สารนพนธพทธศาสตรบณฑต ประจ�าป ๒๕๖๐

หนงสอประกอบการสมมนาทางวชาการ

พทธศาสตรดษฎบณฑต รนท ๑๓/๒๕๖๐

พทธศาสตรมหาบณฑต รนท ๒๗/๒๕๖๐

พทธศาสตรบณฑต รนท ๖๒/๒๕๖๐

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ณ หอประชม มวก. ๔๘ พรรษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ต�าบลล�าไทร อ�าเภอวงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา

วนท ๑๘-๒๑ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๐

สารนพนธพทธศาสตรบณฑต ประจ�าป ๒๕๖๐

จดพมพเนองในงานพธประสาทปรญญา ประจ�าป ๒๕๖๐

ณ หอประชม มวก. ๔๘ พรรษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ต�าบลล�าไทร อ�าเภอวงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา

วนท ๑๘-๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๐

ผทรงคณวฒตรวจสอบ : คณะกรรมการกลนกรองบทความทางวชาการ

คณะบรรณาธการ : พระมหาหรรษา ธมมหาโส, รศ.ดร.

พระมหาธต อนภทโท

นายสชญา ศรธญภร

พสจนอกษร : คณะกรรมการฝายจดท�าสจบตรและสารนพนธ

ออกแบบปก : นางจฬารตน วชานาต

อภนนทนาการภาพ : กองกจการนสต ส�านกงานอธการบด

จดรปเลม : นายสมบรณ เพงพศ

นายวรพนธ แยมหงษปภา

พมพครงแรก : พฤษภาคม ๒๕๖๐

จ�านวนพมพ : ๖,๐๐๐ เลม

จ�านวนหนา : ๔๙๒ หนา

จดพมพโดย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

เลขท ๗๙ หม ๑ ต�าบลล�าไทร อ�าเภอวงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา

๑๓๑๗๐ โทร.๐๓๕ ๒๔๘ ๐๑๓

พมพท : โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๑๑-๑๗ ถนนมหาราช ทาพระจนทร แขวงพระบรมมหาราชวง

เขตพระนคร กรงเทพมหานคร ๑๐๒๐๐

โทร.๐๒ ๖๒๓ ๕๖๒๔, โทรสาร ๐๒ ๖๒๓ ๕๖๒๓

ค�าปรารภ

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย จะจดพธประสาทปรญญา ประจ�าป พ.ศ.๒๕๖๐

ณ หอประชม มวก. ๔๘ พรรษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ต�าบลล�าไทร อ�าเภอ

วงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา ระหวางวนท ๑๘-๒๑ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๐ โดยมสมเดจ

พระอรยวงศาคตญาณ สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก มาเปนองคประธานทรงประทาน

ปรญญาบตร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย จดการศกษาในรปแบบสากลนยม ตงแตวนท ๑๘

กรกฎาคม ๒๔๙๐ ถงปจจบน ผลตบณฑตระดบปรญญาตรแลว ๖๒ รน ระดบปรญญาโท ๒๗ รน

หลกสตรนานาชาต ๑๕ รน และระดบปรญญาเอก ๑๓ รน โดยไดขยายการศกษาออกไปสภมภาค

ม ๑๑ วทยาเขต ๑๖ วทยาลยสงฆ ๓ หองเรยน ๑๔ หนวยวทยบรการ และมสถาบนสมทบ ๗ แหง

ทงภายในประเทศและตางประเทศ ความเจรญรงเรองของมหาวทยาลยแหงนเปนทภาคภมใจของ

ผเกยวของทกฝาย ทานผบรหาร คร อาจารย และเจาหนาทของมหาวทยาลย

ในวนพฤหสบดท ๑๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ ในภาคเชา มหาวทยาลยไดจดกจกรรม

สมมนาทางวชาการ ก�าหนดจดใหมปาฐกถาพเศษ เรอง “พทธศาสตรบณฑต กบ Thailand 4.0”

โดย พระพรหมบณฑต, ศ.ดร., ราชบณฑตกตตมศกด ในงานสมมนาครงน มผเขารวมงานมากกวา

๖,๐๐๐ รป/คน และคณะท�างานยงไดจดพมพหนงสอสารนพนธ เนองในงานพธประสาทปรญญา

ประจ�าป พ.ศ. ๒๕๖๐ เพอเปนอนสรณเผยแพรผลงานทางวชาการ ของทานผบรหาร ราชบณฑต

ผทรงคณวฒ และคณาจารย ตลอดถงบคลากรของมหาวทยาลย

หนงสอสารนพนธ เลมน ประกอบดวยเนอหา แบงเปน ๔ ภาค คอ ๑. ภาคภาษาไทย แบงเปน

๒ ตอน คอ ตอนท ๑ พระพทธศาสนาและปรชญา มจ�านวน ๑๘ บทความ ตอนท ๒ พระพทธศาสนา

กบศาสตรสมยใหม มนษยศาสตร และสงคมศาสตร มจ�านวน ๑๑ บทความ ๒. ภาคภาษาองกฤษ

มจ�านวน ๒ บทความ ๓. ภาคนสตปฏบตศาสนกจชวยพฒนาสงคม จ�านวน ๒ เรอง ๔. ภาคผนวก

นอกจากน มหาวทยาลยยงไดจดพมพหนงสออก ๒ เลม คอ (๑) สจบตร (๒) ประกาศเกยรตคณ

ในนามมหาวทยาลย ขอขอบคณและอนโมทนาขอบคณอยางยงตอคณะกรรมการกลนกรอง

บทความทางวชาการ คณะกรรมการฝายจดท�าสจบตรและสารนพนธ คณาจารยทไดสงบทความ

ทางวชาการเพอตพมพในหนงสอตลอดถงคณะท�างานทเกยวของทกฝาย ทไดท�างานดวยวรยะ อตสาหะ

(4)

ทมเท เสยสละ อทศก�าลงกายและสตปญญารวมกนด�าเนนการจดพมพหนงสอสารนพนธเลมนใหส�าเรจ

ลลวงดวยด อนจะเปนประโยชนทางวชาการพระพทธศาสนาสบไป ดวยอ�านาจคณพระศรรตนตรย

ขอใหคณะกรรมการทกทาน จงเจรญดวยจตรพธพรชยทง ๔ ประการ คออาย วรรณะ สข พละ และ

ปฏภาณ คณสารสมบตและธรรมสารสมบต ปราศจากโรคาพาธอปทวนตราย และบรรลประโยชน

โสตถผลสมมโนรถปรารถนาทกประการ

(พระพรหมบณฑต,ศ.ดร.)

อธการบดมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ถอยแถลง

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย จะจดงานพธประสาทปรญญา ประจ�าป พ.ศ.๒๕๖๐ ณ หอประชม มวก. ๔๘ พรรษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ต�าบลล�าไทร อ�าเภอ วงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา ระหวางวนท ๑๘-๒๑ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๐ โดยมสมเดจ พระอรยวงศาคตญาณ สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก มาเปนองคประธาน มหาวทยาลยไดจดพมพหนงสอสารนพนธพทธศาสตรบณฑต ประจ�าป พ.ศ.๒๕๖๐ เพอเปนหนงสอประกอบการสมมนาทางวชาการ เผยแพร มอบเปนธรรมบรรรณาการแกพระเถรานเถระ นสต ผมอปการคณ และประชาชนผมารวมในงานพธประสาทปรญญาดงกลาว หนงสอสารนพนธ เลมน มเนอหาแบงเปน ๔ ภาค คอ ๑. ภาคภาษาไทย ม ๒ ตอน คอ ตอน ๑ พระพทธศาสนาและปรชญา จ�านวน ๑๘ บทความ ตอน ๒ พระพทธศาสนากบศาสตรสมยใหม มนษยศาสตร และสงคมศาสตร จ�านวน ๑๑ บทความ (๒) ภาคภาษาองกฤษ จ�านวน ๒ บทความ รวมบทความทงสน ๓๑ บทความ ซงเนอหาทง ๒ ภาคดงกลาวนน เปนบทความทางวชาการและบทความวจย ของทานผบรหาร ราชบณฑต ผทรงคณวฒ คณาจารยของมหาวทยาลย แตละบทความผานการประเมนของผทรงคณวฒ แตละบทความ จ�านวน ๒ ทาน (๓) ภาคนสตปฏบตศาสนกจกบจตอาสาพฒนาชวยสงคม กลาวถงประสบการณการปฏบตศาสนกจ อนเปนสรปเนอหาสาระส�าคญของการสมมนานสตปฏบตศาสนกจ รนท ๖๒ ทออกไปปฏบตศาสนกจในสถานทตางๆ ทง ๔ ภาค ซงไดสะทอนสภาพปญหา อปสรรค แนวทางแกไข และขอเสนอแนะและโครงการบรรพชาสามเณรและอบรมเยาวชนภาคฤดรอน (๔) ภาคผนวก กลาวถงคณะกรรมการฝายจดท�าสจบตรและสารนพนธและผอปถมภงานพธประสาทปรญญา ประจ�าป พ.ศ.๒๕๖๐ ในนามของคณะกรรมการฝายจดท�าสจบตรและสารนพนธ ทานผบรหาร ราชบณฑต ผทรงคณวฒ คณาจารย บคลากรของมหาวทยาลย ทไดสงบทความมารวมตพมพเผยแพรในครงน พรอมกนน ตองขออภยตอคณาจารยทเปนเจาของบทความทคณะกรรมการฯ ไมสามารถน�าบทความทสงมาลง ตพมพไดทงหมด เนองจากมขอจ�ากดจ�านวนหนาการพมพ จะไดน�าบทความดงกลาวไปจดพมพในโอกาสตอไป และคณะท�างานไดน�าบทความทงหมดไปจดรปแบบเกบไวในฐานขอมลบทความทางวชาการ กองวชาการ พรอมกนนตองขอขอบคณและขออนโมทนาขอบคณตอทกทานทไดอทศก�าลงกายและ

ก�าลงสตปญญารวมกนท�าจดหนงสอดงกลาวใหส�าเรจลงดวยความเรยบรอยเปนอยางด

(พระราชปรยตกว,ศ.ดร.)รองอธการบดฝายวชาการ

ประธานคณะกรรมการฝายจดท�าสจบตรและสารนพนธ

บทบรรณาธการ หนงสอสารนพนธพทธศาสตรบณฑต ในงานพธประสาทปรญญา ประจ�าป ๒๕๖๐ ไดรวบรวม

บทความวชาการและบทความวจยของทานผบรหาร ราชบณฑต ผทรงคณวฒ คณาจารย บคลากร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เพอใชประกอบการสมมนาทางวชาการ ของทานผบรหาร

ผทรงคณวฒ คณาจารย บคลากร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย นกวชาการ พทธศาสตร-

ดษฎบณฑต พทธศาสตรมหาบณฑต และพทธศาสตรบณฑต

เนอหาภายในเลม ประกอบดวยบทความวชาการและบทความวจย ของทานผบรหาร ราชบณฑต

ผทรงคณวฒ คณาจารย บคลากร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ทสงมาตพมพเผยแพร

ซงรายละเอยดบทความตางๆ กองบรรณาธการ กลาวสรปเนอหาของแตละบท ดงน

ภาคภาษาไทย ตอน ๑ พระพทธศาสนาและปรชญา จ�านวน ๑๘ บทความ

บทความท ๑ เรอง “หลกธรรมกบแนวคด ในการผลตบณฑต” โดย พระพรหมบณฑต,ศ.ดร.

(ประยร ธมมจตโต) มสาระส�าคญกลาวถงการเตรยมความพรอม ก�าหนดคณสมบตของผลผลตทาง

การศกษา ไว ๓ ประการ คอ “เกง ด มสข” อธบายถงความเกงหมายถงสมรรถภาพ ความด

หมายถงคณภาพ และมสขหมายถงสขภาพ หลกธรรมทใชคอพทธคณ ๓ คอปญญาคณ วสทธคณและ

กรณาคณ พทธคณ ๓ ท�าใหเกดภาพ ๓ ภาพ นนคอ ปญญาคณท�าใหเปนคนเกงมสมรรถภาพ

กรณาคณท�าใหเปนคนดมคณภาพ และวสทธคณท�าใหจตบรสทธผองใสมสขภาพ อกทงใหพฒนา

ปญญา ๓ ทง คอสตมยปญญา ปญญาทเกดจากสตะ จนตามยปญญา ปญญาทเกดจากการคด และ

ภาวนามยปญญา ปญญาทเกดจากภาวนา โดยใหผเรยนมหวใจนกปราชญและใชปญญาวฒธรรมคอ

ธรรมแหงการพฒนาปญญา การศกษาเชนนจะท�าใหเปนมนษยสมบรณ ไดบณฑตคอผมปญญาทงสาม

ประการคอ สตมยปญญา จนตามยปญญา และภาวนามยปญญา มความรทงในทางโลกและในทางธรรม

ทสามารถประสานการท�างานเขาดวยกนอยางกลมกลน ครอาจารยจะสามารถผลตบณฑตเชนนได

ตองสอนใหร ท�าใหดและอยใหเหน

บทความวจยท ๒ เรอง “พจนานกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาวทยาลยมหาจฬาลง

กรณราชวทยาลย” โดย พระราชปรยตกว, ศ.ดร.(สมจนต สมมาปญโญ) มสาระส�าคญกลาวถง

การศกษาแนวคด ทฤษฎ การทบทวนเอกสารทเกยวกบการท�าพจนานกรมพระไตรปฎกภาษาไทย

และวธการด�าเนนการวจย อนประกอบดวย ๑. คนค�าศพท ๒. เรยงค�าศพท ๓. คดเลอกค�าศพท

๔. เขยนนยามค�าศพท ๕. เอกสารและงานวจยทเกยวของ ๖. อกษรยอและเครองหมายทใชใน

(7)

พจนานกรมพระไตรปฎกภาษาไทย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ผลจากวจย

ศพทพจนานกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ของโครงการ

วจย รวม ๔ ป ตงแตป พ.ศ.๒๕๕๖-๒๕๕๙ ของหมวดอกษรวรรคและอวรรค ในป พ.ศ.๒๕๕๖ จดท�า

ศพทหมวดอกษรวรรค ก รวมจ�านวนศพท ๔,๕๐๐ ศพท ในป พ.ศ.๒๕๕๗ จดท�าศพทหมวดอกษรวรรค

จ หมวดอกษรวรรค ฏ และหมวดอกษรวรรค ต รวมจ�านวนศพททง ๓ วรรคเปนจ�านวนทงสน ๔,๒๒๐

ศพท ในป พ.ศ.๒๕๕๘ จดท�าศพทหมวดอกษร ป รวมจ�านวนศพททงสน ๔,๒๓๙ ศพท ในป พ.ศ.๒๕๕๙

จดท�าศพทหมวดอกษรอวรรค รวมจ�านวนศพททงสน ๘,๕๕๒ ศพท รวมศพทในหมวดอกษรวรรคและ

อวรรค มจ�านวนทงสน ๒๑,๕๑๑ ศพท

บทความท ๓ เรอง “ศลปะในการวเคราะหวจยค�าสอนในพระพทธศาสนา” โดย ศาสตราจารย

พเศษจ�านงค ทองประเสรฐ กลาวถงวชาตรรกศาสตร ท�าใหเกดความแตกฉานในการวเคราะหค�าสอน

ทางพระพทธศาสนา ขอใหแตละคนพยายามศกษาวเคราะหในลกษณะวพากษวจารณ และใหวเคราะห

วจยใหมาก และงานวเคราะหวจยส�าเรจลงไดด จ�าเปนตองรตรรกศาสตร ใหถองแท ตรรกศาสตรจะให

เปนนกสอนนกเผยแผศาสนาทด เพราะพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงเหตผล ไมใชเปนศาสนาทสอน

ใหเชออยางงมงาย ดงจะเหนไดวาพระอรหนตสาวกชดแรกทพระพทธเจาสงไปประกาศพระศาสนานน

ลวนเปนพระอรหนตผไดปฏสมภทา ๔ ไมใชสกวาเปนพระอรหนตเทานน เพราะผไดปฏสมภทา ๔ นน

จะตองเปนผเชยวชาญดานเหต ดานผล ดานนรกตศาสตร กจะตองมปฏภาณไหวพรบทจะโตตอบปญหา

ตาง ๆ ไดอยางรดกมและฉบพลน

บทความท ๔ เรอง “ศกษาวเคราะหความหมายของค�าโลกธาตทางพระพทธศาสนา

เปรยบเทยบกบค�าเอกภพ ตามแนวคดของนกดาราศาสตร” โดย ศาสตราจารยพเศษอดศกด

ทองบญ ไดวเคราะหความหมายของค�าโลกธาตทพระพทธเจาทรงจ�าแนกไว ๓ ขนาด คอ สหสสโลกธาต

(โลกธาตขนาดเลก) ทวสหสสโลกธาต (โลกธาตขนาดกลาง) และตสหสสโลกธาต (โลกธาตขนาดใหญ)

พระพทธองคทรงอธบายไววา ๑ จกรวาลมเนอทเทากบพนททดวงจนทร ๑ ดวงอาทตย ๑ ดวง

โคจรสองแสงใหสวางรงโรจนไดทวทกทศ เชน ระบบสรยจกรวาล รวมทงยงมการเปรยบเทยบระหวาง

โลกธาต กบเอกภพตามแนวคดของนกดาราศาสตร

บทความท ๕ เรอง “พระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท ๙ กบการศกษาของพระสงฆไทย”

โดย อาจารยสนท ไชยวงศคต มสาระส�าคญกลาวถงพระมหากษตรยไทยกบพระพทธศาสนา การท�าน

บ�ารงและสงเสรมพระพทธศาสนาและการรบใชพระสงฆทถกตอง พระมหากษตรยทรงมพระราชด�าร

ถงหนาทส�าคญของพระสงฆ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตงโครงการทนเลาเรยนหลวงส�าหรบ

(8)

พระสงฆไทย แลวจ�าแนกทนเลาเรยนหลวง ๑๐ ประเภท คอ (๑) ทนการศกษาระดบเปรยญธรรม

๖, ๗, ๘, ๙ (๒) ทนการศกษาระดบปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอก (๓) ทนพระธรรมทต

(๔) ทนส�านกเรยน (๕) ทนวปสสนาจารย (๖) ทนโครงการฝกอบรมพระนกเทศนเฉลมพระเกยรต

(๗) ทนเลาเรยนพระบาล (๘) ทนสถาบนพระบาลศกษาดเดน (๙) ทนส�านกปฏบตธรรม/สถาน

ปฏบตธรรมดเดน (๑๐) ทนโรงเรยนพระปรยตธรรมแผนกสามญดเดน

บทความท ๖ เรอง “มงคลตถทปน” โดย รศ.ดร.สมทธพล เนตรนมตร ไดอธบายในสาระส�าคญ

เกยวกบคมภรมงคลตถทปน เปนหนงสอทโดดเดนเลมหนงในพระพทธศาสนา ทแสดงหลกปฏบต

ในชวตประจ�าวน พระสรมงคลาจารยนกปราชญแหงลานนาไทย แตงหนงสอน เมอ พ.ศ.๒๐๖๐

เพอขยายความอรรถกถามงคลสตร แหงสตตนบาต อรรถกถา ฎกา อนฎกา และค�าของเกจอาจารย

จากเดมทมเนอหาเลกนอยใหมเนอหาพสดาร โดยแสดงใหเหนวาทางเดนทมความบรณ ยงยนและ

เปนมาตรฐานทเรยกวา “มงคล” เรมมงคลขอแรก คอไมคบคนพาล และมงคลขอสดทาย คอ จตเกษม

โดยยนยนวา ชวตทยงยนและชวตทมมาตรฐานจะตองมทงโลกยธรรมทงโลกตตรธรรมควบคกน

บทความท ๗ เรอง “ค�าอวยพร : กรรมนยามกบสงคมนยมน” โดย รศ.ดร.โสวทย บ�ารงภกด

และ ผศ.ดร.ธระพงษ มไธสงค มสาระส�าคญทอธบายค�าอวยพรตามหลกธรรมนยามและสงคมนยมน

เมอวเคราะหค�าอวยพร ท�าใหทราบวา ค�าอวยพรจะส�าเรจผลเปนความสขไดจะตองประกอบดวย

เจตนาดเปนทตง สวนค�าอวยพรทเปนไปตามการก�าหนดของสงคม ผคนในสงคมจะตองมสตคอการ

ตรกตรอง ใครครวญ และพจารณาค�าอวยพรใหถองแทกอนแลว จงคอยท�าตามและพดตาม หากปฏบต

ไดอยางน ค�าอวยพรจงจะกอประโยชนแกผใหพรและผรบพร

บทความท ๘ เรอง “ทกษะการบรหารมนษยสมพนธตามแนวพทธ” โดย รศ.ดร.สทธพงษ

ศรวชย อธบายสาระส�าคญเกยวกบทกษะการบรหารมนษยสมพนธตามแนวพทธ ซงเปนทกษะหนงทม

ความส�าคญตอระบบการบรหารการศกษา เพราะเปนคณลกษณะทบงบอกความเปนตวตนของ

นกบรหาร หลกธรรมในการสรางมนษยสมพนธ หลกธรรมทชวยเสรมสรางความมมนษยสมพนธระหวาง

เพอนมนษยตามหลกพระพทธศาสนามหลายหมวด เชน หลกสงคหวตถธรรม ๔ ธรรมอนเปนเครอง

ยดเหนยวน�าใจคน ประสานหมชนไวในสามคค เปนคณธรรมประจ�าใจและควรใหเกดมขนในใจตน

อยางสม�าเสมอ

บทความวจยท ๙ เรอง “กระบวนการเสรมสรางวฒนธรรมการอยรวมกนของชมชนใน

สงคมไทย: กรณศกษาชมชนตวอยางหมบานรกษาศล ๕ ” โดย รศ.ดร.วรกฤต เถอนชาง อธบายสาระ

ส�าคญเกยวกบกระบวนการเสรมสรางวฒนธรรมการอยรวมกนของชมชนในสงคมไทยโดยภาพรวมของ

(9)

ตวแทนหมบานตวอยาง ใน ๔ ภาค คอ ภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต

โดยอาศยวฒนธรรมประเพณแตละทองถน โดยอาศยกระบวนการหลกคอศล ๕ และมกระบวนการยอย

จากศลแตละขอ ซงแตกตางกนตามสภาพพนท ท�าใหทราบถงวฒนธรรมการอยรวมกนนนมองค

ความรทหลากหลาย หลอมรวมจนท�าใหเกดสนตสขในชมชน องคความรของวฒนธรรมการอยรวมกน

ของชมชนภายใตโครงการหมบานรกษาศล ๕ ในแตละภาค อนจะสามารถน�าไปปรบใชเปนเกณฑ

ในการวดประสทธผลและประสทธภาพของการประเมนโครงการหมบานรกษาศล ๕ ไดเปนอยางด

บทความวจยท ๑๐ เรอง “กระบวนการสรางสาธารณโภคธรรมขององคกรพทธศาสนาใน

ประเทศไทย” โดย พระครธรรมธรศรวฒน สรวฑฒโน, ผศ.ดร. และพระสภาพร เตชธโร มสาระส�าคญ

กลาวถงหลกสาธารณโภคธรรมในพระพทธศาสนา คอ หลกของการแบงปน ชวยเหลอ เฉลยเจอจาน

ใหไดใชสอยรวมกน โดยมแนวคดความเปนมาจากหลกธรรมหนงซงอยในหลกสาราณยธรรม ๖ เพอน�า

มาพฒนาใชจนเกดเปนระบบแบบแผนหรอวถชวต ใหมคณลกษณะพงตนเองได ในทางพทธศาสนา

พบวา การแบงปนชวยเหลอแบงออกได ๒ ชนดคอ ๑. สงของทเปนปจจย ๔ (อามสทาน) ๒. สงของท

เปนศลปวทยาการ(ธรรมทาน) อกทงยงกลาวถงกระบวนการสรางสาธารณโภคธรรมขององคกร

พทธศาสนาในเขตพนทจงหวดอบลราชธาน ๓ แหง คอ (๑) ศนยอบรมคณธรรมจรยธรรมดงวงออ

(๒) ศนยการเรยนรชมชนพลาญขอย (๓) ศนยยวพทธกสมาคมจงหวดอบลราชธาน ผลการใชหลก

สาธารณโภคธรรม พบวากลมองคกรพทธ สามารถน�าไปปรบประยกตชวยเหลอไดใน ๓ ดาน คอ

๑) การรกษาพยาบาลและดแลสขภาพ ๒) การพฒนาทรพยากรมนษย ๓) การศกษาสงเคราะห

บทความท ๑๑ เรอง “พทธศาสนา : โพสทโมเดรน” โดย พระสนทรกตตคณ, ผศ. มสาระส�าคญ

กลาวถงแนวคดหลงสมยใหม เปนแนวคดทปฏเสธความเชอทวา ความร ความจรง มหนงเดยว

ตามกระบวนทศนแบบปฏฐานนยม รวมถงสถาบนศาสนาซงปจจบนจะเหนไดวา ศาสนามกถกใชเปน

เครองมอในเรองตางๆ จนท�าใหเกดความสบสนในบทบาทของศาสนา แตนนมไดหมายความวาศาสนา

ไมใชสงจ�าเปนอกตอไป เปนเพยงสงทบอกวา ศาสนากเปนระบบหนงในโลก จ�าตองไดรบการสงคายนา

เพอใหเหมาะสมกบยคสมย ถาจะมศาสนาใดทรบมอไดกบความตองการทางวทยาศาสตรสมยใหม

ปจจบน ศาสนานนกควรเปนพระพทธศาสนา อลเบรต ไอนสไตน นกฟสกส ชาวเยอรมน ผเสนอทฤษฏ

สมพนธภาพ หลงจากทไดศกษาพระพทธศาสนาอยางลกซงแลว กลาวไววา ศาสนาเดยวทจะเหลออย

ในโลกอนาคต กคอศาสนาทสามารถเผชญกบความตองการของโลกแหงยคปจจบน”

บทความท ๑๒ เรอง “หลกค�าสอนเชงนเทศศาสตรทปรากฏในพระไตรปฎก” โดย พระมหา

สภวชญ ปภสสโร, ผศ. มสาระส�าคญคอกลาวถงความส�าคญนเทศเชงพทธศาสนา ในแตละชวง

(10)

หลกการสอสารตามแนวพระพทธเจา เนอหาหรอเรองททรงสอน กระบวนการสอน หลกการนเทศ

ทท�าใหประสบผลส�าเรจ รปแบบและวธการสอน เชน การใชวธการสนทนา ทเรยกวาธรรมสากจฉา

การบรรยาย การตอบปญหา หรอการโตตอบปญหา การบงคบควบคม รวมถงกศโลบายในการสอน

ของพระพทธเจา เชน ยกตวอยางเปนอทาหรณ การใชอปมาอปไมย การใชอปกรณการสอน การท�า

ใหดเปนตวอยาง เปนตน

บทความท ๑๓ เรอง “ชวตมความสขตองมศล ๕” โดย พระมหาปญญาวรวฒน สรภทโท,

ผศ.ดร. มสาระส�าคญคอกลาวถงประเภทของศลแตละขอ ความหมายของศลหลายนย อานสงสของ

การรกษาศล เชน ท�าใหมความสขกาย สขใจ ท�าใหเกดทรพยสมบตมากขนได ท�าใหสามารถใชสอย

ทรพยนนไดเตมอม โดยไมตองหวาดระแวงภย ท�าใหไมตองหวาดระแวงวาจะมใครมาทวงทรพยคน

ท�าใหเกยรตคณฟงขจรขจายไป ท�าใหผอนเกดความเคารพเชอถอ ท�าใหชวตนนแกลวกลาองอาจ

ทามกลางชมนมชน ท�าใหไมเปนคนหลงลมสต ตายแลวยอมไปเกดในสคตภม

บทความท ๑๔ เรอง “พระพทธศาสนากบการใชชวตในสงคมออนไลน” โดย พระมหาทว

มหาปญโญ, ผศ.ดร. มสาระส�าคญกลาวถงสอออนไลนกลายเปนปจจยจ�าเปนของคนทอยในสงคม

ยคขาวสาร สอออนไลนจงเปรยบเสมอน “ดาบสองคม” ทใหทงประโยชนและโทษ ดงนน จงจ�าเปน

ทจะเลอกใชหรอเลอกไมใชตามความเหมาะสมในการบรโภคสอ โดยอาศยรปแบบและกระบวนการ

คอ ท�าการสอออนไลนกบบคคล ท�าการสอออนไลนกบตนเอง ท�าการสอออนไลนตามแนวทาง

ประพฤตปฏบตในศล สมาธ ปญญา ผใชสอสงคมออนไลนยอมมความทกข ความสข ความเปลยนแปลง

ความเปนไปตามธรรมดาภายใตกฎธรรมชาตเชนเดยวกน ตองประสบกบความเกด แก เจบ ตาย

เชนเดยวกน การใชสอสงคมออนไลนทประกอบดวยหลกเบญจธรรมและหลกกลยาณมตรนบวา

มความจ�าเปนเพอใหสงคมสงบสขและอดมปญญา

บทความท ๑๕ เรอง “การพฒนาจตตามแนวพระพทธศาสนา” โดย พระครใบฎกาหสด

กตตนนโท, ผศ.ดร. มสาระส�าคญกลาวถงค�าสอนทางพระพทธศาสนาเนนการพฒนาจต ซงเปนเรอง

ทส�าคญ และยงถอเปนหนาทของพทธบรษททจะตองใหความสนใจเปนอยางยง เพราะมคณคาตอชวต

เปนอยางมากและยงสงผลท�าตนใหเปนผประเสรฐขนในสงคมได พระพทธเจาจงไดตรสวธพฒนาจตท

เรยกวา “ จตตภาวนา ” หรอ “สมาธ” ไว เพอใหเราไดศกษาพฒนาจต ประโยชนของการพฒนาจตนน

สงผลท�าใหเกดปญญา เปนประโยชนในการอบรมสงสอนตนท�าใหใหรผดชอบชวด มสตรเทาทนจต

ของตน คอสามารถรจตของตนเองไดตลอดเวลา กลาวคอ เมอจตคดสงไมด ไมงาม ไมถกตอง จตเกด

ระลกรเทาทนตลอดเวลา

(11)

บทความท ๑๖ เรอง “วถแหงผน�าและระบอบการปกครอง : ธรรมราชย จอมปราชญ

จอมธรรม” โดย พระมหาไพรชน ธมมทโป, ดร. มสาระส�าคญกลาวถงทศนะเรองผปกครอง หนาทหลก

อนส�าคญของผ ปกครองคอการบรหารประเทศเพอสรางความเจรญมงคง มนคง ทางเศรษฐกจ

สรางความปลอดภยในชวตและทรพยสน และสรางความเชอมน หรอความไววางใจใหเกดแกประชาชน

และกลาวถงธรรมราชาในทศนะของจาณกยพราหมณซงมพนฐานจากศาสนาฮนด ยอมแตกตางจาก

ธรรมราชาในความหมายของศาสนาพทธ ซงในอดตมพระเจาอโศกมหาราชเปนตนแบบ เปนสดยอด

แหงผน�า ผเปนนกปราชญ และเปนผทรงธรรม ซงสบทอดมาถงในยคปจจบนกมธรรมราชา ผทรงพระคณ

อนประเสรฐ คอพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช พระมหากษตรยไทย รชกาลท ๙

แหงราชวงศจกร พระองคผเสดจสสวรรคาลย และทรงปฏบตพระราชกรณยกจนอยใหญนานปการได

ตามพระปฐมบรมราชโองการ ททรงประกาศไวอยางตอเนองยาวนานถง ๗๐ ป นบวาพระองคทรงเปน

อจฉรยบคคลและสดยอดแหงธรรมราชาอยางแทจรง

บทความท ๑๗ เรอง “ภมศาสตรต�านานจงหวดหนองคาย” โดย ผศ.ดร.เจษฎา มลยาพอ

มสาระส�าคญคอกลาวถงความส�าคญของสถานททเกยวกบต�านานพระพทธรปทปรากฏ ในจงหวด

หนองคาย เฉพาะกรณทเกยวกบพระพทธรปและต�านานความเปนมาวา ลกษณะความเปนไป

ของพระพทธรปแตละองคจะมความแตกตางกน และยงกลาวถงภมศาสตรต�านานจงหวดหนองคาย

จากเอกสารและประวตความเปนหรอต�านาน ซงเปนพระพทธรปทส�าคญและ มความเกยวของกบชมชน

จนภายหลงเอาสถานททพระพทธรปผาน น�าไปเปนชอสถานทนน ๆ ท�าใหเกดประโยชนตอชมชน และ

เปนแนวปฏบตของชาวบาน เพราะมความเชอเดมอยแลว ยงเมอไดมเคารพบชาและมพระพทธรปอย

ทใดหรอสถานทตางๆ กมความเกยวเนองกบเหตการณทงสน

บทความวจยท ๑๘ เรอง “แนวคดเรองทางสายกลางของขงจอ” โดย ผศ.กฤต ศรยะอาจ ม

สาระส�าคญหลกค�าสอนเรองทางสายกลางของขงจอ ผลของการศกษาวจยพบวา ทางสายกลางของขงจอ

เพงเอาสภาพของจตทสามารถด�ารงอยในภาวะเปนปกต แมจะถกสภาพแวดลอมทงฝายดและฝายไมด

เขามากระทบ หรอรบกวน แตจตไมแสดงอาการผดปกตออกมาใหเหน ยงสามารถรกษาดลยภาพไวได

อยางสม�าเสมอ ท�าใหสามารถปฏบตตนไดอยางเหมาะสมสอดคลองกบสถานภาพทเขาไปเกยวของ

ดงนน ความเปนทางสายกลางของขงจอจงมลกษณะเปนผลมากกวาเปนเหต และเปนหลกทางสายกลาง

ระหวางบคคลกบบคคล หรอทางสายกลางระหวางสงคมในสงคม

(12)

ตอน ๒ พระพทธศาสนากบศาสตรสมยใหม มนษยศาสตร และสงคมศาสตร จ�านวน ๑๑ บทความ

บทความท ๑ เรอง “พระพทธศาสนากบการพฒนาสงคม” โดย พระปรยตกตตธ�ารง, รศ.ดร.

อธบายสาระส�าคญเกยวกบความหมายและความส�าคญของศาสนา ความจ�าเปนทตองมศาสนา หนาท

ของศาสนาทมตอสงคม เชน ศาสนาจะสนองความตองการสวนบคคล ศาสนาชวยควบคมสงคม ศาสนา

ชวยอบรมคนใหกระท�ากจกรรมทถกตอง ความส�าคญของพระพทธศาสนากบสงคมไทย และยง

กลาวถงการพฒนาสงคมตามหลกพระพทธศาสนา เพอสรางคนใหมความเขมแขง เชน ความเขมแขง

ทางจตใจ ไดแกความพยายามท�าดวยตวเอง ใชปญญาเปนเครองมอในการแกปญหา กอใหเกดภาวะ

ผน�าทางปญญา ซงเปนผน�าทแทจรงนนเอง เมอสรางคนใหมความเขมแขงแลวกจะสามารถแกปญหา

ทเกดขนในสงคมได อกทงยงสงผลใหชมชนเขมแขงอกดวย โดยการยดหลกธรรมเปนแนวทางในการ

พฒนา การทเรามศาสนามาชวยปลอบประโลมใจ และท�าใหทกคนมทพง ตองปฏบตตามค�าสอนของ

ศาสนานน จดไดวาเปนความส�าคญของศาสนาในสงคมทเดยว ฉะนนจงกลาวไดวา ศาสนา(Religion)

เปนทพง เปนสงทจ�าเปน เปนศนยรวมจตใจ และมความส�าคญตอทกคนในสงคม

บทความท ๒ เรอง “ภาษาองกฤษวนละค�ากเกงได” โดย รศ.ดร.สมาน งามสนท มสาระส�าคญ

กลาวถงภาษาองกฤษเปนภาษาสากลทคนทวโลกใชเปนภาษากลางในการสอสารเปนภาษาวชาการและ

วชาชพทผหวงความเจรญกาวหนาในอาชพการงานตองสนใจใฝเรยน ตอนนประชาคมอาเซยนกประกาศ

ใหภาษาองกฤษเปนภาอาเซยนดวย ยงมความจ�าเปนทตองสนใจใฝเรยนรภาษาองกฤษใหจรงจงและให

อทธบาท ๔ ในการเลาเรยน พรอมตองมเทคการเรยน เชน สรางบรรยากาศโดยรอบตวเปนภาษาองกฤษ

หาเพอน หาวธเรยนค�าใหมๆ แลวสรปลงวา เรยนภาษาองกฤษวนละค�า ไมตองรบเรง แตตองตอเนอง

จรงจง เพยงวนละค�า ทองใหขนใจ จ�าได รความหมาย รวธใช เพราะการพดภาษาองกฤษเพอการ

สอสารนน ไมจ�าเปนตองพดเปนประโยค พดเพยงค�าเดยวกสอความหมายได

บทความท ๓ เรอง “ยอดวญญชนทคนเขาไมยอมใหตาย” โดย ผศ.ดร.อภพธน วศษฏใจงาม

และคณะ กลาวถงบคคลทเปนอจฉรยชน หรอยอดวญญชน เชน สเมธดาบส พระเวสสนดร พระพทธเจา

มหาศาสดาโลก พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช หลวงพอพทธทาส และอารสโตเตล

ในแตละพระองค หรอแตละคน ผเขยนกลาวถงประวตและผลงานไวอยางนาสนใจ

บทความท ๔ เรอง “พทธธรรมเพอการปกครอง” โดย ผศ.ปฐมพงศ ทนบรรเจดฤทธ อธบาย

ในสาระส�าคญเกยวกบบรบทในแนวคดของค�าส�าคญตอภาวะความเปนผน�า และพทธวธ เพอความเปน

พระจกรพรรด ตามหลกจกกวตตวตร เปนหนาทของความเปนผน�า ในฐานะผปกครอง บรหารอาณาจกร

ใหเกดความเจรญรงเรอง ๔ ประการ กลาวคอ๑. การตงตนใหด�ารงอยในธรรมและการรกษาคมครอง

(13)

ปองกนอนชอบธรรม ๒. การจดใหมการปองกน ปราบปรามการกระท�าความผด ๓. การกระจาย

รายได ๔. การแสวงหาปญญาและคณธรรม และกลาวถงหลกธรรมในการปกครองคออปรหารยธรรม

๗ และสรปลงวา แกนแทของพทธธรรมไดแสดงใหเหนภาวะของผน�า ซงตองเปนบคคลทฉลาด รอบร

มความมงหมายในการท�ากจกรรมตาง ๆ เพอประโยชนแกสวนรวมและมวลสมาชก

บทความท ๕ เรอง “การพฒนารปแบบการเยยวยาทางจตใจตามวถพทธของสตรผประสบ

ความสญเสยบคคลอนเปนทรก” โดย ผศ.สชน ประวตด มสาระส�าคญกลาวถงแนวคดทเกยวกบสตร

ทฤษฎการรบรความสามารถของตน หลกธรรมทสงเสรมตอการเยยวยาสตรผประสบความสญเสย และ

การเยยวยาแนวพทธ รวมถงการหลกพทธธรรมมาประยกตใชในการเยยวยาและพฒนาจตใจมนษย เชน

การเชอสมาน การพนจรอยแยกและการเขาใจเหนจรง แลวสรปลงวา หลกพทธธรรม จะท�าใหสตร

ผประสบความสญเสยบคคลอนเปนทรก สามารถเขาใจถงสภาวะทางจตและพฤตกรรมของมนษย

อนเปนสภาวะทละเอยดออนและลกซงไดนน ควรใชวธการศกษาจตใจและพฤตกรรมของมนษยแบบ

องครวม เพอทจะศกษาทมองเรองจตใจและพฤตกรรมของมนษยวามใชเกดมาจากสาเหตใดสาเหตหนง

เพยงสาเหตเดยว แตควรมองในแงทวาสงตางๆ ทเกดขนทงหมดเปนไปในลกษณะทมความสมพนธกน

และมผลกระทบซงกนและกน

บทความท ๖ เรอง “นวตกรรมแหงการเรยนรเชงพทธ” โดย ผศ.ดร.สน งามประโคม ไดอธบาย

ในสาระส�าคญเกยวกบนวตกรรมแหงการเรยนรในพระพทธศาสนา ถอเปนวธการเรยนการสอนแนวใหม

ทเปนเลศของพระพทธองคททรงสอนหลกความจรงของชวตเรมตนจากตวเองกอน เพอใหรจกวธการ

เรยนรดวยตนเอง โดยเรมจากทกข สาเหตใหเกดทกข วธการดบทกข และแนวทางปฏบตใหพนทกข

ของตนเอง โดยพระพทธเจาทรงสอนใหตระหนกถงคณคาของการเรยนรโดยผานการปฏบต การสนทนา

โดยผานสอธรรมชาต สอนใหเขาใจงาย ชวนใหผเรยนใครอยากเรยนรและปฏบตตามดวยตนเอง

สรางศรทธา และพอใจในการเรยนร นคอนวตกรรมการสอนทเปนเลศของพระพทธเจา

บทความท ๗ เรอง “การวางแผนเพอการบรหาร” โดย ผศ.ดร.ปฏภาณ มหธรรธนาบด มสาระ

ส�าคญกลาวถงการปฏบตงานทกอยางมความจ�าเปนทจะตองมแผน เพอทจะตองน�าไปสความส�าเรจ

อยางมประสทธภาพและมประสทธผล แลวอธบายถงการวางแผนคออะไร เปนหนาทของใคร คณสมบต

ของผวางแผนเปนอยางไร อกทงกลาวถงหนาทของการควบคมของผบรหาร และองคประกอบและระดบ

ของการควบคมทง ๓ ระดบ ของผบรหาร

บทความท ๘ เรอง “ศกษาความขดแยงและจดจบทสงคมควรน�ามาทบทวน” โดย ผศ.ดร.

กฤษนนท แสงมาศ มสาระส�าคญกลาวถงความขดแยงเปนเรองทเกดขนโดยธรรมชาต ทใดมมนษย

(14)

ทนนยอมมความขดแยง และเกดมาชานาน แมแตในคมภรพระไตรปฎก อคคญญสตร พระพทธเจา

พระองคไดตรสถงความขดแยงเอาไว และการทจะน�าไปสการปรองดอง สมานฉนท สามคค ความรก

ความเมตตา ความสงสารในหมสงคมได จะตองสรางความรใหกบสงคมในหลกของ สมมาทฏฐ

การมองเหนถกตอง สมมาสงกปปะ ความด�ารทถกตอง เพราะจะชวยใหมนษยพนบวงจากการคลอง

ความมอสรภาพ เสรภาพและอธปไตย เปนของตนเองได และท�าใหมนษยมความรก มความเมตตา

มความกรณาและมความสงสาร พรอมทง การรรกสามคค พฒนาและใหอภยซงกนและกน โดยเฉพาะ

การแผเมตตาใหแกตนและบคคลอน

บทความท ๙ เรอง “อปสรรคทส�าคญในชวต” โดย ผศ.ดร.รวโรจน ศรค�าภา อธบายสาระ

ส�าคญเกยวกบชวตยอมมอปสรรคหรอเปนทกข อปสรรคทส�าคญคอ ๑. อบายมข ๒. การเปนหน

๓. ความตระหน ๔. ความกลว ๕. ความเจบปวย ๖. ความประมาท เมอเขาใจเชนนจะไดวางแผนชวต

เพอเผชญกบอปสรรคพรอมทงการสรางก�าลงใจและแรงบนดาลใจในการตอสกบอปสรรคเหลานน

ไดอยางเหมาะสม ควรตระหนกอยเสมอวา ทกสงทกอยางมนพรอมทจะแปรผน เพราะฉะนน จะตอง

เตรยมตวใหพรอมเสมอส�าหรบความผนผวนปรวนแปร ควรใชสตสมปชญญะในการด�าเนนชวต

ดวยความไมประมาทในสงทท�าในค�าทพดอยเปนนตย

บทความวจยท ๑๐ เรอง “ความคดเหนของนสตสาขาวชาสงคมศกษาตอการจดการเรยน

การสอน วทยาลยสงฆพทธโสธร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย” โดย ผศ.ดร.จตพล

พรหมม และนายพรภรมย ยอดบญ สาระส�าคญกลาวถงความคดเหนของนสตสาขาวชาสงคมศกษา

ตอการจดการเรยนการสอน วทยาลยสงฆพทธโสธร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ในดาน

ดงน ๑. ดานอาจารยผสอน ๒. ดานการใหบรการของเจาหนาท ๓. ดานสอโสตทศนปกรณ ๔. ดานสง

อ�านวยความสะดวก เพอเปรยบเทยบความคดเหนของนสตสาขาวชาสงคมศกษาตอการจดการเรยน

การสอน และเพอศกษาขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาการจดการเรยนการสอน ผลการวเคราะห

ความคดเหนของนสตสาขาวชาสงคมศกษาตอการจดการเรยนการสอน วทยาลยสงฆพทธโสธร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย โดยภาพรวมพบวาอยในระดบมาก

บทความท ๑๑ เรอง “บาลภาษาของพระพทธศาสนาเถรวาท” โดย ดร.อดลย คนแรง

มสาระส�าคญกลาวถงภาษาบาลเปนภาษาปรากฤตโบราณทมววฒนาการมาจากภาษาพระเวท ตอมา

ชาวมคธตดตอสอสารกนดวยภาษาบาลจงเรยกชอภาษานวา ภาษามคธ ในการประกาศพระพทธศาสนา

พระพทธเจาทรงใชภาษาบาลในการแสดงพระธรรมเทศนาแกชนชาวมคธ แมในการสงคายนาพระธรรม

วนย กใชบาลภาษาเครองบรรจพระพทธพจน อนศกดสทธ คอพระไตรปฎก พทธศาสนกชนผนบถอ

(15)

พระพทธศาสนาเถรวาทใชภาษาบาลในการศกษาพทธธรรมและประกอบพธกรรมทางศาสนา หรอนยม

ใชภาษาบาลตงชอใหตวเองเพอเปนสรมงคลแกชวตตดตอกนมาจนถงปจจบน

ภาคภาษาองกฤษ จ�านวน ๒ บทความ

Article I “THAI CULTURE THAT ASIAN STUDENTS SHOULD KNOW” By Assoc.Prof.

NILRATANA KLINCHAN. The authors proposed that : The objective of this article is to

know Thai culture that ASIAN students should know. Thai culture concerned with

custom, religion, language and environments. The ASIAN students who have been

studying in Mahachulalongornrajvidyalaya University have effected on daily life toward

Thai culture. What is the problem that ASIAN students should know. Generally Thai

teachers should know inter-cultures such as languages, belief and tradition and

communication of cultural languages and the ASIAN students must know Thai culture

and they have improved themselves on environments and Thai culture.

Article II “Buddhism: a Religion of Positivism or Presentism? A Study of

Bhaddhekaretta Sutta” By Assist. Prof. Dr. Phramaha Hansa Dhammahaso Assistant to

the Rector for Academic AffairsDirector of IABU/MCU Office. The authors proposed

that : The question of ‘the present moment’ is a difficult one to address: how can

all sentient beings experience ‘now’ at the same time? This question is of particular

interest to anyone who practices meditation. This problem may be formulated in

a philosophical framework: is Buddhism ‘positivism’ or ‘presentism’? Also, Finally,

all kinds of religions in the word arise because of this search. One great religion in

the world is Buddhism. It leads people to the cessation of suffering. Everybody in

the world wants happiness and peace. This is the reason why people seek the true

path, leading them towards the cessation of suffering.

ส�าหรบรายละเอยดบทความทงหมดน ผใครตอการศกษา สามารถคนหาอานไดในหนงสอ

สารนพนธเลมน.

มหาจฬาฯกบยค Thailand ๔.๐

ประเทศไทยพฒนากาวหนามาก ลวนเกดจากแนวทางการสรางสรรค จากเกษตรสการคาสารพน ไมตบตนฝนคางทกอยางม

สจดศนยพนสขประยกตใช เศรษฐกจเรมใหมเพอไทยน

ยคนวตกรรมเทคโนโลย ไดบงชมาตรฐานการเชยวชาญ

หนมามองลองวเคราะหความเหมาะสม ธรรมอดมแหลงศาสตรศลปถนบรหาร

มหาจฬากาวไกลในผลงาน มหลกธรรมมาภบาลสบสานครอง

ทงมนคงมงคงยงยนศาสตร สรางนกปราชญโจทยตอบมอบสนอง

พฒนาวทยาการผานครรลอง วฒนธรรมถกตองปรองดองกน

เศรษฐกจสมยใหมวจยลน แนวเรมตนความเชยวชาญการสรางสรรค องคความรสงเสรมเพมจ�านรรจ โภคภณฑอมอนสมดลธรรม

อโศกเจดสบปไมมลม ยงกลาคมเบงบานนานฉน�า

สถาบนปญญาชสรางผน�า เดนเลศล�าวชาการมานานแลว

ช.ศรนอก (รศ.ดร.สมชยศรนอก)

ประพนธ

สารบญ

เรอง หนาค�าปรารภ (๓)

ถอยแถลง (๕)

บทบรรณาธการ (๖)

มหาจฬาฯกบยค Thailand ๔.๐ (๑๖)

๑. ภาคภาษาไทยตอน ๑ พระพทธศาสนาและปรชญา

หลกธรรมกบแนวคด ในการผลตบณฑต ๑

พระพรหมบณฑต, ศ.ดร.

พจนานกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๒๓

พระราชปรยตกว, ศ.ดร.

ศลปะในการวเคราะหวจยหลกค�าสอนในพระพทธศาสนา ๕๒

ศาสตราจารยพเศษจ�านงค ทองประเสรฐ

ศกษาวเคราะหความหมายค�าโลกธาต ทางพระพทธศาสนา

เปรยบเทยบกบค�าเอกภพ ตามแนวคดของนกดาราศาสตร ๖๐

ศาสตราจารยพเศษอดศกด ทองบญ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท ๙ กบการศกษาของพระสงฆไทย ๗๕

อาจารยสนท ไชยวงศคต

มงคลตถทปน : แนวทางการด�ารงอยแหงชวตทยงยน ๘๕

รศ.ดร.สมทธพล เนตรนมตร

ค�าอวยพร : กรรมนยามกบสงคมนยมน ๑๐๒

ผศ.ดร.ธระพงษ มไธสงค และ รศ.ดร.โสวทย บ�ารงภกด

ทกษะการบรหารมนษยสมพนธตามแนวพทธ ๑๑๘

รศ.ดร.สทธพงษ ศรวชย

กระบวนการเสรมสรางวฒนธรรมการอยรวมกนของชมชนในสงคมไทย

: กรณศกษาชมชนตวอยางหมบานรกษาศล ๕ ๑๓๕

รศ.ดร.วรกฤต เถอนชาง

(18)

กระบวนการสรางสาธารณโภคธรรมขององคกรพทธศาสนาในประเทศไทย ๑๖๐

พระครธรรมธรศรวฒน สรวฑฒโน, ผศ.ดร. และพระสภาพร เตชธโร

พทธศาสนา : โพสทโมเดรน ๑๗๓

พระสนทรกตตคณ, ผศ.

หลกค�าสอนเชงนเทศศาสตรทปรากฏในพระไตรปฎก ๑๘๓

พระมหาสภวชญ ปภสสโร, ผศ.

ชวตมความสขตองมศล ๕ ๑๙๔

พระมหาปญญาวรวฒน สรภทโท, ผศ.ดร.

พระพทธศาสนากบการใชชวตในสงคมออนไลน ๒๐๑

พระมหาทว มหาปญโญ, ผศ.ดร.

การพฒนาจตตามแนวพระพทธศาสนา ๒๐๘

พระครใบฎกาหสด กตตนนโท, ผศ.ดร.

วถแหงผน�าและระบอบการปกครอง: ธรรมราชย จอมปราชญ จอมธรรม ๒๒๑

พระมหาไพรชน ธมมทโป, ดร.

ภมศาสตรต�านานจงหวดหนองคาย ๒๔๕

ผศ.ดร.เจษฎา มลยาพอ

แนวคดเรองทางสายกลางของขงจอ ๒๖๐

ผศ.กฤต ศรยะอาจ

ตอน ๒ พระพทธศาสนากบศาสตรสมยใหม มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

พระพทธศาสนากบการพฒนาสงคม ๒๗๑

พระครปรยตกตตธ�ารง, รศ.ดร.

ภาษาองกฤษวนละค�ากเกงได ๒๘๒

รศ.ดร.สมาน งามสนท

ยอดวญญชนทคนเขาไมยอมใหตาย ๒๙๐

ผศ.ดร. อภพธน วศษฏใจงาม, พระจพจน ญาณฉนโท

และ ดร.อนตะมงคล สมกตตกานนท

พทธธรรมเพอการปกครอง ๓๐๙

ผศ.ปฐมพงศ ทนบรรเจดฤทธ

(19)

การพฒนารปแบบการเยยวยาทางจตใจตามวถพทธของสตร

ผประสบความสญเสยบคคลอนเปนทรก ๓๑๖

ผศ.สชน ประวตด

นวตกรรมแหงการเรยนรเชงพทธ ๓๓๐

ผศ.ดร.สน งามประโคน

การวางแผนเพอการบรหาร ๓๔๐

ผศ.ดร.ปฏภาณ มหรรธนาธบด

ศกษาความขดแยงและจดจบทสงคมควรน�ามาทบทวน ๓๕๐

ผศ.กฤษนนท แสงมาศ

อปสรรคทส�าคญในชวต ๓๖๔

ผศ.รวโรจน ศรค�าภา

ความคดเหนของนสตสาขาวชาสงคมศกษาตอการจดการเรยนการสอน

วทยาลยสงฆพทธโสธร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๓๘๔

ผศ.ดร.จตพล พรหมม

บาลภาษาของพระพทธศาสนาเถรวาท ๓๙๓

ดร.อดลย คนแรง

๒. ภาคภาษาองกฤษ

Article I Thai Culture What ASIAN Students Should Know 405

Assoc.Prof. Nilratana Klinchan

Article II Buddhism: a Religion of Positivism or Presentism ? 421

A Study of Bhaddhekaretta Sutta

Assist.Prof.Dr. Phramaha Hansa Dhammahaso

๓. ภาคนสตปฏบตศาสนกจชวยพฒนาสงคม

โครงการนสตปฏบตศาสนกจอาสาชวยพฒนาสงคม

พลงนสต : พลงการท�างานและจตวญญาณเพอพระพทธศาสนาและสงคม ๔๓๓

กองกจการนสต ส�านกงานอธการบด

โครงการบรรพชาและอบรมเยาวชนภาคฤดรอน

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ประจ�าป ๒๕๕๙ ๔๕๔

๔. ภาคผนวก

คณะกรรมการฝายจดสมมนาทางวชาการ ๔๖๕

คณะกรรมการฝายจดท�าสจบตรและสารนพนธ ๔๖๗

ผอปถมภงานพธประสาทปรญญา ประจ�าป ๒๕๖๐ ๔๖๙

๑ ภาคภาษาไทย

ตอน ๑ พระพทธศาสนาและปรชญา

พระพรหมบณฑต อธการบด มจร

ตรวจเยยมบณฑตอาสาพฒนาชาวเขา

มอบปายโครงการหมบานรกษาศล ๕ แกผแทนแกนน�าชาวพทธ

ณ วดหวยบง อ�าเภอกลยาณวฒนา จงหวดเชยงใหม

เมอ ๗ พฤศจกายน ๒๕๕๙