Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýä áýëòãýë

Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýä áýëòãýëèéí òóõàé îéëãîëò

- ò¿¿õèé ýä áýëòãýë ãýæ þó âý?- óëñûí áýëòãýëèéí ñèñòåì

1921-1990 îíóóäàä ò¿¿õèé ýä áýëòãýëèéí ñèñòåì 8 óäàà øèíý÷ëýãäñýí 1990 îíû ýõýýñ ò¿¿õèé ýä áýëòãýëèéí ñèñòåì çàäàðñàí 1990-ýýä îíû ñ¿¿ëýýñ îäîîã õ¿ðòýë ò¿¿õèé ýäèéí àðèëæààã ÷åíæ¿¿ä ýðõýëæ áàéíà.

Мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх, хүн амын өсөн нэмэгдэж байгаа хэрэгцээг аж үйлдвэрийн болон хүнсний бүтээгдэхүүнээр тасралтгүй хангах, эх орны хөнгөн аж үйлдвэрүүдийг түүхий эд материалаар байнга хангах үүргийг биелүүлэх эдийн засгийн чухал эх үүсвэр нь түүхий эд бэлтгэл юм.

Мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүнийг зохион байгуулалттайгаар борлуулах бололцоог олгох, тээвэрлэлтийг зохион байгуулахад худалдаа бэлтгэлийн байгууллагууд гол үүрэг гүйцэтгэж ирсэн.

Худалдаа бэлтгэлийн байгууллага мал аж ахуй, ан агнуурын үйлдвэрлэлийн бүтээгдэхүүнийг улсын төлөвлөгөөний дагуу худалдан авч, эх орны хөнгөн аж үйлдвэр, экспортын хэрэгцээг хангах ажиллагааг түүхий эд бэлтгэл гэж нэрлэäýã.

Мал аж ахуйн гаралтай түүхий эдийг бэлтгэх зохион байгуулалтын нэгдсэн аргыг улсын бэлтгэлийн систем гэх ба анх 1921 оны 12 дугаар сард 70 гишүүнтэй 150 төгрөгийн хувь хөрөнгөтэйгээр Ардын харилцан туслалцах хоршоо байгуулагдсан цагаас эхлэл нь тавигдсан бөгөөд 1990 он хүртэл улсын бэлтгэлийн систем 8 удаа шинэчлэгдэн мөрдөгдөж ирсэн байна. Зах зээлийн эдийн засгийн тогтолцоонд шилжсэн цагаас түүхий эд бэлтгэлийн систем задран өнөөдрийг хүртэл хугацаанд хувь хүмүүс “ченж”-үүд түүхий эд бэлтгэлийн үйл ажиллагааг залгуулан явуулж áàéíà.

Тэгвэл 2011 онд “ХАА-н гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж”-ийн хууль батлагдсанаар түүхий эд бэлтгэлийн ¿éë àæèëëàãàà хоршооны хэлбэрээр ÿâàãäàõààð çîõèîí áàéãóóëàëòàíä îðæ ýõëýýä áàéíà.

Түүхий эд бэлтгэх үйл ажиллагаа нь түүхий эдийнхээ нэр төрлөөс шалтгаалан тодорхой хугацаанд явагддаг бөгөөд зарим нэг төрөл нь жилийн турш бэлтгэгддэг.

Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýä áýëòãýëèéí ÷àíàð, õ¿ëýýí àâàõ, áîðëóóëàõ ¿íäñýí ñòàíäàðò

• Ìàíàé óëñàä ò¿¿õèé ýäèéã øàëãàæ õ¿ëýýí àâàõ, áîðëóóëàõàä ñтандарт хэмжил з¿йн тºвийн 2001 оны 11-д¿гээр сарын 29-ны ºдрийн 71-д¿гээр тогтоолоор батлаñàí MNS60-2001 ñòàíäàðòûã 2002 оны 01-д¿гээр сарын 01 ºдрººс эхлэн ìºðäëºã áîëãîí àæèëëàæ áàéíà.

MNS60-2001 Áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ, øèðíèé

ñòàíäàðò • Ñòàíäàðòàíä çààñíààð ìал, амьтныг

нядласны дараа ºвчиж, хуулж авсан шинэ болон чанарын хамгаалалт хийсэн, ¿стэй ба ¿ñã¿é арьс ширэн ò¿¿õèé эдийг áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ шир гэнэ.

• MNS 3121:2001 ãýìòëèéí стандартад заасан ямар нэг ãýìòýëã¿é талбайн хэсгийг áîëîâñðóóëààã¿é арьс ширний ашигтай талбай гэõ áà àрьс ширний нийт талбайгаас гэмтэлтэй талбайг хасах замаар ашигтай талбайг тодорхойлно.

1. Ãàðàë ¿¿ñëýýð íü: • Бодын шир: ¯хэр, Адуу, Тэмээ• Богын арьс: Хонины, Ямааны• Бусад: Ангийн ба бусад

2. Чанарын хамгаалалт хийсэн байдлаар нь:

• Õºðãºñºí• Давсалсан • Хатаасан• Хºлдººсºн

MNS60-2001 Áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ, øèðíèé

ñòàíäàðò

3. Жингээр нь:

• Бага• Хºнгºн• Дунд• Х¿нд

4. Талбайн хэмжээгээр нь:

• Æèæèã • Дунд• Том

MNS60-2001 Áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ, øèðíèé

ñòàíäàðò

5. ¯сний уртаар нь:

• ¯ñ ã¿éöýýã¿é• ¯ñ ã¿éöñýí

6. Гэмтэлийн байдлаар нь:

• А (Гэмтэлтэй)• В (Бага гэмтэлтэй)• С (Дунд гэмтэлтэй)• D (Их гэмтэлтэй)

MNS60-2001 Áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ, øèðíèé

ñòàíäàðò

•Àðüñ өвчих хуулах арга ажиллагаа

-¿õýð, àäóó, õîíü, ÿìàà

-òýìýý

•Õàëèìëàãàà

•Æин хүндрүүлэгчýýñ ñàëãàõ

Арьс,ширний анхан шатны боловсруулалт

Үхэр, адуу, хонь, ямааны арьсыг эрүүний үзүүрээс өөхөн судлыг дагуулан сүүлний уг хүртэл, урд хөлний тагалцагны үеэс өвдөгний үеийн дотор талаар оруулан нөгөө хөлийн тагалцагны үе хүртэл, хойд хөлийн тагалцагны үеэс борвины үеийн дотор талаар оруулан нөгөө хөлийн тагалцагны үе хүртэл шилбэний арьсыг эрүү, шанаа, годны арьсны хамт өвчиж авна. Үхэр адууны сүүлний арьсыг 8 смээс дээш урттай, Үхрийн духны ширийг хоёр чихний угаас урагш хамрын нүх хүртэл ярж өвчинө.

Àðüñ, øèðèéã ºâ÷èæ õóóëàõ àæèëëàãàà

Тэмээний ширийг нурууны дагуу ярж, хүзүүний арьсны хамт, эсвэл өехийн цагаан судал, нуруу бөхний дагуу ярж хоёр хэсэг болгон хүзүүний ширийг нэг талд нь үргэлж өвчиж авна. Ярах ажиллагааг хийж дууссаны дараа хэвлий болон мөчний аль нэг хэсгээс хутгаар хуулж эхлэн барьц гаргана. Ийнхүү гаргасан барьцнаасаа нэг гараараа татаж нөгөө гараараа нудран хуулна. Арьс ширийг өвчих ажиллагааг хөнгөвчлөх, өвчих явцад ширийг цоолох, хөрслөх үйлдлийг гаргахүйн тул тусгай модон муна хэргэлдэг. Муныг хийхдээ 10 см голчтой, 20см урт хэрчмийг өнгөлж, засаад хажуу талын голд нь цүүцээр нэвт нүхэлж, үүндээ 3см голчтой, 40см урт иш зоож бэхэлнэ.

Àðüñ, øèðèéã ºâ÷èæ õóóëàõ àæèëëàãàà

Арьс шир халимлах зориулалтын вандан : 130 см урт, 50 см өргөн гүдгэр гадаргуутай ванданг дээд тал нь 80см өндөрт байхаар налуу байрлуулна.

Арьс халимлах хянгар нь бариулын хамт 50 см урт, иртэй талруугаа тахирдуу байна. Арьс ширийг халимлахдаа арьсаа вандан дээр хөрсийг нь дээш харуулан дэлгэж тавиад тогтоож, бэхэлсний дараа хянгарын хоёр бариул дээрээс байгаад арьсны хөрсөн талд байгаа халим мах, цус, шүүс зэрэг зүйлийг хусаж цэвэрлэнэ.

Арьс ширэнд чанарын хамгаалалт хийх аргууд:

MNS 60-2001

• Õºðãºõ

• Õºë人õ

• Õàòààõ

• Äàâñëàõ

Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýäèéã áýëòãýõèéí òóëä óðüä÷èëàí áýëòãýë àæëûã õèéíý.

Íÿäëàãäñàí ìàëààñ ãàðàõ àðüñ, øèðèéã ãàçàð äýýð íü äàâñàëæ ÷àíàðûí õàìãààëàëò õèéõ áýëòãýëèéã õàíãàõ, òóõàéëáàë:Äóëààí áàéð, Øààðäàãäàõ ò¿ëø, Äàâñ, Íèäýðãýý õèéõ âàíäàí, õóòãà, õàé÷ - õàëèìëàõ ìàøèí Äàâñàëñàí àðüñ, øèð õàäãàëàõ áàéð. Äàâñ íóíòàãëàõ áàãàæ Äàâñàëãàà õèéõ âàíäàí, ãàí - áàðàáàí ã.ì

Áарабан

Хоолны давс нь арьс ширэнд чанарын хамгаалалт хийх үндсэн материал юм. Чанарын хамгаалалт хийх зориулалтын давс нь дор дурьдсан шаардлагыг хангасан байх ёстой. ¯¿íä: - õлорт натри 98% хувиас багагүй,

- үл уусах тунамал 0.9 хувиас ихгүй, - кальцийн давс 0.8 хувиас ихгүй,- магнийн давс 0.25 хувиас ихгүй, -чийг 5 хувиас ихгүй байна.

Äàâñëàõ àðãà

Арьс ширийг давслахдаа жижиг ширхэгтэй давсаар нимгэн арьсыг том ширхэгтэй давсаар хүнд зузаан арьсыг давсална. Нэг удаа ашигласан давсыг олон дахин ашиглах нь давсалгааны чанарыг муутгахад хүргэдэг.Иймд ашигласан давсыг чанасны дараа шинэ давстай хольж хэрэглэвэл зохино.

Äàâñëàõ àðãà

Äàâñíû óóñìàëä äàâñëàõ àðãà Äàâñíû õàíàñàí óóñìàëä давс нэвтэрч шингэх нь түргэн бөгөөд түүнд орших чийг давсалсан уусмал хоёрын тэнцэж ирэх нь түргэн байдаг. Гандсан арьс ширийг хадгалж тээвэрлэхэд туйлын зохимжтой байдаг. Арьс ширийг гандахдаа сайн цэвэрлэж угаана. Арьс ширийг гандахад том тогоо буюу модон ган сав орно. Давсны уусмалыг урдаар бэлтгэнэ. 100 литр усанд 34-35 кг давс хийж найруулна. Нэг кг нойтон арьс шир бүрд гурван литрээс 18-20 цаг, бярууныхыг 10-12 цаг ганд хийнэ. Арьс ширийг гандсаны дараа тогоо буюу ган савны амсар дээр тусгай тавиурт хоёр цагийн турш дэлгэж усыг шавхарна.

Арьс шир хөлдөөх. Ìанай малчид малын арьсыг дээр үеэс эхэлж хөлдөөж ирсэн туршлагатай.Өвлийн цагт арьс ширийг хөлдөөхөд чанар нь амар муудахгүй боловч энэ нь хэд хэдэн муу талтай. Малын арьс шир хичнээн хугацаагаар толийтлоо хөлдвөл чанар нь төчнөөн сайн болно гэдэг буруу ойлголттой байсны улмаас уринд идүүлж арьсны чанарыг үлэмж хэмжээгээр муутгадаг.Иймээс арьсыг хөлдөөвөл даруй бэлтгэлд тушаах буюу давсалж байх нь хамгийн чухал.

Үхэр, адууны ширийг сүүдэр газар 5-6 см бүдүүн бөөрөнхий гөлгөр шургааг дээр хөрсийг нь гадагш харуулан уртааш нь тохож хөлдөөнө. Хонь, ямааны нэхийг дэлгэж хөлдөөх бөгөөд хөлдсөн арьс ширийг нар, салхинд тавьж уринд идүүлэхгүйгээр хөрсөөр нь нийлүүлэн битүү бүтээж түр хадгалах буюу даруй бэлтгэлд тушаавал зохино.

Арьс, ширèéã хатаах

Хатсан арьсыг зэрэглэж дугаарлах, баглах, тээвэрлэхэд тохиромжтой боловч муу талтай. Хатсан арьсыг өт хорхой, мэрэгчид идэх болон чийг авч муудахаас хамгаалахад түвэгтэй байдаг. Арьс ширийг хатаахаар тохох буюу дэлгэхдээ үсийг доош хөрсийг гүйцэд хатаагүй байхад эргүүлж үсэн талаар нь эргүүлж, тойруулж байна.

Хуурай газар дээр арьс ширийг цовдолж дэлгэж хатаахад сайн боловч хөрсийг гүйцэд хатаагүй байхад эргүүлж үсэн талаар нь хатаана. Арьсны зах годыг үрчлээсгүй толигор хатаахад их анхаарна. Нэгэнт хатсан арьс ширийг ус чийг, нар, салхинаас хамгаалж хуурай, битүү газар хадгална.

Боловсруулааг¿й арьс ширэн т¿¿хий эдийн чанар

Òºðºë

Æèí /êã/ Òàëáàé /äì2/¯ñíèé

óðò /ñì/

Áàãà õ¿ðòý

ëÕºíãºí äóíä Õ¿íä

æèæèã

äóíä òîì

¯ñ ã¿éöýýã¿é õ¿ðòý

ë

¯ñ ã¿éöñ

ýí õ¿ðòý

ë

Áîä

¯õýð 88.1-15

15.1-20

20.1 - - - - -

Àäóó -8

õ¿ðòýë

8.1-12

12.1 - - - - -

Òýìýý 1010.1-

1717.1-

2424.1 - - - - -

Áîã Õîíü - - - -

40-55

55.1-85

85.1 2.5 2.6

ßìàà - - - -40-55

55.1-85

85.1 - -

Ãýìòëèéí áàéäëààð àíãèëàõ íü:

Зэрэг Ашигтай талбайн эзлэх хувь

Ãýìòýëã¿é А 71-ээс дээш

Бага гэмтэлтэй В 51-70

Дунд гэмтэлтэй С 31-50

Их гэмтэлтэй D 30- õ¿ðòýë

Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýäèéí æèíã òîäîðõîéëîõ àðãà

Áîäûí øèð : ×анарын хамгаалалт хийсэн бодын ширийг MNS 2908:2001 стандартын дагуу нойтон хºðãºñºн арьсны жинд øèëæ¿¿ëýí тооцохдоо :

• õºëä¿¿ арьсанд 1.05, • давсалсан нойтон арьсанд 1.15, • давсалж хатаасан арьсанд 2.0, • энгийн хатаасан арьсанд 2.5 итгэлц¿¿рийг

хэрэглэнэ.

×àíàðûí õàìãààëàëò õèéñýí àðüñíû æèíã íîéòîí ¿åèéí æèíä øèëæ¿¿ëýõäýý äàðààõ òîìú¸îã õýðýãëýíý.

Õ =Ò ê

Õ- íü íîéòîí àðüñíû æèí, êãÒ-÷àíàðûí õàìãààëàëò õèéñýí àðüñíû æèí, êã Ê- øèëæ¿¿ëýõ èòãýëö¿¿ð

 

Æèí õºíãºðºëòèéã ìýäðýõ¿éí ýðõòíèé áóþó ëàáîðàòîðèéí àðãààð òîäîðõîéëíî.

• Ìýäðýõ¿éí ýðõòíèé àðãààð òîäîðõîéëîõ àðãà íü àðüñ øèðýí ò¿¿õèé ýäèéã áàðèõ áà í¿äýýð àæèãëàõ çàìààð æèí õºíãºðºëòèéã òîäîðõîéëîõîä îðøèíî.

• Ëàáîðàòîðèéí àðãà íü íîéòîí äàâñàëãààíû àðãààð ÷àíàð õàìãààëñàí àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýäýä àãóóëàãäàõ ÷èéãëýãýýð æèí õºíãºðºëòèéã òîäîðõîéëîõîä îðøèíî.

Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíä çîðèóëæ àâàõ äýýæíèé òîîã òîäîðõîéëîõ àðãà

X1 = 0.3 n Õ1- øèíæèëãýýíä çîðèóëæ

àâàõ àðüñíû òîî, øèðõýãýýð n- õýñýãò áàéãàà íèéò

àðüñíû òîî, øèðõýãýýð

Àðüñ, øèð òóñ á¿ðèéí õýýë, õ¿ç¿¿, ºãçºãíººñ (çóðàã 1) 2:1 ñì õýìæýýãýýð 6-9ã ñîðüöûã àâàõ áà íèéò òàëáàéãààð æèãä áèø õàòñàí àðüñ, øèðíèé æèí õºíãºðºëòèéã òîäîðõîéëîõûí òóëä íýã ñîðüöûã íýìýëò áîëãîí àâíà.

Àðüñíû òàëáàé òîäîðõîéëîõ àðãà

Áîãèéí àðüñ - MNS 2369:2001 ìºðäºíº.

1-ð àðãà. Ìåòðèéí àðãà 2-ð àðãà Äì-èéí øèðýýíèé àðãà

èõ õýìæýýãýýð ¿ð÷èéëãýæ õºë人ñºí áóþó õàòààñàí àðüñíû òàëáàéí õýìæýý, ã

Ä/ä Àðüñíû òºðºë

чàíàð õàìãààëàëò õèéãäñýí

áàéäàë

Õºë人ñºíÝíãèéí

õàòààñàí

1 Õîíèíû ã¿éöýò õàãàñ

¿ñòýé 39.0 19.0

2 Õîíèíû õàëöã¿é ¿ñòýé

àðüñ 34.0 19.0

3 ßìààíû àðüñ (çýýð, ãºðººñ,

ÿíãèð)37.0 17.0

Àðüñàíä õèéñýí ÷àíàð õàìãààëàëòûí àðãààñ øàëòãààëæ àðüñíû òàëáàé ººð÷ëºãääºã

Àðüñíû ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä Íîéòîí àðüñ Õºëä¿¿ àð

üñ

Íîéòîí

äàâñòàé

Äàâñòàé

õàòààñàí

Ýíãèéí

õàòààñàí

Àðüñíû òàëáàé, % 100 100 100 94 90

Àðüñíû òàëáàéã íîéòîí

¿åèéí òàëáàéä

øèëæ¿¿ëýõ èòãýëö¿¿ð

1.0 1.0 1.0 1.06 1.11

Ò¿¿õèé ýäèéí õàäãàëàëò

• Арьс ширийг MNS 213:2001 стандартын дагуу баглаж, хаяглаж, хадгалж, тээвэрлэнэ.

Çóðàã 3. Àðüñûã à/ íýã øèðõýãýýð ýâõýõ àðãà á/ íýã áà õýä õýäýí àðüñûã áàãëàñàí áàéäàë

Àãóóëàõàä òàâèãäàõ øààðäëàãà

• Õàíà • Øàë• Òààç• Õààëãà

Õóðààëòûí âàíäàí

• Xурааx арьсны төрөл шинж чанар, агуулаxын багтаамжаас xамаарч:

• Богийн арьсанд 3-5м урт, 3-5м өргөн 15-20см өндөр (шалнаас xөндийрсөн)

• Бодын ширэнд 4-6м урт, 4-6м өргөн мөн шалнаас 15-20см өндөрт дээш xөндийрсөн тавиур ашиглана.

Àðüñ, øèð õóðààõ àðãóóä:

• xормогчийн арга

• õîðîîëîí õóðààõ

• xослолûí арга

Хураалттай арьсанд гадна талд тэмдэг (пайз) зүүнэ. Үүнд:

- Áýëòãýñýí ãàçðûí íýð, õàÿã- тухайн арьс ширний нэр төрөл- чанарын дугаар зэрэг- чанарын хамгаалалтын арга- хураалттай арьсны тоо ширхэг- хураасан он сар өдөр- хураасан ажилчны хувийн дугаар, овог

нэр

Арьс , нэхий, бусад үслэг түүхий эдэд тохиолдох гэмтэлүүд тэдгээрээс

урьдчилан сэргийлэх

Хивэнгийн гэмтэл: Арьс, нэхий, ангийн үс, зөөлөн үстэн, хивс, бусад үслэг эдийг үслэг талаас нь идэж асар их хор хөнөөл учруулдаг зүйлийн нэг бол хивэí буюу цагаан эрвээхэй юм. Хивэн нь нэхийний, зөөлөн үстний, мебелийн, хувцасны цагаан судалт гэх зэрэг олон төрөлд хуваагддаг. Хивэн нь 12-24 мм хэмжээтэй, өнгө нь мөнгөлөг цагаан саарлаас хүрэн саарал байдаг. Хивэн нь арьс шир, үслэг эдийн үсэн бүрхүүлийг үснийх нь угаар хавж иддэг.

Хивэн нь өндөг, авгалдай, хүүхэлдэй, эрвээхэй гэсэн хөгжлийн дөрвөн үе шатыг дамждаг. Эмэгчин эрвээхэй 3-30 хоног амьдардаг ба дунджаар 15 хоног амьдарна. Энэ хугацаанд 4-12 удаа 1-15 өндөг буюу амьдралынхаа бүх хугацаанд дунджаар 0,3-0,7 мм-ийн хэмжээтэй 60-200 өндөг гаргадаг байна. Ýнэ өндөгнүүд нь 4-21 хоногийн дараа авгалдай болж хөгждөг.

Хивэнгээс урьдчилан сэргийлэх хамгийн найдвартай арга нь химийн бодис нафталиныг энгийн хатаасан арьс, арьс шир, ноосонд хүндийн жингийн 4 хувиар бодож цацаж хэрэглэх явдал юм. Нафталин хивэнг зөвхөн үргээж арьс, үс, ноосонд өндөглөхгүй байхад тус болох бөгөөд нэгэнт хивэнтэй болсон нөхцөлд тэдний үхүүлэх, устгах үйчлилгээ үзүүлж чадахгүй.

Цагаан эрвээхэйг устгах ажиллагааг õýä

хэдэн янзаар хийж болно. Үүнд:

•Температурын зохицуулалтаар

•Нарны гэрлийн үйлчлэлээр

•Туяа цацруулагч чийдэнгийн үйлчлэлээр

•Химийн бодисуудын тусламжтайгаар гэх мэт.

Температурын зохицуулалтаар устгах арга: Мебелийн хивэнгийн авгалдайг тэг градуст байлгахад 3-5 хоногт, -50С-100С –ийн хүйтэнд бүрэн устдаг. Нэхийний хивэнгийн авгалдай -50С-д 2-3 хоногт устаж үхдэг. Зөөлөн үсний хивэн -100 С –д тэсвэртэй байдаг бол +50С-100С –д амьдрал нь зогсонги байдалд ордог. 150С-200С-д 5-10 цаг байлгахад бүрэн устана. Температурын зохицуулалтаар устгах арга жилийн аль ч улиралд хийж болох бөгөөд хөрөнгө зардал гаргахгүй хялбар арга юм.

Нарны гэрлээр утсгах арга. Нас гүйцсэн

эрвээхэй өндөгнүүд нь нарны шууд тусгалд

хэсэг хугацаагаар байлгахад устдаг ба арай

удаан хугацаагаар байлгахад авгалдай ч

амьдрах чадваргүй болдог. Нарны гэрлээр

утсгах явдал маш хялбар арга юм.

Туяа цацруулагчаар устгах арга:

Кварц ба хэт ягаан гарлийн туяанд хивэнг устгадаг боловч энэ нь орон нутагт түгээмэл хэрэглэх боломжгүй арга юм.

Химийн бодис хэрэглэн устгах арга: Хивэнг устгах, агуулахыг ариутгахад ДДТ “дихлордифенил трихлор этан”, хлорофос”динтерекс” НОВ бэлдмэл гексахлоран, парапихлорбензол скипидар зэрэг бодисуудыг аль нэгийг хэрэглэж болно.

Àíõààðàë òàâüñàíäáàÿðëàëàà.