ฮอร์โมน คือ สารเคมีที่สร้าง ......1. ฮอร...
Transcript of ฮอร์โมน คือ สารเคมีที่สร้าง ......1. ฮอร...
ฮอร์โมน คือ สารเคมีที่สร้างขึ้นจากเนื้อเยื่อ
ส่วนหนึ่งของร่างกายโดยเฉพาะจากต่อมไร้ท่อ
(Endocrine gland) แล้วส่งเข้าสู่กระแสโลหิต
กระจายไปทั่วร่างกาย
ไปมีผลต่ออวัยวะเป้าหมาย โดยเหนี่ยวน าให้
เกิดการเจริญเติบโต กระตุ้นหรือยับยั้งการท างาน
ฮอร์โมนสามารถออกฤทธิ์ได้โดยใช้ประมาณ
เพียงเล็กน้อย
1. ฮอร์โมนกระตุ้น
การเติบโต
ในวัยเด็ก
ในวัยรุ่น
ฮอร์โมนโกรท (GH) จากต่อม
ใต้สมองส่วนหน้า
ฮอร์โมนไทรอกซิน (Thyroxin) จากต่อมไทรอยด์กระตุ้นการ
เจริญพัฒนาของสมองด้วย
เพศหญิง ได้แก่ Estrogen จาก Graafian follicle
เพศชาย ได้แก่ Testosterone จาก Interstitial cells of
Leydig
2. ฮอร์โมนควบคุมระดับน้ าตาลในเลือด
ลดปริมาณน้ าตาล
กลูโคสในเลือด
เพิ่มปริมาณน้ าตาล
กลูโคสในเลือด
คือ Insulin จาก -cell ของ Islets of
Langerhans
Glucagon จาก -cells
ของ Islets
of Langerhans
Cortisol
(มีฤทธิ์แรงสุด)
จาก
Adrenal Cortex
Adrenelin และ
Noradrenalin
จาก Adrenal
medulla
Thyroxin
จาก Thyroid
gland
GH
จากต่อม
ใต้สมอง
ส่วนหน้า
3. ฮอร์โมนควบคุมแร่ธาตุ Ca2+ และ Po
Calcitonin จากต่อมไทรอยด์
ลดปริมาณ Ca2+ และ Po ในเลือด
Parathormone จากต่อมไทรอยด ์
เพิ่มปริมาณ Ca2+ และ Po ในเลือด
34
34
34
Ca2+ และ Po ในเลือด 34
ต่อมไทรอยด ์
Calcitonin Ca2+ และ Po ในเลือด 34
ต่อมไทรอยด ์
กระตุ้นการน า Ca2+ และ Po
สะสมที่กระดูกและฟันท าให้
กระดูกหนาและแข็งแรง
34 ยับยั้งการดูดซึม
Ca2+ และ Po
ที่ล าไส้เล็ก
34
เพิ่มการขับ
Ca2+ และ Po
ไปกับปัสสาวะ
34
กระตุ้นการละลาย
Ca2+ และ Po
ออกจากกระดูกและ
ฟันท าให้บาง เปราะ
34
กระตุ้นการดูดซึม
Ca2+ และ Po
ที่ล าไส้เล็กโดยอาศัย
วิตามิน D ช่วย
34
ยับยั้งการขับ Ca2+
และ Po ไปกับ
ปัสสาวะ
34
Parathormone
4. ฮอร์โมนควบคุม Na+ , K+ และ Cl–
กระตุ้นการดูด Na+
กลับคืนที่ท่อหน่วยไต
ตอนปลาย
ยับยั้งการดูด K+ และ Cl– กลับที่ท่อหน่วยไตตอนปลาย
Aldosterone จาก Adrenal Cortex
5. ฮอร์โมนควบคุมปริมาณน้ า
ADH หรือ Vasopressin จากต่อมใต้สมองส่วนท้าย
(ADH สร้างจาก Neurosecretory cells ใน
hypothalamus แต่ล าเลียงกับใยแอกซอนมาเก็บสะสมไว้ที่ต่อมใต้สมองส่วนท้าย)
เพิ่มการดูดน้ ากลับคืนที่ท่อหน่วยไตตอนปลายมากที่สุด
โดยถ้า ร่างกายขาดน้ า ADH กระตุ้น
ร่างกายมีน้ ามาก ADH ยับยั้ง
6. ฮอร์โมน
ควบคุมสีตัว
MSH จากต่อมใต้สมอง
ส่วนกลางท าให้สีตัวเข้ม
Melatonin จากต่อม
ไพเนียล ท าให้สีตัวจาง
สารสี Melanin ภายในเซลล์รวมตัวกัน
นิวเคลียส
นิวเคลียส
สารส ีMelanin ภายในเซลล์กระจายทั่ว
ไซโทพลาสซึมของเซลล ์
มีลาโนไซต์ที่ผิวหนัง
ฮอร์โมน MSH
ฮอร์โมน Melatonin
Pineal gland ไม่เติบโตดี
Melatonin
ต่อมใต้สมองส่วนหน้า
FSH , LH
7. ฮอร์โมนควบคุม
การเติบโตทางเพศ
FSH และ LH จากต่อมใต้สมองส่วนหน้ากระตุ้นการเติบโตทางเพศ
Melatonin จากต่อมไพเนียล
ยับยั้งการเติบโตทางเพศ การทดลองหนู
ขังหนูในที่มืด หนูได้รับแสง
Pineal gland เติบโตดี
Melatonin
ต่อมใต้สมองส่วนหน้า
FSH , LH
รังไข่ไม่เติบโต รังไข่เติบโต
8. ฮอร์โมนควบคุมรอบเดือน (Menstrual cycle)
FSH จากต่อม
ใต้สมอง
ส่วนหน้า
กระตุ้น
การสร้าง
และการ
เจริญเติบโต
LH จากต่อม
ใต้สมอง
ส่วนหน้า
กระตุ้น
ให้ไข่เติบโต
เต็มที ่
และการตกไข่
Estropgen จาก
Graafian follicle กระตุ้นการ
หลั่ง LH
Progesterone จาก
Corpus luteum ควบคุม
การตั้งครรภ ์
วันแรกสุด
ของการมี
ประจ าเดือน
มีประจ าเดือน
(Menses)
Progesterone ต่ าสุด
5
เยื่อบุผนังมดลูก
ชั้นในเริ่มสลาย
1 12 13 9 21 28
Estrogen สูงสุด LH สูงสุด
ตกไข ่
(Ovulation)
Progesterone สูงสุด
ไม่มีการฝังตัวของเอมบรโิอ
เยื่อบุผนังมดลูกชั้นใน
(endometrium) หนาสุด
วันฝังตัวของเอมบริโอ
(implantation)
14
Estrogen ต่ าสุด
9. ฮอร์โมนควบคุมการ
ตั้งครรภ ์ Progesterone จาก Corpusluteum
คลอด oxytocin กระตุ้นการบีบตัวของผนังมดลูกชั้นกลาง (Myometrium)