วตถดบทใชในการทาน าดน

วตถดบทใชในการผลตเครองปนดนเผาจดวาเปนปจจยส าคญ วตถดบทใชในอตสาหกรรมเครองปนดนเผา ถาหาไดภายในทองถนโอกาสทจะพฒนาใหมอตสาหกรรมเครองปนดนเผาเกดขนยอมมสง เพราะวตถดบเหล านน เปนองคประกอบท ส าคญในการก าหนดราคาผลตภณฑนอกเหนอไปจากคาแรง และเช อ เพล งในการเผา วตถดบท ใช ในอตสาหกรรมเครองปนดนเผาจะไดมาจากธรรมชาตไดแก ดน (Clay) หน (Stone) ทราย (Sand) และสนแรตางๆ ทอยในรปของออกไซด ซงวตถดบเหลานไดมาจากพนธรณ ดนเปนวตถดบทมความเหนยว และ สามารถน ามาปนเปนรปทรงตางๆไดตามความตองการ มนษยรจกน าดนมาใชปนเปนภาชนะเผาไฟจนแกรง แลวน ามาใชในการหงตมอาหาร หรอใสเมลดพนธพช มาตงแตสมยกอนครสตศกราชหรอประมาณ 6,000 ปมาแลว

การแบงประเภทวตถดบทใชผลตเครองปนดนเผา

1. วตถดบทมความเหนยว (Plastic Materials)

2. วตถดบทไมมความเหนยว (Non-plastic Materials)

1. วตถดบทมความเหนยว (Plastic Materials) ดน 1.1 ดนขาว (Kaolin,China Clay) หมายถง ดนมสขาวหรอสซด

จางทงในสภาพทยงไมไดเผาและเผาแลว ประโยชนของดนขาวเปนวตถดบหลกผสมในเนอดนปน และน าเคลอบ

แหลงดนขาว 1.1 แหลงดนขาวอ าเภอแจหม และอ าเภอวงเหนอ จงหวดล าปาง 1.2 แหลงดนขาวอ าเภอเมอง จงหวดอตรดตถ 1.3 แหลงดนขาวอ าเภอนายง จงหวดอดรธาน 1.4 แหลงดนขาวอ าเภอเมอง และอ าเภอละอน จงหวดระนอง 1.5 แหลงดนขาวอ าเภอเจาะไอรอง จงหวดนราธวาส

แสดงโครงสรางของ ดนขาว Kaolinite

1. วตถดบทมความเหนยว (Plastic Materials) ดน 1.2 ดนเหนยว (Ball clay)

ดนเหนยว หรอดนเหนยวขาว คอ ดนทมแรเคโอลไนตเปนสวนประกอบทส าคญโดยเฉพาะพวกทมโครงสรางภายในจดอยอยางไมเปนระเบยบ มขนาดเมดละเอยดมาก แหลงดนเหนยว

1.2.1 แหลงดนเหนยวบานแมทาน ต าบลบานบอม อ าเภอแมทะ จงหวดล าปาง1.2.2 แหลงดนเหนยวบานแจคอน ต าบลทงผง อ าเภอแจหม จงหวดล าปาง

1.2.3 แหลงดนเหนยวจงหวดนครศรธรรมราช 1.2.4 แหลงดนเหนยวจงหวดสราษฎรธาน 1.2.5 แหลงดนเหนยว จงหวดสระบร 1.2.6 แหลงดนเหนยว จงหวดอางทอง1.2.7 แหลงดนเหนยว จงหวดราชบร

ประโยชนของดนบอลลเคลยในอตสาหกรรมเครองปนดนเผา 1. ชวยเพมความสามารถในการขนรปของเนอดนปนใหดขน 2. ผลตภณฑกอนเผามความแขงแรงมากขน ลดการสญเสยเนองจากการแตกหกของผลตภณฑทยงไมเผาขณะเคลอนยาย 3. ชวยท าใหน าดนเทแบบมการไหลตวดขน 4. ชวยใหเกดปฏกรยาระหวางมวลสารในเนอดนปนขณะท าการเผา เปนผลท าใหผลตภณฑมเนอแนนเปนเนอเดยวกนตลอด

2. วตถดบทไมมความเหนยว (Non-plastic Materials)

วตถดบทไมมความเหนยว ไดแก หน ทราย และแรธาตตางๆทอยในรปของออกไซด ซงในการท าเครองปนดนเผา ในบางครงจ าเปนตองอาศยวตถดบทไมมความเหนยวเขามาผสมในสวนผสมของเนอดนดวยเนองจากวา

1. ในการใชดนทมความเหนยวมากๆมแนวโนมทจะท าใหผลตภณฑมการบดเบยวไดงายระหวางการแหงและการเผาเนองจากความละเอยดของเนอดน การเตมวตถดบทไมมความเหนยว เชน ทรายสามารถชวยลดปญหาดงกลาวได

2. วตถดบทไมมความเหนยวบางตวชวยท าใหจดสกตวของเนอดนมคาลดลง

2. วตถดบทไมมความเหนยว (Non-plastic Materials)

2.1 ซลกา (Silica)

วตถดบทเปนสารประกอบของซลกา และใหซลกาสง มหลายชนดดวยกน ไดแก ซลมาไนต ทราย กรวด หนเข ยวหนมาน เถาแกลบ เปนตน

2.2 อลมนา (Alumina)

อลมนาทบรสทธสงจะไดจากแรคอรนดม (Corundum) นอกจากนนจะเปนแรทมความบรสทธรองลงมาจะไดจาก บอกไซด (Bouxite) ไดอสปอร (Diaspore) และกปปไชต (Gibbsite)

ฯลฯ

การหาสวนผสมของวตถดบ

สวนผสมของวตถดบทใชในการผลตเครองปนดนเผาอนไดแกเน อดนปนและเคลอบโดยปกตแลวจะประกอบไปดวยวตถดบหลายชนด เชน สวนผสมวตถดบทจะใชในการผลตเคลอบอาจประกอบดวย หนฟนมา ดน ฟรต และวตถดบอนๆ วตถดบเหลาน แตละตวอาจจะมองคประกอบของสารเคมทมโครงสรางของเน อวตถหลายๆแบบจงเปนการจาเปนทจะตองจดสวนผสมของวตถดบใหเหมาะสมเพอใหไดเน อดนปนและเคลอบตรงตามวตถประสงค การหาสวนผสมของวตถดบทใชในการผลตเครองปนดนเผามอยหลายวธดงลายละเอยดทจะไดนาเสนอตอไปน

การหาสวนผสมของวตถดบ 2 ชนดการหาสวนผสมของวตถดบ 2 ชนดหรอเรยกวา การหาสตรสวนผสมดวยวธ

Biaxial Blend หรอ Line Blend โดยทวไปการหาสวนผสมของวตถดบ 2 ชนดใชวธการเปรยบเทยบอตราสวน โดยวตถดบ ตวท 1 เรมตนจากรอยละ 0 10 20 …..ถง 100 และวตถดบอกตวหนงเรมตนทรอยละ 100 90 80 ….ถง 0

วตถดบสวนผสมท

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

A 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

B 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

รวม 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

การหาสตรสวนผสมวตถดบดวยวธ Triaxial Blend

แสดงตารางสามเหลยมดานเทาทใชหาสวนผสมของวตถดบ

สวนผสมของวตถดบทอานคาไดจากตารางสามเหลยมดานเทา

การหาสวนผสมของวตถดบ 4 ชนด ดวยตารางสเหลยม (Quadraxial Blend)

ตารางสเหลยมจตรสทใชหาสวนผสมของเน อดนปนสโตนแวร

อตราสวนผสมของเน อดนปนทไดจากตารางสามเหลยม