AİLE EĞİTİMİ PROGRAMI12 – 18 YAŞ

“OKULLAR HAYAT OLSUN”

PROJESİ ÇERÇEVESİNDE UYGULAMAYA KONULAN12-18 YAŞ AİLE EĞİTİMİ

PROGRAMINAHOŞGELDİNİZ

12-18 yaş ergenlik dönemini kavramak. Kişilik gelişimine ve akademik başarısına

katkı sağlamak. Aile ve ergen arasındaki ilişkinin daha

sağlıklı hale gelmesi. Kendi kendine yetmeyi bilen kendi ayakları

üzerinde durabilen üretebilen sağlıklı düşünebilen bireyler yetiştirmek.

12-18 YAŞ AİLE EĞİTİM PROGRAMININ AMACI

Ergenlik kelime olarak büyümek ve olgunlaşmak anlamına gelir. Biyolojik , zihinsel, psikolojik ve sosyal açıdan bir gelişme ve olgunlaşmanın yer aldığı çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemidir.

Ergenlik dönemi farklı gelişim özelliklerinden dolayı 11-14 yaş ön ergenlik ve 12-19 yaş ergenlik dönemi olarak ikiye ayrılır.

Ergenlik dönemini ve özelliklerini etkileyen etmenler: 1. Sosyo-ekonomik koşullar 2. Beslenme ve sportif faaliyetler 3. Irk 4. İklim şartlar 5.Geçirilen hastalıklar, cinsiyet vb.

ERGENLİK DÖNEMİ

• Ergenlik dönemi , bedensel gelişim açısından net olarak görülebilen hızlı ve sürekli bir gelişim evresidir.

. Ergenlikte organlardaki büyüme baştaki büyüme ve organlardaki büyüme olarak ikiye ayrılır.

. Kızlar ergenlik dönemine erkeklerden daha erken girerler, ancak ergenliğin orta ve son dönemlerine doğru erkekler yeniden fiziksel gelişim açısından kızları geçerler.

. Ergenlikte meydana gelen hızlı ve bedensel gelişimler nedeniyle ergenlikte sakarlıklar artar.

. Ergenlik dönemi çok önemli bir dönem olmakla beraber , ergenin kendi cinselliğini ve cinselliğinin rollerini öğrenmesi için en temel dönemdir. Bu dönemde ebeveynlerin cinsellikle ilgili sağlıklı bilgiler vermeleri önem taşır.

BEDENSEL GELİŞİM

Anne-baba olarak bu dönemde meydana gelen değişiklerin normal olduğunu söyleyin.

Çocuklarınızın cinsellikle ilgili sorularına yaşına uygun cevap verin.

Çocuğunuzun yalnız kalma ihtiyacını anlayışla karşılayın. İki cins (kız-erkek) arasındaki tartışmaları anlayışla

karşılayın. Ergenin çekingenliğini kırmak için ortam hazırlayın ancak

baskı yapmayın. Ergenin fark edilme ve takdir edilme ihtiyacını aile içinde

gidermeye çalışın. Arkadaşlık ve bir gruba ait olma bu dönemin önemli bir

özelliğidir. Arkadaş ve grup seçimine dikkat edilmelidir. Ergenlere gereksiz nasihatlerden kaçının.

Cinsel gelişim ve toplumsal cinsel rolleri konusunda yapılaması gerekenler

• Zihinsel gelişim, bireyin hem doğuştan getirdiği zihin gücüne hem çevresiyle etkileşimine hem de zaman sonucunda edindiği yaşantılara göre gelişim gösterir.

• Çevre koşullarının bireyin zihinsel gelişime katkısı büyüktür.

• Daha elverişli ve farklı öğrenme ortamları da zihinsel gelişimi destekler.

• Ergenlik döneminin en önemli zihinsel gelişim özelliğinden biri de sorun çözme ya da çözüm üretme becerisidir.O nedenle sorunlarıyla mücadele etmesine müsaade edin.

ZİHİNSEL GELİŞİM

Aile içindeki kararlarda fikirlerini sormak. Düşüncelerindeki olgunlaşmayı takdir

etmek. Bağımsız düşünme becerisini desteklemek,

saygı göstermek. Sorun çözme becerilerinden yararlanmak. Bir önceki dönemde eksik kalmış beceriler

olabileceğini kabul etmek.

ÇOCUKLARIMIZIN ÇÖZÜM ÜRETME BECERİSİNİ DESTEKLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?

Sorun çözme, düşünme becerilerini küçümsemek ve ihmal etmek.

Büyüdüklerini görmemek, çocuksu düşünmelerini beklemek.

Anne-baba gibi yakın çevresindeki yetişkinler tarafından sürekli eleştirilmek.

ÇOCUKLARIMIZIN ZİHİNSEL GELİŞİMİNİ OLUMSUZ ETKİLEYEN ETMENLER

Sosyalleşme Sürecinde Ergen Özellikleri

Kimlik arayışı ve kimlik oluşturma çabası Sorumluluk ve özerklik arasında bir denge kurmaya çalışır Aile ilişkilerinde zayıflama Toplumsal beklentiye uygun davranışlar geliştirme Karşı cinse karşı ilgi geliştirme Yetişkinler tarafından anlaşılamama Aile dışı gruplarla özdeşim kurma

SOSYAL GELİŞİM

Empati duygusunun gelişimi Başkalarının haklarına saygı bilincinin gelişimi Başkalarına yardım bilincinin gelişmesi ve

bundan memnuniyet duyma İşbirliği bilincinin gelişimi ve rekabet duygusunun

tehlikelerini öngörebilme Arkadaşlığı keşfetme ve bundan zevk alma,

sevinç duyma Kendini daha çok ‘sözle’ifaade edebilme

hassasiyetine sahip olmak

ERGENİN SOSYALLEŞME SÜRECİNDE KAZANMASI GEREKEN TEMEL SOSYAL BECERİLER

Çocuğun mizacı Yakın ilişkilerin

niteliği Çevrenin izlenimi Psikomotor gelişim Bilişsel gelişim

SOSYAL BECERİLERİN GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

ERGENLİK DÖNEMİNDE EN ÇOK YAŞANAN DUYGULAR

KorkuEndişeÖfkeSevgi

DUYGUSAL GELİŞİM

Objelere karşı duyulan korku (köpek, ateş, uçak) Sosyal ilişkilerde duyulan korkular

(topluluk önünde konuşmak) Ergenin kendisiyle ilgili korkular (hastalık, ölüm)

ERGENLERDE GÖRÜLEN KORKULAR

Sağlıkla ilgili kaygılar Kişiliği ile ilgili kaygılar Aile ve evle ilgili kavramlar Toplum içindeki durumuyla ilgili kaygılar Kız-erkek arkadaşlığı ile ilgili kaygılar Okulla ilgili kaygılar Meslek seçimi ile ilgili kaygılar

ERGENLERDE GÖRÜLENKAYGILAR

ERGENLİKTE KİŞİLİK VE BENLİK GELİŞİMİ

Özerk olma ihtiyacı; çocuğun özerk bir birey olmasının(kişi olarak değer verilmesi) desteklenmesi

İlişki ihtiyacı; aynı zamanda ebeveynleriyle, çevresiyle, akranlarıyla ilişki ihtiyacının karşılanması

Kişinin kendine yönelik olumlu yargılarının olması, kendini ve olayları kontrol edebileceği inancı, kendini sevmesi, yeterli olduğunu düşünmesi ve değerinin farkına varması, kendisiyle barışık olması, kendini olduğu gibi kabul etmesi, kendisini tanıması gibi durumlarla ilgili bir kavramdır

ÖZGÜVEN

Var olmalarının sizin için ne kadar önemli olduğunu hissettirin

Çocuğunuzun zayıf yanlarını görmezlikten gelmeyin, dürüst olun ama onları eleştirmeyin

Çocuğunuza kendisine has yeteneklerini ortaya çıkartmasında yardımcı olun

Yaptıkları ve ilgilendikleri şeylerin sizin için ne kadar önemli ve değerli olduğunu gösterin

Evinizde herkesin birbirine güveneceği bir ortam oluşturun

Çocuklarınıza onlarda görmek istemediğiniz davranışlarda bulunmayın

ERGENLERİ ÖZGÜVENİNİ ARTIRMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?

Beklentileriniz çocuğunuzun seviyesinde olsun

Çocuklarınıza sorumluluklar verin Sadece özel yetenek ya da başarılarına

değil her şeyine değer verdiğinizi ve takdir ettiğinizi belirtin

Ne yaparlarsa yapsınlar onları bağışlayın ve sevgi ile emniyette olduklarını hissettirin

Birlikte vakit geçirin Onların özgüvenlerini sağlayacak sözlerde

bulunun, onların katkılarına değer verdiğinizi gösterin

ERGEN VE İLETİŞİM

Emir vermek, yönlendirmek Uyarmak, gözdağı vermek Ahlak dersi vermek Öğüt vermek ve çözüm önerileri getirmek Öğretme, nutuk çekme, mantıklı

düşünceler önerme Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı

düşüncede olmamak Övmek, aynı düşüncede olmak, olumlu

değerlendirmeler yapmak

İLETİŞİM ENGELLERİ

Ad takmak, alay etmek Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak Güven vermek, desteklemek, avutmak,

duygularını paylaşmak Soru sormak, sınamak, sorgulamak Sözünden dönmek, oyalamak, alay etmek,

şakacı davranmak, konuyu saptırmak

SÖZLÜ İLETİŞİM

SÖZSÜZ İLETİŞİM

İLETİŞİM TÜRLERİ

Anne babaların bazıları çocuklarının sorunlarından rahatsızlık hissederler. Rahatsızlıklarından kurtulmak için de çocuklarının sorunundan hemen kurtulmak isterler. Çocuğu dinlemek için gereken zamanı harcamazlar. Çocuğa sorunu çözmek için öğüt vermeyi, çözüm önerileri getirmeyi daha kolay ve çabuk çözüme ulaştıracak bir yol olarak seçerler. Bu nedenle de iletişim engellerini kullanırlar.

ANNE BABALARIN İLETİŞİM ENGELLERİNİ KULLANMALARININ

NEDENLERİ

Görünüşte dinlemeYalnız kendisiyle ilgilenmeSeçici dinlemeSavunucu dinleyiciTuzak kurucu dinlemeAktif dinleme

DİNLEMENİN TÜRLERİ

Reddetme tavrıKültürel değerlerTakınılan tavırKişilik özellikleriAnne-baba tutumlarıAile içi ilişki

ANNE VE BABALARIN ÇOCUKLARINA KARŞI TUTUMLARINI ETKİLEYEN BAŞLICA FAKTÖRLER

Baskıcı tutumMüdahaleci, aşırı koruyucu tutumMükemmelliyetçi tutumTavizkar tutum İlgisiz tutumReddedici tutumTutarsız tutumDemokratik tutum

ANNE-BABA TUTUMLARI

Kurallar koyunKuralların nedenini izah edinNet bir dil kullanınGörev ve sorumluluk verinFiziksel ceza vermeyinKatı bir disiplin anlayışından vazgeçinOnun adına siz karar vermeyin

ÇOCUKLARIN DOĞRU ÖZDENETİM YAPABİLMELERİ İÇİN;

Çocuk ve ergenlerin yaşının sorumluluğunu alabilecek kadar

özgür bırakırken, fark edemediklerinde yanlarında

olduğunuzu hissettirecek şekilde yakından izleyin…

Beklentilerinizi belirleyin İhtiyaçlarınızı belirleyinSorunlarınızı oluşturunSizin için uygun olan orta

öğretim(lise) kurumlarının listesini yapın

Şimdi sıra değerlendirmede!

DOĞRU OKUL SEÇİMİ

Bakım ve beslenme ihtiyaçlarının karşılanmaması

Gerekli tıbbi müdahalelerin yapılmaması

Çocukların terk edilmesi ve yalnız bırakılması

Eğitim kurumlarına devamının engellenmesi ve devletin bu konuda takip yetersizliği

ÇOCUK İHMAL DAVRANIŞLARI

.

.

.

Alo 183 hattı kadın- çocuk ve sosyal hizmet danışma hattı

Baroların çocuk hakları merkezi Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu Polis merkezleri Cumhuriyet savcılığı

ÇOCUK İSTİSMARI KONUSUNDA BAŞVURU MERKEZLERİ

“Okullar Hayat Olsun” Projesi kapsamında, alt proje olarak 14/03/2012 Tarihli ve 7050 sayılı valilik makam onayı ile yürürlüğe giren “Okullar Ailelerle Buluşuyor” projesi 12-18 Yaş Aile Eğitimi Programı, Bakanlığımız Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün 20 Eylül 2010 tarihli ve B.08.0.ÇYG.0.06.02.00-118.04/4314 (GENELGE/55) sayılı emirleri ile uygulamaya konulan ve Talim ve Terbiye Kurulunca 02.03.2010 tarihli ve 16 Sayılı Kararı ile onaylanan Aile Eğitimi Kurs Programlarından (0-18 yaş) özet olarak düzenlenmiştir.

Söz konusu 12-18 Yaş Aile Eğitim Programı tarafımızdan incelenerek aile eğitimlerinde kullanılmasının uygun olduğu kararına varılmıştır. İl Denetleme Komisyonu Üyeleri.

Yakup HOPLAR Kepez İlçesi Teomanpaşa

Halk Eğitimi Merkezi Müdürü

İsa ÜNALKepez Rehberlik Araştırma

Merkezi Bölüm Başkanı

Nilgün KARAKAŞ Muratpaşa İlçesi Kamile

Çömlekçioğlu İlköğretim Okulu Öğretmeni

Nuri KURTULUŞ Muratpaşa Rehberlik Araştırma Merkezi

Bölüm Başkanı

Buket BALCIMeryem Mustafa Ege İlköğretim Okulu

Rehber Öğretmeni

Betül TALAYKepez -Rehberlik

Araştırma Merkezi Psikolojik Danışmanı

Serpil GÜLERKepez-Rehberlik

Araştırma Merkezi Psikolojik Danışmanı

Duriye ÇOŞKUNAzize Kahraman HEM Öğretmeni

Nihayet UTLU Azize Kahraman HEM Öğretmeni

Muteber BOZACI Azize Kahraman HEM Öğretmeni

KATILIMINIZDAN DOLAYI