administraciuli resursebis gamoyeneba winasaarCevno ......naTeli gansxvaveba unda arsebobdes....
Transcript of administraciuli resursebis gamoyeneba winasaarCevno ......naTeli gansxvaveba unda arsebobdes....
administraciuli resursebis gamoyeneba
winasaarCevno kampaniis miznebisTvis
2010 wlis adgilobrivi
TviTmmarTvelobis arCevnebi
II angariSi
angariSis gamocema SesaZlebeli gaxda `amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso
ganviTarebis saagentos~ (USAID) mxardaWeriT. `saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelos~
F mier gamoTqmuli Sexedulebebi ekuTvnis avtors da SesaZloa, ar gamoxatavdes
`amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentosa~
da amerikis SeerTebuli Statebis mTavrobis Sexedulebebs.
2010 wlis 11 maisi
mokle aRweriloba
administraciuli resursebis winasaarCevno kampaniisTvis gamoyenebis monitoringis
meore Sualeduri angariSi 2010 wlis 15 martidan 5 maisamde periods moicavs da
yuradRebas administraciuli resursebis oTx ZiriTad saxeobaze amaxivlebs. esenia:
xisti, finansuri, materialur-teqnikuri da adamianuri resursebi. rogorc
analizidan Cans, wina – 2008 wlis riggareSe saprezidento da saparlamento – arCevnebTan SedarebiT, 30 maisis TviTmmarTvelobis winasaarCevno periodSi
dRevandeli mdgomareobiT naklebi darRvevaa, Tumca saerTo suraTi dadebiTi
Sefasebis SesaZleblobas mainc ar iZleva.
yvelaze SemaSfoTebeli amomrCevlebsa da opoziciis aqtivistebze zewolis faqtebia.
aseTi SemTxvevebi, kerZod, opoziciuri partiebis warmomadgenlebis iZuleba
arCevnebSi monawileobaze uari Tqvan, sajaro moxeleebis davaldebuleba mmarTveli
partiis saarCevno RonisZiebebs daeswron, opoziciuri partiebisTvis saarCevno
RonisZiebebis organizebaSi xelis SeSla da sxva msgavsi faqtebi ufro xSirad
regionebSi xdeba.
3 maiss samegrelo-zemo svaneTis gubernatori, samxedro policiis ufrosi, kodoris
policiis maRalCinosani, mestiis maJoritari deputati, mestiis gamgebeli, samxareo
safinanso policiis ufrosi da xelisuflebis sxva warmomadgenlebi, romelTac Tan
SeiaraRebul adamianTa daaxloebiT 50-kaciani jgufi axldaT, 22:00 sT-dan Ramis
3:00 saaTamde gamgeobaSi ibarebdnen partia `Tavisuflebis~ maJoritarobisa da
partiuli siis kandidatebs da arCevnebSi monawileobaze uaris Tqmas aiZulebdnen.
oTxma pirma imave Rames dawera gancxadeba kandidaturis moxsnis Sesaxeb. yvarlis
raionis gamgeblisa da policiis ufrosis mxridan zewolis Sedegad kandidaturebi
moxsnes axalsoflisa da mTisZiris sakrebulos wevrobis `erovnuli sabWos~
kandidatebmac. partiis `moZraoba samarTliani saqarTvelosTvis~ axmetis raionuli
organizaciis xelmZRvanels, SoTa qavTaraSvils politikur saqmianobaze uaris Tqma
da `noRaidelis partiis~ datoveba sakrebulos Tavmjdomaris moadgilem da sofel
duisis rwmunebulma mosTxoves. isini qavTaraSvilTan saxlSi mividnen da 30 wuTis
ganmavlobaSi emuqrebodnen, ris Semdegac qavTaraSvils gadaudebeli samedicino
daxmareba dasWirda.
lanCxuTis raionis sofel qvianSi da yvarlis raionis sofel alvanSi saarCevno xmis
uflebis mqone meTormeteklaselebi gaafrTxiles, rom Tu mxars mmarTvel partias
ar dauWerdnen, umaRles saswavleblebSi Cabarebamde gaiwvevdnen jarSi.
ozurgeTSi 24 marts, `erovnuli sabWos~ liderebis Casvlis dRes mikroavtobusebsa
da avtobusebs soflebidan da soflebis mimarTulebiT gadaadgileba aukrZales.
finansur resursebTan mimarTebaSi aRsaniSnavia rogorc TbilisSi, ise raionul
sakrebuloebsa da gamgeobebSi dasaqmebul pirTa ricxovnobisa da Sromis
anazRaurebis zrda, garkveuli (arasezonuri) RonisZiebebis mxolod winasaarCevno
periodSi dafinanseba da adgilobrivi mediasaSualebebisTvis municipaluri
biujetebidan gamoyofili subsidiebis zrda.
dasaqmebulTa ricxovnoba da Sromis anazRaureba `saerTaSoriso gamWvirvaloba –
saqarTvelos~ mier Seswavlili 43 municipalitetidan 13-Si gaizarda. damatebiT, 9
municipalitetSi mxolod saxelfaso fondi gaizarda, dasaqmebulTa raodenoba ar
momatebula. sxvadasxva saxis RonisZiebebi, maT Soris sportuli, kulturuli,
saganmanaTleblo, socialuri da a.S., mxolod winasaarCevno periodSi gorSi,
rusTavSi, xobSi, siRnaRSi, gurjaanSi, TelavSi, lagodexSi da axmetaSi finansdeba.
mediasaSualebebis subsidireba ki onSi, abaSaSi, martvilSi, TelavSi, gurjaanSi,
siRnaRSi, yvarelSi da axmetaSi gaizarda.
materialur-teqnikuri da adamianuri resursebis gamoyenebis mxriv darRvevebi
TbilisSi, TelavSi, gurjaanSi, sagarejoSi, baTumSi da ramdenime sxva raionSi
gamovlinda.
TelavSi sofel yarajalas gamgebelma daaxloebiT 50-60 adamians humanitaruli
daxmarebis darigebis motiviT piradobis damadasturebeli mowmobebi CamoarTva.
baTumSi saqalaqo sammarTvelos policiis meore ganyofilebam sxvadasxva sajaro
uwyebebisa da kerZo organizaciebis xelmZRvanelebs daugzavna werilobiTi moTxovna
maTi TanamSromlebis piradi nomrebisa da sxva personaluri monacemebis Segrovebis
Taobaze. ozurgeTis raionSi mcxovreb patimrebis ojaxebis wevrebs adgilobrivi
xelisuflebis wevrebma `erTiani nacionaluri moZraobis~ mxaramWerebis mobilizeba
daavales da sanacvlod patimrebis gaTavisuflebas dahpirdnen.
TbilisSi gansakuTrebiT xSiria Tbilisis meriis mier dafinansebuli, e.w. Tbilisis
rebrendingis farglebSi Seqmnili logos – `me miyvars Tbilisi~ _ mmarTveli
partiis saarCevno kampaniaSi gamoyenebis SemTxvevebi. 1990 wlis kopenhagenis
konferenciis dokumentSi weria, rom saxelmwifosa da politikur partiebs Soris
naTeli gansxvaveba unda arsebobdes.
Tbilisis meriis mier aprilSi ganxorcielebuli aqcia „kinomania +5“ ki, risTvisac
meria sakuTar vebgverdsa da sxvadasxva beWdviT saSualebebs iyenebs, Sefaruli
politikur reklamaa. mmarTveli partiis arCevnebSi monawileobis rigiTi nomeria
`5~. partiis saagitacio masalaSi 5 wiTlad aris Seferili. wiTlad aris Seferili
`kinomania +5~-is sareklamo masalebSi gamoyenebuli 5-ic. garda amisa, saarCevno
kanonmdeblobis Tanaxmad, „saarCevno kampaniis periodSi akrZalulia
saxelmwifo/adgilobrivi biujetis saxsrebiT iseTi beWdviTi masalis damzadeba,
romelSic asaxulia esa Tu is saarCevno subieqti an misi arCevnebSi monawileobis
rigiTi nomeri“.
Sesavali
euTT1-is 1990 wlis kopenhagenis konferenciis dokumenti arCevnebsa da demokratiaze:
unda arsebobdes `naTeli gansxvaveba saxelmwifosa da politikur partiebs Soris. kerZod,
ar unda moxdes politikuri partiebisa da saxelmwifos aRreva~ (muxli 5.4), aseve
saxelmwifom unda uzrunvelyos `politikuri partiebi da organizaciebi aucilebeli
samarTlebrivi garantiebiT, raTa misces maT erTmaneTTan Sejibrebis saSualeba kanonisa da
xelisuflebis winaSe Tanabari pirobebis safuZvelze~ (muxli 7.6).
mravali saerTaSoriso aqti, maT Soris, im organizaciebis mier miRebuli
dokumentebi, romelTa wevric saqarTveloa, krZalavs administraciuli resursebis
winasaarCevno kampaniisTvis gamoyenebas. saqarTvelos kanonmdebloba administraciuli
resursebis am mizniT gamoyenebas mxolod nawilobriv zRudavs. amasTanave, am
sakiTxTan dakavSirebuli debulebebis didi nawili imdenad bundovania, rom
darRvevis faqtis dadgena Zalian rTulia, xSirad ki _ ubralod SeuZlebeli.
1 evropis uSiSroebis da TanamSromlobis TaTbiri _ euTT (SemdgomSi, evropis uSiSroebis da
TanamSromlobis organizacia _ euTo)
2010 wlis 15 aprils aSS-Si oficialuri vizitis dros adgilobrivi
TviTmmarTvelobis arCevnebis Sesaxeb dasmul kiTxvaze saqarTvelos prezidentma
upasuxa: `... Cven vapirebT yvela saxis resursis gamoyenebas [im mizniT], rom
gavaumjobesoT xalxis cxovreba, miuxedavad imisa, ityvian Tu ara, rom Cven
aramiznobrivad viyenebT maT [administraciul resursebs]. diax, Cven aramiznobrivad
viyenebT, magram mainc vakeTebT amas, da me vfiqrob, rom es kanonieria~.2
amave wlis 16 aprils saqarTveloSi euTos sadamkvirveblo misiis elCma odri
gloverma ganacxada: `arCevnebs SevafasebT kopenhagenis valdebulebebis3 mixedviT,
romelTac euTos yvela wevri qveyana eTanxmeba~.4 aRsaniSnavia, rom 1990 wlis
kopenhagenis konferenciis dokumenti administraciuli resursebis sakiTxs ufro
farTod aregulirebs, vidre saqarTvelos kanonmdebloba. euTos misiis elCma aseve
daakonkreta, rom misia Seafasebs `mediis rols saarCevno procesis gaSuqebaSi,
administraciuli resursebis gamoyenebas da imas, Tu ramdenad aris Seqmnili garemo
imisTvis, rom kandidatebma Tanabar pirobebSi SesZlon kampaniis warmoeba~. elCma
gamoTqva imedi, rom progresi iqneboda miRweuli misiis wina rekomendaciebis
Sesrulebis mimarTulebiTac, maT Soris, `partiasa da xelisuflebas Soris mkveTri
zRvris gavlebis sakiTxSi~.5
mimdinare wlis 8 aprils saqarTvelos centralur saarCevno komisiasa (cesko) da
xuT qarTul arasamTavrobo organizacias Soris gaformda memorandumi `2010 wlis
arCevnebisTvis administraciuli resursebis gamoyenebis Sesaxeb6~. memorandumSi
saqarTvelos saarCevno kodeqsis is debulebebia ganmartebuli, romlebic
administraciuli resursebis winasaarCevno kampaniisTvis gamoyenebas aregulirebs. am
iniciativas ramdenime dReSi saqarTvelos parlamentis Tavmjdomare gamoexmaura da
aRniSna: `Tu saxelmwifo moxeleebi saarCevno procesebSi Carevas gabedaven, isini
kanonis mTeli simkacriT daisjebian~.7 amis Semdeg memorandumisadmi mxardaWera
2 http://www.civil.ge/eng/article.php?id=22202 3 http://aceproject.org/main/english/ei/eix_c070.htm
4 http://rustavi2.com/news/news_textg.php?id_news=36518&pg=1&im=main&ct=0&wth= 5 http://www.messenger.com.ge/issues/2087_april_19_2010/2087_ernest.html
6 http://cec.gov.ge/old/?que=geo/press-center/press-releases&info=5815
7 http://ghn.ge/news-12220.html
`erTianma nacionalurma moZraobam~ gamoxata~.8 mmarTveli partiis warmomadgenelma
pavle kublaSvilma brifingze ganacxada, rom partia mzad iyo, memorandumSi
dafiqsirebuli moTxovnebis monitoringTan dakavSirebiT aqtiurad eTanamSromla
arasamTavrobo organizaciebsa da ceskosTan. 8 maiss ki mmarTvelma partiam, camet
politikur partiasTan erTad, oficialurad moawera xeli aRniSnul memorandums.
2010 wlis 29 marts `saerTaSoriso gamWvirvaloba – saqarTvelom~ gamoaqveyna
pirveli angariSi `administraciuli resursebis gamoyeneba winasaarCevno kampaniis
miznebisTvis~. masSi aqcenti saxelmwifo da municipalur finansur resursebze
gakeTda. amjerad gTavazobT meore angariSs, romelSic yuradReba, finansur
resursebTan erTad, e. w. samarTlebriv (maregulirebel), instituciur da xist
resursebzea gamaxvilebuli. dasawyisSi ki administraciuli resursebis aramiznobriv
gamoyenebasTan dakavSirebul sakanonmdeblo garemos mimovixilavT.
sakanonmdeblo garemo
2008 wlis riggareSe saprezidento da saparlamento arCevnebis Sefasebisas erT-erT
yvelaze problemur sakiTxad rogorc qarTuli, ise saerTaSoriso organizaciebi da
sadamkvirveblo misiebi winasaarCevno kampaniis warmoebis procesSi administraciuli
resursebis aramiznobriv gamoyenebas asaxelebdnen.
sadamkvirveblo organizaciebi, maT Soris, `saerTaSoriso gamWvirvaloba _
saqarTvelo~, parlaments konkretul rekomendaciebsac sTavazobdnen imis Taobaze,
Tu rogor SeiZleboda administraciuli resursebis aramiznobrivi gamoyenebis ufro
efeqtianad daregulireba. am rekomendaciebs Soris iyo:
(a) sajaro samsaxurSi im pirTa wris SezRudva, romlebzedac winasaarCevno
agitaciis gawevasTan dakavSirebuli SezRudvebi ar vrceldeboda; am uflebis
mxolod arCeuli sajaro mosamsaxureebisa da politikuri Tanamdebobis
pirebisTvis datoveba;
(b) saarCevno kanonmdeblobaSi imis ganmarteba, rom sajaro mosamsaxureebs
ekrZalebodaT ara mxolod saarCevno agitaciis gaweva (amomrCevelTa mowodeba
8 http://ghn.ge/news-12881.html
saarCevno subieqtebis mxardasaWerad an sawinaaRmdegod), aramed, zogadad,
winasaarCevno kampaniaSi (arCevnebSi monawile partiebisa da kandidatebis mier
gamarjvebis mizniT Catarebul RonisZiebaTa erToblioba) monawileoba;
(g) sajaro uwyebebis materialur-teqnikuri da adamianuri resursebis
winasaarCevno kampaniis miznebisTvis gamoyenebis (rogorc arCevnebSi monawile
partiebisa da kandidatebis, ise sajaro mosamsaxureebis mier) akrZalva.
2009 wlis dekemberSi9 parlamentma am da sxva rekomendaciebis nawili gaiziara da
saqarTvelos saarCevno kodeqsSi ramdenime pozitiuri cvlileba Seitana, Tumca
ramdenime bundovani debuleba ucvlelad datova. magaliTad, sajaro mosamsaxureebs
kvlav SeuZliaT winasaarCevno agitaciis gaweva, garda im SemTxvevisa, roca isini
uSualod samsaxurebriv funqciebs asruleben10. `uSualos~ ganmarteba kodeqsSi
mocemuli ar aris; amitom es sakiTxi araerTxel gamxdara xelisuflebisa da
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebs Soris kamaTis sagani (aRniSnuli
sityvis sxvadasxvagvarad interpretirebis gamo).
dadebiT cvlilebebs Soris unda aRiniSnos: a) saarCevno kampaniis periodSi sajaro
finansebiT dabeWdil masalaSi saarCevno subieqtisa da misi saagitacio masalis
aRbeWdvis akrZalva11 da b) arCevnebis daniSvnis dRidan maTi Sedegebis Sejamebamde
biujetSi manamde gauTvaliswinebeli proeqtebisa da sabiujeto cvlilebebis
(kerZod, sabiujeto programebisa da gegmiuri transferebis zrda, aseve, aragegmiuri
transferebis inicireba) ganxorcieleba12.
gasuli wlis dekemberSi ganxorcielebul cvlilebebSi, pozitiuris garda, ramdenime
ukan gadadgmuli nabijic iyo. kerZod, gauqmda norma, romlis mixedviTac,
sakrebulos wevrobis kandidatad dasaxeleba pirisTvis saqarTvelos parlamentis
9 saqarTvelos organul kanonSi `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ es cvlilebebi 2009 wlis 28
dekembers iqna Setanili.
10 saqarTvelos organuli kanonis `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ 73-e muxlis me-5 munqtis `T~
qvepunqti.
11 saqarTvelos organuli kanonis `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ 76-e muxlis me-3 punqti. 12 saqarTvelos organuli kanonis `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ 73-e muxlis 101 punqti.
wevris uflebamosilebis Sewyvetas iwvevda13. marTalia, am arCevnebisTvis aseT
tendencias adgili ar hqonia, magram SesaZlebelia, momavalSi am debulebam
arCevnebze uaryofiTad imoqmedos. kerZod, partiebma Tavdapirvelad siebSi ufro
cnobili deputatebi Casvan da maTi `gamoyenebiT~ sakrebuloSi adgilebi moipovon,
Semdeg ki am deputatebma parlamentSi darCena arCion da sakrebuloSi postebi sxva,
sazogadoebisTvis naklebad cnobilma an sruliad ucnobma pirebma (siaSi momdevno
nomrebiT gasulma adamianebma) daikavon.
manamde arsebuli debuleba, romlis Tanaxmad, sakrebulos wevrobis kandidatad
dasaxeleba pirisTvis saqarTvelos parlamentis wevris uflebamosilebis Sewyvetas
iwvevda, kodeqsSi 2006 wlis TviTmmarTvelobis arCevnebis win iqna Setanili14. es
iniciativa mmarTvel partiaSi mas Semdeg gaCnda, rac TviTmmarTvelobis arCevnebSi
monawileobis miReba parlamentis opozicionerma wevrma koba daviTaSvilma
gadawyvita. daviTaSvilma deputatis mandati moixsna da sakrebuloSi iyara kenWi.
samarTlebrivi (sakanonmdeblo da maregulirebeli) resursebi
sakanonmdeblo, aRmasrulebeli da sasamarTlo, aseve sxva maregulirebeli struqturebis
mier iseTi gadawyvetilebebis miReba, romlebic mmarTveli partiis saarCevno interesebs
emsaxureba (mis gamarjvebas uwyobs xels). `maregulirebeli resursebis gamoyeneba moicavs
arsebuli regulaciebis mikerZoebulad aRsrulebas mmarTveli partiisa da misi kandidatebis
sasargeblod. magaliTebi moicavs rogorc saarCevno komisiis mier opoziciuri kandidatis
`registraciidan moxsnas~, ise sagadasaxado administraciis mxridan opoziciur partiaze
ucabedi sagadasaxado Semowmebis ganxorcielebas winasaarCevno kampaniis periodSi.~15
13 saqarTvelos organuli kanonis `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ 111-e muxlis 1-li punqtis `b~
qvepunqti.
14 sakrebulos wevrobis kandidatad dasaxelebis SemTxvevaSi saqarTvelos parlamentis wevrs
uflebamosileba uwydeboda saqarTvelos saarCevno kodeqsis Tavdapirveli (2001 wlis 2 agvistos)
redaqciiT, magram es SezRudva TiTqmis or TveSi _ 28 seqtembers _ gaauqmes. SezRudva aRdga 2005
wlis 23 dekembris kanoniT da isev gauqmda 2009 wlis 28 dekembris kanoniT.
15 `Ria sazogadoebis institutis~ saxelmZRvanelo `saarCevno kampaniis dafinansebis monitoringi~,
2005 w.
arCevnebis TariRis daniSvna
saqarTvelos konstituciis Tanaxmad, arCevnebis TariRs niSnavs saqarTvelos
prezidenti arCevnebamde ara ugvianes 60 dRisa16. 2006 wlis msgavsad, 2010 wels
prezidenti, praqtikulad, am vadis amowurvas daeloda. man adgilobrivi
TviTmmarTvelobis arCevnebis TariRi arCevnebamde 61 dRiT adre daniSna, miuxedavad
imisa, rom pirveli sajaro gancxadeba arCevnebis 30 maiss Catarebis Sesaxeb jer
kidev 2009 wlis 20 ivliss, parlamentis winaSe angariSis wardgenisas gaakeTa17.
parlamentis mier mimdinare wlis 12 marts miRebuli kanoniT saqarTvelos saarCevno
kodeqsSi Caiwera, rom adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebi amave wlis 30 maiss
unda Catardes18. es arCevnebis TariRis dadgenad ver CaiTvleba, radgan, rogorc
zeviT aRiniSna, konstituciis mixedviT, arCevnebis TariRs prezidenti niSnavs.
Sesabamisad, parlamentis es gadawyvetileba konstitucias ewinaaRmdegeba.
arCevnebis TariRis droulad gamocxadeba qarTuli da saerTaSoriso sadamkvirveblo
organizaciebis erT-erTi ZiriTadi rekomendacia iyo. es sakiTxi, pirvel rigSi,
imitom aris mniSvnelovani, rom arCevnebis TariRi oficialuri winasaarCevno
kampaniis dawyebas ukavSirdeba: winasaarCevno kampaniasTan dakavSirebiT dawesebuli
SezRudvebi swored am dRidan Sedis ZalaSi. arCevnebis zusti TariRis codna
politikuri partiebis Tanabar pirobebSi Cayenebasac uwyobs xels: maT meti dro
eZlevaT imisTvis, rom winasaarCevno kampania zustad da droulad dagegmon.
arCevnebis TariRis winaswar gansazRvra sadamkvirveblo arasamTavrobo
organizaciebsac exmareba imaSi, rom mosamzadebel samuSaoebs meti dro dauTmon da
monitoringi ukeTesad dagegmon.
demokratiuli institutebisa da adamianis uflebaTa dacvis ofisis (ODIHR)
saxelmZRvaneloSi19 winasaarCevno periodis mniSvneloba Semdegnairad aris
ganmartebuli: `dro, rogorc resursi: dro aseve mniSvnelovani resursia
winasaarCevno kampaniisTvis. arCevnebis yvela monawiles unda hqondes Tanabari drois
monakveTi winasaarCevno kampaniisTvis. kampaniis mimdinareoba imdenad xangrZlivi unda
16 saqarTvelos konstitucia, muxli 1043. 17 http://www.president.gov.ge/?l=G&m=0&sm=3&st=20&id=2988 18 saqarTvelos organuli kanonis `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ 12913 muxlis 1-li punqti. 19 arCevnebis damkvirvebelTa saxelmZRvanelo, me‐5 gamocema, 2005 weli; http://www.osce.org/item/14004.html, gv.47.
iyos, rom yvelam SeZlos Tavisi politikis efeqtianad dagegmva da amomrCevlisTvis
miwodeba. kanonma naTlad unda gansazRvros, ra tipis politikuri RonisZiebebis
ganxorcielebaa nebadarTuli oficialuri winasaarCevno periodis farglebis gareT
da ra masStabebiT~; aseve, `winasaarCevno periodis dawyebis TariRis bundovaneba ...
arCevnebSi monawile subieqtebs araTanabar winasaarCevno periods uqmnis~.
`saerTaSoriso gamWvirvaloba – saqarTvelom~ administraciuli resursebis
winasaarCevno kampaniisTvis gamoyenebis monitoringi arCevnebis TariRis oficialurad
daniSvnamde, martis Sua ricxvebidan daiwyo. monitoringis Sedegad miRebuli
informaciis gadamuSavebam cxadyo, rom mmarTveli partia administraciul resursebs,
arCevnebis TariRis oficialurad daniSvnamde _ 30 martamde _ anu arCevnebamde sul
raRac 2.5 TviT adre aqtiurad iyenebda. magaliTad, mmarTveli partiis zugdidis
raionuli organizaciis xelmZRvaneli levan konjaria, romelic, rogorc pirvel
angariSSi aRvniSneT, martSi zugdidis soflebSi ufaso diagnostikis programas
uwevda zedamxedvelobas20, 19 aprils `erTiani nacionaluri moZraobis~ zugdidis
maJoritari deputatobis kandidatad daasaxeles. is zugdidis olqis proporciuli
siis pirveli nomeric aris. konjaria saqarTvelos parlamentis Tavmjdomarem
zugdidSi vizitisas21 Tavad waradgina. martSive yvarlis maJoritarma deputatma
zaza gelaSvilma mosaxleobas saCuqrad sursaTi da higienuri saSualebebi gadasca.
am aqciaSi yvarlis gamgebeli levan gamsaxurdia da gamgeobis sxva TanamSromlebi
monawileobdnen. adgilobriv mcxovrebTa gancxadebiT, isini maT `erTiani
nacionaluri moZraobis~ mxardaWeris sanacvlod damatebiT saCuqrebs dahpirdnen.
qalaq Tbilisis 6 raionis 30 ubnad dayofa
Tbilisis sakrebulos gadawyvetilebiT22, dedaqalaqis eqvsi arsebuli raioni ocdaaT
teritoriul erTeulad – ubnad _ daiyo23. am cvlilebam opoziciuri politikuri
partiebis mwvave kritika daimsaxura. mTavar braldebad winasaarCevno motivi _
20 7.03.10, `kurieri~, telekompania `rusTavi 2~. 21 http://imedi.ge/?p=22826
22 q. Tbilisis sakrebulos 2009 wlis 29 oqtombris #13-29 gadawyvetileba `q. Tbilisis dadgenil
administraciul sazRvrebSi arsebuli raionebis teritoriul erTeulebad _ ubnebad dayofis
Sesaxeb~. 23 Zveli Tbilisis raioni: dayofilia sam ubnad; vake–saburTalos raioni: dayofilia eqvs ubnad;
isani_samgoris raioni: dayofilia cxra ubnad; didube–CuRureTis raioni: dayofilia sam ubnad;
gldani–naZaladevis raioni: dayofilia rva ubnad; didgoris raioni: dayofilia erT ubnad.
materialuri da adamianuri resursebis saarCevno kampaniaSi CarTvis mizniT gazrda _
dasaxelda. braldebis sapasuxod qalaqis merma Tbilisze gacilebiT mcire zomis
qalaqis, quTaisis, magaliTi moiyvana da aRniSna, rom is aT municipalitetadaa
dayofili. man aseve Tqva, rom TbilisSi teritoriuli erTeulebis raodenobis zrda
mis biujetze umniSvnelo gavlenas moaxdenda (igi milion lars ar gadaaWarbebda).24
mmarTvelma partiam axali ubnebis Seqmna mosaxleobasTan ufro axlos misvlis
aucileblobiT axsna.
30 ubnis administrirebisTvis Tbilisis 2010 wlis biujets 150 axali saStato
erTeuli daemata. samwuxarod, Cveni araerTgzis moTxovnis miuxedavad, Tbilisis
meria detalur biujets ar gvaZlevs25. biujetis sajarod xelmisawvdomi versiebidan
ki SeuZlebelia imis dadgena, Tu realurad ra daujda Tbiliss axali iniciativis
ganxorcieleba. Znelia imis gansazRvrac, Tu ramdenad saWiro iyo damatebiTi ubnebis
Seqmna, radgan Tbilisis sakrebulos gadawyvetilebas saTanado ganmarteba
(magaliTad, statistikuri monacemebi imis Sesaxeb, Tu ramden adamians uwevdnen
momsaxurebas manamde arsebuli teritoriuli erTeulebi) ar axlda.
2006 wels, rodesac axalma xelisuflebam TviTmmarTvelobis reforma ganaxorciela,
pirveli donis TviTmmarTveloba (soflebisa da mcire qalaqebis sakrebuloebi da
gamgeobebi) gauqmda da TviTmmarTvelobebi mxolod meore doneze (raionebSi) darCa.
maSin mmarTvelma partiam es gamsxvileba resursebis optimizaciisa da ufro
efeqtiani TviTmmarTvelobis ganxorcielebis surviliT axsna. Sedegad, dRes
sakrebuloebi da gamgeobebi raionul centrebSia ganTavsebuli, xolo soflebsa da
mcire qalaqebSi gamgeblebsa da merebs TiTo-TiTo rwmunebuli hyavT (romelTac,
sakrebulos gadawyvetilebiT, SesaZloa ramdenime TanamSromeli hyavdeT aparatSi).
marTalia, Tbilisis mosaxleoba mniSvnelovnad metia, vidre nebismieri sxva
municipalitetisa (igi mTeli qveynis mosaxleobis 30%-ze mets Seadgens), magram
Tavisi raionis gamgeobaSi misvla dedaqalaqis mcxovrebisTvis gacilebiT advilia,
vidre Tbilisis gareT arsebuli raionebis mcxovreblebisTvis, radgan saqarTvelos
regionebSi satransporto qseli ufro SezRudulia, mosaxleobis Semosavali ki
xSirad ufro mcirea.
24 http://www.tbilisi.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=5024 25 `saqarTvelos sabiujeto kodeqsis~ 82.1 muxlis Sesabamisad, biujeti unda iyos gawerili
kvartlurad an/da yovelTviurad.
sagadasaxado samsaxurebis `gegmuri Semowmebebi~ da inventarizacia winasaarCevno
periodSi
mimdinare wlis martidan intensiurad daiwyo TbilisSi arsebuli stambebis gegmuri
Semowmebebi da zog SemTxvevaSi _ inventarizacia. amas maTi sxvadasxva vadiT daxurva
da yadaRis dadeba mohyva. yvela is stamba, romelic garkveuli droiT daixura,
`erovnuli sabWos~ SekveTebze muSaobda. es stambebia: `Tbiliselebi~ (daluqes 22
dRiT 25 martidan), `sezani~ (daluqes 10 dRiT 10 martidan), `sityva~ (daluqes 10
dRiT 2 martidan) da `iu-si-em~ (UCM) (daluqes 35 dRiT 4 martidan). Semowmebis
Sedegad sagadasaxado samsaxurs raime seriozuli darRvevebi ar aRmouCenia.
zogierTi stambis Semowmeba axlac grZeldeba, Tumca maTi funqcionireba aRdgenilia.
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis Tanaxmad, gegmuri sagadasaxado Semowmebis
Sesaxeb gadasaxadis gadamxdels (am SemTxvevaSi _ stambas) 10 dRiT adre unda
ecnobos26, rac arc erT zemoT aRniSnul SemTxvevaSi ar gakeTebula. es rom
gadaudebeli sakontrolo Semowmebebi yofiliyo, maSin unda arsebuliyo Sesabamisi
sasamarTlo gadawyvetilebebi. ramdenime stambis mepatronis TqmiT, maTTvis aseTi
gadawyvetilebebi ar warudgeniaT.
Cven SevecadeT dagvedgina, Tu ramdenad xSiri iyo warsulSi gegmuri Semowmebebisa
da inventarizaciis mizniT stambebis daluqva. amasTan dakavSirebiT vesaubreT sxva
(dauluqavi) stambebis mepatroneebs da poligrafiis dizainerebs, romlebsac,
profesiuli saqmianobidan gamomdinare, TiTqmis yoveldRiuri urTierToba aqvT
stambebTan (zemoT CamoTvlili stambebis mepatroneebma komentarebisgan Tavi
Seikaves). yvela gamokiTxulma gviTxra, rom stambebi ase manamde arasdros
dauxuravT. stambebis mepatroneebma maTi an sxva stambebis daluqvis verc erTi
faqti ver gaixsenes. aseTi faqtebi verc stambebis saqmianobasTan profesiulad
dakavSirebulma pirebma gaixsenes.
rac Seexeba inventarizacias, sagadasaxado samsaxurs misi weliwadSi orjer
Catarebis ufleba aqvs. saqarTvelos finansTa ministris brZanebis27 Tanaxmad, am
26 saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi. m.113.5
27 saqarTvelos finansTa ministris 2009 wlis 23 ivlisis #472 brZaneba `gadasaxadebis gadamxdelis
sasaqonlo-materialur faseulobaTa inventarizaciis Catarebis wesis Sesaxeb instruqciis
damtkicebis Taobaze~.
dros Sesamowmebeli obieqtis daluqva SesaZlebelia, Tumca amiT mas zarali ar unda
miadges da mis Cveul saqmianobas safrTxe ar unda Seeqmnas. obieqtis xelmZRvaneli
Tavisi TanamSromlebisgan an sxva mowveul pirTagan qmnis komisias, romlis
muSaobasac zedamxedvelobas sagadasaxado samsaxuris TanamSromeli uwevs. obieqti
mxolod manamde rCeba daluquli, sanam sagadasaxado samsaxurs moTxovnil finansur
dokumentacias ar warudgens. amis Semdeg is ixsneba da, Semowmebis mimdinareobis
miuxedavad, saqmianobas Cveul reJimSi ganagrZobs.
zemoT aRniSnul SemTxvevebSi stambebis xangrZlivad daxurvis gamo, erTis mxriv, maT
miadgaT mniSvnelovani zarali da, meore mxriv, is opoziciuri partiebi
dazaraldnen, romelTac maTTvis SekveTebi hqondaT micemuli. amis gaTvaliswinebiT,
ukeTesi iqneboda, rom, saWiroebis SemTxvevaSi, stambebis inventarizacia Tu Semowmeba
arasaarCevno periodSi ganxorcielebuliyo.
stambebis saqmianobasTan profesiulad dakavSirebul pirTa da opoziciuri
politikuri partiebis warmomadgenelTa TqmiT, dRes stambebis umravlesoba
opoziciuri politikuri partiebis SekveTebis miRebaze uars ambobs. isini sxva
damkveTebsac ki winaswar ekiTxebian, Tu ra Sinaarsis masalebis dabeWdvas apireben,
Tumca manamde amiT stambebi ar interesdebodnen.
finansuri resursebi
centraluri an/da adgilobrivi xelisuflebis sabiujeto resursebis gamoyeneba mmarTveli
partiis an misi kandidatis winasaarCevno kampaniisTvis. magaliTad, winasaarCevno periodSi
winaswar daugegmavi socialuri daxmarebebis, maT Soris, pensiebis gazrda da sajaro
moxeleTa xelfasebis mateba, aseve sxva saxis socialuri programebis iniciireba
(studenturi grantebis gazrda, sazogadoebrivi transportis gaiafeba, ufaso samedicino
proeqtebi, subsidiebi gazze, eleqtroenergiaze, medikamentebze da a. S.), agreTve saxelmwifo
an municipaluri resursebis gamoyenebiT mmarTveli partiis an/da arCevnebSi monawile misi
calkeuli warmomadgenlebis warmoCena xelisuflebis saqmianobis gazrdili reklamirebis
gziT28.
28 magaliTebi aRebulia `Ria sazogadoebis institutis~ saxelmZRvanelodan `saarCevno kampaniis
dafinansebis monitoringi~, 2005 w.
rogorc pirvel angariSSi aRvniSneT, saqarTvelos mTavrobam 2010 wlis 13 ianvris
#40 gankargulebiT regionuli ganviTarebis fondidan29 adgilobrivi
TviTmmarTvelobebisTvis 66 mln lari gamoyo. 2010 wlis municipaluri biujetebis
damtkicebisas adgilobriv TviTmmarTvelobebs es Tanxa, bunebrivia, ar
gauTvaliswinebiaT. Sesabamisad, mTavrobis gankargulebas municipalur biujetebSi
cvlilebebis Setana mohyva _ gamoyofili Tanxa biujetebis saSemosavlo da xarjviT
nawilebSi aisaxa.
adgilobrivma TviTmmarTvelobebma sabiujeto cvlilebebi sakuTari iniciativiTac
ganaxorcieles. mxolod martis ganmavlobaSi cvlileba 69 municipalitetidan 41-is
biujetSi iqna Setanili, maT Soris, zogierTSi _ ramdenjerme (sul _ 44
cvlileba).
qvemoT warmogidgenT 2010 wlis adgilobrivi biujetebis xarjvis tendenciebs da
zogierTi sabiujeto cvlilebis analizs:
(1) saStato ricxovnobisa da Sromis anazRaurebis zrda
wina angariSSi yuradReba daeTmo q. Tbilisis TviTmmarTvelobisa da prezidentis
rwmunebulTa aparatebis gazrdil saStato ricxovnobas da Sromis anazRaurebas.
rogorc sxva teritoriuli erTeulebis biujetebis analizma cxadyo, am
TvalsazrisiT Tbilisis TviTmmarTveloba da prezidentis rwmunebulTa aparatebi
gamonaklisi ar yofila. 2007_2009 wlebTan SedarebiT, 2010 wels dasaqmebul
pirTa ricxovnoba da umetes SemTxvevebSi (10 TviTmmarTvelobaSi) _ Sromis
anazRaureba mniSvnelovnad aris gazrdili 13 TviTmmarTvelobaSi30. magaliTad, goris
biujetSi 2010 wels Setanil iqna ori cvlileba, romliTac gaizarda rogorc
saStato ricxovnoba, ise Sromis anazRaureba31. 2010 wels municipalitetebis did
nawilSi gamgeobaTa teritoriuli organoebis (soflis rwmunebulebis)
administraciebis xarjebic gaizarda32. saStato ricxovnobis zrdasTan
29 saxelmwifo biujetSi arsebuli saqarTvelos regionebSi gansaxorcielebeli proeqtebis fondi,
romlidanac centraluri xelisufleba sxvadasxva regionul proeqtebs afinansebs (saqarTvelos
sabiujeto kodeqsi, muxli 29). 30 am etapisTvis arsebuli 65 municipaluri biujetidan sul 43 SeviswavleT.
31 goris municipalitetis sakrebulos 2010 wlis 28 ianvris #3 da 25 Tebervlis #7 dadgenilebebi
mogvawoda goris municipalitetma. 32 43 TviTmmarTvelobebis Seswavlili biujetebidan 13-Si gazrdilia rogorc saStato erTeulebis
raodenoba, ise saxelfaso fondi. 3-Si gazrdilia Statebi da gadanawilebulia arsebuli fondis
xelfasebi. 9-Si ar aris gazrdili dasaqmebulTa raodenoba, magram gazrdilia saxelfaso fondi.
dakavSirebuli cvlilebebi 2008 wlis saparlamento arCevnebis winac ganxorcielda,
2009 (arasaarCevno) wels ki am kuTxiT zrda, praqtikulad (mcire gamonaklisebis
garda), ar yofila.
cxrili 1. saStato ricxovnobisa da Sromis anazRaurebis zrda zogierT adgilobriv
TviTmmarTvelobaSi 2010 wels33
TviTmmarTveli
erTeuli
gazrdili
saStato
ricxovnoba
(kaci)
zrda
(%-Si)
2009
welTan SedarebiT
gazrdili
Sromis
anazRaureba
(aTasi lari)
zrda
(%-Si)
2009
welTan SedarebiT
sxva, damatebiTi
informacia
rusTavi 19 6,1 773,9 23,3 Camoyalibda
teritoriuli
organoebi* da Seiqmna
,,rusTavis korpusi“
TianeTi 17 16,8 36,5 6,2 gaizarda centraluri
aparatis ricxovnoba
Telavi 7 7,2 81,2 7,3 saStato ricxovnoba
moicavs mxolod
gamgeobis centralur
aparats
sagarejo 21 12,6 42,7 4,7 ZiriTadad gaizarda
teritoriuli
samsaxurebis Statebi
soflebSi
zugdidi 54 34,0 470,1 30,5 gaizarda rogorc
sakrebulos, ise
gamgeobis da
teritoriuli
samsaxurebis Statebi
gurjaani 3 1,8 59,8 8,2 gaizarda
xelSekrulebiT
gamgeobaSi momuSaveTa
ricxovnoba
gori** 99 51,3 343,2 28,0 gaizarda rogorc
sakrebulos, ise
gamgeobis da
teritoriuli
samsaxurebis Statebi
33 Sesabamisi TviTmmarTvelobebis 2010 wlis biujetebi da TviTmmarTvelobebidan miRebuli
informacia.
duSeTi 5 4,5 37,3 6,0 gaizarda gamgeobaSi
dasaqmebulTa
raodenoba
ambrolauri 20 9,0 100,4 14,3 ZiriTadad gaizarda
teritoriuli
samsaxurebis Statebi
soflebSi
lagodexi 86 81,9 99,5 11,9 ZiriTadad gaizarda
teritoriuli
samsaxurebis Statebi
soflebSi
mcxeTa 9 5,5 12,6 1,2 gaizarda gamgeobaSi
dasaqmebulTa
raodenoba aspinZa 12 13,3 48,3 8,8 gaizarda rogorc
gamgeobis, ise
teritoriuli
samsaxurebis Statebi
oni 18 17,5 78,6 13,1 gaizarda rogorc
gamgeobis, ise
teritoriuli
samsaxurebis Statebi
* teritoriuli organoebi (igive `teritoriuli samsaxurebi~) moicavs gamgeobis/meriis
rwmunebulebis samsaxurebis saStato ricxovnobas.
** gaizarda 2010 wlis biujetSi ganxorcielebuli orive cvlilebis Sedegad.
sainteresoa is faqtic, rom zogierT TviTmmarTvelobaSi saofise xarjebi
winasaarCevno periodSi gacilebiT metia, vidre arCevnebis Semdeg. magaliTad,
lagodexSi gamgeobis aparatis saofise xarjebi pirvel da meore kvartalebSi sul
35 aTasi laria, xolo mesame da meoTxe kvartalebSi _ 15 aTasi lari. lagodexis
teritoriuli organoebis saofise xarjebi meore kvartalSi 20 aTasi laria, xolo
danarCenebSi erTad _ 20 aTasi lari.
adgilobrivi xelisuflebis dafinansebis zrda da, zogadad, misi gaZliereba
mniSvnelovania da dadebiT tendenciad SeiZleba Sefasdes, magram igi mxolod
arCevnebis wina TveebSi saxelfaso fondis zrdiT da erTjeradi an spontanurad
dagegmili RonisZiebebiT ar unda Semoifarglebodes. TviTmmarTvelobebis gaZlierebis
mTavari winapiroba maTi centraluri xelisuflebisgan realuri damoukidebloba
(maT Soris, sabiujeto) unda iyos.
(2) sxvadasxva RonisZiebebis dafinansebis intensivobis zrda winasaarCevno periodSi
adgilobrivi TviTmmarTvelobebis biujetebis analizidan aseve irkveva, rom zogierTi
RonisZieba mxolod winasaarCevno periodSi finansdeba, arCevnebis Semdeg ki
dafinanseba mniSvnelovnad mcirdeba an saerTod qreba34. magaliTad35:
siRnaRi:
infrastruqturis xarjebi 2010 wlis mart_ivnisSi wliuri xarjebis 70%-s
Seadgens. infrastruqturisTvis gamoyofili 2 242 500 laridan am Tveebze 1
578 700 lari modis36;
binaTmSeneblobis xarjebi, 62,5 aTasi laris odenobiT, mxolod martzea
gamoyofili;
gare ganaTebis reabilitaciisa da eqspluataciis xarjebi, 98,1 aTasi laris
odenobiT, metwilad martis Tvezea gamoyofili. Semdeg TveebSi es xarjebi
TveSi 10 aTas laramde mcirdeba;
sportuli RonisZiebebis didi nawili mart_aprilSi finansdeba (Sesabamisad,
31,2 aTasi da 23,1 aTasi lariT). Semdeg TveebSi es xarjebi TveSi 5 aTas
laramde mcirdeba;
socialuri da janmrTelobis dacvis xarjebis 58%, anu mTliani 300,5 aTasi
laridan 173,2 aTasi lari,37 Teberval_maisze modis. Semdeg TveebSi
dafinanseba mkveTrad mcirdeba;
saganmanaTleblo RonisZiebebis didi nawili aseve Teberval_martSi finansdeba
(Sesabamisad, 168,3 aTasi da 116,4 aTasi lariT). Semdeg Tveebze am Tanxebis
mxolod mesamedi rCeba.
34 e. w. sezonuri xarjebi, romelTa gaweva swored gazafxulis periodSia mizanSewonili (magaliTad, gamwvaneba, baRebisa da skverebis mowesrigeba, gazgayvanilobisa da wylis sistemebis reabilitacia),
analizSi Segnebulad ar aris Setanili. 35 mxolod sami municipalitetidan miviReT iseTi detaluri informacia, romelmac analizis Tveebis
mixedviT gakeTebis SesaZlebloba mogvca. 36 Sesabamisad, 406,1, 382,5, 443,0 da 339,2 aTasi lari am Tveebis mixedviT.
37 Sesabamisad, 89,9, 27,9, 23,5 da 24,1 lari am Tveebis mixedviT.
lagodexi:
infrastruqturis mSeneblobis, reabilitaciisa da eqspluataciis xarjebi
pirvel da meore kvartalebSi erTad 197 aTasi laria, mesame da meoTxe
kvartalebSi ki _ 92,5 aTasi lari;
gare ganaTebis xarjebisTvis pirvel kvartalSi 130,0 aTasi laria
gaTvaliswinebuli, sxva kvartalebSi ki _ sul 90,0 aTasi lari;
axalgazrduli RonisZiebebis subsidirebis xarjebi pirvel da meore
kvartalebSi sul 115,0 aTasi laria, mesame da meoTxe kvartalebSi ki _ 90,0
aTasi lari;
socialuri da janmrTelobis dacvis programebis dafinansebisaTvis pirvel da
meore kvartalebSi mTlianad 222,3 aTasi laria gamoyofili, mesame da meoTxe
kvartalebSi ki _ 155,6 aTasi lari;
kulturis RonisZiebebi, 17,0 aTasi laris odenobiT, mxolod pirvel da meore
kvartalebSi finansdeba. mesame da meoTxe kvartalebSi maTi dafinanseba
saerTod ar aris gaTvaliswinebuli.
xobi:
sadResaswaulo dReebSi mravalSvilianTa, ded-mamiT obol bavSvTa, omSi
daRupulTa ojaxebis da samamulo omis veteranTa daxmareba gansazRvrulia
mxolod pirvel da meore kvartalebSi (Sesabamisad, 10 aTasi lari da 4,8
aTasi lariT). mesame da meoTxe kvartalebSi aseTi kategoriis adamianTa
daxmareba saerTod ar aris gaTvaliswinebuli;
municipalitetis teritoriaze profilaqtikuri gasinjvebis Catarebis
xarjebi, 6 aTasi laris odenobiT, mxolod meore kvartalSia
gaTvaliswinebuli. sxva kvartalebSi aseTi xarjebi saerTod ar aris
gansazRvruli.
(3) socialuri, janmrTelobis dacvis da infrastruqturis xarjebis zrda
2007_2009 wlebTan SedarebiT, 2010 wels adgilobrivi TviTmmarTvelobebis
biujetebSi mniSvnelovnad aris gazrdili socialuri, janmrTelobis dacvis da
infrastruqturuli programebis dafinanseba (garda iSviaTi gamonaklisebisa
ozurgeTis, vanis, WiaTuris ambrolauris biujetebSi).
socialuri da janmrTelobis dacvis programebis didi nawili moklevadiani an
erTjeradi xasiaTisaa (medikamentebis erTjeradi gacema, erTjeradi fuladi
daxmareba da sxv.). magaliTad, socialurad daucveli ojaxebis socialur-
ekonomikuri mdgomareobis gaumjobesebis mizniT 2010 wels adgilobriv
TviTmmarTvelobebSi Semdegi saqmianoba xorcieldeba:
- q. rusTavi: socialurad daucvel moqalaqeTa individualuri samedicino da
medikamentebiT daxmarebis programa 100%-iani dafinansebiT. mTliani biujeti
_ 333,1 aTasi lari38;
- gurjaanis municipaliteti: 13 sxvadasxva socialuri da janmrTelobis dacvis
programa39, maT Soris, mravalSviliani ojaxebis erTjeradi daxmareba (10
aTasi lari) da socialurad daucveli pirebis erTjeradi daxmareba (190
aTasi lari);
- axmetis municipaliteti40: avadmyofTa mkurnalobis xarjebis dafarva (40
aTasi lari); socialurad daucveli mosaxleobis daxmareba (60 aTasi lari);
socialurad daucveli mosaxleobis gadaudebeli ambulatoriuli momsaxureba
(10 aTasi lari); mosaxleobis transportiT momsaxureba (4 aTasi lari)41;
- goris municipaliteti: socialuri proeqtebis Tanadafinanseba (20 aTasi
lari)42;
- siRnaRis municipaliteti: teritoriuli mTlianobisTvis mebrZol meomarTa
erTjeradi daxmareba (3,6 aTasi lari)43;
- Telavis municipaliteti: avtobusiT mgzavroba 2010 wlis 1 martidan ufaso
gaxda, risTvisac 50 000 laria gamoyofili. wina wels aseTi an msgavsi
iniciativa saerTod ar ganxorcielebula.
38 aseTi programa wina wels ar yofila
39 amdenive programa ganxorcielda 2008 (saarCevno) wels. 2007 da 2009 wlebSi mxolod 9-9
programa xorcieldeboda. 40 2007_2009 wlebSi aseTi xarji saerTod ar iyo gaTvaliswinebuli. 41 transportis xarjebis dafinanseba saerTod ar ganekuTvneba adgilobrivi TviTmmarTvelobis
kompetencias. biujeti detalurad gawerili ar aris. Sesabamisad, damatebiTi analizis gakeTeba
SeuZlebelia. 42 2007_2009 wlebSi aseTi proeqtebi saerTod ar finansdeboda. biujeti detalurad gawerili ar
aris. Sesabamisad, damatebiTi analizis gakeTeba SeuZlebelia. 43 2007-2009 wlebSi aseTi daxmareba saerTod ar finansdeboda.
2010 wels ganxorcielebuli sabiujeto cvlilebebis Sedegad adgilobrivi
TviTmmarTvelobebis biujetebSi gaCnda araerTi iseTi infrastruqturuli,
sayofacxovrebo da sxva tipis xarji, romelic 2007_2009 wlebis da 2010 wlis
Tavdapirvel biujetebSi gaTvaliswinebuli ar yofila, magaliTad:
- dedofliswyaros municipaliteti: 2010 wlis 26 Tebervlis cvlilebebiT
mravalsarTuliani sacxovrebeli korpusebis saxuravebis SekeTeba 297 aTasi
lariT dafinansda. am programisTvis 2009 wels 9,9 aTasi lari iyo
gamoyofili. imave cvlilebebiT sportuli moednebis mowyobisaTvis 157,7
aTasi lari gamoiyo.
- goris municipaliteti: 2010 wlis 25 Tebervlis cvlilebebiT qalaqis
gamwvaneba da mwvane nargavebis reabilitacia 49 aTasi lariT dafinansda.
municipaluri biujetiT aseve finansdeba sacxovrebel korpusebTan misasvleli
gzebisa da trotuarebis SekeTeba 50 aTasi lariT, mravalbiniani
sacxovrebeli saxlebis amxanagobebis Tanadafinanseba 40 aTasi lariT, soflis
meurneobis ganviTarebis Tanadafinansebis programa 40 aTasi lariT, sxva
infrastruqturuli proeqtebis Tanadafinanseba 30 aTasi lariT da kulturis
RonisZiebebis proeqtebis Tanadafinanseba 10 aTasi lariT.
(4) adgilobrivi mediasaSualebebis dafinanseba (subsidireba)
2010 wels TviTmmarTvelobebma adgilobriv mediasaSualebebs (televiziebs da
beWdur medias) subsidiebi gauzardes. qvemoT mocemulia ramdenime municipalitetis
mier gamoyofili subsidiebis moculoba 2008_2010 wlebSi:
cxrili 2. adgilobrivi mediasaSualebebis subsidireba44
municipaliteti 2008 w. 2009 w. 2010 wlis
Tavdapirveli
biujeti (aTasi
lari)
2010 wels
ganxorcielebuli
cvlilebebi
(aTasi lari)
abaSa 14,0 14,8 15,4 17,6
axmeta 4,8 22,7 30,0 30,0
martvili 7,0 19,0 21,0 21,0
Telavi 20,0 19,0 20,0 20,0 gurjaani 24,0* 34,0* 68,9 70,0
44 Sesabamisi TviTmmarTvelobebis 2010 wlis biujetebi da TviTmmarTvelobebidan miRebuli
informacia.
siRnaRi 3,7 8,6 16,0 16,0
yvareli 9,9 12,0 17,0 17,0
oni 5,6 5,8 11,8 11,8 * regionuli koordinatoris mier mowodebuli informacia.
instituciuri resursebi45
winasaarCevno RonisZiebebis organizebisa da CatarebisTvis saxelisuflebo
struqturebis saofise teqnikis, satransporto saSualebebis, Senoba-nagebobebis,
daqvemdebarebuli sajaro moxeleebis da sajaro finansebiT dafinansebuli
organizaciebis46 sxva materialur-teqnikuri da adamianuri resursebis gamoyeneba.
qvemoT mocemuli informacia mowodebulia `saerTaSoriso gamWvirvaloba _
saqarTvelos~ regionuli koordinatorebis mier, aseve mopovebulia sxva regionuli
kontaqtebis (JurnalistebTan, samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebTan, sajaro
moxeleebTan, partiaTa aqtivistebTan) meSveobiT.
personaluri monacemebis Segroveba
piradobis mowmobebis an personaluri monacemebis sxvadasxva motiviT Segrovebis
SemTxvevebi winasaarCevno periodSi 2006 wlidan intensiurad xorcieldeba.
gaurkvevelia, ra miznebs unda emsaxurebodes aseTi RonisZiebebi, Tumca mosaxleobaze
fsiqologiur zemoqmedebas axdens da amomrCevlebSi garkveul eWvebs aRZravs.
3_4 maiss Telavis municipalitetis sofel yarajalis gamgebelma amiran
suleimanovma Tanasoflelebs piradobis mowmobebi CamoarTva. adgilobrivi
macxovreblebis gulnaz arix yizis da dilara mamedovas gancxadebiT, suleimanovma
piradobis mowmobebis CamorTmeva sofelSi daxmarebis SesaZlo darigebiT axsna.
Telavis raionSi `erovnuli sabWos~ warmomadgenlis, veli aSirovis gancxadebiT,
piradobis mowmobebi yarajalis mosaxleobis naxevarze mets aqvs CamorTmeuli. aseve
45 instituciuri resursebis gamoyenebis faqtebi gacilebiT metia, magram am angariSSi ganxilulia
mxolod is SemTxvevebi, romlebic ramdenime wyarosTan aris gadamowmebuli da dadasturebuli.
46 sajaro samarTlis iuridiuli pirebi, agreTve kerZo samarTlis is iuridiuli pirebi, romlebSic
saxelmwifos wili 50%-s an mets Seadgens.
aSirovis informaciiT, soflis rwmunebulis warmomadgenlebi mosaxleobaSi dadian
da mouwodeben mas, xma `erTian nacionalur moZraobas~ misces.
amiran suleimanovis gancxadebiT, `Telaveli qali~ sofelSi humanitaruli
tansacmlis darigebas apirebs. swored am mizniT CamoerTva piradobis mowmobebi
50_60 adamians. suleimanovma piradobis mowmobebis CamorTmevis faqti `saerTaSoriso
gamWvirvaloba _ saqarTvelos~ warmomadgenelTan satelefono saubrisas daadastura.
martis Sua ricxvebSi meoreuli tansacmlis darigebis faqtebi ozurgeTis raionis
sofel WanieTSi, daba narujSi da daba laiTurSic iyo, Tumca am SemTxvevebSi
piradobis mowmobebis monacemebis SegrovebiT Semoifarglebodnen.
aprilSi ozurgeTSi patimarTa ojaxebis wevrebze zewola daiwyo. adgilobrivi
xelisuflebis warmomadgenlebma patimrebis ojaxebis wevrebs `erTiani nacionaluri
moZraobisTvis~ 100-dan 500-mde mxardamWeris xelmowerebis, piradobis
damadasturebeli nomrebis da sxva personaluri monacemebis Segroveba mosTxoves da
sanacvlod patimrebis gaTavisuflebas dahpirdnen. ozurgeTSi sxvadasxva politikuri
partiebis aqtivistebma da Jurnalistebma rva aseTi ojaxi daasaxeles .
`saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelo~ esaubra ramdenime adamians, maT Soris
erT-erTi patimris ojaxis wevrs da erT-erTi sxva patimris ojaxis axlobels.
maTTan gasaubrebisas dasaxelda xelisuflebis ori warmomadgeneli: goCa SilakaZes,
ozurgeTis gamgeblis aparatis ufrosi, romelic, maTi TqmiT, soflebSi mcxovreb
patimrebis ojaxebs `kurirebs~) da Suqri gabriCiZe, ozurgeTis toritoriuli
organos rwmunebuli, romelic qalaq ozurgeTSi mcxovreb patimrebis ojaxebzea
pasuxismgebeli.
martis dasawyisSi Sinagan saqmeTa saministros aWaris avtonomiuri respublikis
mTavari sammarTvelos baTumis saqalaqo sammarTvelos policiis me-2 ganyofilebam
sxvadasxva sajaro uwyebebisa da kerZo organizaciebis xelmZRvanelebs daugzavna
werilobiTi moTxovna maTi TanamSromlebis piradi nomrebisa da sxva personaluri
monacemebis (misamarTebis, telefonis nomrebis, Tanamdebobebis) Segrovebis Taobaze.
moTxovnaSi mizezi ar ganumartavT, mxolod is ewera, rom es `Semxvedri
saWiroebebisTvis~ iyo aucilebeli. #1 danarTSi SegiZliaT ixiloT gazeTis
redaqciisTvis gagzavnili moTxovnis asli.
materialuri resursebis gamoyeneba/partiuli da saxelmwifo resursebis aRreva
4 maiss, gurjaanis mosaxleoba erTjeradi socialuri daxmarebis miRebas gamgeobis
SenobaSi elodeboda. gamgeblis movaleobis Semsrulebeli _ gamgeblis pirveli
moadgile goga petruzaSvili47 _ moqalaqeTa miRebas ver audioda48. amitom maTi
nawili „erTiani nacionaluri moZraobis“ raionuli organizaciis ofisSi gagzavnes.
ofisSi misulebs SvebulebaSi myofi gamgeobis TanamSromlebi emsaxurebodnen, kerZod,
usmendnen, daxmarebas hpirdebodnen da gamgeblis movaleobis Semsruleblis saxelze
gancxadebas awerinebdnen. rogorc ramdenime maTganma anonimurad ganacxada, mmarTveli
partiis ofisSi yofnisas aqtivistebi socialurad daucvel moqalaqeebs arCevnebSi
„erTiani nacionaluri moZraobis“
mxardaWerisken mouwodebdnen da
sanacvlod hpirdebodnen, rom arCevnebis
Semdeg gamgeoba maT fulad daxmarebas
kidev gauwevda.
27 aprilis informaciiT, sagarejos
municipalitetis yofili gamgebeli gia
CalaTaSvili, lagodexis municipalitetis
yofili gamgebeli gia gozalaSvili da dedofliswyaros municipalitetis
yofili gamgebeli levan baRaSvili
Tanamdebobebidan 15 aprils gadadgnen,
xolo gurjaanis municipalitetis
yofili gamgebeli giorgi CiviaSvili49 – 26 aprils. pirveli sami adgilobrivi
TviTmmarTvelobis arCevnebSi monawileobs,
meoTxe ki – Sualedur saparlamento
arCevnebSi, oTxive _ `erTiani
nacionaluri moZraobis~ kvotiT.
47 yofili gamgebeli giorgi CiviaSvili 26 aprils gadadga Tanamdebobidan adgilobrivi
TviTmmarTvelobis arCevnebSi monawileobis gamo. gamgeblis meore moadgile – Sota utiaSvili _
SvebulebaSia.
48 SvebulebaSi arian aseve gamgeobis aparatis ufrosi vasil utiaSvili da gamgeobis socialur
sakiTxTa samsaxuris specialisti eka naqevxriSvili.
49 giorgi CiviaSvili Sualedur saparlamento arCevnebSi `erTiani nacionaluri moZraobis~ gurjaanis
maJoritari deputatobis kandidatad aris wardgenili.
miuxedavad amisa, 27 aprils sagarejos municipalitetis yofili gamgebeli
imyofeboda sofel manavSi, sadac gadauRebeli wvimebis Sedegad mewyeri Camowva da
saxlebi daaziana. igi am dros samsaxurebrivi manqaniT gadaadgildeboda da iq myof
gamgeobis TanamSromlebs davalebebsa da miTiTebebs aZlevda. 3 maisis informaciiT,
danarCeni gadamdgari gamgeblebi aseve ganagrZobdnen gamgeobebis kuTvnili
korporatiuli telefonebiT sargeblobas.
24 aprils ozurgeTSi saqarTvelos parlamentis Tavmjdomaris pirvelma moadgilem
mixeil maWavarianma da saqarTvelos saavtomobilo gzebis departamentis ufrosma
ramaz nikolaiSvilma sportis sasaxlis win ozurgeTis, lanCxuTisa da Coxatauris
municipalitetebSi `erTiani nacionaluri moZraobis~ partiuli siis xuTeuli
waradgines. Sexvedris mizani kandidatebis wardgena da winasaarCevno agitacia iyo.
Sexvedras konstituciuri usafrTxoebis departamentis TanamSromlebi (maT Soris,
qveganyofilebis ufrosi Salva bolqvaZe da misi moadgile ivane sajaia), samxareo
policiisa da ozurgeTis policiis TanamSromlebi (maT Soris, samxareo policiis
ufrosi SoTa WanuyvaZe da ozurgeTis raionis policiis ufrosi gia uridia)
eswrebodnen. samarTaldamcavi da Zalovani uwyebebis warmomadgenlebs partiul
saqmianobaSi monawileoba saerTod ekrZalebaT50. #2 danarTSi ixileT Sexvedris
fotoebi. me-2 fotoze Zalovani uwyebis warmomadgenlebi – Salva bolqvaZe, ivane
sajaia da gia uridia arian warmodgenili.
danarTi #2
am Sexvedris gamo ozurgeTis centraluri quCa (kostavas quCa) sam saaTze meti xnis
ganmavlobaSi policiis manqanebiT iyo gadaketili. 24 aprils RonisZiebis Catarebisa
50 saqarTvelos organuli kanonis `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ me-5 muxlis `d~ qvepunqti.
da quCis gadaketvis TxovniT `erTianma nacionalurma moZraobam~ ozurgeTis
municipalitets 23 aprils mimarTa, riTac daarRvia saqarTvelos organuli kanonis
`saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ 74-e muxlis me-2 punqti, romlis Tanaxmadac,
gafrTxileba RonisZiebamde ori dRiT adre unda moxdes.
22 aprils mcxeTaSi `erTiani nacionaluri moZraobis~ generaluri mdivani zurab
meliqiSvili mosaxleobas Sexvda sveticxovlis mimdebare teritoriaze da partiis
kandidatebi waradgina. Sexvedras, romelic samuSao saaTebSi gaimarTa, gamgeobisa da
sakrebulos TiTqmis yvela TanamSromeli (maT Soris, Tina saginaSvili, naTia
gelaSvili, lela erondidi, Taisi davlianiZe, eTer kiknaZe, gia papaSvili, nato
iordaniSvili, xaTuna badagaZe, naTia mamulaSvili), teritoriuli erTeulebis
rwmunebulebi, aseve #1 da #2 saSualo skolebis direqtorebi da pedagogebic
(saskolo saaTebSi) eswrebodnen. maT Sekreba dRis 12 saaTidan daiwyes. ramdenime
maTganis mier mowodebuli informaciis Tanaxmad, isini `sastikad iyvnen
gafrTxilebulebi~, rom SexvedraSi monawileoba unda mieRoT. saqarTvelos
organuli kanonis `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ Sesabamisad (73-e muxlis me-5
punqtis `T~ qvepunqti da 761 muxlis 1-li punqtis `g~ qvepunqti) da ceskos,
arasamTavrobo organizaciebis da politikuri partiebis mier xelmowerili
memorandumis erT-erTi ganmartebis Tanaxmad, samuSao saaTebSi agitaciis gaweva
kanoniT aris akrZaluli.
mcxeTaSive gamgeobis sportis samsaxuris TanamSromeli uCa gulbaTaSvili da aseve
gamgeobis TanamSromeli maia giutaSvili51 samuSao drois did nawils `erTiani
nacionaluri moZraobis~ saarCevno StabSi atareben, Tumca isini SvebulebaSi ar
arian.
`erTiani nacionaluri moZraobis~ maJoritari deputatobis kandidatebis saarCevno
masalebSi Tbilisi meriis logos gamoyeneba
mmarTveli partiis maJoritari deputatobis kandidatebis saagitacio masalebSi
gamoyenebulia Tbilisis meriis mier dafinansebuli, e. w. Tbilisis rebrendingis
farglebSi Seqmnili logo `me miyvars Tbilisi~, romelic Tbilisis meriis mier
dafinansebuli proeqtebis prezentaciisas gamoiyeneboda. es proeqtebia: qalaqis
51 zusti Tanamdebobebis dadgena Cvenma koordinatorma ver moaxerxa, Tumca isini namdvilad gamgeobis
TanamSromlebi arian.
parkirebis gadasaxadis gadaxdis damadasturebeli niSani, `erTad davgegmoT Tbilisis
biujeti~, `darge Seni xe da gaamwvane Tbilisi~, studenturi aqcia `kinomania +5~ da
a. S.
`erTiani nacionaluri moZraobis~ maJoritari deputatobis kandidatebi winasaarCevno
kampaniisas iyeneben flaierebs, romlebzedac igive logoa gamosaxuli. Tbilisis
meriis gancxadebiT, es logo ar aris meriis sakuTreba da masze saavtoro ufleba
ar arsebobs. Sesabamisad, misi gamoyeneba ar aris kanonis darRveva, magram, rogorc
dasawyisSi aRiniSna, 1990 wlis kopenhagenis konferenciis dokumentis Tanaxmad, unda
arsebobdes `naTeli gansxvaveba saxelmwifosa da politikur partiebs Soris. kerZod,
ar unda moxdes politikuri partiebisa da saxelmwifos aRreva~ (muxli 5.4). es
logo ki pirdapir Tbilisis meriasTan da mis proeqtebTan asocirdeba. #3 danarTSi
`erTiani nacionaluri moZraobis~ maJoritari deputatobis kandidatis, zaal
samadaSvilis flaieria warmodgenili.
danarTi #3
Sefaruli politikuri reklama da sabiujeto saxsrebiT dabeWdili masalis
agitaciisTvis gamoyeneba
Tbilisis meriis axalgazrdul saqmeTa monitoringis ganyofilebis iniciativiT
mimdinare wlis 19 aprils daiwyo da 1 ivlisamde gagrZeldeba aqcia „kinomania +5“.
aqciis farglebSi saxelmwifo umaRlesi saswavleblebis studentebze gaicema baraTi,
romlis wardgenis SemTxvevaSi kinoTeatrebSi „amiransa“ da „rusTavelSi“ bileTis
fass 5 lari52 akldeba.
52 mmarTveli partiis arCevnebSi monawileobis rigiTi nomeria `5~.
saqarTvelos organuli kanonis `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ 76-e muxlis me-3
punqtis Tanaxmad, „saarCevno kampaniis periodSi akrZalulia saxelmwifo/adgilobrivi
biujetis saxsrebiT iseTi beWdviTi masalis damzadeba, romelSic asaxulia esa Tu
is saarCevno subieqti an misi arCevnebSi monawileobis rigiTi nomeri...“. meria am
aqciis ganxorcielebisTvis, kerZod, misi reklamirebisTvis, sakuTar vebgverds da
sxvadasxva beWdviT saSualebebs iyenebs. ixileT danarTi #4.
danarTi #4
administraciuli resursis aramiznobrivad gamoyenebis bolo ori faqti
`saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciam~ ceskoSi gaasaCivra. aRniSnuli
sakiTxebi 13 maiss ganixileba.
xisti resursebi
politikuri oponentebisa da maTi mxardamWerebis winaaRmdeg Zaladobrivi meqanizmebis
gamoyeneba, magaliTad, oponentebisa da maTi aqtivistebis daSineba, darbeva, ukanonod
dakaveba, dapatimreba da a. S.
2010 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis win saqarTvelos masStabiT
yvelaze metad ramdenime politikuri partia da gaerTianeba aqtiuriobs, maT Soris
arian: `erovnuli sabWo~ (gansakuTrebiT _ masSi Semavali moZraoba `samarTliani
saqarTvelosTvis~)53, bloki `aliansi saqarTvelosTvis~54 da `qristian-
demokratiuli gaerTianeba~55. am etapze sajaro moxeleebis mxridan yvelaze xSiria
53 `erovnuli sabWos~ SemadgenlobaSi Sedian aseve `saxalxo partia~ da `konservatiuli partia~.
54 `aliansi saqarTvelosTvis~ (i. alasania, s. subari, d. usufaSvili, d. gamyreliZe, s. zurabiSvili)
55 `giorgi TargamaZe, inga grigolia _ qristian-demokratiuli gaerTianeba~
zewola `erovnuli sabWos~ wevrebsa da aqtivistebze. aseve xdeba zewola blokis
`aliansi saqarTvelosTvis~ warmomadgenlebze. monitoringis procesSi gvxvdeba
amomrCevlebze zewolis SemTxvevebic.
politikuri partiis wevrebze da mis aqtivistebze zewola
saarCevno sakiTxebSi „erovnuli sabWos“ koordinatoris, lado boJaZis, mier 5 maiss
mowodebuli informaciiT, yvarlis raionis gamgeblis, levan gamsaxurdias, da
policiis ufrosis, Temur guraSvilis, mxridan zewolis Sedegad kandidaturebi
moxsnes axalsoflis sakrebulos wevrobis kandidatma mzia xutuaSvilma da
mTisZiris sakrebulos wevrobis kandidatma aneta mRebriSvilma. xutuaSvilma
arCevnebSi monawileobaze uari partiuli siis wardgenis Semdeg ganacxada,
mRebriSvilma ki _ 5 maiss.
`erovnul sabWos~ yvarelSi 11-kaciani partiuli sia hqonda wardgenili. partiuli
siidan ori kandidaturis moxsna sakmarisi iyo siis arCevnebidan moxsnisaTvis56.
Sesabamisad, `erovnuli sabWo~ yvarelSi partiuli siiT aRar aris warmodgenili.
3 maiss, mestiis gamgeobas daaxloebiT Ramis 10 saaTidan stumrobdnen samegrelo-
zemo svaneTis mxareSi saxelmwifo rwmunebuli _ gubernatori zaza gorozia,
samxareo policiis ufrosi Tengiz gunava, policiis ufrosis moadgile joni
belqania, kodoris policiis maRalCinosani anzor margiani, mestiis maJoritari
deputati kandit (kaxa) kviciani, mestiis policiis ufrosi giorgi Sedania da misi
TanamSromlebi. maT axldaT SeiaraRebul adamianTa, daaxloebiT, 50-kaciani jgufi
pikapis tipis 20-mde avtomanqaniT. mestiis municipalitetis gamgebelTan, goCa
WeliZesTan, erTad mestiis `stumrebi~ Ramis 3 saaTamde Tavad mohyavdaT gamgeobaSi
partia `Tavisflebis~ maJoritari deputatobis da partiuli siis kandidatebi (maT
Soris leri nakani, vaxtang nakani, mirza dadvani, ivane gulbani, nugzar arRvliani,
baCuki saRliani da laSa pirveli). oTx maTgans imave Rames daawerines gancxadeba
kandidaturis moxsnis Sesaxeb. vaxtang nakanisgan, baCuki saRlianisgan da laSa
pirvelisgan ki xelmowerebis miReba ver moaxerxes. vaxtang nakani gamgeobaSi misulma
opoziciis sxva warmomadgenlebma gamoiyvanes Senobidan. baCuki saRlianma da laSa
pirvelma ki Tavidanve uari ganacxades amgvari gancxadebis daweraze.
56 saqarTvelos organuli kanonis `saqarTvelos saarCevno kodeqsi~ 118‐e muxlis me‐3 punqtis Tanaxmad, 9‐kaciani partiuli siiT arCevnebSi monawileoba akrZalulia.
aRniSnuli gancxadebebis mestiis saolqo saarCevno komisiaSi daregistrireba ver
moxerxda, radgan komisiis mdivani naTia gigani ceskos miTiTebiT57 meore dRes
samsaxurSi ar gamocxadda. sxvadasxva opoziciuri partiebis mier gavrcelebuli
informaciiT, masze satelefono zewola ganaxorciela goCa WeliZem, romelic
`gamwarebiT~ emuqreboda.
im incidentamde erTi dRiT adre, 2 maiss mestiaSi `sakuTari gancxadebis
safuZelze~ partiuli siidan kandidatura moxsna politikuri moZraoba
`Tavisuflebis~ wevrma _ bogdan nigurianma. igi gamgeobis TanamSromlebma Savi
`pradoTi~ (nomriT 700) Tavad miiyvanes saolqo saarCevno komisiaSi, sadac man
gancxadeba Tavisi xeliT dawera.
7 aprils lanCxuTSi blokis `aliansi saqarTvelosTvis~ lanCxuTis
warmomadgenlobis erT-erT wevrze, maJoritarobis kandidatze, avTandil surmaniZeze,
Zalovanebma zewola ganaxorcieles. lanCxuTSi vizitiT myofi sasjelaTRsrulebis,
probaciisa da iuridiuli daxmarebis sakiTxTa ministri xaTuna kalmaxeliZe
kulturis saxlSi sazogadoebis warmomadgenlebs xvdeboda. kerZod Sexvedraze
imyofebodnen pedagogebi da teritoriuli erTeulebis rwmunebulebi. surmaniZe am
Sexvedras eswreboda, rogorc nigvzianis Temis rwmunebulis TanaSemwe. is sakmaod
aqtiurobda da Tavis politikuri Sexedulebebsac afiqsirebda. Sexvedris Semdeg
konstituciuri usafrTxoebis departamentis lanCxuTis warmomadgenlobidan buxuti
CxaiZem da misTvis ucnobma pirma is CxaiZis kabinetSi daibares, sadac winasaarCevno
kampaniis Sewyveta mosTxoves, winaaRmdeg SemTxvevaSi ki problemebis SeqmniT
daemuqrnen. amis Semdeg buxuti CxaiZe ramdenjerme daukavSirda avTandil surmaniZes
da incidentis uxmaurod mogvareba scada. uwyebaTaSorisi jgufis58 mier mowodebuli
informaciis mixedviT, amJamad buxuti CxaiZe Tanamdebobas aris CamoSorebuli.
57 cesko-s imave Rames Seatyobines opoziciis warmomadgenlebma incidentis Sesaxeb.
58 2010 wlis 30 maiss arCevnebis win saqarTvelos mTavrobam ganaaxla uwyebaTaSorisi samuSao jgufi
_ IATF (aseTive jgufi iyo Seqmnili 2008 wlis arCenebis wina periodSic). uwyebaTaSorisi samuSao
jgufis wevrebi sxvadasxva saxelmwifo uwyebebis maRalCinosnebi arin.
http://www.government.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=184&info_id=30453
6 aprils dedofliswyaros municipalitetis sofel sabaTloSi partiis ,,moZraoba
samarTliani saqarTvelosTvis~ aqtivists, qarTuli enis pedagogs, nino qadagiSvils,
sabaTlos rwmunebuli daviT gundaZe daukavSirda da uTxra, rom opoziciasTan
kavSiris SemTxvevaSi skolis datoveba mouwevda. uwyebaTaSorisi jgufis
informaciiT, qarTuli enis pedagogi kvlav Tanamdebobazea da mas problemebi ar
Seeqmneba.
aprilis dasawyisSi viqtor jafariZes, romelic mestiaSi politikuri moZraoba
`Tavisuflebis~ kvotiT monawileobs arCevnebSi (igi partiuli siis pirveli nomeri
da, imavdroulad, erT-erTi maJoritari deputatobis kandidatia), gamgeblis
davalebiT mobilur telefonze mestiis raionis policiis ufrosma gia Sedaniam
daureka da daemuqra, rom, Tu arCevnebSi monawileobis miRebis gadawyvetilebas ar
Secvlida, mestiaSi CasvlisTanave daiWerda. viqtor jafariZe mestiaSi dRemde ar
Casula. masze ramdenjerme ganmeorda muqara. ar aris gamoricxuli, rom viqtor
jafariZem sakuTari kandidatura moxsnas arCevnebidan.
11 marts partiis `moZraoba samarTliani saqarTvelosTvis“ axmetis ofisis
xelmZRvanels, SoTa qavTaraSvils, axmetis municipalitetis sakrebulos
Tavmjdomaris moadgile jafar xangoSvili da sofel duisis rwmunebuli merab
qavTaraSvili daemuqrnen. isini qavTaraSvilTan saxlSi mividnen da politikur
saqmianobaze uaris Tqma da partiis datoveba mosTxoves. maT qavTaraSvili
gaafrTxiles, rom winaaRmdeg SemTxvevaSi misi ojaxis wevrebs „sxvadasxva xerxiT
gaamwarebdnen“. muqara daaxloebiT 30 wuTs grZeldeboda. maTi wasvlis Semdeg SoTa
qavTaraSvili cudad gaxda da samedicino daxmareba dasWirda. jafar xangoSvilma
ganmarta, rom man qavTaraSvils, rogorc Tavis megobars, mxolod megobruli rCeva
misca da saerTod ar damuqrebia.
amomrCevlebze zewola
2 maiss Tbilisis erT-erT prestiJul ubanSi mcxovreb qalbatons mobilur
telefonze daureka misma mezobelma – amxanagobis Tavmjdomarem, romelic korpusTan
dakavSirebuli organizaciuli sakiTxebis mogvarebiT aris dakavebuli. am korpusTan
misasvleli gza mosaasfaltebelia. amxanagobis Tavmjdomarem mezobels uTxra, rom
meriaSi iyo da iq uTxres, rom aRniSnul gzaze asfalts mxolod im SemTxvevaSi
daagebdnen, Tu korpusis mcxovreblebi `erTiani nacionaluri moZraobis~ kandidatebs
(maJoritari deputatobis kandidats, vaxtang nacvliSvils, da merobis kandidats,
gigi ugulavas) dauWerdnen mxars.
aprilis meore naxevridan axmetaSi, sofel alvanSi sajaro skolebis damamTavrebeli
klasis moswavleebze zewolis ramdenime faqti moxda. kerZod, blokis „aliansi
saqarTvelosTvis“ raionuli organizacia „erTiani nacionaluri moZraobis“ sofel
zemo alvanis maJoritari deputatobis kandidats, beso yizilaSvils, saarCevno xmis
uflebis mqone me-12 klaselebze zewolaSi adanaSaulebs. beso yizilaSvili axmetis
municipalitetis gamgeobis samxedro gawvevisa da aRricxvis samsaxuris
specialistia. „marTalia is am droisTvis SvebulebaSi imyofeba, Tumca Tavis
Tanamdebobriv mdgomareobas iyenebs da bavSvebze zewolas axdens, maT emuqreba, rom
Tu arCevnebSi xmas „nacionalur moZraobas“ ar miscemen, jarSi gaiwvevs da umaRles
saswavlebelSi Cabarebas veRar SeZleben“, _ ganacxada blokis `aliansi
saqarTvelosTvis~ warmomadgenelma zaza lagaziZem.
yizilaSvilis mxridan me-12 klaselebze zewolis faqti zemo alvanis sajaro
skolis me-12 klasis erTma moswavlem anonimurad daadastura `saerTaSoriso
gamWvirvaloba _ saqarTvelosTan~ saubarSi. misi TqmiT, yizilaSvilma ramdenime
moswavle erTad gafrTxila.
Tavad yizilaSvilma saarCevno xmis uflebis mqone moswavleebze zewolis
ganxorcieleba uaryo. „CemTan erTad gadaamowmeT eg ambavi da arc erTi moswavle
magas ar ityvis. Cem gareSe ras geubnebian, ar mainteresebs“, _ aRniSna man
msgavsi informacia gavrcelda lanCxuTSic. partia `daicavi saqarTvelos~ lanCxuTis
warmomadgenlobis xelmZRvanelis, eka aleqsaias, gancxadebiT, lanCxuTis samxedro
gawvevis da aRricxvis samsaxuris TanamSromelma daviT pataravam komisariatSi
daibara sofel qvianSi mcxovrebi, 18 welze ufrosi mamakacebi da gaafrTxila, xma
`erTiani nacionaluri moZraobisTvis~ miecaT, winaaRmdeg SemTxvevaSi ki maT jarSi
gawveviT daemuqra. pataravas am saqmianobaSi SesaZlo monawileoba `saerTaSoriso
gamWvirvaloba _ saqarTvelos~ warmomadgenelTan araformalur saubarSi ramdenime
adamianma daadastura.
winasaarCevno RonisZiebebis CatarebisTvis xelis SeSla
9 aprils partiis ,,moZraoba samarTliani saqarTvelosTvis~ wevrebs partiuli
RonisZiebisTvis sportis sasaxlis gamoyenebaze Senobis administraciam uari uTxra.
partias ganzraxuli hqonda, rom swored sportis sasaxleSi gamoecxadebina
praimeris Sedegebi.
martis Sua ricxvebSi partiis `moZraoba samarTliani saqarTvelosTvis~
warmomadgeneli lado boJaZe da sportis sasaxlis direqtori nika wulaZe
sityvierad SeTanxmdnen, rom 9 aprils partias sportis sasaxlis darbaziT
sargeblobis saSualeba miecemoda. amisTvis mas 21,240 lari unda gadaexada.
daaxloebiT erTi kviris Semdeg partiam sajarod ganacxada, rom 9 aprils sportis
sasaxleSi praimeris Sedegebis prezentacia Catardeboda. amis Semdeg, daaxloebiT or
dReSi lado boJaZes sportis sasaxlis TanamSromlebma acnobes, rom darbazs veRar
gamouyofdnen. oficialur mizezad maT is daasaxeles, rom 10 aprils iq
kalaTburTis matCi unda gamarTuliyo, xolo 10-mde ori kviriT adre saremonto
samuSaoebis Catareba igegmeboda.
orkviriani remonti sportis sasaxleSi jer ar dawyebula. Tumca masStaburi
saremonto samuSaoebi am SenobaSi 2009 wlis zafxulSi, saqarTvelos nakrebis
TamaSebamde Catarda, risTvisac ramdenime milioni lari daixarja.
24 marts, ozurgeTSi `erovnuli sabWos~ liderebis Casvlis dRes, sareiso
mikroavtobusebi da avtobusebi (maTi mflobelebi kerZo kompaniebi arian)
soflebidan da soflebis mimarTulebiT ar gadaadgilebulan. amis oficialur
mizezad is daasaxeles, rom am avtomanqanebis teqdaTvaliereba unda Catarebuliyo.
masiuri xasiaTis teqdaTvaliereba yvela mikroavtobuss Seexo. sapatrulo policia
maT teqnikur Semowmebis gansaxorcieleblad aCerebda. `moZraoba samarTliani
saqarTvelosTvis~ ozurgeTis warmomadgenlobis xelmZRvanelma lela nacvalaZem am
akrZalvis iniciatorebad guriis mxareSi saxelmwifo rwmunebuli _ gubernatori,
valerian CitaiSvili, da Sinagan saqmeTa saministros guriis samxareo policiis
ufrosi SoTa WanuyvaZe daasaxela. sazogadoebrivi transportis masiurad
dabrkolebis aseTi SemTxveva ozurgeTSi manamde arasdros yofila.
ofisis mepatroneze zewola
9 marts axmetaSi partiis `moZraoba samarTliani saqarTvelosTvis“ warmomadgenels
ofisis mepatronem misi dacla mosTxova. am dros ijaris vada jer gasuli ar iyo,
Tanxa ki partias droulad hqonda gadaxdili. ofisis mepatronem luxum meSvelianma
Tqva, rom mas `partiis Tavidan moSoreba~, kerZod, masTan qiravnobis xelSekrulebis
gauqmeba adgilobrivi xelisuflebis warmomadgenlebma (maT vinaobas is ar
akonkretebs) mosTxoves.
opoziciuri partiis aqtivistebis dakaveba
17 aprils stambebis59 daxurvasTan dakavSirebiT `erovnuli sabWos~60 aqtivistebma
saprotesto aqcia moawyves. samarTaldamcavebma aqciaSi monawile 8 aqtivisti
policiisTvis winaaRmdegobis gawevis gamo daakaves da policiis sammarTvelodan
dauyovnebliv sasamarTloSi gadaiyvanes. `erovnuli sabWos~ advokatebma sasamarTlos
SenobaSi Sesvla ver moaxerxes. sanam partiis `moZraoba samarTliani
saqarTvelosTvis~ iuristi Temur wurwumia SenobaSi Sevidoda, 7 dakavebulidan
TiToeuls ukve 400-lariani jarima hqonda dakisrebuli. mogvianebiT aseTi jarima
me-8 dakavebulsac daekisra.
daskvna
mimdinare wlis 8 maiss uwyebaTaSorisi jgufi oTx sadamkvirveblo organizacias,
`axal Taoba – axal iniciativas~, `saerTaSoriso gamWvirvaloba – saqarTvelos~,
`samarTliani arCevnebisa da demokratiis saerTaSoriso sazogadoebas~ da
`saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacias~ Sexvda, raTa maT mier gamovlenil
darRvevebs gacnoboda. jgufis wevrebma darRvevebTan dakavSirebuli detalebi
CainiSnes da maTze dauyovnebliv reagirebis piroba dades.
mniSvnelovania, rom kanondamrRvevTa winaaRmdeg gatarebuli zomebis Sesaxeb
sazogadoeba srulad iyos informirebuli. es, erTi mxriv, amomrCevelTa ndobis
gazrdisTvis aris aucilebeli da meore mxriv, msgavsi darRvevebis prevenciisTvis.
Tu dRes kanondamrRvevebi saTanadod daisjebian da amis Sesaxeb informacia farTod
gavrceldeba, momavalSi sxvebi darRvevebis Cadenas ufro moeridebian.
59 stambebi `Tbiliselebi~, `sezani~, `sityva~ da `iu‐si‐em~ (UCM).
60 am stambebSi partia `moZraoba samarTliani saqarTvelosTvis~ da mTlianad, `erovnuli sabWos~
saagitacio masalebi ibeWdeboda. detaluri informacia ixileT zemoT.
`saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelo~ ganagrZobs winasaarCevno periodis
monitorings da mis Sedegebs arCevnebamde kidev orjer gaacnobs sazogadoebas.
arCevnebis Semdeg organizacia gamoaqveynebs saboloo angariSs, romelSic asaxuli
iqneba monitoringis procesSi gamovlenili yvela darRveva da xarvezi, da
warmodgenili iqneba rekomendaciebi momavalSi maTi prevenciisaTvis.