นโยบายประเทศไทย 4.0 กบการผลตก าลงคนดานอาชวศกษา

www.nesdb.go.th 1

จนางคกร โรจนนนต ทปรกษาดานนโยบายและแผน

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

26 ตลาคม 2559 ณ โรงแรมไมดา ทวารวาด แกรนด นครปฐม

บรบทการเปลยนแปลงและภาพอนาคตของสงคมไทยทสงผลตอการศกษา

รางกรอบยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนพฒนา ฉบบท 12 ทศทางการพฒนาทรพยากรมนษยสการเปนประเทศไทย 4.0

ประเดนการน าเสนอ

1

2

3 ประเดนทาทายและบทบาทอาชวศกษาเพอสนบสนนการพฒนาประเทศ

2

1

1. รางกรอบยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนพฒนา ฉบบท 12 ทศทางการพฒนาทรพยากรมนษยสการเปนประเทศไทย 4.0

www.nesdb.go.th www.nesdb.go.th 3

ความเสยงและความทาทายทส าคญของประเทศไทยในระยะ 20 ป ขางหนา

ปจจยและเงอนไขภายในประเทศ

ปจจยและเงอนไขภายนอก

โครงสรางประชากรเขาสสงคม ผสงอายอยางสมบรณ วยเดกและวยท างานลดลง

ขอจ ากดดานทรพยากรธรรมชาตและแรงงาน สงผลตอตนทนการผลตและความเปนอยของประชาชน

ความออนแอของการบรหารราชการแผนดนจ าเปนตองปฏรประบบราชการและการเมอง เพอใหเกดการบรหารราชการทด

ความเหลอมล าในมตตางๆ สงผลตอการสรางความสามคคในสงคม และเปนขอจ ากดตอการยกระดบศกยภาพทนมนษย

กระแสโลกาภวตน การเคลอนยายเสรของคน เงนทน ขาวสาร เทคโนโลย สนคาและบรการ

ศนยรวมอ านาจ ทางเศรษฐกจยาย มาเอเชย การรวมกลมของเศรษฐกจในภมภาค

การเปลยนแปลงของเทคโนโลยสงผลตอภาคธรกจและการใชชวตของประชาชน

ความเปนเมองทเตบโตอยางตอเนองภายใตขอจ ากดและกฎเกณฑการใชพนทและความเปนมตรตอสงแวดลอม

ภาวะโลกรอนและสภาวะภมอากาศทผนผวน กอใหเกดภยธรรมชาตททวความรนแรงมากขน เปนแรงกดดนใหมการผลตและการบรโภคทเปนมตรตอสงแวดลอม

น ามนมปรมาณลดลง ราคาแพงขน และการผลตพชพลงงานทดแทนสงผลตอ ความมนคงทางอาหาร ของโลก

การแยงชงแรงงานและเงนทน จากการเขาสสงคมผสงอายของโลก

หลกบรหารจดการทด ระบอบประชาธปไตย และสทธมนษยชนมความเขมขนมากขน

1

www.nesdb.go.th 4

รางยทธศาสตรชาต : กรอบการพฒนาระยะยาว

เพอใหบรรลวสยทศน “ประเทศมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง” น าไปสการพฒนาใหคนไทยมความสข

และตอบสนองตอการบรรล ซงผลประโยชนแหงชาต ในการทจะพฒนาคณภาพ

ชวต สรางรายไดระดบสงเปนประเทศพฒนาแลว และสรางความสขของคนไทย สงคมมความมนคง เสมอ

ภาคและ

เปนธรรม ประเทศสามารถแขงขนไดในระบบเศรษฐกจ

“มงคง”

ความมนคง

1 2

3

4

5 6

การสรางความสามารถ ในการแขงขน

การพฒนาและเสรมสราง

ศกยภาพคน

การสรางโอกาส ความเสมอภาคและเทา

เทยมกนทางสงคม

การสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม

การปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหาร

จดการภาครฐ

1

www.nesdb.go.th 5

อนาคตประเทศไทยป 2579

มความมนคงใน เอกราชและอธปไตย สงคมปลอดภย และ

สามคค ระบบเศรษฐกจมความเขมแขงและ

แขงขนได

คนไทยในอนาคต มศกยภาพในการ

รวมกนพฒนาประเทศ สามารถปรบตวรองรบบรบทการพฒนาใน

อนาคต ความเหลอมล า

ทางดานรายไดและความยากจนลดลง

ทนทางธรรมชาตและคณภาพสงแวดลอมสนบสนนการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอม

ระบบบรหารภาครฐมประสทธภาพ ทนสมยโปรงใส ตรวจสอบได

สถาบนหลกของชาตด ารงอยอยางมนคง มความสามคคของคนในชาต มความเปนธรรมในสงคม ไทยมบทบาทส าคญในภมภาคและโลก

การสงคาปลกขยายตวและเศรษฐกจดจทลเขมแขงขน เพอใหไทยเขาสการมรายไดสงภายในป 2579 โดย • ภาคเกษตร เปนฐานการผลตอาหารทมนคงและปลอดภย และมผลตภาพการผลตสง • ภาคอตสาหกรรม มงสการเปนศนยกลางการผลต การคา และการลงทนในภมภาค • ภาคบรการ ธรกจบรการเดมไดรบการพฒนายกระดบ และมงสการเปนศนยในภมภาค • วสาหกจและการด าเนนธรกจ SME เปนฐานการผลตและบรการทส าคญของประเทศ

มศกยภาพในการพฒนาประเทศ มความพรอมทงกาย ใจ สตปญญา มทกษะคดวเคราะห มการเรยนรตลอดชวต มจตส านกวฒนธรรมทดงาม รคาความเปนไทย และมความรบผดชอบ เปนรากฐานทมนคงของชมชนสงคม รกชาต และสถาบนพระมหากษตรย

มการกระจายโอกาสการเขาถงทรพยากรการสรางฐานอาชพ บรการสงคม และกระบวนการยตธรรมอยางทวถง ประชาชนมคณภาพชวตทด ครอบครวอยดสข

มระบบเศรษฐกจสเขยว ระดบการปลอยกาซ CO2

ต า มพนทสเขยวใหญขน มความมนคงทางอาหาร พลงงาน และน า และประชาชนมพฤตกรรมการผลตและการบรโภคทเปนมตรตอสงแวดลอม

ประชาชนมสวนรวม การกระจายอ านาจมการก าหนดภารกจทเหมาะสมระหวางสวนกลาง ภมภาค และทองถน

อนาคตประเทศไทย ป 2579

1

www.nesdb.go.th 6

กลไกการขบเคลอนการด าเนนการตามยทธศาสตรชาต

1

2

3

4

5

มาต ร า 1 4 2 ใ น ก า ร น า เ สน อ ร า งพระราชบญญตงบประมาณรายจายปร ะจ า ป งบปร ะมาณ ต อ งม ค ว ามสอดคลองกบยทธศาสตรชาต

มาตรา 157 คณะรฐมนตรทจะเขาบรหารราชการแผนดน ตองแถลงนโยบายตอรฐสภาซงตองสอดคลองกบหนาทของรฐ แนวนโยบายแหงรฐ และยทธศาสตรชาต

ม า ต ร า 2 7 5 ใ ห ค ณ ะ ร ฐ ม น ต รด าเนนการจดท ายทธศาสตรชาตใหแลวเสรจภายในหนงปนบแต วนทกฎหมายดงกลาวใชบงคบ

มาตรา 270 ใหวฒสภา มหนาทและอ านาจตดตาม เสนอแนะ และเรงรดการปฏรปประเทศฯ ใหด าเนนการตามยทธศาสตรชาต

บทบญญตวาดวยยทธศาสตรชาตใน (ราง) รฐธรรมนญ ม 5 มาตรา

มาตรา 65 รฐพงจดใหมยทธศาสตรชาตเปนเปาหมายการพฒนาประเทศ และใหใชไดเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว

www.nesdb.go.th 7

ยทธศาสตรชาต 20 ป

ความมนคง

สรางความสามารถ ในการแขงขน

พฒนาและเสรมสราง ศกยภาพคน

สรางโอกาสความเสมอภาค และเทาเทยมกนทางสงคม

สรางการเตบโตบนคณภาพ ชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม

การปรบสมดลและพฒนา ระบบการบรหารจดการภาครฐ

ความมนคง

การสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยางยงยน

การสรางความเปนธรรม ลดความเหลอมล าในสงคม

การเสรมสรางและพฒนา ศกยภาพทนมนษย

การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาอยางยงยน

การเพมประสทธภาพและธรรมาภบาล ในภาครฐ

การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส

วทยาศาสตร เทคโนโลย วจยและนวตกรรม

การพฒนาภมภาค เมอง และพนทพเศษ

การตางประเทศ ประเทศเพอนบาน และภมภาค

การขบเคลอนการพฒนาดานสงคม ภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 6-6-4 ยทธศาสตรชาต 20 ป สยทธศาสตรของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12

ความเชอมโยงของแผน 12 กบ ยทธศาสตรชาต

แผนพฒนาฯ ฉบบท 12

www.nesdb.go.th 8

1

พระราชด ารสของพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวภมพล อดลยเดชฯ

… การพฒนาประเทศ...อยางแรกตองมคนด คอมปญญา มความรบผดชอบ มความวรยะอตสาหะ...อยางทสองตองมวทยาการทดเปนเครองใชประกอบการ...อยางทสาม ตองมการวางแผนทดใหพอเหมาะพอดควร...โดยค านงถงประโยชนอนพงประสงคของประเทศและประชาชนเปนหลกปฏบต... (พธพระราชทานปรญญาบตรของ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 25 ก.ค. 2539)

ยทธศาสตรท 1 การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย

มงเนนการวางรากฐานใหคนไทยเปนคนทสมบรณ มคณธรรมจรยธรรม มระเบยบวนย สขภาพทด ตลอดจน เปนคนเกงทมทกษะความรความสามารถและพฒนาตนเองไดตอเนองตลอดชวต

พระราชด ารส กบแนวทางการพฒนาในยทธศาสตรท 1 : การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย

การเสรมสรางและ พฒนาศกยภาพทนมนษย

ยทธศาสตรท 1

1. ปรบเปลยนคานยมคนไทยใหมคณธรรม/จรยธรรม

“ถาบคคลไดรบการอบรมบมนสย ใหเปนพลเมองดอยในศลธรรม...เมอเตบโตขน พลเมองของประเทศกจะมแตคนด และประเทศจะเจรญกาวหนาตอไปได.... (พธเปดศาลคดเดกและเยาวชนกลางและสถานพนจและคมครองเดกกลาง 28 ม.ค. 2495)

2. พฒนาศกยภาพคนใหมความร/ความสามารถในการ

ด ารงชวต

“...ความรในวชาการเปนสงหนงทท าใหสามารถฟนฝาอปสรรคได และท าใหเปนคนทมเกยรต เปนคนทสามารถ เปนคนทจะมความพอใจไดในตววาท าประโยชนแกตวเองและแกสวนรวม...” (พระราชทานเนองในโอกาสวนปดภาคเรยนของโรงเรยนจตรดา ปการศกษา 2514 25 ม.ค. 2515)

3. ยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนรตลอดชวต

“... การศกษานอกระบบภายหลงทส าเรจการศกษา หรอการศกษาในมหาวทยาลยชวตจงมความส าคญมาก ในการทจะสรางเสรมใหผผานการศกษาในระบบมาแลว เกดความร ความเฉลยวฉลาด สามารถปรบตนใหเขากบสงแวดลอม และสามารถด ารงตนใหอยในสงคมอยางมนคงเปนสข...” (พธพระราชทานปรญญาบตรแกผส าเรจการศกษาของมหาวทยาลย เกษตรศาสตร 19 ก.ค. 2522)

“...การศกษาเปนเครองมออนส าคญในการพฒนาความร ความคด ความประพฤต ทศนคต คานยม และคณธรรมของบคคล...” (พระราชทานแกครใหญและนกเรยน ณ ศาลาดสดาลย พระราชวงดสต 22 ก.ค. 2520)

4. ลดปจจยเสยงดานสขภาพและพฒนาใหคน

มสขภาพด

“...การรกษาความสมบรณแขงแรงของรางกาย เปนปจจยของเศรษฐกจทด และสงคมทมนคง เพราะรางกายทแขงแรงนนโดยปกตจะอ านวยผลใหสขภาพจตใจสมบรณดวย และเมอมสขภาพสมบรณดพรอมทงรางกายและจตใจแลว ยอมมก าลงท าประโยชนสรางสรรคเศรษฐกจและสงคมของบานเมอง ...” (พธพระราชทานปรญญาบตรของมหาวทยาลยมหดล 22 ต.ค. 2522)

5. พฒนาระบบสขภาพใหม

คณภาพ

“...การแพทยและการสาธารณสข เปนพนฐานทส าคญอยางหนงของการพฒนาประเทศ ไมมประเทศใดในโลก จะเจรญกาวหนาไดอยางสมบรณแบบ หากประชากรในประเทศนนๆ ยงมสขภาพพลานามยไมดพอ...” (พธพระราชทานรางวลมหดลประจ าป 2539 31 ม.ค. 2540)

6. พฒนาระบบและสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบสงคมสงวย เนนการพฒนาคณภาพชวต

ผสงอาย

“...คนทอายมาก ถารกษาความด รกษาคณสมบต คณธรรม กไดเปรยบคนทอายนอย และในประเทศชาต ถามคนทมอายมาก และไดเปรยบ ชาตบานเมองจะกาวหนาได...” (พระราชทานเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา 4 ธ.ค. 2549

“...การจะพฒนาทกสงทกอยางใหเจรญนนจะตองสรางและเสรมขนจากพนฐานเดมทมอยกอนทงสน ถาพนฐานไมดหรอคลอนแคลนบกพรองแลว ทจะเพมเตมเสรมตอใหเจรญขนไปอกนน ยากนกทจะท าได...” (พธพระราชทานปรญญาบตรของจฬาลงกรณมหาวทยาลย 10 ก.ค. 2523)

7. ผลกดนใหสถาบนทางสงคมมสวนรวมพฒนาประเทศอยางเขมแขง

แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 : แนวทางการพฒนาทรพยากรมนษยสการเปนประเทศไทย 4.0

ยทธศาสตรท 2 สรางความเปนธรรมลดความเหลอมล าในสงคม • เพมโอกาสใหกลมทมรายไดต าสดใหเขาถงบรการทมคณภาพของรฐ • อตราการเขาเรยนในระดบการศกษาขนพนฐานเทากบรอยละ 90 • กระจายการใหบรการภาครฐและสวสดการทมคณภาพครอบคลมและ

ทวถง

ยทธศาสตรท 1 เสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย • ปรบเปลยนคานยมของคนไทย • พฒนาทกษะการคดวเคราะห และการใชชวตพรอมเขาสตลาดงาน • พฒนาผสงอายวยตนใหสามารถเขาสตลาดงานเพมขน • ยกระดบการศกษาและการเรยนรตลอดชวต • ลดปจจยเสยงทางสขภาพ

ยทธศาสตรท 3 สรางความเขงแขงทางเศรษฐกจและการแขงขน • วางอนาคตรากฐานการพฒนาอตสาหกรรม • พฒนาความรและทกษะทางการเงน • วางแผนและพฒนาก าลงคนรองรบอตสาหกรรมอนาคต • ขยายสถาบนพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนต

ยทธศาสตรท 4 การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอม • สงเสรมการผลตและการลงทนทเปนมตรกบสงแวดลอม • สรางความตระหนกและการมสวนรวมของประชาชนเพอรบมอกบ

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ • เมองสเขยว (Green City)

ยทธศาสตรท 5 เสรมสรางความมนคงแหงชาต • สรางจตส านกของคนในชาตใหมความหวงแหน และธ ารง

รกษาสถาบนชาต ศาสนาพระมหากษตรย • เสรมสรางความปรองดองของคนในชาตและมกลไกในการ

ตรวจสอบและพฒนาภาคการเมอง

ยทธศาสตรท 6 การบรหารจดการภาครฐ การปองกนการทจรต • เพมประสทธภาพและยกระดยการใหบรการสาธารณะใหไดมาตรฐานสากล • เพมประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐ • ปลกฝงคนไทยไมโกงสรางเสรมคณธรรมจรยธรรมและธรรมาภบาลใน

สถานศกษา

ยทธศาสตรท 7 พฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส • การพฒนาโครงสรางพนฐานคมนาคมขนสง • ขยายโครงขายอนเทอรเนตใหได 85% ของหมบานทวประเทศ • สงเสรมการใชเทคโนโลยดจทลทางธรกจ สรางความมนคงทางไซเบอร • พฒนามาตรฐานการบรหารจดการโลจสตกส

ยทธศาสตรท 8 พฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม • เรงผลตบคลากรสายวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมคณภาพสอดคลองกบ

ความตองการ “STEM” • เรงสรางนกวจยมออาชพ • ดงดดบคลากรผเชยวชาญ นกวจย นกวทยาศษสตรในตางประเทศใหเขามา

ท างานในสถาบนวจยของภาครฐและเอกชน • เรงสรางความพรอมการใช IT อยางเตมศกยภาพของภาครฐ

ยทธศาสตรท 9 พฒนาภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ • ลดชองวางรายไดและมการกระจายรายไดทเปนธรรม • กระจายความเจรญทางเศรษฐกจและผลประโยชนสประชาชนในพนท • สงเสรมภาคประชาชนและภาคเขามามสวนรวมพฒนาทองถน

ยทธศาสตรท 10 ความรวมมอระหวางประเทศเพอการพฒนา • พฒนาทรพยากรมนษย เทคโนโลย และนวตกรรม • สงเสรมความรวมมอกบภมภาคและนานาชาต • จดท าฐานขอมลแรงงานและรบรองมาตรฐานรวมของ IMT-GT

www.nesdb.go.th 10

1

2. บรบทการเปลยนแปลงและภาพอนาคตของสงคมไทยทสงผลตอการศกษา

www.nesdb.go.th www.nesdb.go.th 11

เปาหมายการพฒนาทยงยน (SDGs)

SDGs เปาหมายท 4 เสรมสรางโอกาสในการเรยนร ภายในป 2573 เดกทกคนส าเรจการศกษาระดบประถมและมธยม

ทมคณภาพ เทาเทยม และไมมคาใชจาย เดกทกคนเขาถงการพฒนา การดแล และการจดการศกษา

ระดบกอนประถมศกษาทมคณภาพ ทกคนเขาถงการศกษาอาชวศกษา อดมศกษา ทมราคาท

สามารถจายไดและมคณภาพ เพมจ านวนเยาวชนและผใหญทมทกษะทจ าเปน ทกษะอาชพ

ส าหรบการท างาน ขจดความเหลอมล าในการศกษา และสรางหลกประกนวาทก

กลมสามารถเขาถงการศกษาและการฝกอาชพ ทกระดบอยางเทาเทยม

เยาวชนทกคนและผใหญในสดสวนสงสามารถอานออกเขยนไดและค านวณได

สรางหลกประกนวาทกคนไดรบความรและทกษะทจ าเปนส าหรบสงเสรมการพฒนาอยางยงยน สทธมนษยชน ความเสมอภาคระหวางเพศ การสงเสรมวฒนธรรมแหงความสงบสขและไมใชความรนแรง การเปนพลเมองของโลก และความนยมในความหลากหลายทางวฒนธรรม

สรางและยกระดบอปกรณและเครองมอทางการศกษาทเหมาะสมกบทกกลม และใหมสภาพแวดลอมทางการเรยนรทปลอดภยปราศจากความรนแรง ครอบคลมและมประสทธผลส าหรบทกคน

ขยายจ านวนทนการศกษาในทวโลกทใหส าหรบประเทศก าลงพฒนาโดยเฉพาะประเทศพฒนานอยทสด

เพมจ านวนครทมคณภาพ รวมถงการด าเนนการผานทางความรวมมอระหวางประเทศในการฝกอบรมครในประเทศก าลงพฒนา

“เปลยนโลกของเรา : วาระ2030 เพอการพฒนาทยงยน”

www.nesdb.go.th 12

2

คาดประมาณโครงสรางประชากรไทย แบงตามรน (Generation) ชวงแผน 12

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2560 2561 2562 2563 2564

Before Baby boomer Baby boomer

Gen X Gen Y

คาดประมาณสดสวนวยแรงงาน (15-59ป) แบงตามรน(Generation) ในชวงแผน 12

0

10

20

30

40

50

2560 2561 2562 2563 2564

รอยละ

Before Baby boomerBaby boomGen XGen YGen Z

โครงสรางประชากร: The Generations

*หมายเหต การแบง Generation ไดแก (1) Before Baby boomer เกดกอนป 2489 (2) Baby Boomer เกดระหวางป 2489-2507 (3) Genneration X เกดระหวางป 2508-2519 (4) Genneration Y เกดระหวางป 2520-2537 (5) Genneration Z เกดระหวางป 2538-2552 (6) Genneration Alpha เกดระหวางป 2553-เปนตนไป

ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) มสดสวนประชากร Generation Y มากทสด ขณะทสดสวนวยแรงงาน Generation Z ก าลงเพมขนอยางตอเนอง ในระยะ 20 ปขางหนา สดสวนประชากร Generation Alpha จะเรมเขาสตลาดงาน

Generation Y เกดอยในชวงป พ.ศ. 2523–2540 ท างานหลายๆอยางไดในเวลา

เดยวกน (Multi-tasking) เปนตวของตวเองสง แตงงานชา มความคดสรางสรรค ไมคอยอดทน

Generation Alpha เกดตงแตพ.ศ.2553เปนตนไป(อายต ากวา6ป) สมผสเทคโนโลยตงแตเกด ตองการประสบความส าเรจตงแตอายยงนอย แนวโนมเปนคนวตถนยม คนเคยการเปลยนแปลง เบองาย อดทนต า

\

Generation Z เกดตงแต พ.ศ.2538 – 2552 ใชเทคโนโลย/social network เกง รกอสระ เรยนรเรว สนใจสงคมสงแวดลอม ชอบชวตทมทางเลอก

Generation Baby Boomers เกดระหวางป พ.ศ. 2489–2507 มชวตเพอการท างาน เคารพกฎเกณฑ กตกา อดทนสง อนรกษนยม ปจจบนเรมเขาสวยชรา

www.nesdb.go.th 13

ทมา: สศช.

2

ครอบครวไทย ยคเกดนอย อายยน มรปแบบทหลากหลาย

ครอบครวไทยมขนาดเลกลง มรปแบบหลากหลายซบซอนมากขน

ทมา: การส ารวจภาวะการมงานท าของประชากร ส านกงานสถตแหงชาต

ครอบครวไทยมขนาดเลกลงจาก 3.6 คน ในป 2543 เหลอเพยง 2.7 คนในป 2557

เปรยบเทยบสดสวนครอบครว/ครวเรอน ป 2530 และ 2556

คสาม-ภรรยา ไมมบตร

พอ-แม-ลก

ครอบครวเลยงเดยว ครอบครวสามรน

ครอบครวขามรน

ครวเรอนคนเดยว

ครวเรอนทไมใชญาต

25.6%

33.6%

1.0%

2.1%

5.6%

16.2%

6.1%

13.9%

8.6%

7.1%

52.4%

26.6%

0.7%

0.6% “อายยน”

(อายเปรยบเทยบระหวางป 2507 ป 2559 และป 2583)

จาก 56 ป เปน 72 ป และ 75 ป

จาก 62 ป เปน 78 ป และ 82 ป

ครอบครวสามรน ยงคงมสดสวนสงสดถง 33.6% แตกลบมแนวโนมรปแบบของครอบครวใหมๆ เกดขน อาท ครอบครวทมเฉพาะ คสามภรรยาแตไมมบตร ครอบครวพอหรอแมเลยงเดยว ครอบครวเพศเดยวกน ครอบครวอยคนเดยว ครอบครวทมเฉพาะผสงอายอยดวยกน โดยเฉพาะครอบครวคสามภรรยาทไมมบตรและครอบครวทอยคนเดยวมแนวโนมเพมสงขนอยางมากจากในอดต

อตราเจรญพนธลดลงตอเนอง จาก 6.3 ในป 2507 เปน 1.6 ในป 2559 และคาด

วาจะเหลอ 1.3 ในป 2583

ป 2507 ป 2559 ป 2583

www.nesdb.go.th 14

2

www.nesdb.go.th 15

ทกษะทตองการเปลยนแปลงอยางรวดเรว 2

•แรงงานไทยทงทเปนแรงงานฝมอและแรงงานกงฝมอยงมทกษะต ากวาความคาดหวงของผประกอบการ ทงทกษะดานภาษาตางประเทศ การใชคอมพวเตอร คณตศาสตรและการค านวณ ทกษะการสอสาร การบรหารจดการ และความสามารถเฉพาะในวชาชพ

ทมา: ระบบฐานขอมลอปสงคและอปทานก าลงคน กระทรวงแรงงาน, 2558

แรงงานกงฝมอ

ทกษะ

แรงงานมฝมอ

ความร

สถานการณแรงงานของประเทศไทยในปจจบน 2

www.nesdb.go.th 16

3. ประเดนทาทายและบทบาทอาชวศกษาเพอสนบสนนการพฒนาประเทศ

www.nesdb.go.th www.nesdb.go.th 17

ทมา: World bank, NESDB

ประเดนทาทาย : เปาหมายรายไดปานกลางและรายไดสง

www.nesdb.go.th 18

12,746

5,370

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

1989

1993

1997

2001

2005

2009

2013

USD

Upper Middle Income Country

High Income Country

Thailand : GNI per capita

เปาหมายรายไดปานกลางและรายไดสงเพมขนในทกๆ ป

3

3 ประเดนทาทาย : การยกระดบการพฒนาประเทศไทยเปน 4.0 ตองใหความส าคญกบทกภาคการผลต

สวนใหญอยในขน 2.0 ทเปนอตสาหกรรมเบา ทใชแรงงานราคาถกและทรพยากรธรรมชาต และขน 3.0 ทเปนอตสาหกรรมหนก (รถยนต อเลกทรอนกส เครองมออปกรณตางๆ) ทใชเทคโนโลยจากตางประเทศ ขณะทประเทศไทย 1.0 เปนสงคมเกษตรกรรม ยงเปนภาคการผลตหลกของประเทศ แตไมไดมการน าเครองมอ/เครองจกรททนสมยมาใชเพมมลคาเพมมากนก

www.nesdb.go.th 19

ประเดนทาทาย : การเตรยมคนเพอรองรบอตสาหกรรมเปาหมาย 3

พฒนาพนทเศรษฐกจใหมบรเวณชายแดนเปนประต

เศรษฐกจเชอมโยงกบประเทศเพอนบานใหเจรญเตบโต

อยางย งยนและเกดผลทเปนรปธรรม เปนการกระจาย

ความเจรญสภมภาค สรางโอกาสการจางงานในพนท

www.nesdb.go.th 20

เพมศกยภาพ

ตอยอดสเกษตร อตสาหกรรมใหม

แหลงน า ทดน

มาตรฐาน

ฐานขอมลเพอวางแผนการผลตอยางแมนย า

เกษตรพอเพยง/ผสมผสาน/ยงยน

ภมปญญาทองถน ตลาด

เสรมสรางขดความสามารถการผลต ตลอดหวงโซอตสาหกรรมเกษตร

รวมกลม/สถาบนเกษตรกร บรหารพนทการเกษตรครบวงจร ใชเทคโนโลยแมนย า / จดการความเสยง รวมมอกบประเทศเพอนบาน

นวตกรรม สรางมลคาเพม

ลดตนทน เพมมาตรฐาน

เกษตรทางเลอกใหม

วจย/พฒนา/ผลตสนคาเกษตรขนสง

หาโอกาส/ผลตสนคาใหม อาท สาหราย สมนไพร

แปรรปผลตภณฑขนสง: สนคาชวภาพ ยา เครองส าอาง

เสรมความเขมแขงของปจจยพนฐาน

Smart Farmer

ขาว มนส าปะหลง ออย ขาวโพด ปาลมน ามน ยางพารา

ฐานการผลตเดม

3 ประเดนทาทาย : การพฒนาภาคการเกษตรไทย

www.nesdb.go.th 21

Track

Track 2

1 ยานยนตไฟฟา

อเลกทรอนกสอจฉรยะ

เคมภณฑชวภาพและพลาสตกชวภาพ

เกษตรและอาหาร

ผลตภณฑยางและพลาสตก

อตสาหกรรมสรางสรรค

Advance

Future หนยนตอตโนมต

เครองมอและอปกรณทางการแพทย

พลงงานชวภาพ

ชนสวนอากาศยาน

อตสาหกรรมเปาหมาย S Curve และ New S Curve แนวทางการพฒนา

สรางเครอขายความรวมมอแบบคลสเตอร ระบบกลไกเครอขายตลอดหวงโซมลคาทเขมแขงและม

ประสทธภาพ

กระจายการลงทนไปยงภมภาคและอาเซยน สรางฐานการเชอมโยงหวงโซมลคา

ยกระดบการใชเทคโนโลยข นสงและเปนมตรกบสงแวดลอม R&D นวตกรรม ทกษะข นสง ความคดสรางสรรค

สรางและพฒนาตลาดสนคาคณภาพ ยกระดบมาตรฐานบงคบ พฒนาความรผบรโภค

วางแผนและพฒนาก าลงคนเปาหมาย ความรวมมอภาครฐ เอกชน สถาบนการศกษา/วจย โดยระยะเรงดวน : เอกชนน า รฐ+เอกชนรวมวางแผน

ปรบปรงกฎหมายและระเบยบใหรองรบ อ านวยความสะดวก สมดลเศรษฐกจ-สงคม-สงแวดลอม

พฒนาโครงสรางพนฐานและเทคโนโลย โทรคมนาคม ศนยวจยและทดสอบกลาง ระบบบมเพาะ

สนบสนนใหมการศกษาเชงลก “สราง/ซอ” เทคโนโลย และระบบถายทอดเทคโนโลย

ประเดนทาทาย : การพฒนาอตสาหกรรมเพอการพฒนาประเทศในอนาคต 3

www.nesdb.go.th 22

บนเทง การศกษา บรการดจทล

ปรบปรงกฎหมาย

เชอมโยงโครงสรางพนฐาน

ปรบโครงสรางบรหารจดการ

วจยและพฒนาทเปนมตรตอสงแวดลอม

สงเสรมการลงทน

พฒนามาตรฐาน พฒนาศกยภาพฐานบรการเดม

ยกระดบฐานบรการใหม

อสงหารมทรพย

ตอเรอซอมเรอ คาปลกคาสง

บรการสาธารณปโภค บรการกอสราง

พฒนาบคลากร

การเงน

กฬา ทองเทยว

MICE

บรการวชาชพ

บรการสขภาพ

สรางมลคาเพม

แนวทางการพฒนาเดม

ขนสงและโลจสตกส

มงสความทนสมย โดยใชเทคโนโลย

นวตกรรม น าการพฒนา เปลยนกระบวนคด ธรกจกาวไกล

แนวทางการพฒนาใหม

นวตกรรมภาคบรการ

FinTech Cloud E-learning

นกทองเทยวจตอาสาพรอมพฒนาสงคม

สอโซเชยลเพมโอกาสทางธรกจ

สอดวยภาพ ลดชองวางการสอสาร

3 ประเดนทาทาย : การพฒนาภาคบรการ

www.nesdb.go.th 23

1

Startup สรางผประกอบการหนาใหมทหลากหลายมากขน

หลกสตรตอบโจทยอนาคต ผลตก าลงคนใหสอดคลองกบการพฒนาประเทศและพนท โครงการลงทนขนาดใหญ การพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ คลสเตอร รวมถงเทคโนโลยในอนาคต

สงเสรมเอกชนมสวนรวมในการจดการศกษา ขยายทวภาค

เทคโนโลยเพอยกระดบการเรยนการสอน ใชประโยชนจากเทคโลยตอการพฒนายกระดบคณภาพการเรยนการสอน

เชอมโยงสถานศกษา สถานประกอบการ ธนาคาร บรณาการการท างานระหวางหนวยงาน รวมถงเชอมโยงผส าเรจการศกษากบผประกอบการเพอการจางงาน และเชอมโยงกบหนวยงานทสงเสรมการสรางอาชพ อาท ธนาคาร

ฐานในการผลตและพฒนาเชงพนท อาชวศกษาตองสามารถผลตและพฒนาคนทสอดคลองบรบทของพนท และสามารถพฒนาตอยอดองคความรและภมปญญาของพนทได รวมทงเปนแหลงเรยนรและการวจยและพฒนาของชมชนทองถน

www.nesdb.go.th 24

บทบาทการพฒนาอาชวศกษาไทย 3

www.nesdb.go.th 25

มมมอง Jack Ma

• ชวง 20 ปทผานมา โลกาภวฒน เกดขนกเพอบรษทใหญๆ ในประเทศพฒนาแลว // เราควรให โลกาภวฒน เปนสงททกคนมสวนรวม เราควรชวยใหคนรนใหม บรษทเลกๆ ไดมโอกาสรวมกาวไปสความทาทายดวยกน

• ในอก 20-30 ปขางหนา โลกเราจะเปนแบบน Small is beautiful. Small is powerful. Small is wonderful. เพราะฉะนน เราควรใหบรษทเลกๆ ไดมโอกาสมากขน เราควรใหประเทศก าลงพฒนาไดมโอกาสมากขน และเราควรสงเสรมใหคนรนใหมมโอกาสมากขน

• ควรม e-road (เสนทางอเลคทรอนคส) เพอใหธรกจขนาดเลกคาขาย ท าธรกจไดงาย คลองตว • ปฏรปเทคโนโลย : ชวง 20 ปขางหนา อนเตอรเนต จะกลายเปนของเกา ชวง 30 ปจากนน โลกเราจะซอ-ขายปลก ในรปแบบใหม

และเขาสยคการผลตใหม ทเรยกวา IOT (Internet of Things) มระบบการเงนใหม

• โลกในยค IT เอเชยไปไวแบบกาวกระโดด ธรกจ e-commerce ของจนโตเรวมาก ยคน ชาวนาชาวไรมมอถอกนทงนนเชอมตอการคากบคนทวโลกไดมากกวา 4,000 ลานคน • เอเชยมศกยภาพในการพฒนามากกวาน ปจจบนเอเชยเปนทวปทใชประโยชนจากสงประดษฐของยโรปและอเมรกา แตถาเอเชยผลตไดเองจะไดประโยชนเพมอกมาก • โลกยคขอมล เราตองสกนดวยความฉลาดและสมอง ควาโอกาสทเหน ขอใหมหวใจทกลาแกรง ขอใหเปดใจกวาง ขอแคยอมรบเอาเทคโนโลยเขามาเปนสวนหนงของเรา • เทคโนโลยมแตจะยงสรางงาน อาท อาลบาบา สรางงานใหคนในประเทศมาแลว 13 ลานต าแหนง / เทคโนโลยจะเปนปจจยส าคญในการขจดปญหาความยากจนดวยซ า

ประเดนทาทาย : ยค 4.0 3

ประเทศไทยไปสยค 4.0 – โอกาสในยค 4.0 อาท เครอสหกรป มแผนใชหนยนตบรการการขายตวแรกของโลก ภายใตชอ “ดนสอ” ทพดตอบโตไดถง 5 ภาษา คอ ไทย จน องกฤษ ญปน ฝรงเศส เขามาใหบรการในเรองของการขายสนคา แนะน าสนคา รายการโปรโมชนและอนๆ จะเรมประจ าการใหบรการตงแตเดอน พ.ย.59 น

หนยนตดนสอ ถกพฒนาและสรางโดยฝมอคนไทย โดยบรษทซท เอเชย โรโบตกส จ ากด และยงเปนหนยนตตวแรกทประเทศญปน ยอมรบและน าไปใชในการดแลผสงอาย สวเดนน าไปใชเสรฟอาหาร การใชหนยนตตอนรบและใหบรการลกคาอยางใกลชด ณ จดขายถอเปนมตใหมของวงการคาปลก

Thailand 4.0

www.nesdb.go.th