การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา...

153
การเรียนรู ้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส ่งเสริมการคิดวิเคราะห์ วิชา การบริหารงานคุณภาพในองค์การ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั ้นสูง ชั ้นปี ที2 วันเพ็ญ สุลง วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน วิทยาลัยครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ พศ . . 2561

Transcript of การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา...

Page 1: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

การเรยนรโดยใชกรณศกษา เพอสงเสรมการคดวเคราะห วชา การบรหารงานคณภาพในองคการ ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ชนปท 2

วนเพญ สลง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน วทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ ศ. . 2561

Page 2: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

Promotion of Analytical Thinking by Using Case-Study Learning for Quality Administration in Organization Program, 2nd Level of High

Vocational Certificate .

Wanpen Sulong

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements For the Degree of Master of Education

Department of Curriculum and Instruction College of Education Science, Dhurakij Pundit University

2018

Page 3: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

หวขอวทยานพนธ การเรยนรโดยใชกรณศกษาเพอสงเสรมการคดวเคราะห วชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงปท 2

ชอผเขยน วนเพญ สลง อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร. อญชล ทองเอม สาขาวชา หลกสตรและการสอน ปการศกษา 2560

บทคดยอ

งานวจยนเปนวจยเชงทดลอง มวตถประสงคเพอ 1) สงเสรมการคดวเคราะหรายวชา การบ รหารงาน คณภาพในองคก ารของนก ศกษาระดบประกาศ นยบตรว ช า ชพช น ส ง ปท 2 โดยใชกรณศกษา 2) ศกษาพฤตกรรมการทางานกลมโดยใชกรณศกษาของนกศกษา ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 3) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ 4) ศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา กลมเปาหมาย คอ นกศกษาระดบชนประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 ซงเรยนอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 จานวน 35 คน เครองมอการวจยประกอบดวย 1)แผนการเรยนรโดยใชกรณศกษารายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ 2)แบบประเมนการคดวเคราะหโดยใชกรณศกษา 3)แบบสงเกตพฤตกรรมกลม 4) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 5) แบบสอบถามความพงพอใจของนกศกษาตอการใชกรณศกษาในการเรยนร ผวจยเกบรวบรวมขอมลวเคราะหและประมวลผลขอมลทางสถตทใชในการวเคราะหไดแก คาเฉลย คารอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจย พบวา 1) การคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชกรณศกษา นกศกษามคะแนนไมตากวารอยละ 80 จากการทาแบบฝกและแบบทดสอบ คอผานเกณฑจานวน 6 กลม คดเปนรอยละ 85.71 และไมผานเกณฑจานวน 1 กลม คดเปนรอยละ 14.29

2) นกศกษาทกกลมมพฤตกรรมการทางานอยในระดบดมาก 3) ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.05(t = 18.95, sig = .000)

Page 4: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

4) ภาพโดยรวมของความพงพอใจอยในระดบมาก (Mean =4.25,S.D.=0.64) คาสาคญ: : การใชกรณศกษา,การคดวเคราะห,นกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

Page 5: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

Thesis Title Promotion of Analytical Thinking by Using Case-Study Learning for Quality Administration in Organization Program, 2nd Level of High Vocational Certificate

Author Wanpen Sulong Thesis Advisor Ass.Prof.Dr.Anchali Thongaime Department Curriculum and Instruction Academic Year 2017

ABSTRACT

The objectives of this experimental research were; 1) to promote analytical thinking in QualityAdministration in Organization Program of the second year students in High Vocational Certificate by using case-study learning, 2) to study learning behaviors by using case-study learning, 3) to study learning achievement in Quality Administration in Organization Program, and 4) to study students’ satisfaction on case-study learning. The target samples used in the study were 35 second year students studying in High Vocational Certificate in semester 2 of academic year 2017. The research instruments consisted of; 1) Learning plan based on case-study leaning in Quality Administration in Organization Program, 2) Evaluation form for analytical thinking by using case-study learning, 3) Group behavior observation form, 4) Evaluation form for learning achievement, and 5) Evaluation form for students’ satisfaction on case-study learning. The data were analyzed by mean, percentage, and standard deviation.

The results of the study found that: 1. In analytical thinking in Quality Administration in Organization Program of the

second year students in High Vocational Certificate by using case-study learning, 6 groups of students or 85.71% obtained score more than 80% from assignment and test, and one group of student or 14.29% obtained score below 80%.

2. Learning behaviors of students in every group were at a very good level. 3. Learning achievement of students after using case-study learning was higher than

that before using this method with a significant statistical figure at 0.05 (t = 18.95, sig. = .000).

Page 6: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

4. Students’ satisfaction on case-study learning was at a high level overall (Mean = 4.25, S.D. = 0.64).

Keywords: Case Study, Analytical thinking, High Vocational Certificate Students  

Page 7: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยดเพราะไดรบความกรณาจาก ผศ.ดร.อญชล ทองเอม อาจารยทปรกษาทใหคาปรกษา คาแนะนาทเปนประโยชนอยางยงไดตรวจสอบและแกไขขอบกพรองของงานวทยานพนธ ตลอดจนใหความชวยเหลอในกระบวนการดาเนนการวจยมาตงแตตนจนสาเรจ ทาใหงานวทยานพนธมคณคา ผวจยขอขอบพระคณดวยความเคารพอยางสง

ขอขอบพระคณ ศาตราจารยกตตคณ ดร. ไพฑรย สนลารตน ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.วภารตน แสงจนทร และดร.ศศธร อนนตโสภณ ทใหความกรณาเปนคณะกรรมการสอบวทยานพนธ และไดใหคาปรกษาพรอมท งชแนะแนวทางทเปนประโยชนสงผลใหวทยานพนธนสาเรจเรยบรอย ผวจยขอกราบขอบพระคณไว ณ ทนดวยความเคารพยง

ขอขอบคณ คณาจารยผประสทธประสาทวชาความรทกทาน ตลอดทงเจาหนาทผทเกยวของทมไดกลาวนามไว ณ ทน

ขอขอบคณผบรหารวทยาลยอาชวศกษาเจรญพฒนาบรหารธรกจ ทอนญาตใหผวจยดาเนนการวจยจนทาใหงานวจยเสรจสนในเวลาอนจากด

ขอขอบพระคณพอแม ญาตพนอง รวมทงเพอนๆ ทเปนกาลงใจมาโดยตลอดการทาวทยานพนธครงนจนสาเรจลลวงไปดวยด

คณคาและประโยชนของวทยานพนธฉบบน ขอมอบเปนเครองสกการะแกคณบดามารดา ครอาจารยทกทานทกรณาวางรากฐานการศกษาใหแกผวจยดวยดเสมอมา

วนเพญ สลง

Page 8: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ จ กตตกรรมประกาศ ช สารบญตาราง ญ สารบญภาพ ฎ บทท

1. บทนา 1 1.1 ทมาและความสาคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 สมมตฐานของการวจย 4 1.4 ขอบเขตของการวจย 4 1.5 นยามศพทเฉพาะ 5 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 6

2. แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 7 2.1 หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพพทธศกราช 2557 7 2.2 หลกเกณฑการใชหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง 2557 9 2.3 คาอธบายรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ 11 2.4 ทฤษฎการคดวเคราะห 12 2.5 การเรยนรโดยใชกรณศกษา 35 2.6 ทฤษฎกระบวนการกลม 47 2.7 ทฤษฎความพงพอใจ 52 2.8 งานวจยทเกยวของ 55 2.9 กรอบแนวคดการวจย 59

3. ระเบยบวธวจย 60 3.1 ประชากรเปาหมาย 60 3.2 เครองมอทใชในการวจย 60 3.3 การสรางเครองมอทใชในการวจย 61

Page 9: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

สารบญ (ตอ) บทท หนา

3.4 การเกบรวบรวมขอมล 66 3.5 การวเคราะหขอมล 67 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 67

4. ผลการวเคราะหขอมล 71 ตอนท 1 ผลการสงเสรมการคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ

ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใช กรณศกษา 72

ตอนท 2 ผลของการศกษาพฤตกรรมการเรยนรโดยใชกรณศกษาของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 73

ตอนท 3 ผลของการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน รายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 73

ตอนท 4 ผลการศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา ในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ 74

5. สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 76 5.1 สรปผลการวจย 79 5.2 อภปรายผล 80 5.3 ขอคนพบของงานวจย 82 5.4 ขอเสนอแนะ 83

บรรณานกรม 84 ภาคผนวก 91

ก แผนการจดการเรยนรรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ 92

ข แบบประเมนความคดสรางสรรคแบบประเมนพฤตกรรมการเรยนร 118

ค ตารางแสดงการหาคา IOC ของเครองมอ 123

ง แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน และ แบบทดสอบกรณศกษา 133

จ คะแนนกอนเรยนและหลงเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ 138

ประวตผเขยน 141  

Page 10: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

สารบญตาราง

ตารางท หนา 4.1 แสดงคะแนน/รอยละจากการทาแบบฝกและแบบทดสอบกรณศกษานกศกษา

จานวน 35 คน 72

4.2 แสดงคาเฉลยของพฤตกรรมการทางานกลมโดยใชกรณศกษาจากแบบฝก 5 ชด นกศกษาจานวน 35 คน 73

4.3 เปรยบเทยบการทาแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของนกศกษาจานวน 35 คน 73

4.4 แสดงระดบความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยกรณศกษาในราย วชาการบรหารงานคณภาพในองคการ นกเรยนจานวน 35 คน 74

Page 11: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 กรอบแนวคดในการวจย 59

Page 12: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

  

บทท 1 บทนา

1.1 ทมาและความสาคญของปญหา จากพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ.2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ.2553 สรปไดวาการปฏรปการเรยนรเปนการพฒนาผเรยนแบบองครวม บรณาการการจดการการเรยนร ใหสอดคลอง เหมาะสมกบความตองการของนกเรยน ชมชน และสงคม ปฏรปการสอนของครโดยการจดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย วธประเมนผลทเนนการประเมนในสภาพทแทจรง มสอการเรยนรทหลากหลาย ตามความเหมาะสม กบสาระการเรยนร เนนการคด วเคราะห แกปญหา สอดคลองกบการใชชวตประจาวน และสงเสรมการเรยนร การพฒนาผเรยนใหเตมศกยภาพ และเตมความสามารถ (2560) ดงนนในการปรบปรงและแกไขสภาพการเรยนการสอนรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการนน จาเปนตองอาศยวธการทเหมาะสมกบผเรยนมาชวยในการจดการเรยนการสอน ซงในระยะหลายสบปทผานมา มทฤษฎการเรยนรใหมๆเกดขนหลายทฤษฎ แตทฤษฎการเรยนรทนกศกษาสวนใหญใหความสนใจกนมาก คอทฤษฎการเรยนรแบบสรางสรรคนยม (Constructivism Learning theory) ซงแนวคดทสอดคลองกบการจดการศกษาในศตวรรษท 21 มากทสดคอเชอวา การเรยนรจะเกดขนเมอผเรยนไดสรางความรทเปนของตนเองขนมาจากความรทมอยเดมหรอจากความรทรบเขามาใหมดวยเหตผลนหองเรยนในศตวรรษท 21 จงไมควรเปนหองเรยนทผสอนเปนผจดการทกสงทกอยางโดยผเรยนเปนฝายรบแตตองใหผเรยนไดลงมอปฏบตเองสรางความรทเกดจากความรความเขาใจของตนเองและมสวนรวมในการ เรยนมากขน (มณฑรา ธรรมบศย, 2545 ) รปแบบการเรยนรทเกดจากแนวคดนมอยหลายรปแบบ เชน การเรยนรแบบรวมมอ การเรยนรแบบชวยเหลอกน การเรยนรโดยการคนควาอยางอสระ การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน การเรยนรโดยใชกรณศกษา เปนตน

วชาการบรหารงานคณภาพในองคการ เปนรายวชาในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง จะมเนอหาเกยวกบ ความรเบองตนเกยวกบการจดองคการ การเพมประสทธภาพขององคการ การบรหารความขดแยงในองคการ การบรหารความเสยง การบรหารงานคณภาพและเพมผลผลต กจกรรมระบบคณภาพและการเพมผลผลต และเทคนคการจดการสมยใหม ซงผสอนตอง

Page 13: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

2  

สอนนกศกษาตามจดประสงครายวชา สมรรถนะรายวชา และคาอธบายรายวชา ซงนอกจากเนอหาทผสอนตองมการบรรยายใหเขาใจแลว ยงตองใหนกศกษามการคดวเคราะห ปญหาและอปสรรคตางๆ ซงสภาพการจดการเรยนการสอนยงเนนผสอนเปนสาคญ การสอนสวนใหญครผสอนจะเปนผบรรยาย หรออธบาย เปดโอกาสใหซกถามเรองทครบรรยาย หรอเพยงทางานทไดรบมอบหมาย ทาใหผเรยนเกดความเบอหนายตอการเรยน ไมชอบแสดงความคดเหน ไมสามารถคดวเคราะหและแกไขปญหาได สงผลใหผเรยนขาดทกษะการคดวเคราะหและแกปญหา ซงสมน อมรววฒน (2544) ไดกลาววา วธการคดวเคราะหเปนการพฒนาทกษะคดวเคราะหทสอดคลองกบทางวทยาศาสตรทเนนถงกระบวนการคดเพอแกปญหาการคด วพากษวจารณ การคดตความ การคดวเคราะหและสงเคราะห การคดแบบยอนทวนการคดจาแนกแยกแยะ การคดเชอมโยงสมพนธและการคดจดอนดบ ดงทธดารตน คหาพงศ (2546) ไดศกษาผลของการสอนตามแนวคดวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงคม ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหอยางมวจารณญาณของนกศกษาวทยาลยพลศกษา จงหวดกระบพบวา นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยน และมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณสงกวาหลงไดรบการสอนตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 และ มยร หรนขา (2544) ไดศกษาผลการใชรปแบบการพฒนาการคดอยางม วจารณญาณทมตอความสามารถในการคดแกปญหาในบรบทของชมชนของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวานกเรยนทไดใชรปแบบการสอนแบบพฒนาการคดอยางม วจารณญาณมคะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ และมคะแนนความสามารถในการคดแกปญหาในบรบทของชมชน หลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05

สาหรบการเรยนรโดยใชกรณศกษา เปนอกวธการหนงทนามาใชเรยนรในศตวรรษท 21 ซงเนนใหผเรยนคดวเคราะห แกไขปญหาเปน และถอวาเปนเทคนคหนงทนามาใชในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ชวยใหผเรยนมกระบวนการคดอยางเปนระบบ ผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง มการตดสนใจอยางมหลกการและเหตผล มทกษะในการแกไขปญหาในเรองใดเรองหนงทเกดขน อาจเปนเรองจรงในองคกรธรกจ หรอทางดานการตลาดเขามาประยกตกบเนอหาวชาทมการเรยนการสอนในครงนนๆ ทาใหเกดการจดจา เกดทกษะการคดวเคราะห และแกไขปญหาทเกดขนไดดงททศนา แขมมณ (2552, น.362-364) กลาววา การเรยนรโดยใชกรณศกษาเปนกระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทกาหนด โดยใหผเรยนศกษาเรองทสมมตขนจากความเปนจรงและตอบประเดนคาถามเกยวกบเรองนน แลวนาคาตอบและเหตผลทมาของคาตอบนนมาใชเปนขอมลในการอภปราย เพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงค เปนวธการทมงใหผเรยนฝกฝนการเผชญและแกปญหาโดยไมตองรอ

Page 14: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

3  

ใหเกดปญหาจรง เปนวธการทเปดโอกาสใหผเรยนวเคราะห และเรยนรความคดของผอน ชวยใหผเรยนมมมมองทกวางขน สอดคลองกบงานวจยของชวทย ไชยเบา (2552) ซงศกษาวธการสอนแบบกรณศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาสงคมวทยาเบองตน เรองวฒนธรรมพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาสงคมวทยาเบองตน เรองวฒนธรรมโดยใชวธการสอนแบบกรณศกษาของกลมตวอยางหลงการเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 การสอนแบบกรณศกษาทาใหนกศกษาสามารถคดวเคราะหและมองภาพในการศกษาไดอยางชดเจน ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน ไมเบอหนาย ทาใหนกศกษาเกดการเรยนรไปในทางทด และสอดคลองกบงานวจยของวรพรรณ กระตายทอง (2550) ไดทาการเปรยบเทยบผลสมฤทธกอนและหลงเรยนรายวชาสารถะและหลกการทางสงคมวทยา เรอง สถาบนครอบครว สถาบนการเมองโดยใชวธสอนแบบกรณศกษา (case study) ของนกศกษาชนปท 3 โปรแกรมวชาสงคมศกษา ซงปรากฏวาผลสมฤทธหลงการเรยนรสงกวากอนการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สรปไดวา การเรยนรโดยกรณศกษา (case study) นน ทาใหนกศกษาสามารถคดวเคราะหและมองภาพในการศกษาไดอยางชดเจน ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน ไมเบอหนาย ทาใหผเรยนเกดการเรยนรไปในทางทดซงสอดคลองกบผลสมฤทธทางการเรยนทไดสรปไวในงานวจยนวาผลสมฤทธหลงการเรยนสงกวากอนการเรยน

จากขอมลและเหตผลดงกลาวจงทาใหผวจยมความสนใจทจะศกษาวธการเรยนรโดยใชรปแบบกรณศกษาเพอพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนร และทกษะกระบวนการคดวเคราะห ซงจะสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตนเอง และเรยนรจากเหตการณ หรอจากประสบการณจรงมาชวยแกปญหาในชวตจรงได และนาไปใชในการเรยนในระดบทสงขน 1.2 วตถประสงคของการวจย

1. เพอสงเสรมการคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชกรณศกษา

2. เพอศกษาพฤตกรรมการทางานกลมโดยใชกรณศกษาของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 3. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 4. เพอศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชา การบรหารงานคณภาพในองคการ

Page 15: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

4  

1.3 สมมตฐานของการวจย 1. หลงการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ นกศกษา

สามารถคดวเคราะห มคะแนนไมตากวารอยละ 80 2. พฤตกรรมการทางานกลมโดยใชกรณศกษาของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ปท 2 อยในระดบด 3. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 4. นกศกษามความพงพอใจตอการใชวธการสอนโดยใชกรณศกษาในรายวชา การบรหารงาน

คณภาพในองคการอยในระดบมาก 1.4 ขอบเขตงานวจย การวจยครงนมขอบเขตดงน 1.ขอบเขตดานกลมเปาหมาย กลมเปาหมายทใชในการวจย คอนกศกษาทลงทะเบยนเรยนในรายวชาการบรหารงาน

คณภาพในองคการ จานวน 35 คน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 ของวทยาลยอาชวศกษาเจรญ-พฒนาบรหารธรกจ ตวแปรทศกษา

ตวแปรตน การเรยนรโดยใชกรณศกษา ตวแปรตาม 1. ความสามารถในการคดวเคราะห

2. พฤตกรรมการทางานกลม 3. ผลสมฤทธทางการเรยน

4. ความพงพอใจตอการเรยนรโดยกรณศกษา 2. ขอบเขตดานเนอหา

เนอหาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ เปนไปตามจดประสงครายวชา สมรรถนะรายวชา และคาอธบายรายวชาตามโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2557 ประกอบไปดวยเนอหาดงตอไปน - หนวยการเรยนรท 1 ความรเบองตนเกยวกบการจดองคการ

- หนวยการเรยนรท 2 การเพมประสทธภาพในองคการ - หนวยการเรยนรท 3 การบรหารความขดแยงในองคการ

Page 16: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

5  

- หนวยการเรยนรท 4 การบรหารความเสยง - หนวยการเรยนรท 5 เทคนคการจดการสมยใหม

3.ระยะเวลา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560

1.5 นยามศพทเฉพาะ

การเรยนรโดยใชกรณศกษา หมายถง เครองมอทผวจยสรางขนโดยใชกรณศกษา สาหรบการเรยนรของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงปท 2 วชาการบรหารงานคณภาพในองคการ โดยการนาเรองราวและประสบการณของบรษทตาง ๆ หรอเหตการณสมมต มาใชเปนตวอยางกรณศกษา ทาใหผเรยนไดคดวเคราะห หาหลกการและเหตผลมาแสดงความคดเหน อภปรายรวมกบเพอน ๆ ในกลมเลกและในชนเรยน นอกจากนนยงเปนการสรป ความร ขอคดเหน แลกเปลยนขอคดเหนกบเพอนกลมอน ๆ ซงเปนประโยชนตอการเรยนร สามารถเรยนรและเขาใจเนอหาของรายวชา การคดวเคราะห หมายถง การทนกศกษาไดเรยนรจากกรณศกษาทผวจยสรางขนจานวน 5 แบบฝกและแบบทดสอบ ทาใหผเรยนสามารถแยกแยะเหตการณหรอเรองราวตางๆทเกดขนได โดยอาศยหลกการ การอางองจากแนวคดและทฤษฎ รวมทงเนอหาทเกดจากการเรยนร และประสบการณจรง เพอหาคาตอบ และเพอประกอบการตดสนใจ

พฤตกรรมการเรยนร หมายถง การกระทาของนกศกษา ทเปลยนแปลงไปในทางทดขนระหวางการทาการกลม ประเมนไดจากการใหความรวมมอ การแสดงความคดเหน การยอมรบฟงความคดเหน การตงใจทางาน และความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย จากการทาแบบฝกและแบบทดสอบกรณศกษา

ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง คะแนนจากแบบทดสอบทพฒนาขน เมอเทยบกบการทาแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน จากผเรยนรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ

ความพงพอใจ หมายถง ความรสกของนกศกษาทมตอรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการในการนากรณศกษามาใชในการเรยนร เปนความรสกในดานผสอน ดานกจกรรมการสอน และดานเนอหาของกรณศกษา

Page 17: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

6  

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย 1. จากการศกษาการเรยนรโดยใชกรณศกษาสามารถสงเสรมการคดวเคราะหใหกบนกศกษามากขน 2. นาผลการวจยมาใชเปนแนวทางในการพฒนา ปรบปรงการจดการเรยนการสอนในรายวชาอนๆ ทเปนประเภทวชาบรหารธรกจได

Page 18: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

ในการวจยเรองการเรยนรโดยใชกรณศกษาเพอสงเสรมการคดวเคราะห วชาการ

บรหารงานคณภาพในองคการ ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 ผวจยไดศกษาเอกสารแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของดงน 2.1 หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพพทธศกราช 2557 2.2 หลกเกณฑการใชหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง 2557 2.3 คาอธบายรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ 2.4 ทฤษฎการคดวเคราะห 2.5 การเรยนรโดยใชกรณศกษา 2.6 ทฤษฎกระบวนการกลม 2.7 ทฤษฎความพงพอใจ 2.8 งานวจยทเกยวของ 2.9 กรอบแนวคดการวจย 2.1 หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพพทธศกราช 2557 2.1.1 หลกการของหลกสตร

2.1.1.1 เปนหลกสตรระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง เพอพฒนากาลงคนระดบเทคนคใหมสมรรถนะมคณธรรม จรยธรรมและจรรยาบรรณวชาชพ สามารถประกอบอาชพไดตรงตามความตองการของตลาดแรงงานและประกอบอาชพอสระ สอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและแผนการศกษาแหงชาตทงในระดบชมชน ระดบทองถนและระดบชาต

2.1.1.2 เปนหลกสตรทเปดโอกาสใหเลอกเรยนไดอยางกวางขวาง เนนสมรรถนะดวยการปฏบตจรง สามารถเลอกวธการเรยนตามศกยภาพและโอกาสของผเรยน เปดโอกาสใหผเรยนสามารถเทยบโอนผลการเรยนสะสมผลการเรยน เทยบความรและประสบการณจากแหลงวทยาการ สถานประกอบการและสถานประกอบอาชพอสระ

Page 19: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

8

2.1.1.3 เปนหลกสตรทมงเนนใหผสาเรจการศกษามสมรรถนะในการประกอบอาชพ มความรเตมภม ปฏบตไดจรง มความเปนผนาและสามารถทางานเปนหมคณะไดด

2.1.1.4 เปนหลกสตรทสนบสนนการประสานความรวมมอในการจดการศกษารวมกนระหวางหนวยงานและองคกรทเกยวของ ทงภาครฐและเอกชน

2.1.1.5 เปนหลกสตร ทเปดโอกาสใหสถานศกษา ชมชนและทองถน มสวนในการพฒนาหลกสตรใหตรงตามความตองการและสอดคลองกบยทธศาสตรของภมภาค เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ 2.1.2 จดหมายของหลกสตร

2.1.2.1 เพอใหมความรและทกษะพนฐานในการดารงชวต สามารถศกษาคนควาเพมเตมหรอศกษาตอในระดบทสงขน

2.1.2.2 เพอใหมทกษะและสมรรถนะในงานอาชพตามมาตรฐานวชาชพ 2.1.2.3 เพอใหสามารถบรณาการความร ทกษะจากการศาสตรตางๆ ประยกตใชในงาน

อาชพ สอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย 2.1.2.4 เพอใหมเจตคตทดตออาชพ มความมงใจและภาคภมใจในงานอาชพ รกงาน รก

องคกร สามารถทางานเปนหมคณะไดด และมความภาคภมใจในตนเองตอการเรยนวชาชพ 2.1.2.5 เพอใหปญญา ใฝร ใฝเรยน มความคดสรางสรรค มความสามารถในการจดการ

การตดสนใจและการแกปญหา รจกแสวงหาแนวทางใหมๆ มาพฒนาตนเอง ประยกตใชความรในการสรางงานใหสอดคลองกบวชาชพและการพฒนางานอาชพอยางตอเนอง

2.1.2.6 เพอใหบคลกภาพทด มคณธรรม จรยธรรม ซอสตย มวนย มสขภาพสมบรณแขงแรงทงรางการและจตใจ เหมาะสมกบการปฏบตในอาชพนนๆ

2.1.2.7 เพอใหเปนผมพฤตกรมทางสงคมทดงาม ตอตานความรนแรงและสารเสพตด ทงในการทางานการอยรวมกน มความรบผดชอบตอครอบครว องคกร ทองถนและประเทศชาต อทศตนเพอสงคม เขาใจและเหนคณคาของศลปวฒนธรรมไทย ภมปญญาทองถน ตระหนกในปญหาและความสาคญของสงแวดลอม

2.1.2.8 เพอใหตระหนกและมสวนรวมในการพฒนาและแกไขปญหาเศรษฐกจของประเทศ โดยเปนกาลงสาคญในดานการผลตและใหบรการ

2.1.2.9 เพอใหเหนคณคาและดารงไวซงสถาบนชาต ศาสนา และพระมหากษตรย ปฏบตตนในฐานพลเมองด ตามระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนระมข

Page 20: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

9

2.2 หลกเกณฑการใชหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2557 2.2.1 การเรยนการสอน 2.2.1.1 การเรยนการสอนตามหลกสตรน ผเรยนสามารถลงทะเบยนเรยนไดทกวธเรยนทกาหนดและนาผลการเรยนแตละวธมาประเมนผลรวมกนได สามมารถเทยบโอนผลกาเรยน และของเทยบความรและประสบการณได 2.2.1.2 การจดการเรยนการสอนเนนการปฏบตจรง สามารถจดการเรยนการสอนไดหลากหลายรปแบบ เพอใหผเรยนสามมารถประยกตใชความรและทกษะในวชาการทสมพนธกบวชาชพในการวางแผนแกปญญาและจดการทรพยากรในการดาเนนงานไดอยางเหมาะสม มสวนรวมในการพฒนาวชาการ รเรมสงใหมมความรบผดชอบตอตนเอง ผอนและหมคณะ เปนอสระในการปฏบตงานทซบซอนหรอจดการงานผอนมสวนรวมทเกยวกบการวางแผน การประสานงานและการประเมนผล รวมท งมคณธรรม จรยธรรม จรรยาบรรณวชาชพ เจตคตและกจนสยทเหมาะสมในการทางาน 2.2.2 โครงสราง

โครงสรางของหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2557 แบงเปน 3 หมวดวชา และกจกรรมเสรมหลกสตร ดงน

2.2.2.1 หมวดวชาทกษะชวต 1) กลมทกษะภาษาและการสอสาร

1.1) กลมวชาภาษาไทย 1.2) กลมวชาภาษาตางประเทศ

2) กลมทกษะการคดและการแกปญหา 2.1) กลมวชาวทยาศาสตร

2.2.2.2 หมวดวชาทกษะวชาชพ 1) กลมทกษะวชาชพพนฐาน 2) กลมทกษะวชาชพเฉพาะ 3) กลมทกษะวชาชพเลอก 4) ฝกประสบการณทกษะวชาชพ 5) โครงการพฒนาทกษะวชาชพ 2.2.2.3 หมวดวชาเลอกเสร 2.2.2.4 กจกรรมเสรมหลกสตร

Page 21: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

10

จานวนหนวยกตของแตละหมวดวชาตลอดหลกสตร ใหเปนไปตามทกาหนดไวในโครงสรางของแตละประเภทวชาและสาขาวชา รายวชาแตละหมวดวชา สถานศกษาอาชวศกษาหรอสถาบนสามารถจดตามทกาหนดไวในหลกสตร และหรอพฒนาไดตามความเหมาะสมตามสมตามยทธศาสตรของภมภาค เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศทงน สถานศกษาอาชวศกษาหรอสถาบนตองกาหนดรหสวชาจานวนหนวยกตและจานวนชวโมงเรยนตามทกาหนดไวในหลกสตร 2.2.3 การประเมนผลการเรยน

เนนการประเมนสภาพจรง ทงนใหเปนไปตามระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยการจดการศกษาและการประเมนผลการเรยนตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2557 2.2.4 การสาเรจการศกษาตามหลกสตร

2.2.4.1 ไดรายวชาและจานวนหนวยกตสะสมในหมวดวชาทกษะชวต หมวดวชาทกษะวชาชพ และหมวดวชาเลอกเสร ครบถวนตามทกาหนดไวในหลกสตรแตละประเภทวชาและสาขาวชา และตามแผนการเรยนทสถานศกษากาหนด

2.2.4.2 ไดคาระดบคะแนนเฉลยสะสมไมตากวา 2.00 2.2.4.3 ผานเกณฑประเมนมาตรฐานวชาชพ 2.2.4.4 ไดเขารวมปฏบตกจกรรมหลกสตรและ “ผาน” ทกภาคเรยน ตามแผนการเรยน

ทสถานศกษากาหนด 2.2.5 การพฒนารายวชาในหลกสตร

2.2.5.1 หมวดวชาทกษะชวต สถานศกษาอาชวศกษาหรอสถานบนสามารถพฒนารายวชาเพมเตมในแตละกลมวชาของหมวดวชาทกษะชวต ในลกษณะจาแนกเปนรายวชาหรอลกษณะบรณาการใดๆกไดโดยผสมผสานเนอหาวชาทครอบคลมสาระของกลมวชาภาษาไทย กลมวชาภาษาตางประเทศ กลมวชาวทยาศาสตร กลมวชาคณตศาสตร กลมวชาสงคมศาสตร กลมวชามนษยศาสตร ในสดสวนทเหมาะสม โดยพจารณาจากมาตรฐานการเรยนรของกลมวชานนๆ เพอใหบรรลจดประสงคของหมวดวชาทกษะชวต

2.2.5.2 หมวดวชาทกษะวชาชพ สถานศกษาอาชวศกษาหรอสถานบนสามารถปรบปรงรายละเอยดของรายวชาในกลมทกษะวชาชพเฉพาะในแผนการจดการเรยนร และหรอพฒนารายวชาเพมเตมในกลมทกษะวชาชพเลอกได โดยพจารณาจากจดประสงคสาขาวชาและมาตรฐานการศกษาวชาชพสาขาวชา ตลอดจนความชานาญเฉพาะดานของสถานประกอบการหรอสภาพยทธศาสตรของภมภาคเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

Page 22: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

11

2.2.5.3 หมวดวชาเลอกเสร สถานศกษาอาชวศกษาหรอสถานบนสามารถพฒนารายวชาเพมเตมไดตามความชานาญเฉพาะดานของสถานประกอบการ ชมชน ทองถน หรอสภาพยทธศาสตรของภมภาคเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ และหรอเพอการศกษาตอ ทงน การกาหนดรหสวชา จานวนหนวยกตและจานวนชวโมงใหเปนไปตามทหลกสตรกาหนด 2.2.6 การปรบปรงแกไข พฒนารายวชา กลมวชาและอนมตหลกสตร

2.2.6.1 การพฒนาหลกสตรหรอการปรบปรงสาระสาคญของหลกสตรตามมาตรฐานคณวฒอาชวศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ใหเปนหนาทของสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สถาบนการอาชวศกษา หรอสถานศกษา โดยความเหนชอบของคณะกรรมการการอาชวศกษา

2.2.6.2 การอนมตหลกสตร ใหเปนหนาทของสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา 2.2.6.3 การประกาศใชหลกสตรใหทาเปนประกาศกระทรวงศกษาธการ 2.2.6.4 การพฒนารายวชาหรอกลมรายวชาเพมเตม สถานศกษาอาชวศกษาหรอสถาน

บนสามารถดาเนนการไดโดยตองรายงานใหสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาทราบ 2.2.7 การประกนคณภาพหลกสตร

ใหทกหลกสตรกาหนดระบบประกนคณภาพไวใหชดเจน อยางนอยประกอบดวย 4 ประเดน คอ

2.2.7.1 คณภาพของผสาเรจการศกษา 2.2.7.2 การบรหารหลกสตร 2.2.7.3 ทรพยากรการจดการอาชวศกษา 2.2.7.4 ความตองการกาลงคนของตลาดแรงงาน ใหสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สถาบนการอาชวศกษาและสถานศกษาให

มการประเมนเพอพฒนาหลกสตรทอยในความรบผดชอบอยางตอเนอง อยางนอยทก 5 ป 2.3 คาอธบายรายวชา การบรหารงานคณภาพในองคการ

คาอธบายราวชาหมวดวชาทกษะวชาชพ กลมทกษะวชาชพพนฐาน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2557 กลมบรหารและจดการวชาชพ 3200–1001 การบรหารงานคณภาพในองคการ 2.3.1 จดประสงครายวชา เพอให

1. เขาใจเกยวกบการจดการองคการ หลกการบรหารงานคณภาพและเพมผลผลต หลกการเพม ประสทธภาพการทางาน และ การประยกตใชในการจดการงานอาชพ

Page 23: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

12

2. สามารถวางแผนการจดการงานอาชพ โดยประยกตใช หลกการจดการองคการการเพม ประสทธภาพขององคการและกจกรรมการบรหารงานคณภาพและเพมผลผลต 3. มเจตคตและกจนสยทดในการจดการงานอาชพดวยความรบผดชอบ รอบคอบ มวนยขยน ประหยดอดทนและสามารถทางานรวมกน 2.3.2 สมรรถนะรายวชา

1. แสดงความรเกยวกบหลกการจดการองคการ การบรหารงานคณภาพและเพมผลผลต การจดการความเสยงการจดการความขดแยง การเพมประสทธภาพการทางาน 2. วางแผนการจดการองคการและเพมประสทธภาพขององคการตามหลกการ

3. กาหนดแนวทางจดการความเสยงและความขดแยงในงานอาชพตามสถานการณ 4. เลอกกลยทธเพอเพมประสทธภาพการทางานตามหลกการบรหารงานคณภาพและ

เพมผลผลต 5. ประยกตใชกจกรรมระบบคณภาพและเพมผลผลตในการจดการงานอาชพ 2.3.3 คาอธบายรายวชา

ศกษาเกยวกบ การจดองคการ การเพมประสทธภาพขององคการ การบรหารงานคณภาพและ เพมผลผลต การจดการความเสยง การจดการความขดแยงในองคการ กลยทธการเพมประสทธภาพการทางาน การนากจกรรมระบบคณภาพและเพมผลผลตมาประยกตใชในการจดการงานอาชพ

2.4 แนวคดทฤษฎเกยวกบการคดวเคราะห แนวคดเกยวกบการจดการเรยนร เพอพฒนากระบวนการคดตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 มผศกษาวธและเทคนคการสอนพฒนาทกษะการคดวเคราะหไดเนองจากวธการคดวเคราะหมการปฏบตตามหลกการเปนขนตอนอยางมระบบและมความสาคญอยางยงอกทงทกษะการคดวเคราะหเปนทกษะของการนาไปปรบแกปญหาตางๆ ในการดาเนนชวตประจาวนของมนษย มนกวชาการทศกษาขอมลจากอดตจนถงปจจบนไดอธบายไวหลายประเดนดงน Jarolimek (อางถงใน อารม โพธพฒน, 2550) ไดกลาววา วธการคดวเคราะหสามารถสอนไดเพราะเปนเรองความร ความเขาใจ และทกษะทเกดขนจากกจกรรมทางสมองตามทฤษฎของ Bloom วาดวยการอธบายขนตอนและการเรมจากความรความเขาใจ การนาไปใชซงเปนจดมงหมายของการสอนใหเกดพทธพสยระดบตา สวนทอยในระดบสงคอ การวเคราะห การสงเคราะห และ

Page 24: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

13

การประเมนผลในสวนของการวเคราะหยงไดแยกแยะพฤตกรรมการเรยนรคอ ความสามารถทจะนาความคดตางๆ มารวมกนเพอเกดมโนทศนใหมๆ เพอใหเขาใจสถานการณตางๆ Bloom (1961, p. 56 อางถงใน ประทป ยอดเกต, 2560) ไดจาแนกจดมงหมายของการศกษาดานการคดตอนตน และไดเรยบเรยงลาดบพฤตกรรมทเกดขนงายไปสพฤตกรรมทซบซอนมอย 6 ระดบขน ดงน ระดบความร ความจา ความเขาใจ การนาไปใช การคดวเคราะห การสงเคราะห สรปไดวา เทคนคในการสอนคดวเคราะห ครผสอนจะตองเขาใจความคดแบบวเคราะห จงนาไปผสานเทคนค คาถาม “5W 1 H” โดยการเปดโอกาสใหเดกตงคาถามตามเทคนคดงกลาวบอยๆ จนเปนนสย เปนคนชางคด ชางถามชางสงสย แลวพฤตกรรมวเคราะหกจะเกดขนกบนกเรยน เพอนาไปสการคนหาความจรงในเรอง สมน อมรววฒน (2544) ไดกลาววา วธการคดวเคราะหเปนการพฒนาทกษะคด ว เคราะหทสอดคลองกบทางวทยาศาสตรท เนนถงกระบวนการคดเพอแกปญหาการคด วพากษวจารณ การคดตความ การคดวเคราะหและสงเคราะห การคดแบบยอนทวนการคดจาแนกแยกแยะ การคดเชอมโยงสมพนธและการคดจดอนดบ Gagne (อางถงใน ทศนา แขมมณ และคณะ, 2544) กลาวถง การเรยนรทเปนทกษะทางปญญา ประกอบดวย 4 ทกษะยอยซงแตละระดบเปนพนฐานของกนและกนตามลาดบซงเปนพนฐานของการเรยนรทเปนการเชอมโยงสงเรากบการตอบสนองและความตอเนองของการเรยนรตางๆ เปนลกโซซงทกษะยอยแตละระดบไดแก

1. การจาแนกแยกแยะ หมายถง ความสามารถในการแยกแยะคณสมบตทางกายภาพของวตถตางๆโดยระบคณสมบตรวมกนของวตถสงนนๆ ซงเปนคณสมบตททาใหกลมวตถหรอสงตางๆเหลานนตางจากกลมวตถหรอสงอนๆ ในระดบรปธรรม และระดบนามธรรมทกาหนดขนในสงคมหรอวฒนธรรมตางๆ

2. การสรางความคดรวบยอด หมายถง ความสามารถในการจดกลม วตถหรอสงตางๆ โดยระบคณสมบตรวมกนของวตถสงนนๆ ซงเปนคณสมบตททาใหกลมวตถหรอสงตางๆ เหลานนตางจากกลมวตถหรอสงอนๆ ในระดบรปธรรม และระดบนามธรรมทกาหนดขนในสงคมหรอวฒนธรรมตางๆ

3. การสรางกฎ หมายถง ความสามารถในการนาความคดรวบยอดตางๆ มารวมเปนกลม ตงเปนกฎเกณฑขน เพอใหสามารถสรปอางอง และตอบสนองสงเราตางๆ ไดอยางถกตอง 4. การสรางกระบวนการหรอกฎขนสง หมายถงความสามารถในการนากฎหลายๆขอทสมพนธกนมาประมวลเขาดวยกน ซงนาไปสความรความเขาใจทซบซอนยงขน

Page 25: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

14

ประเวศ วะส (อางถงใน ทศนา แขมมณ, 2548) ไดกลาววา ในการเรยนรตองใหนกเรยนมโอกาสฝกคด ฝกตงคาถาม เพราะคาถามเปนเครองมอในการไดมาซงความรควรใหผเรยนฝกการ ถาม-ตอบ ซงจะชวยใหผเรยนเกดความกระจางในเรองทศกษารวมทงไดฝกการใชเหตผล การวเคราะหและการสงเคราะห ฝกคนหาคาตอบจากเรองทเรยน 2.4.1 ความหมายของการการคดวเคราะห

การคดวเคราะห (Critical Thinking) พจนานกรมฉบบเฉลมพระเกยรตพทธศกราช 2530 (2530, น. 492) คาวา คดหมายถง นกคด ระลก ตรกตรอง สวนคาวา วเคราะหหมายถง วา ด สงเกต ใครครวญ อยางละเอยดรอบครอบในเรองราวตางๆ อยางมเหตผล โดยหาสวนด สวนบกพรอง หรอจดเดนจดดอยของเรองนนๆ แลว เสนอแนะสงทดททเหมาะสมอยางยตธรรม มนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของการคดไวดงน

Bloom (1956, อางถงใน ลวน สายยศและองคณา สายยศ, 2539, น. 41-44 ) ใหความหมายการคดวเคราะห เปนความสามารถในการแยกแยะเพอหาสวนยอยของเหตการณเรองราวหรอเนอหาตางๆ วาประกอบดวยอะไร มความสาคญอยางไร อะไรเปนเหตอะไรเปนผล และทเปนอยางนนอาศยหลกการของอะไร

Dewey (1933, อางถงในชานาญ เอยมสาอาง, 2539, น. 51) ใหความหมายการคดวเคราะห หมายถง การคดอยางใครครวญ ไตรตรอง โดยอธบายขอบเขตการคดวเคราะหวาเปนการคดทเรมตนจากสถานการณทมความยงยาก และสนสดลงดวยสถานการณทมความชดเจน

Russel (1956, อางถงใน วไลวรรณ ปยปกรณ, 2540, น. 25) ใหความหมายการคดวเคราะหเปนการคดเพอแกปญหาชนดหนงโดยผคดจะตองใชการพจารณาตดสนในเรองราวตางๆวาเหนดวยหรอไมเหนดวย การคดวเคราะหจงเปนกระบวนการประเมนหรอการจดหมวดหมโดยอาศยเกณฑทเคยยอมรบกนมาแตกอนๆ แลวสรปหรอพจารณาตดสน

Ennis (1985, p. 83) ไดใหความหมายของการคดวเคราะห เปนการประเมนขอความไดถกตอง เปนการคดแบบตรกตรองและมเหตผล เพอการตดสนใจกอนทจะเชอหรอกอนทจะลงมอปฏบต

Watsan and Glaser (1964, p. 11) ใหความหมายของการคดวเคราะหวา เปนสงทเกดจากสวนประกอบของทศนคต ความรและทกษะ โดยทศนคตเปนการแสดงออกทางจตใจ ตองการสบคนปญหาทมอย ความรจะเกยวของกบการใชเหตผลในการประเมนสถานการณการสรปความอยางเทยงตรงและการเขาใจในความเปนนามธรรม สวนทกษะจะประยกตรวมอยในทศนคตและความร

Page 26: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

15

สมจต สวธนไพบลย (2541, น. 94) การคดวเคราะห หมายถง ความสามารถในการคดพจารณาอยางรอบครอบโดยใชเหตผล ประกอบการตดสนใจ

ชยอนนต สมทวณช (2542, น. 14) ใหความหมายของการคดวเคราะห คอการแสวงหาขอเทจจรงดวยการระบ จาแนก แยกแยะ ขอมลในสถานการณทเปนแหลงคดวเคราะห ทงทเปนขอเทจจรงกบความคดเหน หรอจดเดน จดดอย ในสถานการณเปนการจดขอมลใหเปน ระบบเพอไปใชเปนพนฐานในการคดระดบอนๆ

อรพรรณ พรสมา (2543, น. 24) กลาววา การคดวเคราะห เปนทกษะการคดระดบกลางซงจะตองไดรบการพฒนาตอจากทกษะการคดพนฐาน มการพฒนาแงมมของขอมลโดยรอบดานเพอหาเหตผลและความสมพนธระหวางองคประกอบตาง ๆ

ราชบณฑตยสถาน (2546, น. 251, 1071) ใหความหมายคาวา “คด” หมายความวา ทาใหปรากฏเปนรป หรอประกอบใหเปนรปหรอเปนเรองขนในใจ ใครครวญ ไตรตรอง คาดคะเนคานวณ มง จงใจ ตงใจ สวนคาวา “วเคราะห” มความหมายวาใครครวญ แยกออกเปนสวน ๆ เพอศกษาใหถองแท ดงนนคาวา คดวเคราะห จงมความหมายวา เปนการใครครวญ ตรกตรองอยางละเอยดรอบคอบแยกเปนสวน ๆ ในเรองราวตาง ๆ อยางมเหตผล โดยหาจดเดน จดดอยของเรองนน ๆ และเสนอแนะสงทเหมาะสมอยางมความเปนธรรมและเปนไปได ดงนนการพฒนาคณภาพการคดวเคราะหจงสามารถกระทาไดโดยการฝกทกษะการคดและใหนกเรยนมโอกาสไดคดวเคราะห สามารถเสนอความคดของตนและอภปรายรวมกนในกลมอยางตอเนองสมาเสมอ โดยครและนกเรยนตางยอมรบเหตผลและความคดของแตละคน โดยเชอวา ไมมคาตอบทถกตองเพยงคาตอบเดยว

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2546, น. 24) ใหความหมายของการคดวเคราะหวาเปนความสามารถในการจาแนกแจกแจงและแยกแยะองคประกอบตาง ๆ ของสงใดสงหนงหรอเรองใดเรองหนงซงอาจจะเปนวตถ สงของ เรองราว หรอเหตการณ และหาความสมพนธเชงเหตผลระหวางองคประกอบเหลานน เพอคนหาสาเหตทแทจรงของสงทเกดขน

สวทย มลคา (2547, น. 9)ใหความหมายของการวเคราะหและการคดวเคราะหวาการ

วเคราะห (Analysis) หมายถง การจาแนก แยกแยะองคประกอบของสงใดสงหนงออกเปนสวน ๆ เพอคนหาวามองคประกอบยอย ๆ อะไรบาง ทามาจากอะไร ประกอบขนมาไดอยางไรและมความเชอมโยงสมพนธกนอยางไร การคดวเคราะห (Analytical thinking) หมายถงความสามารถในการจาแนก แยกแยะองคประกอบตาง ๆ ของสงใดสงหนงซงอาจจะเปนวตถสงของ เรองราว หรอ

Page 27: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

16

เหตการณและหาความสมพนธเชงเหตผลระหวางองคประกอบเหลานน เพอคนหา สภาพความเปนจรงหรอสงสาคญของสงทกาหนดให

ชาตร สาราญ (2548, น. 40-41) ไดใหความหมายของการคดวเคราะหวา การคดวเคราะหคอ การรจกพจารณา คนหาใครครวญ ประเมนคาโดยใชเหตผลเปนหลกในการหาความสมพนธเชอมโยง หลอหลอมเหตการณทเกดขนไดอยางสมบรณแบบอยางสมเหตสมผลกอนทจะตดสนใจ

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2549, น. 5) ใหความหมายของการคดวเคราะหวาเปนการระบเรองหรอปญหา จาแนกแยกแยะ เปรยบเทยบขอมลเพอจดกลมอยางเปนระบบ ระบเหตผลหรอเชอมโยงความสมพนธของขอมล และตรวจสอบขอมลหรอหาขอมลเพมเตมเพอใหเพยงพอในการตดสนใจ/แกปญหา/คดสรางสรรค

นกการศกษาและนกวจยสวนใหญมความคดเหนเกยวกบความหมายของการคดวเคราะหทสอดคลองกน คอ การคดวเคราะหหมายถง การพจารณาสงตางๆ ในสวนยอยๆ ซงประกอบดวยการวเคราะหเนอหา ดานความสมพนธและดานหลกการจดการโครงสรางของการสอความหมาย และสอดคลองกบกระบวนการคดวเคราะหทางวทยาศาสตร คอ การคดจาแนก รวบรวมเปนหมวดหม และจบประเดนตางๆ เชอมโยงความสมพนธ ดงนน การคดเชงวเคราะหเปนทกษะการคดทสามารถพฒนาใหเกดกบผเรยนได และใหคงทนจนถงระดบมหาวทยาลย เพอใหนกเรยนสามารถคดไดดวยตวเอง เกดความสาเรจในการเรยนร เพราะการเรยนรทดตองเปนเรองของการรจกคด ผวจยจงสนใจพฒนารปแบบการสอนทสงเสรมการคดวเคราะห เพอกระตนใหนกเรยนคดเปน เรยนรเปน สามารถจาแนก ใหเหตผล จบประเดนเชอมโยงความสมพนธ ตดสนใจและแกปญหาตางๆได จากขอมลทไดรบการพนจพจารณา 2.4.2 ลกษณะของการคดวเคราะห

เสงยม โตรตน (2546, น. 28) กลาวถง ลกษณะของการคดวเคราะหของการคดวเคราะห ไววา การคดวเคราะหประกอบดวยองคประกอบหลก 2 องคประกอบ คอ ทกษะในการจดระบบขอมล ความเชอถอไดของขอมล และการใชทกษะเหลานนอยางมปญญาเพอการชนาพฤตกรรมดงนน การคดวเคราะหจงมลกษณะตอไปน

1. การคดวเคราะหจะไมเปนเพยงการรหรอการจาขอมลเพยงอยางเดยว เพราะการคดวเคราะหจะเปนการแสวงหาขอมลและการนาขอมลไปใช

2. การคดวเคราะหไมเพยงแตการมทกษะเทานน แตการคดวเคราะหจะตองเกยวกบการใชทกษะอยางตอเนอง

Page 28: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

17

3. การคดวเคราะหไมเพยงแตการฝกทกษะอยางเดยวเทานน แตจะตองมทกษะทจะตองคานงถงผลทยอมรบได

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2546, น. 15-16) กลาวถง ลกษณะของการคดวเคราะหและกจกรรมทเกยวของกบการคดวเคราะหไววา การจดกจกรรมตางๆ ทประกอบเปนการคดวเคราะหแตกตางไปตามทฤษฎ การเรยนร โดยทวไปสามารถแยกแยะกจกรรมทเกยวของกบการคดวเคราะห ไดดงน

1. การสงเกต จากการสงเกตขอมลมากๆ สามารถสรางเปนขอเทจจรงได 2. ขอเทจจรง จากกการรวบรวมขอเทจจรง และการเชอมโยงขอเทจจรงบางอยางทขาด

หายไป สามารถทาใหมการตความได 3. การตความ เปนการทดสอบความเทยงตรงของการอางอง จงทาใหเกดการตง

ขอตกลงเบองตน 4. การตงขอตกลงเบองตน ทาใหสามารถมความคดเหน 5. ความคดเหน เปนการแสดงความคดจะตองมหลกและเหตผลเพอพฒนาขอวเคราะห นอกจากนน เปนกระบวนการทอาศยองคประกอบเบองตนทกอยางรวมกน โดยทวไป

นกเรยนจะไมเหนความแตกตางระหวางการสงเกตและขอเทจจรง หากนกเรยนเขาใจถงความแตกตางกจะทาใหนกเรยนเรมพฒนาทกษะการคดวเคราะหได

สวทย มลคา (2548, น. 23-24) ไดจาแนกลกษณะของการคดวเคราะห ไวเปน 3 ดาน คอ 1. การวเคราะหสวนประกอบ เปนความสามารถในการแยกแยะคนหาสวนประกอบท

สาคญของสงหรอเรองราวตางๆ เชน การวเคราะหสวนประกอบของพช หรอเหตการณตางๆตวอยางคาถาม เชน อะไรเปนสาเหตสาคญของการระบาดไขหวดนกในประเทศไทย

2. การวเคราะหความสมพนธ เปนความสามารถในการหาความสมพนธของสวนสาคญตางๆ โดยระบความสมพนธระหวางความคด ความสมพนธในเชงเหตผล หรอความแตกตางระหวางขอโตแยงทเกยวของและไมเกยวของ ตวอยางคาถาม เชน การพฒนาประเทศกบการศกษามความสมพนธกนอยางไร

3. การวเคราะหหลกการ เปนความสามารถในการหาหลกความสมพนธสวนสาคญในเรองนนๆ วาสมพนธกนอยโดยอาศยหลกการใด ตวอยางคาถาม เชน หลกการสาคญของศาสนาพทธ ไดแกอะไร

จะเหนไดวาการวเคราะหนนจะตองกาหนดสงทจะตองวเคราะห กาหนดจดประสงคทตองการจะวเคราะห แลวจงวเคราะหอยางมหลกเกณฑ โดยใชวธการพจารณาแยกแยะ เทคนควธการในการวเคราะห เพอรวบรวมประเดนสาคญหาคาตอบใหกบคาถาม โดยมลกษณะของการ

Page 29: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

18

คดวเคราะหความสมพนธ วเคราะหความสาคญและวเคราะหหลกการของเรองราวหรอเหตการณตางๆ

1. การคดวเคราะหความสมพนธไดแก การเชอมโยงขอมล ตรวจสอบแนวคดสาคญและความเปนเหตเปนผล แลวนามาหาความสมพนธและขอขดแยงในแตละสถานการณได

2. การคดวเคราะหความสาคญ ไดแก การจาแนกแยกแยะความแตกตางระหวางขอเทจจรงและสมมตฐานแลวนามาสรปความได

3. การคดวเคราะหหลกการ ไดแก การวเคราะหรปแบบ โครงสราง เทคนค วธการและการเชอมโยงความคดรวบยอด โดยสามารถแยกความแตกตางระหวางขอเทจจรงและทศนคตของผเขยนได

ไพรนทร เหมบตร (2549, น. 1) กลาวถง ลกษณะของการคดวเคราะหประกอบดวย 4ประการ คอ 1. การมความเขาใจ และใหเหตผลแกสงทตองการวเคราะห เพอแปลความสงนน ซงขนอยกบความร ประสบการณ และคานยม 2. การตความ ความร ความเขาใจ ในเรองทจะวเคราะห 3. การชางสงเกต ชางถาม ขอบเขตของคาถาม ยดหลก 5 W 1 H คอ ใคร (Who) อะไร (What) ทไหน (Where) เมอไร (When) อยางไร (How) เพราะเหตใด (Why) 4. ความสมพนธเชงเหตผล ใชคาถามคนหาคาตอบ หาสาเหต หาการเชอมโยง สงผลกระทบ วธการ ขนตอน แนวทางแกปญหา คาดการณขางหนาในอนาคต 2.4.3 องคประกอบของการคดวเคราะห

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2548, น. 52) กลาววา องคประกอบของการคดวเคราะหประกอบดวย

1. การตความ ความเขาใจ และใหเหตผลแกสงทตองการวเคราะหเพอแปลความของสงนนขนกบความรประสบการณและคานยม

2. การมความรความเขาใจในเรองทจะวเคราะห 3. การชางสงเกต สงสย ชางถาม ขอบเขตของคาถาม ทเกยวของกบการคดเชงวเคราะห

จะยดหลก 5 W 1 H คอ ใคร (Who) อะไร (What) ทไหน (Where) เมอไร (When)ทาไม (Why) อยางไร (How)

4. การหาความสมพนธเชงเหตผล (คาถาม) คนหาคาตอบไดวา อะไรเปนสาเหตใหเรองน นเชอมกบสงนไดอยางไร เรองนใครเกยวของ เมอเกดเรองนสงผลกระทบอยางไรมองคประกอบใดบางทนาไปสสงนน มวธการ ขนตอนการทาใหเกดสงนอยางไร มแนวทางแกไข

Page 30: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

19

ปญหาอยางไรบาง ถาทาเชนนจะเกดอะไรขนในอนาคต ลาดบเหตการณนดวาเกดขนไดอยางไรเขาทาสงนไดอยางไร สงนเกยวของกบสงทเกดขนไดอยางไร

การคดวเคราะหเปนกระบวนการทใชปญญา หรอใชความคดนาพฤตกรรม ผทคดวเคราะหเปน จงสามารถใชปญญานาชวตไดในทกๆ สถานการณ เปนบคคลทไมโลภไมเหนแกตวไมยดเอาตวเองเปนศนยกลาง มเหตผล ไมมอคต มความยตธรรม และพรอมทจะสรางสนตสขในทกโอกาส การคดวเคราะหจะตองอาศยองคประกอบทสาคญสองเรอง คอ เรองความสามารถในการใหเหตผลอยางถกตองกบเทคนคการตงคาถามเพอใชในการคดวเคราะห ซงทงสองเรองมความสาคญตอการคดวเคราะหเปนอยางยง (วนช สธารตน, 2547, น. 125-128)

ความสามารถในการใหเหตผลอยางถกตอง การทจดใหเรองของการใหเหตผลอยางถกตองวามความสาคญกเนองจากในเรองของการคดการใชปญญาทงหลายนน เรองของเหตผลจะตองมความสาคญ ถาเหตผลทใหในเบองแรกไมถกตอง หรอมความคลมเครอไมชดเจนแลว กระบวนการคดกจะมความไมชดเจนตามไปดวยการเชอมโยงสาระตางๆ เขาดวยกนยอมไมสามารถกระทาได และมผลสบเนองตอไปคอ ทาใหการสรปประเดนทตองการทงหลายขาดความชดเจน หรออาจผดพลาดตามไปดวย ความสามารถในการใหเหตผลอยางถกตองประกอบดวย (Center for Critical Thinking, 1996, p. 8-9)

1. วตถประสงคและเปาหมายของการใหเหตผล วตถประสงคและเปาหมายของการใหเหตผลตองมความชดเจนโดยปกตการใหเหตผลในเรองตางๆบคคลจะตองใหเหตผลทสอดคลองกบวตถประสงคหรอเปาหมายของเรองนน เชนในการเขยนเรยงความ งานวจย การอภปราย ฯลฯถาวตถประสงคหรอเปาหมายทกาหนดไวมความชดเจน การใหเหตผลกจะเปนเรองงาย แตถาไมชดเจน หรอมความสลบซบซอน จะตองทาใหชดเจนการใหเหตผลกจะเปนเรองงาย หรออาจจะตองแบงแยกออกเปนขอยอยๆเพอลดความสลบซบซอนลง และนอกจากนเปนเปาหมายจะตองมความสาคญและมองเหนวาสามารถจะทาใหสาเรจไดจรงๆ

2. ความคดเหนหรอกรอบความจรงทนามาอาง เมอมการใหเหตผล ตองมความคดเหนหรอกรอของความจรงทนามาสนบสนน ถาสงทนามาอางมขอบกพรอง การใหเหตผลกจะผดพลาดหรอบกพรองตามไปดวย ความคดเหนทแคบเฉพาะตว ซงอาจเกดจากอคตหรอการเทยบเคยงทผด ทาใหการใหเหตผลทาไดในขอบเขตอนจากด เทยงตรง และมเสถยรภาพ

3. ความถกตองของสงทอางอง การอางองขอมล ขาวสาร เหตการณ หรอสงตางๆ มหลกการอยวา สงทนามาอางจะตองมความชดเจน มความสอดคลอง และมความถกตองแนนอนถาสงทนามาอางผดพลาดการสรปผลหรอการสรางกฎเกณฑตางๆ ทเปนผลสบเนองยอมผดพลาดดวย สงทตองระมดระวงกคอ ตองเขาใจขอจากดของขอมลตางๆลองหาขอมลอนๆทมลกษณะตรงกน

Page 31: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

20

ขาม หรอขดแยงกบขอมลทเรามอยบางวามหรอไมและกตองแนใจวาขอมลทใชอางนนมความสมบรณเพยงพอดวยขอมลขาวสารทไมมความถกตอง มการบดเบอนหรอการนาเสนอเพยงบางสวนและปดบงหรอมเจตนาปลอยปละละเลยในบางสวน ทาใหการนาไปอางองหรอเผยแพรขาดความสมบรณกอใหเกดความไดเปรยบเสยเปรยบหรอสรางความเสยหายตอบคคลองคการหรอสงคมไดดงนนการตรวจสอบความถกตองของขอมลขาวสารกอนทจะนาไปใชประโยชนในการอางองทกๆเรองจงเปนเรองทควรจะกระทาดวยความรอบคอบและระมดระวงเปนอยางยง

4. การสรางความคดหรอความคดรวบยอด การใหเหตผลจะตองอาศยการสรางความคดหรอความคดรวบยอด ซงมตวประกอบทสาคญคอทฤษฎ กฎ หลกการ อนเปนตวประกอบสาคญของการสรางความคดหรอความคดรวบยอดถาหากเขาใจผดพลาดในเรองของทฤษฎ กฎ หรอหลกการตางๆ ดงทกลาวมาแลว การสรางความคดหรอความคดรวบยอดกจะผดพลาด การใหเหตผลกจะไมถกตองดวย ดงนนเมอสรางความคดหรอความคดรวบยอดขนมาไดแลว จะตองแสดงหรออธบาย เพอบงบอกออกมาใหชดเจน ลกษณะของความคดรวบยอดทดจะตองมความกระจางมความเชอมโยงสมพนธมความลกซง และมความเปนกลางไมโนมเอยงไปทางใดทางหนง

5. ความสมพนธระหวางเหตผลกบสมมตฐาน การใหเหตผลขนอยกบสมมตฐานเมอใดมการกาหนดสมมตฐานขนมาในกระบวนการแกปญหา ตองแนใจวาสมมตฐานนน กาหนดขนจากสงทเปนความจรงและจากหลกฐานทปรากฏอย ความบกพรองในการใหเหตผลสามารถเกดขนไดเมอบคคลไปตดยดในสมตฐานทตงขน จนทาใหความคดเหนโนมเอยงหรอผดไปจากสภาพทควรจะเปน สมมตฐานทดจะตองมความชดเจน สามารถตดสนใจ และมเสถยรภาพเชนเดยวกน

6. การลงความเหน การใหเหตผลในทกๆเรอง จะตองแสดงถงความเขาใจดวยการสรปและใหความหมายของขอมล ลกษณะการใหเหตผลนนโดยธรรมชาตจะเปนกระบวนการตอเนองทเชอมโยงกนอยระหวางเหตกบผล เชนเพราะวาสงนเกดสงนนจงเกดขน หรอเพราะวาสงนเปนอยางนสงทเกดขนจากสงนจงเปนอยางนน ถาความเขาใจในขอมลเบองตนผดพลาดการใหเหตผลยอมผดพลาดดวย ทางออกทดกคอ การลงความเหนจะทาไดกตอเมอมหลกฐานบงบอกอยางชดเจน จะตองตรวจสอบความเหนนนสอดคลองหรอไมสอดคลองกบสมมตฐานขอไหนและมอะไรเปนตวชนาอยอกบาง ซงอาจทาใหการลงความเหนผดพลาด

7. การนาไปใช เมอมขอสรปแลวจะตองมการนาไปใชหรอมผลสบเนอง จะตองมความคดเหนประกอบวาขอสรปทเกดขนนน สามารถนาไปใชไดมากนอยเพยงใด ควรจะนาไปใชลกษณะใดจงจะถกตอง ลกษณะใดไมถกตอง โดยพยายามคดถงทกสงทอาจเปนผลตอเนองทสามารถเกดขนไดดงนนจะเหนไดวา การคดวเคราะหทดหรอมมาตรฐาน ในอนดบแรกจะตองรจกการใหเหตผลทถกตอง ซงตองอาศยองคประกอบหลายอยาง ตามทไดแสดงรายละเอยดมาแลว

Page 32: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

21

เรองทสาคญและเปนหวใจของการคดวเคราะหอกเรองหนงกคอ เทคนคการตงคาถาม เพอการวเคราะหเปนการบอกใหทราบวา นกคดวเคราะหจะตองใชคาถามอยางไร เพอเปนการนาความคดไปสเปาหมายทตองการ ซงมรายละเอยดตางๆ ดงน

เทคนคการต งค าถามเพอการคดว เคราะห เ ปนเ รอง ท มความสาคญพอๆกบความสามารถในการใหเหตผลอยางถกตอง การตงคาถามทดจะชวยสงเสรมใหการใชเหตผลเปนไปดวยความสะดวก มระบบและชวยแกปญหาได นกคดวเคราะหตองมความสามารถในการตงคาถามหลายๆแบบ คาถามทตองการคาตอบกวาง ๆ ตองการหลายๆ คาตอบ คาถามตองการคาตอบเดยวแตมความลกซง ลกษณะคาถามทจะชวยใหคดหาเหตผลในระดบลก หรอมเหตผลจากการใชปญญาของการคดวเคราะหนน จะตองมคณสมบต 8 ประการ (Center for Critical Thinking, 1996, p. 8-9 อางถงใน วนช สธารตน, 2547, น. 128-130 ) ดงตอไปน

1. ความชดเจน (Clarity) ความชดเจนของปญหาเปนจดเรมตนสาคญของการคด เชน ตวอยางของปญหาทตงขนมาเพอตรวจสอบความชดเจน เชนยงมเรองอะไรอกในสวนนทเรายงไมรสามารถยกตวอยางมาอางองไดหรอไม สามารถอธบายขยายความสวนนนใหมากขนไดหรอไม

2. ความเทยงตรง (Accuracy) เปนคาถามทบอกวาทกคนสามารถตรวจสอบไดถกตองตรงกนหรอไม เชน จรงหรอ เปนไปไดหรอ ทาไมถงเปนไปได สามารถตรวจสอบไดหรอไมตรวจสอบอยางไร เราจะหาขอมลหลกฐานไดอยางไร ถาตรงนนเปนเรองจรงเราจะทดสอบมนไดอยางไร

3. ความกระชบ ความพอด (Precision) เปนความกะทดรด ความเหมาะสม ความสมบรณของขอมล เชน จาเปนตองหาขอมลเพมเตมในเรองนอกหรอไม ทาใหดดกวานไดอกหรอไม ทาใหกระชบกวานไดอกหรอไม

4. ความสมพนธเกยวของ (Relevance) เปนการตงคาถามเพอคดเชอมโยงหาความสมพนธ เชน สงนนเกยวของกบปญหาอยางไร มนเกดสงตางๆ ขนตรงนนไดอยาง ผลทเกดขนตรงนน มนมทมาอยางไร ตรงสวนนนชวยใหเราเขาใจอะไรไดบาง

5. ความลก (Depth ) หมายถงความหมายในระดบทลกความคดลกซง การตงคาถามทสามารถเชอมโยงไปยงการคดหาคาตอบทลกซง ถอวาคาถามนนมคณคายง เชน ตวประกอบอะไรบางททาใหตรงนเปนปญหาสาคญ อะไรททาใหปญหาเรองนมนซบซอน สงใดบางทเปนความลาบากหรอความยงยากทเราจะตองพบ

6. ความกวางของการมอง (Breadth ) เปนการทดลองเปลยนมมมอง โดยใหผอนชวยเชน จาเปนจะตองมองสงนจากดานอน คนอน ดวยหรอไม มองปญหานโดยใชวถทางอนๆ บาง

Page 33: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

22

หรอไม ควรจะใหความสาคญของความคดเหนจากบคคลอนหรอไม ยงมขอมลอะไรในเรองนอกหรอไมทไมนามากลาวถง

7. หลกตรรกวทยา (Logic ) มองในดานของความคดเหนและการใชเหตผล เชนทกเรองทเราร เราเขาใจตรงกนหมดหรอไม สงทพดมหลกฐานอางองหรอไม สงทสรปนนเปนเหตผลทสมบรณหรอไม สงทกลาวอางมขอบขายครอบคลมรายละเอยดทงหมดหรอไม

8. ความสาคญ (Significance ) ซงหมายถง การตงคาถามเพอตรวจสอบวาสงเหลานนมความสาคญอยางแทจรงหรอไม ทงนเนองจากในบางครงพบวา ความสาคญเปนสงทเราตองการจะใหเปนมากกวาเปนความสาคญจรงๆ เชน สวนไหนของความจรงทสาคญทสด ยงมเรองอน ๆ ทมความสาคญอยอกหรอไม นคอปญหาทสาคญทสดในเรองนใชหรอไม ตรงนเปนจดสาคญทควรใหความสนใจหรอเปลา

ดงนนจะเหนไดวา การคดวเคราะหจะเกดความสมบรณไดนน นอกจากจะตองอาศยความสามารถในการใหเหตผลอยางถกตองแลว เรองของเทคนคการตงคาถามเพอการวเคราะหกมความสาคญทไมยงหยอนกวากน โดยทองคประกอบทงสองสวนนจะทางานประสานสมพนธกนอยางกลมกลนในทกๆ ขนตอนของกระบวนการคดวเคราะห สวนประกอบทงสองสวนจะตองไปดวยกน คณคา ความสวยงาม ความลงตว รวมทงประโยชนอยางสมบรณจงจะเกดขนได 2.4.4 กระบวนการคดวเคราะห

กระบวนการคดวเคราะห เปนการแสดงใหเหนจดเรมตน สงทสบเนองหรอเชอมโยงสมพนธกนในระบบการคด และจดสนสดของการคด โดยกระบวนการคดวเคราะหมความสอดคลองกบองคประกอบเรองความสามารถในการใหเหตผลอยางถกตอง รวมทงเทคนคการตงคาถามจะตองเขาไปเกยวของในทกๆขนตอน ดงน

ขนท 1 ระบหรอทาความเขาใจกบประเดนปญหา ผทจะทาการคดวเคราะหจะตองทาความเขาใจปญหาอยางกระจางแจง ดวยการตงคาถามหลายๆ คาถาม เพอใหเขาใจปญหาตางๆ ทกาลงเผชญอยนนอยางดทสด ตวอยางคาถาม เชน ปญหานเปนปญหาทสาคญทสดของบานเมองใชหรอไม (ความสาคญ)ยงมปญหาอนๆ ทสาคญไมยงหยอนกวากนอกหรอไม (ความสาคญ)ทราบไดอยางไรวาเรองนเปนปญหาทสาคญทสด (ความชดเจน)

ขนท 2 รวบรวมขอมลทเกยวของกบปญหา ในขนนผทจะทาการคดวเคราะห จะตองรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ เชน จากการสงเกต จากการอาน จากขอมลการประชม จากขอเขยน บนทกการประชม บทความ จากการสมภาษณ การวจย และอนๆ การเกบขอมลจากหลายๆ แหลง และดวยวธการหลายๆ วธจะทาใหไดขอมลทสมบรณ ชดเจน และมความเทยงตรงคาถามทจะตองตงในตอนน ไดแก

Page 34: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

23

เราจะหาขอมลใหครบถวนโดยวธใดไดอกบางและหาอยางไร (เทยงตรง) ขอมลนมความเกยวของกบปญหาอยางไร (ความสมพนธเกยวของ) จาเปนตองหาขอมลเพมเตมในเรองใดอกบาง (ความกระชบพอด) ขนท 3 พจารณาความนาเชอถอของขอมล หมายถงผทคดวเคราะหพจารณาความ

ถกตองเทยงตรงของสงทนามาอาง รวมทงการประเมนความพอเพยงของขอมลทจะนามาใช คาถามทควรจะนามาใชในตอนนไดแก

ขอมลทไดมามความเปนไปไดมากนอยเพยงไร (ความเทยงตรง) เราจะหาหลกฐานไดอยางไรถาขอมลทไดมาเปนเรองจรง (ความเทยงตรง) ยงมเรองอะไรอกในสวนนทยงไมร (ความชดเจน) ยงมขอมลอะไรในเรองนอกทยงไมนามากลาวถง (ความกวางของการมอง) ขนท 4 การจดขอมลเขาเปนระบบ เปนขนทผคดจะตองสรางความคด ความคดรวบ

ยอด หรอสรางหลกการขนใหไดดวยการเรมตนจากการระบลกษณะของขอมล แยกแยะขอเทจจรง ขอคดเหน จดลาดบความสาคญของขอมล พจารณาขดจากดหรอขอบเขตของปญหารวมท งขอตกลงพนฐาน การสงเคราะหขอมลเขาเปนระบบและกาหนดขอสนนษฐานเบองตนคาถามทควรนามาใชในตอนนไดแก

ขอมลสวนนเกยวของกบปญหาอยางไร (ความสมพนธเกยวของ) จาเปนตองหาขอมลเพมเตมในเรองนอกหรอไม จากใครทใด (ความกวางของการมอง) อะไรบางททาใหการจดขอมลในเรองนเกดความลาบาก (ความลก) จะตรวจสอบไดอยางไรวาการจดขอมลมความถกตอง (ความเทยงตรง) สามารถจดขอมลโดยวธอนไดอกหรอไม (ความกวางของการมอง) ขนท 5 ตงสมมตฐาน เปนขนทนกคดวเคราะหจะตองนาขอมลทจดระบบระเบยบแลว

มาตงเปนสมมตฐานเพอกาหนดขอบเขตและการหาขอสรปของขอคาถาม หรอปญหาทกาหนดไวซงจะตองอาศยความคดเชอมโยงสมพนธในเชงของเหตผลอยางถกตอง สมมตฐานทตงขนจะตองมความชดเจนและมาจากขอมลทถกตองปราศจากอคตหรอความลาเอยงของผทเกยวของคาถามทควรนามาใชในตอนนไดแก

ถาสมมตฐานทตงขนถกตอง เราจะมวธตรวจสอบไดอยางไร (ความเทยงตรง) สามารถทาใหกระชบกวานไดอกหรอไม (ความกระชบ ความพอด) รายละเอยดแตละสวนเกยวของกบปญหาอยางไร (ความสมพนธเกยวของ) ขนท 6 การสรป เปนขนตอนของการลงความเหน หรอการเชอมโยงสมพนธระหวาง

เหตผลกบผลอยางแทจรง ซงผคดวเคราะหจะตองเลอกพจารณาเลอกวธการทเหมาะสมตามสภาพ

Page 35: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

24

ของขอมลทปรากฏ โดยใชเหตผลทงทางตรรกศาสตร เหตผลทางวทยาศาสตร และพจารณาถงความเปนไปไดตามสภาพทเปนจรงประกอบกน คาถามทควรนามาถามไดแก

เราสามารถจะตรวจสอบไดหรอไม ตรวจสอบอยางไร (ความเทยงตรง) ผลทเกดขนมนมทมาอยางไร (ความสมพนธเกยวของ) ขอสรปนทาใหเราเขาใจอะไรไดบาง (ความสมพนธเกยวของ) สงทสรปนนเปนเหตผลทสมบรณหรอไม (หลกตรรกวทยา) ขนท 7 การประเมนขอสรป เปนขนสดทายของการคดวเคราะห เปนการประเมนความ

สมเหตสมผลของการสรป และพจารณาผลสบเนองทจะเกดขนตอไป เชน การนาไปประยกตใชในสถานการณจรง หรอการแกปญหาทเกดขนจรงๆ คาถามทควรนามาถามไดแก

สวนไหนของขอสรปทมความสาคญทสด (ความสาคญ) ยงมขอสรปเรองใดอกทควรนามากลาวถง (ความกวางของการมอง) ถานาเรองนไปปฏบตจะมปญหาอะไรเกดขนบาง (ความกวางของการมอง) อะไรจะทาใหปญหามความซบซอนยงขน (ความลก) สรปไดวากระบวนการคดวเคราะหมความสาคญอยางยงสาหรบการแกปญหาตางๆ

ของมนษย การคดวเคราะหเปนจะชวยใหมนษยมองเหนปญหา ทาความเขาใจปญหา รจกปญหาอยางแทจรง และจะสามารถแกปญหาทงหลายได 2.4.5 ทกษะการคดวเคราะห

ราชบณฑตยสถาน (2546, น. 1071) กลาวไววาทกษะการคดวเคราะห หมายถงความชานาญในการคดใครครวญอยางละเอยดรอบคอบในเรองราวตาง ๆ อยางมเหตผล โดยหาสวนด สวนบกพรอง หรอ จดเดนจดดอยของเรองนนๆ แลว เสนอแนะสงทดสงทเหมาะสมนนอยางยตธรรม

สานกคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2548, น. 5) ไดใหความหมายทกษะการคดวเคราะห คอ การระบเรองหรอปญหา การจาแนกแยกแยะ การเปรยบเทยบขอมลอนๆและตรวจสอบขอมลอยางชานาญหรอหาขอมลเพมเตมเพอใหและแมนยาเพยงพอแกการตดสนใจ

ซงอาจสรปไดวาทกษะการคดวเคราะห คอ ความสามารถในการพจารณาไตรตรองแกปญหาทแมนยามความละเอยดในการจาแนกแยกแยะ เปรยบเทยบขอมลเรองราวเหตการณตาง ๆอยางชานาญ โดยการหาหลกฐานทมความสมพนธเชอมโยงหรอขอมลทนาเชอถอมาสนบสนนหรอยนยนเพอพจารณาอยางรอบคอบกอนตดสนใจเชอหรอสรป

Page 36: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

25

2.4.6 การจดการเรยนเรยนรเพอพฒนาทกษะการคดวเคราะห แนวคดเกยวกบการจดการเรยนร เพอพฒนากระบวนการคดตามพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 มผศกษาวธและเทคนคการสอนพฒนาทกษะการคดวเคราะหไดเนองจากวธการคดวเคราะหมการปฏบตตามหลกการเปนขนตอนอยางมระบบและมความสาคญอยางยงอกทงทกษะการคดวเคราะหเปนทกษะของการนาไปปรบแกปญหาตาง ๆ ในการดาเนนชวตประจาวนของมนษย มนกวชาการทศกษาขอมลจากอดตจนถงปจจบนไดอธบายไวหลายประเดนดงน

Jarolimek (อางถงใน อารม โพธพฒน, 2550, น. 16) ไดกลาววา วธการคดวเคราะหสามารถสอนไดเพราะเปนเรองความร ความเขาใจ และทกษะทเกดขนจากกจกรรมทางสมองตามทฤษฎของ Bloom วาดวยการอธบายขนตอนและการเรมจากความรความเขาใจ การนาไปใชซงเปนจดมงหมายของการสอนใหเกดพทธพสยระดบตา สวนทอยในระดบสงคอ การวเคราะหการสงเคราะห และการประเมนผลในสวนของการวเคราะหยงไดแยกแยะพฤตกรรมการเรยนรคอความสามารถทจะนาความคดตาง ๆ มารวมกนเพอนเกดมโนทศนใหมๆ เพอใหเขาใจสถานการณตาง ๆ

สมน อมรววฒน (254, น. 130) ไดกลาววา วธการคดวเคราะหเปนการพฒนาทกษะคดวเคราะหทสอดคลองกบทางวทยาศาสตรทเนนถงกระบวนการการคดเพอแกปญหาการคดวพากษวจารณ การคดตความ การคดวเคราะหและสงเคราะห การคดแบบยอนทวนการคดจาแนกแยกแยะ การคดเชอมโยงสมพนธและการคดจดอนดบ Gagne (อางถงใน ทศนา แขมมณ และคณะ, 2544, น. 16) กลาวถง การเรยนรทเปนทกษะทางปญญาประกอบดวย 4 ทกษะยอยซงแตละระดบเปนพนฐานของกนและกนตามลาดบซงเปนพนฐานของการเรยนรทเปนการเชอมโยงสงเรากบการตอบสนองและความตอเนองของการเรยนรตางๆ เปนลกโซซงทกษะยอยแตละระดบ ไดแก

1. การจาแนกแยกแยะ หมายถง ความสามารถในการแยกแยะคณสมบตทางกายภาพของวตถตาง ๆ ทรบรเขามาวาเหมอนหรอไมเหมอนกน

2. การสรางความคดรวบยอด หมายถง ความสามารถในการจดกลมวตถหรอสงตางๆ โดยระบคณสมบตรวมกนของวตถสงนนๆ ซงเปนคณสมบตททาใหกลมวตถหรอสงตางๆเหลานนตางจากกลมวตถหรอสงอน ๆ ในระดบรปธรรม และระดบนามธรรมทกาหนดขนในสงคมหรอวฒนธรรมตางๆ

3. การสรางกฎ หมายถง ความสามารถในการนาความคดรวบยอดตางๆ มารวมเปนกลม ตงเปนกฎเกณฑขน เพอใหสามารถสรปอางอง และตอบสนองตอสงเราตาง ๆ ไดอยางถกตอง

Page 37: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

26

4. การสรางกระบวนการหรอกฎขนสง หมายถงความสามารถในการนากฎหลาย ๆขอทสมพนธกนมาประมวลเขาดวยกน ซงนาไปสความรความเขาใจทซบซอนยงขนประเวศ วะส (อางถงใน ทศนา แขมมณ, 2548, น. 301-302) ไดกลาววา ในการเรยนรตองใหนกเรยนไดมโอกาสฝกคด ฝกตงคาถาม เพราะคาถามเปนเครองมอในการไดมาซงความรควรใหผเรยนฝกการ ถาม-ตอบ ซงจะชวยใหผเรยนเกดความกระจางในเรองทศกษารวมทงไดฝกการใชเหตผล การวเคราะหและการสงเคราะห ฝกคนหาคาตอบจากเรองทเรยน

วระ สดสงข (2550, น. 26-28) ไดกลาวไววา วธการคดสามารถฝกสมองใหมทกษะการคดวเคราะหใหพฒนาขน สามารถฝกตามขนตอนไดดงน

1. กาหนดสงทตองการวเคราะห เปนการกาหนดวตถ สงของ เรองราวหรอเหตการณตาง ๆ ขนมา เพอเปนตนเรองทจะใชวเคราะห

2. กาหนดปญหาหรอวตถประสงค เปนการกาหนดประเดนสงสยจากปญหาหรอสงทวเคราะห อาจจะกาหนดเปนคาถามหรอกาหนดวตถประสงคการวเคราะห เพอคนหาความจรงสาเหตหรอความสาคญ

3. กาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ เพอใชแยกสวนประกอบของสงทกาหนดให เชนเกณฑในการจาแนกสงทมความเหมอนกนหรอแตกตางกน

4. กาหนดการพจารณาแยกแยะ เปนการกาหนดการพนจพเคราะห แยกแยะ และกระจายสงทกาหนดใหออกเปนสวนยอย ๆ โดยอาจใชเทคนคคาถาม 5 W 1 H ประกอบดวย What(อะไร) Where (ทไหน) When (เมอไร) Why (ทาไม) Who (ใคร) และ How (อยางไร)

5. สรปคาตอบ เปนการรวบรวมประเดนทสาคญเพอหาขอสรปเปนคาตอบหรอตอบปญหาของสงทกาหนดให

สรปไดวาการพฒนาทกษะการคดวเคราะหทาไดโดยการดาเนนการจดการเรยนร เทคนคการสอนตามขนตอนอยางมระบบจะชวยใหเกดทกษะการคดวเคราะหประสบผลสาเรจตามความมงหมายซงในขณะเดยวกนกระบวนการทางสมองมการปฏบตตามลาดบขนตอน เรมจากความร ความเขาใจ การนาไปใช มการเชอมโยงสงเรากบการตอบสนองของการคดโดยฝกคด ฝกตงคาถาม กาหนดสงทตองการวเคราะห การคดตความ การคดวเคราะหและสงเคราะหการคดแบบยอนทวน การคดจาแบบแยกแยะ การคดเชอมโยงสมพนธและการคดจดอนดบเปนการปฏบตตามหลกการเปนขนตอนคอ การกาหนดปญหาหรอวตถประสงค กาหนดหลกการพจารณาแยกแยะและสรปหาคาตอบ

Page 38: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

27

2.4.7 เทคนควธการสอนสรางเสรมทกษะการคดวเคราะห มนกวชาการกลาวถงเทคนคการสอนใหนกเรยนคดวเคราะห ไวดงน เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2546, น. 97-98) กลาวโดยสรปวา เทคนคการตงคาถามอยใน

ขอบขาย “5 Ws 1H” การคดเชงวเคราะหแทจรงคอการตอบคาถามทเกยวของกบความสงสยใครรของผถาม เมอเหนสงหนงสงใดแลว อยากรเกยวกบสงน นมากขนในแงมมตางๆ เพอใหไดขอเทจจรงใหมๆ ความเขาใจใหมๆ อนเปนประโยชนตอการอธบาย การประเมนการแกปญหาขอบเขตของคาถามเชงวเคราะหและการตดสนใจทรอบคอบมากขน ขอบเขตของคาถามเชงวเคราะหเกยวกบการจาแนกแจกแจงองคประกอบและการหาความสมพนธเชงเหตผลระหวางเรองทวเคราะห โดยใชคาถามในขอบขาย “ 5 Ws 1H” เพอนาไปสการคนหาความจรงในเรองนนๆทกแงทกมม โดยตงคาถาม ใคร (Who) ... ทาอะไร (What) ... ทไหน (Where) ... เมอไร (When) ...อยางไร (How) ... เพราะเหตใด...ทาไม (Why)

อเนก พ.อนกลบตร (2547, น. 62-63) กลาวไวดงน การสอนใหคดแบบวเคราะห มงหมายใหนกเรยนคดออยางแยกแยะได และคดไดอยางคลองแคลว หรอมทกษะในการคดวเคราะหไดขนแรก ครผสอนตองรจกความคดแบบวเคราะหนอยางดเสยกอน ขนตอๆ ไปจงผสานการคดแบบนเขาไปในกระบวนการเรยนการสอนไมวาจะใชระเบยบวธสอน เทคนคการสอนแบบใด โดยแบงแนวทางการคดในรปกจกรรมหรอคาถามใหพฒนาการคดแบบวเคราะหขนในตวนกเรยน การสอนการคดวเคราะหประกอบดวย

1. การสอนการคดวเคราะหแยกองคประกอบ (Analysis of elements) มงใหนกเรยนคดแบบแยกแยะวาสงสาเรจรปหนงมองคประกอบอะไร มแนวทางดงน

1.1 วเคราะหชนด โดยมงใหนกเรยนคดและวนจฉยวา บรรดาขอความ เรองราวเหตการณ ปรากฏการณใดๆ ทพจารณาอยนน จดเปนชนดใด ประเภทใด ลกษณะใด ตามเกณฑหรอหลกการใหมทกาหนด เชน เสยชพอยาเสยสตย ใหนกเรยนคด (ชวยกนคด) วาเปนขอความชนดใด และเพราะอะไรตามเกณฑทกาหนดใหใหมเหมอนในตารา จดสาคญของการสอนใหคดแบบวเคราะหชนดกคอ ตองใหเกณฑใหมและบอกเหตผลทจดชนดตามเกณฑใหมทกาหนด

1.2 วเคราะหสงสาคญ มงใหคดแยกแยะและวนจฉยวาองคประกอบใด สาคญหรอไมสาคญ เชน ใหคนหาสาระสาคญ แกนสาร ผลลพธ ขอสรป จดเดน จดดอย

1.3 วเคราะหเลศนย มงใหคดคนหาสงทพรางไว แฝงเรนอยมไดบงบอกไวตรงๆแตมรองรอยสงใหเหนวามความจรงนนซอนอย

Page 39: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

28

2. การสอนการคดวเคราะหความสมพนธ (Analysis of relationships) มงใหนกเรยนคดแบบแยกแยะวา มองคประกอบใดสมพนธกน สมพนธกนแบบใด สมพนธตามกนหรอกลบกน สมพนธกนสงตาเพยงไร มแนวทางดงน

2.1 วเคราะหชนดความสมพนธ มงใหคดแบบคนหาชนดของความสมพนธวาสมพนธแบบตามกนกลบกนไมสมพนธกน ความสมพนธระหวางองคประกอบกบองคประกอบองคประกอบกบเรองทงหมด เชน มงใหคดแบบคนหาความสมพนธระหวางสงใดสอดคลอง กบ ไมสอดคลองกบเรองน

คากลาวใดสรปผด เพราะอะไร ขอเทจจรงใดไมสมเหตสมผลเพราะอะไร ขอความในยอหนาท... เกยวของอยางไรกบขอความทงเรอง รอยละกบเศษสวน ทศนยม เหมอนและตางกนอยางไรบาง

2.2 วเคราะหขนาดของความสมพนธ โดยมงใหคดเพอคนหาขนาด ระดบของความสมพนธ เชน สงนเกยวของมากทสด (นอยทสด) กบสงใด

2.3 วเคราะหขนตอนของความสมพนธ มงใหคดเพอคนลาดบขนของความสมพนธในเรองใดเรองหนง ทเปนเรองแปลกใหม เชน

สงใดเปนปฐมเหต ตนกาเนดของปญหา เรองราว เหตการณ ปรากฏการณ สงใดเปนผลทตามมา ผลสดทายของเรองราว เหตการณ ปรากฏการณ

2.4 วเคราะหวตถประสงคและวธการ มงใหคดและคนวาการกระทา พฤตกรรมพฤตการณ มเปาหมายอะไร เชน ใหคดและคนหาวา การกระทานนเพอบรรลผลอะไร ผลคอเกดวนยในตนเอง

ความไพเราะของดนตรขนอยกบอะไร ขนอยกบจงหวะ ความตอนท...เกยวของอยางไรกบวตถประสงคของเรอง ผลคอสนบสนน หรอ

ขยายความ 2.5 วเคราะหสาเหตและผลทเกดตามมา มงใหคดแบบแยกแยะใหเหนความสมพนธ

เชงเหตผล ซงเปนยอดปรารถนาประการหนงของการสอนใหคดเปน คอ คดหาเหตและผลไดดเชน ใหคดและคนหาวา

สงใดเปนผลของ... ( สาเหต) สงใดเปนเหตของ... (ผล) ตอนใดเปนสาเหตทสอดคลองกบ.... เปนผลขดแยงกบขอความ .... เหตการณคใดสมเหตสมผล เปนตวอยางสนบสนน

2.6 วเคราะหแบบความสมพนธ โดยใหคนหาแบบความสมพนธระหวาง 2 สงแลวบอกแบบความสมพนธนน หรอเปรยบเทยบกบความสมพนธคอนๆ ทคลายกน ทานองเดยวกนใน

Page 40: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

29

รปอปมาอปไมย เชน เซนตเมตร : เมตร อธบายไดวา เซนตเมตรเปนสวนยอยของเมตรเพราะฉะนนเซนตเมตร : เมตร คลายกบ ลก : แม

3. การสอนคดวเคราะหหลกการ (Analysis of Organizational Principles ) มงใหนกเรยนคดอยางแยกแยะจนจบหลกการไดวา สงสาเรจรปคมองคประกอบตางๆ อยในระบบใด คอหลกการอะไร ขนตอนการวเคราะหหลกการตองอาศยการวเคราะหขนตน คอ การวเคราะหองคประกอบ และวเคราะหความสมพนธเสยกอน กลาวคอ ตองแยกแยะสงสมบรณหรอระบบใหเหนวาองคประกอบสาคญมหนาทอยางไร และองคประกอบเหลานนเกยวของพาดพง อาศยสมพนธกนอยางไร พจารณาจนรความสมพนธตลอดจนสามารถสรป จบหวใจ หรอหลกการไดวาการททกสวนเหลานนสามารถทางานรวมกน เกาะกลมกนคมกนจนเปนระบบอยได เพราะหลกการใด ผลทไดเปนการวเคราะหหลกการ (principle) ซงเปนแบบวเคราะหการสอนใหคดแบบวเคราะหหลกการเนนการสอนวเคราะหดงน

3.1 วเคราะหโครงสราง มงใหนกเรยนคดแบบแยกแยะแลวคนหาโครงสรางของสงสาเรจรปนน ไมวาจะเปนปญหาใหม เหตการณ ปรากฏการณ ขอความ การทดลอง เชน

การคนควาน (ทดลอง เนอเรองน การพสจน) ดาเนนการแบบใด คาตอบคอ นยามแลวพสจน- ตงสมมตฐานแลวตรวจสอบ ขอความน (คาพด จดหมาย รายงาน) มลกษณะใด โฆษณาชวนเชอ เรองนมการนาเสนอเชนไร – ขใหกลวแลวลอใหหลง

3.2 การวเคราะหหลกการ มงใหนกเรยนคดแบบแยกแยะแลวคนหาความจรงแมบทของสงนน เรองราวนน สงสาเรจรปนนโดยการคดหาหลกการ เชนหลกการสาคญของเรองนมวาอยางไร- ยดความเสมอภาคระเบยบวธวทยาศาสตรเหตการณครงนลกลามมากขน (สงบ รนแรง) เนองจากอะไรคาโฆษณา (แถลงการณ การกระทา) ใชวธใดจงใจใหความหวง

ชาตร สาราญ (2548, น. 40-41) ไดกลาวถง เทคนคการปพนฐานใหนกเรยนคดวเคราะหได สามารถสรปรายละเอยด ดงน

1. ครจะตองฝกใหเดกหดคดตงคาถาม โดยยดหลกสากลของคาถาม คอ ใคร ทาอะไร ทไหน เมอไร เพราะเหตใด อยางไร โดยการนาสถานการณมาใหนกเรยนฝกคนควาจากเอกสารทใกลตว หรอสงแวดลอม เปดโอกาสใหนกเรยนตงคาถามเอง โดยสอนวธตงคาถามแบบวเคราะหในเบองตน ฝกทาบอย ๆ นกเรยนจะฝกไดเอง

2. ฝกหาความสมพนธเชงเหตผล โดยอาศยคาถามเจาะลกเขาไป โดยใชคาถามทชบงถงเหตและผลกระทบทจะเกด ฝกจากการตอบคาถามงาย ๆ ทใกลตวนกเรยนจะชวยใหเดก ๆ นาตวเองเชอมโยงกบเหตการณเหลานนไดด ทสาคญครจะตองกระตนดวยคาถามยอยใหนกเรยนได

Page 41: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

30

คดบอย ๆ จนเปนนสย เปนคนชางคด ชางถาม ชางสงสยกอน แลวพฤตกรรมศกษาวเคราะหกจะเกดขนแกนกเรยน

สวทย มลคา (2548, น. 21-22) ไดกลาวถงเทคนคการวเคราะหไวดงน การคดวเคราะหเปนการใชสมองซกซายเปนหลก เนนคดเชงลกจากเหตไปสผลเชอมโยงความสมพนธในเชงเหตผล เชงเงอนไข การจดลาดบความสาคญ และเชงเปรยบเทยบ แตเทคนคทงายคอ 5 W 1H เปนทนยมใชคาตอบ What (อะไร) Where(ทไหน) When (เมอไร) Why (ทาไม) Who (ใคร) How(อยางไร) ชดเจนในแตละเรอง ทาใหเกดความครบถวนสมบรณ นยมใชเทคนคคาถามในชวงตนหรอชวงเรมตน การคดวเคราะห

นอกจากน ไพรนทร เหมบตร (2549, น. 3-4) ไดบอกวธการและขนตอนในการฝกคดวเคราะห ประกอบดวย 6 ขน คอ

1. ศกษาขอมลหรอสงทตองการวเคราะห 2. กาหนดวตถประสงค / เปาหมายของการคดวเคราะห 3. แยกแยะแจกแจงรายละเอยดสงของทตองการวเคราะห 4. ตรวจสอบโครงสรางหรอความสมพนธระหวางองคประกอบใหญและยอย 5. นาเสนอขอมลการคดวเคราะห 6. นาผลมาวเคราะหไปใชประโยชนตามเปาหมาย Bloom (1961, p. 56 อางถงใน ประทป ยอดเกต, 2550, น. 30) ไดจาแนกจดมงหมาย

ของการศกษาดานการคดตอนตน และไดเรยบเรยงลาดบพฤตกรรมทเกดขนงายไปสพฤตกรรมทซบซอนมอย 6 ระดบขน ดงน ระดบความร ความเขาใจ การนาไปใช การคดวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคาจากการศกษาเทคนคการสอนทางการคดวเคราะห สรปไดวา เทคนคในการสอนคดวเคราะห ครผสอนจะตองเขาใจความคดแบบวเคราะห จงนาไปผสานเทคนค คาถาม “5W 1H”โดยการเปดโอกาสใหเดกตงคาถามตามเทคนคดงกลาวบอย ๆ จนเปนนสย เปนคนชางคด ชางถามชางสงสย แลวพฤตกรรมวเคราะหกจะเกดขนกบนกเรยน เพอนาไปสการคนหาความจรงในเรองพฤตกรรมทบงชการคดวเคราะหกลมของนกการศกษาไดศกษาเกยวกบพฤตกรรมของคนทบงชถงคณลกษณะการคดวเคราะหไวดงน

ดลก ดลกานนท (2543, น. 64-65) ไดกลาวไววา การฝกใหคนมพฤตกรรมทบงชทกษะการคดวเคราะหควรมลกษณะทรจกคดและตดสนใจไดอยางมระบบ แนวทางการฝกทาไดโดยใหพจารณาจากเรองราวหรอเหตการณตางๆ ทงทเปนเรองจรงและสมมตใหผเรยนไดมโอกาสคดวเคราะหตามลาดบขนตอน

Page 42: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

31

1. วเคราะหวาอะไรคอปญหา ขนนผเรยนตองรวบรวมปญหา หาขอมลพรอมสาเหตของปญหาจากการคด การถาม การอาน หรอพจารณาจากขอเทจจรงนนๆ

2. กาหนดทางเลอก เพอหาสาเหตของปญหานนไดแลว ผเรยนจะตองหาทางเลอกทจะแกปญหา โดยพจารณาความเปนไปไดและขอจากดตางๆ ทางเลอกทจะแกปญหานนไมจาเปนตองมทางเลอกทางเดยว อาจมหลายๆ ทางเลอก

3. ทางเลอกทเหมาะสมทสด เปนทางเลอกทจะแกปญหานน โดยมเกณฑการตดสนใจทสาคญ คอผลได ผลเสย ทจะเกดขนจากทางเลอกน นซงจะเกดขนในดานสวนตว สงคมและสวนรวม

4. ตดสนใจ เมอพจารณาทางเลอกอยางรอบคอบในขนท 3 แลวตดสนใจเลอกทางเลอกทดทสดหลงจากทผเรยนไดรบการฝกคดวเคราะห และตดสนใจ เลอกทจะแกปญหาในสถานการณ นน ๆ แลวผเรยนไดมโอกาสเสนอความคดและมการอภปรายรวมกนในกลม ยอมรบฟงความคดเหนของผอนซงบางครงจะมความขดแยงขนผทจะประสานความเขาใจในกลมชวงแรก ๆครตองแนะนา และสงเกตการณอยหางๆ จะพบวาผเรยนจะมพฤตกรรมทมการทางานอยางมระบบและเปนผทมความรอบคอบ มเหตมผล แกปญหา ตดสนใจกบปญหาตางๆไดอยางมนใจ

ทศนา แขมมณและคณะ (2544, น. 133) ไดกาหนดขอบเขตของทกษะการคดวเคราะหไววาทกษะการคดวเคราะหประกอบดวยทกษะยอย 6 ทกษะคอ

1. การรวบรวมขอมลทงหมดมาจดระบบหรอเรยบเรยงใหงายแกการทาความเขาใจ 2. การกาหนดมตหรอแงมมทจะวเคราะหโดยอาศยองคประกอบ ทมาจากความรหรอ

ประสบการณเดม และการคนพบลกษณะหรอกลมของขอมล 3. การกาหนดหมวดหมในมตหรอแงมมทจะวเคราะห 4. การแจกแจงขอมลทมอยลงในแตละหมวดหม โดยคานงถงความเปนตวอยาง

เหตการณ การเปนสมาชก หรอความสมพนธเกยวของโดยตรง 5. การนาเสนอขอมลทแจกแจงเสรจแลวในแตละหมวดหมมาจดลาดบ 6. การเปรยบเทยบขอมลระหวางหรอแตละหมวดหม ในแงของความมาก – นอยความ

สอดคลอง-ความขดแยง ผลทางบวก- ทางลบ ความเปนเหต-เปนผล ลาดบความตอเนอง 2.4.8 การวดความสามารถการคดวเคราะห

ในการทจะทราบวาแตละบคคลมความสามารถหรอมทกษะในการคดวเคราะหมากนอยเพยงใดนน จาเปนตองมเครองมอ วธการวดถอวาเปนการประเมนในหลกการเดยวกนดงทกลม นกวชาการไดอธบายไวดงน

Page 43: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

32

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2539, น. 149-154) กลาววา การวดความสามารถใน การคดวเคราะหคอ การวดความสามารถในการแยกแยะสวนยอย ๆ ของเหตการณเรองราวหรอ เนอหาตางๆ วาประกอบดวยอะไร มจดหมายหรอประสงคสงใด นอกจากการมสวนยอย ๆทสาคญน น แตละเหตการณเกยวพนกนอยางไรบาง และเกยวพนโดยอาศยหลกการใด จะเหนวาสมรรถภาพดาน การวเคราะหจะเตมไปดวยการหาเหตผลและผลทเกยวของกนเสมอ การวเคราะหตองอาศยพฤตกรรมดานความจาความเขาใจและการนาไปใชมาประกอบพจารณา การวดความสามารถในการคดวเคราะห แบงแยกยอยออกเปน 3 ประเภทคอ

1) การวเคราะหความสาคญ (Analysis of Elements) เปนการวเคราะหวาสงทอยนนสาคญอะไร หรอจาเปนหรอมบทบาทมากทสด ตวไหนเปนเหตตวไหนเปนผล เหตผลใดถกตองและ เหมาะสมทสด ตวอยางคาถาม เชน ศลหาขอใดสาคญทสด

2) การวเคราะหความสมพนธ (Analysis of Relationships) เปนการหาความสมพนธ หรอความเกยวของสวนยอยในปรากฏการณหรอเนอหานน เพอนามาอปมาอปไมยหรอคนหาวาแต ละเหตการณนนมความสาคญอะไรเกยวพนกน ตวอยางคาถาม เชน เหตใดแสงจงเรวกวาเสยง

3) การวเคราะหหลกการ (Analysis of Organization Principles) เปนความสามารถทจะจบเคาเงอนของเรองราวนนวายดถอหลกการใด มเทคนคการเขยนอยางไรจงชวนใหคนอานมมโนภาพหรอยดหลกปรชญาใด อาศยหลกการใดเปนสอสมพนธเพอใหเกดความเขาใจ ตวอยาง คาถามเชน รถยนตวงโดยอาศยหลกการใด

ทศนา แขมมณและคณะ (2544, น. 169) กลาววาการวดความสามารถในการคดวเคราะห ทาไดหลายวธถาพจารณาถงรปแบบและแนวทางของการวด สามารถจาแนกได 2 แนวทาง แนวทางของนกวดกลมจตมต (Phychometrics) เปนแนวทางของกลมนกวดทางการศกษาและนกจตวทยาทพยายามศกษาและวดคณลกษณะภายในของมนษยเรมจากการศกษาและวดเชาวนปญญา ศกษา 76 โครงสรางทางสมองของมนษยดวยความเชอวามลกษณะเปนองคประกอบและมระดบความสามารถทแตกตางกนในแตละคนซงสามารถวดไดโดยการใชแบบสอบมาตรฐานตอมาไดขยายแนวคดของการ วดความสามารถทางสมองสการวดผลสมฤทธ บคลกภาพ ความถนดและความสามารถในดานตาง ๆ รวมทงความสามารถในการคดแนวทางการวดจากการปฏบตจรง (Authentic Performance Measurement) แนวทางการวดนเปนแนวทางเลอกใหมทเสนอโดยกลมนกวดการเรยนรในบรบททเปนธรรมชาตโดยเนนการวดจากการปฏบตในชวตจรงหรอคลายจรงทมคณคาตอตวผปฏบตมตของ การวดทกษะการคดซบซอนในการปฏบตงาน ความรวมมอในการแกปญหาและการประเมนตนเอง เทคนคการวดใชการสงเกตสภาพงานทปฏบตจากการเขยนเรยงความ การแกปญหาในสถานการณ เหมอนจรง และการรวบรวมในแฟมสะสมงานซงแนว

Page 44: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

33

ทางการวดจากการปฏบตจรงทจะใชในการศกษาครงน ไดมนกวชาการใหรายละเอยดเพมเตมดงตอไปน

ศรกาญจนโกสม และดารณคาวจนง (2546, น. 51-53) ไดจาแนกพฤตกรรมยอยของการ วดความสามารถในการวเคราะหออกเปน 3 ขอดงน

1) การวเคราะหสวนประกอบ เปนความสามารถในการหาสวนประกอบทสาคญของสงของหรอเรองราวตาง ๆ เปนความสามารถในการบอกความแตกตางระหวางขอเทจจรงและความ คดเหน ความแตกตางของขอสรปจากขอเทจจรงทนามาสนบสนน เชน การวเคราะหสวนประกอบทสาคญ สาเหตและสาระสาคญของเรอง

2) การวเคราะหความสมพนธเปนความสามารถในการหาความสมพนธของสวนสาคญ ตางๆ เปนการระบความสมพนธระหวางความคด ความสมพนธในเชงเหตและผล และความแตกตาง ระหวางขอโตแยงทเกยวของและไมเกยวของ

3) การวเคราะหหลกการเปนความสามารถในการหาหลกการของความสมพนธของสวนสาคญในเรองนนๆ วาสมพนธกนอยโดยอาศยหลกการใด เปนความสามารถในการใหผเรยน คนหาหลกการของเรอง ระบจดประสงคของผเรยน ประเดนทสาคญของเรอง เทคนคทใชในการชกจง ผอาน และรปแบบของภาษาทใชเชน การบอกหรอการอธบายสงทเปนใจความสาคญความสมพนธ และหลกการของสงทเรยน

สมนก ภททยธน (2546, น. 144-146) ไดแบงพฤตกรรมดานการวเคราะหแยกยอยออกเปน 3 สวน ดงน

1) การวเคราะหความสาคญ หมายถง การพจารณาหรอจาแนกวา ชนใด สวนใดเรองในเหตการณใด ตอนใด สาคญทสด หรอหาจดเดน จดประสงคสาคญ สงทซอนเรน

2) การวเคราะหความสมพนธหมายถง การคนหาความเกยวของระหวางคณลกษณะ สาคญของเรองราวหรอสงตางๆ วาสองชนสวนใดสมพนธกน รวมถงการอปมาอปมย

3) การวเคราะหหลกการ หมายถง การใหพจารณาดชนสวน หรอสวนปลกยอยตาง ๆ วาทางานหรอเกาะยดกนไดหรอคงสภาพเชนนนไดเพราะใชหลกการใดเปนแกนกลาง จงถาม โครงสรางหรอหลก หรอวธการทยดถอ

Watson and Glaser (1964 อางถงใน อารม โพธ พฒน, 2550, น. 50-51) ไดกลาวไววา การวดความสามารถในการคดวเคราะหจงม 5 ขนตอน คอ

1) การระบปญหา จะเปนการกาหนดปญหา และทาความเขาใจกบปญหาพจารณา ขอมลหรอกาหนดปญหาขอโตแยงหรอขอมลทคลมเครอ รวมทงนยามความหมายของคา และ ขอความ การระบปญหาเปนกระบวนการเรมตนการคดวเคราะหหรอการคดอยางมวจารณญาณเปน

Page 45: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

34

การกระตนใหบคคลเรมตนคด เมอตระหนกวามปญหา หรอขอโตแยงหรอไดรบขอมลขาวสารทคลมเครอ จะพยายามหาคาตอบท สมเหตสมผล เพอคดอยางมวจารณญาณ

2) การตงสมมตฐาน เปนการพจารณาแนวทาง การสรปอางองของปญหาขอโตแยงหรอ ขอมลทคลมเครอ โดยนาขอมลทมการจดระบบแลว มาพจารณาเชอมโยงหาความสมพนธเพอกาหนดแนวทางการสรปทนาเปนไปไดวา จากขอมลทปรากฏสามารถเปนไปในทศทางใดบางเพอทจะได พจารณาเลอกแนวทางทเปนไปไดมากทสด หรอการตดสนใจอยางสมเหตสมผลในการสรปอางอง ตอไป

3) การตรวจสอบสมมตฐาน เปนการรวบรวมขอมลทเกยยของกบปญหาขอโตแยงหรอ ขอมลท คลมเครอจากแหลงตาง ๆ รวมทงการดงขอมล หรอความรจากประสบการณเดมทมอยมาใช เพอออกแบบการทดลอง หรอวธการแกปญหา เปนการตรวจสอบสมมตฐานทตงไวเพอเปนแนวทาง ในการตดสนใจอยางสมเหตสมผลในการสรปอางองตอไป

4) การสรปอางองโดยใชหลกตรรกศาสตรเปนการพจารณาเลอกแนวทางทสมเหตสมผลทสดจากขอมลหรอหลกฐานทมอย หลงจากกาหนดแนวทางเลอกทอาจเปนไปไดกจะพยายามเลอก วธการหรอแนวทางทเปนไปไดมากทสด ทจะนาไปสการสรปทสมเหตสมผลการใชเหตผลหรอทกษะ การคดทจาเปนตอการสรปปญหาและเปนทกษะการคดทสาคญของการคดวเคราะหหรอคดวจารณญาณ เพราะการคดทดนนขนยกบการใชเหตผลทดและขอสรปทดทสดจะตองไดรบการสนบสนนจาก เหตผลทดทสดดวย

5) การประเมนสรปอางอง เปนการประเมนความสมเหตสมผลของการสรปอางอง หลงจากตดสนใจสรปโดยใชหลกตรรกศาสตรจะตองประเมนขอสรปอางองวา สมเหตสมผลหรอไม ผลทเกดจะเปนอยางไร ถาขอมลทไดรบการเปลยนแปลง และไดรบขอมลเพมเตมตองกลบไปรวบรวมขอมลทมอยอกครงหนงเพอตงสมมตฐานสรปอางองใหม สรปไดวาการวดความสามารถทกษะการคดวเคราะหทาไดดวยใชแบบสอบมาตรฐานวด ผลสมฤทธ บคลกภาพ ความถนด และความสามารถในดานตาง ๆ หรอใชการสงเกตสภาพงานทปฏบต จากการเขยนเรยงความการแกปญหาในสถานการณเหมอนจรง และการรวบรวมในแฟมสะสมงาน อกทงมขนตอนในการดาเนนกจกรรมการระบปญหาการตงสมมตฐานการตรวจสอบสมมตฐาน การสรปอางองโดยใชหลกตรรกศาสตรและการประเมนสรปอางอง ซงจะบงชถงความสามารถดานทกษะ การคดวเคราะห

Page 46: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

35

2.5 การเรยนรโดยใชกรณศกษา การสอนแบบกรณศกษา มผใหความหมายหลายทาน ดงน Shulman (1992, p.21) กลาววา กรณศกษาเปนเรองราว เรองเลา หรอชดของเหตการณ

ทเกดขนอยตลอดในสถานททเฉพาะเจาะจง นอกจากนแลวกรณศกษาเปนไดท งลกษณะของเอกสารทบนทกเหตการณทเกดขนจรง หรอในลกษณะของเรองทแตงขน อญชล เครอคาขาว (2540, น. 14) กลาววา การสอนแบบกรณศกษา หมายถง การนาเรองราวหรอสภาพปญหาในชวตจรงทเกดขนในสงคมและนามาผกเปนตวอยางใหผเรยนไดศกษา กรณตองเหมาะสมกบผเรยน มคณคาสงเสรมคณธรรมจรยธรรม มความละเอยดชดเจนโดยใหผเรยนมความรสกเปนจรงจนคดวาเปนเรองราวของตนเอง ผเรยนสามารถแสดงความคดเหนไดอยางอสระในการคดวเคราะหซงการเสนอกรณ นาเสนอในรปของเอกสาร สไลด วดทศน กรอการตนเรอง เปนตน ฤทยวรรณ คงชาต (2544, น. 37) กลาววา การสอนแบบกรณศกษา หมายถง การนาเรองราวหรอสภาพปญหาทอาจเกดขนในชวตจรงมาศกษา ผเรยนไดแสดงความคดเหน วเคราะห อภปราย เพอสรางความเขาใจและนาไปสการตดสนใจหาแนวทางแกปญหาไดอยางมเหตผล สคนธ สนธพานนท และคนอน ๆ (2545, น. 111) กลาววา การสอนแบบกรณศกษา หมายถงการสอนทมการนาเสนอเอาสถานการณหรอปญหา หรอใชกรณ หรอเรองราวตางๆ ทเกดขนจรง หรออาจจะเกดขนไดในชวตจรงมาดดแปลงเพอเปนตวอยางใหผเรยนไดศกษา วเคราะห และมการฝกใหผเรยนไดทาความเขาใจมองเหนปญหาอยางแทจรง และฝกฝนหาทางแกไขปญหานนๆ ผเรยนมการอภปรายแลกเปลยนความคดเหน และแลกเปลยนขอมลซงกนและกน ตลอดจนการรวมกนตดสนใจ ทศนา แขมมณ (2552, น. 362) กลาววา การสอนแบบกรณศกษา หมายถง กระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทกาหนด โดยผเรยนศกษาเรองทสมมตขนจากความเปนจรงและตอบประเดนคาถามเกยวกบเรองนน แลวนาคาตอบและเหตผลทมาของคาตอบนนมาใชเปนขอมลในการอภปราย เพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงค จากความหมายของการสอนแบบกรณศกษา สรปไดวา กรณศกษาคอรปแบบวธการสอนทเนนการมสวนรวมของผเรยนในหองเรยน โดยการนาเรองราวจากประสบการณของบรษทตาง ๆ หรอเหตการณสมมต มาเปนตวอยางกรณศกษา ทาใหผเรยนไดวเคราะหและแสดงความคดเหน สามารถเรยนรและเขาใจเนอหาของรายวชาได ผเรยนตองคด หาหลกการและเหตผล มาอภปรายรวมกบเพอน ๆ ในกลมเลกหรอในช นเรยน เพอเปนการสรป ความร ขอคดเหน แลกเปลยนขอคดเหนกบเพอนกลมอน ๆ ซงเปนประโยชนตอการเรยนรมากยงขน

Page 47: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

36

2.5.1 ประเภทของกรณศกษา ประเภทของกรณศกษา การจดการศกษาในระดบขนพนฐานและในระดบอดมศกษา

ไดมการนาเอากรณศกษาใชในการจดการเรยนการสอนอยหลายประเภท ดงท เรยโนลด (Reynolds 1980, อางถงใน เอกชย กสขพนธ 2530) ไดแบงประเภทของกรณศกษาไว 9 ประการ คอ 1. The Background Case เปนกรณศกษาทเขยนขนเพอเปนการใหขาวสารขอมลความจรงแกผเรยนในสถานการณเฉพาะซงผเรยนสามารถรบทราบขอมลทเกยวพนกบสถานการณจรงๆไดโดยงาย การใช Background Case น เหมาะกบผเรยนทมประสบการณในการทางานมาแลว (Senior Learner) มากกวา 2. The Exercise Case เปนกรณศกษาทคลายคลงกบ Background Case แตเนนใหผเรยนไดฝกปฏบตเทคนคตาง ๆ จากกรณศกษาทเขยนขนจากสถานการณทเปนจรงมากกวาการเปนแบบฝดหดทางวชาการ 3. The Situation Case เปนกรณศกษาทเขยนขนเพอใหผเรยนไดเผชญกบสถานการณหรอเหตการณทเกดขนไมวาจะเปนเหตการณของความสาเรจหรอความลมเหลว 4. The Complex Case เปนกรณศกษาทมความยงยากและซบซอนมากกวา Situation Case ขอมลทใหจะเปนเพยงผวเผน ซงดเหมอนไมมความสมพนธกน และอาจทาใหผเรยนเกดความไขวเขว แตในความเปนจรงแลวขอมลจะมความสมพนธซงกนและกน 5. The Decision Case กรณศกษาแบบน ผเรยนจะตองฝกการวเคราะห เหตการณหรอสถานการณตาง ๆ จากขอมลทกาหนดใหในกรณศกษา และฝกการตดสนใจวาจะทาอะไรในเหตการณนน ๆ แลวเขยนเปนแผนปฏบตการ (Action Plan) ขน 6. The Decision Case เปนกรณศกษาทเขยนขนโดยมพนฐานมาจากเอกสารตางๆ ทเขามาสตะกรา หรอตะแกรงของผเขยนกรณศกษา กรณศกษานจะใหขอมลแกผเรยนจะถกจากดเวลาในการศกษาเพอตดสนใจดาเนนการในแตละเรองทกาหนดให 7. The Critical Incident Case กรณศกษาแบบนผเรยนจะไดขอมลเกยวกบสถานการณทเกดขนเปนขอ ๆ ซงไมครบสมบรณ ขอมลอน ๆ จะใหไดตอเมอผเรยนไดมการถามเพมเตมจนกวาขอมลทเพมใหจะเพยงพอแกการเขาใจของผเรยนในการแกปญหากรณตวอยางนน Critical Incident Case นเหมาะสาหรบการฝกใหผเรยนเกดทกษะในการถามคาถามทถกตอง 8. The Sequential Case เทคนคของการใชกรณศกษาแบบน คอ การหยดเรองหรอสถานการณทจดวกฤต (Critical Point) ของกรณศกษา แลวใหผเรยนทานายผลของเหตการณนน ๆ ในขณะทหยดเรองนนไว ตอจากนนจงใหผเรยนทราบเรองราวตอไป แลววเคราะหเปรยบเทยบระหวางผลของการคาดการณหรอทานายไวลวงหนากบการปฏบตทเกดขนจรงของกรณศกษานน

Page 48: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

37

9. The Role Play Case เปนการศกษากรณศกษาโดยการใหผเรยนเปนผแสดงบทบาทสมมตตามสถานการณหรอเหตการณทเกดขนในกรณตวอยาง จะทาใหผเรยนไดรบประสบการณและความรสกโดยตรงจากเหตการณนนในกรณศกษา

นอกจากนน ประกอบ คปรตน (2537) ไดเสนอรปแบบของกรณศกษาทนยมใชกนอยในปจจบนวามอย 5 รปแบบ ไดแก

1. กรณศกษาแบบวกฤตการณ (Critical Incident Case) จะนาเสนอวกฤตการณไปทละขนตอนตงแตสาเหตจนถงขอขดแยงในกรณ

2. กรณแบบบอกเลาทงไวแลวทงประเดนใหขบ (Next Stage Case) เปนการเลาขอมลตามความเปนจรง เพอนาไปสสภาพปญหา ซงผเรยนจะตองเปนผคนหาคาตอบ การเลาจะไมบอกขอมลทงหมด แตจะเผยขอมลเพมทละขน โดยแตละขนผสอนจะตงคาถามทงไว ผเรยนกจะตดตามเหตการณ คาดการณ พรอมอธบายความคดของตน

3. กรณศกษาทใชเหตการณและของจรง (Live Case) อาจนาเสนอขอมลทเปนหรอเหตการณขณะนน แลวมการอภปรายคาดการณ หรอปลอยใหผเรยนไดตดสนใจ แลวจะมความจรงหรอการตดสนใจจรงทไดเกดขน หรอคลคลายในบางกรณ

4. กรณศกษาแบบสมบรณทเตมไปดวยขอมล (Major Issue Case or Comprehensive Case) จะนาเสนอขอมลทใกลเคยงกบความเปนจรงอาจมสถต กรณเชนนมความยาวมาก เพราะตองการขอมลทคอนขางสมบรณ

5. กรณศกษาแบบในตะกรา (In-basket Case) เปนการสรางสถานการณปญหาในการตดสนใจหลายเรองในสถานการณเดยว

ประเภทกรณทนาเสนอมาแตละลกษณะจะมจดเดนและขอจากดทแตกตางกน การเลอกใชกรณศกษาประเภทหนงประเภทใดในการจดการเรยนการสอนจงตองออกแบบ และพฒนากรณศกษาใหสอดคลองกบวตถประสงคของการเรยนการสอน ความสามารถของผเรยน และทกษะความรในแตละเรองดวย

Page 49: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

38

การสอนโดยใชกรณศกษาแตกตางจากการสอนแบบปกตอยางไร การสอนแบบปกต การสอนดวยกรณศกษา

ขนอยกบวธการถายทอดความรของอาจารยใหชดเจนและนาสนใจ

ขนอยกบวธการจดการและเชอมตอองคความรทครบถวนเปนระบบและมประสทธภาพ

ผสอนเปนจดศนยกลางในการเรยนรโดยเปนผบรรยายหลก และเปนผนาเสนอขอมลและการวเคราะห

ผ เ รยนเปนจดศนยกลางในการเรยนรโดยมผสอนเปนผควบคมทศทางการเรยนร

ผเรยนเปนผมหนาทจดบนทกอยางรวดเรว เพอตามใหทนผสอนบรรยาย

ผเรยนมหนาทตงคาถาม โตตอบ คด วเคราะหตามและตอยอดในแนวความคดจากเพอนรวมชน

ผเรยนไดรบองคความรจากการสอสารและบอกเลาจากผสอนเพยงดานเดยว

ผเรยนจะไดรบการฝกทกษะครบถวน ทงการฟง การคดเชงวเคราะห การวเคราะหสถานการณ ทกษะการสอสาร การใชความคดสรางสรรคในการแกปญหา

เนอหาในการเรยนมความเจาะจงในรายวชา องคความรทผเรยนไดรบครอบคลมองคความรจากรายวชาทหลากหลายรวมถงประสบการณทแตกตาง

ทมา: สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553 2.5.2 การสรางกรณศกษา

นกวชาการไดเสนอแนวคดในการสรางกรณศกษาใหสมบรณและมความเหมาะสมกบการนาไปใชในการจดการเรยนการสอนดงเชน เฮอเรด (Herreid 1999, อางถงใน นตยา โสรกล 2547, น. 62) กลาววาการสรางกรณศกษาทดควรประกอบดวย

1. การเลาเรองราวในกรณศกษาทมความสมพนธกบเรองทผเรยนเรยนตงแตตนจนจบ 2. มจดเนนและประเดนในเรองทสนใจ มความสาคญ มปญหา และมแนวคด 3. มความนาสนใจ และประเดนททนสมย 4. ตวละคร หรอตวเนอเรองในกรณศกษาสามารถกระตนใหผเรยนมความรสก

เกยวของทจะตองรวมในการแกปญหา หรอตอบประเดนปญหาในกรณศกษา 5. ในกรณศกษามการเรยงลาดบ มเปาหมายใหผเรยนไดคดและรสกอะไร กรณศกษาท

สามารถนาไปสเปาหมายนนได

Page 50: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

39

6. เนอเรองตองมความเชอมโยงใหผเรยนสามารถคดและแกปญหาในกรณศกษาได 7. กรณศกษามจดเดนในการนามาเปนบทบาทใหผเรยนไดนามาใชในการประยกตการ

เรยนเนอหาหวขอนน ๆ เพอเอออานวยประโยชนในการเรยนไดงายขน 8. ในกรณศกษา มประเดนอภปรายและเกดการกระตนใหผเรยนมการอภปราย 9. มการผลกดนใหเกดการตดสนใจ 10. ในกรณศกษามการแสดงออกถงหลกการทอยบนความเปนจรง 11. ตองถกจดการภายใตในชวงเวลาทมเหตผล กรณศกษาทดจะมการสรปและจบ

ประเดน มความยาวของกรณศกษาทมความยาวพอเพยง สรปยอสวนสาคญใหผเรยนมการกระตนความสนใจ และใชกรณศกษาทซบซอนในผเรยนทมความพรอม

นอกจากน นตยา โสรกล (2547 , น . 61-62) กลาวถงการสรางกรณศกษาวา ควรประกอบดวย

1. การวางแผน ผเขยนกรณศกษาจะตองวางแผนหรอแนวความคดไวลวงหนาวาจะตองการกรณศกษาแบบใด ประเภทใด เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคในการสอน

2. การรวบรวมขอมล เมอไดวางแผนเรยบรอยแลววาตองการกรณศกษาเรองใด ประเภทใด ขนตอมากคอการศกษาเพอรวบรวมขอมลเกยวกบเรองนน ๆ เพอนามาเขยนเปนกรณศกษา

3. การเขยน เมอสามารถรวบรวมขอมลเกยวกบกรณศกษาทตองการไดแลว ขนตอไปกคอ การนาขอมลตาง ๆ เหลานนมาเขยนเปนเรองราวโดยเรยงลาดบเหตการณทเกดขนกอนหลงตามสถานการณจรง ทงนการเขยนกรณศกษาโดยทวไป มกจะเขยนเปน 3 สวน คอ สวนนา (Opening) สวนเนอเรอง (Case Body) และสวนทาย (Closing) เมอไดเขยนกรณศกษาเสรจแลวควรมการทดลองนาไปใชในการสอนกอน เพอทดสอบดวาผเรยนมปฏกรยาไปในแนวทางทตองการหรอไม จากน นกนามาปรบปรงใหมและทดลองใชอกจนเปนทแนใจวาสามารถบรรลวตถประสงคทตองการได 2.5.3 การจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา (Case Based Learning)

2.5.3.1 ความหมายของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา Cliff (1999, อางถงในนตยา โสรกล 2547, น. 53) กลาววา การเรยนรดวยกรณศกษา

(Case-based Learning) หมายถง การเรยนการสอนโดยใชกลวธในการแสดงออกถงหลกการ เนอหา ทมความสมพนธกนออกมาในรปของเรองราว (Story) การวาดรป (Drawing) เอกสารรายงาน (Documents) ขาว (News) โทรทศนและละคร (TV and Drama) บทประพนธ (Poems) เสยงเพลง (Songs) รปภาพ (Paintings) เสยง (Sounds) การตน (Cartoons) ปญหา (Problem) สถานการณตางๆ

Page 51: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

40

(Situations) เปนตน ซงวธทใชในการแสดงออกของการสอนประกอบดวย การบรรยาย การอภปรายกลมยอยโดยเนนทกษะการทางานเปนทม (Collaborative Skills) และการเรยนทเนนปญหาเปนหลก (Problem-Based Learning : PBL) เมอรวมกบกรณศกษาแลว กรณศกษาจะทาใหผเรยนสามารถเกดการเรยนรและเกดกระบวนการคดแกปญหา และการตดสนใจไดด

นอกจากนแลว สมธ และเรแกน (Smith and Ragan 1999, อางถงใน วชรา เลาเรยนด, 2552) กลาวถงการเรยนรดวยกรณศกษาดวยกรณศกษาวาเปนการเรยนรดวยการศกษากรณปญหา ผเรยนจะไดรบการนาเสนอสถานการณปญหาทเปนสถานการณจรง และผเรยนจะตองดาเนนการแกปญหานน ซงในการแกปญหาผเรยนจะเลอกจดการกบหลกการตาง ๆ การศกษาเปนรายกรณเหมาะสมกบการเรยนรเพอแกปญหาทไมมคาตอบถกตองเพยงคาตอบเดยว โดยเฉพาะปญหานนตองเปนปญหาทซบซอนมองไดหลาย ๆ มมมอง การศกษาเปนรายกรณสามารถพฒนาทกษะการตดสนใจไดดวยการพจารณาหาทางแกปญหาและนาเสนอแนวทางแกปญหา ซงตองเปนกรณศกษาทเขยนขนมาเพอใหศกษาและหาทางแกปญหาโดยเฉพาะและตองมการเขยนตอบ

ทศนา แขมมณ (2549) กลาวถง การจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาวาคอ กระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทกาหนด โดยใหผเรยนศกษาเรองทสมมตขนจากความเปนจรง และตอบประเดนคาถามเกยวกบเรองนน แลวนาคาตอบและเหตผลทมาของคาตอบนนมาใชเปนขอมลในการอภปราย เพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงค

จากความหมายทกลาวมาสามารถสรปความหมายของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาไดวาเปนการนากรณศกษาทสรางขนอยางสอดคลองกบวตถประสงคของการจดการเรยนร มาใหผเรยนศกษา วเคราะห อภปราย และตดสนใจหาทางแกปญหาหรอหาคาตอบ ทงเปนรายบคคล และเปนรายกลม ซงแตละกรณอาจมวธแกปญหา หรอคาตอบทางเดยว หรอหลายแนวทางได

2.5.3.2 วตถประสงคของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา Mason, Mayer and Ezell (1982, อางถงใน เกรยงศกด เขยวยง 2534, น. 6-7) กลาวถง

วตถประสงคของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา ไวดงน 1. จดเนนของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาไมใชทฤษฎ หรอหลกการทเปน

นามธรรม แตเปน การประยกตใชทฤษฎและหลกการตาง ๆ กบปญหาท งหลายทมอยในสถานการณนน

2. เปนการฝกวเคราะหสถานการณเพอหาขอตกลงใจวา อะไร และสงใด สามารถปฏบตการได

Page 52: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

41

นอกจากนแลว วารรตน แกวอไร (2541) กลาวถงวตถประสงคของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาไวดงน

1. เพอฝกการใชความคดวเคราะห และแยกแยะประเดนปญหาเมอเผชญกบปญหาหรอสถานการณหลาย ๆ แบบ ซงเปนการมงเสรมสรางทกษะการคดวเคราะหเพอนาไปใชแกปญหาในสถานการณจรง

2. การพจารณากรณศกษาอยางละเอยดรอบคอบ สมเหตสมผล เพอใหเกดขอสรปเปนการทาใหผเรยนรจกการตดสนใจอยางมหลกการและมเหตผลสนบสนนไดปฏบตการคดทกระดบจากงายไปจนถงการประเมน โดยจดเนนของกรณศกษาจะอยทเนอหาของเรองและการอภปรายประเดนปญหาตาง ๆ

3. เพอใหผเรยนรจกวธการสบคนความรดวยตนเอง และนาไปสการแกปญหาทเกดขนจรงได

4. เพอเสรมสรางทกษะในการทางานรวมกนเปนกลม อยางรบทบาทและหนาทของตนเอง

5. เพอฝกและใหโอกาสผเรยนแลกเปลยนความคดเหน ประสบการณ ความรสก และเจตคตซงกนและกน

ทศนา แขมมณ (2549) กลาวถง วตถประสงคของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาวาเปนวธการทมงชวยใหผเรยนฝกฝนการเผชญและแกปญหาโดยไมตองรอใหเกดปญหาจรง เปนวธการทเปดโอกาสผเรยนคดวเคราะห และเรยนรความคดของผอน ชวยใหผเรยนรมมมมองทกวางขน

จากแนวคดของนกวชาการดงกลาวเราสามารถสรปไดวาวตถประสงคทสาคญของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาคอ การฝกใหผเรยนไดเผชญปญหาหรอสถานการณตาง ๆ ไดสบคนความรและประยกตใชความร แลกเปลยนประสบการณจากกระบวนการกลม ทาใหเกดความสามารถวเคราะห และตดสนใจแกปญหาหรอหาคาตอบไดอยางเหมาะสม นาสความสามารถในการเผชญกบสถานการณจรงในอนาคตไดตอไป 5.3.3กระบวนการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา

Easton (1992, p. 12-14) กลาวถง ลาดบขนตอนของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาวาประกอบดวยขนตอน 7 ขนตอนตามลาดบ ดงน

1. การทาความเขาใจสถานการณ 2. การวนจฉยขอบเขตของปญหา 3. สรางทางเลอกในวธการแกไขปญหา

Page 53: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

42

4. ทานายผลลพธทจะเกดขน 5. ประเมนทางเลอก 6. วเคราะหผลออกมาชดเจน 7. สอสารผลลพธทได ขณะท Kolodner (1992, อางถงใน นตยา โสรกล 2547, น. 64) ไดกลาวถงขนตอนการ

เรยนรโดยใชกรณศกษาในการแกปญหาวาม 3 ขน ดงน 1. การระลกถงประสบการณเดม ขนอยกบวากรณศกษานนสรางไดดเพยงใดเหมาะสม

ทจะดงประสบการณเดมเพอเขาไปอยในความจาของผเรยนหรอไม ถากรณศกษานน ๆ มความชดเจนมากกวาการรบรในกรณศกษานนกจะดยงขนตามไปดวย

2. การตความสถานการณใหมจากประสบการณเดมทมอยเปนกระบวนการของการเปรยบเทยบ และจาแนกความแตกตางจากประสบการณเดมไปสประสบการณใหม

3. นาวธการแกปญหาแบบเดมทจาเปนตองใชมาใชในสถานการณใหม กลาวคอ ถาการแกปญหาในกรณศกษาเดมมสวนสาคญในการแกปญหาใหมได ผเรยนกจะยอมรบนาวธนนเพอนามาใช แตถาไมมสวนสาคญในการแกปญหาวธนนกจะไมไดรบความสนใจ

สาหรบนกการศกษาไทย ไดมการออกแบบและพฒนาขนตอนการเรยนการสอนไดหลายแบบดวยกน ดงเชน

ทศนา แขมมณ (2552, น. 362-363) กลาวถง ขนตอนการเรยนการสอนโดยใชกรณศกษาวา ประกอบดวย

1. ผสอน หรอผเรยนนาเสนอกรณศกษา 2. ผเรยนศกษากรณศกษา 3. ผ เรยนอภปรายประเดนคาถามเพอหาคาตอบ 4. ผสอนและผเรยนอภปรายคาตอบ 5. ผสอนและผเรยนอภปรายเกยวกบปญหาและวธแกปญหาของผเรยน และสรปการ

เรยนรทไดรบ 6. ผสอนประเมนผลการเรยนรของผเรยน หากครอาจารยสนใจกลองศกษาขนตอนของนกการศกษาทเอยมาแลวลองนาไปใชด

หรอจะประยกตดดแปลงใหสอดคลองกบบรบทในโรงเรยนทอาจารยกได ขอด ของการจดการสอนโดยใชกรณศกษา

Page 54: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

43

การจดการเรยนการสอนโดยใชกรณศกษา มขอดอยมากมายในทนขอยกตวอยางนกการศกษาโดย ทศนา แขมมณ (2552, น. 364) กลาวถง ขอดของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาไววา

1. เปนวธสอนทชวยใหผ เ รยนไดพฒนาทกษะการคดว เคราะห การคดอยางมวจารณญาณ และการคดแกปญหา ชวยใหผเรยนมมมมองทกวางขน

2. เปนวธสอนทชวยใหผเรยนไดเผชญปญหาทเกดขนในสถานการณจรง และไดฝกแกปญหาโดยไมตองเสยงกบผลทเกดขน ชวยใหเกดความพรอมทจะแกปญหาเมอเผชญปญหานนในสถานการณจรง

3. เปนวธสอนทชวยใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนสง สงเสรมปฏสมพนธระหวางผเรยน และสงเสรมการเรยนรจากกนและกน

ขอดของการจดการเรยนการสอนโดยใชกรณศกษาดงกลาว เราสารถมารถ สรปไดวา การจดการเรยนการสอนโดยใชกรณศกษานน ชวยทกษะการคดทหลากหลายของผเรยน ทงทกษะการคดระดบตา ไปจนถงทกษะการคดระดบสง ซงประกอบดวย การคดวเคราะห การคดแกปญหา ตลอดจนการคดอยางมวจารณญาณ เปนการฝกการคดและตดสนใจอยางรดกม รอบคอบกอนเผชญสถานการณ เปนวธการสงเสรมการเรยนรดวยตนเอง การเรยนรเปนกลม และสงเสรมทกษะการเรยนรตลอดชวต (Life Long Learning)

ขอจากดของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา มรกวชาการบางทานนาเสนอไวโดยสรปวา หากกลมผเรยนรมความรและประสบการณไมแตกตางกน การเรยนรอาจไมกวางเทาทควร เพราะผเรยนมกมมมมองคลายกน นอกจากนแมปญหาและสถานการณจะใกลเคยงกบความเปนจรง แตกไมไดเกดขนจรง ๆ กบผเรยน ความคดในการแกปญหาจงมกเปนไปตามเหตผลทถกทควร ซงอาจไมตรงกบการปฏบตจรงได (ทศนา แขมมณ 2552 : 364) ซงเปนสงทควรระมดระวงเพอสามารถจดการเรยนรโดยใชวธดงกลาวไดบรรลผลทสด 2.5.4 การเตรยมตวของผสอน

จากขอมลสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (2553) กลาววา กรณศกษาเปนเครองมอทชวยใหเกดการพฒนาทกษะในการเชอมโยงองคความร ภาคทฤษฎเขากบการดาเนนงานจรงในภาคปฏบตไดอยางมประสทธผล ซงผสอนสามารถนาไปใชประกอบการสอนในหลากหลายสาขาวชา ดงนนการสอนแบบกรณศกษาจะบรรลตามวตถประสงคการเรยนรไดผสอนควรมการเตรยมตว ดงน

Page 55: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

44

1. การกาหนดมตความยากงายของกรณศกษา มตความยากงายของกรณศกษาแบบ Richard Ivey School of Business, The University

of Western Ontario แบงเปน 3 มต ซงทง 3 มตสามารถแบงเปนระดบความซบซอนไดเปน 3 ระดบ ดงน

1.1 มตการวเคราะห (Analytical) ระดบ 1 มความซบซอนนอยทสดจะมการกาหนดปญหาสงทตองตดสนใจม

การกาหนดทางเลอกในการแกปญหาและมการวเคราะหทางเลอกเบองตนไวใหแลว ระดบ 2 มความซบซอนมากขนจะมการกาหนดปญหาและสงทตองตดสนใจ

ไวอยางชดเจนแตไมไดกาหนดทางเลอกไวให ระดบ 3 มความซบซอนมากทสด จะไมมการระบปญหาและตวเลอกไวเลย

ผอานจงตองตดสนใจเองทงหมดในการวางกรอบปญหาตาง ๆ 1.2 มตแนวคดและทฤษฎ (Conceptual)

ระดบความยากงายของการศกษาจะถกกาหนดโดยการนาแนวคดหรอทฤษฎมาประยกตใชในการวเคราะห ถาเปนแนวคกงาย ๆ ไมวบซอนกจะถออยในระดบ 1 แตหากตองใชแนวคดและทฤษฎหลายๆ ทฤษฎมาประยกตใชรวมกนกถอวาอยในระดบ 3

1.3 มตการนาเสนอ (Presentation) ระดบ 1 กรณศกษาสน มความชดเจน อานงาย มขอมลทจาเปนในกาวเคราะห ระดบ 2 มขอมลในภาพรวม และขอมลทอาจไมเกยวของในการวเคราะห ระดบ 3 ผเรยนตองหาขอมลทจาเปนเองจากแหลงอน

2. โครงสรางคมอการสอน (Teaching Note) โดยทวไปประกอบดวย 2.1 ชอกรณศกษา (Case’s Name) 2.2 ปญหาและประเดนหลก (Current Problems and Issues) 2.3 แนวคดหรอทฤษฎทเกยวของ (Relevant Concept and Theory) 2.4 วตถประสงคในการเรยนดวยกรณศกษา 2.5 คาถามหลก 2.6 แนวทางคาตอบ

3. การสอนกรณศกษาตองอาศยการเตรยมความพรอมเปนอยางดของผสอนและผเรยนทงกอนเขาหองเรยน ระหวางการเรยนการสอน และหลงเลกเรยน

Page 56: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

45

กอนเขาหองเรยน มอบหมายกรณศกษาและหนงสอใหนกเรยนเพอเตรยมความพรอมทงทางดานเนอหา

และกระบวนการสอน ทงนหมายรวมถงวตถประสงคในการเรยนร รายชอผเรยน (Call List) แผนกระดาน (Board Plan) หวขอคาถามในการเปดอภปราย (Opening Question) คาถามสบเนอง (Follow Up Question) และบทสรป (Closing Comments)

ระหวางการเรยนการสอน เปนผนาการอภปรายโดยการถามคาถามและควบคมทศทางการอภปรายและเสนอ

ขอคดเหน 1. เชอมโยงและจดการความตอเนองของขอมล และสามารถโตตอบกบเรยนไดอยางม

เหตและผล มความยดหยนในคาตอบทอาจมการตงประเดนไวกอนหนา 2. ใหขอมล ทฤษฎและความรเพมเตม 3. ตงคาถามชวนคดในการแสดงความเหนทมมมมองทแตกตาง 4. กระตนใหการตอยอดเนอหาระหวางผเรยน โดยอาจตอยอดในแนวคดทศทาง

เดยวกน แตมความลกซงมากขนหรอตอยอดจากผเรยนทมมมองแนวคดและประสบการณทแตกตาง

5. ใหผเรยนตอบตามความสมครใจ (Warm Calls) หรอเรยกสมตอบ (Cold Calls) 6. มการสรปผลการเรยนร และชนาในการหาขอมลและองคความรเพมเตมนอก

หองเรยน หลงการเรยนการสอน ประเมนการมสวนรวมของผเรยนประเมนแผนการสอนของเรองนน ๆ วาเปนไปตาม

วตถประสงคในการสอนหรอไม 1. ขนาดของชนเรยน จานวนผเรยนมผลอยางมากตอคณภาพการเรยนรในการสอนดวยกรณศกษา โดยทวไป

แลวจานวนนกเรยนขนตาจะอยท 12 คนแตไมเกน 100 คน แตจานวนทเหมาะสมนนควรอยระหวาง 20-35 คน

2. การจดวางอปกรณในชนเรยน การจดวางสงของในชนเรยนทเหมาะสมนนมความสาคญเปนอยางยงหลกการงายๆ

ของผงของหองเรยนทเหมาะสมกคอผเรยนทงหมด รวมทงผสอน จะตองสามารถมองเหนทกคนในชนเรยนโดยไมมสงกดขวางถาผสอนไมสามารถมองเหนผเรยนทกาลงพดอยไดน นความมประสทธภาพของการมสวนรวมในชนเรยนกจะลดลง

Page 57: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

46

ผลกระทบทมตอผเรยน 1. ผเรยนมการคดวเคราะหทงเชงคณภาพและเชงปรมาณ 2. ผเรยนสามารถตดสนใจเลอกทางเลอกทดทสดในสถานการณนนๆ 3. ผเรยนมความคดสรางสรรค 4. ผเรยนมการปรบใชเครองมอและองคความรดานตางๆ 5. ผเรยนมทกษะดานการสอสาร 6. ผเรยนมทกษะการเขยน 7. ผเรยนมการบรหารเวลา 8. ผเรยนมการเขาสงคมและรบฟงความคดเหนผอน ขอจากด 1. หากกลมผเรยนมความรและประสบการณไมแตกตางกน การเรยนรอาจไมกวาง

เทาทควรเพราะผเรยนมกมมมมองคลายกน 2. แมปญหาและสถานการณจะใกลเคยงกบความเปนจรง แตกไมไดเกดขนจรงๆ กบ

ผเรยนความคดในการแกปญหาจงมกเปนไปตามเหตผลทถกทควร ซงอาจไมตรงกบการปฏบตจรงได 2.5.5 การวดและประเมนผล

วารรตน แกวอไร (2541, น. 78) กลาววา การประเมนผลการสอนแบบกรณตวอยางจะเนนใหผเรยนไดประเมนตนเอง (Self Evaluation) และประเมนการปฏบตงานของสมชกกลม (Peer Evaluation) ฉะนน การประเมนจงใชเพอการประเมนผลความกาวหนาของผเรยน เพอใหผเรยนไดรวาตนเรยนรอะไรและยงบกพรองในจดใด โดยเนนการประเมนกระบวนการเรยนร (Learning Process) และนาขอมลเสนอใหผเรยนไดทราบเพอการพฒนาการเรยนการสอนตอไปมากกวาทจะประเมนผลรวม (Summative Evaluation) แตเพยงอยางเดยว สรปไดวาจากสงทกลาวมาขางตนจะพบวา การจดการเรยนการสอนโดยใชกรณศกษาทมประสทธภาพ นอกจากจะดาเนนตามกระบวนการทเหมาะสมแลว ยงมความจาเปนทจะตองนาขอเสนอแนะตางๆ ทนกวชาการหรอนกการศกษาไดเสนอไวเพอนาไปประยกตใช นอกจากนผสอนและผเรยนยงตองปฏบตตนตามบทบาทหนาทของแตละฝายอยางเหมาะสม จงจะเปนปจจยของความสาเรจตามเปาหมายของวธการสอนโดยใชกรณศกษาดงกลาว

Page 58: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

47

2.6 ทฤษฎกระบวนการกลม (Group Process) กระบวนการกลมเปนวทยาการทศกษาเกยวกบกลมคนเพอนาความรไปใชในการ

ปรบเปลยนเจตคตและพฤตกรรมของคน ซงจะนาไปสการเสรมสรางความสมพนธและการพฒนาการทางานของกลมคนใหมประสทธภาพ

จดเรมตนของคนควาวจยเกยวกบเรองนกคอ การศกษากลมคนดานพลงกลมและผทไดเชอวาเปนบดา ของกระบวนการกลมกคอ เครรท เลวน (Kurt Lewin) นกจตวทยาสงคมและนกวทยาศาสตรชาวเยอรมน โดยเรมศกษาตงแตประมาณป ค.ศ 1920 เปนตนมา และไดมผนาหลกการของพลงกลมไปใชในการพฒนาพฤตกรรมการทางานกลม การพฒนาบคลกภาพและจดประสงคอน ๆ วงการ รวมทงในวงการศกษา 2.6.1 หลกการและแนวคดทฤษฎกระบวนการกลม

แนวคดพนฐานของกระบวนการกลมกคอ แนวคดในทฤษฎภาคสนาน ของเครท เลวน ทกลาวโดยสรปไวดงน

พฤตกรรมของบคคลเปนผลมาจากความสมพนธของสมาชกในกลมโครงสรางของกลมจะเกดจากการรวมกลมของบคคลทมลกษณะแตกตางกน และจะมลกษณะแตกตางกนออกไปตามลกษณะของสมาชกกลม การรวมกลมจะเกดปฏสมพนธระหวางสมาชกในกลมในดานการกระทา ความรสก และความคด สมาชกกลมจะมการปรบตวเขาหากนและจะพยายามชวยกนทางานโดยอาศยความสามารถของแตละบคคลซงจะทาใหการปฏบตงานลลวงไปไดตามเปาหมายของกลม 2.6.2 หลกการเรยนรแบบกระบวนการกลม ทสาคญมดงน

1. การเรยนรเปนกระบวนการทเกดจากแหลงความรทหลากหลาย การเรยนรทเกดจากการบรรยายเพยงอยางเดยวไมพอทจะทาใหผเรยนเกดการเปลยนแปลงและพฒนาพฤตกรรม แตการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาพฤตกรรมผเรยนโดยกระบวนการกลมจะเปดโอกาสใหผเรยนไดใชศกยภาพของแตละคนทงในดานความคด การกระทาและความรสกมาแลกเปลยนความคดและประสบการณซงกนและกน

2. การเรยนรควรจะเปนกระบวนการกลมทสรางสรรคบรรยากาศการทางานการทางานกลมทใหผเรยนมอสระในการแสดงความรสกนกคด มบทบาทในการรบผดชอบตอการเรยนรของตนโดยมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนจะชวยใหการเรยนรเปนไปอยางมชวตชวาและชวยกระตนใหผเรยนเกดความกระตอรอรนในการเรยน

3. การเรยนรควรเปนระบวนการทผเรยนคนพบดวยตนเอง การเรยนรดวยการกระทากจกรรมดวยตนเองจะชวยใหผเรยนมโอกาสเรยนรเนอหาวชาหรอสาระจากการมสวนรวม

Page 59: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

48

ในกจกรรม ซงจะชวยใหผเรยนเกดความใจอยางลกซง จดจาไดด อนจะนาไปสการปรบเปลยนเจตคตและพฤตกรรมของตนไดรวมทงสามารถนาไปสการนาไปพฒนาบคลกภาพทกดานของผเรยน

4. การเรยนรกระบวนการเรยนร กระบวนการเรยนรเปนเครองมอทจาเปนในการแสวงหาความรทเปนตอการพฒนาคณภาพชวตทกดาน ดงนนถาผเรยนไดเรยนรอยางมระและมขนตอนจะชวยใหผเรยนสามารถใชเปนเครองมอในการแสวงหาความรหรอตอบคาถามการรไดอยางมประสทธภาพ 2.6.3 หลกการสอนแบบกระบวนการกลม

การเรยนแบบกระบวนการกลม คอ ประสบการณทางการเรยนรทนกเรยนไดรบจากการลงมอรวมปฏบตกจกรรมเปนกลม กลมจะมอทธพลตอการเรยนรของแตละคนแตละคนในกลมมอทธพลและมปฏสมพนธตอกนและกน หลกการสอนโดยวธกระบวนการกลม มหลกการเพอเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอน สรปไดดงน ( คณะกรรมการศกษาแหงชาต สานกงาน 2540 )

1. เปนการเรยนการสอนทยดนกเรยนเปนศนยกลางของการเรยนโดยใหผเรยนทกคนมโอกาสเขารวมกจกรรมมากทสด

2. เปนการเรยนการสอน ทเนนใหนกเรยนไดเรยนรจากกลมใหมากทสด กลมจะเปนแหลงความรสาคญทจะฝกใหผเกดความรความใจ และสามารถปรบตวและเขากบผอนได

3. เปนการสอนทยดหลกการคนพบและสรางสรรคความรดวยตวเองของนกเรยนเอง โดยครเปนผจดการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนพยายามคนหา และพบคาตอบดวยตนเอง

4. เปนการสอนทใหความสาคญของกระบวนการเรยนร วาเปนเครองมอทจาเปนในการแสวงหาความร และคาตอบตาง ๆ ครจะตองใหความสาคญของกระบวนการตาง ๆ ในการแสวงหาคาตอบ 2.6.4 รปแบบและขนตอนการสอนแบบกระบวนการกลม

รปแบบการสอนแบบกระบวนการกลม รปแบบการสอนแบบกระบวนการกลม (สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต, 2540 ) มขนตอนดงน

1. ต งจดมงหมายของการเรยนการสอน ท งจดมงหมายทวไปและจดมงหมายเชงพฤตกรรม

2. การจดประสบการณการเรยนร โดยเนนใหผเรยนลงมอประกอบกจกรรมดวยตนเองและมการเพอทางานเปนกลม เพอใหมประสบการณในการทางานกลม ซงมขนตอนดงน

2.1 ขนนา เปนการสรางบรรยากาศและสมาธของผเรยนใหมความพรอมในการเรยนการสอน การจดสถานท การแบงนกเรยนออกเปนกลมยอย แนะนาวธดาเนนการสอน กตกาหรอกฎเกณฑการทางาน ระยะเวลาการทางาน

Page 60: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

49

2.2 ขนสอน เปนขนทครลงมอสอนโดยใหนกเรยนลงมอปฏบตกจกรรมเปนกลม ๆ เพอใหเกดประสบการณตรง โดยทกจกรรมตาง ๆ จะตองคดเลอกใหเหมาะสมกบเนอเรองในบทเรยน เชนกจกรรม เกมและเพลง บทบาทสมมต สถานการณจาลอง การอภปรายกลม เปนตน

2.3 ขนวเคราะห เมอดาเนนการจดประสบการณเรยนรแลว จะใหนกเรยนวเคราะหและแสดงความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมตาง ๆ ความสมพนธกนในกลม ตลอดจนความรวมมอในการทางานรวมกน โดยวเคราะหประสบการณทไดรบจาการทางานกลมใหคนอนไดรบร เปนการถายทอดประสบการณการเรยนรของกนแนะกน ขนวเคราะหจะชวยใหผเรยนเขาใจตนเอง เขาใจผอน และมองเหนปญหาและวธการทางานทเหมาะสม เพอเปนแนวทางในการปรบปรงการทางาน เปนการถายโอนประสบการณการเรยนทด จะชวยใหผเรยนสามารถคนแนวคดทตองการดวยตนเอง เปนการขยายประสบการณการเรยนรใหถกตองเหมาะสม

2.4 ขนสรปและนาหลกการไปประยกตใช นกเรยนสรป รวบรวมความคดใหเปนหมวดหม โดยครกระตนใหแนวทางและหาขอสรป จากนนนาขอสรปทคนพบจากเนอหาวชาทเรยนไปประยกตใชใหเขากบตนเองและนาหลกการทไดไปใชเพอการปรบปรงตนเอง ประยกตใชใหเขากบคนอนประยกตเพอแกปญหาและสรางสรรคสงทเกดประโยชนตอสงคม ชมชน และดารงชวตประจาวนเชน การปรบปรงบคลกภาพ เกดความเหนอกเหนใจ เคารพสทธของผอน แกปญหา ประดษฐสงใหม เปนตน

2.5 ขนประเมนผล เปนการประเมนผลวา ผเรยนบรรลผลตามจดมงหมายมากนอยเพยงใด โดยจะประเมนทงดานเนอหาวชาและดานกลมมนษยสมพนธ ไดแก ประเมนดานมนษยสมพนธ ผลสมฤทธของกลม เชน ผลการทางาน ความสามคค คณธรรมหรอคานยมของกลม ประเมนความสมพนธในกลม จากการใหสมาชกตชมหรอวจารณแกกนโดยปราศจากอคต จะทาใหผเรยนสามารถประเมนตนเองไดและจะทาผสอนเขาใจนกเรยนได อนจะทาใหผเรยนผสอนเขาใจปญหาซงกนและกนอนจะเปนหนทางในการนาไปพจารณาแกปญหาและจดประสบการณการเรยนรใหแกนกเรยน 2.6.5 ขนาดของกลมและการแบงกลม

การแบงกลมเพอใหนกเรยนปฏบตงานรวมกนนน ผสอนอาจจะแบงกลมโดยคานงถงวตถประสงคการจดการเรยนการสอน (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, 2534, น. 230) เชน

1. แบงกลมตามเพศ ใชในกรณครมวตถประสงคทชเฉพาะลงไป เชน ตองการสารวจความระหวางเพศหญงและชาย ในดานตาง ๆ เชน ทศนคต คานยม ฯลฯ

Page 61: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

50

2. แบงตามความสามารถ ใชในกรณทครมภาระงานมอบหมายใหแตละกลมแตกตางไปตามความสามรถ หรอตองการศกษาความแตกตางในการทางานระหวางกลมทมความสามารถสงและตา

3. แบงตามความถนด โดยแบงกลมทมความถนดเรองเดยวกนไวดวยกน 4. แบงกลมตามความสมครใจ โดยใหสมาชกเลอกเขากลมดบคนทตนเองพอใจ ซงคร

ทาไดแตไมควรใชบอยนกเพราะจะทาใหนกเรยนขาดประสบการณในการทางานกบบคคลทหลายหลาย

5. แบงกลมแบบเจาะจง ครเจาะจงใหเดกบางคนอยในกลมเดยวกน เชน ใหเดกเรยนเกงกบเดกทเรยนออนเพอใหเดกเรยนเกงชวยเดกทเรยนออน หรอใหเดกปรบตวเขาหากน

6. แบงกลมโดยการสม ไมเปนการเจาะจงวาใหใครอยใครกบใคร 7. แบงกลมตามประสบการณ คอ การรวมกลมโดยโดยพจารณาเดกทมประสบการณ

คลายคลงกนมาอยดวยกนเพอประโยชนในการชวยกนวเคราะหหรอแกปญหาใดปญหาหนงโดยเฉพาะ 2.6.6 วธการสอนทสอดคลองกบหลกการการสอนแบบกระบวนการกลม

1. การระดมความคด เปนการรวมกลมทประกอบดวยสมาชก 4 -5 คน และใหทกคนแสวงความคดเหนอยางทวถง เพอรวบรวมความคดในเรองใดเรองหนงใหไดหลายแงมม ทกความคดไดรบการยอมรบโดยไมมการโตแยงกน แลวนาความคดทงมวลมาผสานกน

2. ผสอนสรางสถานการณสมมตขนโดยใหผเรยนตดสนใจทาอยางใดอยางหนงซงมการสรปผลในลกษณะของการแพการชนะ วธการนจะชวยใหผเรยนไดวเคราะหความรสกนกคด และพฤตกรรมตาง ๆ วธการสอนนจะชวยใหผเรยนมความสขในการเรยนและเกดความสนกสนาน

3. บทบาทสมมต เปนวธการสอนทมการกาหนดบทบาทของผเรยนในสถานการณทสมมตขนมาโดยใหผเรยนสวมบทบาทและแสดงออกโดยใชบคลกภาพประสบการณและความรสกนกคดของตนเปนหลก วธการสอนนเปดโอกาสใหผเรยนมโอกาสศกษาวเคราะหความรสกและพฤตกรรมของตนอยางลกซง ทงยงชวยสรางบรรยากาศการเรยนรทมชวตชวา

4. สถานการณจาลอง เปนวธกาสอนโดยการจาลองสถานการณจรงหรอสรางสถานการณใหใกลเคยงกบความเปนจรงแลวใหผเรยนอยในสถานการณน นพรอมท งแสดงพฤตกรรมเมออยในสถานการณทกาหนดให วธนจะชวยใหผเรยนฝกทกษะการแสดงพฤตอกรรมตาง ๆ ซงในสถานการณจรงผเรยนอาจจะไมกลาแสดงออก

5. กรณตวอยาง เปนวธการสอนทใชการสอนเรองราวตาง ๆ ทเกดขนจรง แตนามาดดแปลงเพอใหผเรยนใชเปนแนวทางในการศกษาวเคราะหและอภปรายแลกเปลยนความคดเหน

Page 62: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

51

ซงกนและกนอนจะนาไปสการสรางความเขาใจและฝกทกษะการแกปญหา การรบฟงความคดเหนซงกนและกนซงจะชวยใหเกดการเรยนรทมความหมายสาหรบผเรยนยงขน

6. การแสดงละคร เปนวธการสอนทใหผเรยนแสดงบทบาทตามบททมผเขยนหรอกาหนดไวให โดยผแสดงจะตองแสดงบทบาทตามทกาหนดโดยไมนาเอาบคลกภาพและความรสกนกคดเขามาใสในการแสดงบทบาทน น ๆ วธนจะชวยใหมประสบการณในการรบรเหตผล ความรสกนกคดและพฤตกรรมของผอนซงจะชวยฝกทกษะการทางานรวมกนและรบผดชอบรวมกน

7. เปนวธการสอนโดยการจดผเรยนเปนกลมยอยทมสมาชกประมาณ 6 -12 คน และมกากาหนดใหมผนากลมทาหนาทเปนผด าเนนการอภปราย สมาชกทกคนมสวนรวมในการแลกเปลยนความคดเหนแลวสรปหรอประมวลสาระทไดจากการแลกเปลยนความคดเหนกน วธการนเปดโอกาสใหผเรยนทกคนไดมสวนรวมในการเสนอขอมลหรอประสบการณของตนเองเพอใหกลมไดขอมลมากขน

วธการสอนทสนบสนนหลกการสอนแบบกระบวนการกลมเหลาน เปนวธการสอนทชวยใหการจดประสบการณการสอนทหลากหลายแลผสอนอาจใชวธสอนอน ๆ ไดอก โดยยดหลกสาคญ คอ การเลอกใชวธการสอนทสอดคลองกบจดประสงคของการสอนแตละครง 2.6.7 การประเมนผลการสอนแบบกระบวนการกลม (ทศนา แขมมณ และคณะ, 2522) ม

ดงน 1. การใหผเรยนประเมนผลการเรยนรของตนเอง ซงผสอนควรสนบสนน สงเสรมให

ผเรยนมโอกาสประเมนผลการเรยนรของตนเองจะชวยใหการเรยนรมความหมายและมประโยชนตอผเรยนยงขน

2. การใหผเรยนรวมประเมนผลการเรยนรจากการทางานรวมกน ซงสามารถประเมนผลได 2 ลกษณะ คอ 1. การประเมนผลสมฤทธของกลม 2. การประเมนผลความสมพนธภายในกลม 2.6.8 บทบาทของครและนกเรยนในการสอนแบบกระบวนการกลม

บทบาทคร (คณะกรรมการการศกษาแหงชาต สานกงาน 2540) มดงน 1. มความเปฯกนเอง มความเหนอกเหนใจนกเรยน สรางบรรยากาศทดตอการเรยน

สนใจ ใหกาลงใจ สนทนา ไถถาม 2. พดนอย และจะเปนเพยง ผประสานงาน แนะนา ชวยเหลอเมอนกเรยนตองการ

เทานน 3. ไมชนาหรอโนมนาวความคดของนกเรยน

Page 63: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

52

4. สนบสนน ใหกาลงใจ กระตนใหนกเรยนเกดความกระตอรอรนในการทางานแสดงออกอยางอสระ และแสดงออกซงความสามารถของนกเรยนแตละคน

5. สนบสนนใหนกเรยนสมารถวเคราะห สรปผลการเรยนรและประเมนผลการกระทางานใหเปนไปตามจดมงหมายทวางไว

2.7 ทฤษฎความพงพอใจ 2.7.1 ความหมายของความพงพอใจ

สมหมาย เปยถนอม (2551, น. 4 - 6) ไดรวบรวมความหมายของความพงพอใจจากนกวชาการ นกวจย และผเชยวชาญ ไวดงน

ชรน เดชจนดา (2535) กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกนกคดหรอทศนคตของบคคลทมตอสงหนงสงใดหรอปจจยทเกยวของ ความรสกพอใจจะเกดขนเมอความตองการของบคคลไดรบการตอบสนองหรอบรรลจดมงหมายในระดบหนง ความรสกดงกลาวจะลดลงและไมเกดขนหากความตองการหรอจดหมายนนไมไดรบการตอบสนอง

แนงนอย พงษสามารถ มความเหนวาความพงพอใจ หมายถง ทาททว ๆ ไปทเปนผลมาจากทาททมตอสงตาง ๆ 3 ประการ คอ 1) ปจจยเกยวกบกจกรรม 2) ปจจยทเกยวกบบคคล 3) ลกษณะความสมพนธระหวางกลม พทกษ ตรษทบ กลาวา ความพงพอใจเปนเพยงปฏกรยาดานความรสกตอสงเราหรอ สงกระตนทแสดงผลออกมาในลกษณะของผลลพธสดทายของกระบวนการประเมน โดยบอกทศทางของผลการประเมนวาเปนไปในลกษณะทศทางบวกหรอทศทางลบ หรอไมมปฏกรยา คอ เฉย ๆ ตอสงเรา หรอสงทมากระตน

วชย เหลองธรรมชาต ไดกลาวถงความพงพอใจไววา ความพงพอใจมสวนเกยวของกบความตองการของมนษย คอ ความพงพอใจจะเกดขนไดกตอเมอความตองการของมนษยไดรบ การตอบสนอง ซงมนษยไมวาอยทใดยอมมความตองการขนพนฐานไมตางกน

สมพงศ เกษมสน ใหความคดเหนเกยวกบความพงพอใจไววา บคคลจะเกดความพงพอใจจะตองมการจงใจ และไดกลาวถงการจงใจวา การจงใจเปนการชกจงใหผอนปฏบตตาม โดยมมลเหต 2 ประการ คอ ความตองการทางรางกาย และความตองการทางจตใจ

สภาลกษณ ชยอนนต ไดใหความหมายของความพงพอใจไววา ความพงพอใจเปนความรสกสวนตวทรสกเปนสขหรอยนดทไดรบการตอบสนองความตองการในสงทขาดหายไป หรอสงททาใหเกดความไมสมดล ความพงพอใจเปนสงกาหนดพฤตกรรมทจะแสดงออกของบคคล ซงมผลตอการเลอกทจะปฏบตในกจกรรมใด ๆ นน

Page 64: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

53

สงา ภณรงค ไดกลาววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกทเกดขนเมอไดรบความสาเรจตามความมงหมายหรอเปนความรสกขนสดทายทไดรบผลสาเรจตามวตถประสงค

สนท เหลองบตรนาค ใหความหมายความพงพอใจ หมายถง ทาทความรสก ความคดเหนทมผลตอสงใดสงหนงภายหลงจากทไดรบประสบการณในสงนนมาแลว ในลกษณะทางบวก คอ พอใจ นยม ชอบ สนบสนนหรอมเจตคตทดตอบคคล เมอไดรบตอบสนองความตองการในทางเดยวกน หากไมไดรบการตอบสนองตามความตองการจะเกดความไมพอใจเกดขน

อทย หรญโต ไดใหความหมายของความพงพอใจวา ความพงพอใจเปนสงททาใหทกคนเกดความสบายใจ เนองจากสามารถตอบสนองความตองการของเขา ทาใหเขาเกดความสข

อทยพรรณสดใจ กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอทศนคตของบคคลทมตอสงใดสงหนงโดยอาจเปนไปในเชงประเมนคาวาความรสกหรอทศนคตตอสงหนงสงใดนน เปนไปในทางบวกหรอทางลบ

สรปไดวาความพงพอใจเปนความรสกนกคดหรอทศนคตทมลกษณะเปนนามธรรม ไมสามารถมองเหนรปรางได เมอบคคลไดรบการตอบสนองในทางทด กจะเกดความรสกทเปนสข และความพงพอใจเปนสงทกาหนดพฤตกรรมในการแสดงออกของบคคลทมผลตอการเลอกทจะปฏบตในกจกรรมนน ๆ 2.7.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความพงพอใจ

ทฤษฎความตองการตามลาดบขนของมาสโลว(Maslow’s hierarchy of Need) มาสโลวเปนผพฒนาแนวคดเกยวกบแรงจงใจในเรอง ความตองการตามลาดบขน (Pyramid of Requirements หรอ Hierarchy of Needs) ขนในป 1943 โดยมสมมตฐานเบองตน ดงน (Maslow, 1954, p. 253 – 258)

1. มนษยมความตองการเปนลาดบขน เมอความตองการในระดบใดไดรบการตอบสนองแลว กจะใหความสาคญกบความตองการในลาดบนนนอยลง แตจะพยามยามเพอใหไดความตองการในระดบทสงขนไป

2. ความตองการของมนษยเปนเรองทมความซบซอน และความตองการเปนสงทมผลตอพฤตกรรมของมนษยในเวลาใดเวลาหนง

3. ความตองการระดบตาตองไดรบการตอบสนองกอน จงจะทาใหแสดงพฤตกรรมทจะผลกดนใหเกดความตองการในระดบทสงขน

4. มหลายวธการทจะทาใหมนษยเกดความพงพอใจตอความตองการในระดบสงมากกวาความตองการในระดบตา

Page 65: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

54

มาสโลวไดแบงความตองการของมนษยตงแตระดบตาสดถงระดบสงสด เปน 5 ขน ดงน

1. ความตองการทางรางกาย (Physiological Needs) เปนความตองการทางรางกายขนพนฐานของมนษยและเปนสงทจาเปนทสดสาหรบการดารงชวต ความตองการเหลาน ไดแกอากาศ เครองนงหม ยารกษาโรค ทอยอาศย ความตองการทางเพศ เปนตน มนษยจะมความตองการในลาดบถดไปเมอความตองการระดบกายภาพไดรบการตอบสนองแลว ดงนน ในขนแรกองคกรจะตองตอบสนองความตองการของพนกงานโดยการจายคาจางและผลตอบแทนเพอใหพนกงานสามารถนา เ งนไปใชจายเพอแสวงหาสงจา เ ปนพนฐานในการดารงชวตของแตละคน 2. ความตองการความมนคงปลอดภย (Safety or Security Needs) เมอความตองการดานรางกายไดรบการตอบสนองแลว ความตองการความมนคงปลอดภยกจะเขามามบทบาทในพฤตกรรมของมนษย ความปลอดภยดงกลาวม 2 รปแบบ คอ ความตองการความปลอดภยทางดานรางกาย และความมนคงทางดานเศรษฐกจ ซงความตองการความปลอดภยทางดานรางกายไดแก การมความปลอดภยในชวต การมสขภาพด เปนตน สวนความมนคงทางเศรษฐกจ ไดแก การมอาชพการงานมนคง การท างานทมหลกประกนอยางเพยงพอจะมผลตอการตดสนใจ ในการท างานตอไปอนจะเปนขอมลในการตดสนใจลาออกจากงานหรอการพจารณาเลอกงานใหมแตตราบใดทความตองการดานรางกายยงไมไดรบการตอบสนอง ความตองการทจะไดรบความมนคงปลอดภยกคอนขางนอย

3. ความตองการทางสงคม (Social Needs) เมอความตองการทง 2 ประการไดรบการตอบสนองแลว ความตองการในระดบทสงกวา จะเขามามบทบาทตอพฤตกรรมของมนษยความตองการทางสงคม ไดแกความตองการการยอมรบในผลงาน ความเอออาทร ความเปนมตรทดความมมนษยสมพนธทด และความรกจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน องคการสามารถตอบสนองความตองการของพนกงานไดโดยการใหลกจางมสวนในการแสดงความคดเหน ใหลกจางทางานเปนกระบวนกลม (Group Process) และมลกษณะเปนการรวมมอรวมใจ (Collaboration) ในการท างานมากกวาทจะมงการแขงขน (Competition) ตลอดจนองคกรตองมองเหนคณคาของบคลากร ยอมรบความคดเหนของเขาเหลานนดวยการยกยองชมเชยเมอมโอกาสอนควร

4. ความตองการไดรบการยกยองสรรเสรญในสงคม (Esteem Needs) หมายรวมถงความเชอมนในตนเอง ความสาเรจ ความรความสามารถ การนบถอตนเอง ความเปนอสระและเสรภาพในการทางาน ตลอดจนตองการมฐานะเดนและเปนทยอมรบนบถอของคนท งหลาย การมตาแหนงสงในองคกรหรอการทสามารถใกลชดบคคลสาคญ ๆ ลวนเปนการสงเสรมใหฐานะของบคคลเดนขนทงสน

Page 66: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

55

5. ความตองการความสาเรจในชวต (Self-actualization Needs) เมอมนษยไดรบการตอบสนองทง 4 ระดบแลว มนษยจะทางานเพองานคอ อยากรวาตนมศกยภาพแคไหน และพยายามพฒนาศกยภาพของตนไปสจดสงสด การท างานเกดจากสนใจและรกในงานททา และ ทาเพราะไดมโอกาศพฒนาศกยภาพของตนใหถงจดสงสด

มาสโลวไดจาแนกความตองการทง 5 ขนของมนษยเปน 2 ระดบใหญ ๆ คอ ระดบตา(Lower-order) ไดแก ความตองการทางกายภาพ และความตองการความมนคง สาหรบความตองการในระดบสง (Higher-order Needs) ไดแก ความตองการทางสงคม ความตองการไดรบ การยกยอง และความตองการความสาเรจในชวต ซงความแตกตางของความตองการทง 2 ระดบ คอความตองการในระดบสงเปนความพงพอใจทเกดขนภายในตวบคคล ขณะทความตองการในระดบตา เปนความพงพอใจทเกดจากภายนอก เชน คาตอบแทน

2.8 งานวจยทเกยวของ

ธดารตน คหาพงศ (2546) ศกษาผลของการสอนตามแนวคดวทยาศาสตรเทคโนโลยและ สงคม ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถในการคดอยางม วจารณญาณของนกศกษาวทยาลยพลศกษา จงหวดกระบพบวา นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยน และมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณสงกวาหลงไดรบการสอนตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคมอยางมนยสาคญทางสถต

มยร หรนขา (2544) ศกษาผลการใชรปแบบการพฒนาการคดอยางม วจารณญาณทมตอความสามารถในการคดแกปญหาในบรบทของชมชนของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวานกเรยนทไดใชรปแบบการสอนแบบพฒนาการคดอยางม วจารณญาณมคะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ แลมคะแนนความสามารถในการ คดแกปญหาในบรบทของชมชน หลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถต

วรพรรณ กระตายทอง (2550) ทาการเปรยบเทยบผลสมฤทธกอนและหลงเรยนรายวชาสารถะและหลกการทางสงคมวทยา เรอง สถาบนครอบครว สถาบนการเมองโดยใชวธสอนแบบกรณศกษา (case study) ของนกศกษาชนปท 3 โปรแกรมวชาสงคมศกษา ซงปรากฏวาผลสมฤทธหลงการเรยนรสงกวากอน การเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สรปไดวา แบบกรณศกษา (case study) ททาใหนกศกษาสามารถคดวเคราะหและมองภาพในการศกษาไดอยางชดเจน ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน ไมเบอหนาย ทาใหนกศกษาเกดการเรยนรไปในทางทดซงสอดคลองกบผลสมฤทธทางการเรยนทไดสรปไวในงานวจยนวาผลสมฤทธหลงการเรยนสงกวากอนการเรยน

Page 67: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

56

ชวทย ไชยเบา (2552) ศกษาวธการสอนแบบกรณศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาสงคมวทยาเบองตน เรองวฒนธรรมพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาสงคมวทยาเบองตน เรองวฒนธรรมโดยใชวธการสอนแบบกรณศกษาของกลมตวอยางหลงการเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 การสอนแบบกรณศกษาทาใหนกศกษาสามารถคดวเคราะหและมอง ภาพในการศกษาไดอยางชดเจน ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน ไมเบอหนาย ทาใหนกศกษาเกดการเรยนรไปในทางทด

นชนาถ ชกลน (2552) ศกษาเรองผลของการใชกจกรรมอภปรายแบบผสมผสานและกระดานสนทนาในการเรยนรดวยกรณศกษาทมตอการคดอยางมวจารญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาป 5 พบวา 1)นกเรยนทเรยนดวยกรณศกษา โดยใชกรรมการการอภปรายทตางกนมคะแนนการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 และ 2)นกเรยนทเรยนดวยกรณศกษาโดยใชกจกรรมการอภปรายแบบผสมผสานกบนกเรยนทเรยนดวยกรณศกษาโดยใชกจกรรมการอภปรายบนกระดานสนทนา มคะแนนการคดอยางมวจารณญาณไมแตกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

Powell (1994) ศกษาเรอง วธการสอนของกรณศกษาในการสอนระดบอดมศกษา มวตถประสงคเพอศกษาความมประสทธภาพของวธการใชกรณศกษาในการเรยนการสอนวชาสาขาสตวแพทย เพอนาไปสการใชวธการกรณศกษาในการเรยนการสอนทางการฝกหดคร รวบรวมขอมลจากการสงเกตในชนเรยน การจดบนทกและบนทกเทปในแตละครงเปนเวลา 1 ภาคเรยน โดยการสงเกตปฏสมพนธของผเรยน การอภปรายในกลมเลก ความถของคาถาม และการตอบของผเรยนรายบคคล และการบรรยาย และอภปรายของผสอน ชวงกลางภาคเรยน สมาชก 10 คน ของชนเรยนจะถกนามาสมภาษณ การสมภาษณจะใชคาถามโดยทวไป และกระตนใหผเรยนแสดงสงทตนเองคดอยางชดเจน ผสอนพฒนาผเรยนใหมความสามารถดานกาคดในระดบสง แตจะไมสามารถครอบคลมการใหใหไดเนอหามากๆ เทากบวธการสอนแบบบรรยายทนยมใชกน ซงผสอนจะตองไดรบการอบรมในดานการสอนวธนอยางมประสทธภาพเสยกอน และจะตองมการเพมความตองการของผเรยนเมอใชวกรณศกษาดวย มการเตรยมความพรอมผเรยนในแตละบทเรยน การมสวนรวมในกจกรรมเพอจะแกปญหาในแตละกรณตวอยาง การอภปรายในชนเรยนจะตองใหผเรยนมการตอบสนองแลกเปลยนความคดเหนในชนเรยน การศกษาครงนไดขอเสนอแนะวา การจดการเรยนการสอนโดยใชวธการกรณศกษาทาใหเกดประโยชนตอการเรยนรทจะมการแกปญหา มการคดไตรตรองเพมขนอยางเหนไดชด นอกจากนยงเกดปฏสมพนธทงในกลมเลกและเกลมใหญ ในการอภปรายกลมรวมกน ผเรยนจะตองมการนาความรในเนอหาและทกษะการแกปญหามาใชในการแกปญหาในกรณศกษาดวยจงจะสมบรณ ขอบเขตของกรณศกษาทนามาใชในการเรยนการ

Page 68: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

57

สอนในทางการศกษาจะตองมความสมพนธกบความตองการของการเรยนใหม และมการทาใหสละสลวย การใชกรณศกษาจะตองใชอยางระมดระวง พจารณาความเหมาะสมของกรณศกษาทนามาใชดวย

ฤทยวรรณ คงชาต (2544) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคด วเคราะหเชงอธบาย ของนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา ดวยการสอนโดยใชเทคนคการจดผงลายเสนและการสอนแบบเทคนคศกษากรณตวอยาง ผล การศกษาพบวานกเรยนทเรยนดวยการสอนโดยใชเทคนคการจดผงลายเสนและนกเรยนทเรยน ดวยการสอนแบบเทคนคศกษากรณตวอยาง มผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและการ คดวเคราะหเชงอธบาย แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

Rosman (1966) ไดศกษาการคดแบบวเคราะหของนกเรยนชน ประถมศกษาปท 1 และ2 พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 2 คดแบบวเคราะหมากกวาชน ประถมศกษาปท 1 และยงพบอกวา การคดแบบวเคราะหมความสมพนธในทางลบกบ แบบทดสอบวดสตปญญาของเวชเลอร(Wechsler Intelligence Scale for Children) ในฉบบเตมภาพใหสมบรณ (Picture Completion) การจดเรยงรป (Picture Arrangement) แตไมมความสมพนธกบแบบทดสอบทเกยวกบดานภาษา (Verbal test) นอกจากนนการคดแบบ 44 วเคราะหยงมแนวโนมทจะเพมขนตามอายและมความสมพนธกบความพรอมการเรยนรและ แรงจงใจอกดวย

Lumpkin (1991) ไดศกษาผลการสอนทกษะการคดวเคราะห ผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาของนกเรยนระดบ 5 และ 6 ผลการวจยพบวา เมอไดสอนทกษะการคดวเคราะหแลว นกเรยนระดบ 5 และ 6 ม ความสามารถดานการคดวเคราะหไมแตกตางกน นกเรยนระดบ 5 ทงกลมทดลองและกลมควบคมมผลสมฤทธทางการเรยน ความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาไมแตกตางกน สาหรบ นกเรยนระดบ 6 ทเปนกลมทดลองมผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาสงกวากลมควบคม ประจวบ เพมสวรรณ (2552)ไดศกษาความพงพอใจของนกศกษาทมตอการเรยนการสอนโดยใชวธกรณศกษา พบวาระดบความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการ สอนโดยใชกรณศกษาอยในระดบสงและความพงพอใจของนกศกษาแตละภาควชาไมแตกตางกน

เขมวนต กระดงงา (2554) ไดศกษาผลการเรยนดวยกระบวนการกลมรวมกบเวบสนบสนนการเรยนทมผลสมฤทธตอการเรยนและพฤตกรรมการทางานกลม พบวา 1) ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยกระบวนการกลมรวมกบเวบสนบสนนการเรยน วชาการพฒนาเวบไซตเบองตน หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนดวยกระบวนการกลมรวมกบเวบ

Page 69: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

58

สนบสนนการเรยน วชาการพฒนาเวบไซตเบองตนอยในระดบด 3) ความพงพอใจของนกเรยนทเรยนดวยดวยกระบวนการกลมรวมกบเวบสนบสนนการเรยน วชาการพฒนาเวบไซตเบองตน อยในระดบมาก

Johnson & Johnson (1978, p.53) เสนอแนะวา การเรยนรแบบกระบวนการกลมถอเปนวธการหนงของการเรยนแบบรวมมอ (Cooperative Learning) เปนวธการจดการเรยนการสอนทนาสนใจและเปนการสอนทเนนใหนกเรยนเปนศนยกลาง การเรยนดวยกระบวนการกลมจะสามารถกระตนใหสมาชกในกลมทกคนจะตองพยายามชวยเหลอกนและกนอยางเตมความสามารถ หากยงครมการใหคะแนนใบงาน หรอคะแนนพฤตกรรมกลม นกเรยนในฐานะสมาชกกลมจะตระหนกดวาตนเองควรมความรบผดชอบตอกลมเพอใหบรรลเปาหมาย

พระมหาไกรสร โชตปญโญ (แสนวงค) (2554) ไดศกษาแนวทางการจดการเรยนรภายใตกระบวนการทางานกลมโดยเนนการนาเสนองานหองเรยนตามประเดนคาถามปลายเปดเพอสงเสรมกาคดวเคราะหเชงบรณาการ พบวา การศกษาคนควาและการนาเสนองานในหองเกดแรงกระตนในการวเคราะห และศกษาเนอหาเพมเตม นสตสามารถเรยบเรยงเนอหาจากประเดนคาถามปลายเปด สามารถตอบโจทยของประเดนนน โดยการศกษาคนควาขอมล และเมอนาเสนอในหองเรยน การสอบถามจากครในรปแบบคาถามปลายเปด พรอมทงใหผฟงตงคาถามปลายเปด ถามกลมนาเสนอ เพอเสาะหาองคความรใหม ปรากฎวากลมนสตทนาเสนอมการแสดงเหตผลทสมบรณ ชดเจน อยางมเหตผล ไมคลมเครอ รวมถงการอธบายทสละสลวย การใชตวอยางประกอบ อธบายอยางถกตอง

อรอมา คาประกอบ (2550) ไดศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรมการทางานกลม หลงจากไดรบการจดการเรยนการสอน แบบรวมมอพบวา นกศกษาทรบการจดการเรยนการสอนแบบรวมมอ มพฤตกรรมการทางานกลมหลงเรยนสงกวากอนเรยน สมาชกทกคนในกลมตระหนกถงหนาทของตนเอง และพยายามปฏบตในการทางานกลมในฐานะสมาชกทดของกลม

ธนกฤต พลนอย (2554) ไดทาการศกษาผลของการใชกรณศกษาจดการเรยนการสอนในรายวชา LSC405 การจดการโซอปทานเชงกลยทธ สาขาวชาการจดการลอจสตกสและโซอปทานโดยใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) และวเคราะหขอมลเพอหาคาสถต ไดแก คารอยละคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยดานผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาพบวากระบวนการเรยนรโดยใชกรณศกษาสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนดขน สวนผลของความพงพอใจของนกศกษาในการเขารวมกระบวนการเรยนรโดยกรณศกษา พบวามความพงพอใจมาก

Page 70: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

59

ศระ สตยไพศาล (2544 ) ไดศกษาผลของการใชกรณศกษาจดการเรยนการสอนในรายวชา IMG462 สมมนาการจดการอตสาหกรรม พบวา กระบวนการเรยนรโดยใชกรณศกษาจะสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาดขน และนกศกษามความพงพอใจในการเขารวมกระบวนการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาอยในระดบมาก

จากงานวจยขางตนทาใหทราบวาการเรยนรโดยใชกรณศกษาจะสงผลใหผเรยนม ผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาดขน และทาใหระดบความพงพอใจของนกศกษาสงขน 2.9 กรอบแนวคดการวจย

ภาพท 2.1 กรอบแนวคดในการวจย

เนอหาสาระวชา เนอหาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ -หนวยการเรยนรท 1 การจดองคการ -หนวยการเรยนรท 2 การเพมประสทธภาพในองคการ -หนวยการเรยนรท 3 การบรหารความขดแยงในองคการ -หนวยการเรยนรท 4 การบรหารความเสยง-หนวยการเรยนรท 5 เทคนคการจดการสมยใหม

แบบฝกกรณศกษาจานวน 5 แบบฝก เพอฝกการคดวเคราะห

ตวแปรตน (Primary Variable) การใชกรณศกษา

ตวแปรตาม (Dependent Variable) 1.ความสามารถในการคดวเคราะห 2. พฤตกรรมการทางานกลม 3. ผลสมฤทธทางการเรยน 4. ความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา

การเรยนรโดยใชกรณศกษา

Page 71: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

  

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การศกษาเรองการเรยนรโดยใชกรณศกษาเพอสงเสรมการคดวเคราะห วชาการ

บรหารงานคณภาพในองคการ ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 มวตถประสงคเพอสงเสรมการคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ โดยใชกรณศกษา ศกษาพฤตกรรม และผลสมฤทธ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพช นสง ปท 2 ซงมวธดาเนนการศกษาตามขนตอน ดงตอไปน 3.1 กลมเปาหมาย 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 การสรางเครองมอในการวจย 3.4 การรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล 3.6 สถตทใชในการวจย 3.1 กลมเปาหมายทใชในการวจย

นกศกษาทลงทะเบยนในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการปการศกษา 2/2560 จานวน 35 คน 3.2 เครองมอในการวจย

เครองมอการวจยในครงนประกอบดวย 3.2.1 แผนการเรยนรโดยใชกรณศกษา รายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ 3.2.2 แบบประเมนการคดวเคราะหโดยใชกรณศกษา 3.3.3 แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 3.3.4 แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน 3.3.5 แบบสอบถามความพงพอในของนกศกษาตอการใชกรณศกษาในการเรยนร

Page 72: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

61

3.3 การสรางเครองมอและหาคณภาพเครองมอในการวจย 3.3.1 แผนการเรยนรโดยใชกรณศกษา รายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของ

นกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง 5 หนวยการเรยนร จานวน 5 แผน 3.3.1.1 ศกษาหลกวธการสอนโดยใชกรณกรณศกษาจากเอกสารและงานวจยท

เกยวของ 3.3.1.2 ศกษาหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2557 มาตรฐาน

รายวชา สมรรถนะรายวชา และคาอธบายรายวชาหลกการจดการ 3.3.1.3 สรางแผนจดการเรยนรวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ช น

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง ใหสอดคลองกบคาอธบายรายวชา โดยเลอกหนวยการเรยนรจานวน 5 หนวยการเรยนร 5 แผน จานวน 15 ชวโมง ดงน

- หนวยการเรยนรท 1 ความรเบองตนเกยวกบการจดองคการ - หนวยการเรยนรท 2 การเพมประสทธภาพในองคการ - หนวยการเรยนรท 3 การบรหารความขดแยงในองคการ - หนวยการเรยนรท 4 การบรหารความเสยง - หนวยการเรยนรท 5 เทคนคการจดการสมยใหม

3.3.1.4 นาแผนการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาทสรางขนใหผชวยผอานวยการฝายวชาการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร ตรวจสอบความถกตองของเนอหาสาระ กจกรรมการเรยนการสอน การวดผลประเมนผล ใหขอเสนอแนะ และปรบปรงแกไขตามขอแนะนาของผชวยผอานวยการฝายวชาการ

3.3.1.5 นาแผนการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาเสนอผเชยวชาญ เพอตรวจสอบความสอดคลองขององคประกอบตาง ๆ ในแผนการจดการเรยนรดานภาษาและความเทยงตรงของเนอหา (Content validity) จดประสงคการเรยนร กจกรรมการเรยนการสอน การวดผลประเมนผล ความชดเจน ความถกตองเหมาะสมของภาษาทใช และนาขอมลทรวบรวมจากความคดเหนของผเชยวชาญมาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยใชดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence) ซงมคาเทากบ 0.5 ขนไปถอวามความสอดคลองอยในเกณฑทยอมรบได โดยกาหนดเกณฑการพจารณาดงน

+1 หมายถง แนใจวาแผนจดการเรยนรมความสอดคลองกบตวชวด 0 หมายถง ไมแนใจวาแผนจดการเรยนรมความสอดคลองกบตวชวด -1 หมายถง แนใจวาแผนจดการเรยนรมความสอดคลองกบตวชวด แผนจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา มคา IOC เทากบ .66-1.00

Page 73: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

62

3.3.1.6 นาแผนจดการเรยนรปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ และนาแผนจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาไปใชในการดาเนนการวจยตอไป 3.3.2 แบบประเมนการคดวเคราะหโดยใชกรณศกษา

ในการสรางแบบประเมนการเรยนรโดยใชกรณศกษา ผวจยดาเนนการสรางตามขนตอนดงน

3.3.2.1 ศกษาคนควาเอกสาร หนงสอ การประเมนผลการเรยนตามสภาพจรง และงานวจยทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการสรางแบบประเมนการเรยนรของนกศกษา

3.3.2.2 สรางแบบประเมนการเรยนรโดยใชกรณศกษาซงเปนแบบประเมนกรณศกษา ซงกาหนดเกณฑการประเมนตามเกณฑการใหคะแนนดงน

4 หมายถง ผลการประเมนการเรยนรอยในเกณฑ ดมาก 3 หมายถง ผลการประเมนการเรยนรอยในเกณฑ ด 2 หมายถง ผลการประเมนการเรยนรอยในเกณฑ พอใช 1 หมายถง ผลการประเมนการเรยนรอยในเกณฑ ปรบปรง และกาหนดเกณฑในการแปลความหมายดงน (บญชม ศรสะอาด. 2535 : 100) คาเฉลย 3.51 – 4.00 หมายถง มพฤตกรรมกลมในระดบ ดมาก คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง มพฤตกรรมกลมในระดบ ด คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง มพฤตกรรมกลมในระดบ พอใช คาเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง มพฤตกรรมกลมในระดบ ปรบปรง 3.3.2.3 นาแบบประเมนทผวจยสรางขนเสนอผเชยวชาญใหคะแนนความสอดคลองกบ

หวขอการประเมน และนาขอมลทรวบรวมจากความคดเหนของผเชยวชาญมาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยใชดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence) ซงมคาเทากบ 0.5 ขนไปถอวามความสอดคลองอยในเกณฑทยอมรบได โดยกาหนดเกณฑการพจาณาดงน

+1 หมายถง แนใจวาแผนจดการเรยนรมความสอดคลองกบตวชวด 0 หมายถง ไมแนใจวาแผนจดการเรยนรมความสอดคลองกบตวชวด -1 หมายถง แนใจวาแผนจดการเรยนรมความสอดคลองกบตวชวด แบบประเมนการเรยนรโดยใชกรณศกษา มคา IOC เทากบ .66-1.00 3.3.2.4 นาแบบประเมนผลการเรยนรทผานการปรบปรงแกไขแลวไปใชกบนกศกษา

กลมตวอยางในการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา

Page 74: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

63

3.3.3 แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 3.3.3.1 ศกษาคนควา เอกสาร หนงสอ และงานวจยทเกยวของ เพอใชเปนขอมลและ

แนวทางในการสรางแบบสงเกตพฤตกรรมกลม 3.3.3.2 กาหนดเกณฑในการใหคะแนน เนอหาทจะวด และเลอกรปแบบเครองมอทจะวด 3.3.3.3 สรางแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมซงมหวขอในการประเมน 5 หวขอ

คอ ขนตอนการทางาน การใหความรวมมอ การแสดงความคดเหน การรบฟงความคดเหน การตงใจทางาน และความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย โดยมกาหนดการใหคะแนน ดงน

4 หมายถง มพฤตกรรมการทางานกลมในเกณฑ ดมาก 3 หมายถง มพฤตกรรมการทางานกลมในเกณฑ ด 2 หมายถง มพฤตกรรมการทางานกลมในเกณฑ พอใช 1 หมายถง มพฤตกรรมการทางานกลมในเกณฑ ปรบปรง

และกาหนดเกณฑในการแปลความหมายดงน (บญชม ศรสะอาด, 2535, น. 100) คาเฉลย 3.51 – 4.00 หมายถง มพฤตกรรมการทางานกลมในระดบ ดมาก คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง มพฤตกรรมการทางานกลมในระดบ ด คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง มพฤตกรรมการทางานกลมในระดบ พอใช คาเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง มพฤตกรรมการทางานกลมในระดบ ปรบปรง 3.3.3.4 นาแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมจากการเรยนรโดยใชกรณศกษา

วชาการบรหารงานคณภาพในองคการ สาหรบนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ทผวจยสรางขนเสนอผเชยวชาญ ตรวจใหคะแนนความสอดคลองระหวางหวขอการประเมนกบพฤตกรรมทจะวด และนาขอมลทรวบรวมจากความคดเหนของผเชยวชาญมาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยใชดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence) ซงมคาเทากบ 0.5 ขนไปถอวามความสอดคลองอยในเกณฑทยอมรบได โดยกาหนดเกณฑการพจารณาดงน

+1 หมายถง แนใจวาแบบประเมนมความสอดคลองกบจดประสงคทวด 0 หมายถง ไมแนใจวาแบบประเมนมความสอดคลองกบจดประสงคทวด -1 หมายถง แนใจวาแบบประเมนไมมความสอดคลองกบจดประสงคทวด แบบสงเกตพฤตกรรมกลม มคา IOC เทากบ .66-1.00 3.3.3.5 นาแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมจากการเรยนรโดยใชกรณศกษาท

ปรบปรงแกไขแลวไปใชกบนกเรยนกลมตวอยาง

Page 75: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

64

3.3.4 แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ในการสรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ

ผวจยดาเนนการสรางตามขนตอน ดงน 3.3.4.1 ศกษาเอกสารทเกยวของกบวธการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 3.3.4.2 วเคราะหสาระการเรยนร ตวชวด จดประสงคการเรยนรและผลการเรยนรท

คาดหวง เพอกาหนดจานวนขอสอบและเพอวดความสามารถดานคดวเคราะห คอ ความสาคญ ความสมพนธ และ หลกการ

3.3.4.3 สรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงปท 2 แบบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 20 ขอ

3.3.4.4 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทสรางขนใหอาจารยทปรกษาพจารณาความเหมาะสมของจดประสงคและพฤตกรรมทตองการวด ความถกตองและความเหมาะสมของภาษา ใหขอเสนอแนะ และปรบปรงแกไขตามขอแนะนาของอาจารยทปรกษา

3.3.4.5 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทปรบปรงตามขอเสนอแนะอาจารยทปรกษา เสนอผเชยวชาญ เพอตรวจสอบความสอดคลองของจดประสงคและพฤตกรรมทตองการวด ความถกตองและความเหมาะสมของภาษาทใช ตลอดจนขอบกพรองอนๆ โดยคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) (บญชม ศรสะอาด: 2550: น. 58-66) ซงมคาเทากบ 0.66 – 1.00 ถอวามความสอดคลองอยในเกณฑทยอมรบได โดยกาหนดเกณฑการพจารณาดงน

+1 หมายถง แนใจวาขอสอบนนมความสอดคลองกบจดประสงค 0 หมายถง ไมแนใจวาขอสอบนนมความสอดคลองกบจดประสงค -1 หมายถง แนใจวาขอสอบนนมความสอดคลองกบจดประสงค แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน มคา IOC เทากบ .66-1.00 3.3.4.6 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ไปทดลองใช (try out) กบนกศกษา

ระดบชนประกาศนยบตรวชาชพชนสงปท 2 ทไมใชกลมตวอยางคอ วทยาลยอาชวศกษาศาสนบรหารธรกจ กรงเทพมหานคร จานวน 20 คน ตรวจสอบคะแนนของนกเรยน นาคะแนนมาวเคราะหหาคณภาพของแบบวดผลสมฤทธ โดยตรวจสอบหาคาความยากงาย(p) และอานาจจาแนก (r) เปนรายขอโดยใชเทคนค 27% ของจง เตห ฟาง (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ, น. 197-198) แลวเลอกเฉพาะขอสอบทมคาความยากงาย (p) ระหวาง .20-.80 และคาอานาจจาแนก (r) ตงแต 0.2 ขนไป จานวน 20 ขอ

Page 76: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

65

3.3.4.7 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ และนา ไปใชในการดาเนนการวจยตอไป 3.3.5 แบบสอบถามความพงพอในของนกศกษาตอการใชกรณศกษาในการเรยนร

3.3.5.1 ศกษาเอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบสอบถามความพงพอใจ เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา

3.3.5.2 กาหนดเกณฑในการใหคะแนน เนอหาทจะวด และเลอกรปแบบเครองมอทจะวด 3.3.5.3 สรางแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา สาหรบ

นกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง โดยสอบถามความพงพอใจในดานวตถประสงค ดานกจกรรมการสอน ดานสอการเรยนร ลกษณะของรปแบบการวดเปนแบบใชมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามวธของลเครท (Likert Scale) โดยมระดบคะแนน ดงน

5 หมายถง มความระดบความพงพอใจมากทสด 4 หมายถง มความระดบความพงพอใจระดบ มาก 3 หมายถง มความระดบความพงพอใจระดบ ปานกลาง 2 หมายถง มความระดบความพงพอใจระดบ นอย 1 หมายถง มความระดบความพงพอใจระดบ นอยทสด ใชเกณฑในการแปลความหมาย ดงน (บญชม ศรสะอาด. 2545 : 105 – 106)

คาเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง มความพงพอใจในระดบ มากทสด คาเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบ มาก คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบ ปานกลาง คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบ นอย คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบ นอยทสด

3.3.5.4 นาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา สาหรบนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ทผวจยสรางขน ไปใหอาจารยทปรกษา ตรวจสอบคณภาพดานความตรงเชงเนอหา ความชดเจนของคาถาม ความถกตองดานภาษา และใหขอเสนอแนะ ทาการปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษา

3.3.5.5 นาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา สาหรบนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ทผวจยสรางขนเสนอผเชยวชาญ ตรวจใหคะแนนคณภาพดานความตรงเชงเนอหาของแบบสอบถาม (Content validity) และนาขอมลทรวบรวมจากความคดเหนของผเชยวชาญมาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยใชดชนความสอดคลอง (Index of

Page 77: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

66

Item Objective Congruence) ซงมคาเทากบ 0.5 ขนไปถอวามความสอดคลองอยในเกณฑทยอมรบได โดยกาหนดเกณฑการพจารณาดงน

+1 หมายถง แนใจวาขอคาถามมความสอดคลองกบจดประสงคทวด 0 หมายถง ไมแนใจวาขอคาถามมความสอดคลองกบจดประสงคทวด

-1 หมายถง แนใจวาขอคาถามไมมความสอดคลองกบจดประสงคทวด แบบสอบถามความพงพอใจ มคา IOC เทากบ .66-1.00

3.3.5.6 นาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาทปรบปรงแกไขแลวไปใชกบนกศกษากลมตวอยาง

3.4 การเกบรวบรวมขอมล วธดาเนนการวจย การเรยนรโดยใชกรณศกษาเพอสงเสรมการเรยนรรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงปท2 วทยาลยอาชวศกษาเจรญพฒนาบรหารธรกจ จานวน 35 คน มวธดาเนนการวจยดงน 3.4.1 ขนเตรยม ผสอนชแจงการเรยนรโดยใชกรณศกษา จดประสงครายวชา สมรรถนะ

รายวชา และคาอธบายรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ แจงการวดและประเมนผลในรายวชาใหนกศกษาไดรบทราบ 3.4.2 ขนทดลอง การวจยครงนดาเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 ผสอน

ดาเนนการสอนตามแผนการเรยนรโดยใชกรณศกษาโดยเลอกหนวยการเรยนร จานวน 5 หนวย 5 แผนการเรยนร เรยนสปดาหละ 3 ชวโมง รวมเปน 15 ชวโมง ดงน

- หนวยการเรยนรท 1 ความรเบองตนเกยวกบการจดองคการ จานวน 3 ชวโมง - หนวยการเรยนรท 2 การเพมประสทธภาพในองคการ จานวน 3 ชวโมง - หนวยการเรยนรท 3 การบรหารความขดแยงในองคการ จานวน 3 ชวโมง

- หนวยการเรยนรท 4 การบรหารความเสยง จานวน 3 ชวโมง - หนวยการเรยนรท 5 เทคนคการจดการสมยใหม จานวน 3 ชวโมง 3.4.3 กอนทใหนกศกษาเรยนรวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ โดยใชกรณศกษา

ผสอนไดทาการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน(pre-test) และเรมสอน ในขณะทนกศกษาเรยนรโดยใชกรณศกษา ครจะเปนผสงเกตการทางานกลม และประเมนผลการเรยนร 3.4.4 เมอเรยนรครบทง 5 แผนการเรยนร ทาแบบฝกจานวน 5 ชด ผสอนไดดาเนนการ

ทดสอบการคดวเคราะหโดยใชกรณศกษาทสรางขนอก 1 ชด

Page 78: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

67

3.4.5 หลงจากนนทงระยะเวลา 1 สปดาห ครใหนกศกษาไปทบทวนเรองทเรยนทงหมด และนดทดสอบการคดวเคราะหโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจานวน 1 ชด เปนปรนย 4 ตวเลอก จานวน 20 ขอ ซงเปนชดเดมกบกอนเรยน เพอเกบเปนขอมล 3.4.6 ใหนกศกษาทาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา เพอเกบเปน

ขอมล 3.4.7 รวบรวมขอมลทงหมดมาวเคราะหและแปลผล

3.5 การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลแบงออกเปน 4 ตอนคอ 3.5.1 วเคราะหผลการเรยนรโดยใชกรณศกษา โดยวเคราะหหาคารอยละ (Percentage) 3.5.2 วเคราะหผลการประเมนแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมจากการเรยนรโดยใช

คาเฉลย (Mean) 3.5.3 การทดสอบสมมตฐานเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน (Pair t-test) 3.5.4 วเคราะหผลการประเมนแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาของ

นกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงปท 2 โดยหา คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงนใชสถตเพอการวเคราะหขอมล ดงน 3.6.1 สถตพนฐาน

3.6.1.1 รอยละ (Percentage) โดยใชสตรดงน

P = × 100 เมอ P แทน รอยละ

f แทน ความถทตองการแปลงรอยละ N แทน จานวนความถทงหมด

Page 79: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

68

3.6.1.2 คาเฉลย (mean) โดยใชสตรดงน (บญชม ศรสะอาด, 2545, น.105) = ∑

โดย แทน คาเฉลยของคะแนน ∑ แทน ผลรวมของคะแนน N แทน จานวนทงหมด

3.6.1.3 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) (บญชม ศรสะอาด, 2545, น.106)

S.D. = ∑ (∑ )( )

โดย S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน

∑ แทน ผลรวมของคะแนนยกกาลงสอง (∑ ) แทน กาลงสองของคะแนนผลรวม n แทน จานวนขอมลทงหมด

3.6.2 สถตในการหาคณภาพเครองมอ

3.6.2.1 คาความเทยงตรง (Validity) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบผลการเรยนรทคาดหวง IOC : Index of objective Congruence (บญชม ศรสะอาด, 2545, น. 64) จากสตร ดงน = ∑

โดย IOC แทน คาดชนความสอดคลอง ∑ แทน ผลรวมคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ N แทน จานวนผเชยวชาญ 3.6.2.2 การหาคาความยาก (Difficulty) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

โดยใชสตร P ดงน (สมนก ภททยธน, 2541, น. 195)

P =

Page 80: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

69

เมอ P แทน คาความยากของขอสอบ R แทน จานวนผตอบถก N แทน จานวนคนทงหมด

เกณฑพจารณาการหาคาความยาก (Difficulty) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยน

เกณฑการพจารณาระดบคาความยากของขอสอบแตละขอทไดจากการคานวณจากสตรทมคาอยระหวาง 0.00 ถง 1.00 ทมรายละเอยดเกณฑของเกณฑในการพจารณาตดสน ดงน

ได 0.80 ≤ p ≥ 1.00 เปนขอสอบทงายมาก ควรตดทง หรอนาไปปรบปรง 0.60 ≤ p < 0.80 เปนขอสอบทคอนขางงายใชไดด 0.40 ≤ p < 0.60 เปนขอสอบทความยากงายปานกลาง ดมาก p < 0.20 เปนขอสอบทยากมาก ควรตดทงหรอนาไปปรบปรง

โดยทขอสอบทจะสามารถนาไปใชในการวดผลทมประสทธภาพจะมคาความยากอยระหวาง 0.20 ถง 0.80

3.6.2.3 คาอานาจจาแนกของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน (บญชม ศรสะอาดและคณะ, 2550, น. 85)

r = เมอ r แทน คาอานาจจาแนกของขอสอบ

H แทน จานวนคนในกลมสงตอบถก L แทน จานวนคนในกลมตาตอบถก N แทน จานวนคนทงหมดในกลมใดกลมหนง

เกณฑพจารณาหาคาอานาจจาแนกมหลกเกณฑ ดงน 1) คาอานาจจาแนกของขอสอบจะมคาอยระหวาง 1 ถง -1 มรายละเอยดของเกณฑการ

พจารณาตดสน ดงน ได 0.40 ≤ r เปนขอสอบทมอานาจจาแนกดมาก

0.30 ≤ r < 0.39 เปนขอสอบทมอานาจจาแนกด 0.20 ≤ r < 0.29 เปนขอสอบทมอานาจจาแนกพอใช ปรบปรงตวเลอก r ≤ 0.19 เปนขอสอบทมอานาจจาแนกตา ควรตดทง

2) ถาคาอานาจจาแนกมคามากๆ เขาใกล 1 แสดงวาขอสอบขอนนสามารถจาแนกคนเกงและคนออนออกจากกนไดด

Page 81: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

70

3.6.2.4 หาคาความเชอมนของแบบทดสอบโดยใชสตร KR20 ตามวธของ Kuder-Richardson (บญชม ศรสะอาด, 2545 ข, น. 85-86)

เมอ rtt แทน คาความเชอมนของแบบทดสอบ

k แทน จานวนขอ P แทน สดสวนของผตอบถกในแตละขอ q แทน สดสวนของผตอบผดในแตละขอ S2 แทน ความแปรปรวนของคะแนน

3.6.3 สถตทใชในการทดสอบสมมตฐานการวจย ทดสอบความแตกตางระหวางคะแนนแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ใชสถต t –

test(Dependent Samples (บญชม ศรสะอาด, 2548) ดงน

เมอ T แทน สถตทดสอบทจะใชเปรยบเทยบกบคาวกฤต จากการแจdแจง แบบ t เพอทราบนยสาคญ D แทน คาผลตางระหวางคคะแนน n แทน จานวนกลมตวอยางหรอจานวนคคะแนน

 

2tt S

pq1

1 -k

k r

Page 82: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

บทท 4 ผลการศกษา

การศกษาเรอง การเรยนรแบบกรณศกษาเพอสงเสรมการคดวเคราะห วชาการ

บรหารงานคณภาพในองคการ ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 มวตถประสงค 1. เพอสงเสรมการคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการของนกศกษา

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชกรณศกษา 2. เพอศกษาพฤตกรรมการเรยนรโดยใชกรณศกษาของนกศกษาระดบประกาศนยบตร

วชาชพชนสง ปท 2 3. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของ

นกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 4. เพอศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชา การ

บรหารงานคณภาพในองคการ ผวจยขอนาเสนอผลการวเคราะหขอมลการวจยแบงเปน 4 ตอนดงน ตอนท 1 ผลการสงเสรมการคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของ

นกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชกรณศกษา ตอนท 2 ผลของการศกษาพฤตกรรมการเรยนรโดยใชกรณศกษาของนกศกษาระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 ตอนท 3 ผลของการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน รายวชาการบรหารงาน

คณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 ตอนท 4 ผลการศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาใน

รายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ

Page 83: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

72

 

ตอนท 1 ผลการสงเสรมการคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชกรณศกษา

ตารางท 4.1 แสดงคะแนน/รอยละจากการทาแบบฝกและแบบทดสอบกรณศกษา นกศกษาจานวน 35 คน

กลม

แบบฝกจานวน 5 ชดๆละ 16 คะแนน

รวม 80

คะแนน

คดเปนรอยละ

แบบ ทดสอบ 16

คะแนน

คดเปนรอยละ

เกณฑผาน

คะแนนไมตากวารอยละ 80

ชดท 1

ชดท 2

ชดท 3

ชดท 4

ชดท 5

1 14 15 14 13 14 70 87.50 14 87.50

2 15 14 13 13 13 68 85.00 13 81.25

3 12 13 13 14 12 64 80.00 13 81.25

4 14 16 12 15 14 71 88.75 14 87.50

5 12 13 13 13 12 63 78.75 12 75.00 × × 6 14 14 13 14 14 69 86.25 13 81.25

7 14 12 13 14 13 66 82.50 13.2 82.50

จากตารางท 4.1 แสดงคะแนน/รอยละจากการทาแบบฝกและแบบทดสอบกรณศกษา โดยนกศกษาจานวน 35 คน แบงเปนกลมๆละ 5 คน พบวา นกศกษามคะแนนไมตากวารอยละ 80 จากการทาแบบฝกและแบบทดสอบกรณศกษา ผานเกณฑจานวน 6 กลม คดเปนรอยละ 85.71 และไมผานเกณฑจานวน 1 กลม คดเปนรอยละ 14.29

Page 84: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

73

 

ตอนท 2 ผลของการศกษาพฤตกรรมการเรยนรโดยใชกรณศกษาของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 ตารางท 4.2 แสดงคาเฉลยของพฤตกรรมการทางานกลมโดยใชกรณศกษา จากแบบฝก 5 ชด นกศกษาจานวน 35 คน

กลม แบบฝกจานวน 5 ชด

คาเฉลย แปลผล ลาดบ 1 2 3 4 5

1 3.8 3.8 3.8 3.6 4 3.80 ดมาก 2 2 4 3.2 3.8 4 3.6 3.72 ดมาก  4 3 4 3.6 3.4 3.8 4 3.76 ดมาก  3 4 3.6 4 3.6 3.4 3.8 3.68 ดมาก  5 5 4 3.4 3.8 4 4 3.84 ดมาก  1 6 3.2 3.8 3.6 3.8 3.8 3.64 ดมาก  6 7 4 3.8 3.6 3.8 4 3.84 ดมาก  1

จากตารางท 4.2 แสดงคาเฉลยของพฤตกรรมการทางานกลมโดยใชกรณศกษาโดยใช

แบบฝกจานวน 5 ชดนกศกษาจานวน 35 คน แบงเปนกลมๆละ 5 คน พบวานกศกษาทกกลมพฤตกรรมอยในระดบดมาก

ตอนท 3 ผลของการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาการบรหารงาน

คณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 ตารางท 4.3 เปรยบเทยบการทาแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของนกศกษาจานวน 35 คน

การทดสอบ กลมตวอยาง Mean S.D t Sig.(2-tailed) กอนเรยน 35 7.62 1.53 18.95 * .000 หลงเรยน 35 13.08 2.93 *อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

Page 85: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

74

 

จากตารางท 4.3 เปรยบเทยบการทาแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของนกศกษาจานวน 35 คนพบวานกศกษา มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (t = 18.95,sig = .000)

ตอนท 4 ผลการศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ

ตารางท 4.4 แสดงระดบความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยกรณศกษาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ นกเรยนจานวน 35 คน

ประเดนการประเมน SD แปลผล ลาดบท

1. ดานผสอน 4.36 0.07 มาก 1

1.1 เนอหาวชาทใชสอนมความเหมาะสม 4.34 0.64 มาก 3

1.2 มการแจงวตถประสงค เนอหา รายวชากอนการเรยนการสอนอยางชดเจน 4.06 0.59 มาก 4

1.3 อธบายวธการทจะสอนเขาใจไดงาย 4.46 0.51 มาก 2

1.4 กระตนและสงเสรมใหนกเรยนคดวเคราะห และทางานรวมกน 4.57 0.50 มากทสด 1

2. ดานการจดกจกรรม 4.27 0.10 มาก 2

2.1 ทาใหผเรยนมความรความเขาใจในเรองทเรยนมากขน 4.11 0.68 มาก 5

2.2 สงเสรมนกเรยนใหเกดการเรยนร และแลกเปลยนความคดเหน 4.29 0.46 มาก 3

2.3 ทาใหนกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน 4.31 0.47 มาก 2

2.4 เปดโอกาสใหนกเรยนไดทางานอยางอสระ 4.23 0.43 มาก 4

2.5 ทาใหนกเรยนนาวธการเรยนรไปใชในรายวชาอนๆ ได 4.40 0.50 มาก 1

3. ดานเนอหาของกรณศกษา 4.14 0.17 มาก 3

3.1 กรณศกษาทนามาใชตรงตามเนอหาและครอบคลมตามจดประสงคในรายวชา 3.97 0.75 มาก 4

3.2 กรณศกษาทนามาใชสามารถเชอมโยงความรเดมกบ ความรใหม 4.57 0.50 มากทสด 1

3.3เนอหาทนสมย และทนตอเหตการณ 4.23 0.84 มาก 3

3.4 รปแบบ และความยากงายของกรณศกษาเหมาะสมกบผเรยน 3.52 0.49 มาก 5

3.5 เนอหาใหแนวคดทสามารถนาไปประยกตใชกบการเรยนในระดบทสงขน 4.54 0.51 มากทสด 2

ภาพโดยรวม 4.25 0.64 มาก

Page 86: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

75

 

จากตารางท 4.3 แสดงระดบความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ นกศกษาจานวน 35 คน พบวาภาพโดยรวมของความพงพอใจอยในระดบมาก (Mean =4.25,S.D.=0.64) เมอพจารณาเปนรายดานเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยคอ ดานผสอน(Mean =4.36,S.D.=0.07) ดานกจกรรม (Mean =4.27,S.D.=0.10)ดานเนอหาของกรณศกษา (Mean =4.14,S.D.=0.17) มรายละเอยดดงน

ดานผสอนมความพงพอใจอยระดบมาก (Mean =4.36,S.D.=0.07) คอ กระตนและสงเสรมใหนกเรยนคดวเคราะห และทางานรวมกน (Mean =4.57,S.D.=0.50) อธบายวธการทจะสอนเขาใจไดงาย(Mean= 4.46, S.D.= 0.51) เนอหาวชาทใชสอนมความเหมาะสม (Mean =4.34,S.D.= 0.64)มการแจงวตถประสงค เนอหา รายวชากอนการเรยนการสอนอยางชดเจน (Mean =4.06,S.D.= 0.59)

ดานการจดกจกรรมมความพงพอใจอยในระดบมาก (Mean =4.27,S.D.=0.10) คอ ชวยใหนกเรยนนาวธการเรยนรไปใชในรายวชาอนๆได(Mean =4.40,S.D.=0.50)ทาใหนกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน (Mean =4.31, S.D.=0.47) สงเสรมนกเรยนใหเกดการเรยนร และแลกเปลยนความคดเหน (Mean =4.29, S.D.=0.46) เปดโอกาสใหนกเรยนไดทางานอยางอสระ(Mean =4.23, S.D.=0.43) ทาใหผเรยนมความรความเขาใจในเรองทเรยนมากขน (Mean =4.11, S.D.=0.68)

ดานเนอหาของกรณศกษา มความพงพอใจอยในระดบมาก (Mean =4.14,S.D.=0.75) คอกรณศกษาทนามาใชสามารถเชอมโยงความรเดมกบ ความรใหม (Mean =4.57,S.D.=0.50)เนอหาใหแนวคดทสามารถนาไปประยกตใชกบการเรยนในระดบทสงขน (Mean =4.54,S.D.=0.51)เนอหาทนสมย และทนตอเหตการณ (Mean =4.23,S.D.=0.84) กรณศกษาทนามาใชตรงตามเนอหาและครอบคลมตามจดประสงคในรายวชา (Mean =3.97,S.D.=0.75) รปแบบ และความยากงายของกรณศกษาเหมาะสมกบผเรยน (Mean =3.52,S.D.=0.49)

Page 87: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรอง การเรยนรโดยกรณศกษาเพอสงเสรมการคดวเคราะห วชาการ

บรหารงานคณภาพในองคการ ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 สรปผลตามลาดบไดดงน วตถประสงคของการวจย

1. เพอสงเสรมการคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชกรณศกษา

2. เพอศกษาพฤตกรรมการทางานกลมโดยใชกรณศกษาของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2

3. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2

4. เพอศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชา การบรหารงานคณภาพในองคการ สมมตฐานของการวจย

1. หลงการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ นกศกษาสามารถคดวเคราะห มคะแนนไมตากวารอยละ 80

2. พฤตกรรมการทางานกลมโดยใชกรณศกษาของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 อยในระดบด

3. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05

4. นกศกษามความพงพอใจตอการสอนโดยใชกรณศกษาในรายวชา การบรหารงานคณภาพในองคการอยในระดบมาก

Page 88: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

77  

ขอบเขตงานวจย การวจยในครงนมขอบเขตดงน 1. ขอบเขตดานกลมเปาหมาย กลมเปาหมายทใชในการวจย คอนกศกษาทลงทะเบยนเรยนในรายวชาการบรหารงาน

คณภาพในองคการ จานวน 35 คน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 ของวทยาลยอาชวศกษาเจรญพฒนาบรหารธรกจ

2. ตวแปรทศกษา ตวแปรตน การเรยนรโดยใชกรณศกษา

ตวแปรตาม 1. ความสามารถในการคดวเคราะห 2. พฤตกรรมการทางานกลม 3. ผลสมฤทธทางการเรยน 4. ความพงพอใจ

3. เนอหางานวจย เนอหาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ เปนไปตามจดประสงครายวชา

สมรรถนะรายวชา และคาอธบายรายวชาตามโครงสรางหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2557 ประกอบไปดวยเนอหาดงตอไปน

- หนวยการเรยนรท 1 ความรเบองตนเกยวกบการจดองคการ - หนวยการเรยนรท 2 การเพมประสทธภาพในองคการ - หนวยการเรยนรท 3 การบรหารความขดแยงในองคการ - หนวยการเรยนรท 4 การบรหารความเสยง - หนวยการเรยนรท 5 เทคนคการจดการสมยใหม

4. เครองมอในการวจย เครองมอการวจยในครงนประกอบดวย

1. แผนการเรยนรโดยใชกรณศกษา รายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ 2. แบบประเมนการคดวเคราะหโดยใชกรณศกษา 3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 4. แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 5. แบบสอบถามความพงพอในของนกศกษาตอการใชกรณศกษาในการเรยนร

Page 89: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

78  

5. การรวบรวมขอมล วธดาเนนการวจย การเรยนรโดยใชกรณศกษาเพอสงเสรมการเรยนรรายวชาการ

บรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงปท2 วทยาลยอาชวศกษาเจรญพฒนาบรหารธรกจ จานวน 35 คน มวธดาเนนการวจยดงน

1. ขนเตรยม ผ สอนชแจงการเรยนรโดยใชกรณศกษา จดประสงครายวชา สมรรถนะรายวชา และคาอธบายรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ แจงการวดและประเมนผลในรายวชาใหนกศกษาไดรบทราบ

2. ขนทดลอง การวจยครงนดาเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 ผสอนดาเนนการสอนตามแผนการเรยนรโดยใชกรณศกษา โดยเลอกหนวยการเรยนร จานวน 5 หนวย 5 แผนการเรยนร เรยนสปดาหละ 3 ชวโมง รวมเปน 15 ชวโมง ดงน

- หนวยท 1 ความรเบองตนเกยวกบการจดองคการ จานวน 3 ชวโมง - หนวยท 2 การเพมประสทธภาพในองคการ จานวน 3 ชวโมง - หนวยท 3 การบรหารความขดแยงในองคการ จานวน 3 ชวโมง - หนวยท 4 การบรหารความเสยง จานวน 3 ชวโมง - หนวยท 5 เทคนคการจดการสมยใหม จานวน 3 ชวโมง

3. กอนทใหนกศกษาเรยนรวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ โดยใชกรณศกษา ผสอนไดทาการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน(pre-test) และเรมสอน ในขณะทนกศกษาเรยนรโดยใชกรณศกษา ครจะเปนผสงเกตพฤตกรรมจากการเรยนร และประเมนผลการเรยนร

4. เมอเรยนรครบทง 5 แผนการเรยนร ทาแบบฝกจานวน 5 ชด ผสอนไดดาเนนการทดสอบการคดวเคราะหโดยใชกรณศกษาทสรางขนอก 1 ชด

5. หลงจากน นทงระยะเวลา 1 สปดาห ครใหนกศกษาไปทบทวนเรองทเรยนทงหมด และนดทดสอบการคดวเคราะหโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจานวน 1 ชด เปนปรนย 4 ตวเลอก จานวน 20 ขอ ซงเปนชดเดมกบกอนเรยน เพอเกบเปนขอมล

6. ใหนกศกษาทาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา เพอเกบเปนขอมล

7. รวบรวมขอมลทงหมดมาวเคราะหและแปลผล

Page 90: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

79  

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลแบงออกเปน 4 ตอนคอ 1. วเคราะหผลการเรยนรโดยใชกรณศกษา โดยวเคราะหหาคารอยละ (Percentage) 2. วเคราะหผลการประเมนแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมจากการเรยนรโดยใช

คาเฉลย (Mean) 3. การทดสอบสมมตฐานเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน (Pair t-test) 4. วเคราะหผลการประเมนแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา

ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงปท 2 โดยหา คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 5.1 สรปผลการวจย

ตอนท 1 ผลการสงเสรมการคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชกรณศกษา พบวา นกศกษามคะแนนไมตากวารอยละ 80 จากการทาแบบฝกและแบบทดสอบกรณศกษา ผานเกณฑจานวน 6 กลม คดเปนรอยละ 85.71 และไมผานเกณฑจานวน 1 กลม คดเปนรอยละ 14.29

ตอนท 2 ผลของการศกษาพฤตกรรมการเรยนรแบบกรณศกษาของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชการเรยนรแบบกรณศกษา พบวา นกศกษาทกกลมมพฤตกรรมการทางานอยในระดบดมาก

ตอนท 3 เปรยบเทยบการทาแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของนกศกษาจานวน 35 คนพบวานกศกษา มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05(t = 18.95, sig = .000)

ตอนท 4 ผลการศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ พบวา ระดบความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ นกศกษาจานวน 35 คน พบวาภาพโดยรวมของความพงพอใจอยในระดบมาก (Mean =4.25,S.D.=0.64) เมอพจารณาเปนรายดานเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยคอ ดานผสอน (Mean =4.36,S.D.=0.07) ดานกจกรรม (Mean =4.27,S.D.=0.10)ดานเนอหาของกรณศกษา (Mean =4.14,S.D.=0.17)

Page 91: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

80  

5.2 อภปรายผล ตอนท 1 ผลการสงเสรมการคดวเคราะหรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของ

นกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชกรณศกษา พบวา นกศกษามคะแนนไมตากวารอยละ 80 จากการทาแบบฝกและแบบทดสอบกรณศกษา ผานเกณฑจานวน 6 กลม คดเปนรอยละ 85.71 และไมผานเกณฑจานวน 1 กลม คดเปนรอยละ 14.29 จากขอมลดงกลาวนกศกษากลมทไมผานเกณฑ ถาไปดคะแนนการทาแบบฝกและแบบทดสอบมคะแนนตางจากกลมอนไมมาก ซงถอไดวากลมน นผานเกณฑเชนเดยวกน จะเหนไดวาการเรยนรโดยใชกรณศกษามประโยชนตอการเรยนรวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ซงทศนา แขมมณ (2552 : 364) กลาวถง ขอดของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาไววาชวยใหผเรยนไดพฒนาทกษะการคดวเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ และการคดแกปญหา ชวยใหผเรยนมมมมองทกวางขนและชวยใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนสง สงเสรมปฏสมพนธระหวางผเรยน และสงเสรมการเรยนรจากกนและกน สอดคลองกบงานวจยของ วรพรรณ กระตายทอง (2550) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธกอนและหลงเรยนรายวชาสารถะและหลกการทางสงคมวทยา เรอง สถาบนครอบครว สถาบนการเมองโดยใชวธสอนแบบกรณศกษา (case study) ของนกศกษาชนปท 3 โปรแกรมวชาสงคมศกษา ซงปรากฏวา แบบกรณศกษา (case study) ททาใหนกศกษาสามารถคดวเคราะหและมองภาพในการศกษาไดอยางชดเจน ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน ไมเบอหนาย ทาใหนกศกษาเกดการเรยนรไปในทางทด และชวทย ไชยเบา (2552) ศกษาวธการสอนแบบกรณศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาสงคมวทยาเบองตน เรองวฒนธรรม การสอนแบบกรณศกษาทาใหนกศกษาสามารถคดวเคราะหและมอง ภาพในการศกษาไดอยางชดเจน ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน ไมเบอหนาย ทาใหนกศกษาเกดการเรยนรไปในทางทด นอกจากนน นกศกษาสามารถคดวเคราะห โดยใชกรณศกษาไดด สอดคลองกบงานวจยของ พระมหาไกรสร โชตปญโญ (แสนวงค) (2554) ไดศกษาแนวทางการจดการเรยนรภายใตกระบวนการทางานกลมโดยเนนการนาเสนองานหองเรยนตามประเดนคาถามปลายเปดเพอสงเสรมกาคดวเคราะหเชงบรณาการ พบวา การศกษาคนควาและการนาเสนองานในหองเกดแรงกระตนในการวเคราะห และศกษาเนอหาเพมเตม นสตสามารถเรยบเรยงเนอหาจากประเดนคาถามปลายเปด สามารถตอบโจทยของประเดนนน โดยการศกษาคนควาขอมล และเมอนาเสนอในหองเรยน การสอบถามจากครในรปแบบคาถามปลายเปด พรอมทงใหผฟงตงคาถามปลายเปด ถามกลมนาเสนอ เพอเสาะหาองคความรใหม ปรากฎวากลมนสตทนาเสนอมการแสดงเหตผลทสมบรณ ชดเจน อยางมเหตผล ไมคลมเครอ รวมถงการอธบายทสละสลวย การใชตวอยางประกอบ อธบายอยางถกตอง

Page 92: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

81  

ตอนท 2 ผลของการศกษาพฤตกรรมการเรยนรแบบกรณศกษาของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 โดยใชการเรยนรแบบกรณศกษา พบวา นกศกษาทกกลมพฤตกรรมอยในระดบดมาก ตามสมมตฐานทกาหนดไว เนองจากนกศกษาสวนใหญ มความรวมมอ การแสดงความคดเหน การยอมรบฟงความคดเหน การตงใจทางาน และความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย เปนผลใหนกศกษาทางานรวมกบผอนไดด ซงเครท เลวน กลาววาพฤตกรรมของบคคลเปนผลมาจากความสมพนธของสมาชกในกลมโครงสรางของกลมจะเกดจากการรวมกลมของบคคลทมลกษณะแตกตางกน และจะมลกษณะแตกตางกนออกไปตามลกษณะของสมาชกกลม การรวมกลมจะเกดปฏสมพนธระหวางสมาชกในกลม ดานการกระทา ความรสก และความคด สมาชกกลมจะมการปรบตวเขาหากนและจะพยายามชวยกนทางานโดยอาศยความสามารถของแตละบคคลซงจะทาใหการปฏบตงานลลวงไปไดตามเปาหมายของกลม ซงสอดคลองกบงานวจยของ เขมวนต กระดงงา (2554) ไดศกษาผลการเรยนดวยกระบวนการกลมรวมกบเวบสนบสนนการเรยนทมผลสมฤทธตอการเรยนและพฤตกรรมการทางานกลม พบวา พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนดวยกระบวนการกลมรวมกบเวบสนบสนนการเรยน วชาการพฒนาเวบไซตเบองตนอยในระดบด และอรอมา คาประกอบ (2550) ไดศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรมการทางานกลม หลงจากไดรบการจดการเรยนการสอน แบบรวมมอพบวา นกศกษาทรบการจดการเรยนการสอนแบบรวมมอ มพฤตกรรมการทางานกลมหลงเรยนสงกวากอนเรยน สมาชกทกคนในกลมตระหนกถงหนาทของตนเอง และพยายามปฏบตในการทางานกลมในฐานะสมาชกทดของกลม

ตอนท 3 เปรยบเทยบการทาแบบทดสอบผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยนของนกศกษาจานวน 35 คนพบวานกศกษา มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (t = 18.95, sig = .000) จะเหนไดวาผลสมฤทธกอนเรยน สอดคลองกบงานวจยของ วรพรรณ กระตายทอง (2550) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธกอนและหลงเรยนรายวชาสารถะและหลกการทางสงคมวทยา เรอง สถาบนครอบครว สถาบนการเมองโดยใชวธสอนแบบกรณศกษา (case study) ของนกศกษาชนปท 3 โปรแกรมวชาสงคมศกษา ซงปรากฏวาผลสมฤทธหลงการเรยนรสงกวากอน การเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สรปไดวา แบบกรณศกษา (case study) ททาใหนกศกษาสามารถคดวเคราะหและมองภาพในการศกษาไดอยางชดเจน ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน ไมเบอหนาย ทาใหนกศกษาเกดการเรยนรไปในทางทดซงสอดคลองกบผลสมฤทธทางการเรยนทไดสรปไวในงานวจยนวาผลสมฤทธหลงการเรยนสงกวากอนการเรยน และชวทย ไชยเบา (2552) ศกษาวธการสอนแบบกรณศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาสงคมวทยาเบองตน เรองวฒนธรรมพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชา

Page 93: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

82  

สงคมวทยาเบองตน เรองวฒนธรรมโดยใชวธการสอนแบบกรณศกษาของกลมตวอยางหลงการเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 กาสอนแบบกรณศกษาทาใหนกศกษาสามารถคดวเคราะหและมอง ภาพในการศกษาไดอยางชดเจน ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน ไมเบอหนาย ทาใหนกศกษาเกดการเรยนรไปในทางทด

ตอนท 4 ผลการศกษาความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรโดยใชกรณศกษาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ พบวา ระดบความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรแบบกรณศกษาในรายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ นกศกษาจานวน 35 คน พบวาภาพโดยรวมของความพงพอใจอยในระดบมาก (Mean =4.25,S.D.=0.64) เมอพจารณาเปนรายดานเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยคอ ดานผสอน ดานกจกรรม และดานเนอหาของกรณศกษา อาจกลาวไดวานกศกษามความร ความเขาใจในการเรยนร และไดรบประโยชนจากการเรยนรโดยใชกรณศกษา จงทาใหผลสารวจความพงพอใจ ออกมาในทางทด ซงสอดคลองกบงานวจยของ ประจวบ เพมสวรรณ (2552)ไดศกษาความพงพอใจของนกศกษาทมตอการเรยนการสอนโดยใชวธกรณศกษา พบวาระดบความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการ สอนโดยใชกรณศกษาอยในระดบสงและความพงพอใจของนกศกษาแตละภาควชาไมแตกตางกน และธนกฤต พลนอย (2554) ไดทาการศกษาผลของการใชกรณศกษาจดการเรยนการสอนในรายวชา LSC405 การจดการโซอปทานเชงกลยทธ สาขาวชาการจดการลอจสตกสและโซอปทาน พบวาความพงพอใจของนกศกษาในการเขารวมกระบวนการเรยนรโดยกรณศกษา มความพงพอใจระดบมาก 5.3 ขอคนพบในงานวจย 5.3.1 การเรยนรโดยใชกรณศกษามขอดคอ

1. เมอใหนกศกษาแบงกลมเพอชวยกนวเคราะหกรณศกษา นกศกษาสามารถทจะเรยนร และแสดงออก โดยการรวมกนคด รวมกนทา ทาใหงายตอการเชอมโยงเขาสเนอหาและสรปบทเรยนในตอนทายชวโมงไดเปนอยางด

2. ในขณะทนกศกษารวมกนวเคราะหกรณศกษา นกศกษาบางคนทขาดความกระตอรอรนในการเรยนรแบบปกต แตเมอเรยนรโดยใชกรณศกษา นกศกษาไดเปลยนมาเปนใหความสนใจ และมสวนรวมในการแสดงความคดเหนมากขน

3. จากการทาแบบฝกกรณศกษาและแบบทดสอบจะเหนไดวานกศกษากลมท 5 มคะแนนความสามารถในการคดวเคราะหกรณศกษามคะแนนไมผานเกณฑ แตมพฤตกรรมการเรยนรทดมาก ทงนเนองจากนกศกษากลมดงกลาวมความรวมมอ กลาแสดงความคดเหน ยอมรบฟงความคดเหนของผรวมงาน ต งใจทางาน และมความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย

Page 94: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

83  

มากกวากลมอน และอกประการเปนกลมนกศกษาทเรยนไมเกง แตถอวาประสบความสาเรจ เพราะคะแนนแบบฝกอยทรอยละ 78.75 และคะแนนแบบทดสอบอยทรอยละ 75.00

5.4 ขอเสนอแนะ 5.4.1 ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช

1. ในชวงแรกนกศกษายงไมคนเคยกบการเรยนรโดยใชกรณศกษา ดงนนครจาเปนตองอธบายและยกตวอยาง เพอสรางความเขาใจใหกบนกศกษา หลงจากทนกศกษาเขาใจแลวกสามารถทจะดาเนนการเรยนรเรองกรณศกษาได

2. สาหรบกรณศกษากบการคดวเคราะห ครจะตองอธบายถงหลกการวเคราะหในแตละขนใหนกศกษาเขาใจ และอาจตองมตวอยางหลายๆตวอยางประกอบใหเหนชดเจนเพอเปนแนวทางในการวเคราะห

3. การเรยนการสอนโดยใชกรณศกษา มขอจากดในดานเวลา โดยเฉพาะบางกรณศกษาทใหนกศกษา ศกษาจาเปนตองใหนกศกษาทานอกเวลาเรยนดวย และใหนามาเสนอในชนเรยน จงทาใหผสอนไมสามารถตดตามการเรยนร การทางานกลมแตละกลมได ดงนน ครผสอนอาจใหนกศกษาถายเปนคลปวดโอสงดวย เพอใหเหนการทางานของแตละกลม 5.4.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรมการวจยในประเดนความคดเหนในเรองของการจดการเรยนการสอนในหวขอทเฉพาะเจาะจงในแตละหนวยการเรยนร ใหลกซงและกวางขวาง ซงจะเปนประโยชนกบนกศกษาในการประยกตใชกรณศกษารวมกบวชาอนๆ และนาไปใชเรยนรในระดบทสงขน

2. ควรมการใชกรณศกษาในรปแบบทหลากหลายขน เชน จากสออเลกทรอนกส เทคโนโลยสารสนเทศใหมๆ เชน กรณศกษาทเปนวดโอในยทป (YouTube) หรอ โปรแกรมประยกตทหนวยงาน หรอองคกรตางๆ ใชในการทางานจรง

Page 95: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

บรรณานกรม

Page 96: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

85  

บรรณานกรม

ภาษาไทย

เกรยงศกด เขยวยง. (2534). การสอนและการฝกอบรมทางการบรหารโดยวธกรณศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพโอเดยนสโตร,

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2546). ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

เขมวนต กระดงงา. (2554). ผลการเรยนดวยกระบวนกลมรวมกบเวบสนบสนนการเรยนทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนและพฤตกรรมการทางานกลม วชาการพฒนาเวบไซตเบองตน นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศลปากร

ชรณ เดชจนดา. (2535). ความพงพอใจของผประกอบการตอศนยกาจดกากอตสาหกรรม แขวง แสมดา เขตบางขนเทยน จงหวดกรงเทพมหานคร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต).นครปฐม: มหาวทยาลยมหดล.

ชาตร สาราญ. (2548). สอนใหผเรยนคดวเคราะหอยางไร. สานปฏรป, 8 (83), 40 - 41 ชวทย ไชยเบา. (2552). ศกษาวธการสอนแบบกรณศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนรายวชา สงคม วทยาเบองตนเรองวฒนธรรม. สบคน กรกฎาคม 2556, จาก http://eduweb.kpru.ac.th/pdf/rs15.pdf ชานาญ เอยมสาอาง. (2539). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 วชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบสบสวนสอบสวนเชง นตศาสตรกบการสอนตามคมอคร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ดลก ดลกานนท. (2543). การฝกทกษะการคดเพอเสรมความคดสรางสรรค (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ทศนา แขมมณ. (2549). การนาเสนอรปแบบเสรมสรางทกษาการคดขนสงของนสตนกศกษาครปรญญาตร สาหรบหลกสตรครศกษา (รายงานวจย). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย,

Page 97: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

86  

ทศนา แขมมณ. (2552). รปแบบการเรยนการสอนทางเลอกทหลากหลาย. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ธนกฤต พลนอย. (2554). การศกษาผลของการใชกรณศกษาจดการเรยนการสอนในรายวชา LSC405 การจดการโซอปทานเชงกลยทธสาขาวชาการจดการลอจสตกส และโซอปทาน.กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรปทม

ธดารตน คหาพงศ. (2546). ผลของการสอนตามแนวคดวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงคม ทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถ ในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกศกษาวทยาลยพลศกษา จงหวดกระบ (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). ปตตาน: มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

นตยา โสรกล. (2547). ผลการใชการสอนแนะในการเรยนรดวยกรณศกษาบนเวบทมตอการ แกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมรปแบบการคดตางกน (ปรญญานพนธ

ปรญญาดษฎบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย นชนาถ ชกลน. (2552). ผลของการใชกจกรรมการอภปรายแบบผสมผสานและกระดานสนทนา

ในการเรยนรดวยกรณศกษาทมตอการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนมธยมศกษาปท 5 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรมหาวทยาลย

แนงนอย พงษสามารถ. (2549). จตวทยาอตสาหกรรม. กรงเทพฯ: เอส เอม เอม บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: สวรยาสาสน ประกอบ คปรตน. (2537). การเรยนการสอนโดยใชกรณศกษา. วารสารพยาบาลศาสตร, 6(2), 21-29 ประจวบ เพมสวรรณ. (2552). ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนโดยใชวธ กรณศกษา. สบคน กรกฎาคม 2556, จาก

http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/epaper/may_july2010/pdf/page37.pdf ประทป ยอดเกต. (2550). การพฒนาชดกจกรรมการเรยนรวชาภาษาไทยเพอสงเสรมความสามารถ

ในการคดวเคราะห สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท3 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม.

พระมหาไกรสร โชตปญโญ. (แสนวงค). (2554). การจดการเรยนรภายใตกระบวนการทางานกลม

โดยเนนการนาเสนองานในหองเรยนตามประเดนคามถามปลายเปด เพอสงเสรมการคด

วเคราะหเชงบรณาการ (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). ลาพน: วทยาลยสงฆลาพน

Page 98: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

87  

ไพรนทรเหมบตร. (2549). การใชสอการสอน. สบคน, จาก : http://rs,kpp 1ed s, orgpairin/work. พจนานกรมฉบบเฉลมพระเกยรต พทธศกราช. (2530). กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน มยร หรนขา. (2544). ผลการใชรปแบบพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ ทมตอความสามารถใน

การคดแกปญหา ในบรบทของชมชนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย

มณฑรา ธรรมบศย. (2545). การพฒนาคณภาพการเรยนรโดยใช PBL (Problem-Based Learning). วารสารวชาการ, 5(2), 11-17.

ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542. กรงเทพฯ: นานมบคสพบลเคชนส

ฤทยวรรณ คงชาต. (2544). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหเชงอธบายของ นกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา ดวยการสอนโดยใชเทคนคการจดผงลายเสนและแบบเทคนคกรณตวอยาง (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ.

ลวน สายยศและองคณา สายยศ. (2543). เทคนคการวจยทางการศกษา (พมพครงท3). กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.

วนช สธารตน. (2547). ความคดและความคดสรางสรรค. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน วารรตน แกวอไร. (2541). การพฒนารปแบบการสอนสาหรบวธการสอนทวไปแบบเนนกรณศกษา

เพอสงเสรมความสามารถของนกศกษาครดานการคดวเคราะหแบบตอบโตในศาสตรทางการสอน (ปรญญานพนธปรญญาดษฎบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย

วารรตน แกวอไร. (2541). การพฒนารปแบบการสอนสาหรบวชาวธสอนทวไปแบบเนนกรณ ตวอยาง เพอสงเสรมความสามารถของนกศกษาครดานการคดวเคราะหแบบตอบโต

ในศาสตรทางการสอน (ปรญญานพนธปรญญาดษฎบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย

วชย เหลองธรรมชาต. (2531). ความพงพอใจและการปรบตวตอสภาพแวดลอมใหมของประชากร ในหมบานอพยพโครงการเขอนรชชประภา (เชยวหลาน) จงหวดสราษฏรธาน (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Page 99: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

88  

วไลวรรณ ปยะปกรณ. (2535). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหวจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยกจกรรมการสอน เพอพฒนากระบวนการคดอยางมวจารณญาณ (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วระ สดสงข. (2550). การคดวเคราะห คดอยางมวจารณญาณ และคดสรางสรรค. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. วนชย ปานจนทร. (2557). ผลการจดการเรยนรกระบวนวชา HRD 4405 ภาวะผนาในองคกรโดยใช กรณศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรปทม วชรา เลาเรยนด. (2549). เทคนคและยทธวธพฒนาการคด การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ.

นครปฐม : มหาวทยาลยศลปากร. วรพรรณ กระตายทอง. (2550). การสอนทฤษฎโดยใชรปแบบการสอนกรณศกษา ดกวาการ

บรรยายธรรมดาจรงหรอ. สบคน กรกฎาคม 2560, จาก 202.29.15.37/pdf/rs14.pd ศรกาญจน โกสมภ และดารณ คาวจนง. (2546). สอนเดกใหคดเปน. กรงเทพฯ : ปกรณศลป . เสงยม ไตรรตน. (2546). การสอนเพอสงเสรมทกษะการคดวเคราะห. วารสารศกษาศาสตร, 1(1), 26-37. สคนธ สนธพานนท และคณะ. (2545). การจดกระบวนการเรยนร: เนนผเรยนเปนสาคญ

ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน. สมน อมรววฒน. (2542). การพฒนาการเรยนรตามแนวพทธศาสตร ทกษะกระบวนการ เผชญ

สถานการณ. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สวทย มลคา และอรทย มลคา. (2546). 19 วธจดการเรยนร: เพอพฒนาความรทกษะ. กรงเทพฯ :

ภาพพมพ สมจต สวธนไพบลย. (2541). เอกสารคาสอนวชา กว 571 ประชมปฏบตการสอนวทยาศาสตร

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. สมนก ภททยธน. (2546). การวดผลการศกษา (พมพครงท 4). กาฬสนธ: ประสานการพมพ. สมหมาย เปยถนอม. (2551). เรองความพงพอใจของนกศกษาในการไดรบ บรการจากมหาวทยาลย

ราชภฏนครปฐม (รายงานการวจย). นครปฐม: มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต. (2540). ระบบการประกนคณภาพและมาตรฐานการศกษา

แหงชาต. กรงเทพฯ: พมพด สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2548). แนวทางการจดทาหนวยการเรยนรแบบ บรณา

การตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

Page 100: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

89  

สานกมาตรฐานการอาชวศกษา. (2557). หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง 2557. สบคน กรกฎาคม 2560, จาก www.bsq2.vec.go.th

อเนก พ. อนกลบตร. (2547). ครของแผนดน. วารสารวงการคร ฉบบปฐมฤกษ, 1(1), 63-66. อารม โพธพฒน. (2550). การศกษาผลสมฤทธทางวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะห

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการเขยนผงมโนมต (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ.

อญชล เครอคาขาว. (2540). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยน การใชเหตผลเชงจรยธรรมและ พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนวชาจรยธรรมกบบคคล โดยการสอนแบบเทคนคศกษากรณตวอยาง ทใชในการเรยนแบบรวมมอกบการสอนตาม คมอการสอนของศกษานเทศก กรมสามญศกษา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ.

อรพรรณ พรสมา. (2543). การคด. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาทกษะคด. อรอมา คาประกอบ. (2550). ผลการสอนโดยใชวธการเรยนรแบบรวมมอดวยเทคนคเรยนรวมกนท มผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมและพฤตกรรมกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). นครสวรรค : มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค

ภาษาตางประเทศ

Coser, L. A. (1956). The Function of Social Conflict. New York : The Free Press. Ennis, R.H. (1985). A Logical Basic for Measuring Critical Thinking Skills. Journal of Education

Leadership,43 , 45-48. Lumpkin,C.R. (1991). Effect of Teaching Critical Thinking Skills on the Critical

Thinking Ability, Achievement and Retention of Social Studies Content by Fifth and Sixth Graders (Fifth Graders). Dissertation Abstracts International, 51(2) : 1084 – A.

Powell, D. (1992). Interpretation of geological structures through maps: an introductory practical manual. Hong Kong: Longman Scientific & Technical.

Rosman, B.L. (1966). Analytic Cognitive Style in Children. Dissertation Abstract International,27, 2126-2131.

Page 101: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

90  

Shulman, L. S. (1992). Research on teaching: A historical & personal perspective. In F. Oser, A. Dick, & J. Patry (Eds.), Effective and responsible teaching: The new synthesis. San Francisco: Jossey-Bass.

Watson, G and Glazer Z E.M. (1964). Watson – Glaser Critical Thinking Appraisal Manual. New York : Brace and World Inc.

 

Page 102: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

ภาคผนวก

Page 103: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

ภาคผนวก ก แผนการจดการเรยนร

รายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ

Page 104: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

93

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนร วชาชพพนฐาน รหสวชา 3001-1001 หนวยการเรยนรท 1 ความรเบองตนเกยวกบการจดองคการ ชนปวส.ปท 2 เรอง การจดองคการและการวางแผน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 เวลาเรยนจานวน 3 ชวโมง สาระการเรยนร 1.ความหมายและความสาคญขององคการ 2.ทฤษฎองคการ 3.การจดองคการและการวางแผน 4.การจดองคการสมยใหม จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป เพอใหมความรความเขาใจเกยวกบองคการและการจดองคการ ในดานความหมายและความสาคญขององคการ ตลอดจนถงการจดองคการ การวางแผน และแนวโนมของการจดองคการสมยใหมทมการเปลยนแปลงไป สมรรถนะการเรยนร ผเรยนสามารถเขาใจและอธบายเกยวกบความหมายขององคการ รายละเอยดตางๆ ทเกยวของกบการจดองคการและมความรความเขาใจเกยวกบการจดองคการสมยใหมพอสงเขป

Page 105: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

94

กจกรรมการเรยนร

จดประสงคเชงพฤตกรรม

กจกรรมการเรยนร สอ อปกรณการสอนและ

ชนงาน/การวดผลประเมนผล 1.อธบายความหมายและความสาคญขององคการได 2.อธบายและเปรยบเทยบแนวคดทฤษฎองคการตางๆไดถกตอง 3.จาแนกรายละเอยดของการจดองคการ และชแจงเกยวกบการวางแผนในการบรหารจดการได 4.ระบแนวโนมของการจดองคการสมยใหมซงมการเปลยนแปลงได

ขนนาเขาสบทเรยน 1.ครเชอมโยงความคดเรองการจดองคการ และการมอบหมายงาน โดยการซกถามนกเรยนเกยวกบประสบการณทนกเรยนไดพบหรออาน และเชอมโยงเขาสเนอหาทจะเรยน 2. ครแบงนกเรยนเปนกลม กลมละ 5 คน ตามความสมครใจ

1.กรณศกษาเรองการมอบหมายงานอยางมประสทธผล”

ขนจดกจกรรมการเรยนร 1.ครนากรณศกษาเรอง “การมอบหมายงานอยางมประสทธผล” พรอมอธบายใหนกเรยนทราบวา นกเรยนตองชวยกนวเคราะหประเดนปญหา และชวยกนสรปปญหา 3.นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายประเดนคาถามเพอหาคาตอบโดยครคอยกระตนใหนกเรยนทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน โดยเฉพาะการตงคาถามชวนคดในการแสดงความเหน เพอใหผเรยนมมมมองความคดทแตกตาง จากประสบการณของนกเรยน 4.ครใหนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลการอภปรายหนาชนเรยน โดยครสรปประเดนคาตอบทนกเรยนนาเสนอ 5.นกเรยนแตละคนชวยกนสรปความรเกยวกบกรณศกษา

2.แบบสงเกตพฤตกรรมกลม(ครผประเมน) 2.ประเมนการนาเสนอกรณศกษา

Page 106: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

95

จดประสงคเชงพฤตกรรม กจกรรมการเรยนร สอ อปกรณการสอนและ

ชนงาน/การวดผลประเมนผล

ขนสรปและนาหลกการไปประยกตใช 1.ครใหความรเพมเตมเรองการจดองคการ และเปดอภปราย

Page 107: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

96

แบบฝกท 1 กรณศกษา: การมอบหมายงานอยางมประสทธผล

เรอง “สบสนวางานไหนควรมอบหมาย งานไหนควรทาเอง” ประเดนอภปราย 1.หลมพรางททาใหคดในเชงลบ 2.สาเหตททาใหเกดความคดน 3.เทคนคในการมอบหมายงาน พรอมเหตผลสนบสนน

การแขงขนในปจจบน ทาใหทกคนมภาระหนาทเยอะและตองทาใหเสรจตามกาหนด ทาเทาไหรกทาไมหมด จะมอบหมายใหผอนทาแทนตนเองกไมคอยจะไววางใจ หากทาเองกจะทาไมทน ไมทากไมได จงเกดความเครยด ถงแมจะมลกนองหรอทมงานรองรบงานอยจานวนหนง แตกไมแนใจวาจะมอบหมายใหใครทาด ? คณกรกนกมกเกดอาการนบอยๆ เพราะคดวางานทมาถงมอตวเอง หรองานทตวเองตองรบผดชอบนน เปนงานทสาคญ และงานเรงดวน เสมอ ทาใหไมสามารถมอบหมายใหใครชวยไดเลย หากนกเรยนเปนคณกนกพรจะมวธแบงงานของตวเองใหผอนไดอยางไรบาง และใชเทคนคใดในการมอบหมายงานเพอใหงานออกมาไดตามทตองการ เพอภาระงานของคณกรกนกจะไดเบาลง

Page 108: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

97

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนร วชาชพพนฐาน รหสวชา 3001-1001 หนวยการเรยนรท 2 การเพมประสทธภาพในองคการ ชนปวส.ปท 2 เรอง การเปลยนแปลงและพฒนาองคการ โดยใชแนวคดเชงระบบ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 เวลาเรยนจานวน 3 ชวโมง สาระการเรยนร 1.องคประกอบของการเพมประสทธภาพในองคการ 2.ความมประสทธภาพและประสทธผล 3.พฤตกรรมการทางานและวฒนธรรมองคการ 4.การตดตอสอสารในองคการ 5.การเปลยนแปลงและพฒนาองคการ จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป เพอใหมความรความเขาใจในหลกการของการเพมประสทธภาพและประสทธผลขององคการในดานบคลากร เทคโนโลย การสอสาร และสามารถนาความรไปใชเพอการเปลยนแปลงและพฒนาองคการไปสความมประสทธภาพได สมรรถนะการเรยนร ผเรยนมความรความเขาใจ หลกการเพมประสทธภาพ การทางานในองคการซงตองอาศยปจจยดานบคลากร การสอสาร รวมถงการเปลยนแปลงและพฒนาองคการไปสความสาเรจ สามารถประยกตใชความรไปสการทางานอาชพ และพฒนาองคการได

Page 109: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

98

กจกรรมการเรยนร

จดประสงคเชงพฤตกรรม

กจกรรมการเรยนร สอ อปกรณการสอนและชนงาน/การวดผล

ประเมนผล 1.อธบายหลกของการเพมประสทธภาพในองคการได 2.ระบความหมายและเปรยบเทยบความแตกตาง ของประสทธภาพและประสทธผลได 3.ชแจงและอธบายพฤตกรรมการทางาน และวฒนธรรมองคการซงชวยเพมประสทธภาพในองคการได 4.วเคราะหการตดตอสอสารในองคการได 5.อธบายหลกการเปลยนแปลงและพฒนาองคการไปสความมประสทธภาพได

ขนนาเขาสบทเรยน 1.ครตงคาถามเรองการเพมประสทธภาพในองคการ โดยการซกถามนกเรยนเกยวกบประสบการณทนกเรยนไดพบหรออานและเชอมโยงเขาสเนอหาทจะเรยน 2. ครแบงนกเรยนเปนกลม กลมละ 5-6คน ตามความสมครใจ

ขนจดกจกรรมการเรยนร 1.ครนากรณศกษาเรอง เรองการนาระบบใหมเขามาในองคการพรอมอธบายใหนกเรยนทราบวา นกเรยนตองชวยกนวเคราะหประเดนปญหา และชวยกนสรปปญหา 3.นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายประเดนคาถามเพอหาคาตอบโดยครคอยกระตนใหนกเรยนทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน โดยเฉพาะการตง คาถามชวนคดในการแสดงความเหน เพอใหผเรยนม

1.กรณศกษาเรองการนาระบบใหมเขามาในองคการ 2.แบบสงเกตพฤตกรรมกลม(ครผ ประเมน) 2.ประเมนการนาเสนอ

Page 110: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

99

จดประสงคเชงพฤตกรรม

กจกรรมการเรยนร สอ อปกรณการสอนและชนงาน/การวดผล

ประเมนผล มมมองความคดทแตกตาง จากประสบการณของนกเรยน 4.ครใหนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลการอภปรายหนาชนเรยน โดยครสรปประเดนคาตอบทนกเรยนนาเสนอ 5.นกเรยนแตละคนชวยกนสรปความรเกยวกบกรณศกษา ขนสรปและนาหลกการไปประยกตใช 1.ครใหความรเพมเตมเรองการเพมประสทธภาพในองคการ และตอบขอซกถาม ขอเสนอแนะ

กรณศกษา

Page 111: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

100

แบบฝกท 2 กรณศกษา: การเปลยนแปลงและพฒนาองคการ

เรอง “การนาระบบใหมเขามาในองคการ” ประเดนอภปราย

1. เหตการณนมผลกระทบกบเรองใดบาง 2. การใชหลกคดใดในการแกไขปญหาเชงระบบ 3. แนวทางทตองดาเนนการเพอใหสถานการณดขน

การนาเทคโนโลยใหมๆมาใชในองคกรเพอใหเกดประสทธผลในการทางานทเพมขน ชวยใหพนกงานเกดความสะดวกและใหขอมลในการตดสนใจทรวดเรว แตมกเกดการตอตานของพนกงานเปนสวนใหญเพราะไมเขาใจและไมคนเคยกบระบบใหมๆ เนองจากแนวคดของพนกงานสวนใหญไมไดมองเชงระบบ มองเพยงเหตการณทจะมากระทบกบการทางานของเขาเทานน เชน...... ระบบงานใหมกตองเรยนรใหม เสยเวลาในการเรยนรอก ไมดเลย เราคนเคยกบวธนแลวมาเปลยน งานกจะไมดเหมอนเดมนะ ทาไมตองใชระบบทยงยากดวย ทางานงายๆแบบเดมๆกดอยแลวน ลงทนไปตงเยอะ ไมเหมาะกบองคกรเราดวย นาเงนมาเปน Bonus ดกวา ทางานดวยระบบใหมอกหนอยเราอาจไมมงานทากได สงสยผบรหารตงใจลดคนงานมง เลยเอาระบบใหมมาใช กลมของคณในฐานทมงานผบรหาร (หวหนางาน) ควรดาเนนการอยางไรเพอใหบคลากรทราบถงประโยชนทเกดขน โดยทาใหเขาคดเชงระบบมากกวามองเปนเพยงเหตการณทจะมากระทบเทานน เพอใหสถานการณดขน ลองวางแผนแลวนามาอภปรายกน

Page 112: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

101

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนร วชาชพพนฐาน รหสวชา 3001-1001 หนวยการเรยนรท 3 การบรหารความขดแยงในองคการ ชนปวส.ปท 2 เรอง ความขดแยงในองคการ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 เวลาเรยนจานวน 3 ชวโมง สาระการเรยนร 1.ความขดแยงในองคการ 2.ประเภทของความขดแยง 3.การบรหารความขดแยงในองคการ 4.การเจรจาตอรอง จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป เพอใหมความร ความเขาใจเกยวกบความขดแยงทเกดขนในองคการ ประเภทของความขดแยง เชน ความขดแยงของบคคล ระหวางบคคล ระหวางกลมและความขดแยงในองคการ การบรหารความขดแยงเพอแกไขปญหา และการเจรจาตอรอง สมรรถนะการเรยนร ผเรยนมความรความเขาใจ ในเรองความขดแยง ซงเปนสงทเกดขนในองคการจากการอยรวมกนของบคคลทมความแตกตางกน การบรหารความขดแยงเพอแกไจปญหาอปสรรคทจะเปนผลกระทบตอการทางาน เพอสามารถนาไปใชในการทางานและการประกอบอาชพ และสามารถแกไขปญหาความขดแยงในชวตประจาวนได

Page 113: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

102

กจกรรมการเรยนร

จดประสงคเชงพฤตกรรม

กจกรรมการเรยนร

สอ อปกรณการสอนและชนงาน/

การวดผลประเมนผล

1.อธบายความหมายและรายละเอยดเกยวกบความขดแยงทเกดขนในองคการ 2.จาแนกประเภทของความขดแยงรปแบบตางๆได 3.ระบหลกการบรหารความขดแยงในองคการได 4.อธบายความมายและความสาคญของการเจรจาตอรองไดพอสงเขป

ขนนาเขาสบทเรยน -ครตงคาถามเรองความขดแยงวานกเรยนเคยมปญหาเรองการทางาน หรอความขดแยงระหวางเพอน หรอคนอนๆหรอไม เพอนาเขาสกรณศกษาประเดนเรองการบรหารความขดแยง 2. ครแบงนกเรยนเปนกลม กลมละ 5-6คน ตามความสมครใจ

ขนจดกจกรรมการเรยนร 1.ครนากรณศกษาเรอง ความขดแยงเนองจากอยคนละฝายงานพรอมอธบายใหนกเรยนทราบวา นกเรยนตองชวยกนวเคราะหประเดนปญหา และชวยกนสรปปญหา 3.นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายประเดนคาถามเพอหาคาตอบโดยครคอยกระตนใหนกเรยนทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน โดยเฉพาะการตงคาถามชวนคดในการแสดงความเหน เพอใหผเรยนมมมมองความคดทแตกตาง จากประสบการณของนกเรยน 4.ครใหนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลการอภปรายหนาชนเรยน โดยครสรปประเดนคาตอบทนกเรยนนาเสนอ 5.นกเรยนแตละคนชวยกนสรปความรเกยวกบกรณศกษา

1.กรณศกษาเรองความขดแยงเนองจากอยคนละฝายงาน 2.แบบสงเกตพฤตกรรมกลม(ครผประเมน) 2.ประเมนการนาเสนอกรณศกษา

Page 114: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

103

จดประสงคเชงพฤตกรรม

กจกรรมการเรยนร

สอ อปกรณการสอนและชนงาน/

การวดผลประเมนผล

ขนสรปและนาหลกการไปประยกตใช 1.ครใหความรเพมเตมเรองการจดองคการ และเปดอภปราย

Page 115: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

104

แบบฝกท 3 กรณศกษา: ความขดแยงภายในบรษท

เรอง “ความขดแยงเนองจากอยคนละฝายงาน” ประเดนอภปราย 1.ประเดนปญหาทเกดขน 2.สาเหตความขดแยง 3. จะเสนอทางเลอกในการแกปญหาความขดแยงของพนกงานในองคการอยางไร

บรษท พลาสตก จากด เปนบรษทระดบชนแนวหนาททาการผลตอปกรณเครองใช จงมความจาเปนทตองมฝายงานหลกทสาคญ เชน ฝายผลต ฝายขาย และฝายการเงน คณยรรยง เปนพนกงานคนหนงของบรษท ทาหนาทเปนพนกงานขบ รถบรรทก ขนผลตภณฑจากโรงงานผลตไปยงตวอาคารใหญ เขาจะ ออกเวรไดเมอเวลา 15.00 น. พอไดเวลาออกเวร เขากจอดรถไว ทงๆทมสนคาอยเตมคนรถ

เปนผลทาใหคณชดชย ผบรหารระดบกลาง ซงนงอยบนรถบรรทกคนนน มหนาทรบผดชอบทตรวจรบสนคาจากโรงงานไปยงสถานทเกบ กไดออกเดนตามคณยรรยงไปและพยายามพดใหเขาขบรถไปจนถงสถานปลายทาง แตคณยรรยงปฏเสธ ดวยความโมโหทตนมหนาทเปนพนกงานบรหาร จงตงใจทจะใชกาลงบงคบ โดยลมไปวาอยคนละฝายงาน ซงกมการผลกกนไปผลกกนมาและในทสดกเกดการชกตอยกน

หลงเกดปญหาชกตอยกนระหวางคณยรรยง กบคณชดชย ไดมการ สอบสวนขน และมมตตดเงนเดอนคณยรรยง วาเปนฝายผด โทษฐาน ไมใหเกยรตผบรหารและไมรบผดชอบในงานท

Page 116: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

105

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนร วชาชพพนฐาน รหสวชา 3001-1001 หนวยการเรยนรท 4 การบรหารความเสยง ชนปวส.ปท 2 เรอง การบรหารความเสยงในองคการ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 เวลาเรยนจานวน 3 ชวโมง สาระการเรยนร 1.ความหมายและคาจากดความของการบรหารความเสยง 2.การระบความเสยงและการประเมนความเสยง 3.กรอบการบรหารความเสยงขององคการตามแนวคดของ COSO 4.ประโยชนของการบรหารความเสยง จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป เพอใหมความร ความเขาใจเกยวกบการบรหารความเสยง ซงเปนหลกการบรหารทจาเปนในปจจบน การระบความเสยง ตลอดจนกระบวนการบรหารความเสยงภายใตกรอบแนวคดของ COSO สมรรถนะการเรยนร ผเรยนสามารถทาความเขาใจและมความรเกยวกบ การบรหารความเสยงซงเปนหลกการบรหารจดการองคการทจาเปนอยางยงในปจจบน สามารถนาความรไปประยกตใชได

Page 117: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

106

กจกรรมการเรยนร

จดประสงคเชงพฤตกรรม

กจกรรมการเรยนร

สอ อปกรณการสอนและชนงาน/

การวดผลประเมนผล

1.อธบายความหมายและคาจากดความเกยวกบการบรหารความเสยงได 2.อธบายการระบความเสยงและการประเมนความเสยงได 3.บอกรายละเอยดเกยวกบแนวคดการบรหารความเสยง 4.ระบประโยชนของการบรหารความเสยงได

ขนนาเขาสบทเรยน 1.ครตงคาถามเกยวกบความเสยง วานกเรยนใหคาจากดความเกยวกบความเสยงวาอยางไร และนกเรยนเคยมประสบการณเกยวกบการเสยโอกาสในเรองใดเรองหนง หรอความผดพลาดในการตดสนใจ เพอนาขาสประเดนเรองการบรหารความเสยง 2. ครแบงนกเรยนเปนกลม กลมละ 5-6คน ตามความสมครใจ

ขนจดกจกรรมการเรยนร 1.ครนากรณศกษา บรษท เถาแกนอย ฟ ดแอนดมารเกตตงจากด มหาชน พรอมอธบายใหนกเรยนทราบวา นกเรยนตองชวยกนวเคราะหประเดนปญหา และชวยกนสรปปญหา 3.นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายประเดนคาถามเพอหาคาตอบโดยครคอยกระตนใหนกเรยนทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน โดยเฉพาะการตงคาถามชวนคดในการแสดงความเหน เพอใหผเรยนมมมมองความคดทแตกตาง จากประสบการณของนกเรยน 4.ครใหนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลการอภปรายหนาชนเรยน โดยครสรปประเดนคาตอบทนกเรยนนาเสนอ 5.นกเรยนแตละคนชวยกนสรปความรเกยวกบกรณศกษา

1.กรณศกษาบรษท เถาแกนอย ฟ ดแอนดมารเกตตงจากด มหาชน2.แบบสงเกตพฤตกรรมกลม(ครผประเมน) 2.ประเมนการนาเสนอกรณศกษา

Page 118: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

107

จดประสงคเชงพฤตกรรม

กจกรรมการเรยนร

สอ อปกรณการสอนและชนงาน/

การวดผลประเมนผล

ขนสรปและนาหลกการไปประยกตใช 1.ครใหความรเพมเตมเรองการจดองคการ และเปดอภปราย

Page 119: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

108

แบบฝกท 4 กรณศกษา: การบรหารความเสยง

บรษท เถาแกนอย ฟดแอนดมารเกตตง จากด (มหาชน) ลกษณะธรกจ เปนบรษทประกอบธรกจผลตและจาหนายสาหรายแปรรปภายใตตราสนคา "เถาแกนอย" รวมถงขนมขบเคยวประเภทอนๆ เชน ขาวโพดอบกรอบ เปนตน โดยลกษณะของผลตภณฑและบรการแบงเปน 5 ประเภทไดแก 1) สาหรายทอดกรอบ 2) สาหรายยาง 3) สาหรายเทมประ 4) สาหรายอบ 5) ผลตภณฑอน ประกอบดวย ธรกจขาวโพดอบกรอบ ธรกจรานจาหนายขนมขบเคยวและของฝาก และธรกจขนมปงอบกรอบและขาวโพดอบกรอบ วสยทศน บรษทฯ มงมนทจะพฒนาผลตภณฑใหมความเปนเลศ และสรางตราสนคาใหเปนทรจกและยอมรบในตลาดโลก เปาหมาย บรษทฯ ตองการพฒนาตราสนคา “เถาแกนอย” ใหเปนผนาตลาดขนมขบเคยวใน เอเชย (Asian Brand) ดวยยอดขาย 5,000 ลานบาท ภายในป 2561 และเปนแบรนดระดบโลก (Global Brand) ดวยยอดขาย 10,000 ลานบาท ภายในป 2567 นโยบายของบรษท - นโยบายตอตานคอรรปชน (Anti-corruption Policy) - นโยบายการเปดเผยสารสนเทศและความโปรงใส - นโยบายการแจงเบาะแสการกระทาผด (Whistleblower Policy) - นโยบายการดาเนนธรกจดวยความรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility; CSR) ปญหาและความลมเหลวทเกดขน 1. การขยายตลาดของสนคา เนองจากสนคาไมสามารถเกบไวไดนาน 2. รปลกษณผลตภณฑไมสวยงาม ไมสามารถนามาขายบนหางสรรพสนคาได 3. ไมสามารถสงขายได เนองจากขนตอนการผลตในโรงงานไมไดมาตรฐาน 4. การดาเนนธรกจของบรษทฯหยดชะงก เนองจากกระบวนการผลตเกดปญหา

Page 120: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

109

วธการดาเนนการแกปญหา หลงจากทบรษทไดรถงสาเหตในการเกดปญหา บรษทไดเรมปรบปรงพฒนาทางดานกลยทธทางการตลาด ออกแบบผลตภณฑทสามารถดงดดความสนใจของกลมเปาหมาย และปรบปรงขนตอนการผลตโดยมการควบคมคณภาพการผลตอยางตอเนอง และบรษทฯ ไดวางแนวทางในการปองกนและลดผลกระทบจากการดาเนนงานหยดชะงกเนองมาจากเหตสดวสย ดวยการวเคราะหความเสยงในการผลตทง กระบวนการและควบคมดแลดานอาชวอนามยในบรเวณโรงงานใหเปนไปอยางเหมาะสม โดยมการจดตงตวแทนฝายบรหารระบบคณภาพ (Quality Management Representative: QMR) เพอทาหนาทเปนทมทปรกษาใหคาแนะนาและตรวจสอบตามกระบวนการบรหารคณภาพ และควบคมระบบคณภาพใหมประสทธผล รวมทงจดใหมการตรวจสอบอาคารโรงงานเปนประจาทกป รวมถงการทา Big Cleaning เพอลดความเปนไปไดทจะเกดเหตสดวสย มาตรฐานในการดาเนนธรกจ หลกการ 4P 1. Passion คอความหลงใหลในงานทคณทา 2. Product คอตวสนคา สรางสนคาเพอตอบสนองความตองการของลกคา 3. People คอ คนเปนหวใจหลกในการประกอบธรกจตองคดเลอกบคคลทรวมสรางVision ทดในองคกร 4. Partnership คอคณตองหาหนสวนทมความแขงแกรงและมความไดเปรยบในธรกจทคณจะสราง ความสาเรจของบรษท ในวนน สนคาแบรนดเถาแกนอย สามารถครองสวนแบงการ ตลาดในประเทศไทยไดกวา 70% และเรากาลงเดนหนาอยางตอเนองในการสรางแบรนดเถาแกนอยทงในประเทศ และตลาดตางประเทศใหเปนทรจกในสากล ประเดนอภปราย

- วเคราะห SWOT - การบรหารความเสยง - ทฤษฎทเกยวของ

Page 121: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

110

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนร วชาชพพนฐาน รหสวชา 3001-1001 หนวยการเรยนรท 7 เทคนคการจดการสมยใหม ชนปวส.ปท 2 เรอง การบรหารองคการดวยเทคนคการจดการสมยใหม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 เวลาเรยนจานวน 3 ชวโมง จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป เพอใหมความรความเขาใจในเทคนคการจดการสมยใหม ไดแก 6 เทคนคการบรหารงานซงไดใชกนมาพอสมควร และทกาลงเปนทยอมรบอยางแพรหลาย เชน ISO 14000 , OHSAS 18001, GMP Codex เปนตน สมรรถนะการเรยนร ผเรยนมความรความเขาใจในเทคนคการจดการสมยใหม เพอสามารถวเคราะหเปรยบเทยบ และนาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบการบรหารจดการองคการประเภทตางๆ ไดพอสงเขป กจกรรมการเรยนร

จดประสงคเชงพฤตกรรม

กจกรรมการเรยนร สอ อปกรณการสอนและ

ชนงาน/การวดผลประเมนผล

1.อธบายหลกการเบองตนของเทคนคการจดการสมยใหมไดถกตอง 2.สามารถวเคราะหแนวทางการใชเทคนคการจดการสมยใหมกบการนาไปประยกตใชในองคการตางๆได 3.เปรยบเทยบการจดการมยใหมรปแบบตางๆ ซงไดรบการยอมรบแพรหลายในองคการธรกจสาขาตางๆ

ขนนาเขาสบทเรยน 1.ครตงคาถามวานกเรยนเคยดขาวทางอนเตอรเนต หนงสอพมพเกยวกบองคการทประสบความสาเรจ หรอลมเหลวหรอไม และองคการนนๆ ใชกลยทธหรอเทคนคอะไรมาบรหารองคการ เพอเชอมโยงเขาประเดนเรองเทคนคการจดการสมยใหม 2. ครแบงนกเรยนเปนกลม กลมละ 5-6คน ตามความสมครใจ

Page 122: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

111

จดประสงคเชงพฤตกรรม

กจกรรมการเรยนร สอ อปกรณการสอนและ

ชนงาน/การวดผลประเมนผล

ขนจดกจกรรมการเรยนร 1.ครนากรณศกษา บรษท รกษไทย พรอมอธบายใหนกเรยนทราบวา นกเรยนตองชวยกนวเคราะหประเดนปญหา และชวยกนสรปปญหา 3.นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายประเดนคาถามเพอหาคาตอบโดยครคอยกระตนใหนกเรยนทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน โดยเฉพาะการตงคาถามชวนคดในการแสดงความเหน เพอใหผเรยนมมมมองความคดทแตกตาง จากประสบการณของนกเรยน 4.ครใหนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลการอภปรายหนาชนเรยน โดยครสรปประเดนคาตอบทนกเรยนนาเสนอ 5.นกเรยนแตละคนชวยกนสรปความรเกยวกบกรณศกษา

1.กรณศกษาบรษท รกษไทย 2.แบบสงเกตพฤตกรรมกลม(ครผประเมน) 3.ประเมนการนาเสนอกรณศกษา

ขนสรปและนาหลกการไปประยกตใช 1.ครใหความรเพมเตมเรองการจดองคการ และเปดอภปราย

Page 123: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

112

แบบฝกท 5 กรณศกษา: เทคนคการจดการสมยใหม

บรษท รกษไทย จากด บรษท รกษไทย จากด เปนผสงออก สนคาหตถกรรมททาจากเครองจกรสาน หรอสนคา OTOP เพอสงออกไปยงตางประเทศ เชน ตะกรา ผารองจาน กระเปาสาน ผาทอ กอตงโดยคณศภฤกษ เมอป พ.ศ. 2559 บรษทรกษไทยไมไดผลตสนคาดวยตนเอง แตใชวธจางโรงงานในแถบภาคเหนอใหผลตสนคาตามคาสงซอทบรษทฯไดรบจากลกคา ปจจบนคณศภฤกษอาย 39 ป สาเรจการศกษาระดบปรญญาโททางดานบรหารธรกจหลกสตรผบรหาร (Executive MBA) มประสบการณการทางานในบรษทสงออกขนาดเลกแหงหนงเปนเวลา 5 ปกอนทจะลาออกมากอตงบรษท รกษไทย จากด เรมแรกบรษทรกษไทยมพนกงานเพยง 5 คน พนกงานหนงในหาคนเปนเพอนรวมงานในบรษทเกาทคณศภฤกษเคยทางานอย พนกงานทเหลอเปนบคคลทรบเขาทางานโดยการแนะนาของผทคนเคยกบคณศภฤกษ และคณศภฤกษเปนผฝกอบรมทกษะการทางานใหกบพนกงานทกคนดวยตนเอง การฝกอบรมเปนลกษณะของการสอนงานในขณะทปฏบตงานจรง พนกงานทกคนจงมความรสกคนเคยและผกพนกบคณศภฤกษมาก วสยทศนของบรษทรกษไทย จากด “เราจะเปนองคกรสมยใหมทประกอบธรกจการคาระหวางประเทศ โดยจาหนายสนคาทมคณภาพและการใหบรการทดแกลกคา” ธรกจของรกษไทยดาเนนไปไดดวยด สนคามคณภาพและการสงมอบทตรงเวลาเปนปจจยททาใหธรกจของรกษไทยประสบความสาเรจ โชคดทรกษไทยไดโรงงานทมความสามารถในการผลตสนคาทมคณภาพสงเปนพนธมตรธรกจ (Strategic Partner) สนคาจากโรงงานเหลานบางแหงไดรบคดเลอกเปนสนคาหนงตาบลหนงผลตภณฑ (OTOP: One Tambon One Product) ปจจบนรกษไทยมลกคาประจา 5 ราย ซงแตละรายไดทาธรกจกบรกษไทยอยางตอเนองเปนเวลานาน บางรายเปนลกคาตงแตบรษทฯ เรมกอตงจนกระทงถงปจจบน ความสมพนธโดยรวมระหวางรกษไทยกบลกคาทกรายเปนไปดวยด ลกคาของรกษไทยเปนผนาเขาทขายสนคาใหกบหางสรรพสนคา ลกคาของรกษไทยสวนใหญเปนธรกจขนาดยอม สนคาของรกษไทยทงหมดเปนสนคาทผลตเพอการสงออกตามคาสงซอของลกคาเทานน ไมมการจาหนายภายในประเทศแตอยางใด ออรเดอรทลกคาสงแตละคราวจะมรายละเอยดคอนขางมาก นอกจากชนด ขนาดและจานวนของสนคาทแตกตางกนแลว บรษทฯ ยงตองใชผาและวสดอนๆ ทมลวดลายและสตามทลกคาระบในการผลตสนคา พนกงานทรบผดชอบออรเดอรของลกคามกจะมขอมลปรมาณมากใหตองพจารณาเพอการ

Page 124: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

113

ตดสนใจ พนกงานเหลานไดสงสมประสบการณจากการทางานดงกลาวมาพอสมควร จงจะมความชานาญและสามารถทางานไดอยางมประสทธผล นอกจากลกคาประจาแลว ยงมลกคารายใหมๆ ใหความสนใจกบสนคาของรกษไทยเชนกน การเจรจาธรกจกบลกคารายใหมๆ บางครงกประสบความสาเรจจนสามารถขายสนคาได แตบางครงกไมประสบความสาเรจ สาหรบรายท สามารถขายสนคาได บรษทฯ จะพยายามพฒนาความสมพนธเพอเปลยนใหลกคาเหลานเปนลกคาประจา แตสวนใหญมกจะไมประสบความสาเรจ เนองจากลกคาขาดศกยภาพในการจาหนายสนคาของรกษไทยซงมคณภาพและราคาสงกวาคแขง รกษไทยไดรบพนกงานเพมขนเพอรองรบการเตบโตของธรกจ บรษทฯ ใชวธรบบคคลทพนกงานหรอคคาแนะนามาให พนกงานทรบเขาทางานทงหมดเปนนกศกษาจบใหมทยงไมมประสบการณการทางานมากอน คณศภฤกษยงคงชวยใหการฝกอบรมพนกงานใหมเชนเคย โดยเนนทการใหความรทเปนภาพรวมของธรกจ สวนรายละเอยดของงานจรง พนกงานใหมจะไดรบการฝกอบรมจากพนกงานเกาในลกษณะ On-the-job Training เชนกน คณศภฤกษพยายามสรางองคกรใหมทกษะและความสามารถในการจดหาสนคาและบรการทมคณภาพจากพนธมตรธรกจ รวมทงการสรางและพฒนาสมพนธภาพทดกบคคาทกราย คณศภฤกษเปนผบรหารทเนนการบรหารแบบเปดโอกาสใหพนกงานทกคนตดสนใจเกยวกบงานประจาของตนรวมทงสามารถขอคาปรกษาจากคณศภฤกษไดตลอดเวลา ทาใหคณศภฤกษมความใกลชดกบพนกงานทกคน นอกจากน ตวคณศภฤกษ ซงเปนผบรหารระดบสงยงมความเชอมน (Confidence) ในตวพนกงาน และใหความไววาง (Trust) ตอพนกงานพอสมควร พนกงานแตละฝายงานสามารถตดตอสอสารซงกนและกนไดโดยตรงและยงมความสมพนธตอกนคอนขางด พนกงานทกคนของรกษไทยสามารถทางานรวมกนไดเปนอยางด มการปรกษาหารอและรวมกนแกไขปญหาเมอมปญหาเกดขน ถอไดวาการประสานงานระหวางหนวยยอยในองคกรเปนไปอยางด

ตงแตป 2560 เปนตนมา รกษไทยมพนกงานทงหมด 7 คน โครงสรางองคกรของบรษทฯ มลกษณะดงน

Page 125: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

114

พนกงาน 1 พนกงาน 1 พนกงาน1 พนกงาน 2 พนกงาน 2 พนกงาน 2 พนกงาน 3 1. ฝายขาย ประกอบดวยพนกงานผหญง 3 คน ทกคนมวฒการศกษาระดบปรญญาตร ฝายขายยง

ไมมหวหนาฝาย พนกงานทกคนอยภายใตการบงคบบญชาของ กก. ผจก. งานของพนกงานในฝายขายไดแก - ประชมเรองรายละเอยดของออรเดอรกบกรรมการผจดการ(กก. ผจก.): ลกคาสงสนคาและ

ตดตอกบบรษทฯ ทางอเมลเปนภาษาองกฤษ แตพนกงานในฝายขายยงขาดทกษะทดพอในการอานและเขยนภาษาองกฤษ จงตองปรกษากบ กก. ผจก. ทกครง เพอทาความเขาใจรายละเอยดของออรเดอรกอนทจะนาขอมลไปปฏบตงานในขนตอนตอไป

- เตรยมวตถดบ: พนกงานในฝายขายตองประสานงานกบ Supplier ในเรองเกยวกบวตถดบสาหรบผลตออรเดอร เชน รายละเอยด (Specification) ปรมาณ เวลาสงมอบ ฯลฯ เมอไดขอสรปแลว Supplier จะสงวตถดบดงกลาวไปใหโรงงานทรบจางผลตสนคาใหบรษทฯ ตามรายละเอยดทตกลง

- จดทาใบสงผลตสนคา: พนกงานในฝายขายตองตดตอกบผจดการโรงงานทรบจางผลตสนคาใหบรษทฯ เพอทาความเขาใจรายละเอยดของออรเดอร พรอมทงสงใบสงผลตสนคาทมรายละเอยดทชดเจนของออรเดอรไปใหกบผจดการโรงงานดงกลาว

- ตดตอประสานงานกบผจดการโรงงานทรบจางผลตสนคาใหกบบรษทฯ : พนกงานในฝายขายตองตดตามความคบหนาของออรเดอรอยางใกลชดตลอดเวลา เพอปองกนความลาชาในการผลตและรวมกนแกไขปญหาตางๆ ทอาจจะเกดขน

- ตรวจสอบคณภาพสนคา: พนกงานในฝายขายตองตรวจสอบคณภาพสนคาทโรงงานผลตกอนทจะสงมอบใหลกคา หากสนคามคณภาพทไมตรงตามความตองการ พนกงานจะสง

คณศภฤกษ กรรมการผจดการ (กก. ผจก.)

ฝายขาย ฝายบรรจหบหอ

ฝายบรหารจดการทวไป

Page 126: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

115

สนคากลบไปใหโรงงานปรบปรงแกไข โดยปกต โรงงานจะตองทาสนคาตนแบบทมคณภาพตามตองการใหบรษทฯ อนมตกอนเรมผลตสนคาจรง

- ตดตอประสานกบบรษทชอปปง: พนกงานในฝายขายตองประสานงานกบบรษทชอปปงเพอใหสามารถจดทาเอกสารและดาเนนพธการศลกากรสาหรบการสงออกสนคาได

- รบชาระเงนจากลกคา : เมอสงสนคาเรยบรอยแลว พนกงานในฝายตองจดทาเอกสารใหกบธนาคารเพอขอรบชาระเงนคาสนคาตาม L/C (Letter of Credit) ของลกคา

กก. ผจก. แบงลกคาใหพนกงานในฝายขายรบผดชอบเปนรายๆ ไป กลาวคอ ลกคารายหนงๆ จะอยในความรบผดชอบของพนกงานคนเดมตลอดเวลา เมอลกคารายนสงซอสนคา พนกงานคนเดมกจะทางานดงกลาวขางตนทงหมด จนกระทงสนคาถกสงมอบและบรษทฯ ไดรบชาระเงน 2. ฝายบรรจหบหอ ประกอบดวยพนกงานชาย 2 คน ทมวฒการศกษาระดบปวช/ปวส ฝายบรรจ

หบหอยงไมมหวหนาฝาย พนกงานทกคนอยภายใตการบงคบบญชาของ กก. ผจก. งานของฝายบรรจหบหอ ไดแก - บรรจสนคาลงกลองและปดผนก - ตดตอหนวยงานภายนอกองคกรเกยวกบการรบสงเอกสาร ตวอยางสนคา ตวอยางวตถดบ

นอกจากน พนกงานในฝายบรรจหบหอยงตองชวยฝายอนรบสงเอกสาร หรอตดตอกบหนวยงานภายนอกตามทไดรบการรองขอ 3. ฝายบรหารจดการทวไป ประกอบดวยพนกงานสตร 2 คน ทมวฒการศกษาระดบปรญญาตร

ฝายบรหารจดการทวไปยงไมมหวหนาฝาย พนกงานทกคนอยภายใตการบงคบบญชาของ กก. ผจก. งานของฝายนไดแก - การชาระเงน : รบวางบล จดทาเชค ฯลฯ - จดทาเงนเดอนและดแลสวสดการของพนกงาน - จดหา ดแลและบารงรกษาอปกรณและเครองใชสานกงาน - จดเตรยมเอกสารและประสานงานกบสานกงานบญชภายนอกเพอการจดทาบญชและการ

เสยภาษอากรของบรษทฯ รกษไทยวาจางสานกงานบญชอสระใหจดทาบญชเพอการเสยภาษอากร)

- รบผดชอบงานโฆษณาประชาสมพนธขององคกร - ฯลฯ

Page 127: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

116

ในฝายบรรจหบหอและฝายบรหารจดการทวไป พนกงานทกคนสามารถทางานทกอยางในฝายของตนได และชวยกนทางานของฝายตนโดยไมเกยงงานกน พนกงานมความจงรกภกดกบองคกรสง การลาออก (Turnover) และการขาดงาน (Absenteeism) อยในระดบตา บรษทฯ ไมไดเขมงวดกบเวลาเรมทางานของพนกงานแตละคนในแตละวน อยางไรกตาม อตราการมาทางานสายของพนกงานกอยในระดบตาเชนกน พนกงานมความพงพอใจในการทางานกบองคกรพอสมควร ถงแมวางานของบรษทฯจะมปญหาในชวงใกลการสงมอบสนคาคอนขางมาก จนทาใหพนกงานเกดความเครยดกตาม บรษทฯ จายเงนเดอน โบนส และสวสดการใหกบพนกงานในอตราทพอๆ กบเกณฑเฉลยของตลาดแรงงาน บรษทฯ ปรบเงนเดอนใหพนกงานปละครง โดยไมไดกาหนดเกณฑชดเจนในการพจารณา มกจะใชดลพนจของ กก. ผจก. เปนหลก รกษไทยยงไมมกฎระเบยบบรษททชดเจน พนกงานถอเอาธรรมเนยมปฏบตเดมๆ เปนเกณฑในการปฏบตตน ผลประกอบการทางดานการเงนของรกษไทยดขนอยางตอเนองตลอดมา ในระยะหลงลกคาประจาทกรายสงซอสนคาเพมขนเรอยๆ อาจกลาวไดวาบรษทฯ ไมมปญหาเกยวกบยอดขายและผลกาไรแตอยางใด ตงแตกลางป 2560 เปนตนมา รกษไทยไดลกคาใหมเพมอก 2 – 3 ราย ยอดขายของบรษทฯ เพมขนถง 100% เปนผลใหความจาเปนในการตดตอสอสารระหวางองคกรกบลกคาแตละรายเพมมากขนตามไปดวย บรษทฯ เรมมปญหาความลาชาในการสอสารกบลกคา ลกคาไดรบคาตอบจากบรษทฯ ชาเนองจาก กก. ผจก. ตอบอเมลไมทน นอกจากน พนกงานในฝายขายเรมมปญหาในการทางาน กลาวคอไมสามารถสอสารกบหนวยงานภายนอกองคกรไดอยางรวดเรวเทาทควร เนองจากตองรอ กก.ผจก. ถายทอดคาตอบจากลกคา ตองรอปรกษาปญหาทเกดขนกบ กก. ผจก. ตองรอ กก. ผจก. เขยนอเมลถามขอมลจากลกคา ฯลฯ ทาใหงานตางๆ เกดความลาชา นอกจากน พนกงานในฝายขายเรมมงานลนมอ เนองจากปรมาณออรเดอรเพมขน ทาใหบางครงเกดความลาชาในการเตรยมวตถดบใหกบโรงงาน เพราะพนกงานในฝายขายตดพนอยกบออรเดอรเดม จงไมสามารถปลกตวมาประสานงานกบ Supplier เพอเตรยมวตถดบสาหรบออรเดอรใหมได บางครงพนกงานในฝายขายกยงกบออรเดอรหนงๆ จนไมมเวลาตดตามความคบหนาของออรเดอรอนอยางใกลชด ทาใหงานมปญหาคอนขางมาก ในสวนของฝายหบหอกมปญหาเกยวกบการทางานไมทนเชนเดยวกน กลาวคอ ปรมาณออรเดอรทเพมขนทาใหพนกงานในฝายบรรจหบหอตองใชเวลาในบรรจสนคาลงกลองและปดผนกเพมมากขน นอกจากน ปญหาทเกดจากการทางานของพนกงานในฝายขายกทาใหการผลตสนคาเกดความลาชาจนสนคาเสรจใกลกบกาหนดสงมอบมาก พนกงานในฝายบรรจหบหอตองบรรจสนคาอยางเรงรบเพอใหทนตามกาหนด ความเครยดของพนกงานทกคนโดยเฉพาะพนกงานในฝายขายและฝายบรรจหบหอในชวงใกลการสงมอบสนคาจง

Page 128: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

117

มมากขนเรอยๆ พนกงานในสองฝายนมกจะตองทางานลวงเวลาบอยๆ หรอบางครงตองทางานในวนหยดเพอใหสามารถสงมอบสนคาไดตรงตามกาหนด พนกงานเรมทอแทและผลดกนลางานหลงจากการสงมอบสนคาแตละครง คณศภฤกษเองกหนกใจกบงานทลนมอเชนกน ระยะหลงไมมเวลาใหคาปรกษาและดแลพนกงานอยางใกลชดเหมอนทเคยปฏบตเสมอมา นอกจากน คณอภรกษยงตองยงอยกบงานประจาวนทเพมมากขนจนไมมเวลาสาหรบงานบรหารองคกร เชน การพฒนากลยทธ การพฒนาองคกร การมองหาโอกาส (Opportunity) และการปองกนอปสรรค (Threat) ตางๆ ทางธรกจ เปนตน คณศภฤกษกงวลกบสถานการณปจจบนอยางมาก และพยายามคดหาหนทางแกไข แตกไมสามารถหาคาตอบได *********************************** ประเดนวเคราะห/อภปราย

- วเคราะหโครงสรางองคกรของบรษทรกษไทย - วเคราะห SWOT ของบรษทรกษไทย - เขยนประเดนปญหา หรอประเดนทสะทอนใหเหนปญหานนๆ - นกเรยนจะนาเทคนคการจดการสมยใหมในเรองใดบางมาบรหารองคการ - รวมแสดงความคดเหน จากตางความคด มาสการลงมตเดยวกน

Page 129: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

ภาคผนวก ข แบบประเมนการคดวเคราะหโดยใชกรณศกษา

แบบประเมนพฤตกรรมการทางานกลม แบบประเมนความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชกรณศกษา

Page 130: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

119

แบบประเมนการคดวเคราะหโดยใชกรณศกษา กรณศกษา : ……………………………………………….

เกณฑการประเมน (16 คะแนน)

กลมท

กาหนดประเดนปญหา

(จาแนกแยกแยะขอมล)

4 คะแนน

การวเคราะห แสดงวธการ

แกปญหา 4 คะแนน

รวม เปรยบเทยบจดระเบยบขอมล

4 คะแนน

หาความสมพนธของขอมล 4 คะแนน

4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1

Page 131: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

120

เกณฑการประเมนการเรยนรแบบกรณศกษา

รายการประเมน ระดบคณภาพ

ดมาก (4) ด(3) พอใช (2) ปรบปรง (1) 1. กาหนดประเดนปญหาการจาแนกแยกแยะขอมล

แยกแยะขอมลไดครบถวนถกตอง

แยกแยะไดถกตองแตไมครบถวน

แยกแยะไดบางสวนไมครบ

ไมสามารถแยกแยะได

2.การวเคราะห 2.1 เปรยบเทยบการจดระบบขอมล

สามารถเปรยบเทยบขอมล และนามาจดใหเปนระบบ ไดอยางถกตอง เหมาะสม

สามารถเปรยบเทยบขอมล และนามาจดใหเปนระบบได แตยงไมถกตอง

สามารเปรยบเทยบขอมล แตยงไมเปนระบบและไมถกตอง

ไมสามารถเปรยบเทยบขอมลได

2.การวเคราะห 2.2 การหาความสมพนธของขอมล

ระบความสมพนธของขอมลใหเชอมโยงเขากบทฤษฎไดชดเจน ครบถวน

ระบความสมพนธของขอมลใหเชอมโยงเขากบทฤษฎไดชดเจน แตยงไมครบถวน

ระบความสมพนธของขอมลใหเชอมโยงเขากบทฤษฎไดไมชดเจน และไมครบถวน

ไมสารถระบความสมพนธของขอมลใหเชอมโยงเขากบทฤษฎได

3. วธการแกปญหา เสนอวธการแกปญหาและทางเลอกไดอยางคลอบคลมและเหมาะสม

เสนอวธการแกปญหาและทางเลอกไดอยาง เหมาะสม

เสนอวธการแกปญหาและทางเลอกได แตไมเหมาะสม

ไมสามารถเสนอวธการแกปญหาและทางเลอกได

Page 132: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

121

แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานของนกเรยน(รายกลม) กรณศกษา : ...................................................................................

กลมท …..

ชอ - นามสกล

การใหความ รวมมอ

(4 คะแนน)

การแสดง ความคดเหน

(4 คะแนน)

การยอมรบฟง ความคดเหน

(4 คะแนน)

การตงใจ ทางาน

(4 คะแนน)

ความรบผดชอบ ตองานทไดรบมอบหมาย (4 คะแนน)

คะแนนรวม 20 คะแนน

Page 133: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

122

ตอนท 1 แบบประเมนสาหรบผเชยวชาญในการหาความสอดคลองของแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรแบบกรณศกษา

ประเดนการประเมน ระดบความคดเหน

มากทสด มาก

ปานกลาง นอย

นอยทสด

1. ดานผสอน 1.1 เนอหาวชาทใชสอนมความเหมาะสม 1.2 มการแจงวตถประสงค เนอหา รายวชากอนการเรยนการสอนอยางชดเจน

1.3 อธบายวธการทจะสอนเขาใจไดงาย 1.4 กระตนและสงเสรมใหนกเรยนคดวเคราะห และทางานรวมกน

2. ดานการจดกจกรรม 2.1 ชวยทาใหผเรยนมความรความเขาใจในเรองทเรยนมากขน

2.2 ชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดการเรยนร และแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน

2.3 ทาใหนกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน 2.4 เปดโอกาสใหนกเรยนไดทางานอยางอสระ 2.5 ชวยใหนกเรยนนาวธการเรยนรไปใชในรายวชาอนๆ ได

3. ดานเนอหาของกรณศกษา 3.1 กรณศกษาทนามาใชตรงตามเนอหาและครอบคลมตามจดประสงคในรายวชา

3.2 กรณศกษาทนามาใชสามารถเชอมโยงความรเดมกบ ความรใหม

3.3เนอหาทนสมย และทนตอเหตการณ 3.4 รปแบบ และความยากงายของกรณศกษาเหมาะสมกบผเรยน

3.5 เนอหาใหแนวคดทสามารถนาไปประยกตใชกบ การเรยนในระดบทสงขน

Page 134: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

ภาคผนวก ค ตารางแสดงการหาคา IOC ของเครองมอ

Page 135: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

124

ตาราง แสดงผลการวเคราะหคะแนนของแผนการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา วชา การบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 จากผเชยวชาญ 3 ทาน แผนการจดการเรยนรท 1 หนวยการเรยนร การจดองคการและการวางแผน

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1. หนวยการเรยนร

1.1 มความสอดคลองกบแผนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.3 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคของแผนการจดการเรยนรระบชดเจน

+1 +1 +1 3 1.0

2.2 จดประสงคของกจกรรมระบชดเจน +1 +1 +1 3 1.0

2.3 จดประสงคมความเปนไปได +1 +1 +1 3 1.0

3. กจกรรมการเรยนร 3.1 สอดคลองกบจดประสงคและเนอหา +1 +1 +1 3 1.0 3.2 มความยากงายเหมาะสมกบระดบของผเรยน +1 -1 +1 3 1.0 3.3 เรยงลาดบกจกรรมเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 3.4 เนอหาทนามาใชกจกรรมเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 3.5 เวลาทกาหนดเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 4. การวดและประเมนผล 4.1 เกณฑการประเมนผลชดเจน ครอบคลมกบจดประสงค

+1 +1 +1 3 1.0

4.2 วธการวดผลและเครองมอสอดคลองกบจดประสงคและกจกรรม

+1 +1 +1 3 1.0

Page 136: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

125

แผนการจดการเรยนรท 2 หนวยการเรยนร การเปลยนแปลงและพฒนาองคการ

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1. หนวยการเรยนร

1.1 มความสอดคลองกบแผนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.3 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคของแผนการจดการเรยนรระบชดเจน

+1 +1 +1 3 1.0

2.2 จดประสงคของกจกรรมระบชดเจน +1 +1 +1 3 1.0

2.3 จดประสงคมความเปนไปได +1 +1 +1 3 1.0

3. กจกรรมการเรยนร 3.1 สอดคลองกบจดประสงคและเนอหา +1 +1 +1 3 1.0 3.2 มความยากงายเหมาะสมกบระดบของผเรยน +1 +1 +1 3 1.0 3.3 เรยงลาดบกจกรรมเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 3.4 เนอหาทนามาใชกจกรรมเหมาะสม 0 +1 +1 2 .66 3.5 เวลาทกาหนดเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 4. การวดและประเมนผล 4.1 เกณฑการประเมนผลชดเจน ครอบคลมกบจดประสงค

0 +1 +1 2 .66

4.2 วธการวดผลและเครองมอสอดคลองกบจดประสงคและกจกรรม

+1 +1 +1 3 1.0

Page 137: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

126

แผนการจดการเรยนรท 3 หนวยการเรยนร ความขดแยงในองคการ

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1. หนวยการเรยนร

1.1 มความสอดคลองกบแผนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.3 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคของแผนการจดการเรยนรระบชดเจน

+1 +1 +1 3 1.0

2.2 จดประสงคของกจกรรมระบชดเจน +1 +1 +1 3 1.0

2.3 จดประสงคมความเปนไปได +1 +1 +1 3 1.0

3. กจกรรมการเรยนร 3.1 สอดคลองกบจดประสงคและเนอหา +1 +1 +1 3 1.0 3.2 มความยากงายเหมาะสมกบระดบของผเรยน +1 +1 +1 3 1.0 3.3 เรยงลาดบกจกรรมเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 3.4 เนอหาทนามาใชกจกรรมเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 3.5 เวลาทกาหนดเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 4. การวดและประเมนผล 4.1 เกณฑการประเมนผลชดเจน ครอบคลมกบจดประสงค

+1 +1 +1 3 1.0

4.2 วธการวดผลและเครองมอสอดคลองกบจดประสงคและกจกรรม

0 +1 +1 2 .66

Page 138: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

127

แผนการจดการเรยนรท 4 หนวยการเรยนร การบรหารความเสยงในองคการ

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1. หนวยการเรยนร

1.1 มความสอดคลองกบแผนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.3 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคของแผนการจดการเรยนรระบชดเจน

+1 +1 +1 3 1.0

2.2 จดประสงคของกจกรรมระบชดเจน +1 +1 +1 3 1.0

2.3 จดประสงคมความเปนไปได +1 +1 +1 3 1.0

3. กจกรรมการเรยนร 3.1 สอดคลองกบจดประสงคและเนอหา +1 +1 +1 3 1.0 3.2 มความยากงายเหมาะสมกบระดบของผเรยน +1 0 +1 2 .66 3.3 เรยงลาดบกจกรรมเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 3.4 เนอหาทนามาใชกจกรรมเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 3.5 เวลาทกาหนดเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 4. การวดและประเมนผล 4.1 เกณฑการประเมนผลชดเจน ครอบคลมกบจดประสงค

+1 +1 +1 3 1.0

4.2 วธการวดผลและเครองมอสอดคลองกบจดประสงคและกจกรรม

+1 +1 +1 3 1.0

Page 139: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

128

แผนการจดการเรยนรท 5 หนวยการเรยนร การบรหารองคการดวยเทคนคการจดการสมยใหม

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1. หนวยการเรยนร

1.1 มความสอดคลองกบแผนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.3 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคของแผนการจดการเรยนรระบชดเจน

+1 +1 +1 3 1.0

2.2 จดประสงคของกจกรรมระบชดเจน +1 +1 +1 3 1.0

2.3 จดประสงคมความเปนไปได +1 0 +1 2 1.0

3. กจกรรมการเรยนร 3.1 สอดคลองกบจดประสงคและเนอหา +1 +1 +1 3 1.0 3.2 มความยากงายเหมาะสมกบระดบของผเรยน +1 +1 +1 3 1.0 3.3 เรยงลาดบกจกรรมเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 3.4 เนอหาทนามาใชกจกรรมเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 3.5 เวลาทกาหนดเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0 4. การวดและประเมนผล 4.1 เกณฑการประเมนผลชดเจน ครอบคลมกบจดประสงค

0 +1 +1 2 .66

4.2 วธการวดผลและเครองมอสอดคลองกบจดประสงคและกจกรรม

0 +1 +1 2 .66

Page 140: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

129

ตาราง แสดงผลการวเคราะหคะแนนของแบบฝกกรณศกษา จานวน 5 กรณศกษา จากผเชยวชาญ 3 ทาน 1.1กรณศกษา: การมอบหมายงานอยางมประสทธผล เรอง สบสนวางานไหนควรมอบหมาย งานไหนควรทาเอง

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1.ชอเรอง

1.1 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. เนอหากรณศกษา 2.1 เนอหาสอดคลองกบจดประสงค +1 +1 +1 3 1.0 2.2 เนอหามเหมาะสมกบระดบของผเรยน +1 +1 +1 3 1.0 2.3 การใชภาษาชดเจน +1 +1 +1 3 1.0 2.4 มความยากงายเหมาะสมกบระดบผเรยน +1 +1 +1 3 1.0 2.5 ครอบคลมเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

Page 141: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

130

1.2. กรณศกษา: การเปลยนแปลงและพฒนาองคการ เรอง “การนาระบบใหมเขามาในองคการ”

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1.ชอเรอง

1.1 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. เนอหากรณศกษา 2.1 สอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม +1 +1 +1 3 1.0 2.2 เนอหาสอดคลองกบจดประสงค +1 0 +1 2 .66 2.3 การใชภาษาชดเจน +1 +1 +1 3 1.0 2.4 มความยากงายเหมาะสมกบระดบผเรยน 0 +1 +1 2 1.0 2.5 ครอบคลมเนอหา +1 +1 +1 3 1.0 1.3. กรณศกษา: ความขดแยงภายในบรษท เรอง “ความขดแยงเนองจากอยคนละฝายงาน”

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1.ชอเรอง

1.1 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. เนอหากรณศกษา 2.1 สอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม +1 +1 +1 3 1.0 2.2 เนอหาสอดคลองกบจดประสงค 0 +1 +1 2 .66 2.3 การใชภาษาชดเจน +1 +1 +1 3 1.0 2.4 มความยากงายเหมาะสมกบระดบผเรยน +1 +1 +1 3 1.0 2.5 ครอบคลมเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

Page 142: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

131

1.4 กรณศกษา: การบรหารความเสยง บรษท เถาแกนอย ฟดแอนดมารเกตตง จากด (มหาชน)

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1.ชอเรอง

1.1 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. เนอหากรณศกษา 2.1 สอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม +1 +1 +1 3 1.0 2.2 เนอหาสอดคลองกบจดประสงค +1 +1 +1 3 1.0 2.3 การใชภาษาชดเจน +1 +1 +1 3 1.0 2.4 มความยากงายเหมาะสมกบระดบผเรยน +1 +1 +1 3 1.0 2.5 ครอบคลมเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.5. กรณศกษา: เทคนคการจดการสมยใหม เรอง บรษท รกษไทย จากด

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1.ชอเรอง

1.1 มความสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มความชดเจนของการใชภาษา +1 +1 +1 3 1.0

2. เนอหากรณศกษา 2.1 สอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม +1 +1 +1 3 1.0 2.2 เนอหาสอดคลองกบจดประสงค +1 0 +1 2 .66 2.3 การใชภาษาชดเจน +1 +1 +1 3 1.0 2.4 มความยากงายเหมาะสมกบระดบผเรยน +1 0 +1 2 .66 2.5 ครอบคลมเนอหา +1 +1 +1 3 1.0

Page 143: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

132

ตาราง แสดงผลการวเคราะหคะแนนของแบบประเมนการเรยนรแบบกรณศกษา รายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ จากผเชยวชาญ 3 ทาน

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท)

คะแนน IOC 1 2 3

1. กาหนดประเดนปญหา +1 +1 +1 3 1.0

2.การวเคราะห 2.1 เปรยบเทยบจดระเบยบขอมล +1 +1 +1 3 1.0

2.2 หาความสมพนธของขอมล +1 +1 +1 3 1.0

3. แสดงวธการแกปญหา +1 +1 +1 3 1.0 ตาราง แสดงผลการวเคราะหคะแนนของแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานของผเรยน จากผเชยวชาญ 3 ทาน

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท )

คะแนน IOC 1 2 3

1.การใหความรวมมอ +1 +1 +1 3 1.0 2.การแสดงความคดเหน +1 +1 +1 3 1.0

3.การยอมรบฟงความคดเหน +1 +1 +1 3 1.0

4.มความตงใจทางาน +1 +1 +1 3 1.0

5.ความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย +1 +1 +1 3 1.0

Page 144: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

133

ตาราง แสดงผลการวเคราะหคะแนนแบบสอบถอมความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชแบบกรณศกษารายวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ จากผเชยวชาญจานวน 3 ทาน

รายการประเมน ผเชยวชาญ (คนท )

คะแนน IOC 1 2 3

1. ดานผสอน

1.1 เนอหาวชาทใชสอนมความเหมาะสม +1 +1 +1 3 1.0

1.2 มการแจงวตถประสงค เนอหา รายวชากอนการเรยนการสอนอยางชดเจน

+1 +1 +1 3 1.0

1.3 อธบายวธการทจะสอนเขาใจไดงาย +1 +1 +1 3 1.0

1.4 กระตนและสงเสรมใหนกเรยนคดวเคราะห และทางานรวมกน +1 +1 +1 3 1.0

2. ดานการจดกจกรรม

2.1 ชวยทาใหผเรยนมความรความเขาใจในเรองทเรยนมากขน +1 +1 +1 3 1.0

2.2 ชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดการเรยนร และแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน

+1 +1 +1 3 1.0

2.3 ทาใหนกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน +1 +1 +1 3 1.0

2.4 เปดโอกาสใหนกเรยนไดทางานอยางอสระ +1 +1 +1 3 1.0

2.5 ชวยใหนกเรยนนาวธการเรยนรไปใชในรายวชาอนๆ ได +1 +1 +1 3 1.0

3. ดานเนอหาของกรณศกษา 3.1 กรณศกษาทนามาใชตรงตามเนอหาและครอบคลมตามจดประสงคในรายวชา

+1 +1 +1 3 1.0

3.2 กรณศกษาทนามาใชสามารถเชอมโยงความรเดมกบ ความรใหม

+1 +1 +1 3 1.0

3.3เนอหาทนสมย และทนตอเหตการณ +1 +1 +1 3 1.0 3.4 รปแบบ และความยากงายของกรณศกษาเหมาะสมกบผเรยน +1 +1 +1 3 1.0 3.5 เนอหาใหแนวคดทสามารถนาไปประยกตใชกบการเรยนในระดบทสงขน

+1 +1 +1 3 1.0

Page 145: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

ภาคผนวก ง แบบทดสอบกรณศกษา

แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนวชาการบรหารงานคณภาพ ในองคการระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2

Page 146: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

134

แบบทดสอบกอเนเรยนและหลงเรยน วชาการบรหารงานคณภาพในองคการ

จงเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว แลว X ลงในกระดาษคาตอบ 1. ขอใดเปนลกษณะทเนนในการจดองคการแบบวทยาศาสตร ( Scientific Management) ของ

เฟรด เดอรค เทยเลอร (Frederic Taylor)แนวความคดทฤษฎดงเดม ก. นาวธการศกษาวทยาศาสตรมาวเคราะหและแกปญหา ข. หาความสมพนธระหวางงานและหวหนางาน ค. ศกษาถงแรงจงใจ อารมณ และความตองการ ง. ศกษาความตองการในสงคมของกลมคนงาน

2. ขอใดไมใชกระบวนการจดองคการ (Process of Organizing) ก. ทาคาบรรยายลกษณะงาน (Job Description ข. จดวางความสมพนธ (Establishment of Relationship) ค. จดคาตอบแทน คาจาง เงนเดอน ง. แยกประเภทงาน จดกลมงาน และออกแบบงาน 3. ขอใด ไมใชหลกเกณฑพนฐานทจะใชสาหรบการจดแผนกงาน ก. ตามหรอลกคา (Departmentation by Customer) ข. ตามกระบวนการผลต (Departmentation by Process) ค. ตามความรบผดชอบ (Responsibility) ง. ตามหนาท (Departmentation by Function) 4. ขอใดไมใชประโยชนของการมอบหมายงาน. ก. สรางขวญกาลงใจใหแกทมงาน ข. ผบรหารมเวลาวางมากขน ค. เกดการพฒนาความสมพนธทดในการทางาน ง. พนกงานไดใชความรความสามารถ

Page 147: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

135

5. วธการขอใด ทองคกรจะไปสคณภาพ หรอสามารถเพมประสทธภาพ ก. เพมตนทน ข. การปรบปรงคณภาพ ค. การเพมผลผลตอยางตอเนอง ง. ถกทกขอ 6. พฤตกรรมองคการ (Organizational behavior : OB) เปนการศกษาเกยวกบ ก. บคคล (Individual) ข. กลม (Group) ค. โครงสราง (Structure) ง. ถกทกขอ 7.การทบคลากรในหนวยงานขาดงานอาจมสาเหตมากจาก ก. ความขดแยงระหวางบคลากร ข. ทางเทคนค ค. ทางความคด ง.มนษยสมพนธ 8. ขอใดไมไดเปนปจจยทเปนตวกระตนใหพนกงานเกดความพงพอใจ ก. การทางานเปนทม ข. คาตอบแทน ค. การเพมรายได ง. งานทมลกษณะทาทาย 9.ขอใดกลาวถกตองเกยวกบความขดแยง

ก. การทางานไมควรมความขดแยง ข.ความขดแยงเพยงเลกนอยไมจาเปนตองแกไข

ค.ความขดแยงทมขนาดปานกลางทาใหเกดความรวมมอ ง.ความขดแยงเปนเรองปกต เพราะทกคนยอมมความคดตางกน

10.ขอใดเกยวของกบความขดแยงทเกดจากเหตผล ก. คาตอบแทน ข. เพอนรวมงาน ค. บคลกภาพ ง. ความพงพอใจ

Page 148: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

136

11. สาเหตสาคญททาใหเกดความขดแยงระหวางบคคล คอขอใด ก. ความแตกตางระหวางบคคล ข. การขาดขอมล ค. บทบาททไมสอดคลองกน ง. ความกดดนจากสภาพแวดลอม 12. การทบคคลไดเลอนตาแหนงงาน แตรสกสบสนในการปฏบตงานตนในตาแหนงใหม ตรงกบความขดแยงแบบใด ก. ความขดแยงสวนตวกบบทบาท ข. ความขดแยงเนองจากไมเขาใจบทบาท ค. ความขดแยงระหวางบทบาท ง. ความขดแยงกบตนเอง 13. ความหมายของความเสยงในมมมองขององคกรทวไป จะเกดผลกระทบคอขอใด ก. ไมแนนอน ข. เชงบวกและเชงลบ ค. เชงบวก ง. เชงลบ 14. การไมสงเสรมหรอพฒนาบคคลากรใหมทกษะในการปฏบตงาน เพอยกระดบประสทธภาพขององคกรเปนประเภทของความเสยง ประเภทใด

ก. ความเสยงทเปนอปสรรคหรออนตราย (Hazard) ข. ความเสยงทเปนความไมแนนอน (Uncertainly) ค. ความเสยงทเปนโอกาส (Opportunity) ง. ความเสยงโดยรวม 15. ลกษณะทสาคญของการบรหารความเสยงโดยมโครงสรางองคกร กระบวนการ และวฒนธรรมองคกร ประกอบเขาดวยกนคอขอใด ก. มความคดแบบมองไปขางหนา ข. ไดรบการสนบสนนและมสวนรวม เฉพาะในสวนทมความเสยง ค. ผสมผสานทางานกบภายนอกองคกร ง. แผนการดาเนนงานตาง ๆ ขององคกรควรชดเจน

Page 149: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

137

16. สงสาคญทจะทาใหการจดทาระบบไมประสบความสาเรจ คอขอใด ก. ผบรหารระดบสงขององคกรมความศรทธา และมงมน ข. บคลากรทกคนในองคกรตองมความตงใจจรง และสมานสามคค รวมแรงรวมใจ ค. ทกคนในองคกรเหนวาการจดทาระบบเปนภาระ

ง. การนาเอาภาระงานทงหมดมาจดใหเปนระบบตามขอกาหนดของมาตรฐาน และเขยนเปนลายลกษณอกษร

17. ขอใดเปนประโยชนแกองคกร/บรษท ในการนาระบบการบรหารงานคณภาพตามมาตรฐาน ISO 9000มาใช ก. สะดวกประหยดเวลาและคาใชจาย โดยไมตองตรวจสอบคณภาพซา ข. มนใจในผลตภณฑและบรการวามคณภาพตามทตองการ ค. มการทางานเปนระบบและมขอบเขตทชดเจน

ง. ขจดขอโตแยงและการกดกนการคาระหวางประเทศ 18. ขอใด ไมใช “หลกการสาคญของ TQM” ก. การใหทกคนมสวนรวม (Total Involvement) ข. การบรหารกระบวนการ (Process Management) ค. การมงเนนทลกคา (Customer Focus) ง. การวางแผนเชงกลยทธ (Strategic Planning) 19. ขอใดเปนกลยทธสาคญของการสรางความพงพอใจ /ความจงรกภกดตอองคกร (Customer Relationship Management : CRM) ก. ฐานขอมลลกคา และเครองมอลดอตราการสญเสยลกคาใหต าลง ข. ผลลพธดานธรรมาภบาลและความรบผดชอบตอสงคม ค. การพฒนาทรพยากรบคคล ง. การจดการกระบวนการ 20. หลกการขอใดเปนนโยบายและเปนเปาหมายถาวรขององคกร ก. ความสมพนธกบผขายเพอประโยชนรวมกน ข. การปรบปรงอยางตอเนอง ค. การบรหารทเปนระบบ ง. การดา เนนงานเชงกระบวนการ

Page 150: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

ภาคผนวก จ คะแนนกอนเรยนและหลงเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ

Page 151: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

139

ตาราง แสดงผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบรหารงานคณภาพในองคการ ของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 2 หลงจากการเรยนรโดยใชกรณศกษา

คนท กอนเรยน หลงเรยน 1 9 13 2 10 16 3 8 14 4 6 9 5 7 11 6 7 10 7 9 15 8 8 18 9 6 10 10 6 9 11 10 16 12 7 12 13 5 8 14 7 11 15 8 14 16 7 12 17 6 10 18 7 13 19 8 14 20 6 10 21 7 15 22 7 12 23 10 18 24 10 17 25 7 13

Page 152: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

140

ตารางท (ตอ) คนท กอนเรยน หลงเรยน 26 7 12 27 8 14 28 7 13 29 6 10 30 10 16 31 10 17 32 9 18 33 5 9 34 7 12 35 10 17

Page 153: การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษา เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห ์libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wanpen.Sal.pdf ·

141

ประวตผเขยน

ชอ-นามสกล นางวนเพญ สลง ประวตการศกษา ป พ.ศ. 2554

บรหารธรกจบณฑต (บธ.บ) สาขาการจดการทวไป คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

ตาแหนงและสถานททางานปจจบน วทยาลยอาชวศกษาเจรญพฒนาบรหารธรกจ เขตคลองสามวา กรงเทพมหานคร