ประวัติศาสตร์ของความตาย มรดก ... ·...
Transcript of ประวัติศาสตร์ของความตาย มรดก ... ·...
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
1
ประวตศาสตรของความตาย มรดกของวถชวต สสาน Bukit Brown ในสงคโปร
Loh Kah Seng Kyoto University
มรดกถอวาเปนสงทไมเพยงพอตอการพจารณาบทบาททางสงคมในอดตเปนเพยงแคสวนหนงของประวตศ
าสตร มรดกกอใหเกดภมคมกนตอการเปลยนแปลงทางประวตศาสตร มรดกตางจากประวตศาสตรตรงท
มความประณต มเรองราวของการเฉลมฉลอง และมแคมตเดยว
การวพากษวจารณเกยวกบสสาน Bukit Brown
สสาน Bukit Brown เปนสถานทฝงศพขนาดใหญในประเทศสงคโปร เปดเมอป ค.ศ.1922
โดยรฐบาลทอยภายใตอาณานคมขององกฤษ ใหเปนสสานสาธารณะของคนจน ตอมาในป ค.ศ. 1973
พรรคกจประชาชน หรอ (PAP) ไดลงมตยอมรรบ นโยบายเกยวกบการฌาปณกจ
วาดวยเรองการขาดแคลนพนทในสงคโปร สสาน Bukit Brown มหลมฝงศพประมาณ 100,000 หลมศพ
แตอนาคตของสสานแหงนกลบดเลอนลางหลงยคลาอาณานคมไดผานพนไป
สสาน Bukit Brown กลบมาเปนประเดนระดบชาตอกครงในชวง เดอนกนยายน ค.ศ. 2011
เมอรฐบาลประกาศโครงการกอสรางทางหลวงขนาดกวาง 8 ชองจราจร
ตดผานพนทสวนหนงของสสานแหงน เพอลดปญหาการจราจรทหนาแนนในพนท นนหมายความวา
หลมฝงศพกวา 4,000 แหงไดถกทาลายไป ในปจจบน สสาน Bukit Brown
มความสาคญลดลงไปกวาเมอครงอดต
เนองจานวนครอบครวทเดนทางไปแสดงความเคารพบรรพบรษของพวกเขา ในชวงเทศกาล Qing Ming
(ชงหมง) มปรมาณลดลง ทาใหหลมฝงศพหลายแหงถกละเลยและอยในสภาพทไมรบการบารงรกษา
บทบาททถดถอยลงเปนสวนหนงทางประวตศาสตร ของสสานแหงน
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
2
หลมฝงศพหลากหลายขนาดทดรบผลกระทบจากทางหลวง
บางสวนทยงคงเหลออยเมอเวลาไดผานไปหลายป (ขอมลจาก Martina Yeo)
กลมองคกรประชาสงคมและสาธราณชนแสดงออกถงความไมพอใจ การตดสนใจเกยวกบสสาน Bukit
Brown นนปราศจากการพจารณาทเหมาะสม ผใหการสนบสนนดานมรดก
ไมวาจะเปนเครอขายประชาสงคมดานมรดกของชาวสงคโปร หรอ Singapore Heritage Society (SHS)
ซงเปนกลมเอนจโอทองถน วพากษวจารณวา สสานแหงนควรจะไดรบการ สงวนและรกษาไว
เพราะเปนสถานทบงบอกถงประวตศาสตรและเอกลกษณ ของชาวสงโปร หรอแมแต the Nature Society
ซงเปนกลมเอนจโอททางานดานสงแวดลอมกแยงวา การพฒนาในพนทสเขยวซงเปนทตงของสสาน Bukit
Brown จะทาใหพนทเสยงตอภาวะนาทวม และเปนภยอนตรายตอสตวปา
ในเวลาตอมาทงสององคกรนและกลมเอนจโออนๆ
ไดเปนสวนหนงของการปรกษาหารอใหกบเจาหนาทของภาครฐ ในขณะเดยวกนนกเคลอนไหวดานมรดก
ตางกชวยกนกระตน ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน ธรกจทองเทยว ผานสอสาธาราณะ
ใหพยายามรกษาสสาน Bukit Brown
การโตแยงเกยวกบสสานแหงนคอยๆเงยบลง ในขณะทโครงการกอสรางทางหลวงยงคงดาเนนตอไป
เมอภาครฐเปดโอกาสใหมการวพากษวจารณจากกลมประสงคมโดยพจารณาโครงการควบคไปกบประวตศ
าสตรของสสาน
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
3
มรดกของชาวจนผยงใหญ ประวตศาสตรของอานาจ และความมงคง
ทงผสนนสนนดานมรดก และเจาหนาทของรฐ ตางมองเหนถงคณคาทางประวตศาสตรของสสาน Bukit
Brown เพราะวาเปนสถานทฝงศพของบคคลสาคญและมชอเสยง
แมวาจะเปนสวนนอยของหลมฝงศพทงหมดกตาม เครอขายประชาสงคมดานมรดก ระบวา กวา10,000
หลมฝงศพในสสานแหงนเปนผอพยพ คนธรรมดาไดสละเลอดเนอ หยาดเหงอ และลาบากตรากตรา
ในการพฒนาเมองทาแหงน พวกเขาเหลานนยงคงไดชอวาเปน บคคลนรนาม
เปนสญลกษณทไมสงผลในทางรปธรรมตอความพยายามในการรกษาสสานแหงน
ผสนบสนนดานมรดกไดใชความพยายามในการขดหลมฝงศพของบคคลผมชอเสยง
และไดนาเสนอรปภาพความสวยงามของแผนหนจารกหนาหลมฝงศพ
โดยหลมฝงศพทงหมดเปนชาวจนทมความสาคญและมเชอเสยง
ตลอดจนการเกษตรกรรมทเปนตวบงบอกถงมรดกทางวฒนธรรมและพธกรรมการฝงศพ แตในสวนของ
ชนขนวรรณะ เชอชาตและเพศ ไมไดถกนาเสนอ
การบรรยายในครงนกลาวถงเรองราวของความเขมแขงและความเปนวรบรษของสงคโปร
ผลงานลาสดทเกยวกบประวตศาสตรของพรรคกจประชนมชอเรองวา Men in White
ซงเปนเรองราวทไมเคยมการบอกเลาเกยวกบพรรคการเมองทมอานาจในสงคโปร
ผสนบสนนสสาน Bukit Brown ณ หลมฝงศพของเจาหนาทธนาคารชาวจน (ขอมลจาก Martina Yeo)
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
4
มรดกควรจะเปนสงทมากกวา การบนทกเหตการณของบคคลสาคญ ผลงานชนเอกของ คารล ทรอกก และ
เจมส วาเรน ชใหเหนถงบทบาทความสาคญของขนนางชาวจน ในเรองของการพฒนา
เมองทาของสงคโปรในยคของการลาอาณานคม
ซงขนนางเหลานนมความมงคงและสถานะไดภายใตระบบจกรวรรดทนนยมขององกฤษ ในศตวรรษท 19
เหลาขนนางมรายไดจากการควบคมไรฝนและการผลตสรา พวกเขาใชฝน การพนน การคาประเวณ
และองย ในการลอลวงและบบบงคบ บรษชาวจนผยากไร (sinkehs)
ทเพงอพยพยายเขามาใหมใหเปนชนชนแรงงาน
ซงความเหนอยยากในการทางานของกลมคนเหลานมสวนชวยในการสนบสนนธรกจและการคาขายของสง
คโปร การใชสารเสพตด และการรวมประเวณเปนสงทกระตนใหกลมแรงงานทางานอยางถงทสด
ตอมาในป ค.ศ. 1890 เมอ องยถกประกาศวาเปนการกระทาทผดกฎหมาย ทาใหความแตกตางระหวางพอคา
และกลมผนานนหายไป
การใหความสาคญกบบคคลผมชอเสยงไมไดเปนแคปญหาของสสาน Bukit Brown
แตยงมความสาคยทเหนไดจากการใชชอของชาวจนตามอาคารบานเรอนหรอสถานททมความสาคญในสงค
โปร ซงแสดงใหออกถงความรสกภาคภมใจทเปนคนชนยอด และความสาเรจ
ทยงคงหย งรากฝงลกในจตวญญาณและความเปนเอกลกษณของชาวสงคโปร
สสาน : ประวตศาสตรของกฎระเบยบและการตอส
ประวตศาสตรของสสาน Bukit Brown
เปนการบนทกเรองราวความพยายามของการลาอาณานคมในการควบคมการฝงศพของชาวจนซงนามาสใน
การโตเถยงในทสด จากจดเรมทเจาหนาทระบใหมการลงทะเบยนการฝงศพ มขอกาหนดเกยวกบจานวน
รปแบบ ขนาด ความลก ตลอดจนคาธรรมเนยมของแตหลมฝงศพ จากการสงเกตของ เบรนดา โยว
การควบคมพธการฝงศพเปนสวนหนงของนโยบายของอาณานคม
ททาใหสงคมคอยๆซมซบความเปนสมยนยม หรอ “Anglo-centric”
ในการจดรปแบบสงคมแทนทการปฏบตตามธรรมเนยมจน
อยางไรกตามกลมผนาชมชนชาวจนยงมการโตแยง และตอสอยางตอเนองกบนโยบายน
สถานทตงของสสาน Bukit Brown ซงอยบนเนนเขาสงนนเปนความตองการของชาวจน
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
5
ซงชาวองกฤษนนไมเขาใจวาเหตใดคนจนถงตองฝงศพไวบนเนนเขา ในขณะทชนชนแรงงาน
ตองอยในพนททแออดกลางหบเขา
การตอสและโตแยงนแสดงใหเหนถงความมอานาจของกลมชมชนพอคาชาวจน ซงขนาดของหลมฝงศพนน
ชนชนสงสามารถสรางเปนสองเทาของขนาดธรรมดา นเปนมรดกตกทอดทอยเนนเขา Bukit Brown
หมบาน : การใชชวตกบความตาย
งานบรรยายดานประวตศาสตรของฉนในเอกสารกบผรวมงานทาใหฉนไดมโอกาสสมภาษณ
ผทอยอาศยในหมบานทอยใกลสสานแหงน ตงแตแรกเรม
จนกระทงพวกเขาตองยายมาอาศยอยในบานทภาครฐไดจดหาใหในป ค.ศ.1980 และตน ค.ศ.1990
ทาใหฉนทราบวา หมบาน Kheam Hock Road, Lorong Halwa หรอ แมแตKampong Kubor
ลวนแตมสวนชวยในภาคธรกจและการบรการใหกบสสานแหงน
ผชายในหมบานบางคนเปนคนทาหลมฝงศพ บางคนเปนผทาศลาจารกหนาหลมฝงศพ
ในขณะทบางคนรบเปนเจาหนาทดแลหลมฝงศพ
อกทงยงมการขายอาหารและเครองดมใหกบผมาเยยมเยอน ณ สสานแหงนดวย
(ภาพหมบานบนถนน Kheam ขอมลจาก Koh Geok Khee)
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
6
ประวตศาสตรทางสงคมน ขดแยงกบประวตการณของผบกเบก
เปนสงทกอใหเกดสงคโปรในปจจบนนทการรวมอานาจไวทสวนกลางและวฒนธรรมการทางานแบบเตมเว
ลา แตนกไมเปนสงแปลกทประวตศาสตรทางสงคมจะเปนสงทไมคนในการบอกเลาเรองราวของวรบรษ
ชาวบานไมมความกลวในการใชชวตใกลสสาน
เพราะวฒนธรรมของชาวจนในสมยกอนมความเชอวาคนจนจะใหความเคารพนบถอผตายและฝงผตายไวบ
นทสง ในทางตรงกนขามชาวบานกลบไดรบโอกาสและประโยชนจากการใชชวตกบผตาย
ผใหสมภาษณรายหนงมความเหนวา ชาวบานเปนมตรทดกบวญญาณ
รฐบาลภายใตอาณานคมขององกฤษมความกงวลในเรองสขอนามย
จงกาหนดใหหลมฝงศพจะตองตงอยหางจากแหลงนาอยางนอย 20 ฟต
แตชาวบานกดมนาทไหลมาจากเนนเขาและมความเชอวานาดมทมาจากศพน ‘si lang chap’
เปนนาทสะอาดและบรสทธ
การเฉลมฉลองวนเกดในหมบาน ภาพโดย Koh Geok Khee
เศรษฐกจ
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
7
งานและชวตทางสงคมในหมบานแหงนเกดขนในรปแบบเศรษฐกจทเรยบงาย ไมมพธรตรอง
งานสรางหลมฝงศพและการแกะสลกหนจารกเปนงานทขนอยกบปรมาณความตองการ
ในขณะทการดแลรกษาหลมฝงศพนนเปนงานตามฤดกาล
ดวยลกษณะงานแบบนเองทาใหชาวบานสามารถหาชองทางสรางรายไดจากแหลงอนๆไดตามความตองการ
โดยเฉพาะอยางคนวยหนมสาวทางานรบจางเปน แคดดในสนามกอลฟทอยฝงตรงขามกบสสาน Bukit
Brown หรอคนขายผลไมหาบเร ซงทเรยนเปนผลไมทหางายในพนทน
คนขายทเรยน ภาพโดย Koh Geok Khee
ในอกแงมมหนง หมบาน Bukit Brown มความแตกตางจากหมบานอนๆในสงคโปร
เพราะวาคนททาหลมฝงศพและแมแตคนทแกะสลกหนจารกหนาหลมฝงศพนนมทงทกษะและวฒนธรรมอ
ยในงานทเขาทา พวกเขาเหลานมความเปนอยทคอนขางด และอาศยอยในบานหลงคอนขางใหญ
ซงตงอยในพนททเขาถงไดงาย
คนททาหลมฝงศพนนจะมความสมพนธทางการคากบผสงออกหนจากจนและมาเลเซย
เพราะวาหนทมอยในทองถนนน มคณภาพตา ซงสวนใหญจะถกใชกบคนชนแรงงาน
ชาวบานทแกะสลกหนจารกซงกอาจจะเปนลกของคนทาหลมฝงศพจะไดเรยนการแกะสลกตงแตอายยงนอย
ซงงานแกะสลกนจาเปนตองใชความคลองแคลวของนวมอ
ความพยายามอยางสงและการฝกฝนหลายชวโมง เพอทจะแกะสลกหนแตละชน
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
8
พธกรรมฝงศพ ณ สสสาน Bukit Brown ภาพโดย Koh Geok Khee
สาหรบคนทดแลหลมฝงศพซงสวนใหญมการศกษานอย พวกเขาไมไดเปนเพยงแคคนตดหญา
แตยงตองทาความสะอาดหลมฝงศพ และทาสใหมใหกบหลมฝงศพในกรณทสของตวอกษรไดจางลงไป
ทกษะและความชานาญของพวกเขามาจากมมมองทมตอวญญาณ
หนงในผดแลหลมฝงศพอธบายวามนไมใชเรองงายเลยทจะไดเงน
เพราะพวกเขาจะตองประกอบพธกรรมเพอเปนการแสดงความเคารพตอวญญาณกอนทจะลงมอกาจดวชพช
หรอตดตนไม
ผดแลหลมฝงศพ ภาพโดย Martina Yeo
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
9
ชาวจนและชาวมาเลกลมเลกๆ ทอาศยอยใกลสสาน Bukit Brown อยรวมกนเปนหนง ตางกไดรบประโยชน
ผชายชาวมาเลบางคนทางานเปนผดแลหลมฝงศพชาวจน
ตามหวยกจะมหญงสาวชาวมาเลและชาวจนซกผาดวยกน ชาวมาเลบางคนสามารถพดภาษาฮกเกยนได
ในขณะเดยวกนชาวจนกสามารถพดภาษามาเลไดเชนกน
นแสดงใหเหนถงความหลากหลายทางวฒนธรรมของหมบาน Bukit Brown
ชาวบานเชอสายมาเลในหมบาน Kubor ภาพโดยTomirah Seban
นอกเหนอจากการปาฐกถาเรองมรดก
ตามท ลอรราเจน สมทธ ไดอธบายไววา การปาฐกถาเรองมรดก
มกจะถกเลอกโดยผเชยวชาญเพอเอามาเปนประเดน ในความพยายามทจะรกษาสสาน Bukit Brown
ผใหการสนบสนนกลาววาไมมความตงเครยดระหวางเรองมรดกและการพฒนา
ซงทางออกของพวกเขาเนนใหความสาคญไปทสสานมากกวาทางหลวง
มการเสนอความเหนทนาสนใจจากเครอขายประชาสงคมดานมรดกของชาวสงคโปรวาใหจดสถานททเปน
มรดกของสาธาราณะ เหมอนกบสนคาสาธาราณะอนๆเชน ถนนหนทาง อกทงยงไดนาเสนอถงเรอง zero-
sum game โดยทผใชถนนหนทางไมถกนามาพจารณา
อยางไรกตามพวกเขากไดตงขอสงสยเกยวกบความจาเปนในการสรางทางหลวงและไดชใหเหนวา
ความแออดของการจราจรนนจะเกดขนเฉพาะชวโมงเรงดวนเทานน
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
10
ผสนบสนนไดนาครอบครวและเพอนฝงมารวมกจกรรมและการเยยมชมตางๆ
ตลอดจนการแบงรปภาพบนเฟสบค
แตกไมมความพยายามในการแลกเปลยนมมมองความคดเหนในกลมคนทไมไดมความสนใจในสสาน
Bukit Brown บางคนนาเสนอมมมองทผสนบสนนไมไดกลาวถง
มจดหมายฉบบหนงทสงไปยงผสอขาวในหวขอ “เสยงขางนอย”
กลาววาผสนบสนนเพกเฉยตอความตองการทอยอาศยของคหนมสาว
(เพราะพนทสสานนนสามารถเปนสถานทอยอาศยไดในระยะยาว)
กลมประชาสงคมผซงขาดแคลนเรองทนทรพยและแรงงานยงคงออน ณ
จดนเพราะคาอธบายนนยงไมเพยงพอ
ตรงนเองทาใหการความราคาญในกลมคนทตาหนวานกอนรกษมความคดทแคบ
และความพยายามในการรกษาสสาน Bukit Brown นนเปนนโยบายดานเดยว
สงทนาผดหวงสาหรบนโยบายในการอนรกษนกคอ
การไมไดเขามามสวนรวมของผทอาศยใกลสสานแหงน
คนสรางหลมฝงศพแนะวาการรกษาหลมฝงศพบางแหงจะชวยกอบกความรสกดานวฒนธรรมและประวตศ
าสตร สาหรบคนอนๆนนนเปนการยอมจานนตอการเปลยนแปลงทเกดขน
ผดแลหลมฝงศพคนหนงกวาการรกษาสสานแหงนอาจจะทาไดยากเนองจากเงนลงทนทรฐบาลไดใชจายไป
กบโครงการกอสรางทางหลวง
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
11
การตงถนฐานใหม และการรอถอน ภาพโดย Koh Geok Khee
ดวยจานวนหลมฝงศพทมอยกวา หนงแสนแหง ในสสาน Bukit Brown
จงเปนการยากทจะกลาวถงมมมองของครอบครวของผเสยชวต กลมหนงอยางเชน ลกหลานของนกธรกจ
ชอร บน เลย กใหการสนบสนนในการรกษาสสานแหงนไว บางมมมองของความรสกของสาธารณะ
ถกประเมนดวยขอเทจจรงทวา นอยกวาเหนงในสามหรอ ประมาณ 1,005
ของหลมศพทงหมดไดรบการการยนยนจากญาตพนองของผเสยชวตเมอเดอนกรกฎาคม ป 2012
สาเหตทตวเลขคอนขางนอยอาจเปนเพราะหลมศพทมอายนานหลายปกาลงถกละเลยจากลกหลานและทายา
ท
อยางไรกตามยงมกลมคนอกจานวมมากทเปนพลงเงยบทอยนอกเหนอจากบทสนทนาระหวางภาครฐและก
ลมผสนบสนนในการรกษามรดก
ประวตศาสตร ของ มรดก
หากยดตามท เบน แอนเดอรสน กลาวไว มรดกถกมองในมมมองเดยวกนกบความเปนชาต
มแตผเชยวชาญและนกคดทจะตดสนวาอะไรมคณคาทางประวตศาสตรและอะไรควรถกเกบรกษาไว
ผเชยวชาญตรงนไมไดหมายชนชนสงแตอยางใด ผสนบสนนมรดก สสาน Bukit Brown
มาจากคนในชมชน หรอแมแตผซงญาตพนองของพวกเขาถกฝงไว ณ ทแหงน ในทนกาลงกลาวถง
การเปลยนประวตศาสตรไปสมรดก และใหความสาคญกบมรดกมากกวาการพฒนา
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
12
ในโลกทเราอาศยอยน อดตถอวามบทบาทสาคญอยางยงตอวถชวตความเปนอยของพวกเรา
การพฒนาทเปนไปอยางรวดเรวนนจะสงผลกระทบและทาใหภมทศนทคนตลอดจนวถชวตเปลยนแปลงไป
เรองราวเกยวกบประวตศาสตรเปนอะไรทคอนขางละเอยดออนทจะตองใชการศกษา
เพอทจะสรางเรองราวและสามารถกอใหเกดการจนตนาการทางสงคม
ประวตศาสตรมกจะเปนขอปาฐกถาระหวางผเชยวชาญและนกคด
เรองราวทางประวตศาสตรหลายๆเรองเปนเรองการเฉลมฉลอง
ถงเวลาแลวทมมมองทางประวตศาสตรจะตองถกรวมเขากบเรองราวของมรดก
ความทรงจาในวยเยาว ภาพโดย Soh Ah Bee
ในขณะทมรดก มลกษณะเฉพาะตว ชดเจน ประณต ประวตศาสตรกลบใหมมมองและขอโตแยงทมากกวา
นกประวตศาสตรหลายๆทานยอมรบวาพวกเขาไดใหแตคาอธบายเกยวกบอดต
ประวตศาสตรมรองรอยผาน กาลเวลาและพนทวาง สวนวตถทางมรดกจะมการเปลยนแปลง
เกดขนและหายไปในประวตศาสตร
สถานททมอายยาวนานอาจจะกอใหเกดความทรงจาทแตกตางกนไปในแตละคน
ในขณะทสงคโปรมสภาวะการตอสทางการเมองทมากขนภายหลงการเลอกตงป 2011
Kyoto Review of Southeast Asia Issue 12: The Living and the Dead (October 2012)
13
การสนบสนนดานมรดกจะไดรบการแสดงความคดเหนอยางแพรหลาย ประวตศาสตรของสสาน Bukit
Brown จะมความนาสนใจมากไปกวาการเปนแคเพยงการเปนสถานทฝงศพของชาวจนผมชอเสยง