แผนการสอนวิชา SSC 281 :...

SSC 281 : Economics

of 14

บทท 2 ความรเกยวกบอปสงคและอปทาน

2.1. ความหมายและกฎของอปสงค

2.1.1 ความหมายและกฎของอปสงค อปสงค (Demand) หมายถง จ านวนสนคาหรอบรการชนดหนงทผบรโภคประสงคจะซอ

ในชวงเวลาหนง ณ ระดบราคาตางๆของสนคาและบรการนน หรอ ณ ระดบรายไดตางๆของผบรโภค หรอ ณ ระดบราคาตางๆ ของสนคาชนดอนทเกยวของ

ความตองการในทนตองมอ านาจซอ (Purchasing power หรอ ability to pay) ดวย ถาบคคลใดบคคลหนงมแตความตองการในตวสนคาโดยไมมเงนทจะจายซอ เราเรยกความตองการลกษณะนนวา “ความตองการ (want)” ไมใช “อปสงค (want)” ดงนน องคประกอบของอปสงค จะประกอบดวย ความตองการและอ านาจซอ

2.1.2 อปสงคประกอบดวย 2 เงอนไข

1. ผบรโภคมความสามารถทจะซอ (Ability to Pay) หมายถง การทผบรโภคมความยนดทจะยอมเสยสละเงนหรอทรพยสนทตนมอยเพอแลกเปลยนกบสนคาหรอบรการตางๆเหลานนมาเพอใชในการบ าบดความตองการของตน

2. ผบรโภคมความเตมใจทจะซอ (Willing to Pay) ถอวาเปนองคประกอบทมความส าคญ คอไมวาบคคลนนจะมความอยากไดหรอความตองการในสนคาหรอบรการมากนอยเพยงใดกตาม ถาปราศจากความสามารถทจะซอหรอจดหามาแลวการซอขายจรงๆจะไมเกดขน นนคอ จะเปนแตเพยงความตองการทมแนวโนมจะซอ (potential demand) เทานน ซงความสามารถทจะซอโดยปกตจะถกก าหนดจากขนาดของทรพยสนหรอรายไดทบคคลนนมหรอหามาได โดยมความสมพนธในทศทางเดยวกน กลาวคอ ถามรายไดหรอทรพยสนมากความสามารถ ทจะซอจะมสง ถามนอยกจะมความสามารถซอต า

2.1.3 ชนดของอปสงคม 3 ชนด

จากความหมายของอปสงค สามารถแบงไดเปน 3 ชนด คอ

• อปสงคตอราคา ( Price Demand )

• อปสงคตอรายได ( Income Demand )

• อปสงคตอราคาสนคาอนหรออปสงคไขว ( Cross Demand ) อปสงคทมความส าคญมากทสด คอ อปสงคตอราคา (Price demand)

SSC 281 : Economics

of 14

2.1.4 กฎของอปสงค (Law of Demand )

อธบายถงพฤตกรรมของผบรโภคในการตดสนใจซอสนคาเมอราคาสนคาเปลยนแปลงไป

กฎของอปสงคกลาววา “ปรมาณของสนคาและบรการชนดใดชนดหนงทผบรโภคประสงคทจะซอยอมแปรผนผกผน (Inverse relation) กบระดบราคาของสนคาและบรการชนดนนเสมอ”

ฟงกชนของอปสงค (Demand Function) คอการแสดงความสมพนธระหวางปรมาณสนคาทผบรโภคสามารถจายและเตมใจซอ (Qx) กบ ระดบราคาของสนคานนๆ (Px) โดยเขยนรปฟงกชนได คอ

Qx = f(Px) สมการอปสงค (Demand Equation) คอการแสดงความสมพนธระหวางราคากบ

ปรมาณซอเชนเดยวกบฟงกชนของอปสงคแตมความชดเจนกวา เชน สมการเสนตรง Qx = a - bPx

สาเหตทปรมาณซอแปรผกผนกบราคาสนคา

สาเหตทปรมาณซอแปรผกผนกบราคาสนคา เปนผลสบเนองมาจากสาเหต 2 ประการ คอ

1. เมอราคาสนคาชนดนนลดลง ผบรโภคจะรสกวาเหมอนกบวาเขามรายไดเพมขน ทงน เพราะรายไดจ านวนเดมจะมอ านาจซอมากขน ดงนน เขาจงซอสนคาเพมขน ในทางตรงกนขาม ถาราคาสนคาชนดนนสงขน ผบรโภคจะรสกวาเหมอนกบวาเขามรายไดนอยลง ดงนน เขาจงซอสนคาลดลง เราเรยกผลของการเปลยนแปลงปรมาณการบรโภคอนเนองมาจากการเปลยนแปลงในอ านาจซอของเงนรายไดวา ผลของรายได (Income effect)

2. เมอราคาสนคาชนดนนลดลง ผบรโภคจะรสกวาสนคาชนดนนมราคาถกเมอเทยบกบราคาของสนคาชนดอนๆ จงลดการบรโภคสนคาชนดอนลง แลวหนมาบรโภคสนคาชนดนนเพมขนแทนการบรโภคสนคาชนดอนทลดลง ในตรงกนขาม ถาราคาสนคาชนดนนสงขน ผบรโภคจะรสกวาสนคาชนดนนมราคาแพงเมอเทยบกบราคาของสนคาชนดอนๆ จงลดการบรโภคสนคาชนดนนลง แลวหนมาบรโภคสนคาชนดอนๆเแทน เราเรยกผลของการเปลยนแปลงปรมาณการบรโภคอนเนองมาจากการเปลยนแปลงในราคาเปรยบเทยบ (Relative price) ของสนคาวา ผลของการใชแทนกน (Substitution effect)

SSC 281 : Economics

of 14

รปท 2.1-1

จากรปท 2.1-1 แสดงความสมพนธระหวางราคาตอหนวยและปรมาณทผบรโภคตองการซอ ณ เวลาหนง เกดจากการลากเชอมจดของ ราคา และ ปรมาณ จะไดเปน เสนอปสงค (Demand curve) มลกษณะเอยงลงจากดานซายมาขวา และมความชน (Slope) เปนลบ

2.1.5 ปจจยทก าหนดอปสงค (Demand Determinants)

• ราคาของสนคา (Price) หรอ ตนทนการผลต (Cost) เปนทยอมรบกนทวไปวาปรมาณความตองการเสนอขายหรออปทานจะเปลยนแปลงไปในทศทางกลบกนกบตนทนการผลตของผลผลตหรอสนคาหรอบรการนนๆ กลาวคอ ภายใตตนทนการผลตระดบหนงถาตนทนการผลตตอหนวยของสนคาหรอบรการสงขน ความสามารถในการเสนอขายหรออปทานจะมปรมาณนอยลง ถาตนทนการผลตตอหนวยลดลงปรมาณอปทานจะมมากขน

• ระดบรายไดของผบรโภค (Income) ความสมพนธระหวางรายไดและปรมาณการเสนอซอสนคาขนอยกบชนดของสนคา ในกรณสนคาปกต (Normal Goods) และสนคาฟ มเฟอย (Superior Goods) รายไดและปรมาณการเสนอซอสนคาของผบรโภคจะมความสมพนธในทศทางเดยวกน สวนในสนคาดอยคณภาพ (Inferior Goods) รายไดและปรมาณการเสนอซอสนคาของผบรโภคจะมความสมพนธในทศทางตรงกนขาม

• รสนยมของผบรโภค (Tastes) รสนยมของบคคลโดยทวไปจะแตกตางกนไปตาม อาย อาชพ ขนบธรรมเนยมประเพณ ระดบการศกษา และบคลกสวนตว นอกจากนยงเปลยนแปลงตามกาลเวลา ยคสมย นอกจากนความนยมในแตละสนคายงเปลยนแปลงไดเรวชาแตกตางกนขนอยกบสนคาทพจารณา

• ราคาสนคาอนๆทเกยวของ (Relative Price) ปรมาณการเสนอซอสนคาถกก าหนดโดยราคาสนคาชนดอนดวย เนองจากสนคาทซอขายในตลาดมความสมพนธกน กลาวคอ สนคาบางชนดสามารถใชแทนกนได (Substitute goods) หรอสนคาบางชนดตองใชรวมกน (complementary goods) ดงนน การทผบรโภคจะซอสนคาชนดใดชนดหนงปรมาณเทาใดตองพจารณาถงราคาของสนคาชนดอนทสมพนธกนดวย

SSC 281 : Economics

of 14

• ขนาดของประชากร (Size of Population) โดยปกตถาจ านวนประชากรเพมขนอปสงคของสนคาแทบทกชนดยอมเพมขน แตทงนขนอยกบลกษณะโครงสรางประชากรดวย ลกษณะโครงสรางประชากรมผลใหอปสงคของสนคาบางชนดเพมขนและบางชนดลดลง

• การคาดคะเนราคาสนคาในอนาคต (Price Expectation) การคาดคะเนเหตการณในอนาคตเปนปจจยหนงทท าใหอปสงคของสนคาเปลยนแปลงไป ขนอยกบการคาดคะเนของผบรโภคแตละคน

2.1.6 การเปลยนแปลงปรมาณอปสงคและระดบอปสงค 2.1.6.1 การเปลยนแปลงปรมาณอปสงค (Change in demand quantity)

คอ การเปลยนแปลงอปสงคเนองจากราคาสนคาชนดนนเปลยนแปลงไป ภายใตขอสมมตปจจยอนๆ ทก าหนดอปสงคคงท การเปลยนแปลงปรมาณของอปสงคจะท าใหปรมาณการเสนอซอเปลยนแปลงอยบนเสนอปสงคเสนเดม ถาพจารณาจากกราฟรปท 2.1-2 การเปลยนแปลงของอปสงค ดงกลาวจะเปนการเปลยนแปลงในลกษณะของการเคลอนไหวอยภายในเสนอปสงคเสนเดมจาก จดหนงไปยงอกจดหนง (ตามรปจากจด A ไปยงจด B)

รปท 2.1-2 การเปลยนแปลงของปรมานของอปสงคในสนคาชนดใดชนดหนง

2.1.6.2 การเปลยนแปลงระดบอปสงค (Change in Demand)

เปนการเปลยนแปลงอปสงคเนองจากปจจยอนๆ ทมอทธพลตออปสงค เชน รายได ราคาสนคาชนดอนทเกยวของ เปลยนแปลง ภายใตขอสมมตราคาสนคาและบรการชนดนนคงท และสงผลใหเสนอปสงคเกดการเคลอนยายไปจากเสนเดม ถาผลการเปลยนแปลงท าใหอปสงคเพมขนเสนจะเลอนระดบไปดานขวามอของเสนเดม และถามผลใหอปสงคลดลงเสนจะเลอนระดบไปทางซายมอของเสนเดม ถาพจารณาจากกราฟรปท 2.1-3 การเปลยนแปลงอปสงคดงกลาวจะเปนการเปลยนแปลงในลกษณะของการเคลอนยายเสนอปสงคไปทงเสนจากเสนเดมไปสเสนใหม

SSC 281 : Economics

of 14

โดยถาเสนอปสงคเคลอนยายไปทางขวาของเสนเดมแสดงวาอปสงคเพมขน (Increase in demand) ถาเคลอนยายไปทางซายแสดงวาอปสงคลดลง (Decrease in demand) ดงรป

รปท 2.1-3 การเปลยนแปลงในระดบอปสงคในสนคาชนดใดชนดหนง

2.1.7 อปสงคของบคคลและอปสงคของตลาด (Individual and market demand)

ในการพจารณาอปสงค ถาพจารณาความสมพนธระหวางราคาสนคากบปรมาณสนคาท

ผบรโภคคนใดคนหนงตองการ เรยกอปสงคนนวา “อปสงคสวนบคคล (Individual Demand)” แตถาพจารณาถงความสมพนธระหวางราคาสนคากบปรมาณสนคาทผบรโภคทงหมดในสงคมหนงๆ

ตองการซอสนคาแตละชนด ณ ระดบราคาเดยวกนมารวมกน เรยกอปสงคนนวา “อปสงคของตลาด (Market Demand)”

หากพจารณาความตองการซอไขของนาย ก. และนาย ข. ณ ระดบราคาสมกโลกรมละ 10 บาท นาย ก. ซอสม q1 กโลกรม สวนนาย ข. ซอสม q2 กโลกรม ดงนน อปสงคสวนบคคลของนาย ก. คอ q1 กโลกรม อปสงคสวนบคคลของนาย ข. คอ q2 กโลกรม สวนอปสงคของตลาดคอ q1 +q2 กโลกรม ในท านองเดยวกน เมอเราทราบอปสงคของนาย ก. และนาย ข. ณ ระดบราคาอนๆ เรากสามารถหาอปสงคของตลาด ณ ระดบราคาตางๆ กนได

เราอาจแสดงการหาอปสงคของตลาดจากอปสงคของแตละบคคลโดยรปไดดงน

SSC 281 : Economics

of 14

รปท 2.1-4 อปสงคของ นาย ก. นาย ข. และอปสงคสนคาชนดหนง ณ เวลาหนง

2.1.8 อปสงคตอราคา

ปจจยตางๆทมผลตอจ านวนสนคาทผบรโภคอยากซอ มหลายอยางไดแก

รสนยมสวนบคคล (Individual demand)

ผผลต (Firm demand)

อตสาหกรรม/ตลาด (Industry demand/ Market demand)

ระบบเศรษฐกจ/ประเทศ (Aggregate demand)

อปสงคภายนอกประเทศ (External demand)

2.2 ความหมายของอปทาน

2.2.1 ความหมายของอปทาน (Definition of Supply) อปทาน (Supply) หมายถง ปรมาณสนคาและบรการชนดใดชนดหนงทผผลตหรอผขาย

ตองการเสนอขายในตลาดภายในระยะเวลาหนง ณ ระดบราคาตางๆ กนของสนคาและบรการนน โดยสมมตใหปจจยอนๆ ทก าหนดอปทานคงท

ปรมาณของสนคาและบรการชนดใดชนดหนงทผผลตหรอผขายตองการจะขายสนคา ณ ระดบราคาหนงๆ ยอมแปรผนโดยตรงกบราคาสนคานน

ฟงกชนของอปทาน (Supply Function) คอการแสดงความสมพนธระหวางปรมาณสนคาทผ ผลตเตมใจผลตออกขาย (Qx) กบระดบราคาตางๆของสนคานน (Px) ทปรมาณขายจะเปลยนคาเมอราคาของสนคาเปลยนไป เขยนในรปฟงกชนไดดงน

Qx = f(Px) สมการอปทาน (Supply Equation) คอการแสดงความสมพนธระหวางสนคากบปรมาณ

ขาย เชน สมการเสนตรง Qx = a+bPx

SSC 281 : Economics

of 14

จากความหมายของอปทาน จะเหนไดวาอปทานประกอบดวย 2 สวนส าคญ คอ

1. ความเตมใจทจะเสนอขายหรอใหบรการ (willingness) กลาวคอ ณ ระดบราคาตางๆทตลาดก าหนดมาให ผผลตหรอผประกอบการมความยนดหรอเตมใจทจะเสนอขายสนคาหรอใหบรการตามความตองการซอของผบรโภค

2. ความสามารถในการจดหามาเสนอขายหรอใหบรการ (ability to sell) กลาวคอ ผผลต หรอผประกอบการจะตองจดหาใหมสนคาหรอบรการอยางเพยงพอทจะตอบสนองความตองการซอของผบรโภค ณ ระดบราคาของตลาดในขณะนนๆ (สามารถเสนอขายหรอใหบรการได) เมอกลาวถงค าวา อปทาน จะเปนการมองทางดานของผผลตซงตรงขามกบอปสงคทเปนการมองทางดานของผบรโภค ในทางเศรษฐศาสตรแลว ความสมพนธของราคาสนคาทมตออปทานของสนคานนจะเปนไปตามกฎของอปทาน (Law of Supply)

2.2.2 ปจจยทก าหนดอปทาน (Supply Determinants) ตวแปรหรอปจจยทมอทธพลตอจ านวนสนคาทผผลตอยากผลตมาขาย ไดแก

ราคาสนคานนๆ เปนตวก าหนดโดยตรง (Direct determinant)

เทคโนโลยในการผลต ในปจจบนความกาวหนาทางเทคโนโลยมบทบาทตอการผลตมาก การน าเทคโนโลยททนสมยมาใชในการผลตจะชวยเพมประสทธภาพการผลตและปรมาณผลผลตดวย

ราคาปจจยการผลต หรอ ตนทนการผลต การตดสนใจในปรมาณการผลตผผลตจะเปรยบเทยบระหวางรายไดจากการขายสนคากบตนทนในการผลต ตนทนการผลตมผลตอปรมาณการผลตสนคาโดยมความสมพนธในทศทางตรงกนขาม

ราคาสนคาอนทเกยวของ การเปลยนแปลงในราคาสนคาชนดใดชนดหนงใดอาจมผลกระทบกระเทอนตอปรมาณเสนอขายสนคาอกชนดหนงได ขนอยกบความสมพนธของสนคา เชน สนคาทเปนวตถดบในการผลตสนคาเปลยนแปลงจะสงผลตอการผลตสนคาเปลยนแปลงไปดวย

จ านวนผ ขายในตลาด หากมผขายจ านวนมาก ปรมาณขายทงหมดในตลาดยอมมมากกวาตลาดทมผ ผลตนอยรายหรอรายเดยว ซงแบบหลงมอ านาจในการผกขาดและตงราคาขายใหสงได

SSC 281 : Economics

of 14

2.2.3 เสนอปทาน (Supply Curve) เสนอปทาน (Supply Curve) มลกษณะเปนเสนตรงลาดขนจากซายไปขวา ความชน

(Slope) เปนบวก เนองจากราคาและปรมาณการเสนอขายมความสมพนธในทศทางเดยวกน

รปท 2.2-1 เสนอปทานสวนบคคลของชวนสวนเงาะแหงหนง

2.2.4 การเปลยนแปลงปรมาณอปทานและระดบอปทาน (Change in the Quantity Supplied) 2.2.4.1 การเปลยนแปลงปรมาณของอปทาน (Change in quantity supply)

เปนการเปลยนแปลงอปทานเนองจากราคาสนคาชนดนนเปลยนแปลงไป ภายใตขอสมมตปจจยอนๆ ทก าหนดอปทานคงท การเปลยนแปลงปรมาณของอปทานจะท าใหปรมาณการเสนอขายเปลยนแปลงอยบนเสนอปทานเสนเดม ถาพจารณาจากกราฟการเปลยนแปลงของอปทานดงกลาวจะเปนการเปลยนแปลง ในลกษณะของการเคลอนไหวอยภายในเสนอปทานเสนเดม จากจดหนงไปยงอกจดหนง (ดงรป 2.2-2 จากจด A ไปยงจด B )

การเปลยนแปลงปรมาณขายเกดขนเนองจากการเปลยนแปลงราคา เปนการเคลอนยายจากจดหนงไปอกจดหนงบนเสนอปทาน

SSC 281 : Economics

of 14

รปท 2.2-2 การเปลยนแปลงปรมาณอปทานในสนคาชนดใดชนดหนง

2.2.4.2 การเปลยนแปลงของระดบอปทาน (Shift in Supply Curve)

การเปลยนแปลงระดบอปทาน (Change in supply) เปนการเปลยนแปลงอปทานเนองจากปจจยอนๆ ทมอทธพลตออปทาน เชน ตนทนการผลต เทคโนโลยการผลตเปลยนแปลง ภายใตขอสมมตราคาสนคาชนดนนคงท และสงผลใหเสนอปทานเกดการเคลอนยายไปจากเสนเดม ถาผลการเปลยนแปลงท าใหอปทานเพมขนเสนจะเลอนระดบไปดานขวามอของเสนเดม และถามผลใหอปทานลดลงเสนจะเลอนระดบไปทางซายมอของเสนเดม ถาพจารณาจากกราฟการเปลยนแปลงของอปทานดงกลาวจะเปนการเปลยนแปลงในลกษณะของการเคลอนยายเสนอปทานไปทงเสนจากเสนเดมไปสเสนใหม โดยถาเสนอปทานเคลอนยายไปทางขวาของเสนเดมแสดงวาอปทานเพมขน ถาเคลอนยายไปทางซายแสดงวาอปทานลดลง (ตามรป 2.2-3)

การทปรมาณสนคาทผขายน าออกขายในตลาด ณ ระดบราคาเดมไดเพมขนหรอลดลง เปนการเปลยนแปลงเนองจากปจจยทเปนตวก าหนดอปทานเปลยนโดยทราคาสนคาคงท

รปท 2.2-3 การเปลยนแปลงอปทานในสนคาชนดใดชนดหนง

SSC 281 : Economics

of 14

2.2.5 อปทานสวนบคคลและอปทานของตลาด อปทานสวนบคคล (Individual Supply) คอ ปรมาณสนคาทผขายแตละคนน าออกขาย

ในตลาด ณ ระดบราคาใดราคาหนง หากน าตวเลขแสดงปรมาณอปทานในสนคาหรอบรการของบคคลใดบคคลหนง ณ ระดบราคาตางๆ โดยน าตวเลขแตละคล าดบของราคาและปรมาณอปทานมา พลอตเปนจด และเมอเชอมโยงจดเหลานเขาดวยกนจะไดเสนอปทานสวนบคคล ตามรป 2.2-4 S1 และ S2 ซงเปนเสนทมลกษณะเฉยงขนจากซายไปขวาตามกฎของอปทาน แตละผขายมเสนอปทานทแตกตางกนออกไป

อปทานของตลาด (Market Supply) คอ ปรมาณหรอจ านวนทงหมดของสนคาชนดหนงทผ ผลตหรอผ ประกอบการทกคนจะน าออกเสนอขายในตลาด ณ ระดบราคาตางๆ และเชนเดยวกน เราสามารถน าตวเลขแตละคล าดบของราคาและปรมาณอปทานรวมมาพลอตและสรางเปนเสนอปทานรวมของตลาด (S=S1+S2)ไดดงรปท 2.2-4

รปท 2.2-4 อปทานสวนบคคลและอปทานของตลาด

ถาพจารณาจากกราฟจะเหนไดวาลกษณะของทงเสนอปทานสวนบคคล และอปทานรวม

จะเปนเสนทลากเฉยงขนจากซายไปขวา ซงเปนไปตามกฎของอปทานทวาราคาของสนคาหรอบรการชนดใดชนดหนงจะเปนปฏภาคโดยตรงกบปรมาณความตองการเสนอขายหรออปทานในสนคาชนดนน โดยอยภายใตขอสมมตวาปจจยอนๆ คงท

2.3 การก าหนดราคาและดลยภาพของตลาด

กลไกราคา (Price Mechanism) ในระบบเศรษฐกจแบบทนนยมเปนสงทใชควบคมอปสงคและอปทานในตลาดใหเกดความสมดล ถาอปสงคและอปทานไมเทากนจะมการปรบตวจนกระทงเกดสมดลหรออปสงคเทากบอปทาน ดลยภาพจะไมเปลยนแปลงตราบเทาทปจจยทก าหนดอปสงคและอปทานไมเปลยนแปลงเมอระดบทประมาณซอเทากบปรมาณขายพอด ราคาสนคา ณ จดทอปสงคเทากบอปทานเรยกวา “ราคาดลยภาพตลาด (Market Equilibrium Price)” ปรมาณสนคา ณ จดนนเรยกวา “ปรมาณดลยภาพตลาด (Market Equilibrium Quantity)” และเรยกจดดงกลาววา “ดลยภาพตลาด (Market Equilibrium)” ดงรปท 2.3-1

SSC 281 : Economics

of 14

รปท 2.3-1 ดลยภาพตลาดสนคาและบรการ

2.3.1 การปรบตวโดยอตโนมตของระบบราคา

กรณทอปสงคของสนคาและบรการในตลาด ไมเทากบอปทานของสนคาและบรการ กรณทปจจยอนทก าหนดอปสงคและอปทานไมเปลยนแปลง กลไกราคาจะเปนตวปรบใหกลบสดลยภาพ

ระดบราคาทอยสงกวาราคาดลยภาพจะท าใหเกดภาวะสนคาลนตลาด (excess supply

or surplus) เนองจากระดบราคาดงกลาวสงกวาทควรจะเปน ท าใหผผลตมความตองการทจะเสนอขายมาก แตผบรโภคมความตองการซอนอย เกดความไมสมดล ณ ระดบราคาดงกลาว การทผผลตตองการจะขายกตองลดราคาลงมา เพอกระตนหรอจงใจผบรโภคใหตดสนใจซอ (มความตองการซอ) มากขน โดยสรป ราคาจะมแนวโนมลดลงจากเดมจนเขาสราคาดลยภาพ ในทางกลบกน ถาราคาอยต ากวาราคาดลยภาพจะท าใหเกดภาวะสนคาขาดตลาด (excess demand

or shortage) ซงราคาดงกลาว ต ากวาทควรจะเปน ท าใหผผลตมความตองการทจะเสนอขายนอย แตผบรโภคกลบมความตองการซอมาก เกดความไมสมดล เมอผบรโภคมความตองการซอมาก (อปสงคเพม) สงผลใหราคาสนคามแนวโนมสงขน เพอจงใจใหผผลตเสนอขายสนคามากขน ในทสดราคาจะมแนวโนมเขาสราคาดลยภาพ

กลาวโดยสรป ระดบราคาทอยสงกวาหรอต ากวาราคาดลยภาพจะเปนระดบราคาทไมมเสถยรภาพ ราคาทอยสงกวาราคาดลยภาพจะมแนวโนมลดลงมา สวนราคาทอยต ากวาราคาดลยภาพ จะมแนวโนมสงขน จนในทสดเขาสดลยภาพของตลาด ซงเปนระดบราคาทคอนขางจะมเสถยรภาพ เปนระดบราคา ณ จดทอปสงคเทากบอปทาน (เสนอปสงคตดกบเสนอปทาน)ดงรปท 2.3-2

SSC 281 : Economics

of 14

รปท 2.3-2 อปสงคสวนเกนและอปทานสวนเกน

2.3.2 การเปลยนแปลงภาวะดลยภาพ

เกดขนเนองจากปจจยทก าหนดอปสงคและอปทานเปลยนแปลง แบงได 3 กรณ - กรณปจจยทก าหนดอปสงคเปลยน ปจจยทก าหนดอปทานคงท - กรณปจจยทก าหนดอปทานเปลยน ปจจยทก าหนดอปสงคคงท - กรณปจจยทก าหนดอปสงคและอปทานเปลยนทงค

2.3.2.1 กรณปจจยก าหนดอปสงคเปลยน กรณทปจจยก าหนดอปสงคเปลยน เชน รายไดผบรโภคเพมขน , ราคาสนคาทเกยวของ

เปลยนแปลง รปท 2.3-3 แสดงในกรณทผบรโภคมรายไดเพมขน (เสนอปสงคขยบไปดานขวา) ท าใหมความสามารถในการซอมากขน หรอผบรโภคมความตองการซอมากขน (อปสงคเพม) เกดความไมสมดล สงผลใหราคาสนคามแนวโนมสงขน เพอจงใจใหผผลตเสนอขายสนคามากขน ในทสดราคาจะมแนวโนมเขาสราคาดลยภาพ

รปท 2.3-3 การปรบตวของดลยภาพในกรณปจจยก าหนดอปสงคเปลยน

SSC 281 : Economics

of 14

2.3.2.2 กรณปจจยก าหนดอปสงคและอปทานเปลยน กรณปจจยก าหนดอปสงคและอปทานเปลยน เชน รายไดผบรโภคเพมขน ท าใหอปสงคการซอสนคาเพมขน เสนอปสงคใหมยายไปเปนเสน D2 ขณะเดยวกนวตถดบในการผลตสนคานนๆ กมตนทนทสงขนดวย ท าใหอปทานขยบไปเปนเสน S2 และเกดจดดลยภาพใหมคอ จด E2 ดงรปท 2.3-4

รปท 2.3-4 การปรบตวของดลยภาพในกรณปจจยก าหนดอปสงคและอปทานเปลยน

2.3.2.3 กรณปจจยก าหนดอปทานเปลยน

กรณปจจยก าหนดอปทานเปลยน เชน ราคาปจจยการผลต , เทคโนโลยการผลตเปลยนแปลง หากเสนอปทานขยบไปดานซาย เนองจากตนทนการผลตตอหนวยสงขน ท าใหราคามแนวโนมสงขน และเขาสดลยภาพ ท าใหผบรโภคสามารถซอสนคาไดนอยลงทราคาแพงขน ดงรปท 2.3-5

รปท 2.3-5 การปรบตวของดลยภาพในกรณปจจยก าหนดอปทานเปลยน

SSC 281 : Economics

of 14

แบบฝกหดบทท 2

สวนท 1 จงตอบค าถามตอไปน 1. อปสงคคออะไร ประกอบดวยเงอนไขอะไรบาง 2. อปสงคมกชนด อะไรบางใหอธบาย 3. ปจจยทก าหนดอปสงคมอะไรบาง ยกตวอยางมา 2 ชนด 4. การเปลยนแปลงของปรมาณอปสงคเกดจากอะไร 5. อปทานของสนคาคออะไร 6. ปจจยทก าหนดอปทานมอะไรบาง ยกตวอยางมา 2 ชนด 7. ดลยภาพของตลาดเกดขนไดอยางไร สวนท 2 ก าหนดให D และ S แสดงถงอปสงคและอปทานของตลาดเนอหม จงแสดงผลกระทบตอ D และ S ราคาดลยภาพ ปรมาณดลยภาพในตลาด สบเนองจากแตละเหตการณดงน (วาดรปประกอบ) 1. ประชาชนมรายไดลดลง 2. รฐบาลเกบภาษจากผผลตเนอหมเพมขน 3. ราคาอาหารทใชเลยงเนอหมลดลง 4. ผบรโภคคาดวาราคาเนอหมจะลดลงในอก 2 สปดาห 5. ประชาชนหนมาบรโภคอาหารชวจตมากขน 6. เกดโรคระบาดท าใหววตายเปนจ านวนมาก 7. อตราดอกเบยในทองตลาดสงขน 8. รฐบาลประกาศขนคาแรงขนต า

แผนการสอนวิชา SSC 281 :...

Documents

Transcript of แผนการสอนวิชา SSC 281 :...