลนในกระบวนการผลตเสอผาส าเรจรป กรณศกษา การผลตเสอโปโลเชต

นกศกษา นางอตชา วชรานรกษ รหสประจ าตว 124970405024-6 ปรญญา วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา วศวกรรมสงทอ ป พ.ศ. 2552 อาจารยผควบคมวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร. ชยยทธ ชางสาร

บทคดยอ

ความส าเรจของกระบวนการผลตในอตสาหกรรมยานยนตทมประสทธภาพ คอการใชระบบการผลตแบบลน เพอเพมผลผลต ลดตนทน และสรางความไดเปรยบในการแขงขน ดงนน การน าระบบการผลตแบบลนมาประยกตใชในอตสาหกรรมเสอผาส าเรจรป โดยเลอกกระบวนการผลตเสอโปโลเชต ของ บรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด เปนกรณศกษา นน จากการน าเครองมอการผลตแบบลนมาประยกตใชงาน แบงได 4 กลม คอ กลมทหนง อตราการไหลของชนงาน เชน การผลตแบบดง การไหลทละชน การใชกลไก 5 ส การท างานตามมาตรฐานทก าหนด การควบคมดวยการมองเหน และการบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม กลมทสอง คอ กระบวนการท างานทมความยดหยน เชน การปรบปรงกระบวนการผลตใหยดหยน จดเวลาการท างานใหหมาะสม และการฝกอบรมใหพนกงานมทกษะหลากหลาย กลมทสาม คอ ลดเวลาในการท างาน เชน การผลตแบบเซลส การเตรยมพรอมใชงานในจดปฏบตงาน การใหอ านาจการตดสนใจในการท างานแตละระดบ การปองกนความผดพลาด การตรวจสอบดวยตนเอง และกลมสดทาย คอ การพฒนาอยางตอเนอง เชน การใชกรรมวธแบบไคเซน การวเคราะหทมาของปญหา และการแกไขปญหารวมกนเปนทม ผลจากการทดลองการประยกตใชงานสามารถเพมประสทธภาพการผลต รอยละ 16 ลดปรมาณการเสยหายในกระบวนการผลต รอยละ 8 และลดปรมาณงานคางระหวางการผลต รอยละ 41

ค าส าคญ: ระบบการผลตแบบลน การผลตเสอโปโลเชต

ข

Thesis Title : AN APPLICATION OF LEAN SYSTEM TO GARMENT MANUFACTURING: POLO SHIRT PRODUCTION LINE

Student Name : Ms. Atichar Vatcharanurak Student ID : 124970405024-6 Degree Award : Master of Engineering Study Program : Textile Engineering Year of Achievement : 2009 Thesis Advisor/s : Associate Professor Chaiyoot Charngsarn.,Ph.D.

ABSTRACT

The best practice, in manufacturing area, of automotive industry is Lean Manufacturing System that can improve productivity, reduce costs, and increase business competitiveness. This study is to apply Lean Manufacturing System to garment industry, a polo shirt production line, at Siam Knit Wear Co.,Ltd. The lean tools used in this study can be separated to 4 groups defined by its purposed. The first group of lean tools is used to improve process flow that consists of pull production system, one piece flow, 5s, standardized work, visual control and total productive maintenance. The second is used to improve process flexibility that consists of set up time reduction, smoothed production and cross trained workforce. The third is used to reduce throughput rate that consists of flow cell, point of used storage, autonomous maintenance, mistake proofing, self check inspection and line stop. The final group is used for continuous improvement which are kaizen, root cause analysis and team based problem solving. The result of applying Lean Manufacturing System can improve efficiency approximately 16 percent, reduce rework rate approximately 8 percent, and decrease process inventory 41 percent.

Keywords: Lean Manufacturing, Polo Shirt Production

ค

กตตกรรมประกาศ

งานวจยนส าเรจลลวงดวยดเพราะไดรบความกรณา และความชวยเหลอจากบคคลตาง ๆ หลาย

ฝาย ซงผวจยตองขอขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอบคณ รองศาสตราจารย ดร.ชยยทธ ชางสาร และผชวยศาสตราจารย ปยนช จรงจตร ทกรณา

สละเวลาใหเกยรตเปนทปรกษา ใหค าแนะน า และตรวจสอบความถกตองของงานวจย ขอบคณ ผบรหารและทมงานของ บรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด ประกอบดวย คณวกจ

ธนสารสมบต (ประธานบรษท) ทไดเปดโอกาสใหเขาไปมสวนรวมในการด าเนนโครงการปรบปรงประสทธภาพการผลตดวยระบบการผลตแบบลน คณแซมมว ฟค ซง ซ (ผจดการฝายการเมนท) และ คณเบญจวรรณ งามกจไพบลย (รองผจดการฝายการเมนท–หวหมาก) ทไดใหการสนบสนนและชวยแกไขปญหาตลอดโครงการ คณประไพ อมรรงมธรรม (หวหนาแผนกการเมนท หมายเลข 7) คณอนพงศ สทธวฒนวงศ (หวหนาแผนกวศวกรรม) และทมงาน Productivity Improvement: PI ทกทาน ทใหความรวมมอ จนท าใหโครงการส าเรจลลวงดวยด

ขอบคณ ผบรหาร และทมงานฝายเพมผลผลตของ มลนธพฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทย ประกอบดวย คณพษณ มนกานนท (ผอ านวยการบรหาร) ทชแนะแนวทางการด าเนนงาน คณวฒพงษ ปะวะสาร และคณภมรนทร แสวงกาญจน (วศวกรทปรกษา) ทไดทมเทเวลา และรวมแรงรวมใจจนท าใหโครงการบรรลผลตามวตถประสงคทตงไวทกประการ

ขอบคณเพอนนกศกษาปรญญาโท รนท 1 สาขาสงทอ คณาจารยประจ าภาควชาวศวกรรมศาสตร สงทอ ตลอดจนเจาหนาทบณฑตศกษา และคณะกรรมการสอบวทยานพนธทกทานทไดสละเวลาใหความชวยเหลอ และสนบสนนดานตาง ๆ ทเปนประโยชนตองานวจยเปนอยางดยง

ทายสดนขอขอบคณบดา มารดา ของขาพเจาทใหก าเนด และอบรมเลยงดดวยดตลอดมา และขอบคณครอบครวของขาพเจาทคอยเปนก าลงใจจนท าใหงานวจยครงนส าเรจดวยด

อตชา วชรานรกษ 30 เมษายน 2552

ง

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญตาราง จ สารบญรป ฉ ค าอธบายสญลกษณและค ายอ ช บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 ความมงหมายและวตถประสงค 1 1.3 สมมตฐานของการศกษา 2 1.4 ขอบเขตของการศกษา 2 1.5 ขนตอนการศกษา 2 1.6 ขอจ ากดของการศกษา 4

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 2.1 ทฤษฎการผลตแบบลน 5 2.2 งานวจยทเกยวของ 19

บทท 3 วธการด าเนนงานวจย 3.1 ขอมลทวไปของบรษททท าการวจย 25 3.2 ขอมลจ าเพาะของสายการผลตตวอยางทเปนกรณศกษา 27 3.3 ส ารวจและวเคราะหสภาพปญหาปจจบน 31 3.4 การเกบขอมลเชงลก 36 3.5 ขนตอนและวธด าเนนงานวจย 36

บทท 4 ผลการทดลองและการวเคราะหผล 4.1 ผลทไดจากการปรบปรงประสทธภาพการผลต 63 4.2 ผลทไดจากการปรบปรงปรมาณงานซอม 64 4.3 ผลทไดจากการปรบปรงปรมาณงานคางระหวางผลต 66

ง

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ 5.1 สรป 67 5.2 ขอเสนอแนะ 67

เอกสารอางอง 69 ภาคผนวก ก ค านยาม และวธการใชเครองมอการผลตแบบลน 71 ข เครองมอการตรวจประเมนระบบการผลตแบบลน 82 ค แผนภาพสายธารคณคา 95 ง ผงโครงสรางองคกรลน 98 จ ตวอยางบตรคมบง 100 ฉ ตวอยางการจดสมดลสายการผลต 103 ช แบบประเมนความสามารถพนกงานใหมเพอขอรบรางวลกลม 105 ซ ผลงานทผานการตพมพ 107 ฌ หนงสอรบรอง 113 ประวตผเขยน 117

จ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ชดเครองมอของลน 10 3.1 เปรยบเทยบผลกอนและหลงการปรบปรงดวยแผนภาพสายธารคณคา 43 3.2 เปรยบเทยบผลทไดจากการใชระบบการไหลแบบทละชนกบระบบมดงาน 55 3.3 สรปการจายคาแรงจงใจตามลกษณะผลตภณฑ 62 4.1 สรปผลการปรบปรงประสทธภาพ 64 4.2 สรปผลการลดปรมาณงานซอม 65 4.3 สรปผลการลดปรมาณงานคางระหวางผลต 66 4.4 สรปผลทไดตามตวชวดความส าเรจของโครงการ 66

ฉ

สารบญรป

รปท หนา 1.1 ขนตอนการด าเนนงานวจย 3 2.1 ววฒนาการสการผลตแบบลน 6 2.2 สดสวนของกจกรรมและรปแบบการปรบปรงกระบวนการ 7 2.3 แนวคดของการผลตแบบลน 9 2.4 ตวอยางของคมบงแบบบตร 13 2.5 แผนภาพสายธารคณคาในกระบวนการผลต 17 3.1 อาคารโรงงานของบรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด 25 3.2 โครงสรางองคกรบรษท 27 3.3 โครงสรางองคกรแผนกการเมนท หมายเลข 7 27 3.4 ปรมาณการผลตเสอโปโลเชตสไตลตาง ๆ 29 3.5 เสอโปโลเชต สไตล GNS7K506 29 3.6 ผลการตรวจประเมนแผนกการเมนท หมายเลข 7 32 3.7 การวางผงโรงงานกอนปรบปรง 37 3.8 การวางผงโรงงานหลงปรบปรง 38 3.9 แสดงสภาพแผนกตดกอนปรบปรง 38 3.10 แสดงสภาพแผนกตดหลงปรบปรง 39 3.11 แสดงสภาพแผนกประกอบตวกอนปรบปรง 39 3.12 แสดงสภาพแผนกประกอบตวหลงปรบปรง 40 3.13 แสดงสภาพแผนกฟนชชงกอนปรบปรง 40 3.14 แผนกฟนชชงหลงปรบปรง 41 3.15 แสดงผงองคกรลน 42 3.16 แผนภาพสายธารคณคาสถานะปจจบน 43 3.17 แผนภาพสายธารคณคาสถานะอนาคต 43 3.18 แสดงกจกรรม 5 ส 45 3.19 แสดงสภาพกอนท ากจกรรม 5 ส 45 3.20 แสดงสภาพหลงท ากจกรรม 5 ส 46 3.21 แผนปายบอกสถานะเรองประสทธภาพ และคณภาพโดยใชสเขยว สเหลอง และสแดง 47

ฉ

สารบญรป (ตอ) รปท หนา 3.22 แผนปายอเลคทรอนคสบอกผลผลตของสายการผลตประกอบตว 47 3.23 แผนปายบอกผลผลตของแตละต าแหนงงานในแผนกเตรยมงาน 48 3.24 บอรดแสดงผลการท างานประจ าชวโมงของแตละสายการผลต 48 3.25 บอรดแสดงผลการตรวจ 5 ส ประจ าสปดาห 49 3.26 ตวอยางคมอมาตรฐานการท างาน 50 3.27 ตวอยางใบแจงความตองการ 51 3.28 บอรดแสดงการเบกงานดวยระบบคมบง 52 3.29 พนทซปเปอรมารเกต 52 3.30 รถเขนซปเปอรมารเกต 53 3.31 ภาพแสดงระบบการผลตแบบมด (กอนปรบปรง) 54 3.32 ภาพแสดงระบบการผลตแบบไหลทละชน (หลงปรบปรง) 54 3.33 รอบเวลาการผลตกอนปรบเรยบการผลต 56 3.34 รอบเวลาการผลตหลงปรบเรยบการผลต 56 3.35 ตวอยางอปกรณชวยเยบเพอปองกนความผดพลาดในการท างาน 57 3.36 ลกษณะการใชสญญาญไฟ และแผนปายในแตละจดปฏบตงาน 58 3.37 บอรดประชาสมพนธกจกรรมไคเซน 59 3.38 ภาพแสดงผลทไดจากกจกรรมไคเซน 60 3.39 บอรดส าหรบการประชม 61 3.40 ระบบการจายคาแรงจงใจตามปรมาณผลผลตแบบขนบนได 62 4.1 ผลการปรบปรงประสทธภาพการผลต 64 4.2 ผลการลดปรมาณงานซอม 65

ช

ค าอธบายสญลกษณและค ายอ

กระบวนการเฉพาะ

การขนสงดวยรถบรรทก

การไหลของขอมลสารสนเทศผานทางอเลกทรอนกส

การไหลของขอมลโดยใชคนสง

การไหลของไคเซน (ตองไหลจากจดทมการท าไคเซน)

กลองกระบวนการทใชรวมกน

ขอมลคณสมบต

เขากอน ออกกอน (First-In, First-Out: FIFO)

ชนงานงานระหวางผลต (WIP) ทหยดนง

ต าแหนงของพนกงาน

ผลกวสด

ฝายควบคมการผลต

มการท าไคเซน

ลกคาหรอผจดสงวตถดบ

AAMT Advance Analytical Method of Training

Ass’y Assembly

BOPC Business and Office Process Chart

CT Cycle Time

Dep Department

DOE Design of Experiment

FPC Flow Process Chart

FIFO First in First out

ช

ค าอธบายสญลกษณและค ายอ (ตอ)

JIT Just In Time

KPIs Key Performance Indicators

LT Leadtime

LE Lean Executive

LS Lean Sponsor

LM Lean Master

LE Lean Expert

LT Lean Team

MTO Make-to-Order

NVA Non Value Added Activity NNVA Necessary Non Value Added Activity PM Preventive Maintenance

POS Point of Use Storage

Pcs Pieces

PQA Product Quantity Analysis

PPC Production Planning and Control

QFD Quality Function Deployment

QC Quality Control

QCC Quality Control Circle

SPC Statistical Process Control

SMEs Small and Medium Enterprises

SOP Standard Operating Procedure

TPS Toyota Production System

TPM Total Productive Maintenance

TCT Total Cycle Time

ช

ค าอธบายสญลกษณและค ายอ (ตอ)

VSM Value Stream Map VA Value Added Activity VAR Value Added Ratio VC Visual Control VM Visual Management

WIP Work In Process Inventory

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมจดเปนอตสาหกรรมทสนบสนนยทธศาสตรของประเทศ แตปจจบนสถานการณการแขงขนของอตสาหกรรมในตลาดโลกมความรนแรง และสงผลกระทบตอการสงออกของไทยเปนอยางมาก ตงแตวนท 1 มกราคม 2548 เนองจากระบบโควตาส าหรบสนคาน าเขาของประเทศสหรฐอเมรกา และประเทศอนๆ ทเปนสมาชกขององคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) ไดถกจ ากด จงท าใหประเทศสมาชก WTO โดยเฉพาะอยางยงประเทศสหรฐอเมรกา ทเปนผคาปลกขนาดใหญของโลกมอ านาจตอรองและมทางเลอกมากขนโดยหนไปเลอกแหลงผลตสนคาเครองนงหมจากประเทศ หรอผผลตตาง ๆ ทมตนทนถกกวา หรอเลอกซอจากผผลตทมความสามารถในการผลตสนคาทมคณภาพด ตนทนต า และสงมอบไดเรว อกทงยงตองการไดขอเสนอบรการดานตาง ๆ ใหพจารณาตลอดเวลา พรอมทงจ ากดจ านวนโรงงานผผลตใหนอยลง หรอ แมแตการลดจ านวนค าสงซอตอแบบ และตองการความหลากหลายมากขน ผลกระทบจากปจจยตาง ๆ รอบดาน สงผลใหผประกอบการในอตสาหกรรมเครองนงหมจ าเปนตองปรบตวใหเขากบเงอนไขและกตกาใหม ๆ ของสงคมโลกเพอความอยรอด

ปจจบนระบบการผลตแบบลน (Lean Manufacturing System) เปนเครองมอในการจดการกระบวนการ ทชวยเพมขดความสามารถใหแกองคการ โดยการพจารณาคณคาในการด าเนนงานเพอมงตอบสนองความตองการของลกคา มงสรางคณคาในตวสนคา และบรการ รวมทงมงก าจดความสญเปลาทเกดขนตลอดทงกระบวนการอยางตอเนอง ท าใหสามารถลดตนทนการผลต เพมผลก าไร และผลลพธทดทางธรกจ ในขณะเดยวกนกใหความส าคญกบการผลตสนคาทมคณภาพควบคไปดวย

1.2 ความมงหมายและวตถประสงค 1.2.1 เพอศกษาแนวทางการน าระบบการผลตแบบลนมาประยกตใชในกระบวนการผลตเสอผาส าเรจรป 1.2.2 เพอน าเครองมอการผลตแบบลน (Lean Tools) มาปรบปรงประสทธภาพการผลต (Efficiency) ลดปรมาณงานซอม (Rework) และลดปรมาณงานคางระหวางกระบวนการผลต (Work in Process Inventory: WIP) ของสายการผลตเสอโปโลเชต

2

1.3 สมมตฐานของการศกษา จากการน าระบบการผลตแบบลนมาประยกตใชในกระบวนการผลตเสอโปโลเชต ของบรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด คาดวาประสทธภาพการผลตจะเพมขนรอยละ 10-30 ปรมาณงานซอม จะลดลงรอยละ 5-10 และปรมาณงานคางระหวางการจะลดลงรอยละ 5-20

1.4 ขอบเขตของการศกษา ศกษาเฉพาะสายการผลตเสอโปโลเชตของบรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด ทเปนกรณศกษา

เทานน โดยศกษาขอมลเบองตนของสถานประกอบการ ผลตภณฑ เครองจกรอปกรณ และกระบวนการผลตเสอโปโลเชต พรอมทงส ารวจสภาพปญหาปจจบน เกบขอมลเชงลกกอนปรบปรง ก าหนดแนวทางการปรบปรง และด าเนนการปรบปรงโดยน าเครองมอการผลตแบบลนมาประยกตใชตามความเหมาะสมกบสภาพปญหา และระยะเวลาทมจ ากด

1.5 ขนตอนการศกษา 1.5.1 ศกษาทฤษฏและงานวจยทเกยวของกบระบบการผลตแบบลน 1.5.2 เลอกโรงงานตวอยางเพอเปนกรณศกษา 1.5.3 ศกษาขอมลทวไปของบรษททท าการวจย 1.5.4 ศกษาขอมลจ าเพาะของสายการผลตตวอยางทเปนกรณศกษา 1.5.5 ส ารวจและวเคราะหสภาพปญหาปจจบน

1.5.6 เกบขอมลเชงลก 1.5.7 ด าเนนการปรบปรงตามแนวทางการผลตแบบลน เพอเพมประสทธภาพการผลต ลดปรมาณงานซอม และลดปรมาณงานคางระหวางกระบวนการผลตของสายการผลต ตวอยางโดยน าเครองมอการผลตแบบลน มาประยกตใช

1.5.8 สรปผลการทดลองและวเคราะหผล 1.5.9 สรปและขอเสนอแนะ ดงแสดงในรปท 1.1

3

รปท 1.1 ขนตอนการด าเนนงานวจย

3.

4.

5.

- - -

- 7- 7- - - -

- -

6.

7.

- (Attitude) - (I.E. Techniques)- (Lean Tools)

7.1)

7.2)

7.3)

- (Factory Layout)- - -

- - (Value Stream Map)- (Lean Tools)

8.

9.

1.

2.

4

1.6 ขอจ ากดของการศกษา “การผลตแบบลน” เปนกระบวนการจดการทเกดขนในอตสาหกรรมการผลตรถยนต แต

สามารถน าไปประยกตใชในอตสาหกรรมตาง ๆ ได โดยมงเนนทการวเคราะหความตองการของลกคา การลดความสญเสยทเกดขน ประกอบกบการพจารณาหาทางเพมคณคาของกจกรรมในกระบวนการ เพอผลตสนคาใหมคณภาพดทสด โดยใชตนทนการผลตต าทสด และใชเวลาในการผลตสนทสด แตการจะน ามาประยกตใชในอตสาหกรรมเครองนงหม ซงเปนอตสาหกรรมทใชแรงงานเปนหลก (Labor Intensive) ซงมความแตกตางกนอยางสนเชงกบอตสาหกรรมยานยนตทใชเครองจกรและเทคโนโลย ดงนนการปรบเปลยนจงตองอาศยการผสมผสานทางความคด จตวทยา และมนษยสมพนธ ตลอดจนการท าความเขาใจใหเกดการยอมรบ เพอหาชองทางทเปนไปได และเหมาะสม วตถประสงคของโครงการวจยน จงเปนประเดนปญหาททาทาย มเปาหมาย และผลตอบสนองในการยอมรบหรอไมยอมรบทชดเจน

5

บทท 2 ทฤษฏและงานวจยทเกยวของ

2.1 ทฤษฎการผลตแบบลน 2.1.1 ประวตการผลตแบบลน

แนวคดของการผลตเรมขนทศวรรษท 1940s (พ.ศ.2483) โดยบรษทผลตรถยนตโตโยตา ตามแนวความคดในสายการผลตของ Taichi Ono และ Shigeo Shigo วศวกรของบรษท ทเรยกกนวาระบบทนเวลาพอด (Just-In-Time: JIT) หรอระบบการผลตแบบโตโยตา (Toyota Production System: TPS) เปนวธการของการผลตมเปาหมายทการใชทรพยากรใหนอยทสดโดยการผลตผลตภณฑชนเดยวใหเสรจตลอดสายการผลต และสรางกระบวนการผลตโดยมงเนนไปทระบบทมการจ าแนกและก าจดของเสยทงหมดตลอดกระบวนการผลต [1,2,4,5,6,7] โดยไดแนวความคดการก าจดของเสยทไดพฒนาโดยบรษท Ford ของ Henry Ford ในชวงป ค.ศ.1900 (พ.ศ.2443) ตอมา John Craffic นกวจยชาวอเมรกนไดสนใจระบบการผลตแบบโตโยตา และพฒนามาสปรชญาการผลต ซงเรยกวา การผลตแบบลน หรอ Lean Manufacturing ลงในวารสาร “Sloan Management Review” ป ค.ศ. 1988 (พ.ศ. 2531) จนกระทงในป ค.ศ.1990 (พ.ศ.2533) James Womack สนใจในเรองการสงซออยางประหยด พรอมกบเหนวาญปนประสบความส าเรจในเรองการก าจดความสญเปลา จงไดศกษาอยางละเอยดและท าอยางเปนระบบจนประสบความส าเรจในเรองการก าจดสงสญเปลาจะชวยสรางคณคาเพมขนดวย โดยเสนอลงไปในหนงสอ “Machine that Changed the World” โดยใหหลกการของการผลตแบบลนไว 5 ประการ คอ 1) ระบเนนทคณคา (Value) 2) การก าหนดสายธารคณคา (Value Stream Map: VSM) 3) การไหล (Flow) 4)ระบบดง(Pull System) และ 5) ความสมบรณแบบ (Perfection) [3,4,5,6,7] โดยแสดงใหเหนววฒนาการของการผลตแบบลนแสดงในรปท 2.1

6

รปท 2.1 ววฒนาการสการผลตแบบลน

2.1.2 มมมองของลน (Lean Perspective) หลกประการหนงของการผลตแบบลนคอระบเนนไปทคณคา และก าหนดสายธารคณคา

มมมองของการผลตแบบลน กคอการพจารณากจกรรมไปตลอดสายของกระบวนการผลต โดยมการจ าแนกกจกรรมออกเปน 3 ลกษณะ [4,6,7,8] ดงน

1. กจกรรมทท าใหเกดคณคา (Value Added Activity: VA) ในมมมองของลกคาขน สดทาย คอกจกรรมทเพมคณคา ใหแกผลตภณฑหรอการบรการ คดเปนรอยละ5 ของกจกรรมทงหมด

2. กจกรรมทไมท าใหเกดคณคา (Non Value Added Activity: NVA) คอกจกรรมท ไมไดเพมคณคาใหแกผลตภณฑ หรอบรการ กจกรรมทไมมความจ าเปนตอกระบวนการ คดเปนรอยละ 60 ของกจกรรมทงหมด

3. กจกรรมทมความจ าเปนแตไมท าใหเกดคณคา (Necessary Non Value Added: NNVA) คอ กจกรรมทไมไดเพมคณคาใหกบผลตภณฑ หรอบรการ แตไมสามารถหลกเลยงได คดเปนรอยละ 35 ของกจกรรมทงหมดดงในรปท 2.2 แสดงสดสวนของกจกรรมและรปแบบการพฒนากระบวนการ

7

รปท 2.2 สดสวนของกจกรรมและรปแบบการปรบปรงกระบวนการ

ในการปรบปรงกระบวนการแบบดงเดม (Tradition Process Improvement) มไดม มมมองไปทคณคา การปรบปรงกคอการลดการปฏบตการ (Operation) ลงทงหมดเพอลดกจกรรมทไมสรางคณคา แตผลกระทบทเกดขนคอ กจกรรมทสรางคณคากลดลงไปดวยแตแนวคดแบบลน พยายามสรางมมมองทใหเหนถงกจกรรมทท าทงหมดตลอดกระบวนการ และจ าแนกคณคาใหเหนถงกจกรรมทท าคณคา และกจกรรมทไมท าใหเกดคณคาแลวก าจดมนออกไปใหเหลอนอยทสด แนวคดแบบลน ไดจ าแนกสงไรคา หรอ Waste ซงในภาษาญปนคอ Muda ออกเปน 7 ประเภท [4,5,7,8] คอ

1. การผลตทมากเกน (Overproduction) ความตองการของลกคา หมายถงทก ๆ อยาง

ทผลตขนมากเกนไปไมวาจะเปน Safety Stock งานระหวางกระบวนการ สนคาคงคลงเปนตน ทรพยากรแรงงาน และวตถดบถกใชไปโดยไมไดสนองตอบความตองการของลกคา

2. การรอคอย (Waiting) รวมทงหมดไมวาจะรอคอยวตถดบ ขอมลขาวสาร อปกรณ หรอเครองมอตาง ๆ ในระบบของลนนนตองการทจะจดหา และรองรบการผลตหรอการบรการแบบทนเวลาพอด ไมมาเรวกวา หรอชากวาเวลาทก าหนด.

3. การขนสง (Transportation) วตถดบตองสงถงในต าแหนงทตองการจะใช หมายถง การทดแทนวตถดบทถกสงจากผจดหาไปสบรเวณรบสนคา ผานกระบวนการผลต เคลอนยายส โกดงเกบสนคา รวมถงการขนสงชนสวนในสายการผลต ระบบลนมความตองการทจะใหวตถดบผานโดยตรงจากผจดหาไปสสายการผลตทจะใชโดยทนท

4. กระบวนการทท าแลวไมเกดคณคา (Non Value Added Processing) ยกตวอยาง เชน งานทถกน ากลบมาท าใหม (Reworking) ผลตภณฑหรอบรการใด ๆ กตามทไมส าเรจถกตองภายในครงเดยว ชนประกอบทท าออกมาแลวคประกอบรวมยงไมไดผลตออกมา (Debarring) การตรวจสอบ ชนสวนทผลตออกมาโดยใชวธการควบคมทางสถตเพอใหจ านวนการตรวจสอบนอยทสดหรอไมมเลย

8

5. สนคาคงคลงทมากเกนไป (Excess Inventory) ประกอบไปดวยวตถดบ งาน ระหวางกระบวนการ และสนคาส าเรจ สงเหลานจะมความสมพนธซงกนและกนกบการผลตทมากเกนไป

6. ของเสย (Defects) หรอ บรการผดพลาดทเกดขนท าใหเสยแหลงวตถดบใน 4 ลกษณะคอ วตถดบ แรงงานทผลตหรอใหการบรการไปหากครงแรกไมผาน แรงงานทตองท างานใหมอกครง แรงงานทตองอยเพอรอรบการรองเรยนทก าลงจะตามมาจากลกคา

7. การเคลอนไหวทมากเกนไป (Excess Motion) การเคลอนไหวทไมจ าเปนมสาเหต มาจากเสนทางการไหลของงานทแย ผงโรงงานทไมด การดแลรกษาสถานทท างาน และวธการท างานทขดกนโดยไมไดมเอกสารอธบายไว

2.1.3 หลกการผลตแบบลน

ในหนงสอ “Machine that Changed the World” ทเขยนขนโดย James Womack และ คณะ [3] ไดอธบายหลกการของการผลตไว 5 ประการดงทกลาวไวขางตน และแสดงใหเหนถงแนวทางทดขนในการจดการองคกรทมการผลตมาก ๆ และความสมพนธทเกยวของกบกจกรรมทางธรกจ และทาง The Nation Institute of Standard and Technology Extension Partnership’s Lean Network (Kilpatrick, 2003) หรอป พ.ศ. 2546 ไดใหค าจ ากดความของการผลตแบบลนไววา “ A Systematic Approach to Identifying and Eliminating Waste Through Continuous Improvement, Flowing the Product at the Pull of Customer in the Pursuit of Perfection” จากค าจ ากดความขางตนท าใหเราสามารถชใหหลกการของการผลตแบบลนซงประกอบดวยองคประกอบ 5 ประการ [4,6,8] คอ

1. การระบเนนทคณคา โดยใหค าจ ากดความของคณคาจาก มมมองของลกคา

2. การแสดงสายธารคณคา จ าแนกแจกแจงใหเหนถง กจกรรมใดทสราง คณคา กจกรรมใดไมกอใหเกดคณคา เพอสามารถก าจดกจกรรมทไมท าใหเกดคณคาออกจากกระบวนการ

3. สรางกระบวนการผลตหรอใหบรการเปนไปในลกษณะของการไหลอยางตอเนอง ของกระบวนการ โดยการไหลอยางตอเนองจะปองกนเวลาสญเปลาในการผลต นอกจากนยงท าใหไมเกดการรอคอย วสดคงคลงสนคาเปนศนย ชวยลดความสญเปลาทเกดจากสนคาคงคลง

4. สนองความตองการของลกคา โดยใชระบบดง โดยการแจงความตองการของลกคา ยอนกลบสแหลงผลตในลกษณะของ Downstream เพอผลตตามความตองการของลกคาจรง ๆ ลดความสญเปลาจากการผลตทเกนความตองการ สรางความสมดลและความสมพนธของปรมาณการผลตกบความตองการใหสอดคลองกน

9

5. พฒนาอยางตอเนองเพอแสวงหาความสมบรณแบบ ดวยการวดประสทธภาพของ กระบวนการอยางสม าเสมอตามระยะเวลา โดยการท า Benchmark หรอการวดประสทธภาพของการผลตแบบลน ดวย Balance Score Card เพอใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนไป ดงแสดงในรปท 2.3

รปท 2.3 แนวคดของการผลตแบบลน

2.1.4 เครองมอทใชในกระบวนการผลตแบบลน (Lean Tools) เครองมอทใชในการผลตแบบลน ซง [Green 2002 (พ.ศ.2545)] ไดพฒนา Toolkit ของ

การผลตแบบลน รวบรวมเครองมอไวทงหมด 27 ชนด และจ าแนกเครองมอออกเปน 4 ประเภทตามผลลพธทไดจากเครองมอนนๆ [4,5,9] คอ

1. เครองมอปรบปรงอตราการไหล (Flow) ไดแก Pull Production Scheduling หรอ Kanban, One piece Flow, 5s, Standard Work, Method Sheet, Visual Control, Total Prductive Maintenance, Reliability Maintenance, Preventive Maintenance, Predictive Maintenance

2. เครองมอทชวยใหเกดความยดหยนในกระบวนการ (Flexibility) ไดแก Set up Reduction, Mixed Model Production, Smoothed Production, Cross Trained Workforce

3. เครองมอทลดเวลาในการท างาน (Throughput Rate) ไดแก Flow Cell, Point of Used Storage, Autonomation, Mistake Proofing, Self Check Inspection, Successive Check Inspection, Line stop

4. เครองมอทใชพฒนาอยางตอเนอง (Continuous Improvement) ไดแก Kaizen, Design of Experiment, Root Cause Analysis, Statistical Process Control, Team Based Problem Solving ดงแสดง Lean Toolkit ในตารางท 2.4

10

ตารางท 2.1 ชดเครองมอของลน

ค านยามและวธการใชเครองมอของลน [4,5] มดงตอไปน

1. 5 ส คอ วธปฏบตในการดแลรกษาพนทปฏบตการของการผลตแบบลน ท าความ สะอาด ค านวณการจดการ การใชและจดสรางระบบของพนทการท างาน (Work Place) มงเนนไปทการแสดงใหเหนถงความโปรงใส การจดการองคกร ความสะอาด และการสรางใหเปนมาตรฐาน ด ารงไวซงระเบยบแบบแผนทจ าเปนของการท างานทด ประกอบไปดวย

ส 1 สะสาง แยกสงของทตองการและไมตองการออกจากกน และก าจดสงของทไม ตองการนนออกไปจากสถานทนนๆ

ส 2 สะดวก จดสงของทจ าเปนเหลานนใหอยในสภาพทจะใชงานไดอยางงาย และม ประสทธภาพ

ส 3 สะอาด จดสถานทท างานใหปราศจากสงสกปรก ส 4 สขลกษณะ ด ารงสภาพของสะสาง สะดวก สะอาด อยตลอดเวลา ส 5 สรางเสรมลกษณะนสย ปลกฝงสงเหลานใหอยในนสย ประพฤตอยางถกตองตาม

กฎระเบยบวนย

ผลดทไดจากการท า 5 ส เปนการเพมประสทธภาพในการท างาน สะทอนออกมาในมต ของการลดเวลาการท างานทลดลง ลดอบตเหต ลดเวลากจกรรมการเปลยนรนการผลต (Change Over) กจกรรมเพมคณคาของพนกงาน และพนกงานมสวนรวมในการพฒนาการท างานมากขน

11

2. การลดเวลาของการเปลยนงาน (Set up Reduction) ซงกหมายถงการจดเตรยมความ พรอมของเครองมอ อปกรณ ในการผลตจะใชในการลดเวลาการจดแตงเครองจกรในกรณทตองเปลยนการผลตจากผลตภณฑหนงไปสอกผลตภณฑหนงใหใชเวลานอยทสด

3. การผลตโดยองเวลามาตรฐาน (Production to Takt Time) คอการสรางสมดลการ ท างานโดยใหระยะรอบของการท างาน (Cycle Time) เทากบ Takt Time โดยการค านวณ Takt Time เทากบระยะเวลาสทธในกระบวนการ หารดวยผลผลตทงหมดทตองผลต

วธการค านวณ Takt Time คอระยะเวลาเทาไรทงาน 1 ชนจะเสรจสมบรณ ตามทลกคา ระบโดยค านวณจาก ปรมาณความตองการของลกคา และเวลาท างานทมอย (Available Time) Takt Time ถกก าหนดเปนจงหวะส าหรบมาตรฐานการท างาน รอบเวลาของผปฏบตงาน(Operator Cycle Time) เปนเวลาทงหมดทตองการส าหรบผปฏบตงานหนงคนท างานส าเรจ 1 ชน โดยหนงรอบของผปฏบตงานประกอบไปดวย การเดน ตดตงงาน การปลดงาน และการตรวจสอบ รอบเวลาของเครองจกร คอ เวลาระหวางทนททปมเปดการท างานของเครองจกรถกกดลงและจดทเครองจกรกลบมาอยทเดมหลงการปฏบตงาน

Takt Time เปนสดสวนของเวลาการปฏบตงานแตละวนและความตองการสนคาในแต ละวนเชนกน ตวแปรประกอบดวย ความตองการของลกคา และเวลาท างานทมอย เมอความตองการของลกคา และเวลาการท างานทมอยเปลยนไป Takt Time จะถกค านวณใหม ดงสมการท 2-1

Takt Time = Customer Demand

Available Time (2-1)

ตวอยางการค านวณ Takt Time [4] เวลาการท างานตอวน 8 ชวโมงเทากบ 480 นาทตอวน ลบดวยเวลาพก 30 นาท เวลาท า

ความสะอาด 10 นาท และ กจกรรมกลม 5 นาท เทากบเวลาท างานจรง 435 นาท คณดวย 60 เปนหนวยของวนาทเทากบ 26,100 วนาท ตอวน หารดวยความตองการของลกคา 450 ชนตอวน ดงนน Takt Time เทากบ 58 วนาทตอชน

4. งานมาตรฐาน (Standardize Work) [6] ประสทธผลทเกดขนมากทสดในการท างาน รวมกนของ แรงงานคน วสด และเครองจกร นนคอการสรางรากฐานของการพฒนารายวน โดยการสรางกระบวนการซ า ๆโดยใหค าจ ากดความของขนตอน เวลาและการจดระเบยบแบบแผนของการปฏบตงาน เพอไดผลตามทตองการในราคาทต าและรบประกนในคณภาพทสง ประโยชนทไดรบจาก งานมาตรฐาน คอ สรางผงโรงงานทมพนทไรประโยชนนอยทสด จ าแนกความตองการของงานในกระบวนการ ทนอยทสดได เขาใจเวลาน าทมผลกระทบตอปรมาณงานระหวางผลต สามารถค านวณ

12

ความตองการของพนกงานทตองการตอความตองการทหลากหลายได การจดการดวยการมองเหน(Visual Management) ของงานทก าลงกาวหนาและเกดความผดปกตได

5. แบบแสดงวธปฏบตงาน (Method Sheets) แสดงภาพวธปฏบตงานทเปนมาตรฐาน ของงานนน รวมถงการอธบายวธการท างานทถกตองเพอควบคมการปฎบตงานใหถกตองอยเสมอ

6. กลมการผลต (Flow Cells) ส าหรบกระบวนการผลตคอ การจดการไหลของวสดและ ล าดบของการผลตให สอดคลองกบรอบเวลาการผลตโดยจะมคน เครองจกร และอปกรณ เปนกลมของตวเองเรยกเปนหนงเซลล โดยในแตละเซลลจะก าหนดลกษณะการท างานใหสมดลกบรอบเวลาการผลต ในกระบวนการใหบรการ กคอการสรางเสนทางการเดนของลกคาและล าดบการรบบรการใหสมดลกบเจาหนาททใหบรการ และพอดกบรอบเวลา

7. การควบคมดวยสายตา (Visual Control) เปนกญแจในทฤษฎของการผลตแบบลนเปน การมงเนนทสรางสถานทปฏบตงาน ใหมสญลกษณ เครองหมาย สญญาณสตางๆ ทแตกตางกนเทาทกระบวนการจะสามารถแสดงได ในชวงเวลาสนๆ ใหรวาสงใดก าลงเกดขน สามารถเขาใจไดในกระบวนการ และรวาสงใดเปนสงทถกตอง หรอสงใดไมควรอยในสถานทปฏบตการ อยางเชน โรงงานเสมอน (Visual Factory) ถกสรางขนดวยการจดวาง (Display) และการควบคมทสามารถเหนไดดวยตา ซงจะชวยด าเนนกจกรรมไดมประสทธภาพตรงตามทออกแบบมา การใชขอมลรวนกนดวยอปกรณเสมอน (Visual Tool) จะชวยด าเนนงานใหราบรนและปลอดภยจากการออกแบบและน าไปใชงานเครองมอเหลานจะลดความยงยากใหแกทมปฏบตงานในพนทปฏบตงาน ตลอดจนงาน 5 ส และกจกรรมการพฒนาดานอน ๆ Visual Display คอการแสดงความสมพนธของขอมลขาวสารและขอมลของพนกงานในพนทนนๆ เชน แผนภมทแสดงผลก าไรของบรษทในแตละเดอน หรอภาพกราฟฟคแสดงใหเหนชนดทแนนอนของคณภาพทแสดงออกทสมาชกของกลมทควรจะปฏบตตาม ประสทธภาพของการออกแบบของกระบวนการเปนผลมาจาก การประยกตใชของการผลตแบบลนโดยการตงสมมตฐาน กระบวนการจะด าเนนตอไปตราบทการตงสมมตฐานถกตอง โรงงานทม Visual Control และ Display ทละเอยดชดเจนพนกงานจะสามารถทราบไดทนทในกรณทกจกรรมใดกจกรรมหนงไมเปนไปตามทตงสมมตฐานสญญาณเสยง (Audio Signal) ในโรงงานเปนสวนส าคญเพราะเปนสญญาณทแสดงเสยงออกมาเมออปกรณใด ๆไมสามารถปฏบตงานได เสยงจะสงสญญาณเตอนกอนทจะมการเปดเครองจกร หรอสงขอมลทมประโยชน

8. การไหลทละชน (One Piece Flow) [6] คอ การผลต ตรวจสอบและสงมอบทละชน โดยมหลกการทก าหนด Cycle Time ใหตรงกบความกบความตองการสนคาของตลาด การบรการกเชนกน คอ ระยะเวลาการใหบรการแกลกคาทนกบปรมาณของลกคา

9. การผลตแบบผสมรน (Mixed Model Production) คอการผลตแบบหลายๆโมเดลใน สายการผลตเดยวกน โดยปรบสดสวนการผลตสนคาใหเทาทนความตองการของลกคาทสงเขามาผลตสลบปรบเปลยนกนไปตลอดสายการผลต

13

10. การเตรยมพรอมใชงาน ณ จดปฏบตงาน (Point of Used Storage) การจดเตรยมและ บรหารพนทใหสามารถน ามาใชงานไดอยางสะดวก ลดการเคลอนทหรอขนยายวสด นอกจากนยงหมายรวมถงการจดเกบอปกรณในพนททสะดวกตอการใชงานดวย

11. คมบง (Kanban) [4,5] หรอ Pull Schedulingเปนภาษาญปน หมายถง สญญาณ (Signal) เปนหนงในเครองมอพนฐานของระบบทนเวลาพอด เปนสญญาณการเตมเตมส าหรบการผลตและวสด ใหคงไวอยางเปนล าดบและไหลของวตถดบตลอดทงกระบวนการอยางมประสทธภาพ ระบบคมบง เปนกญแจของความส าเรจของระบบการผลตแบบลน การใชสญญาณงาย ๆ ทสามารถมองเหนไดดวยตาเปนการวดความตองการและล าดบกอนหลงของลกคาในระบบดง คมบงมกอยในลกษณะของบตร(Card) ลกบอล รถเขน หรอ ต คอนเทนเนอร (Container) แตสวนใหญอยในลกษณะของบตรทมรายละเอยดขอมลจ าเพาะ เชน ชอของชนสวน รายละเอยดอธบายลกษณะ ปรมาณ เปนตน คมบงสามารถใชไดทงในการไหลของวสด ขอมล ในโรงงาน หรอ การไหลของโครงการ(Project Flow)ในส านกงาน และการไหลของวตถดบระหวางผจดสงสนคาและลกคา ตวอยางของคมบง ซงใชอยในสายการผลต ดงแสดงตวอยางของคมบงแบบบตร ในรปท 2.5

KANBAN

Cell.###

Dep. A to Dep. B

Model xxx

Kanban size = xxx Pcs

รปท 2.4 ตวอยางคมบงแบบบตร

ประโยชนและขอดของคมบง คอ ลดสนคาคงคลง สามารถพยากรณการไหลของวสด ได สรางตารางเวลาไดอยางงาย สรางระบบดงดวยสายตา (Visual Pull System) ทต าแหนงการผลต

12. การฝกอบรมพนกงานขามสายงาน (Cross Trained Work Force) [6] การฝกอบรม พนกงานในสวนทไมใชเจาหนาทเฉพาะดานใหสามารถทจะท างานไดหลาย ๆ อยาง เพอเพมความยดหยนในการปฏบตงาน สามารถทจะรองรบความตองการของลกคาไดอยางทนทวงท สามารถทจะชวยไปท างานในสวนอน ๆ ไดในหลาย ๆ กจกรรม

13. เครองมอปองกนความผดพลาด (Mistaking Proofing) หรอ Poka Yoke เปน เครองมออยางงายและราคาถก ซงชนสวนทเสยหายจากการผลตและการสงผานเขามาในกระบวนการ Poka Yoke ก าจดสงไรคาโดยการก าจดความผดพลาด เครองมอทวไปของ Poka Yoke เชน หมดน ารองขนาดตาง ๆ เครองเตอนและเครองตรวจหาสงผดปกต เครองน า และใบตรวจสอบรายการ

14

14. การควบคมตวเองโดยอตโนมต (Autonomation) หมายถงการตดตงกลไกหรอตวรบ สญญาณทเครองจกร เพอตรวจสอบดวาชนงานทผลตมขอบกพรองหรอผดปกตอยหรอไม ถาเครองจกรตรวจพบ เครองจกรจะหยดท างานโดยทนท จดส าคญคอการปฏบตงานของเครองจกรตองอสระไมตองมคนมาคอยควบคม จดประสงคส าคญของเครองมอ คอ ไมปลอยใหมของเสยผานเขาไปสกระบวนการได

15. การหยดสายการผลต (Line Stop) คอ พนกงานสามารถทจะหยดสายการผลตไดเมอ ตรวจพบวามสงผดปกตเกดขนกบกระบวนการ

16. การตรวจสอบดวยตนเอง (Self Check Inspection) คอการตรวจสอบความเรยบรอย ของชนงานดวยตวพนกงานเองกอนทจะสงชนงานไปสขนตอนถดไป ขอมลทไดจากการบนทกผลจะถกน ามาวเคราะห เพอควบคมกระบวนการผลต ปองกนไมใหเกดการผลตของเสยขนมาอก ของเสยอาจผานเขาสกระบวนการไดโดยความไมตงใจของพนกงาน

17. การตรวจสอบอยางตอเนอง (Successive Check Inspection) การตรวจสอบชนงาน โดยผทไมไดอยในกระบวนการผลต กอนทจะเรมกระบวนการขนตอนถดไป และท าการหยดการผลตเพอแกไข หรอปรบปรงสภาพการผลตโดยอตโนมต เพอไดรบขอมลความผดปกตในขนตอนการผลต การตรวจสอบน รวมถงพนกงานในกระบวนการผลตถดไปตองมหนาทตรวจสอบชนงานกอนจะเรมการผลตในขนตอนตอไป

18. การปรบเรยบการผลต (Smoothed Production Scheduling) [6] คอ การจดตาราง การปฏบตงานใหไดปรมาณคงทสม าเสมอตามความตองการ หรอตามปรมาณของลกคา ในกรณของการบรการกเชนการจดตารางการนดหมาย และการมาของลกคาปกตเพอสามารถทจะรองรบลกคาไดทงหมด รวมไปถงการเกบขอมลและใชขอมลในอดตในการพยากรณความตองการของลกคาเพอทจะลดความแปรปรวนในกระบวนการ

19. กลมการแกปญหา (Team Based Problem Solving) คอการแกไขปญหาทเกดขนใน กระบวนการโดยมการประชมทมงานทเกยวของเพอหาทางแกไขปญหาทกวนหรอเปนประจ าตามการตกลง โดยใหทกคนมสวนรวมในการแกไขปญหาเปนส าคญ

20. การปรบปรงอยางอยางตอเนอง (Continuous Improvement) หรอ Kaizen [6] เปน ภาษาญปนแปลวาการปรบปรง ซงเปนแนวคดทน ามาใชในการบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ โดยมงเนนทการมสวนรวมของพนกงานทกคนรวมกนแสวงหาแนวทางใหมๆเพอปรบปรงวธการท างานและสภาพแวดลอมการท างานใหดขนอยเสมอ หวใจส าคญคอการด ารงอยของสงทดอยแลวและการพฒนาอยางตอเนองไมมทสนสดความส าคญในกระบวนการของคมบง คอการใชความรความสามารถของพนกงานมาคดปรบปรงงาน โดยการใชเพยงการลงทนเลกนอย ซงท าใหเกดการปรบปรงทละนอยคอยๆเพมพนอยางตอเนอง ตรงขามกบแนวคดนวตกรรม (Innovation) ซงเปนการ

15

เปลยนแปลงขนานใหญ ตองใชเทคโนโลยซบซอนชนสง ดวยเงนลงทนมหาศาล ดงนนไมวาจะอยในภาวะเศรษฐกจแบบไหนเรากใชคมบงเพอปรบปรงได

21. การบ ารงรกษาเชงปองกน (Preventive Maintenance) เปนกลยทธการซอมบ ารง โดยมแนวคดในการดแลรกษากอนทเครองจกรจะเสยหาย โดยการดแลรกษาและตรวจสอบเครองมอและชนสวนตางๆอยางสม าเสมอตามเวลาทก าหนด กอนทเครองมอเครองจกรจะเสยหาย

22. การบ ารงรกษาโดยการพยากรณ (Predictive Maintenance) เปนกลยทธการซอม บ ารงจากการเกบขอมลการใชงานและความเสยหาย ตรวจสอบดวาเกดอะไรขนบาง แลวคาดการณวาจะเกดขนเมอไร แลวด าเนนการ แกไขกอนทจะเกดปญหา

23. การบ ารงรกษาอยางนาเชอถอ (Reliability Centered Maintenance) เปนกลยทธการ ซอมบ ารง ซงตองมการท า Failure Modes and Effects Analysis อยางละเอยด ส าหรบเครองมอทมความส าคญเปนการรบประกนวาจะไมเกดความเสยหาย

24. การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม (Total Productive Maintenance: TPM) [6] คอ ระบบการบ ารงรกษาทจะท าใหเครองจกร อปกรณเกดประสทธภาพสงสด (Overall Efficiency) โดยพนกงานทกคนทเปนผใชเครองจกร เครองมอ หรออปกรณนนๆมสวนรวมในการดแลรกษาใหอยในสภาพดพรอมใชงานอยเสมอดวยตนเอง เชนการตรวจสอบเครองจกรเปนประจ าทกวน การดแลรกษาตามคมอการใชงานอยางสม าเสมอ เปลยนอะไหลตามอายการใชงาน หมนตรวจสอบและสงเกตสงผดปกตทเกดขนกบอปกรณ เปาหมายสงสดของ TPM คอ อปกรณเครองมอเสยหายเปนศนย (Zero Break down) ความผดพลาดทเกดจากเครองมอเปนศนย(Zero Defect) อบตเหตทเกดจากการใชงานเครองจกร เครองมอเปนศนย (Zero Accident) องคประกอบ 8 ประการ ของ TPM ประกอบดวย

1. การปรบปรงเฉพาะเรอง (Individual Improvement) คอใหฝายทมหนาทเกยวของ โดยตรงตอเครองมอเปนผรบผดชอบ และฝายอน ๆ เปนผสนบสนนควบคไปกบกจกรรมบ ารงรกษาดวยตนเองโดยเปนการปรบปรงทอปกรณตนแบบกอน จากนนคอยขยายการปรบปรงไปยงเครองอน ๆ

2. การบ ารงรกษาดวยตนเอง (Autonomous Maintenance) โดยมแนวคดวาไมมใครจะ เขาใจเครองมอไปมากกวาผใชเอง ผใชงานจะสามารถสงเกตสงผดปกตไดดกวาคนอน ๆ

3. การบ ารงรกษาตามแผน (Planed Maintenance) คอการทฝายซอมบ ารงด าเนน กจกรรมตามระยะเวลาของการใชงาน โดยใหสอดคลองกบกจกรรมทด าเนนอยไมไปขดขวางงานปกต

16

5. การพฒนาทกษะการปฏบตงานและการบ ารงรกษา แมวาผใชเครองมอเครองจกร อาจจะเขาใจเครองดเพยงใด แตเครองมอทออกแบบเฉพาะมาเพอการใชงานตางๆ กนไป ผใชเครองจ าเปนตองเพมทกษะการปฏบตงานและการบ ารงรกษาอยางถกวธดวย รวมไปถงผมสวนเกยวของทกคนทงโดยตรงและทางออม

6. การค านงถงบ ารงรกษาตงแตขนตอนการออกแบบ (Initial Phase Maintenance) หมายถงตงแตเรมทจะสรางผลตภณฑและกระบวนการ ตองค านงถงการใชงานเครองจกรดวย เพอเปนการสงเสรมกระบวนการใหมประสทธภาพมากขน

7. การบ ารงรกษาเพอคณภาพ (Quality Maintenance) การเชอมโยงความสมพนธ ระหวางกจกรรมประกนคณภาพ และกจกรรมการควบคมเครองมอเขาดวยกนโดยการตดตามคณลกษณะดานคณภาพของงานและการใชเครองมอตามเงอนไขทก าหนดไว

8. กจกรรม TPM ในส านกงาน หนวยงานซงไมไดเกยวของโดยตรงในกระบวนการ เชน ฝายบรหาร ฝายวจยและพฒนา ฝายบญช ซงเปนสวนสนบสนนกระบวนการใหเปนไปไดอยางราบรน 5 องคประกอบในงาน TPM คอ การบ ารงรกษาดวยตนเอง การศกษาและฝกอบรม การจดระบบการมอบหมายงาน และการจดท าระบบประเมนผล ซงตองก าหนดดชนชวดความส าเรจเพอตดตามความคบหนาและผลการปฏบตงาน

9. ระบบชวอนามย ความปลอดภย และสงแวดลอม (Safety, Hygiene and Environment) ซงเปนเงอนไขของการด าเนนกระบวนการในปจจบน เพอความปลอดภยตอผปฏบตงานทเกยวของโดยตรง และผคนทอาศยอยในชมชนนนๆ โดยระลกถงวาการปฏบตงานใดๆ ยอมมอบตเหตเกดขนไดเสมอ และมผลกระทบตอสงแวดลอม เชน หากเครองจกรไมสามารถท างานไดอยางเตมประสทธภาพ โอกาสทจะเกดของเสยยอมมสง ฉะนนวตถดบกตองใชในปรมาณทมากขนทรพยากรยอมถกใชไปมากขนเชนกน อบตเหตจากความไมพรอมของเครองจกรหรออปกรณใดๆยอมมโอกาสมากขนเชนกน

ขนตอนการบรหารความปลอดภยในกจกรรม TPM ประกอบดวย ความปลอดภยใน การบ ารงรกษาดวยตนเอง ความปลอดภยในการบ ารงรกษาตามแผน และความปลอดในการปองการบ ารงรกษา

25. การออกแบบการทดลอง (Design of Experiment: DOE) เปนการใชเครองมอทาง สถตในการออกแบบการทดลองเพอหาปจจยทผลกระทบในการท างาน

26. การวเคราะหรากสาเหต (Root Cause Analysis) เปนเทคนคในการแกปญหา เบองตน คอ การยอนกลบขนไปหาถงสาเหตของปญหา โดยพยายามเจาะลกถงสาเหตของปญหา เชน 5 Whys

27. การควบคมกระบวนการทางสถต (Statistical Process Control) เปนการควบคม

17

กระบวนการโดยการหาคาเฉลยของตวแปรในกระบวนการ ก าหนด ควบคมเขตจ ากดบนและลาง ตรวจสอบตวแปรและควบคม กระบวนการใหอยในขอบเขตทควบคม

มเครองมออกอยางหนงทอยนอกเหนอเครองมอทง 27 ชนดทกลาวขางตน ไมไดเปน เครองมอในการปรบปรงกระบวนการ แตเปนเครองมอทมความส าคญเครองมอหนง เปาหมายเพอแสดงภาพรวมของกระบวนการทงหมด เปนเหมอนแผนทแสดงกจกรรม แสดงการไหลของกระบวนการ คอ แผนภาพสายธารคณคา [4,5,6,7,8] คอ การสรางแผนภาพแสดงกจกรรมทงหมดของกระบวนการดวย ระยะรอบเวลาทหยดกระบวนการ (Downtimes) วสดคงคลงในกระบวนการ การเคลอนยายวสด (Material Moves) เสนทางการไหลของขอมล (Information Flow Path) จะชวยแสดงใหเหนถงสถานะปจจบน (Current State) ของกจกรรมในกระบวนการ และชวยน าทางใหในการสรางสถานะทตองการในอนาคต (Future Desired State) VSM เปนเครองมอในการสอสาร การวางแผนทางธรกจ และ เครองมอทชวยในการจดการการเปลยนแปลงกระบวนการ [Womack และคณะ, 1990 (พ.ศ.2533)] [3] กระบวนการประกอบไปดวย แผนภาพทางกายภาพของ “Current State” จะชชดใหเหนถงทไหนทเราตองการจะเปนหรอแผนภาพของ “Future State” ทจะจดเตรยมพนฐานส าหรบกลยทธตาง ๆ ของการปรบปรงกระบวนการในแนวทางของ Lean Value Stream Mapping จะเปนจดเรมตนในการชวยเชงของการจดการ วศวกร ผชวยในการผลต (Production Associate) ผจดท าตารางการด าเนนงาน (Operation Schedulers) ผจดสงสนคา และลกคา แสดงใหเหนถงสงไรคาจ าแนกถงสาเหตทเกดขนได เปาหมายคอการจ าแนก และก าจดสงไรคาในกระบวนการ สงไรคาทมอยในกระบวนการ ไมวาในกจกรรมใด ๆ กตามจะไมเพมคณคาไปจนสนสดการผลตหรอบรการนนๆ ดงแสดงในรปท 2.6

รปท 2.5 แผนภาพสายธารคณคาในกระบวนการผลต

18

2.1.5 ประโยชนทไดรบจากการน าการผลตแบบลนไปปฏบตใช ประโยชนทไดรบจากการน าวธการของลน ไปปฏบตใช สามารถแบงออกไดเปน 3 กลม คอ

การปฏบตการ การบรหารจดการ และ การปรบปรงเชงกลยทธ [4] ในปจจบนหลาย ๆ องคกรไดมการน าวธการของลนไปปฏบตใชไมเฉพาะในการปรบปรงการปฏบตการ ของกระบวนเทานน แตในความเปนจรงยงมผลประโยชนในเรองการบรหารจดการและการปรบปรงเชงกลยทธอกดวย ดงตอไปน

1. ดานการปฏบตการ จากการส ารวจของ NIST Manufacturing Extension Partnership จาก 40 บรษททน าวธการของลนไปปฏบตใช คอ

1.1 Lead Time ลดลงไดรอยละ 90 1.2 Productivity เพมขนรอยละ 50 1.3 Work In Process Inventory ลดลงรอยละ 80 1.4 คณภาพดขนรอยละ 80 1.5 การใชพนทลดลงรอยละ 75

2. ดานการบรหารจดการ 2.1 ความผดพลาดในกระบวนการค าสงซอลดลง 2.2 เสนทางของการบรการลกคาไมไดอยไกลเกนกวาจะรบรไดจากกระบวนการ

ผลต 2.3 การใชกระดาษในส านกงานลดลง 2.4 ลดความตองการของจ านวนของพนกงานลง โดยใหพนกงานทมอยแตสามารถ

รบค าสงซอไดมากขน 2.5 ใชวธการ Out-Sourcing ในขนตอนทไมส าคญ 2.6 ลดอตราการเขาออกของพนกงานลง และผลทไดคอตนทนการจางงานลดลง 2.7 การสรางมาตรฐานของงานท าใหมนใจวาพนกงานทผานขนทดลองงานสามารถ

ท างานไดจรง 3. ดานการปรบปรงเชงกลยทธ จากการน าวธการของลนไปปฏบตใช ตวอยางหนงคอ บรษทผลตอปกรณการรกษาพยาบาล

ขนพนฐาน โดยสามารถลดเวลาน าจาก 14 วนเหลอ 4 วน และมสนคาคงคลงพรอมสงทนทไมนอยกวา 7 วน ท าใหบรษทสามารถออกโฆษนาสงเสรมการขาย รบประกนการสงสนคาภายใน 10 วน แตถาตองการสนคานอยกวา 7 วน กสงซอแบบพเศษโดยเสยคาใชจายเพมอกรอยละ10 ของราคา ผลลพธทไดคอลกคาเพมขนรอยละ 20 และลกคาทมอยยนดจะสงซอแบบพเศษ เพมขนอกรอยละ 30 ท าใหผลก าไรของบรษทเพมรอยละ 40 โดยไมตองจางพนกงานเพม และคาใชจาย Overhead Cost กไม

19

เพมขนดวย ผลประโยชนอกอยางหนงบรษทสามารถวางบลไดเรวกวาเดม 11วน สงผลใหสภาพของการไหลของเงนดขนอยางมาก

2.2 งานวจยทเกยวของ ศรศกย เทพจต (2549) ไดท าการศกษาพฤตกรรมของระบบของกระบวนการใหบรการตรวจ

รกษาของโรงพยาบาล โดยใชนโยบาย Lean Six Sigma ในการปรบปรงกระบวนการ วธการวจย คอ ใชวธพลวตของระบบจ าลองสถานการณเพอศกษาพฤตกรรมของกระบวนการใหบรการตรวจรกษาของโรงพยาบาล โดยมระบบนดหมาย หนวยตรวจโรคอายรศาสตร แผนกผปวยนอกโรงพยาบาลตวอยางเปนตนแบบ และน าเสนอการบรณาการระบบการผลตแบบลน และการจดการคณภาพแบบ Six Sigma น ามาปฏบตใชในกระบวนการของโรงพยาบาล รวมถงแนวทางน าเครองมอของLean Six Sigma มาปฏบตใช ศกษาพฤตกรรมของระบบจากการจ าลองสถานการณในการด าเนนนโยบาย 4 นโยบาย ประกอบดวย1) การปฏบตงานในสภาพปจจบน 2) การน าระบบการผลตแบบลนมาใชในกระบวนการ 3) การน าการจดการคณภาพของ Six Sigma มาปฏบตใชในกระบวนการและ 4) การน าวธการ Lean Six Sigma มาปฏบตใชในกระบวนการ โดยประเมนผลของกระบวนการใน 3 ดานประกอบดวย1) ดานอตราการไหล ตววดผลคอระยะรอบการท างานและสดสวนอตราการไหล 2) ดานประสทธภาพของพนกงาน มตววดผลคอ การเพมผลผลตและ 3) ดานคณภาพของกระบวนการ มตววดผล คอคณภาพของกระบวนการและคณภาพทคนไขไดรบจากการบรการ ผลจากการจ าลองสถานการณพลวตของระบบจะแสดงออกมาในรปของกราฟการเปลยนแปลงของพฤตกรรมของระบบ ดงเชนนโยบาย Lean Six Sigma สามารถลดระยะรอบการท างานไดมากทสด โดยคาเฉลยของระยะรอบการท างานตลอดชวงเวลาจ าลองสถานการณลดลงจากการปฏบตงานในสภาพปจจบน 57.4% สดสวนอตราการไหลเพมขนรอยละ 375.75 การเพมผลผลต ของพนกงานเพมขนรอยละ 30.4 คณภาพของการใหบรการเพมขนรอยละ 120.7 [4]

ยพา (2548) ไดน าเสนอแบบจ าลองพลวตของระบบ (System Dynamics Modeling) ของระบบการผลตแบบลนในระดบกลยทธ เพอศกษาความสมพนธของเครองมอของลน (Lean Tool) และประสทธภาพของระบบส าหรบอตสาหกรรมการผลตชนสวนรถยนต พรอมทงศกษาล าดบการประยกตใชเครองมอของลนและสดสวนความส าคญของเครองมอแตละตวทเหมาะสมทสด และพบวาในการคดเลอกเครองมอของลนมาใชนน ควรพจารณาจากเปาหมายทตองการและผลประโยชนจากการน าเครองมอนน ๆ มาใชควรพจารณาจากเครองมอทมความคงท คอเครองมอทเมอมการจดท าในครงแรกแลวหลงจากนนจะไมมการเปลยนแปลงอะไรมากนก และมจดประสงคเพอสรางมาตรฐานในการท างานใกแกพนกงานและระบบ แลวจงคอยน าเครองมอทมความเปนพลวต คอเครองมอทตองมการปรบปรง เปลยนแปลง และจดท าใหมตามสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป ซงมจดประสงคเพอลดเวลาในกระบวนการผลตมาประยกตใชเปนล าดบตอ ๆ ไป ส าหรบสดสวน

20

ความส าคญของเครองมอลนแตละตวนน จะแตกตางกนไปตามกระบวนการผลต คอเครองมอบางตวอาจมความส าคญส าหรบสายการผลตหนง แตอาจไมมความส าคญกบอกสายการผลตหนง [5]

พฤทธพงศ โพธวราพรรณ (2548) ไดประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมผสม (แบบตอเนอง-แบบชวง) กรณศกษาโรงงานผลตเหลกรปพรรณ เพอประยกตใชเครองมอการผลตแบบลน คอ แผนภมสายธารคณคา จะชวยจ าแนกคณคาของกระบวนการผลต และแบบจ าลองสถานการณจะใชวเคราะหทางเลอก ประเมน และพฒนาแผนภมสายธารคณคา โดยออกแบบการทดลองเชงแฟกทอเรยนเตมแบบ โดยใชแบบจ าลองสถานการณวเคราะหปจจยทงหมด 3 ปจจย ไดแก ระบบการผลต การบ ารงรกษาแบบทกคนมสวนรวม และการลดเวลาปรบเปลยนเครองจกร จากผลของการจ าลองความสญเปลาสามารถลดระยะเวลาการผลตรวมจาก 16.24 วน มาเปน 8.56 วน หรอคดเปนรอยละ 47.30 และลดสนคาคงคลงระหวางกระบวนการจาก 96.35 ตนตอวน เหลอ 10.62 ตนตอวน หรอคดเปนรอยละ 88.98 จากนนน ามาสรางแผนภมสายธารคณคาสถานะอนาคต [6]

อรรคพรรณ (2545) พบวาในการน าแนวคดแบบลนไปประยกตใชยงมปญหาทส าคญอย ในเรองการขาดทศทาง ขาดการวางแผน และขาดล าดบการประยกตใชทเหมาะสม ดงนนจงไดท าการพฒนาแบบจ าลองอางองกระบวนการส าหรบการผลตแบบลน (Process Reference Model for Lean Manufacturing) ขนในสวนของการผลตแบบตามสง (Make-to-Order : MTO) โดยมงเนนการแปลงแนวคดแบบลนใหเปนแบบจ าลองอางองเชงล าดบชน แบบจ าลองอางองนประกอบดวยความสมพนธของ 3 กระบวนการหลก (การจดตารางการผลต, การผลต และการตรวจสอบ) และกจกรรมยอยตามล าดบการประยกตใช จดเรมตน จดสนสด ปจจยน าเขา และผลลพธ รวมทงไดพฒนาและระบตวชวดสมรรถนะ (Key Performance Indicators : KPIs) ทเหมาะสมในแตละกระบวนการหลกซงมการวดผลการด าเนนงานทงหมด 4 ดานคอดานตนทน, ความยดหยน และความรวดเรวในการตอบสนอง, ความนาเชอถอ และการวดดานสนทรพย [7]

นราศร ถาวรกล (2545) ไดท าการวจย การประยกตใชเทคนคการวาดแผนภาพสายธารคณคากบแบบจ าลอง SCOR ส าหรบปรบปรงประสทธภาพของสายการผลตในอตสาหกรรมแปรรปไก โดยการน าเครองมอทใหความส าคญตอการลดความสญเปลา คอ แผนภาพสายธารคณคา (Value Stream Mapping: VSM) มาใชในการปรบปรงประสทธภาพของสายการผลตซงถอเปนสวนหนงของโซอปทาน โดยประยกตใชรวมกบเครองมอทใชวเคราะหและศกษาโซอปทาน คอ แบบจ าลองอางองการปฏบตงานโซอปทาน (Supply Chain Operation Reference Model: SCOR-model) ซงไดแบบจ าลองใหมทลดขอบกพรองทมในการใชเพยงเครองมอตวใดตวหนง แลวน าแบบจ าลองมาทดลองใชกบอตสาหกรรมกรณศกษาคอ อตสาหกรรมแปรรปไก และใชการจ าลองสถานการณชวยในการจ าลองแผนภาพแลวท าการวดประสทธภาพโดยใชมาตรวดทงจากในแบบจ าลองอางองการปฏบตงานโซอปทานและแผนภาพสายธารคณคาเปนตววดประสทธภาพของสายการผลตนน ซงผลจากการน าแบบจ าลองไปใชสามารถชวยลดรอบเวลาน าในการรอคอยสนคาของลกคาจากเดม 20 วน

21

เหลอ 7 วน สามารถปฏบตไดตามค าสงซอของลกคาไดเพมจาก 3 งานเปน 5 งาน และลดจ านวนพนกงานจาก 133 คน เหลอ 94 คน โดยท าใหมเปอรเซนตการใชงานของพนกงานเพมขนรอยละ 15.13 [8]

Krafick [1988 (พศ.2531)] ไดท าการศกษาประสทธภาพของโรงงานประกอบเกยวกบอตสาหกรรมประกอบยานยนตท งหมดทวโลก และพบวาระบบการผลตของโตโยตา (Toyota Production System: TPS) นนมประสทธภาพเหนอกวาระบบการผลตแบบอน ๆ ทงดานอตราผลผลต (Productivity) คณภาพ (Quality) และการผสมความซบซอน (Mix Complexity) ซงเขาไดอธบายระบบการผลตของโตโยตา ดวยค าทเขานยามขนมาใหมวาเปนระบบการผลตแบบลน (Lean Production System) ลกษณะส าคญของระบบนคอ การพยายามมงลดความสญเปลาทเกดขนในระบบ พยายามใหมการคงคลงนอยทสดทอยในระดบเหมาะสม ท าใหลดคาใชจายลงและสามารถตรวจพบปญหาคณภาพในผลตภณฑไดอยางรวดเรว นอกจากนสายการผลตเปนการไหลแบบตอเนอง และคนงานไดรบการฝกใหมทกษะหลาย ๆ ดาน [10]

Hines and Rich [1997 (พ.ศ.2540)] ไดน าเสนอแนวคดการก าจดความสญเปลาวา หวหนาวศวกรของบรษทโตโยตา เปนผรเรมเพอทจะตองการพฒนาอตราผลผลต ในกระบวนการซงชวยใหมองเหนถงปญหาความสญเปลาและปญหาคณภาพไดตามมา โดยทโตโยตาจะแบงความสญเปลาเปน 7 ประเภท คอ การผลตเกน การรอคอย การเคลอนท กระบวนการทไมเหมาะสม ของคงคลงทไมจ าเปน การเคลอนททไมจ าเปน และชนงานเสย ซงแนวคดการก าจดความสญเปลานน เปนหนงในหลกการส าคญของลน โดยจะมเครองมอทเรยกวา Value Stream Mapping (VSM) เปนเครองมอชวยในการแสดงใหเหนความสญเปลาทอยในระบบนน เพอทจะหาทางก าจดตอไป พวกเขาไดท าการเสนอเครองมอใหม 7 ชนด (7 New Tools) ทชวยใหเขาใจสายธารคณคาและชวยจ าแนกความสญเปลาตาง ๆ ทกลาวมาแลว โดยทจะน าเสนอถงความสมพนธระหวางเครองมอแตละชนดกบความสญเปลาวาเครองมอชนดใดเหมาะส าหรบการน ามาวเคราะหกบความสญเปลาตวใดมากนอยแคไหน อธบายการใชเครองมอแตละชนดและการเลอกใชเครองมอทเหมาะสมกบโซอปทานของตน [11]

Linker [1997 (พ.ศ.2540)] ไดระบถงปจจยทพจารณาในการใชหลกการของการผลตแบบลนไวคอ การจดผงโรงงานทสนบสนนการผลตแบบไหลตอเนอง การใชขนาดของเครองจกรอยางเหมาะสม การใชเทคโนโลยในการปรบเปลยนการผลตไดอยางรวดเรว การมอปกรณปองกนความผดพลาด การควบคมดวยสายตา (Visual Controls) การบ ารงรกษาเครองจกร (Maintainability) และการออกแบบเครองมออปกรณตาง ๆ [12]

Mathew et al. [1977 (พ.ศ.2520)] ไดเสนอแนะการประยกตใชหลกการแบบลนวาตองเรมจากการจดตงกลมเพอท าการปรบปรงอยางตอเนอง และการฝกอบรมในของระบบการควบคมโรงงานดวยสายตาการควบคมกระบวนการทางสถต (Statistic Process Control : SPC) การจดท ามาตรฐาน

22

การปฏบตงาน (Standard Operation Work) การบ ารงรกษาเชงปองกนโดยรวม และการฝกฝนพนกงานใหมความสามารถทหลากหลาย [13]

Spann et al. [1997 (พ.ศ.2540)] พบวาการผลตแบบลนทน ามาประยกตใชกบโรงงานผผลตทมขนาดกลางและเลก (Small and Medium Enterprises : SMEs) สวนมากจะมงเนนในเรองของคณภาพ(Quality) รอบเวลา (Cycle Times) และการตอบสนองตอลกคา (Customer Responsiveness) เปนหลก โดยไดระบถงเครองมอทน ามาประยกตใชกบการผลตแบบลนวาประกอบดวยกจกรรม 5ส การควบคมโรงงานดวยสายตา (Visual Factory) การสรางทมงาน การใชเครองมอทางดานคณภาพ (Quality Tools) การบ ารงรกษาเชงปองกนโดยรวม (Total Preventive Maintenance : TPM) การลด เวลาในการตดตงเครองจกร (Single Minute Exchange of Die : SMED) การจดสมดลการผลต (Work Balancing), การไหลแบบชนเดยว (One-piece-flow), และการใชระบบคมบง (Kanban System) [14]

Swain and Martin [1999 (พ.ศ.2542)] ไดเสนอบทความทน าแนวคดของหลกการและเทคนคของลนมาประยกตใชกบบรษท Hathaway Roofing ซงเปนบรษททผลตหลงคาแหงหนงในประเทศองกฤษ โดยมโครงการทจะท า 7 โครงการ โครงการแรกเรมน ามาใชในป 1998 และเสรจสมบรณในป 1999 อก 6 โครงการจะด าเนนการในป 2000 กอนทบรษทจะน าหลกการลนมาใช การปฏบตงานภายในบรษทคอนขางยงยาก ไมมระเบยบ มงานระหวางผลตมาก หลงจากน าแนวคดลนมาใชโดยการเปลยนแปลงผงโรงงานใหม และใชเทคนคตาง ๆ มาชวย เชน ระบบ JIT,FIFO เปนตน ท าใหบรษทสามารถลดคาใชจายในการผลต ประสทธภาพในการผลตเพมขน และสงมอบผลตภณฑทมคณคาสงขนใหกบลกคา เทคนคส าคญของลนทน ามาใชม 3 ตวคอ Value Stream Analysis คอเทคนคทใชในการจ าแนกกระบวนการปฏบตงานและโครงสรางของสายธารคณคา โดยทเมอมการก าหนดคณคาทแทจรงจากลกคาแลว ขนตอนตอไปของลนจะเปนการมองหาและก าจดความสญเปลาตาง ๆ เครองมอทใชในการวเคราะหสายธารคณคานนคอ Value Stream Map ซงเปนการเขยนแผนภาพการไหลของกระบวนการ ลกษณะส าคญของแผนภาพการวเคราะหสายธารคณคานนคอกจกรรมตาง ๆ จะถกบนทกตามล าดบ โดยใชสญลกษณในการแสดง และจะสามารถจ าแนกไดวากจกรรมใดเปนกจกรรมทเพมคณคาหรอไมอยางไร สวนตอมาคอ Current & Future State Mapping เมอใช Value Stream Map (VSM) ในการวเคราะหสารธารคณคาแลวจะไดแผนภาพทแสดงถงเหตการณในปจจบนทงหมดของกระบวนการผลต เรยกวาแผนภาพสถานการณผลตในปจจบน (Current State Mapping) และเมอใชพนฐานของคณคาซงก าหนดโดยลกคา แลวน าเทคนคตาง ๆ ของการไหลและการผลตแบบดง (Pull) เชม Kamban Takt Time และการจดสมดลการผลต (Line Balancing) กจะไดแผนภาพสถานการณผลตในอนาคต (Future State Mapping) ทถกออกแบบขนมาเพอแสดงผลของกระบวนการผลตทผานการก าจดความสญเปลาออกจากระบบแลว และสดทายคอ Lean Policy

23

Deployment เปนเทคนคทใชในการสรางวตถประสงคและเปาหมายของโครงการในการน าลนเขามาใชเพอชวยทราบล าดบขนตอน วธการ แหลงทรพยากร และชวงเวลาในการปฏบตงาน [15]

Adams et.al [1999 (พ.ศ.2542)] ไดกลาวถงความส าคญของการจ าลองสถานการณทมตอแนวคดการผลตแบบลน โดยบทความไดน าเสนอถงเครองมอตาง ๆ ทชวยในการผลตแบบลน เชน 5 ส เครองมอทางคณภาพ TPM การควบคมดวยสายตา เปนตน ซงการใชเครองมอตาง ๆ เพอการปรบปรงกระบวนการใหมงสลนนน สงหนงทจ าเปนตองค านงถงคอ การปรบปรงอยางตอเนอง หรอ Kaizen โดยจะมกลมทรบผดชอบในการปรบปรงกระบวนการอยางตอเนอง เรยกวา Focus Groups ซงในบทความนไดน าเสนอถงขนตอนตาง ๆ ในกระบวนการปรบปรงอยางตอเนอง โดยมการจ าลองสถานการณเปนเครองมอส าคญในการชวยสนบสนนการปรบปรงอยางตอเนองในขนตอนตาง ๆ เชน การตรวจพบปญหาในกระบวนการผลต เพราะตววดในการจ าลองสถานการณท าใหทราบถงจ านวน WIP เปอรเซนตการใชงานของคนและเครองจกร นอกจากนยงสามารถชวยในการประเมนผลกระทบในทางเลอกตาง ๆ ในการปรบปรง ท าใหมองเหนทางเลอกทเหมาะสมทสด บทความยงน าเสนอถงกรณศกษาของอตสาหกรรมทางเคมอยางหนง ซงการใชการจ าลองสถานการณชวยในกลม Focus Group ไดผลวาการปรบปรงกระบวนการโดยใชการจ าลองสถานการณประเมนผลการปรบปรงนน พบวาสามารถลดจ านวนพนกงาน ระยะทางในการใชคอนเวนเยอร การใชพนทและงานระหวางกระบวนการลงได และยงชวยลดเวลาในขนตอนในการออกแบบ ซงสงเหลานชวยใหประหยดตนทนไดถง 500,000 เหรยญสหรฐเลยทเดยว [16]

Yinging ct.al [2000 (พ.ศ.2543)] น าเสนอวตถประสงคการผลตแบบลน การตอบสนองความตองการของลกคาอยางสงสด การมงก าจดความสญเปลาในกระบวนการผลต และการใหเกยรตความสามารถของคนอยางสงสดในกระบวนการผลต นอกจากนยงน าเสนอหลกการพนฐาน 5 ประการของลน และการประยกตใชกบอตสาหกรรมเหมองแร หลกการ 5 ประการอนดบแรกคอ การนยามคณภาพ (Value Definiton) คอการก าหนดคณคาโดยใชมมมองจากลกคาวาสงใดทลกคาตองการ เครองมอทชวยในขนน เชน การแปลงหนาททางคณภาพ (Quality Function Deployment: QFD) หลกการท 2 คอ การวเคราะหสายธารคณคา (Value Stream Analysis) เมอมการก าหนดคณคาขนมาจนท าใหทราบถงสายธารคณคาในการผลตแลว จะตองมการวเคราะหสายธารคณคานน โดยใชเครองมอทเรยกวาแผนภาพสายธารคณคา (Value Stream Mapping: VSM) หลกการท 3 คอ การไหล (Flow) คอการไหลในการผลต โดยมจดมงหมายทจะท าใหการไหลเปนไปแบบตอเนอง หลกการท 4 คอ การดง/ทนเวลาพอด (Pull/JIT) คอ การท าใหการไหลของระบบนนมาจากการดงของลกคา และสดทายคอ ความสมบรณแบบ (Perfection) เปนการพฒนาอยางตอเนอง ซงการทจะใหไดรบประโยชนจากแนวคดของลนอยางเตมทนน ควรจะน าเสนอหลกการทง 5 ขอไปพรอมกน เพราะหลกการทง 5 นนมความสมพนธระหวางกน การทจะน าลนมาน าเสนอจะตองอาศยทงเวลาและการลงทนในการฝกฝนและผบรหารตองมความมนคงแนวแน นอกจากนยงกลาวถงการน าแนวคดใน

24

เรองของงานมาตรฐาน (Standard Work) คณภาพทแหลงเกด (Quality-at-the-Source) การบ ารงรกษา (TPM) ความยดหยนในสถานทท างาน (Flexible Workforce) เทคนคในการลดเวลาตงเครอง (Setup Reduction Techniques) และการพฒนาอยางตอเนอง (Continuous Improvement) มาประยกตใชในอตสาหกรรมนเพอสงเสรมหลการของลนอกดวย [17]

Harris, et al. [2000 (พ.ศ.2543)] น าเสนอใหเหนวา VSM ถอเปนเครองมอพนฐานในการทจะผลกดนองคกรไปสการผลตแบบลนจนไปถงการเปนวสาหกจแบบลน (Lean Enterprise) ลกษณะของ VSM คอเครองมอทท าใหมองเหนถงเสนทางการผลตของผลตภณฑ ซงแสดงการไหลของผลตภณฑทเรมตนตงแตวตถดบไปจนถงการสงผลตภณฑใหแกลกคา และแสดงการไหลของขอมลทงหมดในการผลต ท าใหเหนสถานการณปจจบนของการผลต และเมอท าการวเคราะหสถานการณปจจบนแลวปรบปรงการไหลใหม โดยใชแนวคดการลดความสญเปลาของลนแลวจะไดการไหลของสถานการณใหม โดยทจะใชการจ าลองสถานการณเขามาชวยในการวเคราะหสถานการณ โดยจะวดคาตาง ๆ ทจะแสดงใหเหนถงปญหาในการผลตได เชน จ านวนของคงคลง เปอรเซนตการใชประโยชนของเครองจกร การเกดการรอคอย หรอระยะทางและเวลาทใชในการเคลอนทรวม เปนตน ซงท าใหเหนแนวทางในการปรบปรงกระบวนการผลตไดตอไป [18]

Djumin et.al [2001 (พ.ศ.2544)] น าเสนอเรอง VSM ในมมมองจากวศวกรรมอตสาหการ ประกอบดวยความคดพนฐานของเครองมอ VSM การน าเสนอขนตอนการท า VSM ทสนบสนนเทคนคทาง I.E เขาไปใชรวมดวย เชน ใช Flow Process Chart รวมกบขนตอนการเขยนภาพสถานการณปจจบนเปนตน การเสนอขอดและจดออนของ VSM รวมถงการเปรยบเทยบสญลกษณทใชใน VSM กบเครองมอการเขยนการไหลทมอยในเทคนคของ I.E คอ Flow Process Chart (FPC) และ Business & Office Process Chart (BOPC) ซงสญลกษณทใชใน VSM นนมความคลายคลงกบเครองมอตาง ๆ ดงกลาวขางตน แต VSM จบลกษณะการไหลของกระบวนการไครอบคลมกวาเทคนคบางตวทเครองมอดงกลาวขาดไป [19]

25

บทท 3 วธการด าเนนงานวจย

3.1 ขอมลทวไปของบรษททท าการวจย 3.1.1 ประวต

บรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด กอตงเมอวนท 14 พฤศจกายน พ.ศ. 2512 ดวยทน จดทะเบยน 200 ลานบาท มจ านวนพนกงานประมาณ 3,000 คน และโรงงานตงอยบนเนอท 23 ไร ทถนนศรนครนทร แขวงหวหมาก เขตบางกะป กรงเทพ ฯ ด าเนนธรกจมานานกวา 35 ป เพอผลตเสอผาส าเรจรป ภายใตตราสนคายหอ Cutter & Buck, Hugo Boss, Gear Sport, Patagonia ฯลฯ ซงผลตเพอการสงออกไปยงตางประเทศ เชน ยโรป อเมรกา และญปน

การด าเนนธรกจ บรษท ฯ ไดใหความใสใจในทกขนตอนของการผลต มการพฒนา เครองมอและอปกรณตาง ๆ ใหมความทนสมย และครบวงจรอยางตอเนอง โดยเรมตงแตการทอผา การฟอกยอม และการตดเยบ ท าใหเปนทยอมรบในตลาดตางประเทศ รวมทงไดรบใบรบรองมาตรฐานทได SA8000 และ มรท.8001-2546 ระดบสมบรณขนสงสด

รปท 3.1 อาคารโรงงานของบรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด

3.1.2 นโยบาย

เพอใหการด าเนนธรกจมประสทธภาพในทกขนตอนของการด าเนนงาน และสามารถ ตอบสนองความตองการพรอมสรางความพงพอใจใหกบลกคา บรษท ฯ จงไดมการวางแนวทางในการก าหนดนโยบายขน เพอเสรมสรางประสทธภาพในการด าเนนงานใหดยง ๆ ขนโดย ผลตสนคาคณภาพสงทมชอเสยงระดบโลก เนนการพฒนาคณภาพสนคา และเพมปรมาณผลผลตใหสงขนอยเสมอ พฒนาประสทธภาพของกระบวนการผลตโดยค านงถงตนทนทต า สงมอบสนคา หรอบรการ

26

ตรงเวลาทลกคาตองการ ดแลพนกงาน และปฏบตตามมาตรฐานความรบผดชอบทางสงคม (SA8000) ตามกฎหมายก าหนด และ/หรอมาตรฐานอนทเกยวของ ใหความส าคญกบความปลอดภยสขภาพอนามยและสงแวดลอม สงเสรมคณธรรม และจรยธรรมในองคกร อนไดแกความซอสตยตอหนาท ความสามคค การเสยสละเพอสวนรวม และมความภกดตอองคกร เปนตน ตลอดจนพฒนาปรบปรงประสทธภาพในทกดานอยางเปนระบบ และตอเนองเพอความเปนเลศ

นอกจากนโยบายการบรหารงานททางบรษท ฯ ไดวางไวเปนแนวทางในการปฏบต เพอ ใหผลการด าเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพและสงผลใหบรษท ฯ เจรญเตบโตขนแลว ยงมอกสงหนงททางบรษท ฯ ไดใหความใสใจควบคไปกบการพฒนาในทก ๆ ดานนนคอ การวางนโยบายความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน เพอเปนการสรางขวญก าลงใจทดใหกบพนกงาน ซงจะท าใหพนกงานมความรสกปลอดภยจากการท างาน และมความเปนอยทดขน คอ บรษทถอวาความปลอดภยในการท างานเปนหนาทของพนกงานทกคนทกระดบ ทจะรวมมอกนปฏบตเพอใหเกดความปลอดภยทงของตนเองและผอน ผบงคบบญชาทกคนตองมหนาทดแล และรบผดชอบในเรองความปลอดภยในการท างานตามกฎหมายความปลอดภย อกทงพนกงานทกคนตองรวมมอกนปฏบตอยางเครงครด บรษทจะเสรมสรางใหพนกงานมจตส านกดานความปลอดภยในการท างานทงดวยการใหความรและดานการฝกอบรมเพมเตม สนบสนนและสงเสรมใหมการปรบปรงสภาพแวดลอมและวธการท างานทปลอดภย ตลอดจนใหมการใชอปกรณปองกนอนตรายทเหมาะสม รวมทงการรกษาไวซงสขภาพอนามยทดของพนกงานทกคน บรษทจะจดใหมการตดตามและประเมนผลการด าเนนงานตามนโยบายความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน เพอควบคมดแลใหมการปฏบตอยางจรงจงและเกดประสทธภาพสงสด

จากความมงมนของผบรหารและพนกงานทไดรวมแรงรวมใจกนปฏบตตามระเบยบของ กระทรวงแรงงาน ในเรองของการปฏบตตอแรงงานทแสดงถงความรบผดชอบทางสงคม อนน าไปสการสงเสรมโอกาสทางการคาของธรกจไทย และยกระดบคณภาพชวตแรงงาน สงผลใหบรษทไดรบใบรบรอง มรท.8001-2546 ระดบสมบรณ ข นสง สด จาก พณฯ สรอรรถ ก ลนประทม รฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน เมอวนท 24 มถนายน 2548 นบเปนความส าเรจทนาภาคภมใจอกขนหนงของบรษท

ความส าเรจของการเขาสระบบ มรท.8001 ท าใหมระบบดแลความปลอดภยในการ ท างานทดขน ลดการเกดอบตเหตเนองจากการท างาน มสภาพแวดลอมในการท างานทด พนกงานททศนคตทดตอองคกร เปนการเสรมสรางสมพนธทดระหวางนายจางและลกจาง พนกงานมคณภาพชวตทดขน มเวลาใหครอบครวมากขน และเปนการเปดโอกาสทางธรกจในยคเปดการคาเสร ท าใหลกคามความเชอมนบรษททมมาตรฐานดานแรงงาน

27

3.1.3 โครงสรางองคกร

รปท 3.2 โครงสรางองคกรบรษท

3.2 ขอมลจ าเพาะของสายการผลตตวอยางทเปนกรณศกษา ฝายการเมนท ซงมคณแซมมว ฟค ซง ซ เปนผจดการ และคณเบญจวรรณ งามกจไพบลย เปน

รองผจดการฝายการเมนท–หวหมาก นน มหนวยงานในสงกดทรบผดชอบคอ แผนกการเมนท และแผนกเยบตวอยาง รวมทงสน 13 แผนก สวนสายการผลตตวอยางทเปนกรณศกษา คอ แผนกการเมนท หมายเลข 7

3.2.1 โครงสรางองคกร

รปท 3.3 โครงสรางองคกรแผนกการเมนท หมายเลข 7

28

3.2.2 หนาทความรบผดชอบ และบคลากรในแผนก ผชวยแผนกตด มหนาทจายงานใหกบพนกงานตด และบคลากรในแผนกตด มทงหมด

25 คน ประกอบดวย พนกงานคลายผา 4 คน วางมารค 4 คน ปผา 8 คน ตดผา 4 คน คดผาและมดผา 4 คน และสงปก และรดตราไซด 1 คน

ผชวยแผนกเยบโพง(ทวไป) มหนาทชวยงานทวไปใหกบหวหนาแผนก รวมทงเตรยม งานผาปกใหสายการผลตเยบ ควบคมในสวนงานเยบ และการฝกอบรมพนกงานเยบตามหลกสตรการฝกอบรมโดยวธวเคราะหการท างาน (Advance Analytical Method of Training: AAMT)

ผชวยแผนกเยบโพง(สายการผลต A) มหนาทชวยบรหารสายการผลต A ส าหรบเตรยม งานอะไหลชนหนา เชน การตดซป การตดกระเปา และการแปะสาบ รวมทงเตรยมพรอมชนงาน และจายงานใหกบพนกงานตามความสามารถ มบคลากรรวม 30 คน ประกอบดวย ต าแหนงจดสาบเสอ 2 คน ฟวสเคม 1 คน เยบสาบเคม 3 คน ตรวจ และเจยนหวสาบชนหนา 2 คน โพงเจยนรมสาบ 1 คน โพงเจยนปลายแขนทอ หรอสาบเขาควาย 1 คน และเยบ 20 คน

ผชวยแผนกเยบโพง(สายการผลต B) มหนาทบรหารสายการผลต B ซงเปนงาน ประกอบตว การเตรยมพรอมชนงาน เตรยมอะไหล(กรณไมทน) และจายงานใหกบพนกงานตามความสามารถ

ผชวยแผนกเยบโพง (สายการผลต C) มหนาทบรหารสายการผลต C ซงเปนงาน ประกอบตวการเตรยมพรอมชนงาน การจายงานตามความสามารถ และชวยเตรยมอะไหล (กรณไมทน) และจายงานใหกบพนกงานตามความสามารถ

ผชวยแผนกเยบโพง (สายการผลต D) มหนาทบรหารสายการผลต D ซงมทงหมด 2 สายการผลตยอย คอ สายการผลต D 1 มหนาทเตรยมอะไหลชนหลง สายการผลต D 2 มหนาทประกอบตว และเตรยมพรอมชนงาน ซงเปนงานทมรายละเอยดกวาสายการผลตอน ๆ และจายงานใหกบพนกงาน ตามความสามารถ

ผชวยแผนกสายพาน บรหารสายการผลตทเปนระบบสายพานล าเลยง (Eton System) ซงท าหนาทประกอบตว และท าอะไหลเปนบางครง รวมทงเตรยมพรอมชนงาน และจายงานใหกบพนกงานตามความสามารถ

ผชวยแผนกรด ตดดาย ควซ และแพคกง บรหารงานรด ตดดาย ควซ และแพคกง ทงหมดของแผนก และมบคลากรในแผนก รวม 36 คน ประกอบดวย ควซ 7 คน รด 13 คน ตดดาย 5 คน พบเสอ 5 คน ใสซอง 1 คน แขวนปาย และยงปาย 1 คน สอยสาบ สอยเสอ และสอยปก 3 คน และเกบงานทเสรจแลวสงตดดาย 1 คน

29

3.2.3 ผลตภณฑทท าการศกษา ผลตภณฑของบรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด นน มหลากหลายประเภท อาทเชน

เสอโปโลเชต เสอคอกลม เสอคอว เสอซปสน เสอแจคเกต เสอแฟชน กางเกง และ กระโปรง เปนตน

ส าหรบแผนกการเมนททเปนตวอยางกรณศกษา นน ท าการผลตประเภทเสอโปโลเชต เปนผลตภณฑหลก แตเสอโปโลเชตกยงมรปแบบทหลากหลายออกไป เนองจากเปนสนคาแฟชน จงไดท าการคดเลอกรปแบบทมปรมาณการผลตมากทสดดวยการศกษา Product Quantity Analysis: PQA ระหวางเดอนเมษายน ถงเดอนกนยายน 2550 จากการศกษาพบวารอยละ 20 ของสไตล GNS7K506 และสไตล OK215 มปรมาณความตองการคดเปนรอยละ 80 ของปรมาณทงหมด ตามหลกการทวาดวยกฎ 80:20 ของกฎพาเรโต

รปท 3.4 ปรมาณการผลตเสอโปโลเชตสไตลตาง ๆ

การศกษาวจยในครงนจงไดเลอกผลตภณฑประเภท เสอโปโลเชตแขนสน สไตล GNS7K506 (ดงรปท 3.5) เปนกรณศกษา เนองจากเปนผลตภณฑหลก และมปรมาณการผลตมากทสดของสายการผลตตวอยาง

PQ Analysis Pareto Chart- กฎ 20:80

23%

41%48%

55%61%

67%72%

77%81%

85% 89% 92% 95% 97% 100%

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

GNS7K

506

OK21

5

OK27

0

2433

6

IN27

89

2333

6

D553

4

GNF7

K405

40ZK

269

GNF7

K405

SNF6K

450

GNF7

K522

4200

775

089

5

Product Type

Quantity

per

Pro

duct

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

Quantity Cumulative %

30

รปท 3.3 เสอโปโลเชต สไตล GNS7K506

3.2.4 เครองจกรและอปกรณ เครองจกร และอปกรณทใชในการผลตเสอโปโลเชต จะประกอบดวย จกรเยบ ซงใช

อปกรณชวยเยบ ประเภท ตนผคว 1/8 นว ตนผควใหญ 1/16 นว (ขางขวา) ตนผควใหญ 1/16 นว (ขางซาย) ตนธรรมดาพลาสตก ตนผธรรมดา ตนผธรรมดาเลก ตนผซปขางขวา ตนผซปขางซาย ตนผตะเกยบ ตนผคว ¼ นว และกระบอกกนสงเทปเยบตดรอบคอ สวนจกรขม ใชอปกรณชวยเยบ ประเภทตนผขมกนรมตะเขบ ตนผขมกนกลางตะเขบ ตนผขมธรรมดา และตนผขม 3 เขม(ลกโซ) และยงมอปกรณอน ๆ อาทเชน ทกน คอปเตอร (หางปลา) ทกนต าแหนงเวลาเยบเขาปก และแมเหลก เปนตน

3.2.5 ขนตอนการผลตเสอโปโลเชต ขนตอนการเยบประกอบเสอโปโลเชต สไตล GNS7K506 เรมจากการเยบเคมตดสาบ

บาง 2 ขาง ยาวไมเกน 20 ซม. (7.87 นว) ฟวสสาบตดเคม 2 ชน โพงเจยนสาบ 2 ชน จดชนหนา แปะสาบ 2 ขาง ผาพนธรรมดาไมเกน 20 ซ.ม. (7.87 นว) ตรวจชนหนาจด และเจยนหวสาบกระดม โพงกนสาบโปโล เจาะรงดม 3 ต าแหนง จดกระดม 3 ต าแหนง ตดกระดม 3 เมด ตดกระดม 1 เมด แซกบารแทรก 2 จด เยบเนาผาปะหลงกอนรด รดผาปะหลงเลก เยบแปะผาปะหลงเสน 1 (ปะหลงเลก และเจยน) เยบเดนควผาปะหลงเสน 2 (ปะหลงเลก) เจยนแขน โพงตอไหลสโลปหลง ขมวงแขนสโลปหลง 2 เสน โพงตอไหลสโลปหนา ขมวงแขนสโลปหนา 2 เสน เยบเขาปกพรอมผากนหรอเทป เยบปดเทปปกรอบคอพรอมสอดตรา เยบปดสาบลาง และบนวนหวสเหลยม โพงเขาขางแขนสนพรอมสอดตรา เจยนชาย ขมชายหนา และหลงผาพน 4 ซม. (1.57 นว) ขมปลายแขน

31

วงกลมแขนสน เยบตดเทปผาขาง เยบเดนควผาขางมเทปชายธรรมดา สอยปกทอ สอยเกบดายกนสาบ 2 จด สอยเกบดายปลายแขน 2 จด ตดดายเสอแขนสน สาบกระดมและกลดกระดม ตรวจเสอแขนสน สาบกระดม เปาดายเสอผาบาง รดเสอแขนสนสาบกระดม พบเสอแขนสน ยงปาย และใสซองเสอแขนสน/แขนยาว (ผาบาง) เปนล าดบสดทาย

3.2.6 กระบวนการไหลของงาน

กระบวนการไหลของงานเรมจาก แผนกตดกลมทหนง ท าหนาทคลายมวนผา และวด หนาผา วาดมารคเกอร ปผา ตดผาดวยเครองตดแบนไนฟ ตดสตกเกอรทชนงาน และมดงานใหแผนกเยบ สวนแผนกตดกลมทสอง จะท าการขลบปกทอ ดงปกทอ วาดปกทอตามแบบ ตดปกทอตามแบบทวาด และมดปกทอใหแผนกอะไหล (สายการผลต 7D) จากนน แผนกเตรยมงานอะไหล (สายการผลต 7A) จะเยบย ากนซป ฟวสลนซปตดเคม 2 ชน เยบลนซปหอเชอก ผาชนหนา วาดเขาควายพรอมเจยน และผา เยบเนาลนซป เยบลนซปตดซป โพงเจยนลนซป เยบเจาะซปตดสาบเขาควาย เยบเขาซปตดสาบเขาควายบนชนหนา โพงรมรอบสาบเขาควาย และตรวจชนหนา พรอมเจยนหวสาบ สวนแผนกเตรยมอะไหล (สายการผลต 7D) จะเยบตอตรา 2 ตว เจยนปกทอ ฟวสเคมตดลกตงคอหลง 2 ชน เยบตอลกตงคอหลง (วาดและเจยนลกตงเอง) เยบเดนควเสนกลางปกลกตงคอหลง จดและขลบลกตงคอหลง รดพบรมลกตงคอหลง เยบตดตราครอม (ซาย-ขวา) และเจยนรมฐานปก หลงจากนน แผนกเยบประกอบตว (สายการผลตระบบสายพาน 7E) จะท าการเจยนแขน โหลดงาน โพงตอไหล เยบย าหวปก(กอนเขาปก) เยบเขาปกแบบสาบซปเขาควาย(เยบย าหวปกแลว) เยบปดปกลกตงคอหลง เยบเดนควรอบซป เยบย าสาบเขาควายตดทไหล โพงเขาวงแขน โพงเขาขางแขนยาวพรอมสอดตรา 1 ชน ขมปลายแขนยาววงกลม และขมชายวงกลม กอนสงตอใหกบแผนกฟนชชง เพอท าการเชค และสอยปก สอยเกบดายกนสาบ 2 จด สอยเกบดายชาย และปลายแขน 3 จด ตดดายเสอแขนสน ตรวจเสอแขนสน เปาดาย รดเสอแขนสน พบเสอแขนสน แขวนปาย และใสซอง

3.3 ส ารวจและวเคราะหสภาพปญหาปจจบน 3.3.1 การสงเกต และการสมภาษณ

สภาพปญหาทพบจากการสงเกตการณ และการสมภาษณผบรหาร รวมทงบคลากรระดบ หวหนางานของบรษท สรปไดเปน 2 ประเดนหลก ๆ คอ ดานบคลากร และดานระบบการท างานส าหรบบคลากร นน ระดบหวหนางานสวนใหญเตบโตจากการเปนพนกงานเยบ มอายเฉลยมากกวา 40 ปและรวมงานกบบรษทมานานกวา 20 ปแลว ท าใหไมสามารถปรบตวเพอรองรบการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรว หวหนางานสวนใหญไมมความรเชงวศวกรรมศาสตรทจ าเปนตอการเพมผลตผลตการลดตนทน และการบรหารจดการทมประสทธภาพ รวมทงการท างานเปนทมยงไมดทงในระดบ

32

แผนก และระดบบคคล ท าใหเกดการสอสาร และการประสานงานทลาชา ไมสามารถแกไขปญหาดานการผลตไดอยางรวดเรว และทนตอเวลา สวนดานระบบการท างานยงขาดระบบการท างานทมประสทธภาพ เรมตงแตการวางแผนและควบคมการผลต การตรวจรบวตถดบ การเตรยมความพรอมกอนการผลต และการตดตามแกไขปญหาระหวางการผลต เปนตน ท าใหงานไมมคณภาพ และเกดการสงมอบทลาชา อกทงยงไมมระบบการสรางแรงจงใจในการท างานทเหมาะสมตอการพฒนาองคกรแบบกาวกระโดด เปนตน 3.3.2 การตรวจประเมนตามแนวทางการผลตแบบลน

กอนทจะเรมด าเนนการปรบปรงเพอแกไขปญหาตาง ๆ ดานการผลตนน ไดท าการตรวจ ประเมนสภาพปญหาเบองตน โดยใชเครองมอการตรวจประเมนตามแนวทางการผลตแบบลน (Lean Assessment Tool) รวมทงหมด 10 ดาน ตามแนวทางการปฏบตทเปนเลศของการผลตแบบลน (Lean Best Practices) ซงสรปไดดงรปท 3.4

รปท 3.6 ผลการตรวจประเมนแผนกการเมนท หมายเลข 7

จากกราฟเรดาดงกลาว สามารถสรปประเดนปญหาทพบแตละดาน รวมทงหมด 10 หวขอทส าคญ ๆ ตามมมมองของการผลตแบบลนไดดงน

1. การสอสารและการรบรวฒนธรรมองคการ ฝายบรหารไมมการสอสารทชดเจนกบพนกงานทกระดบ ในเรองทเกยวกบความพงพอใจของพนกงาน และวตถประสงคขององคการ พนกงานไม

Lean Assessment

0.001.79

1.43

1.071.070.941.43

0.000.00

0.710

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Communication & Cutural Awareness

Visual System & Workplace Organization

Standard Work

Continuous Improvement

Operational Flexibility

Mistake Proofing/Poka Yoke

SMED Quick Changeover

TPM, Total Preventive Maintenance

Pull Systems

Balance Production

33

สามารถกลาวถงเปาหมายขององคการไดอยางถกตอง และไมรวางานทตนเองท าสามารถสงเสรมใหบรรลเปาหมายดงกลาวไดอยางไร ไมมกระบวนการทเปนทางการทท าใหพนกงานสามารถไดรบขอมลยอนกลบทเกยวกบ ปญหาทพบในกระบวนการทอยถด ๆ ไป หรอจากลกคา พนกงานไมไดมการท างานเปนกลม ๆ เพอระบถง ปญหาในเรองของผลงาน คณภาพ และความปลอดภย รวมทงไมไดรบการสงเสรมจากผบรหาร พนกงานในระดบตาง ๆ ยงไมมความเขาใจและไมไดใชตววดผลงานในการตรวจสอบและปรบปรงกระบวนการท างาน ปญหาในกระบวนการท างานไมสามารถตรวจพบ และตรวจหาสาเหต ไดภายในสบนาทนบจากการเกดครงแรก พนกงานทสนบสนน เทคนคเชยน และเอนจเนย ไมมการประเมนสถานการณจรง ณ จด ทพบปญหาเปนประจ าและไมมการพดคยกบพนกงานทเกยวของเพอรบขอมลเพมเตม หลกการของสายธารแหงคณคา ไมเปนทรบร ไมมการจดวาง และเชอมโยงกระบวนการตาง ๆ ตามแนวทางของสายธารคณคา

2. การควบคมดวยการมองเหนและการจดการสถานทท างาน ไมมความชดเจนวาวสดหรออปกรณใดไมจ าเปน หรอของเสย ทางเดนยงมสงของเกะกะ พนทมการตเสนเปนบางจดเพอระบพนทท างาน แนวทางเดนไมมการใชสญลกษณเพอระบการผลต จดวางวตถดบ และพนทจดเกบวสดคงคลง พนกงานยงไมรบรถงการจดการสถานทท างานทด และไมมการท าความสะอาดและสะสางสงไมจ าเปน เปนสวนหนงของงานของพนกงาน ยงไมมระเบยบปฏบตระบพนทส าหรบสงของจ าเปนตาง ๆ ของทจ าเปน เครองมอ อปกรณใสวตถดบ ยงไมมปายตดชดเจน และไมสามารถหยบใชไดสะดวก รวมทงพนกงานไมรวาจะหาสงของตาง ๆ ไดจากทใด ไมมบอรดแสดงถง การฝกอบรมงาน ตววดผลการผลต ปญหาในเรองคณภาพ และขอมลทส าคญตาง ๆ ไมสามารถมองเหนไดงายในแตละพนทท างาน และไมมการปรบปรงอยางสม าเสมอ มรายการตรวจสอบทระบและบนทกเกยวกบ ของเสยทมกพบเสมอ ๆ เฉพาะบางงาน และไมมการตดแสดงใหเหนชดเจน รวมทงไมได ปรบปรงสม าเสมอในแตละพนทท างาน

3. มาตรฐานในการท างาน ไดรบการเขยนขนมาส าหรบแตละกระบวนการ แตไมไดถกใชในการฝกอบรมพนกงาน บางกระบวนการมคมอมาตรฐานในการท างาน แตไมไดตดไวเพอใหพนกงานทท างานสามารถมองเหนไดระหวางท างาน TAKT Time ทมในการผลต ของแตละผลตภณฑไมไดถกใชเปนพนฐานในการคด เวลาทใชในการท างาน ส าหรบแตละขนตอน และตามความตองการของกระบวนการ กระบวนการในการออกแบบงานและสรางมาตรฐาน พนกงาน และผทเกยวของไมมสวนรวมดวย กระบวนการทมการท าซ าและไมไดเพมคณคาใหกบงาน เชน การปรบแตงเครองจกร การตรวจเชคคณภาพ การบ ารงรกษา การท าความสะอาด และอนๆ มการสรางเปนมาตรฐานในบางสวน แตไมไดปรบปรงอยางสม าเสมอ ไมมการตรวจสอบคมอมาตรฐานในการท างาน และระบวนเวลาทตรวจสอบ รวมทงแสดงถงการปรบปรงทกระท าลงไป พนกงานไมไดท างานของตวเองตามเอกสารแสดงกระบวนการ หรอคมอมาตรฐานในการท างาน เพอใหมโอกาสผดพลาดเพยงเลกนอย ความผดพลาดทเกดขนไมไดมการจดบนทกและตรวจสอบ

34

4. การปรบปรงอยางตอเนอง ไมมผน าการเปลยนแปลง (Champion) ทถกแตงตงขน และกลยทธไมชดเจน รวมทงไมไดรบการถายทอด เพอการปรบปรงอยางตอเนองในองคการ แตไดรบการสนบสนนทรพยากรทจ าเปนในการด าเนนการไมมกระบวนการในการรวบรวมขอเสนอแนะ เพอการปรบปรงจากพนกงานทกระดบ รวมทงไมมการใหรางวลในการมสวนรวมของพนกงาน (ตวเงนหรอตดบอรดเพอชมเชย) พนกงานไมไดรบการฝกอบรมในวธการปรบปรงกระบวนการอยางตอเนอง และไมมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ เพอการปรบปรง พนกงานไมมความเขาใจเกยวกบความสญเปลาเจดประการ และไมมความกระตอรนรนในการระบถงความสญเปลาในกระบวนการหรอพนททเขาท างาน รวมทงไมไดรบอ านาจในการก าจดหรอลดความสญเปลาดงกลาว การปรบปรงอยางตอเนอง ไมมกจกรรมหรอโครงการปรบปรง ไมมการวางโครงราง และแผนการในการน าไปปฏบต ไมมการใหรางวลในความส าเรจตาง ๆ และขยายผลไปทวโรงงาน การปรบปรงโดยสวนใหญ ใชการลงทนเพยงเลกนอย ไมมการประเมนสายธารคณคาของกระบวนการหรอผลตภณฑ เพอการปรบปรงตอเนอง อยางสม าเสมอ

5. ความยดหยนของกระบวนการ พนกงานไมไดรบการฝกอบรมอยางเปนทางการกอนทจะท างานดวยตวเอง พนกงานใหมหรอพนกงานทไมมประสบการณมโอกาสท าความผดพลาด ไมมการวดระยะทางในการเดนทางของผลตภณฑ สวนประกอบ และงานเอกสาร และไมมการน ามาวเคราะหเพอหาทางลดลงโดยการเคลอนยายเครองจกรหรอสถานงานใหอยใกล ๆ กน เครองจกรมขนาดทเหมาะสมกบกระบวนการ และขนตอนงาน แตไมมการปรบความเรวของเครองจกรใหเหมาะกบจงหวะการผลต ไมม"อนสาวรย" ตงอยในกระบวนการ ไมมการออกแบบกระบวนการท างานใหสามารถระบถงของเสยไดเมอเกดขน กระบวนการและเครองมอไมไดถกจดวางเพอใหเกดการไหลอยางตอเนองของงาน เครองจกรถกจดวางตามแผนก ประเภทหรอกลมกระบวนการ พนกงานบางสวนไดรบการฝกอบรมหลายประเภทงาน เพอใหสามารถท างานไดในแตละสถานในเซลล มการออกแบบเซลลเปนรปตว U เฉพาะแผนกสายพาน และน าไปใชในการท างานเพอสงเสรมการผลตแบบทละตว

6. การปองกนความผดพลาด พนกงานไมไดรบการฝกอบรมในเรองพนฐานของการปองกนความผดพลาด และไมไดเปนความรบผดชอบของทมงานในการวเคราะหของเสย และระบถงโอกาสในการสรางเครองมอปองกนความผดพลาดนน เครองมอและวธการในการปองกนความผดพลาด มการน าไปใชหรอพฒนาเพอก าจดของเสยส าหรบบางพนทในโรงงาน เครองมอและวธการในการปองกนความผดพลาด มการน าไปใชทงในการท างานแบบใชมอ และแบบอตโนมต รวมถงงานเอกสารดวยบางสวน เครองมอและวธการในการปองกนความผดพลาดทน าไปใช ไดรบการตรวจสอบเพอประเมนประสทธผล ไดรบการบ ารงรกษาและเกบไวในสภาพทใชงานได ไมมการวเคราะหประสทธภาพของชนงาน หรอสวนประกอบตาง ๆ เพอระบถงโอกาสในการออกแบบเพอลดความสญเปลาและปรบปรงผลตภาพ พนกงานไดรบอ านาจในการหยดสายการผลตเมอชนงานท

35

เสยหายถกตรวจพบ หรอเมอไมสามารถท างานใหเสรจสนไดตามคมอมาตรฐานในการท างาน กระบวนการหรองานทใชมอท าไมมการจดหาอปกรณชวยในการตดสนใจของพนกงาน กระบวนการหรอเครองมอทใช ไมมอปกรณแสดงสญญาณไฟ (Andon) เพอเปนการบอกใหทราบถงปญหาหรอการสงงานใหมมาเตม (กรณงานทกระบวนการนนถกใชหมด)

7. การปรบแตงทรวดเรว ไมมการวางแผนการปรบแตงไวลวงหนา และไมมการสอสารกนระหวางพนกงานทกคนในทมงาน เพอใหทกคนทราบถงกจกรรมดงกลาวในตารางการปฏบตงานประจ าวน ทมงานในการปรบแตงเครองจกร พรอมทจะปฏบตหนาท แตไมไดรบการฝกอบรมเกยวกบหวขอ การลดเวลาในการปรบแตง และไมมความกระตอรนรนในการปรบปรงวธการท างาน ไมมการปรบแตงบอย ๆ โดยทแตละครงตองไมเกน 10 นาท นบตงแตเวลาทผลตชนงานดสดทายในชดปจจบน ไปจนถงเวลาทเรมผลตชนงานดชนแรกของงานชดใหม ไมมการบนทกเวลาทใชในการปรบแตงและตดไวทแตละสถานงานทมการปรบแตงนน ๆ ขนตอนการปรบแตงแบบใหมและแนวคดไมไดรบการพฒนา ท าเปนมาตรฐานและท าซ าในพนทอนๆของโรงงาน เครองมอพเศษตาง ๆไมไดรบการพฒนาและน ามาใชเพอลดเวลาและแรงงานทตองใชในกระบวนการปรบแตง มการใชรายการตรวจสอบอปกรณจบยด และชนสวนอน ๆ ทจ าเปนตองใชบาง และมการเตรยมไวลวงหนาเพอลดเวลาในการปรบแตง เครองมอหรออปกรณทตองใชในการปรบแตงไมไดถกจดเกบอยในสภาพทด และพรอมใชงาน

8. การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม ผจดการในสวนการบ ารงรกษา และพนกงาน ไมไดรบการฝกอบรมในพนฐานของการบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม เครองจกรตาง ๆ มอปกรณปองกนตดตงอยบาง และท างานเมอมความผดพลาดจากเครองจกรเกดขน กจกรรม การบ ารงรกษาไมไดถกระบชดเจน ไมมการตดไวในพนทท างาน และไมมการตรวจสอบวาไดท าตามรายการตางๆอยางครบถวน การบนทกการบ ารงรกษามความถกตองและมองเหนไดงายในบางจด แตไมมการ ปรบปรงอยางสม าเสมอ และไมไดถกตดไวใกลกบเครองมอทใช กจกรรมการบ ารงรกษาไมไดมงเนนทจะเพมประโยชนสงสด ของกระบวนการ และความผนแปรของรอบเวลาการผลต ความรบผดชอบในการบ ารงรกษา ไมไดถกมอบหมายใหกบทงพนกงานฝายบ ารงรกษาและพนกงานฝายผลต ไมมการก าหนดเวลาส าหรบกจกรรมบ ารงรกษาและท าความสะอาด ในกจกรรมประจ าวนของพนกงาน

9. ระบบการดงงาน ในบางสายการผลตมการแสดง จ านวนงานทผลตไดในแตละชวโมง เปาหมายทตองการ รวมทงจ านวนทตองการ และเวลาทใช ผจดการฝายผลตและ หวหนางานไมไดรบการฝกอบรมในหลกการ และวธการจดการวตถดบดวยระบบการดงมาใช การเคลอนยายหรอการไหลของวตถดบในโรงงาน ไมเปนไปตามหลกการ ผลตและเคลอนยายทละหนง หรอใชปายคมบงจากกระบวนการปลายน าเพอบอกกระบวนการตนน าถงจ านวนงานทตองการ กระบวนการปลายน าไมไดดงวตถดบจากกระบวนการตนน า ตารางการท างานของกระบวนการตนน าไมไดขนอยกบการ

36

ใชงานของกระบวนการปลายน า สายการผลตไมมความสามารถในการปรบเปลยนใหไดตามความตองการของลกคา ไมมการสงสญญาณผานกระบวนการทก าหนดการผลต (Pacemaker Process) หวหนางานถกกระตนใหท าการผลตมากเกนกวาทกระบวนการถดไปตองการ

10. การผลตทสมดล ไมมความพยายามทจะปรบตารางการผลตใหสมดล โดยพยายามใหผ จดสงสนคา (รวมถงผจดสงสนคาภายใน) สงงานใหบอย ๆ ในจ านวนทไมมากเกนไป และมความสม าเสมอ การปรบแตงในการผลตไมสงเสรมหลกการการผลตตามความตองการส าหรบทก ๆ ผลตภณฑ และสงเสรมใหมการผลตแบบยาวนานในแตละชด ท าใหเกดงานคางระหวางผลตทมากเกนไป หรอไมสามารถสงงานทตองการเรงดวนได Takt Time ไมเปนทเขาใจของทกคนทเกยวของ และไมไดใชในการก าหนดเสนทางของกระบวนการท างานในโรงงาน Takt Time ไมไดถกน ามาใชในการก าหนด รอบเวลาการผลตของกระบวนการ และไมไดจดสรรงานตลอดทงกระบวนการท างาน กระบวนการในการผลตไมไดรบการรกษาสมดล เพอท าใหความแตกตางของรอบเวลาการผลตของกระบวนการทเชอมโยงกนถกละเลยได โดยไมสงผลกระทบ เมอปรมาณความตองการมการเปลยนแปลง กระบวนการผลตไมไดรบการปรบสมดลใหม หรอออกแบบใหมเพอท าใหรอบเวลาการผลตลดลง หรอเพมขนใหสอดคลองกบจงหวะการผลต

3.4 การเกบขอมลเชงลก เพอใหสามารถวดผล และเปรยบเทยบความแตกตางของการศกษาวจย จากการน าระบบการ

ผลตแบบลนมาประยกตใชในสายการผลตเสอโปโลเชต ของบรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด ทเปนกรณศกษา จงไดตงสมมตฐานของการศกษาวจยในครงน โดยก าหนดตวชวดความส าเรจของโครงการจากสภาพปญหา และผลการตรวจประเมนเบองตน ซงเชอวาหลงจากทไดน าเครองมอการผลตแบบลนมาประยกตใชแลว จะสามารถเพมประสทธภาพการผลตไดรอยละ 10-30 ลดปรมาณงานซอม ไดรอยละ 5-10 และลดปรมาณงานคางระหวางการผลตไดรอยละ 5-20

3.5 ขนตอนและวธด าเนนงานวจย การด าเนนการวจย เพอปรบปรงประสทธภาพการผลต ลดปรมาณงานซอม และลดปรมาณ

งานคางระหวางการผลต ของสายการผลตเสอโปโลเชต ทเปนกรณศกษา ไดด าเนนการตามล าดบดงน 3.5.1 การฝกอบรมใหความรแกบคลากร

การฝกอบรมใหความรแกบคลากรระดบหวหนางาน และทมปรบปรงงาน (Productivity Improvement; PI Team) ของบรษท ฯ โดยแบงออกเปน 3 เรองหลก ๆ ทจ าเปนตอการท างาน และความส าเรจของโครงการ

1.การปรบเปลยนทศนคต เชน การคดในแงบวก การละลายพฤตกรรม และการท างาน เปนทม เนองจากเปนรากฐานทส าคญตอการบรหารการเปลยนแปลง

37

2.การฝกอบรมใหความรพนฐานทจ าเปนเกยวกบวศวกรรมการผลตส าหรบหวหนา งาน อาทเชน การศกษาเวลามาตรฐานการท างาน การศกษาเวลาการท างานลวงหนา การออกแบบปรบปรงวธการท างาน การศกษาการเคลอนไหวในการท างาน การจดสมดลการผลต การบรหารงานคางระหวางการผลต การจดวางแผนผงเครองจกร การวเคราะหไหลของงาน ระบบการตรวจสอบคณภาพ และการวางแผนและควบคมการผลต เปนตน

3. การฝกอบรมใหความรเกยวกบเครองมอการผลตแบบลน ซงจ าแนกไดเปน 4 ประเภทตามผลลพธทไดจากการใชเครองมอ [Green 2002 (พ.ศ. 2545)] [9] ประกอบดวย

3.1 เครองมอปรบปรงอตราการไหล เชน การผลตแบบดง การไหลทละชน 5 ส มาตรฐานการท างาน การควบคมดวยการมองเหน และการบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม

3.2 เครองมอทชวยใหเกดความยดหยนในกระบวนการ อาทเชน การปรบเปลยน เครองจกรอยางรวดเรว การปรบเรยบการผลต และการฝกอบรมใหพนกงานมทกษะทหลากหลาย

3.3 เครองมอทลดเวลาในการท างาน อาทเชน การผลตแบบเซลส การเตรยมพรอมใช งานในจดปฏบตงาน การท างานโดยอตโนมต การปองกนความผดพลาด การตรวจสอบดวยตนเอง และการหยดไลนการผลตทนทเมอพบปญหา

3.4 เครองมอทใชพฒนาอยางตอเนอง อาทเชน ไคเซน การวเคราะหตนรากของปญหา เครองมอควบคมคณภาพ และการแกไขปญหารวมกนเปนทม เปนตน

3.5.2 การจดวางผงโรงงาน และกระบวนการผลตเพอรองรบระบบการผลตแบบลน 1.ปรบปรงการวางผงโรงงาน จากเดมทมการแบงพนทการท างานออกเปนแผนกตาง ๆ

ประกอบดวย แผนกตด แผนกเตรยมอะไหล แผนกประกอบตว และแผนกฟนชชง ใหเปนการวางผงตามทศทางการไหลของงาน ซงจดเครองจกรใหวางเรยงตามล าดบของขนตอนการผลต แตไมสามารถจดการผลตแบบเซลสไดเตมรปแบบ ส าหรบระบบการผลตแบบไหลทละชน และระบบการผลตแบบโมดลาร ไดเนองจากเครองจกรพเศษบางประเภท และอปกรณการรดทไมเพยงพอส าหรบแตละไลนผลตโดยเฉพาะ

รปท 3.7 การวางผงโรงงานกอนปรบปรง

38

รปท 3.8 การวางผงโรงงานหลงปรบปรง

2. การปรบปรงกระบวนการผลต

2.1 การปรบปรงในแผนกตด เดมแผนกตดไมมการแบงหนาทความรบผดชอบ และพนทในการท างานทชดเจน ไมมแผนการตดทแนนอน ไมมการตรวจงานกอนสงงานปกเขาสายการผลตเยบ และไมมระบบซปเปอรมารเกต (การเตรยมพรอมใชงานกอนการผลต) แตปจจบนไดมการแบงหนาท และพนทท างานทชดเจน เชน แยกสถานทในการตด การมดงาน การตรวจงาน ทชดเจน มการจดท าแผนการตดเปนรายสปดาห มการจดตงทมตรวจงานกอนสงงานปกเขาแผนกประกอบตว และมการจดท าระบบซปเปอรมารเกต

รปท 3.9 แสดงสภาพแผนกตดกอนปรบปรง

39

รปท 3.10 แสดงสภาพแผนกตดหลงปรบปรง

2.2 การปรบปรงในแผนกประกอบตว เดมแผนกประกอบตว ไดแยกงานอะไหล และงานประกอบตวออกเปน 2 กลมงาน ระบบการผลตเปนแบบมด และจายคาแรงเปนรายวน แตปจจบนไดมการรวมงานอะไหล กบงานประกอบตวใหอยในกลมเดยวกน มการออกแบบสายการผลตเปนแบบการไหลทละชน มการจายคาแรงเปนแบบเหมาทม มระบบการควบคมดวยการมองเหน และใหพนกงานเยบตดดายและตรวจสอบคณภาพดวยตวเอง รวมทงไดมการปรบลดจ านวนพนกงานในสายการผลตใหเหมาะสมมากยงขน จากเดมม 25 คนตอสายการผลต เหลอเพยง 18 คนตอสายการผลต ในขณะทผลผลตสายการผลตเพมขน

รปท 3.11 แสดงสภาพแผนกประกอบตวกอนปรบปรง

40

รปท 3.12 แสดงสภาพแผนกประกอบตวหลงปรบปรง

2.3 การปรบปรงแผนกฟนชชง เดมแผนกฟนชชง ไดมการแบงกลมการท างานตามขนตอน เชน แบงเปนกลมรด กลมพบ กลมบรรจ แตปจจบนไดมการแบงทมรด พบ และบรรจ เปนแบบโมดลาร โดยแบงเปน 2 ทม และใชระบบการควบคมดวยการมองเหน

รปท 3.13 แสดงสภาพแผนกฟนชชงกอนปรบปรง

41

รปท 3.14 แสดงสภาพแผนกฟนชชงหลงปรบปรง

3.5.3 การด าเนนการปรบปรงตามแนวทางการผลตแบบลน 1. การประกาศแตงตงผด าเนนงานหลกของโครงการ

เพอใหสามารถด าเนนโครงการไดอยางมประสทธภาพ และสมฤทธผลตาม เปาหมายทตงไว กอนด าเนนการปรบปรง ผบรหารของบรษท ฯ จงไดประกาศแตงตงผด าเนนงานหลกของโครงการ โดยก าหนดผรบผดชอบ และบทบาทหนาทอยางเหมาะสม ซงประกอบดวย ต าแหนง Lean Executive (LE) ซงมประธานบรษท ซงเปนผบรหารระดบสงสดในองคกร เปนผ ก าหนดนโยบาย วตถประสงค และแผนด าเนนโครงการ สงเสรมสนบสนนเรองงบประมาณ และจดสรรบคลากร ต าแหนง Lean Sponsor (LS) คอ ผจดการฝายการเมนท มหนาทรวมวางแผนด าเนนโครงการ รายงานความคบหนา และปญหาอปสรรคให LE ทราบ ต าแหนง Lean Master (LM) คอ หวหนาฝายวศวกร มหนาทเปนพเลยงใหกบ Lean Expert ในการด าเนนโครงการ มองหาโอกาสในการปรบปรงและพฒนาดวยวธการตาง ๆ เปนผเกบขอมลและประเมนระบบลน มความสามารถทงในแง เทคนค และการบรหารทม ต าแหนง Lean Expert (LE) คอ หวหนาทรบผดชอบงานในพนททท าการปรบปรง มหนาทรวมวางแผนปฏบตการ และก าหนดวธการปฏบต รายงานความคบหนา ปญหา และอปสรรคใหกบ LS และต าแหนง Lean Team (LT) คอ ทมงานฝายวศวกร ซงเปนผมความรในเรอง Process หรอ Technical ไดรบสทธในการทดลองและทดสอบตาง ๆ และเนนการปรบปรงทหนางานเปนหลก ดงผงองคกรลนในรปท 3.15

42

�

Lean Executive

Mr.Samuel Chu Fuk Cheung

Lean Sponsor

�

Asst. Lean Sponsor

�

Asst. Lean Sponsor

�

Lean Expert

�

Lean Master

� � � � � � �

Lean Team

รปท 3.15 แสดงผงองคกรลน

2. จดท าแผนภาพสายธารคณคา โดยการวเคราะหกจกรรมทงหมดทตองท าตงแตการรบวตถดบ จนกระทงสง

สนคาถงมอลกคา เพอใหสามารถมองเหนคณคาไดงายขน รวาควรใชเครองมอลนตวไหนในการปรบปรง ซงเปนประโยชนในการสอสารกบบคคลอนทเกยวของ เขาใจวาอะไรคอความสญเปลาและมอยทจดใดบาง ท าใหเกดการปรบปรงใหดยงขน

จากการวเคราะหความสญเปลาทเกดขนในกระบวนการผลตดวยการจดท า แผนภาพสายธารคณคาทเปนสถานะปจจบน พบวาในการผลตเสอโปโลเชตแขนยาว สไตล C6-

JN2789 ใชพนกงานในการผลตรวมทงสน 79.5 คน มปรมาณงานคางระหวางการผลตสงถง 24,031 ชน ใชเวลาการผลตรวม (Total Cycle Time: TCT) เทากบ 1,847 วนาท ซงเปนเวลาในการท างานทมมลคาเพมเพยง 480 วนาท (คดเปนรอยละ 25.99 ของเวลาการผลตรวม) และเปนเวลาการท างานทไมมมลคาเพมเทากบ 1,367 วนาท (คดเปนรอยละ 74 ของเวลาการผลตรวม)

43

รปท 3.16 แผนภาพสายธารคณคาสถานะปจจบน

เวลาการท างานทมมลคาเพม หมายถง เวลาทใชในการท างาน เพอเปลยนแปลง

รปรางของผลตภณฑ ใหเปนสนคาหรอบรการตามทลกคาตองการ สวนเวลาการท างานทไมมมลคาเพม หมายถง เวลาทใชในการท างานทไมไดกอใหเกดการเปลยนแปลงรปรางของผลตภณฑเพอใหเปนสนคาหรอบรการตามทลกคาตองการโดยตรง เชน การตรวจสอบงาน การนบชนงาน การขนสง การรอคอย เปนตน ดงนน ถาตองการใหมมลคาเพมมากขน จ าเปนจะตองก าจดสงทไมจ าเปนหรอสงทไมมมลคาเพมทงไปใหหมด สวนสงไมมมลคาเพมแตจ าเปนตองท า ควรลดใหเหลอนอยทสดเทาทจ าเปนจรง ๆ เทานน

จากการระดมสมองกบทมงานของบรษท หลงจากการวเคราะหความสญเปลาท

เกดขนดวยการจดท าแผนภาพสายธารคณคาทเปนสถานะปจจบนแลว ไดมการน าเสนอแนวทางปรบปรงดวยการเขยนเปนแผนภาพสายธารคณคาในอนาคต ดงรปท 3.15

รปท 3.17 แผนภาพสายธารคณคาสถานะอนาคต

Production Plan

by Prodduction Manager

Production Plan

by SupervisorMaterial Supplier Customer

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

209 729 458 46 165 5 103 35 11 12 74387695 5394948 2724642 84640 367950 4875 84460 42560 9009 11100 137566

Weekly Weekly Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

MAN 9 MAN 3 MAN 3 MAN 7 MAN 0.5 MAN 9.5

CT(sec) 51 CT(sec) 88 CT(sec) 88 CT(sec) 231 CT(sec) 7.74 CT(sec) 172.34

VA(sec) 6 VA(sec) 33.84 VA(sec) 34 VA(sec) 35 VA(sec) 1.56 VA(sec) 56.01

Avail.(sec) 259200 Avail.(sec) 86400 Avail.(sec) 86400 Avail.(sec) 201600 Avail.(sec) 14400 Avail.(sec) 273600

Lead Time 30668.52 Lead Time 29046 Lead Time 29046 Lead Time 21776.25 Lead Time 3297.24 Lead Time 139423.6

8918 1250 1392 420 426 1768

51 Sec 88 Sec 88 Sec 231 Sec 8 Sec 172 Sec

14174

Code Topic Sec Min Day (8Hr.) %

A Total Cycle Time 639 11 0.02

B Total VA 166 3 0.01

C Total Lead Time 253258 4221

D VA Ratio (B/C) 0.07%

E VA to Cycle Time (B/A) 26.0%

Production Planning by

Production Mgr.

Ironing+Folding

Weekly

Cutting Preparation Center Assembly Buttoning+Inspecting Blow

Production Planning by

Production Supv.

I I I I I I

Material Supplier

Customer

RAW

MAT

STORE

44

เปรยบเทยบผลการปรบปรงดวยการจดการสายธารคณคา ระหวางสถานะปจจบน กบสถานะในอนาคตนน ปรากฎวาสามารถชวยลดปรมาณงานคางระหวางการผลต ไดรอยละ 41 เวลาทมมลคาเพม เพมขนรอยละ 0.05 และอตราสวน VA:NVA เพมขนรอยละ 1,165 ซงสามารถสรปไดดงตารางท 3.1 ตารางท 3.1 เปรยบเทยบผลกอนและหลงการปรบปรงดวยแผนภาพสายธารคณคา

เครองมอส าคญทชวยใหสามารถลดปรมาณงานคางระหวางการผลต และเวลา

การท างานทมมลคาเพมสงขนจากเดม คอ การจดระบบการไหลของงานแบบไหลทละชน และระบบโมดลาร รวมทงการจายคาแรงจงใจแบบเหมาเปนทม แทนการท างานระบบมด เนองจากระบบมดไมไดใหความส าคญกบการจดสมดลของสายการผลต และจายคาแรงจงใจตามความสามารถของพนกงานแตละคน ท าใหพนกงานเรงผลผลตของตนเองใหไดมากทสด โดยไมไดสนใจวากระบวนการถดไปตองการมากหรอนอยเพยงใด เปนตน แตการไหลของงานแบบทละชน และ ระบบโมดลาร เปนระบบทควบคมรอบเวลาการผลตของพนกงานแตละคนใหใกลเคยงกน ท าใหเกดความสมดลของสายการผลต และไมมปรมาณงานคางระหวางการผลต หรอถามกนอยมาก เมอเทยบกบการผลตแบบมด อกทงการจายคาแรงจงใจแบบเหมาเปนทม จะท าใหพนกงานเกดความสามคค และชวยเหลอซงกนและกนท าใหเกดการท างานทเปนทมเวอรคมากขน

3. การประยกตใชเครองมอการผลตแบบลน ไดด าเนนการปรบปรงประสทธภาพการผลต ลดประมาณงานซอม และลด

ปรมาณงานคางระหวางผลต โดยประยกตใชเครองมอการผลตแบบลน ซงจ าแนกเปน 4 ประเภทตามผลลพธทไดจากการใชเครองมอ [Green 2002 (พ.ศ.2545)] [9] ดงตอไปน

No. Topic Unit Before After Difference (%) Conclusion RemarkA Date 9/4/2550 2/11/2551B Style C6-JN2789 GNS7K506C Customer CALVIN KLEIN GREG NORMAND Product Type Long Sleeve Short SleeveE Man Power Operator 79.5 32F Total Cycle Time (TCT) Sec. 1847 639G Value Added Time (VA) Sec. 480 166H Work In Process (WIP) Garment 24031 14174 41 ImprovedI Available Time Sec. 2175120 921600J Lead Time (L/T) Sec. 9249445 253258K TCT to VA % 25.99 26 0.05 Improved G / FL VAR % 0.01 0.07 1165 Improved G / J

45

3.1 เครองมอปรบปรงอตราการไหล ทน ามาประยกตใช ประกอบดวย 3.1.1 กจกรรม 5ส ถอเปนรากฐานทส าคญของระบบการผลตแบบลน ท

จ าเปนตองด าเนนการกอนน าเครองมออน ๆ มาประยกตใช เพอดแลรกษาพนทปฏบตการ ท าความสะอาด และจดสรางระบบของพนทการท างานใหโปรงใส และการสรางใหเปนมาตรฐาน ด ารงไวซงระเบยบแบบแผนทจ าเปนของการท างานทด รวมทงสรางทศนคตทดของพนกงาน จงไดเรมตนโดยการจดกจกรรม Big Cleaning Day เพอเตรยมความพรอมของพนทใชงาน มการจดตงคณะกรรมการ 5ส มการท าความสะอาดพนทท างานทกวนเสาร และตรวจใหคะแนนพนททกวนจนทร พรอมทงตดปายแสดงคะแนน 5ส ของแตละพนท ณ จดปฏบตงาน ประโยชนทไดรบจากการท า 5 ส คอ พนทท างานสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย มความปลอดภย และมประสทธภาพในการท างานมากขน จนกอใหเกดความคดสรางสรรคในการปรบปรงงานอน ๆ อยางตอเนอง

รปท 3.18 แสดงกจกรรม 5 ส

รปท 3.19 แสดงสภาพกอนท ากจกรรม 5 ส

อบรม 5 ส

ท าความสะอาด

ตรวจ และมอบรางวล

46

รปท 3.20 แสดงสภาพหลงท ากจกรรม 5 ส

3.1.2 จดท าระบบการควบคมดวยการมองเหน โดยสรางสถานทปฏบตงาน ใหม สญลกษณ เครองหมาย สญญาณสตาง ๆ ทแตกตางกนเทาทกระบวนการจะสามารถแสดงได ในชวงเวลาสน ๆ ใหรวาสงใดก าลงเกดขน สามารถเขาใจไดในกระบวนการ และรวาสงใดเปนสงทถกตอง หรอสงใดไมควรอยในสถานทปฏบตการ จะชวยด าเนนกจกรรมไดมประสทธภาพ จะลดความยงยากใหแกทมปฏบตงานในพนทปฏบตงาน อกทงจดแสดงเพอแสดงความสมพนธของขอมลขาวสารและขอมลของพนกงานในพนทนน ๆ เชน ปายบอกสถานะประสทธภาพและคณภาพ ปายบอกผลผลต ฯลฯ ประสทธภาพของการออกแบบของกระบวนการ โรงงานทมระบบการควบคมดวยการมองเหนและมการจดแสดงทละเอยดชดเจนพนกงานจะสามารถทราบไดทนทในกรณทกจกรรมใดกจกรรมหนงไมเปนไปตามทตงสมมตฐาน สญญาณเสยงในโรงงานเปนสวนส าคญเพราะเปนสญญาณทแสดงเสยงออกมาเมออปกรณใด ๆ ไมสามารถปฏบตงานได เสยงจะสงสญญาณเตอนกอนทจะมการเปดเครองจกร หรอสงขอมลทมประโยชน ดงรปท 3.21-3.25

47

รปท 3.21 แผนปายบอกสถานะเรองประสทธภาพ และคณภาพโดยใชสเขยว สเหลอง และสแดง

รปท 3.22 แผนปายอเลคทรอนคสบอกผลผลตของสายการผลตประกอบตว

48

รปท 3.23 แผนปายบอกผลผลตของแตละต าแหนงงานในแผนกเตรยมงาน

รปท 3.24 บอรดแสดงผลการท างานประจ าชวโมงของแตละสายการผลต

49

รปท 3.25 บอรดแสดงผลการตรวจ 5 ส ประจ าสปดาห

3.1.3 สรางมาตรฐานการท างาน เพอใหพนกงานในแตละขนตอนทราบ รายละเอยดเกยวกบเวลามาตรฐานในการยบแตละขนตอน หรอรอบเวลาการผลต ล าดบการเยบ และวธการเยบ เพอใหพนกงานทราบวาควรจะเรมท าอะไรกอนหลงตามล าดบจนสนสดกระบวนการ ตลอดจนประเภทเครองจกรอปกรณ และฝเขมตาง ๆทจ าเปนตอระดบคณภาพทยอมรบได รวมทงปรมาณงานทพนกงานตองผลตใหไดตามมาตรฐาน ทเพยงพอส าหรบความตองการของหนวยผลตตอไป ท าใหสามารถสอสารกบพนกงานระดบปฏบตการไดงายขน และ เปนมาตรฐานเดยวกนทวทงองคกร ดงตวอยางคมอรปท 3.26

50

คมอวธการเยบมาตรฐาน (Standard Operation Procedure: SOP) รหสงาน: 0802 ขนตอน: เยบเขาปกพรอมผากน แกไขครงท: 1 วนท: 15/07/51 M/C Type ชนดเครองจกร

M/C CODE รหสเครองจกร

NEEDLE เขม

FOOT ตนผ

ATTACHMENT ซองตดจกร

SAM เวลามาตรฐาน

SN จกร 1 เขมฝเขมธรรมดา

DDL-8500-7 DB x 9 L 1/16 N

วธการท างาน แผนผงการท างาน

1 2

3 4

5 6

1. หยบตวเสอจากเกาอดานซายของพนกงาน น ามาวางบนจกร

2. หยบกรรไกรจากดานขวาบนจกร น ามาตดดายเสนตอไหล

3. น าตวเสอวางใตตนผ โดยพบมมหวสาบขางท 1 เยบย า และพลกปลายสาบไปดานหนา

4. หยบปกจากใตทองจกรดานขวามอ ดงปก สอดปกไวใตสาบ ตลบปลายสาบมาไวต าแหนงเดม และ เยบยดปกกนสาบ

5. หยบผากนจากใตทองจกรดานขวามอมาประกบ เยบยด จดเรยงปกและผากนใหเสมอแนวรมคอเสอ จากนนเรมตนเยบเขาปกโดยเยบ

หยด จดต าแหนงประมาณ 4-5 ชวง และหยดกอนถงมมหวสาบขางท 2 จากนนพบมมหวสาบขางท 2 (ชนสาบอยบนสด) จดเรยงใหเสมอ

กน เยบเพมอก 1 ชวง เยบย า ตดดาย

6. น างานออกจากจกร กลบมมหวสาป 2 ขาง วางชนงานทส าเรจแลวบนเกาอดานขวามอของพนกงาน

ทศทางการเยบ

�

STITCH CLASS

ชนดตะเขบเยบ

งานส าเรจ

SN 301

ลกษณะฝเขมดายบนและดายลาง

ขอควรระวง หวปกตองอยกงกลางระหวางสาปทง 2 ขาง

รปท 3.26 ตวอยางคมอมาตรฐานการท างาน

51

3.1.4 จดท าระบบการผลตแบบดง และก าหนดพนทในการจดเกบสนคารอการ ผลต หรอเรยกวาซปเปอรมารเกต ส าหรบการเบกดายเยบและอปกรณประกอบ เพอใหกระบวนการหลงใชเบกงานจากกระบวนการกอนหนา โดยสามารถเบกปรมาณงานไดเทากบจ านวนคมบงทมอยเทานน โดยบตรของคมบงแตละกระบวนการไดถกออกแบบไวแลววา หนงบตรคมบงจะใชเบกงานไดเทาไหร การใชคมบงจงสามารถควบคมสนคาในกระบวนการผลตไดตามทออกแบบไว และยงใชส าหรบสอสารถงความตองการงานในการผลตอกดวย โดยน าบตรคมบง ไปตดกบงานหรอภาชนะบรรจชนงาน เพอสอขอความจากกระบวนการผลตขางหนาวาตองการชนงานใด เมอไหร และจ านวนเทาใด ซงรายละเอยดในบตรคมบง จะประกอบไปดวยชอหนวยงานผลตทรบผดชอบ ชอหนวยงานผลตกอนหนา ชอของชนสวนหรองานรวมทงรหสทเกยวของ ปรมาณทบรรจในภาชนะ ล าดบคมบง ฯลฯ ดงนน คมบงจงเปนเครองมอสอสารชนดหนง เพอชวยควบคมปรมาณและเวลาในทกขนตอนตลอดกระบวนการผลต เพอใหสอดคลองกนและกน ซงเปนสวนส าคญในการบรรลเปาหมายของระบบการผลตแบบทนเวลา ดงรปท 3.25-3.28

รปท 3.27 ตวอยางใบแจงความตองการ

52

รปท 3.28 บอรดแสดงการเบกงานดวยระบบคมบง

รปท 3.29 พนทซปเปอรมารเกต

53

รปท 3.30 รถเขนซปเปอรมารเกต

ขอก าหนดในการใชคมบง คอ หนวยผลตหลงตองเบกชนสวนหรองานจาก หนวยผลตหนา ในปรมาณทเพยงพอตอความจ าเปนและภายในระยะเวลาทตองการใชเทานน หนวยผลตหนาจะผลตชนสวนงานตามจ านวนทถกเบกไปจากหนวยผลตหลงเทานน เมอพบวาชนสวนหรองานใดมต าหน ตองน าออกไปจากสายการผลตทนท เพอก าจดตนทนทไมเพมคณคาอนเนองจากการผลตสนคาดอยคณภาพ ปรมาณคมบงในขนตอนการผลตหนง ๆ ควรจะมนอยทสด ไมควรเปลยนแปลงกรรมวธบอย ๆ เพอใหกระบวนการผลตสม าเสมอ และพนกงานตองมความรบผดชอบ กรณมอปสรรคท าใหงานชะงกตอมาอปสรรคหมดไป หนวยผลตทาย ๆ กตองท างานตอจนครบปรมาณทตองผลตในวนนนโดยไมเรยกรองคาลวงเวลา

ประโยชนทไดจากการใชระบบคมบง คอเวลาน าลดลง งานคงคางในแผนกตด ลดลง งานคางระหวางผลตในแผนกเยบลดลง งายตอการสอสารมากขน ปญหาดานคณภาพลดลง และมพนทในการจดเกบสนคามากขน

3.1.5 การไหลทละชน ไดท าการขนถายชนงานระหวางหนวยผลตคราวละนอย ๆ

หรอคราวละหนงหนวย ทงนเพอลดเวลาน าและลดปรมาณงานระหวางกระบวนการ โดยจดใหแตละแผนกทท างานตอเนองกนมาอยใกลกน เชน ตด เยบ ฟนชชง แพคกง ใชรปแบบการสงตองานแบบการไหลชนเดยวในแผนกเยบ คอ การสงชนงานระหวางพนกงานแบบชนตอชน และใหพนกงานตรวจสอบคณภาพชนงานของตนเองทกครงทเสรจสนงานแตละชน แทนรปแบบเดมทพนกงานแตละคนสงตองานทละหลายชนรวมเปนมด ๆ ท าใหเกดความลาชา เสยเวลาจากการรองานจากการ

54

เคลอนยายชนงาน หรอท างานไมทนเมอมชนงานมาพรอมกนมากเกนไป ซงลวนแตเปนกจกรรมทไมเกดมลคา หรอ ของเสยตามหลกการการผลตแบบลนทงสน จากการน าระบบการไหลทละชนมาใชในสายการผลตเสอโปโลเชต ท าใหเนอทการบรหารชดเจนขน การเคลอนยายของงานในสายการผลตชดเจนขน โรงงานระเบยบเรยบรอยขน

รปท 3.31 ภาพแสดงระบบการผลตแบบมด (กอนปรบปรง)

รปท 3.32 ภาพแสดงระบบการผลตแบบไหลทละชน (หลงปรบปรง)

55

ตารางท 3.2 เปรยบเทยบผลทไดจากการใชระบบการไหลแบบทละชน กบระบบมดงาน สงทด าเนนการ กอนปรบปรง หลงปรบปรง

1.เปลยนระบบการท างานในสายการผลต

ระบบมดงาน ระบบงานไหลทละชน

2.ปรบจ านวนพนกงานในสายการผลตใหเหมาะสมมากขน

25 คน ตอสายการผลต 18 คน ตอสายการผลต

3.1.6 การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม ไดด าเนนการปรบปรง

ประสทธภาพการท างานรวมกนระหวางคนกบเครองจกร โดยใหชางเทคนคสามารถดแลเครองจกรไดมากกวาหนงเครอง (Multi Skill) และใหความส าคญกบการปองกนการเสยหายของเครองจกรมากกวาการซอม และใหผปฏบตงานทเครองจกรนนดแลเครองจกรของตนเองใหไดมากทสด โดยมชางเทคนคเปนพเลยงและอบรมเรองการดแลรกษาเครองจกรใหกบพนกงาน และสงเสรมใหเกดความรวมมอของทกฝาย โดยมความมงมนวาประสทธภาพโดยรวมของระบบการผลตตองสงสด และท าใหเกดระบบปองกนเพอไมใหม ความสญเสยเกดขนกบเครองจกรและ ผลตภณฑ ซงทงนตองท าใหเกด "อบตเหตเปนศนย" "ของเสยเปนศนย" และ "เครองเสยเปนศนย"

3.2 เครองมอทชวยใหเกดความยดหยนในกระบวนการทน าประยกตใช ประกอบดวย

3.2.1 การปรบเปลยนเครองจกรอยางรวดเรว โดยจดเตรยมความพรอมของ เครองมอ อปกรณ ในการผลต ซงจะใชในการลดเวลาการจดแตงเครองจกรในกรณทตองเปลยนการผลตจากผลตภณฑหนงไปสอกผลตภณฑหนงใหใชเวลานอยทสด เนองจากเวลาในการเปลยนรนการผลต ถอเปนกจกรรมทไมเพมมลคา หรอความสญเปลาทเกดขนในการผลต จงจ าเปนตองใชเวลาใหนอยทสด ดงนนจงไดสรางมาตรฐานการท างานของวธการในการปรบตงเครองจกร โดยเขยนเอกสารแสดงขนตอนของกจกรรมทตองท าในการปรบตงขนมากอน และแยกกจกรรมทตองท าออกเปนการปรบตงภายนอก คอ กจกรรมทสามารถท าไดในขณะทเครองจกรยงท างานอย เชน การเตรยมวสดอปกรณการผลต การทดสอบ การเตรยมแบบฟอรมบนทก การจดพนท เปนตน และการปรบตงภายใน คอ กจกรรมทสามารถท าไดกตอเมอตองหยดเครองจกรเทานน เชน การตงระยะฝเขม การเปลยนเขมจกร หรออปกรณการเยบ การเยบยดชนงาน และการเปลยนชนงาน เปนตน

3.2.2 การปรบเรยบการผลต มการจดตารางการปฏบตงานใหไดปรมาณคงท สม าเสมอตามความตองการ หรอตามปรมาณของลกคา เพอทจะลดความแปรปรวนในกระบวนการ การก าจดภาวะงานลนมอของคนและเครองจกร ซงเปนปจจยทท าใหระบบลนประสบความส าเรจ อกปจจยหนงทมความส าคญไมแพกน คอการก าจดความไมเทากนในตารางการผลตใหราบเรยบเสมอ

56

กน ใหแตละขนตอนงานเยบมภาระงานเทากน หรอใกลเคยงกน เพอใหสามารถรองรบผลตภณฑทหลากหลายได

รปท 3.33 รอบเวลาการผลตกอนปรบเรยบการผลต

รปท 3.34 รอบเวลาการผลตหลงปรบเรยบการผลต

0.4220.229 0.146

1.086

0.347

0.94

0.3540.221

0.341

2.006

0.488

Cycle Time

1.11

0.9381.086 1.086

0.354

1.003 1.003

Takt Time = 1.081116

57

3.2.3 การฝกอบรมใหพนกงานมทกษะทหลากหลาย ฝกอบรมพนกงานในสวนท ไมใชเจาหนาทเฉพาะดานใหสามารถท างานไดหลาย ๆ อยาง เพอเพมความยดหยนในการปฏบตงาน สามารถทจะรองรบการความตองการของลกคาไดอยางทนทวงท สามารถใชเครองจกรไดสองถงสามประเภท สามารถบ ารงรกษาได สามารถตรวจสอบคณภาพได และสามารถท างานอนได ซงแตกตางจากการผลตคราวละมาก ๆ ทจะตองใชแรงงานทเชยวชาญเฉพาะอยาง

3.3 เครองมอทลดเวลาในการท างาน ทน ามาประยกตใช ประกอบดวย 3.3.1 การเตรยมพรอมใชงานในจดปฏบตงาน จดเตรยมและบรหารพนทให

สามารถน ามาใชงานไดอยางสะดวก ลดการเคลอนทหรอขนยายวสด นอกจากนยงหมายรวมถงการจดเกบอปกรณในพนททสะดวกตอการใชงานดวย

3.3.2 การปองกนความผดพลาด ไดน าเครองมอการปองกนความผดพลาดในงาน มาใชเพอปองกนคนหรอเครองจกรไมใหเกดความผดพลาดในการปฏบตงานตงแตแรก จงท าใหของเสยมโอกาสหลดรอดออกไปไดยาก เชน อปกรณชวยเยบ และการใชระบบสญญาณตาง ๆ เมอเกดปญหา ณ จดปฏบตงาน อาทเชน ใชสญญาณเสยงเพอกดออดเรยกชางซอมจกร ใชสญญาณไฟเพอเรยกหวหนางาน และใชแผนปายสเขยว เหลอง แดง ในการเรยกพนกงานตรวจสอบคณภาพ เปนตน

รปท 3.35 ตวอยางอปกรณชวยเยบเพอปองกนความผดพลาดในการท างาน

58

รปท 3.36 ลกษณะการใชสญญาญไฟ และแผนปายในแตละจดปฏบตงาน

3.3.3 การตรวจสอบดวยตนเอง ตรวจสอบชนงานโดยผทไมไดอยในกระบวนการผลต กอนทจะเรมกระบวนการขนตอนถดไป และท าการหยดการผลตเพอแกไข หรอปรบปรงสภาพการผลตโดยอตโนมต เพอไดรบขอมลความผดปกตในขนตอนการผลต การตรวจสอบน รวมถงพนกงานในกระบวนการผลตถดไปตองมหนาทตรวจสอบชนงานกอนจะเรมการผลตในขนตอนตอไป

3.3.4 การหยดไลนการผลตทนทเมอพบปญหา พนกงานสามารถทจะหยดสายการผลตไดเมอตรวจพบวามสงผดปกตเกด

ขนกบกระบวนการการหยดทนทเมอเกดปญหาเกยวกบคณภาพ สรางอปกรณทมความสามารถของการตรวจจบปญหาและหยดปญหาไดดวยตวเอง พฒนาระบบแสดงผล การด าเนนงานเพอแจงเตอนใหทมงานหรอผน าทราบวา ตองเขาไปตรวจสอบแกไขเครองจกรหรอกระบวนการในจดใดๆ “Jidoka” ซงเปนพนฐานของ Built-in Quality และสรางระบบสนบสนนของการหยด หรอผอนการผลตใหชาลงเพอใหไดคณภาพทถกตองตงแตครงแรก เพอยกระดบผลตผลในระยะยาว

59

3.4 เครองมอทใชพฒนาอยางตอเนอง ทน ามาประยกตใช ประกอบดวย 3.4.1 ไคเซน จดใหมการปรบปรงกจกรรมการปฏบตงานอยางตอเนอง พนกงานทกคนม

โอกาสทจะแสดงความคดเหนในการปรบปรงกจกรรมตาง ๆเพอเพมคณภาพและคณคาใหกบงาน รวมทงหาทางลดกจกรรมทไมเพมคา เชนการปรบปรงแกไขสนคาเสย โดยไดก าหนดเปนนโยบายไคเซน เพอการปรบปรงงานอยางตอเนอง มการจดบอรดประชาสมพนธโครงการ และมการประกวดใหรางวลส าหรบการปรบปรงงานทโดดเดน ทงในเรองของการเพมผลผลต และการลดตนทน เพอกระตนใหเกดการสรางนสยในการปรบปรงงานใหเปนสวนหนงของการท างานประจ าวนดวย

เนนทการมสวนรวมของพนกงานทกคนรวมกนแสวงหาแนวทางใหมๆเพอปรบปรง วธการท างานและสภาพแวดลอมการท างานใหดขนอยเสมอ หวใจส าคญคอการด ารงอยของสงทดอยแลวและการพฒนาอยางตอเนองไมมทสนสด ความส าคญในกระบวนการของไคเซน คอการใชความรความสามารถของพนกงานมาคดปรบปรงงาน โดยการใชเพยงการลงทนเลกนอย ซงท าใหเกดการปรบปรงทละนอยคอย ๆ เพมพนอยางตอเนอง ตรงขามกบแนวคดนวตกรรม ซงเปนการเปลยนแปลงขนานใหญ ตองใชเทคโนโลยซบซอนชนสง ดวยเงนลงทนมหาศาล ดงนนไมวาจะอยในภาวะเศรษฐกจแบบไหนเรากใชไคเซนเพอปรบปรงได

รปท 3.37 บอรดประชาสมพนธกจกรรมไคเซน

60

รายงานไคเซน (Kaizen Report)

Style: ทกสไตลทเขาขางสอดตรา ชองาน/ขนตอน: 7001 โพงเขาขาง และสอดตรา ภาพแสดงกอนปรบปรง ภาพแสดงหลงปรบปรง

กอนการปรบปรงตองใชการกะประมาณต าแหนงตดตราขาง ตราขางทใชวางอยในต าแหนงทท าใหไมสามารถหยบมาแลวใชงานไดทนท (ตองปลอยมอขวาออกจากชายเสอ หยบแลวเปลยนเปนใชมอซายน าตราไปวาง) เวลาทใช 1.50 นาท

หลงการปรบปรง ใชหลกการของ 5 ส มาประยกตโดยจดวางอปกรณไวใหถกท สะดวกตอการหยบใช 1.เพมกลองส าหรบใสตราขางตดไวบรเวณทสามารถใชมอซายหยบตราไดโดยทไมตองปลอยมอขวาจากชายเสอ 2.เพมแบบวดต าแหนงตดตราขางไวทบรเวณทสามารถวดต าแหนงไดสะดวก เวลาทใช 1.38 นาท

ผลทไดรบหลงการปรบปรง: ลดความเมอยลาของผปฏบตงานเพราะลดการเคลอนไหวทไมจ าเปนออก ลดเวลา 0.12 นาทตอตว ผลผลตเพมขน 4 ตวตอชวโมง

รปท 3.38 ภาพแสดงผลทไดจากกจกรรมไคเซน

61

3.4.2 การวเคราะหตนรากของปญหา ไดก าหนดใหมการประชมแผนการผลต ประจ าสปดาห แลวบนทกขอมลลงในบอรด ท าการสรปปญหา พรอมทงเสนอแนวทางแกไขทกสปดาห ท าการสรปผลงานของสปดาหทผานมาทงดานประสทธภาพ และคณภาพ เปนเทคนคในการแกปญหาเบองตน คอ การยอนกลบขนไปหาถงสาเหตของปญหา โดยพยายามเจาะลกถงสาเหตของปญหา เชน 5 Whys

รปท 3.39 บอรดส าหรบการประชม

3.4.3 การแกไขปญหารวมกนเปนทม การแกไขปญหาทเกดขนในกระบวนการโดยมการประชมทมงานทเกยว

ของเพอหาทางแกไขปญหาทกวนหรอเปนประจ าตามการตกลง โดยใหทกคนมสวนรวมในการแกไขปญหาเปนส าคญ

ไดปรบปรงระบบการจายคาแรงจงใจในการท างาน โดยก าหนดรปแบบ การจายคาแรงแบบเหมาเปนทมแทนการจายเปนรายวน หรอเหมาเปนรายบคคล เพอใหเกดการท างานเปนทม และชวยเหลอซงกนและกนมากยงขน รวมทงใหสามารถผลตสนคาออกไดเปนตวไดภายในระยะเวลาอนสน และชวยใหการผลตมความราบรน ท าใหสามารถคนพบปญหา และขอบกพรองตาง ๆ ระหวางการผลตไดรวดเรว สงผลใหสามารถแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ และไมเปนคอขวด (Button Neck) ในกระบวนการ

62

ตารางท 3.3 สรปการจายคาแรงจงใจตามลกษณะผลตภณฑ

รปท 3.40 ระบบการจายคาแรงจงใจตามปรมาณผลผลตแบบขนบนได

ด ซ 1 - 500 501 - 2000

2001 - 5000

5000 - 10000

10000 ข

1 Polo โ โ 50 45 47.5 55 60

2 T-SHRITS � / � 60 57.5 65 70 75

3 ZIPPER ซ 40 35 37.5 45 50

4 JACKET � 35 37.5 40

5 FASHION / ด 40 37.5 45 50

6 Plant

7 Skirt โ

ผ ฑ (Style Type)

63

บทท 4 ผลการทดลองและการวเคราะหผล

จากการน าแนวทางการผลตแบบลนมาประยกตใชในกระบวนการผลตเสอผาส าเรจรป เพอ

ปรบปรงประสทธภาพการผลต ลดปรมาณงานซอม และลดปรมาณงานคางระหวางกระบวนการผลต ในสายการผลตเสอโปโลเชต ของบรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด ทเปนกรณศกษานน สามารถน าเครองมอการผลตแบบลน มาประยกตใชตามสภาพปญหาของโรงงาน ทงหมด 16 ชนด โดยจ าแนกเครองมอออกไดเปน 4 ประเภทตามผลลพธทไดจากเครองมอ [Green 2002 (พ.ศ.2545)] [9] ดงน

1. เครองมอปรบปรงอตราการไหล รวม 6 ชนด ไดแก 5 ส การควบคมดวยการมองเหน มาตรฐานการปฏบตงาน การผลตแบบดง หรอคมบง การไหลแบบทละชน และการบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม

2. เครองมอทชวยใหเกดความยดหยนในกระบวนการ รวม 3 ชนด ไดแก การปรบเปลยนเครองจกรอยางรวดเรว การปรบเรยบการผลต การฝกอบรมใหพนกงานมทกษะทหลากหลาย

3. เครองมอทลดเวลาในการท างาน รวม 4 ชนด ไดแก การเตรยมพรอมใชงาน ณ จดปฎบตการ การปองกนความผดพลาด การตรวจสอบดวยตนเอง และการหยดเครองจกรอตโนมต

4. เครองมอทใชพฒนาอยางตอเนอง รวม 3 ชนด ไดแก ไคเซน การวเคราะหตนรากของปญหา และการแกไขปญหารวมกนเปนทม

4.1 ผลทไดจากการปรบปรงประสทธภาพการผลต จากการปรบปรงกระบวนการผลตในแผนกเยบประกอบตว ระหวางเดอนตลาคม 2550 ถงเดอนกมภาพนธ 2551 รวมระยะเวลา 5 เดอน พบวาประสทธภาพการผลต จากเดมเฉลยรอยละ 33 เพมเปนรอยละ 49 ผลการปรบปรงเพมขนเฉลยรอยละ 16 ดงตารางท 4.1

64

ตารางท 4.1 สรปผลการปรบปรงประสทธภาพ จากขอมลสรปผลการปรบปรงประสทธภาพในตารางท 4.1 สามารถแสดงประสทธภาพเปนรายเดอนไดดงกราฟรปท 4.1

รปท 4.1 ผลการปรบปรงประสทธภาพการผลต

4.2 ผลทไดจากการปรบปรงปรมาณงานซอม ส าหรบปรมาณงานซอม จากเดมเฉลยรอยละ 17 ลดเหลอรอยละ 9 ผลการปรบปรงทไดลดลงโดยเฉลยรอยละ 8 จากทตงสมมตฐานไวรอยละ 5-10 ดงตารางท 4.2 และรปท 4.2

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ.

%

เดอน

ประสทธภาพการผลต Efficiency)

ประกอบตว A

ประกอบตว B

ประกอบตว C

ประกอบตว D

เฉลย เดอน

ก.ค. 50 ส.ค. 50 ก.ย. 50 ต.ค. 50 พ.ย. 50 ธ.ค. 50 ม.ค. 51 ก.พ. 51สายการผลต A 18 20 27 27 54 50 58 57สายการผลต B 26 11 28 21 47 38 46 47สายการผลต C 29 19 32 55 54 48 51 50สายการผลต D 63 55 67 61 43 54 48 68

เฉลย/เดอน 34 26 39 41 49 47 51 56เฉลยโดยรวม

ผลการปรบปรง33

กอนปรบปรง (%) หลงปรบปรง (%)

1649

แผนกประกอบตว

65

ตารางท 4.2 สรปผลการลดปรมาณงานซอม a หมายเหต: N/A คอไมมขอมล จากขอมลสรปผลการลดปรมาณงานซอม ในตารางท 4.2 สามารถแสดงปรมาณงานซอมเปนรายเดอนไดดงกราฟรปท 4.2

รปท 4.2 ผลการลดปรมาณงานซอม

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ.

%

เดอน

ปรมาณงานซอม (Rework)

ประกอบตว A

ประกอบตว B

ประกอบตว C

ประกอบตว D

เฉลย เดอน

ก.ค. 50 ส.ค. 50 ก.ย. 50 ต.ค. 50 พ.ย. 50 ธ.ค. 50 ม.ค. 51 ก.พ. 51สายการผลต A N/A N/A 5 8 2 2 1 2สายการผลต B N/A N/A 11 13 4 5 2 6สายการผลต C N/A N/A 9 10 5 3 4 10สายการผลต D 17 25 13 19 37 26 11 4

เฉลย/เดอน 17 25 10 13 12 9 5 6เฉลยโดยรวม

ผลการปรบปรง

กอนปรบปรง (%) หลงปรบปรง (%)

17

แผนกประกอบตว

89

66

4.3 ผลทไดจากการปรบปรงปรมาณงานคางระหวางผลต สวนปรมาณงานคางระหวางผลต จากเดมม 24,031 ตวตอวน ลดเหลอ 14,174 ตวตอวน ผลการปรบปรงจงลดลงโดยเฉลย 9,857 ตวตอวน หรอคดเปนรอยละ 41 จากทตงสมมตฐานไวรอยละ 5-20 ดงตารางท 4.3 ตารางท 4.3 สรปผลการลดปรมาณงานคางระหวางผลต

ส าหรบการเกบขอมล และวเคราะหผล โดยเปรยบเทยบขอมลกอนและหลงการปรบปรง สามารถ

สรปไดดงตารางท 4.4

ตารางท 4.4 สรปผลทไดตามตวชวดความส าเรจของโครงการ

ผลทคาดวาจะไดรบ ตวชวด (%) กอนปรบปรง (%) หลงปรบปรง (%) ผลทได (%)

1. ประสทธภาพการผลต เพมขน

10-30 33

49 16

2.ปรมาณงานซอมลดลง 5-10 17

9 8

3. ปรมาณงานคางในสายการผลตลดลง

5-20 * * 41

หมายเหต: * ปรมาณงานคางในสายการผลต กอนปรบปรงม 24,031 ตวตอวน หลงปรบปรงลดเหลอ 14,174 ตวตอวน

No. Topic Unit Before After Difference (%) Conclusion RemarkA Date 9/4/2550 2/11/2551B Style C6-JN2789 GNS7K506C Customer CALVIN KLEIN GREG NORMAND Product Type Long Sleeve Short SleeveE Man Power Operator 79.5 32F Total Cycle Time (TCT) Sec. 1847 639G Value Added Time (VA) Sec. 480 166H Work In Process (WIP) Garment 24031 14174 41 ImprovedI Available Time Sec. 2175120 921600J Lead Time (L/T) Sec. 9249445 253258K TCT to VA % 25.99 26 0.05 Improved G / FL VAR % 0.01 0.07 1165 Improved G / J

67

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรป จากการศกษาวจย การน าระบบการผลตแบบลนมาประยกตใชในแผนกตดเยบการเมนท

หมายเลข 7 นน เนองานสวนใหญส าหรบการประยกตใชระบบในระยะแรก คอการเตรยมความพรอมในดานตาง ๆ อาทเชน

5.1.1 ผงการผลตและการแบงทมการผลต จากเดมไมไดมการแบงทมหรอสายการผลตทชดเจน ปจจบนไดมการแบงเปนสวนงานตาง ๆ ดงน

1) สวนงานตดและซปเปอรมารเกต 2) สวนงานเตรยมอะไหล 3) สวนงานประกอบตว 4 สายการผลต 4) สวนงานกระดมและตรวจสอบ 5) สวนงานรดและพบ

5.1.2 ระบบการผลตไดมการเปลยนแปลงจากระบบมด มาเปนระบบการผลตแบบโมดลาร และการผลตแบบไหลทละชน

5.1.3 ในงานเยบประกอบตว และงานรดและพบ ไดมการเปลยนแปลงจากการแบงขนตอนการท างานรด พบ ใสถง แยกกนคนละโตะ เปนการรวมงานทกอยางมาไวใหเสรจในโตะเดยว เพอลดการขนยายงาน และลดปรมาณงานระหวางผลตอกดวย

5.1.4 ระบบการจายคาตอบแทนไดมการเปลยนแปลงจากแบบรายวนและเหมาเดยว มาเปนแบบเหมาเปนทม ซงขอดของวธการน คอ เปนการกระตนใหพนกงานมประสทธภาพทสงขน

5.1.5 สรางระบบการควบคมดวยสายตา เพอเปนการชวยใหการจดการการผลตสะดวกและรวดเรวยงขน เชน บอรดแสดงผลการผลต บอรด 5ส และแผนปายบอกผลผลตในแตละต าแหนงงาน เปนตน

5.2 ขอเสนอแนะ เพอเปนการรกษา และปรบปรงระบบการท างานทไดสรางขนในระยะแรกไวได การปรบปรงใน

ระยะตอไป เพอกาวไปสระบบการผลตแบบลนอยางเตมรปแบบ จะตองเนนเรองการพฒนาทรพยากรบคคลโดยใชหลกการ การปรบปรงอยางตอเนอง โดยอาศยเครองมอของลน อาทเชน ไคเซน กจกรรมกลมคณภาพ (Quality Control Circle; QCC) และในดานการสรางระบบการท างานใหมจะตองมงทการพฒนาระบบซปเปอรมารเกต และสรางระบบการผลตแบบบดง โดยสรางระบบคมบงใหเหมาะสมยงขน

68

อยางไรกตาม การพฒนาระบบการผลตอยางตอเนอง จ าเปนตองพฒนาปจจยพนฐานดานความพรอมของการผลตควบคไปดวย 3 ดาน ดงน

5.2.1 ดานแผนการผลต ทางบรษท ฯ ยงขาดแผนการผลตหลก (Master Plan) ทเปนระบบ สงผลใหขาดการจดการและ

วางแผนการใชก าลงคน และการก าหนดเปาหมายการผลตทเหมาะสม ถงแมวาขณะนในแผนกจะมการประชมแผนการผลตประจ าสปดาหแลวกตาม หากยงมการเปลยนแปลงแผนการผลตบอยครงเชนน กจะสงผลใหไมสามารถท าการผลตไดตามเปาหมายทวางไว และขาดความตอเนองของกระบวนการผลตอกดวย ทงนเรองแผนการผลตหลกของบรษท ฯ ถอเปนเรองเรงดวนทสดทจะตองมการจดท า และจะตองมผทรบผดชอบทชดเจน

5.2.2 ดานการจดการการผลต จากการสอบถามและตดตามการปฏบตหนางานพบวาการบรหารจดการในสายการผลต การ

ควบคมปรมาณงานระหวางผลต และการจดการจดคอขวดยงขาดการวางแผน การประสานงาน และการควบคมอยางตอเนอง ซงหวหนางานและผชวยจะตองเรยนรและท าตามมาตรฐานทก าหนดไว คอ ประชมสรปการท างานใหพนกงานทราบทกสปดาห ลงขอมลการผลตทกชวโมง แกไขปญหาทพบทนทหากไมไดตองรายงานหวหนา และรบขอเสนอแนะจากพนกงาน

5.2.3 ดานความพรอมของวตถดบ ปญหาทพบสวนใหญเกดจากผา อาทเชน ผามต าหนจากการทอหรอยอม ผาปกสงมาไมทนผลต

ซงปญหาแรก คอผามต าหนจากการทอหรอยอมเปนปญหาทเกดระหวางแผนกของโรงงานซงไมสามารถแกไขไดโดยแผนกตดเยบการเมนทฝายเดยว ตองมสวนรวมแกปญหาของหนวยงานทเกยวของ อาทเชน โรงทอ โรงยอม การเมนท เปนตน เพอหาสาเหตรากเหงาของปญหาทเกดขน กจะไดแนวทางในการแกปญหา โดยอาศยหลกการของ Q.C. Story ซงวธการนผบรหารระดบสงจะตองใหความส าคญทจะแกปญหามฉะนนกจะไมสามารถแกไขปญหานไดเลย

สวนผาปกสงมาไมทนผลต มสาเหตหลกอย 2 ประการ คอ ดานแผนการผลต และดานการจดการการผลต โดยสาเหตแรกจะแกไขไดตองมแผนการผลตหลกเสยกอน เพราะหากไมมแผนผลตทชดเจนกจะท าใหการท างานไมมระบบไมสามารถก าหนดเวลาการสงผา-รบผาใหกบโรงปกได สวนประการท 2 นนเปนเรองการจดการการผลต คอ จะตองมสรางการจดการทดของแผนกตดและก าหนดมาตรฐานของการจดสง อาทเชน การจดท าระบบคมบงก ากบการจดสง หรอเพอใหสามารถสงงานปกไดตามความตองการของแผนกประกอบตว

69

เอกสารอางอง [1] Ohno, T., Toyota Production System: Beyond large-scale production 1997. [2] Shingo, S., A Study of the Toyota production system from an industrial engineering Viewpoint

(Cambridge, MA: Productivity Press, 1997). [3] Womack, J., Jones, D., Roos, D. (1990), The Machine that Changed the World, 1st ed., Rawson Associates, New York, NY, . [4] ศรศกย เทพจต “การประเมนการน า Lean Six Sigma ไปใชในงานดวยการสรางแบบจ าลองพลวตของ ระบบ: กรณศกษาโรงพยาบาล” วทยานพนธปรญญาวศวกรรมมหาบณฑต สาขาวศวกรรมอตสาหการ ภาควชาวศวกรรมศาสตร บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2549 [5] ยพา กลอนกลาง “การผลตแบบลนในระดบกลยทธและการจ าลองสถานการณ กรณศกษา: บรษท บางกอกอเกลวง จ ากด” วทยานพนธปรญญาวศวกรรมมหาบณฑต สาขาวศวกรรมอตสาหการ ภาควชาวศวกรรมศาสตร บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2548

[6] พฤทธพงศ โพธวราพรรณ (2548) “การประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมผสม (แบบตอเนอง-แบบชวง) กรณศกษาโรงงานผลตเหลกรปพรรณ” วทยานพนธปรญญา วศวกรรมมหาบณฑต สาขาวศวกรรมอตสาหการ ภาควชาวศวกรรมศาสตร บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2545 [7] อรรคพรรณ วนะชกจ “การพฒนาแบบจ าลองอางองกระบวนการธรกจส าหรบการผลตแบบลน” วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม ภาควชา วศวกรรมศาสตร บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2545 [8] นราศร ถาวรกล “การประยกตใชเทคนคการวาดแผนภาพสายธารคณคากบแบบจ าลอง SCOR ส าหรบปรบปรงประสทธภาพของสายการผลตในอตสาหกรรมแปรรปไก” วทยานพนธปรญญา วศวกรรมมหาบณฑต สาขาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม ภาควชาวศวกรรมศาสตร บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2545

[9] Green, Bradley M. “Taxonomy of The Adoptation of Lean Production Tools and Technics.” Ph.D. Thesis, Faculty of Engineering Science, the University of Tennessee, 2002

[10] Krafick J.F.“Triumph of the Lean Production System”Sloan Management Review.(1988):41-52 [11] Hines P. and Rich N. “The seven value stream mapping tolls.” International Journal of Operation & Production Management. 17,1 (1997) : 46-64

70

เอกสารอางอง (ตอ) [12] Linker, J.K. “Engineering for Lean Manufacturing: A cross function process” Auto Magazine (1997): 1-3. [13] Mathew,Z.J.Broughman, D.J. and Hancock, W.M. “Lean Manufacturing Yields World-Class Improvements for Small Manufactures” IIE Solution. (April 1977): 36-40. [14] Spann, M.Adams,M. and Rahman, M.”Transferring Lean Manufacturing to Small Manufacturers: The Role of NIST-MEP.” University of Alabanma in Huntsville. (1997) : 1-4 [15] Swain B. and Martin, J. 1999. Applying Lean Thinking Principles in the UK Roofing and Cladding Industry. Available online at http://www.sussex.ac.uk/spru/imichair/iglc8/33.pdf. [16] Adams, M.,et.al. “simulation as a tool for continuos process improvement.” Proceeding of the 1999 winter simulation conference. (1999) : 766-773. [17] Yinging, J.c., Detly,R.B. and Sottile, J. “Lean Manufacturing Principles and their Applicability to the Mining Industry” Mineral Resource Engineering 9,2 (2000) : 215-258

[18] Harris,G.C,. Czarneeki, H.and Gholston, S. Value Stream Mapping: the first step in lean manufacturing simulation [online]. 2000. Available from E-mail: irani.4@osu.edu. [19] Djumin, S.C.,Wibowo, Y.and Irani, S.A. 2001. Value Stream Mapping from an Industrial Engineering Viewpoint. Available online at http://www.rsic.redstone.army.mil.html. (2001)

71

ภาคผนวก ก

ค านยาม และวธการใชเครองมอการผลตแบบลน

72

ค านยาม และวธการใชเครองมอการผลตแบบลน

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

1 5 ส คอ วธปฏบตในการดแลรกษาพนทปฏบตการของ Lean ท าความสะอาด ค านวณการจดการการใชและจดสรางระบบของพนทการท างาน (Work Place) มงเนนไปทการแสดงใหเหนถงความโปรงใส การจดการองคกร ความสะอาด และการสรางใหเปนมาตรฐาน ด ารงไวซงระเบยบแบบแผนทจ าเปนของการท างานทด

2 การลดเวลาของการเปลยนงาน (Set up Reduction)

หมายถงการจดเตรยมความพรอมของเครองมอ อปกรณ ในการผลตจะใชในการลดเวลาการจดแตงเครองจกรในกรณทตองเปลยนการผลตจากผลตภณฑหนงไปสอกผลตภณฑหนงใหใชเวลานอยทสด

3 การผลตโดยองเวลามาตรฐาน (Production to Takt Time)

คอการสรางสมดลการท างานโดยใหระยะรอบของการท างาน (Cycle Time) เทากบ Takt Time โดยการค านวณ Takt Time เทากบระยะเวลาสทธในกระบวนการ หารดวยผลผลตทงหมดทตองผลต

4 งานมาตรฐาน (Standardize Work)

ประสทธผลทเกดขนมากทสดในการท างานรวมกนของ แรงงานคน, วสด และเครองจกร นนคอการสรางรากฐานของการพฒนารายวน โดยการสรางกระบวนการซ าๆ โดยใหค าจ ากดความของขนตอน เวลาและการจดระเบยบแบบแผนของการปฏบตงาน เพอไดผลตามทตองการในราคาทต าและรบประกนในคณภาพทสง ประโยชนทไดรบจาก Standard Work คอ สรางผงโรงงานทมพนทไรประโยชนนอยทสด จ าแนกความตองการของงานในกระบวนการ (Work-in-Process)ทนอยทสดได เขาใจเวลาน า(Lead Time)ทมผลกระทบตอWIP สามารถค านวณความตองการของพนกงานทตองการตอความตองการทหลากหลายได

73

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

4 งานมาตรฐาน (Standardize Work) (ตอ)

Visual Management ของงานทก าลงกาวหนาและเกดความผดปกตได

5 แบบแสดงวธปฏบตงาน (Method Sheets)

แสดงวธปฏบตงานทเปนมาตรฐานของงานนน รวมถงการอธบายวธการท างานทถกตองเพอควบคมการปฎบตงานใหถกตองอยเสมอ

6 กลมการผลต (Flow Cells) ส าหรบกระบวนการผลต

คอ การจดการไหลของวสดและล าดบของการผลตให สอดคลองกบ Cycle Timeโดยจะมคน เครองจกร และอปกรณ เปนกลมของตวเองเรยกเปนหนงเซลล (Cell) โดยในแตละเซลลจะก าหนดลกษณะการท างานใหสมดล (Line Balancing) กบ Cycle Time ในกระบวนการใหบรการ กคอการสรางเสนทางการเดนของลกคาและล าดบการรบบรการใหสมดลกบเจาหนาททใหบรการ และพอดกบ Cycle Time

7 การควบคมดวยการมองเหน (Visual Control)

เปนกญแจในทฤษฎของการผลตแบบลน เปนการมงเนนทสรางสถานทปฏบตงาน ใหมสญลกษณ เครองหมาย สญญาณสตาง ๆ ทแตกตางกนเทาทกระบวนการจะแสดงได ในชวงเวลา สนๆ ใหรวาสงใดก าลงเกดขน สามารถเขาใจได ในกระบวนการ และรวาสงใดเปนสงทถกตอง หรอสงใดไมควรอยในสถานทปฏบตการ จะชวยด าเนนกจกรรมไดมประสทธภาพ จะลดความยงยากใหแกทมปฏบตงานในพนทปฏบตงาน (Shop Floor) ตลอดจนงาน 5 ส และกจกรรมการพฒนาดานอนๆ Visual Display คอการแสดงความสมพนธของขอมลขาวสารและขอมลของพนกงานในพนทนนๆ เชน แผนภมทแสดงผลก าไรของบรษทในแตละเดอน หรอภาพกราฟฟคแสดงใหเหนชนดทแนนอนของคณภาพทแสดงออกทสมาชกของกลมทควรจะปฏบตตาม ประสทธภาพของการออกแบบของกระบวนการ โรงงานท ม Visual Control และDisplay ทละเอยดชดเจนพนกงานจะ

74

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน(Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

7 การควบคมดวยการมองเหน (Visual Control) (ตอ)

สามารถทราบไดทนทในกรณทกจกรรมใดกจกรรมหนงไมเปนไปตามทตงสมมตฐาน สญญาณเสยง (Audio Signal) ในโรงงานเปนสวนส าคญเพราะเปนสญญาณทแสดงเสยงออกมาเมออปกรณใดๆไมสามารถปฏบตงานได เสยงจะสงสญญาณเตอนกอนทจะมการเปดเครองจกร หรอสงขอมลทมประโยชน

8 การไหลทละชน (One Piece Flow)

คอการผลต ตรวจสอบและสงมอบทละชนโดยมหลกการทก าหนด Cycle Time ใหตรงกบความกบความตองการสนคาของตลาด การบรการกเชนกน คอ ระยะเวลาการใหบรการแกลกคาทนกบปรมาณของลกคา

9 การผลตแบบผสมรน (Mixed Model Production)

คอการผลตแบบหลายๆโมเดลในสายการผลตเดยวกน โดยปรบสดสวนการผลตสนคาใหเทาทนความตองการของลกคาทสงเขามาผลตสลบปรบเปลยนกนไปตลอดสายการผลต

10 การเตรยมพรอมใชงาน ณ จดปฏบตงาน (Point of Used Storage)

การจดเตรยมและบรหารพนทใหสามารถน ามาใชงานไดอยางสะดวก ลดการเคลอนทหรอขนยายวสด นอกจากนยงหมายรวมถงการจดเกบอปกรณในพนททสะดวกตอการใชงานดวย

11 คมบง (Kanban) หรอ Pull Scheduling

เปนภาษาญปน หมายถง สญญาณ(Signal) เปนหนงในเครองมอพนฐานของระบบทนเวลาพอด (Just-In-Time) เปนสญญาณการเตมเตมส าหรบการผลตและวสด ใหคงไวอยางเปนล าดบและไหล(Flow) ของวตถดบตลอดทงกระบวนการอยางมประสทธภาพ ระบบ Kanban เปนกญแจของความส าเรจของระบบการผลตแบบLean การใชสญญาณงายๆทสามารถมองเหนไดดวยตาเปนการวดความตองการและล าดบกอนหลงของลกคาในระบบดง(Pull System) Kanban มกอยในลกษณะของบตร(Card) ลกบอล

75

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

11 คมบง (Kanban) หรอ Pull Scheduling (ตอ)

รถเขน หรอ ต คอนเทนเนอร(Container) แตสวนใหญอยใน ลกษณะของบตรทมรายละเอยดขอมลจ าเพาะ เชน ชอของชนสวน รายละเอยดอธบายลกษณะ ปรมาณ เปนตน Kanban สามารถใชไดทงในการไหลของวสด ขอมล ในโรงงาน หรอ การไหลของโครงการ(Project Flow)ในส านกงาน และการไหลของวตถดบระหวาง ซพพลายเออรและลกคา

12 การฝกอบรมพนกงานขามสายงาน (Cross Trained Work Force)

การฝกอบรมพนกงานในสวนทไมใชเจาหนาทเฉพาะดานใหสามารถทจะท างานไดหลายๆอยาง เพอเพมความยดหยนในการปฏบตงาน สามารถทจะรองรบความตองการของลกคาไดอยางทนทวงท สามารถทจะชวยไปท างานในสวนอนๆไดในหลายๆกจกรรม

13 เครองมอปองกนความผดพลาด (Mistaking Proofing) หรอ Poka Yoke

เปนเครองมออยางงายและราคาถก ซงชนสวนทเสยหายจากการผลตและการสงผานเขามาในกระบวนการ Poka Yoke ก าจดสงไรคาโดยการก าจดความผดพลาด เครองมอทวไปของ Poka Yoke เชน หมดน ารองขนาดตางๆ เครองเตอนและเครองตรวจหาสงผดปกต Limit Switch เครองน าและ Checklists

14 การควบคมตวเองโดยอตโนมต (Autonomation)

หมายถงการตดตงกลไกหรอตวรบสญญาณทเครองจกร เพอตรวจสอบดวาชนงานทผลตมขอบกพรองหรอผดปกตอยหรอไม ถาเครองจกรตรวจพบ เครองจกรจะหยดท างานโดยทนท จดส าคญคอการปฏบตงานของเครองจกรตองอสระไมตองมคนมาคอยควบคม จดประสงคส าคญของเครองมอ คอ ไมปลอยใหมของเสยผานเขาไปสกระบวนการได

15 การหยดสายการผลต (Line Stop) คอ พนกงานสามารถทจะหยดสายการผลตไดเมอตรวจพบวามสงผดปกตเกดขนกบกระบวนการ

76

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

16 การตรวจสอบดวยตนเอง (Self Check Inspection)

คอการตรวจสอบความเรยบรอยของชนงานดวยตวพนกงานเองกอนทจะสงชนงานไปสขนตอนถดไป ขอมลทไดจากการบนทกผลจะถกน ามาวเคราะห เพอควบคมกระบวนการผลต ปองกนไมใหเกดการผลตของเสยขนมาอก ของเสยคอของเสยทอาจผานเขาสกระบวนการไดโดยความไมตงใจของพนกงาน

17 การตรวจสอบอยางตอเนอง (Successive Check Inspection)

การตรวจสอบชนงานโดยผทไมไดอยในกระบวนการผลต กอนทจะเรมกระบวนการขนตอนถดไป และท าการหยดการผลตเพอแกไข หรอปรบปรงสภาพการผลตโดยอตโนมต เมอไดรบขอมลความผดปกตในขนตอนการผลต การตรวจสอบน รวมถงพนกงานในกระบวนการผลตถดไปตองมหนาทตรวจสอบชนงานกอนจะเรมการผลตในขนตอนตอไป

18 การปรบเรยบการผลต (Smoothed Production Scheduling)

คอ การจดตารางการปฏบตงานใหไดปรมาณคงทสม าเสมอตามความตองการ หรอตามปรมาณของลกคา ในกรณของการบรการกเชนการจดตารางการนดหมาย และการมาของลกคาปกตเพอสามารถทจะรองรบลกคาไดทงหมด รวมไปถงการเกบขอมลและใชขอมลในอดตในการพยากรณความตองการของลกคาเพอทจะลดความแปรปรวนในกระบวนการ

19 กลมการแกปญหา (Team Based Problem Solving)

คอการแกไขปญหาทเกดขนในกระบวนการโดยมการประชมทมงานทเกยวของเพอหาทางแกไขปญหาทกวนหรอเปนประจ าตามการตกลง โดยใหทกคนมสวนรวมในการแกไขปญหาเปนส าคญ

20 การปรบปรงอยางอยางตอเนอง (Continuous Improvement) หรอKaizen

Kaizen เปนภาษาญปนแปลวาการปรบปรง ซงเปนแนวคดทน ามาใชในการบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ โดยมงเนนทการมสวนรวมของพนกงานทกคนรวมกนแสวงหา

77

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

20 การปรบปรงอยางอยางตอเนอง (Continuous Improvement) หรอKaizen (ตอ)

แนวทางใหมๆเพอปรบปรงวธการท างานและสภาพแวดลอมการท างานใหดขนอยเสมอ หวใจส าคญคอการด ารงอยของสงทดอยแลวและการพฒนาอยางตอเนองไมมทสนสดความส าคญในกระบวนการของ Kaizen คอการใชความรความสามารถของพนกงานมาคดปรบปรงงาน โดยการใชเพยงการลงทนเลกนอย ซงท าใหเกดการปรบปรงทละนอยคอยๆเพมพนอยางตอเนอง ตรงขามกบแนวคดนวตกรรม (Innovation) ซงเปนการเปลยนแปลงขนานใหญ ตองใชเทคโนโลยซบซอนชนสง ดวยเงนลงทนมหาศาล ดงนนไมวาจะอยในภาวะเศรษฐกจแบบไหนเรากใช Kaizen เพอปรบปรง

21 การบ ารงรกษาเชงปองกน (Preventive Maintenance)

เปนกลยทธการซอมบ ารง โดยมแนวคดในการดแลรกษากอนทเครองจกรจะเสยหาย โดยการดแลรกษาและตรวจสอบเครองมอและชนสวนตางๆอยางสม าเสมอตามเวลาทก าหนด กอนทเครองมอเครองจกรจะเสยหาย

22 การบ ารงรกษาโดยการพยากรณ (Predictive Maintenance)

เปนกลยทธการซอมบ ารงจากการเกบขอมลการใชงานและความเสยหาย ตรวจสอบดวาเกดอะไรขนบาง แลวคาดการณวาจะเกดขนเมอไร แลวด าเนนการ แกไขกอนทจะเกดปญหา

23 การบ ารงรกษาอยางนาเชอถอ (Reliability Centered Maintenance)

เปนกลยทธการซอมบ ารง ซงตองมการท า Failure Modes and Effects Analysis อยางละเอยด ส าหรบเครองมอทมความส าคญเปนการรบประกนวาจะไมเกดความเสยหาย

24 การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม (Total Productive Maintenance: TPM)

คอ ระบบการบ ารงรกษาทจะท าใหเครองจกร อปกรณเกดประสทธภาพสงสด (Overall Efficiency) โดยพนกงานทกคนทเปนผใชเครองจกร เครองมอ หรออปกรณนนๆมสวนรวมในการดแลรกษาใหอยในสภาพดพรอมใชงานอยเสมอดวยตนเอง เชนการตรวจสอบเครองจกรเปนประจ าทกวน

78

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

24 การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม (Total Productive Maintenance: TPM)

การดแลรกษาตามคมอการใชงานอยางสม าเสมอ เปลยนอะไหลตามอายการใชงาน หมนตรวจสอบและสงเกตสงผดปกตทเกดขนกบอปกรณ เปาหมายสงสดของ TPM คอ อปกรณเครองมอเสยหายเปนศนย (Zero Break Down) ความผดพลาดทเกดจากเครองมอเปนศนย(Zero Defect) อบตเหตทเกดจากการใชงานเครองจกร เครองมอเปนศนย (Zero Accident) องคประกอบ 8 ประการ ของ TPM 1. การปรบปรงเฉพาะเรอง (Individual Improvement) คอใหฝายทมหนาทเกยวของโดยตรงตอเครองมอเปนผรบผดชอบ และฝายอนๆเปนผสนบสนนควบคไปกบ กจกรรมบ ารงรกษาดวยตนเอง โดยเปนการปรบปรงทอปกรณตนแบบกอน จากนนคอยขยายการปรบปรงไปยงเครองอน ๆ 2. การบ ารงรกษาดวยตนเอง (Autonomous Maintenance) โดยมแนวคดวาไมมใครจะเขาใจเครองมอไปมากกวาผใชเอง ผใชงานจะสามารถสงเกตสงผดปกตไดดกวาคนอนๆ 3. การบ ารงรกษาตามแผน (Planed Maintenance) คอการทฝายซอมบ ารงด าเนนกจกรรมตามระยะเวลาของการใชงาน โดยใหสอดคลองกบกจกรรมทด าเนนอยไมไปขดขวางงานปกต 4. การพฒนาทกษะการปฏบตงานและการบ ารงรกษา แมวาผใชเครองมอเครองจกร อาจจะเขาใจเครองดเพยงใด แตเครองมอทออกแบบเฉพาะมาเพอการใชงานตางๆ กนไป ผใชเครองจ าเปนตองเพมทกษะการปฏบตงานและการบ ารงรกษาอยางถกวธดวย รวมไปถงผมสวนเกยวของทกคนทงโดยตรงและทางออม

79

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

24 การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม (Total Productive Maintenance: TPM)

5. การค านงถงการบ ารงรกษาตงแตขนตอนการออกแบบ (Initial Phase Maintenance) หมายถงตงแตเรมทจะสรางผลตภณฑและกระบวนการ ตองค านงถงการใชงานเครองจกรดวย เพอเปนการสงเสรมกระบวนการใหมประสทธภาพมากขน 6. การบ ารงรกษาเพอคณภาพ (Quality Maintenance) การเชอมโยงความสมพนธระหวางกจกรรมประกนคณภาพ และกจกรรมการควบคมเครองมอเขาดวยกนโดยการตดตามคณลกษณะดานคณภาพของงานและการใชเครองมอตามเงอนไขทก าหนดไว 7. กจกรรม TPM ในส านกงาน หนวยงานซงไมไดเกยวของโดยตรงในกระบวนการ เชน ฝายบรหาร ฝายวจยและพฒนา ฝายบญช ซงเปนสวนสนบสนนกระบวนการใหเปนไปไดอยางราบรน 5 องคประกอบในงาน TPM คอการบ ารงรกษาดวยตนเอง การศกษาและฝกอบรม การจดระบบการมอบหมายงาน และการจดท าระบบประเมนผล ซงตองก าหนดดชนชวดความส าเรจเพอตดตามความคบหนาและผลการปฏบตงาน 8. ระบบชวอนามย ความปลอดภย และสงแวดลอม (Safety, Hygiene and Environment) ซงเปนเงอนไขของการด าเนนกระบวนการในปจจบน เพอความปลอดภยตอผปฏบตงานทเกยวของโดยตรง และผคนทอาศยอยในชมชนนน ๆ โดยระลกถงวาการปฏบตงานใดๆ ยอมมอบตเหตเกดขนไดเสมอ และมผลกระทบตอสงแวดลอม เชน หากเครองจกรไมสามารถท างานไดอยางเตมประสทธภาพ โอกาสทจะเกดของเสยยอมมสง ฉะนนวตถดบกตองใชในปรมาณทมากขน ทรพยากรยอมถกใชไปมากขนเชนกน อบตเหตจากความไม

80

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

24 การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม (Total Productive Maintenance: TPM)

พรอมของเครองจกรหรออปกรณใด ๆ ยอมมโอกาสมากขนเชนกน ขนตอนการบรหารความปลอดภยในกจกรรม TPM ประกอบดวย ความปลอดภยในการบ ารงรกษาดวยตนเอง ความปลอดภยในการบ ารงรกษาตามแผน และความปลอดในการปองการบ ารงรกษา

25 การออกแบบการทดลอง (Design of Experiment: DOE)

เปนการใชเครองมอทางสถตในการออกแบบการทดลองเพอหาปจจยทผลกระทบในการท างาน

26 การวเคราะหรากสาเหต (Root Cause Analysis)

เปนเทคนคในการแกปญหาเบองตน คอ การยอนกลบขนไปหาถงสาเหตของปญหา โดยพยายามเจาะลกถงสาเหตของปญหา เชน 5 Whys

27 การควบคมกระบวนการทางสถต (Statistical Process Control)

เปนการควบคมกระบวนการโดยการหาคาเฉลยของตวแปรในกระบวนการ ก าหนดควบคมเขตจ ากดบนและลาง ตรวจสอบตวแปรและควบคม กระบวนการใหอยในขอบเขตทควบคม

28 แผนภาพสายธารคณคา (Value Stream Mapping: VSM)

Value Stream Mapping (VSM) เปนเครองมอทอยนอกเหนอเครองมอทง 27 ชนดทกลาวขางตน ไมไดเปนเครองมอในการปรบปรงกระบวนการ แตเปนเครองมอทมความส าคญเครองมอหนง เปาหมายเพอแสดงภาพรวมของกระบวนการทงหมด เปนเหมอนแผนทแสดงกจกรรม แสดงการไหลของกระบวนการ คอการสรางแผนภาพแสดงกจกรรมทงหมดของกระบวนการดวย ระยะรอบ (Cycle Times) เวลาทหยดกระบวนการ (Down Times) วสดคงคลงใน กระบวนการ (In-Process Inventory) การเคลอนยายวสด (Material Moves) เสนทางการไหลของขอมล (Information Flow Path) จะชวยแสดงใหเหนถงสถานะปจจบน (Current State)ของกจกรรมในกระบวนการและชวยน าทางใหในการสรางสถานะทตองการในอนาคต

81

No. เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools)

ค านยาม และวธการใชเครองมอ

28 แผนภาพสายธารคณคา (Value Stream Mapping: VSM) (ตอ)

(Future Desired State) VSM เปนเครองมอในการสอสารการวางแผนทางธรกจ และ เครองมอทชวยในการจดการการเปลยนแปลงกระบวนการ (Womack และคณะ, 1990)กระบวนการประกอบไปดวย แผนภาพทางกายภาพของ "Current State" จะชชดใหเหนถงทไหนทเราตองการจะเปนหรอแผนภาพของ "Future State" ทจะจดเตรยมพนฐานส าหรบกลยทธตางๆของการปรบปรงกระบวนการในแนวทางของ Lean Value Stream Mapping จะเปนจดเรมตนในการชวยเชงของการจดการ วศวกร ผชวยในการผลต ผจดท าตารางการด าเนนงาน (Operation Schedulers) Supplier และลกคา แสดงใหเหนถงสงไรคา จ าแนกถงสาเหตทเกดขนไดเปาหมายคอการจ าแนก (Identify) และก าจด (Eliminate) สงไรคาในกระบวนการ สงไรคาทมอยในกระบวนการ ไมวาในกจกรรมใด ๆ กตามจะไมเพมคณคาไปจนสนสดการผลตหรอบรการนน ๆ

82

ภาคผนวก ข เครองมอการตรวจประเมนระบบการผลตแบบลน (Lean Assessment Tools)

83

Definitions of Lean Attributes 1.การสอสารและการรบรวฒนธรรมองคการ (Communication & Cultural Awareness) - Self

Explanatory 2.การควบคมดวยการมอง (Visual Systems/5S) & การจดการสถานทท างาน (Workplace

Organization) - การจดการสถานทท างานมความปลอดภย สะอาด และเปนระเบยบ รวมทงมการก าจดสงของทไมจ าเปน

3.มาตรฐานการท างาน (Standard Work) 4.การปรบปรงกระบวนการอยางตอเนอง (Continuous Improvement) - กจกรรมทมการด าเนนการ

เปนประจ า และมการผลกดนเพอบรรลเปาหมายของบรษททเปนลน (เพม productivity คณภาพทสงขน ลดสนคาคงคลง ลดพนททใชงาน และลด Lead Time)

5.Operational Flexibility - Basically the ability of employees and processes to flex to meet varying customer demands.

6.Mistake Proofing (Poka-Yoke) - to design parts processes and procedures so that mistakes cannot happen.

7.SMED/quick changeover - Single minute change of die - being able to change over a machine or process in under ten minutes.

8.TPM - total productive maintenance - a standard work process, by which all equipment is regularly inspected, cleaned and lubricated. The goal is to have zero breakdowns and avoid excessive wear.

9.Pull Systems - producing a product, one unit at a time, to the pull (sales) of the customer. 10.Balanced Production - Also synchronous production - where all processes/activities needed to

produce a product or service runs at the Takt rate.

84

การสอสารและการรบรวฒนธรรมองคการ Interview : HR/Plt.

Communication and Cultural Awareness Manager/Observations

1 ผบรหารมการสอสารกบพนกงานทกระดบในองคกรในเรองทเกยวกบ ความพงพอใจของพนกงาน (employee satisfaction) และวตถประสงคขององคกร อยางนอยสองครงตอป

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 2 พนกงานสามารถกลาวถงเปาหมายขององคกรไดอยางถกตอง และรวางานทตนเองท าสามารถสงเสรมให

บรรลเปาหมายดงกลาวไดอยางไร 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 3 มกระบวนการทเปนทางการทท าใหพนกงานสามารถไดรบขอมลยอนกลบทเกยวกบปญหาทพบใน

กระบวนการทอยถดๆ ไป (downstream processes) หรอจากลกคา 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 4 พนกงานท างานเปนกลมๆเพอระบถง ปญหาในเรองของผลงาน คณภาพ และความปลอดภย รวมทงไดรบ

การสงเสรมจากผบรหาร 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 5 พนกงานในระดบตางๆ มความเขาใจและใชตววดผลงาน (performance metrics) ในการตรวจสอบและ

ปรบปรงกระบวนการการท างาน 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 6 ปญหาในกระบวนการท างานสามารถถกตรวจพบ (detected) และตรวจหาสาเหต (investigated) ภายใน

สบนาทนบจากการเกดครงแรก 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 7 พนกงานทสนบสนน เทคนเชยน และเอนจเนย มการประเมนสถานการณจรง ณ จดทพบปญหาเปนประจ า

และมการพดคยกบพนกงานทเกยวของเพอรบขอมลเพมเตม 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 8 หลกการของสายธารแหงคณคา (Value Stream Mapping) เปนทรบร มการจดวางและเชอมโยง

กระบวนการตางๆตามแนวทางของ value stream 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 Total Score 0 Lean Category Score = Total/32 0

85

การควบคมดวยการมองและการจดการสถานทท างาน Observation

Visual System (5S) and Workplace Organization Interview: Employee

1 มความชดเจนวาวสดหรออปกรณใดไมจ าเปน หรอ scrap ทางเดนปราศจากสงของเกะกะ 0 1 2 3 4 O

Observations: 0

2 พนทมการตเสนเพอระบพนทท างาน แนวทางเดน มการใชสญลกษณเพอระบการผลต จดวางวตถดบ และพนทจดเกบวสดคงคลง

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

3 พนกงานทกคนรบรถงการจดการสถานทท างานทด และมการท าความสะอาดและสะสางสงไมจ าเปนเปนสวนหนงของงานของพนกงาน

0 1 2 3 4 I

Observations: ม procedure ระบ 0

4 มพนทส าหรบสงของจ าเปนตางๆ และทกอยางอยในทของมน ของทจ าเปน เครองมอ อปกรณใสวตถดบ มปายตดชดเจนและสามารถหยบใชไดสะดวก รวมทงพนกงานรวาจะหาสงของตางๆไดจากทใด

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

5 มบอรดแสดงถง การ train งาน ตววดผลการผลต ปญหาในเรองคณภาพ และขอมลทส าคญตางๆ สามารถมองเหนไดงายในแตละพนทท างานและมการ update อยางสม าเสมอ

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

6 ม Check sheets ทระบและบนทกเกยวกบ defects ทมกพบเสมอๆ และมการตดแสดงใหเหนชดเจนรวมทง update สม าเสมอในแตละพนทท างาน

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

7 การสอสารระหวางกะ มการจดการตาม standard procedure 0 1 2 3 4 I

Observations: 0

Total Score 0

Lean Category Score = Total/28 0

86

มาตรฐานในการท างาน Interview Plt. Manager,

Standard Work Observations

1 Standard operating procedures (SOP) ไดรบการเขยนขนมาส าหรบแตละกระบวนการ และถกใชในการฝกอบรมพนกงาน

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

2 ทกๆกระบวนการม SOP และถกตดไวเพอใหพนกงานทท างานสามารถมองเหนไดระหวางทท างาน

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

3 เวลาทมในการผลตงานตอตว (TAKT time) ของแตละ product ถกใชเปนพนฐานในการคด เวลาทใชในการท างาน (work process time) ส าหรบแตละ operation และตามความตองการของกระบวนการ

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

4 กระบวนการในการออกแบบงานและสรางมาตรฐาน โอเปอเรเตอรและผทเกยวของมสวนรวมดวย

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

5 กระบวนการทมการท าซ าและไมไดเพมคณคาใหกบงาน เชน การปรบแตงเครองจกร การตรวจเชคคณภาพ การบ ารงรกษา การท าความสะอาด และอนๆ มการสรางเปนมาตรฐานและ update เสมอ

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

6 มการตรวจสอบ SOP ระบวนเวลาทตรวจสอบรวมทงแสดงถงการปรบปรงทกระท าลงไป 0 1 2 3 4 I

Observations: 0

7 Operator ท างานของตวเองตามเอกสารแสดงกระบวนการ (process sheet) หรอ SOP โดยทมโอกาสผดพลาดเพยงเลกนอย ความผดพลาดทเกดขนตองมการจดบนทกและตรวจสอบ

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

Total Score 0 Lean Category Score = Total/28 0

87

การปรบปรงอยางตอเนอง Interview: HR/Plt. Manager

Continuous Improvement Observations

1 ม champion ทถกแตงตงขน และกลยทธทชดเจนไดรบการถายทอด เพอการปรบปรงอยางตอเนองในองคการ โดยไดรบการสนบสนนทรพยากรทจ าเปนในการด าเนนการ

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

2 มกระบวนการในการรวบรวมขอเสนอแนะตางๆ เพอการปรบปรง จากพนกงานทกๆระดบและมการใหรางวลในการมสวนรวมของพนกงาน (ตวเงนหรอตดบอรดเพอชมเชย)

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

3 พนกงานไดรบการฝกอบรมในวธการปรบปรงกระบวนการอยางตอเนอง และมสวนรวมในกจกรรมตางๆเพอการปรบปรง

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

4 พนกงานมความเขาใจเกยวกบความสญเปลาแปดประการ (8 wastes) และมความกระตอรนรนในการระบถงความสญเปลาในกระบวนการหรอพนททเขาท างาน รวมทงไดรบอ านาจในการก าจดหรอลดความสญเปลาดงกลาว

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

5 การปรบปรงอยางตอเนอง กจกรรมหรอโปรเจค Kaizen มการวางโครงราง และแผนการในการน าไปปฏบต มการใหรางวลในความส าเรจตางๆและขยายผลไปทวโรงงาน

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

6 การปรบปรงโดยสวนใหญ ใชการลงทนเพยงเลกนอย 0 1 2 3 4 I

Observations: 0

7 มการประเมน Value stream ของกระบวนการหรอ product เพอการปรบปรงอยางตอเนอง อยางสม าเสมอ

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

Total Score 0 Lean Category Score = Total/28 0

88

ความยดหยนของกระบวนการ Interview: Plt. Manager

Operational Flexibility Observations

1 พนกงานไดรบการฝกอบรมอยางเปนทางการกอนทจะท างานดวยตวเอง พนกงานใหมหรอพนกงานทไมมประสบการณมโอกาสท าความผดพลาดเพยงเลกนอย

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

2 มการวดระยะทางในการเดนทางของ Product/component/paperwork และน ามาวเคราะหเพอหาทางลดลงโดยการเคลอนยายเครองจกรหรอ work station ใหอยใกลๆ กน

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

3 เครองจกรมขนาดทเหมาะสมกบกระบวนการ/operation สามารถปรบความเรวของเครองจกรใหเหมาะกบ TAKT time ไมม "อนสาวรย" ตงอยในกระบวนการ

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

4 กระบวนการท างานไดรบการออกแบบใหสามารถระบถง defect ไดเมอเกดขน 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

5 กระบวนการและเครองมอถกจดวางเพอใหเกดการไหลอยางตอเนองของงาน เครองจกรไมไดถกจดวางตามแผนก ประเภทหรอกลมกระบวนการ

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

6 พนกงานไดรบการฝกอบรมหลายประเภทงาน (cross trained) เพอใหสามารถท างานไดในแตละ station ในเซลล

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

7 มการออกแบบเซลลเปนรปตว U และน าไปใชในการท างานเพอสงเสรมการผลตแบบทละตว (one piece flow)

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

Total Score 0 Lean Category Score = Total/28 0

89

การปองกนความผดพลาด Interview : QA,

Mistake Proofing/Poka-Yoke Observations

1 พนกงานไดรบการฝกอบรมในเรองพนฐานของการปองกนความผดพลาด และเปนความรบผดชอบของทมงานในการวเคราะห defects และระบถงโอกาสในการสรางเครองมอปองกนความผดพลาดนน

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

2 เครองมอและวธการในการปองกนความผดพลาด มการน าไปใชหรอพฒนาเพอก าจด defects ส าหรบแตละพนทในโรงงาน

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

3 เครองมอและวธการในการปองกนความผดพลาด มการน าไปใชทงในการท างานแบบ Manual และ Automated รวมถงงานเอกสารดวย

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

4 เครองมอและวธการในการปองกนความผดพลาดทน าไปใช ไดรบการตรวจสอบเพอประเมนประสทธผล ไดรบการบ ารงรกษาและเกบไวในสภาพทใชงานได

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

5 มการวเคราะหประสทธภาพของชนงานหรอสวนประกอบตางๆ เพอระบถงโอกาสในการออกแบบเพอลดความสญเปลาและปรบปรงผลตภาพ (productivity)

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

6 พนกงานไดรบอ านาจในการหยด line เมอชนงานทเสยหายถกตรวจพบ หรอเมอไมสามารถท างานใหเสรจสนไดตาม SOP

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

7 กระบวนการหรองานทใชมอท า มการจดหาอปกรณชวยในการตดสนใจของพนกงานเมอใดกตามทมโอกาส

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

8 กระบวนการหรอเครองมอทใช มอปกรณแสดงสญญาณไฟ (andon) เพอเปนการบอกใหทราบถงปญหาหรอการสงงานใหมมาเตม (กรณงานทกระบวนการนนถกใชหมด)

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

Total Score 0 Lean Category Score = Total/32 0

90

การปรบแตงทรวดเรว Interview : Plt. Manager,

SMED/Quick Changeover Observations

1 มการวางแผนการปรบแตงไวลวงหนา และมการสอสารกนระหวางพนกงานทกคนในทมงาน เพอใหทกคนทราบถงกจกรรมดงกลาวในตารางการปฏบตงานประจ าวน

0 1 2 3 4 I

Observations: 0 2 ทมงานในการปรบแตงเครองจกรพรอมทจะปฏบตหนาท และไดรบการฝกอบรมเกยวกบหวขอ การลด

เวลาในการปรบแตง และมความกระตอรนรนในการปรบปรงวธการท างาน 0 1 2 3 4 I

Observations: 0 3 มการปรบแตงบอยๆ โดยทแตละครงตองไมเกน 10 นาท นบตงแตเวลาทผลตชนงานดสดทายในชด

ปจจบน ไปจนถงเวลาทเรมผลตชนงานดชนแรกของงานชดใหม 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 4 มการบนทกเวลาทใชในการปรบแตงและตดไวทแตละ work station ทมการปรบแตงนนๆ 0 1 2 3 4 O

Observations: 0 5 ขนตอนการปรบแตงแบบใหมและแนวคดไดรบการพฒนา ท าเปนมาตรฐานและท าซ าในพนทอนๆ

ของโรงงาน 0 1 2 3 4 I

Observations: 0 6 เครองมอพเศษตางๆไดรบการพฒนาและน ามาใชเพอลดเวลาและแรงงานทตองใชในกระบวนการ

ปรบแตง 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 7 มการใช check sheet ,fixture, เครองมอ ,fasteners, parts อนๆ ทจ าเปนตองใชมการเตรยมไว

ลวงหนาเพอลดเวลาในการปรบแตง 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0 8 เครองมอหรออปกรณทตองใชในการปรบแตงถกจดเกบอยในสภาพทด และพรอมใชงาน 0 1 2 3 4 O

Observations: 0 Total Score 0 Lean Category Score = Total/32 0

91

การบ ารงรกษาแบบครบวงจร Interview : Mant. Super,

TPM, total Productive Maintenance Plt.Mgr../Observations

1 ผจดการในสวนการบ ารงรกษาและพนกงานไดรบการฝกอบรมในพนฐานของ TPM 0 1 2 3 4 I

Observations: 0

2 เครองจกรตางๆ มอปกรณปองกนตดตงอย และท างานเมอมความผดพลาดจากเครองจกรเกดขน 0 1 2 3 4 O

Observations: 0

3 กจกรรมการบ ารงรกษาถกระบชดเจน และมการตดไวในพนทท างาน และมการตรวจสอบวาไดท าตามรายการตางๆอยางครบถวน

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

4 บนทกการบ ารงรกษามความถกตองและมองเหนไดงาย รวมทง update อยางสม าเสมอ และถกตดไวใกกบเครองมอทใช

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

5 กจกรรมการบ ารงรกษามงเนนทจะเพม utilization ของกระบวนการและ minimize ความผนแปรของ cycle time

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

6 ความรบผดชอบในการบ ารงรกษา ถกมอบหมายใหกบทงพนกงานฝายบ ารงรกษาและพนกงานฝายผลต 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

7 มการก าหนดเวลาส าหรบกจกรรมบ ารงรกษาและท าความสะอาด ในกจกรรมประจ าวนของพนกงาน 0 1 2 3 4 I

Observations: 0

Total Score 0 Lean Category Score = Total/28 0

92

ระบบการดงงาน Observations,

Pull System Interview: Plt. Mgr..

1 ในแตละสายการผลตมการแสดง จ านวนงานทผลตไดในแตละชวโมง เปาหมายทตองการ รวมทงจ านวนทตองการในแตละกะ และเวลาทใช

0 1 2 3 4 O

Observations: 0

2 ผจดการฝายผลตและ Supervisor ไดรบการฝกอบรมในหลกการและวธการจดการวตถดบดวยระบบกรดงมาใช

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

3 การเคลอนยายหรอการไหลของวตถดบในโรงงาน เปนไปตามหลกการ ผลตและเคลอนยายทละหนง หรอใชปาย Kanban จากกระบวนการปลายน าเพอบอกกระบวนการตนน าถงจ านวนงานทตองการ

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

4 กระบวนการปลายน าดงวตถดบจากกระบวนการตนน า ตารางการท างานของกระบวนการตนน าขนอยกบการใชงานของกระบวนการปลายน า

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

5 สายการผลตมความสามารถในการปรบเปลยนใหไดตาม customer demand โดยจะสงสญญาณผานกระบวนการทก าหนดการผลต (pacemaker process)

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

6 Supervisor ไมถกกระตนใหท าการผลตมากเกนกวาทกระบวนการถดไปตองการ 0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

Total Score 0 Lean Category Score = Total/24 0

93

การผลตทสมดล Interview: Prod. Control, Purchasing , Plt.Mgr ..,

Balanced Production Observations

1 มความพยายามทจะปรบตารางการผลตใหสมดล โดยพยายามให supplier (รวมถง supplier ภายใน) สงงานใหบอยๆ ในจ านวนทไมมากเกนไป และมความสม าเสมอ

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

2 การปรบแตงในการผลต สงเสรมหลกการการผลตตาม demand ส าหรบทกๆผลตภณฑ และไมสงเสรมใหมการผลตแบบยาวนานในแตละชด (long production run) เพราะจะท าใหเกด WIP ทมากเกนไป หรอไมสามารถสงงานทตองการเรงดวนได

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

3 Takt time เปนทเขาใจของทกคนทเกยวของ และใชในการก าหนดเสนทางของกระบวนการท างานในโรงงาน

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

4 TAKT time ถกน ามาใชในการก าหนด cycle time ของกระบวนการ และจดสรรงานตลอดทงกระบวนการท างาน

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

5 กระบวนการในการผลตในเซลลไดรบการรกษาสมดล เพอท าใหความแตกตางของ cycle times ของกระบวนการทเชอมโยงกนถกละเลยได โดยไมสงผลกระทบ

0 1 2 3 4 I/O

Observations: 0

6 เมอปรมาณ demand มการเปลยนแปลง กระบวนการผลตตองไดรบการปรบสมดลใหม หรอออกแบบใหมเพอท าให cycle time ลดลง/เพมขนใหสอดคลองกบ Takt time

0 1 2 3 4 I

Observations: 0

Total Score 0 Lean Category Score = Total/24 0

94

Summary Sheet

# Scores from assessment worksheets Abv. Score from sheet X 10

Score to plot

Target Score

1 Communication & Cultural Awareness CCA 0 10 0 10

2 Visual System & Workplace Organization VS&WO 0 10 0 10

3 Standard Work SW 0 10 0 10

4 Continuous Improvement CI 0 10 0 10

5 Operational Flexibility OF 0 10 0 10

6 Mistake Proofing / Poka Yoke MP 0 10 0 10

7 SMED Quick Changeover QC 0 10 0 10

8 TPM, Total Preventive Maintenance TPM 0 10 0 10

9 Pull Systems PS 0 10 0 10

10 Balance Production BP 0 10 0 10

Total score 0 100

Calculate your final score and rate your facility according to the following scale

Basis for Lean = 1 to 33 Lean Transition = 34 to 66

95

ภาคผนวก ค

แผนภาพสายธารคณคา (Value Stream Mapping)

96

แผนภาพสายธารคณคาปจจบน (Current State Mapping)

Pro

du

ctio

n P

lan

by P

rod

du

ctio

n M

an

ag

er

Pro

du

ctio

n P

lan

by S

up

erv

iso

rM

ate

ria

l S

up

plie

rC

usto

me

r

We

ekly

We

ekly

We

ekly W

ee

kly

We

ekly

We

ekly

We

ekly

We

eklyW

ee

kly

We

ekly

We

ekly

We

ekly

20

97

29

45

84

61

65

51

03

35

11

12

74

38

76

95

53

94

94

82

72

46

42

84

64

03

67

95

04

87

58

44

60

42

56

09

00

91

11

00

13

75

66

97

แผนภาพสายธารคณคาอนาคต (Future State Mapping)

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

Weekly

MA

N9

MA

N3

MA

N3

MA

N7

MA

N0.5

MA

N9.5

CT

(sec)

51

CT

(sec)

88

CT

(sec)

88

CT

(sec)

231

CT

(sec)

7.7

4C

T(s

ec)

172.3

4

VA

(sec)

6V

A(s

ec)

33.8

4V

A(s

ec)

34

VA

(sec)

35

VA

(sec)

1.5

6V

A(s

ec)

56.0

1

Avail.

(sec)

259200

Avail.

(sec)

86400

Avail.

(sec)

86400

Avail.

(sec)

201600

Avail.

(sec)

14400

Avail.

(sec)

273600

Lead T

ime

30668.5

2Lead T

ime

29046

Lead T

ime

29046

Lead T

ime

21776.2

5Lead T

ime

3297.2

4Lead T

ime

139423.6

8918

1250

1392

420

426

1768

51

Sec

88

Sec

88

Sec

231

Sec

8S

ec

172

Sec

14174

Code

Topic

Sec

Min

Day (

8H

r.)

%

AT

ota

l C

ycle

Tim

e639

11

0.0

2

BT

ota

l V

A166

30.0

1

CT

ota

l Lead T

ime

253258

4221

DV

A R

atio

(B/C

)0

.07

%

EV

A to C

ycle

Tim

e (

B/A

)2

6.0

%

Pro

du

cti

on

Pla

nn

ing

by

Pro

du

cti

on

Mg

r.

Ironin

g+

Fold

ing

Weekly

Cuttin

gP

repara

tion C

ente

rA

ssem

bly

Buttonin

g+

Inspecting

Blo

w

Pro

du

cti

on

Pla

nn

ing

by

Pro

du

cti

on

Su

pv.

II

II

II

Ma

teria

l S

up

plie

r

Cus

tom

er

RA

W

MA

T

ST

OR

E

98

ภาคผนวก ง ผงโครงสรางองคกรลน (Lean Organization Chart)

99

Lean Executive

LEAN ORGANIZATION CHART

Mr.Samuel Chu Fuk Cheung

Lean Sponsor

Asst. Lean Sponsor

Asst. Lean Sponsor

Lean Expert

Lean Master

Lean Team

100

ภาคผนวก จ ตวอยางคมบง (Kanban)

101

ตวอยางบตรคมบง (Kanban Card)

Ord No./ชดท: ……………………………………..

PO.No: ………………… PO.No: .………………

PO.No: ………………… PO.No: .………………

Style No./สไตล: …………………………………..

1 2

Qty/จ ำนวน

2 1

Recive/รบ ลงชอ…………… ลงชอ……………

วนท…………….. วนท……………..

เวลำ……………. เวลำ…………….

1 2

Send/สง ลงชอ…………… ลงชอ……………

วนท…………….. วนท……………..

เวลำ……………. เวลำ…………….

Cut/ตดSew/เยบ

Line/ไลน………………

KANBAN

102

ตวอยางบอรดคมบง (Kanban Board)

103

ภาคผนวก ฉ ตวอยางการจดสมดลการผลต (Line Balance Sheet)

104

LIN

E B

ALA

NC

E S

HEE

T

80

.00

%

12/1

6/0

2Z

454001

กางเกงขายาว

IZO

D

5580

B 28 8

MR

L S

AM

เวลามาตรฐาน

Un

its / H

our

ตว

/ ชม

.

Un

its / D

ay

ตว

/ วน

Op

t.

Req

uir

ed

คน

/ขนตอน

Op

t.E

ff

ประสทธภาพ

/

ขนตอน

Cyc

le T

ime

เวลา /

ตว

Un

its / H

our

ตว

/ ชม

.

Un

its / D

ay

ตว

/ วน

Sta

tion n

o.

1เย

บเจา

ะซปต

ดถงก

ระเป

า *2

นม

,นารน

1-เข

ม1.737

35

276

2.5

611

9.00

1.1

751

411

1.9

52

2เย

บทบค

วชนห

นาตด

ซปปา

กกระ

เปา*

2อบลรช

,สาว

1-เข

ม1.312

46

366

1.9

373

.101.4

442

334

2.3

92

3เย

บตดถ

งกระ

เปาล

าง (1

2 นว)*

4จดาภา

1-เข

ม0.682

88

704

1.0

164

.800.8

471

571

1.4

01

4พง

ลกกร

ะเปา (

23 น

ว)*2

สขเกษม

พง 4

เสน

0.815

74

589

1.2

011

8.47

0.5

9102

814

0.9

81

5เย

บยดก

ระเป

ากบช

นหนา

*2วาสนา

1-เข

ม0.5

120

960

0.7

441

.701.6

337

295

2.7

13

6พง

ขาง (

เวนปา

กกระ

เปา)

32.5

นว*2

ประสาท

พง 4

เสน

0.78

77

615

1.1

551

.350.8

968

541

1.4

81

7เย

บตดแ

ถบขา

ง (42

นว)*

4วรรณ

รตน,บญม

,ช านาน

,ทองจนทร

2-เขม

4.236

14

113

6.2

426

0.90

1.2

448

388

2.0

62

8เย

บพบป

ากกร

ะเปาห

ลง (5

.5 นว

)หนป

1-เข

ม0.5

120

960

0.7

475.8

70.6

691

728

1.1

01

9เย

บตดก

ระเป

าหลง

(16 น

ว)วนเพญ

,สภตรา

1-เข

ม1.37

44

350

2.0

210

8.10

1.0

259

473

1.6

92

10

พงเป

าหนา

-หลง

(14+

17 น

ว)สมหมาย

พง 4

เสน

0.539

111

891

0.7

976

.200.5

3113

906

0.8

81

11

เยบท

บควเป

าหนา

-หลง

(14+

17นว

)ตม

1-เข

ม0.858

70

559

1.2

614

3.50

0.4

8126

1004

0.8

01

12

พงกน

ลยปา

ยแคร

*1พง

4 เส

น0.121

496

3967

0.1

880

.000.1

5397

3174

0.2

5

13

เยบป

ายแค

รตดต

ะเขบข

าง*1

พต

1-เข

ม0.317

189

1514

0.4

746.0

80.6

987

698

1.1

51

14

พงขา

ใน (6

1 นว)

เสงยม

,จรวรรณ

พง 4

เสน

0.737

81

651

1.0

995

.460.7

086

689

1.1

61

1

15

เยบย

ดกระ

เปาซ

าย -

ขวา

สระพล

1-เข

ม0.2

2273

2182

0.3

7

16

พงใส

ยางเอ

ว (36

นว)

บงอร

พง 4

เสน

0.759

79

632

1.1

213

1.40

0.4

4137

1093

0.7

31

17

เยบเ

นาปา

ย(พบ

เนา)*

21-

เขม

0.25

240

1920

0.3

780

.000.3

1192

1536

0.5

21

18

เยบต

ดปาย

ไซด

*2เนย

1-เข

ม0.33

182

1455

0.4

912

4.00

0.3

2190

1519

0.5

31

1

19

ลาขอ

บเอว

(36 น

ว)วไลลกษณ

IF ดงยางขอบเอว0.869

69

552

1.2

813

7.90

0.4

4138

1103

0.7

21

20

เยบต

อยาง

ปลาย

ขา1-

เขม

0.2

5244

1951

0.4

11

21

พงใส

ยางป

ลายข

า (15

นว)*

2เสกสรร

พง 4

เสน

0.78

77

615

1.1

565.9

91.1

851

406

1.9

72

22

เยบท

บควป

ลายข

า (15

นว)*

2สรศกด,เจรญ

2-เขม

1.25

48

384

1.8

472.6

01.3

943

345

2.3

22

23

ตหนอ

นใตเ

ปา*1

วไลรตน

จกรตหนอน

0.251

239

1912

0.3

710

0.00

0.2

5239

1912

0.4

21

18.9

928.0

016.8

028

28

บนทก

P

rod

ucti

on

Descri

pti

on

ขอมลการผลต

Lin

e E

ffic

ien

cy /

ประสทธภาพการบรหารไลน

100 %

(M

RL

SA

M)

/ จากเวลามาตรฐาน

Bala

nce /

จดสมดลย

Esti

mate

Eff

. / คาดหวง

800

T

arg

et / D

ay

เปาหมาย

/ วน

566

Sty

le / รน

Date

/ วนท

O

utp

ut / D

ay

ผลผลต /

วน

708

O

utp

ut / D

ay

ผลผลต /

วน

100

U

nit / H

our

ตว /

ชม

.71

Custo

mer

/ ลกคา

Garm

ent

/ สนคา

U

nit / H

our

ตว /

ชม

.88

U

nit / H

our

ตว /

ชม

.

28.5

7

7.8

9

Machin

e T

ype

เครองจกร

6.9

8

U

nit / D

ay / P

ers

on

ตว /

คน /

วน

20.2

2Lin

e / ไลนทผลต

Quantity

/ จน

.ส งผลต

U

nit / D

ay / P

ers

on

ตว /

คน /

วน

25.2

7 U

nit / D

ay / P

ers

on

ตว /

คน /

วน

D

ay R

equired

จน

.วนท างาน

9.8

6 D

ay R

equired

จน

.วนท างาน

Opt no.

ขนตอนท

Opera

tion N

am

e / ช อขนตอน

Opera

tor

Nam

e / ช อพนกงาน

Wo

rk H

ou

r / เวลาท างาน

Opera

tor

/ จน

.คน

D

ay R

equired

จน

.วนท างาน

100%

Eff

icie

ncy /

ประสทธภาพ

100%

Bala

nce / จดสมดลย O

pt. R

equired

คน

/ขนตอน

Ap

pro

ve

/

/

Su

perv

iso

r/

/A

naly

sis

by

/

/

105

ภาคผนวก ช แบบประเมนความสามารถพนกงานใหมเพอขอรบรางวลกลม

106

ชอ-สกล.........………………………………………….แผนก..............…………………ต าแหนง........…………………..รหสพนกงาน……..................………………………วนทเรมงาน...............……………………………วนทประเมนงาน……………………………….

คะแนนการประเมน ไมนาพอใจ = 0 - 5 พอใช = 6 - 10 ด = 11 - 15 ดมาก 16 - 20

หวขอประเมน รายละเอยดการพจารณา ดมาก ด พอใช ไมนาพอใจ คะแนนประเมน

1. ประสทธภาพในการเรยนรงาน มไหวพรบและความสามารถในการเรยนรงานทตนเองปฏบตหลกจากทไดรบการสอนและค าแนะน าจากหวหนา

2. ความรบผดชอบตอหนาท ความรบผดชอบตอหนาท และงานทตนเองไดรบมอบหมายใหปฏบต

3. การปฏบตตามกฏระเบยบของบรษทฯ

มการปฏบตตามกฏระเบยบ และค าสงของหวหนา หรอผบงคบบญชาเปนอยางด

4. ความสามารถในการท างาน มการพฒนาการท างาน มทศนะคตทดตองานสามารถท างานไดรวดเรวและงานดขนตามล าดบ

5. การท างานรวมกบผอน การชวยเหลอเพอนรวมงาน และมมนษยสมพนธทดกบเพอนรวมงาน

ผลคะแนนรวม

6. ความสามารถในการท างานท

หลากหลาย

ท าขนตอนงานไดมากกวา 2 ขนตอนงานหลก

หรอท าได 2 ประเภทงาน

ประสทธภาพตองไมต ากวา 70%

สรปผลการเมน ผานการประเมน ไมผานการะประเมน

ผประเมน..............................................................ผชวยหวหนาแผนก ผถกประเมน.............................................................พนกงาน (..............................................................) (..............................................................)

ผอนมตการประเมน.............................................................หวหนาแผนกGM. ผตรวจการประเมน.............................................................หวหนาแผนกพฒนาการผลต (..............................................................) (..............................................................) ............../............................./...................

เกณฑการพจารณาการประเมน 1. หวขอท 6 ตองผานการประเมนเทานน2. ผลการประเมน ไดคะแนนรวมตงแต 60 คะแนนขนไป

บรษท เครองนงหมส าเรจรป จ ากด

SIAM KNITWEAR AND GARMENT CO.,LTD.

แบบประเมนความสามารถพนกงานใหมเพอขอรบรางวลกลม

า า ม

107

ภาคผนวก ซ ผลงานทผานการตพมพ

113

ภาคผนวก ฌ หนงสอรบรอง

117

ประวตผเขยน

ชอ - นามสกล นางอตชา วชรานรกษ วน เดอน ปเกด 17 มถนายน 2511 ทอย 69/31 หมบานสชา หมท 5 ถนนตลงชน-สพรรณบร

ต าบลละหาร อ าเภอบางบวทอง จงหวดนนทบร 11150 ประวตการศกษา ส าเรจการศกษาระดบประกาศนยบตรบณฑต

สาขาการจดการอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม คณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยราชมงคลธญญบร เมอปพ.ศ. 2545

ประวตการท างาน พ.ศ.2535 – 2536 ต าแหนงเจาหนาทฝกอบรม

สมาคมอตสาหกรรมเครองนงหมไทย พ.ศ.2536 – 2538 ต าแหนงหวหนาโครงการศนยฝกอบรม AAMT

สมาคมอตสาหกรรมเครองนงหมไทย พ.ศ.2538 – 2540 ต าแหนงหวหนาโครงการจดตงศนยฝกชางเยบในสวนภมภาค

มลนธพฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทย พ.ศ.2540 – 2548 ต าแหนงหวหนาฝายฝกอบรม

มลนธพฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทย พ.ศ.2548 – 2549 ต าแหนงผจดการฝายพฒนาเทคโนโลย

มลนธพฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทย พ.ศ.2549 – ปจจบน ต าแหนงผจดการฝายเพมผลผลตและพฒนาเทคโนโลย

มลนธพฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทย ผลงานวจยทตพมพ อตชา วชรานรกษ, “การประยกตใชระบบลนในกระบวนการผลตเสอผา

ส าเรจรป กรณศกษา เสอโปโลเชต”, An Application of Lean System to Garment Manufacturing: Polo Shirt Production Line, นตยสาร TTIS Fashionbiz,ฉบบเดอนมนาคม – เมษายน 2552, หนา 50-52