ภาคผนวก

บรณาการคานยมหลกคนไทย

๑๒ ประการ

รายวชาหนาทพลเมองและ

ศลธรรม

ใบกจกรรม

เรอง ความประหยด

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความประหยดได

2. บอกประโยชนของความประหยดได ค าชแจง: ใหนกเรยนพจารณาภาพตอไปน แลวตอบค าถามทก าหนดให

ค าถาม 1. จากภาพนกเรยนจะตงชอเรองวาอะไร ............................................................................................................................................................. 2. เกยวของกบคณธรรมเรองใดบาง ............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนเกดความคดและความรสกอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. ถานกเรยนเปนบคคลในครอบครวนจะตดสนใจอยางไร.............................................................................................................................................................

ปนขายคงขายไดประมาณ 70,000 บาท โดนโรงสหกไป 40,000 บาท เหลอแค30,000 บาท จะพอใชไหมเนย...เฮอ

ถาเราขายขาวไดราคาด จะไดมเงนเกบไว เพราะปหนาลกชายจะเขาเรยน ปวส. ลกคนเลกกจะเขาเรยนเรยน ปวช. 1..ส ส

ถาพอกบแมขายขาวไดเงนเราจะขอเงนไปซอ……………………….เพราะเครองเราเกาโบราณไปแลว

5. นกเรยนจะน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนอยางไร.............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง ความซอสตย

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความซอสตยได

2. บอกประโยชนของความซอสตยได

ค าชแจง: ใหนกเรยนอานเรองตอไปน แลวแสดงความคดเหนตามหวขอทก าหนดให

ความซอสตยเปนสงส าคญในการด ารงชวตของมนษยไมวาจะอยในกลมใดองคกรใดสงคม

ใดสงคมขนาดเลกหรอสงคมขนาดใหญสงคมครอบครว สงคมทท างาน สงคมการศกษาแมกระทงสงคมประเทศชาตทเปนสงคมใหญกตาม ซงหากบคคลในสงคมใด ๆ ปราศจากความซอสตยกลมองคกรหรอสงคมนนอาจถงกบลมสลายไดและไมสามารถทจะด าเนนการสงใดตอไปไดดงเชนสงคมครอบครวแมจะเปนสงคมเลก ๆแตถาหากคนในครอบครวไมมความซอสตยตอกนอาจท าใหครอบครวแตกแยกเกดปญหาอนๆ ตามมาได

การปลกฝงความซอสตยจงควรเรมตนจากครอบครวอนเปนสงคมเลกๆทมจ านวนสมาชกไมกคนกระทงขยายวงกวางตอไปจนถงสงคมใหญทมผคนอยรวมกนเปนจ านวนมากและถาหากมการปลกฝงความซอสตยในทกสงคมความบาดหมางตอกน ความเสยหายและการลมสลายกจะไมเกดขนกบองคกรหรอสงคมนนๆเหมอนครอบครวน

ชายชราคนหนงเปนนกธรกจมลกชาย 12 คน เขาตองการจดการทกอยางภายในครอบครวใหเรยบรอยจงตดสนใจทจะใหลกมาสบทอดธรกจน การทชายชรามลกจ านวนมากเขาจงคดหาวธในการคดเลอกลกมาสบทอดกจการของเขา วนหนงเขาคดวธทดทสดไดจงสงใหลกชายทง 12 คน เขาพบแลวแจกเมลดดอกไมใหลกๆ คนละ 1 เมลดโดยมขอตกลงวาหากใครสามารถปลกพชเมลดนใหงอกงามจนออกดอกสะพรงคนนนกจะไดเปนผสบทอดมรดก

เมอลกๆไดเมลดพชมาแลวตางกน าไปปลกและดแลเอาใจใสลกชายคนเลกเมอไดเมลดดอกไมมาแลวจงน าไปปลกในกระถางรดน าเอาใจใสอยางดทกวนทกคนแตเมลดพชเมลดนนกยงไมแตกกลาสกทจงรสกเศราโศกเสยใจ

เมอฤดรอนมาถง ชายชราไดก าหนดวนทจะคดเลอกกระถางดอกไมของลกๆทกคน ทกคนตางอมกระถางดอกไมทออกดอกบานสะพรงอยางสวยงาม มาใหผเปนพอชม เพอรอการคดเลอก

ชายชราเดนตรวจดอกไมทสวยงามใน มอของลกทกคน ดวยสหนาทไมมแววยนดแมแตนอยแกเดนตรวจจากลกชายคนโตมาจนถงคนท 11 โดยมไดหยดเลยแตเมอเดนมาถงลกชายคนสดทองซงยนถอกระถางเปลาทไมมทงตนไมและดอกไมชายชราจง หยดอยตรงนนลกชายน าตาไหลพรากและกลาวกบบดาอยางส านกผดตรงไปตรงมาวา “พอครบผมไมมดอกไมสดทจะมอบใหพอ” ชายชราพดอยางยนดวา “ลกเอยสงทเจามอบใหพอนนมคามากกวาดอกไมสดมากมายนก” “อะไรนะครบ” ลกชายคนเลกถามดวยความสงสย “กความซอสตยไงละ” ชายชราเฉลยแลวชายชราจงเปดเผยตอลกๆ วาเมลดพชทตนแจกใหแกลกๆนนเปนเมลดพชทตนน าไปควจนสกแลวดงนนมนจะงอกเปนตนไมผลดอกสวยงามไมไดตนไมทเหนสวยงามนนลวนเปนเมลดพชจากทอนไมใชเมลดพชทผเปนพอแจกใหดอกไมพวกนนเปนสกขพยานยนยนความไมซอตรงของพวกเขา สดทายชายชราจงกลาวอบรมลกขนวา “ขอใหลกๆจงเปนคนซอตรงเถดความซอตรงเปนคณสมบตอนล าคาทสามารถเปนเกราะก าบงเราจากสงชวรายได”จากเรองนเปนการสอนลกใหมความซอตรงซอสตยตงแตอยในครอบครวพอสอนลกใหมความซอสตยไมใหมความโลภอยากไดในทรพยสนเงนทองทเปนสงลอใจโดยพอมวธสอนลกดวยการใหเรยนรจากประสบการณจรงใชเหตการณจรงมาสอนลกใหเหนประโยชนและโทษของการไมซอสตยวามผลทไดรบแตกตางกน

วธสอนลกใหซอสตย พอแมควรปลกฝงความซอสตยใหลก ตงแตลกยงเลกโดยพอแมตองเปนแบบอยางทด ในเรองความซอสตย เชน ซอสตยตอครอบครวตอการท างาน ฯลฯ พอแมตองสอนลกใหพจารณาประโยชนของความซอสตย และโทษของความไมซอสตยวาเปนอยางไร ถาหากเปนไปได พอแมตองยกตวอยางทด ในการซอสตย และตวอยางทไมด ในการไมซอสตย ใหลกเหนเปนรปธรรม ลกจะไดนกภาพออก ในเวลาทคดจะท าทจรต ซงการสอนลกใหซอสตยนน พอแมควรหมนสอนลกบอยๆเพอใหตดเปนนสย เกดเปนความเคยชนและไมกลาทจะละเลยความซอสตย อนจะน าความทกข ความเดอดรอนใหเกดแกตนเอง แกผอนหรอแกสงคม นาฬกาทไมเทยงตรงแมเพยงเรอนเดยวยอมท าใหการนดหมายผดพลาดเสยหายไดฉนใด คนทไมซอตรงแมมเพยงคนเดยว ยอมท าใหหมคณะวอดวาย ไดฉนนน

ค าถาม 1. จากภาพนกเรยนจะตงชอเรองวาอยางไร ............................................................................................................................................................. 2. นกเรยนคดวาเกยวของกบคณธรรมเรองใดบาง ............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนเกดความคดและความรสกอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. นกเรยนประหยดในการเงนไดอยางไร............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนจะน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนอยางไร.............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม เรอง จตอาสา

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองการมจตอาสาได 2. บอกประโยชนของการมจตอาสาได

ค าชแจง: ใหนกเรยนอานเรองตอไปน แลวแสดงความคดเหนตามหวขอทก าหนดให จตเปนสาธารณะ หมายถง ผทมจตอนบรสทธ ไมมกเลสเจอปน เปนผใหและผอาสาชวยเหลอ สงคม รจกแบงปน เสยสละความสขสวนตน เพอท าประโยชนใหแกผอน เหนอก เหนใจและเหนคณคาในเพอนมนษยและผทมความเดอดรอน มความเอออาทรเอาใจใส อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกายและสตปญญา ลงมอปฏบตการเพอบรรเทาปญหา หรอรวมสรางสรรคสงดงามใหเกดขนในชมชน ผทจะเสยสละความสขสวนตน เพอชวยเหลอสงคม และเพอนมนษยดวยกน ผทจะมจตเปนสาธารณะไดนน ตองมคณธรรม ประจ ากาย วาจา ใจ คอ พรหมวหาร 4 ซงเปนค าสอนขององคสมเดจพระสมมาสมพทธจา มดงน 1. เมตตา คอ ความรก ปรารถนาดตองการใหทกชวต ทกวญญาณมความสข 2. กรณา คอ ความสงสาร คดชวยเหลอใหทกชวตทกวญญาณ พนทกข 3. มทตา คอ ความพลอยยนด ดใจดวยเมอทกคนทกชวต ทกวญญาณไดดมสข 4. อเบกขา คอ ความวางเฉย วางตว วางใจเปนกลาง ไมมความล าเอยง

จตอาสา..ตองมความรกมนษยชาตตามหลกพรหมวหาร 4 และสงคหวตถ 4

“จตอาสา”คออะไรสมยกอน ไดยนแตค าวา "อาสาสมคร" พอมาสมยน...มค าวา “จตอาสา” เมอกลาวถง “อาสาสมคร”จะมอกค าหนงทมกจะถกกลาวถงควบคกนเสมอ นนคอ ค าวา“จตอาสา” ทนมาดกนวาค าสองค าน มความส าคญและความหมายแตกตางกนอยางไร

อาสาสมคร (Volunteer) หมายถง ผทสมครใจและอาสาเขามาเพอชวยเหลอ เยยวยา และท างาน ทเปนประโยชนแกประชาชนและสงคม โดยสมครใจ เพอการดแล ปองกน แกปญหาเพอพฒนาสงคม โดยไมหวงผลตอบแทนเปนเงน หรอสงอนใด ผลตอบแทนทอาสาสมครไดรบ คอ ความสข ความภาคภมใจทไดปฏบตงานทเปนประโยชนแกประชาชน สงคม และประเทศชาต คณลกษณะของอาสาสมคร คอ มความคดเปนอสระในการเลอกทจะท าหรอไมท า (ตามพรสวรรค/ความสนใจ) มความรบผดชอบตอสงคม รวมทงการกระท าทเปนประโยชนตอบคคล กลมบคคล และสวนรวม ไมหวงรางวล หรอผลตอบแทน เปนเงนทอง และไมใช ภาระงานทตองท าตามหนาท ในดานสภาวะจตใจของบคคลทจะเปนอาสาสมครนน ตองมความรกความปรารถนาทจะให และมจตใจทจะท าความด เขาใจและเหนอกเหนใจผอน รวมถงยอมเสยสละเวลา โดยไมหวงสงตอบแทนใดๆ จตอาสา (Volunteer Spirit) จตอาสา หมายถง จตแหงการใหความดงามทงปวงแกเพอนมนษย โดยเตมใจ สมครใจ อมใจ ซาบซงใจ ปตสข ทพรอมจะเสยสละเวลา แรงกาย และสตปญญา เพอสาธารณประโยชน ในการท ากจกรรม หรอสงทเปนประโยชนแกผอนโดยไมหวงผลตอบแทน และมความสขทไดชวยเหลอผอน เปนจตทไมนงดดาย เมอพบเหนปญหา หรอความทกขยากทเกดขนกบผคน เปนจตทมความสข เมอไดท าความด และเหนน าตาเปลยนเปนรอยยม เปนจตทเปยมดวย "บญ" คอความสงบเยน และพลงแหงความด อกทงยงชวยลด "อตตา" หรอความเปนตวเปนตนของตนเองลงไดบาง กระบวนการสรางจตอาสา ประกอบดวย การปลกฝงใหตระหนกถงความส าคญของจตอาสา การเตรยมความพรอมทงดานรางกาย จตใจ ความร และการตดตอสอสาร การสรางความเชอมนในตนเอง และการเขารวมกจกรรมอยางตอเนอง คณลกษณะของผมจตอาสา คอ มงประโยชนตอสวนรวม การท างานทกอยางเปนไปดวยความสมครใจ ไมมงหวงผลตอบแทนในรปของอามสสนจาง หรอรางวล ตลอดจนการอทศกาย ก าลงใจ และเวลาใหแกสวนรวมสงทอาสาสมครพงม และถอปฏบต คอ มความรกมนษยชาต ตามหลกพรหมวหาร 4 และสงคหวตถ 4 หลกพรหมวหาร 4 ประกอบดวย เมตตา : ความรก ความปรารถนาดใหผอนมความสข กรณา : ความสงสาร เหนใจ ปรารถนาใหผอนพนทกข มทตา : ยนดเมอผอนมสข และ อเบกขา : วางเฉย ไมล าเอยง สงคหวตถ 4 ประกอบดวย ทาน : การให เออเฟอ เผอแผ ปยวาจา : กลาวดวยวาจาทซาบซง สภาพออนหวาน อตถจรยา : ท าด ประพฤตด เปนประโยชนตอตนเองและผอน และ สมานตตตา : ท าตวเสมอตน เสมอปลาย

นอกจากน อาสาสมคร ควรจะตองมการสอสารทด มมโนกรรม คดด คดทางบวก (Positive thinking) มวจกรรม (ปยวาจา) ฝกขอบคณ ฝกแสดงความยนด ฝกใหก าลงใจ และฝกชนชมผทมจตอาสา หรอจตสาธารณะ ขอบคณขอมลอางอง จากบทความ สรางจตส านกให "อาสาสมคร กศน." โดย จารณ แกวประภา กศน.เมอง

พะเยา จาก: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=767201

ค าถาม 1. จากเรองทอานนกเรยนจะตงชอเรองวาอะไร ............................................................................................................................................................. 2. เมออานจบนกเรยนคดวาเรองนเกยวของกบคณธรรมเรองใดบาง ............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนเกดความคดและความรสกตอเรองทอานอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. นกเรยนคดวาการมจตอาสาไดประโยชนอยางไร............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนจะน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนอยางไร.............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม เรอง ความสภาพ

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความสภาพ มสมมาคารวะ การไหวได

2. บอกประโยชนของการมความสภาพ มสมมาคาราวะ การไหวได

ค าชแจง: ใหนกเรยนอานเรองตอไปน แลวแสดงความคดเหนตามหวขอทก าหนดให

ความสภาพ เปนเครองหมายแสดงวาผนนไดรบการฝกอบรมมาอยางดและเปนคนม

วฒนธรรม คนทมความสภาพยอมไมกลาวราย หวเราะเยาะเยยหรอนนทาผอนลบหลง ความสภาพ

เปนบอเกดของมตรภาพทแทจรงและมตรภาพทถาวร

การไหว เปนมารยาทไทยทเปนสบทอดกนมาชานาน การไหวเปนการแสดงถงความมสมมาคารวะ และการใหเกยรตซงกนและกน ซงเปนการแสดงออกถงความหมายเพอการทกทาย การขอบคณ การขอโทษ หรอการกลาวลา โดยยกมอสองขางประณม นวชดกน ปลายนวจรดกน ยกมอขนในระดบ ตาง ๆ ตามฐานะของบคคล และเมอมผท าความเคารพดวยการไหว ใหท าการรบไหวทกครง การรบไหวใชประณมมอแคอก แลวยกขนเลกนอย กมศรษะ

ค าทมกกลาวเมอไหวทกทายหรอลาคอ "สวสด" มาจากค า "สวสต" ในภาษาสนสกฤต แปลวา ความดงาม ความเจรญรงเรองหรอความปลอดภย พระยาอปกตศลปสาร(นม กาญจนาชวะ) รเรมใช มความหมายเชงอ านวยพรใหเจรญรงเรอง

การปฏบตในทาไหวประกอบดวยกรยา 2 สวน คอ การประนมมอและการไหว การประนมมอ(อญชล) เปนการแสดงความเคารพ โดยการประนมมอใหนวมอทงสองขางชดกน ฝามอทงสองประกบเสมอกนแนบหวางอก ปลายนวเฉยงขนพอประมาณ แขนแนบตวไมกางศอก ทงชายและหญงปฏบตเหมอนกน การประนมมอนใชในการสวดมนต ฟงพระสวดมนต ฟงพระธรรมเทศนา ขณะสนทนากบพระสงฆ รบพรจากผใหญ แสดงความเคารพผเสมอกน และรบความเคารพจากผออนอาวโสกวาเปนตนการไหว (วนทา) เปนการแสดงความเคารพ โดยการประนมมอแลวยกมอทงสองขนจรดใบหนาใหเหนวาเปนการแสดงความเคารพอยางสง การไหวแบบไทย แบงออกเปน 4แบบ ตามระดบของบคคล

ระดบท 1 การไหวพระ ไดแก การไหวพระพทธ พระธรรม พระสงฆ รวมทงปชนยวตถ ปชนยสถาน ทเกยวกบพระพทธศาสนา ในกรณทไมสามารถกราบแบบเบญจางคประดษฐได โดย

ประนมมอแลวยกขนพรอมกบคอมศรษะลงใหหวแมมอจรดระหวางคว ปลายนวแนบสวนบนของหนาผาก

ระดบท 2 การไหวผมพระคณและผอาวโส ไดแก ป ยา ตา ยาย พอ แม คร อาจารย และผ ทเราเคารพนบถอ โดยประนมมอแลวยกขนพรอมกบคอมศรษะลงใหหวแมมอจรดปลายจมก ปลายนวแนบระหวางคว

ระดบท 3 การไหวบคคลทว ๆ ไป ทเคารพนบถอหรอผมอาวโสสงกวาเลกนอย โดยประนมมอแลวยกขนพรอมกบคอมศรษะลงใหหวแมมอจรดปลายคาง ปลายนวแนบปลายจมก

ระดบท 4 การไหวผเสมอกน ไมตองยกมอทประณมขนจรดหนา เพยงแตยกมอทประณมขนนดหนอย ประนมมอใหปลายนวชจรดปลายจมก ไมตองกมศรษะ หรอกมศรษะพองาม โดยไมตองคอมตว เมอมผท าความเคารพดวยการไหว ตองรบไหวทกครง การรบไหวใชประณมมอแคอก แลวยกขนเลกนอย กมศรษะ

ค าถาม 1. จากภาพนกเรยนคดวาเปนการไหวแบบใด จงอธบาย ............................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. จากภาพนกเรยนคดวาเปนการไหวแบบใด จงอธบาย ............................................................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. จากภาพนกเรยนคดวาเปนการไหวแบบใด จงอธบาย ............................................................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. จากภาพนกเรยนคดวาเปนการไหวแบบใด จงอธบาย ............................................................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. นกเรยนจะน าความสภาพ มสมมาคาราวะ การไหวไดไปประยกตใชในชวตประจ าวนอยางไร.............................................................................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

ใบกจกรรม เรอง ความสภาพ

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความสภาพ มสมมาคารวะ การไหวได

2. บอกประโยชนของการมความสภาพ มสมมาคาราวะ การไหวได

ค าชแจง: ใหนกเรยนอานเรองตอไปน แลวแสดงความคดเหนตามหวขอทก าหนดให

วยรนกบสมมาคารวะ

สมมา แปลวา ถกตอง คารวะ คอ เคารพ ค าวา สมมาคารวะ คอความเคารพทถกตอง ค าวา

เคารพ นนไมไดหมายถงกราบๆ ไหวๆ แตหมายความวามปญญามากจนกระทงแลเหนคณงาม

ความดทมอยในตวผอนไดอยางชดเจนเหมอนนกเคมทเขามองเหนคณสมบตของแรธาตของ

โลหะตางๆ อยางชดเจน แลวเขากสามารถน าแรธาตตาง ๆ ไปใชประโยชนในการท างานของเขา

ได

และ ค าวา “ วยรน” นนกหมายถงวา วยทมการเปลยนแปลงเขาสวฒภาวะทงรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม จงนบวาเปนวกฤตชวงหนงของชวต เนองจากเปนชวงตอของวยเดกและผใหญ โดยเฉพาะอยางยงในระยะตนของวยจะมการเปลยนแปลงมากมายเกดขน ซงการเปลยนแปลงดงกลาว จะมผลตอความสมพนธระหวางวยรนดวยกนเอง และบคคลรอบขาง หากกระบวนการเปลยนแปลงดงกลาว เปนไปอยางเหมาะสม โดยการดแลเอาใจใสใกลชด จะชวยใหวยรนสามารถปรบตว ไดอยางเหมาะสมบรรเทาปญหาตางๆ ทอาจจะเกดขน และเปนทงแรงผลกดนและแรงกระตนใหพฒนาการดานอนๆ เปนไปดวยด มารยาทเปนคณลกษณะประจ าตวของบคคล ไดแก การสมมาคารวะ ความสภาพ ออนนอม ความมวนยและพฤตกรรมตาง ๆ ทปรากฏแกสายตาของผอนนกธรกจทด นอกจากจะมความสามารถในเชงธรกจแลวยงตองรจกรกษา

กรยามารยาท และจะตองรจกการสมาคมกบผอน จงจะเปนบคคลทมเสนห เพมความสนใจใหกบผ พบเหนจงนบไดวาเขาผนนเปนนกธรกจทประสบความส าเรจ ในการด าเนนธรกจในชวตประจ าวน

มารยาท หมายถง แนวทางในการปฏบต หรอการแสดงวาจา ภาษา ทาทาง และพฤตกรรมตาง ๆ ออกมาใหปรากฏแกสายตาของผอนคนทว ๆ ไปจะมมารยาทดมาก หรอนอยขนอยกบการฝกอบรมของแตละครอบครว บคลกภาพของแตละคนจะบอกใหรวาคนคนนนมความสภาพ ออนนอม มสมมาคารวะ และมระเบยบวนยเพยงใดมารยาทแบงออกเปน 2 ประเภท คอ มารยาทโดยทวไป และมารยาทตามกาลเทศะ มารยาทโดยทวไป การมมารยาทเปนเรองส าคญของมนษยทอยรวมในสงคมเดยวกน เปนการแสดงความเคารพใหเกยรต กน คนไทยปจจบนมกเรยกตนเองวา เปนคนยคใหม และชอบท าอะไรแบบงาย ๆ ถอเอาความสะดวกสบาย เปนหลกพฤตกรรมทแสดงออกมาในบางครงจงกลายเปนคนไดมารยาทไปโดยไมตงใจ การใหเรยนรมารยาทในสงคมจงยงเปนสงส าคญตอเยาวชนไทยเปนอยางยง มารยาทโดยทวไปทควรทราบมดงน 1. การแตงกายใหเรยบรอย การแตงกายใหเรยบรอยเหมาะสมกบเวลา และสถานทถอวาเปนผม วฒนธรรม และจะไดรบความเกรงใจจากผพบเหน 2. การส ารวมกรยาทาทาง และค าพด การอยตอหนาผอนตองส ารวมเรองการพดไมพดค าหยาบคาย ตลกคะนอง เอะอะ แสดงกรยาทาทางใหสบเสงยมเปนการเคารพสถานท และรกษาบคลกของตนใหดดใน สายตาของคนอน 3. การรจกเกรงใจ ไมถอวสาสะการเกรงใจ คอ การรจกระวงความรสกของคนอน

ค าถาม

1. จากภาพนกเรยนคดวาเปนมารยาทเกยวกบอะไร จงอธบาย..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. นกเรยนจงแสดงความคดเหนของการแตงกายไมสภาพมผลเสยอยางไร

……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

3.พฤตกรรมจากภาพ นกเรยนจงแสดงความคดเหนวาเปนอยางไรจะแกไขไดอยางไร ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 4.นกเรยนจงยกตวอยางการแตงกายทถกกาลเทศะ ในการไปงานพธการตางๆอยางไร ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 5.นกเรยนคดวาวยรนขาดสมมาคารวะเพราะสาเหตใดและจะมวธการแกไขพฤตกรรมวยรนอยางไร จงอธบาย ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

ใบกจกรรม เรอง ละเวนจากอบายมข

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหผลเสยจากการยงเกยวกบอบายมขได 2. บอกประโยชนของการปฏบตตนหางไกลจากอบายมขได

ค าชแจง: ใหนกเรยนอานเรองตอไปน แลวแสดงความคดเหนตามหวขอทก าหนดให เผยคนไทยเสยเงนใหอบายมขปละ 5.5 แสนลานครอบครวแค 25% ไมยงเลย

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

รวมกบสมาคมครอบครวศกษาแหงประเทศไทย ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) จดประชมวชาการครอบครวศกษา ป 2553 สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว หาวทยาลยมหดล กลาววา แตละปคนไทยสญเสยเงนกบอบายมข ประกอบดวย สรา การพนน และหวยใตดนสงถง 550,000 ลานบาทตอป มครอบครวไทย 16.2% เกยวของกบอบายมขทง 3 อยางม 29.5% ดมสราและเลนหวยใตดน นอกจากนพบวาครอบครวไทย 67% แทบไมเคยประกอบพธกรรมทางศาสนารวมกน 58% ไมเคยออกก าลงกายรวมกน 20% ไมเคยกลาวค าขอโทษและขอบคณตอกน ซงเหลานอาจเหมอนเสนผมบงภเขา ทงทเปนเรองควรท า มครอบครวไทย 25% หรอ 4.5 ลานครอบครวเทานนทปลอดอบายมขโดยสนเชง แสดงความคดเหนตามหวขอทก าหนดให 1. จากเรองทอานนกเรยนจะตงชอเรองวาอะไร ............................................................................................................................................................. 2. เกยวของกบหลกคณธรรมเรองใดบาง ............................................................................................................................................................. 3. เมอนกเรยนอานบทความนแลวเกดความคดและความรสกอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. นกเรยนไดประโยชนอะไรบางจากเรองทอาน.............................................................................................................................................................

5. นกเรยนจะน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนอยางไร

............................................................................................................................. ...................................

ใบกจกรรม เรอง ความมวนย

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. แสดงความคดเหนการมวนยตอตนเองและสงคมได

2. ประยกตใชในชวตประจ าวนได

ค าชแจง: ใหนกเรยนอานเรองตอไปน แลวแสดงความคดเหนตามหวขอทก าหนดให

โรงเรยนในประเทศญปน เดกชนประถม 1 – 6 สวนใหญมกจะเดนไปโรงเรยน โดยจะมการรวมตวกนตามจดตางๆ เดนแถวไปโรงเรยน โดยจะม “ซลเวอรซง” ซงเปนผสงอายในชมชนทเกษยณอายแลว จะมาคอยท าหนาทดแลและรกษาความปลอดภยใหเดกนกเรยนทงขาไปและขากลบเดกจะใสหมวกสเหลอง เพราะเปนสทเหนไดชดเจน เพอความปลอดภยในการเดนทาง โดยผใหญจะสงเกตไดงาย และสามารถใหความชวยเหลอได

ตอนเชากอนเขาหองเรยน เดกจะเปลยนรองเทาเปนแบบเดยวกนและเกบใหเปนระเบยบ เพอความสะอาดของหองเรยน และไมตองการใหมความแตกตางของรองเทาทอาจจะมทงราคาถกและราคาแพง เดกนกเรยนจะไมมการพกเงนไปโรงเรยน เพราะทโรงเรยนจะไมมรานขายของ ไมมตขายอตโนมต ทกเชากอนเรมเรยน จะมการตรวจเชกวา นกเรยนพกผาเชดหนาและกระดาษทชชมาหรอไม เพอการรกษาความสะอาดและสขอนามย ถาลมจะถกหกคะแนน และมผาเชดหนาส ารองใหยม และจะมการซกถามวา มใครไมสบายหรอไม ถามกตองใชผาปดปาก ดแลตวเอง ไมใหแพรไปยงเพอน และทกคนกจะมการตดปายชอนกเรยนทหลงหองเรยน จะมกระดาษเขยนเปาหมายของเดกๆ ปดไวเพอเตอนใหปฏบตตนตามเปาหมายทใหไว เชน ผมจะไมมสายอก หนจะยกมอตอบค าถามใหบอยขน

เดกนกเรยนจะมการเปลยนทนงกนทก 1 เดอน หรอ ทก 3 เดอน โดยใหเดกผชายอกไปยนรอนอกหอง แลวใหเดกผหญงจดโตะและเลอกทนงกอน แลวจงใหเดกผชายเขามาเลอกทนง โดยไมรวาจะไดนงคกบใคร เปนการท าความรจกกน เรยนร ปรบตว สรางความสมพนธทดและความสามคคกบเพอนนกเรยน การเรยนการสอนของประเทศญปน

- มกจะเนนการเรยนนอกหองเรยน เพอเนนการเรยนรดวยตนเอง - ในการเรยนภาษาญปน เดกจะลกขนมาอานคนละประโยคเอง ไมมการชหรอบงคบ

- การเรยนมกจะปลอยใหเดกไดท าอะไรไดอยางอสระ เรยนดวยความสข สนก - ครจะไมมการด หรอตอวานกเรยนทคยกนในหองเรยน เดกนกเรยนจะมความตงใจในการเรยน แยงกนตอบ แขงขนกนอยางเตมท เดกทตอบจะไดตดปายชอขนบนกระดาน - วชาดนตรท าใหเดกๆ มจตใจทออนโยน โรงเรยนกจะจดใหมการเรยนการสอนวชาดนตร - ครจะใหเดกเปนคนคดเอง วาจะตองท าอะไร ตดสนใจเองวา เรองนควรท า เรองนนตอง ท าอยางไร เรองอาหารการกน - หองครวจะมการรกษาสะอาดอยางมาก ไมอนญาตใหบคคลภายนอกเขาไป เดก

จะถกฝกใหสมผสรสชาตอาหารตางๆ ใหมากๆ เดกจะถกเปลยนจากอาหารทไมชอบ ใหชอบมาก

ขน โดยจะมการท าเปนชนเลกๆ หรอบด หรอโดยการผสมกบอาหารทชอบแมครวจะน าตวอยาง

อาหารมาใหชม ซงอาหารจะผานการจดจากทมโภชนาการ เดกๆ จะไดสารอาหารครบถวนทง ขาว

ผก เนอ ปลา และนม เดกจะเปนคนตกอาหารดวยตนอง หลงจากทท าความเคารพขอบคณอาหาร

แลว ถาอาหารทรบมามากเกนไป สามารถน ากลบไปคน ไมมการกนเหลอ เปนการสรางนสยการ

รจกความพอด

- หลงจากทานอาหารเสรจ ทกคนจะชวยกนเกบภาชนะใหเรยบรอย เกบพบกลองนมเพอน าไปรไซเคล (Recycle) ชวยกนท าความสะอาด เกบกวาดหองเรยน แยกขยะเปยกแหง รไซเคล ดงนน นสยการรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบ จะถกปลกฝงมาตงแตเดก - หลงอาหาร กจะเปนเวลาเลน เดกๆ จะเรยน 2 ชวโมง และจะไดพก 15 นาท เดกเลกๆ จะใสหมวกสแดง เพอใหเดกโตระมดระวงความปลอดภย - ในวชาพลศกษา เดกๆ จะตองน าอปกรณออกมาเอง เมอเรยนเสรจกจะตองเกบอปกรณ เพอสรางนสยการเสยสละเพอสวนรวม การเลนกจะใหเดกไดมการวางแผน เพอทจะก าหนดวา จะชนะอยางไร กอนจะเลกเรยน - จะมการประชมกน มการแลกเปลยนประสบการณทผานมา 1 วน สงทด ทเพอนท าให กจะมการชมเชย สงใดทผดพลาด กจะน ากลบไปแกไข คณครกจะชวยสรปวา ใหเดกทกคน ท าดทกวน - กอนกลบบานกจะมเสยงตามสาย จากนกเรยนรนพ จะกลาวค าล าลา และย าเตอนวาเรองของพรงน อยาลมท าตามเปาหมายทตงใจไว อยาลมของ และดแลรกษาสขภาพตนเอง

สงทด นาน าไปประยกตใชก คอ... - คนญปนจะเนนเรองอนามยสวนบคคล ในการใชผาปดปาก เมอรวา ตนเองไมสบาย กตองไมแพรเชอโรค โดยการใชผาปดปาก - ความสะอาดและความเปนระเบยบ ทถกฝกกนมาตงแตเดก ท าใหมองไปทางไหนในประเทศญปนกจะมแตความสะอาดตา และทกคนจะใหความรวมมอในการรกษาความสะอาด - คนญปนจะมความรบผดชอบอาหารของตนเอง ไมกนเหลอทง โดยอาหารแตละมอจะเนนคณคาสารอาหาร แคลอร และแมครวจะตองมใบอนญาต โดยหลายๆ อาชพของคนญปนมกจะตองมการออกใบอนญาต (ทมา : http://www.oknation.net/blog/Smartlearning/2012/08/19/entry-1) ค าถาม 1. จากเรองทอานนกเรยนจะตงชอเรองวาอะไร ............................................................................................................................................................. 2. เรองนนกเรยนคดวาเกยวของกบความมวนยดานใดบาง ............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนเกดความคดและความรสกอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. นกเรยนไดรบประโยชนจากเรองทอานอยางไร............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนจะน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนอยางไร.............................................................................................................................................................

ใบกจกรรมท 2.1.2

เรอง ความมวนย จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรอง ความมวนยในตนเองได 2. เปรยบเทยบความแตกตางของการมวนยกบการไมมวนย ค าชแจง: ใหนกเรยนพจาณาภาพตอไปนแลว แลวตอบค าถามทก าหนดใหคนไทยกบการซอโทรศพทมอ

ค าถาม 1. จากภาพนกเรยนมความคดเหนอยางไร ............................................................................................................................................................. 2. นกเรยนจงเปรยบเทยบพฤตกรรมทเกดขน ............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนคดวาพฤตกรรมทเกดขนมผลกระทบตอการด าเนนชวตอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. นกเรยนจะมวธแกไขพฤตกรรมทเกดขนอยางไร ............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนมวธการสรางวนยใหคนไทยอยางไร .............................................................................................................................................................

คนไทยรอบตรเขาชมภาพยนตรเรองนเรศวรคนไทยกบการซอโทรศพทมอถอ

คนญปนกบการรบของตอนเกดสนาม

คนญปนรอบตรเขาชมภาพยนตร

ใบกจกรรม

เรอง ความรบผดชอบ

จดประสงคการเรยนร เพอ 1. ใหเกดความร ความเขาใจเรองความรบผดชอบ 2. ใหเหนความส าคญของความรบผดชอบ 3. มการแลกเปลยนความคดเหนของสมาชกในกลม สถานการณปญหาเดกในสงคมไทยนบวนจะรนแรงมากขน ระบบเศรษฐกจแบบทนนยมทแขงขนกนอยางเสร ตอสกนทางการตลาด กระตนและเรงเราใหผคนนยมการบรโภคผานสอเทคโนโลยตางๆ รวมทงวฒนธรรมในยคโลกาภวตนท าใหโครงสรางของสงคมไทยออนแอ ตนทนทางสงคม ศาสนา ภมปญญาทองถน วฒนธรรมไทย ทเปนเอกลกษณแสดงใหเหนความเปนตวตนของไทยถกละเลยและถกปฏเสธจากเดกและเยาวชน เดกและเยาวชนสวนหนงจงไดรบการหลอหลอมจากบรรยากาศและสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม สงผลใหเยาวชนมพฤตกรรมทเบยงแบนเสยงตอการท าผดกฎหมายและศลธรรมอนดงาม มคานยมทไมพงประสงค ขาดคณธรรม จรยธรรม ในเรองความรบผดชอบ ขาดระเบยบวนย ความขยนหมนเพยรและความซอสตย พอ แม ผปกครองไมมเวลาอบรมเลยงดบตรหลาน สถาบนครอบครวเปลยนแปลงไปตามโลกาภวตนท าใหความสมพนธของครอบครวลดนอยลง ขาดการเอาใจใสและละเลยในการปลกฝงเรองคณธรรม จรยธรรม วฒนธรรม ขนบธรรมเนยม ประเพณทดงามของสงคมไทยใหกบเยาวชนเหลานเปนสาเหตท าใหเกดปญหาเกยวกบพฤตกรรมของเยาวชนไทยในปจจบน

การศกษามหนาทปรบเปลยนพฤตกรรมของเดกและเยาวชนคนในชาตปลกฝงและสรางความรบผดชอบ ใหเกดขนกบเยาวชนดวยกระบวนการทางการศกษาเพอลดปญหาและเพมความสขใหเกดขนในสงคม การศกษามบทบาทในการพฒนาเดกและเยาวชน 6 บทบาท ไดแก

1. การบงคบ ควบคม (Custodial Function) เพอใหเยาวชนรนใหมอยในกรอบ กฎเกณฑของสงคมโดยใชวธการทแตกตางกนไปตามความแตกตางของวย

2. การสรางเอกลกษณประจ าชาต (Creating a national identity Function) การศกษาตองพฒนาใหเยาวชนเกดความรสกและประสบการณรวม เพอท าใหเกดความผกพน ความรสกเปนเจาของและรบผดชอบตอประเทศชาต

3. การพฒนาทกษะทจ าเปนในการด ารงชวต ( The shilling Function) ใหความส าคญกบทกษะการด ารงชวต การพฒนาทกษะการท างานเพอการท างานตามความตองการของภาคเศรษฐกจ

4. การสรางและคดสรรคณภาพของคน (The credentialing Function) เพอตอบสนองตอการเขาสต าแหนงงานและสถานภาพทางสงคม

5. การคดสรรความร จดระบบองคความร (Knowledge Function) คอการพจารณาคดสรรความรของสงคมมาสรางเปนหลกสตร

6. การถายทอดความรของสงคม ( The selecting organizing and transmitting of public)

ดงนน การศกษาจงมพลงในตวเองทจะสรางสรรคและก าหนดบทบาทการพฒนา เดก และเยาวชน ดวยกระบวนการการบงคบควบคม การสรางเอกลกษณประจ าชาต การพฒนาทกษะทจ าเปนในการด ารงชวต การสรางและคดสรรคณภาพของคน การจดองคความร และการถายทอดทางสงคม เพอใหเดกและเยาวชน คนในชาต มคณลกษณะอนพงประสงค

การทจะปรบเปลยนพฤตกรรมของเดกนน ตองมงใหเดกสามารถควบคมตนเองและรจกปกครองตนเองได สถานศกษาตองมกระบวนการในการสอนทกษะทางสงคม และพฤตกรรมใหแกผเรยนอยางเปนระบบ ตองปลกฝงแนวทางปฏบตทถกตองใหแกผเรยน ใหผเรยนมการปรบตวทด และตองดแล ปองกน ควบคมและแกไข พฤตกรรมทเปนปญหาของผเรยน ดวย กฎ ขอบงคบ ระเบยบตางๆ เพอเปนการสงเสรมและพฒนาบคลกภาพทดของผเรยน ใหควบคมตนเองและปฏบตตามกฎระเบยบ กตกาของสงคมไดอยางเหมาะสม ซงจะชวยใหลดปญหาในดานความประพฤตของผเรยนได

ความรบผดชอบ เปนลกษณะของความเปนพลเมองทดทส าคญอยางหนง ความรสกรบผดชอบ เปนลกษณะนสยและทศนคตของบคคลซงเปนเครองผลกดนใหเกดการปฏบตตามระเบยบ เคารพสทธของผอน ท าตามหนาทของตนเองและมความซอสตยสจรต การทบคคลมลกษณะความผดชอบ จะชวยใหการอยรวมกนในสงคมเปนไปดวยความราบรน สงบสข นอกจากนความรบผดชอบยงเปนคณธรรมทส าคญในการพฒนาประเทศ

ผลของการทบคคลมความรบผดชอบ - คนทมความรบผดชอบยอมท างานทกอยางส าเรจตามเปาหมายไดทนเวลา

- คนทมความรบผดชอบยอมเปนทนบถอ ไดรบการยกยอง สรรเสรญและเปนประโยชนตอตนเอง และตอสงคม

- ความรบผดชอบเปนสงเกอหนนใหบคคลปฏบตงานสอดคลองกบกฎหมาย คณธรรม จรยธรรม และหลกเกณฑของสงคม โดยไมมการบงคบจากผอน

- คนทมความรบผดชอบ จะไมน าความเสอมเสยและสรางความเสยหายแกตนเองและสงคม

- คนทมความรบผดชอบจะท าใหเกดความกาวหนาสงบสข ตอตนเองและสงคม

- คนทขาดความรบผดชอบ ยอมจะไมไดรบความไววางใจในการท างานส าคญใดๆและมกจะไดรบค าต าหนในการท างาน

- คนทขาดความรบผดชอบ จะเปนคนเฉอยชาไมสามารถแกไขอปสรรคใดๆได ตองพงผอนอยเสมอ กลายเปนคนไมมความสามารถ และไมมความเชอมนในตนเอง

- คนทขาดความรบผดชอบ มกจะท างานใดๆไมบรรลจดหมาย ไมทนเวลา

- คนทขาดความรบผดชอบ ไมกอใหเกดความกาวหนาในสงคม ท าใหสงคมวนวายไมเรยบรอย ไมมระเบยบ

สรปไดวา ความรบผดชอบ มความส าคญ และเปนประโยชนตอตนเองและสงคม ดงน

1. คนทมความรบผดชอบ เปนคนทมศกยภาพทด

2. คนทมความรบผดชอบ เปนคนทสมรรถนะทด (Based Competency)

3. คนทมความรบผดชอบ เปนคนทมความกระตอรอรนในการปฏบตงานเสมอ

4. คนทมความรบผดชอบ เปนคนทมการวางแผนทด

5. คนทมความรบผดชอบ เปนคนทตรงตอเวลา

6. คนทมความรบผดชอบ เปนคนทมวสยทศนทด

7. คนทมความรบผดชอบ เปนคนขยนหมนเพยร

8. คนทมความรบผดชอบ เปนคนมงมนและมเปาหมายในการท างาน

9. คนทมความรบผดชอบ มความเชอมนในตนเอง

10. คนทมความรบผดชอบ เปนคนมองโลกในแงทดเสมอ

11. คนทมความรบผดชอบ จะเจรญกาวหนาในหนาทการงาน

12. คนทมความรบผดชอบเปนคนนาเชอและมคณคาในสงคม

13. คนทมความรบผดชอบจะไดรบความไววางใจจากผอน

14. คนทมความรบผดชอบสามารถด ารงชวตในสงคมอยางมความสขตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

15. คนทมความรบผดชอบเปนคนทมระเบยบวนยตอตนเองและสงคม

16. คนทมความรบผดชอบเปนคนซอสตย ซอตรง ตอตนเองและสงคม

17. คนทมความรบผดชอบเปนคนทมความยตธรรม

18. คนทมความรบผดชอบเปนคนทมความเปนประชาธปไตย

19. คนทมความรบผดชอบเปนคนทมนษยสมพนธดกบทกคน

20. คนทมความรบผดชอบเปนคนทมชวตทสงบสข

21. คนทมความรบผดชอบเปนคนทพบความส าเรจในชวต

จะเหนไดวาความรบผดชอบ มความส าคญมาก เพราะจะท าใหมนษยอยในสงคมไดอยางมความสขประเทศชาตเจรญกาวหนา และสงคมโลกเกดความสนตสข ดงนนโรงเรยน คร และบคลากรตางๆซงเปนสวนหนงของกระบวนการทางการศกษา จงตองแสดงบทบาทและความ

รบผดชอบในการสรางเดก เยาวชนและคนในชาตใหเปนคนทมความรบผดชอบตอตนเอง และสงคมสวนรวม อยางจรงจง

เรยบเรยง จากวารสารวทยาจารย ปท 107 ฉบบท12 เดอนตลาคม 2551

ค าถาม 1. นกเรยนคดวาความรบผดชอบมความจ าเปนตอการด ารงชวตอยางไร ……………………………………………………………………………………………………… 2. ความรบผดชอบมประโยชนตอบคคล ชมชนและสงคมอยางไร ……………………………………………………………………………………………………… 3. ถาบคคลในชมชนขาดความรบผดชอบจะมผลเสยอยางไร ……………………………………………………………………………………………………… 4. นกเรยนคดวานกเรยนไดมความรบผดชอบตอตนเอง ครอบครวสงคมและชมชนอยางไรบาง ……………………………………………………………………………………………………… 5. จงยกตวอยางทนกเรยนมสวนความรบผดชอบในสงคม มา 3 ขอ 5.1…………………………………………………………………………………………………… 5.2…………………………………………………………………………………………………… 5.3……………………………………………………………………………………………………

ใบกจกรรม

เรอง ความรบผดชอบ จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความรบผดชอบได 2. บอกประโยชนของความรบผดชอบได ค าชแจง: ใหนกเรยนอานพระบรมราโชวาททก าหนดให แลวตอบค าถามทก าหนดใหและออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

“…ความเจรญของประเทศชาต เปนความเจรญสวนรวม ซงเกดจากผลงานหรอผลของการกระท า

ของคนทงชาต ถอไดวาทกคนแบงหนาทกนท าประโยชนใหแกชาต ตามความถนดและความสามารถ

และเกอกลกนและกน ไมมผใดจะอยไดและท างานใหแกประเทศชาตไดโดยล าพงตนเอง…”

พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในพธพระราชทานปรญญาบตร ของจฬาลงกรณมหาวทยาลย ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๑๓

แสดงความคดเหนตามหวขอทก าหนดให 1. จากบทความขางตน เปนพระบรมราโชวาทเกยวกบเรองอะไร ............................................................................................................................................................. 2. จากพระบรมราโชวาทขางตนเกยวของกบคณธรรมเรองใดบาง ............................................................................................................................................................. 3. ขอคดทนกเรยนไดรบจากการอานพระบรมราโชวาท .............................................................................................................................................................

4. ประโยชนทนกเรยนไดรบจากการอานพระบรมราโชวาท ............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนน าพระบรมราโชวาทไปใชในชวตประจ าวนไดอยางไร.............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง ความสะอาด จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความสะอาดได 2. บอกประโยชนของความสะอาดได ค าชแจง: ใหนกเรยนพจารณาภาพตอไปน แลวตอบค าถามทก าหนดใหและออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

ค าถาม 1. นกเรยนจะตงชอภาพวาอยางไร ............................................................................................................................................................. 2. นกเรยนเกดความรสกอยางไรเมอเหนภาพน............................................................................................................................................................. 3. มผลกระทบตออยางไรบาง 3.1 ผลกระทบตอบคคล ............................................................................................................................................................. 3.2 ผลกระทบตอชมชน ............................................................................................................................................................. 3.3 ผลกระทบระดบประเทศ .............................................................................................................................................................

4. ถานกเรยนเปนบคคลในทองททานจะมวธการจดการกบปญหานอยางไรบาง............................................................................................................................................................. 5. วธการทจะท าใหสถานศกษาของนกเรยนสะอาดสามารถท าไดอยางไรบาง .............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง ความสะอาด

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความสะอาดได 2. บอกประโยชนของความสะอาดได

ค าชแจง : ใหนกเรยนอานเรองตอไปน แลวแสดงความคดเหนตามหวขอก าหนดให ขอคดจากผาขรว

ผาขรวยอมสกปรกเพอใหสงอนสะอาด

เสนหของคนอยทยอมล าบากเพอใหผอน เปนสข

พอแมยอมเหนอยเพอใหลกหลานอยสขสบาย

ความสขแทของคนคอการไดยนแอบยม อยเบองหลงความส าเรจของผอน

ผาขรวดดซบความสกปรกได แตกสลดคราบความสกปรกออกจากตวไดตลอดเวลา เสนหของคนทรตวเองวาสกปรก ถงเวลาตองช าระลางแลว มใชอมความสกปรกไว แกลงบอกวาตนสะอาด ผาขรวเปนผาทสะอาดทสด

ในขณะทคนมองวาสกปรกทสด เหมอนคนทฝกหดขดเกลาตนเอง รจกถอมตนและออนโยน

ไมโอหงอวดด ใหเปนทรงเกยจ หมนไสของคนอน เขาจะเปนคนทมคณคา ไมวาจะจากสกลใด

การศกษามากหรอนอยกตาม เปนผใฝรแตไมอวดด เหมอน ผาขรวหอทอง ผาขรวถงจะเปนผาไมมราคา แตมคณคายงใหญได เหมอนคนทพยายามท าตนใหมคณคา ดวยการท างานมใชดวยการประจบ ท าตนใหมประโยชน ใหมคา ไมใชงอมองอเทา นอยเนอต าใจในวาสนาชะตาชวตตองสรางก าลงใจใหตนเองอยารอคอยจากคนอน ผาขรวไมเกยงงอนวาจะถกใชเชดถอะไร เหมอนคนทยอมอาสาท างานทไดรบมอบหมาย โดยไม ปรปากบน รจกอาสาคน อาสาท างาน ตองตงใจท างานโดยไมเกยงงอน ไมวาจะเปนงานใด ๆ กตาม คนทตกงานเพราะไมยอมท างาน ผาขรวยอมใหถกใชงานในทสกปรกทสด เหมอนคนทยอมท าใหสงทคนทงหลายรงเกยจ ทเขาเหนวาเปนงานชนต า แตกตงใจท าใหเปนของมคาขน มาได หรอยนดในการบรการ เหมอนคนท

อมเอบเมอไดบรการรบใชคนอน รบใชสงคม ดใจเมอคนยนด มาใชบรการความร ความสามารถของตน และยนดทไดเสนอตวเขาไปบการมากกวาเขาไปบรหาร ผาขรวพอใจทไดอยเบองหลงความสะอาด เหมอนคนควรพอใจทไดอยเบองหลง ความส าเรจของคนอนตองมความพอใจทจะท างานปดทองหลงพระ เปนนายอนหรอนางอน ผปดทองหลงพระ มความสขและภมใจทไดมอบความส าเรจใหคนอน มมากทผนอยบางคน ท างานแลวท าใหผใหญเลกลง ขณะทตวเองโตขน ผาขรวทนทานตอการขดถกซกลางไมเปราะบาง เหมอนคนทมความอดทน ไมยอทอตออปสรรคปญหา แมจะเหนดเหนอยเพยงใดกอดทนได เพอใหส าเรจ ประโยชนสขแกผอน มจตใจหนกแนนไมเปราะบางหกงาย คอไมเปนคนทกขงายใจเบา แตนงและหนกแนนคงดจแผนดน ผาขรวแมจะถกมองวาเปนผาขรว แตไมท าตวใหขเหร เหมอนคนทรตวเองวา ก าลงถกปรามาสสบประมาท จะตองตงใจเอาชนะอปสรรค ตรงนนใหได ไมพายแพตอค าปรามาสของผอน รตวตลอดเวลาวาก าลงท าอะไรและมก าลงใจในสงนน มองเหนคณคาจากสงทคนทงหลายมองวาไรคา เมอมปญหาใหหดมองสองดานเสมอ ผาขรวมเสนหเพราะยอมสมผสกบสงสกปรก ถาไมมผาขรว....ใยพนจงสะอาดได.... ถาไมมผาขรว....ใย โลกทงโลกจงสะอาดได ถาไมมผาขรว....เดอดรอน จ าเปนตองเอาเสอผาสวย ๆ มาเชดแทนหรอ ผาทกชน.......เปนผาขรวได ทกผน เวนเสยแต ผาใดจะยอม เสยสละ มาผาขรวตางหาก ชวตของคนเรากเชนกน หากทนความทกขยากล าบาก ยอมสมผสกบงานทต าตอยไดกจะมเสนห และมความหมายทกคนจงควรพากเพยรพยายามสรางเสนหใหกบชวต อยางทผาขรวสรางเสนหใหกบตวเอง คณเหนดวยไหมทวาเราตองท าตวเองใหมคณคาและมองเหนคาของตวเองกอน แลวเราจะไมรสกทอแทหมดหวง ( จาก : http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=cmu2807&date=22-05-2008&group=8&gblog=20)

ค าถาม 1. จากบทความขางตนนกเรยนคดวาเกยวกบเรองอะไร ............................................................................................................................................................. 2. นกเรยนเกดขอคดกบผาขรว อยางไร.............................................................................................................................................................

3. ผาขรวหอทองหมายถงอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. ปดทองหลงพระกบผาขรว นกเรยนคดวาเหมอนหรอตางกนอยางไร ............................................................................................................................................................. 5. ผาขรวมประโยชนกบนกเรยนอยางไร .............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม เรอง ความขยน

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความขยนได 2. บอกประโยชนของความขยนได ค าชแจง : ใหนกเรยนอานขอความทก าหนดให แลวตอบค าถามทก าหนดให ค าถาม 1. จากขอความขางตนนกเรยนควรตงชอเรองวาอยางไร ............................................................................................................................................................. 2. นกเรยนคดวาเกยวของกบคณธรรมเรองใดบาง ............................................................................................................................................................. 3. เมออานขอความแลว นกเรยนเกดความคดและความรสกอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. ประโยชนทนกเรยนไดรบจากการอาน มอยางไร............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดอยางไร .......................................................................…………………………………..................................

ขยน ส าเรจ...ขเกยจ ลมเหลว

อดตไมขยน...ปจจบน...ไมขวนขวาย

อนาคต...ไมตองท านาย...

ประสบความลมเหลวแนนอน

อดตขยน...ปจจบน...ขวนขวาย

อนาคต...ไมตองท านาย...

ประสบความความส าเรจแนนอน

ใบกจกรรม เรอง ความสามคค

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรอง ความสามคคได 2. บอกประโยชนของความสามคคได ค าชแจง: ใหนกเรยนพจาณาภาพตอไปนแลว แลวตอบค าถามทก าหนดใหและออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

ค าถาม 1. จากภาพนกเรยนเหนมดแดงก าลงท าอะไร ............................................................................................................................................................. 2. นกเรยนเกดความรสกอยางไรกบพฤตกรรมของมดแดง ............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนจะน าพฤตกรรมของมดแดงมาใชด าเนนชวตในสงคมอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. จากภาพนกเรยนคดวาไดขอคดในเรองอะไรบาง .............................................................................................................................................................

ภาพท

ภาพท

ภาพท

ภาพท ภาพท

ภาพท

5. ประโยชนทไดรบจากการท ากจกรรมมอะไรบาง.............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม เรอง ความเปนชาตไทย

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความเปนชาตไทยได 2. บอกประโยชนของความเปนชาตไทยได ค าชแจง ใหนกเรยนอานขอความตอไปนแลวตอบค าถามทก าหนดให

สนทรพจน ประเทศชาตพนภย หากคนไทยรกกน

พระมหาปรชา ปภสสโร ประพนธ

กราบนมสการพระอาจารยทเคารพอยางสง

กราบเรยนทานประธานทเคารพ ทานคณะกรรมการ และสวสดคะ/สวสดครบ ทานผฟงผมเกยรตทกทาน

ดฉน/กระผม.............................................................นกเรยนระดบปวช. หอง.................................. ขอน าเสนอ สนทรพจน เรอง ประเทศชาตพนภย หากคนไทยรกกน

จะหกหาญผลาญใจกนไยเลา ฤา น าตาคลอเบาไมพอหรอ

เหนยอยดฉดลากกระชากมอ ก ามอถออาวธไลฆากน

ตะเบงโพลงโกงเสยงส าเนยงฟอง ทวงท านองกองโกรธเหมอนโมหนธ

หมายสงใดไยเฝาเขาโรมรน ลางชวนผลาญชนจนวนวาย ฯ

ทานผฟงทเคารพคะ ทดฉนยกบทประพนธนขนมาเพอเตอนใหทกทานระลกถงความโหดรายของชวงเวลาทเลวรายของสงคมไทย ใหเราทกคนหนมาเหนส าคญของความสามคค เพอใหเรารอดพนวกฤตการณทางสงคมทผานมา

หากเปรยบชวตคนเหมอนกบตนไม ตนไมตนหนงยอมตองผานฤดกาลอนหลากหลาย เพอใหผานเวลาเหลานนตนไมตองอดทดเรยนร ดงค ากลาววา “ ไมผานรอน ผานฝน ผานลมหนาว กไมอาจเปนตนไมใหญได ไมผานการเจยระไน ไหนเลยจะหลายเปนเพชรเมดงาม”

ชวตคนๆ หนงเปนตนไมตนหนง จะเปนปยของแผนดน เปนตนไมทใหรมเงาแกแผนดน คอเปนตนไมของแผนดน ประเทศไทยดนแดนอนอดมดวยพชพนธธญญาหาร

แมกไม สายธาร นานน า ธรรมชาตสดใสไรมลพษ ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมอนมากมายจนดเหมอนจะใชไมหมดไมวาจะกภพ กชาต แตสงเหลานเปลยนแปลงอยางรวดเรว ตามกระแสโลกทเปลยนไป ในสมยกอนการใชทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม ใชโดยมอ/แรงงาน ของมวลมนษยชาต การสกกรอนของธรรมชาตจงคอยเปนคอยไป

ตนไม เปนแหลงก าเนดตนน า เมอมแมกไมมากมาย ยงความชมชนใหผนดน เมอผนดนชมชน บรรยากาศสดชน ผคนตางสดใสหวใจเบกบาน การงานบรรลเปาหมาย ตนน าล าธารจะคนมา ดงนนการปลกตนไมจงเทากบปลกตนน าดวย

ตนไมใหญ แผกงกานสาขา ฝงนกกาใหญนอยพลอยไดอาศย รมไมใบบง ซอนตวหลบพญาเหยยวหรอสตวรายนานา ตนไมอดทนตอความซกซนของเหลาสรรพสตวเลกใหญเหลานน แมจะอจจาระใส จกเจาะดอกใบกานกงใหเสยหายเจบปวด ตองยอมเปนผนดนใหผคนเหยยบย า ตามแตพฤตกรรมทพงประสงค รองรบทกอารมณ ทกกจกรรม ทกพฤตกรรมทถกกระท าดวยความซอสตยอยางนยแหงคณธรรม แฝงเรน เตมเปยมดวยอ านาจบารม

ฝงชน จะทกข – สขปานใดกตาม จกเขามาสออมกอดของตนไม อาศยสมทมพมไมไดบงรงสอ ามหตทจะท ารายเขาเหลานน เพยงเพราะเขารวาอยใตรมเงาแหงตนไมแลวเขาปลอดภยเทานนเอง นคอความยงใหญของตนไม ทผน าตองปลกเปนตนไมแหงบารม เปนผน าตองเปนทพงของประชาชน มใชผน าภยสประชาชน ประชาชนตองเขาหาพงพาไดทงยามสขและยามทกข

โลกเจรญขนทางวตถ ความเปน “บรโภคนยม” พงสดขดดวยก าลงแรง ยากทจะมสงใดทดแทนได กระแสการท าลายลางยงสงขนทกวนาท การใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของคนมไดใชดวยแรงงานคนหรอจะมก เพยงสวนนอยมาก

การท าลายลางกนเพอการแยกดนแดน การแตกแยกทางความคก ท าใหสงคมยอยยบในบดดลอยางถอนรากถอนโคน ซงจะเยยวยาหรอทดแทนโดยความรก ความเขาใจ ความมเหตมผล การหนหนาเขามาคยกน หากคนไทยเราหนมาชวยสรางความรก ความเขาใจขนมาทดแทน โดยไมท าลายฐานความคดของฝายตรงขาม เพยงแตเราตองใสแวนคนละอน แวนแหงความคด แวนแหงความเขาใจ แวนทสงคมไทยตองการ

แวนนนชอวา แวนแหงความสามคค ผน าทกฝายตองคดถงประชาชน อยาปลอยใหประชาชนคดเฉย ๆ คดตามสบายไมมทศทาง ตองท าใหประชาชนทง รจดคด คดได และคดเปน ดวย การรจกคด คอ การมองโลกในแงด คดในเชงบวกสรางสรรค การคดได คอ รแยกแยะ อะไรถก อะไรผด อะไรควร ไมควร รจกผดแลวกหยด อยาไปฝนหรอดงดนทรงท าตอไปอก

สวนการคดเปน คอ การคดสลบซบซอนแกปญหาภาพรวมของชมชน สงคมได มองถงปญหาอนาคต มวสยทศนทกวางไกล มกระบวนการท างานการบรหารจดการ เปนลกษณะการคดเชงบรหาร เมอประชาชนรจกคด คดได และคดเปน เชนนสงคมรมรนนาอย เปนสงคมแหงการ

เรยนร แลกเปลยนเรยนรซงกนและกน หากหลอมความคดหลากหลายจนเปนหนงเดยวได และทกคนพรอมกาวเดนไปขางหนาดวยสมานฉนท เชนน เปนสงคมทพงประสงคมใชหรอ

ตนไม และตนหนจะเปนรากแกวของแผนดนเปนฐานใหการปกครองและการพฒนาสมบรณยง ขน หากผน าและนกปกครองชวยกนปลก และบ ารงรกษาใหเจรญงอกงามในทกชมชน สงคม ทงประเทศ คอ การสรางชาตใหแกรง แบงเบาภาระงานในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เพราะพระองคทานมพระราชปณธานอยางแนวแน ทจะเหนพสกนกรทกรปนามไดรบการพฒนาใหอยเยน เปนสข โดยทวกน ตามพระปฐมบรมราชโองการ “เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม” นนเอง

วนน.............ทานจะปลกตนอะไรใหสงคม

“ชนใดไรรกสมครสมาน จะท าการสงใดกไรผล

แมชาตยอยยบอบจน บคคลจะสขอยอยางไร

ตางคนตางคดแคนเคอง ตางคนหาเรองใสราย

ตางคนตางความคดและจตใจ ถอยทถอยอาศยไทยดวยกน”

ความเปนสงคมตองมความรกเปนพนฐาน รกชวต รกตวเอง รกครอบครว รกพวกพอง รกชมชน

รกถนฐานดงรกตน รกสงคมเสมอนรกบาน รกชาตดงครอบครว

หากไมมรกความสามคคเปนพนฐานแลว สงคมไทยจะอยรอดพนและจะย งยนไดอยางไร”

เรามาปลกตนไมชอวา ตนรก กอเกดเปนความสามคคกนดกวาไหม

อยาถามวา “ตนไมและแผนดนนใหอะไรแกทานบาง แตจงถามใหมากวาเราจะปลกอะไรบนแผนดน และใชอะไรทดแทนตนไมทเปนบรรพบรษของเราบาง

สวสด

ค าถาม 1. จากสนทรพจนขางตน เปนสนทรพจน เกยวกบเรองอะไร ............................................................................................................................................................. 2. เมออาน/ฟงสนทรพจนนแลว นกเรยนมความรสกอยางไร ............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนคดวา สนทรพจน เรอง ประเทศชาตพนภย หากคนไทยรกกน มความส าคญตอนกเรยนอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. ถาคนไทยปฏบตตนตาม ขอความสนทรพจนดงกลาว จะมประโยชนอยางไร

............................................................................................................................................................. 5. ในฐานะทนกเรยนเปนคนไทยคนหนงทานจะมวธปฏบตตนเองอยางไร เพอให ประเทศชาตพนภย หากคนไทยรกกน .............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง ความเปนชาตไทย

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความเปนชาตไทยได 2. บอกประโยชนของความเปนชาตไทยได ค าชแจง : ใหนกเรยนบทความทก าหนดให แลวตอบค าถามและออกมาน าเสนอหนาหองเรยน “บรรพบรษของไทยแตโบราณ ปกบานปองเมองคมเหยา เสยเลอดเสยเนอมใชเบา หนาทเรารกษาสบไปลกหลาน เหลนโหลน ภายหนาจะไดมพสธาอาศยอนาคตจะตองมประเทศไทยมยอมใหผใดมาท าลาย ถงขฆาลางโคตร กไมหว น จะสกนไมหลบหนหายสตรงนสทนสจนตายถงเปนคนสดทายกลองด บานเมองเราเราตองรกษาอยากท าลายเชญมาเราสเกยรตศกดของเราเราเชดชเราสไมถอยจนกาวเดยว” ( เพลงพระราชนพนธ เราส ) ยอนมองกบไปในหลายสบป หลายรอยปทผานมา หนาประวตศาสตรของไทยเรา ไดบนทกในเรองของการรกษาแผนดน รกษาเอกราช และรกษาความเปนชาตไทยเอาไว บรรพกษตรยบรรพบรษท าศกสรบกบชนชาตอน ทคดจะมาเอาแผนดนของเราไปเปนของเขา คดทจะท าลายความเปนไทยของเรา ทานเหลานนกไดปกปองเอาไวอยางเตมท เสยเลอดเสยเนอไปมากมาย เลอดทไหลลงไปบนผนพสธากเพอทจะมแผนดนไวใหลกหลานไดอาศยในภายภาคหนาทงสน เหลานกรบผกลาไดตอสกนอยางกลาหาญและไมหว นเกรงกบอนตราย ทานตระหนกดกวา บานเมองของเรา แผนดนของเราตองปกปกรกษาเพออะไร และเพอใคร นบจากวนาทนนกเปนนาทของเราลกหลานของทานเหลานนทจะมหนาทในการดแล รกษาแผนดนผนนเอาไวตราบนานเทานาน พระมหากษตรยของไทยเราทกพระองคทานทรงมหนาทดแลพสกนกรของพระองคและแผนดนไทย พระองคทรงพรอมทจะยอมเสยทกสงทกอยางเพอแผนดนไทยดงทไดศกษาจากประวตศาสตรตงแตสมยสโขทย ซงกษตรยไดทรงเปนแมทพในการออกท าศกสรบกบขาศก พระองคทรงน าทพออกไปรบดวยความองอาจ ความสงางามและการปกปองประชาชนในความดแลของพระองค และในปจจบนกษตรยไทยทรงด ารงต าแหนงจอมทพไทย พระองคทรงมพระด ารอยางแนวแนในการทจะแกไขปญหาในดานตางๆ อกทงพระองคทรงรกชาตไทย ดงบทเพลงพระ

ราชนพนธ ในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท ๙ ทวา “จะแนวแนแกไข ในสงผด จะชาตจนชวตเปนผยผง” ครงกอนประเทศไทยเคยรงเรองถงขดสด กอนทจะคอยสญเสยดนแดนไปทละเลกละนอย และเสยไปมากกวาครงของประเทศในขณะนนเลยทเดยว พระมหากษตรยไทยทกพระองคทกพระองคพยายามรกษาดนแดนรกษาเอกราชของประเทศไทยเอาไว โดยการท ารบออกศกษาสงคราม รวมไปถงการทจะยอมเสยดนแดนสวนนอย เพอรกษาแผนดนสวนใหญเอาไว นบรวมกนแลวนบรวมแลวไทยเสยดนแดนมาแลวทงสน 14 ครง รวมพนททเสยไป 782,877ตร.กม. จากพนท 1,294,992ตร.กม. ในอดต จนถงวนนไทยเหลอพนทเพยง 512,115 ตร.กม. นบวนการไมเคารพในสถาบนกษตรย สถาบนชาต และศาสนดจะเพมขนทกวน ดงเชน การไปพดจาปราศรยในทสาธารณะในเชงดหมนสถาบนกษตรย การไมยนตรงในโรงภาพยนตรเมอเปดเพลงสรรเสรญพระบารม และการปาสงของใสพระบรมฉายาลกษณ เปนตน หรอแมกระทงการสญเสยดนแดนใหกบประเทศอนกยงถกมองวา เปนเรองธรรมดา หรอวาสงคมไทยจะเปลยนไปแลวจรงๆ สงคมไทยในทกวนนผคนตางกตองท างานแขงกบเวลา คนในปจจบนสวนใหญถอเปนคน “สมยใหม” ทในชวตประจ าวน แทบจะหายใจเขาหายใจออกเปนเงนเปนทอง ท าอะไรกขอเพยงแคใหตวเองและครอบครวอยรอดไปวนๆ ไมมเวลาทจะสนใจขาว ไมสนใจชาตบานเมอง ไมสนใจวาใครจะท าอะไร เชน เมอทราบขาววา ไทยเราเสยแผน กมกจะมค าถามหลดออกมาเสยทกครงวา แผนดนเราเสยหรอ ? แลวท าไมละ? เปนตน จากตวอยางทยกขนมา ถอเปนอกปญหาหนงทแสดงใหเหนวา คนไทยเรา ผดไปจากแตกอนมาก ความเหนแกตวของเรามมากขน คนไทยเราไมตระหนกถงคณคาของแผนดนทเราไดอาศยอยางทสมควรจะเปน ท าใหการเสยแผนดนไทยถกมองวาเปนเรองธรรมดา ไมจ าเปนทจะตองใสใจอะไร หรอแมกระทง การเสยแผนดนถง 14 ครงกยงไมรสกอะไร การรกชาต รกแผนดน รกองคกษตรย ของเราทแสดงออกมามหลายรปแบบ ไมวาจะเปนการออกไปเกณฑทหารเพอทจะรบใชชาต ปกปองดแลรกษาดนแดน และอ านาจอธปไตยของไทย การเปนพลเมองดของชาต การท าตามพระราชด ารชของพระเจาแผนดนหรอพระบรมวงศานวงศ หรอการสวมใสเสอผาทแสดงถงความรกชาต รกแผนดน และพระมหากษตรย แตยงมคนบางกลมทเพยงแคแสดงออกหรอเพยงแคพดออกมาเทานน แตภายในจตใจไมไดคดแบบนนจรงๆ ยกตวอยางเชน พระราชนทรงตรสวา ขอรองอยาใหประชาชนตดไมท าลายปากนอกเลย หนมาชวยกนปลกปากนเถอะ แตประชาชนยงละเลย กลบตดไมท าลายปากนมากขน ถาเรารกดวยใจของเรา พระองคทานทรงรกอะไร เรากยอมทจะรกตามพระองค ยอมทจะทรงท าตามทพระองคทรงแนะ ทรงเตอน ชวยกนสอดสองดบานเมอง อยาใหใครมาท าลาย อยาใหดหมนดแคลน แบบนถงจะเรยกวา รกพระองคจรง

เยาวชนไทยถอเปนก าลงส าคญในการทจะดแลรกษาบานเมองตอไป หรอดงค าพดทวา “เยาวชนเปนอนาคตของชาต” แตทกวนน เยาวชนในสวนใหญสนใจในเรองของชาตบานเมองกนนอยมาก โดยทวไปจะหลงใหลในอารยะธรรมของชาวตะวนตก และชาวตางชาตเสยมากกวา บางคนตดเกมสออนไลน บางคนชอบดาราเกาหล บางคนมงหนาเรยนเพอหาเงนทจะใชในภายภาคหนาเพยงอยางเดยว จนไมสนใจ เรองภายในประเทศของตนเอง เหมอนกบผใหญทไมสนใจวาใครเขาจะท าอะไร และดเหมอนจะมแนวโนมทเพมขน เยาวชนมกจะมองวา เรองของชาตบานเมองเปนเรองของผใหญ ใหผใหญเขาท ากน ตนเองไมมสทธเกยวของอะไร มนยงไมถงเวลาทเราจะไปยงเกยวกบเรองน แลวแบบนอนาคตของชาตจะยงเปนอนาคตทดของชาตอยอกหรอ สาเหตส าคญคอการเลยงดของผปกครอง และระบบการเรยนการสอน เพราะมาจากวา วยรนสวนใหญ อยทโรงเรยน เกอบ 7-11 ชม.อยบานราวๆ 10-13ชม. ทโรงเรยน โรงเรยนตองเนนหนกในมมองมองททวาระหวางการเรยนการสอน หรอชวตภายในโรงเรยนไดมการสรางและเสรม ความคดของเยาวชนในแงของสถาบนหลกของชาตหรอไม การสอดแทรกความคดตางๆ จะท าใหเยาชนมมมมองทกวางขน ในทบานเยาวชนสวนใหญเมอเวลาดทวตามปกตแลว เวลาประมาณ 20.00น. จะเปนชวงเวลาของขาวพระราชส านก ในบางครอบครว เมอเหนขาวนจะรบเปลยนชองเสยทนท ท าใหเยาวชนหรอเดกภายในบาน รวมถงบคคลในครอบครว ไมทราบวาพระมหากษตรยไทย รวมไปถงราชนกลไดด าเนนภารกจอะไรทกอประโยชนใหแกชาต บานเมอง และแผนดนบาง สงผลใหความรกชาต รกผนแผนดน ตระหนกในคณคาของแผนดนลดนอยลงตามไปอกดวย ฉะนนการชแจงใหเยาวชนและคนในสงคมไดเหนคณคาของแผนดน การรกชาต การรกและเคารพในสถาบนกษตรย จงถอเปนเรองส าคญ เนองจาก ถาหากเราไมมแผนดน ไมมบรรพบรษทปกปองแผนดนไทยใหพนจากอรราชศตร ไมมพระองคทรงมบญคณตอประชาชน ทรงสรางคณประโยชนไวเสยมากมายจนเราคาดไมถง เรากคงจะไมมเจอกบคนหลายๆ คนทเรารก ไมไดท าในสงทเราอยากจะท า ไมไดเปนในสงทเราอยากหรอแมกระทงเปนตวเราในวนน มนถงเวลาแลวทเราจะตองชวยกนท านบ ารงประทศชาตของเราใหมามนคงเหมอนดงเชนแตกอน ค าถาม

1. นกเรยนคดวาเปนเรองเกยวกบเรองอะไร ............................................................................................................................................................. 2. เกยวของกบคณธรรมเรองใดบาง .............................................................................................................................................................

3. ขอคดขอคดทนกเรยนไดรบจากการอานบทความคออะไร ............................................................................................................................................................. 4. ประโยชนทไดนกเรยนไดรบมอะไรบาง ............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนสามารถน าไปเรองความรกชาต ใชในชวตประจ าวนไดอยางไร .............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง ความเปนชาตไทย

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองความเปนชาตไทยได 2. บอกประโยชนของความเปนชาตได ค าชแจง : ใหนกเรยนอานบทความทก าหนดให ตอบค าถาม และออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

การสนสดของอาณาจกรอยธยา

อยธยาด ารงความเปนอาณาจกรทยงใหญตงแตป พ.ศ. 1893 จนกระทงไดมาถงวาระสนสด ในป พ.ศ. 2310 อนเนองมาจากสาเหตดงตอไปน สาเหตภายใน ปลายสมยอยธยานน ขนนางในราชส านกขาดความสามคค มการแบงพรรคแบงพวกและหาโอกาสแยงชงอ านาจกนอยเสมอ สงผลใหเกดความแตกแยกในหวเมองตาง ๆ ความไมเปนเอกภาพดงกลาวน เปนจดออนทท าใหไมสามารถรบศกจากกองทพพมา ทสามารถเขาโจมตไดในทสด

พระพทธรปทรงเครอง วดหนาพระ

เมร

หลวงตอโต วดพนญ

เชง

วหารมงคลบพตร จ.

พระนครศรอยธยา

สาเหตภายนอก สมยอยธยาตอนปลาย พมาไดยกทพเขามารกรานดนแดนไทยอยางตอเนอง ตงแตป พ.ศ.2303 เมอพระเจาอลองพญายกทพเขามายดมะรดและตะนาวศร ในครงนนพระเจาอลองพญาทรงพระประชวร และเสดจสวรรคตระหวางทางเสยกอน ในป พ.ศ. 2307 พระเจามงระ พระโอรสของพระเจาอลองพญา ซงเปนผควบคมก าลงไพรพลไดยกทพเขามาตอาณาจกรอยธยาอกครง เรมจากยดทวาย มะรดและตะนาวศรกอน จากนนยกทพเขามาตเมองตางๆ คอ เชยงใหม ล าพน และหวเมองฝายน ามาซงความไมพรอมในการรบ และปญหาภายในทมอยคอความแตกแยกของขนนาง ท าใหอยธยาพายแพตอสงครามกบพมา ในป พ.ศ.2310 ค าถาม 1. จากบทความขางตน เปนเรองอะไร ............................................................................................................................................................. 2. นกเรยนคดวาจากขอความขางตนเกยวของกบคณธรรมเรองใดบาง ............................................................................................................................................................. 3. ขอคดทนกเรยนไดรบจากการอานขอความวาอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. ประโยชนทนกเรยนไดรบจากการอานบทความมประโยชนอยางไร ............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนจะน าไปใชในชวตประจ าวนอยางไร …………………………………………………….............................................................................

ใบความ

เรอง การปฏบตตามหลกศาสนาทตนนบถอ

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองการปฏบตตามหลกศาสนาทตนนบถอได 2. บอกประโยชนการปฏบตตามหลกศาสนาทตนนบถอได ค าชแจง : ใหนกเรยนอานบทความตอไปนแลวตอบค าถามทก าหนดใหละออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

ความสมพนธระหวางศาสนากบการด าเนนชวต

ศาสนาเปนสงทมมาชานาน ในระยะแรกศาสนาเปนสงทถกก าหนดขนมาเพอขจดความหวาดกลวสงตางๆ ทลอมรอบตวของมนษย คดวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนมาจากการกระท าของผมฤทธมากกวาตน เมอมนษยเรมเรยนรธรรมชาตมากขนและเกดเปนศาสนาทมเหตผลเขามาเปนแบบแผนและเปนแนวทางในการด าเนนชวต ความเชอศรทธาในกจกรรมหรอพธกรรมตางๆ ของแตละศาสนากกลายมาเปนประเพณ วฒนธรรมทท าสบตอกนมาเปนระยะเวลายาวนาน ศาสนาทกศาสนา จะเปนทพงทางใจของมนษย มหลกธรรมค าสงสอนทมงหมายสงสอนใหคนทเปนสมาชกในสงคมเปนคนด มคณธรรมมเหตผลและศรทธาในความถกตอง มพธกรรมและเครองหมายหรอสญลกษณทบงบอกถงความเปนศาสนานนๆ บคคลไมวาจะอยในฐานะ บทบาทใดจะตองยดหลกธรรมในการด าเนนชวต เพราะธรรมหรอหลกค าสอนจะชวยแกปญหาและอปสรรคตางๆได อกทงจะท าใหทกคนอยรวมกนไดอยางสนต ส าหรบคนไทยแลว ศาสนาเปนสถาบนส าคญของสงคมไทยโดยยอมรบศาสนาพทธ เปนศาสนาส าคญประจ าชาตและเปดโอกาสใหบคคลนบถอศาสนาตางๆไดโดยอสระ ยอมใหศาสนาส าคญทงปวงตงอยในประเทศไทยได เชนศาสนาครสต อสลาม พราหมณ อนด เปนตน แตศาสนาพทธเปนจดรวมจตใจของคนไทยสวนใหญจงไดยดหลกธรรมมาเปนพนฐานของชวตเพอทจะน าไปสความมนคงของประเทศดวย นอกจากศาสนาพทธแลว ยงน าสงทมคณคาของศาสนาอนมาผสมผสานกบหลกของศาสนาพทธดวย เชน พธกรรมของพราหมณในการตงศาลพระภม การขนบานใหม การเขารวมท ากจกรรมกบศาสนาอน โดยไมถอวาเปนการเสอมเสยหรอเปนบาป ยอมรบการแตงงานกบคนตางศาสนาไดไมเปนอปสรรคตอการอยรวมกนของครอบครว และยงใหการคมครองปองกนศาสนาและลทธความเชอทงหลายทไมขดตอศลธรรมอนดของประชาชน

หลกธรรมกบการน าไปใชในชวตประจ าวน ศาสนาเปนเรองของจตใจและอารมณ สามารถจงใจและผกใจคนไวไดอยางแนนแฟน มนษยจะน าศาสนาทคนนบถอตดตวไปปฏบตหรอเผยแพรในทใหม ศาสนาไมใชของทอยกบทแตจะอยตรงทหนงทใดกตอเมอมนษยยงไมอพยพไปไหน บคคลทเกดมาในศาสนาใดกจะนบถอศาสนานน และมความประพฤตคลายกบบคคลทนบถอศาสนานนๆ เชน เดกฝรงทถกเลยงแบบไทยและใหนบถอศาสนาพทธ กจะมพฤตกรรมและความคดอานไปในแบบไทยๆ เปนตน ศาสนาจงมอทธพลตอความเปนอยของคนในสงคม โดยเฉพาะหลกธรรมทเปนพนฐานส าคญของการด าเนนชวตซงทกศาสนามความสอดคลองกน โดยการยดมนในการท าความด ความสอดคลองกนของหลกธรรมของแตละศาสนาท าใหบคคลเขาใจกน อยรวมกนในสงคมไดอยางสนตสข หลกธรรมทศาสนกชน สามารถน ามาใชไดในชวตประจ าวน มดงน 1. การท าความด ละเวนความชว แนวทางการปฏบตของแตละศาสนาแตกตางกนแตทกศาสนากสอนใหท าความดและละเวนความชวทงนน เชน ศล5 ของศาสนาพทธ บญญต 10 ประการของศาสนาครสตและหลกศรทธา 6 ประการกบหลกปฏบต 5 ประการของศาสนาอสลาม เปนตน 2. การพฒนาตนเองและการพงตนเอง ศาสนาตางๆ สอนใหคนพงตนเองและพฒนาตนเองเพอใหอยไดในสงคมอยางมความสข โดยเฉพาะศาสนาพทธทมพทธศาสนาสภาษต วา “อตตาห อตตาโน นาโถ” หมายถง ตนเปนทพงแหงตน ศาสนาพราหมณมหลกอาศรม 4 ในขอพรหมจาร ทใหนกศกษาเลาเรยนและในขอคฤหสถทใหปฏบตตามหนาทของตนเอง ศาสนาอสลามสอนใหคนใฝหาความรตงแตเกดจนตาย 3. ความยตธรรม ความเสมอภาพและเสรภาพ ค าสอนของศาสนาจะเนนในเรองเหลานเพราะทกเรองจะท าใหมนษยอยรวมกนอยางนต พระพทธเจาตรสวา ชาตตระกลไมไดเปนเครองก าหนดความแตกตางของบคคล คนทเกดมาเทาเทยมกนทงนนและสอนใหทกคนอยภายใตอคต 4 คอ ฉนทาคต โทสาคต โมหาคตและภยาคต ศาสนาอสลามกสอนใหด ารงความยตธรรมอยาถอตามอารมณใครในการรกษาความยตธรรมแมบางครงจะกระเทอนตอตนเอง บดามารดาหรอญาตบางกตาม 4. การเสยสละหรอการสงคมสงเคราะหศาสนาตางๆ สอนใหมความเสยสละเออเฟอเผอแผและสงเคราะหซงกนและกนดวยความเมตตากรณาไมใชหวงผลตอบแทน เชนพทธศาสนามหลกธรรม สงคหวตถ 4 ไดแก ทาน ปยวาจา อตถจรยา และสมานตตตา ศาสนาอสลามมการบรจาคซากาต แกผขดสน ศาสนาครสตกจะเนนใหมนษยเสยสละใหอภย เออเฟอเปนตน 5. ความอตสาหะและความพยายาม ทกศาสนาสอนใหคนมความอตสาหะ มความเพยร ความอดทนและมความพยายามอนจะชวยใหบคคลประสบความส าเรจพรอมทงพฒนาตวเองอยเสมอ ศาสนาพทธมคตเตอนใจวา ความพยายามอยทไหน ความส าเรจอยทนน หรอหลกค าสอน

อทธบาท 4 ไดแก ฉนทะ วรยะ จตตะ วมงสา ศาสนาอสลามมการละหมาดวนละ 5 ครงจงถอวาเปนความพยายามทจะขดเกลาจตใจใหบรสทธ 6. ความรกความเมตตา ค าสอนทกสาสนาจะเนนเรองความรกความเมตตา เพราะการทคนเราจะอยรวมกนไดอยางสนตนน ความรกความเมตตาเปนสอส าคญอกทงยงเปนจรยธรรมของศาสนาครสต ในพทธศาสนากมพทธศาสนสภาษตวา เมตตาธรรมเปนเครองค าจนโลก 7. ความมคณธรรมอดทน อดกลน เกอบทกศาสนา มบทบญญตและขอปฏบตในเรองนเหมอนกน เชน ศลของศาสนาพทธ บญญต 10 ประการของศาสนาครสต การถอศลอดของศาสนาอสลาม ทกขอปฏบตคอการใหคนมคณธรรม อดทนและอดกลน 8. การยกยองเคารพบดามารดาถอเปนหลกส าคญของศาสนาตางๆ วาบพการเปนสงควรยกยองในศาสนาพทธกลาวไววาบดา มารดาเปนพระพรหมของลก ศาสนาครสตมใชในบญญต 10 ประการ ขอท 4 วา จงนบถอบดา มารดาเปนตน 9. การไมแบงชนวรรณะ พระพทธเจาตรสวา ก าเนดชาตตระกลมไดท าใหบคคลเปนพราหมณเปนกษตรย เปนพอคา ความประพฤตของบคคลเปนเครองก าหนดบคคล ทกคนเทาเทยมกน ศาสนาอสลามถอเปนหลกส าคญวา หลกศรทธาและหลกบญญตตองอยในเงอนไขการไมแบงชนวรรณะอยางชดเจน 10.ไมเสพสรา ไมเลนการพนน ไมพดจาขยายความ เปนพนฐานของทกศาสนาทบญญตไวอยางชดเจนวา เปนสงไมควรท า เชน ศลในศาสนาพทธ บญญต 10 ประการในศาสนาครสตหลกบญญตในศาสนาอสลามเปนตน

ค าถาม

1. จากบทความขางตน เกยวของกบเรองอะไร ............................................................................................................................................................. 2. จากขอความขางตนเกยวของกบคณธรรมเรองใดบาง ............................................................................................................................................................. 3. ขอคดทไดรบจากการอานเรองนมอะไรบาง ............................................................................................................................................................. 4. นกเรยนจงบอกประโยชนทไดรบจากการอานบทความในเรองนมอะไรบาง ............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนสามารถน าไปปฏบต ใชในชวตประจ าวนไดอยางไร .............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง การปฏบตตามหลกศาสนาทตนนบถอ

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหเรองการปฏบตตามหลกศาสนาทตนนบถอได 2. บอกประโยชนของการปฏบตตามหลกศาสนาทตนนบถอได

ค าชแจง : ใหนกเรยนอานขอความตอไปน แลว ตอบค าถาม และออกมาน าเสนอหนาหองเรยน สาระของชวตตามแนวศาสนธรรม

ตามหลกศาสนธรรม ถอวาชวตมความส าคญมาก โดยเฉพาะชวตมนษย เปนชวตทสามารถพฒนาไดมากกวาชวตอน ๆ มนษยมความจ า สตปญญาและวฒนธรรม มนษยเปนอสระในการคดและการกระท า สามารถเลอกเสนทางเดนของชวตและเปาหมายชวตของตนเองได และมนษยมศรทธาใฝหาความดและความสขเปนพนฐานอยแลว ดงนน ในหลกศาสนธรรมจงไดกลาวถงชวตมนษยตงแตความหมาย ก าเนด องคประกอบ ความมงหมาย คณคา เปาหมาย และการด าเนนชวตตามหลกศาสนธรรมเพอใหมนษยเขาถงความเปนจรงและความดสงสดเปนชวตทมสนตสข รวมทงสงคมทมสนตภาพ 1. สาระของชวตตามแนวพทธธรรม พทธธรรมเปนศาสนธรรมของผร ผตน ผเบกบาน ผใชปญญาเปนประทปสองทางของชวต ผทขาดปญญาน าทางชวตเสมอนดงคนตาบอดเหยยบลงกองไฟทเขาจดไวสอง พทธธรรมสอนใหมนษยหนกลบมามองตนเอง ประกอบดวยเบญจขนธคอรป เวทนา สญญา สงขาร และวญญาณ ซงตกอยภายใตอ านาจควบคมของไตรลกษณ คอ อนจจง ทกขง อนตตา ชวตของมนษยจงเปนสงทตองฝกฝนตนเองและกสามารถฝกฝนใหดไดตามหลกไตรสกขา 3 ประการ คอ ศล สมาธ และปญญา เพอชวตทมอสระจากโลภะ โทสะ และโมหะ มความผาสกอยางแทจรง ชวตคออะไร ชวต คอ ธรรมชาตรปแบบหนงทเปนไปตามกฎของธรรมชาต คอ เกดขน (อปปาทะ) ตงอย (ฐต) และดบไป (ภงคะ) หรอเปนไปตามกฎของไตรลกษณ คอ ไมเทยง (อนจจง) มความพรอง (ทกขง) และไรตวตนทถาวร (อนตตา) ชวต คอ ปญหา (ทกขง) ชวต คอ ขนธ 5 ตามหลกพทธธรรม ทเปนผลรวมขององคประกอบ 5 ตว หรอสงของ 5 ตว หรอ สงของ 5 อยาง มารวมตวกนเขา เรยกตามภาษาธรรมะวา ขนธ 5 (The Five Aggregates)

ค าวา ขนธ แปลวา หมวด หม กอง คาย ชนด ประเภท สง อน เปนค าภาษาบาล การใชความหมายใดขนอยกบเรองทกลาวถง แตในเรองของชวตนนยมแปล ขนธ 5 วา กอง ไดแก รปขนธ กองรป เวทนาขนธ กองเวทนา สญญาขนธ กองความจ า สงขารขนธ กองปรงแตงใหเกดความคด วญญาณขนธ กองความรแจงในอารมณ เปนตน รปขนธ กองรป เวทนาขนธ กองเวทนา สญญาขนธ กองสญญา สงขารขนธ กองสงขาร วญญาณขนธ กองวญญาณ

กระบวนการของชวต

ชวตมนษยยอมเปนไปตามกระบวนการเกดของเบญจขนธ และเปนไปตามกฎธรรมชาต ไดแก ไตรลกษณ ปฏจจสมปบาท และกฎแหงกรรม การทจตหรอวญญาณ ซงเปนตวรจะไปรบรอารมณภายนอกทง 5 คอ รป เสยง กลน รส และโผฎฐพพะ (การสมผส) และสามารถแสดงปฏกรยาสนองตอบไดนน จตจะตองอาศยประสาทสมผสภายในทง 5 คอ ตา ห จมก ลน กาย เปนสอไปรบรอารมณภายนอกดงกลาว อารมณภายนอกและประสาทสมผสภายในรวมกนเปนสวนหนงของกาย จงเหนไดวา จตจะตองอาศยกายเปนทแสดงออก

เมอประสาทสมผสภายในทง 5 คอ ตา ห จมก ลน กาย ไปรบรอารมณภายนอก ทคกนคอ รป เสยง กลน รส โผฎฐพพะ กจะเกดการรแจงทเรยกวา วญญาณ คอ จกขวญญาณ โสตวญญาณ ฆาณวญญาณ ชวหาวญญาณ กายวญญาณ ตามล าดบ สวนคท 6 คอ มโนวญญาณ ถอวาส าคญทสด เกดจากการทใจไปรบรอารมณทตอเนองมาจากวญญาณทง 5 ขางตน เมอมองคประกอบ 3 อยางพรอมกน คอ อารมณภายนอก + ประสาทสมผส ภายใน + วญญาณกจะเกดการรบรเรยกวา ผสสะ ผสสะเกดไดทงทางตา ห จมก ลน กาย และใจ ผสสะจงเปนจดเชอมตอส าคญทสดระหวางอารมณภายนอกกบนามธรรม (เจตสก)

ทจะมตอไปคอ เวทนา สญญา สงขาร ตามกระบวนการดงน

อารมณภายนอก + ประสาทสมผสภายใน + วญญาณ ผสสะ

เวทนา สญญา สงขาร

ตวอยางท 1 เมอสาวสวยเหนผชายคนหนงใสเสอผาสกปรกกรวาผชายคนนนสตไมคอยด (จกษวญญาณ) เกดความรสกกลว (เวทนา) จ ารปรางหนาตาได (สญญา) คดหาวธปองกนเชนวงหน (สงขาร) ลกษณะเชนนเปนเจตสกฝายลบ ตวอยางท 2 หนมวยรนคนหนงฟงเพลงสตรงกรวาใครรอง (โสตวญญาณ) ชอบใจเพลงนน (เวทนา) จ าชอเพลงได (สญญา) คดจะหาวธจ าเนอเพลงทงหมด เชน ไปซอมวนเทปมาเปดฟง (สงขาร) ลกษณะเชนนเปนเจตสกฝายบวก เมอไมมความสมพนธระหวางภายนอก (อาตยนะภายนอก) กบประสาทสมผสภายใน (อาตยะภายใน) กระบวนการของเบญจขนธทเปนเจตสกคอ เวทนา สญญา สงขารกจะสนสดลง ดงพทธพจนวา “เมอไมมตา ไมมรป และจกษวญญาณไมม กไมมผสสะ เมอผสสะไมม เวทนากไมม เมอเวทนาไมม สญญากไมม เมอสญญาณไมม สงขารกไมม.” (ม.ม 12/248/157) การสนสดของกระบวนการทาง ห จมก ลน กาย และใจกเกดขนไดท านองเดยวกน

อปมาของชวต นยามความหมายของชวต ผรไดกลาวไวในเชงเปรยบเทยบไวหลายประการ แตจะขอน ามากลาวไว ณ ทนพอเปนตวอยาง ดงน 1. ชวต คอ หมอดน เพราะชวตแตกสลายไดงาย ความตายเกดขนไดทกเมอทกขณะ เหนหนาอยเมอเชา สายตาย สายอยสบาย บายมวย ฯลฯ มนษยจงตองไมประมาท ระมดระวงรกษาชวตไวใหได 2. ชวตเหมอนโคทเขาจงไปสทฆา โคยงเดนเทาไรกใกลความตายเขาไปทกขณะ มชวตอยแตละวนแตละคน วนคนผานไป ชวตมนษยกใกลจะตายทกขณะ 3. ชวตคอการตอส ชวตมนษยตองตอสความทกข ความล าบากมากมาย เชน หนาวรอน กเลส ตณหา มานะ ทฏฐ ตงแตปฏสนธจนชพสลาย 4. ชวตคอการเดนทางไกลอนยาวนาน เพราะชวตตองเดนทางมงไปหาความสขทแทความสขชวนรนดรตองใชเวลายาวนาน หลายภพหลายชาตนบไมถวนจงจะพบความสขทแสวงหา 5. ชวตคอละคร ชวตแตละคนกเลนไปตามบทบาทของคนชวตเหมอนฉากละครทผานไปเปนฉาก ๆ เมอจบฉากแลวกจบสนเชงหนาทและบทบาท ตองโบกมออ าลาโรง ลงมาดเวทอนวางเปลาหรอดผอนเลนบทเวทชวตตอไป 6. ชวตคอการวงไลควาเงา หลายครงทมนษยวงไลเงาของตวเอง สรางอนาคตไวอยางสวยหรและกวงไลสงทคาดหวงอยางเอาเปนเอาตาย เหนดเหนอยเมอยลาไปตลอดชพ เมอควาตะครบไดกเปนเพยงเงาๆ ทหาแกนแทสาระไมไดเลย

7. ชวตคอฤดกาล ฤดกาลมรอนมหนาวมฝน ชวตกเฉกเชนนน เพราะชวตมความทกข ความสข ความสมหวง ผดหวง มไดมเสย ผสมปนเป ชวตมไดมแตเพยงสงใดสงหนง ชวตมหลายสงหลายอยางเพอท าใหชวตสมบรณ ถาฤดกาลมเพยงฤดฝนอนเยนฉ าเพยงฤดเดยว คงไมเพยงพอทจะท าใหพชธญญาหารผลตออกผลฉนใด ชวตมนษยกฉนนน 8. ชวตคอนกมวย มนษยถกธรรมชาตก าหนดใหขนชกบนสงเวยนแหงชวต คตอสคอกเลส ตณหา มานะ ทฏฐ มนษยมทางเลอกอยสองทางคอ นอกคตอส หรอ ถกคตอสนอก ทางรอดของมนษยมอยทางเดยว คอท าใจใหเขมเขง ขจดความกลวออกไป ขยนอดทน ฝกหดกายวาจาใจ ตอสอยางมสตปญญา จงจะสามารถชนะคตอสคอกเลส ตณหา มานะ ทฏฐ ไดในทสด และจะเปนผชนะอยางแทจรง

2. สาระของชวตตามแนวศาสนาครสต ครสตธรรมเปนค าสอนขององคศาสดาผอทศตนไถบาปใหแกมวลมนษย สอนใหมนษยไดประจกษวาชวตไดมาจากพระเจา พระเจาสรางมนษยใหเปนฉายาเงาของพระองคผมความรกมนษยอยางแทจรง ดงนน มนษยจงตองมความรก ความภกดตอพระเจา และมความรกตอเพอนมนษยดวยกน ชาวครสตตองด าเนนชวตในกรอบของบญญต 10 ประการ เพอเขาถงอาณาจกรของพระเจาอนเปนแดนทมความสขสงบตลอดกาล ศาสนาครสต (Christianity) มพระเยซครสตเปนศาสดา อบตขนเมอ พ.ศ. 543 เปนศาสนาทสบตอมาจากศาสนายดายของชนชาตยว พระเยซ คอผมาฟนศาสนาใหมตามค าท านายในศาสนาเดมวาจะมเมสสอาห (Messiah) มาอบตขนเพอน าชาวยวไปสความอยรอด ใหพนจากความทกขยากและเขาถงอาณาจกรของพระเจา ศาสนาครสตเปนศาสนาใหญศาสนาหนงมคนนบถอมากทวโลก โดยเฉพาะอยางยงในทวปยโรปและอเมรกา ไดเขามาเผยแพรในประเทศไทย ตงแตรชสมยของสมเดจพระนารายณมหาราชแหงกรงศรอยธยา ปจจบนมครสตศาสนกชนในประเทศไทยมากเปนล าดบท 3 รองลงมาจากพทธศาสนกชนและ อสลามกชนตามล าดบ ค าวา “ครสต” (Christ) มาจากภาษากรกวา Christos มความหมายเหมอนกบภาษาฮบรวา “messiah” แปลวา “ผไดรบการเจมดวยน ามน” หมายความวาไดรบการเลอกสรรจากพระเจาเพอท าหนาททส าคญทางศาสนา ศาสนาครสตเปนศาสนาแหงความรก สอนใหมนษยปลกฝงความรกความเมตตาในตน โดยมพระเยซ องคศาสดาทรงปฏบตเปนตวอยาง ดวยเหตน จงกลาวกนวา ค าสงสอนของพระเยซ คอปรชญาแหงความรก คอเรมตนจากการรกพระเจา รกครอบครว รกเพอนบาน และรกมตรสหายของตนเหมอนกบตนเอง ยงไปกวานน ปรชญาแหงค าสอนทส าคญของพระเยซอกประการหนง คอการใหอภย แมขณะทพระองคจะสนพระชนมบนไมกางเขน พระองคกทรงขอใหพระเจาทรงประทานอภยใหแกคนบาปทไดท ารายพระองค”

ค าสอนส าคญในศาสนาครสต ค าสอนของพระเยซทเขยนไวในพระคมภรพนธสญญาใหม (New Testament) ซงสวนใหญเปนค าสอนในระดบศลธรรม มไดมงเนนในดานอภปรชญา เปนค าสอนทชกชวนใหคนหนมารกใครเออเฟอเกอกล และใหอภยซงกนและกน มลกษณะขดแยงกนกบหลกค าสอนทมอยเดมดงตวอยางเชน การโตตอบ ค าสอนเดมทวา “ตาตอตา ฟนตอฟน” พระเยซวา อยาตอสคนชว ถาผใดตบแกมขวาของทาน จงหนแกมซายใหเขาตบ รกศตร ค าสอนเดมมวา จงรกเพอน เกลยดศตร พระเยซวา จงรกศตรและอธษฐานแกผเบยดเบยนขมเหงทานเพอเปนบตรพระเจา เพราะพระองคทรงใหดวงอาทตยสองสวางแกคนด ซงเสมอกนและใหฝนตกแกคนชอบธรรมและอธรรม เรองการใหทาน พระเยซทรงสอนใหมความรกตอเพอนมนษยดวยการใหทาน มศรทธา ตอพระเจาดวยการภาวนา และมการอดอาหารดวยความเสยสละพระเจาสถตอยในทลบ และทรงเหนการกระท าและจตใจของมนษย “เมอทานท าทานอยาเปาแตรขางหนาเหมอนคนหนาซอใจคด กระท าในศาลาและทองถนนเพอใหคนสรรเสรญ เราบอกความจรงแกทานวา เขาไดรบบ าเหนจของเขาแลว ฝายทานทงหลายทท างาน อยาใหมอซายรซงมอขวากระท า” (มธ.6/2/3) “เมอทานอดอาหาร อยาท าหนาเศราหมองเหมอนคนหนาซอใจคดดวยเขาท าหนาทมอมแมม เพอจะใหคนเหนวาเขาถออดอาหาร” (มธ.6/16/18) “ผใดมสมถะในจตใจ ผนนเปนสข ผใดเศราโศกจะไดรบการปลอบประโลม และเปนสข ผใดมใจออนโยน กระหายความชอบธรรมมใจกรณาใจบรสทธ สรางสนตลวนเปนผมสข” ขอความทน ามากลาวน ถอจะเปนค าสอนทส าคญตอนหนงทพระเยซทรงแสดงบนภเขา ซงนบวาเปนเทศนาทส าคญมาก เพราะเปนการวางแนวจรยธรรมใหแกชาวครสต หลกค าสอนส าคญของพระเยซสวนใหญเปนค าสอนในระดบศลธรรมและการปฏบตในวตประจ าวนโดยมจดมงหมายส าคญใหเขาถงพระเจาเคารพพระเจา เพอมชวตนรนดรกบพระเจา ดงนน ผเปนครสตศาสนกชนทด จงตองปฏบตตามค าสงของพระเจาททรงแสดงไว ในพระคมภรเดมและพระคมภรใหม สวนค าสอนในระดบปรชญา เปนค าสอนทนกปรชญากรก ทเปนชาวครสตในยคตอมา เชน ออกสตน (Saint Augustin) และอไควนส (Saint Thomas Aguinas) เปนตน ไดแปลความหมายของค าสอนโดยน าเอาหลกปรชญากรกมาประกอบการอธบาย กลาวโดยสรปค าสอนของพระเยซ คอ เปนค าสอนทเนนเรองรกครอบครว และรกเพอนมนษยดวยกน โดยไมจ ากดขอบเขต เชอชาต ศาสนา ภาษา และประเทศ

มนษยคอผทพระเจาสราง ในหลกค าสอนของครสตศาสนาไดกลาวถงธรรมชาตของมนษยวา ถาพระเจาทรงตดตอกบมนษยได มนษยยอมสามารถตดตอกบพระเจาไดเชนเดยวกน การตดตอนเปนการตดตอระหวางผทถกสรางกบพระผสรางมนษย เปนผถกสรางพเศษเหนอสงอนใดทงสน การทมนษยสามารถตดตอกบพระเจาไดนน ถอวาเปนพฒนาการสงสดของมนษย ศาสนาครสต ถอวาสรรพสงเปนผลงานสรางสรรคของพระเจา มนษยเปนปฏมากรรมชนเอกทพระเจาทรงประทานบนโลก มนษยคแรกคอ อาดม (Adam) และอฟ (Eve) เปนบรรพบรษคแรก ดงขอความในพระครสตธรรมคมภรวา “พระเจาตรสวา ใหเราสรางมนษยตามฉายาตามอยางของเราใหครอบครองฝงปลาในทะเล ฝงนกในอากาศและฝงสตว ใหปกครองแผนดนทวไปและสตวตางๆ ทเลอยคลานบนแผนดน พระเจาจงทรงสรางมนษยขนตามพระฉายาของพระองค ตามพระฉายาของพระเจานน พระองคทรงสรางมนษยขน และไดทรงสรางใหเปนชายและหญง (ปฐม. 1:26,27) 3. สาระของชวตตามแนวศาสนาอสลาม ศาสนาอสลาม เกดขนในทวปเอเชยแถบตะวนออกกลาง ดนแดนแหงชนชาวอาหรบ เปนศาสนาทมคนนบถอมาจ านวน 1 ใน 3 ของโลก อบตขนทประเทศซาอดอาระเบย เมอ พ.ศ. 1113 โดยพระมฮามดเปนศาสดาและไดแพรหลายไปทตะวนออกกลาง เอเชยใต ยโรป อเมรกา และในภมภาคตาง ๆ ทวโลก ค าวา “อสลาม” มาจากศพทภาษาอาหรบวา อสลามะ ซงมาจากศพทเดยวกนกบค าวา มสลม มาจากค าวา ซะลมะหรอ ซะละมน แปลวา สนตการนอบนอม การยอมจ านนโดยสนเชง อสลามจงมความหมายวา การนอบนอมมอบตนตอพระผเปนเจาอลลอฮ แตพระองคเดยวอยางสนเชงหรอความสนต มสลม เปนค าทใชเรยกผนบถอศาสนาอสลาม หมายถงผทนอบนอมมอบตนตอพระองค พระองค อลลอฮแตผเดยวอยางสนเชง เพอความสนต (เสาวนย จตหมวด : 17) ค าวา อลเลาะฮ กด อลลอฮ กด หมายถงพระเจาสงสดในศาสนาอสลามองคเดยวกน เพยงแตการเขยนเปนไปตามส าเนยงภาษาและรปศพทเดมเทานน บคคลภายนอกศาสนาอสลามมกจะยดรปศพทเดมเปน อลลอฮ เชนเดยวกบค าวา มฮมมด โมฮมเหมด และมะหะหมด เปนค าทใชทวไป และหมายถงพระศาสดาของศาสนาอสลาม พระองคเดยวกน ซงเดมมนามวาอาบคสซม ท านศาสดา มฮมมด เ ปนชาวอาหรบ เผ า โก เรช ประส ต ทนคร เมกกะฮ ซาอดอาระเบย เมอวนจนทท 29 สงหาคม ค.ศ. 570 ตรงกบ พ.ศ. 1113 เปนบตรของทานอบดลเลาะห และนางอะมนะฮ บดาไดถงแกกรรมขณะทนางอะมนะฮตงทองได 2 เดอน เมออยในวยเดก

ทานศาสดามฮมมดเปนคนทเลยงงาย และมความเฉลยวฉลาด เมอทานอายได 6 ขวบ มารดาของทานไดถงแกกรรมลงอก จงก าพราทงบดามารดาตงแตเดก ตอมาทานอบดลตอลบผเปนป ไดน าไปเลยงไว และอก 2 ปตอมาป กถงแกกรรมลงอก อบตอลบผเปนลงไดรบไปเลยงไวและไดถายทอดวธการคาขายสนคาในเมองตางๆและในการเดนทางไปคาขายดงกลาวนไดมนายทนคนส าคญคอนางคอดยะฮ เศรษฐนแมหมาย ซงไดเดนทางไปดวยกน เมอเหนวาทานมฮมมดเปนคนด มความซอสตยขยนและอดทน จงใหความเมตตากรณา จนกระทงในทสดไดกลายเปนความรกและแตงงานกนจนมบตรธดารวมทงสน 7 คน เปนชาย 3 คน และเปนหญง 4 คน ในขณะทแตงงานทานมฮมมดมอาย 25 ป และนาง คอดยะฮ มอาย 40 ป ศาสนาอสลามเปนศาสนาประเภท เทวนยม (Theism) คอเปนศาสนาทนบถอพระเจาสรางโลก พระเจาสงสดของอสลาม คอ พระอลเลาะฮ พระองคเดยวเทานน ศาสนธรรมของศาสนาอสลาม ทปรากฎในคม ภรอล-กรอาน เปนโองการมาจากพระเจาจงเปนธรรมนญชวตของชาวมสลมไมมการแกไขเปลยนแปลงใดๆทงสนเพราะถอวาเปนศาสนธรรมทสมบรณดแลว ก าเนดชวตมนษยมาจากการสรางของพระอลเลาะห (ซ.ล.) ดงทปรากฏในพระคมภร อล-กรอาน วา “พระองค (อลเลาะห) ทรงสรางชนฟาทงหลายและแผนดนนดวยความจรง และทรงท าใหสเจา (มนษย) เปนรปรางและทรงท ารปรางสเจาใหดยง (64:3) “จงกลาวเถด พระองคคอผทรงบงเกดสเจา และทรงท าใหสเจามห มตา และมหวใจ สวนนอยเทานนทสเจาขอบคณ (67:23) “อลเลาะห ทรงท าใหสเจาออกมาจากครรภแมของสเจา เมอสเจายงไมรอะไร และทรงท าใหสเจามการไดยน การเหน และความรสกนกคด เพอสเจาจะไดขอบคณองคอลเลาะห” (16:78) “พระองค คอ ผทรงใหเปนและทรงใหตาย ครนเมอพระองคทรงก าหนดกจการใด เพยงแตพระองคตรสแกมนวา จงเปน แลวมนกเปนขนมา “(40:68) “พระองค คอ ผทรงบงเกดมนษยจากน า และพระองคทรงท าใหมความสมพนธทางสายเลอด และการแตงงาน และผอภบาลสเจาเปนผทรงอานภาพเสมอ” (65:54) จากโองการทกลาวขางตน จะเหนไดวา พระเจาเปนผทรงสราง ทรงอภบาลชวตของมนษยทงมวล มนษยมลกษณะเดน พเศษจากสงทมชวตทงหลาย แมมนษยจะมลกษณะรวมกบสงทมชวตอน ๆ เชน พช และสตว แตองคประกอบชวตมนษยละเอยดและสลบซบซอนกวาสงมชวตอน ๆ สงทเสรมใหชวตมนษยดเดนเฉพาะในตวเอง เพราะไดรบการ “รฮ” จากองคอลเลาะห พระองคนอกจากไดทรงสรางมนษยทางกายภาพแลว ชวตคนยงไดรบ “รฮ” จากพระองค ตามขอทวา

“พระองคทรงท าใหเขาสมบรณและทรงเปา รฮ ของพระองคเขาไปในเขา” (32 : 9) อะไรคอ “รฮ” เสร พงษพศ (2524 : 126) ไดอธบายไววา เราไมรธรรมชาตของ รฮ ไดอยางถองแท ค าแปลของค าวา “รฮ” ทพบในภาษาไทย คอ วญญาณ แตวญญาณคออะไรมใชปญหาทตอบไดงายนก นกอธบายคมภรอล-กรอาน ชใหเหนวา ความเปนคนทสมบรณประกอบดวย สวนทเปนรางกายและจตใจทสมบรณ รฮ เปนอ านาจทางจตของคน ขอทวา “รฮของพระองค บงวาชวตของคนมคณภาพเหนอกวาชวตของสตวทงหลาย ทานอบลอะฮลา เมาดด ปราชญศาสนาอสลาม ไดอธบายค าวา “รฮ” ในโองการนไวอยางกวางขวางกนความทงรางกายและจตใจ อ านาจ ความรสกและปญญาทองคอลเลาะห ทรงก าหนดใหคนมเหนอกวาสตวทงหลาย นกปราชญบางทานกลาววา โองการทกลาวมาบงถง “ความสมพนธอนเรนลบระหวางธรรมชาตของมนษยกบธรรมชาตของพระเจา ค าวา รฮ ในทนมไดหมายถงวญญาณของสตว แตเปนบางสงทแตกตางจากโลกของสตว คนอยในฐานะเปนผปกครองสงตาง ๆ ทพระเจาทรงสรางขนมา ศาสนธรรมของศาสนาอสลาม อยในสายธารแหงจรยธรรมระดบเดยวกบศาสนายว ศาสนาครสต ดงนน จงมค าสอนทกลมกลนกนในหลายประเดน โดยเฉพาะความจงรกภกดตอพระเจา การด าเนนชวตตามวถทพระเจาทรงบญญตไว ชาวมสลมด าเนนชวตตามหลกศรทธา และหลกปฏบต เพอจะไดเขาถงอาณาจกรของพระเจา จดหมายสงสดแหงความสขสงบของชวต

4. สาระของชวตตามแนวศาสนาพราหมณ-ฮนด

ศาสนาพราหมณ เปนศาสนาเกาแกของโลก คาดกนวามอายมากกวา 4,000 ป ตอมาศาสนาพราหมณไดววฒนาการมาเปนศาสนาฮนด กลาวคอในยคแรก ๆ แนวคดเกยวกบความเชอเรองเทพเจาตางๆ ไดมอทธพลตอชวตของชาวอนเดย จนกระทงเรองราวทงหลายในชวตลวนมเทพเจาเขามาเกยวของทงสน และเทพเจาเหลานนกถกผกขาด โดยชาวอารยนชนสง ทเรยกวา วรรณะสง ซงไดแก กษตรยและพราหมณ กษตรยท าหนาทเปนนกปกครอง พราหมณท าหนาทเปนผรบท าพธกรรม คอรบหนาทเปนผสอสารกบเทพเจา ทงสองวรรณะนจดวาเปนชนวรรณะสง แพศยเปนชาวอารยนเชนเดยวกบกษตรยและพราหมณ มหนาทในการประกอบธรกจคาขาย หรอเปนชาวนา ทมนาเปนของตนเอง จดวาเปนชนวรรณะกลาง (ชนชนกลาง) และวรรณะสดทายคอ ศทร มหนาทรบใชคนชนสง เปนกรรมกรแบกหามท างานหนก จดเปนชนชนต า ไมสามารถทจะรวมคบหาสมาคม กนอยหลบนอน และรวมกจกรรมตางๆ อยางเสมอภาคกบชนชนสงหรอชนชนกลางดงกลาวได เพราะเปนขอหามทางศาสนาคอคมภรพระเวท ซงชาวอารยนเปนผสรางขนมา ศทรเปนชาวอนเดยพนเมอง ซงอาศยอยในชมพทวปมากอน กอนทชาวอารยนอพยพเขามาจงเปนอนวาศาสนาพราหมณเปนศาสนาของชาวอารยนและเหตผลทเรยกวาศาสนาพราหมณ เพราะพราหมณผซงมหนาทท าพธกรรมนน ไดมบทบาทในสงคมสงมาก

เมอศาสนาเชนและศาสนาพทธไดอบตขนในอนเดย แนวคดเกยวกบเทพเจาในศาสนาพราหมณดงกลาว ไดถกปรบเปลยนไปและไดกลายมาเปนศาสนาฮนด คอศาสนาของคนทอาศยอยในลมแมน าสนธ ไดเกดคมภรอปนษท ซงกพฒนามาจากคมภรพระเวทนนเอง โดยมการปรบเปลยนเทพเจาสงสดจากพระอนทรและเทพเจาองคอนๆ แตหากเปนแนวคดแบบปรชญาชนสง โดยมสาระส าคญวา ชวตของมนษย (รวมทงสตวดวย) มาจากพระพรหม และจะกลบเขาไปอยกบพระพรหมอก แตการทจะกลบเขาไปอยกบพระพรหมไดนน ชวตนนจะตองบรสทธสะอาด ซงจะเกดขนไดโดยการประพฤตปฏบตตามหลกการทก าหนดไวในศาสนา ซงมรายละเอยดมากมายและมนษยแตละคน ซงมชวตอยในขณะนเปนชนสวนของพระพรหม พราหมณเกดจากโอษฐของพระพรหม แพศยเกดจากสวนทองของพระพรหม และศทรเกดจากเทาของพระพรหม ทกวรรณะทมชวตอยในขณะนเกดจากพระพรหมเมอเกดมาแลว และตองท าหนาทตามวรรณะของตน เมอมความบรสทธเพราะการปฏบตหนาท และการท าความดอยางอน ควบคกนไปจนเกดความบรสทธ ทงทางกายและใจแลว กจะกลบไปอยในรางของพรหม เปนชวตอมตะ ไมตองเวยนวายตายเกดในวฎสสารตอไปอก ศาสนาพราหมณ แมจะไดววฒนาการมาเปนศาสนาฮนด ซงถอวาเปนศาสนาของคนทวไป แตหลกความเชอและการปฏบตกยงยดหลกการเดมในคมภรพระเวท เพยงแตไดมการเพมเตมโดยแยกแยะเปนลทธตาง ๆ ขนมาใหม ซงกยงพวพนอยกบคมภรพระเวทอยนนเอง เพยงแตเปนการอธบายและเสนอความคดเหนเพมเตมของเหลาเกจอาจารยเจาลทธตาง ๆ ขนมาภายหลง ดงนน จงเรยกรวมกนวาศาสนาพราหมณ-ฮนด หลกการด าเนนชวตตามแนวคดศาสนาพราหมณ- ฮนด แนวคดตาง ๆ เกยวกบชวตของศาสนาพราหมณ-ฮนด สรปไดดงน 1. เรองเทพเจา มการอธบายลกษณะของพระพรหมเพมจากเดมใหมความชดเจนยงขนวา พระเจาแทจรงมพระพรหมเพยงองคเดยว พรหมเปนสงทอยเทยงแท ไมอาจมองเหนดวยตาโลก และสรรพสงในโลก มใชของจรงลวนเปนมายา เทพเจาทงหลายเปนเพยงสวนยอยของพรหมทมา ปรากฏเพยงชวคราวเทานน 2. เรองการเวยนวายตายเกด มค าอธบายวา การทมนษยตองเวยนวายตายเกดในสภาพตางๆนน เปนเพราะผลของกรรม (กรรมเกา) พระพรหมเปนศนยรวมและเปนตนก าเนดแหงวญญาณทงปวง สงมชวตทงหมดถอก าเนดมาจากพรหม วญญาณทกดวงทแยกออกไปจากพรหม อาจเขาสงสถตในรางตาง ๆ เชน เทวดา มนษย สตว หรอพช กไดทกครงทรางเดมแตกดบวญญาณกจะเขาไปอาศยรางใหม เรยกวา “ภพ” หรอ “ชาต” หนง ตราบเทาทวญญาณตองเวยนวาย

ตายเกด ไมวาจะเกดเปนอะไร ตองประสบกบความทกขเรอยไป จนกวาวญญาณนนจะหลดพนจากภาวะแหงการเวยนวายตายเกด คอการบรรลโมกษะวญญาณนนกจะกลบไปอยกบพรหมดงเดม 3. เรองวธการหลดพนจากการเวยนวายตายเกด อธบายวา ผใดยตการกระท า ผนน ยอมหลดพนจากการเกด

4. เรองวนสนโลก อธบายวา โลกทพรหมสรางขนมอายขย เมอครบก าหนดอายขย จะมการสรางโลกขนใหม ระยะเวลาตงแตการสรางโลกจนถงการลางโลกเรยกวา “กลป” หนง แบงเปน 4 ยค กฤตยค เตรตายค ทวาปยคและกลยค ทง 4 ยค รวมกนเรยกวา “มหายค” แตละยคเวลาจะสนลงตามล าดบเชนกน 5. เรองการศกษา มการก าหนดการศกษาภาคบงคบ กลาวคอประชาชนทอยในวรรณะพราหมณ กษตรย และแพทยจะตองสงบตรหลานของตนเขาศกษาในสถานศกษาแหงใดแหงหนงของวรรณะพราหมณ กอนรบเขาศกษานกบวชพราหมณจะประกอบพธเสกเปามนตราและคลองดายมงคลทถอวาศกดสทธ เรยกวา “สายธร า” เฉวยงบาแกเดก พธนเรยกวา “ยชโญปวต” ผผานพธนแลวถอวาเปนผเกดใหมเรยกวา “ทวช” แปลวา ผเกดสองครง

5. สาระของชวตตามแนวลทธอนๆ

5.1 ลทธเตา เจาลทธเตา คอ เลาจอ มชวตอยระหวาง 500-600 ป กอนครสตกาล ค าวา “ เตา ” แปลวา หนทางหรอวถ กลาวคอ มรรคทจะท าชวตเขาถงธรรมชาตอนแทจรงของชวต คมภรเตาเรยกวา เตาเตกเกง แบงเปน 2 ภาค ภาคแรก เรยกวา เตาเกง ภาค 2 เรยกวา เตกเกง

ก าเนดสรรพสงตามทศนะของเตา ทศนะเกยวกบก าเนดของสรรพสงตามลทธเตา หรอวถแหงเตา ไดแกเรอง หยางและหยน ทเปนปรชญาพนฐานของจนโบราณ โดยถอวา สรรพสงทงทมชวต ไมมชวต อากาศธาต หรอแมแตจกรวาลลวนก าเนดมาจากสวนประกอบของหยาง และหยน เมอหยางและหยนมความสมดลกน ทกสงทกอยางกเกดจะมสนตสข แตเมอหยางและหยนไมสมบรณกน ทกสงกแปรเปลยนถาเปนชวต กถงกาลแตกสลาย แมแตโลกธาตกแตกดบได ดงบทค าสอนดงน “ เตาใหก าเนดแกหนง จากหนงเปนสอง จากสองเปนสาม จากสามเปนสรรพสงในจกรวาล จกรวาลทถกสรางสรรค ประกอบดวยหยางอยหนา หยนอยดานหลง สงหนงขาวสงหนงด า สงหนงบวกสงหนงลบ ทงสองสงผสมผสานกน จนกลมกลนเปนหนงเดยว ”

ชวตของมนษยเปนไปตามอ านาจเตา

เตาเปนตนก าเนด และเปนสงทควบคมชวตมนษย ดงนน การเรยนรและเขาใจ “เตา” จงเปนการเรยนรทประเสรฐสดของชวต มนษยมไดมอสระในตวเอง แตตองตกอยภายใตกฎของเตาอนเปนธรรมชาต บรรดาสงสงสดม 4 อยาง คอ เตา ฟา ดน มนษย สงคมจะเปนอยางไรขนอยกบมนษยมความรแจงเตา และปฏบตตามเตามากนอยเพยงใด เตามลกษณะแหงความออนนอมถอมตน เพราะความออนนอมถอมตน และความออนโยนยอมชนะความแขงกระดาง เปาหมายสงสดของชวตตามแนวทางศาสนาเตา กคอ การบรรลเตา เพราะเตาเปนคลงเกบรวบรวมสรรพสง เปนมณของสาธชนและเปนทคมครอง รกษาทรชนดวย

การด าเนนชวตตามวถเตา จรยธรรมอนเปนค าสอนของเลาจอ แสดงความสงศกดของอ านาจสงสด คอ เตา เลาจอ สอนใหมนษยมความสงบ มความเปนธรรม มวถชวตทผสมกลมกลนและเขากนไดกบธรรมชาตทเปนไปทกวถทาง

ลทธขงจอ เจาลทธขงจอ คอขงจอ มชวตอยระหวาง 500-600 ป กอนครสตกาล ขงจอสอนวามนษยเกดมาจากธรรมชาต ธรรมชาตของมนษยคอ ซง (Sing) มนษยเกดมาพรอมความด อยางไรกตามแมทกคนจะมธรรมชาตด แตกมขอแตกตางกนออกไป โดยธรรมชาตทแทจรงของมนษยเหมอนกน แตวธการปฏบตท าใหมนษยมความหลากหลายและแตกตางกน ขงจอ มทศนะวา มนษยเปนสตวสงคม คนจะอยคนเดยวไมได คนตองมความสมพนธกบผอนตงแตสองคนขนไป จดเรมตนของคนคอครอบครว ความสมพนธของสงคม ม 5 ระดบ คอ 1. บดามารดากบบตรธดา 2. สามกบภรยา 3. พกบนอง 4. กษตรย ขนนางกบปวงประชา 5. คนกบมตรสหาย ทกระดบจะตองมจรยธรรมตอกน และกน กลาวคอ ความกตญกตเวท ความรก ความซอตรง ความสมานสามคค ความจงรกภกด ความชวยเหลอจนเจอ และเมตตากรณา ทกคนตองท าหนาทของตนใหสมบรณทสด ทเรยกวา เจยเมย เชน พอแมตองเลยงดบตรธดา ใหการศกษา แนะน าพร าสอนบตรธดาตองเคารพตอบแทนพระคณของบดามารดา กษตรยตองท าหนาทปกครอง บ ารงสข บรรเทาทกขปกปกรกษาอาณาเขตแกปวงประชา ปวงประชาจะตองจงรกภกดตอกษตรย ปฏบตตนใหอยในขอบเขตกฎหมายของบานเมอง เปนตน นอกจากน ลทธขงจอเหนวา การศกษาส าคญมากทสด ทกคนตองไดรบการศกษาอบรมทานกลาวไววา เกดมาแลวรตวเปนดทสด ศกษาแลวรเปนรองลงมา

ยากจนตองศกษา ยากจนไมศกษา คนชนดนเลวมาก ค าถาม 1. หลกธรรมของศาสนาพทธ สอนพทธศนกชนอยางไร ............................................................................................................................................................. 2. สาระของชวตตามแนวศาสนาครสต คออะไร ............................................................................................................................................................. 3. สาระของชวตตามแนวศาสนาอสลาม คออะไร ............................................................................................................................................................. 4. หลกการด าเนนชวตตามแนวคดศาสนาพราหมณ- ฮนด มวาอยางไร ............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนสามารน าหลกธรรมทางศาสนาไปด าเนนชวตไดอยางไร.............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง การปฏบตตามหลกศาสนาทตนนบถอ

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหการปฏบตตามหลกศาสนาทตนนบถอได 2. บอกประโยชนการปฏบตตามหลกศาสนาทตนนบถอได

ค าชแจง : ใหนกเรยนอานขอความทก าหนดให แลวตอบค าถามและออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

วนกอนแมบานท าความสะอาดสระบวทบาน นกถงค าสอนของพระพทธเจาวา คนมสประเภทเหมอนบวสเหลา พวกเราคงรจกกนด คอ เหลาอยชชออยเหนอน าพรอมบรรลธรรม เหลาทปรมน าตองการเวลาอกเลกนอยกจากบาน เหลาทอยใตน า ตองใชเวลามากหนอยกวาจะยดตวมาระดบน าได และเหลาทยงอยใตโคลนตม คอนขางสนหวง มแตจะเปนอาหารของเตาปลา เสรจแลวแมบานกอานหนงสอเกยวกบการดแลเลยงบว คนเขยนเขากเขาใจเขยนวา บวถอเปนดอกไมสง เพราะมไวบชาพระ บางประเทศถอเปนดอกไมประจ าชาต เขาบอกวา “ ดอกบวเกดมาจากโคลนตม แตเมอพนโคลนตมออกมาแลว กลบออกดอกงดงามไมมราคแพวพาน ” แมบานพจารณาดอกบวในสระของตวเองกเหนจรงตามนน ดอกบวสชมพจด บานงดงาม รบแสงอรณ ใตดอกบวคอน าใสทมองไปถงกนบงกคอเปอกตมซงเปนอาหารของบวนนเอง เขาวากนวาดนตองเปนตม บวจงจะบาน จะถอวาดนคอกองทกขทมนษยเราตองมากเจอไดหรอไม หรอดนคอกศลทกอไวใหมาเกดชาตนมองคประกอบพรอมเพอบรรลธรรม

แมบานจงไดคดวา เราจะเปนมาอยางไรไมส าคญ รวย จน สวย นาเกลยด สงสง ต าตอย เรยนนอย เรยนมาก มสภาพแวดลอมเหมอนโคลนตม แตเมอเปนมนษยมาพบพทธศาสนากเหมอนบวทไดโอกาสหลดพนจากโคลนตม ไมเจอเตาปลาใจรายกดกนไปเสยกอน (ดวยพระคณของแมพอทเลยงบ ารงจนโตมปญญาจะศกษาศาสนาได) เรากระเสอกกระสนตวจากระดบน าลก ซงกคงเหมอนกเลสเบองตนและการกอรางชวต มาชชอเหนอน างดงาม พรอมรบแสงอรณอนเหมอนรสพระธรรม และมเปอกตมเปนอาหาร เปรยบเหมอนเอาความทกขจากการเกด แก เจบ ตายเปนเครองพจารณาเพอไมใหประมาทกบชวต

นอกจากนน ยงอาจเปรยบไดกบการแปรเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสในชวต เหมอนเราไดยนชวตของคนสนหวงจ านวนมากทอดทนตอสแลวกผานพนอปสรรคชวตไปไดในทสด หรอคนทใกลตายแตกเรงปฏบตจนหลดพนความตาย(กอนวย)เพอท าความดใหกบโลกตอ ฉนใดกฉนนนแตกตองไมลมวา แลวในทสดบวกรวงโรยเหยวเฉาไปเพอเตอนใหเราเหนซงความไมเทยงแทของสงขาร แลวเรายงจะอยอยางประมาทกนไปอกนานเทาไร (จาก : http://noknoi.com/magazine/series.php?id=458)

ค าถาม 1. จากบทความขางตน เปรยบเทยบกบการเรยนรไดมกระดบ ............................................................................................................................................................. 2. นกเรยนคดวาดอกบวเหลา 4 (บวทผานพนน า) หมายถงนกเรยนทมระดบการศกษาอยางไร............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนคดวานกเรยนมระดบการศกษาอยในเหลาทเทาไร เพราะเหตใด............................................................................................................................................................. 4. ดอกบว 4 เหลา เปรยบเสมอนชวตคนไวอยางไร ............................................................................................................................................................. 5. นกเรยนคดวา ดอกบว 4 เหลา นนน าไปฝกทกษะในการท างานไดอยางไร.............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง พระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหพระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชได 2. บอกประโยชนพระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทเกดตอประเทศไทยได

ค าชแจง : ใหนกเรยนอานขอความทก าหนดให แลวตอบค าถามและออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

พระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

แมวาบทบาทของพระมหากษตรยหลงการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 จะลดลงเปนพระมหากษตรยภายใตรฐธรรมนญ พระองคยงคงพยายาม ปฏบตพระราชภารกจ เพอกอใหเกดประโยชน ในดานตาง ๆ จะเหนไดจากการทพระองคไปประทบแรม ณ พระต าหนกตามภมภาคตาง ๆ เพอทจะทรงมโอกาส ไดรบทราบถงทกขสขและสภาพความเปนอยทแทจรงของราษฎรซงท าใหพระองคทรงพบวาประชาชนชาวไทยสวนมากมปญหาในเรองฐานะความเปนอย ซงจะตองแกไขไปพรอม ๆ กน ไมวาจะเปนดานการพฒนาแหลงน าและชลประทาน ดานการจดการและพฒนาทดน ดานเกษตรกรรม ดานการศกษาวจย ดานการแพทยและการสาธารณสข ดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ดานอาชพเสรมและอน ๆ ดวยเหตนโครงการอนเนองมาจาก พระราชด าร และโครงการตามพระราชประสงคจงไดเกดขนอยางมากมายกวา 2 , 000 โครงการ ซงลวนแลวแตเพอความเปนอยของชวตทดขนของราษฎรทงสน

ในดานการศกษา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชด ารพรอมกบไดพระราชทานพระราชทรพยสวน

พระองค เปนทนรเรมในการจดสราง โรงเรยน และวด ท าโครงการ ทเกยวของกบการศกษา อาทเชน โรงเรยนตามวดตาง ๆ โรงเรยนเจาพอหลวงอปถมภ โรงเรยนรมเกลา โรงเรยนราชประชาสมาสย กองทนนวฤกษ มลนธอานนทมหดล ศาลารวมใจ โครงการพระดาบส โครงการสารานกรมไทย แลศกษา อาทเชน โรงเรยนตามวดตาง โรงเรยนเจาพอหลวงอปถมภ โรงเรยนรมเกลา โรงเรยนราชประชาสมาสย กองทนนวฤกษ มลนธอานนทมหดล ศาลารวมใจ โครงการพระดาบส โครงการสารานกรมไทย และอน ๆ

ดานขนบธรรมเนยมประเพณ ทรงฟนฟสบทอดประเพณหลายอยางเพอเปนขวญ เชน พระราชพธจรดพระนงคลแรกนา

ขวญ พระราชพธถอน าพระพพฒนสตยา เปนตน ดานศาสนา ทรงออกผนวชตามพระราชประเพณ เมอพทธศกราช 2495 ทรงอปถมภการท านบ ารงศาสนา

ทกดาน เชน การสรางวด สรางพระพทธรป ประกอบพธ ทางศาสนา เชน การทอดกฐน ผาปา และการบ าเพญการกศลตาง ๆ นอกจากนยงทรงเปนองคอปถมภทก ๆ ศาสนาทประชาชนนบถอ

ดานการพฒนาชนบท พระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจฯ ไปทกหนแหงไมวาดนแดนแหงนนจะทรกนดาร

เพยงใด ไมวาใกลไกลแคไหน พระองคจดท าโครงการพฒนาชนบท ตาม แนวพระราชด ารควบคไป

ในทกๆ ดาน ไมเนนดานใดดานหนง พระองคมจดประสงคเดยวคอ เพอขจดความทกขยากของชาวชนบท และสนบสนนสงเสรม ใหมความเปนอยทดขน รวมทงแกปญหาสงคมเมองใหดขน โดยจะเหนไดจากโครงการในพระราชด าร หลายโครงการทเกดขน จากความรบผดชอบ ของ หนวยงานตางๆ ค าถาม 1. พระราชกรณยกจของพระองค เกยวกบดานการศกษา มพระราชกรณยกจใดบาง............................................................................................................................................................. 2. พระราชกรณยกจของพระองค เกยวกบดานขนบธรรมเนยม ประเพณ มพระราชกรณยกจใดบาง............................................................................................................................................................. 3. พระราชกรณยกจของพระองค เกยวกบดานศาสนา มพระราชกรณยกจใดบาง............................................................................................................................................................. 4. พระราชกรณยกจของพระองค เกยวกบดานพฒนาชนบท มพระราชกรณยกจใดบาง............................................................................................................................................................. 5. นกเรยน คดวาพระราชกรณยกจของพระองค มประโยชนตอประเทศชาตอยางไร .............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง พระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหพระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชได 2. บอกประโยชนพระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทเกดตอประเทศไทยได

ค าชแจง : ใหนกเรยนอานขอความทก าหนดให แลวตอบค าถามและออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

พระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

โครงการอนเนองมาจากพระราชด ารจะเปนโครงการเกยวกบปรบปรงถนนหนทาง การ

กอสรางถนนเพอการ สญจรไปมาไดสะดวกและทวถง การคมนาคม เปนปจจยพนฐานท ส าคญของการน าความเจรญไปสชนบท การสอสาร ตดตอทดยงผล ส าคญท าใหเศรษฐกจของราษฎรในพนทดขน ราษฎร กมความเปนอยทดขน ในการพฒนาชนบทนน การคมนาคม เปนปจจยพนฐานทส าคญทจะมองขามไปเสยมได เพราะเปนเสมอนประตเชอม ระหวางในเมอง และชนบท ดงนน การทจะเรมโครงการพฒนาใดๆ นนจะตองเรมจากการปรบปรง และการกอสรางถนนหนทางเปนการเปดประตน าความเจรญเขาไปสพนท

ดานการเกษตรและชลประทาน ในดานการเกษตร จะทรงเนนในเรองของการคนควา ทดลอง และวจยหาพนธพชใหมๆ ทง

พชเศรษฐกจ พชสมนไพร รวมถงการศกษาเกยวกบแมลงศตรพช และพนธสตวตางๆ ทเหมาะสม

กบสภาพทองถนนนๆ ซงแตละโครงการจะเนนใหสามารถน าไปปฏบตไดจรง มราคาถก ใชเทคโนโลยงาย ไมสลบซบซอน เกษตรกรสามารถด าเนนการเองได นอกจากน ยงทรงพยายามไมใหเกษตรกรยดตดกบพชผลทางการเกษตรเพยงอยางเดยว เพราะอาจเกดปญหาอนเนองมา จากความแปรปรวนของสภาพดนฟาอากาศ หรอความแปรปรวนทางการตลาด แตเกษตรกรควรจะมรายไดจากดานอนนอกเหนอไปจากการเกษตรเพมขนดวย เพอจะไดพงตนเองไดในระดบหนง

การพฒนาแหลงน าเพอการเพาะปลกหรอการชลประทาน นบวาเปนงานทมความส าคญและ

มประโยชนอยางยงส าหรบประชาชนสวนใหญของประเทศ เพราะเกษตรกรจะสามารถท าการเพาะปลกไดอยางสมบรณตลอดป เนองจากพนทเพาะปลกในปจจบนสวนใหญเปนพนทนอกเขตชลประทาน ซงตองอาศยเพยงน าฝนและน าจากแหลงน าธรรมชาตเปนหลก ท าใหพชไดรบน าไมสม าเสมอ และไมเพยงพอ พระบาทสมเดจพระเจา อยหวทรงใหความสนพระราชหฤทยเกยวกบการพฒนาแหลงน ามากกวาโครงการพฒนาอนเนองมาจากพระราชด ารประเภทอน

ดานการแพทย โครงการทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชทานใหกบประชาชนในระยะแรกๆ ลวน

แตเปนโครงการดานสาธารณสข เพราะพระองคทรงเหนวา หากประชาชนมรางกายทสมบรณ แขงแรง จะน าไปสสขภาพจตทด และสงผลใหการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดไปดวย พระองคจงทรง ให ความ ส าคญกบงานดานสาธารณสขเปนอยางมาก ในการเสดจพระราชด าเนนไปทรงเยยมราษฎรตามทองทตางๆ ทกครง จะทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหม คณะแพทยทประกอบดวย ผเชยวชาญในแตละสาขาจากโรงพยาบาลตางๆ และลวนเปนอาสาสมครทงสน โดยเสดจพระราชด าเนนไปในขบวนอยางใกลชด พรอมดวยเวชภณฑและเครองมอแพทยครบครน พรอมทจะใหการรกษาพยาบาลราษฎรผปวยไขไดทนท

นอกจากนน ยงมโครงการทนตกรรมพระราชทาน ซงเปนพระราชด ารทใหทนตแพทยอาสาสมคร ไดเดนทางออกไปชวยเหลอบ าบดโรคเกยวกบฟน ตลอดจนสอนการรกษาอนามยของปากและฟน แกเดกนกเรยนและราษฎรทอาศยอยในทองททรกนดาร และหางไกลจากแพทยทวทกภาค โดยใหการ บรการรกษาโรคฟน โดยไมคดมลคา ทางดานหนวยแพทยหลวงทจะตองตามเสดจพระราชด าเนนไป ณ ทประทบแรมทกแหงนน จะมเจาหนาทใหการ รกษาพยาบาลราษฎร ผมาขอรบการรกษา ไมตองเสยคาใชจายแตประการใด นอกจากนน หนวยแพทยหลวงยงจดเจาหนาทออกเดนทาง ไปรกษาราษฎรผปวยเจบ ตามหมบานทอยหางไกลออกไปอกดวย

1. พระราชกรณยกจของพระองค เกยวกบดานเกษตรและชลประทาน มพระราชกรณยกจใดบาง............................................................................................................................................................. 2. พระราชกรณยกจของพระองค เกยวกบดานการแพทย มพระราชกรณยกจใดบาง............................................................................................................................................................. 3. พระราชกรณยกจของพระองค ดานเกษตรและชลประทาน มประโยชนตอเกษตรกรอยางไร............................................................................................................................................................. 4. พระราชกรณยกจของพระองค ดานการแพทย เปนโครงการเกยวกบอะไร............................................................................................................................................................. 5. นกเรยน คดวาพระราชกรณยกจของพระองค มประโยชนตอประเทศชาตอยางไร .............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง พระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหพระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชได 2. บอกประโยชนพระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทเกดตอประเทศไทยได

ค าชแจง : ใหนกเรยนอานขอความทก าหนดให แลวตอบค าถามและออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

พระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

ดานการกฬา เรอใบ เปนกฬาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวโปรดเปนพเศษ พระองคทรงเปนตวแทนของ

ประเทศไทยลงแขงเรอใบใน กฬาแหลมทองครงท 4 ระหวางวนท 9-16 ธนวาคม พ.ศ. 2510 ทประเทศไทยเปนเจาภาพ โดยทรงเขาคายฝกซอมตามโปรแกรมการฝกซอม และทรงไดรบเบยเลยงในฐานะนกกฬา เชนเดยวกบนกกฬาคนอน ๆ ในทสด ดวยพระปรชาสามารถ พระองคทรงชนะเลศเหรยญทอง และทรงไดรบการทลเกลาฯ ถวายรางวลเหรยญทองจาก สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เมอวนท 16 ธนวาคม พ.ศ. 2510 ทามกลางความปลมปตของพสกนกรชาวไทยทงประเทศ และเปนทประจกษแกชนทวโลก ท าใหพระอจฉรยภาพทาง กฬาเรอใบ ของพระองคทยอมรบกนทวโลก พระองคยงไดทรงออกแบบและประดษฐเรอใบยามวางออกมาหลายรน พระองคพระราชทานนามเรอใบประเภทมอธ ( Moth) ททรงสรางขนวา เรอใบมด เรอใบซเปอรมด และ เรอใบไมโครมด ถงแมวาเรอใบล าสดทายทพระองคทรงตอคอ เรอโมค (Moke) เมอ 17

พฤศจกายน พ.ศ. 2510 เรอใบซเปอรมดยงถกใชแขงขนในระดบนานาชาตทจดในประเทศไทยหลายครง ครงสดทายคอเมอ พ.ศ. 2528 ในกฬาซเกมสครงท 13

ดานดนตร งานทางดานดนตร พระองคทรงรอบรเรองดนตรเปนอยางดและทรงดนตรไดหลายชนด

เชน แซกโซโฟน ครารเนต ทรมเปต กตาร และเปยโน ทรงโปรดดนตรแจส เปนอยางมาก และพระองคไดประพนธเพลงทมความหมายและไพเราะหลายเพลงดวยกน เชน เพลงพระราชนพนธแสงเทยน เปนเพลงแรก สายฝน ยามเยน ใกลรง ลมหนาว ยมส ค าแลว ไกลกงวล ความฝนอนสงสด และเราส หรอจะเปนพรปใหม ซงถอไดวาเปนสวนส าคญอยางหนงทเกยวของกบชวตของชาวไทย เปนตน

มลนธชยพฒนา ( The Chaipattana Foundation) เปนมลนธซง พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดมพระราชด ารใหจดตงขนเพอ

สนบสนนการด าเนนงานตามโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร และโครงการพฒนาอน ๆ เพอชวยเหลอประชาชนในดานเศรษฐกจ และสงคมใหมคณภาพชวตทดขนและสามารถพงพาตนเองได การด าเนนงานของมลนธชยพฒนา จะเนนกจกรรม เพอ การพฒนาทไมซ าซอนกบโครงการของรฐทมอยแลว แตจะพยายามสนบสนน สงเสรม และ ประสานงานใหโครงการตางๆ เกดความสมบรณและ สามารถ ด าเนนการไดอยางรวดเรว สอดคลองกบสถานการณ โดยเฉพาะในกรณทโครงการของรฐถกจ ากดดวยเงอนไขของระเบยบตางๆ ท าใหไมสามารถด าเนนการไดทนท เชนในกรณทอาจตองจดซอทดนจากราษฎรบางสวน แตรฐมปญหางบประมาณ หรอถกจ ากดดวยเงอนไขของระเบยบตางๆ มลนธชยพฒนาจะชวยเหลอตาม ความเหมาะสม เพอใหโครงการนนด าเนนการไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพสงสด

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระราชทานพระราชทรพยสวนพระองคเปนทนเรมแรกใน

การจดตงมลนธชยพฒนา และผมจตศรทธาไดทลเกลาฯ ถวายสมทบ มลนธชยพฒนากอตงเมอ ๑๔ มถนายน ๒๕๓๑ ประกาศใน ราชกจจานเบกษา เลมท๑๐๕ ตอนท ๑๐๙ วนท ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๓๑ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงด ารงต าแหนงนายกมลนธ ดวยพระองคเอง สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงด ารงต าแหนงองคประธานบรหารมลนธ โดยม ดร.สเมธ ตนตเวชกล เปนเลขาธการมลนธ

โครงการหลวง (Royal project ) เปนโครงการสวนพระองคใน พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในการสงเสรมการปลก

พชเมองหนาวแก ชาวเขา เพอเปนการหารายไดทดแทนการปลก ฝน กอตงเมอ พ.ศ. 2512 โดย หมอมเจาภศเดช รชน เปนผรบผดชอบในฐานะประธานมลนธโครงการหลวง ในระยะแรก เปนโครงการอาสาสมคร โดยมอาสาสมคร จาก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม สถาบนเทคโนโลยการเกษตรแมโจ กรมวชาการเกษตร กรมปศสตว และ กองทพอากาศ ปจจบนโครงการหลวง ด าเนนงานใน 4 จงหวด ภาคเหนอ คอ เชยงใหม เชยงราย ล าพน พะเยา และ แมฮองสอน มสถานวจยหลก 4 สถาน และสถานสงเสรมปลกพชทดแทนฝน เรยกวา ศนยพฒนาโครงการ จ านวน 21 ศนย และหมบานพฒนาอก 6 หมบาน รวมหมบานในเขตปฏบตการทงสน 267 หมบาน ผลผลตจากโครงการหลวงในปจจบน ประกอบดวย ผกปลอดภยสารพษ สมนไพร ถวและธญพช ผลไม เหด ดอกไมเมองหนาว ผลตผลปศสตว ผลตผลประมง ผลตผลปาไม ดอกไมแหง ผลตภณฑจากแฝก ไมกระถาง และผลตภณฑแปรรปในชอการคา โครงการหลวง และ ดอยค า

โครงการสวนพระองคสวนจตรลดา เปน โครงการท พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดทรงรเรมด าเนนการทดลองการแปรรป

ผลตผลการเกษตรขนใน พระราชวงตงแตป พ.ศ. 2504 จากการท พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ภมพลอดลยเดชฯ เสดจพระราชด าเนนไปทรงเยยมพสกนกรในพนทตาง ๆ ดวยทรงมพระราช

ประสงคทจะเหน ประชาชน อยดมสขตามสมควรแกอตภาพ โดยเฉพาะอยางยงผประกอบอาชพทางดานเกษตรกรรม ซงถอวาเปนอาชพหลกของประเทศ จงท าใหเกด “ โครงการสวน พระองคเกยวกบการเกษตร สวนจตรลดา” ภายในบรเวณพระต าหนกจตรลดารโหฐาน อนเปนราชฐานทประทบในปพทธศกราช 2504 โครงการสวนพระองค สวนจตรลดา มวตถประสงคในการด าเนนงาน เพอศกษา ทดลองและวจยหาวธแกไขปญหาเกยวกบงานทางดานการเกษตรตางๆ เชน การปลกขาว การเลยงโคนม การเพาะพนธปลานล และอนๆ อกมากมาย ซงผลการศกษาสามารถน ามาประยกตใชเปนแบบอยางในการน าไปปฏบตตาม นอกจากนยงเปนการ ด าเนนการ โดยไมมงหวงผลตอบแทน จงมโครงการทตงขนเพอบรรเทาความเดอดรอนของราษฎร เชน เมอเกดปญหาน านมดบลนตลาด พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสรางโรงนมผงขน เพอแปรรปน านมดบใหเกบไวไดนาน โดยพระราชทานพระราชทรพยสวนพระองคเปนทนในการกอสราง และยงมการตงศนยรวมนม เพอรบซอน านมจากเกษตรกรผเลยงโคนมอกดวย

โครงการสวนพระองค สวนจตรลดา มวตถประสงคหลกในการด าเนนงานอย 3 ประการ คอ 1. เปนโครงการศกษาทดลอง

2. เปนโครงการตวอยางใหผทสนใจสามารถเขามาท าการศกษาเพอสามารถน ากลบไป

ด าเนน การเองได

3. เปนโครงการทไมหวงผลตอบแทน (เชงธรกจ)

การด าเนนงานของโครงการสวนพระองค สวนจตรลดา แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1 โครงการไมใชธรกจ ทไดรบการสนบสนนจากหนวยงานราชการตางๆ รวมทงหนวยงาน

จากเอกชน ทสนองพระราชด ารเกยวกบการพฒนาดานการเกษตร ควบคไปกบการอนรกษทรพยากร ธรรมชาต โครงการไมใชธรกจ ไดแก ปาไมสาธต นาขาวทดลอง การเพาะพนธปลานล กงหนลม ระบบผลตกระแสไฟฟา ดวยพลงงานลม บานพลงงานแสงอาทตย ระบบสบน าดวยพลงงานแสงอาทตย ระบบผลตน าเยนดวยพลงงานความรอนจากแกลบ โรงกระดาษสา และ การเพาะเลยงเนอเยอ

2 โครงการกงธรกจ ทมกระบวนการแปรรปวตถดบทางการเกษตร และจ าหนายผลตภณฑในราคาทไมหวงผลก าไร โดยมงสงเสรมใหประชาชน บรโภคสนคาทผลต ไดภายในประเทศ และยงมการบรหารจดการเงนอยางครบวงจร ทงนรายไดจะน ามาใชบรหารจดการภายในโครงการตอไป

กลมงานของโครงการกงธรกจ ไดแก 1. กลมงานเกยวกบการเลยงโคนมและการแปรรปผลตภณฑนม ซงศกษา คนควา และเผยแพรความรเกยวกบการเลยงโคนมในประเทศไทย รวมถงการแปรรปน านมดบเปนผลตภณฑประเภทตาง ๆ เชน นมพาสเจอรไรส นมยเอชท นมผง นมผงอดเมด เนย ไอศกรม โย

เกรต และยงเปนการสงเสรมใหประชาชนบรโภคนมสด และผลตภณฑทผลตจากนมสด ซงมประโยชนตอรางกาย 2. กลมงานเกยวกบเทคโนโลยทางการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร ซงมการศกษา คนควา และเผยแพรความรเกยวกบการแปรรปผลตผลทางการเกษตร และการใชวสดเหลอใชทางการเกษตรใหเกดประโยชน เชน โรงสขาวตวอยางสวนจตรลดา โรงบดแกลบ โรงน าผลไมพาสเจอรไรส โรงน าผลไมบรรจกระปอง โรงผลไมอบแหง โรงขนมอบ โรงเพาะเหด งานเพาะเลยงสาหรายเกลยวทอง โรงปยอนทรย โรงหลอเทยนหลวง โรงน าผง โรงน าดม และงานทดลองผลตภณฑเชอเพลง

โครงการสวนพระองค สวนจตรลดา มงเนนการด าเนนงานโดยยดแนวพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเกยวกบ “ เศรษฐกจพอเพยง” ซงใหความส าคญกบการพฒนาคณภาพชวตของเกษตรกรอยางย งยน ใหเกษตรกรสามารถพงตนเองได ควบคไปกบการอนรกษทรพยากร ธรรมชาต มการศกษาวจยเกยวกบการแปรรปผลผลตทางการเกษตรภายในประเทศ เพอลดการน าเขาสนคาจากตางประเทศ และการน าวสดเหลอใชทางการ เกษตรมาใชใหเกดประโยชนสงสด ดวยกระบวนการผลตทงาย แตมประสทธภาพ ประหยดเวลา และคาใชจาย โดยด าเนนการภายใตกระบวนการ ทางวทยาศาสตรทมการศกษา ทดลอง เกบรวบรวมขอมลและผลการศกษา เพอเผยแพรองคความรใหแกเกษตรกร และประชาชนผสนใจทวไป

โครงการสวนพระองค สวนจตรลดา เปนโครงการทเรมด าเนนการจากพระราชทรพยสวนพระองค และด าเนนการตอมาดวยรายไดจากการจ าหนายผลตภณฑ รวมทงจากการทลเกลาฯ ถวายเงนสนบสนน และการนอมเกลาฯ ถวายอาคาร เครองมอ และค าแนะนะตาง ๆ จงเปนหนวยงานราชการ เพยงหนวยงาน เดยวทสามารถบรหารจดการดานบญชและการเงนเอง โดยไมไดรบงบประมาณแผนดนสนบสนน แตละโรงงานจะรบผดชอบคาใชจายของตวเอง มบญชเบกจายแยกกนไปในแตละโรงงาน

จากพระราชประสงคใหโครงการสวนพระองค สวนจตรลดา เปนโครงการศกษาทดลอง และเปนโครงการตวอยาง จงมพระบรมราชานญาต ใหผทสนใจ สามารถเขามาชมกจการ รวมทงฝกปฏบตงาน เพอน าความรไปเปนแบบอยางหรอแนวทางในการประกอบอาชพตอไป นบตงแตปพทธศกราช ๒๕๐๔ มคณะพระราชอาคนตกะจากประเทศตางๆ คณะบคคลส าคญ ขาราชการ นกเรยน นสต นกศกษา เกษตรกร รวมทงผสนใจ ทงชาวไทย และชาวตาง ประเทศ เขาเยยมชมโครงการสวนพระองค สวนจตรลดา เปนจ านวนมาก

จาก: http://rattaphumpolice.com/king9.htm\

ค าถาม

1. พระราชกรณยกจของพระองค เกยวกบดานการกฬา มพระราชกรณยกจใดบาง............................................................................................................................................................. 2. พระราชกรณยกจของพระองค เกยวกบดานการดนตร มพระราชกรณยกจใดบาง............................................................................................................................................................. 3. มลนธชยพฒนา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดมพระราชด ารใหจดตงขนเพออะไร............................................................................................................................................................. 4. โครงการหลวง (Royal project ) นกเรยนคดวาเปนโครงการเกยวของกบอะไร............................................................................................................................................................. 5. โครงการสวนพระองคสวนจตรลดา นกเรยน คดวาเปนโครงการเกยวของกบอะไร .............................................................................................................................................................

ใบกจกรรม

เรอง พระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

จดประสงคเชงพฤตกรรม เพอ 1. วเคราะหพระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชได 2. บอกประโยชนพระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทเกดตอประเทศไทยได

ค าชแจง : ใหนกเรยนอานขอความทก าหนดให แลวตอบค าถามและออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

พระราชกรณยกจของพระพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

แกมลง เปนแนวพระราชด ารของ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เกยวกบ พนท

หนวงน า ( detention area) เพอแกปญหาน าทวม มแนวคดจากการทลงอมกลวยไวในกระพงแกมไวไดคราวละมากๆ พระบาทสมเดจพระจาอยหว ไดมพระราชกระแสอธบายวา "ลงโดยทวไปถาเราสงกลวยให ลงจะรบปอกเปลอก เอาเขาปากเคยว แลวน าไปเกบไวทแกมกอนลงจะท าอยางนจนกลวยหมดหวหรอ เตมกระพงแกม จากนนจะคอยๆ น าออกมาเคยว และ กลนกนภายหลง" มการวางแผนพนทแกมลงอยางเปนระบบ โดยหนวยงานตางๆ เชน กทม. กรมชลประทาน เปนตน แกม

ลงม 3 ขนาด จากใหญ กลาง เลก มวตถประสงคเพอการชะลอน ากอนทจะจดการระบายออกในเวลาตอมา สามารถเปนไดทงพนทของรฐและเอกชน ปจจบนมพนทแกมลง ขนาด ใหญอยทาง ฝงตะวนออกของกรงเทพ เหนอ ทาอากาศยานสวรรณภม โดยก าหนดในผงการใชทดนเปนพนทเขยวลาย ไมเหมาะกบการพฒนา นอกจากนยงมแกม ลงเลก ใหญกระจายอยท ว กทม. กวา 20 จด

แกลงดน เปนแนวพระราชด ารของ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เกยวกบการ

แกปญหา ดนเปรยว หรอดนเปนกรด โดยมการขงน า ไวในพนทจน กระทงเกดปฏกรยาเคมท าใหดนเปรยวจดจนถงทสด แลวจงระบายน าออกและปรบสภาพฟนฟดนดวยปนขาว จนกระทงดนมสภาพดพอทจะใชในการเพาะปลกได

โครงการฝนหลวง เปนโครงการทเกดขนจากพระราชด ารสวนพระองคใน พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหา

ภมพลอดลยเดช เพอสราง ฝนเทยมส าหรบบรรเทาปญหาความ แหงแลงขาดแคลนน า ในการเกษตร เมอคราวทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เสดจพระราชด าเนนเยยมพสกนกร เมอป พ.ศ. 2498 ใน ภาคตะวน ออกเฉยงเหนอ ไดทรงรบทราบถงความเดอดรอนทกขยากของราษฎรและ เกษตรกรทขาดแคลนน าอปโภคบรโภคและ การเกษตร จงไดมพระมหากรณาธคณ พระราชทานโครงการพระราชด าร "ฝนหลวง" ( Artificial rain) ใหกบ ม.ร.ว.เทพฤทธ เทวกล ไปด าเนนการ ซงตอมาไดเกดเปนโครงการ คนควา ทดลอง ปฏบตการฝนเทยมหรอฝนหลวงขน ในสงกดส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ เมอป พ.ศ. 2512 ดวยความส าเรจของ โครงการ จงไดตราพระราชกฤษฎกา กอตงส านกงานปฏบตการฝนหลวงขนในป พ.ศ. 2518 ในสงกด กระทรวงเกษตรและสหกรณ เพอเปนหนวยงานรองรบโครงการพระราชด ารฝนหลวงตอไป

การท าฝนเทยมหรอฝนหลวงเปนกรรมวธการเหนยวน าน าจากฟา ใชเครองบนบรรจสารเคมขนไปโปรยในทองฟา โดยดจากความชนของเมฆ และสภาพทศทางลมประกอบกน ปจจยส าคญทท าใหเกดฝนคอ ความรอนชนปะทะความเยน และมแกนกลนตวทมประสทธภาพในปรมาณทเหมาะสม กลาวคอ เมอมวลอากาศรอนชนทระดบผวพนขนสอากาศเบองบน อณหภมของมวลอากาศจะลดต าลงจนถงความสงทระดบหนง หากอณหภมทลดต าลงนนมากพอ กจะท าใหไอน าในมวลอากาศอมตว จะเกดขบวนการกลนตวเองของไอน าในมวลอากาศขนบนแกนกลนตว เกดเปนฝนตกลงมา ฉะนนสารเคมทใชจงประกอบดวย "สตรรอน" ใชเพอกระตนเรงเรากลไกการหมนเวยนของบรรยากาศ , " สตรเยน" ใชเพอกระตนกลไกการรวมตวของละอองเมฆใหโตขนเปนเมดฝน และสตรทใชเปน แกนดดซบความชน เพอใชกระตนกลไกระบบการกลนตวใหมประสทธภาพสงขน

ขนตอนทหนง : "กอกวน"

เปนขนตอนทเมฆธรรมชาตเรมกอตวทางแนวตง การปฏบตการในขนตอนนมงใชสารเคมกระตนใหมวลอากาศลอยตวขนสเบองบน เพอใหเกดกระบวนการ ชกน าไอน าหรอความชนเขาสระบบการเกดเมฆ ระยะเวลาทจะปฏบตการในขนตอนนไมควรเกน 10.00 น. ของแตละวน โดยการใชสารเคมทสามารถดดซบ ไอน าจากมวลอากาศได แมจะมเปอรเซนตความชนสมพทธต า (มคา critical relative humidity ต า) เพอกระตนกลไกของกระบวนการกลนตวไอน าในมวลอากาศ (เปนการสรางสภาพแวดลอมใหเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของเมฆดวย) ทางดานเหนอลมของพนทเปาหมาย เมอเมฆเรมกอตวและเจรญเตบโตทางตงแลว จงใชสารเคมทใหปฏกรยาคายความรอนโปรยเปนวงกลมหรอเปนแนวถดมาทางใตลมเปนระยะทางสน ๆ เขาสกอนเมฆ เพอกระตนใหเกดกลมแกนรวม (main cloud core) ในบรเวณ ปฏบตการส าหรบใชเปนศนยกลางทจะสรางกลมเมฆฝนในขนตอนตอไป

ขนตอนทสอง : "เลยงใหอวน" เปนขนตอนทเมฆก าลงกอตวเจรญเตบโตซงเปนระยะส าคญมากในการปฏบตการ เพราะ

จะตองเพมพลงงานใหแก updraft ใหยาวนานออกไป ตองใชเทคโนโลยและประสบการณการท าฝนควบคไปพรอมกนเพอตดสนใจโปรยสารเคมชนดใด ณ ทใดของกลมกอนเมฆ และในอตราใดจงเหมาะสม เพราะตองใหกระบวนการเกดละอองเมฆสมดลกบความแรงของ updraft มฉะนนจะท าใหเมฆสลาย

ขนตอนทสาม : "โจมต" เปนขนตอนสดทายของกรรมวธปฏบตการฝนหลวง เมฆ หรอ กลมเมฆฝนมความหนาแนน

มากพอทจะสามารถตกเปนฝนได ภายในกลมเมฆจะมเมดน าขนาดใหญมากมาย หากเครองบนบนเขาไปในกลมเมฆฝนนจะมเมดน าเกาะตามปกและกระจงหนาของเครองบน เปนขนตอนทส าคญ ตองอาศยประสบการณมาก เพราะจะตองปฏบตการเพอลดความรนแรงของ updraft หรอท าใหอายของ updraft หมดไป ส าหรบการปฏบตการในขนตอนน จะตองพจารณาจดมงหมายของการท าฝนหลวง ซงมอย 2 ประเดนคอเพอเพมปรมาณฝนตก และเพอใหเกดการกระจายการตกของฝน

สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน โดยพระราชประสงคใน พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เปน สารานกรมภาษาไทยจดท าขน

เปนรปเลม โดยมเนอหาบางสวนเผยแพรในระบบออนไลน เปนสารานกรมไทยแบบเปนชด เนน

ความรทเกดขนและใชอยใน ประเทศไทย จดท าโดยคนไทย เพอใหคนไทยทกเพศทกวยมโอกาสไดอาน แตละเลม รวบรวมเนอเรองจากหลากหลายสาขาวชา เนอหาของเรองตางๆ เรยบเรยงใหเหมาะสมกบ 3 ระดบความร ใหแกเดกรนเลก เดกรนกลาง และเดกรนใหญ รวมทงผใหญทสนใจทวไป แตละเรองเรมตนดวยเนอหาของระดบเดกรนเลก ตามดวยเนอหาของรนกลางและรนใหญตามล าดบ เนอหาในแตละระดบ พมพดวยตวอกษรขนาดตางกน

ค าถาม 1. นกเรยน จงอธบายโครงการแกมลง มาพอเขาใจ ............................................................................................................................................................. 2. แกลงดน คออะไร จงอธบาย............................................................................................................................................................. 3. โครงการฝนหลวงมกขนตอน มขนตอนใดบางจงอธบาย............................................................................................................................................................. 4. จงอธบาย สตรรอน สตรเยน ในการท าฝนเทยม มาพอเขาใจ ............................................................................................................................................................. 5. สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน มผลดตอคนไทยอยางไร.............................................................................................................................................................