AB’ye Uyum Sürecinde Tarım ve Çevre

AB’ye Uyum AB’ye Uyum Sürecinde Tarım ve Sürecinde Tarım ve

ÇevreÇevre

WWF-Türkiye(Doğal Hayatı Koruma Vakfı)

Su Kaynakları Programı

Buket Bahar Dıvrak Çağrı Deniz Eryılmaz

Nisan 2005

AB- Ortak Tarım Politikası ve Çevre

AB'nin tarım politikasının genel amaçları• AB nüfusu için erişilebilir ve güvenli gıdanın üretiminin

sağlanması• Tarım sektörünün modernleşmesi ve gelişmesiyle birlikte

AB çiftçilerine makul bir hayat standardının sağlanması• Teknik ilerlemenin özendirilmesi, tarımsal üretimin

rasyonelleştirilmesi ve işgücünün verimliliğinin artırılması• Piyasalarda istikrar sağlanması• Çevrenin, gelecek nesiller için korunmasının

sağlanması• Hayvanlar için daha sağlıklı koşulların sağlanması• Bütün bunların AB bütçesine en az maliyet getirecek

şekilde gerçekleştirilmesi


• 1990'lı yıllardan itibaren, çevresel konuların OTP ile bütünleşmesi gündemde

• 1993-2000- 5. Çevre Eylem Programı, AB'nin tüm politikalarının çevre koruma ile bütünleşmesi için bir çerçeve

Temel hedef;

Ekonomik ve sosyal bütünleşmenin hızlanması, toprağın daha rasyonel kullanılması, kırsal alanların dengeli kalkınmasının sağlanmasıyla birlikte çevrenin de korunması


• 1998- tarım, çevre ve sürdürülebilir kalkınma konularının entegrasyonu için uygun stratejiler; çevrenin tarıma entegrasyonu ve Agro-çevre göstergelerinin geliştirilmesi için taahhütler

• 1999- "sürdürülebilir tarım için direktifler"

Öncelikli konular:

Suyun kalitesi ve tasarruflu kullanımı, tarımsal kimyasal risklerinin azaltılması, erozyon, iklim değişikliği, hava kalitesi, peyzaj ve biyolojik çeşitlilik


• 2001-Göteburg, OTP'ye sürdürülebilir kalkınma ve çevresel boyutun entegrasyonu ile ilgili strateji

• 2003 OTP Reformu, çapraz-uyum (cross-compliance) ilkesi: Çiftçilerin belirli pazar desteklerinden yararlanabilmesi için çevre koruma konusundaki bazı koşulları yerine getirme zorunluluğu


• Çevreyi ve kırsal alanları korumak için minimum çevresel standartları karşılama zorunluluğu

• İyi Tarım Uygulamaları tanımı

İyi Tarım Uygulamaları eğimli arazilerin ekilmesinde belirli koşullara uyma, birim hektarda kullanılacak maksimum gübre miktarına uyma, bitki koruma ürünlerinin kullanımında sınırlandırmalar, biyolojik çeşitliliğin korunması


• En az 5 yıllık bir dönem için, çevreyle dost tarımsal uygulamalar yapacağını taahhüt eden çiftçilere ek masraflarını karşılamak için geri ödemeler, teşvikler– çevreyle uyumlu ekstansif tarım– düşük yoğunluklu otlak/mera yönetimi– entegre çiftlik yönetimi ve organik tarım– peyzajın ve tarihsel öğelerin korunması– yüksek değerdeki habitatların ve onların sağladığı biyolojik

çeşitliliğin korunması


Tarım ve Biyo-çeşitlilik• Tarımsal üretimin yoğunlaşması biyolojik çeşitlilik dengesini

etkilemiştir2001- Tarım için Biyo-çeşitlilik Eylem Planı

– çevreyle dost tarımsal uygulamaların ve sistemlerin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması

– sürdürülebilir tarım uygulamalarının özellikle biyo-çeşitlilik açısından önemli alanlarda desteklenmesi

– iyi ekolojik altyapıların yaygınlaştırılması– tehdit altında olan hayvan ve bitki türlerinin korunması

Hedef:

Tarımsal alanlardaki biyolojik çeşitliliğin yok olmasını durdurma


Tarım ve İklim Değişikliği• AB'deki sera gazı emisyonlarının %10

tarımdan kaynaklanmaktadır.• Avrupa İklim Değişikliği Programı, 2012 yılına

kadar sera gazı emisyonunu %8 oranında azaltmayı hedeflemektedir.

• Tarımsal arazilerin karbon tutma potansiyellerini belirlemek için kapsamlı çalışmalar yapılmaktadır.


Tarım ve Pestisitler• Ekonomik faydalar için oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. • Doğru kullanılmaması halinde insan ve hayvan sağlığı için

büyük riskler taşımaktadır. • Yanlış kullanımdan dolayı toprak ve su kaynakları

kirlenmekte, kalitesi düşmekte, biyolojik çeşitlilik zarar görmektedir.

• AB, Tarımsal ilaçların zararlı çevresel etkilerini minimize etmek için bunların doğru kullanımı konusunda çiftçileri eğitmektedir.

• Bu ürünlerin piyasada satılması konusunda ciddi düzenlemeler getirmiştir.


Tarım ve Su• AB'deki toplam su varlığının %30'u tarımda kullanılmaktadır. Güney

Avrupa'da %60 oranında sulu tarım yapılmaktadır.

• Sulamada kullanılan suyun miktarı, iklim, toprak yapısı, ürün tipi, su kalitesi ve sulama tekniklerine göre değişir. Ancak, sürdürülebilir olmayan sulama sebebiyle birçok çevresel ve ekonomik sorun ortaya çıkmaktadır.

Akiferlerden aşırı su çekimi, aşırı sulamadan kaynaklı tuzlanma, erozyon, doğal ve yarı doğal habitatların bozulması, sulak alanların yok olması


• AB- Su Çerçeve Direktifi, tüm su kaynakları için(yüzey ve yeraltı suları) “iyi durum”a ulaşmak– Su kaynaklarının yönetiminde “Havza Ölçeği”– Katılımın artırılması– Ekolojik kalitenin sağlanması– Sürdürülebilir su kullanımı– Kirliliğin önlenmesi– Suyun fiyatlandırılması


• Uluslararası Su ve Çevre Konferansı(Dublin,1992), Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı(Rio De Janerio,1992) su, “sonlu” bir ekonomik ve sosyal kaynak

• AB Su Çerçeve Direktifi- Entegre Havza Yönetimi anlayışı

• OTP, modern sulama tekniği altyapılarının yaygınlaştırılması(damlama ve yağmurlama sulama)

EHY; yüzey ve yeraltı sularının miktar, kalite ve ekolojik anlamda toplumun ihtiyaç ve kullanımları göz önüne alınarak çok disiplinli bir perspektiften hidrolojik havza ölçeğinde yönetimidir.


Tarım ve Nitrat• 1991-Nitrat Direktifi, 2 temel hedef:

– Tarımsal kaynaklardan oluşan nitratların yarattığı su kirliliğini azaltmak

– Daha fazla kirlenmesini önlemek• Su kalitesinin izlenmesi


Sonuç olarak,

TARIM ve ÇEVRE birlikte düşünülmeli;

– biyoçeşitlilik– Pestisit kullanımı– Su– Toprak– İklim değişikliği

TARIM-ÇEVRE SORUNLARI

Yoğun ve sürdürülebilir olmayan tarım

yerine

sürdürülebilir kırsal kalkınma

KIRSAL KALKINMA

Tarımsal Kullanım

+ Doğa Koruma

= Kırsal Kalkınma

Avusturya

•AB sonrası fiyatlar düştü; verim artırımı için aşırı kimyasal kullanımı

•Aşırı kullanılan ve tüketilen eski ve yeni tarım alanları

•Avusturya Tarım-Çevre Programı (OPÜL)

OPÜL 1

Ortaklıklar Yasal zemin Toplumsal ve çevre koşullarına uyum KatılımcılıkDanışma Kurulu (Tarım Bakanlığına bağlı) Tarım ve çevre koruma için diyalog zemini Değişik ilgi grupları (Bölge otoriteleri, Çevre Bakanlığı, STKlar, Su Koruma, Tarım)Oylama, öneriler (Tarım Bakanlığına ve AB’ye)

OPÜL 2

•Bütün Avusturya’da (tüm alanları kapsama amacıyla)•Performansa dayalı destek•Bölgesel değişimlere esneklik•Çiftçiler ile 5 yıllık sözleşmeler (10, 20 yıla yönelik)•Sadece özel çiftlikler•Çevre fonlarına yönelik projeler•Biyoçeşitliliği yüksek alanlara yönelik

KIRSAL KALKINMA

• Kilit önemde (2/3 OTB)• Basitleşecek (tek kalemden)• Genişleme • Çok işlevli (Gıda ve alan kullanımı)

AVUSTURYA DENEYİMİ

1. Arazi Ödemeleri

2. Tamamlayıcı Araçlar

3. Ortaklık Yapıları

4. İzleme ve Değerlendirme

AVUSTURYA DENEYİMİ 1/4

1. Arazi Ödemeleri i. Devlet Desteği (basit, uygun, gereği kadar)

ii. Eğitim ve kapasite artırımı

iii. Aşağıdan yukarıya yaklaşım

iv. Esnek program (bürokrasi ve program)


2. Tamamlayıcı Araçlar

i. Farklı araçların kullanımı (yatırım, eğitim)

ii. STK ve Özel Sektör ile işbirliği


3. Ortaklık Yapıları

i. Yasal Gereklilik

ii. Uzun dönemli faydalar (tasarım, uyguluma)

Örnek: Avusturya Tarım-Çevre Programı


4. İzleme ve Değerlendirme i. Önemli ii. Estonya örneğiiii. Ortaklıklar

iv. Zorluklarv. Gelecekteki fırsatlar ve zorluklar (KK, Natura 2000)vi. AB’nin ölçüt belirlemesi

ÇÖZÜM İÇİN;

Yoğun ve sürdürülebilir olmayan tarım

yerine

sürdürülebilir kırsal kalkınma

AB’ye Uyum AB’ye Uyum Sürecinde Tarım ve Sürecinde Tarım ve

ÇevreÇevre

WWF-Türkiye(Doğal Hayatı Koruma Vakfı)

Su Kaynakları Programı

Buket Bahar Dıvrak Çağrı Deniz Eryılmaz

Nisan 2005

AB’ye Uyum Sürecinde Tarım ve Çevre

Documents

Transcript of AB’ye Uyum Sürecinde Tarım ve Çevre