AMAÇ: Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil...
-
Upload
nguyencong -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
Transcript of AMAÇ: Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil...
1 / 16
Besiyerlerinde pH Ayarı
SOLUNUM YOLU KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Boğaz kültürü
KÜLTÜRLERİN
DEĞERLENDİRİLMESİ KILAVUZU
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ARAŞTIRMA VE
UYGULAMA HASTANESİ ©
2 / 16
SOLUNUM YOLU KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Boğaz kültürü
1. KKA’da üreyen beta hemolitik koloniler değerlendirmeye alınır:
2. Katalaz negatif, Gram pozitif kok olduğu teyit edilir.
3. Yeterli koloni var ve laboratuarda Grup A str. identifikasyonu için lateks kiti mevcutsa serolojik
tanımlama yapılır (bkz. Serolojik testler).
4. Koloni yetersiz ve/veya serolojik tanı için kit mevcut değilse kuşkulu koloniden yarım plak KKA’ya
sürmek suretiyle pasaj yapılır. Ekim üzerine basitrasin (0.04 U) ve SXT diskleri yerleştirilerek bir gece
inkübe edilir. Basitrasin etrafında herhangi genişlikte inhibisyon zonu ve SXT’ye direnç varsa bakteri S
pyogenes (A grubu beta hemolitik streptokok) olarak rapor edilir. Basitrasine dirençli suşlar –varsa-
streptokok tiplendirme kiti ile C ve G grubu antiserumlarla tiplendirilir. Sonuç C veya G ise rapor edilir;
aksi halde “normal boğaz florası” şeklinde rapor yazılır.
5. Basitrasine dirençli olduğu halde A (ve C, G v.d. bazı) antiserumlarla reaksiyon veren küçük beta
hemolitik koloniler S.milleri olarak tanımlanır; boğaz kültüründe rapor edilmezler.
6. Geniş beta hemolizli, katalaz negatif, kısmen dallanma gösteren Gram pozitif basiller Arcanobacterium
haemolyticum olarak tanımlanır ve patojen olarak rapor edilir.
7. A, C ve G grubu streptokoklarla A.hemoliticum dışındaki üremeler –normal şartlarda- dikkate alınmaz;
rapor edilmez.
8. Normal flora (ağırlıklı olarak alfa hem.str., neisserialar ve difteroidlerden oluşur) kaybolmuş veya
azalmışsa bu da rapor edilir.
B. Epiglot kültürü; Öncelikle H.influenza, daha sonra S.aureus ve S.pneumoniae açısından incelenir.
C. Balgam kültürü
1. Öncelikle ekim öncesinde balgam direkt mikroskopik incelemeye alınarak kalitesi aşağıdaki tabloya göre
değerlendirilir. Sonuca göre işleme devam edilir veya örnek reddedilerek tekrarı istenir.
2. Direkt örnekten –pürülan/mukuslu bölgeden alınarak- iki lam arasında bastırıp çekmek veya öze ile
yaymak suretiyle yayma hazırlanır; kurutulur ve Gram’la boyanır. İmmersiyon objektifinde incelenerek
lökosit varlığı ve miktarı (yok/nadir/orta/bol), normal solunum yolu florasının durumu
(normal/azalmış/kaybolmuş), hakim mikroorganizma varlığı, hücre içi mikroorganizma varlığı, potansiyel
patojenlerin varlığı araştırılır ve not edilir.
3. Potansiyel patojenlerden (PP) herhangi biri (poliklinik hastalarında Hemophylus influenzae, S.pneumoniae,
Moraxella catarrhalis, S.pyogenes, meningokok; yatan hastalarada S.aureus, KNS, enterokok,
P.aeruginosa, Acinetobacter spp., S.maltophyla, çeşitli enterobactericeae üyeleri ) ürememişse “normal
ÜSY florası” şeklinde rapor edilir.
4. Bir veya iki PP üremişse her biri identifye edilir/antibiyogramı yapılır; kabaca miktarları ile birlikte
rapor edilir; normal floranın da miktarı kabaca belirtilir.
5. İkiden fazla PP üremişse hakim olan ikisine identifikasyon ve antibiyogram yapılır, kabaca miktarları
belirlenir. Normal floranın da miktarı kabaca belirtilir. Hakim PP yok ise her bir PP kabaca tanımlanır
(örnek: Gram neg. Ferm.basil; Staphylococcus spp.) ve kabaca miktarı belirtilir.
6. PP normal floradan baskın ise identifikasyon ve antibiyogram yapılır; değilse kaba tanımlama yeterli.
7. Normal flora üyelerinden birinin saf/hakim üremesi durumunda kabaca miktarı belirtilir, identifiye edilir
antibiyogram yapılmaksızın rapor edilir.
3 / 16
BALGAM DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ (Bartlett ve Murray’a göre)
10X Objektifle İnceleme Alanındaki
Ortalama Hücre Sayısı
Grup Epitel Lökosit
1 25 10
2 25 10-25
3 25 25
4 10-25 ≥25
5 <10 ≥25
Değerlendirme: 1-3 rededilir; 4-5 incelemeye alınır
D. Bronkoalveoler lavaj ve “protected/ unprotected bronchoscopy brush”kültürleri
1. BAL, ETA ve Protected brush örnekleri için semikantitatif kültür yapılır.
2. Bütün örnekler için Gram boyama yapılır ve sonuçlar balgamdaki gibi not edilir.
3. Bütün PP’ler miktarlarına bakılmaksızın kabaca sayılır ve identifiye edilirler
4. Hakim üremişler veya üreme miktarları orta/yoğun derecede ise en fazla iki PP’ye antibiyogram yapılır.
5. Normal floradan bir üye saf üremişse sadece identifiye edilir.
6. Saf olmayan normal flora üremeleri “normal solunum yolu florası ile uyumlu” olarak rapor edilir.
PROTECTED BRUSH/ BRONKOSKOPİ ÖRNEĞİNDE
KANTİTATİF KÜLTÜR DEĞERLENDİRMESİ
1. Fırçayı 1mL steril SF veya BHI içinde vorteksleyin
2. Besiyeri plağına 10 uL ekim yapın
3. Üreyen koloni sayısını 100’le çarparak mL’deki bakteri sayısını bulun.
4. Her bir farklı koloni için 103 anlamlı kabul edilir.
Plaktaki koloni sayısı Gerçek koloni sayısı (CFU/mL)
<10 103
10-100 103-104
100-1 00 104-105
>1000 >105
ENDOTRAKEAL ASPİRAT VE BAL KÜLTÜRLERİNİN KANTİTATİF DEĞERLENDİRMESİ
Örnek İşlem Yorum
Endotrakeal aspirat 1. Gram boyama yapın
1. Nötrofil içi potansiyel patojen varlığı
anlamlı.
4 / 16
ENDOTRAKEAL ASPİRAT VE BAL KÜLTÜRLERİNİN KANTİTATİF DEĞERLENDİRMESİ
2. Örnek hacmi> 250
mikron ise 0.01ml ekim
yapın. 100-250 mikron
ise üzerine 1 ml steril SF
ekleyerek buradan 0.01
ml ekim yapın
2. Potansiyel patojen koloni sayısını,
sulandırma yapılmamışsa 100 ile;
yapılmışsa 1000 ile çarpın. 105 cfu/ml
anlamlı.
BAL
1. Sedimentten Gram
boyama yapın.
2. Mayiden 0.01 ml ekim
yapın.
1. Hücrelerin % 1'den fazlası skuamöz
epitel ise ciddi tükrük kontaminasyonu
vardır. Her (100X) mikroskop alanında
baskın potansiyel patojenin görülmesi
anlamlı.
2. Potansiyel patojen koloni sayısını, 100 ile
çarpın; 105 cfu/ml anlamlı.
Mini-BAL BAL ile aynı BAL ile aynı; ancak 103 cfu/ml anlamlı.
E. Akciğer aspiratı ve biyopsisi
1. Bir veya iki PP üremesi varsa her birine identifikasyon/antibiyogram ve kabaca sayım gereklidir.
2. İkiden fazla PP üremişse her birine sadece identifikasyon ve sayım yapılır
3. Normal flora üyeleri varsa kabaca tanımlamak ve miktar belirtmekle yetinilir.
ARB MİKROSKOPİK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ
Carbolfuchsin (Kinyoun/EZN) ile boyamada
1000X büyütme ile
Görülen basil sayısı Değerlendirme/rapor
0/300A* A B görülmedi
1-2/300 A Sonuç kuşkulu; tekrarlayın
1-9/100 A 1+
1-9/10 A 2+
1-9/ A 3+
>9/ A 4+
*A: Taranan mikroskop alanı
5 / 16
İDRAR KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Kültür incelemesi öncesindeki işlemler
1. İdrarın steril toplandığından ve uzun süre bekletilmediğinden (oda ısısında en fazla 2- +4C’de en fazla
8 saat) emin olunmalıdır. Zorunlu hallerde +4C’de 24 saat de kabul edilebilir.
2. Foley sonda uçlarından kültür talepleri kabul edilmez.
3. Direkt idrardan 10 ul, bir lam üzerinde yaymadan kurutulup Gram’la boyandığında her alanda görülecek
aynı morfolojide ortalama 1 bakteri, 105cfu/ml anlamına gelecektir. Kliniklerden hızlı tanı/karar
talep edildiğinde bu yöntemi kullanın.
B. Değerlendirme
1. 18-24 saatlik inkübasyonda üreme olmayan kültürler negatif olarak rapor edilir; ancak şu durumlarda
ilave inkübasyon gerekir:
Saat 16.00’dan sonra ekilen örnekler ertesi gün saat 14.00’e kadar inkübe edilerek tekrar
incelenir.
Suprapubic idrarlar –24 saat daha inkübe edilir.
Maya veya nonspesifik mantar kültürü istenen idrarlar 24 saat de oda ısısında inkübe edilir.
Koloniler çok küçük ise 24 saat daha inkübe edilir.
2. Üreme görülen plaklardaki mikroorganizmalar:
a. Sayılır: Xx10y cfu/ml şeklinde belirtilir. Örnek: <104 cfu/ml.
b. Tanımlanır: Plaktaki koloni morfolojisi, Gram boyamadaki görüntüsüne göre genel bir tanım
verilir. Örnek: Gram negatif basil, Gram pozitif kok v.b.
c. İdentifiye edilir: Cins ve mümkünse tür düzeyinde tanımlama yapılır. Örnek: E.coli, Enterococcus
spp. v.b..
d. Antibiyogram yapılır.
3. Kültürdeki üremeler idrarın toplanma yöntemine göre değerlendirilir (Tablo 2, 3, 4).
4. Şu mikroorganizmalar idrar örneklerinde muhtemel kontaminasyon olarak değerlendirilir ve
değerlendirmeye (sayımlar dahil) alınmazlar:
6 / 16
TABLO 1. İdrar kültürlerinde patojen ve non-patojen mikroorganizmalar
İdrar kültürlerinde muhtemel patojenler İdrar kültürlerinde muhtemel kontaminantlar
Enterobacteriaceae
Pseudomonas aeruginosa
Diğer gram negatif basiller
Enterococcus türleri
Beta-hemolitik streptokoklar
Mayalar
Corynebacterium urealyticum
Staphylococcus aureus
Staphylococcus saprophyticus -
(sadece 12 - 60 yaş kadınlarda)
Aerococcus urinae*
Diğer KNS*
Lactobacillus
Difteroidler (C. Urealyticum hariç*)
Viridans streptokoklar (A. Uriae hariç)
Bacillus species
S.saprophyticus dışı KNS*
Enterokok dışı D grubu steptok.
*Diğer kontaminantlardan en az 10 kat fazla sayıda olduklarında patojen sayılmalılar
C. Prostat infeksiyonunun idrar kültürü ile değerlendirilmesi
1. Prostatit şüpheli hastadan 4 idrar örneği alınır: İlk akım (İA), orta akım (OA), prostat masajı esnasında
(PM), prostat masajı sonrası (PMS). Bu örneklerdeki patojen üremelerine göre değerlendirme yapılır (Tablo
5).
TABLO 2. Aseptik şartlarda alınmayan –voided/işeme- idrar örneklerinde (orta akım idrar, bebeklerden
poşetle alınan idrar, kalıcı sondadan alınan idrar v.b.) kültür sonuçlarının yorum/rapor kriterleri. Patojen
mikroorganizma
tür sayısı (1, 2, 3)
Her bir patojen tür için
koloni sayısı
Yaklaşık
CFU/mL
Yapılacak işlem Rapor
1 <10 <10 x 103 İşlemi sonlandır Anlamlı üreme1,2
olmadı
1 >10 (<100) 10 x 103 Tanımla+AB yap 10-100 x 103
cfu/mL
2 Her ikisi >100 >100 x 103 Her birini
Tanımla+AB yap
>100 x 103
cfu/mL
2 Biri >100
Biri <100
>100 x 103
<100 x 103
Tanımla+AB yap
Göz ardı et
>100 x 103
cfu/mL
2 Her ikisi <100 <100 x103 CFU/L İşlemi sonlandır Anlamlı üreme
olmadı
3 Her biri <100 İşlemi sonlandır Anlamlı üreme
olmadı
3 Herhangi biri >100 İşlemi sonlandır Karışık üreme/
kontaminasyon
1. 12-60 yaş arası kadınlarda beta hemolitik streptokok üremelerini sayısına bakmadan GBS açısından
değerlendiriniz.
2. Kadınlarda Sayı>102 cfu/mL ve LE (Lökosit Esteraz) + ise üreme anlamlı olabilir
7 / 16
TABLO 3. Sonda ile (bir defada girip çıkma yoluyla) alınan idrar kültür sonuçlarının yorum/rapor kriterleri.
Patojen
mikroorganizma
tür sayısı (1, 2, 3)
Her bir patojen tür için
koloni sayısı
Yaklaşık
CFU/mL
Yapılacak işlem Rapor
1 <10 <10 x 103 İşlemi sonlandır Anlamlı üreme1,2
olmadı
1
>10 10 x 103 Tanımla+AB yap 10-100 x 103
cfu/mL
2
Her ikisi >10
10 x 103
Tanımla+AB yap
10-100 x 103
cfu/mL
2
Biri >10
Biri <10 veya diğerinden
10 kat daha az sayıda
10 x 103
LIS’e açıklama
girin; izolat olarak
giriş yapmayın
Tanımla+AB yap
-
10-100 x 103
cfu/mL
Kabaca tanımla3
3
>10
Diğerleri <10 veya
diğerinden 10 kat daha az
sayıda
>10 x 103
LIS’e açıklama
girin; izolat olarak
giriş yapmayın
Tanımla+AB yap
-
10-100 x 103
cfu/mL
Kabaca tanımla3
4 Tamamı <10 İşlemi sonlandır Anlamlı üreme1,2
olmadı
4 Tamamı >10 İşlemi sonlandır Karışık üreme/
kontaminasyon
1. 12-60 yaş arası kadınlarda beta hemolitik streptokok üremelerini sayısına bakmadan GBS açısından
değerlendiriniz.
2. Semptomatik hastalarda >102 cfu/mL ve LE (Lökosit Esteraz) + ise üreme anlamlı olabilir
“Gram pozitif kok”, “Gram negatif basil” v.b.
8 / 16
TABLO 4. Aseptik şartlarda (suprapubik aspirasyon, sistoskopi veya nefrostomide alınan idrar kültür sonuçlarının yorum/rapor kriterleri.
Patojen mikroorganizma
tür sayısı
Her bir patojen tür
için koloni sayısı
Yaklaşık
CFU/mL
Yapılacak işlem
Kaç olursa olsun Kaç olursa olsun Uygun sulandırma faktörü ile
çarparak sayıyı bul
Tanımla+AB yap
TABLO 4. Prostat infeksiyonunu değerlendirme kriterleri.
Masaj öncesi
örneklerde üreme
Masajla alınan örnekte üreme Masaj sonrası örnekte
üreme
Muhtemel Tanı
İA OA PM PMS
- - + - Prostatitis
- - + + Prostatitis
+ + + + Cystitis+Prostatitis
+ + - ++ (10 kat > OA) Cystitis+Prostatitis
+ + - + Urethritis/Cystitis
+ - - - Kontaminasyon
- - - - İnfeksiyon yok
IA : İlk akım, OA: Orta akım, PMS: Masaj sonrası
9 / 16
KAN KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
1. 1. GENEL OLARAK KAN KÜLTÜRLERİ
A. Kan kültürü cihazından üreme sinyali alındığında
1. Şişeden steril şartlarda alınmış bir damladan yayma hazırlayıp Gramla boya. Gözlenen bakteri
morfolojisine göre pasaj yap.
2. Bir gece inkübasyondan sonra patojen üremelerini standart usullerle identifiye et ve antibiyogram
yap.
3. Kontaminant üremelerinde dikkatli olmak gereklidir. KNS, Propionibacterium acnes ve
difteroidler başlıca kontaminantlardır.
4. KNS’yi çift şişede üremişse identifiye et; antibiyogram yap; “kontaminasyon olabilir” uyarısıyla
rapor et.
5. Hastanın kliniği varsa difteroid ürmelerini “Corynebacterium jeikeum” olabilir şeklinde rapor et.
6. “P.acnes’i (katalaz pozitif/anaerop) “kontaminasyon olabilir” şeklinde rapor et.
7. İlgili bölümü telefonla üremeden haberdar et.
B. 7(yedi) gün dolmasına rağmen üreme sinyali olmayan şişelerden
1. Boyalı preparat hazırlayıp, mikroskopide özellik yoksa “7 gün içinde üreme olmadı” şeklinde
rapor et.
C. 15 (onbeş) gün üreme olmayan brucella şüpheli şişelerden
1. Kör pasaj v.d. işlemleri tekrarla.
2. KATETER VE KATETERDEN ALINMIŞ KAN KÜLTÜRLERİ
A. Yarı-kantitatif yöntem
1. Kan kültüründe üreyen aynı türden patojen/potansiyel patojen bakteri sayısı 10’la çarpılır
(inokülasyon miktarı 1/10 mL olduğu için).
2. Çıkan sayı 103 cfu/mL ise sonuç kateter kökenli bakteriyemi destekler.
B. Kantitatif yöntem
Kateter içinden alınan eşit miktarda ve eş zamanlı kan kültürü, periferik bir venden alınan kan kültüründen
1. en az 2 saat erken veya
2. En az 5-10 kat daha yoğun üreme gösterirse;
Bu sonuçlar kateter kökenli bakteriyemiyi destekler
10 / 16
BOS KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
1. BOS’un hacmini kaydedin
2. Görüntüsünü değerlendirin; berrak, kanlı, bulanık, ksantokromik v.b.
3. Hacim >1 ml ise 20 dk. 1500-3000Xg’de veya dah yüksek devirde çevirin.
4. Santrifüjün kendiliğinden durmasını bekleyin/müdahale etmeyin.
5. Süpernatanı geride 0.5-1 ml bırakacak şekilde alın ve diğer çalışmalar için 1 hafta süreyle saklayın.
6. Sedimenti 30 sn. iyice vorteksleyin (mutlaka!!!).
7. Otomatik pipetle steril şartlarda plaklara ve sıvı besiyerlerine 1-2 damla ekim yapın.
8. Ekilen vasatları mumlu kavanozda 35C’de 48-72 saat inkübe edin.
9. Sedimenten, alkolle yıkanmış lam üzerine bir damla koyup yaymaksızın kurutarak ve metanolle fiske
ederek Gramla boyayın.
10. Preparatları hemen inceleyerek sonuçları telefonla ilgili bölüme/doktora bildirin.
Gram boyama sonucu
+
- Pozitif sonucu rapor et
Bakteriyel antijen testi yap (kit varsa)
+ -
Pozitif sonucu rapor et Kültür sonucunu bekle
+ -
İdentifikasyon ve antibiyogram 5-7 gün inkübasyon
+ -
İdentifikasyon ve antibiyogram Negatif sonucu rapor et
ŞEKİL 1.
BOS KÜLTÜRÜ DEĞ. İÇİN PARTİK ŞEMA
11 / 16
TABLO 1. SIK GÖRÜLEN MENENJİT ETKENLERİ
Hasta yaş grubu Etken
Yenidoğan E.coli, S.agalactia (GBS), L.monocytogenes, herpes simplex 2 virusu
İnfant (<2 ay) S.agalactia, L.monocytogenes, E.coli
Çocuk (2ay-10 yaş) Viruslar, H.influenzae, S.pneumoniae, N.meningitidis
Genç erişkin (>10-18 yaş) Viruslar, N.meningitidis
Erişkin (>18-70 yaş) S.pneumonae, N.meningitidis
Yaşlı (>70 yaş) S.pneumoniae, GNB, L.monocytogenes
AIDS v.b. Cryptococcus neoformans
11. Plakları en az 72 saat, sıvı vasatları 5-7 gün bekletmeden atmayın.
12. Bütün BOS izolatlarına identifikasyon ve antibiyogram gereklidir.
13. Hastanın doktoru, izolatı kontaminant olarak yorumlarsa ileri işlemlere geçilmez.
14. KNS ve difteroidler VP/VA shunt, kafa travması v.b. durumlarda etken olabilir.
15. H.influenza ve N.meningitidis için beta laktamaz (sefinaz diski) testi yapılmalıdır (Bkz. Antibiyotik
Duy.Testleri).
16.
Laboratuarda kit mevcutsa BOS’ta aranacak antijenler için kılavuz.
TABLO 3. BOS’TA ANTİJEN TAYİNİ
Yaş grubu Gram boyama sonucu Aranacak antijen
Yenidoğan (<6 hafta) Gram-pozitif kok (ikili/zincir)
Gram-negatif basil
Grup B streptokok
E.coli K1 (N.meningitidis
serogrup B ile çapraz r.)
Diğer yaş grupları Gram-negatif basil (küçük)
Gram-negatif diplokok
Gram-pozitif kok (ikili/zincir)
H.influenzae
N.meningitidis
S.pneumoniae
İmmünokompromize hasta Maya hücresi C.neoformans
TABLO 2. BETA LAKTAMAZ (L) TESTİ SONUÇLARININ YORUMU
L + Mikroorganizma Dirençli olduğu beta-laktam antibiyotik
Haemophylus influenzae Ampicillin, amoxicillin
Neisseria meningitidis Ampicillin, amoxicillin, penicillin
Moraxella catarrhalis Ampicillin, amoxicillin, penicillin
Staphylococcus spp. Ampicillin, amoxicillin, penicillin, carbenicillin,
ticarcillin, mezlocillin, piperacillin
12 / 16
STERİL VÜCUT SIVILARI KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Kastedilen sıvılar:
1. Eklem sıvısı/sinoviyal sıvı
2. Plevra sıvısı (torasentez sıvısı/ampiyem materyali)
3. Periton sıvısı (assit/ parasentez sıvısı)
4. Perikard sıvısı
5. Cul-de-sac sıvısı
1. Bütün bu sıvıların kültürleri Gram yayma sonucu ile birlikte değerlendirilecektir.
2. Aerop plakları 24 saat inkübasyondan sonra incele; negatifleri yeniden inkübe et, 48-72 saat sonra
tekrar incele.
3. Gram yayma sonuçlarını morfoloji ve miktar açısından plaktaki üremelerle karşılaştır; yorumu buna
göre yap.
4. BACTEC şişelerindeki kültürleri 7 gün süreyle izle. Pozitif tüp/şişelerden Gram yayması yap. Sonuç,
direkt preparat bulguları ile uyumlu ise pasaj yap; aksi halde pasaj yapma.
5. Üreme sonuçlarına göre:
A. Bir veya iki tür mikroorganizma üremişse:
1. Her ikisine identifikasyon ve antibiyogram yap; kabaca miktar ve oran belirlemesi yaparak rapor et.
B. İkiden fazla mo. üremişse
1. Plak üremelerinden kabaca miktar belirlemesi yap.
2. Hakim olan bir veya iki mo. için identifkasyon ve antibiyogram yap.
3. Hakim üreme yoksa kabaca tanımlama ile yetin ve daha ileri işlem için durumu ilgili hekime bildir.
C. Üreme olmadı ise
1. “7 gün içinde üreme olmadı” şeklinde; anaerop kültür de yapılmış ise “7 gün içinde aerop ve anaerop
üreme olmadı” şeklinde rapor et.
13 / 16
DIŞKI KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
1. Dışkı kültürlerinde rutin olarak aranacak mikroorganizmalar salmonella ve şigella türleridir.
2. Bunun için EMB’deki laktoz negatif, SS’teki laktoz negatif ve/veya H2S pozitif üremeler dikkate alınır.
3. Belirtilen özellikteki kolonilerden TSİ’ye ekim, IMVİC, Lizin/Ornitin Dekarboksilaz ve üreaz testleri
için ekimler yapılır. Bir gece 35C’de inkübasyona bırakılır.
4. Ertesi gün ekim sonucu profilleri salmonella veya şigella ile uyumlu ise anti-serumlar ile serolojik
identifikasyona geçilir.
5. Kılavuza uygun olarak antibiyogram yapılır ve rapor edilir.
GENİTAL KÜLTÜRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Üretral akıntı kültürü
1. Akıntı örneğinden yayma yapılıp Gram’la ve metilen mavisi ile boyanır.
2. Erkek hasta örneğinde nötrofiller içinde Gram negatif diplokoklar görülürse kültür sonucu beklenmeksizin
“gonokok/Neisseria gonorrhoeae” tanısı/ raporu verilir. Bayan hasta örneğinde aynı bulgularla mutlaka
kültür sonucu beklenerek doğrulama yapılır.
3. Varsa Thayer-Martin Agar, yoksa çukulatamsı agarda üreyen tipik kolonilerden Gram boyama, oksidaz ve
katalaz testleri yapılır. Katalaz negatif, oksidaz pozitif, gram negatif diplokoklar hızlı şeker testine alınır.
Sonuçlar aşağıdaki tabloya göre değerlendirilir:
Tablo 1. Neisseriaların identifikasyonu
Tür TMA
üreme
22C’de
BA,ÇA
üreme
Glukoz Maltoz Laktoz Sukroz Fruktoz
N.cinerea v - - - - - -
N.meningitidis + - + + - - -
N.gonorrhoeae + - + - - - -
N.lactamica + + + + + - -
N.polyaccharea v + + + - v -
N.subflava v + + + - v v
Diğer - + -/+ -/+ - -/+ -/+
4. Diğer potansiyel patojenlerin (S.aureus, Enterobakteriaceae üyeleri, enterokok v.b) saf veya hakim
kültürleri standart yöntemlerle identifikasyon ve antibiyograma alınır. Yayma sonuçlarıyla birlikte rapor
edilir.
5. Yaymada bol nötrofil var/bakteri görülmüyorsa antibiyotik kullanımı sorgulanır. Klinikten danışılırsa
klamidya ve mikoplazma infeksiyonu ihtimalleri hatırlatılır.
B. Kadın genital bölgesi kültürleri
Bakterilerden gonokok, S.agalactia, S.pyogenes, L.monocytogenes ve H.ducrei için identifikasyon
gereklidir.
14 / 16
B.1.Serviks kültürleri
1. Özellikle gonokok açısından incelenir.
2. Yayma ile birlikte değerlendirilir.
3. Klamidya, viral etkenler (herpes), S.pyogenes, S.agalactia, Listeria, aktinomiçes v.b. de potansiyel etkenler
arasındadır.
B.2.Vajen kültürleri
1. Kültürler her zaman Gram yayma sonucu ile birlikte yorumlanır. Öncelikle bakteriyel vajinozis (BV),
Candida ve Trichomonas vaginalis inf. açısından değerlendirilir. Vajen, serviks ve endoserviksteki
normal flora üyelerinin varlığı “normal vajen florası” olarak rapor edilir. Bu bölgeler dışındaki genital
bölgelerin kültürlerinde normal vajen florası üyeleri varsa her biri kabaca tanımlanmalıdır.
2. BV tanısı için clue cell varlığı, Lökosit/Epitel oranının <1 oluşu yanında esas olarak Tablo 2’deki
skorlamaya başvurulur. Gardnerella vaginalis üremesi normal floraya baskın değilse dikkate alınmaz.
Hakim üreme varsa identifikasyon (Gram değişken, Katalaz negatif ince basil-kokobasiller) yapılmalı ve
rapor edilmelidir.
3. Candida için SDA’daki üreme dikkate alınır. Üreme yoğun ve hakimse germ-tüp testi ile albicans-non-
albicans ayrımı yapılır; kabaca miktar da belirtilerek rapor edilir. Üreme yoğun ve hakim değil ise “maya
görüldü” şeklinde rapor yeterlidir.
4. T.vaginalis için Diamond besiyerindeki ekim 2-7 gün süre ile mikroskopta günlük olarak incelenerek
değerlendirme yapılır.
5. Diğer etkenler, hakim veya saf üremişlerse yayma ile birlikte değerlendirilip, normal flora kaybına eşlik
eden potansiyel patojenlerin (GNB, S.aureus, S.pneumoniae, Haemophylus spp., N.meningitidis,
Anaeroblar) üremeleri de identifikasyona alınmalıdır.
6. Püberte öncesi kız çocuklarında gonokok da vajinit etkeni olabilir; araştırılmalıdır. Yine bu grupta
S.pyogenes, H.influenzae, E.coli v.b. etkenler de potansiyel vajinit etkenleri olarak akılda tutulup
araştırılmalı; hakim ve klinikle uyumlu üremeler identifikasyon ve antibiyograma alınmalıdır. Bu grup
hastalarda G.vaginalis üremesi –cinsel isitismar göstergesi olduğundan- rapor edilmelidir.
C. Diğer kültürler
1. Bartolin bezi, endometriyum, cul-de-sac v.b. örnekler püy kültürü gibi değerlendirilir. Uygun olanlar
anaerop ekime de tabi tutulur.
Tablo 2. Bakteriyel Vajinozis Skorlaması (BV) (Nugent Kriterlerine Göre).
15 / 16
Tablo 2. Bakteriyel Vajinozis
Skorlaması (BV)
(Nugent Kriterlerine Göre).
Kriter Sayı Puan
A) Lactobacillus
İmmersion ob.’de her
alanda
>30
5-30
1-4
<1
0
0
1
2
3
4
B) Mobiluncus’la uyumlu
bakteri
İmmersion ob.’de her
alanda
>5
1-4
0
2
1
0
C)
G.vaginalis/bacteroides’le
uyumlu bakteri
İmmersion ob.’de her
alanda
>30
5-30
1-4
<1
0
4
3
2
1
0
Değerlendirme:
BVS= PA+PB+PC
BVS= 0-3 Normal/ BV değil
BVS= 4-6 Sınırda; testi tekrarla
BVS= 7-10 BV
16 / 16
PÜY KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. CİLT-CİLT ALTI DOKULARININ KÜLTÜRLERİ
1. Gram yayması ile değerlendirme esastır.
2. Gramda bol epitel bulunması cilt kontaminasyonunu destekler; bu durumda izolatlar minimum
değerlendirmeye tabi tutulur.
3. Gramda potansiyel patojen görülmesi veya bol PNL ile birlikte miks bakteri görülmesi (anaerop inf.
işareti) durumunda ilgili klinik telefonla haberdar edilir.
4. Kültürdeki 3 çeşit saf patojen üremesine, Gram boyama sonuçları direkt preparat sonuçları ile uyumlu
ise identifkasyon ve antibiyogram yapılır.
5. >3 çeşit üreme durumunda ise Gram boyama sonuçları direkt preprat sonucu ile uyumlu olan izolatlar
identifkasyon ve antibiyograma alınır; diğerleri kabaca tanımlanır.
6. Potansiyel patojenler (S.aureus, S.pyogenes, P.aeruginosa v.b.) her durumda identifikasyon ve
antibiyograma alınır.
7. >3 çeşit üreme var; direkt preparat sonuçları uyumsuz; deri florası ile uyumlu üreme mevcut ise
identifikasyon ve ab. yapılmaz. Kabaca tanımlama yapılarak rapor edilir; plaklar saklanır.
Örnek raporlar:
“ >3 enterik GNB üredi. İleri inceleme istiyorsanız lütfen mikrobiyoloji lab. ile görüşün”
“ >3 difteroid basil ve gram pozitif kok üredi; deri florası ile uyumlu. İleri inceleme istiyorsanız lütfen
mikrobiyoloji lab. ile görüşün”
“ … günde üreme yok; inkübasyon …. gün daha sürecek.”
B. GÖZ/KULAK/SİNÜS KÜLTÜRLERİ
1. Gram yayması ile değerlendirme esastır.
2. Göz kültürleri mutlaka iki taraflı ve karşılaştırmalı olarak değerlendirilmelidir.
3. S.aureus, S.pneumoniae, H.influenza, P.aeruginosa, Moraxella lacunata gözden en sık izole edilen
patojenlerdir; hatırda tutulmalıdır.
4. Dış kulakta S.aureus, P.aeruginosa, Aspergillus türleri, orta kulakta H.influenza, S.pyogenes,
M.catarrhalis, S.pneumoniae başlıca etkenlerdir.