1

การวจยในชนเรยน

เรองการสงเสรมศกยภาพของนกเรยนทมความสามารถพเศษ

ดานศลปะการวาดภาพลายไทย

ผวจย

นางสาวลภาวน บวเทศ

ต าแหนง คร คศ.1

กลมสาระการเรยนรการศลปะ ปการศกษา 2561

โรงเรยนธรรมศาสตรคลองหลวงวทยาคม

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4

2

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบนส าเรจลลวงไปดวยด ดวยความชวยเหลอของคณะเพอนคร ซงไดใหค าแนะน าและขอคดเหนตาง ๆ อนเปนประโยชนอยางยงในการท าวจย อกทงยงชวยแกปญหาตาง ๆ ทเกดขนระหวางการด าเนนงานอกดวย ขอขอบคณครผใหญทกทานส าหรบขอแนะน าและความชวยเหลอในทก ๆ ดานในการท าวจย และใหความชวยเหลอในการท าวจยเรองน

สดทายนขอขอบคณนกเรยนทตงใจเรยนและสรางสรรคงานอยางเตมความสามารถ เพอใหงานวจยลลวงไปดวยดซงเปนแบบอยางในการท าวจยในครงตอไปได

3

นางสาวลภาวน บวเทศ : การสงเสรมศกยภาพของนกเรยนทมความสามารถพเศษดานศลปะการวาดภาพ

ลายไทย

นกเรยนชนมธยมศกษา ทมความสามารถพเศษดานศลปะลายไทย ทไดผานการฝกเขมจากแบบฝกการวาดภาพระบายลายไทยลงสตงแตขนตนถงขนสดทายตามการฝก มการพฒนาดานทกษะในการวาดภาพลายไทย เทคนคการใชสประเภทตาง ๆ และมการแกไขปญหาทเกดจากการท างานไดดขน นกเรยนทไดรบคดเลอกสามารถสรางผลงานศลปะวาดภาพดวยเทคนควธตางๆ ไดตามทไดรบการฝกเขมจากแบบฝก นกเรยนตงใจในการฝกมาตรงเวลา เมอมปญหากปรกษาคร ครตองคอยชแนะใหนกเรยนอยางใกลชดเมอนกเรยนเรยนรเทคนคตางๆของการวาดภาพลายไทยแลว ครจะฝกฝนทางดานทกษะการสรางสรรคผลงาน ความคดสรางสรรค ทกษะการแกปญหา ในการฝกฝนทกษะนตองใชเวลาเยอะพอสมควร และเปดโอกาสใหนกเรยนไดใชความคดสรางสรรค และความสามารถในการสรางสรรคผลงานดวยตนเองโดยครคอยสงเกตการฝกอยหางๆ ในการฝกจากการสงเกตนกเรยนสนกกบการเรยนร มความเตมใจทจะสรางสรรคผลงาน สรรคหาความรแบบใหมๆอยเสมอ จากการประเมนผลงานศลปะระหวางกอน-หลงเขารบการฝกฝน ผลงานหลงการฝก สะทองใหเหนไดวานกเรยนมรปแบบการสรางสรรคงานศลปะดขน มทกษะเพมขนไมวาจะเปนการออกแบบภาพ การจดองคประกอบ การลงส เทคนคในการวาดภาพ การคดหวขอเรองราวในการวาดภาพ การสอความหมายของภาพ กลาคดกลาแสดงออกมากขน สรปไดวา นกเรยนทไดรบการสงเสรมศกยภาพความสามารถพเศษดานศลปะการวาดภาพลายไทยมศกยภาพในการสรางงานศลปะดขน และสรางสรรคผลงานศลปะน าไปแขงขนศลปหตถกรรมนกเรยนไดอยางมคณภาพ

ผวจย นางสาวลภาวน บวเทศ

4

สารบญ บทคดยอ

บทท1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 5

1.2 วตถประสงคของการวจย 5

1.3 ความส าคญของการวจย 6

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 6

บทท2 วรรณกรรมทเกยวของ

2.1 เอกสารทเกยวของกบการเรยนทศนศลป 7

2.2 เอกสารทเกยวของกบชดกจกรรม 12

บทท3 วธการด าเนนการวจย

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 15

3.2 ระยะเวลาทใชในการวจย 15

3.3 เครองมอทใชในการวจย 15

3.4 การด าเนนการวจย 15

บทท4 ผลการวจยและอภปรายผล

4.1 ผลการวจย 16

4.2 อภปรายผล 16

บทท5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย 18

5.2 ขอเสนอแนะ 18

บรรณานกรม 20

5

บทท1

บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ศลปะหมายถงการกระท าหรอขนตอนของการสรางชนงานศลปะโดยมนษย ค าแปลในภาษาองกฤษทตรงทสดคอ Art ศลปะเปนค าทมความหมายกวาง แตสวนใหญแลวจะมความหมายเกยวกบการสรางสรรค , สนทรยภาพ, หรอการสรางอารมณตาง ๆ ในการด ารงชวตประจ าวนของมนษยไดสมผสกบศลปะทกแขนงในลกษณะตางๆกน คอมนษยเปนทงผสราง และผรบงานศลปะ ศลปะเปนผลงานอนเกดจากการพากเพยรพยายามของมนษยเพอสนองความตองการของตนเองและสงคม รปแบบของผลงานจงสะทอนถงแนวคด ความเชอ สภาพความเปนอย สภาพสงคมและประเพณของคนกลมนน ยคนน เพอเปนเครองยนยนความมวฒนธรรม ดวยการศกษาในปจจบนเนนใหนกเรยนเปนผกลาแสดงออกทางความสามารถ และความคดสรางสรรค และในนกเรยนทมความบกพรองทางการไดยนกสนใจดานงานศลปะการวาดภาพเปนพเศษโดยเฉพาะงานศลปะการวาดภาพสามารถสมผสไดดวยการมองเหนนกเรยนจงสนกกบการเรยนร และในกลมนกเรยนบกพรองทางการไดยนกมนกเรยนทมความสามารถพเศษในการวาดภาพ ดงนนเพอเปนการ สงเสรมศกยภาพของผเรยนทมความสามารถพเศษดานศลปะวาดภาพจงไดท าการคดเลอกนกเรยนทมความสนใจ และมความสามารถพเศษในการสรางสรรคงานศลปะวาดภาพเขารวมการฝกฝน เพมเตมดานเทคนควธการสรางงาน และวธการเขยนภาพแบบตางๆ นอกเหนอเวลาเรยนปกต เพอเสรมสรางความช านาญ และประสบการณ เพอใหผเรยนพฒนาความสามารถของตน และเปนผสรางสรรคงานศลปะทมคณภาพได

ทงนในการฝกฝนผเรยนทมความสามารถพเศษดานศลปะลายไทยอยแลวปญหาในการฝกซอมสวนใหญคอการวาดมอและเทาของคน ซงจะมลกษณะเฉพาะของลายไทยทผเรยนจะวาดผดแบบเสมอ จงมความจ าเปนตองออกแบบชดฝกทกษะในการวาดมอและเทาใหนกเรยนฝกฝนเพอสงผลตอการแขงขนในงานศลปหตถกรรมในครงตอๆไปดวย

1.2 วตถประสงคของการวจย

เพอสงเสรมศกยภาพของนกเรยนทมความสามารถพเศษดานศลปะการวาดภาพลายไทย เนนการฝกมอ เทา ปาก ตวพระ - ตวนาง

6

1.3 ความส าคญของการวจย เพอใหนกเรยนสรางสรรคงานศลปะทมคณภาพ และมความสามารถในการน าไปแขงขนศลปหตถกรรม

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากงานวจย ผเรยนทมความสามารถพเศษดานศลปะวาดภาพศลปะลายไทย ในการวาดตวพระนางลายไทยตรงตามแบบแผนลายไทย

7

บทท2

วรรณกรรมทเกยวของ

1. เอกสารทเกยวของกบการเรยนทศนศลป

1.1 กลมสาระการเรยนรศลปะตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน กลมสาระการเรยนร ศลปะเปนกลมสาระทชวยพฒนาใหผเรยนมความคดรเรมสรางสรรค มจนตนาการทางศลปะ ชนชมความงาม มสนทรยภาพ ความมคณคา ซงมผลตอคณภาพชวตมนษย กจกรรมทางศลปะชวยพฒนาผเรยนทงดานรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม ตลอดจน การน าไปสการพฒนาสงแวดลอม สงเสรมใหผเรยนมความเชอมนในตนเอง อนเปนพนฐานในการศกษาตอหรอประกอบอาชพไดและมงพฒนาใหผเรยนเกดความรความเขาใจ มทกษะวธการทางศลปะ เกดความซาบซงในคณคาของศลปะ เปดโอกาสใหผเรยนแสดงออกอยางอสระในศลปะแขนงตางๆ ประกอบไปดวย 3 สาระ ไดแก สาระ ท 1 ทศน ศลป ,สาระท 2 ดนตร ,สาระท 3 นาทศลป แตในงานวจยนจะเนนไปทสาระท 1 ทศนศลป มใจความดงน

สาระท 1 ทศนศลป มาตรฐาน ศ 1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคดสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองานศลปะอยางอสระ ชนชม และประยกตใชในชวตประจ าวน มาตรฐาน ศ 1.2 เขาใจความสมพนธระหวางทศนศลป ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหนคณคางานทศนศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและสากล

ความหมายของทศนศลป ทศนศลป เปนศพทบญญตทน ามาใชกนในวงการศลปะของประเทศไทย มาจากภาษาองกฤษวา Visual art โดยตองการจะแยกลกษณะการรบรทางศลปะมนกวชาการไดใหความหมายไวมากมายดงน 1 .2 สอการเรยนรและการจดการเรยนการสอน

1 .2. 1 การสอนศลปะในระดบมธยมศกษา การเรยนรทางการศกษาในศาสตรใดศาสตรหนง จ าเปนจะตองพงตระหนกถงเปาหมายของผเรยนดวย เพอทจะเปนสวนหนงของการน าไปใชในการด ารงชวต

การใหการศกษาทางดานศลปะกเชนกน นอกจากจะใหผเรยนสรางสรรคงานอยางมคณภาพแลวยงค านงถงคณภาพทเกดขนในตวบคคลทางดานบคลกภาพดวยและยงมผลน าไปสการใชชวตอยางมประสทธภาพ

วชาทศนศลป คอศลปะทรบรหรอสมผสดวยประสาทตา โดยทวไปจะหมายถง งานประเภท จตรกรรม ประตมากรรม สถาปตยกรรม ภาพพมพ แตในหลกสตรมธยมตอนตนและมธยมตอนปลาย จะรวมไปดวยการเขยนภาพ การปน การแกะสลก การประดษฐ การออกแบบ เปนตน

การสรางสรรคงานศลปะนอกจากจะเปนการเรยนร ทจะพฒนาไปสความเหมาะสมและสงคมอารยธรรม ยงรวมถงเปนการเรยนการสอนยงจะตองเนนใหผเรยนเขาใจถงจตวทยาและมานษยวทยาไปพรอมกน การแสดงออกและการชนชมศลปะเดก ยอมสมพนธกบความแตกตางเฉพาะตวบคคลในการรบร การสรางสรรค และการเจรญเตบโต

8

ทศนศลปส าหรบมธยมศกษาตอนตน ตามหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2551 ซง ถอปทบตกนอยในขณะนไดก าหนดคณภาพผเรยนของวชา ทศนศลป ไวดงน

เมอนกเรยนจบชนมธยมศกษาปท 3 นกเรยนสามารถรและเขาใจเรองทศนธาตและหลกการออกแบบและเทคนคทหลากหลายในการ สรางงานทศนศลป 2 มต และ 3 มต เพอสอความหมายและเ รองราวตาง ๆ ได

อยางมคณภาพ วเคราะหรปแบบเนอหาและประเมนคณคางานทศนศลปของตนเองและผอน สามารถเลอกงานทศนศลปโดยใชเกณฑทก าหนดขนอยางเหมาะสม สามารถออกแบบรปภาพ สญลกษณ กราฟก ในการน าเสนอขอมลและมความร ทกษะทจ าเปนดานอาชพทเกยวของกนกบงานทศนศลปและยงมความรและความเขาใจการเปลยนแปลงและพฒนาการของงานทศนศลปของชาตและทองถน แตละยคสมย เหนคณคางานทศนศลปทสะทอนวฒนธรรมและสามารถเปรยบเทยบงานทศนศลป ทมาจากยคสมยและวฒนธรรมตาง ๆ

จะเหนไดวาการออกแบบหลกสตรยงมงเนนใหผเรยนไดเหนคณคาของภมปญญาทองถนทมรากเหงาทางวฒนธรรมทสบทอดจากบรรพบรษและเรยนรถงความเปนมาในแตละยคดวย

1 .2. 2 .ดานความพรอมของผเรยน ความพรอมของผเรยนเปนองคประกอบส าคญอยางยงทจะท าใหการเรยนรเปนไปอยางส าเรจ จ าเปนจะตองค านงถงหลกตอไปน

วฒภาวะ ความพรอมของผเรยนเปนเงอนไขส าคญทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงทางวชาทศนศลป เพราะจ าเปนจะตองจดการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบวยหรอแตลกลม จ าเปนจะตองพจารณาถงความพรอมตามวฒภาวะของผเรยนเพอจะไดฝกปทบตตามความเหมาะสม และพฒนาอยางคอยเปนคอยไป ประสบการณ ในการแสดงออกทางศลปะ ประสบการณถอวาเปนการชวยใหการแสดงออกเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน ทงมพจารณได 3 ดาน

1 ประสบการณทไดฝกปทบต เปนการเรยนร โดยการสรางงานฝกฝนอยางตอเนอง ประสบการณทฝงแนนทเกดขนโดยตวผสรางสรรคปทบตเอง

2 ประสบการณจากการศกษาผลงานศลปะ การศกษาผลงานศลปะผานทางการอาน การฟง หรอการชนชมผลงานภาพศลปะ โดยผานการดอยางคดวเคราะห จะเปนประสบการณทมคาตอการเรยนร 3.ประสบการณจากสภาพแวดลอม เปนประสบการณทมาจากสภาพแวดลอม ทงทเปนธรรมชาต หรอทมนษยสรางขน และเหตการณตางๆทไดรไดเหนมา น ามาสรางผลงานทงในแงรปแบบหรอความคด วสดอปกรณ การสรางสรรคงานศลปะ อปกรณเปนสงทส าคญ หากขาดสงใดสงหนงจะท าใหเกดปญหาในการปทบตงาน

1 .2. 3 การจดกจกรรมทศนศลป ลกษณะกจกรรม การทเราจะจดกจกรรมศลปะใหแกผเรยนเราตองเขาใจถงวฒภาวะของผเรยนกอน เพอก าหนดความยากงายของกจกรรมใหเหมาะสมกบเดกแตละดาน จากนนเรากควรทจะพจารณาถงเปาหมายทสอดคลองกบจดประสงคของหลกสตร ทงจดประสงคในทางผลงานศลปะ การสรางเสรมบคลกภาพ และพฤตกรรมทางสงคม เพอใหเปนไปตามเปาหมายของหลกสตร

9

สอการสอน การเรยนรจ าเปนตองมสอการเรยนรเพอเปนสอดลใจในการเรยนรของเดกนกเรยน เพอความเขาใจ และการเรยนการสอนแบบมประสทธภาพ สอการสอนทดจะเปนตวส าคญทท าใหผเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน

อปกรณการสอนวชาทศนศลปอปกรณ เปนสงทชวยการสอนหรอน ามาเปนสอการสอน โดยน าอปกรณตางๆมาชวยในการเรยนการสอน อปกรณในการสอนในทนไดแก เครองฉายภาพ คอมพวเตอร แผนใส เปนตน 1 .2. 4 วธการเรยนรในงานทศนศลป วธการ ทใชเปนสอการสอน หมายถง การสาธต การทดลอง กจกรรม กระบวนการตางๆ ทครจดขน เพอเปนการสาธตในการเรยนการสอน ในบางกรณวธการอาจจะชวยสรางความรความเขาใจตอเรองใดเรองหนงไดดกวาสอการสอนทเปนวตถกได ส าหรบวธการทจะเปนประโยชนตอการเรยนการสอนวชาทศนศลป แบงออกได 3 แบบ คอ

1 .การสาธต การเรยนการสอนวชาทศนศลปมงเนนใหผเรยนมความคดรเรมสรางสรรค และใหผเรยนคดเปน ท าเปน และแกปญหาเปน การสอนวชาทศนศลปดวยการสาธตการปทบตงาน ครผสอนทท าการสาธตกจะเปรยบเสมอนตนแบบ ซงนกเรยนทเปนผดการสาธตกจะเลยนแบบผลงานของครผสอน ฉะนน การสาธตบางครงกควรทจะเปดโอกาสใหผเรยนไดลงมอปทบตบาง

2 การทดลอง เปนการคนควาในลกษณะทเปนสอการสอนอยางหนงของวชาทศนศลป ผเรยนอาจจะท าการคนควากลวธตางๆ ขนมาเองโดยการฝกปทบตกจกรรม เชน ทดลองกลวธในการเขยนภาพดวยสน า เปนตน

3 กจกรรม การเรยนรโดยการจดกจกรรม เพอมงเนนถงความหลากหลายทงรปแบบ เนอหา และกลวธ การปทบต และการแกปญหา เนนถงกจกรรมทสงเสรมการแสดงออก จนตนาการ และความคดสรางสรรค เพอใหผเรยนไดรบผลอยางกวางขวาง

การจดการเรยนรสาระทศนศลปใหสอดคลองกบวถชวตหรอวฒนธรรมของชมชนนนครจ าเปนจะตองมความรอบรเรองราวตางๆของชมชน และมองเหนความสมพนธของปจจยตางๆ ทเออหรอเปนอปสรรคตอการจดการเรยนการสอน สามารถวเคราะหและน าผลไปใชในการวางแผน ซงครจะตองศกษาท าความเขาใจในเรองตางๆ ดงน

1 การศกษาแนวคดและทฤษฎตางๆทเกยวของกบความเขาใจและการสรางจตส านกในเรองของวฒนธรรม 2 การศกษาบรบทของชมชนทสงผลตอการจดการเรยนรสาระทศนศลป เปนการศกษาเพอประเมนศกยภาพของชมชนในดานตางๆ เชน วถชวต วฒนธรรม ความเชอ คานยม ภมปญญา ภาวะผน า เปนตน 3 การศกษาคณคาทศนศลปในวถชวตของชมชน และวธการถายทอดความรของชางพนบาน เพอใหครไดน ามาเปนกระบวนการปรบใชในการสอน

10

4 การศกษาภมปญญาการอนรกษเพอใหชมชนเกดความภาคภมใจ และรสกถงความเปนเจาของ เชน การอนรกษโบราณวตถสถานของชมชนโดยผานทางพธกรรม ความเชอ สอ เหตการณ เปนตน 5 การศกษาแหลงความรในชมชนเพอเตรยมความพรอมในดานขอมลเกยวกบแหลงการเรยนรและเปนการเลอกแหลงการเรยนรทมประสทธภาพ

6 การศกษาจตวทยาพฒนาการ แบบการเรยนร และความสนใจเกยวกบงานดานทศนศลปของผเรยนเพอน ามาเปนแนวทางในการจดกจกรรมทศนศลปใหแกผเรยน 1 .3 จตวทยาส าหรบการเรยนศลปะ

การเรยนร (Learning )เปนกระบวนการ ( Process )เปนกระบวนการเรยนรทเปนการสรางมโนภาพใหมโดยถายโยงมโนทศนแกของความรทมอยเดมจะเหนไดวาทางจตวทยามงนยามถงกระบวนการท เปลยน

พฤตกรรม เปนหวใจส าคญทางจตวทยาจงมวธประทจะประเมนหรอวดผลวา การเรยนรนนเกดขนในตวของบคคลนนแลวหรอไม เกดขนในทนเปนการเกดขนในระดบทตางไปจากเดมทมมากอน ในทฤษฎ การศกษา สไตนเนอรกระจายค าวา การศกษา (Education )วาเปนกระบวนการของการเรยนการสอน ซ งหมายถงระบบของการเรยนร ประกอบไปดวยหมวดยอย 4 หมวด คอ 1 . คร คอ บคคลทพยายามแนะน าบคคลอนใหเกดการเรยนร 2 . นกเรยน คอ บคคลทพยายามเรยนรภายใตการแนะน าของบคคลอน 3 . เนอหาวชาเรยน คอ สงทโครงสรางของจตใจ จะตองเกดการส านก 4. สงแวดลอมในการเรยน คอ สงแวดลอมอนๆ โดยสรปแลวจะเหนไดวา สไตนเนอรใหความหมายถงระบบของการเรยนรวาเปนระบบทพฒนาจตใจ ซงจะกอใหเกดความส านกในดานใดดานหนง หรอมากกวา หนงดานหรอทกๆ ดานระหวางทการรคด ความจดจอมมานะ หรอความรสก ซงอาจจะเปนความส านก ของโครงสรางจตในลกษณะแหงคณคากได ไมเหนคณคากไดหรอเปนกลางไมมากไมนอยกได แตถาในกรณทความส านก จตใจนนเหนคณคากอาจจะเปนได ในแงเหนคณประโยชนหรอเหนคณงามความดแงใดแงหนง หรอทงสองแงกได ทฤษทความรของบลม Bloom , 1956 ) ซงมชอทฤษทวา ระบบของวตถประสงคทางการศกษา ทฤษทประเภทนมมากมาย หลายทฤษท ซงหลายทฤษทมบางสวนในทฤษทของบลมเปนรากฐาน หรอพยายามปรบปรงทฤษทของบลม เชนทฤษทวตถประสงคทางการศกษา สกรเฟน ทฤษทความสามารถในการเรยนรของ กานเย บลม ไดใหทฤษฎทางการศกษาทเนนการเปลยนแปลงพฤตกรรมในตวผเรยน 3 ดานคอ พทธพสย จต

พสย และทกษะพสย ซงการศกษาควรมงใหผเรยนไดรบโดยผานกระบวนการการสอน บลม ระบวา ดาน3ดาน ของวตถประสงคนมความแตกตางกนโดยสรปคอ 1. พทธพสย คอ แดนแหงความรความเขาใจ เปนดานทเนนความจ า การจดจ าและสามารถนกยอนน าเอาสงทเรยนกลบมาใหม เพอทจะใชไดอกในภายหลบ หมายรวมไปถงเชาวปญญาในการแกปญหา ซงเกยวเนองกบการทบคคลทสามารถพจารณาถงปญหาทเกดขนแลวเปลยนแปลงรบวธการ วสดทใชอยเกดเสยใหมเพอแกปญหา

11

นนๆ จดมงหมายในดานนมหลายระดบหลายขนตอนตงแตความสามารถจดจ าสงทเรยนไปแลว ไปจนถงระดบทสงขนเชนการสรางสรรค หรอการน าความคดทไดจากการเรยนรไปแลวมาผสมผสานใหเกดความคดใหมขน

ศลปะสงเสรมประสทธภาพทางดานการรบรการท างานศลปะตองอาศยสอดลใจมาสการสรางสรรคขนทงศลปะของเดกและของศลปนกตองเกยวของกบการดทงสองดานคอ การดสงแวดลอมและการดศลปะในชวงการเรยนรรบรสงแวดลอม รปทรงตางๆ จะมสภาพเปนนามธรรม เมอสรางสรรคศลปะกระตนคณภาพของรปราง รปทรง มวล ปรมาตร รวมทงพนผวของสงตางๆ ตามวถทางของศลปะ เมอการสรางสรรคศลปะเกยวกบสงแวดลอมในฐานะทสงแวดลอมและพนผวของสงนนสมพนธกบการสรางศลปะของเรา ประสทธภาพในการรบรเชนนยอมเปนวถทางทดทสดทางหนงในการทเดกจะเรยนรโลก เพราะความรทงหลายยอยมาจากสงแวดลอมนนเอง ศลปะสงเสรมประสทธภาพทางดานการคดส าหรบศลปะของเดกแลว กจกรรมตางๆจะชวยเพมพนประสทธภาพทางดานการคดได ในขณะทนกเรยนสรางสรรคศลปะนน จะชวยใหจดระบบความคดอยางรวดเรวและตอเนองในอนทจะควบคมการแสดงออกใหเปนไปอยางทเขาคดค านง นกเรยนสวนใหญเมอเขยนภาพสงใดสงหนง เขาจะสรางสรรคสญลกษณโดยแปลความรปทรงออกมาหลากหลายชนด ภาพเขยนหรองานศลปะของเดกจงเปลยนไปตามแงมมความคดตางๆ นน จากการรบรและการคดพนฐานเชนน ยอมเปนการปพนฐานอนส าคญเปนเสมอนการเพมพลงและทกษะทจะแยกแยะสงตางๆไดชดเจน ยอมเปนพนฐานส าหรบการเรยนรขนตางๆ

ศลปะสงเสรมประสทธภาพทางดานความรสกเรองของอารมณดานความรสก การทเดกเตบโตขนมานน กควรทจะตองรบรและท าความเขาใจกบอารมณความรสกของบคคลทอยรอบตว เทยเลอร กลาววา การศกษาทางการจดระบบความเปนจรงดานกายภาพเทานน สตปญญาไมใชสงทจะแบงแยกความสามารถ มนกเปนกจกรรมของอนทรยโดยสวนรวม เปนกจกรรมซงเรมขนในประสาทสมผส ประกอบกบประสบการณตรงความเปนจรง เหตการณ ความคด และยงรวมถงอารมณความรสกอกดวยโดยรวมแลว ศลปะ กคอ การสนบสนนใหเดกแสดออกซงอารมณความรสก และใหเดกนกเรยนไดเผชญกบอารมณความรสงในแงของผลงานศลปะ และเกยวของกบสงตางๆ ดวยสสน รปทรง น าหนก บรเวณทวาง พนผว ปรมาตร รวรอยของสทมาจากพกน เปนตน

1 .4 สนทรยภาพทางศลปะ

สนทรยภาพหมายถง ความรสกในการรบรถงคณคาของสงทเหนวางาม ดเปนระเบยบไปถงการไดยนไดฟงเสยงและถอยค าทไพเราะตาง ๆ ผลงานทศนศลปมจดมงหมายสรางสรรคขนเพอใหเกดความงาม ผลงานจงกอใหเกดสนทรยภาพดวยการสมผสไดจากการมองเหน มนษยแตละคนจะรบรความงามและคณคาของศลปะแตกตางกนไป ขนอยกบประสบการณ รสนยม การรบร การจดจ า สตปญญา ความรสกนกคด เปนตน การฝกฝนพฒนาตนเองใหมสนทรยภาพ มความรสกรบรคณคาความงามไดนน ตองขยนหมนฝกฝน สงเกต เรยนร จดจ า คด

12

วเคราะห บมเพาะประสบการณไปทละเลกทละนอยหลกเกณฑงายๆ ในการฝกฝนใหมสนทรยภาพในการศกษาเรยนรศลปะ ไดแก

1.พจารณาทจดเดนของศลปะนนๆ กอนเปนอนดบแรกวาสามารถสอไดตรงตามความหมายของเรองทตองการสอหรอไม

2.พจารณาดองคประกอบโดยรวมในภาพตามหลกการจดภาพองคประกอบศลป

3.พจารณาลงรายละเอยดของทศนธาต (ดเสน /ส/แสงเงา/รปรางรปทรง

4. พจารณาการจดวางเนอหาเรองราวโดยดความส าเรจของผลงานศลปะนนๆ

คณคาความงามในงานทศนศลปเปรยบเปนความนยมชมชอบ คานยม คตนยม เปนเรองทเกดขนในจตใจ เปนความรสก เปนความพงพอใจ ความงามและคณคาในงานทศนศลปนนๆ จงขนอยกบทศนศลปของแตละคน เชน พนฐานทางสภาพสงคมสงแวดลอมทหลอหลอมมา และวฒนธรรมแหงยคสมยนนๆ เปนปจจย คณคาความงามในงานทศนศลปอาจมองได 2 ลกษณะ ดงน

1.งามมคณคาในรปทรงทปรากท ใหความรสกกบสายตา

2.งามมคณคาในเนอหาทน าเสนอ เนอหาเปนเรองขยายความใหรบรศลปะโดยสงผานรปทรงใหปรากทเปนภาพหรอผลงานนนๆ

การทเราจะเหนคณคาและรสกชนชมความงามในงานทศนศลปไดนน เราตองมความเขาใจเรองราวทแอบแฝงอยในงานศลปะนนๆ ดวย เชน เรองราวในงานน าเสนอแบบใด เกยวกบอะไร เชน ศาสนา นยาย นทาน ธรรมชาต สงแวดลอม จนตนาการ

2.ชดกจกรรมการสอน 2 .1 ความหมายของชดกจกรรม

ชดกจกรรม เปนสงทมความส าคญทางการศกษาอยางหนงทมชอเรยกตางๆกนไมวาจะเปน ชดการสอน ชดการเรยน หรอ ชดการเรยนส าเรจรป เปนสอการสอนทสามารถชวยแกปญหาความแตกตางระหวางผเรยนหรอระหวางบคคล และสงเสรมใหผเรยนไดเรยนรเตมความสามารถ ในการวจยครงนมนกการศกษาหลายทานไดค าจ ากดความซงมความสอดคลองกนดงน

สวทย มลค า และ อรทย มลค า (สวทย มลค า และ อรทย มลค า,2545: 51) ไดใหความหมายของชดกจกรรมไววา ชดกจกรรม หมายถง สอการสอนชนดหนงทเปนลกษณะของสอประสม และเปนการใชสอตงแตสองชนดขนไปรวมกน เพอใหนกเรยนไดรบความตองการ โดยอาจจดขนส าหรบหนวยการเรยนตามหวขอเรองและประสบการณของแตละหนวยทตองการใหนกเรยน ไดเรยนรอาจจดไวเปนชดในกลอง ซองกระเปา ชดกจกรรมอาจประกอบดวยเนอหาสาระ ค าสง ใบงาน ในการท ากจกรรม วสด อปกรณ เอกสาร ความร เครองมอ หรอสอจ าเปนส าหรบกจกรรมตาง ๆ รวมทงแบบวดและประเมนผลการเรยนร

13

วาสนา ชาวหา (วาสนา ชาวหา. 2525: 138) ไดใหความหมายของชดกจกรรมไววา ชดการสอนหรอชดกจกรรม หมายถง การใชสอประสม เพอสรางประสบการณในการเรยนรอยางกวางขวางและเปนไปตามจดหมาย สอการเรยนการสอนบางชนดไมสามารถบรรจไวในซองหรอกลองได เนองจากเปนสงมชวต แตกหกเสยหายงาย กจะก าหนดรายชอไวในคมอการใชชดการสอนเทานนสวนสอชนนนจะถกจดไวในหองปทบตการ กด )Good. 1973: 306) ไดใหความหมายของชดกจกรรมไววา เปนโปรแกรมการสอนทกอยางทจดไวเฉพาะทงอปกรณทใชในการเรยนการสอน เนอหา คมอคร แบบฝกหดมการก าหนดจดประสงคของการเรยนอยางครบถวน ชดการสอนนนนกเรยนจะไดศกษาดวยตนเอง โดยครเปนผจดใหและเปนผแนะน าเทานน

กรองกาญจน อรณรตน (กรองกาญจน อรณรตน. 2536: 193) ไดใหความหมายของชดกจกรรมไววา เปนชดของสอประสม (Multimedia) ทสอดคลองกบเนอหาวชาและประสบการณในการเรยนรของผเรยนใหบรรลตามจดหมายทวางไว และชวยใหการสอนของครด าเนนไปอยางสะดวกและมประสทธภาพ จากดงทกลาวมาขางตนพอจะสรปไดวา ชดของสอการสอนหลายๆชนดทน ามาใชรวมกนในเนอหาเดยวกนวตถประสงคเดยวกน โดยทสอแตละชนดท าหนาทตางกน บางชนดใชเราความสนใจ สอประสมทมการน าเสนอเนอหา วตถประสงค โดยอาศยสอทหลากหลายซงท าหนาทตางๆ กน ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหผเรยนไดศกษาดวยตนเองหรอเปนกลม โดยมผสอนเปนผอ านวยความสะดวก และคอยใหค าปรกษา

2 .2 หลกในการสรางชดกจกรรม หลกการในการสรางชดชดกจกรรม มผเสนอไวหลายทาน ดงน บราวน Brown .1973 : 503 อางในไชยยศ เรองสวรรณ .2522 : 199 ) ได เสนอหลกการในการสรางชดการสอนไว 2 ประการ ดงน ประการท 1 หลกการเกยวกบสอประสม ชดการสอน หมายถง การใชสอหลายอยางอยางมระบบ มาใชเปนแนวทางการเรยนรของกจกรรมการเรยนท าใหผเรยนไดเรยนรจากสอ ประการท 2 หลกการวเคราะหระบบ ชดการสอนจดท าโดยอาศยวธวเคราะหระบบ มการทดลองสอน และปรบปรงแกไขจนเปนทนาเชอถอได จงน าออกมาใชเผยแพร เสาวนย สกขาบณฑต (เสาวนย สกขาบณฑต ,2528: 292 ) ไดเสนอหลกการสรางชดการสอนไว ดงน 1. ความแตกตางระหวางบคคล (Individual Differences )นกการศกษาไดน าหลกการจตวทยาดานความแตกตางระหวางบคคลมาใช เพราะถอวาการสอนนนไมสามารถปนผเรยนใหเปนพมพเดยวกนไดในชวงเวลาทเทากน เพราะผเรยนแตละคนจะเรยนรตามวถทางของตนเอง และใชเวลาในแตละเรองแตกตางกนไป ซงเปนความแตกตางดานสตปญญา (Intelligence )ความสามารถ ( Ability )ความตองการ ( Need )ความสนใจ (Interest )รางกาย (Physical )อารมณ ( Emotion )และสงคม ( Social )ดวยเหตผลของความแตกตางดงกลาว ผสรางชดการสอนจงไดพยายามหาวธการทเหมาะสมทสด เพอท าใหผเรยนบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทวางไวในชดการสอนนนๆ ซงวธทเหมาะสมทสดคอ การจดการสอนรายบคคล หรอจดการสอนตามเอกตภาพ หรอการศกษาดวยตนเอง ซงลวนเปนวธการสอนทใหผเรยนมอสระในการเรยนตามความแตกตางของแตละคน

14

2.การน าสอประสมมาใช (Multi-Media Approach )เปนการน าสอการเรยนการสอน หลายประเภทมาใชอยางมระบบ ซงเปนความพยายามเพอเปลยนแปลงจากการสอนแบบเดมทยดครเปนแหลงใหความรหลกมาเปนการจดประสบการณใหผเรยนเรยนโดยใชแหลงความรจากสอตางๆ 3.ทฤษฎการเรยนร (Learning Theory )ทเปดโอกาสใหผเรยนเรยนโดยการเขารวมกจกร รมการเรยนการสอนดวยตนเอง 4.การใชวธว เคราะหระบบ (Systems Analysis )โดยการจดเนอหาวชาใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมและวยของผเรยน ทกสงทจดไวในชดการสอนจะสรางขนอยางมระบบ มการตรวจทกขนตอน และ

ทกอยางจะตองสมพนธกนอยางสอดคลอง มการพฒนาปรบปรงจนมประสทธภาพอยใ นเกณฑมาตรฐานทเชอถอไดจงน าใช

สรปไดวา หลกการในการสรางชดการสอน ควรค านงถงหลกจตวทยา หลกการเกยวกบสอประสม การวเคราะหระบบ การเลอกใชโสตทศนปกรณทเหมาะสม และการใชกระบวนกลมเพอพฒนาทกษะทางสงคมใหกบผเรยน

15

บทท3

วธการด าเนนการวจย

3.1 กลมเปาหมาย นกเรยนทแขงขนศลปหตถกรรม

- ประเภท วาดภาพไทยประเพณ ม.ตน ม.ปลาย

- ประเภทวาดภาพไทยเอกรงค ม.ตน ม.ปลาย

จ านวน 4 คน

3.2 ระยะเวลาทใชในการวจย

ระยะเวลาทใชในการวจย 1 ชวโมง หลงเลกเรยน จ านวน 2 สปดาห ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

3.3 เครองมอทใชในการวจย แบบฝกเพอการพฒนาความสามารถดานการสรางงานศลปะวาดภาพลายไทย ปาก มอ และเทา 3.4 การด าเนนการวจย 1 นกเรยนทมความสามารถพเศษดานศลปะ โดยพจารณาจากผลงานทนกเรยนสรางสรรคในชวโมงเรยนวชาทศนศลป จ านวน 3 ชน นกเรยนทมความสนใจและเตมใจในการท ากจกรรมพเศษหลงเลกเรยน 2. เครองมอทใชในการวจย : แบบฝกเพอการพฒนาความสามารถดานศลปะวาดภาพลายไทยวาดตวพระนางลายไทย 3. ขนตอนการปทบตตอผเรยน 3.1 สรางแบบฝก : ครทสอนศลปศกษาชวยกนสรางแบบฝก

3.2 แจงขนตอนการปทบตตอผเรยน ท าการฝกระหวางเวลา 15.30 – 16.30 น .ของทกวนองคาร พธ และวนพฤหสบด 3.3 ผเรยนฝกการเขยนภาพตามขนตอนโดยใชเวลา 2 อาทตย

3.5 ผเรยนจดท าผลงานสรปของตนเอง 2 ชน

16

บทท4

ผลการวจยและอภปรายขอมล

17

4.2 อภปรายผล

นกเรยนทไดรบการสงเสรมศกยภาพความสามารถพเศษดานศลปะการวาดภาพมศกยภาพในการสรางงานศลปะลายไทยในการวาดตวพระนางลายไทยดขน และสรางสรรคผลงานศลปะไดอยางมคณภาพ

18

บทท5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย

วตถประสงคของการวจย

เพอสงเสรมศกยภาพของผเรยนทมความสามารถพเศษดานศลปะวาดภาพศลปะลายไทย ในการวาดปากและใบหนาตวพระตวนางลายไทยไดอยางถกตอง

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร :นกเรยน ทแขงขนศลปหตถกรรม ประเภท วาดภาพไทยประเพณจ านวน 4 คน

เครองมอทใชในการวจย

แบบฝกเพอการพฒนาความสามารถดานการสรางงานศลปะวาดภาพลายไทยวาดตวพระนางลายไทย

การเกบรวบรวมขอมล

1 นกเรยนทมความสามารถพเศษดานศลปะ โดยพจารณาจากผลงานทนกเรยนสรางสรรคในชวโมงเรยนวชาทศนศลป จ านวน 3 ชน นกเรยนทมความสนใจและเตมใจในการท ากจกรรมพเศษหลงเลกเรยน 2. เครองมอทใชในการวจย : แบบฝกเพอการพฒนาความสามารถดานศลปะวาดภาพลายไทย วาดตวพระนางลายไทย 3. ขนตอนการปทบตตอผเรยน 3.1 สรางแบบฝก : ครทสอนศลปศกษาชวยกนสรางแบบฝก

3.2 แจงขนตอนการปทบตตอผเรยน ท าการฝกระหวางเวลา 15.30 – 16.30 น .ของทกวนองคาร พธ และวนพฤหสบด 3.3 ผเรยนฝกการเขยนภาพตามขนตอนโดยใชเวลา 2 อาทตย (ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561) และมครผฝกสอนคอยแนะน าใหค าปรกษา 3.4 ตรวจสอบคณภาพผลงาน

3.5 ผเรยนจดท าผลงานสรปของตนเอง 2 ชน

19

ผลการวเคราะหขอมล

นกเรยนทไดรบการสงเสรมศกยภาพความสามารถพเศษดานศลปะการวาดภาพมศกยภาพในการสรางงานศลปะลายไทยในการวาดตวพระนางลายไทยดขน และสรางสรรคผลงานศลปะไดอยางมคณภาพ

สรปผลการวจย

นกเรยนทไดคดเลอกใหแขงขนงานศลปหตกรรม ทมความสามารถพเศษดานศลปะวาดภาพลายไทย ทไดผานการฝกเขมจากแบบฝกการวาดลายเสนมอและเทา และฝกการระบายสตงแตขนตนถงขนสดทายตามการฝก มการพฒนาดานทกษะในการวาดภาพ เทคนคการใชสประเภทตาง ๆ และมการแกไขปญหาทเกดจากการท างานไดดขน นกเรยนทไดรบคดเลอกสามารถสรางผลงานศลปะวาดภาพดวยเทคนควธตางๆ ไดตามทไดรบการฝกเขมจากแบบฝก นกเรยนตงใจในการฝกมาตรงเวลา เมอมปญหากปรกษาคร ครตองคอยชแนะใหนกเรยนอยางใกลชดเมอนกเรยนเรยนรเทคนคตางๆของการวาดภาพแลว ครจะฝกฝนทางดานทกษะการสรางสรรคผลงาน ความคดสรางสรรค ทกษะการแกปญหา ในการฝกฝนทกษะนตองใชเวลาเยอะพอสมควร และเปดโอกาสใหนกเรยนไดใชความคดสรางสรรค และความสามารถในการสรางสรรคผลงานดวยตนเองโดยครคอยสงเกตการฝกอยหางๆ ในการฝกจากการสงเกตนกเรยนสนกกบการเรยนร มความเตมใจทจะสรางสรรคผลงาน สรรคหาความรแบบใหมๆอยเสมอ จากการประเมนผลงานศลปะระหวางกอน-หลงเขารบการฝกฝน ผลงานหลงการฝก สะทองใหเหนไดวานกเรยนมรปแบบการสรางสรรคงานศลปะดขน มทกษะเพมขนไมวาจะเปนการออกแบบภาพ การจดองคประกอบ การลงส เทคนคในการวาดภาพ การคดหวขอเรองราวในการวาดภาพ การสอความหมายของภาพ กลาคดกลาแสดงออกมากขน สรปไดวา นกเรยนทไดรบการสงเสรมศกยภาพความสามารถพเศษดานศลปะการวาดภาพมศกยภาพในการสรางงานศลปะดขน และสรางสรรคผลงานศลปะไดอยางมคณภาพ

ขอเสนอแนะ

ปญหาในการฝก :นกเรยนไมคอยมเวลาในการเรยนกจกรรมไดเตมท เนองจากตองกลบบานตรงเวลา และตองไปท ากจกรรมอนๆ เวลาในการฝกฝนจงจ ากดอยเพยง 2 ครง ตอ 1 สปดาห ถามการขยายเวลาในการฝกใหมากขนจะสามารถพฒนาทกษะไดมากขน

20

บรรณานกรม -กระทรวงศกษาธการ(.2551).หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร :กระทรงศกษาธการ __________. (2535 .)คมอคร การประเมนผลการเรยน ระดบมธยมศกษา ตามหลกสตรฉบบปรบปรง

พ.ศ . 2533 .กรงเทพมหานคร :โรงพมพครสภาลาดพราว. -ไพศาล หวงพานช .การวดผลการศกษา .กรงเทพก :ส านกพมพไทยวฒนาพานช , 2526

-ไพศาล หวงพานช .การวดและประเมนผลระดบอดมศกษา . กรงเทพก .ส านกงานมาตรฐานอดมศกษา ทบวงมหาวทยาลย , 2543

- เยาวด วบลยศร .2545. การวดผลและการสรางแบบทดสอบผลสมฤทธ .พมพครงท 3. กรงเทพก :จลาลงกรณมหาวทยาลย.

-ก าจร สนพงษศร.สนทรยศาสตร :หลกปรชญาศลปะ ทฤษฎทศนศลป ศลปวจารณ กรงเทพก :ส านกพมพแหงจลาลงกรณมหาวทยาลย, 2555.

-วรณ ตงเจรญ .ทศนศลป .กรงเทพก :โอเดยนสโตร ,2536 -วรณ ตงเจรญ .ศลปะกบความงาม .กรงเทพก :โอเดยนสโตร ,2535 -เตชต ตรชย.หนงสอเรยน ทศนศลป ม.2.กรงเทพก:ส านกพมพเอมพนธ,2553 -สวทย มลค า และอรทย มลค า . 21 วธการจดการเรยนร .กรงเทพก :ภาพพมพ . 2545.