4.1 4.1.1 หน้าจอการเข้าสู่ระบบ247).pdf139 4.1.3 หน าจอการสม ครสมาช ก (member) ภาพท 4-3 ฟอร มการสม
ขอบฟ้าใหม่แห่งการเรียนรู้¸‚อบ...1.3...
Transcript of ขอบฟ้าใหม่แห่งการเรียนรู้¸‚อบ...1.3...
ขอบฟาใหมแหงการเรยนร สการสรางสรรคอนาคต
รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ ผชวยศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ ผชวยศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล พมพครงท 1 มกราคม 2561 จ านวน 500 เลม
ขอมลทางบรรณานกรมของส านกหอสมดแหงชาต National Library of Thailand Cataloging in Publication Data
ราคา 350 บาท สงวนลขสทธเนอหาและภาพประกอบ ตามพระราชบญญตลขสทธ พมพท บรษท จรลสนทวงศการพมพ จ ากด 233 ซอยเพชรเกษม 102/2 แขวงบางแคเหนอ เขตบางแค กรงเทพมหานคร 10160 โทรศพท 02-809-2281-3 แฟกซ 02-809-2284 www.fast-book.com e-mail: [email protected]
รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ, ผชวยศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล. ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต. – กรงเทพฯ : จรลสนทวงศการพมพ, 2561. 290 หนา.
1. การเรยนร. I. ชอเรอง ISBN 978-616-455-105-3
ค าน า
หนงสอ “ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต” เลมนผเขยน ไดเขยนขนจากการสงเคราะหเอกสาร ต ารา ผลงานวจย ประสบการณการท างานและประสบการณในการท าวจยของผเขยน ตงแตป พ.ศ. 2552 มาจนถงปจจบน มวตถประสงคเพอใหผสอนทงในระดบการศกษาขนพนฐาน และระดบอดมศกษา ไดศกษาเรยนรและน าไปประยกตใชในการจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยนไปสสงคมอนาคต มคณลกษณะเปนนกสรางสรรคและนวตกรรม ขอบฟาใหมแหงการเรยนร หมายถง แนวคดใหมท เราอาจจะยงไมเคยคด หรอการปฏบตใหม ๆทเรายงไมเคยท า และเมอเราไดคด ไดท า เราจะเกดการเรยนรสงใหมทเรายงไมเคยเรยนร และนนจะน าไปสการพฒนาผเรยนในยคปจจบนใหมศกยภาพในการสรางสรรคนวตกรรมตอไป ขอขอบคณคณะครทกทานทมสวนรวมในการวจยของผเขยนและผสอนทกทานทไดน าหนงสอเลมนไปใชจรงในพนทและใหขอมลยอนกลบทเปนประโยชนในการปรบปรงและพฒนาหนงสอใหมความสมบรณมากขน ผเขยนหวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะเปนประโยชนกบครอาจารยและผทสนใจ ไดมากพอสมควร
รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ ผชวยศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล
มกราคม 2561
ค านยม
หนงสอ “ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต” เลมน เปนหนงสอทผเขยนไดน าเสนอแนวคดส าคญเกยวกบการเรยนรหลายประการ โดยเฉพาะอยางยงการเปลยนแปลงกระบวนการทางความคด (Growth mindset) ทจะเปนจดเรมตนของการเรยนรและเปลยนแปลงจากส งเดมๆ ไปสส งใหมทดขน สามารถเรยนรท ไหน เวลาใดกได Any Where, Any Time, and Any How สาระส าคญของหนงสอเลมนมความนาสนใจหลายประการ อาท กระบวนการเรยนร (learning processes) ทเปนปจจยขบเคลอนทกษะการเรยนร ของผเรยน ตลอดจนแนวคดเกยวกบทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม ทนบวาเปนประเดนส าคญของการศกษาทกระดบของประเทศไทยและโลก ทตองการใหผเรยนมความสามารถในการสรางสรรคนวตกรรมตางๆ บนพนฐานของเทคโนโลยการศกษาทางไกลผานดาวเทยม เปนตน ขาพเจาขอเสนอแนะครอาจารยไดศกษาและท าความเขาใจในสงทผเขยนไดน าเสนอไว และน าไปปรบประยกตใชในการจดการเรยนรตามบรบทของตนเองจะท าใหเกดประโยชนทงกบทานเองทจะเหนขอบฟาใหมของการเรยนร และยงสามารถพฒนาผเรยนไปสงคมในอนาคตไดเปนอยางด
ดร.ศรสมร พมสะอาด อดตทปรกษาดานกระบวนการเรยนร
ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ
สารบญ บทท หนา
1 Transformative Learning สคณภาพผเรยนในสงคมอนาคต 1 1.1 กระบวนทศนการเรยนรในโลกยคใหม 1 1.2 การเรยนรในสงคมดจทล 4 1.3 ทรานสฟอรมการเรยนร (Transform learning) 8 1.4 Transform จากการเรยนรแบบ Passive ไปส Active 11 1.5 จดเนนทจ าเปนตอง Transform 17 1.6 Transform แบบพอเพยง 31 บรรณานกรม 36 2 กระบวนการเรยนร 37 2.1 แนวคดหลกการของกระบวนการเรยนร 37 2.2 ประเภทของกระบวนการเรยนร 38 2.3 ความเชอมโยงระหวางกระบวนการเรยนรและกจกรรม
การเรยนร
49 2.4 กระบวนการเรยนรเออตอ Personalized Learning 65 2.5 แนวทางการใชกระบวนการเรยนร 66 บรรณานกรม 68 3 ทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม 69 3.1 ความหมายของทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม 69 3.2 พนฐานของทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม 70 3.3 การคดทน าไปสการสรางสรรคและนวตกรรม 72 3.4 องคประกอบของทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม 73
สารบญ บทท หนา
3.5 การจดการเรยนรทเสรมสรางทกษะการสรางสรรค และนวตกรรม
75
3.6 การจดการเรยนรทเสรมสรางทกษะการสรางสรรค และนวตกรรม
80
3.7 การคดซบซอนปจจยความส าเรจของการสรางสรรคนวตกรรม 84 3.8 การประเมนผลการเรยนรทเสรมสรางทกษะการสรางสรรค
และนวตกรรม
88 บรรณานกรม 93 4 การจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน
(Research – based Learning) 95
4.1 แนวคดการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน 95 4.2 วธการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน 96 4.3 บทบาทผสอนในการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน 97 4.4 บทบาทการโคช (coaching) ในการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน 98 4.5 แนวทางการประเมนผลการเรยนร 99 4.6 กรณศกษาการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน 101 4.7 บทปฏบตการการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน 111 บรรณานกรม 120
สารบญ บทท หนา
5 การพฒนาคณภาพผสอนตามแนวทางชมชนแหงการเรยนร ทางวชาชพ (Professional Learning Community: PLC)
123
5.1 จาก Mindset ส Mind-shift เพอพฒนาคณภาพการศกษา 123 5.2 การพฒนาและยกระดบคณภาพการศกษาโดยใช PLC 133 5.3 จดเรมตนและปจจยสนบสนนของ PLC 136 5.4 ปฏบตการ PLC ดวยวธการสรางสรรคนวตกรรม 5I 143 5.5 การถอดบทเรยนสการบนทก Logbook 157 บรรณานกรม 165 6 การโคชเพอเสรมสรางการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม 169 6.1 แนวคดหลกการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม 169 6.2 ประโยชนของการโคชการเรยนรทางไกล 170 6.3 แนวทางการโคชการเรยนรทางไกล 3 ชวงระยะเวลา 172 6.4 บทบาทผสอนโรงเรยนปลายทาง 180 6.5 การพฒนาคณภาพการเรยนรทางไกลสอนาคต 188 บรรณานกรม 189 7 การพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา
Short Course Non – Degree Development 193
7.1 แนวคดหลกการและประโยชนของหลกสตรฝกอบรมระยะสน แบบไมประสาทปรญญา
193
สารบญ บทท หนา
7.2 ลกษณะการจดการเรยนรของหลกสตรฝกอบรมระยะสน แบบไมประสาทปรญญา
194
7.3 ขนตอนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสน แบบไมประสาทปรญญาทสามารถเทยบโอนความร และประสบการณกบหลกสตรปกต
195 7.4 ตวอยางการพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสน
แบบไมประสาทปรญญาทสามารถเทยบโอนความร และประสบการณกบหลกสตรปกต
196 บรรณานกรม 256 ดรรชนค าส าคญ 257 ประวตผเขยน 287
บญชตาราง ตาราง หนา
1 Mindset และ Growth Mindset ของการเรยนร 3 2 แนวทางการปรบใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการจด
การศกษาและการจดการเรยนร
33 3 กรณศกษาความแตกตางระหวาง Teaching / Instruction /
Coaching ในการอานเชงวเคราะห
128 4 Mindset และ Growth mindset ของผสอน 129
บญชแผนภาพ แผนภาพ หนา
1 ความเชอมโยงของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 32 2 Creative pedagogy ทสงเสรมทกษะการสรางสรรค
และนวตกรรม
78 3 ลกษณะงานในโลกอนาคต 124 4 ลกษณะของการวเคราะหฐานขอมลขนาดใหญเปนสารสนเทศ 126 5 การวเคราะห Big Data ในการจดการเรยนรส าหรบครมออาชพ 127 6 3C ของครท Transform 130 7 ความสมพนธระหวางชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ
คณภาพผสอนและคณภาพผเรยน
134 8 องคประกอบของชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ 135 9 ปจจยสนบสนน PLC 138 10 ปจจยสงเสรม PLC 140 11 รปแบบการด าเนนการของ PLC ตามรปแบบ APP model 144
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 1
บทท 1 Transformative Learning
สคณภาพผเรยนในสงคมอนาคต
1.1 กระบวนทศนการเรยนรในโลกยคใหม โลกปจจบนมความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information Communication Technology: ICT) อยางมาก มความรและขาวสารตางๆ มากมายอยในโลกออนไลนทคนสวนใหญสามารถเขาถงได โดยใชเครองมอตางๆ เชน Smart Phone, Tablet, Computer เปนตน อกทงปจจบนยงม Application ตางๆ มากมายทตอบสนองความตองการทหลากหลายของผคนในสงคม ผทเขาถงอนเทอรเนตไดจะสามารถเรยนรสงทตนเองอยากรไดตลอดเวลา โดยไมมขอจ ากดเรองเวลาและสถานท ความรทเคยไดรบการน าเสนอไวในหนงสอ ต ารา และเอกสารตางๆ ซงวางอยในตหนงสอในหองสมด ถกแปลงมาเปนไฟลดจทล (digital) หรอเอกสารออนไลน ในรปแบบตางๆ ซงมทงทสามารถเขาถงไดโดยไมมคาใชจายและทตองเสยคาใชจาย นอกจากนยงมการเรยนรตามหลกสตรปกตของสถาบนการศกษาตางๆ ทงในและตางประเทศทอยในรปแบบของการเรยนรออนไลน (online learning) หรอการเรยนรแบบ real time เรยกไดวาเปนการเรยนรทไรพรมแดนอยางแทจรง โดยไมมขอจ ากดใดๆ และสามารถเรยนรไดทกเวลาและสถานท
2 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
นอกจากการเรยนรจะไรพรพมแดนแลว การท างานยงไรพรหมแดนมากกวาทเราสามารถท างานรวมกบเพอนรวมงานซงอยในโลกออนไลนไดอยางมประสทธภาพ ออฟฟส (Office) จะสามารถเคลอนตวไปในทตางๆ ได หากมสญญาณ internet ไมตองนงประจ าอยทโตะ ไมตองตอกบตรลงเวลา ไมตองเสยเวลาเดนทาง แตยงคงสามารถสรางผลผลต (productivity) ของงานไดตามมาตรฐานทก าหนด จากการทโลกของเรามความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยดจทลดงกลาว สงผลกระทบท าใหเกดการเปลยนแปลงในวถชวต วถการท างาน รวมถงวถการเรยนร (way of learning) ดวยเชนกน โดยเฉพาะอยางยงผเรยนในยคดจทล
ผเรยนในยคดจทล (digital age) มศกยภาพในการใช Smart Phone และ Tablet เปนเครองมอทส าคญส าหรบการเรยนรสงตางๆ ตามความสนใจของตนเอง และน าสงทไดเรยนรมาใชพฒนาคณภาพชวต ประสทธภาพของการท างาน การแกไขปญหาตางๆ ตลอดจนการสรางสรรคนวตกรรมทเปนประโยชนตอตนเอง และสงคม
การเรยนรของผเรยนยคดจทล มความแตกตางไปจากเดม เนองจากความรในทกวนนไมไดอยเฉพาะทผสอนแตเพยงผเดยวอกตอไป ตรงกนขาม ความร มอยทกทและสามารถเขาถงไดทกเวลา ดวยเหตนจงมค าถามทนาสนใจซงจะน าไปสการเปลยนแปลงกระบวนการทางความคด (mindset shift หรอ mind shift) ทมตอการเรยนร จากเดมไปสสงใหม ค าถามทน าไปส mind shift เชน - การเรยนรในสงคมยคปจจบนควรเปนอยางไร - การเรยนรตองเกดขนทโรงเรยนเทานนหรอไม - หองเรยนยคใหมควรเปนอยางไร - ครยคใหมจะโคชผเรยนไดดทสดอยางไร - ผเรยนยงจะตองเรยนรกบผสอนอกหรอไม - เราจะใชเทคโนโลยดจทลเพอการเรยนรอยางไร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 3
การต งค าถามและตอบค าถามด งกล าวจะช วยท า ให เราท กคน ไดคดใครครวญ (reflection) สงทเคยปฏบตกนมา และเปลยนแปลงไปสสงทดขน โดยไมละทงรากฐานทางสงคมและวฒนธรรมทดงามของเรา เมอเราตงและตอบค าถามไดถกตองชดเจนแลว สงทจะเกดขนตามมาคอ การเปลยนแปลงกระบวนการทางความคด จากเดมทเราคดแบบเดมๆ ท าแบบเดมๆ (Mindset) มาเปนกระบวนการทางความคดเพอการเตบโต (Growth mindset) ของการจดการเรยนรดงตอไปน ตาราง 1 Mindset และ Growth Mindset ของการเรยนร
Mindset Growth mindset
- จดประสงคการเรยนรมเพยงหนงเดยว และไดรบการก าหนดมาจากผสอน
- จดประสงคการเรยนรมความ หลากหลายตามระดบความสามารถ ความตองการและความสนใจของผเรยน
- การเรยนรเกดไดเฉพาะในหองเรยน - อยตรงไหนกเรยนรไดทกเวลา
- การเรยนรตองผานผสอนเทานน - เรยนรจากบคคลตางๆ และสอ social media
- ผสอนมอบหมายภาระงานใหผเรยน - ผเรยนออกแบบภาระงานของตนเอง
- ผสอนหาความรมาถายทอดแกผเรยน - ผเรยนแสวงหาความรทตนสนใจ
- ผสอนก ากบกระบวนการเรยนร - ผเรยนใชวนยในการเรยนร
- เนนผลลพธการเรยนร - เนนกระบวนการเรยนรไปสผลลพธ
- ใชวธการสอบวธเดยวกบผเรยนทงชนเรยน - ใชวธการสอดคลองกบผเรยนแตละคน
- ก าหนดชวงเวลาเรยนแนนอน - ผเรยนเลอกชวงเวลาเรยนเอง
4 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ตาราง 1.1 (ตอ)
Mindset Growth mindset
- ผสอนสงใหผเรยนท ากจกรรม - ผสอนโคชผเรยน
- ผรยนเรยนรตามแผนทก าหนดตายตว - ผเรยนเรยนรตามสภาพจรง
- ผสอนประเมนตดสนการเรยนร - ผสอนประเมนเพอพฒนาการเรยนร
- ผสอนก าหนดมาตรฐานการประเมนผเรยน ทมเพยงมาตรฐานเดยว
- ผเรยนก าหนดมาตรฐานการประเมน ของตนเองและยกระดบสงขน
- วเคราะหจดบกพรองโดยผสอน - ผเรยนสะทอนคดเพอการเปลยนแปลง
1.2 การเรยนรในสงคมยคดจทล แนวทางการเรยนรในสงคมยคดจทลมงเนนใหการเรยนรเปนไปเพอ การพฒนาคณภาพชวตและสงแวดลอม โดยใชเทคโนโลยดจทลเปนเครองมอส าคญของการเรยนร ผเรยนสรางสรรคนวตกรรมทเปนประโยชนตอตนเอง ชมชน สงคม ประเทศชาต และโลก ซงเปนการเรยนรทสรางสรรค คอการเรยนรทท าใหสงตางๆ ดขน จากการทความรตางๆ มอยทกหนทกแหง ท าให ผสอนจ าเปนตอง ใหความส าคญกบกระบวนการเรยนรมากขน และลดการบรรยายถายทอดความร ใหนอยลง เนนใหผเรยนใชกระบวนการเรยนรอยางหลากหลาย เชน กระบวนการสบเสาะแสวงหาความร กระบวนการแลกเปลยนเรยนร กระบวนการคดวเคราะห กระบวนการคดสงเคราะห กระบวนการสรางสรรคนวตกรรม เปนตน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 5
ผสอนยคใหมทมกระบวนการทางความคดทเนนการเตบโต จะมองเหนการเรยนรของผเรยนทมพฒนาการแตกตางกน ใหความชวยเหลอ สงเสรม สนบสนน เสรมแรง และโคชใหผ เรยนแตละคนไดใชกระบวนการเรยนรของผ เรยนเอง ตามทผเรยนถนดและสนใจใหไดมากทสดจนกระทงบรรลจดมงหมายของการเรยนร การเปดโอกาสใหผ เรยนเขาถงแหลงการเรยนรทอยในโลกดจทล ผานเครองมอการสอสารเทคโนโลยตางๆ ไมวาจะเปนเครองคอมพวเตอร PC, Smart phone, Tablet ตลอดจนเครองมออนๆ ใหผเรยนไดใชกระบวนการคดวเคราะห ค ากญแจ (keywords) ทใชส าหรบการสบคนแสวงหาความร วเคราะหความถกตองและเชอถอไดของขอมลเหลานนอยางมวจารณญาณ และดงแกนของความร (key concepts) ออกมาใชงานตางๆ ไดอยางสรางสรรค เกดนวตกรรมตามความสนใจของผเรยนและมประโยชนตอชมชนและสงคม คอ หวใจของการเรยนรในปจจบน เมอพนทของการเรยนร (learning space) เปนของผเรยน สงนจะเปนปจจยพนฐานใหผเรยนมแรงจงใจภายใน ตลอดจนแรงบนดาลใจ ในการเรยนร มองวาการเรยนร เปนส งทมคณคาส าหรบตนเอง ผ เรยนจะใช วนยในตนเอง (self - discipline) เปนพลงขบเคลอนกระบวนการเรยนรจนประสบความส าเรจ ผเรยนเปนผก าหนดเปาหมายของการเรยนรของตนเอง ออกแบบกจกรรมการเรยนรทสอดคลองกบแบบการเรยนร หรอ learning style ของตนเอง ก ากบตนเองในการปฏบตกจกรรมการเรยนร ผสอนท าหนาทเปน โคชการเรยนร (coaching for learning) ใหค าแนะน า ใหค าชแนะ และประคบประคองผเรยน ใหประสบความส าเรจในการเรยนรเตมตามศกยภาพทเขามและพฒนาใหดยงขน อยางตอเนอง
6 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การเรยนรใหมจะเกดขนไดนน ผสอนตองเปลยนแปลงความคดใหม ทไมใชเจาของความรและกจกรรมการเรยนรแตเพยงผเดยวอกตอไป หากแตตองมจตใจเปดกวาง ใหโอกาสและพนทการเรยนรแกผเรยน ใหผเรยนไดแสดงศกยภาพ การเรยนรอยางเตมก าลงความสามารถ เฝาดการเปลยนแปลงทเกดขนกบผเรยน อยางตอเน องโดยใชการประเมนท เสรมพลงตามสภาพจรงบนพนฐานของ จตทมเมตตา เคารพศกดศรความเปนมนษยของผเรยน และเชอมนวาผเรยนทกคนสามารถเรยนรและพฒนาไดโดยใชวธการและระยะเวลาทแตกตางกน ผสอนทไมเกงมกใชการสรางเงอนไขใหผเรยนตองปฏบตในสงทผสอนตองการ ผเรยนเกดความคบของใจ การเรยนรตามแผนการสอนทก าหนดไวลวงหนา อยางตายตว ขาดความยดหยน ท าใหผเรยนตองฝนปฏบตกจกรรมทงทยงไมมความพรอม หรอขาดแรงจงใจ ตรงขามกบผสอนทเกงใชการจงใจภายใจ ใหผ เรยนปฏบตกจกรรม การเรยนรดวยความเตมใจ และใชกระบวนการเรยนรตางๆ ดวยความมงมนพยายาม มความสขในการเรยนร ซงสงเหลานลวนเปนปจจยส าคญของการเรยนรในโลก ยคเทคโนโลยดจทล
ผสอนยคดจทลมความทนสมยและใชเทคโนโลยเพอสนบสนนการจดการเรยนรอยางมประสทธภาพ ใชเทคโนโลยดจทลไดอยางหลากหลายตามบรบทสภาพแวดลอม เรยนรดวยตนเองอยางตอเนองตลอดเวลา พฒนาความรใหมๆ เทคนควธการใหมๆ ทตอบสนองความตองการของผเรยนทเกดในยคตาง Generation กน แตด ารงชวตอยในสงคม Net Generation เหมอนกน นอกจากนผสอนยงตองมทกษะการใชเทคโนโลยดจทลในการออกแบบการเรยนร (learning design) การพฒนาสอและอปกรณการเรยนรตลอดจนการวด และประเมนผลการเรยนร และการสะทอนผลการประเมนไปสการพฒนาผเรยน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 7
ทสามารถท าผานโลกดจทลไดอยางมทกษะ ซงนบวาเปนทกษะขนพนฐานของผสอน ทจะเชอมตอโลกออนไลนระหวางผสอนและผเรยนเขาถงกน ทกษะขนทสงขนมาอกขนหนงของผสอน ในการเชอมตอการเรยนรของผเรยนในโลกออนไลน คอ ทกษะการแปลงขอมลจากขอมลทเปน Analog ไปเปนขอมลแบบ Digital หรอทเรยกวา Digitization ซงจะท าใหผเรยนสามารถเขาถงแหลงขอมลตางๆ ของผสอนไดในโลกออนไลน เชน เอกสารความร หนงสอ ต ารา ใบงาน แบบฝกหด เปนตน ไฟลขอมลดจทล ทผเรยนสามารถเขาถงไดจากระบบออนไลน ชวยสงเสรมใหผเรยนสามารถเขาถงบทเรยนของผสอนไดตลอดเวลาทเขาตองการ สามารถเรยนรไดทกเวลาและสถานทอยางแทจรง ทกษะ Digitization เปนปจจยสนบสนนการเปลยนแปลงชนเรยนใหมความทนสมยมากขน ชวยลดปรมานการบรรยายถายทอดความรจากผสอนไปยงผเรยนเพราะผเรยนศกษาเนอหาสาระลวงหนามากอนแลว ชนเรยนจะเปนการสมมนา การแลกเปลยนเรยนร การฝกปฏบตการตางๆ การท าโครงงานทตอบสนองความตองการและความสนใจขอผเรยนอยางมความสรางสรรค ผสอนท าหนาทโคช (coaching) ผเรยนแตละคนใหประสบความส าเรจ หองเรยนจะเปลยนจากหองสเหลยมทใชฟงค าบรรยาย มาเปน studio สรางสรรคนวตกรรมทสะทอนการบรณาการความร กระบวนการเรยนร การคดสรางสรรค และคณลกษณะอนพงประสงค โดยทสงตางๆ เหลานจะเกดการเปลยนแปลงขนได จ าเปนทจะตองอาศย Growth Mindset หรอ Mind shift เปนส าคญ
8 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
1.3 ทรานสฟอรมการเรยนร (Transform learning) ทรานสฟอรม (transform) หมายถง เปลยนรปแบบเกาเปนแบบใหม ท าใหมอยางมวสยทศน “วสยทศนทปราศจากการกระท า มนกเปนแคความฝน” และ “การกระท าทปราศจากวสยทศนมนกเปนแคท าใหผานๆ ไป” แตแทจรงแลว “วสยทศนตองมาพรอมกบการกระท าจงจะเปลยนโลกได” การ transform ไมใชการเปลยนแปลงเลกๆ นอยๆ เพราะยงไมมก าลงมากพอ การปฏรปกยงไมใชเพราะยงคงมความคดแบบเดมๆ การผลดใบกเบาไป เพราะอาจเปลยนแคบคคลแตระบบตางๆ กยงคงเหมอนเดมอย การยกเครองกยง ไมตรงจด เพราะการ transform นนหมายถงการเปลยนทกอยาง หนมาท าใหมหมด โดยเฉพาะการเปลยนความคด จากความคดเดมๆ ไปสความคดใหม บลเกตตไดทวตขอความถงนกศกษาทส าเรจการศกษาใหมหลายเรอง ซงมเรองหนงทนาสนใจ โดยเขาถามวา สมมตตวเองสามารถยอนเวลากลบไปเปนนกศกษารนใหมไดแลว มสาขาวชาอะไรบางทอยากเรยน เปนการใชค าถาม ยอนอดต แบบสมมต หมายถง “วสยทศนทมองไปในอนาคต” ค าตอบทนาสนใจ ม 3 สาขาวชา ซงท ง 3 สาขาวชาน บลเกตต เชอวาจะสามารถเปลยนโลกได ซง 3 สาขาวชาดงกลาว คอ 1) ปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence) หรอ AI เหตผลคอ สาขาวชาน จะชวยใหมนษยสรางผลตภณฑ (productive) มากขน และขยายขอบเขตความคดสรางสรรค 2) พลงงานสะอาด (Clean Power) เหตผลคอสาขาวชานสามารถชวยแกปญหาโลกรอนได เชน แบตเตอรทมคณภาพสงแตราคาต าลง กระเบอง มงหลงคาโซลาเซลล เปนตน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 9
3) วทยาศาสตรชวภาพ (Bioscience) เหตผลส าคญคอสาขาวชาน ชวยท าใหใหมนษย มสขภาพดขนและมชวตทยนยาว
ทรานสฟอรมการเรยนร (Transform Learning) เพอไปสการเรยนร ในอนาคต จะมการทรานสฟอรมจากหลกสตรและการเรยนรทตายตว ไปเปน ไมมหลกสตรการสอนเตรยมไวใหผ เรยน แตความคดใหมคอ จะตองเปดพนท ใหผเรยนแสดงเจตตจ านงคในสงทเขาตองการเรยนร หลกสตรและการเรยนรจะเปนลกษณะ Personalized curriculum and learning คอเปนหลกสตร และการเรยนรทตอบสนองความตองการเรยนรสวนบคคลมากขน เพราะผ เรยนจะเปน ผก าหนดอนาคตของตนเอง
Internet of Things (IOT) ทกสงเชอมตอกนผารอนเทอรเนต เกดเปนขอมลออนไลนทเปน digital มากมายมหาศาล ทเรยกวา Big Data หรอฐานขอมลขนาดใหญ ผานรปแบบวธการน าเสนอขอมลในลกษณะตวเลข ขอความ รปภาพ เสยง วดโอ จงท าให social media เปนเครองมอในการสงผานคณคาไปสกลมเปาหมาย ผสอนและผเรยนจะตองมความสามารถในการประมวลผลขอมลเหลานนใหได เพอใหสะกดองคความรออกมาใชงาน การ Transform Big Data นนขอมลอาจเปนตวเลขหรอไมใชตวเลข เปนขอความ สถต ความรสก สถานะของคน สถานการณ ภาพ เสยง วดโอ การน าขอมลมาวเคราะหพจารณ (data mine) ในลกษณะ street data จะเปลยนเปน information และ knowledge จนถง wisdom อยางไมผดพลาดและชาญฉลาด เมอทกอยางเชอมตอกนอยางตอเนองในลกษณะ real time ขอมลและสารสนเทศ มการปรบใหเขากบลกษณะพฤตกรรมของผใช สาระทน าเสนอเปนขอมล สามารถตอบสนองความตองการสวนบคคลของผเรยน (personalized learning) ซงเปนคณลกษณะส าคญของขอบฟาใหมการเรยนร (new frontier of learning) คอ การเรยนรทตอบสนองความตองการสวนบคคลในลกษณะ real time
10 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
คณภาพการศกษา เรมตนจากคณภาพของการเรยนร โดยผสอนหรอครซงเปนวชาชพสรางคนใหกบสงคม หากผสอนไมมความสข เปนทกขเพราะสอน ดวยความจ าเจ ความเบอหนายกบปญหาการด ารงชวต เปนปจจยท ไมสามารถ สงตอความรทมคณภาพไปสผเรยนได การเรยนรแบบทรานสฟอรมผสอนตองพฒนาความพรอมดานสมรรถนะ การคด การเรยนร จตส านกการใฝร รวมทงการเปนคนด คนเกง รบผดชอบตอสงคม คอคณลกษณะของ Active citizen หรอพลเมองตนร ท าประโยชนเพอสวนรวม Transform learning ชวยท าใหเกดสงใหม ผสอนทมทศนคตทดตอวชาชพ เหนคณคาของการจดการเรยนร คณคาของการพฒนาผเรยน อยากสรางผ เรยนใหมคณภาพ ดวยการโคช (coaching) ท เปนกลไกในการจดการเรยนร บนพนฐานความเชอวาทกคนเปนคนดและสามารถเรยนรและพฒนาได การโคชเปนการปลกพลงบวกใหผเรยนแตละคนเหนคณคาตวเองและเปนพลงดงามทขบเคลอนตนเองและสงคมทเปนสขและยงยน การโคชท าใหเหน เปาหมายใหม เปนการเตรยมผเรยนไปสอนาคตอยางมสต กลมกลนกบสงคมรอบตว การเรยนรเรมจากคณลกษณะของผเรยนแตละ Generation ไมวาจะเปน Generation Y, หรอ Generation Z ความตองการ ความสนใจ รวมทงวธการเรยนร learning style รปแบบวธการคด หรอ cognitive style ของแตละ Generation ไมเหมอนกน ผสอนตองวเคราะหความตองการ ความสนใจ ตลอดจนขอมลเชงลก (insight) จนท าใหเขาใจวถการใชชวต (life style) ของผเรยนแตละ Generation จะชวยท าใหสามารถเลอกใชเครองมอ Digital ทตรงใจผเรยน น าไปสการเรยนรทมความคงทนถาวร (Transform deep learning)
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 11
ในยคทขอมลขยายตวเปนเทาทวคณอยางรวดเรวและทาทายในลกษณะ Big Data การสรางวฒนธรรมการใชขอมล การวเคราะหขอมล (data mining) เพอมองหาความจรง มองหาประโยชน ใชการคดแบบโยนโสมนสการวเคราะหและใชวจารณญาณตอขอมลมากมายซบซอนมหาศาลเหลานน เพอด าเนนการจดการเรยนรในลกษณะการวเคราะห Transform Deep mining ของผสอนส Deep learning ในลกษณะ Push และ Pull การ Push คอการเลอกชองทางสงทตองการจะบอกและสงตอขอความและแนวคดออกไป สวน Pull คอการดงคนเขามาใหมปฏสมพนธกน จากในลกษณะ awareness ไปส Interest, Desire และ Action การ Transform learning นนจะไมมหลกสตรการเรยนรเตรยมไวล วงหน า แต จะ เป นล กษณ ะหล กส ตรการเรยนร ส วนบ คคล Personalize Curriculum Learning (PCL) รปแบบ Transform learning เปนกระบวนการทไมมรปแบบทแนนอน ปรบเปลยนไปตามลกษณะความตองการ ความสนใจ ลกษณะของขอมลขนาดใหญ
1.4 Transform จากการเรยนรแบบ Passive ไปส Active
Active Learning แปลวาการเรยนรเชงรก หมายถง กระบวนการเรยนรทผเรยนมบทบาทในกจกรรมการเรยนรอยางมชวตชวาและตนตว มความหมาย ตรงขามกบ Passive learning (ราชบณฑตยสถาน. 2555: 10) แนวคดส าคญของ Active Learning คอ ผเรยนไดเรยนร ในเรองทเขาสนใจ โดยใชกระบวนการเรยนรตางๆ และน าไปสการเกดความร ความเขาใจ ทกษะ สมรรถนะ และคณลกษณะ อนพงประสงค
12 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การเรยนรตามแนว Active Learning มเปาหมาย 4 ประการ ซงผสอนบรณาการ ไปกบการลงมอปฏบตกจกรรมการเรยนรของผเรยนดงตอไปน 1. มวธการคด มงเนนไปทการคดขนสง (higher – order thinking) ประเภทตางๆ เชน การคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ การคดแกปญหา การคดสรางสรรค เปนตน 2. มวธการเรยนร คอคณลกษณะบคคลแหงการเรยนร ใฝเรยนร ชางสงสย สบเสาะแสวงหาความร การเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง 3. มการแลกเปลยนเรยนร มงเนนการเรยนรรวมกบบคคลอน ทกษะทางสงคม การมปฏสมพนธกบบคคลอน 4. มคณลกษณะ/สมรรถนะทพงประสงค มงเนนไปทการพฒนาคณธรรมจรยธรรม คานยมอนพงประสงค ตลอดจนสมรรถนะตางๆ ของผเรยน เชน สมรรถนะดานการสอสาร สมรรถนะดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศ การจดการเรยนรตามแนวคด Active learning เพอใหบรรลเปาหมาย ทง 4 ประการดงกลาว มงใหผเรยนเกดการเรยนรจากการลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ตามความสนใจอยางกระตอรอรน ผสอนจ าเปนตองวเคราะหและคนหาความตองการและความสนใจของผเรยนใหเจอ กอนทจะออกแบบการจดการเรยนร เนองจากกจกรรมการเรยนร ทตอบสนองความตองการและความสนใจของผเรยนไดด ยอมท าใหผเรยนมแรงจงใจภายใน (inner motivation) ในการเรยนร Active Learning มหลกการส าคญทผสอนควรน าไปใชในการออกแบบกจกรรมการเรยนรดงตอไปน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 13
1. ผ เรยนลงมอปฏบตกจกรรมการเรยนรอยางสรางสรรค คอ เปนกจกรรมการเรยนรทนาสนใจ ตนเตน ทาทายความสามารถ และสอดคลองกบความตองการของผเรยน
2. ผเรยนไดเรยนรรวมกนในลกษณะทมเรยนร (Team Learning) คอ มภารกจทจะตองท าใหส าเรจรวมกน มการวางแผนและท างานรวมกนอยางตอเนอง
3. ผเรยนเชอมโยงการปฏบตกบเนอหาสาระ สมรรถนะ ทกษะ และคณลกษณะ คอ ท ากจกรรมไปดวย เกดการเรยนรในเนอหาสาระ รวมทงพฒนาสมรรถนะ ทกษะ และคณลกษณะตางๆ ไปพรอมกน 4. ผเรยนมอสระทางความคด คอ ผเรยนมเสรภาพในการก าหนดเป าหมาย และกจกรรมการเรยนรของตนเองและทม ภายใตการก ากบดแล ใหค าแนะน าจากผสอนทเปดพนทการเรยนรใหกบผเรยน 5. ผเรยนรบผดชอบตอการเรยนร คอ การใชความมงมนพยายาม ความมวนยในตนเองเพอปฏบตกจกรรมการเรยนรจนประสบความส าเรจ 6. ผเรยนสะทอนคด คอ การคดทบทวน ใครครวญ ประสบการณ ทไดรบจากการปฏบตกจกรรมการเรยนร แลวสรปองคความรหรอสงทไดเรยนร จดเดน และจดทตองพฒนาตนเอง ถงแมจะ Active แตกยงจ าเปนตองม Concepts การเรยนรตามแนวActive Learning นน นอกจากจะเนนใหผเรยนเปนผลงมอปฏบตกจกรรมการเรยนรตางๆ แลว ยงไมพอ แตจะตองม องคความรทเกดจากการปฏบตกจกรรมเหลานนดวย มฉะนนจะเขาท านองทเรยกวา “มแตกจกรรมแตไมมสาระ”
14 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ความคดรวบยอด (Concept) หมายถง ลกษณะรวมทส าคญของสงหนงสงใดขาดองคประกอบใดไมได สามารถน าไปสรปอางองได (generalization) เชน ดอกไมประกอบดวย กลบดอก เกสร และกานดอก เปนตน ความคดรวบยอดม 10 ประเภท ผสอนจ าเปนตองทราบวาความคดรวบยอดทจะจดการเรยนรนน เปนความคดรวบยอดประเภทใด เพอทผสอนจะออกแบบกจกรรมการเรยนรไดสอดคลองกบประเภทของความคดรวบยอด ดงน
1. ความคดรวบยอดทเปนลกษณะรวม (Conjunctive concept) - สงทมความแตกตางกนแตกมลกษณะรวมทเหมอนกน
2. ความคดรวบยอดทเปนการแยกลกษณะ (Disjunctive concept) - การแยกแยะองคประกอบของวสด สงของ ปรากฏการณตางๆ
3. ความคดรวบยอดทเปนสงทสมพนธกน (Relational concept) - พจารณาคณลกษณะ คณคาทสมพนธกน กฎทมความสมพนธกน เมอเขาใจ concept แลวจะน าไปสการเชอมโยงกบสงอน
4. ความคดรวบยอดทเปนเหตเปนผลกน (Logical concept) - สงทมความสมพนธกนแบบสาเหตและผล (cause and effect)
5. ความคดรวบยอดทเปนไปตามธรรมชาต (Nature concept) - สตว สนข แมว วว สงแวดลอม ตนไม อากาศ น า
6. ความคดรวบยอดทเปนรปธรรม (Concrete concept) - สงทสามารถจบตองและสงเกตได มลกษณะคงเสนคงวา
7. ความคดรวบยอดทก าหนดค าจ ากดความ (Defined concept) - สามารถก าหนดค าจ ากดความหรอความสมพนธทเปนนามธรรม ซงเปนพนฐานไปสการสรางกฎเกณฑ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 15
8. ความคดรวบยอดทเปนขอมล ความจรง (Substantive concept) - ตวเลขสถต ขอเทจจรง เหตการณทเกดขน
9. ความคดรวบยอดทเปนคณคา (Value concept) - ความด ความกตญญ ความซอสตยสจรต ความเมตตากรณา
10. ความคดรวบยอดทเปนวธการ (Methodological concept) - การคดค านวณ การทดลอง การสบเสาะแสวงหาความร การเรยนรแบบ Active Learning มปจจยหลายประการทสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนรใหมประสทธภาพดงตอไปน
1. ความสขในการเรยนร คอ สภาวะทางจตใจและอารมณของผเรยนในระหวางทปฏบตกจกรรมการเรยนรทมความผอนคลาย ปลอดภย สนกสนาน ไมเครยดหรอวตกกงวล ผเรยนทเรยนรอยางมความสข จะเรยนรไดดกวาผเรยนทเรยนดวยความทกข
2. ความเปนประชาธปไตย คอ ความเทาเทยมกนทางความคดระหวางผเรยนและผสอน การเคารพกนในทางความคด ไมดวนตดสนความคดของกนและกนซงบรรยากาศการเรยนรทเปนประชาธปไตยจะชวยกระตนใหผเรยนแสดงศกยภาพของตนเองออกมาอยางเตมท
3. การแลกเปลยนเรยนร คอ การเปดพนทใหผเรยนแลกเปลยนความร ความคด และความรสกซงกนและกน ชวยท าใหเกดคณลกษณะเคารพศกดศรความเปนมนษย อกทงยงเปนกระบวนการทน าไปสการมความคดใหมๆ ซงเปนตนก าเนดของนวตกรรม อกทงยงเปนการพฒนาทกษะทางสงคมใหกบผเรยน ทปจจบนนมกใชเวลาอยกบ Smart Phone มากเกนไปจนละเลยการมปฏสมพนธกบบคคลทอยตรงหนา
16 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
4. การตอบสนองแบบการเรยนร (learning style) ของผเรยน คอการมกจกรรมการเรยนรมความหลากหลาย แตมเปาหมายเดยวกน ตลอดจน มความยดหยนตามความสนใจและความตองการของผเรยน ผเรยนทไดท ากจกรรมการเรยนรสอดคลองกบแบบการเรยนรของตนเองจะเรยนร ไดดกวากจกรรม ทไมสอดคลองกบแบบการเรยนร
5. การมความเชอมนในตนเอง คอ ผเรยนมความมนใจวาตนเอง มความสามารถ มศกยภาพทจะเรยนรและท ากจกรรมตางๆ ไดประสบความส าเรจ เพราะความเชอมนในตนเอง เปนพนฐานทส าคญทสดของการเรยนรสงตางๆ
6. การโคชของผสอน คอ การใหค าแนะน า ค าชแนะ ค าถามกระตนการคด ตลอดจนการเสรมแรงทางบวกใหกบผเรยนตลอดระยะเวลาของการเรยนร ผสอนยคใหมใชการโคชแทนการถายทอดความรโดยผเรยนปราศจากแรงจงใจภายใน
“ถาผสอนใหผเรยนท ากจกรรมตางๆ มากมาย
แตไมบรณาการความคดรวบยอดเขาไป กจกรรมเหลานนจะไมเกดประโยชนตอผเรยน”
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 17
1.5 จดเนนทจ าเปนตอง Transform การ Transform หรอการเปลยนแปลงการเรยนร เปนเงอนไขส าคญของการประสบความส าเรจของการเรยนรในปจจบนและอนาคต เพราะถาไมเปลยนแปลงทกอยางจะเปนเหมอนเดม คดแบบเดม ท าแบบเดม ไมประสบความส าเรจเหมอนเดม เพราะการทไม Transform นเอง จงท าใหการเรยนรทท าอยในปจจบนไมสามารถตอบโจทยของผเรยนในปจจบนทมวถการใชชวต หรอ life style แตกตางกน มอตลกษณเฉพาะตน มวธการเรยนรแตกตางกน ชอบตางกน ถนดตางกน ดงนนโจทยใหญของการเรยนรคอ “ท าอยางไรใหผ เรยนไดใชความแตกตางเหลาน เปนจดแขงทสนบสนนใหพวกเขาเกดการเรยนรไดสงสด” จดเนนทควร Transform มดงตอไปน
1) จาก Teaching เปน Coaching เปลยนจาก teaching เปน coaching หมายถง การเปลยนแปลงการเรยนรใหม จากการถายทอดความร ไปสการชแนะใหผเรยนเกดการเรยนร ดวยตนเอง เนองปจจบนความรมอยในโลกออนไลน ไมวาจะเปนความรทางวชาการ ความรทางวชาชพ ความรเชงเทคนควธการตางๆ มากมายหลายประการ ซงความรเหลานมการเปลยนแปลงและลาสมยเรว ดวยเหตนการถายทอดความรจากผสอนไปสผเรยนจงมขอจ ากด ในแงทผสอนไมสามารถถายทอดความรทมอยมากมายไดหมดภายในเวลาทจ ากด และมแนวโนมวาความรทถายทอดไปนนจะเปนความรทลาสมยในไมอกกวนขางหนา
18 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดงนนจงจ าเปนตองเปลยนจากการถายทอดความร มาเปนการโคช ใหผเรยนไปเรยนรดวยตนเองใหมากทสดและมประสทธภาพสงสด เปรยบเสมอนการสอนวธการจบปลา แทนการหาปลาใหกนทดเหมอนงายๆ แตไมยงยน
การสอน หรอ teaching นนมความหมายวา การถายทอดความรจากผสอนไปยงผเรยน สวนการโคชหรอ coaching นนหมายความวาการชแนะใหผเรยนใชกระบวนการเรยนรของตนเอง จนคนพบองคความร หรอชแนะการฝกทกษะบางอยางแกผเรยน จนผเรยนเกดความช านาญ
การสอนชวยตอบสนองความรวดเรวในการเรยนรตามทผสอน มความร เนองจากใชวธการทวา “รอะไรกบอกไป” เทานน แตการสอนไมสามารถตอบสนองความตองการพฒนาใหผเรยนเปนบคคลแหงการเรยนร ความใฝเรยนร ตลอดจนทกษะการเรยนรดวยตนเอง ผเรยนใชกระบวนการเรยนรแบบตงรบหรอ passive learning เปนสวนใหญ พยามยามจดจ าความรใหไดมากทสด เพอใหตนเองมความรเหมอนกบทผสอนร หากวเคราะหตามความหมายของ teaching แลวจะเหนวา teaching อาจจะไมตอบสนองธรรมชาตของผเรยนในปจจบน เพราะปจจบนนผเรยนแตละคนมความสนใจในการเรยนรและวธการเรยนรทแตกตางกน
Coaching มงเนนการเปดพนทของการเรยนรใหกบผเรยนทกคน มโอกาสไดเรยนรในสงทตนเองสนใจ ดวยวธการเรยนรทตนเองถนด ตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล โดย มเปาหมายของการเรยนร เดยวกน หรอเรยกวา หลายเสนทางเปาหมายเดยวกน
การโคชใหความส าคญกบการเรยนรสวนบคคล (personalized learning) กลาวคอ ผสอนชแนะและจงใจผเรยนใหเกดการเรยนรในสงทผเรยนตองการ สอดคลองกบความถนดและความสนใจของผเรยนแตละบคคล ผเรยนไดใชศกยภาพทางการเรยนรของตนเอง ตลอดจนใชความมงมนพยายาม ความมวนย
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 19
ในตนเอง ตรวจสอบผลการเรยนรของตนเอง และก าหนดเปาหมายและทศทาง การปรบปรงและพฒนาตนเองอยางตอเนองซงนบวาเปนแนวทางการพฒนาผเรยน ทมความยงยน นอกจากนแลวการเปลยนแปลงไปส coaching ยงสามารถชวยเสรมสรางทกษะการเรยนรทส าคญและจ าเปนหลายประการ เชน ทกษะการคด โดยเฉพาะอยางยงทกษะการคดขนสง (higher – order thinking skills) ทกษะการสบเสาะแสวงหาความร ทกษะการเรยนรดวยตนเอง ทกษะการประเมนและปรบปรงตนเอง เปนตน อกทงการโคชยงชวยใหผเรยนบรรลจดมงหมายของการเรยนร ไดดขน เพราะการโคชจะท าใหผเรยนมแรงจงใจภายในทมากกวาการรบความร จากผสอนแตเพยงฝายเดยว จากการทไดปฏบตกจกรรมตรงตามความสนใจและความตองการของตนเอง ซงถอวาเปนจดเรมตนทดของการเรยนร ผเรยนมแรงบนดาลใจ ในการเรยนร ใชความมงมนพยายาม และความคดสรางสรรคในการเรยนร
2. จาก Passive เปน Active การเปลยนจาก passive เปน active หมายความวา เปลยนแปลงจากการทผสอนเปนผก าหนดสาระและกจกรรม มาเปนการใหผเรยนก าหนดสาระ และกจกรรมการเรยนรทตอบสนองจดประสงคการเรยนร การเปลยนในสวนน จะท าใหการเรยนรมชวตชวา กระตอรอรน หรอเรยกวามความเปน active ทชวยสนบสนนใหผเรยนเกดการเรยนรไดดทสด
20 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
เหตผลทตองเปลยนจากการเรยนร passive มาเปน active เพราะการเรยนรแบบ passive ท าใหผเรยนขาดแรงจงใจ ขาดการเหนคณคาของกจกรรมการเรยนรทก าลงปฏบต สบเนองมาจากผเรยนขาดความรสกเปนเจาของการเรยนร (owner learning) สวนการเรยนรแบบกระตอรอรน active learning มลกษณะเปนการเรยนรทผ เรยน มความเปนเจาของการเรยนรของตนเองเปนการเรยนร ทตอบสนองความตองการความสนใจและความสามารถเฉพาะตน ดวยเหตนจงท าใหการเรยนรแบบ active มความกระตอรอรน ตนเตน นาตดตาม ผเรยนใสใจในการปฏบตกจกรรมการเรยนรของตนเอง จนประสบความส าเรจ การทจะเปลยนแปลงจาก passive เปน active ไดนนจ าเปนอยางยงทผสอนจะตองปรบเปลยนความคดของตนเองทมตอการเรยนรในสงคมยคใหม เสยกอนวา การเรยนรนนเปนของผเรยนไมใชของผสอน การเรยนรเกดขนได โดยอาศยปจจยความตองการของผเรยนเปนส าคญ โดยไมสามารถบงคบใหเกดขนไดโดยใชอ านาจของผสอน ในทางตรงกนขาม การเรยนรเปนเรองของธรรมชาตทมนษยมความตองการอยากรอยากเหน อยากไดค าตอบ โดยใชกระบวนการเรยนรตามความถนดตามความคด ความเชอของตนเอง วาจะใชวธการเรยนรแบบใดจงจะท าใหไดค าตอบในสงทอยากรนน ดวยเหตนผสอนจงจ าเปนตองกระตนความอยากร อยากเหน อยากประสบความส าเรจของผเรยนใหไดมากทสด เพราะเมอผเรยนมความอยากรแลว เขาจะใชศกยภาพในการเรยนรของเขาเองจนเตมความสามารถ แทจรงแลวการเรยนรแบบ active learning ไมไดหมายความวา ผ เรยนจะตองเคลอนท ไปมาหรอท ากจกรรมตางๆ เทานน หากผ เรยนไดใช
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 21
กระบวนการคด เชน การคดวเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ การคดอยางเปนระบบ เพอทจะตอบค าถามของผสอน อยางนกนบวาเปน active learning ทดไดเชนกน แตหากผเรยนตองท ากจกรรมตางๆ มากมาย ภายใตค าสงทเขมงวดของผสอน โดยตองท ากจกรรมตามทผสอนสงการ อยางนถอวาเปน active แตเพยงรางกาย แตสมองหรอการคดไม active เพราะผเรยนยงไมไดคดเอง ไมไดตดสนใจเอง ยงไมเปน active learning อยางแทจรง Active learning อยางแทจรงแลวนน ผเรยนจะมบทบาทอยางสง ในการเรยนร ไมวาจะเปนการก าหนดจดประสงคการเรยนร การออกแบบกจกรรม การเรยนรทตรงกบสงทผ เรยนตองการปฏบต รวมถงการวดและประเมนผล การเรยนรทผเรยนคดวาเปนการประเมนทมความยตธรรมกบตนเองสงสด ดวยเหตนจงเหนไดวาการเรยนรแบบ active learning ไมใชการปฏบตกจกรรมตามทครสง แตเปนการปฏบตกจกรรม ตามความตองการของผเรยนเพอบรรลจดประสงคการเรยนรทก าหนด การเปลยนแปลงจาก passive มาเปน active เปนโจทยททาทายความคดของผสอน ในการทจะเปดพนทการเรยนรใหกบผเรยนไดมากเพยงใด เมอผเรยนมพนทในการเรยนร เขาจะแสดงศกยภาพตางๆ ทมอยและสรางสรรคผลผลตการเรยนร (learning product) ทสะทอนถงผลลพธของการเรยนร (learning outcomes) ตามจดประสงคการเรยนร การเปนผเรยนทมคณภาพ มกระบวนการคด มกระบวนการเรยนร และมคณลกษณะอนพงประสงคสอดคลองกบความตองการของโลกในยคปจจบน
22 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
3. จาก Tell to Remember เปน Ask to Think เปลยนจากการบอกใหจ า เปนถามใหคด การเปลยนแปลงตรงนเปนเรองทส าคญมากเพราะการคดเปนอาวธทางปญญาของมนษยทกคน หากการจดการเรยนการสอนย งไมสามารถพฒนาการค ด ใหกบผเรยนได กตองถอวายงไมประสบความส าเรจตามจดมงหมายทแทจรงของการเรยนรในโลกยคปจจบน การบอกใหจ าเปรยบเสมอนการบรรจขอมลลงในคอมพวเตอรเทานนแต ย งขาดการน าขอมลมาวเคราะหสงเคราะห ให เปนสาระสนเทศ หรอองคความรท เปนประโยชน สามารถน าไปใชงานไดจรง แตการถามใหคดเปรยบเสมอนการกระตนผเรยนใหน าขอมลมาวเคราะหสงเคราะหเชอมโยง จนเกดเปนองคความรใหมทสอดคลองกบบรบทและเปนองคความรทสามารถน าไปสรางสรรคนวตกรรมตอไป การถามใหคดเปนการกระตนใหผเรยนเปนคนทไมนงเฉยตอขอมล มจตคดวเคราะหขอมล (data mind) ท าใหเปนคนทคดเปน มวธคดเปนของตนเอง ซงเปนทกษะทส าคญในยคขอมลขาวสารสาระสนเทศทมอยมากมายในโลกออนไลนหากผเรยนเปนคนทคดเปนกจะท าใหสามารถเลอกรบและใชขอมลสารสนเทศเหลานนไปสรางสรรคนวตกรรมใหเกดประโยชนได ค าถามทชวยกระตนการคด(power questions) หรอพลงค าถาม เปนค าถามทถามใหผเรยนใชกระบวนการคดขนสง เชน วเคราะห คดวจารณญาณ คดสรางสรรค เปนตน และจากการคดเหลานจะน าไปสความรความเขาใจทลกซง (deep understanding) ทสามารถน าไปใชตอยอดสงใหมได
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 23
ผสอนควรปรบเปลยนบทบาทของตนเอง จากการเปนผบอกความรใหผเรยนจดจ าหรอท าตาม มาเปนผถามใหผเรยนคดไปสสงทผสอนตองการใหผเรยนเกดการเรยนร ซงจ าเปนจะตองท าบอยๆ ท าซ าๆ เพอใหผเรยนเกดความช านาญในการคดและเปนนสยตดตวไปตลอดชวตวาจะไมเชอเสยกอน ขอมลใดๆ โดยปราศจากการคดใครครวญ ตรวจสอบความถกตองของขอมลเหลานน การถามใหคดยงชวยเสรมสรางคณลกษณะการไมดวนสรป (jump conclusion) เรองราวตางๆ โดยทยงไมมขอมลอยางเพยงพอ ชวยท าใหแสวงหาขอมล ขอเทจจรงเพมเตม กอนทลงสรปอยางถกตองและสมเหตสมผล ซงการไมดวนสรปนนบวาเปนทกษะทส าคญในโลกทเตมไปดวยขอมลเชนกน กลาวโดยสรปคอ การเรยนรยคใหมตองเปลยนจากการบอกความรใหผเรยนจดจ า มาเปนการตงค าถามใหผเรยนคดใหมากขนเพอใหมทกษะการคดส าหรบการด ารงชวตในอนาคต
4. จาก Answering เปน Questioning การตอบค าถาม (answering) มขอดคอ ชวยท าใหผเรยนเขาใจและไดค าตอบในสงทผเรยนตองการร แตการตอบค าถามแบบตรงไปตรงมา มจดออนประการหน งและเปนประการทส าคญ คอ เปนการสรางเงอนไขการเรยนร (conditions of learning) ใหกบผเรยนวา “ถาอยากรเรองอะไรใหไปถามผสอน” ซงในชวตจรงนนผสอนไมสามารถตอบค าถามทกค าถามทผเรยนอยากรได ยงถา สงทผเรยนอยากรนน ไมไดอยในความสนใจของผสอน จะมโอกาสสงมากทผเรยน จะไมไดค าตอบกลบไปและไมมวธการทจะหาค าตอบทตนเองอยากร
24 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ท าอยางไรใหผ เรยนสามารถสรางค าตอบใหกบตนเองได สงน เปนเรองส าคญทจะตองพฒนาใหผเรยนมความสามารถสบคน ประเมนความนาเชอถอของความรทสบคน ทดลอง คดวเคราะห สงเคราะห และน าไปสการสรปค าตอบ ไดดวยตนเอง เปรยบเสมอนนกวทยาศาสตรทศกษาคนควา สงเกต ทดลอง ลงสรป และตรวจสอบผลสรปไดดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร แนวทางหนงทชวยพฒนาทกษะของผเรยนในเรองน คอ แทนทจะตอบค าถาม แตเปลยนเปนการตงค าถามกลบคน ไปยงผเรยน และเปนค าถาม ทกระตนใหผเรยนใชทกษะกระบวนการเรยนรตางๆ หรออาจเปนค าถามสะทอนคด reflective questioning หรอถามกระตนใหคด ตวอยางค าถาม เชน “เธอจะมวธการสบคนเรองนอยางไร” “เธอจะตรวจสอบความถกตองของขอสรปของเธออยางไร” “เธอจะมวธการทดลองในประเดนนอยางไร” เปนตน ค าถามสามารถตงไดอยางหลากหลาย ขนอยกบสถานการณการเรยนรทอยตรงหนา ณ ขณะนน เมอเปลยนจากการตอบค าถาม มาเปนการตงค าถาม สงทจะเกดขนตามมาคอ กระบวนการคดและทกษะการเรยนรของผ เรยนทจะไดรบ การพฒนาจากการทไดรบการกระตนดวยค าถามจากผสอน โดยการน าค าถามของผสอนไปคด และปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยนรของตนเองตอไป การตงค าถามแทนการตอบค าถาม หากพจารณาโดยผวเผนแลวอาจจะดเหมอนวาผสอนไมมความร หรอไมมนใจทจะตอบค าถาม แตหากวเคราะห ใหลกลงไปแลวจะพบวา การตงค าถามกลบคนนน เปนกลวธของผสอนทจะพฒนาผเรยนใหเปนคนทคดเปน และจะสามารถพงพาตนเองไดในระยะยาว
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 25
5. จาก Follow เปน Create การเปลยนแปลงจาก Follow เปน Create คอ การเปลยนแปลงการเรยนรจากการใหผ เรยนท าตามแบบผสอน ไปเปนการใหผเรยนออกแบบ และสรางสรรคผลผลตการเรยนรหรอนวตกรรมทตนเองสนใจ การท าตามแบบโดยปราศจากความคด ไมสามารถน าไปสสงใหม ทเปนนวตกรรมได ในขณะทโลกปจจบนมความตองการนวตกรรม การเปดโอกาส ใหผเรยนไดคดและสรางสรรค (create) นวตกรรมทผเรยนสนใจ เชอมโยงกบสาระความรทเกยวของ จะเปนรากฐานน าไปสการเปนนกสรางสรรคนวตกรรม การเรยนรตองเปลยนจากการใหผเรยนท าตามทผสอนท าตวอยางใหศกษา ไปเปนการกระตนใหผเรยนสรางสรรคผลงานเปนของตนเองใหมากขน ซงผลงานดงกลาวอาจจะยงไมสมบรณแบบในระดบมออาชพ แตไมใชประเดนส าคญ เทากบการทผเรยนไดใชความคดสรางสรรคและจนตนาการของตนเอง การสรางสรรคผลงานการเรยนรของผเรยนนน อาจจะมตวอยางจากผสอนใหศกษาได โดยทตวอยางนนท าหนาท เปนตวกระตนหรอเปนสงเรา จดประกายทางความคดใหกบผเรยน ประเดนส าคญคอ ผสอนตองกระตนใหผเรยน คดตอยอดออกไปจากตวอยางทไดรบ นบวาเปนนวตกรรมไดเชนกน การเปลยนแปลงจาก Follow เปน Create น ในทางปฏบตอาจจะไมเหนผลกบผเรยนไดอยางทนท ผเรยนอาจจะคดไมออก สรางสรรคไดไมมาก ผสอนตองพยายามกระตนและพฒนาทกษะการสรางสรรคของผเรยนตอไป ใหก าลงใจ เสรมพลงความเชอมนในตนเอง ใหขอเสนอแนะทมประโยชนตอไปอยางตอเนอง และเมอผเรยนมความพรอม พลงสรางสรรคจะเปลงประกายออกมา
26 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
6. จาก Order เปน Empower การเปลยนจาก Order เปน Empower คอ การเปลยนบทบาทผสอน จากการเปนผสงใหผ เรยนท ากจกรรมการเรยนร มาเปนผ เสรมพลง การเรยนร ใหผเรยนใชศกยภาพในการเรยนรของตนเองอยางเตมท การเสรมพลงมความแตกตางจากการสงการอยางมหาศาล การสงการเปนตนเหตท าใหผเรยนเกดความคบของใจ วตกกงวล ไมมนใจ ขาดแรงจงใจ สวนการเสรมพลงเปนการสรางแรงจงใจภายในตวผเรยน แลวแปลงมาเปน ความมวนยในการเรยนร ท าใหเกดความสบายใจ มนใจ ปลอดโปรง ไมวตกกงวล มความสข การเสรมพลงการเรยนรเปนการใหอ านาจการตดสนใจแกผเรยน ในการปฏบตกจกรรมการเรยนร ผเรยนมสทธในการเลอกทจะท ากจกรรมการเรยนร ทเขาสนใจและตองการอยางสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร การเสรมพลงการเรยนรยงสามารถชวยท าใหผ เรยนมวนย ในตนเอง (self - discipline) ก าหนดเปาหมายการเรยนรของตนเอง ก ากบตนเอง และควบคมตนเองได เพราะการเสรมพลงนนตงอยบนพนฐานของความไววางใจ (trust) ทใหเกยรตผเรยนวาผเรยนสามารถเรยนรและเปลยนแปลงตนเองได ผ เรยนท ไดรบการเสรมพลงจะยงมพลงทจะเรยนรส งตางๆ ตลอดจนปรบปรงและพฒนาตนเองใหมความร ความสามารถ ทกษะ และคณลกษณะอนพงประสงคอยางตอเนอง ซงการเสรมพลงนเปนแนวทางใหมในการพฒนาผ เรยนใหเรยนรและพฒนาตนเองอยตลอดเวลา เปนหวใจส าคญของเปาหมายการเรยนรทงปวง
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 27
7. จาก Comment เปน Reflective การสะทอนคด หรอ reflective มพลงเปลยนแปลงวธคด (way of thinking) การคอมเมน (comment) เปนเพยงการชจดบกพรองและบอกวธการปรบปรง ไมมใครทจะเปลยนแปลงใครได ยกเวนเขาจะเปลยนแปลงตวเอง การเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยนกเปนเชนเดยวกน พลงการเรยนรของผเรยนเกดจากการสะทอนคดมากกวาการรบคอมเมนจากผสอน เพราะการสะทอนคดชวยท าใหเขาใจความคดของตนเอง เขาใจเหตผลการตดสนใจ เหตผลของการกระท าหรอไมกระท าสงใดๆ และความเขาใจนน จะน าไปสการเปลยนวธคด (transformative of thinking) ในทสดและเมอเปลยนวธคดแลวพฤตกรรมจะเปลยนตาม การคอมเมนชวยใหผเรยนทราบจดออนและมแนวทางปรบปรง แตอาจจะปรบปรงไปโดยทขาดความเขาใจทชดเจน ไมเขาใจเหตผล จงท าใหยงไมเกด การเปลยนแปลงจากดานใน (transformative learning) ทมความยงยน ดงนนการคอมเมน จงยงมพลงไมเพยงพอทจะเปลยนแปลงผเรยนได ผเรยนเปลยนแปลงพฤตกรรมเพยงชวคราว ดวยเพราะไมเขาใจวธคดของผสอน แตการสะทอนคด จะมพลงมากกวา ผเรยนคดหาเหตผล ใครครวญ ทบทวน จนเขาใจเหตผลทตองเปลยนแปลงพฤตกรรมตนเอง และตดสนใจเปลยนแปลงดวยตนเอง เพราะเหนคณคาของการเปลยนแปลง
การสะทอนคดเปนวธการเรยนรใหมทผสอนสามารถใชเปนเครองมอเปลยนแปลงวธคดและพฤตกรรมของผเรยน จดเนนอยทการเปลยนวธคด โดยผเรยนเปนคนทคดและเปลยนแปลงตนเอง ชวยลดความขดแยงระหวางผสอน และผเรยนทเกดจากการสอสารทผดพลาดเพราะเจตนาดแตวธการสอสารไมด
28 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
8. จาก Judgment เปน Improvement เปลยนจากการ judgment ไปเปนการ improvement หมายถง เปลยนแปลงแนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรจากเดมทมงเนนการตดสนคณภาพของผเรยนมาเปนการประเมนเพอปรบปรงและพฒนาผเรยน การประเมนเพอปรบปรงและพฒนาการประเมนแนวใหมทมง ประเมนเพอทราบวาผเรยนมพฒนาการการเรยนรและผลการเรยนรเปนอยางไรและน าผลการประเมนนนมาก าหนดแนวทางและวธการในการพฒนาผเรยนใหมคณภาพมากยงขน การประเมนแนวน เปนการประเมนท มประโยชนตอทงผ เรยน และผสอนในการทจะปรบปรงเปลยนแปลง การจดการเรยนการสอน ใหมคณภาพมากขน เพราะการประเมนแนวนไดบรณาการเขากบกจกรรมการเรยนรทผสอน ท าการประเมนผเรยนตลอดเวลาในขณะทผเรยนท ากจกรรมการเรยนร ดวยเหตน จ งท าใหผสอนมขอมลสารสนเทศทางการเรยนร ของผเรยนรายบคคลซงนบวาเปนสารสนเทศทส าคญมากเพราะผเรยนแตละคน มความตองการในการเรยนรและสภาพปญหาทางการเรยนรทแตกตางกน เมอผสอนสามารถดแลชวยเหลอทางดานวชาการใหแกผเรยนไดในระดบรายบคคล ผเรยน ยอมไดรบประโยชนจากการประเมนอยางตรงจด การประเมนเพอการพฒนา (assessment for improvement) มลกษณะเปนการประเมนทใหความปลอดภยทางจตวทยาแกผ เรยน ไมท าให เกดความวตกกงวล หรอภาวะบบคน วาจะตองท าคะแนนหรอผลการประเมนใหดทสด ในทางกลบกน ผเรยนมความอยากรวาผลการประเมนในแตละครงจะมจดใด
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 29
ทควรปรบปรงและพฒนาใหดขน ผเรยนน าไปปรบปรงแกไข แลวขอรบการประเมนใหมอกครง จนกวาผเรยนจะพงพอใจในผลการประเมน จงท าใหผเรยนมแรงจงใจ ทจะปรบปรงและพฒนาตนเองอยตลอดเวลา
9. จาก Standard เปน Authentic Assessment เปลยนจาก standard เปน authentic หมายถง การเปลยนแปลงจากการประเมนทใชขอสอบมาตรฐาน และสอบวดผลสมฤทธภายหลงจากทเสรจสน การจดกจกรรมการเรยนร แลวน าผลการทดสอบมาใชตดสนผลการเรยน มาเปน การประเมนตามสภาพจรงและเสรมพลงการเรยนรใหกบผเรยนอยางตอเนอง โดยเชอมโยงกจกรรมการเรยนรกบการประเมนเขาดวยกน การประเมนทเสรมพลงตามสภาพจรง เปนการประเมนทเกาะตดอยกบเนอหาสาระการเรยนร กจกรรมการเรยนร วธการเรยนร และผลงานของผเรยน เปนการบรณาการการจดการเรยนรกบการประเมนเขาดวยกนอยางลงตว มองเหนจดแขงและจดทตองปรบปรงตนเองไดอยางชดเจน น าไปสการก าหนดเปาหมาย และวธการเรยนรทไดอยางมประสทธภาพมากขน การประเมนทเสรมพลงตามสภาพจรง มหลกการ 4 ขอ ดงน 1. ใช ผ ป ระ เม นหลายฝ าย เช น ผ ส อนประ เม น ผ เร ยน เพอนประเมนผเรยน ชมชนประเมนผเรยน ผเรยนประเมนตนเอง เปนตน 2. ใชวธการและเครองมอประเมนทหลากหลาย เชน การสงเกตพฤตกรรมการเรยนร การตรวจสอบผลงาน การซกถามพดคย เปนตน 3. ประเมนหลายชวงเวลาของการเรยนร ไดแก การประเมน กอนเรยน การประเมนระหวางเรยน และการประเมนหลงเรยน โดยทการประเมน
30 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แตละครงจะน าผลการประเมนมาวางแผนการจดการเรยนรและแผนการพฒนาผเรยนรายบคคล 4. สะทอนผลการประเมนเพอการพฒนาผ เรยน โดยการแจง ผลการประเมนแบบไมเปนทางการ ชแนะแนวทางและวธการพฒนาตนเองแกผเรยน การประเมนตามสภาพจรงใหคณคาตอการเรยนรของผเรยน ไดมากกวาการใชแบบทดสอบทเปนมาตรฐานสง แตทดสอบภายหลงทผเรยนเรยนร สงตางๆ ไปแลว และไมไดน าผลการทดสอบมาพฒนาผเรยนทผานการท าทดสอบนนแทจรงแลวการประเมนในโลกของการเรยนรยคใหมจ าเปนตองมงเนนการประเมนตามสภาพจรงเพอประโยชนสงสดของผเรยน
10. จาก Feedback เปน Creative Feedback จาก feedback เปน creative feedback เปนการเปลยนแปลงแนวทางการใหขอมลยอนกลบไปยงผเรยน โดยเปลยนจากการใหขอมลยอนกลบแบบทวๆ ไป คอบอกจดออนของผเรยน แบบตรงไปตรงมา ขาดการเสรมแรง ขาดการ ชประเดนทผเรยนจะตองพฒนา มาเปนการใหขอมลยอนกลบในเชงสรางสรรค โดยการใหผเรยนสะทอนคด (reflect) หาจดแขงของตนเอง หรอจดดของผลงาน และจดออนทตองปรบปรงและพฒนาตนเองตอไป การใหขอมลยอนกลบดวยการสะทอนคด เปนวธการทมพลงมากกวาการบอกจดออนของผเรยนใหรเทานน เพราะการสะทอนคด ชวยท าใหผเรยนตรวจสอบทบทวนตนเองอยตลอดเวลา ซงเปนวธการเรยนรและพฒนาตนเองทส าคญในปจจบน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 31
นอกจากน แล วส งส าคญคอ การใหขอ มลยอนกลบ วธการ ทสอดคลองกบธรรมชาต และลกษณะนสยของผเรยน รวมทงแบบการเรยนรดวย ถาหากวธการใหขอมลยอนกลบไมสอดคลองกบธรรมชาตของผเรยนแลว ผเรยนจะไมสามารถรบรและเขาใจประเดนทผสอนก าลงใหขอมลยอนกลบ ท าใหการใหขอมลยอนกลบของผสอนไมมประโยชนตอผเรยนอยางเตมท
ผสอนควรใชวธการใหขอมลยอนกลบทหลากหลายสอดคลองกบสถานการณ เชน การใหขอมลยอนกลบโดยการเขยน การใหขอมลยอนกลบโดยการพดคย การใหขอมลยอนกลบโดยการใชภาษาทาทาง ใหก าลงใจและเสรมแรง ผเรยนเปนตน ซงการใหขอมลยอนกลบสรางสรรคเชงสรางสรรค เปนองคประกอบ ส าคญของการจดการเรยนรทมประสทธผล ซงผสอนควรน ามาใชใหเหมาะสมกบผเรยนในยคปจจบน
1.6 Transform แบบพอเพยง การเปลยนแปลงหรอ Transform ใดๆ มหลกการส าคญประการหนงคอ ตองเปลยนแปลงอยางพอเหมาะพอควร ไมเรวเกนไปจนตงตวไมทน และไมชาเกนไปจนสายเกนเวลา ความพอเหมาะพอควรน คอพอดกบบรบททอยรอบตว “พอเพยง” ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ของพระบาทสมเดจ พระเจาอยหวภมพลอดลยเดช บรมนารถบพตร ในหลวงรชกาลท 9 แหงราชวงศจกร
ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มองคประกอบทส าคญอย 3 ประการ คอ ความพอประมาณ ความมเหตผล และมภมคมกนทดในตว พรอมดวย 2 เงอนไข ไดแก เงอนไขความร และเงอนไขคณธรรม ซงเปนรากฐานทเขมแขงน าไปสการพฒนาคณลกษณะความพอเพยง และผลลพธ คอ สมดล พรอมรบการเปลยนแปลงอยางยงยน
32 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แผนภาพ 1 ความเชอมโยงของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสามารถน าไปปรบใชไดในบรบทตางๆ ทงเรองสวนตว ครอบครว การท างาน ชมชน ประเทศชาต และโลก ส าหรบการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาปรบใชในบรบทของการจดการศกษาและการเรยนร ทสอดคลองกบหลกความพอประมาณ ความมเหตผล การมภมคมกนทดในตว และเงอนไขความร ตลอดจนเงอนไขคณธรรม ทจะน าไปส การประสบความส าเรจนน มแนวทางการปรบใชดงน
ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 33 ตาราง 2 แนวทางการปรบใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการจดการศกษาและการจดการเรยนร หลกปรชญาของ เศรษฐกจพอเพยง
สาระส าคญ แนวทางการปรบใช
ความพอประมาณ - ความพอดตอความจ าเปน - เหมาะสมกบสงคมสงแวดลอม - เหมาะสมกบสงคม วฒนธรรม ในแตละทองถน
- สอดคลองกบศกยภาพและธรรมชาตของกลมเปาหมาย รวมทงบรบทสงคมและวฒนธรรม
ความมเหตผล - ตดสนใจบนหลกวชาการ กฎหมาย ศลธรรม จรยธรรม วฒนธรรม - วเคราะหปจจยทเกยวของ - ค านงถงผลทจะเกดขนภายหลง
- ใชองคความรทางวชาการ และผลการวจยตางๆ ในการตดสนใจทกขนตอนของการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนร
ภมคมกนทดในตว - เตรยมพรอมรบผลกระทบ - ปรบตวและรบมอกบความเปลยนแปลง
- พฒนาหลกสตรโดยมแผนการด าเนนการทเปนระบบ ไดแก ระบบการรางหลกสตรและการจดการเรยนร ระบบการบรหารหลกสตรและการจดการเรยนร ระบบการประเมนหลกสตรและการจดการเรยนร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 33
34 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ตาราง 2 (ตอ) หลกปรชญาของ เศรษฐกจพอเพยง
สาระส าคญ แนวทางการปรบใช
เงอนไขความร - รอบร รอบคอบ และระมดระวง ในการน าความรทางวชาการมาใช
- การพฒนาหลกสตรตองใชความรตางๆ ทเกยวของ มความรอบคอบ และระมดระวงในการน าความรมาใชในการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนร
เงอนไขคณธรรม - ใชคณธรรมจรยธรรม เปนเครองมอ ก ากบความคดและพฤตกรรม
- ใชคณธรรมจรยธรรมเปนมาตรฐานการด าเนนการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนรทกขนตอน
ผลทเกดขนจากการใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
- ชวต เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม วฒนธรรม กาวหนา สมดล มงคง ยงยน
- หลกสตรและการจดการเรยนรทมคณภาพสอดคลองกบกลมเปาหมาย และบรบทภมสงคม (ชวต เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม วฒนธรรม) เกดการพฒนาอยางสมดลและยงยน
34 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 35
จากการวเคราะหปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสหลกการพฒนาหลกสตรดงกลาวจะเหนวา หลกการพฒนาหลกสตรบนพนฐานปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มดงน 1. สอดคลองกบความตองการและธรรมชาตของกลมเปาหมาย รวมทงบรบททางสงคมและวฒนธรรม 2. ใชองคความรทางวชาการและผลการวจยตางๆ ในการตดสนใจทกขนตอนของการพฒนาหลกสตร 3. มแผนการด าเนนการทเปนระบบ ไดแก ระบบการรางหลกสตรและการจดการเรยนร ระบบการบรหารหลกสตรและการจดการเรยนร และระบบการประเมนหลกสตรและการจดการเรยนร 4. มความรอบคอบและระมดระวงในการน าความรมาใชในการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร 5. ใชคณธรรมจรยธรรม เปนมาตรฐานการด าเนนการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรทกขนตอน
36 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
บรรณานกรม วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2556). จากหลกสตรแกนกลางสหลกสตรสถานศกษา:
กระบวนทศนใหมการพฒนา. (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ. วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2558). การโคชเพอการรคด. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ:
จรลสนทวงศการพมพ. Bray, Barbara., and McClaskey, Kathleen. (2017). How to Personalize
Learning: A Practical Guide for Getting Started and Going Deeper. California: Corwin.
Costa, Arthur L. and Garmston, Robert J. (2002). Cognitive Coaching A Foundation for Renaissance Schools. 2nded. Massachusetts: Christopher – Gordon Publishers, Inc.
Kallick,Bena., and Zmuda, Allison. (2017). Students at the Center: Personalized Learning with Habits of Mind. Alexandria, VA: Association of Supervision and Curriculum Development.
Marzano, Robert J. and Simms, Julia. (2012). Coaching Classroom Instruction: The Classroom Strategies Series. Bloomington: Marzano Research Laboratory.
Rickabaugh, James. (2016). Tapping the Power of Personalized Learning: A Roadmap for School Leaders. Alexandria, VA: Association of Supervision and Curriculum Development.
Sheninger, Eric C. (2017). Learning Transformed: 8 Keys to Designing Tomorrow’s Schools, Today. Alexandria, VA: Association of Supervision and Curriculum Development.
37
บทท 2 กระบวนการเรยนร
Learning Processes
2.1 แนวคดหลกการของกระบวนการเรยนร กระบวนการเรยนร (learning process) หมายถง ขนตอนการปฏบตกจกรรมการเรยนรของผ เรยน โดยบรณาการกบสาระส าคญ (main concept) ทกษะและคณลกษณะอนพงประสงค เกดการเรยนรตามผลการเรยนร (learning outcomes) ทไดก าหนดไว เชน กระบวนการแกปญหาทน าไปสผลลพธ การเรยนรเกยวกบความสามารถในการแกปญหา กระบวนการสรางสรรคนวตกรรม น าไปสผลลพธการเรยนรดานความสามารถในการสรางสรรคนวตกรรม เปนตน กระบวนการเรยนร มความส าคญตอทกษะการเรยนรตลอดชวต ของผ เรยน กระบวนการเรยนร เปนหนทางน าไปสผลลพธการเรยนร ผ เรยน ทมกระบวนการเรยนรจะสามารถเรยนรสงตางๆ ไดดวยตนเอง ไมวาผเรยนตองการเรยนรสงใด ผเรยนจะมวธการเรยนรของตนเองน าไปสค าตอบทตองการ ความรนนลาสมยได แตกระบวนการเรยนร ไม เคยลาสมย เชนกระบวนการสงเกต มนษยเคยสงเกตดวงดาวในระบบสรยะจกวาล แลวสรปวา ดาวพลโตเปนดาวเคราะหดวงหนงในระบบ ตอมามนษยมเครองมอการสงเกต ททนสมยมากขน สงเกตดาวพลโตซ าแลวซ าอก จนคนพบวาดาลพลโตมลกษะเฉพาะ
38 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
จากดาวดวงอน อกทงยงเปนดาวทเลกมาก จงน ามาสการจดใหดาวพลโตเปนเพยง ดาวเคราะหแคระเทานน จากตวอยางนจะเหนวา ความรเปลยนแปลงไดจากกระบวนการเรยนร การเรยนรยคใหมใหความส าคญตอกระบวนการเรยนรมากกวาผลผลต (product) ของการเรยนรเพยงเทานนเพราะถาผเรยนไดใชกระบวนการเรยนรอยางหลากหลายและมประสทธภาพแลว ผลผลตของการเรยนรยอมเปนไปตามทตองการเสมอ ในทางกลบกน หากไมใหความส าคญกบกระบวนการเรยนร แตใหความส าคญกบผลผลตของการเรยนร ผเรยนมแนวโนมทจะคดลอกผลงาน ของผอนมาเปนของตน เพราะผเรยนไมทราบวธการและขนตอน (กระบวนการเรยนร )ทจะน าไปสผลผลตทตองการ กลาวงายๆ คอ ผ เรยนทราบวาผลผลต เปนอยางไร (ผสอนบอกและยกตวอยาง) แตไมทราบวาจะตองท าอยางไร ดงนนกระบวนการเรยนรจงเปนสงส าคญทผสอนจ าเปนตองพฒนาใหเกดขนกบผเรยน โดยบรณาการไปกบเนอหาสาระ จดกจกรรมการเรยนร โดยใหผเรยนไดมโอกาสใชกระบวนการเรยนรทหลากหลาย ถอวาเปนการเตรยมความพรอมส าหรบการเรยนรและพฒนาตนเองในอนาคต
2.2 ประเภทของกระบวนการเรยนร ผสอนใชกระบวนการเรยนร เปนตวต ง กจกรรมเปนตวตาม การใชกระบวนการเรยนรเปนขนตอนหลกจะชวยท าใหผเรยนปฏบตกจกรรมตางๆ อยางเปนระบบและเกดการเรยนรในทสด กระบวนการทใชในการออกแบบกจกรรม แบงเปน 3 กลมดงน 1) กระบวนการทางสมอง (Cognitive) 2) กระบวนการทกษะปฏบต (Psycho-motor) 3) กระบวนการทางเจตคต (Affective)
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 39
1) กระบวนการทางสมอง / การรคด (Cognitive) เปนกระบวนการเรยนรทมงพฒนาผเรยนทางดานความรความเขาใจและการคดขนสง มหลายกระบวนการดงน กระบวนการสรางความรความเขาใจ 1) ขนสงเกต / ตระหนก 2) ขนวางแผนปฏบต 3) ขนลงมอปฏบต 4) ขนพฒนาความรความเขาใจ 5) ขนสรป กระบวนการสรางความคดรวบยอด 1) ขนสงเกต / รบร 2) ขนจ าแนกความแตกตาง 3) ขนหาลกษณะรวม 4) ขนระบชอความคดรวบยอด 5) ขนทดสอบและน าไปใช กระบวนการสรางความคดวจารณญาณ 1) ขนสงเกต / รบร 2) ขนอธบาย 3) ขนรบฟง 4) ขนเชอมโยงความสมพนธ 5) ขนวจารณ 6) ขนสรป
40 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
กระบวนการเรยนรทางภาษา 1) ขนท าความเขาใจสญลกษณ สอ รปภาพ เครองหมาย 2) ขนสรางความคดรวบยอด 3) ขนสอสารความคด 4) ขนพฒนาความสามารถ กระบวนการฟง 1) ฟงแลวจบประเดน 2) ฟงแลววเคราะห 3) ตความ 4) ประเมนคณคา กระบวนการวเคราะห 1) การจ าแนก 2) การจดหมวดหม 3) การสรปอยางสมเหตผล 4) การประยกตใชในสถานการณใหม 5) การคาดการณบนพนฐานขอมล
กระบวนการตดสนใจ 1) ก าหนดปญหา 2) วเคราะหแยกแยะประเดน 3) ก าหนดทางเลอก จดล าดบ ประเมน 4) วางแผนทางเลอกทเปนประโยชน เพอใหไดผลการตดสนใจทด
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 41
กระบวนการสบเสาะหาความร 1) ขนสรางความสนใจ 2) ขนส ารวจคนหา 3) ขนอธบายและลงขอสรป 4) ขนขยายความร 5) ขนประเมน
กระบวนการเรยนรโดยใชการวจย 1) ก าหนดปญหา 2) เกบรวบรวมขอมล 3) วเคราะหขอมล 4) สรปผล 5) แลกเปลยนเรยนร
ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร 1) การแกปญหา 2) การใหเหตผล 3) การสอสารสอความหมายทางคณตศาสตร 4) การเชอมโยง 5) ความคดสรางสรรค กระบวนการแกปญหา 1) แสดงความเขาใจปญหา 2) วางแผนและลงมอปฏบต 3) ใชความพยายามในการท างาน 4) อธบายวธการแกปญหา 5) แสดงผลการท างานไดอยางชดเจน
42 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
กระบวนการสอสาร สอความหมาย และการน าเสนอ 1) ใชภาษาและสญลกษณทางคณตศาสตร ในการสอสาร สอความหมาย และน าเสนอ 2) จดระบบและเชอมโยงความคดทางคณตศาสตร 3) สอสารความคดทางดานคณตศาสตรอยางตอเนอง กระบวนการเชอมโยง 1) สรางแรงจงใจใหผเรยนเกดความสนใจ 2) เชอมโยงขอมลภายในกบขอมลภายนอก 3) เชอมโยงเครองหมายสญลกษณ 4) เชอมโยงประสบการณกบสงแวดลอม 5) สรางความเขาใจและฝกฝนจนเกดความร ทกษะ กระบวนการคดสรางสรรค 1) วเคราะหแนวคดและจดกลม 2) สงเคราะหและสรางแนวคดใหม 3) ทบทวนแนวคดใหม 4) ตกแตงความคดใหมใหสมบรณ กระบวนการทางประวตศาสตร 1) รวบรวมและคดเลอกหลกฐาน 2) วเคราะหและประเมนคณคาหลกฐาน 3) ตความหมายหลกฐาน 4) สงเคราะหขอมล
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 43
2) กระบวนการทกษะปฏบต (Psycho-motor)
ทกษะกระบวนการ 9 ขน 1) ขนตระหนกในปญหาและความจ าเปน 2) ขนคดวเคราะห วจารณ 3) ขนสรางทางเลอกทหลากหลาย 4) ขนประเมนและเลอกทางเลอก 5) ขนปฏบต 6) ขนปฏบตดวยความชนชม 7) ขนประเมนผลระหวางปฏบต 8) ขนปรบปรงใหดขนอยเสมอ 9) ขนประเมนผลรวมเพอใหเกดความภาคภมใจ
ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 1) สงเกต 2) การวด 3) จ าแนกประเภท 4) การหาความสมพนธระหวางสเปส – สเปส และ สเปส – เวลา 5) การค านวณ 6) การจดกระท าและสอความหมายขอมล 7) การลงความเหนขอมล 8) การพยากรณ 9) การตงสมมตฐาน 10) การก าหนดนยามเชงปฏบตการ 11) การก าหนดและควบคมตวแปร 12) การทดลอง 13) การตความหมายและลงสรปขอมล
44 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
กระบวนการฟง 1) ไดยน ไดยนแหลงของเสยง ประสาทหจะรบเสยง 2) รบร สมองจ าแนกเสยงไปตามลกษณะโครงสรางไวยากรณ 3) ขนเขาใจ สมองท าความเขาใจ วเคราะห ตความเปนความหมาย 4) ขนพจารณา พจารณาสารทไดรบมาเชอถอไดหรอไม 5) การน าไปใช น าสงทมความรความเขาใจไปใชใหเกดประโยชน กระบวนการอาน 1) เตรยมการอาน 2) อาน 3) แสดงความคดเหน 4) อานส ารวจ 5) ขยายความคด กระบวนการอาน 1) การรบรค า - รจกและจ ารปค าได สามารถอานออกเสยงได 2) การเขาใจประโยคหรอสารทอาน - การแปลความ การตความได 3) การตอบสนองตอสาร เมอเขาใจสาระ - มความคด เหนดวย ไมเหนดวย พอใจ ไมพอใจ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 45
4) การบรณาการความคด - การรวบรวมสรปความคดมาผสมผสานเปรยบเทยบกบ ประสบการณเดม - สมองจะเลอกรบและจดจ าเฉพาะสงทตองการ
กระบวนการกลม 1) ขนก าหนดเปาหมาย 2) ขนวางแผน 3) ขนคนหาค าตอบ 4) ขนประเมนผล 5) ขนประยกตใช
กระบวนการสรางผลงานจตกรรม 1) เตรยมเฟรม 2) รางภาพ 3) เขยนภาพลายเสน 4) ระบายสในกลมน าหนกส 5) ปดทองค าเปลวในสวนทตองการ 6) แตมสโดยรวมขนตอนสดทาย
กระบวนการเทคโนโลย 1) ก าหนดปญหา 2) รวบรวมขอมล 3) แสวงหาวธการแกปญหา 4) เลอกวธการ 5) ออกแบบและปฏบตการ 6) ทดสอบ
46 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
7) ปรบปรงแกไข 8) ประเมนผล กระบวนการท างาน 1) วเคราะหงาน 2) วางแผนการท างาน 3) ปฏบตตามขนตอน 4) ประเมนผล
กระบวนการสรางทกษะการปฏบต 1) สงเกต / รบร 2) ท าตามแบบ 3) ท าเองโดยไมมแบบ 4) ฝกใหช านาญ
กระบวนการสรางและการปฏบต 1) ขนสงเกต / รบร 2) ขนท าตามแบบ 3) ขนท าเองโดยไมมแบบ 4) ขนฝกใหช านาญ
กระบวนการทางวทยาศาสตร 1) ตงค าถาม / การก าหนดปญหา 2) สรางสมมตฐาน 3) เกบรวบรวมขอมล 4) วเคราะหและแปลความหมาย 5) ลงขอสรปและการสอสาร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 47
องคประกอบของดนตร (element of music) 1) ท านอง 2) จงหวะ 3) เสยงประสาน 4) สสนของเสยง 5) เนอดนตร ทศนธาต ปจจยการมองเหนสวนทประกอบกนเปนภาพ 1) จด 2) เสน 3) น าหนกทราง 4) รปทรง 5) รปราง 6) ส 7) ลกษณะพนผว องคประกอบของนาฏศลป 1) จงหวะ 2) ท านอง 3) การเคลอนไหว 4) อารมณความรสก 5) ภาษาทา 6) นาฏศพท 7) รปแบบการแสดง 8) การแตงกาย 9) การตบท
48 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
กระบวนการทางประวตศาสตร 1) รวบรวมและคดเลอกหลกฐาน 2) วเคราะหและประเมนคณคาหลกฐาน 3) ตความหมายหลกฐาน 4) สงเคราะหขอมล
3) กระบวนการทางเจตคต (Affective) กระบวนการสรางความตระหนก 1) ขนสงเกต / รบร 2) ขนวจารณ 3) ขนสรป กระบวนการสรางเจตคต 1) ขนสงเกต / รบร 2) ขนวเคราะห 3) ขนสรป กระบวนการสรางคานยม 1) ขนสงเกตและตระหนก 2) ขนประเมนเชงเหตผล 3) ขนก าหนดคานยม 4) ขนวางแผนปฏบต 5) ขนปฏบตดวยความชนชม
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 49
2.3 ความเชอมโยงระหวางกระบวนการเรยนรและกจกรรมการเรยนร
“กระบวนการเรยนรทด น าไปสผลลพธทตองการ” ความเชอมโยงระหวางกระบวนการเรยนรและกจกรรมการเรยนร หมายความวา การคดสรรกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพและก าหนดกจกรรมการเรยนร ให สอดคลองกบกระบวนการเรยนรและธรรมชาตของผ เรยน น าไปด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรจนผเรยนบรรลผลลพธการเรยนร กระบวนการเรยนรมความเปนอสระจากเนอหาสาระ (content free) คอ สามารถใชกระบวนการเรยนรใดๆ ไดโดยไมมขอจ ากดวาจะตองใชกระบวนการเรยนรกบเนอหาสาระใดเนอหาสาระหนงเทานน เชน กระบวนการวเคราะห สามารถใชกบกบเนอหาสาระคณตศาสตร ภาษาไทย สงคมศกษา ประวตศาสตร ศลปะ ดนตร กฬา สขศกษา เปนตน ปจจยส าคญทชวยใหการคดสรรกระบวนการเรยนรตางๆ มาใชไดอยางมประสทธภาพ คอ ผสอนตองมความชดเจนวาตองการใหผเรยนเกดการเรยนรหรอบรรลผลลพธการเรยนรอะไร ซงผสอนควรก าหนดไวลวงหนากอนทจะเลอกกระบวนการเรยนร หากผสอนเลอกกระบวนการเรยนรไมสอดคลองกบผลลพธ การเรยนร ยอมท าใหผเรยนไมเกดการเรยนรตามผลลพธทก าหนด เชน ตองการใหผเรยนบรรลผลลพธการเรยนรเกยวกบการสรางสรรคนวตกรรม แตใชกระบวนการสบเสาะแสวงหาความร มาเปนกระบวนการเรยนร อยางนจะท าใหผเรยนไมบรรลผลลพธการเรยนรท เปนการสรางสรรคนวตกรรม ดงนนผสอนจ าเปนตองเลอกใชกระบวนการเรยนร ใหสอดคลองกบผลลพธการเรยนร เมอเลอกกระบวนการเรยนรไดแลวจะน าไปสการออกแบบกจกรรมการเรยนรตามขนตอนของกระบวนการเรยนร เรยกวาสาระและกจกรรม (Process as the content) ดงกรณศกษาตอไปน
50 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
กรณศกษา: การใชกระบวนการเรยนรในการออกแบบกจกรรมการเรยนร
หนวยการเรยนร การท างานบาน ชนประถมศกษาปท 3 เวลา 1 ชวโมง 1. ผลการเรยนร (learning outcomes) วเคราะหหลกการท างานบาน ขนตอนการท างาน อปกรณอ านวยความสะดวก ม ทกษะกระบวนการคดวเคราะห มวนย และรบผดชอบในการท างาน 2. ความคดรวบยอดหลก (main concept) 3. หวขอสาระการเรยนร (sub concept และ topic) 3.1 การท างานบาน 3.2 บรเวณภายใน - การท าความสะอาดหอง - หองนอน
บรเวณภายใน บรเวณภายนอก
ขนตอนการท างาน
อปกรณอ านวย ความสะดวก กระบวนการ
คดวเคราะห
มวนย
รบผดชอบ การท า งานบาน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 51
- หองครว - หองน า - หองพกผอน และ - เครองนงหมและของใช 3.3 บรเวณภายนอก - พนทรอบบาน - สนาม - ตนไม - ทางเดน 3.4 อปกรณอ านวยความสะดวก - ไมกวาด - ถง - ไมถบาน - กะละมง - ไมขนไก - น ายาท าความสะอาด - ผาขรว 3.5 ขนตอนการท างาน - การเตรยมอปกรณเครองใช - วางแผนการท างาน - ศกษาวเคราะหลกษณะของทจะดแลท าความสะอาด - ด าเนนตามขนตอนทวางแผน - สงเกตดแลความสะอาดและความเรยบรอย
52 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
4. สมรรถนะ 1) ความสามารถในการคด 2) ความสามารถในการแกปญหา
5. คณลกษณะอนพงประสงค 1) มวนย 2) มความรบผดชอบในการท างาน
6. จดประสงคการเรยนร 1) วเคราะหขนตอนการท าความสะอาดบานทงบรเวณภายในและภายนอกได 2) วเคราะหลกษณะอปกรณทใชท าความสะอาดแตละบรเวณพนทได 3) วเคราะหและแสดงขนตอนการท าความสะอาดบานไดอยางมความรบผดชอบ 4) มวนยในการดแลและจดเกบอปกรณหลงท าความสะอาดบานเสรจ
7. กจกรรมการเรยนร (ใชกระบวนการวเคราะห 5 ขนตอน) 7.1 การจ าแนก 1) ผสอนใหผเรยนดสภาพวถชวตภายในบานและนอกบานทวๆ ไป 2) ผเรยนรวมกนวเคราะหเหตผลและความจ าเปนและประโยชนของการท างานบาน 3) ผเรยนรวมกนศกษาขนตอนการท าความสะอาดบานในลกษณะตางๆ * กจกรรมขอท 1 – 3 ตอบสนองจดประสงคขอท 1
7.2 การจดหมวดหม 4) ผเรยนแบงกลมตามความสนใจทจะท างานบาน 5) ผเรยนแตละกลมวางแผนการท างานบาน 6) ผเรยนวเคราะหอปกรณทจะใชใหเหมาะสมกบบานและพนท * กจกรรมขอท 4 – 6 ตอบสนองจดประสงคขอท 1 และ 2
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 53
7.3 การสรปอยางสมเหตสมผล 7) ผเรยนรวมกนแลกเปลยนเรยนรและสรปขนตอนและพนทกอนทจะ ลงมอท างานบาน * กจกรรมขอท 7 บรรลจดประสงคขอท 1 และ 2 7.4 การประยกตใชในสถานการณใหม 8) ผเรยนรวมกนท างานบานจากสถานการณจ าลองทผสอนก าหนดขน 9) ผเรยนรวมกนท าความสะอาดและจดเกบวสดอปกรณ 10) ผเรยนรวมกนประเมนผลการท างานบานและสะทอนผล * กจกรรมขอท 8 - 10 บรรลจดประสงคขอท 3 และ 4 7.5 การคาดการณบนพนฐานของขอมล 11) ผเรยนรวมกนวางแผนการท างานบานตามสถานการณสมมตทก าหนด 12) ผเรยนแลกเปลยนเรยนรถงจดดและจดทตองปรบปรงของแผน 13) ผเรยนปรบปรงแผนการท างานบานตามขอเสนอแนะของแตละกลม * กจกรรมขอท 11 - 13 บรรลจดประสงคขอท 1, 2 และ 3 8. สอการเรยนร / แหลงเรยนร 1) รปภาพบาน 2) อปกรณท าความสะอาด 3) หองเรยน 4) หองปฏบตการ 5) บรเวณโรงเรยน 6) แหลงสบคนทาง Internet
54 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
9. การออกแบบวธการและเครองมอประเมนผล
จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด แหลงขอมล เกณฑ
การประเมน
1. สามารถอธบายขนตอน การท าความสะอาดบาน ทงบรเวณภายใน และภายนอกได
การทดสอบ
แบบทดสอบ
ผเรยน
70%
2. วเคราะหลกษณะอปกรณ ทใชท าความสะอาด แตละบรเวณพนทได
การทดสอบ
แบบทดสอบ
ผเรยน
70%
3. วเคราะหและแสดงขนตอน การท าความสะอาด บานไดอยางมความ รบผดชอบ
การสงเกต
การตรวจผลงาน
แบบสงเกต
แบบประเมน ผลงาน
ผเรยน
ผลงาน
70%
80%
4. มวนยในการดแล และจดเกบอปกรณ หลงท าความสะอาดบาน
การสงเกต แบบสงเกต ผเรยน 70%
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 55
10. บนทกหลงการจดการเรยนร (ระบพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนในประเดน ตอไปน) 1. ความรทลกซง (deep knowledge) ............................................................................................................................. ........... ....................................................................................................................... ................. ............................................................................................................................. ........... 2. การถกทอความร (weaving)/ การสงเคราะห ............................................................................................................................. ........... ....................................................................................................................... ................. ............................................................................................................................. ........... 3. คณลกษณะอนพงประสงค .................................................................... .................................................................... ............................................................................................................................. ........... ........................................................................................................................................ 4. สงทผสอนคดวาเปนจดแขงของการจดการเรยนร ............................................................................................................ ............................ ............................................................................................................................. ........... .......................................................................................... .............................................. 5. สงทผสอนตองพฒนา ............................................................................................................................. ........... ........................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ...........
56 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
บนทกหลงการจดการเรยนร หมายถง การระบพฤตกรรมของผเรยน ทเกดขนหลงจากไดผานกระบวนการจดการเรยนการสอนแตละหนวยทเปนภาพรวม เพอเปนฐานขอมล (based – line data) ในการพฒนาผเรยน การปรบปรงการวางแผนการจดการเรยนรของคร รวมทงเปนแนวทางใหครท าวจยในชนเรยน ความหมายของหวขอบนทกหลงการสอน 1. ความรทลกซง (deep knowledge) หมายถง ความรความเขาใจ ทเปนความคดรวบยอดหลก (main concept) ซงเกดขนกบผเรยนจากการประเมนหรอการทดสอบ เมอไดเรยนรในแตละหนวย ตามเกณฑทครก าหนด 2. กระบวนการคดทน าความรไปใชหรอถกทอความร / การสงเคราะห (weaving) หมายถง ความสามารถของผเรยนในดานกระบวนการคด การน าความรไปใช โดยวดและประเมนจากการสงเกตการณท างานหรอการท ากจกรรม 3. คณลกษณะอนพงประสงค หมายถง ผลการประเมนดานคณลกษณะ อนพงประสงคทก าหนดไว ในแตละหนวยการเรยนร ทมขอมลมาจากเครองมอ การประเมนทเปนระบบและชดเจน 4. แนวทางการพฒนาผ เรยนและปรบปรงแผนการสอน หมายถง การระบสภาพและประเดนทเปนจดเดนของการสอนของคร และประเดนของการวธการพฒนาผเรยนและแผนการสอน 4.1 สงทผสอนคดวาเปนจดแขงของการเรยนการสอนทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดรวดเรวและชดเจน 4.2 สงทผสอนตองพฒนา จดออนของการออกแบบและการด าเนนกจกรรม รวมทงวธการประเมน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 57
แนวทางการบนทกหลงการสอน 1. ความรทลกซง (deep knowledge) ระบผลท ผ เรยนผานการประเมนดานความคดรวบยอดหลก (main concept) ตามเกณฑทก าหนด 2. กระบวนการคดทน าความรไปใชหรอถกทอความร / การสงเคราะห (weaving) ระบการใชกระบวนการคดของผเรยนทน าไปใชในการท างานหรอการปฏบตกจกรรมการเรยนร 3. คณลกษณะอนพงประสงค ระบพฤตกรรมของคณลกษณะอนพงประสงคทก าหนดไวในหนวยการเรยนร ซงมขอมลมาจากผลการประเมนทชดเจน 4. สงทผสอนคดวาเปนจดแขงของการจดการเรยนร ระบแนวปฏบตทดหรอเทคนควธการทท าใหการจดการเรยนรประสบความส าเรจ ผเรยนเกดการเรยนรตามจดประสงคการเรยนรทก าหนดไว หรอปจจยทสนบสนนอนๆ 5. แนวทางการพฒนาผเรยนและปรบปรงแผนการสอน ระบสภาพและประเดนทเปนจดเดนของการสอนของครและประเดนของวธการพฒนาผเรยนและแผนการสอน
58 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แบบประเมนความมวนย ค าชแจง 1. แบบประเมนนมผประเมน 3 ฝาย คอ ตนเอง เพอน และคร ขอมลการประเมนมาจาก 3 ฝาย เพอพจารณาในการตดสนผลการประเมน 2. เขยนระดบคะแนนลงในชองผลการประเมน ดงน 1 คะแนน หมายถง แสดงพฤตกรรมเมอไดรบค าสง 2 คะแนน หมายถง แสดงพฤตกรรมเมอไดรบการกระตน 3 คะแนน หมายถง แสดงพฤตกรรมดวยตนเอง
ชอ – สกล
ผลการประเมน
รวม ตงใจ ในการเรยนร
ปฏบตงาน บรรล
เปาหมาย
อดทน ตอสงยวย
รบผดชอบ ตอตนเอง
และสวนรวม
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 59
แบบประเมนความรบผดชอบ ค าชแจง เขยนคะแนนความรบผดชอบในการท างานแตละดานลงในชองผลการประเมน 1 คะแนน หมายถง แสดงพฤตกรรมเมอไดรบค าสง 2 คะแนน หมายถง แสดงพฤตกรรมเมอไดรบการกระตน 3 คะแนน หมายถง แสดงพฤตกรรมดวยตนเอง
ชอ – สกล
ผลการประเมน
รวม ตงใจ
ท างาน ทไดรบ
มอบหมาย
ท างานเปน
ขนตอน
ปฏบตงาน เตมความ สามารถ
งานเสรจ ตรงเวลา
60 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แบบประเมนการคดวเคราะห
ค าชแจง 1. แบบสงเกตนใชสงเกตพฤตกรรมของผเรยนเกยวกบการคดวเคราะห ซงใชประเมนระหวางการเรยนรและหลงการเรยนร โดยผ เรยน เพอน ผสอน และผเกยวของ 2. เขยนคะแนนในชองผลการประเมนท ส งเกตพบจากพฤตกรรม ของผเรยน
ชอ – สกล
ผลการประเมน
รวม การ
จ าแนก การจด
หมวดหม การสรป อยาง สมเหต สมผล
การ ประยกตใช
ในสถานการณ ใหม
การคาดการณ
บนพนฐานขอมล
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 61
เกณฑการใหคะแนนการคดวเคราะห
62 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แบบทดสอบความเขาใจในการท างานบาน ค าชแจง จงตอบค าถามและใหเหตผลเกยวกบการท างานบานดงตอไปน 1. ระบความแตกตางระหวางบรเวณภายในและบรเวณภายนอกของบาน ............................................................................................................................. ........... ............................................................................................................................. ........... .............................................................................................................. .......................... ............................................................................................................................. ...........
2. เพราะเหตใดการท างานบานจงเปนหนาทความรบผดชอบของสมาชกในบานทกคน ............................................................................................................................. ........... ....................................................................................................................... ................. ............................................................................................................................. ........... ..................................................................................................... ...................................
3. จงอธบายถงประโยชนและขอจ ากดของขนตอนการท างานบาน ............................................................................................................................. ........... ........................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ........... .................................................................................................................................... ....
4. จงวเคราะหขอดขอเสยของการใชอปกรณอ านวยความสะดวกท าความสะอาดบาน ........................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ........... ............................................................................................................................. ........... ....................................................................................................................... .................
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 63
จากทไดแสดงตวอยางการออกแบบกจกรรมการเรยนรท เนนกระบวนการเรยนร โดยใชกระบวนการวเคราะห ประกอบดวย 5 ขนตอน การออกแบบกจกรรมการเรยนรดงกลาว ไดก าหนดกจกรรมการเรยนรตามแตละขนตอนของกระบวนการเรยนรทง 5 ขนตอน ดงน
1) การจ าแนก ม 3 กจกรรมการเรยนร ตอบสนองจดประสงคการเรยนร 1 ขอ
2) การจดหมวดหม ม 3 กจกรรมการเรยนร ตอบสนองจดประสงคการเรยนร 2 ขอ
3) การสรปอยางสมเหตสมผล ม 1 กจกรรมการเรยนร ตอบสนองจดประสงคการเรยนร 2 ขอ
4) การประยกตใชในสถานการณใหม ม 3 กจกรรมการเรยนร ตอบสนองจดประสงคการเรยนร 2 ขอ
5) การคาดการณบนพนฐานขอมล ม 3 กจกรรมการเรยนร ตอบสนองจดประสงคการเรยนร 3 ขอ จะเหนไดวา การออกแบบกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการเรยนรนน แตละขนตอนของกระบวนการเรยนร จะมกจกรรมการเรยนรทสอดคลองกบแตละขนตอนมารองรบ ซงกจกรรมการเรยนรเหลานผสอนสามารถก าหนดขนไดอยางสอดคลองกบธรรมชาตและความตองการของผเรยน ในแตละขนตอนของกระบวนการเรยนร จะมกจกรรมการเรยนรมารองรบกกจกรรมกไดตามความเหมาะสม และกจกรรมการเรยนรเหลานนจะตองสามารถตอบสนองจดประสงคการเรยนรไดอยางชดเจน โดยมทางเลอกดงน
64 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
- 1 กจกรรมการเรยนร ตอบสนองหลายจดประสงคการเรยนร - 1 กจกรรมการเรยนร ตอบสนอง 1 จดประสงคการเรยนร - หลายกจกรรมการเรยนร ตอบสนองหลายจดประสงคการเรยนร - หลายกจกรรมการเรยนร ตอบสนอง 1 จดประสงคการเรยนร ในทางปฏบตผสอนควรออกแบบกจกรรมการเรยนรใหสนและกระชบ ท ากจกรรมการเรยนรนอยๆ แตตอบสนองจดประสงคการเรยนรไดมาก ซงจะท าใหผ เรยนม เวลาทจะใชสมาธและการมจตใจจดจอ (minds-on) อยกบกจกรรม การเรยนรเหลานน นอกจากนกจกรรมการเรยนรทไมมากเกนไป ยงเปนสงจงใจใหผเรยนมงมนพยายามทจะท าใหส าเรจอกดวย กลาวโดยสรปแลว กระบวนการเรยนรมความส าคญตอการเรยนร ในอนาคตของผเรยน ซงผสอนตองบรณาการกบเนอหาสาระและแปลงไปเปนกจกรรมการเรยนรทมคณภาพ และสงมอบการเรยนรทดทสดส าหรบผเรยน
ผสอนเลอกใชกระบวนการเรยนร เปนกรอบการออกแบบกจกรรมการเรยนร
ทน าไปสการบรรลผลลพธ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 65
2.4 กระบวนการเรยนรเออตอ Personalized Learning ก า ร เร ย น ร ใน ป จ จ บ น ม ล ก ษ ณ ะ เป น ก า ร เร ย น ร ส ว น บ ค ค ล (personalized learning) คอ เปนการเรยนรทผเรยนใชกระบวนการเรยนรตามทผเรยนถนดเพอใหบรรลผลลพธการเรยนรทผเรยนตองการ ผสอนเปดโอกาสใหผเรยนวเคราะหและเลอกใชกระบวนการเรยนร ทผเรยนถนดตามแบบการเรยนร learning style ของแตละคน แตยงคงมเปาหมายการเรยนรเดยวกน เมอผเรยนไดใชกระบวนการเรยนรทตนเองถนด จะสามารถเรยนรสงตางๆ ไดดยงขน การเรยนรสวนบคคล เปนวธการเรยนรของผเรยนยคใหมทมเครองมอ หรออปกรณชวยในการเรยนรมากมาย และอปกรณเหลานน สามารถเชอมตอกบอนเทอรเนตความเรวสง ไดในทกสถานทท าใหสามารถ ผเรยนสามารถเขาถงขอมลความรตางๆ ไดอยางรวดเรว อยากเรยนรเรองใดกสามารถเรยนรไดทนทตางจากอดตทการเรยนรตองเรยนจากผสอนเปนหลก จงท าใหขาดโอกาสทจะใชกระบวนการเรยนรของตนเองไดอยางเตมท ปจจบนแตกตางจากอดตผเรยนแตละคนมสงทตนเองสนใจและตองการเรยนรทแตกตางกน อกทงผเรยนยงมกระบวนการเรยนรทไมเหมอนกนอกดวย ดงนนผสอนในยคปจจบนจงไมสามารถบงคบหรอก าหนดวธการเรยนรใหกบผเรยนเหมอนกนทกคนไดอกตอไป ผสอนจะตองเปลยนแนวคดและวธการในการจดการเรยนรใหผเรยนเรยนรดวยตนเองในสงทผ เรยนสนใจหรอตองการอยากเรยนร ใชวธการหรอกระบวนการเรยนรของผเรยนเอง พนทของการเรยนรจะเปลยนจากหองเรยนในโลกความเปนจรง ไปเปนหองเรยนในโลกเสมอน หองเรยนออนไลน มากขน
66 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
กระบวนการเรยนรจะชวยตอบโจทยการเรยนรสวนบคคลในยคปจจบนไดอยางแทจรง เพราะกระบวนการเรยนรไมมขอจ ากดในเรองของเวลาและสถานท นนหมายความวา ผเรยนสามารถใชกระบวนการเรยนรของตนเองไดตลอดเวลา โดยไมมขอจ ากดวาจะใชเมอไหร ใชทใด เพราะขอจ ากดเหลานตอบโจทยไดดวยอนเตอรเนตความเรวสง และ Smart Phone มครอยในโลกออนไลน อยากรอะไร หรออยากท าอะไรใหเปน ค าตอบอยในโลกออนไลนทผเรยนสามารถเขาถงไดหากใชกระบวนการเรยนรทเหมาะสม
2.5 แนวทางการใชกระบวนการเรยนร การน ากระบวนการเรยนรตางๆ ดงทไดกลาวมาขางตนไปใชออกแบบกจกรรม การเรยนร มขอตกลงในการน าไปใชคอ
1) ถาน ากระบวนการเรยนรใดมาจะตองน ามาทกขนตอน
2) หามสลบขนตอนของกระบวนการเรยนร
3) สามารถสอดแทรกกระบวนการเรยนรตางๆ เขากนได นอกจากนในแตละขนตอนของกระบวนการเรยนร จ าเปนตองออกแบบกจกรรมการเรยนรใหผเรยนเปนผปฏบตกจกรรมนนดวยตนเอง แทนทผสอนจะเปนผปฏบตเสยเอง กจกรรมการเรยนรเหลานนควรเปนกจกรรมทผเรยนอยากปฏบตดวย เพราะหากผ เรยนไมอยากปฏบตจะไมเกดประโยชน เพราะสภาวะทางอารมณ ของผเรยนไมพรอมจะเรยนรและไมอยากท ากจกรรม
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 67
ในระหวางทผเรยนปฏบตกจกรรมในแตละขนตอนของกระบวนการเรยนร ผสอนควรท าหนาทเปนโคช (coaching) ใหผเรยนเกดการเรยนรสงสดโดยการ ใชค าถามกระตนการคด การใหค าชแนะ การตรวจสอบความเขาใจของผ เรยน (checking for understanding) การใหขอมลยอนกลบ (feedback) และการใหขอมลเพอการเรยนรตอยอด (feed - forward) ส าหรบบทบาทของผ เรยนในการปฏบตกจกรรมการเรยนรในแตละขนตอนของกระบวนการเรยนรนน ควรปฏบตกจกรรมการเรยนรดวยความกระตอรอรน มความมงมน มวนย ตลอดจนมการชวยเหลอซงกนและกน โดยการแสดงบทบาทเหลานจะตองมาจากการมแรงจงใจภายใน ทผสอนเปนผกระตน ใหเกดขนอยางตอเนองตลอดระยะเวลาการปฏบตกจกรรมการเรยนร
ผสอนเลอกใชกระบวนการเรยนร ใหสอดคลองกบประเภทของสาระส าคญ
และธรรมชาตของผเรยน
68 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
บรรณานกรม วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2556). จากหลกสตรแกนกลางสหลกสตรสถานศกษา:
กระบวนทศนใหมการพฒนา. (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ. วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2558). การโคชเพอการรคด. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ:
จรลสนทวงศการพมพ. Bray, Barbara., and McClaskey, Kathleen. (2017). How to Personalize
Learning: A Practical Guide for Getting Started and Going Deeper. California: Corwin.
Costa, Arthur L. and Garmston, Robert J. (2002). Cognitive Coaching A Foundation for Renaissance Schools. 2nded. Massachusetts: Christopher – Gordon Publishers, Inc.
Kallick,Bena., and Zmuda, Allison. (2017). Students at the Center: Personalized Learning with Habits of Mind. Alexandria, VA: Association of Supervision and Curriculum Development.
Marzano, Robert J. and Simms, Julia. (2012). Coaching Classroom Instruction: The Classroom Strategies Series. Bloomington: Marzano Research Laboratory.
Rickabaugh,James.(2016). Tapping the Power of Personalized Learning: A Roadmap for School Leaders. Alexandria, VA: Association of Supervision and Curriculum Development.
Sheninger, Eric C. (2017). Learning Transformed: 8 Keys to Designing Tomorrow’s Schools, Today. Alexandria, VA: Association of Supervision and Curriculum Development.
บทท 3 ทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม
3.1 ความหมายของทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม ทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม เปนทกษะหนงในทกษะของผเรยนในศตวรรษท 21 ทผเรยนจ ำเปนตองไดรบกำรพฒนำเพอใหสำมำรถประกอบอำชพและด ำรงชวตในโลกอนำคตไดอยำงมคณภำพ จดเปนทกษะเชงประยกต (apply skill) ทกษะกำรสรำงสรรคและนวตกรรม เปนควำมช ำนำญหรอควำมสำมำรถในกำรใชกระบวนการทางความคดสรางสรรค โดยใชจนตนำกำรและกำรถำยทอด ใชทกษะในกำรสรำงสงทมเอกลกษณของตน จนท าใหเกดสงใหมหรอนวตกรรม ทท ำขนใหมหรอพฒนำตอยอดขนจำกของเดม นวตกรรมอาจอยในรปแบบของความคด วธการ ผลตภณฑ หรอสงประดษฐตางๆ โดยอำจเปนสงใหมทงหมดหรอใหมเพยงบางสวน และอาจใหม ในบรบทใดบรบทหนงหรอในชวงเวลาใดเวลาหนง ทกษะการสรางสรรคและนวตกรรมของผ เรยน เปนทกษะกำรใชกระบวนกำรคดสรำงสรรคของผเรยน โดยใชควำมรและจนตนำกำรของตนเองน าไปส การสรางสรรคนวตกรรมตางๆ ทอยในรปของวธการ เทคนค การปฏบตงาน ตลอดจนสงประดษฐทจบตองได ทมำจำกแนวคด แรงบนดำลใจ แนวคดทแปลกใหมของผเรยน
70 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
3.2 พนฐานของทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม ทกษะการสรางสรรคและนวตกรรมมความคดสรางสรรคเปนพนฐาน ทส ำคญซงควำมคดสรำงสรรค คอ ควำมสำมำรถในกำรคดรเรมเพอกำรแกปญหำหรอพฒนำสงใหมขน (รำชบณฑตยสถำน. 2555) โดยใชวธการคดทหลากหลาย เชน กำรคดคลอง กำรคดยดหยน กำรคดรเรม และกำรคดอยำงละเอยดลออ (Torrance. 1977) ทฤษฎทเกยวกบควำมคดสรำงสรรคนนมอยหลำยทฤษฎ เชน ทฤษฎโครงสรางทางสตปญญาของ Guilford ทระบวำควำมคดสรำงสรรคมองคประกอบ 3 มต ดงน (Guilford. 1988) 1) มตดานกระบวนการคด เปนกระบวนกำรทสมองจดกระท ำกบขอมลตำงๆ เพอสรำงควำมรควำมเขำใจ ควำมจ ำ กำรคดในมมมองทหลำกหลำย กำรคดลงสรป และกำรคดเชงประเมน 2) มตดานเนอหา เปนสงเรำทกอใหเกดกระบวนกำรคด ไดแก ภำพ สญลกษณ ภำษำ พฤตกรรม 3) มตดานผลผลตของการคด เปนผลทเกดจำกกำรใชกระบวนกำรคดทอยบนพนฐำนของเนอหำหรอสงเรำ ทฤษฎองคประกอบของความคดสรางสรรคของ Frank Williams (Williams. 1969) ระบ ว ำกำรจดกำรเรยนรท เสรมสรำงควำมคดสรำงสรรคประกอบดวย มตดานเนอหา มตดานการจดการเรยนร และมตดานพฤตกรรมผเรยน
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 71
โดยมตดานเนอหา เปนกำรสอดแทรกการคดสรางสรรคไวในทกเนอหำสำระกำรเรยนร สวนมตดำนกำรจดกำรเรยนรนนมอย 18 แนวทำงกำรจดกำรเรยนร ทเสรมสรำงกำรคดสรำงสรรค สวนมตดานพฤตกรรมผเรยน เรยกวำ Williams’ Taxonomy แบงเปน 2 ลกษณะ คอ 1) ลกษณะการรคดของผเรยน ไดแก กำรคดคลอง กำรคดยดหยน กำรคดรเรม กำรคดละเอยดลออ และ 2) คณลกษณะสวนบคคล ไดแก ควำมอยำกรอยำกเหน ควำมกลำเสยง ควำมอยำกท ำสงทมความซบซอน (complexity) และกำรชอบใชควำมคดและจนตนำกำร ส ำหรบควำมคดสรำงสรรคไดมกำรศกษำคนควำวจยมำเปนระยะเวลำยำวนำน มขอคนพบหลำยประกำรโดยเฉพำะผลกำรวจยทำงดำนกำรพฒนำควำมคดสรำงสรรคของผเรยนระดบตำงๆ งำนวจยของ สมพร หลมเจรญ (2552) ได พฒนำหลกสตรเสรม เพอเสรมสรำงควำมคดสรำงสรรคของผเรยนระดบมธยมศกษำปท 1 – 3 ท ำใหผเรยนมพฒนำกำรของควำมคดสรำงสรรคทสงขน ส ำหรบกำรวจยครงนผวจยไดน ำแนวคดทฤษฎโครงสรำงทำงสตปญญำของ Gulidford มำใชในกำรเสรมสรำงศกยภำพของผสอน โดยกระตนใหผสอนน ำไปพฒนำทกษะกำรคดสรำงสรรคของผเรยน น ำไปใชในลกษณะของกำรบรณำกำรไปกบกำรจดกำรเรยนรในชนเรยนของตนเองตำมปกต ไมแยกสอนออกมำตำงหำก โดยใหควำมส ำคญกบมตของกำรคดสรำงสรรค 3 ดำน ไดแก ดำนกระบวนกำรคด ดำนเนอหำของกำรคด และดำนผลผลตของกำรคด โดยในสวนของกระบวนกำรคดไดน ำแนวคดของ Williams’ Taxonomy ดำนลกษณะกำรรคด 4 ประกำร ไดแก กำรคดคลอง กำรคดยดหยน กำรคดรเรม และกำรคดละเอยดลออ มำใชในกจกรรมกระตนกำรคดของผ เรยน นอกจำกนผสอนยงแสดงบทบำท กำรกระตนผเรยนใหใชศกยภำพดำนกำรคดสรำงสรรค ไดแก ควำมอยำกรอยำกเหน
72 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
ควำมกลำเสยง ควำมอยำกท ำสงทมควำมซบซอนและกำรใชควำมคดและจนตนำกำรของผเรยน
ความคดสรางสรรคและนวตกรรม (creative and innovation) นนมำจำกสมองใชควำมหลำกหลำยของประสบกำรณ กำรสะสมควำมคดใหมๆ ผสอนจะตองเปดพนทใหกบผเรยนโดยขจดควำมเคยชนหรอพนทแหงความปลอดภย(comfort zone) โดยใชกระบวนกำรโคชใหผเรยนเกดควำมมนใจ สำมำรถรคด และเตบโตอยางมสวนรวม (inclusive growth)
3.3 การคดทน าไปสการสรางสรรคและนวตกรรม นวตกรรม คอ สงทท าขนใหมหรอพฒนาขนซงอำจอยในรปแบบของควำมคด วธกำร กำรกระท ำ หรอสงประดษฐตำงๆ โดยสงนนอำจเปนสงใหมทงหมดหรอใหมเพยงบางสวนและอำจใหมในบรบทใดบรบทหนงหรอในชวงเวลาใดเวลาหนง โดยทวไปนวตกรรมเปนสงใหมทก ำลงอยในกระบวนกำรพสจนทดสอบหรอไดรบกำรยอมรบน ำไปใชบำงแลวแตยงไมแพรหลำยหรอเปนสวนหนงของระบบปกต (รำชบณฑตยสถำน. 2555) นวตกรรมเกดขนไดจากการใชความคดสรางสรรค ซงมกระบวนกำรคด 6 ขนตอน กอนเรมกจกรรมกำรพฒนำนวตกรรมใดๆ (Department of Education, Employment and Workplace Relations. 2009) ดงน
1) การคดวเคราะหความตองการนวตกรรม
2) การสงเคราะหความคดทน าไปสนวตกรรม
3) การแสวงหาความรวมมอในการพฒนานวตกรรม
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 73
4) การสะทอนความคดรวมกน
5) การลงสรปความคด
6) การประเมนความคด โดยทแนวความคดหรอ idea จะเปนจดเรมตนของกำรใชกระบวนกำรคดทน ำไปสกำรสรำงสรรคนวตกรรม (Chell and Athayde. 2009) บคคลทมจตนวตกรรม (creative mind) จะมคณลกษณะทส ำคญดงน (Halligan. 2009)
1) มองกจกรรมตางๆ วาเปนโอกาสของการเรยนร
2) มองเหนปญหาทตองไดรบการแกไขดวยนวตกรรม
3) เชอมโยงความคดไดด
4) ก าหนดเปาหมายททาทายความสามารถของตนเองได
5) มวนยในตนเองในการด าเนนการตางๆ
3.4 องคประกอบของทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม ทกษะการสรางสรรคและนวตกรรมมองคประกอบหลก 3 ประกำร ดงน (Williams. 1969, Torrance. 1977, Guilford. 1988, Anderson and Krathwohl. 2001, Department of Education, Employment and Workplace Relations. 2009, Griffith University. 2011, Partnership for 21st century skills. 2011, Beers. 2013)
74 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
1) การคดอยางสรางสรรค (think creatively)
2) การท างานรวมกบบคคลอนอยางสรางสรรค (work creatively with others)
3) การสรางนวตกรรมใหเกดผลส าเรจ (implement innovation)
โดยแตละองคประกอบมพฤตกรรมบงชดงตอไปน
1. การคดอยางสรางสรรค
1.1 คดรเรมในสงทเปนประโยชน
1.2 ใชเทคนควธกำรคดอยำงหลำกหลำย
1.3 ใชควำมคดทอยบนพนฐำนของขอมลและควำมร
1.4 แสดงควำมคดของตนเองตอผอนไดอยำงมประสทธภำพ
1.5 ประเมนและปรบปรงควำมคดของตนเอง
2. การท างานรวมกบบคคลอนอยางสรางสรรค
2.1 สอสำรควำมคดของตนเองกบผอนไดอยำงมประสทธภำพ
2.2 เปดรบและตอบสนองควำมคดเหนใหมๆ ของบคคลอน
2.3 คดรเรมในกำรปฏบตงำนและปรบใหสอดคลองกบบรบท
2.4 ท ำงำนรวมกบบคคลอนดวยควำมรวมมอรวมใจ
2.5 แลกเปลยนเรยนรกบบคคลอนเพอควำมส ำเรจของงำน
2.6 เคำรพควำมคดของคนอน
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 75
3. การสรางสรรคนวตกรรมใหส าเรจ
3.1 วำงแผนด ำเนนกำรพฒนำนวตกรรมจำกคดคดสรำงสรรค
3.2 พฒนำนวตกรรมตำมแผนทก ำหนดไวอยำงมประสทธภำพ
3.3 ประเมนคณภำพของนวตกรรมทพฒนำขน
3.4 ปรบปรงแกไขจดบกพรองของนวตกรรมใหดขน
3.5 การจดการเรยนรทเสรมสรางทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม กำรจดกำรเรยนรทเสรมสรำงทกษะกำรสรำงสรรคและนวตกรรมของผเรยนใชแนวทางการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ และการจดการเรยนร ทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมอยางทวถง (Hondzel. 2013)
โดยใชวธการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน (problem – based learning) การจดการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (project – based learning) โดยผสอนเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรรวมกน กำรน ำประเดนปญหำทเกดขนจรง ในสงคมและชมชนมำเปนจดเรมตนของกำรเรยนร ผสอนจดกจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนรวมกนใชความคดและจนตนาการบนพนฐานของความรท น าไปส การสรางสรรคนวตกรรม (Bell. 2010, Rotherham and Willingham. 2010)
การเรยนรโดยการลงมอปฏบต โดยผสอนจะตองมควำมรควำมสำมำรถ ทเออตอกำรพฒนำทกษะกำรสรำงสรรคและนวตกรรม ดงน (McGinn. 2007)
1) มความรเกยวกบปจจยทท าใหผเรยนเกดการเรยนร
2) การสะทอนผลการปฏบต
3) การปรบวธการจดการเรยนรใหสอดคลองกบบรบท
76 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
4) การสรางสมพนธภาพทดทสงเสรมการเรยนรกบผเรยน 5) การจดกจกรรมการเรยนรและการประเมนผลทหลากหลาย นอกจำกนการจดการเรยนรท เสรมสรางทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม มหลกกำรส ำคญอย 9 ประกำร ทผสอนควรด ำเนนกำรอยำงตอเนอง ดงน(Saavedra and Opfer. 2012) 1) สอดคลองกบวถชวตของผเรยน 2) กระตนใหผเรยนใชกระบวนการคด 3) พฒนาทกษะการคดขนพนฐานและการคดขนสง 4) สงเสรมใหผเรยนถายโยงการเรยนร 5) พฒนากระบวนการเรยนร 6) แกไขความเขาทคลาดเคลอนของผเรยน 7) ใชกระบวนการเรยนรรวมกนระหวางผสอนกบผเรยน 8) ใชเทคโนโลยสนบสนนการเรยนร 9) กระตนความคดสรางสรรคของผเรยน
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 77
นอกจำกนผสอนควรจดบรรยากาศของการเรยนรใหมความทาทาย มอสระทางความคด มทรพยำกรสนบสนน และผสอนใหกำรสงเสรมผเรยนอยำงตอเนอง (Adams. 2005) อกทงยงตองยดหลกกำรจดบรรยากาศการเรยนรทเออตอการพฒนาทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม ดงตอไปน (McGinn. 2007) 1) การเรยนรในลกษณะชมชนแหงการเรยนรระหวางผสอนกบ
ผเรยนและผเรยนกบผเรยน 2) สงเสรมวนยในตนเองของผเรยน 3) เสรมสรางปฏสมพนธทดระหวางกน 4) ผเรยนมอสระในการเลอกใชวธการเรยนรและกระบวนการ
เรยนรของตนเอง 5) ผสอนใชการสะทอนผลการปฏบตเพอการปรบปรงและพฒนา
แกผเรยน 6) การใหผลยอนกลบอยางสรางสรรค ผสอนควรวเคราะหธรรมชาตของผเรยนและใชรปแบบการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบผเรยน ซงจะสงผลท ำใหผเรยนเกดกำรพฒนำทกษะกำรสรำงสรรคและนวตกรรมไดอยำงมประสทธภำพ ตลอดจนกำรจดบรบทของการเรยนรและก าหนดโจทยของการเรยนรทสงเสรมทกษะการสรางสรรคและนวตกรรมเปนสงส ำคญทชวยพฒนำทกษะของผเรยนไดเชนเดยวกน (Chell and Athayde. 2009)
78 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
การสงเสรมใหผเรยนมทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม จ ำเปนทกระบวนการจดการเรยนการสอนจะตองมความสรางสรรค เรยกวำ Creative Pedagogy ซงประกอบดวย 3 องคประกอบดงน (Lin. 2011) 1) การสอนอยางสรางสรรค (creative teaching) 2) การเรยนรอยางสรางสรรค (creative learning) 3) การสอนทสงเสรมการสรางสรรค (teaching for creativity) ควำมสมพนธระหวำงองคประกอบตำงๆ ท งสำมองคประกอบของ Creative pedagogy แสดงไดดงแผนภำพตอไปน แผนภำพ 2 Creative pedagogy ทสงเสรมทกษะกำรสรำงสรรคและนวตกรรม
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 79
นอกจำกนแลวการจดการเรยนรยงตองบรณาการทกษะการสรางสรรคและนวตกรรมรวมกบเนอหาสาระตางๆ ใหผเรยนไดเรยนรและพฒนำทกษะกำรสรำงสรรคและนวตกรรมอยำงตอเนอง โดยยดหลกกำรบรณำกำร 3 ประกำร ดงน (Beers. 2013) 1) การเชอมโยงเนอหาสาระกบสถานการณทเกดขนจรงรอบตวผเรยน เหตกำรณทเกดขนในสงคมและชมชน ซงชวยท ำใหผเรยนมมมมองแบบองครวม กำรคดเชอมโยง ซงเปนพนฐำนของกำรคดสรำงสรรค 2) การเชอมโยงสาระส าคญ (main concepts) ตางๆ ใหผเรยนไดน ำไปใชในกำรสรำงสรรคนวตกรรมตำงๆ รวมกบเพอนในชนเรยนตลอดจนบคคลอนๆ 3) การสงเสรมสนบสนนและก ากบตดตามกระบวนการเรยนรและกระบวนการคดของผเรยน และกระตนสงเสรมใหผเรยนใชทกษะกำรสรำงสรรคและนวตกรรมอยำงตอเนอง ในระหวำงกำรจดกำรเรยนรผ สอนท าหน าท เป น โคชการรค ด (cognitive coaching) การสรางแรงบนดาลใจ (inspiration) ตลอดจนการสรางแรงจงใจ (motivation) ใหกบผ เรยนอยำงตอเนอง เพอใหมควำมมงมนทจะใชควำมคดและกำรสรำงสรรคนวตกรรมตำงๆ จนประสบควำมส ำเรจ (Chell and Athayde. 2009)
80 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
3.6 การจดการเรยนรทเสรมสรางทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม การจดการเรยนรแบบบรณาการ การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง การน าความรทครบวงจร ในเรองใดเรองหนงทมาจากการน าความคดรวบยอดหลกตางๆ รวมทงสมรรถนะ และคณ ล กษณ ะมาเช อม โยงกนอย างเป น ระบบ จดก จกรรมกำรเรยนร อยำงสอดคลองกบจดประสงคกำรเรยนรตำมควำมสนใจ ควำมตองกำรของผเรยน โดยมผสอนเปนผเอออ ำนวยควำมสะดวกและโคชกำรเรยนร เพอใหผเรยนเกดกำรเรยนรตำมผลกำรเรยนรทก ำหนด กำรออกแบบหนวยกำรเรยนรเปนกำรน ำค ำอธบำยสำระกำรเรยนรมำวเครำะหควำมคดรวบยอดหลก รวมกบกระบวนกำรเรยนร สอ และแหลงเรยนร เวลำเรยน และกำรวดประเมนผล (วชย วงษใหญ และ มำรต พฒผล. 2556)
การจดการเรยนรแบบบรณาการทมประสทธภาพ มตวชวดดงตอไปน
1) สงเสรมกระบวนการเรยนรทเชอมโยงกบวถชวตของผเรยน
2) เชอมโยงการเรยนรสาระส าคญทสอดคลองกบมำตรฐำนกำรเรยนรควบคกบกำรพฒนำสมรรถนะและคณลกษณะอนพงประสงค
3) น าสาระส าคญทเรยนรมาประยกตใชในกำรแกปญหำและกำรด ำรงชวต
4) สงเสรมการพฒนากระบวนการคดขนสง เชน คดวเครำะห คดสงเครำะห คดอยำงมวจำรณญำณ คดสรำงสรรค
5) สงเสรมการพฒนาทกษะการเรยนร กำรศกษำคนควำ สบคน กำรแลกเปลยนเรยนร
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 81
6) สงเสรมการเรยนรดวยตนเองของผเรยน โดยกำรออกแบบกำรจดกำรเรยนรแบบบรณำกำรทด ควรมควำมสอดคลองกบควำมตองกำร ควำมสนใจ และควำมถนดของผเรยน ปจจยก ำหนดทตองพจำรณำในการออกแบบหนวยการเรยนร 3 ประกำร ไดแก 1) ธรรมชาตของผเรยน
2) สาระส าคญ
3) สมรรถนะและคณลกษณะอนพงประสงค
โดยทการบรณาการเปนการเชอมโยงความคดรวบยอดตางๆ แลวน ำไปออกแบบกจกรรมกำรเรยนรและประเมนผล โดยทวไปม 4 แนวทำงดงน (กรมวชำกำรกระทรวงศกษำธกำร. 2544)
1) การบรณาการโดยผสอนคนเดยว ผสอนด ำเนนกำรจดกำรเรยนรโดยเชอมโยงสำระส ำคญตำงๆ โดยจดกระบวนกำรเรยนรดวยตนเองเพยงคนเดยว
2) การบรณาการแบบคขนาน ผสอนตงแตสองคนขนไปรวมกนจดกำรเรยนรโดยกำรวเครำะหสำระส ำคญใหสอดคลองเชอมโยงซงกนและกน
3) การบรณาการแบบสหวทยาการ กำรบรณำกำรในลกษณะนเปนกำรน ำสำระส ำคญจำกหลำยกลมสำระมำเชอมโยงเพอจดกำรเรยนร
4) การบรณาการแบบโครงการ ผสอนจดกำรเรยนรโดยบรณำกำรสำระส ำคญตำงๆ เปนโครงกำร โดยผเรยนและผสอนรวมกนสรำงสรรคโครงกำรอยำงสอดคลองกบสำระส ำคญท ก ำหนดไว ใช เวลำเรยนอยำงตอเน องกนจนครบ ทกสำระส ำคญ
82 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
การจดการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตซม (Constructivism) Constructivism เปนทฤษฎกำรเรยนรทไดอธบำยวำบคคลสำมำรถสรำงควำมรควำมเข ำใจของตนเองตอส งต ำงๆ จำกกำรมปฏสมพนธกนระหวำงประสบกำรณทไดรบกบกระบวนกำรคดของตน แนวคด Constructivism น ำเสนอโดย Jean Piaget ประมำณป ค.ศ. 1929 กำรจดกำรเรยนรตำมแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตซม มจดเนนใหผ เรยน มประสบการณการเรยนรอยางหลากหลายจนสามารถสรางความรความเขาใจเน อหาสาระไดดวยตนเอง (Piaget. 1929, Good. and Brophy. 1994, Richardson. 2003, Cooperstien. and Kocevar. 2004, Giesen. 2004, Baker. McGraw. and Peterson. 2009) การเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตซม มหลกกำรทส ำคญดงตอไปน (Good and Brophy. 1994, Baker. McGraw. and Peterson. 2009) 1) ผเรยนทกคนสามารถสรางความรความเขาใจของตนเองได จำกกำรมปฏสมพนธกบสงแวดลอม 2) การเรยนรใหมเกดมาจากความรเดมทมอยโดยกระบวนกำร Assimilation และ Accommodation ท Piaget ไดอธบำยไว 3) การมปฏสมพนธกบสงคมจะเปนปจจยชวยสงเสรมกำรเรยนร 4) การปฏบตกจกรรมการเรยนรตามสภาพจรงจะท ำใหเกดกำรเรยนรอยำงมควำมหมำย
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 83
การจดการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตซม เปนกำรเรยนร ทผเรยนไดลงมอปฏบตกจกรรมการเรยนรตางๆ โดยใชกระบวนกำรสบเสำะแสวงหำควำมร กำรทดลอง กำรสรำงสรรค กำรแกปญหำ ตลอดจนกำรแลกเปลยนเรยนร กบบคคลอน โดยผสอนมบทบาทเปนผ เอออ านวยความสะดวกในการเรยนร โดยกำรวำงแผนกำรเรยนร กำรจดเตรยมทรพยำกรกำรเรยนร และกำรจดบรรยำกำศกำรเรยนร นอกจำกนยงเปนโคชการรคดใหกบผเรยน โดยใชการตงค าถามใหผเรยนคดมากกวาการบอกความรและการตอบค าถามของผเรยน (Cooperstien. and Kocevar. 2004, Giesen. 2004, Baker. McGraw. and Peterson. 2009) บทบำทของผสอนในกำรจดกำรเรยนรตำมแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตซม มดงน (Cooperstien. and Kocevar. 2004, Giesen. 2004, Baker. McGraw. and Peterson. 2009)
1) ออกแบบกจกรรมกำรเรยนรใหสอดคลองกบธรรมชำตของผเรยน
2) สงเสรมและสนบสนนใหผเรยนประสบควำมส ำเรจในกำรเรยนร
3) กระตนใหผเรยนใชกำรเรยนรจำกกำรลงมอปฏบตจรงดวยตนเอง
4) จดบรรยำกำศกำรเรยนรทงบรรยำกำศทำงกำยภำพ บรรยำกำศทำงสงคม และบรรยำกำศทำงจตวทยำใหเออตอกำรเรยนร
5) จดใหผเรยนใชวธกำรเรยนรทหลำกหลำย
6) โคชกำรเรยนรใหกบผเรยน
7) สะทอนผลกำรเรยนรเพอกำรปรบปรงและพฒนำ
84 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
สวนแนวทำงการประเมนผลการเรยนรในการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตซม มงเนนการประเมนตามสภาพจรง ลกษณะของกำรประเมนเปนแบบบรณำกำรกำรประเมนทงดำนควำมร ควำมคด สมรรถนะ และคณลกษณะของผเรยน ใชกจกรรมการประเมนทสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร ผสอนน ำผลกำรประเมนมำใหขอมลยอนกลบแกผ เรยนทงกำรใหผลยอนกลบ เพอกระตนกำรเรยนร การใหขอมลยอนกลบเพอการเรยนรตอยอดอยำงสรำงสรรค
3.7 การคดซบซอนปจจยความส าเรจของการสรางสรรคนวตกรรม นวตกรรมมตวบงช 3 ประกำร คอ 1) ใหม 2) มประโยชน และ 3) มคนตองกำร ดงนนกำรสรำงสรรคนวตกรรมจงควรมงตอบสนองตวบงชทง 3 ประกำร ซงจ ำเปนตองใชกระบวนกำรคดอยำงหลำกหลำย มจดมงหมำยของกำรคด เชอมโยงขอมลสำรสนเทศ ออกแบบระบบของนวตกรรม กำรสะทอนผลเพอกำรปรบปรงและพฒนำ ซงเรยกวำ การคดซบซอน (complexity) การคดซบซอน (complexity thinking) คอ การคดทใชกระบวนการคดอยางหลากหลายเพอกำรบรรลเปำหมำยทก ำหนดไว โดยใชความรและขอมลสารสนเทศตางๆ ท เช อมโยงกนอย ำง เปนระบบหลายระบบ แตละระบบ มความสมพนธกน น ำไปสการแกไขปญหาอยางบรณาการ การสร างสรรคนวตกรรม และมกำรสะทอนขอมลยอนกลบเพอกำรปรบปรงและพฒนำ ลกษณะของการคดซบซอน 1. มเปำหมำยกำรคดทชดเจน 2. เชอมโยงขอมลตำงๆ อยำงเปนระบบ 3. เชอมโยงควำมสมพนธกนภำยในระบบ
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 85
4. เชอมโยงควำมสมพนธกนระหวำงระบบแตละระบบ 5. เชอมโยงขอมลกนเปนเครอขำยไมแยกสวน 6. ใชกระบวนกำรคดในเรองใดเรองหนงอยำงหลำกหลำย 7. คดอยำงเปนขนเปนตอน เชอมโยงผลลพธกำรคดสบเนองตอกน 8. ใชวธกำรทหลำกหลำยเพอกำรแกปญหำหรอสรำงสรรคนวตกรรม 9. ใหขอมลยอนกลบเพอกำรปรบปรงและพฒนำ โลกปจจบนมความสลบซบซอนสง ไมวำจะเปนทำงดำนเศรษฐกจ กำรศกษำ กำรเมอง เทคโนโลย ภยพบตทำงธรรมชำต เปนตน ดงนนการจดการเรยนรทสามารถพฒนาผเรยนใหมทกษะหรอความสามารถในการคดอยางซบซอน เพรำะเปนปจจยทสงเสรมใหสามารถด ารงชวตไดอยางมคณภาพ อกทงยงสำมำรถ น ำควำมรไปใชในกำรแกปญหำตำงๆ อยำงมประสทธภำพ บรณำกำร ตลอดจน การสรางสรรคนวตกรรมทเปนประโยชนตอชมชนและสงคม การจดการเรยนรแบบแยกสวนองคความร โดยขำดกำรบรณำกำร จะไมสามารถพฒนาการคดอยางซบซอนใหกบผเรยนได ผเรยนจะมลกษณะนสย คดแบบแยกสวน ขำดทกษะกำรคดอยำงซบซอนทมลกษณะเปนกำรคดแบบบรณำกำร กำรคดอยำงซบซอนมควำมส ำคญหลำยประกำรซงหำกพจรณำถงกำรคดเพอกำรด ำรงชวตในโลกปจจบน กำรคดอยำงซบซอนมควำมส ำคญดงน 1. ตดสนใจทจะกระท าหรอไมกระท าสงตางๆ ไดอยางถกตอง จำกกำรทคดเชอมโยงขอมลสำรสนเทศตำงๆ ขอเทจจรงทปรำกฏจะท ำใหวเครำะห ไดวำสงทควรกระท ำคออะไร สงทไมควรกระท ำคออะไร เชน กำรตดสนใจเลอกซออำหำรเพอกำรบรโภค คนทมทกษะกำรคดอยำงซบซอน จะเลอกบรโภคอำหำรทเปน
86 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
ประโยชนตอรำงกำย เพรำะมองเหนวำอำหำรทรบประทำนเขำไป คอเหตปจจยสขภำพดในระยะยำว เปนตน 2. แกปญหาท มความสลบซบซอนไดตรงจด สบเนองจำกกำรวเครำะหปญหำออกเปนระบบๆ แตละระบบมควำมเสถยรภำยใน และระหวำงระบบ มควำมสมพนธกน เหนวงจรของปญหำทงระบบ น ำไปสกำรแกไขปญหำอยำงตรงจดและเปนกำรแกไขปญหำทตนเหตอยำงแทจรง มควำมยงยน เชน ปญหำสขภำพทมสำเหตมำจำกกำรบรโภคอำหำรไมถกสขลกษณะ โรคอวน โรคควำมดนโลหตสง เบำหวำน แกไขไดดวยกำรเปลยนพฤตกรรมกำรบรโภคและออกก ำลงกำย เปนตน 3. ท างานอยางเปนระบบและมประสทธภาพ จำกกำรทสำมำรถวเครำะหระบบงำนยอยตำงๆ ทมควำมเชอมโยงกนภำยใน และควำมสมพนธของงำนระบบยอยไปเปนระบบงำนทงหมด ซงองคกรธรกจจ ำเปนตองออกแบบธรกจใหมควำมเปนระบบดงกลำว เพอใหเปนธรกจทเบำและไรน ำหนก แตสำมำรถสรำงสรรคผลตภณฑทมคณภำพตอบสนองควำมตองกำรของผบรโภคได อกทงยงเปนเงอนไขส ำคญของกำรประสบควำมส ำเรจขององคกรอกดวย 4. สรางสรรคผลตภณฑและนวตกรรมไดดสบเนองจำกกำรคด อยำงซบซอนตองน ำองคควำมรตำงๆ ทมอยในฐำนขอมลขนำดใหญ หรอ big data มำเชอมโยงกนอยำงเปนระบบ ผสมผสำนควำมคดสรำงสรรค จนตนำกำร แรงบนดำลใจ ผนวกกบมควำมมงมนพยำยำมพฒนำผลผลต และนวตกรรมทตอบสนองควำมตองกำรของผบรโภคไดจนประสบควำมส ำเรจ เชน กำรผลตโทรศพท smart phone ทสำมำรถแสดงผลพรอมกนได 2 จอภำพในเครองเดยวกนเพอตอบสนองควำมตองกำรของลกคำทมสไตลกำรท ำงำน multi - tasking เปนตน
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 87
5. บรณาการงานตางๆ เขาดวยกนไดอยางลงตว จำกกำรทวเครำะหงำนตำงๆ วำมระบบเปนอยำงไร เกยวของสมพนธกบงำนอนๆ อยำงไร ท ำใหเหนวธกำรบรณำกำรงำนเหลำนนไดอยำงลงตว ท ำใหลดเวลำกำรท ำงำนแตเพมผลผลต ตำมหลกกำร 80 – 20 ของพาเรสโต คอ การท านอยแตไดผลมาก ในทำงตรงขำมหำกไมมทกษะกำรคดซบซอน จะตองใชเวลำในกำรท ำงำนตำงๆ มำกขน แตไดผลผลตเทำเดมหรอลดลง เพรำะขำดกำรบรณำกำร กำรบรณำกำรงำนในสวนนยงสำมำรถน ำไปใชในการจดการชวตตนเอง (self - life management) ไดอกดวย ผเรยนทมทกษะกำรคดซบซอน มคณลกษณะทส ำคญดงตอไปน ดานการคด 1. ก ำหนดจดมงหมำยของกำรคดไดอยำงชดเจน 2. คดอยำงเปนระบบเปนขนเปนตอน 3. ใชกระบวนกำรคดอยำงหลำกหลำย 4. คดเชอมโยงจำกสงหนงไปสสงอนๆ 5. ใชเหตผลตรวจสอบควำมคด ดานการจดการขอมล 1. ใชขอมลสำรสนเทศในกำรคด 2. แยกแยะและจดระบบขอมลออกเปนประเภทตำงๆ 3. วเครำะหประโยชนและควำมนำเชอถอของขอมล 4. วเครำะหควำมสมพนธของขอมลสำรสนเทศตำงๆ ได 5. เชอมโยงสำรสนเทศและน ำไปใชงำนไดตำมควำมตองกำร 6. สงเครำะหขอมลสำรสนเทศเปนองคควำมรทใชงำนได
88 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
ดานการแกปญหาและสรางสรรคนวตกรรม 1. วำงแผนกำรท ำงำนเพอกำรบรรลเปำหมำยอยำงเปนระบบ 2. ใชวธกำรท ำงำนหรอกำรแกปญหำทหลำกหลำย 3. จดระบบกำรท ำงำนตำงๆ ทมควำมเชอมโยงกน 4. ท ำงำนอยำงเปนระบบและเชอมโยงงำนเขำดวยกน 5. พฒนำผลตภณฑ (product) ใหมทตอบสนองควำมตองกำร 6. สรำงสรรคนวตกรรมทมประโยชนและสอดคลองกบบรบท 7. สะทอนขอมลยอนกลบสกำรปรบปรงและพฒนำ
3.8 การประเมนผลการเรยนรทเสรมสรางทกษะการสรางสรรค และนวตกรรม
กำระประเมนผลกำรเรยนรท เสรมสรำงทกษะกำรสรำงสรรคและนวตกรรม มลกษณะ 3 ประกำร ไดแก Assessment for learning, Assessment as learning, และ Assessment of learning ดงน (วชย วงษใหญ และมำรต พฒผ ล . 2556., Hodges. 2007., Scharmer. 2007., Sprenger. 2008., Tan., and Seng. 2008., Leighton. and Gierl. 2011., Battista. 2012)
Assessment for learning การประเมนเพอพฒนาการเรยนร เปนกำร
ประเมนเพอพฒนำกำรเรยนรของผเรยน ผสอนใชขอมลสำรสนเทศมำวนจฉยปญหำกำรเรยนรของผเรยน ปรบปรงวธกำรเรยนร หรอวธกำรท ำงำนของผเรยนและพฒนำผเรยนเปนรำยบคคล ผ ส อน ให ข อ ม ลท ม ค ณ ค าต อ ก าร เร ยน ร แ ก ผ เร ยน ประกอบดวย 1) การใหขอมลกระตนการเรยนร 2) การใหขอมลยอนกลบ และ 3) การใหขอมลเพอการเรยนรตอยอด มสำระส ำคญดงน
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 89
1) การใหขอมลกระตนการเรยนร เปนกำรใหขอมลพนฐำนของกำรเรยนร ไดแก จดประสงคกำรเรยนร วธกำรเรยนร กระบวนกำรเรยนร สอกำรเรยนร แหลงกำรเรยนร ภำระงำน ตลอดจนวธกำรวดและเกณฑกำรประเมนผล ทผสอนตองแจงใหผเรยนทรำบกอนทจะเรมกำรเรยนกำรสอน นอกจำกนผสอนยงตองสรำงแรงจงใจในกำรเรยนร ทเนนแรงจงใจภำยใน ชแจงใหผเรยนเหนคณคำในสงทจะเรยนร กำรใหขอมลกระตนกำรเรยนรเปนสงส ำคญมำกของกระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอน เพรำะผเรยนไดทรำบขอมลทส ำคญกอนทจะเรมเรยน มแรงจงใจและอยำกเรยนร เหนเปำหมำยกำรเรยนร และภำระงำนทตองปฏบต 2) การใหขอมลยอนกลบ เปนกำรใหขอมลทงในระหวำง และภำยหลงทผเรยนไดปฏบตกจกรรมกำรเรยนร หรอกำรท ำงำนตำงๆ เกยวกบ ผลกำรเรยนรของผเรยน คณภำพของผลงำน พฤตกรรมคณธรรมจรยธรรม และคำนยมอนพงประสงค มจดมงหมำยเพอใหผเรยนทรำบจดแขงและจดทตองปรบปรงแกไขของตนเอง กำรใหขอมลยอนกลบทด ผสอนควรใชกำรสอสำรเชงบวกทท ำใหผเรยนเกดกำรเรยนร ปรบปรงแกไขและพฒนำตนเอง 3) การใหขอมลเพอการเรยนรตอยอด เปนกำรใหขอมลเพอใหผเรยนเรยนรดวยตนเองเพมเตมภำยหลงกำรจดกำรเรยนกำรสอน มงเนนกำรชแนะแนวทำงและวธกำรเรยนรทเหมำะสมกบผเรยนรำยบคคล เพมแรงบนดำลใจ ในกำรเรยนร ใหก ำลงใจผเรยน และเสรมพลงของกำรเรยนรใหกบผเรยน ท ำใหผเรยน ไดทบทวนตนเองและน ำไปพฒนำกำรเรยนรตอไป
Assessment as learning การประเมนขณะเรยนร เปนกำร
ประเมนลกษณะน มจดเนนคอกำรใหผเรยนไดใชกำรประเมนตนเองและกำรประเมนโดยเพอน เปนกระบวนกำรเรยนรชนดหนงกำรประเมนทเกดขนเปนระยะๆ ในระหวำงกำรท ำกจกรรมกำรเรยนร ผเรยนจะไดประเมนตนเองและแสวงหำแนวทำงพฒนำ
90 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
ตนเองอยำงตอเนอง อกทงยงมโอกำสประเมนเพอนรวมชนเรยนและใหขอเสนอแนะเพอพฒนำกำรเรยนร ทมประโยชนตอผเรยนหลำยประกำร ดงน 1) กระตนคณลกษณะความรบผดชอบในกำรเรยนรของ
ตนเอง
2) ไดเรยนรวธการประเมนตนเอง กำรประเมนเพอน กำรรบฟงควำมคดเหนของผอน และกำรใหขอเสนอแนะเกยวกบกำรเรยนร
3) เปดโอกาสใหผเรยนตงค าถามเกยวกบกำรเรยนรของตนเอง และพยำยำมตอบค ำถำมนนดวยตนเอง
4) ผเรยนไดใชผลการประเมนตนเองทงทเปนทำงกำรและไมเปนทำงกำรในกำรก ำหนดเปำหมำยกำรเรยนรส ำหรบตนเอง
5) กระตนผเรยนใหสะทอนผลการเรยนรใหกบตนเอง ส ำหรบการประเมนตนเองโดยผเรยนนน ผเรยนควรตงค าถามตรวจสอบการเรยนรของตนเอง กำรพฒนำผเรยนใหมควำมสำมำรถในกำรประเมนตนเองและกำรประเมนเพอนขณะเรยนร ผสอน ควรเปดโอกำสใหผเรยนรวมอภปรำยแสดงควำมคดเหนเกยวกบผลกำรเรยนรทผสอนก ำหนดไว ผเรยนมสวนรวมในการก าหนดเกณฑการประเมนผลการเรยนร กำรใหขอมลยอนกลบ ตอผเรยนอยำงตอเนอง ตลอดจนกำรตงค าถามชแนะทางปญญา เพอใหผเรยนใชกระบวนกำรคดตำงๆ ในกำรประเมนตนเองและแสวงหำแนวทำงกำรพฒนำตนเอง ซงเปนกำรสงเสรมคณลกษณะกำรเรยนรดวยตนเองตลอดชวตของผเรยนอกดวย
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 91
Assessment of learning ก า รป ร ะ เม น ผ ล ก า ร เร ย น ร
เปนกระบวนกำรรวบรวมหลกฐำนขอมลเชงประจกษตำงๆ เมอสนสดกระบวนกำรเรยนรเพอตดสนคณคำในกำรบรรลวตถประสงคหรอผลลพธกำรเรยนร การประเมนผลการเรยนรมงประเมนผลสมฤทธทางการเรยน ซงแสดงถงมาตรฐานทางวชาการ ในเชงสมรรถนะ และคณลกษณะทพงประสงค สำรสนเทศจำกกำรประเมนจะน ำไปใชในกำรก ำหนดระดบคะแนนใหผเรยน รวมทงใชในกำรปรบปรงหลกสตรและการเรยนการสอน การประเมนผลการเรยนร มวตถประสงคส าคญเพอตดสน ผลการเรยนรของผเรยน โดยผสอนเปนผทมบทบำทหลกในกำรประเมน โดยกำรประเมนจะมลกษณะเปนกำรประเมนรวบยอดทใชวตถประสงคหรอผลลพธกำรเรยนร เปนมำตรฐำนกำรประเมน ตลอดจนใชวธกำรและเครองมอประเมนทมคณภำพเชอถอได มควำมเปนทำงกำรมำกกวำกำรประเมนเพอกำรเรยนรและกำรประเมนขณะเรยนร บทบาทของผสอนในการประเมนผลการเรยนร ประกอบดวย 1) เปนพ เลยงโดยกำรใหขอมลยอนกลบเชงสรำงสรรค ตอผเรยนเพอพฒนำผลกำรเรยนร 2) เปนผชแนะโดยกำรวนจฉยจดบกพรองในกำรเรยนร ของผเรยนและน ำมำสกำรดแลชวยเหลอใหเกดกำรเรยนร 3) บนทกผลการประเมนทสะทอนควำมกำวหนำทำงกำรเรยนรของผเรยนอยำงเปนระบบ
92 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
4) สอสารผลการประเมนไปยงผ เกยวของทกฝาย เชน ผเรยน ผบรหำร ผปกครอง เปนตน 5) เปนผจดการคณภาพ โดยน ำผลกำรประเมนมำปรบปรงและพฒนำประสทธภำพของกำรจดกำรเรยนกำรสอน ผสอนควรใชการประเมนผลการเรยนร ควบคกบการประเมน เพ อการเรยนร และการประเมนขณะการเรยนร เพอใหมผลกำรประเมน ทหลำกหลำย สำมำรถใชพฒนำผเรยนไดอยำงตอเนอง รวมทงใชเปนสำรสนเทศ จำกกำรประเมนเปนแนวทำงในกำรปรบปรง เพอพฒนำกำรเรยนกำรสอนของผสอน
ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต 93
บรรณานกรม วชย วงษใหญ และมำรต พฒผล. (2556). จากหลกสตรแกนกลางสหลกสตรสถานศกษา:
กระบวนทศนใหมการพฒนา. (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: จรลสนทวงศกำรพมพ. วชย วงษใหญ และมำรต พฒผล. (2558). การโคชเพอการรคด. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ:
จรลสนทวงศกำรพมพ. Bray, Barbara., and McClaskey, Kathleen. (2017). How to Personalize
Learning: A Practical Guide for Getting Started and Going Deeper. California: Corwin.
Costa, Arthur L. and Garmston, Robert J. (2002). Cognitive Coaching A Foundation for Renaissance Schools. 2nded. Massachusetts: Christopher – Gordon Publishers, Inc.
Kallick,Bena., and Zmuda, Allison. (2017). Students at the Center: Personalized Learning with Habits of Mind. Alexandria, VA: Association of Supervision and Curriculum Development.
Marzano, Robert J. and Simms, Julia. (2012). Coaching Classroom Instruction: The Classroom Strategies Series. Bloomington: Marzano Research Laboratory.
Rickabaugh, James. (2016). Tapping the Power of Personalized Learning: A Roadmap for School Leaders. Alexandria, VA: Association of Supervision and Curriculum Development.
Sheninger, Eric C. (2017). Learning Transformed: 8 Keys to Designing Tomorrow’s Schools, Today. Alexandria, VA: Association of Supervision and Curriculum Development.
94 ขอบฟำใหมแหงกำรเรยนรสกำรสรำงสรรคอนำคต
โลกอนาคต ตองการบคลากร
ทมทกษะ การสรางสรรค และนวตกรรม
บทท 4 การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน (Research–Based Learning: RBL)
4.1 แนวคดการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน
การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน (Research–Based Learning) หรอ RBL คอ การเรยนรทผ เรยนศกษาคนควาผลการวจย ใชกระบวนการวจยเพอ เขาถง องคความรใหมหรอใชกระบวนการวจยเพอการสรางสรรคนวตกรรมซงมผลการวจยหลายเรองสนบสนนวา การทครใชการจดการเรยนร โดยใชวจยเปนฐานจะสงเสรมใหผเรยนมความรในเนอหาสาระและคณลกษณะดานการใฝรและการเรยนรดวยตนเองผานกระบวนการวจย การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน เปนวธการเรยนรชนดหนงทมงใหผเรยน ลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ท เกยวของกบการวจย เชน การสบคนงานวจย ในประเดนทผเรยนใหความสนใจ ซงการสบคนผลการวจยนจะชวยเสรมสรางนสย การแสวงหาความรทผานการวจยมาแลว เปนตน หรอการทผเรยนลงมอปฏบตการวจยดวยตนเองหรอกบผสอน เพอตอบค าถามบางอยางทตองการร ตามขนตอนของการวจยทสอดคลองกบระดบความสามารถของผเรยน โดยมผสอนเปนผชแนะ กระตน จงใจ อ านวยความสะดวกในการเรยนรแกผเรยน
96 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
นอกจากผเรยนจะเปนผสบคนผลงานวจยและลงมอท าวจยดงกลาวแลวการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน ยงหมายความรวมถงการทผสอนน าผลการวจยใหมๆ มาใชประโยชนในการออกแบบการจดการเรยนรอกดวย เชน ผลการวจยทคนพบวาการเรยนรทมประสทธภาพ คอการเรยนรทใหผเรยนลงมอปฏบตและแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน ในกรณนถาผสอนไดน าขอคนพบดงกลาวมาออกแบบกจกรรมการเรยนรทเนนการลงมอปฏบตและแลกเปลยนเรยนร นบวาเปนการจดการเรยนรทใชวจยเปนฐานดวยเหมอนกน
4.2 วธการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน
วธการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน : การจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน สามารถจ าแนกวธการไดดงน 1) ผเรยนศกษาผลการวจยในการเรยนร คอ การทผเรยนไปสบคนผลงานวจยในประเดนทสนใจหรอทผสอนมอบหมาย จากแหลงขอมลทเชอถอได แลวน าผลการวจยเหลานนมาน าเสนอตอชนเรยน หรอน าไปตอยอดผลงานสรางสรรคของตนเอง 2) ผเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนร คอการทผเรยนปฏบตกจกรรมการเรยนรไปตามล าดบขนตอนการวจยโดยทวไป ไดแก 1) ก าหนดปญหา 2) เกบรวบรวมขอมล 3) วเคราะหขอมล 4) สรปผล 5) แลกเปลยนเรยนร โดยทหวขอหรอปญหาท วจยนน เปนหวขอท เหมาะสมกบระดบความสามารถของผ เรยน ไม จ า เป นต อ งใช เวลามาก และไม เน นการเข ยนรายงานการวจ ยแต เน นทกระบวนการวจยมากกวา เพราะจะท าใหผ เรยนมทกษะการสรางองคความร ไดดวยตนเองในอนาคต
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 97
3) ผสอนน าผลการวจยมาใชในการออกแบบการจดการเรยนร คอการทผสอนศกษาคนควาผลการวจยทผานมา แลวน าผลการวจยเหลานนมาใชในการออกแบบกจกรรมการเรยนร ซงอาจจะน ามาจากผลการวจย 1 เรอง หรอหลายเรอง
4) ผสอนใชกระบวนการวจยในการจดการเรยนร คอ การทผสอนจดการเรยนรและท าวจยไปพรอมกนในลกษณะบรณาการกจกรรมการจดการเรยนรกบกจกรรมการวจยไปพรอมกน (จดการเรยนรไปดวยท าวจยไปดวย)
4.3 บทบาทผสอนในการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน
การจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน ผสอนมบทบาทดงตอไปน 1. น าผลการวจยใหมๆ มา update ใหกบผเรยน เพอใหผเรยนเกดความตระหนกวาการศกษาคนควาผลการวจยใหมๆ เปนเรองทส าคญและจ าเปนในโลกปจจบน
2. ตงค าถามกระตนความอยากร เพราะความอยากรเปนลกษณะนสยเบองตนของการเปนนกวจย การตงค าถามทดจะเปนการเสรมสรางนสยการเปนนกวจยของผเรยน
3. สงเสรมทกษะการเรยนรทจ าเปนตอการวจย เชน การสงเกต การจดบนทก การสบเสาะแสวงหาความร การสมภาษณ เปนตน
4. กระตนใหผเรยนใชกระบวนการเรยนรอยางหลากหลาย เพอใหสามารถเรยนรและแกปญหาไดดวยตนเอง เชน กระบวนการวเคราะห กระบวนการแกปญหา กระบวนการสบเสาะแสวงหาความร เปน การทผ เรยนสามารถใชกระบวนการเรยนรไดอยางหลากหลาย จะสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองไดดกวาผเรยนทมกระบวนการเรยนรนอย
98 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
5. เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรในสงทผเรยนสนใจในกรณทผสอนใหผเรยนลงมอปฏบตการวจย จะตองใหอสระกบผเรยนในการก าหนดหวขอทจะศกษา ออกแบบกระบวนการวจยของตนเอง โดยผสอนท าหนาทเปนโคชใหกบผเรยน 6. จดเตรยมทรพยากรและแหลงการเรยนร ในกรณทผเรยนจะตองสบคนผลงานวจย ผสอนควรสบคนผลการวจยเหลานนกอน เพอใหทราบแหลงขอมลในการสบคน กอนทจะมอบหมายใหผเรยนไปสบคน เพอใหผสอนใหค าแนะน า ชแนะผเรยนไดอยางมประสทธภาพ
4.4 บทบาทการโคช (coaching) ในการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน
หลกการโคช เนนการสรางแรงจงใจใหผเรยนมความผกพนอยกบการเรยนร สรางโอกาสใหผเรยนไดใชกระบวนการคดและหาค าตอบทถกตอง เพอพฒนาศกยภาพ ไมใชการบอกค าตอบใหกบผเรยน การโคชเปนมากกวาการสอน (teaching) มลกษณะดงตอไปน 1. กระตนผ เรยนใหเกดความตองทจะการเรยนร มแรงจงใจ มความปรารถนา ใชทกษะและกระบวนการคดทจะน าไปสการเรยนร เพอการเปลยนแปลงตนเองไปสสงทดขน (Transformative learning) 2. ตงค าถามกระตนการคด (power questions) มลกษณะเปนค าถามปลายเปดในลกษณะของการถามใหคด การถามถงเหตผลทอยเบองหลงการตดสนใจ ค าถามเกยวกบการวางแผนการท างาน ค าถามเกยวกบการประเมนผลงาน ตลอดจนค าถามเกยวกบเหตผลของการแสดงพฤตกรรมตางๆ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 99
3. สนบสนนผเรยนใหมการก าหนดเปาหมายของการพฒนาตนเอง การกระตนใหเกดวนยเชงบวก (positive discipline) การก าหนดเปาหมาย การก ากบตนเอง การควบคมตนเอง และการมจตใจจดจออยกบการท ากจกรรมการเรยนร 4. สงเกตและประเมนพฒนาการดานตางๆ ของผเรยน มงเนนทการประเมนตามสภาพจรง จากการสงเกตพฤตกรรม การตรวจสอบผลงาน การสอบถามพดคย ตลอดจนการใหผเรยนเขยนรายงานตนเอง
4.5 แนวทางการประเมนผลการเรยนร
การประเมนผลการเรยนรส าหรบการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน ตามแนวคด Active learning นน มงเนนไปทการประเมนเพอพฒนาการเรยนร (assessment for learning) ของผเรยน ตามหลกการของการประเมนตามสภาพจรง (authentic assessment) โดยทการประเมนเพอพฒนาการเรยนรน สามารถใชประเมนผลการเรยนรของผเรยนไดทงในดานความร ทกษะ สมรรถนะและคณลกษณะ และน าผลการประเมนไปพฒนาผเรยนเปนรายบคคล และสงเสรมสนบสนนใหเกดการพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพ ผลการวจยทผานมาหลายเรอง มขอคนพบทนาสนใจวา หากผสอนใชการประเมนเพอพฒนาการเรยนรตามสภาพจรง และสะทอนผลการประเมนอย างตอเนองจะสงผลใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ตวอยางเครองมอทใชประเมนทกษะการเรยนรโดยใชกระบวนการวจยของผเรยนในการเรยนรโดยใชวจยเปนฐานตามแนวคด Active Learning
100 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แบบประเมนทกษะการเรยนรโดยใชกระบวนการวจย
ค าชแจง โปรดพจารณาขอมลเชงประจกษแลวท าเครองหมาย ลงในชอง ทกษะการเรยนรโดยใชกระบวนการวจยใหครบทกรายการ
ท รายการประเมน ทกษะการเรยนรโดยใชกระบวนการวจย
มากทสด
มาก ปานกลาง
นอย นอยทสด
1 ก าหนดเปาหมายการเรยนรไดดวยตนเอง
2 ก าหนดปญหาหรอสงทตองการรไดดวยตนเอง 3 ก าหนดวธการศกษาคนควาเพอใหไดค าตอบ
ไดดวยตนเอง
4 ด าเนนการศกษาคนควาความรไดดวยตนเอง
5 ประเมนความนาเชอถอของความรทศกษา คนควาโดยใชวธการทเหมาะสมได
6 วเคราะหและสรปค าตอบของปญหา หรอสงทตองการรไดดวยตนเอง
7 แลกเปลยนเรยนรความรของตนเอง กบบคคลอนได
8 เคารพในความแตกตางทางความคดเหน 9 ใชหลกฐานขอมลประกอบการตดสนใจ
10 คนควาหาความรทตองการดวยตนเอง อยางเปนระบบ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 101
4.6 กรณศกษาการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน
การใชกระบวนการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน (research – based learning) ในการออกแบบกจกรรมการเรยนรบรณาการ เพอเสรมสรางคณลกษณะพลโลก
หนวยการเรยนร สมพนธภาพทด ชนประถมศกษาปท 6 พมพเขยวการบรณาการคณลกษณะพลโลกกบกระบวนการวจยของผเรยน สาระการเรยนร สขศกษา หนวยการเรยนร สมพนธภาพทด ชน ป. 6 เวลา 2 ชวโมง
องคประกอบ ทน ามาบรณาการ
กระบวนการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน
ขนท 1 ก าหนดปญหา
ขนท 2 เกบรวบรวม
ขอมล
ขนท 3 วเคราะหขอมล
ขนท 4 สรปผล
ขนท 5 แลกเปลยน
เรยนร สาระส าคญ
(main concept) การสรางและรกษาสมพนธภาพกบบคคลอน
สมรรถนะ ในหลกสตร แกนกลางฯ
- - คดวเคราะห - -
คณลกษณะ พลโลก
มวนย การท างานรวมกบผอน
แลกเปลยน เรยนร
จากพมพเขยวดงกลาว น ามาออกแบบกจกรรมทเนนกระบวนการเรยนร โดยใชวจยเปนฐาน ทประกอบดวย 1) ผลการเรยนร 2) ความคดรวบยอดหลก 3) หวขอสาระการเรยนร 4) สมรรถนะ 5) คณลกษณะ 6) จดประสงคการเรยนร 7) กจกรรมการเรยนร 8) สอและแหลงการเรยนร 9) การวดและประเมนผล 10) บนทกหลงการจดการเรยนร ดงน
102 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
1. ผลการเรยนร (Learning Outcome) อธบายความหมาย ความส าคญของสมพนธภาพทด การสรางและรกษาสมพนธภาพทด มความสามารถในการคดวเคราะห การท างานรวมกบผ อน การแลกเปลยนเรยนรและมวนย 2. ความคดรวบยอดหลก (Main Concept)
ความหมาย
การสราง สมพนธภาพ
ความส าคญ
การรกษา สมพนธภาพ
สมพนธภาพ
มวนย
การคดวเคราะห
การท างาน รวมกบผอน
แลกเปลยน เรยนร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 103
3. หวขอสาระการเรยนร 1) ความหมายและความส าคญของสมพนธภาพทด 2) การสรางสมพนธภาพทด 3) การรกษาสมพนธภาพทด 4. สมรรถนะ มความสามารถในการคดวเคราะห 5. คณลกษณะอนพงประสงค (ผสมผสานระหวางในหลกสตรแกนกลาง และคณลกษณะพลโลก) 1) มวนย 2) การท างานรวมกบบคคลอน 3) การแลกเปลยนเรยนร 6. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายความหมายและความส าคญของสมพนธภาพทดได 2) วเคราะหวธการสรางและการรกษาสมพนธภาพทดได 3) แสดงพฤตกรรมการสรางและการรกษาสมพนธภาพทดได 4) มวนยในการท างานรวมกบบคคลอน 5) แลกเปลยนเรยนรกบผอนได 7. กจกรรมการเรยนร 7.1 การก าหนดปญหา (ชวโมงท 1) 1) ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบความหมายและความส าคญของสมพนธภาพทด
104 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
2) ผเรยนรวมกนยกตวอยางพฤตกรรมทแสดงถงการมสมพนธภาพทด ของบคคลในชมชน 3) ผสอนและผ เรยนรวมกนตงค าถามเกยวกบวธการสรางและรกษาสมพนธภาพทดระหวางตนเองกบบคคลรอบขาง 4) ผเรยนแบงกลมตามความสนใจ 4 กลม เพอวางแผนการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบวธการสรางและรกษาสมพนธภาพทด จากแหลงขอมลตางๆ กลมละ 1 แหลงขอมล ** กจกรรมท 1) – 4) ตอบสนองจดประสงคการเรยนรขอ 3 – 4 7.2 การเกบรวบรวมขอมล (กจกรรมนอกชนเรยน 1 สปดาห) 5) ผเรยนแตละกลมรวมกนเกบรวบรวมขอมลเกยวกบวธการสรางและรกษาสมพนธภาพทด จากแหลงขอมล online / หองสมด / ผปกครอง / ชมชน โดยใชใบงานท 1 ส าหรบการเกบรวบรวมขอมล ** กจกรรมท 5) ตอบสนองจดประสงคการเรยนรขอ 4 7.3 การวเคราะหขอมล (ชวโมงท 2) 6) ผเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหวธการสรางและรกษาสมพนธภาพทดจากขอมลทกลมตนเองเกบรวบรวมมาได โดยใชใบงานท 2 การวเคราะหขอมล (การวเคราะหระดบกลม) 7) ผเรยนแตละกลมน าผลการวเคราะหวธการสรางและรกษาสมพนธภาพ ทดมาแลกเปลยนกบเพอนกลมอนๆ เพอน าไปสการวเคราะหสรปจากแหลงขอมล ทง 4 แหลงขอมล 8) ผเรยนทกกลมรวมกนวเคราะหสรปวธการสรางและรกษาสมพนธภาพ ทดจากแหลงขอมลทง 4 แหลง โดยใชใบงานท 3 การวเคราะหขอมล (การวเคราะหระดบชนเรยน) ** กจกรรมท 6) – 8) ตอบสนองจดประสงคการเรยนรขอ 1 – 4
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 105
7.4 การสรปผล (ชวโมงท 2) 9) ผเรยนสรปวธการสรางและรกษาสมพนธภาพทด ** กจกรรมท 9) ตอบสนองจดประสงคการเรยนรขอ 1 – 2
7.5 การแลกเปลยนเรยนร (ชวโมงท 2) 10) ผเรยนรวมกนเขยนผงมโนทศน (mind mapping) วธการสรางและรกษาสมพนธภาพทด ** กจกรรมท 10) ตอบสนองจดประสงคการเรยนรขอ 3 – 5
8. สอการเรยนร / แหลงเรยนร 1) แหลงขอมลออนไลน 2) หองสมด 3) ผปกครอง 4) บคคลในชมชน 5) ใบงานการเกบขอมล เรอง วธการสรางและรกษาสมพนธภาพทด 6) แบบบนทกขอมล เรอง วธการสรางและรกษาสมพนธภาพทด 7) แบบวเคราะหขอมล เรอง วธการสรางและรกษาสมพนธภาพทด
9. การวดและประเมนผล จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด แหลงขอมล เกณฑผาน
1) อธบายความหมายและความส าคญ ของสมพนธภาพทดได
การทดสอบ แบบทดสอบ ผเรยน 70%
2) วเคราะหวธการสรางและการรกษา สมพนธภาพทดได
การทดสอบ แบบทดสอบ ผเรยน 70%
3) แสดงพฤตกรรมการสราง และการรกษาสมพนธภาพทดได
การสงเกต แบบสงเกต ผเรยน 80%
4) มวนยในการท างานรวมกบบคคลอน การสงเกต แบบสงเกต ผเรยน 80%
5) แลกเปลยนเรยนรกบผอนได การสงเกต แบบสงเกต ผเรยน 80%
* การก าหนดเกณฑผาน พจารณาความยากของเนอหา และระดบความสามารถของผเรยน
106 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
10. บนทกหลงการจดการเรยนร 1) สาระส าคญ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 2) สมรรถนะ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 3) คณลกษณะอนพงประสงค ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 4) ทกษะการเรยนรโดยใชกระบวนการวจย ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 5) สงทผสอนตองพฒนา ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 107
แบบทดสอบ เรอง “สมพนธภาพทด” ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนค าตอบตามความรความเขาใจของตนเองโดยสงเขป 1. จงอธบายความหมายและความส าคญของสมพนธภาพทดทมตอการด ารงชวต ในปจจบน ........................................................................................................................................ ................................................................................................................................. ....... ........................................................................................................................................ ............................................................................................................. ........................... ........................................................................................................................................ 2. จงวเคราะหวธการสรางสมพนธภาพทด ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ 3. จงวเคราะหวธการรกษาสมพนธภาพทด ........................................................................................................................................ ................................................................................................................................. ....... ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ................................................................................................................................. ....... ........................................................................................................................................
108 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แบบสงเกตพฤตกรรมการสรางและการรกษาสมพนธภาพทด ค าชแจง 1. แบบสงเกตนใชสงเกตพฤตกรรมการสรางและรกษาสมพนธภาพทดของผเรยน 2. เขยนคะแนนในชองผลการสงเกตโดยใชเกณฑการใหคะแนนตอไปน 1 คะแนน หมายถง ปฏบตในพฤตกรรมทประเมนเมอไดรบการชกชวน จากเพอนหรอคร 2 คะแนน หมายถง ปฏบตในพฤตกรรมทประเมนเมอมตวแบบ จากเพอนหรอคร 3 คะแนน หมายถง ปฏบตในพฤตกรรมทประเมนอยางสม าเสมอ ดวยตนเอง
ชอ – สกล
รายการประเมน / คะแนนการประเมน
รวม การสรางสมพนธภาพ การรกษาสมพนธภาพ ยมแยม ทกทาย พดคย จรงใจ ใสใจ ใหเกยรต
* ผสอนน าผลการประเมนไปพฒนาผเรยนรายบคคล และปรบปรงการจดการเรยนร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 109
แบบสงเกตพฤตกรรมความมวนย ค าชแจง 1. แบบสงเกตนใชสงเกตพฤตกรรมความมวนยของผเรยน 2. เขยนคะแนนในชองผลการสงเกตโดยใชเกณฑการใหคะแนนตอไปน 1 คะแนน หมายถง ปฏบตในพฤตกรรมทประเมนเมอไดรบการชกชวน จากเพอนหรอคร 2 คะแนน หมายถง ปฏบตในพฤตกรรมทประเมนเมอมตวแบบ จากเพอนหรอคร 3 คะแนน หมายถง ปฏบตในพฤตกรรมทประเมนอยางสม าเสมอ ดวยตนเอง
ชอ – สกล
ผลการประเมน
รวม ตงใจ ในการเรยนร
ปฏบตงานบรรล
เปาหมาย
อดทน ตอสงยวย
มงมน พยายาม
* ผสอนน าผลการประเมนไปพฒนาผเรยนรายบคคล และปรบปรงการจดการเรยนร
110 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แบบสงเกตพฤตกรรมการแสดงความคดเหนและแลกเปลยนเรยนร ค าชแจง 1. แบบสงเกตนใชสงเกตพฤตกรรมการแสดงความคดเหนและการแลกเปลยนเรยนร 2. เขยนคะแนนในชองผลการสงเกตโดยใชเกณฑการใหคะแนนตอไปน 1 คะแนน หมายถง ปฏบตในพฤตกรรมทประเมนเมอไดรบค าบอกกลาว จากเพอนหรอคร 2 คะแนน หมายถง ปฏบตในพฤตกรรมทประเมนเมอไดรบการกระตน จากเพอนหรอคร 3 คะแนน หมายถง ปฏบตในพฤตกรรมทประเมนไดดวยตนเอง
ชอ – สกล
ผลการประเมน
รวม แสดงความ
คดเหน บนพนฐานขอเทจจรง
แสดงความคดเหน ในทาง
สรางสรรค
รบฟงความคดเหนของ บคคลอน
เสนอแนะ ทางออก ทเปน
ประโยชน
* ผสอนน าผลการประเมนไปพฒนาผเรยนรายบคคล และปรบปรงการจดการเรยนร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 111
4.7 บทปฏบตการการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน
บทปฏบตการ การจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน
ตามแนวคด Active Learning เพอพฒนาผเรยนสสงคมอนาคต
(ส าหรบการสมมนาเชงปฏบตการ ผสอนระดบการศกษาขนพนฐาน)
112 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
วตถประสงค เพอใหครออกแบบการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐานตามแนวคด Active Learning และน ามาแลกเปลยนเรยนรรวมกนในลกษณะ PLC
ค าชแจง โปรดท ากจกรรมตามล าดบขนตอนตอไปน และน ามาแลกเปลยน
เรยนรรวมกน
ขนตอนท 1 การวเคราะหขอมลพนฐานส าหรบการออกแบบการเรยนร (Analyze the Big Data)
ขนตอนท 2 การออกแบบการเรยนร (Learning Design)
ขนตอนท 3 การออกแบบการประเมนผลการเรยนร (Assessment Design)
ขนตอนท 4 การออกแบบการโคช (Coaching Design)
ขนตอนท 5 การถอดบทเรยนหลงการจดการเรยนร (Lesson Learned)
1.1 การวเคราะหผเรยน (ความสนใจ / ลกษณะนสย / ความตองการพเศษ / แบบการเรยนร (learning style)
1.2 การวเคราะหสาระส าคญ (concept)
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 113
ขนตอนท 1 การวเคราะหขอมลพนฐานส าหรบการออกแบบการเรยนร (Analyze the Big Data) 1.1 การวเคราะหผเรยน (ความสนใจ / ลกษณะนสย / คณลกษณะ / ความตองการพเศษ / แบบการเรยนร (learning style) ค าชแจง โปรดวเคราะหผเรยนของทานในประเดนตางๆ แลวน าเสนอในลกษณะ ผงมโนทศน
ความสนใจ ลกษณะนสย
ความตองการพเศษ แบบการเรยนร
ขอมลพนฐานดานผเรยน
114 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
1.2 การวเคราะหสาระส าคญ (concept) ค าชแจง โปรดวเคราะหสาระส าคญในระดบชนททานสอนแลวน าเสนอ ในลกษณะผงมโนทศน
...........................
................................ ..............................
.........................................
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 115
ขนตอนท 2 การออกแบบการเรยนร (Learning Design)
แผนการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐานตามแนวคด Active Learning เพอพฒนาผเรยนสสงคมอนาคต
รปแบบการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐานททานเลอก ครใหนกเรยนสบคนงานวจย ครใหนกเรยนใชการวจยเปนกระบวนการเรยนร ครสบคนงานวจยแลวน ามาจดกจกรรมการเรยนร ครใชกระบวนการวจยบรณาการเขากบการจดการเรยนร
หวขอทจดการเรยนร ......................................................................................... ชน........................ เวลา............ ชวโมง
1. ผลลพธการเรยนร (ระบใหสะทอนสาระส าคญ ทกษะกระบวนการ สมรรถนะ
และคณลกษณะของผเรยนในลกษณะทเปนองครวมโดยเขยนเปนความเรยง) ............................................................................................................................. ........... ....................................................................................................................... ................. ............................................................................................................................. ........... ............................................................................................................................. ...........
116 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
2. ผงมโนทศนผลลพธการเรยนร (สาระส าคญ ทกษะกระบวนการ สมรรถนะ และคณลกษณะของผเรยน)
3. จดประสงคการเรยนร (ระบใหสอดคลองกบผลลพธการเรยนร โดยเขยนเปนขอๆ
เพอใหงายตอการจดกจกรรมและการประเมน) ............................................................................................................................. ........... ............................................................................................................................. ........... ....................................................................................................................... ................. ............................................................................................................................. ........... ..................................................................................................... ...................................
................
................... ..................
.........................
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 117
4. กระบวนการและกจกรรมการเรยนร (เนน Active Learning / กระบวนการคด / กระบวนการเรยนร / การบรณาการตามสภาพจรง)
...................................................................................................... ..................................
............................................................................................................................. ...........
.................................................................................... ....................................................
............................................................................................................................. ...........
.................................................................. ......................................................................
............................................................................................................................. ...........
........................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........
............................................................................................................................. ...........
....................................................................................................................... .................
............................................................................................................................. ...........
............................................................................................................................. ...........
....................................................................................................................... .................
............................................................................................................................. ...........
..................................................................................................... ...................................
............................................................................................................................. ........... 5. สอการเรยนร / แหลงการเรยนร (สอคอตวกลางชวยใหเกดการเรยนรรวดเรว /
แหลงการเรยนรชวยใหการเรยนรมความหมายมากขน) ............................................................................................................................. ........... .............................................................. .......................................................................... ............................................................................................................................. ........... ........................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ...........
118 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
6. การประเมนผลการเรยนร (Assessment Design) จดประสงค การเรยนร
วธการวด เครองมอวด แหลงขอมล เกณฑ
การประเมน
** เมอออกแบบการประเมนผลการเรยนรแลว ด าเนนการสรางเครองมอวดทมคณภาพ 7. การออกแบบการโคช (Coaching Design)
Feed - Up Checking for Understanding
Feedback Feed - forward
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 119
8. การถอดบทเรยนหลงการจดการเรยนร (Lesson Learned) 8.1 ความรในเนอหาสาระของผเรยน ............................................................................................................................. ........... ....................................................................................................................... ................. ............................................................................................................................. ........... 8.2 ทกษะกระบวนการเรยนรของผเรยน ............................................................................................................................. ........... ....................................................................................................................... ................. ............................................................................................................................. ........... 8.3 คณลกษณะของผเรยน .......................................................................... .............................................................. ............................................................................................................................. ........... ........................................................ ................................................................................ 8.4 จดเดนของการจดการเรยนร ............................................................................................................................. ........... ................................................................................................................................. ....... ........................................................................................................................... ............. 8.5 จดทตองปรบปรงแกไขในการจดการเรยนรครงตอไป ............................................................................................................................. ........... ........................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ........... ........................................................................................................................................
120 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
บรรณานกรม
จรยา สมาคม. (2552). ผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ท เรยนจากการจดการเรยนรโดยใชวจย เปนฐาน. การศกษาอสระ ศศ.ม. (วทยาศาสตรศกษา). ขอนแกน: คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน.
ดวงทพย กรมนตร. (2551). การพฒนากจกรรมการเรยนรวชาสงคมศกษา ชนมธยมศกษาปท 1 สาระเศรษฐศาสตร เรอง การบรโภค โดยใชวธการสอนท เนนวจยเปนฐาน. การศกษาคนควาอสระ. กศ.ม. (หลกสตรและการสอน). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหาสารคาม.
ทศนา แขมมณ. (2548). การจดการเรยนรโดยผเรยนใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.
วชย วงษใหญ. (2548). เอกสารประกอบการบรรยาย เรอง “การจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน” กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
วชาญ พนธประเสรฐ. (2551). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมครวทยาศาสตรเพอออกแบบ บทปฏบตการ ทสอดแทรกภมปญญาทองถน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
สถาพร ภผาใจ. (2553). ผลการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน รายวชาชววทยาเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธ ศศ.ม. (วทยาศาสตรศกษา). ขอนแกน: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.
สราวธ ชยยอง. (2552). การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาความคดเชงวทยาศาสตรในรายวชาชววทยาพนฐาน ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธ ปร.ด. (เทคโนโลยและสอสารการศกษา). กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 121
Griffith University. (2012). “Research-Based Learning Strategies for successfully linking teaching and research retrieved from: http://www.griffith.edu.au/gihe/pdf /gihe_tipsheet_web_rbl.pdf
Garratt, B. (1991). “The power of Action Learning”. Action learning in practice. 2nd ed. London: Gower.
McGill, Ian and Brockbank, Anne. (2004). The Action Learning Handbook. London; New York : Routledge Falmer.
Pedler, M. (1991). Action learning in practice. 2nd ed. London: Gower.
122 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน (Research–Based Learning) หรอ RBL ชวยสงเสรมใหผเรยนมปญญา (Wisdom)
บทท 5 การพฒนาคณภาพผสอน
ตามแนวทางชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ (Professional Learning Community: PLC)
5.1 จาก Mindset ส Mind-shift เพอพฒนาคณภาพการศกษา การท างานในโลกอนาคตมลกษณะงานสรางสรรค (creative work) สวนมากเปนงานทเกยวของกบการวจย งานการพฒนา งานการออกแบบ งานทเกยวของกบการตลาดและงานขาย งานเกยวกบการบรหารหวงโซอปทาน ตลอดจนงานทเกยวของกบการพฒนาโปรแกรมปญญาประดษฐ หนยนต Robotics หรอ Artificial Intelligence (AI) แสดงไดดงแผนภาพ 2 งานประจ าทท าโดยแรงงานคนจะมปรมาณและความตองการลดลง เนองจากปจจบนมการใชหนยนตหรอ Robotics มาท างานแทนหลายอยางซงเปนแนวโนมการปฏวตอตสาหกรรมในอนาคต
แรงงานทท างานในลกษณะเปน Routine หรอท าไปวนๆจะหมดไป ในอนาคตไมนานนบจากน ความกาวหนาทางเทคโนโลยและการสอสารท าให วถการท างาน (ways of work) มความแตกตางไปจากเดม เปลยนเปนการท างานผาน Artificial Intelligence หรอปญญาประดษฐ ทจะสรางพลงสรางสรรคแหงนวตกรรมตอไปในอนาคต
124 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แผนภาพ 3 ลกษณะงานในโลกอนาคต ขอบฟาใหมแหงการเรยนร คอ การศกษาระบบ 4.0 New Frontier in Learning Education 4.0 ชวยตอบสนองลกษณะงานในโลกอนาคตทมแนวคดและวธการจดการศกษาและการจดการเรยนรแตกตางไปจากเดมท เนนความร (knowledge – based) มาเปน เนนการสรางสรรคผลตภณ ฑและนวตกรรม (product & creative based) ตลอดจนมความฉลาดดาน Love & Kindness Quotient (LQ) คอ ความรกความเมตตาและเออเฟอเผอแผคนอน ซงเปนรากฐานส าคญของการพฒนาสงคมเขมแขง การศกษา 4.0 มงใหผเรยนมศกยภาพในการสรางสรรคและนวตกรรม โดยใชกระบวนการเรยนรทหลากหลาย ซงผสอนจ าเปนตอง เปลยนแปลงตนเอง (transform) จากการท เคยจดการเรยนร เนนใหผ เรยนทองจ าเนอหา เปนการ
งานสรางสรรค
งานประจ าทท าโดยแรงงานคน
งานประจ าทท าโดยปญญาประดษฐ
การวจย การพฒนา
การออกแบบ
การตลาดและงานขาย
การบรหารหวงโซอปทาน การพฒนาโปรแกรม Robotics
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 125
น าสาระส าคญ (main concept) ตางๆ มาสงเคราะห เชอมโยง ผนวกกบการใชกระบวนการเรยนร ความมงมน อดทน น าไปสการสรางสรรคผลตภณฑและนวตกรรมทตอบสนองความตองการของชมชนและสงคม ลกษณะการจดการเรยนรแตละยคแตละสมย มความแตกตางกน ตามบรบททเกยวของ เชน ความกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน โดยท การจดการเรยนรในแตละยคสมย มจดเนนทแตกตางกนดงน
1.0 เนนการบรรยายการจดจ าความร
2.0 การใช Internet เปนสอกลาง
3.0 การศกษาปจจบน สงคมแหงการเรยนร - ผเรยนมทกษะการเรยนร - เรยนรจากแหลงการเรยนร - ท างานสรางสรรค ท างานเปนทม
4.0 การศกษาสอนาคตเนนการสรางสรรคนวตกรรม
ครยค ใหม เปล ยนจาก Karaoke Teacher ท ไดบรรจข อมลต างๆ มากมายซงขอมลเหลานน ผเรยนสามารถหาอานไดจาก Internet มาเปนผสอนทใหแนวคด หรอ Idea แกผเรยน ใหน าความรไปสรางสรรคผลตภณฑและนวตกรรม
การจดการเรยนรไดรบการออกแบบ (learning design) มาเปนอยางด ผสอนวเคราะหฐานขอมลขนาดใหญ หรอ Big Data ทเปนชดขอมลจ านวนมาก และซบซอน น ามาวเคราะห ให เปนสารสนเทศทกระชบ แสดงดงแผนภาพ 4 และน าไปสการออกแบบการจดการเรยนร ทตอบสนองความตองการและความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน ซงเปนปจจยเบองตนของการจดการเรยนร ทมประสทธภาพและประสทธผล
126 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แผนภาพ 4 ลกษณะของการวเคราะหฐานขอมลขนาดใหญเปนสารสนเทศ Big Data ดานผเรยนทส าคญทผสอนควรวเคราะหใหชดเจน และน าไปสการออกแบบการจดการเรยนร ประกอบดวย ความสนใจ ความถนด แบบการเรยนร ทกษะและวธการคด ลกษณะนสย สงจงใจ ส าหรบการวเคราะห Big Data ในการจดการเรยนรส าหรบครมออาชพ จะประกอบดวย
- การวเคราะห Key Concept
- การวเคราะห Learning Style
- การวเคราะห Cognitive Style
- การวเคราะหคณลกษณะของผเรยน
- การวเคราะหกจกรรมการเรยนร การวเคราะห Big Data ดานตางๆ ขางตน นบวาเปนศกยภาพของ ครมออาชพ เมอวเคราะหแลวจงน าไปสกระบวนการออกแบบการเรยนร ผสอน มบทบาทเปนโคช (coach) และการเปนพเลยง (mentor) แสดงไดดงแผนภาพ 5
94% 25%
1%
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 127
แผนภาพ 5 การวเคราะห Big Data ในการจดการเรยนรส าหรบครมออาชพ Teaching / Instruction / Coaching มจดเนนของการปฏบตงาน ทแตกตางกน ครยดใหมเปลยนแปลงจาก Teaching และ Instruction มาเปน Coaching ดงตาราง 3 โดยทแตละประเภทมจดเนนดงน Teaching การถายทอดความรจากผสอนไปยงผเรยน
Instruction การบอกวธการปฏบตแลวใหท าตาม
Coaching การจงใจ และชแนะใหผเรยน ใชวธการเรยนรของตนเอง เปนลกษณะการเรยนรสวนบคคล Personalize learning
128 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
กรณศกษา : Teaching / Instruction / Coaching ในการอานเชงวเคราะห ตาราง 3 กรณศกษาความแตกตางระหวาง Teaching / Instruction / Coaching ในการอานเชงวเคราะห
Teaching Instruction Coaching ใหความรแกผเรยน เรองการอานเชงวเคราะห อธบายวธการ อานเชงวเคราะห ฝกการอานเชงวเคราะห ตามแบบทผสอนก าหนด
อธบายใหผเรยนเขาใจวา การอานเชงวเคราะห มขนตอนอยางไร จากนนแสดงตวอยาง ใหผเรยนศกษา แลวใหผเรยนฝกวเคราะห ตามแนวทางและวธการ ทผน าท าตวอยาง
จงใจและชแนะใหผเรยน เขาใจกระบวนการ อานเชงวเคราะห ผเรยนฝกการอาน เชงวเคราะห ดวยวธการ ทผเรยนถนด ผสอนใหความชวยเหลอ ผเรยนรายบคคล
การโคชของผสอนจะเปนการโคชมประสทธภาพไดนน มปจจยส าคญ 5 ประการทผสอนควรเรยนรและพฒนาตนเองอยตลอดเวลา เพราะจะไปสงเสรมประสทธภาพการโคช เรยนกวา 5B ของผสอนยคใหม ไดแก
1) นกคดสรางสรรค (Be creator)
2) ใฝเรยนร (Be learner)
3) การสอสาร (Be communication)
4) การจดการเรยนร (Be learning management)
5) นกพฒนา (Be developer)
การเรยนรและพฒนาตนเองของผสอนทง 5 ประการดงกลาว จะน าไปสการเปลยนแปลงกระบวนการทางความคดแบบเดมๆ (Mindset) เปนกระบวนการทางความคดแบบเตบโต (Growth mindset) แสดงไดดงตาราง 4 ดงน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 129
ตาราง 4 Mindset และ Growth mindset ของผสอน
Mindset Growth Mindset - ความรอยกบผสอน - ความรมอยในทกท - ผเรยนตองไดรบการถายทอดความร - ผเรยนตองใชกระบวนการเรยนร - เนอหาสาระอยในแบบเรยนทดทสด - ธรรมชาตสงรอบตวคอแหลงความร - ควบคมการเรยนร - เปดพนทการเรยนร - การมารบความร - การแสวงหาและแลกเปลยนเรยนร - ประเมนเพอตดสน - ประเมนเพอพฒนา
เมอผสอนมการปรบเปลยน Mindset ไปเปน Growth mindset จะสงผลถงพฤตกรรมการท างานทตอบสนองความตองการของผเรยน ชมชน และสงคม 3 ประการ เรยกวา 3C ของครท Transform ประกอบดวย 1) การท างานอยางสรางสรรค (Creative) มความสรางสรรค ในการออกแบบกจกรรมการเรยนรใหตอบโจทยความตองการของผเรยน 2) การโคช (Coach) โดยใชการโคชในระหวางทผ เรยนปฏบตกจกรรมการเรยนร 3) การเอาใจใสผเรยน (Care) ทงทางดานวชาการ และวชาชวต พฤตกรรมการท างานของครทง 3 ประการขางตนจะสงผลตอคณภาพการจดการเรยนรทเสรมสรางคณภาพของผเรยนในยคปจจบน ทตองการการเรยนรทสรางสรรค ไมจ าเจ ตองการผสอนทใชวธการโคชแทนการอบรมสงสอน และตองการความรกความเอาใจใส ทะนถนอมกลอมเกลาใหเรยนรและเตบโตทกวนาท แสดงไดดงแผนภาพ 6 ดงน
130 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แผนภาพ 6 3C ของครท Transform หากผสอนไดรบการพฒนา จนท าใหมกระบวนการทางความคดแบบเตบโตระดบสากล (Global Mind – shift) จะท าใหผสอนมศกยภาพทเหนอกวาผสอนโดยทวไป จากการทเปนครทมลกษณะนสย 5 ดานดงตอไปน
1) Early Mover คดกอน ท ากอน เรยนรกอน
2) Trade – offs ตดสนใจใหไวและถกตอง
3) Best Practice เรยนรจากคนทเกงกวา
4) New Product สรางสรรคผลตภณฑใหมๆ
5) Network สรางพลงเครอขาย
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 131
ยกตวอยางเชน เมอวนท 7 สงหาคม 2560 รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ ได มค าส งกระทรวงศกษาธการ เรอง ให ใชมาตรฐานการเรยนร และตวช วด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาสตร และสาระภมศาสตร ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 วเคราะหความแตกตางไดดงน กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร
หลกสตร พ.ศ. 2551 รวม 14 มฐ. (หลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2560) รวม 10 มฐ.
สาระท 1 จ านวนและการด าเนนการ (4 มฐ.) สาระท 1 จ านวนและพชคณต (3 มฐ.)
สาระท 2 การวด (2 มฐ.) สาระท 2 การวดและเรขาคณต (4 มฐ.)
สาระท 3 เรขาคณต (2 มฐ.) สาระท 3 สถตและความนาจะเปน (2 มฐ.)
สาระท 4 พชคณต (2 มฐ.) สาระท 4 แคลคลส (1 มฐ.)
สาระท 5 การวเคราะหขอมลและความ นาจะเปน (3 มฐ.)
สาระท 6 ทกษะและกระบวนการ ทางคณตศาสตร (1 มฐ.)
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร
หลกสตร พ.ศ. 2551 รวม 13 มฐ. (หลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2560) รวม 25 มฐ.
สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต (2 มฐ.) สาระท 1 วทยาศาสตรชวภาพ (3 มฐ.)
สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม (2 มฐ.) สาระท 2 วทยาศาสตรกายภาพ (3 มฐ.)
สาระท 3 สารและสมบตของสาร (2 มฐ.) สาระท 3 วทยาศาสตรโลกและอวกาศ (2 มฐ.)
สาระท 4 แรงและการเคลอนท (2 มฐ.) สาระท 4 ชววทยา (5 มฐ.)
สาระท 5 พลงงาน (1 มฐ.) สาระท 5 เคม (3 มฐ.)
สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก (1 มฐ.) สาระท 6 ฟสกส (4 มฐ.)
สาระท 7 ดาราศาสตรและอวกาศ (2 มฐ.) สาระท 7 โลก ดาราศาสตร และอวกาศ (3 มฐ.)
สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย (1 มฐ.) สาระท 8 เทคโนโลย (2 มฐ.)
132 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
สาระการเรยนรภมศาสตร
หลกสตร พ.ศ. 2551 รวม 13 มฐ. (หลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2560) รวม 25 มฐ.
มฐ. ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของสรรพสง ซงมผลตอกนและกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการคนหา วเคราะห สรป และใชขอมล ภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ
มฐ. ส 5.1 เขาใจลกษณะทางกายภาพของโลก และความสมพนธของสรรพสงซงมผลตอกน ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการคนหา วเคราะห และสรปขอมล
ตามกระบวนการทางภมศาสตร ตลอดจนใชภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ กระบวนการทางภมศาสตร ประกอบดวย 1. ตงค าถามเชงภมศาสตร 2. การรวบรวมขอมล 3. การจดการขอมล 4. การวเคราะหขอมล 5. การสรปเพอตอบค าถาม
มฐ. ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษย กบสภาพแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกด การสรางสรรควฒนธรรม มจตส านก และมสวนรวมในการอนรกษทรพยากร และสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน
มฐ. ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอม ทางกายภาพทกอใหเกดการสรางสรรค วถการด าเนนชวต มจตส านกและมสวนรวม ในการจดการทรพยากร และสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน
จากทน าเสนอการเปลยนแปลงมาตรฐานการเรยนรและตวชวดขางตน หากผสอนทานใดมกระบวนการทางความคดแบบเตบโตระดบสากลทง 5 ดาน ผสอนทานนนจะเรมเตรยมความพรอมของตนเองในการจดการเรยนรลวงหนา เชน การแสวงหาความรเพมเตมดวยตนเอง เปนตน โดยไมตองรอค าสงจากผบงคบบญชา
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 133
5.2 การพฒนาและยกระดบคณภาพการศกษาโดยใช PLC การพฒนาครทมประสทธภาพควรมความยดหยน ไมใชการใชวธการเดยว (one – size fit – all) แตใชชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ เปนเครองมอส าหรบ การพฒนา การเรยนร คอ กระบวนการทน าไปสการเตบโตและเจรญงอกงาม (Growth) ทม ได เกดขน ในช วขามคน แตอาศยกระบวนการบมเพาะ ฟมฟก และฝกฝน จนเกดคณลกษณะการเปนบคคลแหงการเรยนร มทกษะการเรยนรจะตอง ใหความส าคญกบกระบวนการเรยนร การเรยนรตามสภาพจรง การสะทอนคด และถอดบทเรยน ชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ (Professional Learning Community เรยกชอยอวา PLC) เปนการผสมผสานแนวคดของความเปนมออาชพ (professional) และชมชนแหงการเรยนร (learning community) เขาดวยกน ชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ หมายถง การรวมกลมกนทางวชาการของบคคลผประกอบวชาชพเดยวกน เพอพฒนาสมรรถนะทางวชาชพ และคณภาพของผ เรยนรวมกน ผ านกระบวนการเรยนร รวมมอรวมใจ (collaborative learning) การเรยนรประสบการณการปฏบตงานในพนท (lesson learned) และการแลกเปลยนเรยนร (sharing learning) อยางตอเนอง ชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ เปนนวตกรรมการพฒนาคณภาพการศกษาผานการพฒนาศกยภาพผสอนและน าไปสการพฒนาผเรยน เปนความรวมมอรวมใจกนทางวชาการของผสอนและบคลากรทางการศกษาทมเปาหมาย เพอพฒนาคณภาพของผเรยน มการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน รวมมอกน ชวยเหลอ สนบสนน และสงเสรมซงกนและกน ท าใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง
134 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
PLC เปรยบเสมอนเปน Assembly Point หรอจดรวมของนกวชาชพแสดงพลงความสามคคของนกวชาชพ สองนกรบทมพลงทสดของนกวชาชพ คอ ความอดทน และเวลา การลงมอท าเทานนทจะเปลยนความฝนใหเปนความจรงได ชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ ท าใหผสอนมความรในสงทสอน ไดรบการพฒนาคณภาพการจดการเรยนรตลอดจนสมรรถนะอนๆ และจากการทผสอนไดรบการพฒนาดงกลาว จะสงผลไปยงคณภาพของผเรยน คอ ความร ความคด ความประพฤต ทกษะและสมรรถนะดานตางๆ ตามทกลมชมชนแหงการเรยนร ทางวชาชพไดน ามาเปนประเดนการเรยนรและพฒนาของกลม แสดงไดดงแผนภาพ 6 ดงตอไปน แผนภาพ 7 ความสมพนธระหวางชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ คณภาพผสอน และคณภาพผเรยน
ชมชนแหงการเรยนร ทางวชาชพคร
คณภาพผสอน
1. ความรในสงทสอน 2. ความสามารถในการจดการเรยนการสอน
คณภาพผเรยน
1. ความร ความคด ความประพฤต 2. ทกษะ และสมรรถนะดานตางๆ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 135
ชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ มองคประกอบส าคญ 3 ประการ ทท าใหการด าเนนกจกรรม PLC ประสบความส าเรจ ดงน 1) การเรยนรรวมกน (learning together) ระหวางสมาชก ในชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ แบงปนความคด ความร และประสบการณเตมเตมซงกนและกนเพอน าไปสการตอยอดและการแกปญหาในการจดการเรยนร 2) การท างานแบบรวมมอรวมใจ (work collaborative) บนพนฐานความคดวา สมาชกทกคนมสวนรวมกนรบผดชอบในผลการเรยนรของผเรยน ไมแยกสวนความรบผดชอบจนไมสามารถบรณาการการท างานเขาดวยกน 3) ส านกความรบผดชอบ (accountable) คอ ความรบผดชอบ ตอการเรยนรในฐานะทเปนสมาชกคนหนงของชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพทจะตองพฒนาตนเอง ตามแผนการด าเนนการของ PLC ทไดตกลงรวมกนความรบผดชอบตอภารกจการถอดบทเรยน และน าบทเรยนมาแลกเปลยนเรยนร
องคประกอบของชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ แสดงไดดงแผนภาพตอไปน แผนภาพ 8 องคประกอบของชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ
การเรยนรรวมกน (learning together)
การท างานแบบ รวมมอรวมใจ
(work collaborative)
ส านกรบผดชอบ (accountable)
องคประกอบ ชมชนแหงการเรยนร
ทางวชาชพ
136 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
PLC นวตกรรมการพฒนาวชาชพททกวชาชพจ าเปนตองพฒนาอยางตอเนอง เพอใหการปฏบตงานของวชาชพนน สามารถตอบสนองการเปลยนแปลงของสงคมในดานตางๆ รวมทงความตองการของผรบบรการของวชาชพนนๆ ชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ ชวยท าใหผสอนสามารถปฏบตหนาท ไดอยาง เตมประสทธภาพ
ปจจบนมความกาวหนาทางวชาการและวชาชพมพฒนาการทรวดเรว หากผสอนไมไดรบการ update กจะไมทนกบความกาวหนาตางๆ ทายทสดจะขาดสมรรถนะในการประกอบวชาชพ ดงนนชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพจงเปนหนทางการพฒนาบคลากรใหเกดการเรยนร พฒนาทกษะ และเจตคตทดตอวชาชพ น าไปปฏบต ใน วชาชพอยางกวางขวาง ในลกษณะบรณาการเปนองครวม บนรากฐานขององคความรทมาจากการปฏบต (ปญญาปฏบต) คอ ลงมอท า แลวถอดบทเรยนออกมาเปนองคความร และน ามาแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน ในฐานะทเปนสมาชกคนหนงของวชาชพมความเสมอภาคและเทาเทยมกนอยางแทจรง
ความเทาเทยมกนทางความคดและการแลกเปลยนประสบการณ เปนปจจยส าคญของการพฒนาวชาชพ ทมการเคารพซงกนและกน มความสมพนธ ในแนวราบ ชวยสรางบรรยากาศการเรยนรทมความเปนกลยาณมตร เออใหเกดการใชโยนโสมนสการ ทน าไปสการเปลยนแปลง (transform)
5.3 จดเรมตนและปจจยสนบสนนของ PLC PLC หรอชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ เรมทบคลากรในวชาชพทมความสนใจและตองการทจะเรยนรรวมกนในเรองใดเรองหนงซงสงผลตอการพฒนาประสทธภาพการท างาน และลงมอปฏบตเพอการเรยนรนน แลวถอดบทเรยนออกมาเปนองคความร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 137
ผน าในการเรมชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ จะเปนใครกไดทมความสนใจพฒนางาน ไมจ าเปนตองด ารงต าแหนงผบรหาร อาจเรมทตนเองกอน แลวขยายเครอขายออกไป ใหกวางขวางมากขน โดยไดรบการสนบสนนจากผเกยวของตอไป
ปจจยสนบสนน PLC
1) โคช: ผชแนะในกระบวนการ PLC โคชเปนปจจยส าคญชวยท าใหชมชนเกดการเรยนรและพฒนาอยางกาวกระโดดและถกทศทาง โคชคอยชแนะถามใหคด กระตนใหเรยนร สะทอนขอมล ใหขอคด ใหก าลงใจ update ความรและความคดใหมๆ ใหสมาชกในชมชนไดน าไปปฏบต และถอดบทเรยนออกมาเปน องคความรตอยอดออกไปอกอยางตอเนอง โคชทมความรความเชยวชาญและมประสบการณสง จะชวยสนบสนนกระบวนการเรยนรของชมชนแกงการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 2) การถอดบทเรยนดวยความซอสตยในกระบวนการเรยนรและการน าประสบการณและสงทไดเรยนรจากการปฏบตจรงดวยตนเอง และจากการถอดบทเรยนอยางปราศจากอคต มาแลกเปลยนเรยนรในชมชน เพราะสงทน ามาแลกเปลยนเรยนรน จะถกน ามาเปนองคความร ทจะน าไปตอยอด องคความรอนๆ ตอไป ดงนนความซอสตยตอสงทตนเองไดเรยนรจงเปนสงส าคญในการสราง องคความรของชมชนแหงการเรยนร 3) ปญญาปฏบต (practical wisdom) และความสรางสรรคของกลม PLC ชวยสรางองคความรและนวตกรรม ในวชาชพทสอดคลองกบวฒนธรรมองคกรบรบททางภมสงคม เปนภมปญญาของกลม PLC เอง ทกอรางมาจากการเรยนรของตน นบวาเปนการพงพาตนเองทางสตปญญาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
138 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
4) ใจทจะเรยนร การมจตใจใฝเรยนร ความปรารถนา (passion) ทจะเรยนรและพฒนาวชาชพ ตลอดจนการแบงปนองคความรและนวตกรรมทไดจากชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ ไปเผยแพรใหกบชมชนอน เพอใหน าไปปรบใชได ตามบรบท จะท าใหมองคความรใหมและนวตกรรมในวชาชพเกดขนอยางตอเนอง 5) เทคโนโลย Digital เปนเครองมอสนบสนนชมชนแหงกรเรยนรเทคโนโลยดจทล มอยในมอของทกคนตองน ามาใชใหเกดประโยชนตอการเรยนรของชมชนแอพลเคชนตางๆ สามารถน ามาใชไดอยางหลากหลาย สอดคลองกบระดบศกยภาพการใชเทคโนโลยของสมาชกในชมชน ปจจยสนบสนน PLC ทง 5 ประการดงกลาวแสดงไดดงแผนภาพ 8 ตอไปน แผนภาพ 9 ปจจยสนบสนน PLC
ใจทจะเรยนร
Technology Digital
ปญญาปฏบต
ถอดบทเรยน
- สนทรยสนทนา - สะทอนคด
PLC
โคชหรอผชแนะ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 139
ทกษะของผบรหารกบการพฒนาผสอนโดยใช PLC 1. แสดงออกถงภาวะผน าทางวชาการ 2. สรางบารมทางวชาการ 3. สรางแรงจงใจภายในของผสอน 4. ใหสารสนเทศทเปนประโยชน 5. ชแนะประเดนการเรยนรรวมกน 6. สงเสรมสนบสนนกระบวนการเรยนร 7. โคชกระบวนการเรยนรและการคด 8. ประสานเครอขายทนทางสงคม 9. ยกยองในความส าเรจ
ประเภทของโคชส าหรบ PLC 1. ผบรหารโคช admin coach 2. ผเชยวชาญโคช expert coach 3. เพอนโคช peer coach 4. นกวชาชพโคช professional coach 5. โคชตนเอง self – coach
โคชแตละประเภทมคณสมบตเฉพาะทแตกตางกน แตท างานรวมกน เพอขบเคลอน PLC การพฒนาครโดยใช PLC การพฒนาความร ทกษะความสามารถของครโดยใชแนวคดชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ Professional Learning Community (PLC) ใหครไดรวมกนเรยนรในสงทสนใจ ผานการลงมอปฏบตจรง การถอดบทเรยน และการแลกเปลยนเรยนรอยางตอเนอง และสงผลตอคณภาพของผเรยน เปนประเดนส าคญทผบรหารควรใหความเอาใจใส ดแลกระบวนการ สงเสรมและสนบสนนใหผสอนมการรวมกลม PLC กนภายในโรงเรยน และโคชผสอนอยางตอเนอง
140 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แผนภาพ 10 ปจจยสงเสรม PLC
PLC ขบเคลอนอยางไร
ชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพขบ เคลอนดวยวนย และใจในการเรยนรPLC ขบเคลอนไปอยางมสตและปญญา PLC ท าแลวตองไดประโยชนไมใชท าๆ เลกๆ และเวลาท ากตองท าอยางมสตและปญญา สต คอ รตววาก าลงท าอะไร ในขณะท ปญญา คอ รวาจะตองท าอยางไรอยกบปจจบนอยางมสต สตมาปญญาเกด สตเปนเหตท าใหเกดสมาธ สมาธเปนพลงการคดและการเรยนร สตรตว ปญญารคด น าไปใชไดทกวนาทของชวต ฝกและใชสตไปพรอมกบการท างานตางๆ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 141
มสตอยทกขณะจต รตวอยตลอดเวลา หมนตงค าถามและตอบตวเองดวยค าถามตอไปนอยางสม าเสมอ ดวยการคดแบบโยนโสมนสการ ชวยท าใหกลม PLC เรยกสตกลบคนมา
1) ใจของเราเปนอยางไร
2) อารมณของเราตอนนเปนอยางไร
3) เราก าลงเรยนรอะไร
4) สงทเราคดมประโยชนอยางไร
5) จะมกระบวนการเรยนรทดอยางไร
6) ผลลพธเปนไปตามจดประสงคหรอไม
7) มสงใดทเปนจดแขง เปนจดแขงเพราะเหตใด
8) มสงใดทตองปรบปรงและพฒนา
9) จะมวธการปรบปรงและพฒนาอยางไร
วนย (discipline) คอ การควบคมและก ากบตนเองใหไปส
เปาหมายทก าหนดไว รวมทงการใฝเรยนรและเรยนรอยางตอเนอง รวมแลกเปลยนเรยนรเพอการเปลยนแปลงไปสสงทดขน
ใจ (mind) คอ อารมณและความรสกทมตอการเรยนร ความสข
ในการเรยนร ความรสกปลอดภยในการเรยนร การพฒนาวชาชพทมประสทธภาพ และประสทธผลจ าเปนตองเกดมาจากใจหรอมตดานในเพราะเปนรากฐานของการพฒนาอยางยงยนและมความสข
142 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
เมอวนยและใจมารวมกนจะเกดเปนพลงของการเรยนร พลงการคด
และพลงการพฒนา ความสขทซอนอยใน PLC ความสขเปนสงททกคนปรารถนา ความสข มหลายระดบ เชน ความสขจากการไดรบรางวล ความสขจากการไดท าประโยชนใหกบผอนและสวนรวม การท า PLC แนนอนวาจะตองพบกบปญหาททาทาย และตองใชสตปญญาและความมงมนพยายาม ในการแกปญหานน อาจจะรสกวาเหนอย ไมเหนคณคาแลว แตขอใหมสตกลบคนมา มองไปขางหนาใหเหนประโยชนทจะเกดกบวชาชพและผรบบรการของเราและมงมนพยายามท าใหส าเรจ สดทาย เราจะพบกบความสขทไมสามารถซอไดดวยเงน นคอความสขทซอนอยใน PLC
วนย +
PLC
ความสข ณ จดเรมตน ...สขทไดท าในสงทตนเองรก ...สขทไดท าในสงทตวเองเชอ
...สขทไดแสดงฝมอใหคนทงโลกไดรบร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 143
5.4 ปฏบตการ PLC ดวยวธการสรางสรรคนวตกรรม 5I ปฏบตการ PLC หมายถงการด าเนนการตงแตเรมตนจนจบของกลมผสอนทเปน PLC เดยวกนเพอพฒนาศกยภาพการจดการเรยนรสคณภาพของผ เรยน กระบวนการเรยนรของ PLC จากการวจยของผเขยน คอ APP Model เปนรปแบบการด าเนนการของกลม PLC ตามล าดบ ดงน
A : Analyze คอ การวเคราะหความตองการจ าเปนของการพฒนา โดยกลม PLC รวมกนวเคราะหจากสารสนเทศ ทหลากหลาย การวเคราะหสาเหตของปญหา และลงสรปประเดนทตองการเรยนรของกลม
P : Practical wisdom คอ การทบทวนปญญาปฏบตของกลม เกยวกบประเดนทตองการเรยนร โดยวเคราะหจากประสบการณความส าเรจ จากการด าเนนการทผานมาวามอะไรทท าไดด ปญญาปฏบตเปนองคความรทไดมาจาก การลงมอปฏบตแลวถอดบทเรยน เมอถอดบทเรยนแลวจะไดองคความร มาสวนหนงใชเปนจดเรมตนของ กระบวนการเรยนรและพฒนาตอไป
P : Plan, Do, Check, Reflection คอ การวางแผน การด าเนนการพฒนา การตรวจสอบผลการพฒนา และการสะทอนผลการพฒนาไปสวธการทดขน มลกษณะเปนวงจรการพฒนาอยางตอเนอง
144 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
รปแบบการด าเนนการของ PLC ตามรปแบบ APP model แสดงไดดงแผนภาพตอไปน แผนภาพ 11 รปแบบการด าเนนการของ PLC ตามรปแบบ APP model ในสวนของ Plan, Do, Check, Reflection ควรด าเนนการอยางเปนระบบ และยงสามารถสรางสรรคนวตกรรมการพฒนางานไดในขนน ซงมวธการ
สรางนวตกรรมทเรยกวา วธการสรางนวตกรรม 5I
A : Analyze
คอ การวเคราะหความตองการพฒนา จากสารสนเทศตางๆ
P : Practical wisdom review
คอ การทบทวนปญญาปฏบต จากประสบการณความส าเรจ
P : Plan, Do, Check, Reflection
คอ การวางแผน การด าเนนการพฒนา การตรวจสอบผลการพฒนา การสะทอนผลการพฒนาไปสวธการทดขน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 145
อลเบรตไอนสไตน กลาววา“จนตนาการส าคญกวาความร” ความคด และจนตนาการของเรามกไมคอยมอสระเพราะถกกะเกณฑใหอยในกรอบทก าหนดกรอบ คอ สงทตกรอบความคดเอาไว แบงสวนวาอะไรอยขางในและสวนใดอยขางนอก กรอบความคด ท าใหสายตาและจนตนาการของเราอยในกรอบทวางไว และเมอน าสมองสองซกมาผนวกกบเทคโนโลยททนสมยจะเกดนวตกรรม
วธสรางนวตกรรม 5I
1. Imagination จนตนาการ ระวงมโน การใชมมมองเชงความคด
เพอพฒนาวสยทศน มองไปไกลกวา จดแรงบนดาลใจ Inspiration อาศยการคด เพอประมวลทศทางทควรมงไป จนตนาการอาศยการคดบนฐานความร
2. Ideation การกอรางแนวคด ก าเนดความคด
ลงมอปฏบต action คดผสานไอเดย ทหลากหลาย คดแบบนแลวลงมอท า
3. Integration บรณาการ ไมใชแคเพยงปะตดปะตอสงตางๆ เขาดวยกน
นวตกรรมตองมความควบแนน กลนเอาชดขอมลทแตกตางมารอยเรยง ออกมาเปนขอเสนอ หรอ solution
4. Insight ความรเชงลก (main concept)
5. Implement ท าใหเกดผล นวตกรรมเกดจากการลงมอปฏบต
ไมใชแคการคด
146 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การสรางนวตกรรม 5I ควรยดหลกวา จนตนาการมในทกคน อยาจ ากดความคดของเรา อยในกรอบความคดเดม หรอกรอบของความกลว การคดแบบนวตกรรม ระหวางค าถามกบค าตอบ อะไรส าคญกวากนค าตอบ คอ สงทอยเบองหลงเสมอ ค าถามเปนสงทท าใหสามารถมองไปขางหนา การท านวตกรรม การเรมตนต งค าถามทถกตองส าคญมาก ค าถามทถกตองมความส าคญมาก ถาค าถามผด จะไมมทางไดค าตอบทถกตอง ถาค าถามถก จะคอยๆ เรยนรและพฒนา จนกวาจะไดค าตอบท ถ กตอง ค าถามท ถกตองน าไปส พลงทางความคด (Power Thinking) เปนความคดทมพลงสรางสรรค สงทอยเบองหลงของความส าเรจ คอ ความคดทด Cresitive Thinking (Creative + Positive) การคดบวก “ความคดและทศนคต” คอ จดเลกๆ ทท าใหคนท างานแลวปรากฏผลแตกตางกน เพมความคดทางบวกจะสงผลดตอตนเอง การท างานและความส าเรจขององคกร 1. มความรสกผกพนกบองคกรและเพอนรวมงาน 2. สรางบรรยากาศสรางสรรค การท างานรวมกน 3. สอสารกบผอนไดราบรน 4. กลาคด กลาท าสงใหมทสรางสรรค 5. เพมความคด พฤตกรรมบวกใหกบตนเอง
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 147
การคดเชงออกแบบ (Design Thinking) หมายถงการน ากระบวนการคดทใหความส าคญกบบคคล ประกอบการใชเครองมอตางๆ มาใชในการแกปญหาการสรางสรรคนวตกรรม โดยเนนบคคลเปนหลก (human center approach) มกระบวนการดงน 1. Empathize การวเคราะหกลมเปาหมาย การเขาใจวาผเรยนตองการอะไร 2. Design Point of View การวเคราะหและระบวาโจทยคออะไร โดยการก าหนดไดชดเจนวาปญหา ทแทจรงคออะไร 3. Idea การเสนอแนวคดและค าตอบ โดยการสรางความคดตางๆ ใหเกดขน หาวธการแกปญหา นวตกรรม ตลอดจนการวพากษความคดใหม จนกระทงเปนทยอมรบ 4. Prototype การสรางแบบจ าลองจากความคด รวมกบประสบการณ การบรการตางๆ ทน ามาสนบสนน 5. Test การทดสอบหาคณภาพ กบกลมเปาหมาย และน าขอเสนอแนะ Feedback มาปรบปรงพฒนาตอไป
148 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การสรางนวตกรรมดวยวธการ 5I มบทปฏบตการดงตอไปน
บทปฏบตการท 1 Imagination ค าชแจง ใหส ารวจแรงบนดาลใจ ประสบการณเดม ความรทสบคนและจนตนาการ
ของตนเองแลวเขยนลงในตารางตอไปน
แรงบนดาลใจ ประสบการณเดม ความรทสบคน จนตนาการ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 149
บทปฏบตการท 2 Ideation การกอรางแนวคด ก าเนดความคด
สงเคราะหแนวคดทหลากหลาย วางแผนการลงมอปฏบต ค าชแจง ใหทบทวนจนตนาการ สงเคราะหแนวคด เลอกแนวคดสการปฏบต
แลวเขยนลงในตารางตอไปน
จนตนาการ สงเคราะหแนวคด เลอกแนวคดสการปฏบต เหตผล
น าเหตผลมาเรยบเรยง ตามหวขอตอไปน 1. หลกการและเหตผล / ทมา 2. วตถประสงค 3. ขนตอนการปฏบต ขนท 1 ................................................................................................... ขนท 2 ................................................................................................... ขนท 3 ................................................................................................... ขนท .. ...................................................................................................
150 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
บทปฏบตการท 3 Integration & Insight การบรณาการความรเชงรก วธการและเครองมอ
ค าชแจง ใหด าเนนการวางแผน / ขนตอน โดยบรณาการความร วธการ /
เครองมอ แลวเขยนลงในตารางตอไปน
ขนตอน ความรเชงลก วธการและเครองมอ ขนตอนท 1
ขนตอนท 2
ขนตอนท 3
ขนตอนท 4
ขนตอนท 5
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 151
บทปฏบตการท 4 Implement ท าใหเกดผล นวตกรรมเกดจาก การลงมอปฏบต
ค าชแจง ใหวเคราะหก าหนดการด าเนนการในแตละขนตอน แลวเขยนลงในตาราง
ตอไปน
ขนตอน ระยะเวลาด าเนนการ ผลทคาดวาจะไดรบ ขนตอนท 1
ขนตอนท 2
ขนตอนท 3
ขนตอนท 4
ขนตอนท 5
152 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ภาคปฏบต
บทปฏบตการท 1 Imagination ค าชแจง ใหส ารวจแรงบนดาลใจ ประสบการณเดม ความรทสบคนและจนตนาการ
ของตนเองแลวเขยนลงในตารางตอไปน
แรงบนดาลใจ ประสบการณเดม ความรทสบคน จนตนาการ
กลม PLC ใชกระบวนการ สะทอนคด สรางแรงบนดาลใจ ในการพฒนาผเรยน โดยใชสนทรยสนทนา
กลม PLC เลาประสบการณเดม หรอปญญาปฏบต ของตนเองตอเพอน หากน ามาแลกเปลยน แบงปนกจะท าให กลม PLC มความร ทจะไปแกปญหา
กลม PLC สบคนองคความร ทเปนประโยชน ในการน ามาใช แกปญหา
กลม PLC มองภาพความส าเรจ ในอนาคตทเกดจาก การใชกระบวนการ เรยนรรวมกน สะทอนคณภาพ ของผเรยน และสอดคลองกบ แรงบนดาลใจ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 153
บทปฏบตการท 2 Ideation การกอรางแนวคด ก าเนดความคด
สงเคราะหแนวคดทหลากหลาย วางแผนการลงมอปฏบต ค าชแจง ใหทบทวนจนตนาการ สงเคราะหแนวคด เลอกแนวคดสการปฏบต
แลวเขยนลงในตารางตอไปน
จนตนาการ สงเคราะหแนวคด เลอกแนวคดสการปฏบต เหตผล Copy มาจาก บทปฏบตการท 1
กลม PLC ผสมผสาน ประสบการณเดม กบความรทสบคน เปนแนวคดในการ ด าเนนการ
กลม PLC เลอกหรอก าหนด วธการปฏบต ทสอดคลองกบ แนวคดทสงเคราะหได
กลม PLC ใหเหตผล เชงวชาการ สนบสนนแนวคด และการปฏบต
น าเหตผลมาเรยบเรยง ตามหวขอตอไปน 1. หลกการและเหตผล / ทมา 2. วตถประสงค 3. ขนตอนการปฏบต ขนท 1 ................................................................................................... ขนท 2 ................................................................................................... ขนท 3 ................................................................................................... ขนท .. ...................................................................................................
154 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
บทปฏบตการท 3 Integration & Insight การบรณาการความรเชงรก วธการและเครองมอ
ค าชแจง ใหด าเนนการวางแผน / ขนตอน โดยบรณาการความร วธการ /
เครองมอ แลวเขยนลงในตารางตอไปน
ขนตอน ความรเชงลก วธการและเครองมอ ขนตอนท 1
กลม PLC ระบความร / ทกษะทจ าเปนตองใช ในแตละขนตอน การระบความร/ทกษะ จะชวยกลม PLC ในการหาโคชผเชยวชาญ
กลม PLC ระบวธการ หรอกจกรรมยอย และเครองมอทใช (ถาม)
ขนตอนท 2
ขนตอนท 3
ขนตอนท 4
ขนตอนท 5
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 155
บทปฏบตการท 4 Implement ท าใหเกดผล นวตกรรมเกดจาก การลงมอปฏบต
ค าชแจง ใหวเคราะหก าหนดการด าเนนการในแตละขนตอน แลวเขยนลงในตาราง
ตอไปน ขนตอน ระยะเวลาด าเนนการ ผลทคาดวาจะไดรบ
ขนตอนท 1
ระบระยะเวลาด าเนนการ ของแตละขนตอน
ระบผลทคาดวาจะไดรบ ในแตละขนตอน
ขนตอนท 2
ขนตอนท 3
ขนตอนท 4
ขนตอนท 5
156 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แนวทางการน าบทปฏบตการไปปฏบต มดงน 1. Workshop ครในโรงเรยน โดยใชบทปฏบตการ 5I (สามารถปรบปรงไดตามบรบทโรงเรยน) 2. ปฏบตการตามแผนทก าหนดไวตามระยะเวลาทระบไว ในบทปฏบตการท 4 3. บนทกการปฏบตใน Logbook 4. ด าเนนการตอในปญหาอนๆ ตอไป 5. ใชกระบวนการเรยนรจากการปฏบต (Action Learning) Action Learning 1. การปฏบตอยางองครวมกบการสรางสรรคความร 2. การเรยนรรวมกน คดและรวมลงมอปฏบต เปนการกระท า ใหความรความเขาใจ 3. การเชอมโยงทฤษฎและการปฏบตท าใหเกดการเรยนร ทมความเหมะสมตอบรบทของสงคม 4. มการสะทอนคด (reflective thinking) 5. ความมอสระและสมพนธภาพทดตอกน 6. มความรบผดชอบตอการเรยนร ตงใจเรยนรรวมกน กระบวนการ Action Learning 1. ปญหา สถานการณ 2. กลมผเรยน 5 – 7 คน 3. ตงค าถามและการสะทอนกลบ 4. ตงใจลงมอปฏบต 5. มพนธสญญาทจะเรยนรรวมกน 6. รวมกนแกปญหาอยางสรางสรรค
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 157
5.5 การถอดบทเรยนสการบนทก Logbook การถอดบทเรยน (Lesson Learned) หมายถง กระบวนการวเคราะหหลงการปฏบตหรอการท ากจกรรมเพอการจดการความร เปนการใหขอมลปอนกลบอยางเปนระบบตอคณะท างานเกยวกบผลการปฏบตกจกรรมทด าเนนการแลว เปนการกระตนใหคณะท างานเกดความตนตวและมความรสกผกพนอยกบงาน การสะทอนคด (Reflection) เปนกระบวนการเรยนรทอยในการถอดบทเรยน น าไปสการความคดใหม (Mind Shift) ภายใตประสบการณการปฏบตจรง สะทอนความคด อารมณ ความรสก ท าความเขาใจ (understanding) เรยนรอยางลกซง (deep learning) น าไปสการเปลยนแปลง (Transform) วธการถอดบทเรยน 1. ตองตอบโจทยถอดบทเรยนเรองอะไร เพออะไร 2. ใครคอบคคลทจะถอดบทเรยน การถอดบทเรยนของคนอน หรอการถอดบทเรยนตวเอง 3. วธการถอดบทเรยนควรเลอกวธการใหเหมาะสมกบผถอดบทเรยน 4. บทเรยนทด (Best Practice) อาจจะมประเดนทคลายกน แตแตกตางบรบท การหาบทเรยนทดถอวาไดความรทมคณคา มพลง 5. สนทรยสนทนา (Dialogue) จะเปนกลไกส าคญ ในการถอดบทเรยนทมากกวาการคยกนธรรมดาๆ 6. บทเรยนมใชความแตกตางทเกดขนจากสงทคาดหวง กบสงทเกดขนจรงตามนยของการตงสมมตฐานการวจย แตบทเรยนคอ การคดหาค าตอบวาอะไรทท าใหเกดความแตกตาง อะไรเปนปจจยกอใหเกดพฤตกรรมอยางไร สงนคอบทเรยน
158 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
คณลกษณะของคร PLC ทเออตอการถอดบทเรยน 1. ความสนใจใฝร 1.1 กระตอรอรนทจะเรยนร 1.2 ซกถามสงทตนเองอยากร 2. การแลกเปลยนเรยนร 2.1 เลาประสบการณของตนเองกบเพอน 2.2 แบงปนความร ความคดของตนกบเพอน 3. การปรบปรงและพฒนา 3.1 มแนวคดทจะน าไปปรบปรงและพฒนางาน 3.2 ถอดบทเรยนวธการน าความรไปปฏบตจรง ตวอยางการถอดบทเรยนจรงของผสอนระดบประถมศกษา ณ โรงเรยนแหงหนง เมอวนท 7 กรกฎาคม 2560 ทมตอการพฒนาศกยภาพดานภาษาของผเรยน สบเนองจากผลการประเมนระดบชาตทผเรยนมผลการประเมนศกยภาพดานภาษาต า ผสอนจงรวมกนถอดบทเรยน ซงท าใหไดแนวทางการพฒนาศกยภาพดานภาษา ทผสอนทกคนรวมมอรวมใจกนพฒนาผเรยนตามแนวทางตอไปน
1. เพมประสบการณการอานใหกบผเรยน
2. ใหผเรยนหา keyword จากเรองทอาน
3. ตงค าถามใหผเรยนคดวเคราะห
4. คดสรรเรองทอานใหนาสนใจและหลากหลาย
5. ใหผเรยนถอดบทเรยนจากการอานดวยเทคนคตะกรา 3 ใบ ตะกราใบท 1 รสกอยางไร (สงเสรมนสยรกการอาน) ตะกราใบท 2 ไดเรยนรอะไร (สงเสรมการสรปความรจากการอาน) ตะกราใบท 3 จะน าไปใชประโยชนอยางไร (สงเสรมการพฒนาตนเอง)
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 159
จากการถอดบทเรยนดงกลาว น าไปสการวางแผนพฒนาศกยภาพ ดานภาษาของผเรยนในลกษณะของการบรณาการไปกบกจกรรมการเรยนรดงน
160 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ตวอยางการถอดบทเรยนจรงอกตวอยางหนง เกยวกบแนวทางการพฒนาศกยภาพดานการค านวณ ของผสอนโรงเรยนเดยวกนเมอ วนท 7 กรกฎาคม 2560 1. ใหนกเรยนทองสตรคณเปนทกวน 2. สแกนสตรคณ 3. พฒนา / จดท า / แสวงหา สอการสอน 4. วเคราะหโจทยปญหาคณตศาสตร 5. ทองสตรคณตศาสตร 6. ใชกระบวนการเรยนรในการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ผลจากการถอดบทเรยน น าไปสการวางแผนพฒนาศกยภาพดานการค านวณ ดงน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 161
เมอถอดบทเรยนแลวผสอนควรบนทกผลการปฏบตกจกรรม PLC ไวอยางเปนระบบ โดยทวไปจะบนทกลงใน Logbook คอ สมดบนทกการปฏบตงานเอกสารส าหรบบนทกการปฏบตงานใดๆ ทใหผปฏบตงานนนๆ จดบนทกไวเพอเปนหลกฐาน รองรอย และสารสนเทศส าหรบการปรบปรงและพฒนางาน PLC Logbook : สมดบนทก PLC เปนเอกสารส าหรบบนทกการปฏบตกจกรรม PLC ประกอบดวย
- วนทด าเนนการ (ระบวนทปฏบต)
- วตถประสงค (ระบวตถประสงคของการปฏบต)
- วธด าเนนการ (ระบวธการปฏบต)
- ผลการด าเนนการ (สรปผลการปฏบต)
- ถอดบทเรยน (ระบสงทไดเรยนรหลงการปฏบต)
162 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การบนทกผลการด าเนนการของ PLC ยงสามารถชวยท าใหสมาชกกลม PLC ไดถอดบทเรยนประสบการณของตนเองออกมาเปนองคความรทมาจากการปฏบต เมอท าสงทถอดบทเรยนมาแลกเปลยนเรยนรกบเพอนสมาชก PLC จะพฒนาไปเปนปญญาปฏบต (practical wisdom)
ตวอยางสมดบนทก PLC ชอกลม PLC........................................................................................................... สมาชก PLC........................................................................................................... วนท วตถประสงค วธด าเนนการ ผลการด าเนนการ การถอดบทเรยน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 163
ตวอยางการบนทก PLC Logbook : สมดบนทก PLC
ชอกลม PLC โรงเรยนสขฤทยวทยา สมาชก PLC 1) ครสมใจ 2) ครใจด 3) ครเมตตา 4) ครชนจต 5) ครมตรไมตร
วนท วตถประสงค วธด าเนนการ ผลการด าเนนการ การถอดบทเรยน
7 – 8 ส.ค. 60
เพอแสวงหา ความรและพฒนา ทกษะเรอง PLC
ฝกอบรม PLC ทจดโดยส านกงาน เขตพนทการศกษา
มความรความเขาใจเรอง PLC และแนวทาง การน าไปปฏบตจรงทโรงเรยน
PLC คอการรวมมอรวมใจ พฒนาคณภาพคร และผเรยน ทด าเนนการ ไปพรอมกบ การปฏบตการ จดการเรยนร โมเดลการขบเคลอน Analyze, Practical wisdom, Plan Do Check Reflection
(APP model) และการท า บทปฏบตการ 5I
164 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การประเมนผล PLC การประเมนผล PLC มงการประเมนกระบวนการเรยนรของ PLC วาไดใชกระบวนการเรยนรอยางมประสทธภาพเพยงใด มสงใดทจะตองปรบปรงและพฒนา เพมเตม เพอใหกระบวนการเรยนรของ PLC ดยงขน โดยทการประเมน PLC นนมงเนนการประเมนเพอพฒนา ไมเนนการประเมนเพอตดสนคณคา อาจจะไมมมาตรฐานและตวบงชการประเมน เหมอนกบการประเมน โดยท ว ไป แตอาจใชการประเมน โดยสนทรยสนทนากได และ น าสารสนเทศจากการประเมนมาใชปรบปรงและพฒนาการด าเนนการของ PLC ใหดยงขน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 165
บรรณานกรม ศศธร เขยวกอ. (2548). การพฒนาสมรรถภาพดานการประเมนส าหรบครโรงเรยน
ประถมศกษา: การเปรยบเทยบผลการฝกอบรมระหวางการฝกอบรมครแบบดงเดมและแบบ ใชโรงเรยนเปนฐาน. ดษฎนพนธ ปรญญาดษฎบณฑต กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สวมล วองวาณช.(2546). “การพฒนาครโดยใชการฝกอบรมโดยใชโรงเรยนเปนฐาน”. เอกสารประกอบการประชมปฐมนเทศโครงการสนบสนนการฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน: นโยบายและแผนยทธศาสตรการพฒนาครเพอการปฏรปการเรยนร. (เอกสารอดส าเนา)
อมลวรรณ วระธรรมโม. (2555). รายงานการวจยการพฒนารปแบบการพฒนาครและผบรหารสถานศกษาแบบใชโรงเรยนเปนฐานในโรงเรยนขนาดเลก จงหวดสงขลา. สงขลา: มหาวทยาลยทกษณ.
DeMonte, Jenny. (2013). High – Quality Professional Development for Teachers: Supporting Teacher Training to Improve Student Learning. Washington D.C. Center for American Progress.
DuFour, R., Eaker, R., & Many, T. (2006). Learning by Doing: A Handbook for Enhancing Student Achievement. Bloomington, IN: Solution Tree.
Evan, Linda. (2002). “What is teacher development”. Oxford Review of Education. Vol. 28, No.1, 2002.
Fegger, S. & Arruda, E. (2008). “Professional learning communities: Key themes from the literature”. Providence, RI: The Education Alliance, Brown University.
Garratt, B. (1991). “The power of Action Learning”. Action Learning in Practice. 2nd ed. London: Gower.
166 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
Gibson, James L. (2000). Organizations: Behavior, Structure, Processes. Boston, Mass: Irwin / McGraw – Hill.
Hord, S. (1997). Professional Learning Communities: What are they and why are they important? Austin, TX: Southwest Educational Development Laboratory.
Ingils, Scott. (1994). Making the Most of Action learning. London: Gower.
Jasper, M. (2006). Professional Development, Reflection, and Decision – Making. Oxford: Blackwell Publishing.
Kember, David. (2000). Action Learning and Action Research: Improving the Quality of Teaching & Learning. London, Stering: Kogan Page and Stylus Publishing.
Knowles, M. (1984). The Adult Learner: A Neglected Species (3rd Ed.). Houston, TX: Gulf Publishing.
Lashley, Conrad. (2001). Empowerment HR Strategies for service excellence. Oxford; Boston: Butterworth – Heinemann.
Marzano Research Laboratory. (2012). Teacher Development Toolkit for the Marzano Teacher Evaluation Model. Bloomington: Marzano Research Laboratory.
McClelland, D.C. (1961). The Achieving Society. New York: The Free Press. McGill, Ian and Brockbank, Anne. (2004). The Action Learning Handbook.
London; New York: Routledge Falmer. Mizell, Hayes. (2010). Why professional development matters. Oxford:
Learning Forward.
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 167
National Professional Development Center. (2008). What do We Mean by Professional Development in the Early Childhood Field? Chapel Hill: The University of North Carolina.
Pedler, M. (1991). Action learning in practice. 2nd ed. London: Gower. Protheroe, N. (2008). Developing Your School as a Professional Learning
Community. NAESP Research Roundup. Reichstetter, R. (2006). Defining a Professional Learning Community: A
Literature Review. E&R Research Alert. Stool, L., Bolam, R., McMahon, A., Thomas, S., Wallace, M., Greenwood, A. et
al. (2005) . “Professional Learning Community: A review of the Literature.” Journal of Education Change. 7(4), 221 – 258.
168 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การศกษาในอนาคต มงใหผเรยนมศกยภาพ
ในการสรางสรรคและนวตกรรม
บทท 6 การโคชเพอเสรมสรางการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม
6.1 แนวคดหลกการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม
การเรยนรในโลกยคใหมเปนการเรยนรทเปดพนทใหผเรยนไดมโอกาสเขาถงองคความรดวยวธการตางๆ อยางหลากหลาย ผเรยนสามารถสบเสาะแสวงหาความรทตนเองสนใจไดอยางเสร การเรยนรมหลากหลายรปแบบทงการเรยนรแบบผเรยนเรยนกบผสอน ผเรยนเรยนรดวยตนเอง ผเรยนเรยนรจากสอออนไลน หรอผเรยนเรยนรทางไกลผานดาวเทยม การเรยนรทางไกลผานดาวเทยม เปนการเรยนรทผ เรยนทอย ณ โรงเรยนปลายทาง เรยนรเนอหาสาระ และปฏบตกจกรรมเหมอนกบผ เรยน ทเรยนอยทโรงเรยนตนทาง โดยมผสอนทอยตนทางท าหนาทจดการเรยนร และมผสอนทอยโรงเรยนปลายทางท าหนาทสงเสรม สนบสนน ชแนะ ชวยเหลอ และอ านวยความสะดวก ใหผเรยนปลายทางเกดการเรยนรตามจดประสงคการเรยนรทก าหนดไวในการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมในแตละครง
170 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ปจจยสนบสนนความส าเรจของการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม นอกจากจะตองอาศยผ สอนโรงเรยนตนทาง ระบบการถายทอดสญญ าณ ทมประสทธภาพ และคมอครแลว ผสอนโรงเรยนปลายทางนบเปนหวใจส าคญ ในการพฒนาผเรยนปลายทางใหเกดการเรยนรเนองจากเปนผทอยกบผ เรยน อยางใกลชดขณะทมการด าเนนการจดการเรยนการสอน ผสอนโรงเรยนปลายทางมหนาทส าคญคอ การเตรยมความพรอมผเรยน การเตรยมวสดอปกรณและสถานท การใหการดแลชวยเหลอผเรยนในระหวางท มกจกรรมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม ตลอดจนการใหความชวยเหลอ แนะน า ชแจงเพมเตมใหผเรยนเกดการเรยนร
6.2 ประโยชนของการโคชการเรยนรทางไกล การทผสอนโรงเรยนปลายทางเปลยนบทบาทของตนเองจากการก ากบใหผเรยนปฏบตกจกรรมการเรยนร ตามทผสอนโรงเรยนตนทางก าหนดเพยงอยางเดยว มาเปนผโคช ใหผเรยนเกดการเรยนรเตมตามศกยภาพของตนเอง ซงการเปลยนบทบาทดงกลาว จะท าใหเกดประโยชนทงตอผสอนและผเรยน ดงตอไปน ประโยชนทเกดขนกบผสอน มดงน 1. ผสอนมความรความเขาใจในสาระส าคญ (main concept) ของการจดการเรยนร และมการวางแผนการจดการเรยนรทสอดคลองกบกจกรรม การเรยนรทางไกลผานดาวเทยม ท าใหการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมมความสอดคลองกบการเรยนรตนทางอยางมประสทธภาพ
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 171
2. ผสอนสามารถโคชผเรยนเปนรายบคคล ในระหวางทมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม โดยการใชพลงค าถาม การใหความชวยเหลอ แนะน า จนผเรยนสามารถปฏบตกจกรรมการเรยนรไดทนและเกดการเรยนรตามวตถประสงค 3. ผสอนสามารถจดการชนเรยนในขณะทผเรยนปฏบตกจกรรม การเรยนรทางไกลผานดาวเทยม ใหผเรยนตดตามกจกรรมการเรยนรอยางเปนขนตอน ไปพรอมๆ กบการเรยนรตนทาง 4. ผสอนสามารถประเมนผลการเรยนรของผเรยนไดอยางเปนระบบ โดยมงประเมนความคดรวบยอด ทกษะกระบวนการเรยนร และคณลกษณะ อนพงประสงคของผเรยน ท าใหมสารสนเทศทชดเจน และน าผลการประเมนพฒนาผเรยนเปนรายบคคล 5. ผสอนสามารถสะทอนผลเพอปรบปรงและพฒนาความสามารถ ในการเปนผสอนโรงเรยนปลายทาง จากการท ากจกรรมการถอดบทเรยน ซงท าใหผสอนเกดการพฒนาอยางตอเนอง ประโยชนทเกดขนกบผเรยน มดงน 1. ผเรยนมจดมงหมายในการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมของตนเองในแตละครง มการเตรยมความพรอมในการเรยนรกอนทจะมการเรมกจกรรม การเรยนร 2. ผเรยนไดปฏบตกจกรรมการเรยนรอยางสอดคลองกบกจกรรม การเรยนรของโรงเรยนตนทาง เปนการปฏบตกจกรรมการเรยนรอยางมประสทธภาพ
172 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
3. ผเรยนเกดการเรยนรในสาระส าคญ (main concept) ตางๆ ดวยตนเองอยางถกตอง หรอไดรบการโคชจากผสอนเปนรายบคคลจนเกดการเรยนร ทถกตอง 4. ผเรยนไดรบการพฒนาสมรรถนะดานการคดและคณลกษณะ อนพงประสงคในระหวางการปฏบตกจกรรมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม
6.3 แนวทางการโคชการเรยนรทางไกล 3 ชวงระยะเวลา ผสอนคอปจจยชขาดคณภาพการศกษา แมวาครจะมการน าเทคโนโลยสมยใหมมาชวยในการจดการเรยนร มระบบการเรยนรทางไกล แตผสอนยงเปนปจจยชขาดวาการศกษา โดยเฉพาะผสอน ณ โรงเรยนปลายทาง เนองจากผสอนคอดานหนาแหงสนามรบการเรยนร การพฒนาวชาชพครเพอยกระดบคณภาพครสมาตรฐานวชาชพ เปนการพฒนาทครไดฝกฝนตนเองในบรบทของการปฏบตงานปกต โดยการบรหารงานภายในโรงเรยนจะตองสรางโอกาสใหครได พฒนาตนเองตามทถนด ความสนใจดวยวธการตางๆ อยางหลากหลาย การทผสอน ณ โรงเรยนปลายทางใหความส าคญและปฏบตตามบทบาทการโคชดงตอไปน ถอวาเปนการพฒนาวชาชพของตนเอง ใหมความร ทกษะ และคณลกษณะทเออตอการเรยนรของผเรยน ทเรยนดวยระบบการศกษาทางไกลผานดาวเทยม อกทงยงสามารถน าไปปรบใชในการจดการเรยนรตามปกต ไดอกดวย
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 173
ส าหรบการโคชเพอการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม นน สามารถแบงชวงระยะเวลาได 3 ชวงระยะเวลา ไดแก
ระยะท 1 ระยะกอนการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมเปนแนวปฏบต เพอเตรยมความพรอมกอนถงวนทจะมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมในแตละครง ระยะท 2 ระยะระหวางการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม หมายถง แนวปฏบตตงแตเรมตนเขาสชนเรยนกอนทจะมการถายทอดสญญาณการเรยนร ระหวางการถายทอดสญญาณการเรยนร จนกระทงเสรจสนกจกรรมการเรยนร ในชนเรยน
ระยะท 3 ระยะหลงการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม หมายถง แนวปฏบตภายหลงเสรจสนกจกรรมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม หรอหลงเลก ชนเรยนแลว
บทบาทการโคชทง 3 ระยะ ถอวาเปนการจดการชนเรยน (classroom management) ใหผเรยนปฏบตกจกรรมการเรยนรดวยความกระตอรอรนตามทผสอนโรงเรยนตนทางด าเนนกจกรรมการเรยนร
หลกการพนฐานของการโคชท ด คอ ภาวะผ น า (leadership) การส อสาร (communication) และวธ การโค ช (coaching method) ก ารส อ สารจะใช ม าก ในกระบวนการโคช ซงปกตมนษยจะใชเวลากบการฟงมากทสด คอ รอยละ 42 การพดรอยละ 32 การอานรอยละ 15 และการเขยนรอยละ 11 การฟงเปนสงส าคญส าหรบการโคช เพราะวธการโคชจะประสบความส าเรจนน มาจากปจจยการฟง
174 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การฟงไมใชแคฟงเสยงเทานน ตองใชสมองและความคดทจะตความ จนเกดความเขาใจ การฟงม 3 ระดบ ไดแก ระดบท 1 Internal listening ขอมลทไดจากการฟงระดบนจะถกเชอมโยงเขากบประสบการณเดมของผฟง และมงเนนไปทความตองการของผโคชเองเปนส าคญ ระดบท 2 Focus listening แมจะมสงรบกวนขณะฟงกจะไมเปนอปสรรคในการฟงและไมดวนสรปหรอตดสนสงทไดยน โดยไมเอาความคดเหนของตนเองเปนหลก พยายามท าความเขาใจวาผพดตองการสอสารอะไร ระดบท 3 Global listening เปนการฟงรอบดาน หรอ 360 องศา ทงค าพด อารมณ ความรสก การฟงระดบนตองใชการฟงรวมกบตา ฟงดวยใจ สงเกตสหน าท าทาง และน าเสยงเพอให ไดยนส งท ผ พดไม ได พด โดยสามารถรบร ได จากพฤตกรรม ทาททแสดงออกใหเหน ซงผท าหนาทโคชจะตองใหความส าคญในเรองการฟง ผสอนโรงเรยนปลายทาง จะตองกระตน สงเสรม สนบสนน ใหความชวยเหลอ ชแนะ ใหผเรยนทมความสามารถแตกตางกนในชนเรยน เกดการเรยนร เตมตามศกยภาพ ซงหลกธรรมทจะชวยใหผสอนโรงเรยนปลายทางสามารถ ท าหนาทบทบาทการโคชไดอยางมประสทธภาพ คอ หลกธรรม พรหมวหาร 4 ประกอบดวย เมตตา กรณา มทตา และอเบกขา ทสามารถน ามาประยกตใชส าหรบการโคช ไดดงน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 175
เมตตา หมายถง การใหความรก ความหวงด ความปรารถนา ใหผเรยนเกดการเรยนรและมความสข กรณา หมายถง การปฏบตหนาทการโคชผเรยน 3 ระยะ อยางเตมความสามารถ มทตา หมายถง การชนชมยนดเมอผเรยนไดใชความมงมน ความพยายาม ความอดทน และคณลกษณะตางๆ การประเมนความส าเรจในการเรยนร ตามศกยภาพของตนเอง อเบกขา หมายถง การวางใจเปนกลาง ใหความยตธรรมกบผเรยน อยางเสมอภาคกน การปฏบตในหลกธรรมพรหมวหาร 4 ขางตน เปนปจจยสงเสรมใหการโคชเปนไปอยางมประสทธภาพและชวยท าใหผเรยนเกดการเรยนรและพฒนาตนเอง จากการท ากจกรรมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม โดยทแตละระยะมสาระส าคญดงน
การโคชระยะท 1 มงเนนการศกษาแผนการจดการเรยนรในคมอการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมโดยมงเนนไปทสาระส าคญตางๆ (core concepts) กระบวนการและกจกรรมเรยนรและการประเมนผลการเรยนร
176 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การศกษาความรเพมเตมเกยวกบสาระส าคญของการเรยนร ใหมความเขาใจอยางถกตองและแมนย า การเตรยมวสด อปกรณ สถานท ทใชในการปฏบตกจกรรมการเรยนร ใหครบถวนตามแผนการจดการเรยนร การเตรยมความพรอมผ เรยน จะท าใหการปฏบตกจกรรมการเรยนรของผ เรยนมความราบรน และมประสทธภาพ การแจงก าหนดเวลาการเรยน สงทผเรยนจะไดเรยนร (core concepts) และกจกรรมการเรยนรทผ เรยนจะไดลงมอปฏบต และการสรางแรงจงใจภายใน (inner motivation) ในการเรยนรใหกบผเรยน มงเนนการชใหเหนประโยชนของสงทเรยน และการแจงกจกรรมททาทายความสามารถของผเรย การเตรยมความพรอมของผสอนโรงเรยนปลายทางเปนสงทส าคญและจ าเปนอยางยง ส าหรบการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมทมประสทธภาพ โดยเฉพาะอยางยงการเตรยมความพรอมในดานความคดรวบยอดของการเรยนร ในแตละครง ตลอดจนการเตรยมกจกรรมทผเรยนจะตองปฏบตเพอน าไปสความคดรวบยอดตางๆ และวสดอปกรณทใชในการปฏบตกจกรรมการเรยนร นอกจากนยงจะตองเตรยมความพรอมในดานการแลกเปลยนเรยนรของผ เรยน อกดวย เพอใหผ เรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ ซงเปนไปตามทฤษฎการเรยนรจากการปฏบตของ Marquardt (1999; อางองจาก วระวฒน ปนนตามย. 2545: 25) โดยมงเนนใหผ เรยนเกดการเรยนร (Learning: L) จากการ ลงมอปฏบตกจกรรมการเรยนร ทมเนอหาสาระอยางถกตอง ครบถวนสมบรณ (Performance knowledge: P) มการตอบค าถามทกระตนการคด (Questioning insight: Q) สอดคลองกบเนอหาสาระและกระบวนการเรยนร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 177
ส าหรบการใหขอมลเกยวกบการเรยนรแกผ เรยนของผสอนโรงเรยนปลายทางนน เปนสงส าคญอกประการหนง ทท าใหการเรยนรของผเรยนเปนการเรยนรท มความหมาย (meaningful of learning) ซงจะท าใหการเรยนร มประสทธภาพมากขน ด งทฤษฎการเรยนรอยางมความหมายของ David Paul Ausubel นกจตวทยาชาวอเมรกน เขามความเชอวา การเรยนรใดๆ จะมความหมายตอผเรยน หากสามารถเชอมโยงกบสงทเคยเรยนรมากอน เนอหาสาระใดๆ สามารถจดการเรยนรใหกบเดกได แตตองใชวธการใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยน แตละคน และผเรยนแตละคนสามารถเรยนรไดเมอมความพรอม (Ausubel. 2000) สวนการสรางแรงจงใจในการเรยนรนน เปนกระบวนการทผสอนปลายทางจะตองสรางแรงจงใจในการเรยนรใหกบผ เรยนกอนทจะเรมกจกรรม การเรยนรทางไกลผานดาวเทยม แรงจงใจม อทธพลตอการเรยนรของผ เรยน หากผ เรยน มแรงจงใจจะท าใหผเรยนใชความมงมนพยายามในการปฏบตกจกรรมการเรยนร จนประสบความส าเรจ ดงทฤษฎแรงจงใจของ David I. McClelland (McClelland. 1961) ไดอธบายไววาสงจงใจทท าใหบคคลใชความพยายามในการท างานตางๆ ใหประสบความส าเรจอยางดทสดตามทไดก าหนดจดมงหมายไวนนประกอบดวย 1) ความตองการความส าเรจ 2) ความตองการความผกพน 3) ความตองการพลงอ านาจ
178 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
เมอผเรยนประสบความส าเรจในสงใดแลวกจะเปนแรงกระตน ใหพฒนาตนเองใหกาวหนามากยงขน ดงนนการสรางแรงจงใจจงเปนภารกจทส าคญของผสอนโรงเรยนปลายทางประการหนง
การโคชระยะท 2 ส าหรบแนวการโคชในระยะท 2 ซงเปนการโคชระหวางการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม มจดเนนทการ Feed – up การตรวจสอบความเขาใจระหวางการเรยนรของผเรยน การใชพลงค าถาม ตลอดจนการ Feedback และ Feed – forward ผเรยน บทบาทผสอนในการโคชระยะท 2 น เปนบทบาททส าคญอยางมากของผสอนโรงเรยนปลายทางทอยกบผเรยนในขณะทมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมซงการโคชดงกลาวมงใหผเรยนเกดการรคดเปนส าคญ การโคชเพ อการรคด (cognitive coaching) เปนนวตกรรม การพฒนาผเรยนแนวใหมทเปลยนจากการสอน (teaching) และผเอออ านวยความสะดวกในการเรยนร (facilitator) มาเปนผโคช (coach) โดยใหความส าคญกบกระบวนการทางสตปญญา (mental process) ใหผเรยนม - ทกษะในการเรยนร (learning skill) - วธการเรยนร (learning how to learn)
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 179
- วธการประเมนและปรบปรงตนเอง (self - improvement) - การเรยนรสงตางๆ ไดดวยตนเอง (self - learning) - กระตนใหใชกระบวนการคดขนสง ไดแก การคดวเคราะห
การคดประเมนคา และการคดสรางสรรค การทผสอนโรงเรยนปลายทางท าหนาทโคชดวยการ Feed – up การตรวจสอบความเขาใจระหวางการเรยนรของผเรยน การใชพลงค าถาม และการ Feedback และ Feed – forward ผ เรยน ชวยท าใหผ เรยนเกดการเรยนร ไดอยางมประสทธภาพ
การโคชระยะท 3 ส าหรบแนวการโคชระยะท 3 หลงการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม มจดเนนทการประเมนผลการเรยนรและสะทอนผลการประเมนไปสการปรบปรง และพฒนาผเรยน ตลอดจนการถอดบทเรยนของผสอนโรงเรยนปลายทางเพอน าไปส การพฒนาอยางตอเนอง การประเมนเปนภารกจทส าคญของผสอนโรงเรยนปลายทางทจะตองท าการประเมนผลการเรยนร ดวยวธการและเครองมอทมคณภาพ และยงตองน าผลการประเมนมาพฒนาผเรยนรายบคคลใหบรรลจดประสงคของการเรยนรทางไกล
180 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ผานดาวเทยมในแตละครง โดยใชแนวทางการประเมนทเสรมพลงตามสภาพจรง ท าใหไดขอมลสารสนเทศทหลากหลายสามารถน าไปใชพฒนาผเรยนไดอยางแทจรง การประเมนทมประสทธภาพจ าเปนตองใชวธการและเครองมออยางหลากหลายและสอดคลองกบสงทตองการประเมน สวนการสะทอนผลการประเมน (feedback and feed - forward) เปนกลไกทจะท าใหผเรยนน าสารสนเทศจากการประเมนไปพฒนาตนเองตอไป การสะทอนผลการประเมนทท าใหผเรยนเหนวาสงท เขาจะตองปรบปรงและพฒนาคออะไร ชวยท าใหผเรยนสามารถพฒนาตนเองไดอยางตอเนอง ส าหรบการถอดบทเรยนของผสอนโรงเรยนปลายทางภายหลงเสรจสนกจกรรมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมในแตละครงนน เปนสงทมความส าคญ ตอการพฒนาประสทธภาพการโคช เพอการเรยนรทางไกลของผสอนโรงเรยนปลายทางเอง เนองจากการถอดบทเรยนจะท าใหเกดองคความรทสามารถน ามาปรบปรงและพฒนางานตอไปไดอยางตอเนอง
6.4 บทบาทผสอนโรงเรยนปลายทาง บทบาทส าคญของผสอนโรงเรยนปลายทางจงไมใชการจดการเรยน การสอนเหมอนกบผสอนโรงเรยนตนทาง หากแตเปนการโคชใหผเรยนปลายทาง ทอยกบตนเองเกดการเรยนร ตงแตระยะกอนการเรยนร ระยะระหวางการเรยนร และระยะหลงการเรยนร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 181
โดยบทบาทการโคชของผสอนโรงเรยนปลายทาง จะใหความส าคญกบการ เตรยมความพรอมกอนท จะมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมอยางมประสทธภาพ การสรางแรงจงใจใหกบผเรยน สวนในระยะท มการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม ผสอนโรงเรยนปลายทางจะท าหนาทกระตนการเรยนรใหกบผเรยน (feed - up) การตรวจสอบความเขาใจของผเรยนตลอดระยะเวลาทมการปฏบตกจกรรมการเรยนร (checking for understanding) การใหขอมลยอนกลบ (feedback) และการใหขอมลเพอการเรยนรตอยอดดวยตนเองของผเรยน (feed - forward) ซงหากผสอนโรงเรยนปลายทางมแนวทางการโคชทชดเจน จะท าใหการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมประสบความส าเรจมากยงขน บทบาทของผสอนทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (กระทรวงศกษาธการ. 2551) 1. วเคราะหผเรยนเปนรายบคคลแลวน าขอมลมาใชในการวางแผน การจดการเรยนรททาทายความสามารถของผเรยน 2. ก าหนดเปาหมายทตองการใหเกดขนกบผเรยน ดานความรและทกษะกระบวนการทเปนความคดรวบยอด หลกการ และความสมพนธ รวมทงคณลกษณะอนพงประสงค 3. ออกแบบการเรยนรและจดการเรยนรทตอบสนองความแตกตางระหวางบคคลและพฒนาการทางสมองเพอน าผเรยนไปสเปาหมาย
182 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
4. จดบรรยากาศทเออตอการเรยนรและดแลชวยเหลอผเรยนใหเกดการเรยนร 5. เตรยมและเลอกใชสอใหเหมาะสมกบกจกรรม น าภมปญญาทองถน เทคโนโลยทเหมาะสมมาประยกตใชในการจดการเรยนการสอน 6. ประเมนความกาวหนาของผเรยนดวยวธการทหลากหลาย เหมาะสมกบธรรมชาตของวชาและระดบพฒนาการของผเรยน 7. วเคราะหผลการประเมนมาใชในการซอมเสรมและพฒนาผเรยน รวมทงปรบปรงการจดการเรยนการสอนของตนเอง
ผสอน ณ โรงเรยนปลายทาง มบทบาทส าคญในการ พฒนาคณภาพผเรยน
อยางแทจรง
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 183
6.4.1 บทบาทผสอนโรงเรยนปลายทางระยะกอนเรมการเรยนรทางไกล ระยะกอนการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม เปนแนวปฏบตเพอเตรยมความพรอมกอนถงวนท จะมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมในแตละคร ง มแนวทางการโคชดงน
1. ศกษาแผนการจดการเรยนรในค มอการเรยนรทางไกล ผานดาวเทยมโดยมงเนนสาระส าคญ กระบวนการและกจกรรมเรยนร และการประเมนผลการเรยนร
2. ศกษาความรเพมเตมเกยวกบสาระส าคญของการเรยนร ใหมความเขาใจอยางถกตองและแมนย า
3. เตรยมวสด อปกรณ สถานท ท ใชในการปฏบตกจกรรม การเรยนร ใหครบถวนตามแผนการจดการเรยนร
4. เตรยมความพรอมผเรยน โดยการแจงก าหนดเวลาการเรยน สงทผเรยนจะไดเรยนรและกจกรรมการเรยนรทผเรยนจะไดลงมอปฏบต
5. สรางแรงจงใจภายในของการเรยนรใหกบผเรยน มงเนน การชใหเหนประโยชนของสงท เรยน และแจงกจกรรมททาทายความสามารถ ของผเรยน
6.4.2 บทบาทผสอนโรงเรยนปลายทางระหวางการเรยนรทางไกล ระยะระหวางการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม หมายถง แนวปฏบตตงแตเรมตนเขาสชนเรยนกอนทจะมการถายทอดสญญาณการเรยนร ระหวางการ
184 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ถายทอดสญญาณการเรยนร จนกระทง เสรจสนกจกรรมการเรยนรในชนเรยน มแนวทางการโคช 4 องคประกอบดงน
การ Feed – up ผเรยน 1. ทบทวนสาระส าคญทเปนพนฐานของการเรยนร 2. แจงจดประสงคของการเรยนรและภาระงานการเรยนร 3. กระตนแรงจงใจภายในของการเรยนรใหเกดขนกบผเรยน 4. สรางเชอมนและความภาคภมใจในตนเองของผเรยน
การตรวจสอบความเขาใจระหวางการเรยนรของผเรยน
1. สงเกตพฤตกรรมของผเรยนระหวางปฏบตกจกรรม การเรยนร
2. ซกถามผเรยนรายบคคลเฉพาะทสงสยวาตามบทเรยน ไมทน
3. ตรวจสอบผลงานของผเรยนขณะทผเรยนปฏบตกจกรรม การเรยนร
4. ใหความชวยเหลอผเรยนทตามบทเรยนไมทนโดยวธการ ทเหมาะสม
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 185
การใชพลงค าถามกบผเรยน 1. ตงค าถามกระตนการคดขนสงทสอดคลองกบบทเรยน 2. ใช ค าถ ามอย า งหลากหลาย สอดคล อ งก บ ระด บ
ความสามารถของผเรยน 3. กระตนใหผเรยนคดหาค าตอบ โดยใชเทคนควธการตางๆ
ทถกตอง 4. เหนคณคาค าตอบของผเรยนและใหก าลงใจผเรยนทตอบ
ค าถาม
การ Feedback และ Feed – forward ผเรยน 1. สรปสาระส าคญของการเรยนรรวมกบผเรยน 2. สะทอนจดดและจดทตองพฒนาในการเรยนรใหกบผเรยน 3. เสนอแนะแนวทางการปรบปรงและพฒนาใหกบผเรยน 4. ให ก าล งใจผ เรยน ในการเรยนรและพฒ นาตอยอด
อยางตอเนอง
186 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
6.4.3 บทบาทผสอนโรงเรยนปลายทางหลงการเรยนรทางไกล ระยะหลงการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม หมายถง แนวปฏบตภายหลงเสรจสนกจกรรมการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม หรอหลงเลกชนเรยนแลว มแนวทางการโคชดงน 1. ประเมนรวบยอด (summative assessment) การเรยนร
ของผ เรยนรายบคคล ม งเนนการประเมนความร ในสาระส าคญ กระบวนการเรยนรและคณลกษณะ
2. สะทอนผลการประเมนไปสการพฒนาผเรยนรายบคคล
และกระตนใหผเรยนไปเรยนรตอยอดดวยตนเอง 3. ถอดบทเรยนป จจยท ท าให การเรยนรทางไกลผ าน
ดาวเทยมประสบความส าเรจ และบนทกแนวปฏบตทดไวเปนองคความรทสอดคลองกบบรบทการเรยนรทางไกล ผานดาวเทยมของตนเอง
การดแลชวยเหลอผเรยนใหเกดการเรยนรเปนรายบคคล การประเมนรวบยอด (summative assessment) ผ เรยนภายหลงเสรจสนการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมแลวผสอนโรงเรยนปลายทาง ควรมกระบวนการดแลชวยเหลอผเรยนใหเกดการเรยนรเปนรายบคคล ตอยอดจากทผสอนตนทางไดแนะน าไว ซงกจกรรมตอยอดนจะชวยท าใหผเรยนมความรความเขาใจเนอหาสาระไดมากยงขน โดยผสอนโรงเรยนปลายทางมวธการใหการดแลชวยเหลอดงน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 187
1) ใหค าอธบายเพมเตม
2) สาธตแลวใหผเรยนปฏบตตาม
3) สอนซอมเสรมแบบตวตอตว
4) ใหท าแบบฝกหดเพมเตม
5) ใหศกษาใบความร
6) ใหท าใบงาน
7) ตรวจผลงาน
8) ใหขอเสนอแนะ
9) ใหค าปรกษา
10) ตอบค าถาม
11) ตงค าถามเพอกระตนใหคด
12) พดใหก าลงใจ
13) ชแนะแนวทาง
14) พดกระตนใหเกดความอยากเรยนร
15) รบฟงปญหาการเรยนรของผเรยน
16) อธบายใหเหนเหตผล
17) ยกตวอยางทเปนรปธรรม
18) พดชกจงใหตงใจเรยน
19) ตดตามตวใหมาเขาเรยน
20) ถามใชค าถามน าเพอชแนะค าตอบ
21) กระตนใหชวยเหลอตนเอง
22) แนะน าแหลงขอมลส าหรบการศกษาคนควา
188 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
6.5 การพฒนาคณภาพการเรยนรทางไกลสอนาคต การพฒนาคณภาพการเรยนรทางไกล ส าหรบผสอนโรงเรยนปลายทาง มแนวทางดงตอไปน 1. ผสอนโรงเรยนปลายทางควรศกษาแนวคด หลกการ แนวการโคชเพอเสรมสรางการเรยนรทางไกลผานดาวเทยมส าหรบผสอนโรงเรยนปลายทาง ใหมความเขาใจอยางชดเจน เพอทจะท าใหการด าเนนการโคชเปนไปอยางมประสทธภาพ 2. ผสอนโรงเรยนปลายทาง ควรเลอกใชเทคนควธการโคชในแตละระยะใหสอดคลองกบบรบทของการเรยนร เชน ธรรมชาตผเรยน เนอหาสาระ ของการเรยน ทรพยากรสนบสนน เปนตน 3. ผบรหารในโรงเรยนทใชการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม ควรใหการสงเสรมและสนบสนนผสอนใหด าเนนการโคชในแตละระยะอยางมประสทธภาพ เชน การสนบสนนใหผสอนไดรบการฝกอบรมเกยวกบทกษะการโคช การสงเสรมสนบสนนการเรยนรรายบคคล เปนตน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 189
บรรณานกรม
กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.
พระธรรมโกศาจารย (ประยร ธมมจตโต). (2549). พทธวธบรหาร. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.
มารต พฒผล. (2556). รายงานการวจยฉบบสมบรณ เรอง รปแบบการพฒนาครดานการ จดการเรยนรท เสรมสรางการรคดและความสขในการเรยนร ของผเรยนระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.
มลนธการศกษาทางไกลผานดาวเทยม. (2558). คมอครพระราชทานการสอนทางไกลผานดาวเทยมส าหรบโรงเรยนปลายทาง โครงการการศกษาทางไกลผานดาวเทยม โรงเรยนวงไกลกงวล อ าเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ . สบคนจาก มลนธการศกษาทางไกลผานดาวเทยม www.dlf.ac.th
วระวฒน ปนนตามย. (2545). “การเรยนรจากการปฏบต ยงท าย งร ย งอยย งเชยวชาญ”. การพฒนาโดยการเรยนรจากการปฏบต Action Learning. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน. หนา 16 – 40.
ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2551). รายงานการสงเคราะหสภาวการณ และปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาไทย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : หางหนสวนจ ากด ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน.
ส านกพฒนาและสงเสรมวชาชพ ส านกงานเลขาธการครสภา. (2548). หลกสตรการพฒนาครใหมคณภาพตามมาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพ. กรงเทพฯ: โรงพมพเดอนตลา.
Ambrose, Susan A. and other. (2010). How Learning Works: 7 Research – based Principles for Smart Teaching. San Francisco: Josey – Bass.
190 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
Ausubel, D. P. (1963). The Psychology of Meaningful Verbal Learning. New York: Grune and Stratton.
Ausubel, D.P. (2000), The Acquisition and Retention of Knowledge: A Cognitive View. Kluwer Academic Publishers
Costa, Arthur L. and Garmston, Robert j. (2002). Cognitive Coaching A Foundation ForRenaissance Schools. 2nd ed. Massachusetts: Christopher – Gordon Publishers.
DeGosky, Micheal T. (2005). Improving After Action Review (AAR) Practice. New York: Guidance Group, Inc.
Knight, Jim. (2009). Coaching Approaches & Perspectives. California: Corwin Press.
Knowles, M. (1984). Andragogy in Action: Applying Modern Principles of Adult Learning. San Francisco: Jossey-Bass.
Marzano,Robert J. (2000). Transforming Classroom Grading. Alexandria, Va.: Association for Supervision and Curriculum Development.
Marzano, Robert J. and Simms, Julia. (2012). Coaching Classroom Instruction: The Classroom Strategies Series. Bloomington: Marzano Research Laboratory.
McClelland, D. C. (1961). The Achieving Society. New York: The Free Press. Marquardt, M.J. (1999). Action Learning in Action: Transforming Problems
and People World – Class Organizational Learning. Palo Alto: Dares – Black Publishing.
Piaget, J. (1936). Origins of Intelligence in The Child. London: Routledge & Kegan Paul.
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 191
Sobel, Andrew and Panas, Jerold. (2012). Power Questions: Build Relationships, Win New Business, and Influence Others. New York: John Wiley & Sons, Incorporated.
Sweeney, Diane. (2011). Student – Centered Coaching: A Guide for K – 8 Coachers and Principles. California: Corwin Press.
192 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
การเรยนรทางไกลผานดาวเทยม เปนการเรยนรทเปดพนทใหผเรยน
ไดมโอกาสเขาถงองคความร ดวยวธการตางๆ อยางหลากหลาย
บทท 7 การพฒนาหลกสตร
ฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา Short Course Non – Degree Development
7.1 แนวคดหลกการและประโยชนของหลกสตรฝกอบรมระยะสน
แบบไมประสาทปรญญา หลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา (non - degree short courses) หมายถง รายวชาทพฒนาขนเพอตอบสนองความตองการของผเรยน ในปจจบน ใหมความรและทกษะเฉพาะทางเฉพาะดาน โดยใชระยะเวลาไมนาน โดยทหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญานอาจจะออกแบบ มาจากรายวชาทอยในหลกสตรปกต หรอเปนรายวชาทพฒนาขนใหมกได สามารถน าไปใชเพมทกษะการเรยนหรอการปฏบตตามศกยภาพของแตละบคคลเพอตอบสนองความตองการและการเปลยนแปลงของสงคม โดยมจดเนนอยทการฝกอบรมความรและทกษะใหมๆ และเปนทกษะทจ าเปนในยคปจจบน หรอเปนประเดนความรและทกษะทสงคมใหความสนใจ เพอใหผเขารบการฝกอบรมมความรและทกษะตามความตองการ สามารถน าไปใชในการท างานไดทนท สามารถน าไปใชเพมทกษะการเรยนหรอการปฏบตงานตามศกยภาพของแตละบคคล เพอตอบสนองความตองการความเปลยนแปลงของสงคม
194 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
หลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา มความแตกตางจากหลกสตรฝกอบรมโดยทวไปตรงทการออกแบบหลกสตรประเภทนจะมการเชอมโยงความรและประสบการณจากการฝกอบรมไปสรายวชาทอยในหลกสตรปกตไดดวย ท งน เ พ อ เปด โอกาสและชองทางให ผ เรยนสามารถ เทยบโอนความร และประสบการณ จากการเรยนในหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา ไปสรายวชาในหลกสตรปกตได (หลกสตรปกต หมายถง หลกสตร ทสถาบนการศกษาเปดสอนและใหปรญญาแกผส าเรจการศกษา)
7.2 ลกษณ ะการจดการเรยนรของหลกส ตรฝ กอบรมระยะส น แบบไมประสาทปรญญา
เนองดวยหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา เนนทการพฒนาทกษะใหกบผเรยนเพอใหสามารถน าไปใชไดทนท ดงนนลกษณะการเรยนรของหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญาจงมลกษณะดงน
1. ฝกปฏบตทกษะและน าไปสการมความร อาศยกระบวนการเรยนรจากการปฏบต (action learning) ทน าสภาพการณทผเรยนประสบอยในการท างานมาเปนจดตงตนของการฝกปฏบตทกษะ เชน ทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ เพอการสอสารกบผรบบรการ เปนตน
2. แลกเปลยนเรยนรประสบการณจากการท างานระหวางผเรยนกบผ ส อน และผ เร ย น ก บ ผ เร ยน เพ อน า ไป ส ก ารจ ด การความ ร (knowledge management) ทไดแปลงความรฝงลก (tacit knowledge) มาเปนความรชดแจง (explicit knowledge) และน ามาถกทอ (weaving) หรอสงเคราะหเปนองคความร ทสามารถน าไปใชในการปฏบตงานทมประสทธภาพมากขน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 195
3. สาธตการปฏบตและใหปฏบตดวยตนเอง รวมกบการใหค าชแนะ ทเปนประโยชนส าหรบการเรยนรของผเรยนรายบคคล การฝกหดตามการสาธต การแนะน าและการชแนะของผสอน ตลอดจนมการวดและประเมนเพอพฒนาผเรยน อยางตอเนองตลอดจนการเสรมแรงทเหมาะสม 4. ประเมนผลการเรยนรทงดานความร ทกษะ และคณลกษณะ ตามแนวทางการประเมนตามสภาพจรง (authentic assessment) โดยการสงเกตพฤตกรรมผเรยน การตรวจสอบผลงาน การใหผเรยนประเมนตนเอง และน าผลการประเมนมาใชเปนขอมลสารสนเทศส าหรบการพฒนาผเรยนอยางตอเนอง 5. ใหขอมลยอนกลบอยางสรางสรรค (creative feedback) ทน าผลการประเมนจากหลกฐานรองรอยรวมทงหลกฐานเชงประจกษตางๆ ชประเดนท เปนจดแขง จดทตองพฒนา และแนวทางการพฒนาตนเองใหกบผเขารบการฝกอบรม
7.3 ขนตอนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา ทสามารถเทยบโอนความรและประสบการณกบหลกสตรปกต การพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา มขนตอนดงน 1. วเคราะหความคดรวบยอดหลกจากค าอธบายรายวชา 2. วเคราะหมาตรฐานผลการเรยนรจากหลกสตรสรายวชา (curriculum
mapping) แลวน ามาก าหนดเปนมาตรฐานผลการเรยนรของรายวชา
196 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
3. น าความคดรวบยอดหลกของรายวชามาวเคราะห เชอมโยงกบมาตรฐานผลการเรยนรท เปนความรบผดชอบหลกของรายวชา ทสะทอนใหเหนผลการเรยนรทจะเกดขนกบผเรยนภายหลงเสรจสน การเรยนรในแตละความคดรวบยอดหลก
4. น าความคดรวบยอดหลกมาวเคราะหเปนความคดรวบยอดรอง (Sub
concepts) และก าหนดเวลาการเรยนรใหเหมาะสม 5. น าความคดรวบยอดหลก (Main Concepts) มาวเคราะหภาพรวมของ
การจดการเรยนรท ใช ในแตละความคดรวบยอดหลกอยางมประสทธภาพ
6. จดท ารายละเอยดของหลกสตรการฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาท
ปรญญา 7. จดท าแผนการจดการเรยนรตามหลกสตรการฝกอบรมระยะสน
แบบไมประสาทปรญญาแตละหลกสตร 8. ขออนมตหลกสตรจากหนวยงานทมอ านาจหนาทอนมตหลกสตร
7.4 ตวอยางการพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา ทสามารถเทยบโอนความรและประสบการณกบหลกสตรปกต กรณศกษาการพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา รายวชา ลส701 การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร 3(2–2–5) ซงเปนรายวชา
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 197
ในหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยและพฒนาหลกสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ตามขนตอน 8 ขนตอน ดงน
ขนตอนท 1 วเคราะหความคดรวบยอดหลกจากค าอธบาย รายวชาทระบไวในหลกสตรปกต ค าชแจง โปรดวเคราะหความคดรวบยอดหลกจากค าอธบายรายวชา
ลส 701 การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร 3(2–2–5) CL 701 Curriculum Development and Learning Management วเคราะหแนวคด หลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร สงเคราะหแนวคด ทฤษฎ และผลการวจยมาสสารสนเทศส าหรบการออกแบบหลกสตรและการจดการเรยนร ปฏบตการวจยพฒนา หลกสตรและการจดการเรยนร การประเมนและสะทอนผลการเรยนรอยางสรางสรรค ความคดรวบยอดหลกประกอบดวย 1. แนวคด หลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร 2. การสงเคราะหแนวคด ทฤษฎและผลการวจยมาสสารสนเทศส าหรบ
การออกแบบหลกสตรและการจดการเรยนร 3. ปฏบตการวจยพฒนา หลกสตรและการจดการเรยนร การประเมนและ
สะทอนผลการเรยนร
198 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ขนตอนท 2 วเคราะหมาตรฐานผลการเรยนรจากหลกสตร สรายวชา (curriculum mapping) แลวน ามา ก าหนดเปนมาตรฐานผลการเรยนรของรายวชา
ค าชแจง โป รดว เคราะห ม าตรฐานผลการเรยน ร จ ากหล กส ตรส รายวช า
(curriculum mapping) แลวน ามาก าหนดเปนมาตรฐานผลการเรยนรของรายวชา
มาตรฐานผลการเรยนรของหลกสตร (ทงหลกสตร) 1. ดานคณธรรมและจรยธรรม 1.1 สามารถแกปญหาทางคณธรรมจรยธรรมทซบซอนในบรบททางวชาการ 1.2 สามารถตดสนใจกระท าหรอไมกระท าการใดๆ บนพนฐานหลกสทธ
มนษยชน 1.3 สามารถชประเดนปญหาทางวชาการและเสนอแนะแนวทางการแกไขอยาง
สรางสรรค 1.4 สามารถใชดลยพนจอยางผร ดวยความยตธรรม ดวยหลกฐาน หลกการทม
เหตผลและคานยมอนดงามในการจดการกบความขดแยงทมผลกระทบ ตอตนเองและผอน
1.5 แสดงออกถงภาวะผน าในการปฏบตตามหลกคณธรรม จรยธรรมในการท างาน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 199
2. ดานความร 2.1 สามารถอธบายแนวคด ทฤษฎทส าคญส าหรบการพฒนาหลกสตรและการ
จดการเรยนร 2.2 แสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบนและเกยวของกบการวจย หลกสตร
และการจดการเรยนร 2.3 สามารถคดเลอกแนวคด ทฤษฎทส าคญส าหรบการวจยทางดานหลกสตรและ
การจดการเรยนร 2.4 แสดงความเขาใจอยางลกซงและกวางขวางเกยวกบสถานการณทสงผล
ตอกระบวนการพฒนาระบบการศกษา
3. ดานทกษะทางปญญา 3.1 สามารถใชความรทางดานการวจยวเคราะหประเดนและปญหาทางดาน
การวจย หลกสตรและการจดการเรยนรอยางสรางสรรค 3.2 สามารถสงเคราะหผลการวจยและทฤษฎเพอพฒนาองคความรใหม
ทสรางสรรค 3.3 สามารถบรณาการแนวคดตางๆ ทงในและนอกสาขาวชาไปสการพฒนา
หรอแกไขปญหาดวยกระบวนการวจย 3.4 สามารถออกแบบและด าเนนโครงการวจยในประเดนทมความซบซอน
เพอแกปญหา หรอพฒนาองคความรทางดานการวจย หลกสตร และการจดการเรยนร
3.5 สามารถประยกตใชองคความรทางดานการวจย และหลกสตรสการสรางสรรคนวตกรรม
200 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
4. ดานทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ 4.1 สามารถแสดงความคดเหนบนพนฐานหลกวชาการดวยความรบผดชอบ 4.2 สามารถวางแผน วเคราะห และแกปญหาทซบซอนดวยตนเอง 4.3 สามารถวางแผนการพฒนาตนเองและองคกรอยางมประสทธภาพ 4.4 แสดงออกถงการมปฏสมพนธกบบคคลในแวดวงวชาการและบคคลทวไป
อยางสรางสรรค 4.5 แสดงออกถงความโดดเดนในการเปนผน าทางวชาการ 5. ดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลย
สารสนเทศ 5.1 สามารถวเคราะหขอมลเชงคณภาพและเชงปรมาณในการศกษาคนควา
ทางการวจย หลกสตรและการจดการเรยนรอยางมประสทธภาพ 5.2 สามารถส อสารอย างมประสทธภ าพด วยเทคโน โลยท เหมาะสม
กบกลมเปาหมาย 5.3 สามารถสรปปญหาและเสนอแนะแกไขปญหาในดานตางๆ โดยเจาะลก
ทางดานการวจยและพฒนาหลกสตร
5.4 น าเสนอรายงานทงทเปนทางการและไมเปนทางการผานสอ สงตพมพ ทางวชาการทงในระดบชาตและ/หรอนานาชาต
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 201
มาตรฐานผลการเรยนรของรายวชา ลส 701 การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร
รายวชา
ดานท 1 คณธรรมและ
จรยธรรม
ดานท 2 ความร
ดานท 3 ทกษะทางปญญา
ดานท 4 ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ
ดานท 5 การวเคราะห
เชงตวเลข การสอสารและการใชเทคโนโลยสารสนเทศ
1 2 3 4 5 1 2 3 4 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4
หมวดวชาแกน ลส 701 การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 201
202 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
มาตรฐานผลการเรยนร รายวชา ลส701 การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร
1. ดานคณธรรมและจรยธรรม 1.1 สามารถแกปญหาทางคณธรรมจรยธรรมทซบซอนในบรบททางวชาการ 1.3 สามารถชประเดนปญหาทางวชาการและเสนอแนะแนวทางการแกไขอยาง
สรางสรรค 1.4 สามารถใชดลยพนจอยางผร ดวยความยตธรรม ดวยหลกฐาน หลกการทม
เหตผลและคานยม อนดงามในการจดการกบความขดแยงทมผลกระทบตอตนเองและผอน 2. ดานความร 2.2 แสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบนและเกยวของกบการวจย หลกสตร
และการจดการเรยนร 2.4 แสดงความเขาใจอยางลกซงและกวางขวางเกยวกบสถานการณทสงผล
ตอกระบวนการพฒนาระบบการศกษา 3. ดานทกษะทางปญญา 3.1 สามารถใชความรทางดานการวจยวเคราะหประเดนและปญหาทางดาน
การวจย หลกสตรและการจดการเรยนรอยางสรางสรรค 3.3 สามารถบรณาการแนวคดตางๆ ทงในและนอกสาขาวชาไปสการพฒนา
หรอแกไขปญหาดวยกระบวนการวจย 3.5 สามารถประย ก ต ใช อ งค ความรท างด านการว จ ย และหล กส ต ร
สการสรางสรรคนวตกรรม
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 203
4. ดานทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ 4.1 สามารถแสดงความคดเหนบนพนฐานหลกวชาการดวยความรบผดชอบ 4.3 สามารถวางแผนการพฒนาตนเองและองคกรอยางมประสทธภาพ 4.4 แสดงออกถงการมปฏสมพนธกบบคคลในแวดวงวชาการและบคคลทวไป
อยางสรางสรรค 5. ดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสารและการใชเทคโนโลย สารสนเทศ 5.1 สามารถสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยท เหมาะสมกบ
กลมเปาหมาย 5.2 สามารถสรปปญหาและเสนอแนะแกไขปญหาในดานตางๆ โดยเจาะลก
ทางดานการวจยและพฒนาหลกสตร 5.3 น าเสนอรายงานทงทเปนทางการและไมเปนทางการผานสอ สงตพมพ
ทางวชาการทงในระดบชาตและ/หรอนานาชาต
204 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ขนตอนท 3 น าความคดรวบยอดหลก (main concepts) ของ รายวชามาวเคราะหเชอมโยงกบมาตรฐานผลการ เรยนรท เปนความรบผดชอบหลกของรายวชา ทสะทอนใหเหนผลการเรยนรทจะเกดขนกบผเรยน ภายหลงเสรจสนการเรยนรในแตละความคด รวบยอดหลก
ค าชแจง โป รดน าความค ด รวบ ยอดห ล ก (main concepts) ของรายว ช า มาวเคราะหเชอมโยงกบมาตรฐานผลการเรยนรทเปนความรบผดชอบหลกของรายวชา ทสะทอนใหเหนผลการเรยนรทจะเกดขนกบผเรยนภายหลงเสรจสนการเรยนรในแตละความคดรวบยอดหลก
ล าดบท Concepts (mini courses) Learning Outcomes 1 แนวคด หลกการพฒนาหลกสตร
และการจดการเรยนร 2.2 แสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบน
และเกยวของกบการวจย หลกสตร และการจดการเรยนร 5.2 สามารถสอสารอยางมประสทธภาพ ดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบ กลมเปาหมาย
2 การสงเคราะหแนวคด ทฤษฎ และผลการวจยมาสสารสนเทศส าหรบการออกแบบหลกสตร และการจดการเรยนร
2.4 แสดงความเขาใจอยางลกซงและกวางขวาง เกยวกบสถานการณทสงผลตอ กระบวนการพฒนาระบบการศกษา 5.3 สามารถสรปปญหาและเสนอแนะแกไข ปญหาในดานตางๆ โดยเจาะลกทางดาน การวจยและพฒนาหลกสตร 5.2 สามารถสอสารอยางมประสทธภาพ ดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบ กลมเปาหมาย
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 205
ล าดบท Concepts (mini courses) Learning Outcomes 3 ปฏบตการวจยพฒนาหลกสตร
และการจดการเรยนร ประเมนและสะทอนผล การเรยนรอยางสรางสรรค
1.1 สามารถแกปญหาทางคณธรรมจรยธรรมทซบซอนในบรบททางวชาการ
1.3 สามารถชประเดนปญหาทางวชาการ และเสนอแนะแนวทางการแกไข อยางสรางสรรค 1.4 สามารถใชดลยพนจอยางผร ดวยความ ยตธรรม ดวยหลกฐาน หลกการทม เหตผลและคานยมอนดงามในการจดการ กบความขดแยงทมผลกระทบตอตนเอง และผอน 3.1 สามารถใชความรทางดานการวจย วเคราะหประเดนและปญหาทางดาน การวจย หลกสตรและการจดการเรยนร อยางสรางสรรค 3.3 สามารถบรณาการแนวคดตางๆ ทงใน และนอกสาขาวชาไปสการพฒนา หรอแกไขปญหาดวยกระบวนการวจย 3.5 สามารถประยกตใชองคความรทางดาน การวจยและหลกสตรสการสรางสรรค นวตกรรม 4.1 สามารถแสดงความคดเหนบนพนฐาน หลกวชาการดวยความรบผดชอบ 4.3 สามารถวางแผนการพฒนาตนเอง และองคกรอยางมประสทธภาพ 4.4 แสดงออกถงการมปฏสมพนธกบบคคล ในแวดวงวชาการและบคคลทวไป อยางสรางสรรค 5.4 น าเสนอรายงานทงทเปนทางการ และไมเปนทางการ ผานสอ สงตพมพ ทางวชาการทงในระดบชาตและ/ หรอนานาชาต
206 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ขนตอนท 4 น าความคดรวบยอดหลก (Main Concepts) ม า ว เค ร า ะ ห เป น ค ว า ม ค ด ร ว บ ย อ ด ร อ ง (Sub concepts) ก าหนดเวลา การเรยนร
ค าชแจง โปรดน าความคดรวบยอดหลก (Main Concepts) มาวเคราะหเปนความคด
รวบยอดรอง (Sub concepts) และก าหนดเวลาการเรยนรใหเหมาะสม
ล าดบ ความคดรวบยอดหลก (Main Concepts)
น าไปจดท าเปน short courses
ความคดรวบยอดรอง (Sub concepts)
น าไปจดท าเปน short courses
ระยะเวลา
1 แนวคด หลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร
1.1 แนวคดหลกการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนร 1.2 หลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร 1.3 การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร 1.4 นวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนร
1 สปดาห
2 การสงเคราะหแนวคด ทฤษฎ และผลการวจยมาสสารสนเทศส าหรบการออกแบบหลกสตร และการจดการเรยนร
2.1 การวเคราะหผเรยน 2.2 การวเคราะหทฤษฎการเรยนร 2.3 การวเคราะหบรบททางเทคโนโลย 2.4 การวเคราะหบรบททางเศรษฐกจและสงคม 2.5 การวเคราะหปรชญาเพอการพฒนาหลกสตร 2.6 การวเคราะหสาระส าคญ 2.7 การสงเคราะหขอมลพนฐานส าหรบ การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร
1 สปดาห
3 ปฏบตการวจยพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนร ประเมนและสะทอนผล การเรยนรอยางสรางสรรค
3.1 การออกแบบหลกสตรและการจดการเรยนร 3 สปดาห
3.2 การน าหลกสตรและการจดการเรยนร ไปทดลองใช
1 สปดาห
3.3 การประเมนหลกสตรและการจดการเรยนร 1 สปดาห
3.4 การสะทอนผลการประเมนหลกสตร และการจดการเรยนร
1 สปดาห
รวม 8 สปดาห
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 207
ขนตอนท 5 น าความคดรวบยอดหลก (Main Concepts) มาวเคราะหภาพรวมของการจดการเรยนร ทใชในแตละความคดรวบยอดหลกอยางมประสทธภาพ
ค าชแจง โปรดน าความคดรวบยอดหลก (Main Concepts) มาวเคราะหภาพรวมของการจดการเรยนรทใชในแตละความคดรวบยอดหลก
อยางมประสทธภาพ
ล าดบ
ความคดรวบยอดหลก (Main Concepts)
น าไปจดท าเปน mini courses
ความคดรวบยอดรอง (Sub concepts)
น าไปจดท าเปน short courses
ระยะเวลา
ภาพรวมของการจดการเรยนร เนน University everywhere / การสมมนา
เชงปฏบตการ / การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน / การแลกเปลยนเรยนร
1 แนวคด หลกการพฒนาหลกสตรและการจด การเรยนร
1.1 การพฒนาหลกสตรและการจด การเรยนรส Thailand 4.0 1.2 หลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร 1.3 การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร 1.4 นวตกรรมหลกสตรและการจดการ เรยนร
1 สปดาห 1. ผเรยนเรยนรเนอหาสาระจาก website LCCL และท าบทปฏบตการท 1 ทก าหนดใหลวงหนา กอนถงวนสมมนาในชนเรยน 2. ผเรยนสมมนาเชงปฏบตการในชนเรยนโดยใช บทปฏบตการท 2 ทก าหนดให 3. ผเรยนถอดบทเรยนและแลกเปลยนเรยนรรวมกน ในชนเรยน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 207
208 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ล าดบ
ความคดรวบยอดหลก (Main Concepts)
น าไปจดท าเปน mini courses
ความคดรวบยอดรอง (Sub concepts)
น าไปจดท าเปน short courses
ระยะเวลา
ภาพรวมของการจดการเรยนร เนน University everywhere / การสมมนา
เชงปฏบตการ / การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน / การแลกเปลยนเรยนร
4. ผเรยนเรยนรเพมเตมในประเดนทสนใจดวยตนเอง 5. ผเรยนแลกเปลยนเรยนรกบผสอนผานชองทาง online
2 การสงเคราะหแนวคด ทฤษฎและผลการวจย มาสสารสนเทศส าหรบ การออกแบบหลกสตร และการจดการเรยนร
2.1 การวเคราะหผเรยน 2.2 การวเคราะหทฤษฎการเรยนร 2.3 การวเคราะหบรบททางเทคโนโลย 2.4 การวเคราะหบรบททางเศรษฐกจ และสงคม 2.5 การวเคราะหปรชญาเพอการพฒนา หลกสตร 2.6 การวเคราะหสาระส าคญ 2.7 การสงเคราะหขอมลพนฐานส าหรบ การพฒนาหลกสตรและการจด การเรยนร
1 สปดาห 1. ผเรยนเรยนรเนอหาสาระจาก website LCCL และท าบทปฏบตการท 3 ทก าหนดใหลวงหนา กอนถงเวลาสมมนาในชนเรยน 2. ผเรยนสมมนาเชงปฏบตการในชนเรยนโดยใช บทปฏบตการท 4 ทก าหนดให 3. ผเรยนถอดบทเรยนและแลกเปลยนเรยนรรวมกน ในชนเรยน 4. ผเรยนเรยนรเพมเตมในประเดนทสนใจดวยตนเอง 5. ผเรยนแลกเปลยนเรยนรกบผสอนผานชองทาง online
208 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 209
ล าดบ
ความคดรวบยอดหลก (Main Concepts)
น าไปจดท าเปน mini courses
ความคดรวบยอดรอง (Sub concepts)
น าไปจดท าเปน short courses
ระยะเวลา
ภาพรวมของการจดการเรยนร เนน University everywhere / การสมมนา
เชงปฏบตการ / การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน / การแลกเปลยนเรยนร
3 ปฏบตการวจยพฒนา หลกสตรและการจดการ เรยนร ประเมน และสะทอนผลการเรยนร อยางสรางสรรค Developing the curriculum and learning management
3.1 การออกแบบหลกสตร และการจดการเรยนร
3 สปดาห 1. ผเรยนเรยนรเนอหาสาระจาก website LCCL และท าบทปฏบตการท 5 ทก าหนดใหลวงหนา กอนถงวนสมมนาในชนเรยน 2. ผเรยนสมมนาเชงปฏบตการในชนเรยนโดยใช บทปฏบตการท 8 ทก าหนดให 3. ผเรยนถอดบทเรยนและแลกเปลยนเรยนรรวมกน ในชนเรยน 4. ผเรยนเรยนรเพมเตมในประเดนทสนใจดวยตนเอง 5. ผเรยนแลกเปลยนเรยนรกบผสอนผานชองทาง online
3.2 การน าหลกสตรและการจดการเรยนร ไปทดลองใช
1 สปดาห 1. ผเรยนเรยนรเนอหาสาระจาก website LCCL และ ท าบทปฏบตการท 7 ทก าหนดใหลวงหนา กอนถงวนทจะน าหลกสตรและการจดการเรยนร ไปทดลองใช
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 209
210 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ล าดบ
ความคดรวบยอดหลก (Main Concepts)
น าไปจดท าเปน mini courses
ความคดรวบยอดรอง (Sub concepts)
น าไปจดท าเปน short courses
ระยะเวลา
ภาพรวมของการจดการเรยนร เนน University everywhere / การสมมนา
เชงปฏบตการ / การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน / การแลกเปลยนเรยนร
2. ผเรยนและผสอนรวมกนน าหลกสตร และการจดการเรยนรไปทดลองใช ตามบทปฏบตการท 8 3. ผเรยนถอดบทเรยนและแลกเปลยนเรยนรรวมกน ในชนเรยน 4. ผเรยนเรยนรเพมเตมในประเดนทสนใจดวยตนเอง 5. ผเรยนแลกเปลยนเรยนรกบผสอนผานชองทาง online
3.3 การประเมนหลกสตร และการจดการเรยนร
1 สปดาห 1. ผเรยนเรยนรเนอหาสาระจาก website LCCL และท าบทปฏบตการท 9 ทก าหนดใหลวงหนา กอนถงวนสมมนาในชนเรยน 2. ผเรยนสมมนาเชงปฏบตการในชนเรยนโดยใช บทปฏบตการท 10 ทก าหนดให 3. ผเรยนถอดบทเรยนและแลกเปลยนเรยนรรวมกน
210 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 211
ล าดบ
ความคดรวบยอดหลก (Main Concepts)
น าไปจดท าเปน mini courses
ความคดรวบยอดรอง (Sub concepts)
น าไปจดท าเปน short courses
ระยะเวลา
ภาพรวมของการจดการเรยนร เนน University everywhere / การสมมนา
เชงปฏบตการ / การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน / การแลกเปลยนเรยนร
4. ผเรยนเรยนรเพมเตมในประเดนทสนใจดวยตนเอง 5. ผเรยนแลกเปลยนเรยนรกบผสอนผานชองทาง online
3.4 การสะทอนผลการประเมนหลกสตร และการจดการเรยนร
1 สปดาห 1. ผเรยนเรยนรเนอหาสาระจาก website LCCL และท าบทปฏบตการท 11 ทก าหนดใหลวงหนา กอนถงวนสมมนาในชนเรยน 2. ผเรยนสมมนาเชงปฏบตการในชนเรยนโดยใช บทปฏบตการท 12 ทก าหนดให 3. ผเรยนถอดบทเรยนและแลกเปลยนเรยนรรวมกน 4. ผเรยนเรยนรเพมเตมในประเดนทสนใจดวยตนเอง 5. ผเรยนแลกเปลยนเรยนรกบผสอนผานชองทาง online
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 211
212 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ขนตอนท 6 จดท ารายละเอยดของหลกสตรการฝกอบรม ระยะสนแบบไมประสาทปรญญา
จากการด าเนนการวเคราะหความคดรวบยอดหลก ความคดรวบยอดรอง ระยะเวลา และภาพรวมของการจดการเรยนรดงทกลาวมาในขนตอนท 5 ท าใหสามารถจดท ารายละเอยดของหลกสตรการฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา ไดจ านวน 3 หลกสตร ดงน หลกสตรท 1 “การพฒนาหลกสตรและการเรยนรสสงคมอนาคต” หลกสตรท 2 “การออกแบบการจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยน สสงคมอนาคต” หลกสตรท 3 “การประเมนผลทเสรมพลงการเรยนร” โดยหลกสตรทง 3 หลกสตรน เปนหลกสตรฝกอบรมระยะสนทตอบสนองรายวชา ลส701 การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร ซงเปดสอนอยในหลกสตรปรชญาดษฎบณฑตสาขาวชาการวจยและพฒนาหลกสตรบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ซงจะตองมการจดท ารายละเอยดของหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา และไดรบอนมต เพอใหผทมาเรยนในหลกสตรฝกอบรมระยะสนน สามารถเกบผลการเรยนไวเทยบโอนเขามาเปนนสตระดบปรญญาเอกสาขาวชาการวจยและพฒนาหลกสตรไดในอนาคต รายละเอยดของหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา ทง 3 หลกสตร มดงตอไปน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 213
รายละเอยดของหลกสตรการฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคเรยนท ..... ประจ าปการศกษา ....................
หมวดท 1 ขอมลทวไป
1. ชอหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา
การพฒนาหลกสตรและการเรยนรสสงคมอนาคต
2. จ านวนชวโมงตลอดระยะเวลาการฝกอบรมฯ บรรยาย 10 ชวโมง – ปฏบต 10 ชวโมง
3. จ านวนหนวยกตในการเทยบเคยง 1 หนวยกต
4. รายวชาทเทยบเคยงในหลกสตรระดบบณฑตศกษา ลส701 การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร CL701 Curriculum Development and Learning Management
5. อาจารยผรบผดชอบและอาจารยผสอนในหลกสตรฝกอบรมฯ ผชวยศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล
6. สถานทเรยน หอง 301 อาคารบณฑตวทยาลย
214 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
หมวดท 2 จดมงหมายและวตถประสงค
1. จดมงหมายของหลกสตรฝกอบรมฯ ผเรยนมความรความเขาใจแนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการ
เรยนร หลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร และนวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนรและสามารถแสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบนและเกยวของกบการวจย หลกสตร และการจดการเรยนร ตลอดจนสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย
2. วตถประสงคในการพฒนา/ปรบปรงหลกสตรฝกอบรมฯ
เพอใหรายวชามความทนสมยและสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคม ตลอดจนตอบสนองความตองการของผเขารบการฝกอบรม สามารถพฒนาผเขารบการฝกอบรมใหน าความรและประสบการณไปปฏบตงานได
หมวดท 3 ลกษณะและการด าเนนการ
1. ค าอธบายหลกสตรฝกอบรมฯ ศกษาวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร หลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร และนวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนรและสามารถแสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบนและเกยวของกบการวจย หลกสตร และการจดการเรยนร ตลอดจนสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 215
2. ความรบผดชอบหลก/ความรบผดชอบรอง
ดานคณธรรมจรยธรรม
ดานความร ดานทกษะทาง
ปญญา
ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ
ดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสารฯ
1 2 3 4 5 1 2 3 4 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4
หมวดท 4 การพฒนาผลการเรยนรของผเขาอบรม
1. คณธรรม จรยธรรม 1.1 คณธรรม จรยธรรมทตองพฒนา
1) สามารถแกปญหาทางคณธรรมจรยธรรมทซบซอนในบรบททางวชาการ 2) สามารถชประเดนปญหาทางวชาการและเสนอแนะแนวทางการแกไข
อยางสรางสรรค 3) สามารถใชดลยพนจอยางผร ดวยความยตธรรม ดวยหลกฐาน หลกการทม
เหตผลและคานยมอนดงามในการจดการกบความขดแยงทมผลกระทบตอตนเองและผอน
1.2 วธการสอน การใชเรองเลา การแลกเปลยนเรยนร การถอดบทเรยน 1.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรมของผเรยนระหวางการจดการเรยนร การรายงานตนเอง
การประเมนตนเอง
216 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
2. ความร 2.1 ความรทตองไดรบ
1) แสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบนและเกยวของกบการวจย หลกสตร และการจดการเรยนร
2) แสดงความเขาใจอยางลกซงและกวางขวางเกยวกบสถานการณทสงผลตอกระบวนการพฒนาระบบการศกษา
2.2 วธการสอน การใชเรองเลา การแลกเปลยนเรยนร การถอดบทเรยน
2.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรมของผเรยนระหวางการจดการเรยนร การรายงานตนเอง
การประเมนตนเอง
3. ทกษะทางปญญา 3.1 ทกษะทางปญญาทตองพฒนา
1) สามารถใชความรทางดานการวจยวเคราะหประเดนและปญหาทางดานการวจย
หลกสตรและการจดการเรยนรอยางสรางสรรค 2) สามารถบรณาการแนวคดตางๆ ทงในและนอกสาขาวชาไปสการพฒนา
หรอแกไขปญหาดวยกระบวนการวจย 3) สามารถประยกตใชองคความรทางดานการวจยและหลกสตรสการ
สรางสรรคนวตกรรม
3.2 วธการสอน การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน การสบเสาะหาความร การใชปญหา
เปนฐาน การฝกปฏบต
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 217
3.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การตรวจผลงาน แฟมสะสมผลงาน การประเมนตนเอง
4. ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ 4.1 ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบทตองพฒนา
1) สามารถแสดงความคดเหนบนพนฐานหลกวชาการดวยความรบผดชอบ 2) สามารถวางแผนการพฒนาตนเองและองคกรอยางมประสทธภาพ 3) แสดงออกถงการมปฏสมพนธกบบคคลในแวดวงวชาการและบคคลทวไป
อยางสรางสรรค
4.2 วธการสอน การจดการเรยนรโดยเนนทม การแลกเปลยนเรยนร และการถอดบทเรยน 4.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การรายงานตนเอง การใหนสตประเมนตนเอง
5. ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ 5.1 ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศท
ตองการพฒนา 1) สามารถสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยท เหมาะสมกบ
กลมเปาหมาย 2) สามารถสรปปญหาและเสนอแนะแกไขปญหาในดานตาง ๆ โดยเจาะลก
ทางดานการวจยและพฒนาหลกสตร 3) น าเสนอรายงานทงทเปนทางการและไมเปนทางการผานสอ สงตพมพ
ทางวชาการทงในระดบชาตและ/หรอนานาชาต
218 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
5.2 วธการสอน การเรยนรโดยใชเทคโนโลยเปนฐาน การแลกเปลยนเรยนร และการถอด
บทเรยน 5.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การรายงานตนเอง การใหนสตประเมนตนเอง และการ
ประเมนซงกนและกน
หมวดท 5 แผนการสอนและการประเมนผล
1. แผนการสอน
หวขอ สาระส าคญ จ านวนชวโมง
วธการจดการเรยนร ทฤษฎ ปฏบต
1 1.1 แนวคดหลกการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนร 1.2 หลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร 1.3 หลกการพฒนาหลกสตรของทาบา
5 5 1. การสมมนาเชงปฏบตการ 2. การแลกเปลยนเรยนร 3. การถอดบทเรยน
2 2.1 การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร 2.2 นวตกรรมหลกสตรและการจดการ เรยนร
5 5 1. การสมมนาเชงปฏบตการ 2. การแลกเปลยนเรยนร 3. การถอดบทเรยน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 219
แผนการประเมนผลการเรยนร
ผลการเรยนร วธการประเมนผลนสต ชวโมง
ทประเมนผล สดสวนของ
การประเมนผล คณธรรมจรยธรรม 1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน
ระหวางการสมมนาเชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 20%
ความร 1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนาเชงปฏบตการ 2. การทดสอบ 3. การรายงานตนเอง 4. การตรวจผลงาน
1 – 10 20%
ทกษะทางปญญา 1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนาเชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 25%
ทกษะความสมพนธระหวางบคคล
และความรบผดชอบ
1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนาเชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 20%
ทกษะการวเคราะห เชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ
1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนาเชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 15%
220 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
หมวดท 6 ทรพยากรประกอบการเรยนการสอน
1. ต าราและเอกสารหลก พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต). (2554). นกวชาการไทย – เทศ หาความรใหแน
ใชแคคดเอา. นครปฐม: วดญาณเวศกวน. มารต พฒผล. (2556). การประเมนหลกสตรเพอการเรยนรและพฒนา. กรงเทพฯ:
จรลสนทวงศการพมพ. วชย วงษใหญ. (2525). การพฒนาหลกสตรและการสอน – มตใหม. กรงเทพฯ:
ส านกพมพโอเดยนสโตร. . (2533). การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. . (2537). กระบวนการพฒนาหลกสตรและการสอน: ภาคปฏบต. กรงเทพฯ: สวรยศาสน. . (2538). กระบวนทศนใหมการพฒนาหลกสตร. ในชดวชาการพฒนาระบบการสอน
มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. . (2541). กระบวนทศนใหม : การจดการศกษาเพอพฒนาศกยภาพของบคคล.
กรงเทพฯ: SR : Printing Limited Partnership. . (2542). พลงการเรยนร ในกระบวนทศน ใหม. กรงเทพฯ: SR Printing Limited
Partnership. . (2551). การประเมนหลกสตร. ในประมวลสาระชดวชาการพฒนาหลกสตร และวทยวธทางการสอน.สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. . (2554). นวตกรรมหลกสตรและการเรยนรสความเปนพลเมอง. (พมพครงท 2).
กรงเทพฯ: R & N Printing. . (2554). การพฒนาหลกสตรระดบอดมศกษา. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: R & N
Printing. วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2556). จากหลกสตรแกนกลางสหลกสตร
สถานศกษา: กระบวนทศนใหมการพฒนา. พมพครงท 6. กรงเทพฯ : จรลสนทวงศการพมพ.
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 221
วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2557). การโคชเพอการรคด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ.
Taba, Hilda. (1962). Curriculum Development. New York: Harcor, Brace and World.
Tanner, Daniel and Laurel N. Tanner. (1980). Curriculum Development. New York: Macmillan.
Tyler, Ralph W. (1949). Basic Principles of Curriculum and Instruction. Chicago: The University of Chicago Press.
Wiles, John. (2009). Leading Curriculum Development. California: Corwin Press.
Wiles, Jon W. and Bondi, C. Joseph. (2011). Curriculum Development a Guide to Practice. 8thed. Boston: Pearson.
2. เอกสารและขอมลส าคญ พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช. (2542). ค าพอสอน: ประมวล
พระบรมราโชวาท และพระราชด ารสเกยวกบเดกและเยาชน. กรงเทพฯ: อรสดา เจรญรถ บรรณาธการ.
พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช. (2551). ค าพอสอน: ประมวลพระบรมราโชวาทและพระราชด ารสเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: มลนธพระดาบส.
พระธรรมปฏก (ป.อ.ปยตโต). (2546). รงอรณแหงการศกษาเบกฟาแหงการพฒนาทยงยน. กรงเทพมหานคร: มลนธพทธธรรม.
3. เอกสารและขอมลแนะน า ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน www.obec.go.th ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา www.vec.go.th ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา www.mua.go.th
222 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
หมวดท 7 การประเมนและปรบปรงการด าเนนการของหลกสตรการฝกอบรมฯ
1. กลยทธการประเมนประสทธผลของรายวชาโดยผเขาอบรม การเปดโอกาสใหนสตไดประเมนประสทธภาพของรายวชาทงในระหวางการจดการเรยนการสอนและเมอเสรจสนการจดการเรยนการสอนทงรายวชา
2. กลยทธการประเมนการสอน การประเมนผลตามสภาพจรงท ยดหลกการใชวธการท หลากหลาย ใชแหลงขอมลทหลากหลายการประเมนหลายครง น าผลการประเมนมาปรบปรงและพฒนาผเรยนอยางตอเนอง
3. การปรบปรงการสอน น าผลการประเมนการสอนมาวเคราะหและปรบปรงพฒนาการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความสนใจ ความตองการของผเรยน และบรบทของสงคม
4. การทบทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของผเขาอบรมในหลกสตรการฝกอบรมฯ ทวนสอบโดยการตดตามคณภาพของผเรยนโดยการสงเกต การตรวจสอบ
การประเมน การสมภาษณ
5. การด าเนนการทบทวนและการวางแผนปรบปรงประสทธผลของหลกสตร การฝกอบรมฯ น าผลการประเมนมาปรบปรงรายวชาใหมความสอดคลองกบความสนใจ ความตองการของผเรยนและบรบทของสงคม
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 223
รายละเอยดของหลกสตรการฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคเรยนท ......... ประจ าปการศกษา ...............
หมวดท 1 ขอมลทวไป
1. ชอหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา
การออกแบบการจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยนสสงคมอนาคต
2. จ านวนชวโมงตลอดระยะเวลาการฝกอบรมฯ บรรยาย 10 ชวโมง – ปฏบต 10 ชวโมง
3. จ านวนหนวยกตในการเทยบเคยง 1 หนวยกต
4. รายวชาทเทยบเคยงในหลกสตรระดบบณฑตศกษา ลส701 การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร CL701 Curriculum Development and Learning Management
5. อาจารยผรบผดชอบและอาจารยผสอนในหลกสตรฝกอบรมฯ ผชวยศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล
6. สถานทเรยน หอง 301 อาคารบณฑตวทยาลย
224 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
หมวดท 2 จดมงหมายและวตถประสงค
1. จดมงหมายของหลกสตรฝกอบรมฯ ผ เรยนมความรความเขาใจแนวคดหลกการออกแบบการจดการเรยนร นวตกรรมการออกแบบการจดการเรยนร และสามารถแสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบนและเกยวของกบการออกแบบการจดการเรยนร ตลอดจนสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย 2. วตถประสงคในการพฒนา/ปรบปรงหลกสตรฝกอบรมฯ เพอใหรายวชามความทนสมยและสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคม ตลอดจนตอบสนองความตองการของผเขารบการฝกอบรม สามารถพฒนาผเขารบการฝกอบรมใหน าความรและประสบการณไปปฏบตงานได
หมวดท 3 ลกษณะและการด าเนนการ
1. ค าอธบายหลกสตรฝกอบรมฯ ศกษาวเคราะหแนวคดหลกการออกแบบการจดการเรยนร นวตกรรมการออกแบบการจดการเรยนร และปฏบตการออกแบบการจดการเรยนร ทมงพฒนาผเรยนไปสสงคมอนาคต ตลอดจนสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลย ทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย
2. ความรบผดชอบหลก/ความรบผดชอบรอง
ดานคณธรรมจรยธรรม
ดานความร ดานทกษะทาง
ปญญา
ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ
ดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสารฯ
1 2 3 4 5 1 2 3 4 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 225
หมวดท 4 การพฒนาผลการเรยนรของผเขาอบรม
1. คณธรรม จรยธรรม 1.1 คณธรรม จรยธรรมทตองพฒนา
1) สามารถแกปญหาทางคณธรรมจรยธรรมทซบซอนในบรบททางวชาการ 2) สามารถชประเดนปญหาทางวชาการและเสนอแนะแนวทางการแกไขอยาง
สรางสรรค 3) สามารถใชดลยพนจอยางผร ดวยความยตธรรม ดวยหลกฐาน หลกการทม
เหตผลและคานยมอนดงามในการจดการกบความขดแยงทมผลกระทบตอตนเองและผอน
1.2 วธการสอน การใชเรองเลา การแลกเปลยนเรยนร การถอดบทเรยน
1.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรมของผเรยนระหวางการจดการเรยนร การรายงานตนเอง
การประเมนตนเอง
2. ความร 2.1 ความรทตองไดรบ
1) แสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบนและเกยวของกบการวจย หลกสตร และการจดการเรยนร
2) แสดงความเขาใจอยางลกซงและกวางขวางเกยวกบสถานการณทสงผลตอกระบวนการพฒนาระบบการศกษา
2.2 วธการสอน การใชเรองเลา การแลกเปลยนเรยนร การถอดบทเรยน
226 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
2.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรมของผเรยนระหวางการจดการเรยนร การรายงานตนเอง
การประเมนตนเอง
3. ทกษะทางปญญา 3.1 ทกษะทางปญญาทตองพฒนา
1) สามารถใชความรทางดานการวจยวเคราะหประเดนและปญหาทางดานการวจย
หลกสตรและการจดการเรยนรอยางสรางสรรค 2) สามารถบรณาการแนวคดตางๆ ทงในและนอกสาขาวชาไปสการพฒนา
หรอแกไขปญหาดวยกระบวนการวจย 3) สามารถประยกตใชองคความรทางดานการวจ ย และหลกสตรสการ
สรางสรรคนวตกรรม
3.2 วธการสอน การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน การสบเสาะหาความร การใชปญหา
เปนฐาน การฝกปฏบต 3.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การตรวจผลงาน แฟมสะสมผลงาน การประเมนตนเอง
4. ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ 4.1 ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบทตองพฒนา
1) สามารถแสดงความคดเหนบนพนฐานหลกวชาการดวยความรบผดชอบ 2) สามารถวางแผนการพฒนาตนเองและองคกรอยางมประสทธภาพ 3) แสดงออกถงการมปฏสมพนธกบบคคลในแวดวงวชาการและบคคลทวไป
อยางสรางสรรค
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 227
4.2 วธการสอน การจดการเรยนรโดยเนนทม การแลกเปลยนเรยนร และการถอดบทเรยน 4.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การรายงานตนเอง การใหนสตประเมนตนเอง
5. ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ 5.1 ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ
ทตองการพฒนา 1) สามารถสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยท เหมาะสมกบ
กลมเปาหมาย 2) สามารถสรปปญหาและเสนอแนะแกไขปญหาในดานตาง ๆ โดยเจาะลก
ทางดานการวจยและพฒนาหลกสตร 3) น าเสนอรายงานทงทเปนทางการและไมเปนทางการผานสอ สงตพมพ
ทางวชาการทงในระดบชาตและ/หรอนานาชาต
5.3 วธการสอน การเรยนรโดยใชเทคโนโลยเปนฐาน การแลกเปลยนเรยนร และการถอด
บทเรยน 5.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การรายงานตนเอง การใหนสตประเมนตนเอง และการ
ประเมนซงกนและกน
228 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
หมวดท 5 แผนการสอนและการประเมนผล
1. แผนการสอน
หวขอ สาระส าคญ จ านวนชวโมง
วธการจดการเรยนร ทฤษฎ ปฏบต
1 1.1 แนวคดหลกการออกแบบการจด การเรยนร 1.2 นวตกรรมการออกแบบการจด การเรยนร 1.3 ปฏบตการวเคราะห Big Data เพอการออกแบบการจดการเรยนร
5 5 1. การสมมนาเชงปฏบตการ 2. การแลกเปลยนเรยนร 3. การถอดบทเรยน
2 2.1 การออกแบบการจดการเรยนร เพอพฒนาผเรยนไปสสงคมอนาคต 2.2 ปฏบตการออกแบบการจดการเรยนร
5 5 1. การสมมนาเชงปฏบตการ 2. การแลกเปลยนเรยนร 3. การถอดบทเรยน
แผนการประเมนผลการเรยนร
ผลการเรยนร วธการประเมนผลนสต ชวโมง
ทประเมนผล สดสวนของ
การประเมนผล คณธรรมจรยธรรม 1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน
2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 20%
ความร 1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนาเชงปฏบตการ 2. การทดสอบ 3. การรายงานตนเอง 4. การตรวจผลงาน
1 – 10 20%
ทกษะทางปญญา 1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 25%
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 229
ผลการเรยนร วธการประเมนผลนสต ชวโมง
ทประเมนผล สดสวนของ
การประเมนผล ทกษะ
ความสมพนธระหวางบคคล
และความรบผดชอบ
1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนาเชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 20%
ทกษะการวเคราะห เชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ
1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนาเชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 15%
หมวดท 6 ทรพยากรประกอบการเรยนการสอน
1. ต าราและเอกสารหลก พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต). (2554). นกวชาการไทย – เทศ หาความรใหแน
ใชแคคดเอา. นครปฐม: วดญาณเวศกวน. มารต พฒผล. (2556). การประเมนหลกสตรเพอการเรยนรและพฒนา. กรงเทพฯ:
จรลสนทวงศการพมพ. วชย วงษใหญ. (2525). การพฒนาหลกสตรและการสอน – มตใหม. กรงเทพฯ:
ส านกพมพโอเดยนสโตร. . (2533). การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. . (2537). กระบวนการพฒนาหลกสตรและการสอน: ภาคปฏบต. กรงเทพฯ: สวรยศาสน. . (2538). กระบวนทศนใหมการพฒนาหลกสตร. ในชดวชาการพฒนาระบบการสอน
มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
230 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
. (2541). กระบวนทศนใหม : การจดการศกษาเพอพฒนาศกยภาพของบคคล. กรงเทพฯ: SR : Printing Limited Partnership.
. (2542). พลงการเรยนร ในกระบวนทศน ใหม. กรงเทพฯ: SR Printing Limited Partnership.
. (2551). การประเมนหลกสตร. ในประมวลสาระชดวชาการพฒนาหลกสตร และวทยวธทางการสอน.สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. . (2554). นวตกรรมหลกสตรและการเรยนรสความเปนพลเมอง. (พมพครงท 2).
กรงเทพฯ: R & N Printing. . (2554). การพฒนาหลกสตรระดบอดมศกษา. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: R & N
Printing. วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2556). จากหลกสตรแกนกลางสหลกสตร
สถานศกษา: กระบวนทศนใหมการพฒนา. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ.
วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2557). การโคชเพอการรคด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ.
Taba, Hilda. (1962). Curriculum Development. New York: Harcor, Brace and World.
Tyler, Ralph W. (1949). Basic Principles of Curriculum and Instruction. Chicago: The University of Chicago Press.
Wiles, John. (2009). Leading Curriculum Development. California: Corwin Press.
Wiles, Jon W. and Bondi, C. Joseph. (2011). Curriculum Development a Guide to Practice. 8thed. Boston: Pearson.
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 231
2. เอกสารและขอมลส าคญ พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช. (2542). ค าพอสอน: ประมวล
พระบรมราโชวาท และพระราชด ารสเกยวกบเดกและเยาชน. กรงเทพฯ: อรสดา เจรญรถ บรรณาธการ.
พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช. (2551). ค าพอสอน: ประมวลพระบรมราโชวาทและพระราชด ารสเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: มลนธพระดาบส.
พระธรรมปฏก (ป.อ.ปยตโต). (2546). รงอรณแหงการศกษาเบกฟาแหงการพฒนาทยงยน. กรงเทพมหานคร: มลนธพทธธรรม.
3. เอกสารและขอมลแนะน า ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน www.obec.go.th ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา www.vec.go.th ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา www.mua.go.th
หมวดท 7 การประเมนและปรบปรงการด าเนนการของหลกสตรการฝกอบรมฯ 1. กลยทธการประเมนประสทธผลของรายวชาโดยผเขาอบรม
การเปดโอกาสใหนสตไดประเมนประสทธภาพของรายวชาทงในระหวางการจดการเรยนการสอนและเมอเสรจสนการจดการเรยนการสอนทงรายวชา
2. กลยทธการประเมนการสอน การประเมนผลตามสภาพจรงท ยดหลกการใชวธการท หลากหลาย ใชแหลงขอมลทหลากหลายการประเมนหลายครง น าผลการประเมนมาปรบปรงและพฒนาผเรยนอยางตอเนอง
232 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
3. การปรบปรงการสอน น าผลการประเมนการสอนมาวเคราะหและปรบปรงพฒนาการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความสนใจ ความตองการของผเรยน และบรบทของสงคม
4. การทบทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของผเขาอบรมในหลกสตรการฝกอบรมฯ
ทวนสอบโดยการตดตามคณภาพของผเรยนโดยการสงเกต การตรวจสอบ
การประเมน การสมภาษณ
5. การด าเนนการทบทวนและการวางแผนปรบปรงประสทธผลของหลกสตรการฝกอบรมฯ น าผลการประเมนประสทธภาพของรายวชามาวเคราะหก าหนดประเดนการปรบปรงรายวชาและการจดการเรยนการสอน ด าเนนการพฒนาและปรบปรงใหมความสอดคลองกบความสนใจ ความตองการของผเรยนและบรบทของสงคม
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 233
รายละเอยดของหลกสตรการฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคเรยนท ......... ประจ าปการศกษา .................
หมวดท 1 ขอมลทวไป
1. ชอหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา
การประเมนผลทเสรมพลงการเรยนร
2. จ านวนชวโมงตลอดระยะเวลาการฝกอบรมฯ บรรยาย 10 ชวโมง – ปฏบต 10 ชวโมง 3. จ านวนหนวยกตในการเทยบเคยง 1 หนวยกต 4. รายวชาทเทยบเคยงในหลกสตรระดบบณฑตศกษา ลส701 การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร CL701 Curriculum Development and Learning Management 5. อาจารยผรบผดชอบและอาจารยผสอนในหลกสตรฝกอบรมฯ ผชวยศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล 6. สถานทเรยน
หอง 301 อาคารบณฑตวทยาลย
234 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
หมวดท 2 จดมงหมายและวตถประสงค
1. จดมงหมายของหลกสตรฝกอบรมฯ ผเรยนมความรความเขาใจแนวคดหลกการประเมนผลทเสรมพลงการเรยนร
นวตกรรมการการประเมนผลท เสรมพลงการเรยนร และสามารถแสดงความร ความเขาใจท เปนปจจบนและเกยวของกบ การประเมนผลท เสรมพลงการเรยนร ตลอดจนสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย
2. วตถประสงคในการพฒนา/ปรบปรงหลกสตรฝกอบรมฯ เพอใหรายวชามความทนสมยและสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคม
ตลอดจนตอบสนองความตองการของผเขารบการฝกอบรม สามารถพฒนาผเขารบการฝกอบรมใหมคณภาพในระดบสากล
หมวดท 3 ลกษณะและการด าเนนการ
1. ค าอธบายหลกสตรฝกอบรมฯ
ศกษาวเคราะหแนวคดหลกการประเมนผลทเสรมพลงการเรยนร นวตกรรมการประเมนผลทเสรมพลงการเรยนร และปฏบตการออกแบบการประเมนผล ทเสรมพลงการเรยนร ทมงพฒนาผเรยนไปสสงคมอนาคต ตลอดจนสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย
2. ความรบผดชอบหลก/ความรบผดชอบรอง
ดานคณธรรมจรยธรรม
ดานความร ดานทกษะทาง
ปญญา
ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ
ดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสารฯ
1 2 3 4 5 1 2 3 4 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 235
หมวดท 4 การพฒนาผลการเรยนรของผเขาอบรม
1. คณธรรม จรยธรรม 1.1 คณธรรม จรยธรรมทตองพฒนา
1) สามารถแกปญหาทางคณธรรมจรยธรรมทซบซอนในบรบททางวชาการ 2) สามารถชประเดนปญหาทางวชาการและเสนอแนะแนวทางการแกไขอยาง
สรางสรรค 3) สามารถใชดลยพนจอยางผร ดวยความยตธรรม ดวยหลกฐาน หลกการทม
เหตผลและคานยมอนดงามในการจดการกบความขดแยงทมผลกระทบตอตนเองและผอน
1.2 วธการสอน การใชเรองเลา การแลกเปลยนเรยนร การถอดบทเรยน
1.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรมของผเรยนระหวางการจดการเรยนร การรายงานตนเอง
การประเมนตนเอง
2. ความร 2.1 ความรทตองไดรบ
1) แสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบนและเกยวของกบการวจย หลกสตร และการจดการเรยนร
2) แสดงความเขาใจอยางลกซงและกวางขวางเกยวกบสถานการณทสงผลตอกระบวนการพฒนาระบบการศกษา
2.2 วธการสอน การใชเรองเลา การแลกเปลยนเรยนร การถอดบทเรยน
236 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
2.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรมของผเรยนระหวางการจดการเรยนร การรายงานตนเอง
การประเมนตนเอง
3. ทกษะทางปญญา 3.1 ทกษะทางปญญาทตองพฒนา
1) สามารถใชความรทางดานการวจยวเคราะหประเดนและปญหาทางดานการวจย หลกสตรและการจดการเรยนรอยางสรางสรรค
2) สามารถบรณาการแนวคดตางๆ ทงในและนอกสาขาวชาไปสการพฒนาหรอแกไขปญหาดวยกระบวนการวจย
3) สามารถประยกตใชองคความรทางดานการวจย และหลกสตรสการสรางสรรคนวตกรรม
3.2 วธการสอน การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน การสบเสาะหาความร การใชปญหา
เปนฐาน การฝกปฏบต
3.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การตรวจผลงาน แฟมสะสมผลงาน การประเมนตนเอง
4. ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ 4.1 ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบทตองพฒนา
1) สามารถแสดงความคดเหนบนพนฐานหลกวชาการดวยความรบผดชอบ 2) สามารถวางแผนการพฒนาตนเองและองคกรอยางมประสทธภาพ 3) แสดงออกถงการมปฏสมพนธกบบคคลในแวดวงวชาการและบคคลทวไป
อยางสรางสรรค
4.2 วธการสอน การจดการเรยนรโดยเนนทม การแลกเปลยนเรยนร และการถอดบทเรยน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 237
4.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การรายงานตนเอง การใหนสตประเมนตนเอง
5. ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ 5.1 ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ
ทตองการพฒนา 1) สามารถสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยท เหมาะสมกบ
กลมเปาหมาย 2) สามารถสรปปญหาและเสนอแนะแกไขปญหาในดานตาง ๆ โดยเจาะลก
ทางดานการวจยและพฒนาหลกสตร 3) น าเสนอรายงานทงทเปนทางการและไมเปนทางการผานสอ สงตพมพ
ทางวชาการทงในระดบชาตและ/หรอนานาชาต
5.2 วธการสอน การเรยนรโดยใชเทคโนโลยเปนฐาน การแลกเปลยนเรยนร และการถอด
บทเรยน
5.3 วธการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การรายงานตนเอง การใหนสตประเมนตนเอง และการ
ประเมนซงกนและกน
238 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
หมวดท 5 แผนการสอนและการประเมนผล
1. แผนการสอน
หวขอ สาระส าคญ จ านวนชวโมง
วธการจดการเรยนร ทฤษฎ ปฏบต
1 1.1 แนวคดหลกการประเมนผล ทเสรมพลงการเรยนร 1.2 นวตกรรมการประเมนทเสรม พลงการเรยนร 1.3 ปฏบตการวเคราะห Big Data เพอการออกแบบการประเมน ทเสรมพลงการเรยนร
5 5 1. การสมมนาเชงปฏบตการ 2. การแลกเปลยนเรยนร 3. การถอดบทเรยน
2 2.1 การออกแบบการประเมน ทเสรมพลงการเรยนร 2.2 ปฏบตการออกแบบการ ประเมนทเสรมพลงการเรยนร
5 5 1. การสมมนาเชงปฏบตการ 2. การแลกเปลยนเรยนร 3. การถอดบทเรยน
แผนการประเมนผลการเรยนร
ผลการเรยนร วธการประเมนผลนสต ชวโมง
ทประเมนผล สดสวนของ
การประเมนผล คณธรรมจรยธรรม 1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน
ระหวางการสมมนาเชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 20%
ความร 1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนา เชงปฏบตการ 2. การทดสอบ 3. การรายงานตนเอง 4. การตรวจผลงาน
1 – 10 20%
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 239
ผลการเรยนร วธการประเมนผลนสต ชวโมง
ทประเมนผล สดสวนของ
การประเมนผล ทกษะ
ทางปญญา 1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนา เชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 25%
ทกษะความสมพนธ
ระหวางบคคลและความรบผดชอบ
1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนา เชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 20%
ทกษะการวเคราะห เชงตวเลข
การสอสาร และการใชเทคโนโลย
สารสนเทศ
1. การสงเกตพฤตกรรมของผเรยน ระหวางการสมมนา เชงปฏบตการ 2. การรายงานตนเอง 3. การตรวจผลงาน
1 – 10 15%
หมวดท 6 ทรพยากรประกอบการเรยนการสอน
1. ต าราและเอกสารหลก พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต). (2554). นกวชาการไทย – เทศ หาความรใหแน
ใชแคคดเอา. นครปฐม: วดญาณเวศกวน. มารต พฒผล. (2556). การประเมนหลกสตรเพอการเรยนรและพฒนา. กรงเทพฯ:
จรลสนทวงศการพมพ.
240 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
วชย วงษใหญ. (2525). การพฒนาหลกสตรและการสอน – มตใหม. กรงเทพฯ: ส านกพมพโอเดยนสโตร.
. (2533). การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. . (2537). กระบวนการพฒนาหลกสตรและการสอน: ภาคปฏบต. กรงเทพฯ: สวรยศาสน. . (2538). กระบวนทศนใหมการพฒนาหลกสตร. ในชดวชาการพฒนาระบบการสอน
มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. . (2541). กระบวนทศนใหม : การจดการศกษาเพอพฒนาศกยภาพของบคคล.
กรงเทพฯ: SR : Printing Limited Partnership. . (2542). พลงการเรยนร ในกระบวนทศน ใหม. กรงเทพฯ: SR Printing Limited
Partnership. . (2551). การประเมนหลกสตร. ในประมวลสาระชดวชาการพฒนาหลกสตร และวทยวธทางการสอน.สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. . (2554). นวตกรรมหลกสตรและการเรยนรสความเปนพลเมอง. (พมพครงท 2).
กรงเทพฯ: R & N Printing. . (2554). การพฒนาหลกสตรระดบอดมศกษา. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: R & N
Printing. วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2556). จากหลกสตรแกนกลางสหลกสตร
สถานศกษา: กระบวนทศนใหมการพฒนา. พมพครงท 6. กรงเทพฯ : จรลสนทวงศการพมพ.
วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2557). การโคชเพอการรคด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ.
Taba, Hilda. (1962). Curriculum Development. New York: Harcor, Brace and World.
Tanner, Daniel and Laurel N. Tanner. (1980). Curriculum Development. New York: Macmillan.
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 241
Tyler, Ralph W. (1949). Basic Principles of Curriculum and Instruction. Chicago: The University of Chicago Press.
Wiles, John. (2009). Leading Curriculum Development. California: Corwin Press.
Wiles, Jon W. and Bondi, C. Joseph. (2011). Curriculum Development a Guide to Practice. 8thed. Boston: Pearson.
2. เอกสารและขอมลส าคญ พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช. (2542). ค าพอสอน: ประมวล
พระบรมราโชวาท และพระราชด ารสเกยวกบเดกและเยาชน. กรงเทพฯ: อรสดา เจรญรถ บรรณาธการ.
พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช. (2551). ค าพอสอน: ประมวลพระบรมราโชวาทและพระราชด ารสเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: มลนธพระดาบส.
พระธรรมปฏก (ป.อ.ปยตโต). (2546). รงอรณแหงการศกษาเบกฟาแหงการพฒนาทยงยน. กรงเทพมหานคร: มลนธพทธธรรม.
3. เอกสารและขอมลแนะน า กระทรวงศกษาธการ www.moe.go.th ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน www.obec.go.th ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา www.vec.go.th ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา www.mua.go.th ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา www.onec.go.th
242 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
หมวดท 7 การประเมนและปรบปรงการด าเนนการของหลกสตรการฝกอบรมฯ 1. กลยทธการประเมนประสทธผลของรายวชาโดยผเขาอบรม
การเปดโอกาสใหนสตไดประเมนประสทธภาพของรายวชาทงในระหวางการจดการเรยนการสอนและเมอเสรจสนการจดการเรยนการสอนทงรายวชา
2. กลยทธการประเมนการสอน การประเมนผลตามสภาพจรงท ยดหลกการใชวธการท หลากหลาย ใชแหลงขอมลทหลากหลายการประเมนหลายครง น าผลการประเมนมาปรบปรงและพฒนาผเรยนอยางตอเนอง
3. การปรบปรงการสอน น าผลการประเมนการสอนมาวเคราะหและปรบปรงพฒนาการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความสนใจ ความตองการของผเรยน และบรบทของสงคม
4. การทบทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของผเขาอบรมในหลกสตรการฝกอบรมฯ
ทวนสอบโดยการตดตามคณภาพของผเรยนโดยการสงเกต การตรวจสอบ
การประเมน การสมภาษณ
5. การด าเนนการทบทวนและการวางแผนปรบปรงประสทธผลของหลกสตรการฝกอบรมฯ น าผลการประเมนประสทธภาพของรายวชามาวเคราะหก าหนดประเดนการปรบปรงรายวชาและการจดการเรยนการสอน ด าเนนการพฒนาและปรบปรงใหมความสอดคลองกบความสนใจ ความตองการของผเรยนและบรบทของสงคม
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 243
ขนตอนท 7 จ ดท าแผนการจ ด การ เร ยน ร ต ามหล กส ต ร การฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา แตละหลกสตร
ค าชแจง โปรดจดท าแผนการจดการเรยนรทสอดคลองกบมาตรฐานผลการเรยนร
ความคดรวบยอดหลกความคดรวบยอดรอง และภาพรวมของการจดการเรยนร
ขนตอนนเปนการจดท าแผนการจดการเรยนรตามหลกสตรการฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญาแตละหลกสตร ทประกอบดวย
1. ผลการเรยนร
2. ผงมโนทศนสาระส าคญ
3. จดประสงคการเรยนร
4. กจกรรมการเรยนร
5. สอและแหลงการเรยนร
6. การประเมนผลการเรยนร
7. บนทกหลงการจดการเรยนร
แผนการจดการเรยนรแสดงไดดงตวอยางตอไปน ในทนขอน าเสนอแผนการจดการเรยนรจ านวน 1 แผนการจดการเรยนร ส าหรบรายวชาแนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร
244 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
แผนการจดการเรยนรท 1 หลกสตรการฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา “การพฒนาหลกสตรและการเรยนรสสงคมอนาคต”
เรอง แนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร เวลา 10 ชวโมง (ทฤษฎ 5 ชวโมง – ปฏบต 5 ชวโมง) 1. ผลการเรยนร ผเรยนมความรความเขาใจแนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร หลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร และนวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนร และสามารถแสดงความร ความเขาใจทเปนปจจบนและเกยวของกบการวจย หลกสตร และการจดการเรยนร ตลอดจนสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย
2. ผงมโนทศนสาระส าคญ
แนวคดหลกการ พฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร
การพฒนาหลกสตร แบบครบวงจร
หลกการพฒนาหลกสตร ของทาบา
นวตกรรมหลกสตร และการจดการเรยนร
แนวคดหลกการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนร
การแสดงความรทเปนปจจบน ดานหลกสตรและการจดการเรยนร
หลกการพฒนาหลกสตร ของไทเลอร
การสอสารดวยเทคโนโลย ทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 245
3. จดประสงคการเรยนร 1. ผเรยนสามารถวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรทเปนปจจบนได 2. ผเรยนสามารถวเคราะหหลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอรกบการพฒนาหลกสตรแบบครบวงจรได 3. ผ เรยนสามารถวเคราะหและเคราะหงานวจยนวตกรรมหลกสตร และการจดการเรยนรได 4. ผเรยนสามารถสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมายได 4. กจกรรมการเรยนร 4.1 กจกรรมการเรยนร online 1. ผ เรยนแตละคนศกษาเอกสารประกอบการเรยนร เรอง แนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรและท าบทปฏบตการท 1 เรอง การวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรทเปนปจจบน ทผสอนจดเตรยมไวใหผานชองทาง www.curriculumandlearning.com (ตอบสนองจดประสงคการเรยนรท 1, 2) 2. ผ เรยนส งผลการท าบทปฏบตท 1 ทาง [email protected] ลวงหนากอนถงวนสมมนาในชนเรยน (ตอบสนองจดประสงคการเรยนรท 4) 4.2 กจกรรมการเรยนรในชนเรยน 3. ผเรยนน าเสนอผลการท าบทปฏบตการท 1 และแลกเปลยนเรยนรรวมกน (ตอบสนองจดประสงคการเรยนรท 1 และ 2) 4. ผเรยนรวมกนท าบทปฏบตการท 2 เรอง การวจยนวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนร(ตอบสนองจดประสงคการเรยนรท 3)
246 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
5. ผเรยนแตละคนถอดบทเรยนดวยเทคนคตะกรา 3 ใบ และแลกเปลยนเรยนรรวมกนในชนเรยน และสงผลการถอดบทเรยนทาง [email protected] (ตอบสนองจดประสงคการเรยนรท 1, 2, 3 และ 4) 4.3 กจกรรมการเรยนรเพมเตมตามความสนใจ 6. ผเรยนเรยนรเพมเตมในประเดนทสนใจดวยตนเอง
5. สอและแหลงการเรยนร 1. เอกสารประกอบการเรยนร เรอง แนวคดหลกการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนร 2. บทปฏบตการท 1 เรอง การวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรทเปนปจจบน 3. บทปฏบตการท 2 เรอง การวจยนวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนร 4. www.curriculumandlearning.com
6. การประเมนผลการเรยนร (เนน assessment for learning) จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด แหลงขอมล เกณฑ
1. ผเรยนสามารถวเคราะห แนวคดหลกการพฒนา หลกสตรและการจดการ เรยนรทเปนปจจบนได
1. การสงเกต พฤตกรรมผเรยน 2. การสอบถาม ในชนเรยน 3. การตรวจ บทปฏบตการท 1
เกณฑ การใหคะแนน
1. ผเรยน 2. บทปฏบตการท 1
ระดบ ดขนไป
2. ผเรยนสามารถวเคราะห หลกการพฒนาหลกสตรของ ไทเลอรกบการพฒนา หลกสตรแบบครบวงจรได
1. การสงเกต พฤตกรรมผเรยน 2. การสอบถาม ในชนเรยน 3. การตรวจ บทปฏบตการท 1
เกณฑ การใหคะแนน
1. ผเรยน 2. บทปฏบตการท 1
ระดบ ดขนไป
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 247
จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด แหลงขอมล เกณฑ
3. ผเรยนสามารถวเคราะห และเคราะหงานวจย นวตกรรมหลกสตร และการจดการเรยนรได
1. การสงเกต พฤตกรรมผเรยน 2. การสอบถาม ในชนเรยน 3. การตรวจ บทปฏบตการท 2
เกณฑ การใหคะแนน
1. ผเรยน 2. บทปฏบตการท 2
ระดบ ดขนไป
4. ผเรยนสามารถสอสาร อยางมประสทธภาพ ดวยเทคโนโลย ทเหมาะสมกบ กลมเปาหมายได
1. การสงเกต พฤตกรรมผเรยน 2. การตรวจสอบ ผลงาน
เกณฑ การใหคะแนน
1. ผเรยน 2. ผลงาน
ระดบ ดขนไป
7. บนทกหลงการจดการเรยนร 7.1 ความรในเนอหาสาระของผเรยนตามทก าหนดในจดประสงคการเรยนร .......................................................................................................................... 7.2 ทกษะกระบวนการเรยนรของผเรยนตามทก าหนดในจดประสงคการเรยนร .......................................................................................................................... 7.3 คณลกษณะของผเรยนตามทก าหนดในจดประสงคการเรยนร ...................................................................... .................................................... 7.4 จดเดนของการจดการเรยนร .......................................................................................................................... 7.5 จดทตองปรบปรงแกไขในการจดการเรยนรครงตอไป ..........................................................................................................................
248 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
บทปฏบตการท 1 (งานเดยว) เรอง การวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตร
และการจดการเรยนรทเปนปจจบน
ค าชแจง ใหผเรยนปฏบตกจกรรมตามล าดบดงตอไปน 1. ศกษาเอกสารประกอบการเรยนร เรอง แนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร 2. เขยน concept mapping แสดงแนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรทเปนปจจบน และหลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอรกบการพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร 3. สงผลการท าบทปฏบตท 1 ทาง [email protected] ลวงหนา กอนถงวนสมมนาในชนเรยนไมนอยกวา 2 วน
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 249
บทปฏบตการท 2 (งานกลม) เรอง การวเคราะหและเคราะหงานวจยนวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนร
ค าชแจง ใหผเรยนปฏบตกจกรรมตามล าดบดงตอไปน 1. จบคกนศกษารายงานการวจยนวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนร จ านวน 1 เรอง 2. น าเสนอผลการศกษาวเคราะหตอเพอนในชนเรยนโดยจดท าเปน concept mapping 3. รวมกนสงเคราะหลกษณะรวมของการวจยนวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนรโดยจดท าเปน concept mapping
250 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
เกณฑการใหคะแนน การวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรทเปนปจจบน
ค าชแจง ใหผ สอนสงเกตพฤตกรรมของผ เรยน สอบถามผ เรยนในชนเรยน และตรวจสอบบทปฏบตการท 1 ของผเรยน แลวใชเกณฑการใหคะแนนตอไปนในการประเมนเพอพฒนาผเรยนเปนรายบคคล ใหระดบ 5 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนรทเปนปจจบนไดอยางถกตอง และชดเจน (ดเยยม) ใหระดบ 4 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนรทเปนปจจบนไดอยางถกตอง (ดมาก) ใหระดบ 3 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนรทเปนปจจบนไดอยางถกตอง เมอไดรบค าแนะน า (ด) ใหระดบ 2 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนรทเปนปจจบนไดอยางถกตอง เมอไดรบการชวยเหลอจากเพอน (พอใช) ใหระดบ 1 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหแนวคดหลกการพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนรทเปนปจจบนไดอยางถกตอง เมอไดรบการชวยเหลอจากผสอน (ปรบปรง)
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 251
เกณฑการใหคะแนน การวเคราะหหลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร
กบการพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร ค าชแจง ใหผ สอนสงเกตพฤตกรรมของผ เรยน สอบถามผ เรยนในชนเรยน และตรวจสอบบทปฏบตการท 1 ของผเรยน แลวใชเกณฑการใหคะแนนตอไปนในการประเมนเพอพฒนาผเรยนเปนรายบคคล ใหระดบ 5 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหหลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร กบการพฒนาหลกสตรแบบครบวงจรไดอยางถกตอง และชดเจน (ดเยยม)
ใหระดบ 4 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหหลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร กบการพฒนาหลกสตรแบบครบวงจรไดอยางถกตอง (ดมาก)
ใหระดบ 3 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหหลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร กบการพฒนาหลกสตรแบบครบวงจรไดอยางถกตอง เมอไดรบค าแนะน า (ด)
ใหระดบ 2 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหหลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร กบการพฒนาหลกสตรแบบครบวงจรไดอยางถกตอง เมอไดรบการชวยเหลอจากเพอน (พอใช)
ใหระดบ 1 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหหลกการพฒนาหลกสตรของไทเลอร กบการพฒนาหลกสตรแบบครบวงจรเมอไดรบ การชวยเหลอจากผสอน (ปรบปรง)
252 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
เกณฑการใหคะแนน การวเคราะหและเคราะหงานวจยนวตกรรมหลกสตรและการจดการเรยนร
ค าชแจง ใหผ สอนสงเกตพฤตกรรมของผ เรยน สอบถามผ เรยนในชนเรยน และตรวจสอบบทปฏบตการท 2 ของผเรยน แลวใชเกณฑการใหคะแนนตอไปนในการประเมนเพอพฒนาผเรยนเปนรายบคคล ใหระดบ 5 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหและสงเคราะหงานวจยนวตกรรม หลกสตรและการจดการเรยนรไดอยางถกตอง และชดเจน (ดเยยม) ใหระดบ 4 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหและสงเคราะหงานวจยนวตกรรม หลกสตรและการจดการเรยนรไดอยางถกตอง (ดมาก) ใหระดบ 3 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหและสงเคราะหงานวจยนวตกรรม หลกสตรและการจดการเรยนรไดอยางถกตองเมอไดรบ ค าแนะน า (ด) ใหระดบ 2 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหและสงเคราะหงานวจยนวตกรรม หลกสตรและการจดการเรยนรไดอยางถกตองเมอไดรบ การชวยเหลอจากเพอน (พอใช) ใหระดบ 1 คะแนน เมอ ผเรยนวเคราะหและสงเคราะหงานวจยนวตกรรม หลกสตรและการจดการเรยนรไดอยางถกตองเมอไดรบ การชวยเหลอจากผสอน (ปรบปรง)
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 253
เกณฑการใหคะแนน การสอสารอยางมประสทธภาพดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย
ค าชแจง ใหผ สอนสงเกตพฤตกรรมของผ เรยน และตรวจสอบผลงานตางๆ ของผเรยน แลวใชเกณฑการใหคะแนนตอไปนในการประเมนเพอพฒนาผ เรยน เปนรายบคคล ใหระดบ 5 คะแนน เมอ ผเรยนสามารถสอสารอยางมประสทธภาพ ดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย และลกษณะของการสอสารมความสรางสรรค (ดเยยม) ใหระดบ 4 คะแนน เมอ ผเรยนสามารถสอสารอยางมประสทธภาพ ดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย (ดมาก) ใหระดบ 3 คะแนน เมอ ผเรยนสามารถสอสารดวยเทคโนโลยทเหมาะสมกบ กลมเปาหมาย (ด) ใหระดบ 2 คะแนน เมอ ผเรยนสามารถสอสารไดเหมาะสมกบกลมเปาหมาย (พอใช) ใหระดบ 1 คะแนน เมอ ผเรยนสอสารยงไมเหมาะสมกบกลมเปาหมาย (ปรบปรง)
254 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ขนตอนท 8 ขออนมตหลกสตรจากหนวยงานทมอ านาจหนาท อนมตหลกสตร ในกรณทเปนหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญาในระดบบณฑตศกษา ผรบผดชอบจดท าหลกสตรมแนวทางปฏบตในการน าเสนอหลกสตร ไปตามขนตอนตงแตตนจนกระทงเปดท าการเรยนการสอน 5 ขนตอน ดงตอไปน 1. ขอความ เห นชอบ จากคณ ะกรรมการบ รห ารหล กส ต ร เพอพจารณาในการประชมของคณะกรรมการบรหารหลกสตรและปรบปรงแกไข ตามขอเสนอแนะของคณะกรรมการบรหารหลกสตร 2. ขอความเหนชอบจากคณะกรรมการประจ าคณะเพอพจารณา และปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของคณะกรรมการประจ าคณะ 3. ขอความ เห น ชอบ จาก คณ ะกรรมการการศ กษ าระด บบณฑตศกษา เพอพจารณาและปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของคณะกรรมการการศกษาระดบบณฑตศกษา 4. เสนอคณะกรรมการสภาวชาการของสถาบนเพอพจารณา และปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของคณะกรรมการสภาวชาการสถาบน 5. เสนอสภามหาวทยาลยอนมต และปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของสภามหาวทยาลย (ถาม)
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 255
ขอควรค านง การพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสนแบบไมประสาทปรญญา
ทสามารถเทยบโอนความรและประสบการณเขากบหลกสตรปกตน จ าเปนตองด าเนนการตามขนตอนทกขนตอน เพอปองกนปญหาทอาจเกดขนในอนาคต และยงตองพฒนาหลกสตรตลอดจนการจดการเรยนการสอนและประเมนผล ใหมมาตรฐานเชนเดยวกนกบการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรปกต
256 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
บรรณานกรม วชย วงษใหญ. (2554). การพฒนาหลกสตรสถานศกษา. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ:
จรลสนทวงศการพมพ. วชย วงษใหญ. (2554). “การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร”. เอกสารประกอบการ
สอนรายวชา ทฤษฎการพฒนาและเปลยนแปลงหลกสตร. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
Armstrong, David G. (2003). Curriculum Today. New Jersey: Merrill Prentice Hall.
Henson, Kenneth T. (2001). Curriculum Planning: Integrating Multiculturalism, Constructivism, and Education Reform. 2nded. New York: McGraw - Hill.
Oliva, Peter F. (2009). Developing the Curriculum. 7thed. Boston: Allyn and Bacon.
Taba, Hilda. (1962). Curriculum Development: Theory and Practice. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
Tyler, Ralph W. (1949). Basic Principles of Curriculum and Instruction. Chicago: The university of Chicago press.
Wiles, Jon W. (2009). Leading Curriculum Development. California: Corwin Press.
Wiles, Jon W. and Bondi, C. Joseph. (2011). Curriculum Development a Guide to Practice. 8thed. Boston: Pearson.
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 257
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ กรอบความคด 145 กระตนแรงจงใจภายใน 184 กระตนใหผเรยนใชกระบวนการเรยนรอยางหลากหลาย 97 กระตนใหผเรยนคดหาค าตอบ 185 กระตนความอยากร 20 กระตนคณลกษณะความรบผดชอบ 90 กระตนผเรยนใหเกดความตองทจะการเรยนร 98 กระตนผเรยนใหสะทอนผลการเรยนร 90 กระบวนการ Action learning 156 กระบวนการเชอมโยง 42 กระบวนการเทคโนโลย 45 กระบวนการเรยนร 4,11,37,63,65,125 กระบวนการเรยนรโดยใชการวจย 41 กระบวนการเรยนรทางภาษา 40 กระบวนการแกปญหา 41 กระบวนการกลม 45 กระบวนการคด 56 กระบวนการคดและทกษะการเรยนร 24 กระบวนการคดและหาค าตอบ 98 กระบวนการคดขนสง 22 กระบวนการคดวเคราะห 5 กระบวนการคดสรางสรรค 42 กระบวนการคดอยางมวจารณญาณ 39 กระบวนการตดสนใจ 40 กระบวนการทกษะปฏบต 38 กระบวนการทางเจตคต 38
258 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ กระบวนการทางความคดเพอการเตบโต 3 กระบวนการทางความคดแบบเตบโต 128 กระบวนการทางความคดแบบเตบโตระดบสากล 130 กระบวนการทางความคดทเนนการเตบโต 5 กระบวนการทางความคดสรางสรรค 69 กระบวนการทางประวตศาสตร 42 กระบวนการทางประวตศาสตร 48 กระบวนการทางวทยาศาสตร 46 กระบวนการทางสตปญญา 178 กระบวนการทางสมอง 38 กระบวนการท างาน 46 กระบวนการฟง 40,44 กระบวนการวเคราะห 40,63 กระบวนการวเคราะหหลงการปฏบต 157 กระบวนการสรางเจตคต 48 กระบวนการสรางความคดรวบยอด 39 กระบวนการสรางความตระหนก 48 กระบวนการสรางความรความเขาใจ 39 กระบวนการสรางคานยม 48 กระบวนการสรางทกษะการปฏบต 46 กระบวนการสรางผลงานจตกรรม 45 กระบวนการสบเสาะแสวงหาความร 41 กระบวนการสอสาร สอความหมาย และการน าเสนอ 42 กระบวนการอาน 44 กรณา 175 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 131
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 259
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 131 การ Feed – up ผเรยน 184 การ Feedback และ Feed-forward ผเรยน 185 การเชอมโยงเนอหาสาระกบสถานการณทเกดขนจรงรอบตว 79 การเชอมโยงสาระส าคญ (main concepts) 79 การเตบโตและเจรญงอกงาม 133 การเปลยนแปลง 136 การเปลยนแปลงไปส coaching 19 การเปลยนแปลงกระบวนการทางความคด 2,3 การเปลยนแปลงการเรยนร 17 การเปลยนแปลงจาก Follow เปน Create 25 การเปลยนแปลงจากดานใน 27 การเปลยนจาก Order เปน Empower 26 การเปลยนจาก Passive เปน Active 19 การเปลยนวธคด 27 การเปดโอกาสใหผเรยนไดคดและสรางสรรค 25 การเรยนรเชงรก 11 การเรยนรเปนเรองของธรรมชาต 20 การเรยนรเพอการเปลยนแปลงตนเองไปสสงทดขน 98 การเรยนรแบบ active 20 การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน 95 การเรยนรโดยการลงมอปฏบต 75 การเรยนรในโลกยคใหม 169 การเรยนรใหม 6 การเรยนรใหมเกดมาจากความรเดม 82 การเรยนรของคนยคใหม 65
260 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ การเรยนรดวยตนเองผานกระบวนการวจย 95 การเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตซม 82 การเรยนรทางไกลผานดาวเทยม 169 การเรยนรทไรพรหมแดน 1 การเรยนรทท าใหสงตางๆ ดขน 4 การเรยนรทมความหมาย 177 การเรยนรพฒนาทกษะ 136 การเรยนรยคใหม 38 การเรยนรรวมกน 135 การเรยนรสวนบคคล 65 การเรยนรอยางสรางสรรค 78 การเรยนรออนไลน 1 การเอาใจใสผเรยน 129 การแลกเปลยนเรยนร 7,15,158 การแลกเปลยนประสบการณ 136 การโคช 10,129 การโคชเปนการปลกพลงบวกใหผเรยน 10 การโคชเปนมากกวาการสอน 98 การโคชเพอการรคด 178 การโคชใหความส าคญกบการเรยนรสวนบคคล 18 การโคชของผสอน 16 การใชพลงค าถามกบผเรยน 185 การใฝร 95 การใหขอมลเพอการเรยนรตอยอด 67,89 การใหขอมลกระตนการเรยนร 89 การใหขอมลยอนกลบ 31,67,89
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 261
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ การใหขอมลยอนกลบเพอการเรยนร 84 การใหขอมลยอนกลบไปยงผเรยน 30 การใหขอมลยอนกลบดวยการสะทอนคด 30 การใหขอมลยอนกลบทหลากหลาย 31 การใหขอมลยอนกลบสรางสรรคเชงสรางสรรค 31 การไมดวนสรป 23 การก าหนดเปาหมายและวธการเรยนร 29 การคาดการณบนพนฐานขอมล 63 การคดเชงออกแบบ 147 การคดแบบโยนโสมนสการ 11 การคดแบบนวตกรรม 146 การคดขนสง 19 การคดซบซอน 84 การคดทหลากหลาย 70 การคดบวก 146 การคดอยางสรางสรรค 74 การจดการเรยนร 128 การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน 75 การจดการเรยนรแบบบรณาการ 80 การจดการเรยนรแบบบรณาการทมประสทธภาพ 80 การจดการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน 75 การจดการเรยนรตามแนวคด Active learning 12 การจดการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตซม 83 การจดการเรยนรทเสรมสรางทกษะสรางสรรคและนวตกรรม 76 การจดการความร 157 การจดการชนเรยน 173
262 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ การจดการชวตตนเอง 87 การจดหมวดหม 63 การจ าแนก 63 การด ารงชวตในอนาคต 23 การดแลชวยเหลอผเรยนใหเกดการเรยนรเปนรายบคคล 186 การตรวจสอบความเขาใจของผเรยน 67 การตรวจสอบความเขาใจระหวางการเรยนร 184 การตลาดและงานขาย 124 การตอบค าถาม 23 การตอบสนองแบบการเรยนร 16 การตงค าถามใหผเรยนคดมากกวาการบอกความร 83 การตงค าถามกลบคน 24 การถอดบทเรยน 157 การถอดบทเรยนดวยความซอสตย 137 การท างานแบบรวมมอรวมใจ 135 การท างานในโลกอนาคต 123 การท างานไรพรหมแดน 2 การท างานรวมกบบคคลอนอยางสรางสรรค 74 การท างานอยางสรางสรรค 129 การน าขอมลมาวเคราะหพจารณ 9 การบรหารหวงโซอปทาน 124 การบรณาการเปนการเชอมโยงความคดรวบยอด 81 การบรณาการแบบโครงการ 81 การบรณาการแบบคขนาน 81 การบรณาการแบบสหวทยาการ 81 การบรณาการโดยผสอนคนเดยว 81
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 263
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ การปฏบตกจกรรมการเรยนรตามสภาพจรง 82 การประเมนเพอการพฒนา 28 การประเมนเพอปรบปรงและพฒนาผเรยน 28 การประเมนเพอพฒนาการเรยนร 99 การประเมนเพอพฒนาการเรยนร 99 การประเมนตนเองโดยผเรยน 90 การประเมนตามสภาพจรง 29 การประเมนตามสภาพจรง 84 การประเมนตามสภาพจรง 99 การประเมนทเสรมพลงตามสภาพจรง 6 การประเมนทเสรมพลงตามสภาพจรง 29 การประเมนทสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร 84 การประเมนผล PLC 164 การประเมนผลการเรยนร 91 การประยกตใชในสถานการณใหม 63 การปรบปรงและพฒนา 158 การฝกปฏบต 7 การฝกอบรมความรและทกษะใหมๆ 193 การพฒนา 124 การพฒนาโปรแกรม 124 การพฒนาคณภาพการศกษา 133 การพฒนาคณภาพชวตและสงแวดลอม 4 การพฒนาวชาชพคร 172 การฟง 173 การฟง 3 ระดบ 174 การมจตใจจดจอ 64
264 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ การมปฏสมพนธกบสงคม 82 การรวมกลมกนทางวชาการ 133 การวเคราะห Big Data 126 การวจย 124 การศกษา 4.0 124 การสงเสรมใหผเรยนมทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม 78 การสงเสรมสนบสนนและก ากบตดตามกระบวนการเรยนรและกระบวนการคด 79 การสรางเงอนไขการเรยนร 23 การสรางแรงจงใจ 79 การสรางแรงบนดาลใจ 79 การสรางสรรคนวตกรรม 69,85,95 การสรางสรรคนวตกรรมใหส าเรจ 75 การสรางสรรคผลตภณฑและนวตกรรม 124 การสรปอยางสมเหตสมผล 63 การสอนทสงเสรมการสรางสรรค 78 การสอนอยางสรางสรรค 78 การสะทอนคด 30 การสะทอนคด 157 การสะทอนคด หรอ reflective 27 การสะทอนคดเปนวธการเรยนรใหม 27 การสะทอนคดจะมพลงมากกวา 27 การสะทอนผลการประเมน 6 การสงเคราะห 56 การสมมนา 7 การสอสาร 128,173 การออกแบบ 124
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 265
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ การออกแบบหนวยการเรยนร 81 ก าหนดเปาหมายทตองการใหเกดขนกบผเรยน 181 เกณฑการใหคะแนนการคดวเคราะห 61 แกนของความร 5 แกปญหาทมความสลบซบซอนไดตรงจด 86 ขอบฟาใหมแหงการเรยนร 124 ขอบฟาใหมการเรยนร 9 ขอมลเชงลก 10 ขอมลสารสนเทศทางการเรยนร 28 ขาดแรงจงใจ 20 ขาดความรสกเปนเจาของการเรยนร 20 เขาถงไดทกเวลา 2 ครทเกงใชการจงใจภายใน 6 ครมออาชพ 126 ครยคดจทล 6 ครอยในโลกออนไลน 66 ความเชอมนในตนเอง 16 ความเทาเทยมกนทางความคด 136 ความเปนประชาธปไตย 15 ความไววางใจ 26 ความกาวหนาทางวชาการและวชาชพ 136 ความคดและทศนคต 146 ความคดรวบยอด 14 ความคดรวบยอดทเปนเหตเปนผลกน 14 ความคดรวบยอดทเปนไปตามธรรมชาต 14 ความคดรวบยอดทเปนการแยกลกษณะ 14
266 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ ความคดรวบยอดทเปนขอมล ความจรง 15 ความคดรวบยอดทเปนคณคา 15 ความคดรวบยอดทเปนรปธรรม 14 ความคดรวบยอดทเปนลกษณะรวม 14 ความคดรวบยอดทเปนวธการ 15 ความคดรวบยอดทเปนสงทสมพนธกน 14 ความคดรวบยอดทก าหนดค าจ ากดความ 14 ความคดรวบยอดม 10 ประเภท 14 ความคดสรางสรรคและนวตกรรม 72 ความซบซอน 71 ความซอสตยตอสงทตนเองไดเรยนร 137 ความตองการ 10 ความตองการของผรบบรการ 136 ความตองการทจะเรยนรรวมกน 136 ความตองการสวนบคคล 9 ความปรารถนา 137 ความปลอดภยทางจตวทยาแกผเรยน 28 ความพอประมาณ 31 ความมเหตผล 31 ความมวนยในการเรยนร 26 ความรกความเมตตาและเออเฟอเผอแผคนอน 124 ความรเปลยนแปลงได 37 ความรและทกษะเฉพาะทางเฉพาะดาน 193 ความรความเขาใจทลกซง 22 ความรทมาจากการปฏบต 136 ความรทลกซง 56
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 267
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ ความรมอยทกท 2 ความสนใจ 10 ความสนใจใฝร 158 ความสบายใจ มนใจ 26 ความสรางสรรค 137 ความสขในการเรยนร 15 ความอดทน และเวลา 134 ค ากญแจ 5 ค าถามกระตนการคด 22 ค าถามชแนะทางปญญา 90 ค าถามทน าไปส mind shift 2 ค าถามสะทอนคด 24 คดและเปลยนแปลงเอง 27 คดใครครวญ 3 คดกอน ท ากอน เรยนรกอน 130 คณคาของการพฒนาผเรยน 10 คณภาพการเรยนร 10 คณภาพการศกษา 10 คณภาพผเรยน 134 คณภาพผสอน 134 คณลกษณะของคร PLC ทเออตอการถอดบทเรยน 158 คณลกษณะอนพงประสงค 7 คณลกษณะอนพงประสงค 56 เคารพซงกนและกน 136 เคารพศกดศรความเปนมนษย 6 โคช 137
268 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ โคชการเรยนร 5 โคชการรคดใหกบผเรยน 83 งานสรางสรรค (creative work) 123 เงอนไขความร 31 เงอนไขคณธรรม 31 จดเตรยมทรพยากรและแหลงการเรยนร 98 จดบรรยากาศทเออตอการเรยนร 182 จาก feedback เปน creative feedback 30 จาก standard เปน authentic 29 จตใจเปดกวาง 6 จตคดวเคราะหขอมล 22 จตทเมตตา 6 จตนวตกรรม 73 จนตนาการ 25 จนตนาการส าคญกวาความร 145 จดเนนทควร Transform 17 จดประกายทางความคด 25 จดรวมของนกวชาชพ 134 เจตคตทดตอวชาชพ 136 แจงจดประสงค 184 ใจ (mind) 141 ใจทจะเรยนร 137 ชแนะและจงใจ 18 ชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ 133,135 ชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพคร 134 เชอมตอโลกออนไลน 7
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 269
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ เชอมโยงการเรยนรสาระส าคญ 80 เชอมโยงกจกรรมการเรยนรกบการประเมน 29 ใชค าถามอยางหลากหลาย 185 ใชผประเมนหลายฝาย 29 ใชวจารณญาณตอขอมล 11 ใชวธการและเครองมอประเมนทหลากหลาย 29 ซกถาม 184 ฐานขอมล 56 ฐานขอมลขนาดใหญ 9 ดงคนเขามามปฏสมพนธกน 11 ดแลชวยเหลอทางดานวชาการ 28 ไดเรยนรวธการประเมนตนเอง 90 ตรวจสอบผลงาน 184 ตอบสนองการเปลยนแปลง 136 ตอบสนองความตองการและความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน 125 ตอบสนองความตองการของชมชนและสงคม 125 ตงค าถามกระตนการคด 98 ตงค าถามกระตนการคดขนสง 185 ตงค าถามกระตนความอยากร 97 ตดสนใจเปลยนแปลงดวยตนเอง 27 ตดสนใจใหไวและถกตอง 130 ตดสนใจทจะกระท าหรอไมกระท าสงตางๆ ไดอยางถกตอง 85 ตวบงชนวตกรรม 84 เตบโตอยางมสวนรวม 72 เตมตามศกยภาพ 5,99,174 เตรยมและเลอกใชสอใหเหมาะสมกบกจกรรม 182
270 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ เตรยมความพรอมผเรยน 183 เตรยมวสด อปกรณ สถานท 183 ถอดบทเรยน 186 ถอดบทเรยนออกมาเปนองคความร 137 ถกทอความร 56 ทบทวนสาระส าคญ 184 ทรานฟอรม 8 ทฤษฎโครงสรางทางสตปญญา 70 ทฤษฎการเรยนรอยางมความหมาย 177 ทฤษฎองคประกอบของการคดสรางสรรค 70 ทกษะ Digitization 7 ทกษะกระบวนการ 9 ขน 43 ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร 41 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 43 ทกษะการเรยนรตลอดชวต 37 ทกษะการแปลงขอมล 7 ทกษะการสรางสรรค 25 ทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม 69,73 ทกษะของผบรหารกบการพฒนาผสอนโดยใช PLC 139 ทศนคตทดตอวชาชพ 10 ทศนธาต 47 ท างานอยางเปนระบบและมประสทธภาพ 86 ท านอยไดมาก 87 ท าอยางมสตและปญญา 140 เทคโนโลย Digital 137 ธรรมชาตและความตองการของผเรยน 63
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 271
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ ธรรมชาตของผเรยน 81 นวตกรรม 5,69,72,145 นกคดสรางสรรค 128 นกพฒนา 128 นกสรางสรรคนวตกรรม 25 น าไปสการเปลยนแปลง 157 น าผลการประเมนไปพฒนาผเรยนเปนรายบคคล 99 น าผลการวจยใหมๆ มา update ใหกบผเรยน 97 น าสาระส าคญทเรยนรมาประยกตใช 80 แนวความคด 73 แนวทางการบนทกหลงการสอน 57 แนวทางการพฒนาผเรยน 56 บทบาทของผสอนในการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตซม 83 บทบาทของผสอนในการประเมนผลการเรยนร 91 บรรยากาศการเรยนรทเออตอการพฒนาทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม 77 บรรยากาศของการเรยนร 77 บนทกผลการประเมน 91 บนทกหลงการจดการเรยนร 56 บรณาการ 38 บรณาการเขากบกจกรรมการเรยนร 28 บรณาการเปนองครวม 136 บรณาการงานตางๆ เขาดวยกนไดอยางลงตว 87 บรณาการทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม 79 แบบทดสอบความเขาใจในการท างานบาน 62 แบบประเมนการคดวเคราะห 60 แบบประเมนความมวนย 58
272 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ แบบประเมนความรบผดชอบ 59 แบบประเมนทกษะการเรยนรโดยใชกระบวนการวจย 100 ปฏบตจรงดวยตนเอง 137 ประเภทของโคชส าหรบ PLC 139 ประเมนความกาวหนาของผเรยน 182 ประเมนผลการเรยนร 195 ประเมนรวบยอด 186 ประเมนหลายชวงเวลาของการเรยนร 29 ประคบประคอง 5 ประสบการณการเรยนรอยางหลากหลาย 82 ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 32 ปรบปรงหลกสตรและการเรยนการสอน 91 ปราศจากอคต 137 ปจจยสนบสนน PLC 137 ปญญา 140 ปญญาปฏบต 136,137 ปญญาประดษฐ 8 เปนผจดการคณภาพ 92 เปนผชแนะ 91 เปนพเลยง 91 เปลยนแปลงไปสสงทดขน 3 เปลยนแปลงความคดใหม 6 เปลยนจาก judgment เปน improvement 28 เปลยนจาก teaching เปน coaching 17 เปลยนจากการตอบค าถามมาเปนการตงค าถาม 24 เปลยนจากบอกใหจ าเปนถามใหคด 22
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 273
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ เปาหมายของการเรยนร 5 เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรในสงทผเรยนสนใจ 98 เปดโอกาสใหผเรยนตงค าถาม 90 ผลการเรยนร 37 ผลผลต 2,38 ผลลพธการเรยนร 21,49,65 ผเรยนเกดการเรยนรในสาระส าคญ 172 ผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง 17 ผเรยนเชอมโยงการปฏบตกบเนอหาสาระ 13 ผเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนร 96 ผเรยนในยคดจทล 2 ผเรยนไดเรยนรรวมกน 13 ผเรยนไดใชกระบวนการคด 20 ผเรยนไดใชผลการประเมนตนเอง 90 ผเรยนไดปฏบตกจกรรมการเรยนร 171 ผเรยนไดรบการพฒนาสมรรถนะ 172 ผเรยนไดลงมอปฏบตกจกรรมการเรยนร 83 ผเรยนก าหนดสาระและกจกรรมการเรยนร 19 ผเรยนควรตงค าถามตรวจสอบการเรยนรของตนเอง 90 ผเรยนทกคนสามารถเรยนรและพฒนาได 6 ผเรยนทกคนสามารถสรางความรความเขาใจของตนเองได 82 ผเรยนมจดมงหมายในการเรยนร 171 ผเรยนมบทบาทในกจกรรมการเรยนร 11 ผเรยนมสวนรวมในการก าหนดเกณฑการประเมนผลการเรยนร 90 ผเรยนมอสระทางความคด 13 ผเรยนรบผดชอบตอการเรยนร 13
274 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ ผเรยนลงมอปฏบต 13 ผเรยนลงมอปฏบตการวจยดวยตนเอง 95 ผเรยนศกษาผลการวจยในการเรยนร 96 ผเรยนสรางสรรคนวตกรรม 4 ผเรยนสะทอนคด 13,30 ผกพนอยกบการเรยนร 98 ผสอนเปนผชแนะ 95 ผสอนเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรรวมกน 75 ผสอนใชกระบวนการวจยในการจดการเรยนร 97 ผสอนควรท าหนาทเปนโคช 67 ผสอนคอปจจยชขาดคณภาพการศกษา 172 ผสอนท าหนาทเปนโคชการรคด 79 ผสอนน าผลการวจยใหมๆ มาใชประโยชนในการออกแบบการจดการเรยนร 96 ผสอนน าผลการวจยมาใชในการออกแบบการจดการเรยนร 97 ผสอนมความรความเขาใจในสาระส าคญ 170 ผสอนมบทบาทเปนผเอออ านวยความสะดวกในการเรยนร 83 ผสอนสามารถโคชผเรยนเปนรายบคคล 171 ผสอนสามารถจดการชนเรยน 171 ผสอนสามารถประเมนผลการเรยนรของผเรยนไดอยางเปนระบบ 171 ผสอนสามารถสะทอนผลเพอปรบปรงและพฒนา 171 ฝกปฏบตทกษะและน าไปสการมความร 194 ใฝเรยนร 128 พรหมวหาร 4 174 พลเมองตนร 10 พลงขบเคลอนกระบวนการเรยนร 5 พลงความสามคคของนกวชาชพ 134
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 275
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ พลงงานสะอาด 8 พลงทางความคด 146 พลงทจะเรยนร 26 พลงสรางสรรคจะเปลงประกายออกมา 25 พอเพยง 31 พฒนาตนเอง 26 พฒนาอยางกาวกระโดดและถกทศทาง 137 พนทแหงความปลอดภย 72 พนทการเรยนร 5 ไฟลขอมลดจทล 7 ไฟลดจทล 1 ภาวะผน า 173 มตดานเนอหา 70 มตดานกระบวนการคด 70 มตดานผลผลตของการคด 70 มเปาหมายการเรยนรเดยวกน 18 มแตกจกรรมแตไมมสาระ 13 มการแลกเปลยนเรยนร 12 มคณลกษณะ/สมรรถนะทพงประสงค 12 มชวตชวาและตนตว 11 มพลงเปลยนแปลงวธคด (way of thinking) 27 มภมคมกนทดในตว 31 มวธการเรยนร 12 มวธการคด 12 มสตอยทกขณะจต 141 มงเนนการประเมนเพอพฒนา 164
276 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ มทตา 175 เมตตา 175 ไมมมาตรฐานและตวบงชการประเมน 164 ไมมหลกสตรและการสอนเตรยมไวใหผเรยน 9 ระยะกอนการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม 173 ระยะกอนการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม 183 ระยะระหวางการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม 173 ระยะระหวางการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม 183 ระยะหลงการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม 173 ระยะหลงการจดการเรยนรทางไกลผานดาวเทยม 186 รากฐานทางสงคมและวฒนธรรม 3 รตววาก าลงท าอะไร 140 รตวอยตลอดเวลา 141 รปแบบการจดการเรยนการสอน 77 รวาจะตองท าอยางไร 140 รอะไรกบอกไป 18 เรยกสตกลบคนมา 141 เรยนรไดทกเวลาและสถานท 1 เรยนรจากคนทเกงกวา 130 แรงจงใจภายใน 5,12,19,26,67,176 แรงจงใจมอทธพลตอการเรยนรของผเรยน 177 แรงบนดาลใจ 5 ลงมอท าแลวถอดบทเรยนออกมาเปนองคความร 136 ลกษณะของการคดซบซอน 84 ลกษณะนสยของผเรยน 31 เลอกชองทางสงทตองการจะบอก 11
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 277
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ แลกเปลยนเรยนรประสบการณ 194 วฒนธรรมการใชขอมล 11 วเคราะหธรรมชาตของผเรยน 77 วเคราะหผลการประเมน 182 วเคราะหผเรยนเปนรายบคคล 181 วชาชพสรางคนใหกบสงคม 10 วถการใชชวต 10 วทยาศาสตรสขภาพ 9 วธการโคช 173 วธการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน 96 วธการถอดบทเรยน 157 วธการสรางนวตกรรม 5I 144 วนย (discipline) 141 วนยในตนเอง 5,26 วสยทศนทมองไปในอนาคต 8 ศกษาแผนการจดการเรยนรในคมอ 183 ศกษาความรเพมเตมเกยวกบสาระส าคญ 183 สงเสรมกระบวนการเรยนร 80 สงเสรมการเรยนรดวยตนเองของผเรยน 81 สงเสรมการพฒนากระบวนการคดขนสง 80 สงเสรมการพฒนาทกษะการเรยนร 80 สงเสรมทกษะการเรยนรทจ าเปนตอการวจย 97 สงมอบการเรยนรทดทสด 64 สต 140 สมรรถนะและคณลกษณะอนพงประสงค 81 สมรรถนะทางวชาชพ 133
278 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ สรางแรงจงใจ 98 สรางแรงจงใจภายใน 183 สรางโอกาส 98 สรางความเชอมน 184 สรางพลงเครอขาย 130 สรางสรรคผลผลตการเรยนร 21 สรางสรรคผลตภณฑ 86 สรางสรรคผลตภณฑใหมๆ 130 สรปสาระส าคญ 185 สรปอางอง 14 สะทอนจดดและจดทตองพฒนา 185 สะทอนผลการประเมน 99 สะทอนผลการประเมน 186 สะทอนผลการประเมนเพอการพฒนาผเรยน 30 สงเกตและประเมนพฒนาการ 99 สงเกตพฤตกรรม 184 สาธตการปฏบตและใหปฏบตดวยตนเอง 194 สาระและกจกรรม 49 สาระการเรยนรภมศาสตร 132 สาระส าคญ 37,81,125 ส านกความรบผดชอบ 135 สงประดษฐ 69 สอสารผลการประเมนไปยงผเกยวของทกฝาย 92 เสนอแนะแนวทางการปรบปรง 185 เสรมพลงการเรยนร 26,29 เสรมสรางทกษะการเรยนร 19
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 279
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ แสวงหาขอมลขอเทจจรงเพมเตม 23 หลกการโคช 98 หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 31,137 หองเรยนในโลกเสมอน 65 หองเรยนออนไลน 65 เหนคณคาของการจดการเรยนร 10 เหนคณคาค าตอบของผเรยน 185 แหลงการเรยนรทอยในโลกดจทล 5 ใหโอกาสและพนทการเรยนร 6 ใหก าลงใจ 185 ใหขอมลยอนกลบอยางสรางสรรค 195 ใหความชวยเหลอ 184 ใหค าแนะน า 5 ใหค าชแนะ 5 ใหอ านาจการตดสนใจ 26 องคความรใหม 95 องคความรทเกดจากการปฏบต 13 องคประกอบของดนตร 47 องคประกอบของนาฏศลป 47 อยากสรางผเรยนใหมคณภาพ 10 ออกแบบการเรยนร 181 อาวธทางปญญา 22 อ านวยความสะดวกในการเรยนร 95 อนเทอรเนตความเรวสง 65,66 อสระจากเนอหาสาระ 49 อเบกขา 175
280 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ Transformative learning 27 Transformative thinking 27 3C ของครท Transform 129 5B ของผสอนยคใหม 128 80 – 20 ของพาเรสโต 87 A: Analyze 143,144 Accommodation 82 Accountable 135 Action learning 156 Active citizen 10 Active Learning 11,12,15,21 Answering 23 APP Model 143,144 Artificial Intelligence 8 Artificial Intelligence (AI) 123 Assembly Point 134 Assessment as learning 89 Assessment for improvement 28 Assessment for learning 88 Assessment of learning 91 Assimilation 82 Based – line data 56 Be communication 128 Be creator 128 Be developer 128 Be learner 128
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 281
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ Be learning management 128 Best Practice 130 Big Data 9,11,86,125,126 Bioscience 9 Care 129 Checking for understanding 67 classroom management 173 Clean power 8 Coach 129 Coaching 10,18127,128 Coaching for learning 5 Cognitive coaching 79,178 Cognitive style 10 collaborative learning 1233 Complexity 71,84 Concept 13 Concrete concept 14 Conditions of learning 23 Conjunctive concept 14 Constructivism 82 Content free 49 Creative 129 Creative mind 73 Creative pedagogy 78 Creative teaching 78 Cresititive thinking 146
282 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ Data mind 22 Data mine 9 Deep learning 11 Deep understanding 22 Defined concept 14 Design Point of View 147 Design thinking 147 Digital technology 1 Disjunctive concept 14 Early Mover 130 Empathize 147 Facilitator 178 Feed - forward 67,178 Feed – up 178 Feedback 178 Focus listening 174 Generalization 14 Generation 6,10 Global listening 174 Global Mind – shift 130 Growth 133 Growth Mindset 3,7,128 Higher – order thinking 19 Idea 73,147 Ideation 145 Imagination 145
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 283
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ Implement 145 Inner motivation 12,19,176 Insight 10,145 Inspiration 79 Instruction 127,128 Integration 145 Internal listening 174 Internet of Things 9 Jump conclusion 23 Karaoke Teacher 125 Keywords 5 Learning design 6 Learning outcomes 21,37 Learning process 37 Learning product 21 Learning space 5 Learning style 5 Learning style 10 Learning together 135 Lesson Learned 157 Life style 10 Logical concept 14 Love & Kindness Quotient (LQ) 124 Meaningful of learning 177 Mental process 178 Methodological concept 15
284 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ Mind shift 7 Minds – on 64 Mindset shift 2 Motivation 79 Multi - tasking 86 Nature concept 14 Net Generation 6 Network 130 New Frontier in Learning 124 New frontier of learning 9 New Product 130 one – size fit – all 133 Owner learning 20 P: Plan, Do, Check, Reflection 143,144 P: Practical wisdom 143,144 Passion 137 Passive 20 Passive learning 18 Personalized curriculum and learning 9 Personalized learning 9 Personalized learning 65 PLC นวตกรรมการพฒนาวชาชพ 136 Power questions 22 Power thinking 146 Problem – based learning 75 Process as the content 49
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 285
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ Product 38 Product & creative based 124 Productivity 2 Professional Learning Community 133 Prototype 147 Pull 11 Push 11 Real time 1 Real time 9 Reflection 3,157 Reflective questioning 24 Relational concept 14 Research–Based Learning 95 Robotics 123 Self - discipline 26 Self – discipline 5 Self - life management 87 Sharing learning 133 Studio สรางสรรคนวตกรรม 7 Substantive concept 15 Teaching 18 Teaching 127,128 Teaching for creativity 78 Test 147 Trade – offs 130 Transform 8,17,136,157
286 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ดรรชนค ำส ำคญ ค ำส ำคญ หนำ Transform Big Data 9 Transform deep learning 10 Transform Deep mining 11 Transform learning 10 Trust 26 Value concept 15 Weaving 56 Work collaborative 135
ประวตผเขยน
288 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ประวตผเขยน
ชอ รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ การศกษา ปรญญาตร : กศ.บ. วทยาลยวชาการศกษา ประสานมตร ปรญญาโท : M.A. University of Georgia U.S.A. ปรญญาเอก : Ed.D. (การฝกหดคร) University of Georgia U.S.A. การวจยหลงปรญญาเอกหลกสตรและการสอน (Postdoctoral research curriculum and instruction) Indiana University U.S.A. ประสบการณ - อดตคณบดคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ - คณะกรรมการอ านวยการพฒนาหลกสตรและการพฒนาคร บคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ - ประธานคณะอนกรรมการพฒนาหลกสตรและการสอน กระทรวงศกษาธการ - คณะกรรมการปฏรปการเรยนร ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตและ กระทรวงศกษาธการ - คณะกรรมการพฒนาหลกสตร การจดการทรพยากร วทยาลยปองกนราชอาณาจกร - ผเชยวชาญพฒนาขาราชการ ส านกงานขาราชการพลเรอน - คณะกรรมการพฒนาเกณฑมาตรฐานหลกสตร ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา - ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตรระดบดษฎบณฑต สาขาการอดมศกษา - คณะกรรมการบรหารหลกสตรระดบดษฎบณฑตสาขาการวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ - กรรมการผทรงคณวฒสภามหาวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ - กรรมการผทรงคณวฒสภาวชาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาวทยาลยราชมงคล มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร
ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต 289
ประวตผเขยน ชอ ผชวยศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล การศกษา ปรญญาตร : กศ.บ. (คณตศาสตร) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2544) ปรญญาโท : กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2546) ปรญญาเอก : กศ.ด. (การวจยและพฒนาหลกสตร) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2550) ต าแหนงปจจบน - อาจารยประจ า สาขาการวจยและพฒนาหลกสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผลงานวชาการ มารต พฒผล. (2558). การประเมนหลกสตรเพอการเรยนรและพฒนา. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ จ ากด. มารต พฒผล. (2558). กระบวนทศนการโคชเพอเสรมสรางทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ จ ากด. วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2558). กระบวนทศนการโคชเพอเสรมสรางการเรยนร แบบ Hands – On และ Minds - On. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: จรลสนทวงศ การพมพ จ ากด. วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2558). การโคชเพอการรคด. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ จ ากด. วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2558). จากหลกสตรแกนกลางสหลกสตรสถานศกษา: กระบวนทศนใหมการพฒนา. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ จ ากด. มารต พฒผล. (2553). การออกแบบหนวยการเรยนรบรณาการทสอดคลองกบทองถนและการ ประเมนผลระดบชนเรยน. กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ จ ากด. มารต พฒผล. (2553). การวจยปฏบตการในชนเรยน : ขบเคลอนสงานประจ าอยางพอเพยง และยงยน. กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ จ ากด.
290 ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต
ผลงานวจย มารต พฒผล. (2558). รายงานการวจยฉบบสมบรณ เรอง รปแบบการพฒนาครประถมศกษา ดานการโคชเพอการรคด. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มารต พฒผล. (2557). รายงานการวจยฉบบสมบรณ เรอง การพฒนารปแบบการเสรมสราง ศกยภาพการจดการเรยนรของครโรงเรยนต ารวจตระเวนชายแดน. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มารต พฒผล. (2557). รายงานการวจยฉบบสมบรณ เรอง การศกษาความเปนไปไดในการจด การศกษาของวดนวมนทรราชทศ เมองบอสตน รฐแมสซาชเซตส สหรฐอเมรกา. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มารต พฒผล. (2556). รายงานการวจยฉบบสมบรณ เรอง รปแบบการพฒนาครดานการจดการ เรยนรทเสรมสรางการรคดและความสขในการเรยนรของผเรยนระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มารต พฒผล. (2554). รายงานการวจยฉบบสมบรณ เรอง การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร เพอเสรมสรางการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มารต พฒผล. (2553). รายงานการวจยฉบบสมบรณ เรอง ผลการใชทฤษฎย (Theory - U) ส าหรบการประเมนหลกสตรระดบบณฑตศกษา. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มารต พฒผล. (2552). รายงานการวจยฉบบสมบรณ เรอง การพฒนาความสามารถในการ จดท าหนวยการเรยนรบรณาการทสอดคลองกบทองถน ส ารบผสอนระดบการศกษา ขนพนฐาน. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.