AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? · 2017-05-12 · CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 –...

CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY

Moon.vn - Học để khẳng định mình 1 Hotline: 0432 99 98 98

AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG?

(HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG)

Chuyên đề: LUYỆN THI THPT QG MÔN NGỮ VĂN 2017

VIDEO và LỜI GIẢI CHI TIẾT chỉ có tại website MOON.VN

[Truy cập tab: Ngữ Văn – Khoá học: LUYỆN THI THPT QUỐC GIA MÔN NGỮ VĂN]

I. ĐỌC – HIỂU

ĐỀ 1. Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dƣới:

Trong những dòng sông đẹp ở các nước mà tôi thường nghe nói đến, hình như chỉ sông Hương

là thuộc về một thành phố duy nhất. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản

trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn

xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa

những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. Giữa dòng Trường Sơn, sông Hương đã

sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại. Rừng già

đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng. Nhưng chính rừng già

nơi đây, với cấu trúc đặc biệt có thể lí giải được về mặt khoa học, đã chế ngự sức mạnh bản năng

ở người con gái của mình để khi ra khỏi rừng, sông Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu

dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở. Nếu chỉ mải mê nhìn

ngắm khuôn mặt kinh thành của nó, tôi nghĩ rằng người ta sẽ không hiểu một cách đầy đủ bản

chất của sông Hương với cuộc hành trình đầy gian truân mà nó đã vượt qua, không hiểu thấu

phần tâm hồn sâu thẳm của nó mà dòng sông hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa

rừng và ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng.

(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr.198)

Câu 1. Giới thiệu vài nét về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng.

Câu 2. Nêu chủ đề của đoạn trích.

Câu 3. Anh/chị biết gì về dòng sông Hƣơng? Giới thiệu vài nét về dòng sông này.

Câu 4. Chỉ ra phong cách ngôn ngữ của đoạn trích.

Câu 5. Vẻ đẹp của sông Hƣơng đã đƣợc tác giả khắc họa nhƣ thế nào?

Câu 6. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đƣợc sử dụng trong các câu văn in đậm.

Câu 7. Vì sao tác giả lại cho rằng Nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh thành của nó, tôi

nghĩ rằng người ta sẽ không hiểu một cách đầy đủ bản chất của sông Hương?

Câu 8. Đoạn trích cho thấy tình cảm, thái độ gì của tác giả đối với dòng sông Hƣơng và xứ

Huế?

Câu 9. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10 – 12 câu), nêu cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của

dòng sông Hƣơng vùng thƣợng lƣu.




Phải nhiều thế kỉ qua đi, người tình mong đợi mới đến đánh thức người gái đẹp nằm ngủ mơ

màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại. Nhưng ngay từ đầu vừa ra khỏi vùng núi, sông

Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những

đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của

nó. Từ ngã ba Tuần, sông Hương theo hướng nam bắc qua điện Hòn Chén; vấp Ngọc Trản, nó

chuyển hướng sang tây bắc, vòng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi đột ngột vẽ một

hình cung thật tròn về phía đông bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế. Từ Tuần về

đây, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn, vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi

Ngọc Trản để sắc nước trở nên xanh thẳm, và từ đó nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như

thành quách, với những điểm cao đột ngột như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo mà từ đó, người ta

luôn luôn nhìn thấy dòng sông mềm như tấm lụa, với những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa

bằng con thoi. Những ngọn đồi này tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời

tây nam thành phố, “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím” như người Huế thường miêu tả. Giữa đám

quần sơn lô xô ấy, là giấc ngủ nghìn năm của những vua chúa được phong kín trong lòng những

rừng thông u tịch và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ tỏa lan khắp cả một vùng

thượng lưu “Bốn bề núi phủ mây phong – Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng Vạn Niên”. Đó là vẻ đẹp

trầm mặc nhất của sông Hương, như triết lí, như cổ thi, kéo dài mãi đến lúc mặt nước phẳng lặng

của nó gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du

bát ngát tiếng gà…

(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr.198-199)

Câu 1. Đoạn trích trên đƣợc trích từ bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông?. Giới thiệu vài nét về

thể loại bút kí.

Câu 2. Sƣu tầm một số đoạn trích văn học khác có sự xuất hiện của hình ảnh sông Hƣơng xứ

Huế.


Câu 4. Xác định phƣơng thức biểu đạt chủ yếu đƣợc sử dụng trong đoạn trích.

Câu 5. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đƣợc sử dụng trong câu văn: Phải nhiều thế kỉ qua đi,

người tình mong đợi mới đến đánh thức người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu

Hóa đầy hoa dại..

Câu 6. Tìm và nêu hiệu quả nghệ thuật của các động từ miêu tả dòng chảy của sông Hƣơng.

Câu 7. Chỉ ra hiệu quả nghệ thuật của thủ pháp so sánh trong các hình ảnh sau: dòng sông

mềm như một tấm lụa, với những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa bằng con thoi; Đó là vẻ đẹp

trầm mặc nhất của sông Hương, như triết lí, như cổ thi, kéo mãi đến lúc mặt nước phẳng lặng của

nó gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát

ngát tiếng gà.

Câu 8. Nêu cảm nhận về vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng đƣợc thể hiện trong đoạn trích.

Câu 9. Đoạn trích cho thấy tình cảm, thái độ gì của tác giả đối với sông Hƣơng và xứ Huế?




Từ đây, như đã tìm đúng đường về, sông Hương vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh

biếc của vùng ngoại ô Kim Long, kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – đông bắc,

phía đó, nơi cuối con đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời,

nhỏ nhắn như những vành trăng non. Giáp mặt thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương uốn một

cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến; đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một

tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu. Và như vậy, giống như sông Xen của Pa-ri, sông Đa-nuýp

của Bu-đa-pét; sông Hương nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quí của mình; Huế trong tổng thể

vẫn giữ nguyên dạng một đô thị cổ, trải dọc hai bờ sông. Đầu và cuối ngõ thành phố, những nhánh

sông đào mang nước sông Hương tỏa đi khắp phố thị, với những cây đa, cây cừa cổ thụ tỏa vầng

lá u sầm xuống những xóm thuyền xúm xít; từ những nơi ấy, vẫn lập lòe trong đêm sương những

ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà không một thành phố hiện đại nào còn nhìn

thấy được. Những chi lưu ấy, cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của

dòng nước, khiến cho sông Hương khi qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là

một mặt hồ yên tĩnh. Tôi đã đến Lê-nin-grát, có lúc đứng nhìn sông Nê-va cuốn trôi những đám

băng lô xô, nhấp nháy trăm màu dưới ánh sáng của mặt trời mùa xuân; mỗi phiến băng chờ một

con hải âu nghịch ngợm đứng co lên một chân, thích thú với những hành khách tí hon của nó băng

băng lướt qua trước cung điện Pê-téc-bua cũ để ra bể Ban-tích. Tôi vừa từ trong khói lửa miền

Nam đến đây, lâu năm xa Huế, và chính Lê-nin-grát đã đánh thức trong tâm hồn tôi giấc mơ lộng

lẫy của tuổi dại; ôi, tôi muốn hóa làm một con chim nhỏ đứng co một chân trên con tàu thủy tinh

để đi ra biển. Tôi cuống quýt vỗ tay, nhưng sông Nê-va đã chảy nhanh quá, không kịp cho lũ hải

âu nói một điều gì với người bạn của chúng ta đang ngẩn ngơ trông theo. Hai nghìn năm trước, có

một người Hi Lạp tên là Hê-ra-clít, đã khóc suốt đời vì những dòng sông trôi đi quá nhanh, thế

vậy! Lúc ấy, tôi nhớ lại con sông Hương của tôi, chợt thấy quí điệu chảy lặng lờ của nó khi ngang

qua thành phố. Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được bằng thị

giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy từ điện Hòn

Chén trôi về, qua Huế bỗng ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những

vấn vương của một nỗi lòng.

Hình như trong khoảnh khắc chùng lại của sông nước ấy, sông Hương đã trở thành một người

tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Đã nhiều lần tôi thất vọng khi nghe nhạc Huế giữa ban ngày, hoặc

trên sân khấu nhà hát. Quả đúng như vậy, toàn bộ nền âm nhạc cổ điển Huế đã được sinh thành

trên mặt nước của dòng sông này, trong một khoang thuyền nào đó, giữa tiếng nước rơi bán âm

của những mái chèo khuya. Nguyễn Du đã bao năm lênh đênh trên quãng sông này, với một phiến

trăng sầu. Và từ đó, những bản đàn đã đi suốt đời Kiều. Tôi đã chứng kiến một người nghệ nhân

già, chơi đàn hết nửa thế kỉ, một buổi tối ngồi nghe con gái đọc “Kiều”: “Trong như tiếng hạc bay

qua – Đục như tiếng suối mới sa nửa vời”… Đến câu ấy, người nghệ nhân chợt nhổm dậy vỗ đùi,

chỉ vào trang sách Nguyễn Du mà thốt lên: “Đó chính là “Tứ đại cảnh!”.

Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm

mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre

trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói,

nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn

Bao Vinh xưa cổ. Đối với Huế, nơi đây chính là chỗ chia tay dõi xa ngoài mười dặm trường đình.

Riêng với sông Hương, vốn đang xuôi chảy giữa cánh đồng phù sa êm ái của nó, khúc quanh này

thực bất ngờ biết bao. Có một cái gì rất lạ với tự nhiên và rất giống con người ở đây; và để nhân



cách hóa nó lên, tôi gọi đấy là nỗi vương vấn, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu. Và giống

như nàng Kiều trong đêm tình tự, ở ngã rẽ này, sông Hương đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng của

nó, để nói một lời thề trước khi về biển cả: “Còn non, còn nước, còn dài, còn về, còn nhớ…”. Lời

thề ấy vang vọng khắp lưu vực sông Hương thành giọng hò dân gian; ấy là tấm lòng người dân

nơi Châu Hóa xưa mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở.

(Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục, 2008, tr.199-201)


Câu 2. Vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng đã đƣợc tác giả cảm nhận từ những phƣơng diện, góc độ

nào?

Câu 3. Phân tích những liên tƣởng thú vị, độc đáo của tác giả về sông Hƣơng.

Câu 4. Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đƣợc sử dụng trong câu văn: Giáp mặt

thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến; đường

cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu..

Câu 5. Nêu cảm nhận về hình tƣợng nhân vật “tôi” trong đoạn trích.

Câu 6. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10 - 12 câu), nêu ấn tƣợng sâu đậm nhất của anh/chị

về hình ảnh dòng sông Hƣơng trong đoạn trích trên.


Có một dòng thi ca về sông Hương, và tôi hi vọng đã nhận xét một cách công bằng về nó khi

nói rằng dòng sông ấy không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ. Mỗi nhà thơ

đều có một khám phá riêng về nó: từ xanh biếc thường ngày, nó bỗng thay màu thực bất ngờ,

“Dòng sông trắng – lá cây xanh” trong cái nhìn tinh tế của Tản Đà, từ tha thướt mơ màng nó chợt

nhiên hùng tráng lên “như kiếm dựng trời xanh” trong khí phách của Cao Bá Quát; từ nỗi quan

hoài vạn cổ với bóng chiều bảng lảng trong hồn thơ Bà Huyện Thanh Quan, nó đột khởi thành sức

mạnh phục sinh của tâm hồn trong thơ Tố Hữu. Và ở đây, một lần nữa, sông Hương quả thực là

“Kiều”, rất “Kiều” trong cái nhìn thắm thiết tình người của tác giả “Từ ấy”.

(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr.200-201)

Câu 1. Đoạn trích trên đƣợc trích từ tác phẩm nào? Nêu chủ đề của đoạn trích.

Câu 2. Tác giả đã khám phá vẻ đẹp của sông Hƣơng từ góc nhìn nào? Từ góc nhìn đó, sông

Hƣơng hiện lên nhƣ thế nào?

Câu 3. Sƣu tầm những tác phẩm thi ca viết về sông Hƣơng mà tác giả đã gợi đến trong đoạn

trích.

Câu 4. Đoạn trích thể hiện tình cảm, thái độ gì của tác giả?

Câu 5. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10 - 12 câu), nêu cảm nhận của anh/chị về sự tài hoa,

uyên bác của tác giả trong đoạn trích.



II. LÀM VĂN

ĐỀ 1. Nhận xét về bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông? của Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng, có ý kiến

cho rằng: Tác phẩm đã thể hiện vẻ đẹp độc đáo của dòng sông Hương. Ý kiến khác lại cho rằng:

Tác phẩm thể hiện tình yêu, niềm tự hào của tác giả đối với dòng sông Hương, xứ Huế thân

thương và đất nước.

Bằng cảm nhận về thiên bút kí, hãy trình bày suy nghĩ của anh/chị về các ý kiến trên.

ĐỀ 2. Nêu cảm nhận của anh/chị về hình tƣợng nhân vật “tôi” trong thiên bút kí Ai đã đặt tên

cho dòng sông? của Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng.

ĐỀ 3. Nêu cảm nhận của anh/chị về một vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng trong thiên bút kí Ai đã

đặt tên cho dòng sông? của Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng.

ĐỀ 4. Anh/chị hãy phân tích những nét đặc sắc nghệ thuật của thiên bút kí Ai đã đặt tên cho

dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng).

ĐỀ 5. Anh/chị hãy so sánh cách tiếp cận sông Đà của Nguyễn Tuân với cách tiếp cận sông

Hƣơng của Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng qua hai tác phẩm Người lái đò Sông Đà và Ai đã đặt tên cho

dòng sông?.

ĐỀ 6. Nêu cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của những dòng sông Việt Nam qua hai tác phẩm

Người lái đò Sông Đà (Nguyễn Tuân) và Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng).

ĐỀ 7. Nêu cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp tâm hồn của các nhà văn Nguyễn Tuân, Hoàng

Phủ Ngọc Tƣờng qua hai tác phẩm Người lái đò Sông Đà và Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Giáo viên Vũ Dung

Nguồn: Moon.vn



AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG?

(HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG)

Chuyên đề: LUYỆN THI THPT QG MÔN NGỮ VĂN 2017

VIDEO và LỜI GIẢI CHI TIẾT chỉ có tại website MOON.VN

[Truy cập tab: Ngữ Văn – Khoá học: LUYỆN THI THPT QUỐC GIA MÔN NGỮ VĂN]

I. ĐỌC – HIỂU

ĐỀ 1

Câu 1

Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng sinh năm 1937 tại thành phố Huế, là một trí thức yêu nƣớc, một chiến

sĩ trong phong trào đấu tranh chống Mĩ Ngụy ở Thừa Thiên - Huế. Quê gốc ở Quảng Trị nhƣng

ông sống, học tập và hoạt động ở Huế, tâm hồn thấm đẫm văn hóa Huế.

Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng là một trong những nhà văn chuyên viết về bút kí. Nét đặc sắc trong

phong cách nghệ thuật của ông là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa trữ tình và chính luận, sử thi hóa

cảm hứng lịch sử và khám phá chiều sâu văn hóa của đối tƣợng. Bút kí Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng

hấp dẫn ngƣời đọc bởi khả năng liên tƣởng chặt chẽ, tƣ duy khoáng đạt, ngôn ngữ trong sáng, đẹp

đẽ.

Các tác phẩm chính: Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu (1971), Rất nhiều ánh lửa (1979), Ai đã

đặt tên cho dòng sông? (1986), Hoa trái quanh tôi (1995), Ngọn núi ảo ảnh (1999)…

Câu 2

Chủ đề: Vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng ở thƣợng nguồn.

Câu 3

Sông Hƣơng (còn gọi là Hƣơng Giang) là dòng sông chảy qua thành phố Huế và các huyện, thị

xã Hƣơng Trà, Hƣơng Thủy, Phú Vang (đều thuộc tỉnh Thừa Thiên – Huế). Sông Hƣơng bắt

nguồn từ dãy Trƣờng Sơn, xuyên qua các cánh rừng rậm, chảy chậm qua các làng mạc nhƣ Kim

Long, Nguyệt Biều, Vĩ Dạ, Đông Ba, Gia Hội, chợ Dinh, Nam Phổ, Bao Vinh.

Hai bên bờ sông gồm những thành quách, thị tứ, vƣờn tƣợc, chùa chiền, tháp và đền đài…

Dòng sông Hƣơng từng đƣợc coi là dòng sông của nghệ thuật bởi chính nơi đây đã khơi lên

những mạch nguồn cảm xúc cho rất nhiều các nhà thơ, nhà văn, các nhạc sĩ, họa sĩ…

Câu 4

Đoạn trích đƣợc viết theo phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.

(Cơ sở xác định: Đoạn trích thể hiện rõ các đặc trƣng của phong cách ngôn ngữ nghệ thuật:

+ Tính hình tƣợng: Với những so sánh, liên tƣởng thú vị, độc đáo, Hoàng Phủ Ngọc Tƣợng đã

lƣu lại ấn tƣợng đặc biệt trong lòng ngƣời đọc về vẻ đẹp của sông Hƣơng vùng thƣợng nguồn:

dòng sông nhƣ một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại với một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ…



+ Tính truyền cảm: Đoạn trích hấp dẫn ngƣời đọc bởi những cảm nhận hết sức tinh tế, thú vị

của tác giả về vẻ đẹp của dòng sông xứ Huế. Dòng sông hiện lên nhƣ một sinh thể trữ tình – một

cô gái Bô-hê-miêng – vừa quyến rũ vừa cá tính, làm say đắm lòng ngƣời.

+ Tính cá thể hóa: Thể hiện ở văn phong tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng, ở cách so sánh,

liên tƣởng độc đáo của tác giả.)

Câu 5

Sông Hƣơng ở đoạn này hiện lên với vẻ đẹp hoang dại, đầy cá tính, là bản trường ca của rừng

già, là cô gái Di gan phóng khoáng và man dại, là người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở.

Để khắc họa vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng, nhà văn đã viết những câu văn dài, giàu nhạc điệu,

ngôn từ phong phú, giàu tính tạo hình; đồng thời vận dụng thành công các biện pháp nghệ thuật ẩn

dụ, nhân hóa, so sánh…

Câu 6

- Biện pháp nghệ thuật đƣợc sử dụng trong phần đoạn trích in đậm: nhân hóa, so sánh.

- Thông qua các nghệ thuật nhân hóa, so sánh, nhà văn đã khiến hình tƣợng sông Hƣơng hiện

lên nhƣ một sinh thể sống động có đời sống, có cá tính và đẹp một vẻ đẹp quyến rũ, hấp dẫn nhƣ

cô gái Di-gan xinh đẹp, hồn nhiên, yêu ca hát, yêu tự do trên các thảo nguyên, đồng cỏ.

Câu 7

Theo tác giả, nếu chỉ nhìn ngắm sông Hƣơng từ kinh thành Huế mà không tìm hiểu dòng sông

từ thƣợng nguồn thì khó mà thấy đƣợc vẻ đẹp tiềm ẩn của dòng sông này. Điều này thực đúng bởi

lẽ hành trình của sông Hƣơng từ thƣợng nguồn cho đến khi ra biển chính là hành trình tâm hồn xứ

Huế với nhiều cung bậc khác nhau. Nếu không khám phá dòng sông từ thƣợng nguồn thì không

bao giờ thấy đƣợc hành trình đầy gian truân và nhiều thử thách của sông Hƣơng trƣớc khi nó trở

về thành phố Huế. Từ đó, chúng ta không hiểu thấu phần tâm hồn sâu thẳm của nó mà dòng sông

hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa rừng và ném chìa khóa trong những hang đá

dưới chân núi Kim Phụng.

Câu 8

Khám phá vẻ đẹp của sông Hƣơng từ thƣợng nguồn với tham vọng hiểu thấu phần tâm hồn

sâu thẳm của nó, Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng đã cho ngƣời đọc thấy đƣợc sự gắn bó, thấu hiểu và tình

yêu say đắm của nhà văn với sông Hƣơng và xứ Huế mộng mơ.

ĐỀ 2

Câu 1

Bút kí: Thể loại ghi chép các sự kiện, nhƣng thiên về bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc của tác giả.

Câu 2

Một số đoạn trích văn học khác có sự xuất hiện của hình ảnh sông Hƣơng xứ Huế: Hiểu quá

Hương giang (Buổi sáng qua sông Hƣơng – Cao Bá Quát), Chơi Huế (Tản Đà), Đây thôn Vĩ Dạ

(Hàn Mặc Tử), Cô gái sông Hương (Tố Hữu)…

Câu 3



Chủ đề: Vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng đoạn chảy qua vùng đồng bằng và ngoại vi thành phố

Huế.

Câu 4

Phƣơng thức biểu đạt chủ yếu đƣợc sử dụng trong đoạn trích: miêu tả (miêu tả thủy trình của

sông Hƣơng khi chảy qua vùng đồng bằng và ngoại vi thành phố).

Câu 5

- Câu văn sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ. Hình tƣợng sông Hƣơng ngầm đƣợc sánh với người

gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại, đang chờ ngƣời tình mong đợi

của mình đến để đánh thức.

- Phép ẩn dụ đã mang lại cho hình tƣợng sông Hƣơng vẻ đẹp nữ tính, lãng mạn, duyên dáng.

Câu 6

Dòng chảy của dòng sông Hƣơng đƣợc cụ thể hóa bởi hàng loạt các động từ chuyển động: ra,

chuyển, vòng, uốn, đi, qua, chuyển hướng, vòng, vẽ, ôm, đi, vượt, trôi.

Việc sử dụng với mật độ dày đặc các động từ chuyển động không chỉ tạo dáng vẻ sinh động

cho dòng sông mà còn mang đến cảm nhận về một cuộc tìm kiếm có ý thức ngƣời tình nhân đích

thực của một ngƣời con gái đẹp trong câu chuyện tình yêu lãng mạn nhuốm màu cổ tích.

Câu 7

Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng đã vận dụng một cách sáng tạo biện pháp nghệ thuật so sánh trong

việc tạo dựng các hình ảnh. Trong đó, có so sánh tạo hình để gợi tả vẻ đẹp mềm mại, thƣớt tha của

dòng sông (dòng sông mềm như một tấm lụa, với những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa bằng

con thoi), có sánh trừu tƣợng để khơi gợi trí tƣởng tƣợng của ngƣời đọc về dòng sông Hƣơng (Đó

là vẻ đẹp trầm mặc nhất của sông Hương, như triết lí, như cổ thi, kéo mãi đến lúc mặt nước phẳng

lặng của nó gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung

du bát ngát tiếng gà).

Câu 8

Sông Hƣơng đoạn chảy qua vùng đồng bằng và ngoại vi thành phố hiện lên với vẻ đẹp vừa

mạnh mẽ vừa dịu dàng vừa cổ kính, trầm mặc đậm chất Huế.

Câu 9

Đoạn trích thể hiện tình yêu, sự gắn bó và tự hào của nhà văn về vẻ đẹp của dòng sông quê

hƣơng.

ĐỀ 3

Câu 1

Chủ đề: Vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng đoạn chảy qua thành phố Huế.

Câu 2

Vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng đƣợc tác giả cảm nhận từ các phƣơng diện, góc độ:



- Từ góc nhìn địa lí, nhà văn đã miêu tả lại thủy trình của dòng sông từ vùng ngoại ô Kim

Long đến tận thị trấn Bao Vinh với những đƣờng lƣợn thực vui tươi.

- Từ góc độ âm nhạc, Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng phát hiện ra vẻ riêng của dòng sông chính là

điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế và sông Hƣơng là người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya.

- Từ góc nhìn văn học, tác giả đã cảm nhận dòng sông nhƣ một ngƣời tình dịu dàng và chung

thủy, giống như nàng Kiều trong đêm tình tự, sông Hƣơng đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng của

nó, để nói một lời thề trước khi về biển cả.

Có thể thấy, từ góc độ nào, Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng cũng cảm nhận dòng sông nhƣ một sinh

thể trữ tình có đời sống nội tâm hết sức phong phú.

Câu 3

Từ dòng sông của xứ Huế mộng mơ, nhà văn đã liên tƣởng đến những dòng sông nổi tiếng

trên thế giới nhƣ sông Xen của Pa-ri, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét, sông Nê-va của Lê-nin-grát để

phát hiện ra vẻ riêng, rất riêng của dòng sông quê hƣơng: sông Hương khi qua thành phố đã trôi đi

chậm, thực chậm nhƣ thể đó là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế vậy.

Sự liên tƣởng của Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng không chỉ tạo ra sự so sánh thú vị mà còn giúp tác

giả khắc sâu hơn vẻ đẹp riêng, đậm chất Huế của sông Hƣơng.

Câu 4

Biện pháp tu từ đƣợc sử dụng trong câu văn: so sánh.

Cách so sánh của tác giả rất lạ, rất độc đáo. Sông Hƣơng là một thực thể hữu hình đƣợc so

sánh với một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu, tuy trừu tƣợng nhƣng lại có thể gợi trong

lòng ngƣời đọc những rung cảm thẩm mĩ đẹp đẽ. Sông Hƣơng hiện lên nhƣ một ngƣời con gái với

vẻ e lệ, dịu dàng, duyên dáng trƣớc ngƣời tình của mình.

Câu 5

Trong đoạn trích, hình tƣợng nhân vật “tôi” hiện lên là một ngƣời nhạy cảm, tài hoa, gắn bó

sâu sắc bằng một tình yêu nồng nàn, sâu đậm với sông Hƣơng và xứ Huế thơ mộng.

Câu 6

- Về hình thức:

+ Số đoạn: 1 đoạn;

+ Số câu: 10 – 12 câu;

+ Kĩ năng làm văn: viết đoạn văn.

- Về nội dung:

+ Trở về giữa lòng thành phố Huế, sông Hƣơng nhƣ tìm đƣợc chính mình, vui hẳn lên, mềm

hẳn đi như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu.

+ Sông Hƣơng có những đƣờng nét tinh tế, đẹp nhƣ điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế,

nhƣ người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya, nhƣ người tình dịu dàng và chung thủy.



ĐỀ 4

Câu 1

Chủ đề: Sông Hƣơng, dòng sông của lịch sử và thi ca.

Câu 2

Vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng đƣợc khám phá từ thi ca. Với thi ca, sông Hƣơng là nguồn cảm

hứng bất tận cho các nhà văn, nhà thơ.

Câu 3

Sƣu tầm các tác phẩm thi ca viết về sông Hƣơng mà tác giả đã gợi đến trong đoạn trích:

Chơi Huế (Tản Đà)

“Đường vô xứ Huế quanh quanh

Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ”

Yêu em, anh cứ anh vô!

Kệ chuông nhà Hồ, mặc phá Tam Giang

Xe hơi đã tới đèo Ngang

Ấy qua Hà Tĩnh, đường sang Quảng Bình

Danh sơn gặp khách hữu tình

Đèo Ngang ơi hỡi, là mình với ta

Con cháu chúa, nước non nhà

Không đi không lại nên ra lạ lùng

Dừng xe, lên đỉnh ta trông

Mặt ngoài bể nước, bên trong núi rừng

Nhớ từ hoàng Nguyễn long hưng

Cơ đồ gây dựng cũng rằng từ đây

Giang san từ ấy đến nay

Nào giăng mặt bể, nào mây trên ngàn!

Ải xưa bến cũ còn truyền

Oai linh cảnh thắng, bàn hoàn khách du

Triều xuân êm ả như du

Thuận xe lại cứ dậm cù như bay

Càng vào mãi, càng sinh hay

Càng trông cảnh vật đổi thay lạ nhường

Nhỏ to mả trắng bên đường

Xa xa mé bể cồn vàng thấp cao



Dọc đường dân chúng biết bao

Ruông tình hữu ái như rào trận mưa

Rồng tiên cùng họ từ xưa

Ba mươi năm mới bây giờ gặp nhau

Nhận xem áo vải quần nâu

Gái, giai, già, trẻ, một mầu không hai

Văn minh giầy đã bán khai

Ngợ sao còn hãy như đời Hùng Vương

Giời tây ngả bóng tà dương

Ô tô lại đổi lên đường hoả xa

Ấy từ Quảng Trị, Đông Hà

Đi năm ga nữa vừa là tới kinh

Kinh thành gái lịch giai thanh

Cảnh thêm Hương Thuỷ, Ngự Bình điểm tô

Con người xứ Bắc mới vô

Mừng nay được thấy đế đô một lần

Hoàng thành cung điện liên vân

Dinh quan Khâm sứ đóng gần một nơi

Quan dân ở cả thành ngoài

Quanh thành tám cửa sông dài bọc quanh

Lại bao phố xá ngoài thành

Trên cầu xe ngựa, ghe mành dưới sông

Đông Ba, Gia Hội càng đông

Gịp cầu nhẹ bước xa trông càng tình

Giòng sông trắng, lá cây xanh

Xuân giang xuân thụ cho mình nhớ ai!

Ngày xuân có lúc đi chơi

Lăng chùa qua biết các nơi quanh gần

Đế kinh đã gội mưa nhuần

Tiện theo đường sắt vô dần xứ trong

Một đi thêm một lạ lùng

Xe chui hầm tối, bể trùng sóng cao

Dưới dường sóng bể nhẩy reo



Như mừng bạn mới, như chào khách xa

Hải Vân đèo nhớn vừa qua

Mưa xuân ai bỗng đổi ra nắng hè

Tiết giời như đã sang hè

Mà theo phận đất thời về Quảng Nam

Càng đi rộng, càng biết thêm

Tu Ran cảnh đẹp càng xem càng mừng

Nước xuân sóng lục vô chừng

“Lục ba xuân thuỷ” ai từng học chưa?

Vào nhà Tích cổ xem qua

Chiêm Thành này tượng ngày xưa hãy còn!

Biết bao vật nhớn hình con

Trạm rồng cột đá chưa mòn nét dao

Cảnh còn như rước như chào

Tiếc thay! ai mới qua vào đã ra

Đường về cũng thế mà ra

Triều hôm mười tám đến ga Hà thành

Chơi xuân kể lại hành trình

Ngày ba mươi tết hứng tình ra đi

Từ Bất Bạt, qua Việt Trì

Còn năm kỷ vị, còn thì tiết đông

Canh Thân ăn tết Thăng Long

Sang ngày mồng bốn vào trong Trung Kỳ

Chơi xuân ta nghĩ cũng kỳ!

Gịp đâu may mắn cũng vì có ai

Cám ơn hai chữ “yêu tài”

Con đường thiên lý còn dài tấc son

Còn giời, còn nước, còn non

Tiền trình vạn lý, anh còn chơi xa!

Chơi cho biết mặt sơn hà

Cho sơn hà biết ai là mặt chơi!



Hiểu quá Hương giang

Vạn chướng như bôn nhiễu lục điền,

Trường giang như kiếm lập thanh thiên.

Sổ hàng ngư đĩnh liên thanh trạo,

Lưỡng cá sa cầm khuất túc miên.

Trần lộ du du song quyện nhãn,

Viễn tình hạo hạo nhất quy tiên.

Kiều đầu xa mã phi ngô sự,

Phả ái nam phong giác chẩm biền (tiện).

(Muôn dãy núi nhƣ chạy vòng quanh khu ruộng xanh mƣớt

Dòng sông dài nhƣ lƣỡi gƣơm dựng giữa trời xanh

Mấy dãy thuyền chài không ngớt tiếng hò khoan đƣa mái chèo

Hai con chim trên bãi đứng co chân ngủ

Đƣờng trần dằng dặc, đôi con mắt đã mỏi

Tình xa man mác, một roi ngựa trở về

Xe ngựa qua cầu, không phải là việc ta nghĩ đến

Chỉ thích trƣớc luồng gió nam, thảnh thơi nằm gối lên chiếc gối sừng)

Câu 4

Đoạn trích thể hiện sự hiểu biết, tình yêu, sự gắn bó và niềm tự hào sâu sắc của Hoàng Phủ

Ngọc Tƣờng về vẻ đẹp văn hóa của dòng sông Hƣơng.

Câu 5

- Về hình thức:

+ Số đoạn: 1 đoạn;

+ Số câu: 10 – 12 câu;

+ Kĩ năng làm văn: viết đoạn văn.

- Về nội dung:

+ Sự tài hoa đƣợc thể hiện ở những tri thức phong phú của Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng về dòng

sông Hƣơng;

+ Cảm nhận và thể hiện vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng từ góc nhìn lịch sử và thi ca.

II. LÀM VĂN

ĐỀ 1

* Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, các ý kiến

* Cảm nhận về hình tượng dòng sông Hương trong thiên bút kí



Học sinh có thể cảm nhận về hình tƣợng dòng sông Hƣơng theo những cách khác nhau, song

cần làm nổi bật đƣợc các vẻ đẹp của dòng sông từ mỗi góc nhìn:

- Từ góc nhìn địa lí:

+ Ở thƣợng nguồn, sông Hƣơng có vẻ đẹp hoang dại, đầy cá tính, là bản trường ca của rừng

già, là cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại, là người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở.

+ Qua vùng đồng bằng và ngoại vi thành phố Huế: sông Hƣơng nhƣ người gái đẹp nằm ngủ

mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại đƣợc ngƣời tình mong đợi đến đánh thức. Từ

đây, sông Hƣơng bắt đầu một cuộc tìm kiếm có ý thức ngƣời tình nhân đích thực của nó.

+ Giữa lòng thành phố Huế: sông Hƣơng nhƣ tìm đƣợc chính mình vui hẳn lên… mềm hẳn đi

như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu. Nó có những đƣờng nét tinh tế, đẹp nhƣ điệu

slow tình cảm dành riêng cho Huế, nhƣ người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya…

+ Trƣớc khi từ biệt Huế: sông Hƣơng nhƣ người tình dịu dàng và chung thủy, nhƣ nàng Kiều

trong đêm tình tự, trở lại tìm Kim Trọng để nói một lời thề trƣớc lúc đi xa…

- Trong lịch sử, sông Hƣơng mang vẻ đẹp của một bản hùng ca ghi dấu bao chiến công oanh

liệt của dân tộc. Trong đời thƣờng, sông Hƣơng mang vẻ đẹp giản dị của một người con gái dịu

dàng của đất nước.

- Trong thi ca, sông Hƣơng là nguồn cảm hứng bất tận cho các văn nghệ sĩ.

Nhƣ vậy, bằng vốn hiểu biết sâu rộng, bằng sự gắn bó, tình yêu và cả sự tài hoa, Hoàng Phủ

Ngọc Tƣờng đã khám phá và thể hiện những vẻ đẹp đa dạng của dòng sông quê hƣơng.

Những cảm nhận về dòng sông Hƣơng chính là cơ sở để học sinh bình luận các ý kiến.

* Bình luận các ý kiến

- Hai ý kiến hoàn toàn đúng, đều thể hiện cảm nhận sâu sắc, tinh tế về tác phẩm. Trong đó, ý

kiến thứ nhất nhấn mạnh vào vẻ đẹp độc đáo của dòng sông Hƣơng, ý kiến thứ hai khắc sâu vào

tình cảm, thái độ của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng với sông Hƣơng, xứ Huế và rộng hơn là quê

hƣơng đất nƣớc.

- Hai ý kiến không đối lập, mâu thuẫn nhau mà có thể kết hợp, hòa quyện, làm thành một cảm

nhận trọn vẹn về nội dung tƣ tƣởng của thiên bút kí.

- Để khắc họa vẻ đẹp của dòng sông và thể hiện tình cảm đối với dòng sông quê hƣơng, Hoàng

Phủ Ngọc Tƣờng đã lựa chọn văn phong tao nhã, hƣớng nội, tinh tế và tài hoa; ngôn từ phong phú,

gợi hình, gợi cảm, câu văn giàu nhạc điệu; vận dụng thành công các biện pháp nghệ thuật ẩn dụ,

nhân hóa, so sánh…

- Với những nội dung tƣ tƣởng đƣợc thể hiện trong hai ý kiến, Ai đã đặt tên cho dòng sông?

không chỉ thể hiện những phát hiện, khám phá sâu sắc về sông Hƣơng mà còn bộc lộ tình yêu tha

thiết, sâu lắng và niềm tự hào lớn lao của nhà văn đối với dòng sông quê hƣơng, với xứ Huế thân

thƣơng.

ĐỀ 2

* Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, vấn đề cần nghị luận

* Cảm nhận về hình tượng nhân vật trữ tình “tôi”



Học sinh có thể cảm nhận về hình tƣợng nhân vật trữ tình “tôi” theo những cách khác nhau,

song cần làm nổi bật đƣợc các vẻ đẹp sau đây:

- Một tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, tài hoa;

- Một trí tuệ uyên bác;

- Một trí tƣởng tƣợng, lãng mạn, bay bổng;

- Con ngƣời gắn bó máu thịt và yêu thiết tha cảnh vật, con ngƣời xứ Huế.

* Nhận xét, đánh giá

- “Tôi” là nhân vật ghi chép lại tác phẩm - hiện thân của chính tác giả.

- Hình tƣợng nhân vật “tôi” thể hiện tài năng nghệ thuật, tình cảm yêu thƣơng, gắn bó với

dòng sông Hƣơng, với Huế, rộng hơn là với quê hƣơng đất nƣớc mình của Hoàng Phủ Ngọc

Tƣờng.

ĐỀ 3


* Cảm nhận về một vẻ đẹp của dòng sông Hương trong thiên bút kí

Trong bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng đã phát hiện, khám phá và

thể hiện vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng từ các góc nhìn khác nhau (địa lí, lịch sử, văn hóa văn học).

Ở mỗi góc nhìn, nhà văn lại phát hiện ra một vẻ đẹp của dòng sông, thậm chí từ một góc nhìn (địa

lí), theo thủy trình của dòng sông, tác giả đã phát hiện ra những vẻ đẹp khác nhau của sông Hƣơng.

Học sinh có thể chọn một trong vẻ đẹp của dòng sông Hƣơng trong thiên bút kí để trình bày

cảm nhận song cần phải thể hiện đƣợc xúc cảm của mình trƣớc vẻ đẹp đƣợc lựa chọn.


- Khẳng định vẻ đẹp đƣợc lựa chọn là một trong những vẻ đẹp nổi bật của dòng sông Hƣơng.

- Vẻ đẹp đó đã góp phần làm nên sức hấp dẫn của hình tƣợng sông Hƣơng, của thiên bút kí,

của xứ Huế thân thƣơng; thể hiện sự hiểu biết, gắn bó và tình yêu, niềm tự hào sâu sắc của Hoàng

Phủ Ngọc Tƣờng về dòng sông quê hƣơng.

- Để khắc họa vẻ đẹp đó, nhà văn đã vận dụng thành công các biện pháp nghệ thuật ẩn dụ,

nhân hóa, so sánh…; ngôn từ phong phú, giàu sắc thái gợi hình, biểu cảm; câu văn giàu nhạc điệu;

văn phong tao nhã, tinh tế, tài hoa.

ĐỀ 4


* Phân tích những nét đặc sắc nghệ thuật của thiên bút kí

Trong thiên bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng đã lựa chọn, vận

dụng những nét nghệ thuật:

- Văn phong tao nhã, hƣớng nội, tinh tế và tài hoa;



- Ngôn từ phong phú, gợi hình, gợi cảm; câu văn giàu nhạc điệu;

- Các biện pháp nghệ thuật ẩn dụ, nhân hóa, so sánh…

Học sinh bám sát vào đoạn trích để phân tích những nét đặc sắc nghệ thuật trên đây.


- Những nét đặc sắc nghệ thuật của thiên bút kí thể hiện tài năng nghệ thuật của một trong mấy

nhà văn viết kí hay nhất của văn học ta hiện nay (Nguyên Ngọc).

- Những nét đặc sắc nghệ thuật đó đã góp phần khắc họa thành công vẻ đẹp của hình tƣợng

sông Hƣơng đồng thời giúp nhà văn thể hiện rõ những xúc cảm tinh tế, tài hoa cũng nhƣ sự gắn bó,

tình yêu với dòng sông, với quê hƣơng xứ sở.

ĐỀ 5

* Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, vấn đề cần bàn luận

* So sánh cách tiếp cận sông Đà của Nguyễn Tuân với cách tiếp cận sông Hương của

Hoàng Phủ Ngọc Tường

Học sinh có thể so sánh cách tiếp cận sông Đà của Nguyễn Tuân và cách tiếp cận sông Hƣơng

của Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng theo những cách khác nhau, song cần làm nổi bật đƣợc những điểm

tƣơng đồng và khác biệt sau:

- Điểm giống nhau:

+ Cùng sử dụng thể kí (tùy bút, bút kí) để khám phá vẻ đẹp đa dạng của hai dòng sông;

+ Huy động vốn kiến thức uyên bác về lịch sử, địa lí, văn hóa, các ngành nghệ thuật;

+ Phô diễn cái tôi tài hoa, độc đáo.

- Điểm khác:

+ Nguyễn Tuân với sông Đà: Dòng sông với hai phẩm tính đối cực (hung bạo và trữ tình);

dòng sông làm nền cho cảm hứng ngợi ca con ngƣời lao động; vận dụng vốn hiểu biết về nhiều

phƣơng diện (mang đến cảm nhận về cái phi thƣờng, mãnh liệt).

+ Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng với sông Hƣơng: Dòng sông với hai vẻ đẹp nữ tính và văn hóa;

dòng sông mang vẻ đẹp tinh tế, trầm tĩnh của thiên nhiên, đánh thức ở con ngƣời tình yêu quê

hƣơng xứ sở; vận dụng tri thức chiều sâu về lịch sử, văn hóa.


- Sự tƣơng đồng trong cách tiếp cận của các nhà văn thể hiện sự gặp gỡ, giao thoa trong tƣ

tƣởng nghệ thuật, đây là điều không hiếm gặp nếu không muốn nói là khá phổ biến trong văn

chƣơng nghệ thuật.

- Tuy có những nét tƣơng đồng song sự khác biệt trong cách tiếp cận mỗi dòng sông của các

nhà văn đã thể hiện đậm nét dấu ấn sáng tạo, cá tính riêng của mỗi tác giả. Bởi thế nên ngƣời đọc

không nhầm lẫn sông Đà với sông Hƣơng hay Nguyễn Tuân với Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng.

ĐỀ 6



* Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, vấn đề cần bàn luận

* Cảm nhận về vẻ đẹp của những dòng sông Việt Nam qua hai tác phẩm

- Khái quát: Sông Đà và sông Hƣơng là những dòng sông lớn, nổi tiếng của đất nƣớc ta. Khi đi

vào các tác phẩm văn học, hai dòng sông trở thành hai sinh thể trữ tình sống động có những nét

tính cách, những vẻ đẹp tâm hồn hết sức phong phú.

- Học sinh có thể trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của các dòng sông theo những cách khác nhau

nhƣng cần làm nổi bật đƣợc vẻ đẹp của mỗi dòng sông:

+ Sông Đà vừa hùng vĩ, dữ dội vừa trữ tình, thơ mộng;

+ Sông Hƣơng với vẻ đẹp nữ tính và thấm đƣợm chiều sâu văn hóa.


- Để khắc họa vẻ đẹp của mỗi dòng sông, các nhà văn đã sử dụng thành công các biện pháp

nghệ thuật so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, liên tƣởng, tƣởng tƣợng…; những câu văn dài ngắn uyển

chuyển linh hoạt; ngôn từ giàu sắc thái biểu cảm…

- Việc lựa chọn, khắc họa vẻ đẹp của mỗi dòng sông trƣớc hết thể hiện tình yêu, sự gắn bó sâu

sắc của các tác giả với quê hƣơng, đất nƣớc; sau đó cho thấy vốn tri thức phong phú, uyên bác và

sự tài hoa của các nhà văn cũng nhƣ cá tính sáng tạo của mỗi ngƣời nghệ sĩ.

- Khắc họa vẻ đẹp của các dòng sông, Nguyễn Tuân và Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng đã làm dày

thêm những trang viết ngợi ca vẻ đẹp của quê hƣơng đất nƣớc.

ĐỀ 7

* Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, các ý kiến

* Cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn của các nhà văn qua hai tác phẩm

Qua hai tác phẩm, học sinh có thể trình bày cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn của các nhà văn theo

những cách khác nhau, song cần tập trung vào những khía cạnh nổi bật sau:

- Tình yêu thiên nhiên, say đắm, gắn bó với thiên nhiên;

- Tình yêu quê hƣơng đất nƣớc, sự gắn bó thiết tha với quê hƣơng, xứ sở;

- Tâm hồn lãng mạn, tinh tế, nhạy cảm với cái đẹp, tình yêu sâu sắc với cái đẹp, coi cái đẹp là

tri âm tri kỉ.


- Những vẻ đẹp tâm hồn trên đây cũng chính là những phẩm chất không thể thiếu ở ngƣời nghệ

sĩ.

- Ở Nguyễn Tuân và Hoàng Phủ Ngọc Tƣờng, vẻ đẹp tâm hồn đã đƣợc gắn liền với tài năng

nghệ thuật để làm nên những sáng tác bất hủ, những trang viết thật tinh tế, tài hoa.

Giáo viên Vũ Dung

Nguồn: Moon.vn

AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? · 2017-05-12 · CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 –...

Documents

Transcript of AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? · 2017-05-12 · CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 –...