AKNEDE İZOTRETİNOİN NE KADAR ? NASIL ?
description
Transcript of AKNEDE İZOTRETİNOİN NE KADAR ? NASIL ?
Prof.Dr.Serap ÖZTÜRKCANCelal Bayar Üniversitesi
Dermatoloji Anabilim Dalı
MANİSA
AKNEDE İZOTRETİNOİNNE KADAR ?
NASIL ?
Akne Vulgaris
Sürekli yeni oluşan lezyonlar Şiddetli olgularda bıraktığı kalıcı izler nedeniyle Önemli kozmetik, psikolojik ve sosyal sorunlar Yaşam kalitesine olumsuz etki
TedaviTedavi
Hafif şiddetli aknesi olanlarda Genellikle topikal tedaviler yeterli Orta ve şiddetli lezyonlu hastalarda Topikal ve Sistemik tedavilerin birlikte kullanımı
Retinoid terimi A vitamini (retinol) A vitamini ile Yapısal veya işlevsel olarak
benzerlik gösteren bileşikler A vit. vücutta sentezlenemez Diyetle alınması gerekmektedir
Retinoid
Sentetik A vitamini türevi
1982 yılında Akne tedavisinde FDA onayı
Akne etyolojisinde yer alan faktörlerin hepsine
etkilidir
İsotretinoin (13- cis retinoik asit)
Başlangıçta sadece şiddetli nodülokistik aknede
kullanım onayı
İsotretinoin
Günümüzde izotretinoin kullanma kriterleri Altı ay süreyle oral antibiyotik veya hormonal
tedaviye cevap vermeyen hastalar
( %50’den az) yanıt Antibiyotiklere dirençli akneler Yeterli 3 kür tedaviye karşın yanıt alınamayan veya
nüks görülen hastalar Klasik tedaviden sonra çok çabuk ve ısrarla nüks
eden hastalar
İsotretinoin
Günümüzde izotretinoin kullanma kriterleri Sikatris bırakan orta şiddetli akne Psikolojik sorunlara ve depresyona sebep olan
akneler Geç ortaya çıkışlı akne Aşırı seboresi olan hastalar Akne fulminans, piyoderma fasiyale, gr(-) folikülit
İsotretinoin
Ne kadar? Toplam 120-150mg/kg’lık doza ulaşmak üzere 4-12 aylık sürede 0.5-1mg/kg/gün Çok şiddetli aknesi olan olgularda 2mg/kg/gün’e çıkılabilir En sık uygulanan doz rejimi 0.5-1mg/kg/gün, ortalama 20-24 hafta süre
İsotretinoin
İlk kullanıldığı zamanlarda 1mg/kg/gün önerilmiş YE’lerden kaçınabilmek için Günümüzde 0.5mg/kg/gün başlangıç dozu Tok, günde 2 doz Hasta tolere edebiliyorsa 2-4 hafta sonra doz 1mg/kg/güne yükseltilebilir
İsotretinoin
Derin nodüllerin olduğu akne formlarında Tedavi süresi daha uzun (24-32 hf) gerekebilir Gençlerde ve lezyonları şiddetli ve yaygın olanlarda Gövde lezyonları bulunanlarda Tedaviye 1mg/kg/gün başlanabilir Her 2 dozla da yaklaşık aynı sürede remisyon elde
edilirken 0.5mg/kg/gün dozda yeniden tedavi gereksinimi
daha sık
İsotretinoin
Şiddetli aknede bu tedavi rejimi ile Cevap 8. haftada alınır 20.hf sonlarında belirgin düzelme gözlenir Bangıç döneminde ortaya çıkabilen
alevlenme İlacın başlangıç dozunun 0.5mg/kg/gün veya daha az olması ile En aza indirgenebilir
İsotretinoin
Hastanın ağırlığı Tedavi edilen spesifik hastalık Hastalığın şiddeti ve tedaviye yanıtı Eş zamanlı kullanılan diğer tedaviler Yan etkilerin şiddeti gibi çok sayıda faktör Göz önünde bulundurularak İlacın dozu Hastalara göre kişiselleştirilmelidir
İsotretinoin
Klinik bulgularda düzelmeye veya Yan etkilerin gelişmesi gibi durumlara bağlı olarak Tedavi süresince doz ayarlamaları yapılabilir Son yıllarda Düşük doz veya aralıklı tedavi protokollerinin Etkin olduğu ile ilgili makaleler Aralıklı izotretinoin protokolünün Özellikle hafif ve orta şiddetli akne olgularında Alternatif olduğu bildirilmektedir
İsotretinoin
Klasik dozda tedaviyi tolore edemiyen hastalarda Düşük yan etki ve Tedavi maliyeti avantajı nedeniyle tercih edilebilir İzotretinoin 0.5mg/kg/gün dozundan Daha düşük dozlarda da etkili olmaktadır ancak 120-150mg/kg olan kümülatif doza ulaşmak Daha uzun zaman almakta ve Uzun süre ilaç kullanmayan hastalarda Sık nüks gözlenmekte
İsotretinoin
Akneli hastalarda izotretinoin tedavisi sonrası Nüks oranı %5.6-%82 Nükslere yol açan başlıca nedenler Düşük dozda tedavi (0.1-0.5mg/kg/gün) Şiddetli akne Uzun süreli akne Polikistik over sendromu 25 yaş üzeri kadın hastalar 12 yaştan küçük hastalar Gövde yerleşimli lezyonlar
İsotretinoin
Toplam kümülatif doz verilen olguların %15’inde tam remisyon elde edilememekte Hatta ideal doz verilen olguların Yaklaşık %20-%40’ında relaps gelişmekte Bir veya birkaç kez daha izotretinoinle tedavi Kümülatif doza ulaşan hastaların Yaklaşık üçte birinde İlk üç yıl içinde İkinci kür tedavi gerekmektedir
İsotretinoin
Tedavi sonrası hastalıkta yineleme olursa Yeni bir kür tedavi Genellikle etkili ve emniyetlidir Birinci kür tedavisinin bitiminden iki ay sonrasına kadar Yeni bir kür tedaviye başlamamak gerekir Birinci kür kesildikten sonra Kümülatif etki nedeniyle Akne lezyonlarında düzelme devam eder
İsotretinoin
Birden fazla kür izotretinoin tedavisi gerektiren durumlar Düşük dozda tedavi (0.5mg/kg/gün) Şiddetli akne Tedavi başlangıcında hastanın 25 yaş üzeri olması Kronik akne Genç hastalar Gövde yerleşimli lezyonlar Etyolojide hormonal faktörlerin yer alması
İsotretinoin
Sistemik izotretinoin tedavisi sırasında Lokal veya sistemik tedavilere gerek duyulmaz Açık ve kapalı komedonların cerrahi çıkarılması İyileşmeyi hızlandırabilir Tedavinin başında gözlenen İnflamatuar atakları azaltabilir
İsotretinoin
Komedonlar çok fazlaysa Tedaviye 0.25mg/kg/gün düşük dozda başlanıp Dozun yavaş artırılması Başlangıçta ortaya çıkan alevlenmeleri önleyebilir
İsotretinoin
Layton ve ark. çok merkezli retrospektif çalışma Tedavi sonrası relaps riskini En aza indirebilmek için Total doz en azından 120mg/kg Tedavi süresi şiddetli olgularda En azından 12 ay olacak şekilde hesaplanmalı Total dozun 150mg/kg üzeri olmasının Ek bir yararı olmadığı gösterilmiştir
İsotretinoin
Şid Sayı Doz Küm
Doz
Süre Sonrası
İzlem İyileşm%
relaps
%
Sonuç
Borghi Ort-Şid 139 80.92 İyil.kadar
%0.1 Adp
1 yıl
Ted Sonrası 2 yıl
9.35 Etkili
Çıkım 94 0.5-1 120 24-32hf
96.8
İzol Ort 35 20(3gün/hf)
12-19ay
94.3
Kaymak 100 0.5-1 100 91 tam
9 ksmi
Kaymak Haf-orta
60 0.5-0.75
4hf.da 1 hf
6 ay 82.9 tam
17.1 kısmi
Goulden
Haf-orta
80 0.54hf.da 1
hf
6ay 88 Düşük doz
aralıklı uygulamada YE
az
Palmer Stnd İzotr Nüks Ort
8 20
hftda1-2gün
Tdv sonrası relaps
yok
Şid Sayı Doz Küm
Doz
Süre
Sonrası
İzlem
İyileşm%
relaps
%
Sonuç
Akman Haf-orta
66 0.5mg
1.Herayın ilk
10 günü
6 ay Aralıklı tedavi klasik kadar etkili
Akne skar
oluşumundaki
azalma klasik
tedavide daha fazla
2.İlk ay her gün
5ay her
ayın ilk 10
günü
Grup1de %14
hastada nüks
1 ve 2de YE ve şiddeti
daha az
Her gün
Seukeran
Geriatrik
akne
9 0.25 36 ay 90 1
Şid Sayı Doz Küm
Doz
Süre Sonrası
İzlem İyileşm% relaps
%
Sonuç
Amichai Stnd İzotr
6ay-2yıl
nüks
12 20
Haftada 1gün
3 yıl 92
Amichai Ort 638 20/gün 6 ay 4 yıl 12-20 yaş 94.8,
21-35yaş
92.6
3.9
Sayı Doz
Agarwal 120 1.1mg/kg/gün
16hf
2.1mgkg/gün
Alterne gün
16 hf
3.1mg/kg/gün
4hfda bir hafta
16hf
4.20mg/gün
Alterne gün
16 hf
8.hf’dan sonra tüm gruplarda belirgin düzelme 16 hf’nın sonunda 1.2.4.gruplarda karşılaştırılabilir düzeyde, en kötü
yanıt 3.grupta Hafif şiddetli hastalıkta tüm gruplarda eşit iyileşme Orta şiddetli hastalıkta 3.grup hariç diğerlerinde daha iyi sonuç Şiddetli hastalıkta en iyi yanıt 1.grupta
Bu sonuçlara göre Düşük doz İzotretinoin tedavisinin Günlük yüksek doz tedavi ile ayni etkinliğe sahip olduğu YE riski ve tedavi maliyetinin ise daha düşük olduğu
belirtilmiştir Şiddetli aknede ilk sekiz hafta konvansiyonel yüksek doz
izotretinoin tedavisi uygulandıktan sonra İdamede düşük doz tedaviye geçilebileceği belirtilmiştir
Sayı Doz
Lee ve ark Ort
60
1.0.5-0.7mg/kg/gün
24hf
2.0.25mgkg/gün
24 hf
3.0.5-0.7mg/kg/gün
4hfda bir hafta
6hf
3.grupta düzelme daha az1-3.gruplar ve 2-3.gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık 1 ve 2. gruplar arasında anlamlı düzeyde farklılık saptanmamış
Bu sonuçlara göre İzotretinoin ile konvansiyonel tedavi rejimi ve Düşük doz tedavi rejimleri Akne tedavisinde benzer etkinliğe sahiptir Orta şiddetli hastaların tedavisinde Tolerabilite, etkinlik ve hasta memnuniyeti açısından En uygun tedavi rejimi, düşük doz rejimi (2.grup)
olarak bildirilmiştir
Şiddetli nodülokistik aknede Klasik dozlarda ve ideal kümülatif doza ulaşan İzotretinoin kullanımı Herkes tarafından kabul görmüş Etkinliği kanıtlanmıştır
Klasik tedavilere yanıtsız Sık nüks eden Psikososyal etkilenimi olan Skar bırakmaya eğilimli Orta şiddetli akne olgularında İzotretinoinin aralıklı veya düşük dozda kullanılması ile Kümülatif dozlara ulaşmadan da Etkin sonuçlar alınabildiği İyilik süresinin daha uzun olduğu Çok sık oral antibiyotik kullanmak zorunda
kalınmayacağı
Bu kullanım hastaların kullanımı açısından da daha
konforlu olup Hasta uyumunu artırmaktadır Standart doz izotretinoin uygulamasında olduğu gibi Relapsların önlenmesi için Topikal retinoik asit seçeneklerinden biri ile devam
edilmelidir
Sonuç olarak Klasik tedavilere yanıtsız Sık nüks eden Skar bırakmaya eğilimli Orta şiddetteki akne hastalarında Düşük doz veya aralıklı izotretinoin tedavisinin etkili
ve güvenilir olduğu Standart tedaviye göre daha iyi tolere edildiği