ACİL SERVİSTE KULLANILAN İLAÇLAR - · PDF fileHaldun Akoğlu 1977. Üsküdar...
Transcript of ACİL SERVİSTE KULLANILAN İLAÇLAR - · PDF fileHaldun Akoğlu 1977. Üsküdar...
Uzm. Dr. Haldun Akoğlu
KEAH Acil Tıp Kliniği Sorumlu Uzmanı
Haldun Akoğlu
1977. Üsküdar
Orta-Lise Sakarya Anadolu Lisesi
95-01 Hacettepe İngilizce Tıp
02-03 Sapanca Serbest Hekim
03-08 Marmara Ünv Acil Tıp Uzmanlığı
TTB, TATD, ATUDER, EUSEM üyesi
FIA, BSK, IFSAK...
İLAÇLAR VE UYGULANMA YÖNTEMLERI
Adrenalin
Adrenalin Bir ampul (1 ml)
Adrenalin kristalize
1 mg
Sodyum klorür 8 mg
HCl(%10) 0.0018 ml
Sodyum metabisülfit
1 mg
Enjeksiyonluk su 1 ml
Formları 1 mg
0.5 mg 0.25 mg
Kullanıldığı yerler
Kardiyak arrest
VF/VT
Asistoli
Anaflaktik şok
Bronkospazm
ETKİSİ:
• Düz kaslar üzerine etkili
• Sempatomimetik etkili
• Vazokonstrüksiyon
• Kalp hızını artırır. (+ kronotropik etki)
• Kalbin kasılma gücünü artırır. (+ İnotrop)
• Bronkodilatasyon yapar.
• Serebral ve myokardiyal dolaşımı artırır.
Adrenalin DOZ:
• IV, SC ve endotrakeal tüp içine
• 1 ml = 1 cc = 1 mgr demektir.
• 1 cc ampulde 1 mg adrenalin : 1: 1000 lik adrenalindir.
• 1 ml 0,25 mgr lik amp.de : 1: 1000/4 var demektir.
• 1 ml 0,50 mgr lik amp.de : 1: 1000/2 var demektir.
• 1: 10 000 adrenalin 1 mg /ml ise 1 cc adrenalin + 9 cc sf = 10 cc karışım = 1: 10000 demektir. • Bebeklerde ve anafilakside
ADRENALİN AMP. -2
YAN ETKİSİ:
• Pulmoner ödem
• Baş dönmesi
• Anksiyete
• Ventriküler irritabilite
DOZ:
• IV, SC ve endotrakeal tüp içine
1ml=1 cc=1mgr demektir.
• 1cc ampulde 1 mg adrenalin : 1: 1000 lik adrenalindir.
• 1 ml 0,25 mgr lik amp.de : 1: 1000/4 var demektir.
• 1 ml 0,50 mgr lik amp.de : 1: 1000/2 var demektir.
• 1: 10 000 adrenalin 1 mg /ml ise 1 cc adrenalin + 9 cc sf = 10 cc krm = 1: 10000 demektir. Bebeklerde bu şekilde kullanılır.
Atropin Sülfat
ATROPİN SÜLFAT AMP.
Atropin Formları
1 mg 0.5 mg
0.25 mg
Kullanıldığı yerler
Sinüs bradikardisi
Atrioventriküler bloklarda
Asistoli
ETKİSİ:
Parasempatomimetik etkili
Kalp hızını artırır. (+ kronotropik etki)
Atrioventriküler iletiyi artırır.
Kalp ileti hızını artırır. (+ dronotropik etki)
DOZ:
• Bradikardilerde: IV olarak 0.5-1 mgr • Her 3-5 dk. da tekrarlanabilir.
• Arrestte: ıv olarak 1 mgr her 3-5 dk.da tekrarlanabilir. • Toplam doz 0.04 mgr/kgr.dır.
çünkü bir insanda vagal uyarı yapacak 3-4 mgr’dir.)
• Endotrakeal tüpden IV yol yoksa IV yolun 2-2.5 katı 10 cc serum fizyolojik ile sulandırılarak ET verilebilir.
Aritmal/Lidokain/Jetokain
Aritmal/Lidokain/Jetokain Formları
%2’lik %10’luk
Kullanıldığı yerler
MI
VT/VF
Aritmilerde
ETKİSİ:
Kardiyak membranı stabilize ederek ventrikülün elektriksel uyarı eşiği artırır.
Ventriküler ektopik atımları önler.
DOZ:
• % 2 lik (100 mgr) BOLUS olarak • 1-1.5 mgr/kg
• % 10 luk (500 mgr ) infüzyon olarak kullanılır. • 500 cc SF içine 1000 mgr
• (2 amp %10 ya da 10 amp %2)
• Buna göre infüzyon hızı:
• 1 mg/dk .... 3o cc/dk
• 2 mg/dk …. 60 cc/dk
• 4 mg/dk …. 120 cc/dk
Aritmal/Lidokain/Jetokain
DİKKAT EDİLECEK NOKTA:
TA, Nabız, ve Ritim yönünden monitörizasyon ile hasta kontrol edilmelidir.
Konjektif kalp yetmezliği, şok, 70 yaş, karaciğer yetmezliği gibi durumlarda toksisite gelişmesi açısından bolüs dozu değişmez. İnfüzyon hızı yarıya düşürülür.
AÇT takibi yapılır.
AMIODARONE AMP (CORDARONE AMP.)
1 amp = 3 cc = 150 mgr KULLANILDIĞI YERLER: Atriyal fibrilasyon Subraventriküler aritmi Dirençli VF Dirençli VT
ETKİSİ Miyokardin
kontraktilitesini azaltır. YAN ETKİSİ: Hipotansiyon Bradikardi Tiroid fonksiyon
bozukluğu Gastrointestinal
hassasiyet Tremor, kas zayıflığı
AMİODARONE AMP.(CORDARONE AMP.)-1
IV infüzyon %5 Dextroz ile yapılmalı
Yükleme dozu:
1 amp (150 mgr) cordorone % 5 dex 100 cc içine konularak 10 dk’da infüzyon
şeklinde pompa akış hızı 600 cc/h olmalı.
İdame dozu:
% 5 dex 500 cc içine 900 mgr (6 amp) konulup, ilk 6 saatte 1 mg/dk. İnfüzyon
pompa akış hızı 34 cc/h olacak şekilde ayarlanmalı, bunu izleyen 18 saatte 0.5
mgr/dk. İnfüzyon pompa hızı 17 cc/h olacak şekilde verilmelidir.
Kısacası:
360 mgr’ 6 saatte= 33,3 cc/h=34 cc/h
540 mgr’ı 18 saatte= 17 cc/h 24 saat
AMİODARONE AMP.(CORDARONE AMP.)-1
Monitörizasyon
Monitörize hastanın monitör sesi açık olmalı
Monitör hata verir ve uyarı sesi çıkarırsa sessiz tuşuna basılmamalı, alarmın sebebi giderilmeli
Yapışmayan elektrodlar gerekirse izofix ile sabitlenmeli, kılların olmadığı yerlere yapıştırılmalı
Alternatif elektrot yapıştırma yerleri neler?
GÖZÜNÜZ YOLDA (HASTADA), KULAĞINIZ BENDE (MONİTORDE) OLSUN
SEVGİLİ ŞOFÖR (………) KARDEŞLERİM.
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİNDE DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
• İnfüzyon sadece % 5 dextroz ile yapılmalıdır.
• Cordarone amp. İnfüzyon yapılan damar yolundan hiçbir ilaç ve ilaç infüzyonu yapılmamalıdır.
• Mutlaka infüzyon pompası uygulanmalıdır.
• İnfüzyon mümkünse daha önce hiç kullanılmamış bir damaryolundan başlatılmalıdır.
• İnfüzyon esnasında damaryolunda kızarıklık olup olmadığı kontrol edilmeli varsa değiştirilmelidir.
• Mutlaka monitörize edilmeli ve EKG kaydı alınmalı
• Hasta yan etkiler tarafından gözlenmeli ve hastaya eğitim verilmelidir.
AMİODARONE AMP.(CORDARONE AMP.)-2
DOPAMİNE AMP.
• 1 amp. • = 200 mgr • = 5 cc dır. • 1cc =40 mgr dir.
KULLANILDIĞI YERLER:
• MI
• Kalp yetmezliği
• Şok
• Hipotansiyon
• Böbrek yetmezliği
ETKİSİ:
• Semptomimetik etkilidir.
• Kalp hızını artırır.
• Kalbin kasılma gücünü artırır.
• Arter ve venlerde bulunan alfa reseptörlerini etkileyerek vazokontrüksiyon yapar.
• Kardiyak out putu düzenleyerek kan basıncının düzenler.
• Böbrek damarlarını dilate ederek kan akımını artırır.
• Düşük dozda renal arterlerde dilatasyon yapar ve idrar miktarını artırır.
DOPAMİNE AMP. -1
YAN ETKİSİ:
Taşikardi
Hipertansiyon
Bulantı kusma
DOZ:
1=1 ( 100 mgr/100 cc)
DİKKAT EDİLECEK NOKTA:
AÇT takibi yapılmalıdır.
Doz hesaplanırken hasta kilosu bilinmelidir.
DOPAMİNE AMP. -2
D O P A M İ N ( 1 0 0 c c i z o t o n i k i ç i n e 1 a m p ( 2 0 0 m g ) D o p a m i n)
DOZ 2,5 5 7,5 10
KG
20 1,5 3 4,5 6
30 2,2 4,5 6,8 9
40 3 6 9 12
50 3,8 7,5 11,3 15
60 4,5 9 13,5 18
70 5,3 10,5 15,8 21
80 6 12 18 24
90 6,8 13,5 20,3 27
100 7,5 15 22,5 30
110 8,2 16,5 24,8 33
120 9 18 27 36
Renal doz
Arest dozu
DOBUTAMİNE
1 flk= 250 mgr.
KULLANILDIĞI YERLER:
Kardiyojenik şok
ETKİSİ:
semptomimetik etkilidir.
Beta reseptörleri etkileyerek miyokardın kasılma gücünü etkiler.
Vazodilatasyon yapar.
YAN ETKİSİ:
Taşikardi
Bulantı
Dispne
Başağrısı
Damar dışına kaçarsa nekroz
DOBUTAMİNE-1
Dikkat edilecek nokta:
Ta ve nabız kontrolü monitörizasyonu yapılmalıdır.
Hazırlanan her solüsyon 24 saatte değiştirilmelidir.
Sodyum bikarbonatla birlikte verilmemelidir.
Tedavi yavaş yavaş kesilmelidir.
Saatlik idrar takibi yapılmalıdır.
Dopamin (renal doz) + dobutrex (normal doz) birlikte kullanıldığında kalp hızını arttırmaksızın + inotropik etkiyi artırır.
YANETKİSİ
Taşikardi,başağrısı, damar dışına kaçarsa nekroz
DOBUTAMİNE-2
D O B U T R E X 100 cc izotonik içine 1 flk (250 mg)
DOZ 2,5 5 7,5 10 KG 20 1,2 2,4 3,6 4,8 30 2 4 6 8 40 2,4 4,8 7,2 9,6 50 3 6 9 12 60 3,6 7,2 10,8 14,4 70 4,2 8,4 12,6 16,8 80 4,8 9,6 14,4 19,2 90 5,4 10,8 16,2 21,6
100 6 12 18 24 110 6,6 13,2 19,8 26,2 120 7,2 14,4 21,6 28,8
5 MGR / 5 cc amp
KULLANILDIĞI YERLER:
• İskemik kalp hastalığı (Anginopectoris, AMI)
• Hipertansiyon
• Taşikardiler (SVT,VT)
• Aritmilerde
ETKİSİ:
• Myokardın kasılma gücünü azaltır
• Kalp atım sayısını azaltır.
• İleti hızını azaltır.
YAN ETKİSİ: • Hipotansiyon • Bradikardi • Bronkospazm • Bulantı,kusma,
epigastrik sıkıntı
DOZ: • 5 mgr her 3-5 dk’da bir
IV yavaş puşe
BELOC AMP.
DİLTİZEM AMP.
• 25 mgr / amp.
KULLANILDIĞI YERLER:
• SVT
• AF
• Angino pektoris
YAN ETKİSİ
• Hipotansiyon
• Bradikardi
• Bulantı,kusma
• Başağrısı,yorgunluk
• Konstipasyon
DOZ:
• Yükleme dozu:
• 20 mgr 2 dk.da IV puşe verilir.
• 15 dk. sonra 25 mgr eklenebilir
• İnfüzyon:
• 1=1 hazırlanabilir.
• % 5 Dektroz/SF 100 cc içine 4 amp. (100 mgr) koyularak yapılır.
• 10-15-20-25 mg hızında pompa ile gönderilir
DİLTİZEM AMP. -1
DİKKAT EDİLECEK NOKTA:
Hasta monitörize edilmeli ve acil arabası başında olmalı
ANT takibi yapılmalıdır.
Yan etkileri açısından hasta dikkatle gözlenmelidir.
DİLTİZEM AMP. -2
NİTROGLİSERİN (PERLİNGANİT AMP.)
1 amp.= 10 cc = 10 mgr KULLANILDIĞI YERLER:
• Akut angino pektoris
• MI
• Konjektif kalp yetmezliği
• Hipertansiyon
YAN ETKİSİ
• Başağrısı
• Taşikardi
• Hipotansiyon
ETKİSİ: • Vasküler düz kasları
gevşetir. • Yüksek dozda sistemik
arterler üzerine etkili, • Düşük dozda koroner
arterler ve sistemik venler üzerine etkilidir
• Kalbin oksijen tüketimini azaltmak.
NİTROGLİSERİN (PERLİNGANİT AMP.)-1
DOZ:
İnfüzyonu şeklinde hazırlanır
4 şekilde :
% 5 dex 500 cc içine 200 mgr (20 amp)
% 5 dex 500 cc içine 100 mgr (10 amp)
% 5 dex 500 cc içine 50 mgr (5 amp)
% 5 dex 100 cc içine 10 mgr (1 amp)
inf 24 saatte bir değiştirilmelidir.
48 saatten sonra inf kesilir ( tolerans geliştiğinden)
NİTROGLİSERİN (PERLİNGANİT AMP.)-2
BREVİLOC
BREVİLOC
10 mgr=1 flk 10 mgr= 250 cc Hızlı etki başlangıcı ve etki süresi
kısadır (9 dk)
Kullanıldığı yerler:
SVT
Sinüs bradikardisi
AF
Hipertansiyon krizi
Atropin intoksikasyonu
Yan Etkileri
Bradikardi
Hipotansiyon
Bronkospazm
Av-blok
VÜCUT AĞIRLIĞI KG
40 50 60 70 80 90 100 110 120
YÜKLEME DOZU 500mcg/kg/dak ml/dak 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6
İDAME DOZU 500mcg/kg/dak ml/saat 12 15 18 21 24 27 30 33 36
100mcg/kg/dak ml/saat 24 30 36 42 48 54 60 66 72
150mcg/kg/dak ml/saat 36 45 54 63 72 81 90 99 108
200mcg/kg/dak ml/saat 48 60 72 84 96 108 120 132 144
İNSÜLİN İNFÜZYONU
1=1
100 cc = 100 iü kristalize insülin = 2,5 cc Kİ
1=2
100 cc = 50 iü k.i. 1,25 cc Kİ
SF MEDİFLEKS İÇİNE KONUR.
1 CC KRİSTALİZE İNSÜLİN 40 ÜNİTEDİR.
Order ünite/saat olarak alınır
Ünite miktarı cc’ye eşittir
Mutlaka pompa ile gönderilir
En az saatlik KŞ takibi yapılır
MİDAZOLAM (DORMİCUM-DEMİZOLAM) AMP.
1 amp: 5 cc. 5 mgr
1 amp: 3 cc. 15 mgr
KULLANILDIĞI YERLER:
Sedatif olarak
Anksiyolitik
Konvilziyonlar
Entübasyon öncesi sedasyon
ETKİSİ:
Uyuma isteği
Sedasyon (kısa süreli)
Hafif kas gevşemesi
YAN ETKİSİ:
solunum depresyonu
hipotansiyon
amnezi
MİDAZOLAM (DORMİCUM-DEMİZOLAM) AMP.-1
DOZ:
Sedasyon için 0,05-0,1 mg/kg
İnfüzyon için:
100 cc sf içine 10 amp 15 mgr lıktan dormicum koyulup, üzerine 20 cc sf koyularak sıvı 150 cc içinde 150 mgr olur.
MİDAZOLAM (DORMİCUM-DEMİZOLAM) AMP.-2
MORFİN AMP.
• 1 amp = 1 cc = 10 mg
KULLANILDIĞI YERLER:
• Güçlü ağrı durumlarında
• Akciğer ödemi
• Anesteziye giriş ve sürdürülmesi
ETKİSİ:
• Merkezi analjezi
• Sedasyon
• Pulmoner dolaşımda basınç düşmesi
YAN ETKİSİ
• Solunum baskılanması
• Bulantı
• Hipotansiyon
DOZ:
1 cc amp (10 mg) 9 cc SF ile sulandırılmalıdır.
1= 1 olur.
Yavaş yapılmalıdır.
MORFİN AMP.
PROPOFOL AMP.
1 amp = 20 cc = 200 mg
1 cc = 10 mg
KULLANILDIĞI YERLER:
güçlü sedatif hipnotiktir.
Sedasyon için
Suda zor çözünür
Soya yağında çözünmüştür.
Bu yüzden bekletilmeden kullanılmalıdır.
YAN ETKİSİ:
Hipotansiyon
Bradikardi
Geçici apne
Pulmoner ödem
DOZ
1-2,5 mg/kg
(70 kg için 70-175 mg)
PROPOFOL AMP.
ETOMİDATE AMP.
• 1 amp = 10 cc = 20 mg
• 1 cc = 2 mgr
• 0,3-0,4 mg/kg
• 70 kg hasta için 21-28 mg
KULLANILDIĞI YERLER:
• sedasyon, anksiyolizis ve amnezi
• hipotansiyon yapmayarak sedasyon sağlar.
• Intrakranıal basıncı azalttığından kafa travmalı hastalarda kullanılabilir.
• hemodinamisi bozuk olan ya da ciddi koroner arter hastalığı hikayesi olan hastalarda kullanılır.
• Hızlı etki başlangıcı-kısa etki süresi
YAN ETKİSİ: • Solunum
depresyonu • İnfüzyon için uygun
bir ilaç değildir. • Bulantı kusma • Öksürük • Hıçkırık
Yalnızca entübasyona
kullanılmalıdır.
ETOMİDATE AMP.
FENTANYL AMP.
Fentanyl 10 cc/20 cc flk
= 1 cc = 500 mikrog = 0,5 mg
Fentanyl 2 cc/10 cc amp.
= 1 cc = 50 mikrog = 0,05 mg
KULLANILDIĞI YERLER:
Güçlü sedasyon yapar
Analjeziktir.
ETKİSİ:
Hızlı etki başlangıcı (30 sn)
YAN ETKİSİ:
Solunum depresyonu
Hipotansiyon
Bradikardi
bronkokonstriksiyon
FENTANYL AMP.
DİAZEPAM (DİAZEM) AMP.
• 1 AMP. = 10 MGR
KULLANILDIĞI YERLER:
• Anksiyolitik,
• amnestik,
• sedatif,
• hipnotik,
• kas gevşetici
• Antikonvülzan
• Analjezik etkisi yoktur.
ETKİSİ:
• Sedasyon
• Uyku
• Konvülsiyonun durması
• Çizgili kas gevşemesi
YAN ETKİSİ
• Solunum baskılanması
• Hipotansiyon
DİAZEPAM (DİAZEM) AMP.
NALOKSAN AMP.
1 amp.= 0.4 mgr
KULLANILDIĞI YERLER:
Opoidlerin etkisini geri döndürmek için kullanılan antagonisttir.
Morfin antagonisttidir.
Solunum depresyonunda ve aşırı ilaç kullanımında kullanılır.
2-3 dk içinde 10 mgr geçmeyecek şekilde kullanılır
NALOKSAN AMP.
LYSTHENON AMP.
1 AMP.= 5 CC= 100 MGR KULLANILDIĞI YERLER:
Kısa süreli kas gevşetici
ETKİSİ
Etki başlangıcı 30-45 sn.de- etki süresi 5-10 dk.
YAN ETKİSİ
Kalp ritim bozuklukları
Hiperpotasemi
Kas seyirmeleri
LYSTHENON AMP.
ANEXATE AMP.
1 AMP.= 5 CC= 0.5 MGR
1 AMP.= 10 CC= 1 MGR
KULLANILDIĞI YERLER
Benzodiazepinlerin merkezi baskılayıcı etkisini kaldırmak.
ETKİSİ:
Hiptonik etki kalkar hasta uyanır.
YAN ETKİSİ:
Bulantı-kusma
Kan basıncında oynamalar
Bazen yoksunluk sendromu
ANEXATE AMP.
CONTRAMAL AMP.
1 AMP.= 1 CC= 50 MGR
1 AMP.= 2 CC= 100 MGR
KULLANILDIĞI YERLER
ANALJEZİK ETKİ
YAN ETKİSİ:
Bulantı-kusma
Terleme
Baş dönmesi
Solunum ve dolaşım baskılanması
CONTRAMAL AMP.
•Doğru dozda,
•Doğru ilaç,
•Doğru hastaya,
•Doğru yoldan,
•Doğru zaman
•Doğru kayıt
•Doğru yanıt
•Doğru ilaç şekli
içinde verilmelidir.
Hasta Haklıdır!!!
Göğüs ağrısı ile acile başvuran her hasta kendi
belirtilerine göre kendi triajını yapmış ve bir şekilde
acile başvurmaya karar vermiş hastadır
Mutlaka EKG + FM + Hikaye ile değerlendirilmelidir
Aksi kabul edilemez!!!
Hastaneler kalabalık
Triyaj bekleme süreleri uzun
Hastaya triyaj hemşiresinin ayırabileceği süre az
AKS hastalarının diğer hastalardan ayırt edilebilmesi için AS
hemşire ve triaj memurlarınca kullanılacak kılavuzlar
geliştirilmiş:
Triyaj
Kayıt memurları
Aşağıdaki şikayeti olanları hemen triyaj hemşiresine yönlendir:
Göğüs ağrısı, baskısı, gerginliği, ya da ağırlığı; boyun, çene, omuzlar, sırt ya da
kollara yayılan ağrı
Hazımsızlık ya da «mide yanması»; göğüste sıkıntı ile beraber bulantı/kusma
Sürekli nefes darlığı
Halsizlik, başdönmesi, göz kararması, bilinç kaybı
Triyaj Hemşiresi
Aşağıdaki belirti veya bulguları olanlar için AKS protokolüne başlanmalıdır:
Göğüs ağrısı ya da ağır epigastrik ağrı, nontravmatik olmalı ve miyokard iskemisi ya
da MI için tipik aşağıdaki bulgular da mevcut olmalı:
Santral/substernal basıya da büzücü göğüs ağrısı
Basınç, gerilme, ağırlık, kramp, yanma, ağrı duyumsaması
Açıklanamayan hazımsızlık, geğirme, epigastrik ağrı
Boyna, çeneye, omuzlara, sırta ve kollara yayılım
Eşlik eden nefes darlığı
Eşlik eden bulantı ve/veya kusma
Eşlik eden soğuk terleme
Eğer bu belirtiler mevcut ise EKG ÇEK
Hikaye
Triyaj hemşiresi kısa, hedefe yönelik bir hikaye almalıdır. Şunları
sormalıdır:
Şu anda ya da geçmişte Koroner by-pass, anjiyo, balon, stent yapıldı mı,
koroner arter hastalığı (kalp), eforla gelen anjina, kalp krizi hikayesi var mı
Göğüs sıkıntısı için dil altı verilmiş edilmiş mi (NTG)
Sigara, HL, HT, DM, ailede KAH hikayesi, kokain veya Met kullanımı var mı
Düzenli olarak veya yakın zamanda ilaç kullanmış mı
Bu hikaye AKS protokolüne girişi geciktirmemelidir
Özel durumlar
Kadınlar erkeklerden daha sık atipik göğüs ağrısı ve şikayetleriyle
başvururlar
Diyabetik hastalar otonom disfonksiyon nedeniyle atipik prezente
olabilirler
Yaşlılar genel halsizlik, inme, bayılma ya da bilinç durum değişikliği gibi
aitipi semptomlarla başvurabilirler
Oksijenizasyon
Nabız oksimetresi ile arter kanındaki oksijen miktarına bakarak
Ventilasyon
Kapnograf ile venöz kandaki CO2 miktarına bakarak anlaşılır
Nabız Oksimetresi
Hastayı tedavi et sayıları değil!!!
Oksijenize hemoglobin infrared ışığı absorbe eder
Redükte (nonoksijenize Hb) kırmızı ışığı absorbe eder
Nabız oksimetresi pulsatil doku yatağından kırmızı ve infrared ışıklar geçirir, bir ışık dedektörü de absorbe edilmemiş ışık miktarını ölçer
Sonra verilen ve absorbe edilemeyen ışık oranlarından oksijen ile satüre Hb oranı hesaplanır = %SpO2 vs %SaO2
Anormal hgb’ler yoksa (karboksi-, met-) ve SO2>70 ise AKG’nda bakılan SO2 ile Nabız oksimetresi arasındaki fark %3’ü geçmez
%SpO2 nabız oksimetresi ile bakılan
%SaO2 AKG’nda bakılan
Nabız Oksimetresi
Arest esnasında kuvvetli göğüs basısı ile SO2 okuması
yapılabilse de güvenilir değildir
Arteryal oksijen içeriği = Hgb miktarı ve SO2 bağlıdır
Normal SO2
Yeterli sistemik oksijen sunumu yapıldığını ispatlamaz
Çünkü toplam oksijen içeriğini hesaplamamaktadır
Kalp debisini hesaba katmamaktadır
Nabız Oksimetresi
Hatalı okuma sebepleri
Parmak kalınlığı
Hgb düzeyi
Koyu deri rengi, oje, kına, tırnakta fungal enfeksiyonlar
Periferik ateş, hipotermi
Hareket artefektı
Düşük perfüzyon, vazokonstrüksiyon
SpO2 <%70 olduğunda da cihaz hatalı yüksek okuma yapar
Nabız Oksimetresi
Basit, Konforlu, Ucuz
Düşük akımlı oksijen uygulanması için
Her 1 L/dk artan Oksijen akım hızı, solunan havadaki O2
konsantrasyonunu %4 arttırır
Normal oda havası %21 O2 konsantrasyonuna sahiptir
Maksiumum 6 L/dk oksijen akım hızına ulaşabilir, 4 L/dk
üzerinde lokal iritasyon ve müköz membranlarda
kuruma/kanama yapar
Bu sebeple maksimum 4 L/dk’dan %35 hava verilmesini
sağlayabilir
Nazal Kanül
Yüksek akım ve konsantrasyonda oksijen sunumu sağlar
6 L/dk hızın altında ekshale edilen CO2’in tekrar solunmasını
sağlayacağından kullanılmamalı
6-10 L/dk hızında oksijen ile, %35- %60 arasında oksejeb
verilebilir
Asıl alınan oksijen miktarı maskenin ne kadar iyi oturduğuna
bağlıdır
Yüz maskesi
Havayolunun
Sağlanması
Orofarenjial Havayolları
Cevapsız
Öksürük ve gag refleksi olmayan hastalarda
Usulüne uygun şekilde (dili arkaya itip hipofarinksi tıkamayacak) takılmalıdır
Aşama Hareket
1 Hasta başının arkasına yer alın
2 Maskeyi hastanın yüzüne yerleştirin, doğru yerleştirme için burun
köprüsünü mihenk noktası olarak alın.
3 •E ve C kilitleme tekniği ile maskeyi tam oturtun
•Çeneyi kaldırarak havayolunu açık hale getirin:
Head-tilt manevrası yapın.
•1 elin başparmak ve işaret parmağı ile C yapın ve maskenin
kenarlarını yüze bastırın
•Diğer parmaklarla çenenin köşelerini havaya kaldırın (3 parmak E
harfi şeklinde) ve havayolunu açın.
4 Ambuyu sıkarak soluk verin (her biri 1 saniye 1) göğsün kalktığını
görün.
Tek Elle Maske Tutma
Aşama Hareket
1 Hasta başının arkasına yer alın
2 Maskeyi hastanın yüzüne yerleştirin, doğru yerleştirme için burun
köprüsünü mihenk noktası olarak alın.
3 İki teknikten birini kullanın
• Hastanın başını kaldırıp, her elin başparmak ve işaret
parmaklarıyla C-E şeklinde tutarak maskeyi yüze tam oturtun
• Maskeyi başparmak ve tenar bölge ile oturtup 4 parmakla çeneyi
kavrayın
4 Ambuyu sıkarak soluk verin (her biri 1 saniye 1) göğsün kalktığını
görün.
İki Elle Maske Tutma
İki Elle Maske Tutma Video
Ateş
Aksiller ölçüm çok zorlu
Koltukaltını mutlaka kurulamak lazım
5 dakika süre vermek lazım
Timpanik ölçüm için her iki kulaktan ölçüm yapmak lazım.
Yüksek olanı doğru kabul etmek lazım
Ateş sınırı kaçtır? Oral, rektal, kulaktan?
Body Site Type of
Thermometer Normal Range (°C) Fever (°C)
Core * Electronic 36.4–37.9 38.0
Oral Mercury-glass,
electronic 35.5–37.7 37.8
Rectal Mercury-glass,
electronic 36.6–37.9 38.0
Ear Infrared
emission 35.7–37.5 37.6
Nabız
Nabız monitör ekranından bakılarak ölçülmez
Düzensiz atımlarda 1 dakika, düzenli atımlarda 15 saniye saymak ve dört ile çarpmak yeterli
Nabız şok tanısında tansiyondan daha önemli ve önce bozulan değer
Her hastada mutlaka bakılmalı
Vital bulgular Kırmızı ve sarı alana giren TÜM hastalara istisnasız Ateş, Nabız ve
TA bakılmalıdır
Sarı alana giren her hastaya rutin ANT bakılıp dosyasına yazılır, bunun için doktor istemi beklenmemelidir
Vital bulguların alınması ve kaydı hemşirelerin sorumluluğundadır
Müşahade alanına alınan TÜM hastalar burada görevli hemşire arkadaşlarım tarafından devralınır. TEKRAR vitalleri alınarak dosyasına işlenmelidir. Dosyasındaki orderlar kontrol edilir, yapılmamış olanlar gerçekleştirilir Asılı serumu varsa kontrol edilir, üzerinde yazı yoksa o serum verilmez,
çıkarılır ve uygun order hazırlanır 4 saatten daha fazla müşahadede kalan hastalar için vitaller doktor
orderı olmaksızın kontrol edilmelidir
Nabız oksimetresi (nabız ve SO2 için 3 sn’de), otomatik TA aleti (nabız ve TA 12 sn’de) ve kulak termometresi (4 sn’de) alım aşamasındayız
Serum kayıtları ve doğru serum
Her hemşirenin serum kalemi olmalıdır
Hazırlanan her ilaçlı ya da ilaçsız serumun üzerine içeriği olan ilaç ve konulan miktar yazılması kanuni bir zorunluluktur Boş, avil 1 amp, dramamine 2 amp, dopamin 200
mg gibi
Tüm önemli infüzyonlar (dopamin, nitrogliserin, insülin, dobutamin, adrenalin, diltiazem, fenitoin) pompa ile gönderilmelidir
Orderlar
Orderlar yazılı olarak alınır, uygulayan orderin uyguladığını belirten bir işaret koyar (+, yuavarlak ya da check), uygulama saatini ve kendi adını, ya da ad soyad baş harflerini ya da kaşesini basar
Yoğunluğa göre orderlar sonradan tamamlanabilir, tamamlanmazsa eksik bırakan ve bırakma sebebi sorumlu hemşireye iletilir
Özellikle farklı formları olan ilaçlarda orderlar mg olarak alınır, mg olarak uygulanır, ampul hesabı yapılmaz, yazılmaz
Dosyalar
Hastalar taburcu olurken ya da çıkarken hastaların ellerindeki dosyaları alınarak önce kayıt memuruna verilmeli, malzeme, ilaç ve girişimler kaydedildikten sonra kayıt memuru tarafından arşiv kutusuna alınmalıdır
Sarı alana yeşil alana enjeksiyon için gelen hastalar tekrar yeşil alana kontrole çağırılmamışlarsa dosyaları hemşire tarafından alıkonulur, kayıt memurunca kaydı sağlandıktan sonra arşiv kutusuna bırakılır
Toplantılar
Aylık toplantılarla bir araya gelmeye çalışacağız Her ay ortak bir konu belirleyerek bu konuda
eğitim yapacağız Uygulamaları denetleyecek, eksiklerimizi
tamamlamaya çalışırken, kendimizi de düzelteceğiz, hatasız bir ekip haline gelmeye çalışacağız, birbirimizi uyararak eksiklerimizi gidereceğiz
Acil servis içerisinde verimliliği ve hasta bakım kalitesini arttıracak projeler üreten arkadaşlarım bunları sunup uygulanmasını sağladıklarında ödüllendirileceklerdir
Katkılarınız ve desteğiniz çok önemli
Acil servis ekibimizin belkemiği sizlersiniz
Her türlü yapıcı ve ilerlememize yardımcı katkılarınız için söz sizde….
Eleştirilerimizi, dertlerimizi ve sıkıntılarımızı ilerleyen toplantılara bırakırsak sevinirim
Sorularınız-Katkılarınız…