Nr. 365 Hósdagur 20. apríl 2006 15,-

Síða 23

Síða 11

Altjóða fiskivinnuserfrøðingurinBen Yami kemur afturVænta at fáa íkast til at meta um okkara fiskivinnuskipanir.

112200 áárraa ggaammllii hhaannddiilliinnvviiðð GGjjóóggvv ooppnnaarr aaffttuurr

Kanska eeru gglottar ffyri GGjógv.

70 ár síðan fyrstakokkaskúlanPalli Bager byrjaði kokkaskúla í1936 og skrivaði kokkabók.

Tummas fór tilSuðurgeorgiaTummas á Skipanesi fór til heimsinsenda at arbeiða á hvalastøð og komat arbeiða fyri kenda pólfararanShackleton.

Nólsoyar Páll fær minnisvarða í heimbygdiniNú kemur Nólsoyar Páll aftur til Nólsoyar. Síða 19

Síða 9 Síða 6

Tann 4. apríl andaðistAnna Maria Mikkelsen,Mia á Støðini, 100 áragomul. Mia nærkaðist vælteimum 101 og var fram-vegis heilt fitt og birg,men so kom hóttafall, oghon orkaði ikki meira.Vithøvdu stóra frásøgn umMiu, tá hon gjørdist 100,so vit fara ikki at endur-taka hennara lívssøgu.Honkann síggjast á okkaraheimasíðu, blað nr. 343.

Mia upplivdi eina heilaøld og tískil nærum alla tamenning, sum er hend íFøroyum.

Hon var fødd í 1905ella sama ár, sum fyrstatelefonlinjan varð løgd,og eisini áðrenn vit finguvegir,bilar,ravmagn,motor-ar í skipini, radio, sjón-varp, teldur og stórt sæðallir hentleikar. Og áðr-enn vit yvirhøvur fingupolitiskar flokkar.

Hóast Mia hevði nógvamótgongd – hon mistipápan í besta aldri, vareinkja tvær ferðir í góð-um aldri, misti fýra døtur– var hon framvegis eitttað mest positiva menn-iskja, ein kundi hitta. Ogtrúføst var hon sum trøllið!

Seinasta einkjanfrá døkkari tíðMia giftist 20 ára gomultil Søldarfjarðar við SofusiSolmunde, í Byrgi. Teybygdu hús inni á Fløtum íSøldarfirði.

Sofus var ein av teim-um, sum fórst við "Im-manuel" í 1932. Hetta varjú ein ræðuligur sorgar-leikur, sum tað tíverrivóru so nógvir av tá í tíð-ini. Henda hending hevurfleiri ferðir verið umrøddher í blaðnum.

Tað hava verið nógvarsøgur um, at fólk havaverði samdroymd ella havakent á sær, at tey vórufeig. Mia hevur eisini einaslíka frásøgn.

Mia og Sofus fingu fýragentur,og tær vóru Hjørd-is, Margreta, Jóhanna, sumdoyði 9 mánaðar gomul,og Jóhanna Sofía, vanligakallað Hannifía. Hannifíavar nýfødd, tá ið Sofus fóravstað.Tá ið Mia gekk viðHannifíu, droymdi honeina náttina, at helvtin avseingini hjá henni ogSofus var fjald av krans-um. Tá ið Hannifía varðfødd, legðist Mia við bars-ilsfepuri, og hon var fram-

vegis sjúk, tá ið Sofus fóravstað. Hon var sera ringog ivaðist ikki í, at tað fórat vera hon, sum fór atdoyggja.

Tá ið Sofus sigur farvælvið Miu, tá hann skal faraavstað við "Immanuel",sigur Mia: "Eg fari atdoyggja, áðrenn tú kemuraftur". "Hví sigur tú tað?"Og so fortaldi hon umdreymin, hon hevði havt.Men tað bleiv Sofus, sumongantíð kom aftur.

Mia var seinasta einkjanav teimum sum sótu eftir,tá Immanuel fór, og erhetta eisini ein partur avokkara søgu, sum er fariní grøvina við henni. Helster hon seinasta einkjan,

sum sat eftir teirri fjøldsum fiskimonnum, sumfórust í 30-unum.Tað ser-merkta við hesum einkj-um var, hvussu væl tærkláraðu at liva víðari og atfáa børnini undan. Tæreru tær sonnu hetjurnar íFøroyum.

TelefonstøðinMia var mest kend sumMia á Støðini. Í 1947 sigurmaðurin Jákup Andreasvið Miu, at hann ætlaði atsøkja um at yvirtaka tele-fonstøðina, sum var leystá. Mia var einki serligavið uppá tað, men taðvísti seg, at eingin annarhevði søkt.

Hetta var eitt sera bundis-

ligt arbeiði. Mia hevði tóaltíð onkra gentu at hjálpasær. Telefonin ringdi altsamdøgrið. Ofta ringdufiskimenn um náttina, ogskjótt var Mia einsamøllum ábyrgdina, tí JákupAndreas gjørdist sjúkurog doyði í 1956. So, núgjørdist Mia aðru ferðeinkja, 50 ára gomul. Sam-an við Jákup Andreas áttiMia Katrin,Tórða og Marj-un.

Telefonin gjørdist so-statt livibreyð hennara í25 ár. tá støðin varð auto-matiserað.

Sum sagt, var hon einkivið uppá at fáa telefoninaat byrja við, men tey siga,at hon græt, tá ið støðin

fór út úr húsinum aftur.Støðin gjørdi Miu til

náttarravn, og tað var honframvegis til stutta tíðáðrenn hon doyði!

Virkin íBrøðrasamkomuniMia hevur verið virkin íBrøðrasamkomuni í Gøtu.Hon og Jákup Andreasvóru við, tá ið VictorDanielsen var við til atbyggja gamla salin, sumvarð bygdur í Syðrugøtu í30-unum. Hon gekk ínýggja salin við Gøtu-gjógv so leingi, sum honorkaði. Her var hennara100 ára føðingardagurnáttúrliga eisini hildin.

Mia hevur allar dagarverið framúr sum mamma,omma og langomma. Taðvar sjáldan, at Mia vareinsamøll í húsi. Børn ogommubørn vitjaðu hanajavnan. Umstøðurnargjørdu eisini, at fleiri avommubørnunum havaverið hjá henni í longritíð. Og betri høvdu teyikki kunnað fingið tað hjáøðrum.

Sjálvur havi eg havt tagleði at hava kent Miu frábarnsbeini av, og havihavt gleði av hennara trú-festi móti okkara húsi. Einfór neyvan sørur út afturfrá Miu, og er hetta berteitt dømi um hjartalagiðhjá Miu.

Tey vóru eisini nógvsum fylgdu henni tilhennara seinasta hvíldar-stað.

Takk fyri alt, góða Mia!

ÓÓllii íí TTjjøørrnnuussttoovvuu

Til minnis um Miu á Støðini:

Seinasta einkjan eftir teir,sum fórust við "Immanuel"

Mia á 100 ára føðingardegnum saman við einkarsoninum Tórða.

Hósdagin 6. apríl 2006 hevði P/FPostverk Føroya aðalfund. Hettaer fyrsti aðalfundur eftir, at felag-ið varð stovnað í desember 2004.

P/F Postverk Føroya yvirtókvirksemið hjá Postverki Føroya16. desember 2005 við virkna fráársbyrjan 2005.

Á aðalfundinum var sostattfyrsti ársroknskapurin hjá felag-num lagdur fram.

Úrslitið áðrenn avskrivingarvar 12,1 mió. kr. Eftir avskriving-ar uppá góðar 3,5 mió. kr. var tal-an um eitt úrslit uppá góðar 8,5

mió. kr.Tá fíggjarpostar og óvan-ligar útreiðslur eru tiknar við, varúrslitið áðrenn skatt góðar 5,2mió.kr.Eftir skatt er talan um eittársúrslit uppá góðar 4,2 mió. kr.

Samlaðu inntøkurnar vóruáleið á sama støði sum í 2004.

Inntøkurnar av brøvum, pakk-um og filateli vóru nakað hægri,meðan munandi minking var íinntøkunum av bløðum og pen-ingasendingum. Ein ávís minkinghevur eisini verið í inntøkunumav adressuleysum sendingum.

Postverkið vinnur sær áleið

90% av inntøkunum á økjum, harskyldistænasta er áløgd felagnum.

Leiðslan metir, at úrslitið fyri2006 verður á nakað sama støðisum í 2005.

Nevndin er fullmannaðÁ aðalfundinum var nevndin aftur-vald.Tey, ið manna nevndina eru:Jan Danielsen, formaður, Bryn-hild Setberg næstformaður ogBen Arabo. Nevndarlimir valdirav starvsfólkunum eru Áslak Tau-sen og Korinta Jarnfoss, ið komuí nevndina eftir aðalfundin.

Tíðindaskriv frá Postverki Føroya:

P/F Postverk Føroya hevði góðar4,2 mió. kr. í avlopi eftir skatt í 2005

Síða 3Nr. 365 - 20. apríl 2006

2. aprílMinus 2,3 stig og lot avsuðri við onkrum kavaæli."Polar Timmjarmiut" kominn í morgun at millum-landa; teir hava gott ogvæl 300 tons inni. "Natar-naq" er á veg til Nuuk atlanda; teir hava fulla last –gott og væl 550 tons, har-av eru um 200 tons avjapanrækjum eftir 2 vik-um.Teir skulu eisini skiftafólk; tað hevur gingiðóføra væl hetta tørnið hjáteimum.

Bæði "Salleq" og "ReginaC" eru í Nuuk og landa,teir hava um 550 tons.

"Tarsermiut" er inni íNuuk eftir "Helenu L",sum teir skulu hava uppásleip til Danmarkar. "Tar-sermiut" skal umvælaymist í Danmark, nú teirskulu í dokk.

5. aprílMinus 7,6 stig, útsynning-ur sunnan við kavaælingi."Qaqqatsiaq" er í Nuuk oglandar, og í morgun kom"Akamalik" inn at landa,teir hava fulla last inni.

Skeljabátarnir eru komn-ir aftur í fjarðarmunnar-nar her á leiðum at royna."Sonja Kiil" var inni fyrra-dagin eftir onkrum luti,sum teimum manglaði, og"Louise L" kom inn eftirfólki í dag. Teir roynabeint norðan fyri bygdinaIterleq, sum er væl kendav føroyingum.

"Akamalik" fór nýggjantúr seinnapartin.

8. apríl+ 1,2 stig og stilli,men taðoysregnar. "Polar Nagtora-lik" kom inn í kvøld eftireinari rullu av veiri, og sofara teir suður til Nuuk,har teir skulu landa mána-dagin. Tað eru 14 dagarsíðani, at teir byrjaðu fisk-arí; teir hava verið norðanfyri 68 stig og endaðuaftur í Buðinum, og fiski-skapurin hevur verið góð-ur, teir hava gott 500 tons.

10. aprílMinus 5,2 stig og stilli."Polar Amaroq" kom innat landa í morgun. Har varalt fult, sum kundi fyllast –gott 350 tons, og teir havaverið úti í tvær vikur."Havborg" skuldi landa íÍslandi í dag,havi eg frætt.

11. aprílTað eru minus 5,2 stig ogstilli. "Polar Amaroq" loystií dag kl. 11 til nýggjan túr.Skiparin, Hans MartinHøj, greiðir frá um elds-brunan umborð á "NanoqTrawl" náttina til 28.mars:Vit vóru klárir at fara,klokkan var um 01.00, ogmanningin gjørdi sjóklárt,spentu lúkur og annaðaftaná lossingina. Maskin-menninir høvdu startaðupp, men høvdu onkrartrupulleikar við streym-talvuni, so vit fingu nøkurblack-out, men tað kemurmeiri enn so fyri, at slíkthendir. Eg fekk so at vita,at hetta fór at taka einaløtu og fór so ein túrniður á fabrikkina við

stýrimanninum, Andriasi,og tá fór streymurin enneina ferð, og tá ljósið komaftur, stóð nógvur svarturroykur úr maskinrúm-inum. 1. meistari og stýri-maðurin fóru beinanveg-in at lata allar hurðar afturog steingja alla ventila-tión, og eg fór at ringjaeftir sløkkiliðnum.

Sløkkiliðsmenninir vóruskjótir á staðnum ogsendu fleiri roykkavararniður at sløkkja, men harvar so nógvur svarturroykur av øllum streym-káplunum, sum brendu, atteir valdu at spræna skúmniður í maskinrúmið. Taðtók um einar 2 til 3 tímarat basa eldinum.

Tað skuldi taka um einmánaða at umvæla skipið,men teir sluppu út afturtil fiskiskap eftir at havaligið í 9 samdøgur til um-vælingar.

14. aprílMinus 5,2 stig. Ja,hjá tykk-um er summarmáladagurí dag. Tað kunnu vit ikkisiga hjá okkum; apríl plag-ar at hilnast væl her á okk-ara leiðum, men í ár erapríl ikki tann sami sumundanfarnu ár.

Eg kann troysta megvið, at teir fyrstu kava-spurvarnir – ella snjófugl-arnir, sum tit kalla tað,vóru í mínum fóðurkassa ígjár, og gamalt er, at tá ervárið fyri durum.

Sum eg skilji, so liggjateir flestu trolararnir íBuðinum og royna fyri

tíðina. Fiskiskapurin ersvingandi, og støddin ertann sama. Eg havi frættfrá tveimum rækjubátumúr Eysturgrønlandi, at hareru trupulleikar við nógv-um og tjúkkum ísi, so teirsleppa ikki fram at mið-unum har. Fiskiskapurinhar er eisini misjavnur.

"Polar Princess", sum erá royndarveiði eftir toski íEysturgrønlandi, hevurrokast. Ta fyrstu vikunafingu teir gott 100 tonsniður av toskaflaki. Tosk-urin er stórur og væl íholdum og fullur avrogni. Teir eru bert 22mans við,og teir skera viðhond, so stórur er fiskur-in, sum kemur inn á dekk-ið. Og so hava teir eisinihavt stór hál av upsa uppivið Angmaksalik-leiðina,og upsin er stórur og eis-ini fullur av rognum.

Søgur siga, at trolið erikki meir enn farið afturav hekkuni, so verður hál-að aftur. Man toskurinvera á veg suður við eyst-aru síðu og vestur um?Tað verður spennandi atfara at fáa stóran toskaftur á húki her um okk-ara leiðir; sum nú er kem-ur onkur hendinga toskurupp ímóti millumfiski,sum tit siga heima.

15. aprílÍ dag er dýrdarveður og–3,1 stig. "Seermisuu" komtil Manitsoq at landa ímorgun, teir hava fullalast.

Í dag fer felagsstjórnin ífiskimannafelagnum á einastutta kunningarferð tilHetlands. Vit hava gjøgn-um nógv ár havt sambandvið fiskimannafelagið íHetlandi, og var hettafyrst og fremst takkaðverið John Goodlad, sumvar skrivari í ShetlandFishermens Association ímong ár, og sum er einkendur føroyavinur. Taðer altíð gott at fáa íblásturuttani frá, og at fara tilHetlands er sera lætt, táfarið verður við Norrönu.Farið verður hóskvøld úrFøroyum og komið verð-ur til Lerwick tíðligafríggjamorgun.Hetta merk-ir, at tað er ein heilur dag-ur at gera ørindi í. Fariðverður úr Hetlandi aftursunnudag seinnapart ogkomið verður á Havninamánamorgun.

John Goodlad hevur fyri-

reikað eina skrá, har taðfríggjamorgunin kl. 10verður vitjað á fiski-mannafelagnum. Kl. 11verður havnin í Lerwickvitjað,og síðan verður far-ið við loðsbáti at vitjaShetland Catch, sum ereitt uppisjóvarfiskavirki.

Kl. 13 verður móttøka íbýráðshúsinum, har vertirverða Shetland IslandCouncil. Kl. 14,30 verðurvitjað á North AtlanticFisheries College í Scallow-ay, sum er eitt slag avfróðskaparsetur fyri fisk!

Leygardagin er hugsan-

in at vitja Whalsey, sum erein lítil fiskivinnubygdikki langt á Lerwick.

Uttan iva verður okkurtat frætta frá ferðini,og taðfara okkara lesarar atkunna lesa um í komandiblaði.

Fiskimannafelagið fer til Hetlands

Fiskiskip í Hetlandi.

Klaksvíkar SjúkrahúsFO-700 Klaksvík

Deild M – Medicinsk seingjardeildSjúkrarøktarfrøðingur

Søkt verður eftir sjúkrarøktarfrøðingi at arbeiða0,8 tíð í skiftandi vaktum frá 1. mai 2006 ellaeftir nærri avtalu.

Førleikakrøv:- Prógv og góðkenning sum sjúkrarøktar-

frøðingur.- Fakligan áhuga innan medicinska sjúkrarøkt.- Royndir innan økið.- Góð samstarvsevni.

Setanartreytir:Lønar- og setanartreytir sambært sáttmála mill-um Fíggjarmálaráðið og Felagið Føroyskir Sjúkra-røktarfrøðingar.

Nærri fæst at vita um starvið frá:Malan Joensen,deildarsjúkrarøktarfrøðingur deildM, tlf. 455463 lokal 403, ella Jonu Nielsen, fyri-støðukvinnu, lokal 106.

Umsókn við avriti av prógvi, autorisation skalsendast til:

Klaksvíkar SjúkrahúsAtt: UmsjónarmaðurinFO-700 Klaksvík.

UUmmssóókknnaarrffrreeiissttiinn eerr 2244.. aapprrííll 22000066..

Klaksvíkar SjúkrahúsFO-700 Klaksvík

LæknaskrivariÁ sjúkrahúsinum er fast starv sum læknaskrivarifulla tíð leyst at søkja til setan 1. juni 2006.Møguleiki kann verða at arbeiða niðursetta tíð.

Førleikakrøv:- Útbúgving sum læknaskrivari.- Dugir at raðfesta arbeiði, sum til tíðir er

krevjandi.- Góð samstarvsevni.- Góður røkjuskapur.- Teldukunnleiki.

Setanartreytir:Lønar- og setanartreytir sambært sáttmála mill-um Starvsmannafelagið og Fíggjarmálaráðið.

Skrivligar umsóknir við avriti av prógvum ogviðmælum skulu sendast til:

Klaksvíkar SjúkrahúsAtt: UmsjónarmaðurinFO-700 Klaksvík.

UUmmssóókknnaarrffrreeiissttiinn eerr 2277.. aapprrííll 22000066..

Bert 250 krónur fyri alt árið!

Síða 4 Nr. 365 - 20. apríl 2006Síða 4

Tá ið eg havi fingið fleirifyrispurningar um skonn-artina "Karen" úr Klaks-vík, kundi eg hugsa mærat skriva nakrar endur-minningar um hana.

Í bókini "Havið og vit I"eftir J. Símun Hansen,stendur á síðu 113:

"Undir krígnum 1914–1918, fór donsk skonn-art, "Karen", á land íLeirvík. Í 1916 var honútafturtikin, gjørd ístand og fór árið eftir ífarmasigling, langfara-sigling."

Mær er sagt, at KlavusRasmussen stílaði fyri atfáa hana útaftur. Eg minn-ist nógv um hana við tað,at pápi mín var stýrimað-ur við henni, meðan honvar í farmasigling, og komeg at umgangast hananógv sum smádrongur. Egminnist, at tá eg var heiltlítil vóru teir í útisigling,og plagdu at koma heimum jóltíðir. Tá fekk egaltíð okkurt, sum hinirdreingirnir ikki áttu, sosum luftbyrsu, matrós-klæðir og annað. Ein kassiav súreplum kom í húsið,tað var ikki heimatiltikiðt.v.s. lætt at fáa hendur á.

Hetta man hava veriðímillum 1920–22. Síðaniminnist eg hana soleiðis,at hon lá, eins og hiniskipini um veturin, ogsigldi um summarið.

Førningurin var oftastkol úr Skotlandi, viður úrNoregi ella Svearíki.

Hvussu tað var atkoma umborð:Har var ordan í, allir end-ar vóru væl og regluligauppgjørdir á rætta stað.Har var einki sum bar bráav "sum best bar til".Kokkahús var á dekk-inum við mastrina. ÓlaJákup á Selheyggi var oft-ast kokkur. Hann doyðivið "Ernestinu" í 1930.

Annars vóru tað oftaungir dreingir, sum komuvið sum kokkar. KonradJoensen hevði verið kokk-ur við "Karen", skrivarhann onkustaðni. Vatn-goymslan var eisini ádekkinum Tað var ein øgi-liga stór tunna.Tað helt egí hvussu er. Hon var ikkirund, sum aðrar tunnur.Hon var fýrhýrnt, menhornini vóru avrundað.Redningsbáturin stóðímillum mastrarnar, menbleiv fluttur meðan teirlossaðu. Frammanfyri aft-aru mastrina stóð spælið.Tað var eitt vanligt spæl,eitt kast hvørjumegin.

Sum skilst, so hevurmanningin avhendað farm-

in um stokkin.Tá tað varein kolalast, var fólk úrlandi í lastini. Stýrimaður-in var lúkumaður, báðirmatrósarnir vundu spæl-ið. Á brúnni stóðu mennvið trillubørum sum tókueitt mál. Tær blivu sotrillaðar niðan í kolgarð-in, sum var sunnanfyrihandilin.

Umframt redningsbát-in,hevði "Karen" eina lítlajollu. Hon var fløt aftanog hevði eina ár at vrikkavið. Tann kynsturin lærdieg ongantíð. Seinni høvduteir ein páhangsmotor, taðmundi vera ein tann fyrstisum kom í Klaksvík.

Teir, sum sigldu við summatrósar, vóru oftast út atsigla.Fyri at nevna nakrar:Óli Syderbø úr Kunoy,Danial Olsen úr Vest-manna (sonur skiparan),Jákup Pauli úr Hvanna-sundi, Alfred í Búðum ognógvir aðrir. Sostatt kundihon roknast sum eittskúlaskip.

Hvussu siglingin gekkmundi vera misjavnt.Skipið var jú eitt seglskip,so tað kundi bæði gangaskjótt og seint.

Tá ið teir fóru av Klaks-vík, frættu vit onki, fyrrenn teir fóru til dømis úrLeith. Tá kom fjarrit tilreiðaríið. Tá vit so komutil handils fingu vit at vita,at teir vóru á veg.So máttiveður og vindur sær ráa.

"Vejrmeldingfra Nordsøen"Hetta var eitt skjal sumtelefonstøðin tók ímótinakrar ferðir um vikuna,og hon setti tað í talvuna,sum var úti í Klaksvík ogseinni við gamla kirkju-garð. Tað plagdu vit atlesa. Vit plagdu at roknavið einari viku áður vit

fóru at vænta teir.Einaferð minnist eg at

pápi kom mitt á nátt, vithøvdu ikki vænta hann tá.Her hevði verið blikalogneina heila viku. Teir vórukomnir inn á fjørðin ogduttu í stillu. Teir settujolluna út, settu Niels íHorni á land undir há-skúlanum. So kom hanntil gongu um hálsin omantil Gudda í Víkum, og soteir við Havfrúnni atsleipa teir inn. Hetta varskjót og góð reisa.

Ringur túrurPápi mín tosaði sjáldan

um ringar túrar, honumdámdi best at siga fráskjótum og góðum túr-um.

Hann greiddi frá einumtúri, tað var tá ið teir vóruí útisigling. Teir lógu íKøbenhavn og ætlaðu atfara heim.Tá kom boð umat teir skuldu fara ein túrafturat.

Poul Laksáfoss var við.Hann ætlaði sær at giftast,og bað tí lova sær heimvið einum suðuroya skipi,sum hevði motor. So komboð um at túrurin varavlýstur. So var rigga til atfara heim. Teir fingu góð-

an byr og vóru á Klaksvíkáður enn Poul.

Bert ein ringan túr,hoyrdi eg hann onkuntíðtosa um, tá hann var vorð-in gamal.Tá man ikki havastaðið væl til. Tað var eintúrur úr Leith til Føroyar.Tá teir sigldu norður viðSkotlandi fall barometriðnógv.Allir vitar, teir siglduframvið, høvdu veðurkúl-una uppi, tað var ikki gotttekin.

Hann vildi sleppa atankra upp undir Het-landi, men skiparin vildisleppa norður um. Teirkomu í ódnarveður. Segl-ini skrædnaðu, og teirdrivu til Norra. Her vareisini ódnarveður. Boðvóru send til Hetland. Harhøvdu teir ikki verið, sovónirnar vóru ringar, táfjarrit kom úr Norra. So-leiðis var farmasigling fyriáttati árum síðani.

"Karen" gjørdistfiskiskipÍ 1929 var motorur setturí "Karen", og hon var nýtttil fiskiskap. Nú var áhug-in minkaður fyri henni.

Tað man hava veriðKristoffur á Hædd, sumhevur ført hana. Mær ersagt, at tá teir komu heimum heysti í 1931, varhandilin stongdur. Taðvóru ringar tíðir fyrst ítredivinum og heims-kreppa.4. juni 1932 keyp-ir Elias Sørensen (Líggjas íFugloy) hana á tvingsils-sølu. Hann man hava hafthana í 1933.

Í 1934 keypir SímunHansen (Símun í Vági)hana. Nú kom eg aftur ísamband við hana viðtað, at eg arbeiddi har.Símun man hava hafthana í 2 ár. Tí í 1936 erSjóvinnubankin eigari á

skipinum. Í 1936 fer hontil Grønlands við KajJohannesen sum skipara.

Í bókini "Havið og vit I"stendur á síðu 113:

"Í nov.1936 fór "Karen"á land í ódnarveðri áKaldbaksfirði."

Hvar hon hevur veriðfrá 1-11-1936 veit eg ikki.Men eitt av krígsárunum1942–43 kom ein motor-bátur av Strondum sleip-andi við henni á Klaksvík.Tá sá hon ikki gott út.Hon hevði tvær mastrarog spryt, men skipið vartað sama. Mær rann í hugskemtivísuna "I Amster-dam i Holland der liggeren brigg, slidt på sejl ogslidt på rigg."

Her bleiv hon riggað til,men bert so mikið, at honkundi klára seg til Íslandsvið berum seglum. Íslend-ingar høvdu keypt hana.Undir krígnum var tað so,at viður og annað varskamtað. Viður fekst baratil ábøtur, og tí keyptu ís-lendingar hana. Jústinus íOyndarfirði skuldi førahana til Íslands. Hannkom úr Oyndarfirði viðfleiri oyndfirðingum. Teirskuldu sigla hana yvir, ogso fáa arbeiði har yvri.Táhon var reinkað og rigg-að, var at bíða eftir byri.

So ein sunnumorgun,frískt lot av landsuðri,kom Kvikkur (gamli).Hann sleipaði hana út áoyggjar. Hetta man havaverið síðsta skip, sum erfarið av Klaksvík viðongum motori við kósímóti Íslandi.

Hetta var undir kríg-num,so har var einki sam-skifti loftvegis. Tað manhava verið ein avtala atfjarrit skuldi sendast, táteir fóru úr Føroyum. Soskuldi skip koma ímóti

"Karen" John Lassen, sum fyrr hevur havt áhugaverdar frásagnir í FF-blaðnum, hevur skrivaðhesa frásøgnina um "Karen". John er 86 ára gamal, sonur "amerikanaran",Jóhannes hjá Luciu, sum var ein av okkara kendu sjómonnum.

Skonnartin "Karen".

"Karen" var reidd út úr Klaksvík, sum vit síggja á hesum máln-ingi. Hann er málaður av Magnu Auðunsson, sum er dóttirOnnu og John Lassen. Magna hevur annars málningaframsýn-ing júst í hesum døgum. Hendan málningin fekk FF í gávu fráKlaksvíkar Útróðrarfelag, tá FF fylti 90 ár í 2001.

Menninir á myndini eru fremst frá vinstru: DánjalOlsen úr Vestmann (sonur skiparan) og JóhannesLassen. Og aftanfyri stendur Alfred Jacobsen í Búð-unum. John sigur annars at hann heldur at mynd-in er tikin í Aberdeen, men hann er ikki sikkur.

Síða 5Nr. 365 - 20. apríl 2006

teimum og sleipa teir tillands.

Úti á oyggjum var honyvirlatin til sín sjálvan. Núkendi hon hálvgloymdarræsur. Sum Mikkjal áRyggi eisini kvøður: "Áaldurdóms árum honsýndi prógv, at onkuntíðmundi hon duga". Honvar við Portlandi áðurenn skip fór úr Vest-mannaoyggjum, hagarhon skuldi.

Tá ið eg, nøkur árseinni, sá "Karen" aftur,hevði hon brúgv, stóranmotor, dávidar við nóta-

bátum og snurpinót, távar hon í tí íslendskasildaskipaflotanum. Meneftir kríggi kom hon afturtil Føroyar.Tað var Christi-an Holm Jacobsen iðkeypti hana, og hevðihana á sildaverksmiðjuniá Langasandi í Kollafirði.Tá stóð hon á botni uppivið bryggjuna har. Egkendi nógv aftur.Har end-aði hon siglingina.

"Nú viðurin longur eivarar" (Mikkjal á Ryggi).

Her sæst John saman við konu síniOnnu.

Pápi John, Jóhannes "amerikanarin", var eisini við Karen. Hersæst hann saman við konu síni Malenu.

VerkfrøðingurinStarvið hjá verkfrøðinginum inniber í høvuðsheitum hesar uppgávur:· góðkenning av tekningum í sambandi við ný- og umbyggingar· onnur málsviðgerð og uppfylging· eftirlit við skipum og bátum· eftirlit við góðkendum glasfiburverkstøðum· uppbygging av skipanum· luttøka í tvørgangandi uppgávum á Skipaeftirlitinum, undir hesum verkætla-

num

Førleikakrøv:til starvið krevst útbúgving:· sum skipsverkfrøðingur· ella sivilverkfrøðingur· ella annar verkfrøðingur, sum er serkønur innan sjóvinnu· góð evni at samskifta á føroyskum, norðurlendskum og enskum máli

Í starvinum er møguleiki at fáa eftirútbúgving innan viðkomandi arbeiðsøki ogverður kravt, at viðkomandi luttekur í eftirútbúgvingum har tað er neyðugt fyriat røkja dagligu uppgávurnar.

Setanartreytir:Starvið verður lønt sambært avtalu millum Fíggjarmálaráðið og Føroya verkfrøð-ingafelag.

Setanarøkið fevnir um Fiskimálastýrið og stovnar undir tí, umframt hini aðal-stýrini og Løgmansskrivstovuna. Tænastustaðurin í løtuni er Skipaeftirlitið íMiðvági.

Tann, ið settur verður, má tí kunna tola broytingar í starvinum, og at økið verð-ur umskipað til eisini at fevna um aðrar uppgávur í Fiskimálaráðnum.

SkipsførarinStarvið hjá skipsføraranum inniber í høvuðsheitum hesar uppgávur:· eftirlit við skipum, bátum og trygdarskipanum· viðlíkahald av formularum til skipsskjøl· uppbygging av viðlíkahalds- og trygdarskipanum til fiskifør· luttøka í tvørgangandi uppgávum á Skipaeftirlitinum, undir hesum

verkætlanum

Førleikakrøv:· til starvið krevst útbúgving sum skipsførari við sjóvinnubrævi sum skipsførari,

STCW II/2· teldubrúkari við góðum kunnleika til MS-office forritini· góð evni at samskifta á føroyskum, norðurlendskum og enskum máli

Kravt verður eisini, at umsøkjari hevur fimm ára royndir sum skipsyvirmaður.

Fyrimunur er, um umsøkjari hevur kunnleika til góðskustýring (kvalitetsstýring)ISO 9000, ISM og ISPS.

Í starvinum er møguleiki at fáa eftirútbúgving innan viðkomandi arbeiðsøki ogverður kravt, at viðkomandi luttekur í eftirútbúgvingum har tað er neyðugt fyriat røkja dagligu uppgávurnar.

Setanartreytir:Starvið verður lønt í 8. flokki í sáttmála millum Starvsmannafelagið og Fíggjar-málaráðið, haraftrat verða veittar 3.000,- kr. í viðbót um mánaðin fyri álagt úr-tíðararbeiði í upp til 35 tímar um ársfjórðingin.

Setanarøkið fevnir um Fiskimálastýrið og stovnar undir tí, umframt hini aðal-stýrini og Løgmansskrivstovuna. Tænastustaðurin í løtuni er Skipaeftirlitið íMiðvági.

Tann, ið settur verður, má tí kunna tola broytingar í starvinum, og at økið verðaumskipað til eisini at fevna um aðrar uppgávur í Fiskimálaráðnum.

SKIPAEFTIRLITIÐFAROESE MARITIME AUTHORITYMINISTRY OF FISHERY AND MARITIME AFFAIRS

Tvey skipaeftirlitsfólkSkipaeftirlitið søkir eftir tveimum skipaeftirlitsfólkum, einum verkfrøðingi og einum skipsførara.

Skipaeftirlitið er skipað sum deild í Fiskimálaráðnum, men virkar dagliga sum sjálvstøðugur stovnur, við skrivstovu í Miðvági. Skipaeftirlitiðarbeiðir saman við klassafeløgum og øðrum undirveitarum um eftirlit við skipum og bátum. Tætt samskifti er við vinnuna í hesum sambandi.

Størvini sum skipaeftirlitsfólk umfata í høvuðsheitum arbeiðið á skrivstovuni í Miðvági og nakað av arbeiðið uttanfyri skrivstovuna.

Umsóknir:Umsóknir saman við avriti av prógvum og møguligum viðmælum skulu vera Skipaeftirlitinum í hendi í seinasta lagi 26. apríl 2006, kl. 14.30. Umsóknir skulu sendast til:

SkipaeftirlitiðPostsmoga 26, 370 Miðvágur

Fyrispurningar viðvíkjandi størvunum fáast við at ringja til Skipaeftirlitið á tlf.: 355600 og tosa við Óla Hans Hammer, deildarstjóra.

Síða 6 Nr. 365 - 20. apríl 2006

Sum kunnugt hava vit ímong ár havt eina kokka-skúla í Klaksvík,har nógv-ir kokkar hava fingið út-búgving. Men tað, sumkanska er minni kent, er,at fyrst í 60-unum høvduvit eitt virkið kokkafelag.Hetta felag gav út eittkokkablað, sum kom útnakrar ferðir árlig – so víttvit duga at síggja kom taðút í trý ár. Menninir aftan-fyri vóru t.d. Erik Olsenog Haldor Holm.

Í blaðnum vóru upp-skriftir og annað av áhugafyri kokkayrkið,og í einumav teimum seinastu bløð-unum var eisini ein greinum eina ætlan at geraeina føroyska kokkabók.Tíverri hendi ikki meira íso máta tá. Her var eisinionkur stuttlig søga, sumat manningin á "Norna-gesti" hevði spælt fótbóltmóti einari íslendskarimanning á Akureyri, og"okkara menn" vunnu 4-2.

Tey allarfægstu munnutó vita, at vit longu mitt í30-unum høvdu eina kokka-útbúgving. Maðurin aftan-fyri var Joen Pauli Poul-sen,vanliga kallaður Palle-Bager. Hansara søga erlýst í grein Dimmalættingí 1991. Greinin er skrivaðav Pól á Kletti í sambandivið hansara 90 ára føðing-ardag, og taka vit nakaðburtur úr hesi grein.

Palle var ættaður úr Norð-ragøtu. Foreldrini vóruJóan Pauli og Elsa í Pol-liða.Pápin doyði við fyrstagøtuskipinum "Tulip" í1904, tá Palle bert var 3ára gamal. Nærri er greittfrá hesum, og annars ætt-ini hjá Palla, í okkara blaðinr. 329. Teksturin finst áokkara heimasíðu:www.fiskimannafelag.fo

Elsa sat eftir 32 ára gomulvið 4 børnum. Hon hevðilært at baka, og hon bak-aði fyri handlar í Klaksvíkog í Vági, hagar tey fluttueftir, at pápin var deyður.Palle var henni til hjálparog hetta var helst eisinineyðugt fyri at húskiðskuldi hóra undan. Í 1915fer Palle til skips við "Sun-beam" og Gunnar Daniel-sen sum skipara,og seinnivið "Mariu" hjá Th. J. Vil-helm – Tummas við Kráir.Palle fór veruliga fyrst íbakaralæru hjá mammusíni, og síðan hjá N. J.Mortensen á Tvøroyri.

Í 1924 fer hann at ar-beiða hjá Frants Restorff íHavn, og so fer hann und-ir sjálvstøðugt bakaravirkií Havn í 1931. Hetta gavikki nógv at byrja við,men sum frá leið gekk taðheilt væl.Men seinni aftur

gekk tað kortini ikki, tátíðirnar gjørdust verriaftur, og Palle flutti niðurtil Danmarkar í 1954.

Fekk hugskotiðumborð á "Ananu"Palle hevði heildagsskúlaí leigaðum høli í Havn.Fyrst hjá Guttorm Poul-sen og síðan hjá JohsKlett. Skúlin bygdi á før-oyskt støði. Palle savnaðinakrar uppskriftir, sumhann í 1939 gav út sumkokkabók "Matgerð um-borð á føroyskum fiski-skipum".

Frá miðjan tríatiárunumog fram til seinasta kríggjvóru tað ikki so fáir kokk-ar, sum høvdu fingið út-búgving frá Palla. Nakrirhildu fram í Danmark ogkomu seinni at sigla sumhovmeistarar við størriferðaskipum.

Um hvussu Palle fekkhugskotið at fara undirkokkaskúla greiðir hannfrá, at í 1935 var hann íGrønlandi við móðurskip-inum "Anana" sum 1.kokkur. P/f Uvak reiddihana út. Hon fór við før-oyskum útróðrarbátumog tók veiðuna frá teim-um umborð. Vit havagreitt nærri frá "Ananu" ísamrøðu við Sverra Mort-ensen av Argjum, sum varvið sum kokkadrongur.Hansara frágreiðing finstá okkara heimasíðu, blað

nr. 321 og nr. 322.Ein av teimum, sum

vóru saman við Palla við"Ananu", var tann meiraenn 90 ára gamli ArnoldJespersen av Tvøroyri,sum eisini átti sítt íkast íumrøddu frásøgn um"Ananu".Hann greiddi m.a.frá, at ein dagin skulduteir gera ikki færri enn600 knettir! Hetta settikrøv til kokkin.

Arnold greiðir frá, at táfarið varð avstað,varð hild-ið møti umborð. Palle var– eins og Arnold – virkin íbrøðrasamkomuni, so Palleluttók á hesum møti viðsangi, tí røddina hevðihann góða.Palle og Arnoldblivu beinanvegin góðirvinir, og Arnold sigur, atPalle var sera hugnaligurmaður at vera saman við.

Annars kendi SverriMortensen eisini væl Palla,tí kona hansara arbeiddi ímatstovuni hjá honumundir krígnum. Hetta vareitt sera lívligt hús viðnógvum tónleiki, og herkomu eisini nógv fólk.Undir krígnum var taðsjálvsagt eisini nógvirbretar, sum komu har.

Sum kokkur skuldi mat-gerast til eitt rættiligastórt mannskap – einar160 mans. Palle segði, athann lærdi nógv av hes-um túri og fekk upp afturmeira at hugsa um, táhann sá tørvin á góðum

og nærløgdum kokkum.Heimafturkomin er tað, athann fer at hugsa umkokkaskúlan, tí eingin avteimum, sum vóru um-borð á føroysku fiskiskip-unum, høvdu lært nakað.

Var framburðsmaðurPalle hevði henda skúlantríggjar vetrar fyri fyrraheimbardaga og hannundirvísti við tí tilfari,hann kundi fáa fatur á,mest slíkum sum hannevnaði til sjálvur.

Næmingarnir rindaðusjálvir læruna. Palle søktium stuðul til rakstur, menvar longu givin, áðrennnakar peningur var játtað-ur. Ein lítlan styrk fekkhann tó, tá hann læt kóki-bókina prenta.

Ein eldri havnarmaðursegði um Palla Bager, athann var ein sannur pio-nerur. Hann hevði bakarí,og eina tíð undir krígnumhevði hann eisini mat-stovu. Hann var tannfyrsti, sum seldi mat út ágøtuna, so sum heitarpylsur, ís, frukt og soda-vatn. Hetta gjørdi hann áÓlavsøku og eisini til fót-bóltsdystir. Hann var eis-ini tann fyrsti, sum seldiís.Hann hevði eina lítla ís-maskinu at vinda og hannhevði eina sølubúð, sumkundu flytast, t.d. stóðhon uttanfyri Sjónleikar-húsið á Ólavsøku. Hannvar eisini fyrsti bakarin,sum eftir kríggið fekkoljufýring til bakaríið.

So sigast kann, at Palle ámangan hátt var framm-anfyri sína tíð.

KokkabókinSum nevnt gav Palle í1939 út eina kokkabókserliga ætlað føroyskumfiskiskipum. Í fororðinumskrivar hann:

Í mong ár hevur veriðtosað um, at kosturin um-borð á fiskiskipum okk-ara ikki var sum hann

átti at vera, og er tí neyð-ugt at fáa eina broyting.Tað krevst at manninginfær góðan og væl til-gjørdan kost tær løtur-nar, teir kunnu loyvasær at skaffa.

Uttan at nerta við,hvat kokkarnir fáa avtilfari á teimum ymsuskipunum, skal bert verasagt, at meðan hinóroyndi kokkurin lítiðog einki fær burturúrsjálvt tí besta tilfari,kann ein dugandi kokk-ur gera mangt, væl ognýtiligt, so ikki nýtist atfáa uppí saman.

Fýra ár eru nú umlið-in, síðan byrjað var viðkokkaskúlanum í Havn.Næmingarnir hava tikiðvæl undir, og ætlanin ertí at halda áfram viðkokkaskúlanum á hvørj-um ári.

Við hesi bók, ið verðurnýtt sambart kokkaskúl-an í Havn er ætlanin at

veita leiðbeining í van-ligari matgerð umborð ískipi. Eftir teim fylgjandiuppskriftunum kanneina gera góðan, ódýranog hóskandi mat, og vón-andi verður bókin tilnyttu, hvat tí dygdargóðaog økonomiska viðvíkur.

JJ.. PP.. PPoouullsseenn

Kokkaskúlin kom ikki athalda áfram eftir at bókinkom út. Orsøkirnar kennavit ikki.Kanska hevur bar-dagin spælt inn.Men hans-ara sjónarmið um kokka-útbúgving og matgerð erueins viðkomandi í dag,sum tey vóru tá fyri 67 ár-um síðani.

Kokkabókin er 23 síð-ur, og her eru 58 upp-skriftir, líka frá saltkjøti tiltesnittur.Vit fara at endur-prenta nakrar av upp-skriftunum. Hevur onkuráhuga fyri bókini í síniheild kann hon fáast fráokkum.

Palli Bager, 90 ára gamal.

Palli og konan Anna, sum var ættað av Velbastað.

Í 1924 fer Palli at starvast í bakarínum hjá Frants Restorff íHavn. Her eru nøkur starvsfólk uttan fyri bakaríið. Maðurinuttast til høgru er Palli.

Handilin við Misá í Vági. Her byrjaði Palli at ganga móður sínitil handa í bakarastarvinum.

70 ár síðan fyrsta kokkaskúlan

Síða 7Nr. 365 - 20. apríl 2006

Her hevði Palli Bager kokkaskúlan Her hevði Palli Bager bakarí.

Uppskriftir úr bókini “Matgerð” hjá Palle-Bager

Vatnorka kann fremjastskilagott við lítlari um-hvørvisávirkan. Hon kanneisini í ólukkumát gerastminni skilagott.

Dømi um tað seinna erútbyggingin við Eiðisvatn.Framhaldandi verður driv-ið á eftir sama leisti, ogikki verður helmað í fyrr-enn vestara síða av Skála-fjørðinum eisini er turr-løgd og vatnið ført norð-ur til Eiðis við 100 metrahæddarmissi á vegnum.

Men vatnið eigur sjálv-andi at renna út á Breiðá-sandi sum tað altíð hevurgjørt. SEV, landsmyndug-leikin,Yvirfriðingarnevnd-in og allar kommunur ílandinum hava til fánýtisroynt at uppheva tyngd-arlógina á Eiði, tí nærumdupult so nógv orkakundi fingist burtur úrNorðureysturoy, og sam-

stundis havt Eiðisvatnnærum órørt, og árinið áeitt nú Funningsfjørðminkað munandi.

Av tí at SEV avskrivar –eisini vatnorku – yvir ein-ans 6 ár, so kann tíðin núvera komin til at vendaaftur til at byggja út íhæddini og reetableraEiðisvatn.Verandi útbygg-ing kann síðani gerast einreservi til at nýta um øllglobala orkuveitingindettur niðurfyri einaferð.

Aðra útbygging í vatn-orku eigur SEV ikki atsleppa at gera fyrr ennfortíðar syndir eru sónað-ar á Eiði.

Vindur, vatn og vetniAt nýta olju til 95% avorkuveitingini er seraótrygt í framtíðini.

Ikki er hugaligt at trúgvakeðiligum prognosum,

men í hesum føri er av-gjørt skilabest at saðla umso langt fíggjarvánirnarloyva okkum.

Ein háttur kann vera atútbyggja vindorku, sumumvegis vetni kann brúk-ast í motorverkunum.

Heldur ikki mugu vitgloyma alla rørsluorkunaí sjóvarfallinum.Vit noyð-ast at vera við nú nógvarverðinskonsernir kappastum at sleppa at gera full-skala royndir í smáumsamfeløgum.

Eisini kann SEV seljaódýrari streym til hita-pumpur, ið kunnu marg-falda kwh kanska 4 ferðir.

Og so er tað at læra fólkat spara. Har er nógv atheinta. Eisini at hava bílig-ari streym um náttina.

Ein leið til betri SEV-rakstur kann vera at veljaStýrið og Umboðsráð bein-

leiðis av brúkarunum, so-leiðis at vit fara frá hasumdemokratinum eftir kub-anskari fyrimynd.

Á eløkinum er nóg mik-ið at tríva í hjá hugaðumfólki.Tí eiga vit sum skjót-ast at privatisera elveit-ingarøkið, men menna ogviðlíkahalda undirstøðu-kervið – eins og landsveg-ir.

Heitt verður á SEV umalment at gera viðmerk-ingar á elveitingamót-inum. Eitt nú við at svarahesum fáu reglum.

Eg havi fyri rættiliganógvum árum síðaniskrivað vinaliga til SEVum at sleppa at knýtavindmylnu inn á netið.Men – enn er onki svarkomið.Tað kann ikki verarætt og fólkaræðisligt.

HHaannuuss VVaanngg

Eitt lítið vet um skynsama orku og EiðisvatnVerkstova umíverksetaraportalMikudagin 5. apríl skipaðu Vinnuhúsið, Menn-ingarstovan, Mentamálaráðið og Vinnuhúsið fyriverkstovu um íverksetaraportal í Vinnuhús-inum. Semja var um at arbeitt eigur at vera víð-ari við hesi verkætlan.

Á verkstovuni vóru umleið 20 fólk. Hesi 20fólkini vóru umboðandi fíggingarstovnar,komm-unur, grannskoðaravirkið, fyritøkur og íverkset-arar. Á verkstovuni var m.a. arbeitt við hvørjikrøv luttakararnir seta til ein slíkan portal, áhvønn hátt skilabest kann farast undir hetta ar-beiði, umframt hvussu fíggingin av einum slík-um portali skal fáast til vega.

Luttakararnir á verkstovuni vóru sera jalig, ognógv góð hugskot vóru um, hvussu tilgongdinvið einum slíkum portali skal skipast. Í næstumfara stigtakararnir til verkstovuna at gera eittuppskot um, hvussu farast kann í gongd viðhesa verkætlan.

Tað man hava verið í1947.Vit búðu úti í Grøv íKlaksvík. Pápi hevði bygtsær ein lítlan bát. Hannvar umleið 3 metur lang-ur, flatbotnaður og spísk-ur í báðum endum. Bátur-in var hentur á víkini oggav mangan feskan bita.Eitt skifti hingu uml. 700greipur undir vegginumog undir brúnni um Grav-ará. Góður terri var undirbrúnni, tí har var altíðtrekkur av ánni.

Hesa ferðina eg skalsiga frá, hevði pápi settfýra gørn út fyri Túgvu-steini, sum er innanvertNorðoyri, skamt frá bø-garðinum.Bátin hevði pápidrigið upp innanfyri lend-ingina á Oyri, soleiðis attað bleiv styttri at rógva,tá gørnini skuldu dragastaftur. Eg var fimm áragamal og hevði veriðmangan túrin á floti viðpápa. Hetta var bæði atdyrgja, og at taka gørnupp, sum tað eisini varkallað.

Líkamikið, eg varð vakt-ur mitt á nátt at koma viðat bjarga gørnunum. Vitgingu út til Oyrar oghøvdu vindin í andlitið áveg út. Tað var ikki so

nógvur vindur, men tá vitkoma oman á lendinginasást, at óró var í sjónum.Pápi fór við bátinum,meðan eg var eftir. Taðgekk væl at koma frálandi, og tað vardi ikkileingi til hann var aftur.Men útvið ein tíma hevurtað óivað tikið. Hannhevði drigið tvey av gørn-unum. Tey blivu tikinuppá land. Ikki var nógv í,tað mesta var tari.Pápi fórsíðan avstað aftur, men tá

líkasum øtlaði hann veðr-ið. Eg gekk har og mólaftur og fram eftir bakk-anum.Inn móti Álvheyggi,sum er nakað inn frálendingini, og út aftur.Myrkt var og vánaligtsýni, so eg sá einki. Taðdró út, og eg gjørdistbangin um pápa.

Um hetta mundi ginguvit eftir mjólk hjá JóanKarl Høgnesen, bónda áNorðoyri. Har kom egdagliga. Bangin, sum eg

var, gjørdi eg ikki mætarienn at fara niðan til teirraeftir hjálp. Tá eg kom tildyrnar, kom eg í eina tví-støðu. Eg vildi fegin havahjálp, men vildi sam-stundis ikki órógva fólk ámiðjari nátt. Endin var ateg bankaði stillisliga áhurðina. Havi óivað hugs-að, at um nakar var vakin,so varnaðist viðkomandimeg. Men har kom eing-in. Hevði tað verið stilt oggott veður, hevði tað

óivað verið annarleiðis.Eg fór síðan oman afturmóti lendingini. Tá sá egpápa koma inn mótilandi. Nú var sjógvurinnógv versnaður, so ikkivar lætt at lenda sum um-støðurnar nú vóru. Í típápi kemur inn mótilendingini kastar hannmær fanglínuna. Eg takihana,og í sama bili kemurein fylling. Hon lyftir bát-in stevnirætt við pápa oggørnum upp um kantin

og langt inn á lendingina.Eg renni undan,meðan egtogi í línuna. Pápi loypurúr bátinum,og báðir haldaeftir, meðan tað fjarðar útaftur. Soleiðis kom bátur-in langt uppá turt í hesifylling, sum var tann ein-asta sum náddi yvir kant-in á lendingini, meðan vitvóru har. Ikki bleiv tosaðum tað. Men eg trúgvi atHarrin rætti eina hjálp-andi hond hesa myrkunátt á lendingini á Norð-oyri í 1947.

Pápi segði mær seinni,at sjógvur var komin í bát-in og hann hevði oyst viðøðrum stivlanum.

Seinni fluttu vit úr Grøvnorður á Kósina at búgva.Tað fyrstu tíðina gingu vitdagliga út til Oyrar eftirmjólk. Ikki var tosað um,hvussu langt tað var. Ågotsystir, sum í aldri er næstmær, slapp eisini hesiørindi, men tíbetur komuvit seinni at fáa mjólk ágrannalagnum.

Vit takka Tór fyri hesafittu frásøgn.Hetta er neyv-an slíkt sum 5 ára gomulbørn vanliga uppliva í dag.

Eitt upplivilsi í mínum barnaárumTórur Andreassen er royndur fiskimaður. Hann er eisini av kendari fiskimannaætt. Pápin, Hjalgrim, var ein av teimum kendu brøðrunumvið hesum eftirnavni av Norðskála. Tórur hevur skrivað hesar hugleiðingar frá eini hending, tá hann var 5 ára gamal.

Tórur teknaði til okkara ársfrágreiðing fyri 2003. Henda myndin hevur eittsindur av sambandi til hesa frásøgnina.

Tórur Andreasen.

Síða 8 Nr. 365 - 20. apríl 2006Síða 8

Síða 9Nr. 365 - 20. apríl 2006

Útlongsul av Skipanesi:

Pápi mín Thomas Jacob-sen var føddur á Skipa-nesi í 1876. So ringarvóru umstøðurnar heimaá Skipanesi, at tá hannvar 10 ára gamal máttihann fara út at arbeiða ogfór hann til Lassen Weiheá Selatrað. Á Selatraðverður pápi eisini kon-firmeraður.Tá ið hann er íkirkjuni, er hann í klæð-unum hjá Andreas Weihe,sum var nógv eldri ennpápi, so klæðini munnuhelst hava verið nakaðstór uppi á honum.

Síðan fór hann til Norðra-gøtu at búgva, har hannkom at vera í Blásastovu,har tað nú er fornminnis-savn. Blásastova er næstagrannahús til Mortans-stovu, har systir Thomasgiftist inn. Har fekk hanntað gott. Hann kom eisiniseinni at búgva í Gøtu, oggjørdist eisini limur íkommunustýrinum.

Tá Jóan David pápa-beiggi bygdi úti á Fløtumí Norðragøtu, stóð pápifyri byggingini. Hannhevði nevniliga lært atsmíða í Mikladali, harhann fann ta fyrru kon-una. Jóan David hevðikeypt so nógv tilfar, atnógv var til avlops, táhann var liðugur. Pápibygdi tískil upp í av av-lopstilfarinum. Fyri at fáatimbrið at strekkja betrikloyvdi hann plankarnar,og hetta riggaði væl.

Í 1909 flytur hann yviraftur á Skipanes, og fer atarbeiða í smiðjuni á bed-ingini á Skála.Tá var eing-in vegur, men tað lá væl

fyri at fara um fjørðin íbáti.

Til Suður GeorgiaÍ 1913 tekur hann eittstig, sum sjálvt í dag vildiverið hildið at vera stórt.Hann fer til Suður Georg-ia, sum er ein partur avFalklandsoyggjunum,sumliggja út fyri Argentina.Har arbeiddi hann á einihvalastøð. Tá ið bretskiflotin í 1982 fór til Falk-landsoyggjarnar at takatær aftur frá Argentina,sum hevði hersett tær, varSouth Georgia fyrsta landiteir tóku aftur. Hetta ernærum so langt burtur úrFøroyum sum tað kannvera.

Tað var jú soleiðis, at

norðmenn høvdu stórthvalaveiðuvirksemi í Suð-uríshavinum. Hetta var júlangt heimanífrá, so teirbygdu hvalastøðir har áleiðini. Í 1904 bygdi skip-arin Carl Anthon Larseneina hvalastøð í Grytvik-en,og hví hon kom at eitaso liggur næstan í navn-inum. Víkin var formaðsum ein grýta. Øll útgerð-in til støðina varð sigldallan tann langa teinin úrSandefjord,sum var hvala-høvuðsstaðurin í Noregitá.

South Georgia er 4.000ferkilometrar til støddar.Her býr einki fólk fast nú.Hóast hetta er ein parturav Falklandsoyggjunum,liggur henda oyggin

1.300 km hagani. Meiraenn helvtin av oynni erfjald av kava. Tað sigst, attað vóru aðrir føroyingar,sum fóru til South Georg-ia at arbeiða. Um nakarveit um nakran av teim-um at siga, høvdu vit feg-in viljað frætt.

Pápi fekk arbeiði hergjøgnum Salvesen í Leith.Skipið hann fór við kall-aðist "Kurunda", og taðtók ein mánað at sigla tilSuður Georgia. Teir fórueisini inn í Afrika eftirmonnum, sum skuldu ar-beiða á hvalastøðini.

Hesir seks menninir,sum komu umborð íAfrika, vóru mettir at verahálvavegna villir, so kokk-urin gav teimum baraonkran mat upp í einaspann, og úr henni ótuteir við hondunum.

Men so ein dagin gavkokkurin einum av teim-um skaffigreiður, t.v.s.knív, gaffil og skeið. Nak-að aftan á hoyrdist so-vorði løgi klirr, tá ið hesinsami maðurin gekk.Tá sákokkurin, at maðurinhevði brotið skaffigreiðir-nar sundur og hongt tærniðanfyri knæ til pynt.

Sum tíðin leið, blivuhesir menninir av allarraskastu arbeiðsmonnum,og pápi gjørdist vinur viðfleiri av teimum.

Ein teirra kallaðistPietro og ein Tiofildavas.Pietro var serliga sterkur.Tá ið teir fara norðuraftur til Afrika aftaná tíð-ina á South Georgia,vórðu hesir menninirsettir av, har teir vórutiknir umborð. Pietrokom tá umborð aftur viðeini stórari teggju avbananum at geva teimum.Teggjan var so stór, atpápi mátti fáa ein mannat hjálpa sær at bera hananiður í maskinrúmið. Harvar so mikið heitt, atbananirnar kundu búnasthar, so tær kundu etast.

Shackletonsum húsfólkAftur til Suður Georgia.Higani vóru nógvar hend-ingar at siga frá,og var tað

Framhald á næstu síðu

Thomas fór tilSuður GeorgiaVit hava í tveimum undanfarnum bløðum havt frá-sagnir um systkini í Ytstahúsið á Skipanesi, børninihjá Lenu Jákup og Johannu Malenu.

Hendan frásøgnin fer mest at snúgva seg um soninThomas, og er hon fyrst og fremst grundað á tað,sum sonur hansara Valdemar greiðir frá:

Tummas, føddur 1876 og deyður 1947.

Fyrra kona Tummas var Elsebeth Maria Hansen,úr Beiti í Mikladali (1876-1916). Størri dronguriner Hans Jacob, og tann minni er Elias, sum doyði í1941, 34 ára gamal. Fyrstu børnini hjá teimumvóru Hans Jacob og Sivar, sum doyðu sum smá-dreingir. Síðan fingu tey enn ein Hans Jacob, ogtað er hann sum er á myndini.Afturat hesum báð-um á myndini fingu tey Sofus, sum gekk burturvið "Immanuel" í 1932.

Tummas giftist aftur við Matildu Magnussen(1898-1988) av Lignesi í Søldarfirði.Tey fingubørnini: Maria, Richard, Robert, Tummas, kallaðurNanni, Ingvard og Valdemar. Tey búsettust undirGrønufløtu í Søldarfirði. Tað eru 112 ár frá tíTummas verður føddur og til seinna kona hans-ara doyr.Ernest Shackleton. "Endurance", skipið hjá Shackleton.

serliga vetrarkvøldini, atvit sótu og lurtaðu oglurtaði eftir søgum hag-ani, sum pápi greiddi frá.

Ein av hesum frásagn-unum var um pólfararanErnest Shackleton sumgjørdist heimskendur fyrisínar ferðir til Suðurpólin.Tá var hvørki útvarp ellasjónvarp, so vit høvdugóða tíð at lurta, og taðkendist næstan, sum atErnst Shackleton gjørdisthúsfólk hjá okkum.

Skipið hjá Shackleton"Endurance" lá ein góðanmánað á King EdvardCove, sum Gryteviken varkallað á enskum. Smiður-in á støðini og pápigjørdu eitt tannhjól afturumborð á skipi hansara.Hetta tók sína tíð, so pápikom tí at kenna allar um-borð, eisini Ernest Shack-leton sjálvan.

Hetta árið var serligaringur vetur, so ErnestShackleton mátti liggja ogbíða eftir líkindum, ogteir blivu tí nakað seink-aðir á síni ætlaðu ferð tilSuðurpólin.Pápi sá teir soongantíð aftur eftir at teirvóru farnir. Annars varhetta ein minniligur vet-ur, tí hann var so serligakaldur.

Júst hendan ferðin hjáShackleton gjørdist eintann mest kenda pól-kanningarferðin í søguni.Filmur um ferðina varðgjørdur, og hevur hesineisini verið vístur í før-

oyska sjónvarpinum.Aðrir vóru komnir til

Suðurpólin frammanund-an, men Shackleton setti íseg, at hann skuldi faratvørtur um Suðurpólin frástrond til strond. "Endur-ance" fór úr London í aug-ust 1914. Fyrsta støðinvar South Georgia, og hervar tað, at leiðirnar hjápápa og Shackleton kross-ast.

Bert tveir dagar eftir, at"Endurance" var farin úrSouth Georgia tann 5. de-sember 1914, sigldi teirseg í nógvan ís, sum teirblivu fastir í. Ikki fyrr enní oktober mánaði áriðeftir vóru útlit fyri atsleppa leysir av ísinum

aftur. Men tá ið ísurin fórat loysna aftur, gekk sohart á,at skipið varð knústav ísinum. Manninginmátti lívbjarga sær á sjálv-um ísinum.Tann 24. apríl1916 fer Shackleton –undir ringastu umstøðum– saman við nøkrummonnum við báti at søkjahjálp. Tað var stór neyð ámonnunum, sum vórueftir. Men tann 30. august1916 eydnaðist tað atbjarga manningini, 635dagar eftir, at teir vórufarnir úr Grytviken. Taðer ringt at ímynda sær,hvat hesir menn hava ver-ið úti fyri.

Ernest Shackleton doyðií 1922 av einum hjartatil-

burði. Hetta hendi júst áSouth Georgia, tá hannvar ávegis eini nýggjariSuðurpólsferð.

Fryst lýsiHvalastøðin í SouthGeorgia hevði ein tanga-bát liggjandi, sum teirfermdu við spermalýsi.Báturin var tískil nýttursum goymsla. Hetta varlýsi, sum varð tikið úr kúl-uni á hvalunum, og sumvar serliga tjúktflótandi.

Ein annar tangabáturkom at taka lýsi burtur úrhesum bátinum. Av tí, attað var so kalt og hartfrost, var alt lopið saman.Tað bar tískil ikki til atpumpa lýsið upp. Pápi og

ein finni, sum var kavariog sum var ómetaligursterkur og raskur maður,fingu til arbeiðis at leggjadamprør niður í tangar-nar at hita lýsið upp, sotað kundi verða pumpaðupp í hin tangabátin. Pápispurdi finnan, hvussu taðbar til, at hann troystaðisær so væl.Tað var jú serakalt. Finnin spurdi tápápa, um hann ikki kendiorðatakið: "Tað er einkiómøguligt fyri Gudi ogeinum finna".

Nú leypa vit fram tilseinna heimsbardaga, táFøroyar vóru hersettar avbretum. Bretar fóru atvísa ljósmyndir í turkihús-inum hjá Petur Weihe íSøldarfirði. Tá var tað so-leiðis, at tað vóru trúar-samfeløg, sum ikki vildu,at teirra børn fóru athyggja at ljósmyndum.Tey spurdi pápa, hvussutað bar til, at hann loyvdisínum synum at síggjafilm. Pápi svaraði, at áhvalastøðini, har hannhevði arbeitt, var einkiannað til skemtunar enneitt filmvísingartól, sumstjórin á støðini átti. Hannkundi ikki nokta øðrumtann sama stuttleikan,sum hann sjálvur hevðihavt!

Ljósmyndatólið á hvala-støðini var eitt, sum máttivindast við hond. Fyri-støðumaðurin var lág-vaksin maður, og teir eyk-nevndu hann "skredder-

en", tí tað var altíð sagt, atskræddarar vóru smáirmenn.

Eitt kvøldið – hann vístifilm – var ein lítil maður ífilminum.Tá rópar ein avmonnunum í salinum: "Seskredderen". Tá gjørdisthann illur, sløkti apparat-ið og fór til hús.

Fyristøðumaðurin varnorðmaður, sum teirflestu á støðini, tí taðvóru norðmenn sumróku støðina fyri bretar.Hann plagdi at vera íNoregi og eitt summarkom hann eisini til Før-oya at vitjaði hvalastøðir-nar her.Tá kom hann viðheilsan til pápa. Pápispurdi, um teir fingunógvan hval. Hann svar-aði, at tað teir fyrr finguav lýsi fyri árið, fingu teirnú í ein dag.

Støðin skuldispreingjast í luftinaArbeiðið á støðini varhart. Hesi tvey árini pápivar har, doyðu seks mans.Tað var ikki so lætt atstaðfesta deyðsorsøkina.Ein russari, sum arbeiddihar, lá ein morgunumdeyður millum dampketl-arnar.

Tveir týskarar arbeiddueisini á hvalastøðini. Teirvórðu tiknir, tá fyrriheimsbardagi byrjaði í1914.

Eina ferð kom ein týsk-ur krússari og skuldispreingja støðina í luftina.

Síða 10 Nr. 365 - 20. apríl 2006

Framhald á síðu 15

Sum aðra staðni vóru nógvir køstar í Norðragøtu, og síggjast teir á hesimyndini.Tummas royndi at fáa teir burtur, men hetta gekk eitt sindur trektat byrja við.

Á veg upp at halda útkikk. Kúla á stórhvali.

Til reiðar at skjóta. Sjóelefantur við sínum harem!

Síða 11Nr. 365 - 20. apríl 2006

Tað er eingin ivi um, atskipanin við skiftislesandier frálík. Hetta gevur lut-víst okkara ungdómi møgu-leika fyri at koma út íheim, har tey kunnusíggja viðurskifti, sum eruheilt øðrvísi enn teyheima hjá teimum sjálv-um. Tey koma eisini atkenna fólk, og skaparhetta vinskap fyri lívið,ogstundum meira enn tað!

Hinvegin gevur hettaeisini útlendskum ung-dómi møguleika at komahigar og harvið at læraokkara land og fólk atkenna. Tey, sum komahigar, vita ofta als ikki,hvat tey koma til. Teysøkja nevniliga til Dan-markar og enda so í Før-oyum, sum tey møguligakenna av navni, men ikkimeira enn tað.

Seinasta skúlaár havarættiliga nógvir útlend-ingar verið í Føroyum.Einteirra er 17 ára gamlaSophia úr Týsklandi, sumhevur búð í Havn, og hev-ur gingið í 2. g í Hoydøl-

um. Sophie er fitt og dám-lig og hevur trivist væl,oghon er komin at kennanógv fólk. Hon dugur eis-ini heilt væl at tosa før-oyskt.

Hon man hava látið vælat uppihaldinum í Føroy-um, tí nú um páskirnarfekk hon ikki færri enn 5gestir. Tað eru foreldrini,Ulrich og Ricarda, 10 áragamli beiggin Jacob,og soomman og abbin, Lotteog Valentin. Tey vóru hereina viku og fingu so mik-ið burturúr sum møguligthesa tíðina.Tey vóru m.a.túrin páskadag viðSmyrli. Hesin túrur eydn-aðist sera væl.

Páskaleygardag var far-ið ein biltúr norður eftirtil Funnings, Gjáar ogEiðis,har eisini varð vitjaðinni á fornminnissavn-inum. Hetta er eitt taðbesta, sum kann bjóðastfremmandafólki á miðøki-num.Við á ferðini var eis-ini amerikanska Randi,sum eisini hevur havt vitj-an av foreldrum og brøðr-

um á páskum.Sophia kemur úr gamla

eysturtýsklandi, DDR.Hesatíðina minnist Sophie ikkinógv til, men tað gerahinvegin foreldrini og

omman og abbin.Vit fara íeinum komandi blaði athava eina frásøgn fráteimum um, hvussu teyhava upplivað skiftið fráeinum beinharðum eina-

ræði til fólkaræði. Omm-an og abbin hava enntáeisini upplivað nasismuna.

Týsku gestirnir fóru av-stað aftur í gjár.Vit ynskjateimum eina góð ferð

heim aftur og vænta, atteirra samband við Føroy-ar kemur at fáa ein var-andi týdning bæði fyri teyog fyri vertirnar í Føroy-um.

Páskagestir úr Týsklandi

Ferðalagið við Gjógv saman við føroyingum: Frá vinstru Jógvan á Dul, Ricarda, Sophie, Lotte, Valentin,Jacob, Ulrich, Randi og Rasmus Patursson.

Tað er eingin ivi um, atGjógv er eitt av okkarafremstu ferðamannamál-um. Tað finnist neyvannøkur so hugtakandi sjónsum í góðum veðri atkoyra til Gjáar. Bygdin ereisini ein perla, har nógver at síggja: gjógvin, kirkj-an og minnisvarðin um-framt sjálv náttúran. Mettverður at 2/3 av øllumferðafólkum, sum komatil Føroya, eisini koma tilGjáar. Tað koma eisininógvir føroyingar hendanvegin.

Her er eisini gjørt nak-að fyri búgvandi ferðafólkvið Gjáargarði. Men fyritey, sum bert koma fram-við, er ikki gjørt nakaðserligt.

Men her fer nakað athenda í summar. Tá leturnevniliga tann gamlihandilin frá 1883 uppaftur. Hann hevði veriðvirkin í meira enn hundr-að ár, tá hann varð aftur-latin í 1992.

Tað er Anita av Volla-num, úr Kaldbak, sumstendur fyri hesum tiltaki.Vermamma hennara fluttitil Gjáar í húsið, sum eig-ur og rak handilin, oghetta hevur givið íblásturtil at lata handilin uppaftur og at royna nakað

nýtt. Handilin verður ikkilatin upp sum ein vanlig-ur matvøruhandil, menhann verður beinleiðisætlaður ferðafólkunum,sum koma higar. Herskulu fyrst og fremst selj-ast føroyskar vørur úr ullog annars alt, sum kannhugsast at hava áhuga fyriferðamannin.

Tað er eingin ivi um, attað hevur verið eitt tapfyri Gjógv sum ferða-mannamál, at handilinhevur verið stongdur um-framt tapið fyri bygda-fólkið. Tað hevur verið

sera forkunnugt at kunnavíst ein slíkan handilfram, har einki er broytt ímeira enn 100 ár.Tey erueisini mong ferðafólk,sum mangan hava royntat kaga inn gjøgnum vind-eyguni fyri at fáa einakenslu av, hvussu tað særút innanfyri.

Nú fáa tey so møgu-leika at koma innar í hettafornminnissavn, sum hand-ilin veruliga er. Samstund-is kunnu ferðafólk keypasær eitt minni úr Føroy-um. Uttanfyri er so ætlan-in at hava kafé, har ferða-

fólk kunnu hugna sær viðeinum drekkamunni.

Eisini møguleikifyri siglingTað er ikki nóg mikið viðtí. Ætlanin er eisini atbjóða ferðafólki møgu-leika at sleppa at sigla.Maður Anitu, Petur, sumannars er sjómaður, fernevniliga við einumskjóttgangandi báti atskipa fyri túrum, har taðfer at bera til at síggjastórslignu náttúruna frásjónum av. Uppløgd máleru t.d. Búgvin, og Risin

og Kellingin. Ætlanin ereisini at skipa fyri fiskitúr-um.

Meira fer at síggjast tilhesar ætlanirnar á heima-síðuni: wwwwww..ggjjooggvvaaddvveenn--ttuurree..ffoo sum tó ikki ervirkin enn. Tey, sum ikkihava tol at bíða, kunnuvenda sær til Anitu á hesitelduadr.: aanniittaa@@ggjjooggvvaadd--vveennttuurree..ffoo ella á telefontlf. 280060 - 280061.

Tað eru nógvir føroy-ingar, sum fáa útlendskargestir á sumri. Hetta tiltaker ein góða eyka grund-geving fyri at fara til Gjáar

við teimum!Annars er eisini í aðrar

mátar farið at bragda viðGjógv. Her hava í mongár verið fleiri arbeiðs-pláss, nevniliga element-virkið og smoltstøðin.Smoltstøðin varð afturlat-in, tá kreppan kom í ali-vinnuna. Men nú er honso opnað aftur, og merkirhetta økt vinnuligt virk-semi. Alt hetta ger taðlættari bæði at búgva viðGjógv og at arbeiða har.

Ferðamannaátak við Gjógv:

Gamli handilin letur uppaftur!

Anita í gamla handlinum, har tað nú skal skapast nýtt lív. Uttanfyri handilin skal vera Kafé.

Síða 12 Nr. 365 - 20. apríl 2006Síða 12

Í seinasta blaði høvdu viteina frásøgn um stjóra-skiftið á sjómansheim-inum Ørkini í Reykjavík.Samstundis høvdu viteina stutta lýsing um upp-runan hjá føroysku sjó-mansmissiónini í Íslandi,og serstakliga í Reykjavík.

Hesa hava vit skrivaðum fyrr, men eitt – sumvit hava saknað – er at fáastaðfest, júst á hvørjumstaði hon byrjaði.Vit vita,at Alfred Petersen fór tilÍslands í 1923, og at hannhevði ein sjómannastovu,men vit hava ikki vita,hvar tann sjómansstovanlá.

Hesin spurningur verð-ur veruliga svaraður íbókini "Føroysk Sjómans-missión í 25 ár", sumKirkjuliga Missiónsfelagiðgav út í 1948. Ritstjóri varAlfred Petersen.

Í bókini hevur Alfredeina drúgva lýsing av ar-beiðinum fyri sjómenn íÍslandi.Tann fyrsta byrjan-in var hon, at í 1922 varein nevnd við fýra monn-um og eini kvinnu kominvið uppskoti um at sendaein trúboðara at virkamillum sjó- og fiskimenn íÍslandi. Tað kundi veriðáhugavert at fingið upp-spurt, hvørji hesi 5 fólkinií nevndini vóru.

Hetta endaði við, at Al-fred Petersen fór til Ís-lands á vári 1923. Fyrstaárið helt hann til á KFUM,men sama árið fekkmissiónin sína egnu sjó-mansstovu. Sagt verður, athon lá í Vesturgøtu 4,menseinni verður hon flutt,men er tó í sama bygn-ingi, og nú er adressanHafnastræti – í bygning-inum, har skipshandlariO. Ellingsen helt til.

Júst hetta húsið var lættat finna eftir leiðbeiningfrá "skræddaranum á Horn-inum", Árna Gærdbo, sumer umrøddur aðra staðni íblaðnum.

Byrjaði í KFUMTað, sum síðan hevðiáhuga,var at finna fram tilKFUM, har alt byrjaði ogat fáa meira at vita umJóhannes Sigurdsson,sumvar við í hesum slóðaraar-beiðinum, og sum annarsvar kendur sum ein fram-úr føroyavinur.

Vit báðir Jens Péturssonfóru hósdagin í býin atvita, hvat vit kundu finnafram til. Fyrst var at finnaKFUM. Tað var flutt, ogtað vísti seg, at her var nústudentaskúli. Men hervar ikki nógv broytt, sotað sást væl, hvar okkara

fyrsta sjómansmissiónuttanlands hevði hildið til.

Síðani fóru vit út til taðnýggja KFUM at vita, hvatvit kundu finna fram til.Her hittu vit fyrst RagnarGunnarsson.Tað vísti seg,at hann var abbasonurJóhannes Sigurdsson, oghann gav okkum bókina"Lifandi Steinar", útgivin

av Samband íslenskrakristniboðsfélaga,har abb-in hansara er umrøddur.

Tað vísti seg, at Ragnarkendi ikki einki til ElsuJacobsen úr Norðragøtu,sum hevur verið trúboð-ari í Etiopia júst fyriKirkjuliga Missiónsfelag-ið, sum Alfred Peterseneisini arbeiddi fyri. Elsa

arbeiddi á íslendskukristniboðsstøðini í Konsoí 10 ár.

Elsa úr Gøtu tókímóti Bjarna í AfrikaMen sigur hann: "BjarniGislason, sum situr viðsíðuna av, hann veitkanska meira um Elsu."Tað gjørdi hann so vissu-

liga eisini. Hann kundinevniliga greiða frá, atElsa sum jarðarmóðurhevði tikið ímóti honum íEtiopia fyri meira enn 40árum síðani. Foreldrinihjá honum vóru nevniligaeisini trúboðarar og ar-beiddu saman við Elsu.Elsa var eisini útbúgvinjarðarmóður, og var

Bjarni tískil eitt av henn-ara "avrikum".Vit hava eis-ini sera neyvt sambandvið Elsu. Vit hava fyrrgreitt frá, tá ið hon tók tilsín tvíburðarnar Jákup ogJóhannes, sum nú viðfamilju búgva í Norðra-gøtu.

Á KFUM er eitt serligtsavn, sum er vígt FríðrikFríðriksson, tí kendaprestinum, sum varhøvuðsmaðurin aftanfyriKFUM. Hansara forsøgaer, at hann sum ungurmaður var so tunglyntur,at hann hevði bestan hug-in at beina fyri seg. Hannfór við ferðamannaskipiúr Íslandi til Føroya ogætlaði at leypa fyri borð áleiðini millum londini.Mótið sveik, og í Havn ferhann á møti hjá GamlaSloan, og hetta broyttihansara ætlanir og lívs-leið.

Brævið frá AlfredHer var eitt skjalasavn,sum m.a. taldi meira enn100 kasettir av bræva-skifti. Samstundis var seragott skil í. Hetta merkti, at

Sjómansmissiónin í ÍslandiVit hava verið á staðnum, har hon byrjaði og kunnu lýsa Jóhannes Sigurdusson, sum var við frá byrjan av.

Tað var her í KFUMvið Amtmansstíg, atføroyska sjómans-missiónin í Reykja-vík byrjaði í 1923.

Jóhannes Sigurðsson,sum hevði ein lívlangan

kærleika til føroyingar.

Á heystið 1923 varð føroysk sjómansstova opnað íniðaru síðu í handlinum hjá O Ellingssen omanmóti sjónum.

Seinni varð sjómansstovan flutt niðan um í somu húsum og fekk adressunaHafnarstræti.

Ragnar, abbasonur Jóhannes Sigurdsson í skjalsavninum hjáFridrik Fridriksson.

Fridrik Fridriksson hýsti sjómans-missiónini frá byrjan av í KFUM.

Síða 13Nr. 365 - 20. apríl 2006

vit kundu fáa hendur ábræv frá allarfyrsta bræva-skiftinum í søguni hjá før-oysku sjómansmissióni íReykjavík. Hetta er nevni-liga eitt bræv, sum erskrivað av Alfred Petersentil Fríðrikson. Tá hettabræv er so søguligt, faravit at endurgeva tað í síniheild.

Tað ljóðar soleiðis:

Klaksvig den 12/1 1923.

Kære Pastor Fridriksson!Da det er saa godt som

bestemt at jeg i J.H.Simonsens Sted skalrejse til Reykjavík og ar-bejde blandt de færøskeFiskere for Guds Rige,saa vil jeg raadføre migmed Dem og A Gislason,som jeg ogsaa har skre-vet til. Pastor Alsing iVaag, som er Samfunds-raadets Sekretær, harmaaske underrettet Demom denne Sag.

Tror De, at vi kan faaen Sal i KFUMs Bygningtil at holde Møde i? Sa-gen er den , at vi kanikke leje en bestemt Af-ten i Ugen for det er ube-stemt hvad Tid Fiskerneer i Havn. Jeg tror at mitArbejde væsentligt vilbestaa i at holde smaaMøder og Besøg ombordi Skibene, da de jo ersjældent er inde i Havnpaa engang. Men da detkan ske bør vi ogsaahave et sted at samleFiskerne i om Guds Ord,hvis det er muligt, saaDe forstaar nok hvadder behøves. Jeg skrev tilA Gislason om at talemed Dem, saa hvis Ikunde være mig behjæl-pelig ville jeg være Jermeget taknemlig. OmLogi har jeg ogsaa skre-vet til A Gislason, maas-ke jeg kan bo paa

KFUM. Det næste er atTiden ikke er ret lang.Meningen er at kommederover sidst i Februareller først i Marts og bli-ve til midt i Maj, haaberde vil gøre Deres bedste,skønt jeg ved, De harmeget at gøre!

Med Guds Rige gaardet fremad her paa Fær-øerne, men endnu er dermangen Sømand, derlever uden Jesus.

Kærlig Hilsen

Alfred PetersenKlaksvig,Færøerne

Jóhannes Sigurðsson,framúr FøroyavinurEin maður sum føroying-ar minnast við takksemier Jóhannes Sigurðsson,sum var á sjómansstovunifyrstu ellivu árini, og sumsíðani hevði eitt neyvtsamband við føroyingar.Hann var føddur 8. apríl1892, og hann doyði 1.november 1979 og hevurtá verið 87 ára gamal.

Jens Pétursson hevur

arbeitt saman við honumí sjey ár á eini prent-smiðju. Jóhannes varprentari, og Jens hevðifyrifallandi arbeiði áprentsmiðjuni. Jóhannesplagdi onkuntíð at greiðafrá arbeiðinum. Serligatók hann til ta ræðuliguhendingina við "Acorn" í1928, tá sjey mansbrendu í hel,og skipið viðlivandi og deyðum kominn á Reykjavík, har teirdeyðu menninir vórðujarðaðir.

Jóhannes hevði sjó-mannaarbeiði afturat tívanliga yrkinum, so hettahevur verið serstakligastrævið.

Jóhannes var formaðurí KristniboðsfelagnumKalla, og hann var fleiriferðir í Føroyum. Sam-bært einum postkorti,sum Alfred Petersen skriv-aði til Fríðrik Fríðriksson í1925, var Johannes í Før-oyum tá. Seinast var hanní Føroyum, tá Missións-húsið við Landaveginvarð vígt í 1972.

Tá vit hittu Ragnar,abbasonin, varð avrátt, at

vit skuldu fara at vitjamammu hansara, Vilborg,morgunin eftir.

Hetta gjørdu vit eisini.Vilborg var ein vøkurkona, sum er farin um tey80. Hon mintist ikki ser-stakliga nógv til arbeiðiðá sjómansstovuni, menhon minnist, at nógvirnorðmenn og føroyingarkomu í heim teirra. Sumsagt var Jóhannes í 11 ár ásjómansstovuni. Tá fluttutey til Akureyrar nøkur ár,og komu so aftur tilReykjavíkar.

Vilborg var gift viðGunnari Sigurjónsson,sum var prestlærdur. Teyhava verið nógv við ímissiónsarbeiði í Afrika.Tveir av hennara synumhava verið trúboðarar íKenya og Etiopia. Beintnú er ein ommudóttir viðmanni og børnum íEtiopia.

Elsa um JóhannesElsa sigur um Johannes, at"í 1955-56 vóru vit nakrarføroyskar, sum arbeiddu álandshospitalinum í Reykja-vík. Summar av okkumgingu á møti í KFUMsunnukvøld og miku-kvøld vóru vit í Betania,sum "Samband ÍslendskaKristniboðsfelag", átti.

Á hesum báðum støð-um hittu vit JóhannesSigurðsson og konu hans-ara Steinunn.

Tey vóru serliga blíðvið okkum føroyingar ogbjóðaðu okkum oftaheim til sín aftaná møtini.Jóhannes talaði ofta ámøtunum.

Jóhannes hevði ein ser-liga alsk til føroyingar ogFøroyar. Vit minnast viðgleði nógvar góðar sam-verur í heimi teirra.

Versonurin GunnarSigurjónsson var í Føroy-um og hevði møtir í1975. Hann hevur skrivaðí gestabókina heima hjáokkum í Gøtu 22–23.oktober 1975. Konu hans-ara Vilborg kendi eg eisinivæl. Hon var eisini og vitj-aði í Etiopia, meðan egvar har.

Í 1985 var ein 15manna hópur av íslend-ingum og vitjaði í Føroy-um. Teirra millum vórutvær døtur hjá JóhannesSigurðsson, nevniliga Vil-borg og Kristin. Tey vórueisini øll inni hjá okkum íNorðragøtu og fingu døg-urða."

Sigast kann, at hetta ereitt samband, sum hevurgingið yvir meira enn 80ár og er tað ein góðímynd av sambandinummillum Føroyar og Ísland.

Her verður Bjarni doyptur í Etiopia. Elsa bíðaraftanfyri við Jákupi.

Johannes Sigurðsson talar her í missiónshúsinum við Landavegin, tá tað varðvígt í 1972.

Saman við Bjarna vórðu tvíburðarnir Jóhannesog Jákup doyptir. Uttast t.v. er Elsa og Jákup, síðanKatrin og Bjarni og seinast íslendski trúboðarinMargret við Jóhannes.

Bjarni Gislason, sum Elsa Jacobsen úr Norðragøtutók ímóti sum jarðamóður í Etiopia.

Vilborg, mamma Ragnar og dóttir JóhannesSigurdsson.

Síða 14 Nr. 365 - 20. apríl 2006

P / F F ÏROYA L Ċ V S T R YGG I NG

Vit mugu ásanna,at reglur-nar viðvíkjandi minimumsnøgdini upp á 2000 kg. atselja á telefonuppboðssøl-uni, hava verið eitt sindurógreiðar. Mannagongdir-nar hava verið, at útróðr-arbátar skulu hava ikkiminni enn 2000 kg. Tóhevur tað verið soleiðis,at teir stóru bátarnir, sum

hava selt rudi á FMF, íonkrum føri hava haftminni enn 2000 kg.

Tað, at vit ikki havaverði heilt greiðir í regl-unum, hevur tíverri veriðmisbrúkt, og mugu vit tígera hesar reglur meiragreiðar.

Tí verður við hesumboða frá, at bátar í bólki

4A, 4B, 5A og 5B, skuluhava í minsta lagi 2000kg, fyri at selja á telefon-søluni. Um nøgdin erminni, verður veiðan seldá gólvuppboðssøluni.

VViinnaarrlliiggaarr hheeiillssaanniirr,,FFiisskkaammaarrkknnaaððuurr FFøørrooyyaa

Minstamark fyri at selja átelefonssøluni eru 2000 kg

Tey fimm húsini á Skipa-nesi hava átt hvør sínatrøð, sum var grundar-lagið fyri húsarhaldinum.Hús og úthús stóðu átrøðni, meðan neystinistóðu í fjøruni undirtrøðni. Her skuldi hoyggj-ast og her skuldi veltast.Traðirnar vóru leigaðarfrá bøndrunum av teim-um upprunaligu niður-setumonnunum. Tað tyk-ist sum at upprunaligaleigan hevur verið arbeiðifyri bóndan, og eitt skjaler sum sigur, at árliga leig-an er 4 arbeiðsdagar. Í dagvildu vit sagt, at hettasvaraði til kr. 4.000.

Her fari eg at siga frá,hvussu vit veltu korn áSkipanesi. Tað hava veriðmisjavnar metingar um,hvørji ið vóru bestu korn-plássini í Føroyum.Eg tos-

aði einaferð við gamladjóralæknan Dánjal Bær-entsen úr Kvívík. Eg sigivið hann, at eg eri føddurá Skipanesi. Hann segðiseg hava hoyrt, at Skipa-nes var besta kornpláss íFøroyum.

Eg haldi, at góða vestur-skinið man hava gjørt sítttil, at langabbi og lang-omma fluttu úr Sjóvar-túni á Skála yvir á Skipa-nes.

Stríð at fáa tøðTað, sum eg minnist best,var tað varandi stríðið atskaffa tøð. Tað, sum komundan kúnni, var avmark-að. Umframt korn skulduepli eisini veltast. Nógvepli vórðu velt.Tað mesta,sum eg minnist at verðasett niður av eplum, vóru6 tunnur.

Sum ískoyti til neyta-tøðini fingu vit heilt fittav tara, sum vóru frálíktøð.

Smáir garðar vórðugjørdir út á sjógv at samlataran, sum rak framvið, ogofta var gingið gjøgnumfjøruna við leypi at takatara upp.

Á Skipanesi var tað ikkiá sama hátt sum í Gøtu,har ein øgilig rúgva avtara kom upp á land umheystið.Tá hann var land-nyrðingur í ættini, komramur taraluktur yvir umGøtueiðið oman til okk-ara.

Tá tað ikki var nóg mik-ið av tara við umrøddugyrðingum, varð tari oftaskorin úr báti. Hetta varðgjørt um morgunin, með-an tað var logn, so taðkundi síggjast niður á

botn.Tummas beiggi míntosaði ofta um, hvussukalt tað kundi vera ummorgunin. Tarabløðinivóru so køld at nerta við.Tað, sum eg var mestspentur uppá vóru rogn-kelsini, sum vit eisinifingu, tí tey smáu slapp egat eiga.

SáinginAv tí at nógv varð velt, sobleiv stór opinekra. Eplivórðu velt í trý ár, ogfjórða árið varð korn velt.Hetta gjørdi, at longu áriðeftir var gras á stykkinum.Tað vóru eisini nakrirteigar, sum mestsum baravórðu nýttir til kornvelt-ing. Tað blivu loyst fløgella bøkkur um veturin.So varð saksað undir ogtari koyrdur undir. Bøkk-urin verður so lagdur

Bretar høvdu fingið at vitaum hetta frammanundan,og ein japanskur og einbretskur krússari komufram til støðina, áðrenntýski krússarin náddifram. Eg haldi, at Japan távar í parti við Bretlandi,ogtann japanski krússarinbjóðaði sær at hjálpa tíbretska. Tann bretskitakkaði og segði, atgjørdist hann við undirlut-an, so vildi hann havahjálp. Men hann skuldifyrst royna sjálvur. Teirløgdu seg aftanfyri eittnes, tann bretski uttari oghin innari. Tá týski krúss-arin kom undan nesinum,

skeyt tann bretski viðøllum kanónunum. Týskikrússarin sakk, áðrennhann fekk loyst nakaðskot av.

Vildi ikki havalandkrabbar viðArbeiðsmenninir fingueitt eyka bonus, sum var1,5 oyru fyri hvørja tunnuav lýsi, og hetta gav pápakr. 1.600 umframt sjálvalønina.

Pápi segði, at hannspurdi ofta ein skipara áeinum av hvalabátunum,um hann ikki kundisleppa við ein túr atskjóta hval. Hesin svaraði

bara aftur, at hann vildiikki hava landkrabbar um-borð á skipið hjá sær, sohar var einki at gera.

Heimaftur í krígstíð Tá ið pápi so gjørdi av atfara heim aftur, var tað viðsama damparanum "Ku-runda". Teir vildu havapápa at vera eitt hálvt árafturat, men hann fórkortini heim. Hevði hannbíðað, so hevði hann ver-ið umborð á einum skipi,sum varð torpederað avtýskarum. Menninir bjarg-aðust, men tey 6 konu-fólkini, sum vóru við sumkokkar, druknaðu øll. Taðvar so høgt at leypa í bát-arnar at tær fóru allar tilsjós.

Tá teir komu norðuraftur til Leith, var havninhar full av týskum skip-um, sum vóru tikin inn avbretska herflotanum avkrígsávum.

Kríggið var tá uppá taðharðasta.Tað bar ikki til athava eftirlit við øllumskipunum, sum øll høvdudampmaskinur. Fyri atforða teimum í at rýma,varð tann týdningarmestiparturin tikin úr maskin-uni. Hetta var glíðarin,sum stýrir dampinum inní maskinuna. Uttan hannslapst ongan veg.

Ein týskari hevði krógv-að sær eina fíl, og hevðifílað sær ein glíðara, ogvar so rýmdur á náttartíð.Men hann slapp tó ikkilangt, fyrrenn hann varðtikin inn aftur.

Tá ið pápi kom heim,hevði hann við sær lit-postkort, sum sera vællýsa hvalaveiðuni í SuðurGeorgia, og hesar myndirfáa lesarar av FF-blaðnumgleði av.

Síða 15Nr. 365 - 20. apríl 2006

Framhald á næstu síðu

Kanónin verður lødd.

Ein harður vetur.

Fossur í Grytviken. Landslag í Grytviken. Hvalastøðin liggur inni í botninum.

Valdemar Tómasson, sonur Tummas, er heimildar-maður til hesa frásøgn. Hann hevur eitt forn-minnissavn heima við hús. Her melur hann kvørn,sum í gomlum døgum.Aftanfyri kvørnina sæst rip-ari við kornaks í.

Um kornvelting á Skipanesi

Síða 16 Nr. 365 - 20. apríl 2006

aftur við grasinum niður-eftir. Um várið varð saks-að og so skuldi kornið sá-ast. Alt skuldi lærast. Varvindur mátti hondin, einsáaði við, haldast nærriveltuni, so kornið ikkifeyk út í gravirnar. Taðkundi henda, at umsummarið kundu økskoma upp úr gravunum,og tá bleiv spurt, hvør iðhevði sáað.

Tá eg var um seks/sjeyára aldur, var eg longu far-in at velta korn sjálvur. Egog Jóan Jakku í Gerði,yrkjarin, plagdu at kapp-ast um,hvør ið hevði tannbesta akurin av havra ogbygg.

Jóan Jakku var 11 mán-aðir eldri enn eg. Mammahansara Jóhanna og egvóru systkinabørn, tí páp-arnir vóru beiggjar. Um-framt hetta vóru eg ogpápi hansara Sámal úrSkálabotni trímenningar,so vit vóru í ætt í bæðiborð.

Jóhanna, mamma "vina",sum Jóan Jakku varð kall-aður á Skipanesi, ogomma Óla Jacobsen,ElspaSofía, giftist til Norðra-gøtu við Óla Jákup íTjørnustovu. Tískil vórueg og omma Óla systkina-børn.

RottujakstranEin stórur óvinur var, ogtað var rottan, sum kundileggjast á akurin. Vithøvdu altíð fýra kettur, ogtær tóku væl rottur. Vitlærdu tær longu sumkettlingar at taka rottu-ungar.

Vit gjørdu ofta tað,at vitgingu gjøgnum gravirnarvið síðuna av akrinum ílangum stivlum og rókurotturnar frammanfyriokkum. Tá vit so komuundan, stóðu aðrir har ogslógu rotturnar til deyðis.

Rottan hevur ofta veriðring fyri føroyingin. Honman mangan húðaskógv-in hava beint fyri.

Pápi segði frá konu,sum las lestur. Hon las, at"Gud så, alt han havdegjort var såre godt". Táleyp maðurin upp oglangaði nevan í borðið ogsegði,at tað passaði ikki, tírottan var eitt óreint ting.

Skurður og treskingTá akurin var blivin gulur,ráddi um at fáa hannskornan, tí um ættin komav útsynningi, kundi korn-ið leggjast, og tað var ikkiso gott.

So bleiv akurin skorin.Her skuldu serliga teiryngru ansa væl eftir, tí tákundi man fáa eitt aksstungið inn undir skjúrt-una og tað stakk illa ogskreið øgiligt. Tað máttibara fáa frið, tí brotnaðiaksið, so fekst tað ikki úraftur.

Kornið varð bundiðsaman í bundir og bleivborið inn og ripað. Ripar-in stóð í kjallaranum. Harblivu øksini slitin av ogfylt í leypar. Í mínari tíðfóru vit inn á Toppafløtur,innasta húsið undir Gøtu-eiði. Her búði Josefina,sum hevði sornhús.

Maður hennara Rasmus,ættaður úr Kunoy, vardeyður tá.

Tá var eingin vegurnorður hagar, so tað varfarið inn við báti. Korn,torv og epli vóru við í bát-inum. So varð kornið bor-ið niðan og koyrt uppásornið og eldur kyndurundir korninum. Vit byrj-aðu beinanvegin at stingaepli inn í eldin.Hetta vórujóladagar hjá mær. Egslapp frá at hoyra rópiniúr smiðjuni hjá pápa, hartað jú gekk so nógv fyriseg.

Mamma og eg fóru soút um kvøldið, og Josefinapassaði kornið. Bæði viðat venda og ansa eftir, atikki eldur kom í. Hon heltvakt alla náttina.

Eg síggi enn fyri mærJosefinu og mammu liggjaá knæ og treskja. Tærhøvdu bundið turriklæðium høvdið, so ikki dumb-an festist í hárið.

Einaferð fingu hesirjóladagar hjá mær enda.Teir eldru beiggjarnirkomu so við báti inn eftirkorninum. So varð borðiðoman í bátin. Tá alt var

komið í bátin, komu Jose-fina og mamma spakuligagangandi og prátandioman gjøgnum bøin.Eingin mátti hoyra, hvattær tosaðu um. Beiggjar-nir róptu á mammu um atskunda sær, tí báturin láog knilti í fjøruni. Mensama gjørdi, tær hilduáfram við sínum práti.

Tá komið varð oman ábakka steðgaðu tær.Tá fórJosefina inn í bringuna ogtók eina rullupylsu og gavmammu hana.Tað má sig-ast at vera makaleyst.Fyrst at liggja og stríðastfyri okkum og síðan atgeva okkum eina gávuafturat! Josefina doyði í1943.

Cecil, tann yngsti sonur-in hjá Josefinu, fortaldimær, at pápi altíð smíðaðiteimum okkurt afturfyri.Tað eydnaðist mær at fáatil varðveitslu eitt stykki,sum pápi hevði smíðaðteimum.

Idyllurin burturTá Josefina doyði bleivtann idyllurin burtur. Dag-arnir inni á Toppafløtumhildu uppat, og tá fóreisini royksmakkurin úrmjølinum. Tá fór pápi atturka kornið í hjallinum.Hann gjørdi fleiri pallar,sum øksini vórðu løgd á,so kornið varð vindturk-að. Ein treskimaskina varðleigað inn til Søldarfjarðarfrá Royndarstøðini íHavn.Hon bleiv drivin við

einum lastbili sumTummas á Fløtunum íLamba átti. Annað bak-hjólið bleiv lyft upp frá.So bleiv ein reim løgd umog hetta dreiv treskimask-inuna.

Vit veltu korn líka tilkríggið endaði í 1945 ella1946.

Kornið verður maliðKvørnin stóð í sunnarakjallara. Tað varð maliðtvær til tríggjar ferðir umvikuna. Fyri at fáa korniðat vara longur, keyptu vitrussiskan rug at mala uppí. Hesin fekst í handlinumí Søldarfirði.Tá helt eg, attað føroyska við kornvelt-ingini var burtur.

Mammu og pápa dám-du betri, tá kornið var vælmalið.Varð ov nógv koyrtí eyga á kvørnini, bleivmjølið grovari. Tí stoyptipápi oman á tann ovarakvarnasteinin, so hannbleiv tyngri. Tá gjørdistmjølið fínari.

Hvønn einasta dag vórustyrkiroyndir gjørdar viðkornmaling.Tað ráddi umat kunna mala uttan íhald,meðan korn varð koyrt íeygað og ikki mátti steðg-ast á. Sum 4-5 ára gamalorkaði ein nú ikki sonógv, tá var neyðugt atsteðgað á við hvørt. Táplagdu tey at siga í køk-inum: "Hatta man veraValdimar!"

Tað var tað sama ísmiðjuni hjá pápa.Har var

altíð okkurt ein mátti lyfta.Tað vóru sleggjur, am-boltar í ymiskum stødd-um. Og kláraði ein taðikki, so varð ein kallaðurbæði eitt og annað.

Var tað spøkilsi?Meðan vit tosa um kvørn-ina, fari eg at siga frá einihending. Tað var altíðmyrkt alla staðni. Ljós varbara í køkinum.

Í gomlum húsum vórumong óljóð.Kúgvin í kjall-aranum var góð at skyldauppá, um okkurt ljóð var,sum ikki kundi forklárast.Tað kundi vera hon, sumsló hornini upp undirgólvið.

Men tá ið kúgvin ikkivar meira, var einki atskylda uppá, og tá kundiein gerast ræddur.

Aftur til kvørnina. Eittkvøldið seint hoyra vitkvørnina mala, og tað varikki smávegis sum honmól – alt ristist. Men sotagnaði hon. Eingin tordioman í kjallaran, tí tað varmyrkt. Tá ið farið varoman í kjallaran ummorgunin, tá tað var bliv-ið ljóst, sóu vit, at tannovari kvarnasteinurin varfarin oman av og lá skeiv-ur á kvørnini.Tað var ikkibara at siga tað at fáahann fluttan. Hann var júnógv tyngri enn vanligirkvarnasteinar, tí tað varstoypt oman á hann. Vitivaðust ikki í, at hettamáttu vera okkurt spøk-ilsi, tí eingin tordi at geraokkum fortreð.

TorvEin treyt fyri at liva í hesibygdini sum í øllum øðr-um bygdum, var at taðlogaði á grúgvuni.Tí máttitorv til.

Hugsandi skuldi verið,

at menn sluppu at skeratorv í haganum, haðanitrøðin var innløgd. Menso var ikki. Bøndurnirhøvdu ikki nóg mikið avtorvi til sín sjálvs.

Teir menn, sum settuseg niður á Skipanesi,fingu loyvi til at skera torvymsa staðni á fjørðinum.Rættindini til torvið lógumestsum til húsið í flestuførum, og tey arvaðust frámanni til mann.

Flutningurin av torvihevur fyri tað mesta veriðvið báti inn ella út eftirfjørðinum.Beringin hevurverið til og frá bátinum.

Langabbi mín JacobNiclasen hevði torvheiðaryviri í Miðhaga á Skála.Hetta var omanfyri Seiða-bergsklett nakað nær bakk-anum, vestanfyri Fiskahylí Skálabotni og millumÁirnar norðuri í Ánum.Abbi mín Jacob Jacobsen,Lenu Jákup hevði torv íTundradali.

Av Tundradali og fyriein part eisini av Ánadalivar torvið seinastu tíðinaflutt við rennistrongi omantil sjóvarmálan. Renni-strongurin var ein jarn-tráður, ið var spentur uppog smurdur.Til at høgga íkjaftbandið á torvsekkj-unum var ein jarntráður,ið var boygdur sum einopin ringur, nýttur. Omanav Tundradali eru 600favnar.

Mestsum allar kráir oggróthús, har torv varðgoymt, stóðu niðri á bakk-anum, so styttri skuldivera at bera úr bátinum.

SmiðjanSum nevnt í greininihevði pápi eisini smiðju ímong ár. Hesa fara vit atlesa um í einum komandiblað.

Jóan Jakku í Gerði var sonur Jóhannuhjá Petur Jakku í Ytstahúsi. Tummasvar tískil abbabeiggi hansara.

Meira um JuliuViðmerking til grein í FF-blaðnum9. mars 2006. Í hesi grein, sum nevnist Útlongsul av Skipa-nesi, verður skrivað um Juliu, dóttir JákupNiclassen, at hon bleiv upp á vegin við einumgiftum søldfirðingi, sum hon var í húsi hjá. Tínoyddist hon at rýma av landinum til Danmark-ar. Her verður skrivað, at hetta var í 1855.

Eg haldi ikki hetta ruggar rætt. Julia varð føddí 1835.Við fólkateljingina í 1850 er hon á Heim-bø í Søldarfirði og tænir. Tá er hon fimtan ár.Fyrsta februar í 1855 er hon og bróðurin, Lenu-Jákup, heima hjá foreldrunum.Triðja november1855 fer hon til Havnar at tæna.Hetta sæst í ein-um avgangslista í Eysturoyar kirkjubók.

Í einum avgangslista fyri Suðurstreym sæst, athon fer niður til Danmarkar í august í 1857. Íhesum tíðarskeiði frá februar í 1850 til novem-ber í 1855 hevur hon einki barn fingið, hvørkilivandi ella deytt.Av hesum síggja vit,at Julia varí Havn í eitt ár og níggju mánaðir, áðrenn honfór niður til Danmarkar.Var hon við barn, tá iðhon fór av landinum, man tað helst vera hent íHavn.

MMaarriiaa JJaaccoobbsseenn,, GGllyyvvrraarr

Hetta er kvørnin hjá Josefinu áToppafløtum, sum er umrødd ígreinini.

Hvanngarður hoyrdi eisini til á Skipanesi. Hetta er tann í Ytstahúsi.

Síða 17Nr. 365 - 20. apríl 2006

Hendan myndin er í myndasavninum hjáTummas Jacobsen, sum er umrøddur aðrastaðni í blaðnum. Vit vita ikki um hetta eruføroyingar.Teir síggja nakað útlendskir út, menkunnu eisini vera føroyingar í útlondum. Umnakar kennist við hesar menn vilja vit feginfrætta.

Kennir nakarhesar?

Frá vinstru:Steingrim Mikkelsen, HavnKlæmint Nicodemussen, SandurFrits Thomsen, SyðrugøtuReinhold FrederiksenHans Martin Miklagarð, EiðiDánjal Thomassen, SørvágurTummas Vilhelm,Vágur, framanfyri

xxEigil,VágurMaifred Rasmussen, StrendurHanus Hansen, Mikladalx

Kennir nakar hinar, vilja vit fegin frætta.

Tuberklamynd

Vit hava fingið fylgjandi nøvn á hesi myndini, sum vit høvdu í seinasta blað í samband viðgreinina um Pirkuna.

P/F Føroya Lívstrygginghevði ársaðalfund hósdag-in tann 30. mars, har árs-roknskapurin 2005 varðlagdur fram.

Brot úr ársfrágreið-ingini fyri 2005Rakstrarúrslitið hjá Før-oya Lívstrygging, áðrennburturleggingar til bonus-útjavning og eginogn, var55,9 mió. kr. mótvegis38,0 mió.kr.árið framman-undan. Rakstrarúrslitiðverður býtt soleiðis, at 6,4mió. kr. verða fluttar tileginognina, ið svarar til, ateginognin er rentað við8%. Eginognin er nú 86,6mió. kr. Til bonusútjavn-ing eru fluttar kr. 49,5mió.kr.,og samlaða bonus-útjavningin er 111,2 mió.kr.Tryggingartakarin hev-ur í 2005 fingið tilskriv-aða rentu við 4,5%. Rent-an fyri 2006 er ásett atvera tann sama, 4,5%.Fíggjarstøðan javnvigarvið 2.006 mia. kr. við árs-lok mótvegis 1.758 mia.kr. í 2004. Eginognin,bonusútjavning og ábyrgd-arpeningur tilsamans eru222,9 mió. kr., hetta svar-ar til 12,6% av teimumtryggingarteknisku avset-ingunum.

TTrryyggggiinnggaarrggjjøøllddiinnii hækk-aðu frá 205,1 mió. kr. til217,7 mió. kr., sum er einvøkstur upp á 6,1%.Hesinvøkstur er minni ennseinastu árini. Hetta varvæntandi, tí vøksturin teyseinastu árini hevur veriðóvanliga stórur. Av tí atflestar eftirlønartrygging-arnar eru knýttar at lønar-sáttmálunum á arbeiðs-marknaðinum, er vøkstur-in í tryggingargjøldunumhjá Føroya Lívstryggingtætt knýttur at, hvørjarhækkingar verða gjørdar ísambandi við lønarsam-ráðingarnar. Í 2005 vóruikki munandi hækkingar íeftirlønargjøldunum.

Býtið av tryggingargjøld-unum er soleiðis, at 56%av tryggingargjøldunumeru goldin til kapital-tryggingina; til rentu- og

ratutryggingar og sam-lagstryggingar er goldiðávikavist 27% og 17%.

Samlaða talið á tryggj-aðum persónum við árs-enda 2005 var 19.085 ímun til 17.671 árið fyri.Av teimum vóru 6.959persónar, sum bert vóruskrásettir í sambandi viðsamlagstrygging. Talið átryggjaðum persónum,sum høvdu eftirlønar-trygging/lívstrygging var12.126 við ársenda 2005 ímun til 11.530 árið fyri.

Í miðal vóru inngjøldinitil eftirlønartryggingarnar15.156 kr., og er tað slak-ar túsund krónur meiraenn árið fyri. Miðalinn-gjaldið er sostatt vaks-andi, men enn er tað eittstórt tal av tryggingum, iðikki er komið á eitt inn-gjaldingarstig, sum svarar

til eina fult útbygda eftir-lønarskipan og tí skuldiverið møguleiki fyri, atinngjøldini til veranditryggingar fara at hækkanakað komandi árini.

FíggjarvirksemiTær samlaðu fíggjarinn-tøkurnar hjá felagnumvóru 132,6 mió. kr. í muntil 99,0 mió. kr. áriðframmanundan, og svararhetta til, at fíggjarognir-nar hava givið eitt miðal-avkast upp á 7,2% í 2005.Íløgubýti og vinningur avíløguvirkseminum hevurverið sum niðanfyri stand-andi talva vísir.

Hóast ein rentuhækkinghevur eitt kurstap viðsær, er tað – sæð frá ein-um íleggjarasjónarmiði –ynskiligt, um rentan hevðihækkað nakað. Av tí atrentan á lánsbrøvum erso lág,eru íløgurnar í parta-brøv hækkaðar munandi í

2005. Føroya Lívstrygginghevði við ársbyrjan 84,0mió. kr. í partabrøvum ogvið ársenda 286,4 mió. kr.Talan er sostatt um einamunandi hækking í parta-brævaíløgunum og erutær nú uml. 15% av teim-um samlaðu íløgunum.Lánsbrøvini góvu eitt av-kast uppá 5%. Lánsbræva-rentan fall heilt fram tiloktobermánað, tá var 10ára lánsbrævarentan kom-in undir 3%. Í oktober-novembermánaði hækk-aði rentan munandi, menfall nakað aftur í desem-ber. Hóast hesa rentu-hækking góvu lánsbrøv-

ini ein kursvinning á 10,6mió.kr.Tær samlaðu rentu-inntøkurnar og vinnings-býti vóru 72,9 mió. kr.

Tann samlaði kursvinn-ingurin á øllum íløgu-aktivum var 59,0 mió. kr.Umframt áðurnevndakursvinning á lánsbrøv-

um,góvu partabrøvini einkursvinning á 39,8 mió.kr. og á gjaldoyra 8,6 mió.kr. Av tí at tað einans erupartabrøvini, sum eru ífremmandum gjaldoyra,góðu partabrøvini einsamlaðan kursvinning á48.4 mió.kr., umframt eittvinningsbýti á 4,0 mió.kr.Orsøkin til tann lutfalsligastóra kursvinningin ágjaldoyra var, at dollarinhækkaði munandi í 2005,soleiðis at tað kursfalliðsum var á dollarinum í2004, varð vunnið aftur í2005. Partabrøvini góvueitt samlað avkast á31,5% í 2005.

Í nevndini fyri FøroyaLívstrygging eru PoulHansen, Súsanna E. Søren-sen, Eyðbjørg Kass, Kristi-an R. Davidsen og KittyMay Ellefsen, sum er ný-vald.

Tíðindaskriv frá Føroya Lívstrygging

Ársroknskapurin fyri 20051.000 kr. 2005 2004Tryggingargjøld 217.683 205.116Úrslit av endurtrygging 10.309 4.992Inntøkur av íløguaktivum netto 126.615 94.384Tryggingarveitingar 70.424 63.652Tryggingartekniskar avsetingar 186.467 173.915Rakstrarútreiðslur 19.744 18.343Skattir og avgjøld 1.445 588Rakstrarúrslit áðrenn burturleggingartil bonusútjavning og eginogn 55.910 37.983Flutt til bonusútjavning 49.494 32.043Flutt til eginogn 6.415 5.940

Niðanfyri standandi talva vísir hesi høvuðstølini

Bókað virði1.000 kr. Ársbyrjan Árslok Vinningur í kr. Vinningur í %Fastogn 14.390 15.172 682 4,6%Børsskrásett partabrøv 74.476 258.704 52.459 31,5%Óskrásett partabrøv 9.508 27.708 0 0,0%Lánsbrøv 1.502.972 1.494.504 75.055 5,0%Útlán 35.280 25.265 2.353 7,8%Innlán 84.525 154.373 2.020 1,7%Íløguaktiv tils. 1.721.152 1.975.726 132.568 7,2%

Síða 18 Nr. 365 - 20. apríl 2006

Teir flestu av hesum fiski-monnum fingu eina vátagrøv, men nakrir komu tóí kristna jørð í Íslandi.Nógvir eru grivnir í gamlakirkjugarðinum í miðbý-num í Reykjavík.Aðrir erugrivnir aðrastaðni í Ís-landi. Umframt einstak-lingargravir eru 5 avmanningini á "Riddar-anum" grivnir á Seyðis-fjørðinum.

Í Reykjavík eru tværstórar gravir. Onnur við14 av teimum monn-unum, sum fórust við"Onnu" í 1924, og hin ervið teimum 7 monn-unum, sum doyðu við"Acorn" í 1928.

Á grøvini har menninirá "Onnu" liggja, er ein lítileykagrøv, har gravsteinuryvir Hans Jacob Berg íSandvík stendur. HansJacob Berg var langabbiKára av Rógvi,sum er kend-ur frá ymiskum almenn-um nevndararbeiðum, ogeisini frá FF-blaðnum.

Kári býr í Reykjavíksaman við konuni Jó-honnu.Her granskar hannløgfrøði og undirvísir,meðan konan er lesandi.Havi fyrr lovað Kára,at vit– tá høvi beyðst, samanskuldu fara á grøvina hjálangabbanum, so hannkundi síggja, hvar hannliggur grivin.

Hetta varð so gjørt ísambandi við Íslandsferð-ina, sum er umrødd í hes-um og seinasta blaði.Av tíat Kári býr so nær viðkirkjugarðin var sera høg-ligt at fara hagar.

Ein dóttir Hans JacobBerg er Poulina av Skarði,sum býr í Havn. Hongreiðir frá, at pápi henn-ara var við "Falkinum" í1926, tá hann krøkti segav einum húki. Hetta var írokfiskarí, og í fyrsta um-fari varð ikki hildið, attørvur var fyri at fara inn

at fáa viðgerð. Men hettatók meira og meira ilt fyriseg, so endin var, at teirfóru inn við honum. Hervar Hans Jacob innlagdurá sjúkrahús, men tá fanstikki tann heilivágur fyriblóðeitran, sum vit kennaí dag. Poulina tekur eisinitil, at tað var ein Ellings-gaard, sum hevði serligaumsorgan fyri pápanum.Alfred Petersen hevur eis-

ini verið í Reykjavík tá, oghann hevur heilt vist eis-ini tikið sær av hesumlandsmanninum.

Men endin varð,at HansJacob doyði bert 33 áragamal og gjørdist tískilein av teimum mongu,sum ikki komu heim aftur.

Heima sat konan Alex-andra við 5 børnum. Távar yngsta barnið, nevni-liga Poulina, 2½ ár. Alex-

andra frætti um støðunaog eisini um, at maðurinvar deyður. Men honhevði ikki ráð at fáa líkiðheim, og tí varð hannjarðaður í Reykjavík.Hetta hevur helst tikiðhenni dygt, tí ikki vildihon práta um tað seinni.Tí var tað ikki tað nógva,børnini fingu at vita umhendingina.

Tá í tíðini var einki sumæt einkjuhjálp. Inntøku-møguleikarnir vóru ikkiteir stóru. Eitt sindur avfiskaarbeiði, men annarsvar tað kúgvin og tað,sum jørðin gav, sum varálitið. Tað bøtti eisininógv um støðuna, at pápiHans Jacob, sum eisini ætHans Jacob, var í hús-inum, og var hetta eingóður stuðul. Tey komueisini undan í øllum góð-um.

Tað kann sigast, atgrøvin, har manningin áOnnu liggur saman viðHans Jacob, kundi veriðbetri hildin, og tað tykistikki at vera nakar, sumhevur beinleiðis ábyrgdav henni. Í nógv ár vórugravirnar røktar av GrímiEysturoy, men tað erufleiri ár síðan hann fór.Júst hendan grøvin við 15monnum skuldi verið einminnisvarði fyri allar okk-

ara fiskimenn, sum ikkikomu heim aftur úr Ís-landi.Hon átti at verið einminnislund, sum kundiverið ein varði yvir hend-an týdningarmikla partinav okkara samleika. Vithava tí eisini avrátt viðKára, at hann í fyrsta um-fari skal kanna møguleik-arnar fyri viðlíkahaldi avgravstaðnum, og vil FFuttan iva eisini vera við tilat stuðla hesum, kanskasaman við avvarðandi.

Annars kann sigast, attað er lætt at finna hesargravir. Farast skal inn íkirkjugarðin gjøgnumhøvuðsinngongdina í Ljós-vallagøtu.Tá komið er innum skal farast eftir fyrstugøtu til høgru, og her ergravsteinurin hjá teimum,sum fórust við "Onnu" ogrøvin hjá Hans JacobBerg. Nakað omanfrá ergravsteinurin yvir teirsum doyðu við "Acorn".

Kári á grøvini hjá langabbanum í ReykjavíkSum teimum flestu kunnugt hava fleiri hundrað føroyskir fiskimenn latið lív í Íslandi,serliga fyrrapartin av farnu øld. Vit hava eisini havt nógvar frásagnir um hesar sorgarleikir.

Hans Jacob Berg var føddur 22. oktober 1892, ogdoyði 18. mai 1926.

Kári á grøvini hjá langabbanum.Gravsteinurin yvirHans Jacob Berg.

Rúni, stjórin á sjómansheiminum Ørkini, viðgravsteinin yvir teir á "Acorn".

Í seinasta FF-blaðnum sá eg greinastubba um skerpi-kjøt og Hoyvíkssáttmálan.

Sum kunnugt var Dávið Oddson, táverandi forsæt-isráðharri Íslands heima í Føroyum og skrivaði und-ir handilssáttmála við føroyingar, og var hetta sokall-aði Hoyvíkssáttmálin.

Sigast má, at sáttmálin er ikki nakað at reypa av,hetta er í hvussu so er galdandi fyri føroyingar. Harvar ein hópur av reglum, sum ikki kundu koma ígildi, har ímillum viðvíkjandi skerpikjöti. Eg skrivaðistraks eftir fundin og spurdi,um vit nú ikki kundi fáasent skerpikjøt frá Føroyum. Sjálvandi var einki svar,

og tað er púra rætt, sum stendur í greinini í FF-blað-num, at ferðafólk, sum kemur higar til Ísland, ogdittar sær at hava bita av skerpikjøti við sær, verðaviðfarin sum rúsevnasmuglarar. Kjøtið verður tikiðog brent. Síðan má ein betala kr. ísl 1000 pr kg sumbót. Her vil eg siga, at föroyskir myndugleikar havaverið alt ov linir móti íslendingum í sáttmálagerðini.Um loyvi fæst til at flyta føroyskt skerpikjøt higar,hevði tað verið ein fittur handil, so nógv av fólki avføroyskari rót býr her.

Annars havi eg seinastu 3-4 árini fingið bónda herí Íslandi til at turka kjøt fyri meg, men enn er ikki

tann rætti kjøtsmakkurin í kjøtinum, men vit haldafram til vit finna rætta mátan at turka kjøtið.

Skerpikjøt og ÍslandNiels Jacob Erlingsson, føroyingur í Íslandi, hevur latið okkum hesa viðmerkingina til okkaragrein um støðuna hjá føroyskum skerpikjøti í Íslandi.

Síða 19Nr. 365 - 20. apríl 2006

Nólsoyar Páll er okkarastóra tjóðarhetja, tað ereingin ivi um tað. Hanntordi at seta seg uppímóti valdsharrunum, og íhesum verki misti hannlívið. Nógv er skrivað umhann, og fyri nøkrumárum síðani fekk hanneisini sín minnisvarða íVágsbotni.

Sum tað liggur ínavninum, so var Pállúr Nólsoy. Men herhevur eingin minnis-varði verið setturhonum. Hetta heltnólsoyingurin í Havn,Egon Hansen, at okk-urt mátti gerast her.Hann hevði hetta áorðið við borgmeistar-an Heðin Mortensen ogskrivaði síðan til býráðiðum málið. Sum kunnugt

er Heðin seraeffektivur,so hann

lá ikki á boðunum, og íseinastu viku fór ein

minnissteinur yvirNólsoyar Pállvið Rituna úttil Nólsoyar.

Her er ætlanin at setahann upp norðanfyrikirkjuna, har tað eisinistendur eitt gróthús, sumer javngamalt við Nóls-oyar Páll.

Steinurin er tikin í Vill-ingardali. Tað er MikalaGulklett, sum eisini erættað úr Nólsoy, sum hev-ur høgt tekstin inn íhann.Tekstin eigur Egon.Hann er stuttur og greið-ur: "Minnið um kappanlivir."

Tað fer at frættast, tásteinurin alment verðurvígdur.

V it hava útgerðina

Flótitrol

Rækjutrol

Høvuðsskrivstova:

Bakkavegur 22530 FuglafjørðurTelefon 474 200Telefax 474 201

info@vonin.com - www.vonin.com

Botntrol

Tórshavn:

Vestara bryggja 12100 TórshavnTelefon 35 43 91Telefax 31 33 19

Snurpunótir

Annað

Aliútgerð

Tíðindaskriv:

Magna Auðunsson lista-framsýning á NorðoyaKunningarstovuAllan apríl mánaða hevur Magna Aðunsson lista-framsýning á Norðoya Kunningarstovu. Fram-sýningin lat upp 3. apríl og er opin fram tilsunnudagin 30. apríl 2006.

Við á framsýningini eru 26 størri og smærriakrylmálningar, sum í høvuðsheitinum ímyndaKlakksvíkina, tó eru nakrar myndir aðrastaðnifrá í Norðoyggjum.

Framsýningin er opin soleiðis:Frá 6. til 21. apríl, mánadag - fríggjadag kl: 10:00- 17:30 leygardag er stongt.

Annan páskadag,17. apríl, er opið frá 16:00 -18:00.

Sunnudagin 23. apríl, Norðoyatunnils gongu-dagin er opið frá kl. 15:30 - 17:30.

Frá 24. apríl til 28. apríl, mánadag - fríggjadagkl: 10:00 - 16:00, tó er stongt flaggdagin 25apríl.

Leygardagin 29. apríl, dagurin Norðoyatunnil-in verður latin alment upp fyri ferðslu, verðuropið soleiðis: Kl. 17:00 - 19:00.

Myndir hjá Magnu kunnu eisini síggjast áheimasíðu hennara: wwwwww..ggaalllleerrii--mmaaggnnaa..ddkk

Magna Auðunsson ogNorðoya Kunningarstova

Nú fær Nólsoyar Páll sínminnisvarða í Nólsoy

Nólsoyar Páll1766-1809

Minnið um kappan livir.

Ætlanin er at seta steinin á hesum øki við kirkjuna og gróthúsið, sum er javngamalt við Nólsoyar Páll.

Síða 20 Nr. 365 - 20. apríl 2006

Salemon Johannesen:

Marrutúrur við “Godthaab”Undan jólum høvdu vit eina áhugaverda frásøgn hjá Salla á Hellunum um hansaralanga lív á sjónum í so mong ár. M.a. var hann í sama illveðrinum sum"Blithsome" tann tiltikna túrin í 1935. Hesu ferð greiðir Salli, sum nú er 91 áragamal, frá túrinum í Grønlandi í 1938 við "Godthaab", har alt gekk illa í hond.Eg vil nú siga frá, tá ið egvar í “Godthaab” í 1938.Hetta var ein keðiligurtúrur. Vit fóru suður tilTvøroyrar at gera skipiðklárt.Kokkurin spurdi,umeg kundi fara at gera klártfyri hann, tí hann hevði sonógv at gera heima,áðrenn hann skuldiavstað aftur. Tað var bæðitorv og annað, sum skuldifáast til høldar.

Tað var alt í lagi, egjáttaði og vit fingu soproviantin umborð. Um-støðurnar vóru nógv øðr-vísi enn í dag. Sum eittdømi kann nevnast, at tá ítíðini var tað soleiðis, attað fekst bara heilt kaffi -kaffibønir - og kaffimyllanvar í ólagi. Eg fór so ákontórið at fáa fatur áreiðaranum fyri at skaffaokkum eina nýggja kaffi-myllu.Tað var so alt í lagi,men vit komu at bíða einheilan dag, áðrenn kaffi-myllan kom umborð.

Tá ið vit vóru lidnir atrigga til, fóru vit norðuraftur. Har kom kokkurinog restin av norðanfjørðs-manningini umborð. Vitfóru so avstað til Grøn-lands.

Túrurin byrjaði væl.Fiski-skapurin var góður ogveðrið var av tí besta.

Tá ið tíðini var tað so-leiðis, at fiskurin skuldilandast í Grønlandi, so taðslapt undan at brúka ovnógva tíð til heimsigling,fyrr enn farið varð heimmed alla tað árið.

Sigldu á eina boðaTá vit komu inn í Føroy-ingahavnini lógu trý skiphar, sum skuldu landa, sovit máttu bíða til vit áttutørn. Vit løgdu okkum atbíða eitt sindur vestur úrFøroyingahavnini. Taðskuldi hvør minuttur brúk-ast, so vit løgdu okkum atfiska har. Men tað var serasmáligt við fiskarí.

Tá so skiparin skuldifara at rópa snørini inn,tók skipið í ein boða.Afturstevnið klovnaði, ogsjógvur kom inn í skipið.Motorurin steðgaði bein-anvegin, tí ov nógvursjógvur kom inn í maskin-rúmið. Vit máttu síðanioysa. Men vit vóru allirsera troyttir, so kreftirnar

vóru ikki tær nógvu.Tá vithøvdu oyst eina góða løtu,kom eitt suðuroyarskipframvið. Tað var á vegvestureftir til Kookoyggj-arnar at fiska. Hetta skipiðhevði sæð, at vit høvduupp á mastur og at okkurtvar áfatt. Teir komu sobeinanvegin til okkum ogsóu, hvussu til stóð. Skip-arin setti manningina um-borð til okkum at oysa.Vitroyndu eisini at fáa mot-orin í gongd aftur, mentað eydnaðist ikki. Taðkom ov nógvur sjógvurinn.

Henda sluppin sleipaðiokkum so inn í Føroy-ingahavnina. Tá vit komuinn á havnina, vildu teirikki hava fiskin umborð á

damparan, tí teir vórubangnir fyri, at olja varkomin at fiskinum, sumstøðan var. Men tað vartíbetur so, at eitt skip láhar,sum skuldi til Føroyar.Tað bleiv so avgjørt, athetta skipið skuldi takafiskin heim við. Vit máttuhava fólk frá landi at landaskipið, tí vit høvdu ikkiorku til at landa sjálvir.Táliðugt var at landa, bleivskipið sleipað inn á einfjørð nærindis, sum kall-aðist “kirkjugarðurin”, tíhar vórðu tey skipiniløgd, ið ikki kundu brúk-ast meira.

Tá vit hildu, at skipiðvar komið at liggja væl á“kirkjugarðinum”, fóru vitniðan á sjómansheimið.

Vit vóru glaðir, tá vit endi-liga sluppu at hvíla okk-um. Nógvir av manninginisovnaðu eisini heilt skjótt.

Tá ið vit fóru frá skipi-num, høvdu vit ikki tikiðhædd fyri, at tað var flóð.Vit hildu væl til standa,men tá tað fjaraði aftur,legði skipið seg á liðina.

Vit vóru tískil ikki meirienn sovnaðir, tá ið PerMartin, ið var flaggskipari,kom og vakti okkum.Hann bað okkum koma atfáa skipið upp aftur árættkjøl sum skjótast. Vitmáttu so avstað at fáahetta gjørt. Tað gekk serastriltið, men vit fingu tilendans lagt skipið uppímóti einum øðrum skipi,ið lá vrak á víkini. Eghaldi, tað var “Tjaldrið”,men skal ikki siga hettavið vissu.

Tá vit høvdu fingið skor-að skipið væl, sluppu vitendiliga niðan á sjómans-heimið at hvíla okkum.

Skipstimburmenn komuat hyggja eftir skaðanum,fyri at kanna um skaðinkundi gerast aftur.

Vildu ikki fara út afturTá skaðin var afturgjørd-ur, hildu vit skipsráð um,hvat gerast skuldi. Skip-arin vildi hava, at vit skul-du fara út at royna skipið,um tað var tætt.Tað vóruvit ikki fegnir um. Vitnoktaðu at fara at roynanakað, har vit ikki vóruvissir um, at tað var aftur-gjørt fullgott.

Tað endaði við, at vitikki fóru avstað. Fleiri avmonnunum valdu at faraheim.Vit vóru einans sjey

Í Siglingarsøguni verðursagt, at hon var bygd íRostock í Týsklandi í1886. Niels Juel Morten-sen keypti hana í 1925.Skipari í 1926 til 1929var Lassi á Trøðni áStrondum. Í 1934-1936førdi Petur hjá Poul viðKrógv “Godthaab”. Með-an teir 6. apríl 1936 lóguvestanfyri Oyggjarnar,fingu teir ein sjógv, sumloysti alt, sum var surraðá dekkinum. Teir flestuav manningini fóru táundir at bjarga oljuføt-unum, men meðan teirtakast við hetta, brýturein skaðasjógvur, sum

kvetti stórbátin av, ogsum sópaði dekkið. Táfjarðað var av, vóru trígg-ir menn burtur. Skiparinvar ein teirra, men hannfunnu teir við ongumviti inni undir helvtini avstórbátinum, sum stóðeftir. Hinir sóust ikki aft-ur.Teir vóru 25 ára gamlibestimaðurin Niels BergJacobsen, sum var úrSandvík og 23 ára gamliMartin Poulsen úr Froðba.

Jákup Andreas Poul-sen úr Syðrugøtu førdi“Godthaab” 1937-1941.Skipið sigldi øll krígs-árini og varð lagt medalla seinast í 50-unum.

Um "Godthaab" TG 2

Skipari hendan túrin,sum Salli var við, varsum nevnt Jákup Andre-as Poulsen í Syðrugøtu.Hann var føddur í 1890,og tók skiparaprógv hjáJens í Dali í 1912.

Jákup Andreas var ser-liga kendur fyri royndirsínar við Rockall. Hannvar skipari á deksbáti-num “Lilly”. Teir roynduí 1921 undir Føroyumog hugsaðu um at fara áEysturlandið, men fóru ístaðin til Rockall. Teirhøvdu gott veður yvir,komu í ørgrynni av fiskiog fingu upp í bátin eftireini viku, uml. 200 skip-pund, og ikki vóru teirmeira enn 11 mans. Fisk-urin var óføra stórur, oggingu ikki meira enn 24fiskar upp á skippundið.Hetta merkir runt rokn-að, at hvør toskur hevurvigað 25 pund í heilumlíki. Farið var aftur tilRokkin, og eftir 11 rein-gerðingum høvdu teiraftur fult skip. Fiskinseldu teir í Fleetwood,og fekk manningin kr.1,44 fyri stykkið í sjálv-drátti, sum var óføra gotttá í tíðini.

Í 1924 og 1925 førdiJákup Andreas “Acorn”. Í1924 vóru teir á veg inní Vestmannaoyggjarnarvið einum sjúkum man-ni, tá tað brast á við ill-veðri. Um midnáttina erknappliga ljóst á dekki-num. Teir síggja ein vitaog brim undir vitanumog hildu seg vera við atfara á land. Skipið varðtikið undan, og tá gjørd-ist eitt øgiligt rums ádekkinum.Stórseglið slóðbakk og sleit taljuna.

Knappliga hvarv ljós-glæman. Teir skattaðurdýpið, men fingu onganbotn. Tá teir koma inn íOyggjarnar,frætta teir umlagnuna hjá “Onnu”, sumvar gingin burtur við allarimanningini við Grinda-vík. Hetta er eftir øllumat døma hent í somuløtu, sum teir sóu hesaóveruligu ljósglæmuna!

Í 1999 skipaði FF fyriminningarhaldið í Íslandifyri manningina á “Onnu”,í samband við at 75 árvóru liðin síðan hesahending. Hon var tá eis-ini nógv umrødd her íblaðnum. Í hesum sam-bandi komu undan kaviaðrar frásagnir um,at taðmeira millu himmal ogjørð enn vit skilja.

Í 1928 hendi ein ræðu-lig hending umborð á“Acorn”, tá sjey mannsbrendu til deyðis. Um-rødda minningarhald vareisini fyri teir.

Jákup Andreas var viðnógvum skipum, og vartil sjós øll árini frá tíhann fyrstu ferð fór tilskips í 1906. Hann hevðivónað, at hann fór athalda 70 á føðingardaginá skipsdekki, men soskuldi ikki verða. Umvárið 1960 varð hanninnlagdur á landssjúkra-húsið,og hann doyði 14.august sama ár.

Tað kann verða skoyttupp í her, at Jákup And-reas var beiggi DánjalPoulsen, sum var abbiSofus Poulsen, sum hev-ur havt nógvar frásagnirher í blaðnum. Vit havaonkra eftir, sum fer atkoma í onkrum av kom-andi bløðunum.

Um Jákup Andreas Poulsen

Salli á 150 ára degnum hjá Hellunum í 1999.

"Godthaab".

Jákup Andreas á Mýru-ni var skipari á "Godt-haab".

Síða 21Nr. 365 - 20. apríl 2006

mans eftir hjá skipinum,og vóru vit Per MartinThomsen, úr Syðrugøtu,Hellu Meinhard (Jensen)úr Norðragøtu, skiparinJákup Andreas á Mýrini(Poulsen) úr Syðrugøtu,Jens Edvard Jensen,beiggiMeinhard, av Hellunum,Anton Bernhard, Bennikallaður, Hansen, hjá langaPetur Hans í Norðragøtuog eg.

Nakað seinri bað skip-arin Jens Petur, Benna ogmeg fara avstað, og loystihann okkum harvið fráskipinum

Skipað var fyri, at skipiðskuldi sigla heim samanvið øðrum skipi.Tað gekktó leingi, áðrenn tað eydn-aðist at fáa skipið heim.

Jens Edvard og Bennifóru við onkrum trolara.

Hetta var tó eingin ser-ligur túrur hetta árið hjáJákup Andreasi. Vit vórusera keddir um hetta.

Sjúkur umborðMourits av Glyvrum, sumátti og førdi “Guide Me”,vildi hava meg at komavið teimum, men eg barmeg undan. Eg var blivinsjúkur, og orkaði ikki vælat gera nakað. Mouritsgavst ikki so. Hann vildi,at vit skuldu fara avstaðog játtaði seg at taka klæð-ini umborð.

Tað kundi so gera taðsama, eg orkaði ikki nógvfyri tað. Men tá Mouritsfór við klæðunum, fór egaftaná.

Hetta var ein fríggjadag.Leygarmorgunin fóru vitso út, og vit fiskaðu stutt

út frá Føroyingahavnini.Vit fingu nógvan fisk ogfingu skjótt fult dekk. Míttarbeiði við reingerðini varat avhøvda. Tað kom tóikki nógv burtur úr arb-eiðinum, tí eg kendi megbara verri og verri, eghevði ongan matarlyst. Egroyndi tó sum frægast atarbeiða, tað eg kundi.

Vit fóru inn í Føroyinga-havnina at halda sunnu-dag.Tá var tað bara bliviðenn verri.Vit fóru tó allir ásjómansheimið til møti.

Vit fóru so út aftur, ogmánanáttina bleiv tað somikið ringt, at eg fekk ikkisovið í koyggjuni hjá mær.Maðurin, ið var á vakthesa náttina, hevði einagóða koyggju. Hann baðmeg taka sína koyggju,men tað gjørdi tað sama.

Eg hevði sera nógva pínu.Mourits og stýrimaðurinkomu so fram at hyggja,hvussu vorðið var. Teirtóku so tað avgerð, at egmátti til lækna. Teir settubátin út fyri at rógva megí land, so eg kundi komaundir læknahond. Vitkomu niðan á sjúkrahús-ið, sum var nýtt tá. Lækninbúði í einum húsum nærvið. Síðani blivu boð sendeftir lækna at koma bein-anvegin, og hann kom eis-ini. Hann sá beinan vegin,at tað var ein feril avblindtarmsbruna, sum eghevði. Har var so einki atgera, eg mátti beinanveg-in undir skurð.Tað var einungur lækni og ein sjúkra-systir, sum vóru trúlovað,ið arbeiddu har. Afturathesum vóru tvær føroysk-ar gentur á sjúkrahús-inum, og hetta var serahugaligt.

Eg kom so inn á skurð-stovuna og skuldi doyv-ast. Eg kann minnast, attað síðsta eg hómaði, áðr-enn eg sovnaði, var lítli-fingur.

Skipið fór so út afturmánadag. Mourits skipari,vildi hava at vita, hvussuoperatiónin hevði gingist.Telegramm bleiv sent um-borð, at tað hevði gingiðsera væl.

Jákup Andreas og Perhøvdu tá hoyrt tíðindinium, at eg lá á sjúkrahúsi-num. Teir komu at vitjameg.Tað var eg sera feginum.

Eg lá á sjúkrahúsinum í10 dagar. Eg fór so heimvið “Guide Me”. Ein havn-ardrongur gav mær sínakoyggju, og var tað tannbesta koyggjan umborð.Vit fingu nakað av sjask-veðri eystanfyri Juliane-haabs buktina. Men taðvar sera gott veður restinaav heimferðini.

Olja og provianturgingu undanÁrið eftir fór eg við “Bear-naise”. Petur Skeel varskipari hetta árið. Vitfiskaðu við línu og snøri.Fiskaríið var tó smáligt.Vitnýttu sild til agn.

Stóri trupulleikin var, atvit høvdu onga olju eftir áheimferðini, so vit máttubrenna lýsi. Hetta varringt fyri motorin, tí lýsidálkaði so illa, og tí máttuvit ofta steðga fyri at rein-sa motorin. Vegna góðaveðrið var heldur ikkinógv hjálp í seglunum.

Av tí at heimferðin bleivso drúgv, gekk maturinundan. Vit høvdu fingiðbýtt sukurmolarnar sund-ur á Kappanum.Breyð var

einki og keks var lítið av.Saltfiskur og rísvatn vartað, vit livdu av á tí 30daga longu heimferðini.

Síðst í oktobur mánaðikomu vit so suður ígjøgn-um Djúpini, har mennhøvdu funnið grind. Vitroyndu at reka hana inn áFunningsfjørð, men tían-verri slapp hon.

Har var eisini ein Hellu-bátur í grind, so Tummas áHellunum og eg sluppuinn á Hellurnar við hon-um.

Tá eg so kom heim,fekkeg at eta frá mammu, meneg spýði alt upp afturbeinanvegin, tí magin tol-di ikki at fáa nakran mat.Eftir stutta tíð kom eg tófyri meg aftur.

Hetta var fyrsta krígs-árið, so vit máttu málaflaggið á skipssíðuna.Túr-urin gekk annars gott.

Vit takka Salla fyri hesaáhugaverdu frásøgnina,sum er enn eitt íkast tilsøguna hjá fiskimonnum.Hetta kann geva teimumyngri ein lítlan farra av,hvussu strævið líviðmangan hevur verið hjáteimum sum baldust ásjónum.

Upprunaliga sjómansheimið í Føroyingahavnini, sum Salli umrøður í frá-søgnini. Myndirnar úr Føroyingahavnini eru úr bókini Føroysk Sjómans-missión í 25 ár, som kom út í 1948. Sjómansheimið varð bygt í 1937, og einsog við sjómansmissiónini í Íslandi var tað Alfred Petersen, sum gekk á odda.Alfred var eisini her, tá Salli var við "Godthaab" í 1938 og saman við honumvóru Signhild Hansen og Lovisa Hansen.Tað kann vera nevnt, at tað vórusamstundis tvær gentur á danska sjúkrahúsinum og vóru tær Anna KatrinaOlsen og Lina Olsen, báðar úr Rituvík.

Í 1936 í Føroyingahavnini.

Sunnudagur í Føroyingahavnini.

Starvsfólk á veg yvir á sjómansheimið í 1937. F.v.Signhild Hansen, seinni Johannesen, Louisa Han-sen og Ansgar Jensen. Hann var av Hellunum einsog Salli og fór yvir at mála tá nýggja sjómans-heimið.

Norðmenn og føroyingar drekka kaffi saman íFøroyingahavnini í 1939.

Maria og Alfred Petersen á heimferð eystan fyriKap Farvel.

Tað var í samband viðfiskivinnuráðstevnu hjáFarec í 2004, at Menak-hem Ben Yami gjørdistkendur í Føroyum. Hanner ein altjóða kendur fiski-vinnufrøðingur, sum m.a.hevur arbeitt fyri FAO,matvørustovnin hjá ST.Tað er fáur sum veit sonógv um praktiska fiski-vinnu sum hann, eisini tíhann hevur arbeitt ímongum londum. Menak-hem hevði eina framløgu,sum fyrst og fremst vargrundað á sjónarmiðinihjá fiskimonnum.Hansaraframløga kann finnast áokkara heimasíðu sumeitt skjal til okkara ársfrá-greiðing fyri 2004.Annarskunnu hansara sjónarmiðfinnast á hansara egnuheimasíðu, sum eitur:

wwwwww..bbeennyyaammii..oorrgg

Ta ferðina fingu vit eisinihansara søgu sum pólsk-ur jødi í ghettoini í Wars-zawa, og um hvussu hannslapp undan ætlaðu lagn-uni, sum nasistarnir ætl-aðu jødum.

Í fjør hittu vit eisini

konu hansara Hanna ogfingu hennara søgu sumtýskur jødi, sum endaðivið at hon fekk ferðaboðtil Auschwitz, men sumkortini slapp undan. Hettavar samstundis ein ræð-andi og ein hugtakandifrásøgn. Ikki minni eina-standandi eru teirra frá-sagnir frá teirra búseting íÍsrael.

Menakhem er 79 áragamal og framvegis virkiná fiskivinnuøkinum. Ísummar fara hann ogHanna til USA,og á leiðiniheimaftur koma tey tilFøroyar umvegis Ísland.Tey verða í Føroyum frá30.juni til 8.juli, og hesavikuna verður løgd einskrá,har Menakhem fer atkunna seg serliga um

fiskidagaskipanina og umtey ymisku sjónarmiðini,sum eru um hana. Vænt-andi kemur okkurt gottog sakligt íkast burturúr.Helst fara vit eisini atfrætta um støðuna í Ísra-el. Vit koma at greiðanærri frá skránni seinni.

Vit kunnu uttan ivagleða okkum til eina fram-úr áhugaverda vitjan.

Síða 22 Nr. 365 - 20. apríl 2006

TToorrlleeiiff JJoohhaannnneesseenn

GGUUÐÐSSOORRÐÐ

Men nú er Kristus risin upp frá deyðumsum frumgróðurin av teimum,

sum sovnað eru burtur.1. Kor. 15,20

Langifríggjadagur og páskadagur hoyra saman.Hvørja ferð Jesus tosaði við lærusveinarnar um líð-ing sína og deyða, tosaði hann eisini um uppreisn-ina á triðja degi.

Jesus visti og peikaði á, at tað, sum fór at hendahonum langafríggjadag og páskamorgun, vórutvær síðir av somu søk.

LLaannggaaffrrííggggjjaaddaagg::· var Jesus tað endaliga og fullkomna offrið,

hvørs blóð rann fyri allar heimsins syndir, ogsum blóðoffringarnar í gamla testamenti peikafram ímóti. 1. Joh. 2,1-2

· rindaði Jesus við lívi sínum tað loysigjald, sumvar neyðugt, fyri at keypa og endurloysa manna-ættina úr syndini, aftur til Guds. Rom. 3,24

· gjørdi Jesus sátt millum tveir partar, Gud ogmannaættina, sum ikki sótu um sátt – vegnasyndina. Róm. 5,10

JJeessuu uupppprreeiissnn ppáásskkaammoorrgguunn ssttaaððffeessttii::· at hann var sonur Guds, og at tað var satt, sum

hann segði.· at hann hevði uppfylt lógina og var uttan synd

og hevði tí rættin til lívið. Róm. 10,5· at Gud segði sítt ja og amen til frelsuverkið.· at Jesus hevði strikað skuldabrævið út, hevði

sprongt deyðans leinkjur og hevði vunniðsigur á Sátani.

· at nú er hann livandi og nærverandi allastaðnisamstundis.

· at eins og hann reis upp, skulu øll rísa upp eindag – til lívs ella til dóms.

Reis Jesus ikki upp, eru vit enn í syndum okkara,so er trúgvin fáfongd og tóm og gleðiboðskapurininnantómt møsn. 1 Kor. 15,17...

Krossurin er tómur og grøvin er tóm.

Jesus er ein livandi og nærverandi frelsari, sumeisini vil hitta teg – frelsa teg.

Sigursfróur skrivar Paulus: "Nú er Kristus risinupp frá deyðum..." Hann livir.

Jesus stóran sigur vann,fyri meg hann hevur vunnið,nú eg Gudi prísa kann,tí eg havi Jesus funnið;ei eg nú kann óttast vanda,himmalin man opin standa.

Ms. 175

Tómur krossurog tóm grøv

Volunteer1. Justines Nielsen, Saltangará. 2. Jákup Olsen, í Hálvdanstoft, Toftir.3. Justines Højgaard, í Króki, Toftir.4. Edvard Højgaard, Rituvík.5. Hans Jákup Olsen, Toftir.6. Tummas Thomsen, Syðrugøta.7. Hans Andreas Nielsen, Saltangará.8. Godtfred Thomsen, Syðrugøta.9. Richard Højgaard, í Króki, Toftir.

10. Amaliel Højgaard, í Króki, Toftir.11. Knút Poulsen, Saltangará.12. Piddi Højgaard, Toftir.13. Per Martin Thomsen, Syðrugøta.14. Óli Olsen, Toftir.15. Símun Højgaard, skipari, Toftir.16. Magnus Anthon Højgaard, Toftir.17. Hans Jacobsen, í Norðrastovu, Toftir.18. Jákup Matthias Jacobsen, Toftir.

SNR. 3350F3131

Vit hava fingið uppspurt at manningin er av “Volunteer” hjá Símuni í Rituvík. Vit hava núfingið uppspurt allar menninar á myndini.

Nr. 3, 9 og 10 eru brøður. Nr. 15 og 12 eru brøður. Nr. 5 og 14 eru brøður. Nr. 17 og 18 eru brøður.Nr. 3 og 16 eru faðir og sonur.

Ben Yami hjúnini komahigar í summar

Hanna og Menakhem Ben Yami koma til Føroya í summar. Hetta verður einsera forvitnislig vitjan.

Síða 23Nr. 365 - 20. apríl 2006

ES komissiónin mælir tilat opna arbeiðsmarknaðinfyri borgarunum í nýggjuES-londunum. Ein saman-bering av teimum trimumlondunum, sum valdu atopna arbeiðsmarknaðin í2004 og teimum, sumvaldu verjutiltøk, vísirgreiðar fyrimunir í einumopnum arbeiðsmarknaði.

Fyrsta mai í 2004 fekkES tíggju nýggj limalond.Meðan flestu limalondinií ES valdu at seta ávís"verjutiltøk" í verk móti

arbeiðsmegi í nýggjulimalondunum, valdu Svø-ríki, Bretland og Írland athalda fast í einum opnumarbeiðsmarknaði.

Hesi verjutiltøk ellaundantøk skulu endur-skoðast innan fyrsta mai íár. ES komissiónin hevurtí gjørt eina kanning avarbeiðsmarknaðinum, iðnú er almannakunngjørd.Og niðurstøðan er greið.Tey trý londini, sum valduat halda fast í einum opn-um arbeiðsmarknaði, hava

havt størri vøkstur í bú-skapinum og í arbeiðs-plássum enn hini londini.Vøksturin í hesum lond-unum tekur sjálvandi ikkibara støði í tí opna ar-beiðsmarknaðinum, menhinvegin hevur tað, at teyvaldu at geva nýggju ESborgaranum fría atgongd,als ikki verið nakar báði.

Kanningin vísir, at óttinfyri, at tilflytarar úr nýggjulimalondunum fóru atføra til arbeiðsloysi, varógrundaður. Nógv færri

enn vænta hava leita særtil gomlu limalondini. Íflestu av teimum 15 gomlulimalondunum er minnienn 1% av arbeiðsmeginikomin úr nýggju lima-londunum. Írland er tóeitt undantak, tí har eruheili 3,8% av arbeiðsmeg-ini tilflytarar úr nýggjumiðevropeisku limalond-unum. Hetta hevur tóbert ávirka írska arbeiðs-marknaðin og búskapinpositivt, tí hesi fólk takastørv sum vanligi írin ikki

vil hava.Sum heild vísir kann-

ingin, at í økjum har flestfólk úr nýggju limalond-unum hava funnið størv,eru eisini fleiri størv skapttil lokalu arbeiðsmegina.Tað verður í kanninginieisini víst á einstakartrupulleikar, og at fak-feløg t.d. hava víst áóorganiseraða arbeiðs-megi, men hetta broytirikki heildarmyndina.

Kanningin vísir eisini, atsokallaðu "forðingarnar"

hjá fleiri av gomlu ESlondunum hava lítlantýdning, tí til ber at fáa ar-beiðsmegi inn, um tørvurer á tí.Hetta vísa hagtølinieisini.

Miðlar í ES londunumvænta tí at verjutiltøkinifara at vera linka ella sleptí flestu londunum. Spaniaog Grikkaland hava boð-að frá, at tey væntandi av-taka allar forðingar, ogfleiri av hinum londunumsiga seg umhugsa at linkaforðingarnar.

Arbeiðsmarknaðurin og nýggju ES londini

Síða 24 Nr. 365 - 20. apríl 2006

PengarKonan ætlaði sær eintúr í býin at "shoppa"og bað mannin um atgeva sær eitt sindurav pengum.

– "Pengar, pengarog aftur pengar", suff-aði maðurin,"tað gong-ur ikki ein dagur, utt-an at tú biður meg umpengar. Um tú spyrtmeg, so hevur túmeira brúk fyri einumheila enn pengum".

– "Ja,tað kann verða",svaraði konan, "mennú spyrji eg teg umtað,sum eg haldi, at túhevur mest av..."

*****

Tríggir menn standavið gravarbakkan, harteir júst hava loraðkistuna við vinmanniteirra.Tann eini tekurmappuna fram, ogsigur:

"Eg skyldaði honum200 krónur, og tærskal hann so fáa", ogso kastaði hann 200krónur niður í grøv-ina.

Tann næsti vinmað-urin stendur eina løtuog hugsar,og sigur so:

"Ja, hann skal eisinifáa tær 100 krónur-nar, sum eg skyldaðihonum." Og so kast-aði hann 100 krónurniður í grøvina.

Tann triðji vinmað-urin stendur einagóða løtu og hugsar,og sigur so til síðst:

"Ja, hann má heldurfáa tær 200 krónur-nar, sum eg skyldaðihonum." Síðani skriv-aði hann einn kjekk á500 krónur, kastaðihann niður í grøvina,og tók hinar 300 krón-urnar, sum hinir báðirhøvdu kastað niður ígrøvina, uppaftur.

Frá Harald Holsvík fingu vit íÍslandi herfyri hesa serligumyndina, sum stavar frá oynniSyrtlingur, sum varð "fødd" eftir,at Surtsey kom til verðina framm-anundan. Syrtlingur hvarv aftur,men higani stavar henda sjáld-sama myndin, har tað ovast tilhøgru klárt sæst eitt trøllahøvd!

Nógvir føroyingar eru íReykjavík. Ein teirra erÁrni Gærdbo, ættaður úrVági. Hann var í mong áreitt kent andlit í Havn.Nógv kendu hann sumskræddaran á Káta Horn-inum í Havn. Hjá honumbar til at fáa gjørt smærriumvælingar av klæðum,sum at fáa lagt einar buks-ur upp ella fáa sett nýttsnarlás í.

Nú er Árni Gærdbo far-in í eitt annað horn. Hanner fluttur til Reykjavíkarog núverandi hornið ligg-ur eins sentralt í Reykja-vík og hornið í Føroyum.Søgan aftanfyri er, at Árnisum heilt ungur fór tilÍslands at læra til skrædd-ara. Hann giftist og fekkbørn og búði í Íslandi í 27ár. Hann var í Íslandi, tám.a. Nicolina, sum seinnigiftist við Oskar Vigfus-son, sum vit høvu minn-ingarorð um í seinastablað, komu til Íslands. Tákomu tey at kennast væl.

Hann fekk hug at roynaat koma aftur til Føroya,og gjørdist hetta veruleikií 1972, tá hann byrjaði atframleiða Hazy cowboy-buksur. Hetta gekk heiltvæl í nøkur ár, og hannhevði upp til 25 fólk íarbeiði. Men kappinginuttanífrá gjørdist ov hørð,so henda framleiðslansteðgaði upp.

Hann gavst ikki á hond-um, men fór at virka sum

vanligur skræddari oghevði eisini her nóg mik-ið at gera.

Men nú gjørdist støðantann øvugta. Árni fór atleingjast aftur til Íslands,har hann eigur børn,abbabørn og eisini lang-abbabørn, og hann ynsktiat vera nærri hjá teimum.Á jólum pakkaði hann sam-an og flutti. Nú arbeiðirhann á Vatnstíg 11,sum erein síðugøta til Lauga-vegin, sum er høvuðs-gøtan í Reykjavík. Tað erstutt at ganga frá sjálvummiðbýnum.Verkstaðið,harhann eisini býr, er á horn-inum Vatnstíg-Lindargata.

Árni letur væl at, atnógv er at gera, og hannhevur longu fingið nógvviðskiftafólk. Tað komaeisini føroyingar inn á

gólvið, men hann kundiynskt at fleiri komu. Núvita í hvussu er lesarar avFF-blaðnum, hvar teirskulu fara,um brúk er fyriskræddara í Reykjavík.

Foreldrini hjá Árna vóruMaria og Peter Jacob Kjær-bo.Maria var úr Vági,menPetur Jacob kom av Skipa-nesi,og hann er ein parturav frásøgnini av Skipanesi,sum vit hava havt her íblaðnum.Pápi Petur Jacobvar nevniliga tann í greina-røðini umrøddi Petur Jakkuí Ytstahúsi. Mamma PeturJacob doyði, tá hann varsmádrongur,og flutti hanntá til Vágs.

Annars býr ein annarbeiggi Árna, Finnur, eisinií Íslandi.

Vit ynskja Árna góðaeydnu í Íslandi.

Her sæst, hvarÁrni er at finna ídag í Reykjavík.

Her síggja vitÁrna á horninumvið skeltinum,sum fyrr varbýarmynd íHavn.

Skræddarin farin úreinum horni í annað

Árni við nál og tráð.