NL-ICT 21 april 2015

Alles zelf blijven doen is geen optie

Beheersen door los te laten

L.A. Bosch

21 april 2015

Externe Kwaliteitsborging en Systeemgerichte Contractbeheersing

Beheersen door los te laten

Nu ook voor de ICT sector …

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Waarom

Systeemgerichte

contractbeheersing?

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Aanleiding veranderingen RWS

In 2003 ontstaat verhoogde politiek-maatschappelijke druk op Rijkswaterstaat:

• Rijkswaterstaat is te groot, te duur en doet te veel zelf

• Burger wil meer waar voor zijn belastinggeld

• Bouwmarkt wil duidelijker rol van Rijkswaterstaat

• Algemene Rekenkamer eist betere en efficiëntere bedrijfsvoering

In 2006 wordt RWS agentschap met ambitie in Agenda 2012:

• Publieksgerichte netwerkmanager

• Betrouwbare Efficiënte Partner

• Toonaangevend Opdrachtgever

• SCB als middel eerst bij GWW nu ook bij IV ( ICT & DATA)

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Hoe voert de RWS SCB in?

Doe dit, doe

dat ...

Van uitvoering ..., van controle …

Ze zijn goed

bezig ...

... naar regie, naar vertrouwen!

Groeipad, met maatwerk per contract, samen met de markt

Rijkswaterstaat

21 april 2015

De kracht van Kwaliteitsborging

• Meer vertrouwen in en verantwoordelijkheid voor ON

• Aantoonbare zelfcontrole ON

• High trust, high penalty

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Van sturen door Opdrachtgever ………………. …………………naar zelfsturing door Opdrachtnemer

Gedachten bij de werkwijze van RWS: “Sturen op afstand”

• Bij toepassen van SCB vertrouwt de Opdrachtgever op het ISO certificaat of vergelijkbaar kwaliteitssysteem van de Opdrachtnemer

• Voorwaarden in het contract leggen de verplichting tot aantonen van kwaliteit (omgekeerde bewijslast) bij de Opdrachtnemer

• Van “meekijken” en controleren (reactieve eigen waarneming door OG) naar proactief toetsen (door (lead-)auditor)

• Van “Do” naar “Plan Do Check Act”

• Van “wantrouwen” naar “vertrouwen”

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Beheersing door de Opdrachtgever

• Toetsen door de Opdrachtgever

• Werkt het systeem van de Opdrachtnemer

Rijkswaterstaat

Soorten toetsen:• Systeemtoets

Toets op functioneren van het integrale projectmanagementsysteem van de Opdrachtnemer

• (nadruk op naleving van het systeem en de kwaliteitsborging)

• ProcestoetsToets op het werk tijdens een ontwerp- of uitvoeringsproces (kan een toets op papier zijn)

• ProducttoetsToets in de uitvoering op betrouwbaarheid van test-/keurings-/verificatieresultaten van de Opdrachtnemer

Let op: De producttoets heeft een reactief karakter!

Niet: doet de Opdrachtnemer het goed

maar: werkt het systeem van de Opdrachtnemer (daar zoeken we naar!)

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Toetsen, Bevindingen, Bijsturen, Betalen ▼▼

• Risicogestuurd: geen risico, geen toets

• Toetsmix:

– Systeemtoets

– Procestoets

– Producttoets

• Bevindingen:

– Tekortkomingen

• Betalen

– Op planning

– Op voortgang

– Op product

Rijkswaterstaat

21 april 2015

(Kwaliteits)Borging) door de Opdrachtnemer

Rijkswaterstaat

21 april 2015

De Opdrachtnemer

levert kwaliteitsborging

volgens de

veronderstelde werking

van het ISO certificaat of

vergelijkbaar

kwaliteitssyteem

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Aantoonbaar voldoen aan eisen

Ontwerp Uitvoering Onderhoud SloopVraag-

specificatie

Verificatieplan

Ontwerpfase

Keuringsplan

uitvoerings-

fase

Keuringsplan

onderhouds-

fase

Keuringsplan

sloopfase

Verificatienota

De Opdrachtnemer moet gedurende de uitvoering van het werk aantoonbaar

voldoen aan de eisen uit het contract en aan de eisen die hij zichzelf heeft

opgelegd in zijn Kwaliteitsplan

ISOcertificaat

Hoe past ISO in onderaanneming?

Rijkswaterstaat

21 april 2015

OG: Meer regie, minder uitvoeringON: Meer aantonen, meer uitvoering

Controle

Vertrouwen

Ma

te v

an

ve

rtro

uw

en

Ma

te v

an

co

ntr

ole

Mate van afstand

Van .. Naar ..

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Mooi dat werken op afstand, maar ik wil toch wel zeker

weten dat we goeie producten krijgen

• Kunnen we in ons vakgebied loslaten?

Externe Kwaliteitsborging: beheersing op afstand

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Overeenkomsten maar ook verschillen

GWW-sector

• Contractvormen UAV-gc, D&C, …

• Duidelijk rollenmodel

• Eyes-on, hand-off

– afgebakend

– functionele specs

– scheiding eisen-oplossingen

• RWS dominante opdrachtgever

• Marktpartijen gewend

• …

ICT-sector

• Contractvormen ARBIT, ARVODI

• Project/proces focus (Prince2, ITIL, ASL, ...)

• Co-development

– omgeving bepalend

– input gebruikers

– iteratief

• RWS één van velen

• Nieuw voor marktpartijen

• …

Bewezen

Risicogestuurd

Standaard werkwijze

Scepsis: leerervaring nodig

Cultuur van accepteren en testen

Vertaling en tuning nodig

Leren loslaten

…

Rijkswaterstaat

21 april 2015

Hoe voert de RWS SCB in?

• Marktpartijen

o Hoe volwassen zijn OG en ON?

o Match volwassenheidsniveaus

o Samen leren

1 uitvoerend

2 Manager

3 partner

4

regisseur

5

ontzorgd

1 uitvoerend

2 Manager

3 partner

4

regisseur

5

ontzorgd

Opdrachtgever Opdrachtnemer

XX

Samen lerend voorwaarts

Rijkswaterstaat

21 april 2015

OG voert regie op de uitvoering en het

kwaliteitsmanagementsysteem van de ON is bepalend.

4

Regisseur

OG is actief meedenkend maar ON is in the lead en het

kwaliteitsmanagementsysteem van de ON is leidend.

In de uitvoering wordt gebruik gemaakt van het

kwaliteitsmanagementsysteem van de ON.

3

Partner

OG besteedt wel uit maar is zelf nog

relatief bepalend in de oplossing.

2

ManagerOG is meewerkend voorman.

OG voert zelf het leeuwendeel van het inhoudelijk werk uit.

Loslaten

Vert

rou

wen

Controle

1

Uitvoerend

5

Ontzorgd

Niveaus SCB Volwassenheid

Technisch specificeren

Functioneel specificeren

Niveau van

dienstverlening /

functionaliteit

geborgd