รายงานฉบับสมบูรณ์webkc.dede.go.th/testmax/sites/default/files/final...

รายงานฉบบสมบรณ โครงการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ

สารบญ

ก

สารบญ

หนา สารบญ ก สารบญตาราง ช สารบญรป ฎ บทท 1 บทนา 1-1 1.1 ทมาโครงการ 1-1 1.2 วตถประสงคของโครงการ 1-4 1.3 ขอบเขตการดาเนนงาน 1-4 1.4 ขนตอนการดาเนนงาน 1-5 1.4.1 งานสารวจ สอบถาม รวบรวมขอมลทตยภม จากหนวยงานราชการ

โรงงานทใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพประเภทตางๆ และรายงานวจยในอดต

1-6

1.4.2 การออกแบบและจดทาแบบสอบถามเพอใชประกอบการสารวจ 1-7 1.4.3 งานกาหนดแนวทางและวธดาเนนการในการจดเกบขอมล 1-7 1.4.4 งานสารวจและจดเกบขอมล 1-8 1.4.5 การประเมนผลตรวจสอบขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซ

ชวภาพ 1-8

1.4.6 สรปปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในโรงไฟฟาและโรงงานอตสาหกรรมตางๆ

1-9

1.4.7 เสนอแนวทางหรอมาตรการเพอใหไดมาซงขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ในปตอๆ ไป

1-9

1.4.8 งานจดทารปแบบฐานขอมลโรงไฟฟาและโรงงานอตสาหกรรมทมการใชเชอเพลงชวมวลและปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ เพอเชอมโยงกบฐานขอมลท พพ. มอยแลว

1-9

1.4.9 งานจดทาแบบจาลองทางคณตศาสตร เพอใชในการประมาณการใชเชอเพลงชวมวลและ กาซชวภาพ

1-9

1.4.10 สรปการทางานเพอเสนอปญหา อปสรรคและแนวทางการแกไขในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

1-10

รางรายงานฉบบสมบรณ โครงการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ

สารบญ

ข

สารบญ(ตอ)

หนา บทท 2 การสารวจและรวบรวมขอมลทตยภม 2-1 2.1 แหลงทมาและการนาชวมวลไปใชงานในปจจบน 2-1 2.1.1 ขาว 2-2 2.1.2 ออย 2-6 2.1.3 ขาวโพด 2-7 2.1.4 มนสาปะหลง 2-9 2.1.5 ปาลมนามน 2-11 2.1.6 ไมยางพารา 2-13 2.2 พนทเพาะปลกพชทไดชวมวลและผลผลต 2-15 2.2.1 ขาว 2-15 2.2.2 ออย 2-20 2.2.3 ขาวโพดเลยงสตว 2-23 2.2.4 มนสาปะหลง 2-24 2.2.5 ปาลมนามน 2-27 2.2.6 ยางพารา 2-27 2.3 เทคโนโลยในการแปรรปพลงงานชวมวลและกาซชวภาพ 2-36 2.3.1 เทคโนโลยการเผาไหม (Combustion Technology) 2-37

2.3.2 กระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชน (Pyrolysis and

Gasification Technology) 2-43

2.3.3 กระบวนการทางชวเคม (Biochemical Conversion Process) 2-47 2.4 ขอมลเบองตนเกยวกบอตสาหกรรมทเกยวของกบชวมวลและกาซชวภาพ 2-48

บทท 3 การสารวจและรวบรวมขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพจาก

ภาคอตสาหกรรม 3-1

3.1 การออกแบบและพฒนาแบบสอบถามทใชในการสารวจ 3-1

3.1.1 การศกษาแบบสอบถามทใชในโครงการอนๆทมความเกยวของและ

ฐานขอมล ของ พพ. ทเกยวของ 3-1

3.1.2 การกาหนดวตถประสงคการนาขอมลจากแบบสอบถามไปใชงาน 3-2 3.1.3 แบบสอบถาม 3-2


สารบญ

ค


หนา 3.2 กาหนดประเภทอตสาหกรรมทไดสารวจ 3-4 3.3 กาหนดขนาดตวอยางในการสารวจ 3-6 3.3.1 การระบขอบเขตของกลมประชากร 3-7 3.3.2 การระบจานวนตวอยางเพอเกบขอมลอยางละเอยด 3-9 3.3.3 การระบจานวนตวอยางสาหรบทวนสอบขอมล 3-10 3.4 การดาเนนการสารวจและจดเกบขอมล 3-11 3.4.1 การสารวจขอมล 3-12 3.4.2 การประเมนผลตรวจสอบขอมล 3-16 บทท 4 สรปขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม 4-1 4.1 สรปภาพรวมปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม 4-1 4.2 สรปภาพรวมผลผลตทางดานพลงงานความรอนและพลงงานไฟฟา ทนาไปใชใน

กระบวนการผลต จากการใชชวมวลและกาซชวภาพเปนเชอเพลง 4-6

4.3 การประมาณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในแตละภาคอตสาหกรรม

4-11

4.3.1 การประมาณคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของประชากร 4-11 4.3.2 การประมาณคายอดรวมประชากร 4-13 4.4 สรปขอมลรายละเอยดในดานตางๆของแตละกลมอตสาหกรรม 4-14 4.4.1 กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 4-15 4.4.2 กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 4-17 4.4.3 กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 4-19 4.4.4 กลมอตสาหกรรมการสขาว 4-21 4.4.5 กลมอตสาหกรรมซเมนต 4-23 4.4.6 กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 4-25 4.4.7 กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 4-27 4.4.8 กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 4-28 4.4.9 กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 4-31

บทท 5 ระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม 5-1 5.1 การสารวจและรวบรวมขอมลการใชพลงงานและเชอเพลงในประเทศตางๆ 5-1 5.1.1 การสารวจขอมลการใชพลงงานเเละเชอเพลงในประเทศสหรฐอเมรกา 5-1 5.1.2 การสารวจขอมลการใชพลงงานและเชอเพลงในประเทศแคนาดา 5-3


สารบญ

ง


หนา 5.1.3 การสารวจขอมลการใชพลงงานและเชอเพลงในประเทศออสเตรเลย 5-4 5.2 สถานการณสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในประเทศไทยในปจจบน 5-4 5.2.1 การศกษาเกยวกบการใชเชอเพลงชวมวลและการสงเสรมการใชเชอเพลง

ชวมวลของหนวยงานของรฐ 5-5

5.2.2 การตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลจากการแบบสงขอมลเกยวกบการใชพลงงานและการอนรกษพลงงาน สาหรบโรงงานควบคม (บพร.1)

5-6

5.2.3 การสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในโครงการการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ

5-6

5.3 แนวทางการพฒนาระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม 5-8 5.3.1 แนวทางและวธการพฒนาระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลใน

ภาคอตสาหกรรมระยะแรก (1-5 ป) 5-9

5.3.2 แนวทางและวธการของระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมระยะยงยน (มากกวา 5 ป)

5-12

5.3.3 บทบาทและหนาทของ พพ. ทมตอแนวทางและวธการพฒนาระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมระยะแรก (1-5 ป) และระยะยงยน (มากกวา 5 ป)

5-13

5.3.4 ขอเสนอแนะ 5-17

บทท 6 การจดทารปแบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม 6-1 6.1 ประเภทของโรงงานทใหขอมล 6-1 6.2 ประเภทขอมลในระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพใน


6.3 ขอมลในระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

6-2

6.3.1 ขอมลจากการสารวจขอมลทตยภม 6-2 6.3.2 ขอมลทไดจากระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพใน


6.4 ระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม 6-3 6.5 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพใน



สารบญ

จ


หนา บทท 7 การจดทาแบบจาลองทางคณตศาสตรเพอพยากรณ 7-1 7.1 ทฤษฎทเกยวของ 7-1 7.1.1 การวเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) 7-1 7.1.2 รปแบบการถดถอยเชงเสนพหคณ (Multiple Linear Regression Model) 7-2

7.1.3 ขอสมมตของรปแบบการถดถอยเชงเสนพหคณ (Assumption) 7-2 7.2 ขนตอนการดาเนนงาน 7-2 7.2.1 ขนตอนการสรางตวแบบถดถอยเชงเสน 7-3 7.3 ผลการวเคราะหขอมล 7-7 7.3.1 ตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรม

การผลตนามนปาลม 7-7

7.3.2 ตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการผลตนาตาล

7-8

7.3.3 ตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการแปรรปมนสาปะหลง

7-8

7.3.4 ตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรม สขาว

7-9

7.3.5 การนาตวแบบสาหรบพยากรณไปใช 7-10 บทท 8 สรปปญหา อปสรรคและแนวทางแกไขในการใชชวมวลเปนเชอเพลง 8-1 8.1 ปญหาและอปสรรคในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

และภาคการผลตไฟฟา 8-1

8.1.1 ปญหาเรองราคาของชวมวล 8-1 8.1.2 ปญหาเรองการจดหาชวมวล 8-2 8.1.3 ปญหาเรองความรเกยวกบการใชชวมวลเปนเชอเพลง (เทคโนโลยชว

มวล) 8-2

8.2 แนวทางแกไขปญหาและอปสรรค 8-2 8.3 ความคดเหน ขอเสนอแนะ เกยวกบแนวทางการสนบสนนการใชชวมวล 8-4 เอกสารอางองและทมาของแหลงขอมล


สารบญ

ฉ


ภาคผนวก ก. รายชอโรงงานในแตละกลมอตสาหกรรมททาการสารวจ ข. เนอทเพาะปลกและ ผลผลตของพชแตละประเภท ค. แบบสอบถามขอมลการใชเชอเพลงชวมวล ง. รายละเอยดของโรงงานทเขาไปทาการตรวจสอบและสมภาษณจานวน 30 โรงงาน จ. คาความรอนสทธทใชในการคานวณ ฉ. ปรมาณการใชเชอเพลงรายโรงงาน ช. ขอมลการใชพลงงานความรอนรายโรงงาน ในกลมอตสาหกรรม 6 กลม ซ. ตวอยางการคานวณปรมาณความรอนทใชในกระบวนการผลตและปรมาณความรอนรวม ฌ. ขอมลการผลตพลงงานความรอนรวมของโรงงานใน 3 กลมอตสาหกรรม ญ. แบบสอบถามการใชพลงงานของ ประเทศสหรฐอเมรกา (MECS) ฎ. แบบสอบถามการใชเชอเพลงชวมวล ของรฐ California ประเทศสหรฐอเมรกา ฏ. แบบสอบถามการใชพลงงานของประเทศแคนาดา (ICE) ฐ. แบบสงขอมลการผลต การใชพลงงานและการอนรกษพลงงาน (สาหรบโรงงานควบคม) ณ. แบบสอบถาม ขอมลการใชพลงงานจากชวมวล (ทจะใชแทรกในแบบสงขอมล บพร.1) ด. พระราชกฤษฎกากาหนดโรงงานควบคม พ.ศ. 2540 ต. พระราชบญญต การสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 ถ. ผลการวเคราะหตวแบบพยากรณจากโปรแกรม SPSS


สารบญตาราง

ช


หนา ตารางท 1.1 สดสวนของการเปลยนแปลงปรมาณผลผลต ทางการเกษตรเปนชวมวล 1-2 ตารางท 1.2 ปรมาณชวมวลชนดตางๆ (ยกเวนไมฟน) ทผลตไดในประเทศไทย ปเพาะปลก

2540/41 1-2

ตารางท 1.3 ปรมาณเชอเพลงชวมวลทยงไมไดนาไปใช ของประเทศไทย ป 2541 1-3 ตารางท 2.1 ประเภทของชวมวลทไดจากพชแตละชนด 2-2 ตารางท 2.2 เนอทการเพาะปลกของขาวนาป ตามภาคของประเทศไทย ป 2547 2-16 ตารางท 2.3 สรปเนอทเพาะปลกขาวนาปรงรายภาคของประเทศไทย ป 2547 2-18 ตารางท 2.4 ขาวรวม (นาปและนาปรง): เนอท ผลผลต ผลผลตตอไร ป 2538-2547 2-20 ตารางท 2.5 สรปเนอทเพาะปลก และผลผลตออยโรงงานรายภาคของประเทศไทย ป พ.ศ.

2547 2-21

ตารางท 2.6 เนอท ผลผลต ขาวโพดเลยงสตวตามภาค ป 2547 2-24 ตารางท 2.7 สรปเนอทเพาะปลก และผลผลตมนสาปะหลงรายภาคของประเทศไทย ป พ.ศ.

2547 2-25

ตารางท 2.8 เนอทใหผล ผลผลต ผลผลตตอไรของปาลมนามนตามภาคตางๆ 2-27 ตารางท 2.9 สรปเนอทเพาะปลกยางพารา ในประเทศไทย ปการผลต 2547 2-34 ตารางท 2.10 ยางพารา: เนอท ผลผลต ผลผลตตอไร ป 2538-2547 2-34 ตารางท 2.11 ผลผลตทางการเกษตรของพชแตละชนดตามพนทเพาะปลกป 2547 2-35 ตารางท 2.12 ราคาของชวมวลในปจจบน 2-36 ตารางท 2.13 โรงงานอตสาหกรรมในแตละกลมอตสาหกรรม 2-48 ตารางท 2.14 จานวนโรงงานและแรงมารวมในแตละกลมอตสาหกรรมทจะทาการสารวจ 2-49 ตารางท 3.1 ความสมพนธระหวางเนอหาในแบบสอบถามและวตถประสงคของระบบตดตาม

ขอมล 3-4

ตารางท 3.2 ปรมาณผลผลตพชทสาคญของไทยในชวงป 2542-2546 3-5 ตารางท 3.3 จานวนโรงงานในแตละกลมอตสาหกรรม 3-6 ตารางท 3.4 จานวนโรงงานทอยในกลมจานวนโรงงานไมเกน 100 โรงงาน 3-7 ตารางท 3.5 จานวนโรงงานทอยในกลมจานวนโรงงานมากกวา 100 โรงงาน 3-7 ตารางท 3.6 ผลการคานวณจานวนโรงงานในแตละอตสาหกรรมเพอทาการสงแบบสอบถาม 3-8 ตารางท 3.7 ผลการคานวณเปาหมายจานวนโรงงานทไดรบแบบสอบถาม 3-10 ตารางท 3.8 ผลการสงแบบสอบถามแตละอตสาหกรรมในแตละภมภาค 3-14 ตารางท 3.9 ผลของการโทรศพทตดตามขอมล 3-15 ตารางท 3.10 การเปรยบเทยบเปาหมายจานวนแบบสอบถามทตองกบจานวนทไดรบจรง 3-15 ตารางท 3.11 ลาดบความสาคญในการพจารณาคดเลอกโรงงานตวอยางเพอทาการตรวจสอบ

ขอมลในโรงงาน 3-18

ตารางท 4.1 จานวนโรงงานทตอบกลบแบบสอบถามในแตละกลมอตสาหกรรม 4-1 ตารางท 4.2 จานวนโรงงานทใชชวมวลและไมใชชวมวลในแตละกลมอตสาหกรรม 4-2



ซ

สารบญตาราง (ตอ)

หนา ตารางท 4.3 ปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพคดเทยบเปนพลงงานความรอนใน

แตละกลมอตสาหกรรม 4-3

ตารางท 4.4 ปรมาณการใชชวมวลในแตละประเภทชวมวลตามกลมอตสาหกรรม 4-4 ตารางท 4.5 คาปรมาณความรอนของเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพตอมลคาเชอเพลงใน

หนวยเมกะจลตอบาท 4-5

ตารางท 4.6 ปรมาณความรอนของเชอเพลงสนเปลองตอมลคาเชอเพลง (เมกะจล/บาท) 4-5

ตารางท 4.7 ปรมาณการใชพลงงานความรอนในกระบวนการผลตใน 6 กลมอตสาหกรรม 4-6

ตารางท 4.8 ปรมาณไฟฟาทผลตไดในหนวย จกะวตตชวโมง (GWh) ของโรงงานทมการผลตความรอนรวมในกลมอตสาหกรรมนาตาล ผลตนามนปาลม และ การผลตกระแสไฟฟาโดยใชชวมวล

4-7

ตารางท 4.9 ปรมาณไฟฟาทผลตไดในหนวย กโลตนเทยบเทานามนดบ (ktoe) ของโรงงานทมการผลต ความรอนรวมใน กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

4-7

ตารางท 4.10 ปรมาณความรอนทนาไปใชในกระบวนการผลตหรอขายในหนวยจกะจล (GJ) ของโรงงานทมการผลตความรอนรวม ใน กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

4-8

ตารางท 4.11 ปรมาณความรอนทนาไปใชในกระบวนการผลตหรอขาย ในหนวยกโลตนเทยบเทานามนดบ (ktoe) ของโรงงานทมการผลตความรอนรวมใน กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

4-8

ตารางท 4.12 ปรมาณความรอนรวมทผลตไดในหนวย กโลตนเทยบเทานามนดบ (ktoe) ของโรงงานทมการผลตความรอนรวม ในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

4-9

ตารางท 4.13 ปรมาณการใชพลงงานความรอนทใชในกระบวนการผลตใน 9 กลมอตสาหกรรม 4-9 ตารางท 4.14 ปรมาณพลงงานทไดจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพทนาใชในกระบวนการ

ผลตรวมทง 9 กลมอตสาหกรรม 4.10

ตารางท 4.15 ปรมาณการใชชวมวลเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานในแตละกลมอตสาหกรรม 4.13 ตารางท 4.16 ผลการประมาณคาปรมาณการใชชวมวลรวมของภาคอตสาหกรรมตางๆ 4.14 ตารางท 4.17 จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลมตาม

ภมภาค 4.15

ตารางท 4.18 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม

4-15



ฌ

สารบญตาราง (ตอ) หนา

ตารางท 4.19 ประเภทชวมวล แหลงทมา และราคาชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม

4-16

ตารางท 4.20 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 4-16 ตารางท 4.21 โรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาลตามภมภาค 4-17 ตารางท 4.22 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมการผลต

นาตาล 4-17

ตารางท 4.23 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมผลตนาตาล 4-18 ตารางท 4.24 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 4-18 ตารางท 4.25 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 4-18 ตารางท 4.26 โรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลงตาม

ภมภาค 4-19

ตารางท 4.27 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง

4-19

ตารางท 4.28 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 4-20 ตารางท 4.29 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 4-20 ตารางท 4.30 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 4-21 ตารางท 4.31 โรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการสขาวตามภมภาค 4-21 ตารางท 4.32 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมการสขาว 4-22 ตารางท 4.33 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมการสขาว 4-22 ตารางท 4.34 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมการสขาว 4-22 ตารางท 4.35 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการสขาว 4-23 ตารางท 4.36 โรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมซเมนตตามภมภาค 4-23 ตารางท 4.37 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมซเมนต 4-24 ตารางท 4.38 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมซเมนต 4-24 ตารางท 4.39 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมซเมนต 4-25 ตารางท 4.40 โรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา

ตามภมภาค 4-25

ตารางท 4.41 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา

4-26

ตารางท 4.42 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 4-26 ตารางท 4.43 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 4-27 ตารางท 4.44 โรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมอบไมยางพาราตามภมภาค 4-27 ตารางท 4.45 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมอบไม

ยางพารา 4-28

ตารางท 4.46 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 4-28 ตารางท 4.47 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 4-28



ญ

สารบญตาราง (ตอ) หนา

ตารางท 4.48 โรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมอาหารสตว 4-29 ตารางท 4.49 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมอาหารสตว 4-29 ตารางท 4.50 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมอาหารสตว 4-30 ตารางท 4.51 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมอาหารสตว 4-30 ตารางท 4.52 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมอาหารสตว 4-30 ตารางท 4.53 โรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใช

เชอเพลงชวมวลตามภมภาค 4-31

ตารางท 4.54 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

4-31

ตารางท 4.55 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรม การผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

4-32

ตารางท 4.56 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรม การผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

4-32

ตารางท 4.57 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 4-32 ตารางท 5.1 สรปแนวความคดในการพฒนาระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลใน

ภาคอตสาหกรรม

ตารางท 6.1 ตารางในระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

6-3

ตารางท 6.2 โครงสรางระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

6-5

ตารางท 6.3 รายการตารางททาการเชอมโยงกบระบบฐานขอมลของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

6-12

ตารางท 6.4 ความสมพนธระหวางคอลมนในแตละตารางของระบบฐานขอมลของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานกบระบบฐานขอมลโครงการ

6-13

ตารางท 6.5 ความสมพนธระหวางกลมอตสาหกรรมและ TSIC ID 6-14 ตารางท 7.1 รายชอตวแปรอสระทนามาวเคราะห 7-3 ตารางท 7.2 ตวแปรตางๆ ของอตสาหกรรมการแปรรปมนสาปะหลง 7-5 ตารางท 7.3 คาประมาณพารามเตอรและคาสถต t ของตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการ

ใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม โดยวธ STEPWISE 7-7

ตารางท 7.4 คาประมาณพารามเตอรและคาสถต t ของตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชมวลในอตสาหกรรมการผลตนาตาล โดยวธ STEPWISE

7-8

ตารางท 7.5 คาประมาณพารามเตอรและคาสถต t ของตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการแปรรปมนสาปะหลง โดยวธ STEPWISE

7-9

ตารางท 7.6 คาประมาณพารามเตอรและคาสถต t ของตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชมวลในอตสาหกรรมการสขาว โดยวธ STEPWISE

7-10


สารบญรป

ฎ


หนา รปท 1.1 ผงการไหลของการดาเนนงาน 1-6 รปท 2.1 ระบบหวงโซอปทานของชวมวล 2-1 รปท 2.2 ประมาณการสดสวนชวมวลทไดจากขาว 2-3 รปท 2.3 การนาชวมวลทไดจากขาวไปใชงานในปจจบน 2-4 รปท 2.4 สดสวนการใชงานแกลบในปจจบน 2-5 รปท 2.5 สดสวนการใชงานฟางขาวในปจจบน 2-5 รปท 2.6 การนาชวมวลทไดจากออยไปใชงานในปจจบน 2-6 รปท 2.7 สดสวนของการนายอดและใบออยมาใชงานในปจจบน 2-7 รปท 2.8 การนาชวมวลทไดจากขาวโพดไปใชงานในปจจบน 2-8 รปท 2.9 สดสวนการนายอด ใบและลาตนขาวโพดไปใชงานในปจจบน 2-8 รปท 2.10 สดสวนการนาเปลอกและซงขาวโพดไปใชงานในปจจบน 2-9 รปท 2.11 การนาชวมวลทไดจากมนสาปะหลงไปใชงานในปจจบน 2-10 รปท 2.12 สดสวนการนายอด ใบและลาตนมนสาปะหลงมาใชงานในปจจบน 2-10 รปท 2.13 การนาชวมวลทไดจากปาลมนามนไปใชงานในปจจบน 2-11 รปท 2.14 สดสวนการนาทะลายปาลมนามนไปใชงานในปจจบน 2-12 รปท 2.15 สดสวนการนากะลาปาลมนามนไปใชงานในปจจบน 2-12 รปท 2.16 การนาชวมวลทไดจากไมยางพาราไปใชงานในปจจบน 2-14 รปท 2.17 พนทเพาะปลกขาวนาปของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 2-17 รปท 2.18 พนทเพาะปลกขาวนาปรงของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 2-19 รปท 2.19 พนทเพาะปลกออยโรงงานของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 2-22 รปท 2.20 พนทเพาะปลกมนสาปะหลงของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 2-26 รปท 2.21 พนทเพาะปลกยางพารา ภาคเหนอของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 2-29 รปท 2.22 พนทเพาะปลกยางพารา ภาคกลางของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 2-30 รปท 2.23 พนทเพาะปลกยางพารา ภาคตะวนออกของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 2-31 รปท 2.24 พนทเพาะปลกยางพารา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย ประจาป

พ.ศ. 2547 2-32

รปท 2.25 พนทเพาะปลกยางพารา ภาคใตของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 2-33 รปท 2.26 เทคโนโลยการแปรรปพลงงานชวมวลและกาซชวภาพ 2-37 รปท 2.27 การแปรรปชวมวลเปนพลงงานทอาศยเทคโนโลยการเผาไหม 2-38 รปท 2.28 ระบบการปอนเชอเพลงแบบสโตกเกอรทมการปอนเชอเพลงทางดานบน

(Overfeed Stoker) 2-39

รปท 2.29 ระบบการปอนเชอเพลงแบบสโตกเกอรทมการปอนเชอเพลงทางดานลาง (Underfeed Stoker) 2-40

รปท 2.30 ระบบการปอนเชอเพลงแบบสโตกเกอรทมการปอนเชอเพลงแบบตะกรบเลอน(Traveling Grate Stoker) 2-40

รปท 2.31 ระบบการปอนเชอเพลงแบบพลเวอรไรซ (Pulverized) 2-41



ฏ

สารบญรป (ตอ)

หนา รปท 2.32 ระบบการปอนเชอเพลงแบบไซโคลน (Cyclone) 2-42 รปท 2.33 ระบบการปอนเชอเพลงแบบฟลอดไดซเบด (Fluidized Bed) 2-43 รปท 2.34 การแปรรปชวมวลเปน พลงงานทอาศย กระบวนการไพโรไลซสและ

กระบวนการแกสฟเคชน 2-44

รปท 2.35 กระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชน 2-45 รปท 2.36 ระบบการผลตกระแสไฟฟาจากขยะมลฝอย ดวยเทคโนโลยแกสฟเคชน

(Gasification Technology) 2-46

รปท 2.37 การนาเทคโนโลยไพโรไรซส (Pyrolysis Technology) ไปใชในการผลต Bio-oil 2-46 รปท 2.38 การแปรรปพลงงานทอาศย กระบวนการทางชวเคม 2-47 รปท 3.1 การคดเลอกโรงงานในกลมโรงงานสขาว 3-8 รปท 3.2 ลาดบขนตอนการสารวจและประเมนผลตรวจสอบขอมล 3-12 รปท 4.1 แผนผงการใชพลงงานทไดจากเชอเพลงชวมวลใน 9 กลมอตสาหกรรม 4-10 รปท 6.1 หนาแบบฟอรมสาหรบกรอกขอมล 6-14 รปท 6.2 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลการผลต 6-15 รปท 6.3 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลการใชพลงงานสนเปลอง 6-15 รปท 6.4 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลการใชพลงงานหมนเวยน 6-16 รปท 6.5 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลของเหลอจากกระบวนการผลต 6-16 รปท 6.6 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลแผนการเปลยนเชอเพลง 6-17 รปท 6.7 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลแผนการเปลยนเครองตนกาลง 6-17 รปท 6.8 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลขอเสนอแนะในการสนบสนนจากภาครฐ 6-18 รปท 6.9 แบบฟอรมกรอกขอมลผลผลตดานความรอน 6-18 รปท 6.10 แบบฟอรมกรอกขอมลผลผลตดานไฟฟา 6-18 รปท 6.11 แบบฟอรมกรอกขอมลรายละเอยดเกยวกบเครองตนกาลง 6-19 รปท 6.12 แบบฟอรมกรอกขอมลคาถามทวไป 6-19 รปท 6.13 แบบฟอรมกรอกขอมลความเหนและขอเสนอแนะ 6-20 รปท 7.1 ภาพรวมของขนตอนการสรางตวแบบการถดถอยเชงเสน 7-4

บทท 1 บทนา


1-1

บทท 1 บทนา

1.1 ทมาของโครงการ

จากแผนยทธศาสตรการพฒนาพลงงานทดแทนของประเทศไทยไดกาหนดสดสวนในการใชพลงงานทดแทนใหมอตราเพมขนจากรอยละ 0.5 ในปพ.ศ. 2545 เปนรอยละ 8 ในป พ.ศ. 2554 จากมตพลงงานดานตางๆ เชน ภาคการผลตไฟฟา ภาคการผลตความรอนจากชวมวล และนามนเชอเพลงชวภาพ (Biofuel) สาหรบภาคการผลตความรอน ซงรวมถง การผลตความรอนเพอใชในโรงงานอตสาหกรรมและผลตไฟฟาเปนผลพลอยได จะมสดสวนมากถงประมาณรอยละ 60 ของเปาหมายการใชพลงงานหมนเวยนทกาหนดไวในป พ.ศ. 2554

ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมทมผลผลตทางการเกษตรจานวนมาก ผลผลตทสาคญ ไดแก ขาว ออย มนสาปะหลง และปาลมนามน เปนตน ซงภายหลงจากการเกบเกยวพชการเกษตรตางๆ เหลาน จะมชวมวลหรอเศษวสดเหลอใช เชน ฟางขาว แกลบ กากออย และเหงามนสาปะหลง ฯลฯ เกดขนจานวนมาก ซงโรงงานอตสาหกรรมตางๆ และภาคการผลตกระแสไฟฟาสามารถนาเชอเพลงชวมวลมาใชในการผลตพลงงาน

พลงงานจากชวมวล เปนพลงงานทไดจากสารอนทรย ซงมทมาตางๆกน เชน กากออยจากโรงงานนาตาล แกลบจากโรงสขาว กากมนสาปะหลงจากโรงงานแปงมน กากปาลมจากโรงงานสกดนามนปาลมดบ เปนตน ซงเชอเพลงชวมวลเหลาน บางชนดกสามารถนามาใชงานไดโดยตรง บางชนดกตองนามาเขากระบวนการลดความชนกอน เพอใหไดเชอเพลงทมประสทธภาพในการเผาไหม

การทชวมวลสามารถเปลยนรปเปนพลงงานไดนน เปนเพราะในขนตอนของการเจรญเตบโตของพชใชคารบอนไดออกไซดและนาเปลยนพลงงานจากแสงอาทตยโดยผานกระบวนการสงเคราะหแสง ไดออกมาเปนแปงและนาตาล แลวกกเกบไวตามสวนตางๆ ของพช ดงนนเมอนาพชมาเปนเชอเพลงเรากจะไดพลงงานนนออกมา ซงการใชประโยชนจากพลงงานชวมวลนน สามารถใชไดทงในรปของพลงงานความรอน ไอนา หรอผลตเปนกระแสไฟฟา โดยสามารถใชเชอเพลงชวมวลชนดใดชนดหนงหรอหลายชนดรวมกนกได

ขอไดเปรยบของการใชพลงงานชวมวลเมอเทยบกบพลงงานชนดอนๆมอยหลายประการ อาทเชน พลงงานชวมวลเปนพลงงานทไมมวนหมดเพราะวงจรชวตของพชมระยะสน ตางจากฟอสซล ซงใชเวลาหลายพนลานปกวาจะสะสมเปนเชอเพลงแกส ถานหน หรอนามน ชวมวลเปนแหลงเชอเพลงราคาถก เมอไมคดรวมตนทนทางดานการขนสงหากมการใชประโยชนในบรเวณทไมไกลจากแหลงเชอเพลงมากนกและการนาชวมวลมาใชกเปนการชวยสรางรายไดใหกบคนทองถน นอกจากนการผลตพลงงานจากเชอเพลง ชวมวลดวยเทคโนโลยทเหมาะสม จะไมกอใหเกดมลภาวะและไมสรางสภาวะเรอนกระจก เนองจากการปลกทดแทนทาใหกาซคารบอนไดออกไซดเกดการหมนเวยนและไมมการปลดปลอยเพมเตม ดงนนการใชชวมวลเปนแหลงเชอเพลงจงเปนทางเลอกทนาสนใจและควรสงเสรมใหมการใชเพมขน

ในอดตไดมการศกษาวจยถงศกยภาพทางดานชวมวลจากหลายหนวยงานในหลายๆโครงการทงของภาครฐและเอกชน เพอนาขอมลทไดไปวางแผนและประเมนการสงเสรมการใชพลงงานชวมวลในประเทศไดอยางเปนระบบและถกตอง โดยการศกษาถงศกยภาพดานพลงงานชวมวลนน สวนใหญจะเรมศกษาถงปรมาณผลผลตทางการเกษตรรวมของประเทศไทยเชน ขาว นาตาล ยางพารา นามนปาลม และมนสาปะหลง เปนตน ซงการแปรรปผลผลตทางการเกษตรเหลาน จะมวสดเหลอใชทเปนชวมวลออกมาจานวนหนงดวย ปรมาณชวมวลทสามารถผลตไดภายในประเทศ จะแปรผนและขนอยกบปรมาณผลผลตทางการเกษตรของประเทศ จากสดสวนของการเปลยนแปลงปรมาณผลผลตทางการเกษตรเปนชวมวลแยกตามชนดของผลผลตทางการเกษตร ซงไดจากรายงาน Biomass Energy in Asia: A Study on Selected Technologies and Policy Options, December 1999 โดย กรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน

บทนา


1-2

(ตารางท 1.1) รวมกบขอมลผลผลตทางการเกษตร จากสถตการเกษตรของประเทศไทยโดยสานกงานเศรษฐกจการเกษตรและสหกรณในปเพาะปลก 2540/41 เราสามารถคานวณปรมาณชวมวลหลกทประเทศไทยผลตได (ชวมวลจาก ออย ขาวเปลอก มนสาปะหลง และปาลมนามน) ดงแสดงในตารางท 1.2 ซงจะไดปรมาณรวมของชวมวลหลก (ยกเวนไมฟน) ประมาณ 30.6 ลานตน หรอเทยบเทานามนดบ 8.49 ลานตน โดยชวมวลทสามารถผลตไดสวนใหญคอ ชานออยซงมปรมาณ 11.7 ลานตน หรอคดเปนพลงงานเทยบเทานามนดบ 2.56 ลานตน และแกลบมปรมาณ 5.4 ลานตน หรอคดเปนพลงงานเทยบเทานามนดบ 1.8 ลานตน (ขอมลรวบรวมอยในวารสารนโยบายพลงงาน ฉบบท 55 ม.ค. – ม.ค. 2545 สานกงานคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต)

ตารางท 1.1 สดสวนของการเปลยนปรมาณผลผลตทางการเกษตรเปนชวมวล 1/ชนด ผลผลต Crop/residue ratio Energy content(MJ/kg)

ออย ชานออย 0.25 2/ 9.25 2/

ขาวเปลอก แกลบ 0.23 14.27 ฟางขาว 0.447 10.24 มนสาปะหลง ลาตนมนสาปะหลง 0.08 18.42 ปาลมนามน ทะลายปาลม 0.428 17.86 เสนใยปาลม 0.147 17.62 กะลาปาลม 0.049 18.46

ทมา : 1/ Biomass Energy in Asia: A Study on Selected Technologies and Policy Options, December 1999 โดย กรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน 2/ สานกงานคณะกรรมการออยและนาตาลทราย

ตารางท 1.2 ปรมาณชวมวลชนดตางๆ (ยกเวนไมฟน) ทผลตไดในประเทศไทย ปเพาะปลก

2540/41 ชนด ผลผลต1 / ชวมวล พลงงานทงหมด

(1,000 ตน) ประเภท (1,000 ตน) (1,000 GJ) (1,000 toe) ออย 46,873 ชานออย 11,718 108,392 2,566 ขาวเปลอก2/ 23,580 แกลบ 5,423 77,386 1,832 ฟางขาว 10,540 107,930 2,555 มนสาปะหลง 15,590 ลาตนมนสาปะหลง 1,247 22,970 544 ปาลมนามน 2,681 ทะลายปาลม 1,147 20,485 485 เสนใยปาลม 394 6,942 164 กะลาปาลม 131 2,418 57 รวม 88,724 30,600 346,523 8,203

ทมา : 1/ สถตการเกษตรของประเทศไทย สานกงานเศรษฐกจการเกษตรและสหกรณ 2/ รวมผลผลตขาวเปลอกจากนาปและนาปรง

ตามท Danish Cooperation for Environment and Development (DANCED) ประเทศเดนมารก ไดทาการศกษาหาขอมลใหกบ สานกงานคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต ในเรองเกยวกบกลไกดานราคาของชวมวล เพอสงเสรมการใชพลงงานหมนเวยน ในประเทศไทย ซงผลการศกษาประมาณการวา ในป 2538 ประเทศไทยมชวมวลจากชานออย แกลบ กากปาลม และเศษไม ประมาณ

บทนา

http://www.nepo.go.th/


1-3

28 ลานตน หรอคดเปนพลงงานเทยบเทานามนดบ 6.9 ลานตน ซง DANCED ไดนาปรมาณเชอเพลงชวมวลทเหลออยทงหมดในประเทศมาใชและประเมนทางดานเทคนคเทานน (ไมไดวเคราะหถงความเปนไปไดทางดานเศรษฐศาสตร) โดยใช Plant factor ของโรงไฟฟาแตละประเภท คอ ชานออย = 0.29 แกลบ = 0.68 และกากปาลม = 0.57 และคดรวมถงปรมาณไฟฟาทอาจผลตไดเพมขนหากโรงงานมการเพมประสทธภาพของระบบผลตไฟฟาทมอยเดมดวย ซง DANCED ประเมนศกยภาพในการผลตไฟฟาจากชวมวลไดประมาณ 3,000 MW

ดงทไดกลาวมาแลววาชวมวลทผลตไดในประเทศไทย จะมการนาไปใชงานในรปแบบตางๆ จงมเพยงบางสวนเทานนทเหลออย และสามารถจะนามาใชเปนเชอเพลงใหพลงงานได ซงจากผลการศกษา ของกรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน (พพ.) เรอง Biomass Energy in Asia: A Study on Selected Technologies and Policy Options, December 1999 ไดประมาณการปรมาณชวมวลทเหลอ โดยใชคาตวประกอบ (Surplus availability factor) มาคานวณดวย และเมอนาปรมาณชวมวลทผลตได รวมทงประเทศ ในป 2540/41 ตามตารางท 1.2 มาคานวณดวยคาตวประกอบ ทไดจากแหลงขอมลตางๆ กจะไดความนาจะเปนของปรมาณเชอเพลงชวมวล ทยงไมไดนาไปใชประมาณ 5.7 ลานตน หรอเทยบเทานามนดบ 1.7 ลานตน และสามารถนามาใชเปนเชอเพลง ในการผลตไฟฟาไดประมาณ 703 MW ดงขอมลทแสดงในตารางท 1.3

ตารางท 1.3 ปรมาณเชอเพลงชวมวลทยงไมไดนาไปใช ของประเทศไทย ป 2541

พลงงาน ทงหมด

ชนด ปรมาณ ชวมวล ทผลตได

(1,000 ตน)

Surplus availability

factor

ปรมาณ ชวมวล ทเหลอ

(1,000 ตน) (1,000 GJ) (1,000 toe)

ไฟฟาทสามารถผลตได (MW)

ชานออย 11,718 0.207 1/ 2,426 22,441 531 202 4/ แกลบ 5,423 0.469 2/ 2,543 36,289 859 426 5/ ทะลายปาลม 1,147 0.584 3/ 670 11,966 283 เสนใยปาลม 394 0.134 3/ 53 934 22 75 6/ กะลาปาลม 131 0.037 3/ 5 92 2 รวม 18,813 5,697 71,722 1,697 703

ทมา : 1/ Thailand Biomass-Based Power Generation and Cogeneration Within Small Rural Industries, January 1999 โดย บรษท Black & Veatch (Thailand) 2/ รายงานพลงงานของประเทศ ป 2540 โดยรวมปรมาณแกลบทใชในการผลตถานไมเปนปรมาณทเหลอดวย

3/ The Investigation of Residues from Palm Oil Industry, 1995 โดย กรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน 4/ ปรมาณชานออย 12,010 ตน ผลตพลงไฟฟาได 1 MW-ป (Plant factor = 0.29)

5/ ปรมาณแกลบ 5,969 ตน ผลตพลงไฟฟาได 1 MW-ป (Plant factor = 0.68) 6/ ปรมาณกากปาลม จานวน 9,707 ตน ผลตพลงไฟฟาได 1 MW-ป (Plant factor = 0.57)

จากขอมลดงกลาว จะเหนไดวาศกยภาพทางพลงงานของชวมวลทยงไมไดนาไปใชของประเทศ

ไทยเมอคดเทยบเทาเปนพลงงานไฟฟามปรมาณมากถงกวา 700 MW หากเราสามารถนาศกยภาพดงกลาวมาใชใหเกดประโยชนอยางเตมท กจะสามารถชวยลดการนาเขาพลงงานจากตางประเทศ ลดการสญเสยเงนตราตางประเทศในการนาเขาเชอเพลงไดเปนจานวนมาก นอกจากนการใชชวมวลยงกอใหเกดประโยชนดานอนๆอกหลายมต อาท เชน เศรษฐกจชมชนจะเจรญเตบโต เนองจาก โครงการผลตกระแสไฟฟาจากเชอเพลงชวมวล สามารถชวยพฒนาอตสาหกรรม ตอเนองในทองถน ซงจะเปนการชวยสรางงานในพนทนนๆ และกอใหเกดรายไดแกชมชนผานทางภาษทองท นอกจากนนเกษตรกรจะม

บทนา


1-4

รายไดเพมขน เนองจากสามารถขายไดทงผลผลตการเกษตร และเศษวสดการเกษตรทเคยทงในอดต และทายสดประโยชนทประเทศชาตไดรบกคอความมนคงในการผลตกระแสไฟฟาของประเทศเพมขน ปญหาไฟตกไฟดบในพนทหางไกลจะลดลงเนองจากมโรงไฟฟาพลงชวมวลขนาดเลกกระจายอยทวประเทศ

นบวนการใชพลงงานสาหรบอตสาหกรรมตางๆทวโลกนนมแนวโนมจะสงขนเรอยๆ ปจจบนประเทศไทยตองพงพาการนาเขาพลงงานจากตางประเทศทงในรปของนามนเชอเพลง และถานหน ดงทกลาวมาในขางตน ทงๆทประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม ประชากรมากกวารอยละ 50 ประกอบอาชพเกษตรกรรม ผลพลอยไดทสาคญนอกเหนอจากผลผลตการเกษตรกคอ วสดเหลอทงทางการเกษตร เชน ฟางขาว แกลบ กากออย กาก ใย ทะลายปาลม และผลผลตทางการเกษตรอนๆอกเปนจานวนมาก ทาใหประเทศไทยเปนประเทศทมศกยภาพสงในการใชเชอเพลง ชวมวลในอตสาหกรรมและการผลตไฟฟา สาเหตทเรายงไมสามารถใชศกยภาพดงกลาวไดอยางเตมท นอกเหนอจากการขาดการคนควาและวจยซงนาไปสองคความรในเรองชวมวลแลว อปสรรคสาคญอกประการหนงในการวางแผน พฒนาและสงเสรมการใชพลงงานชวมวล กคอ การขาดฐานขอมลทเกยวของเชอเพลงชวมวลทมถกตองและแมนยา สอดคลองกบความเปนจรงในปจจบน

ดงนนการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมเพอใหไดขอมลและศกยภาพดานเชอเพลงชวมวลทมความทนสมยตรงกบสภาพความเปนจรงในปจจบนอยเสมอ จงเปนสงทมความสาคญและจาเปนอยางยง เพอทสามารถนาขอมลทได ไปประเมน วางแผน และ สงเสรมการใชเชอเพลงชวมวลของประเทศไดอยางมประสทธภาพ สอดคลองกบแผนยทธศาสตรการพฒนาพลงงานทดแทนของประเทศไทยตอไป 1.2 วตถประสงคของโครงการ

1. ใหไดฐานขอมลโรงงานอตสาหกรรมและโรงไฟฟาทใชชวมวลและกาซชวภาพเปนเชอเพลง 2. ใหไดขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรมและภาคการผลต

กระแสไฟฟา 3. ใหไดระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรมตางๆ 4. ใหไดปญหาและอปสรรคในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพและแนวทางในการแกปญหา

อปสรรคในการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ 1.3 ขอบเขตการดาเนนงาน

1. ทปรกษาจะสารวจ และรวบรวมขอมลทตยภมรายชอโรงงานอตสาหกรรมประเภทตางๆ จากแหลงขอมล กรมโรงงานอตสาหกรรม กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน และหนวยงานทเกยวของในการสารวจ ซงการรวบรวมขอมลโรงงานอตสาหกรรมนจะรวมถงขนาดกาลงการผลต อายการใชงานหมอนา การใชเชอเพลงชนดตางๆ ดวย

2. ทปรกษาจะออกแบบ จดทาแบบสอบถามใหครอบคลมการผลตและการใชพลงงานในโรงงานอตสาหกรรม และเสนอขอความเหนชอบตอกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

3. ทปรกษาจะเสนอแนวทาง วธการดาเนนการการจดเกบขอมลการผลตและการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในโรงงานอตสาหกรรมตางๆและเสนอขอความเหนชอบตอกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

4. ทปรกษาจะสารวจ จดเกบขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ โดยจะสารวจ จดเกบขอมลใหมากทสดในกลมประเภทอตสาหกรรมทระบไวในพนทศกษา ทงนการจดเกบ สารวจขอมลนน จะรวมถงปญหาอปสรรคในการใชเชอเพลงชวมวลดวย

บทนา


1-5

5. ทปรกษาจะเสนอแนวทาง กจกรรมในการประเมนผลตรวจสอบขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ เพอใหไดมาซงขอมลทสมบรณและเชอถอได

6. ทปรกษาจะสรปเสนอปรมาณการใชเ ชอเพลงในโรงงานอตสาหกรรมตางๆ ทงประเภทอตสาหกรรมและรายโรงงาน ทงการเผาไหมใหความรอน การผลตความรอนรวม และการผลตกระแสไฟฟา จากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

7. ทปรกษาจะสรปเสนอแนวทางและมาตรการในการทจะไดมาซงขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ทงจากภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตกระแสไฟฟาในปตอๆไป

8. ทปรกษาจะจดทาฐานขอมลโรงงานอตสาหกรรมและปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ใหสามารถเชอมโยงไดกบฐานขอมลพลงงานทดแทนท พพ. มอยแลว

9. ทปรกษาจะจดทาแบบจาลองทางคณตศาสตร เพอใชในการประมาณการ การใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตกระแสไฟฟา

10. ทปรกษาจะสรปเสนอปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขในการใชชวมวลเปนเชอเพลงในภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตกระแสไฟฟา

1.4 ขนตอนการดาเนนงาน

การดาเนนการของโครงการโดยรวมสามารถแสดงไดโดยใชรปแบบผงการไหลดงแสดงในรปท 1.1 โดยมรายละเอยดการดาเนนการในแตละขนตอน ดงน

บทนา


1-6

รปท 1.1 ผงการไหลของการดาเนนงาน

1.4.1 งานสารวจ สอบถาม รวบรวมขอมลทตยภม จากหนวยงานทเกยวของ โรงงานทใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพประเภทตางๆ และรายงานการวจยในอดต

งานในสวนนมวตถประสงคเพอใหไดขอมลพนฐานทสาคญตอการวางแผนในการจดทา

แบบสอบถามและดาเนนการสารวจขอมลตอไป นอกจากนขอมลเหลานยงใชในการวเคราะหเพอพฒนา

บทนา


1-7

ระบบตดตามผลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ โดยการตดตามการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพนนสามารถระบไดจากปรมาณชวมวลทถกนากลบมาเพอผลตพลงงานความรอนหรอไฟฟาเพอใชเองในโรงงาน และปรมาณชวมวลทนาไปผลตไฟฟาโดยโรงไฟฟาทขายใหกบการไฟฟา สาหรบการดาเนนงานในสวนน ไดดาเนนการรวบรวมขอมลทตยภมจากหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชน ไดแก ขอมลพนทเกบเกยวและผลผลตหลกทางการเกษตร จากสานกงานเศรษฐกจการเกษตร ขอมลประเภทโรงงาน รายชอโรงงานและกาลงการผลต จากกรมโรงงาน ขอมลโรงไฟฟาทมการใชเชอเพลงชวมวล จากการไฟฟาฝายผลต ขอมลจากรายงานฉบบสมบรณของโครงการตางๆ เชน การศกษาและประเมนศกยภาพแหลงชวมวล โดยกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน นอกจากนยงไดรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆในเรองเกยวกบขอมลทางเทคนค เชน คณสมบตการใหพลงงานความรอนจากชวมวล เทคโนโลยการแปรรปพลงงานจากชวมวลและกาซชวภาพ ซงรายละเอยดของงานในสวนนถกแสดงไวบทท 2

1.4.2 การออกแบบและจดทาแบบสอบถามเพอใชประกอบการสารวจ

วตถประสงคของงานในสวนน คอการรวบรวมขอมลปรมาณการใชพลงงานและเชอเพลงตางๆ รวมทงเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรมในปจจบน และขอมลทเกยวกบปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ซงแบบสอบถามทไดจดทาขนมาจะถกนาไปเปนตนแบบใหกบแบบสอบถามทใชในระบบตดตามทจะนาเสนอตอไป ในการออกแบบและจดทาแบบสอบถามน ไดมการสารวจและศกษาฐานขอมลและแบบสอบถามททางกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานใชอยในปจจบนเพอเปนแนวทางในการออกแบบ ไดแก ฐานขอมลทางดานชวมวล ฐานขอมลอนรกษพลงงาน แบบสอบถามของทาง พพ.ททาการสารวจผผลตไฟฟารายเลก (SPP) แบบฟอรม บพร. เปนตน สาหรบแบบสอบถามทไดถกออกแบบและจดทาขนมาเพอใชสารวจขอมลในโครงการน สามารถแบงเนอหาคาถามออกไดเปน 5 สวนดงน

• ขอมลทวไปของโรงงาน ไดแก ทตงโรงงาน หรอ สานกงาน เบอรโทรศพทตดตอ ประเภท

ของอตสาหกรรม เปนตน • ขอมลการผลตในป 2547 และ 2548 ไดแก ผลผลตจรง ปรมาณวตถดบทใช ชวโมง

การทางาน ชวงเวลาททาการผลตในแตละป เปนตน • ขอมลการใชพลงงานในป 2548 ไดแก ประเภทของพลงงานทใช ประเภทของเชอเพลงท

ใช คาใชจายและปรมาณทใช ประเภท แหลงทมาและราคาของชวมวล เปนตน • ขอมลผลผลตดานความรอนและไฟฟา ไดแก ปรมาณพลงงานความรอนและไฟฟาทผลตได

ขนาดและอายของหมอไอนา เปนตน • ขอมลเกยวกบขอเสนอแนะ ความคดเหน หรอ อปสรรค รวมถงแนวทางในการสนบสนน

สาหรบการใชพลงงานชวมวลในอตสาหกรรมประเภทตางๆ

แบบสอบถามทออกแบบนไดมการทดสอบกอนนาไปใชงานและทาการปรบปรงแกไข เพอใหไดแบบสอบถามทสามารถใหขอมลทครบถวนและสะดวกตอผทใหขอมลในการตอบแบบสอบถาม โดยรายละเอยดของงานในสวนนไดแสดงไวในบทท 3

1.4.3 งานกาหนดแนวทางและวธดาเนนการในการจดเกบขอมล

บทนา


1-8

งานในสวนนมวตถประสงคเพอกาหนดแนวทางในการจดเกบและรวบรวมขอมลทไดกาหนดไวในแบบสอบถามใหไดขอมลครบถวน ซงโครงการไดดาเนนการจดเกบและรวบรวมขอมลจาก 3 วธคอ สงแบบสอบถามทางไปรษณยเพอใหทางโรงงานตอบกลบ สอบถามขอมลโดยทางโทรศพท และเขาไปสารวจทโรงงานตวอยางเพอประเมนผลและตรวจสอบขอมล สาหรบการกาหนดประเภทอตสาหกรรมและจานวนโรงงานททาการสารวจนน ทางโครงการไดขอความคดเหนจากหลายฝายทเกยวของ ไดแก ผแทนจากสมาคมของกลมอตสาหกรรมตางๆ ทเกยวของ ผแทนจาก พพ. ผชานาญการจากสถาบนการศกษาทเกยวของกบพลงงานชวมวล รวมทงอาศยขอมลทตยภมทไดสารวจมาและหลกการทางสถตมาชวยในการกาหนดอตสาหกรรมและจานวนตวอยางโรงงานทเขาสารวจ รายละเอยดของงานในสวนนแสดงไวในบทท 3 ตอไป

1.4.4 งานสารวจและจดเกบขอมล

เพอใหการดาเนนงานโครงการเปนไปตามแนวทางทไดกาหนดไวในหวขอกอนหนาน จงไดมการกาหนดแผนการปฏบตงานไวดงน

• ทางโครงการดาเนนการทยอยสงแบบสอบถามทางไปรษณยไปยงโรงงานอตสาหกรรมทถก

เลอกไวจานวน 1,677 แหง ซงใชเวลาดาเนนการประมาณ 3 อาทตย โดยกาหนดใหทางโรงงานตอบกลบภายใน 1 เดอน

• หลงจากทไดสงแบบสอบถามไปทางไปรษณยแลวประมาณ 4 อาทตย ทางโครงการจะเรมตดตามการตอบกลบและสอบถามขอมลโดยทางโทรศพท

• ทางโครงการดาเนนการคดเลอกโรงงานบางสวนไปพรอมกนเพอเขาไปตรวจประเมนและตรวจสอบขอมลจานวนไมเกน 30 โรงงาน

สาหรบรายละเอยดการดาเนนงานในสวนนไดแสดงไวในบทท 3

1.4.5 การประเมนผลตรวจสอบขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

การดาเนนงานในสวนนมวตถประสงคเพอตรวจสอบและสอบทานขอมลทไดรบจากแบบสอบถามทงทางไปรษณย โทรศพทและการเขาสารวจทโรงงานโดยตรง ใหมความถกตองและเชอถอได โดยทางโครงการไดดาเนนการ ดงตอไปน

• แบบสอบถามทไดรบทกฉบบจะถกสงไปใหวศวกรและผเชยวชาญทางดานพลงงานเพอตรวจสอบความเปนไปไดของขอมลทไดรบ พรอมทงตรวจสอบวาไดขอมลครบถวนตามทตองการหรอไม

• สาหรบแบบสอบถามทขอมลยงไมครบถวนหรอตองการคาอธบายเพมเตม จะมการตดตอกลบไปทโรงงานอกครงเพอขอขอมลเพมเตม

• สาหรบกลมโรงงานตวอยางประมาณ 30 แหงททางโครงการเขาสารวจ จะมการประเมนและตรวจสอบขอมลการใชเชอเพลงชวมวลอยางละเอยด

นอกจากนไดมการเปรยบเทยบขอมลบางสวนทสารวจไดจากแบบสอบถามกบขอมลจากรายงาน

การศกษาทมมากอนหนานของหนวยงานของ พพ. หรอหนวยงานภาครฐและเอกชน วามความถกตองและสอดคลองกบขอมลทไดจากการตรวจสอบในโรงงานตวอยางและขอมลทเคยมการศกษามาในอดต หรอไม

บทนา


1-9

หากมความแตกตางกจะทาการตรวจสอบ และหาคาอธบายถงสาเหตของความแตกตางนนพรอมทงปรบปรงแกไขขอมลถาจาเปน ซงรายละเอยดของงานในสวนนไดแสดงไวในบทท 3 1.4.6 สรปปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในโรงไฟฟาและโรงงานอตสาหกรรมตางๆ

งานในสวนนมวตถประสงคเพอนาขอมลจากแบบสอบถามมาสรปใหไดขอมลปรมาณการใช

เชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตไฟฟาทไดดาเนนการสารวจในโครงการ ปรมาณตางๆ ทนามาสรปไดแก ปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพแยกตามประเภทอตสาหกรรมและตามชนดของเชอเพลงทใช ปรมาณไฟฟาทผลตไดของโรงงานทมการผลตความรอนรวมในหนวยพลงงานไฟฟาและกโลตนเทยบเทานามนดบ เปนตน โดยรายละเอยดการคานวณและการสรปปรมาณตางๆ ไดแสดงไวในบทท 4

1.4.7 เสนอแนวทางหรอมาตรการเพอใหไดมาซงขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ในป

ตอๆ ไป วตถประสงคของงานในสวนนคอใหไดแนวทางการจดทาระบบตดตามผลการใชเชอเพลงชวมวลใน

ภาคอตสาหกรรม ซงในการดาเนนงานสวนน ไดมการศกษาและทบทวนระเบยบกฎหมายทเกยวของเชน พระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ.2535 พระราชกฤษฎกากาหนดโรงงานควบคม พ.ศ. 2540 เปนตน รวมทงไดมการศกษาระบบการตดตามผลการใชพลงงานในประเทศทพฒนาแลวไดแก ระบบตตตามการใชพลงงานของประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศแคนาดา และประเทศออสเตรเลย เพอเปนกรอบและแนวทางในการออกแบบและพฒนา ระบบตดตามผลการใชเชอเพลงชวมวลของประเทศไทย สาหรบรายละเอยดและแนวทางทนาเสนอแสดงไวในบทท 5 1.4.8 งานจดทารปแบบฐานขอมลโรงไฟฟาและโรงงานอตสาหกรรมทมการใชเชอเพลงชวมวลและ

ปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ เพอเชอมโยงกบฐานขอมลท พพ. มอยแลว งานในสวนนมวตถประสงคเพอนาขอมลทไดจากการสารวจมาเกบ รวบรวมไวในฐานขอมล ซง

ฐานขอมลนจะชวยในการเกบขอมลในภายหลงตอไปเมอไดรบขอมลจากโรงงานอนๆ เพมเตม นอกจากน เพอความสะดวกและเพอใหกอเกดประโยชนสงสดตอการใชงาน ฐานขอมลดงกลาวจาเปนทจะตองสามารถเชอมโยงไดกบฐานขอมลเดมททาง พพ. มอย ซงการดาเนนงานในสวนนทางโครงการไดมการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของของ พพ. เพอรบทราบสถานภาพ วธการเกบและรวบรวมขอมล และรายละเอยดขอมลทมอยในฐานขอมลชวมวลและกาซชวภาพทมอยในปจจบน และจดทาฐานขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมทสารวจไดจากโครงการนใหสามารถเชอมโยงไดกบฐานขอมลของ พพ.

1.4.9 งานจดทาแบบจาลองทางคณตศาสตร เพอใชในการประมาณการใชเชอเพลงชวมวลและ กาซ

ชวภาพ

วตถประสงคของงานในสวนนเพอใหไดแบบจาลองทางคณตศาสตรทสามารถนาไปประมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพตอไปในอนาคตได โดยการดาเนนการในสวนนไดครอบคลมถง การสารวจแบบจาลองทางคณตศาสตรทใชสาหรบการพยากรณทมอยและเลอกแบบจาลองคณตศาสตรทใชในการพยากรณ นอกจากน ยงตองมการระบปจจยท ตองนามาใชในการพยากรณพรอมทงทดสอบ

บทนา


1-10

ความสมพนธและเหมาะสมในการใชปจจยเหลานนเพอการพยากรณ โดยรายละเอยดของงานในสวนน แสดงไวในบทท 7

1.4.10 สรปการทางานเพอเสนอปญหา อปสรรคและแนวทางการแกไข ในการใชเชอเพลงชวมวลและ

กาซชวภาพ งานในสวนนเปนการสรปภาพรวม การทางานและ นาเสนอ ปญหา อปสรรคและแนวทางการ

แกไข การนาเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพไปใชในภาคอตสาหกรรม ซงเนอหาในสวนนไดจากการรวบรวมความคดเหนและขอเสนอแนะจากแบบสอบถาม รวมทงขอคดเหนตางๆ ทไดจากการเขาสารวจและสมภาษณบคคลทอยในโรงงงานโดยตรง สาหรบรายละเอยดงานในสวนนแสดงไวในบทท 8

บทนา

บทท 2 การสารวจและรวบรวมขอมลทตยภม


การสารวจและรวบรวมขอมลทตยภม

2-1

บทท 2 การสารวจและรวบรวมขอมลทตยภม

ในบทน จะกลาวถงขอมลทตยภมทไดสารวจและรวบรวมมาจากแหลงขอมลทงจากทางภาครฐ

และเอกชน ไดแก แหลงขอมลจากกรมโรงงานอตสาหกรรม สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ หนวยงานและเวบไซตตางๆ ทเกยวของ ซงขอมลในสวนนเปนขอมลพนฐานสาหรบการดาเนนงานตอในขนตอนถดไป ขอมลทสารวจและรวบรวมมานนสามารถแบงออกเปน 3 สวน โดยสวนแรกจะกลาวถงแหลงทมาและการนาชวมวลไปใชในดานตางๆในปจจบนเพอใหเหนภาพรวมของวงจรการนาชวมวลไปใชประโยชน สวนทสองจะกลาวถงพนทเพาะปลกพชทไดชวมวลและผลผลตของชวมวลชนดตางๆ ซงแสดงถงศกยภาพการผลตชวมวลของประเทศไทยในปจจบน สาหรบสวนทสามจะกลาวถงเทคโนโลยการแปรรปพลงงานชวมวลและกาซชวภาพ เพอแสดงใหเหนถงเทคโนโลยในปจจบนในการแปลงชวมวลใหเปนพลงงาน และในสวนสดทายจะเปนขอมลเบองตนเกยวกบอตสาหกรรมทเกยวของกบชวมวลและกาซชวภาพซงประกอบดวยจานวนโรงงานและแรงมารวมในอตสาหกรรมประเภทตางๆ สาหรบรายชอของโรงงานอตสาหกรรมไดแสดงในภาคผนวก ก.

2.1 แหลงทมาและการนาชวมวลไปใชในปจจบน

ความสมพนธของแหลงทมาของชวมวลและการนาชวมวลไปใชสามารถอธบายไดโดยผานระบบหวงโซอปทานของชวมวลในรปท 2.1 ซงแสดงใหเหนวา พชผลทไดจากการเกษตร ไดแก ออย ขาวเปลอก ทะลายปาลม ไมยางพารา มนสาปะหลง จะถกสงเปนวตถดบใหกบอตสาหกรรมตางๆ เชน ออยถกสงไปทานาตาล ขาวเปลอกถกสงไปส ทะลายปาลมถกสงไปหบนามน ไมยางพาราถกสงไปแปรรป และ มนสาปะหลงถกสงไปผลตเปนแปงมน ซงจะไดของเหลอใชจากการผลต เชนกากออยหรอชานออย แกลบ ทะลายปาลม กะลาปาลม เศษไม กากมน ทเรยกวาชวมวล ซงชวมวลเหลานมเสนทางเดนตอไปได 4 เสนทางคอ

1. ถกนากลบมาเพอผลตพลงงานความรอนหรอไฟฟาเพอใชเองในโรงงาน 2. ถกใชในการผลตไฟฟาโดยโรงไฟฟาทขายไฟฟาใหกบการไฟฟา 3. ถกขายไปใหโรงงานอตสาหกรรมประเภทอน เชน กากออย สามารถนาไปทากระดาษได 4. มไดนาไปใชใหเกดประโยชนใดๆ

รปท 2.1 ระบบหวงโซอปทานของชวมวล



2-2

เมอมองระบบยอนกลบของหวงโซอปทานของชวมวลนนจะพบวา ปรมาณชวมวลทจะถกนาไปใชเปนเชอเพลงนนถกจากดดวยปรมาณชวมวลทมอย ฉะนนในการทจะประเมนปรมาณการใชเชอเพลง ชวมวลไดจาเปนตองทราบปรมาณของชวมวลทมอยเสยกอน ซงคานสามารถประเมนไดจากความสามารถในการผลตของโรงงานอตสาหกรรมตางๆ ซงขนอยกบผลผลตทางการเกษตรและกาลงการผลตของโรงงาน สาหรบการสารวจขอมลในสวนนเปนการสารวจแหลงทมาของชวมวลดงกลาวและการนาชวมวลเหลานไปใช โดยตารางท 2.1 แสดงการจาแนกประเภทของชวมวลจากพชแตละชนด

ตารางท 2.1 ประเภทของชวมวลทไดจากพชแตละชนด

ประเภทของพช ประเภทของชวมวล ขาว ฟางขาว และแกลบ ออย ยอดและใบออย กาก/ชานออย กากนาตาล กากตะกอน ขาวโพด ใบ ยอด ลาตน เปลอก และซงขาวโพด มนสาปะหลง ลาตน เหงา ยอด ใบ เปลอก และกากมนสาปะหลง ปาลมนามน ทางปาลม ใบ ทะลาย กากใย และกะลาปาลม ไมยางพารา เศษไม ใบ กง ลาตนยางพารา และขเลอย

สาหรบการนาชวมวลของพชแตละประเภทไปใชงานในปจจบนสามารถสรปเปนภาพรวมได

ดงตอไปน

2.1.1 ขาว ชวมวลทไดจากขาวแบงไดเปน 2 ประเภท คอ ฟางขาวและแกลบ โดยฟางขาวจะไดจาก

การเกบเกยวในนาขาว ทงจากการใชคนและเครองจกรในการเกยวขาว การนาฟางขาวไปใชงานในปจจบนประมาณ 50 เปอรเซนต จะนาไปเปนอาหารสตว ใชในการเกษตรกรรม (เชน การปรบสภาพดน คลมดน เพาะเหด เปนตน) ใชในการทาเชอเพลง และสงไปยงโรงงานทากระดาษ สวนทเหลออกประมาณ 50 เปอรเซนต เกษตรกรจะทาการเผาทงหรอไถกลบ สวนแกลบนนจะไดจากโรงสขาว ซงปจจบนมการนาไปใชงาน เปนเชอเพลงในโรงสขาว โดยใชงานในการอบขาว ประมาณ 70-80 เปอรเซนตของแกลบทได สวนทเหลอประมาณ 20-30 เปอรเซนตจะสงขายไปยงโรงงานผลตอฐหรอโรงงานผลตผลตภณฑอบนง และสวนทเหลออาจนาไปเปนวสดในการกอสราง วสดปรบสภาพดน และใชรองมลไกในโรงเลยงไก (ทมาของขอมล: รายงานการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548) โดยแผนภาพสดสวนชวมวลทไดจากขาวแสดงในรปท 2.2 แผนผงการนาชวมวลทไดจากขาวไปใชงานในปจจบนแสดงในรปท 2.3 แผนภาพสดสวนการใชงานแกลบในปจจบนแสดงในรปท 2.4 และแผนภาพสดสวนการใชงานฟางขาวในปจจบนแสดงในรปท 2.5



2-3

รปท 2.2 สดสวนชวมวลทไดจากขาว

อนๆ, 23 % โดยนาหนกของตนขาว

ทมาของขอมล : รายงานการศกษาและประเมน ศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน

แกลบ, 5 % โดยนาหนกของตนขาว

ฟาง, 72 % โดยนาหนกของตนขาว



2-4

คาอธบายสญลกษณในวงจรการผลตและนาชวมวลไปใช

รปท 2.3 การนาชวมวลทไดจากขาวไปใชงานในปจจบน

นาขาว โรงสขาว

ฟาง

แกลบ

อาหารสตว

โรงงานกระดาษ

เพาะเหด

ปรบสภาพดน/คลมดน

เชอเพลง

เผาทง/ไถกลบ


วสดกอสราง

วสดปรบสภาพดน

โรงเลยงไก

โรงงานผลตอฐ

โรงงานผลตผลตภณฑอบนง

5-6% ของนาหนกตนขาว

72% ของนาหนกตนขาว

50%

50%

70-80%

20-30%

ตนทาง/ปลายทางชวมวล

ชวมวล

การเคลอนทของชวมวล

การเคลอนทของพลงงาน

ทมาของขอมล : รายงานการศกษาและประเมน ศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548



2-5

รปท 2.5 สดสวนการใชงานฟางขาวในปจจบน

เชอเพลงในโรงสขาว 70-80 %

หมายเหต: สวนอนๆทเหลอจะถกนาไปใชเปนวสดกอสราง วสดปรบสภาพดน และใชรองมลไกในโรงเล ยงไก ฯลฯ

เชอเพลงในโรงงานผลตอฐ โรงงานผลตภณฑอบนง 20-30 %

รปท 2.4 สดสวนการใชงานแกลบในปจจบน


เผาทง/ไถกลบ 50 % อาหารสตว ปรบสภาพดน/คลมดน เพาะเหด โรงงานกระดาษ เชอเพลง 50 %



2-6

2.1.2 ออย

ชวมวลทไดจากออยแบงไดเปน ยอดและใบออย กาก/ชานออย กากนาตาล และกากตะกอน สวนของยอดและใบออยจะไดหลงจากการเกบเกยวในไรออย 10-30 เปอรเซนตจะนาไปใชในการทาปย คลมดน และใชเปนอาหารสตว สวนอกประมาณ 70-90 เปอรเซนตเปนสวนทไมมการนาไปใชงานเกษตรกรจะทาการเผาทงไป ในสวนของชวมวลทไดจากโรงงานผลตนาตาล อนไดแก กาก/ชานออย เกอบทงหมดจะถกนาไปใชเปนเชอเพลงในการผลตไอนาและนากลบมาใชในโรงงาน โดยสวนทเหลอจะมการสงไปยงโรงงานผลตกระดาษ และโรงงานผลตปาตเคลบอรด ชวมวลอกประเภททไดจากโรงงานนาตาลคอ กากนาตาล ซงการใชงานในปจจบนจะสงไปยงโรงงานผลตผงชรส โรงงานผลตแอลกอฮอล และใชเปนอาหารสตว นอกจากนนกากตะกอนกเปนชวมวลอกสวนหนงทไดจากโรงงานนาตาล ซงปจจบนกากตะกอนทงหมดจะนาไปใชเปนปย (ทมา : รายงานการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548) โดยรปท 2.6 แสดงแผนผงการนาชวมวลทไดจากออยไปใชงานในปจจบน และรปท 2.7 แสดงสดสวนของการนายอดและใบออยมาใชงานในปจจบน

รปท 2.6 การนาชวมวลทไดจากออยไปใชงานในปจจบน

ไรออย โรงงานผลตนาตาล

ยอดและใบออย กาก/ชานออย

กากนาตาล

กากตะกอน

ปย/คลมดน


เผาทง


โรงงานผลตกระดาษ

โรงงานผลตปาตเคลบอรด

โรงงานผลตผงชรส

โรงงานอาหารสตว

โรงงานผลตแอลกอฮอล

ปย

10-30%

70-90%



2-7

รปท 2.7 สดสวนของการนายอดและใบออยมาใชงานในปจจบน 2.1.3 ขาวโพด

ชวมวลทไดจากขาวโพด ไดแก ยอด ใบ และลาตนขาวโพดซงจะไดหลงจากการเกบเกยวในไรขาวโพด และอกสวนคอ เปลอกและซงขาวโพดซงจะไดจากโรงงานผลตอาหารสตวและโรงงานผลตขาวโพดกระปอง สวนของยอด ใบ และลาตนขาวโพดประมาณ 10 เปอรเซนต จะถกนาไปใชเปนอาหารสตว ปย ไถกลบ และเปนเชอเพลง สวนอก 90 เปอรเซนต จะถกเผาทงในไรขาวโพด สวนเปลอกและซงขาวโพดทไดจากอตสาหกรรมนน จะถกนาไปใชงานประมาณ 70 เปอรเซนต สวนอก 30 เปอรเซนตจะถกเผาทง สวนทนาไปใชงานนน ไดแก สวนทนาไปเปนอาหารสตวประมาณ 20-25 เปอรเซนต นาไปเปนเชอเพลงประมาณ 20-45 เปอรเซนต และสวนทเหลอจะถกนาไปทาเปนปย และผลตแอลกอฮอล (ทมา : รายงานการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548) โดยรปท 2.8 แสดงแผนผงการนาชวมวลทไดจากขาวโพดไปใชงานในปจจบน รปท 2.9 แสดงสดสวนการนายอด ใบและลาตนขาวโพดไปใชงานในปจจบน และรปท 2.10 แสดงสดสวนการนาเปลอกและซงขาวโพดไปใชงานในปจจบน


เผาทง 70-90 %

อนๆ เชน ปย/คลมดน อาหารสตว 10-30 %



2-8

รปท 2.8 การนาชวมวลทไดจากขาวโพดไปใชงานในปจจบน

รปท 2.9 สดสวนการนายอด ใบและลาตนขาวโพดไปใชงานในปจจบน

ไรขาวโพด โรงงานอาหารสตว

โรงงานขาวโพดกระปอง


โรงงานผลตแอลกอฮอล

ปย

แปลงเปนเชอเพลงใน

เผาทง


ปย/ไถกลบ

เชอเพลงในครวเรอน

เผาทง

เปลอกและซง ใบ ยอด ลาตน

10%

90%

70%

20-25%

20-45%

30%


เผาทง 90 %

10 % เชน ปย/คลมดน อาหารสตว



2-9

รปท 2.10 สดสวนการนาเปลอกและซงขาวโพดไปใชงานในปจจบน

2.1.4 มนสาปะหลง

ชวมวลทไดจากมนสาปะหลง ไดแก ยอด ใบ ลาตน เหงา เปลอก และกากมนสาปะหลง ในสวนของยอด ใบ ลาตน และเหงานนจะไดจากไรมนสาปะหลง ซงปจจบน ลาตน ยอด ใบ จะนาไปใชทาพนธในการเพาะปลกตอไปประมาณ 60-80 เปอรเซนต และสวนทเหลอประมาณ 20-40 เปอรเซนตจะถกทง โดย ครงหนงจะถกทงโดยการเผาและอกครงหนงจะถกทงโดยการฝงกลบ สาหรบในสวนของเหงามนสาปะหลงปจจบนยงไมมการนามาใชงาน มกจะทงโดยการไถกลบประมาณ 50 เปอรเซนต และเผาทงประมาณ 50 เปอรเซนต ชวมวลทไดจากโรงงานแปรรปมนสาปะหลงจะเปนเปลอกและกากมนสาปะหลง โดยมการนาไปใชเปน อาหารสตว และปย (ทมา : รายงานการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548) โดยรปท 2.11 แสดงแผนผงการนาชวมวลทไดจากมนสาปะหลงไปใชงานในปจจบน และรปท 2.12 แสดงสดสวนการนายอด ใบและลาตนมนสาปะหลงมาใชงานในปจจบน

ทมาของขอมล : รายงานการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548

เชอเพลง 20-45 % เผาทง 30 %

อาหารสตว 20-25 %

หมายเหต: จะมบางสวนถกนาไปใชเปนปย หรอผลตแอลกอฮอล



2-10

รปท 2.11 การนาชวมวลทไดจากมนสาปะหลงไปใชงานในปจจบน

รปท 2.12 สดสวนการนายอด ใบและลาตนมนสาปะหลงมาใชงานในปจจบน

ไรมนสาปะหลง โรงงานแปรรปมนสาปะหลง

ทาพนธ

เผาทง/ฝงกลบ


ปย

ทง

เผาทง/ฝงกลบ

ใบ ยอด ลาตน

เหงา

เปลอกและกาก

60-80%

20-40%

ทมาของขอมล : รายงานการศกษาและประเมน ศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน


เผาทง, ฝงกลบ 10-20 %

ทาพนธ 60-80 %



2-11

2.1.5 ปาลมนามน

ชวมวลทไดจากปาลมนามน คอ ทาง/ใบปาลม และทะลายปาลม ซงทงหมดของทางและใบปาลมจะนาไปใช คลมดน และทาเปนปย สวนทะลายปาลมประมาณ 50-60 เปอรเซนตจะนาไปใชทาปยและใชในการเพาะเหด สวนอกประมาณ 40-50 เปอรเซนตจะถกทงไป ชวมวลอกสวนหนงของปาลมนนทไดจากโรงงานผลตนามนปาลม คอ กากใย และกะลาปาลม ซงกากใยของปาลมนนจะนาไปใชงานทงหมด โดยใชเปนเชอเพลงและทาเปนปย สวนของกะลาปาลมประมาณ 70-80 เปอรเซนตจะนาไปเปนเชอเพลง และอกประมาณ 20-30 เปอรเซนตจะนาไปทง (ทมา : รายงานการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548) โดยรปท 2.13 แสดงแผนผงการนาชวมวลทไดจากปาลมไปใชงานในปจจบน รปท 2.14 แสดงสดสวนการนาทะลายปาลมไปใชงานในปจจบน และรปท 2.15 แสดงสดสวนการนากะลาปาลมไปใชงานในปจจบน

รปท 2.13 การนาชวมวลทไดจากปาลมนามนไปใชงานในปจจบน

สวนปาลม โรงงานนามนปาลม

คลมดน

ปย

ปย

เชอเพลงในโรงงานอตสาหกรรม

เชอเพลงในโรงงานอตสาหกรรม

ทง

กากใยปาลม

กะลาปาลม

ทาง/ใบปาลม

ทะลายปาลม

ปย


ทง

70-80%

20-30%

50-60%

40-50% ทมาของขอมล : รายงานการศกษาและประเมน ศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548



2-12

รปท 2.14 สดสวนการนาทะลายปาลมไปใชงานในปจจบน

รปท 2.15 สดสวนการนากะลาปาลมไปใชงานในปจจบน


ทง 40-50 % อน ๆ เชน ปย เพาะเหด 50-60 %

ทง 20-30 %

เชอเพลง 70-80 %



2-13

2.1.6 ไมยางพารา

สาหรบชวมวลทไดจากไมยางพารา ไดแก กง ใบ ราก ลาตน เศษไม และขเลอย โดยทกง ใบ และรากของยางพารา จะถกสงไปยงโรงงานผลตไมปาตเคลบอรดและไมอด หลงกระบวนการผลตจะไดออกมาเปนขเลอย ในสวนของขเลอยนอกจากจะไดจากสวนของโรงงานไมปาตเคลบอรดและไมอดแลวยงไดมาจากโรงงานแปรรปไมยางพาราอกดวย การใชงานขเลอยในปจจบนเกอบทงหมดจะนาไปเปนเชอเพลงเพอใชในโรงงานทงโรงงานผลตไมปาตเคลบอรด ไมอด และโรงงานอบไมยาง นอกจากนยงใชขเลอยในการเกษตร ใชคลมดน เพาะเหด ใชทาปย และสงไปเปนวตถดบในโรงงานผลตธป สวนลาตนของยางพาราจะถกสงไปยงโรงงานแปรรปไมยางพารา โดยหลงจากนนจะไดเศษไมทเหลอจากกระบวนการผลตนาไปใชในการทาเชอเพลง หรอสงไปใชงานทโรงงานปาตเคลบอรด ไมอดและโรงงานผลตลง หรอ Pallet (ทมา: รายงานการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548) โดยรปท 2.16 แสดง แผนผงการนาชวมวลทไดจากไมยางพาราไปใชงานในปจจบน



2-14

รปท 2.16 การนาชวมวลทไดจากไมยางพาราไปใชงานในปจจบน

สวนยางพารา กง ใบ ราก

โรงงานแปรรปไมยางพารา

ลาตน

ขเลอย

เศษไม

โรงงานปาตเคลบอรด/ไมอด


โรงงานอบไม

คลมดน


โรงงานผลตลง/Pallet


เผาทง

ปย

โรงงานผลตธป

ทมาของขอมล : รายงานการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล กระทรวงพลงงาน 2548



2-15

2.2 พนทเพาะปลกพชทไดชวมวลและผลผลต

จากแผนผงของแหลงทมาและการนาไปใชของชวมวลทไดจากพชแตละชนดทไดกลาวไวในหวขอ 2.1 จะเหนไดชดเจนวาปรมาณของชวมวลและกาซชวภาพทสามารถผลตไดจะขนกบปรมาณผลผลตของพชนนๆ ดงนนทางทปรกษาจงไดศกษาและเกบรวบรวมขอมล ปรมาณพนทเพาะปลกและปรมาณผลผลตของพชตางๆ ทสามารถนามาใชเปนเชอเพลงชวมวลเพอใชเปนขอมลในการประเมนศกยภาพการผลตเชอเพลงชวมวลของประเทศไทยในปจจบน ซงผลการสารวจและรวบรวมขอมล ปรมาณพนทเพาะปลกพชตาง ๆ ทสามารถนาใชเปนเชอเพลงชวมวล จากขอมลของ สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ สามารถสรปดงน

2.2.1 ขาว การเพาะปลกขาวสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ การปลกขาวนาป และการปลกขาวนาปรง ซงการปลกขาวแตประเภทมพนทเพาะปลกและผลผลต ดงตอไปน

1) ขาวนาป ในปการผลต 2547 ประเทศไทยมพนทปลกขาวนาป รวมทงสน 53,082,733 ไร

ผลผลตรวม 21,621,994 ตน ผลผลตเฉลย 407 กก.ตอไร มมลคารวม 116,973.06 ลานบาท โดยเรยงลาดบตามพนทเพาะปลกจากมากไปนอยเปนรายภาคดงน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มพนทเพาะปลกมากทสด 29,540,844 ไรหรอรอยละ 55.65 ของพนทเพาะปลกทงประเทศ ผลผลตรวม 7,869,372 ตนหรอรอยละ 36.40 ของผลผลตรวมทงประเทศ ผลผลตเฉลย 266 กก.ตอไร ซงเปนภาคเดยวทมผลผลตตากวาผลผลตเฉลยของประเทศ ภาคเหนอ มพนทเพาะปลก 12,583,733 ไรหรอรอยละ 23.71 ของพนทเพาะปลกทงประเทศ ผลผลตรวม 7,046,902 ตนหรอรอยละ 32.59 ของผลผลตรวมทงประเทศ ผลผลตเฉลย 560 กก.ตอไร สงกวาผลผลตเฉลยของประเทศ ภาคกลาง มพนทเพาะปลก 6,811,955 ไรหรอ รอยละ 12.83 ของพนเพาะทปลกทงประเทศ ผลผลตรวม 4,794,589 ตนหรอรอยละ 22.17 ของผลผลตรวมทงประเทศ ผลผลตเฉลย 704 กก.ตอไร ซงสงทสดของประเทศ ภาคตะวนออก มพนทเพาะปลก 2,337,314 ไรหรอรอยละ 4.4 ของพนทเพาะปลกทงประเทศ ผลผลตรวม 1,158,321 ตนหรอรอยละ 5.36 ของผลผลตรวมทงประเทศ ผลผลตเฉลย 496 กก.ตอไร สงกวาผลผลตเฉลยของประเทศ



2-16

ภาคใต มพนทเพาะปลก 1,808,887 ไรหรอรอยละ 3.41 ของพนทเพาะปลกทงประเทศ ผลผลตรวม 752,809 ตนหรอรอยละ 3.48 ของผลผลตรวมทงประเทศ ผลผลตเฉลย 416 กก.ตอไร สงกวาผลผลตเฉลยของประเทศ ขอมลพนทการเพาะปลกขาวนาปตามภาคตางๆ ของประเทศไทยป 2547 แสดงไดดงตารางท

2.2 สาหรบพนทเพาะปลกขาวนาปของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 แสดงในรปท 2.17 สาหรบ เนอท ผลผลต มลคาผลผลตของขาวนาป รายจงหวดของประเทศไทย ป 2547 แสดงในภาคผนวก ข. ตาราง ข-1 (ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ)

ตารางท 2.2 เนอทการเพาะปลกของขาวนาปแยกตามภาคของประเทศไทยในป

2547

ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ภาค เนอทขาวนาป (ไร) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 29,540,844 ภาคเหนอ 12,583,733 ภาคกลาง 6,811,955 ภาคตะวนออก 2,337,314 ภาคใต 1,808,887 รวมทงประเทศ 53,082,733



2-17

รปท 2.17 พนทเพาะปลกขาวนาปของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547

(ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ)



2-18

2) ขาวนาปรง การเพาะปลกขาวนาปรงสามารถสรปพนทเพาะปลกตามภาคไดดงตารางท 2.3 และ

พนทเพาะปลกขาวนาปรงของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 แสดงดงรปท 2.18 สาหรบสรปเนอทและผลผลตขาวนาปรงรายจงหวดของประเทศไทยในป 2547 แสดงในภาคผนวก ข. ตาราง ข-2 (ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ)

ตารางท 2.3 สรปเนอทเพาะปลกขาวนาปรงรายภาคของประเทศไทย ป 2547

เนอทปลกขาวนาปรง ในเขตชลประทาน นอกเขตชลประทาน รวม จงหวด

( ไร) ( ไร) ( ไร) ภาคกลาง 3,017,187 1,461,521 4,478,708 ภาคเหนอ 1,472,915 2,322,876 3,795,791 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 706,858 300,846 1,007,704 ภาคตะวนออก 134,964 219,723 354,687 รวมทงประเทศ 5,331,924 4,304,966 9,636,890




2-19

รปท 2.18 พนทเพาะปลกขาวนาปรงของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547

(ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ)



2-20

โดยผลผลตขาวรวมระหวางขาวนาป และขาวนาปรง ซงแสดงเนอท ผลผลต ผลผลตตอไร ในชวงป 2538-2547 แสดงในตารางท 2.4 สาหรบรายละเอยดของขอมลไดแสดงในภาคผนวก ข. ตาราง ข-3

ตารางท 2.4 ขาวรวม (นาปและนาปรง): เนอท ผลผลต ผลผลตตอไร ป 2538-2547

ป เนอทเพาะปลก (1,000 ไร)

Planted area (1,000 rai)

เนอท เกบเกยว

(1,000 ไร) Harvested area

(1,000 rai)

ผลผลต (1,000 ตน) Production

(1,000 tons)

ผลผลตตอไร(กก.)

Yield per rai (kg)

Year

2538 63,353 56,870 22,016 387 1995

2539 63,728 57,920 22,332 386 1996

2540 64,189 61,955 23,580 381 1997

2541 62,698 59,447 22,999 387 1998

2542 64,443 62,312 24,172 388 1999

2543 66,492 61,820 25,844 418 2000

2544 66,272 63,284 26,523 419 2001

2545 66,441 60,335 26,057 432 2002

2546 66,607 63,709 27,038 424 2003

2547 66,394 58,189 24,636 423 2004


2.2.2 ออย ประเทศไทยเปนแหลงผลตออยรายใหญ 1 ใน 5 ของโลก ในแตละปสามารถสงออกนารายไดเขาประเทศนบหมนลานบาท จากการวเคราะหพนทปลกออยโรงงานทงประเทศ พบวาในป พ.ศ.2547 มเนอทปลกทงสน 6,655,493 ไร ครอบคลมในพนท 48 จงหวด โดยจงหวดกาญจนบรมเนอทปลกมากทสดของประเทศ จานวน 541,955 ไร โดยเปนเกษตรกรรายยอยทมเนอทปลกขนาด 1-20 ไร มากทสด ถงรอยละ 49.14 ของเกษตรกรตวอยางทงหมด 7,985 ราย รองมาคอ ขนาดเนอทปลกระหวาง 20-50 ไร,ระหวาง 50-100 ไร และระหวาง 100-500 ไร จานวนรอยละ 27.25, 10.14 และรอยละ 7.49 ตามลาดบ และเกษตรกรนยมการเผากอนตดออยสงโรงงาน รอยละ 33.65 ภาคเหนอและภาคตะวนออกนยมการเผากอนตดมากทสดถงรอยละ 67.71 และรอยละ 61.48 ตามลาดบ ผลการวเคราะหขอมลผลผลตเฉลยเปนรายตาบลไดผลผลตออยโรงงานรวมทงสน 65,741,335 ตน ในจานวนนเปนออยเพอใชขยายพนธประมาณรอยละ 4.26 ดงนนจงเหลอออยเพอสงโรงงานนาตาลทงสนประมาณ 62,940,754 ตน ซงหากจาแนกตามภาคจะไดดงน

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

มเนอทปลกออยโรงงานในพนท 19 จงหวด จานวน 2,785,071 ไร หรอรอยละ 41.85 ของพนทปลกออยโรงงานทงประเทศ ไดผลผลตรวม 26,733,761 ตน ถอเปนแหลงผลตออยโรงงานราย



2-21

ใหญทสดของประเทศ โดยจงหวดอดรธานมเนอทปลกมากทสด 523,804 ไร ผลผลตรวม 5,227,832 ตน มโรงงานนาตาลทงหมด 13 โรง กาลงผลตรวม 163,314 ตนออยตอวน ภาคกลาง

มเนอทปลกออยโรงงานในพนท 11 จงหวด รวม 2,056,924 ไร หรอรอยละ 30.90 ของพนททงหมด ไดผลผลตรวม 21,695,514 ตน จงหวดกาญจนบรมเนอทปลกมากทสด 541,955 ไร ไดผลผลตรวม 5,728,590 ตน มโรงงานนาตาลทงหมด 17 โรง ตงอยในจงหวดกาญจนบร 8 โรง มกาลงผลตรวมทงสน 181,707 ตนออยตอวน ภาคเหนอ

มเนอทปลกออยโรงงานในพนท 12 จงหวด จานวน 1,421,396 ไร หรอประมาณรอยละ 21.36 ของพนทปลกออยโรงงานทงประเทศ มผลผลตรวม 13,284,755 ตน โดยมจงหวดนครสวรรค และจงหวดกาแพงเพชร เปนแหลงปลกใหญของภมภาคน จานวน 428,792 ไร ผลผลต 4,142,074 ตน และ 320,472 ไร ผลผลต 2,993,432 ตน ตามลาดบ มจานวนโรงงานนาตาลทงสน 11 โรง มกาลงผลตรวมประมาณ 107,751 ตนออยตอวน ภาคตะวนออก

มเนอทปลกออยโรงงานรวม 392,102 ไร ครอบคลม 6 จงหวด โดยมผลผลตรวม 4,027,305 ตน จงหวดสระแกวและจงหวดชลบร เปนแหลงผลตออยสวนใหญของภมภาคน 162,741 ไร ผลผลต 1,733,185 ตน และ 132,064 ไร ผลผลต 1,458,532 ตน ตามลาดบ มโรงงานนาตาลทงสน 5 โรง อยในจงหวดชลบร 3 โรง และอก 2 โรงตงอยในจงหวดสระแกว และจงหวดระยอง

สาหรบขอมลสรปเนอทเพาะปลกและผลผลตออยโรงงานรายภาคของประเทศไทยประจาป 2547 แสดงในตารางท 2.5 และรปท 2.19 แสดงพนทเพาะปลกออยโรงงานของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547

ตารางท 2.5 สรปเนอทเพาะปลก และผลผลตออยโรงงานรายภาคของประเทศไทย ป พ.ศ.2547

เนอทปลก ผลผลต โรงงานนาตาล

ภาค

ไร รอยละ ตน รอยละ

ผลผลต เฉลย

(ตน/ไร) จานวนโรงงาน

กาลงผลต(ตนออย/วน)

1. ตะวนออกเฉยงเหนอ 2,785,071 41.85 26,733,761 40.66

9.6 13 163,314

2. กลาง 2,056,924

30.9 21,695,514 33 10.55 17 181,707

3. เหนอ 1,421,396 21.36 13,284,755 20.21 9.35 11 107,751

4. ตะวนออก 392,102 5.89 4,027,305 6.13 10.27 5 2,844

รวมทงประเทศ 6,655,493

100 65,741,335 100 9.88 46 455,616




2-22

รปท 2.19 พนทเพาะปลกออยโรงงานของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547

(ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ) หมายเหต: ในสวนของพนทสขาวหมายถงไมไดรบรายงานเนอทเพาะปลกจากทางจงหวดนน



2-23

2.2.3 ขาวโพดเลยงสตว จากการวเคราะหพนทปลกขาวโพดเลยงสตวทงประเทศ พบวาในป พ.ศ.2547 มพนทปลกครอบคลม 36 จงหวด รวมเนอททงสน 6,844,588 ไร จาก 4 ภมภาค โดยภาคเหนอมพนทปลกมากทสดประมาณรอยละ 58.52 ของพนทปลกทงประเทศ และจงหวดเพชรบรณมเนอทปลกมากทสดของประเทศ จานวน 963,314 ไร โดยเปนเกษตรกรรายยอยทมเนอทปลกขนาด 1 - 20 ไร มากทสด รอยละ 47.15 ของเกษตรกรตวอยางทงหมด 4,875 ราย รองมาคอ ขนาดเนอทปลกระหวาง 20 - 50 ไร, ระหวาง 50 - 100 ไร และระหวาง 100 ไร จานวนรอยละ 22.04, 8.77 และรอยละ 2.61 ตามลาดบ โดยมผลผลตขาวโพดเลยงสตวรวมทงสน 5,474,734 ตน จาแนกตามรายภาคไดดงน ภาคเหนอ มเนอทปลกขาวโพดเลยงสตวในพนท 16 จงหวด จานวน 4,005,408 ไร หรอประมาณรอยละ 58.52 ของพนทปลกขาวโพดเลยงสตวทงประเทศ มผลผลตรวม 3,154,153 ตน ผลผลตเฉลยทงภาค 787 กโลกรมตอไร ถอเปนแหลงผลตขาวโพดเลยงสตวรายใหญทสดของประเทศ โดยมจงหวดเพชรบรณ เปนแหลงปลกใหญของภมภาคนจานวน 963,314 ไร และมผลผลต 797,771 ตน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มเนอทปลกขาวโพดเลยงสตวในพนท 8 จงหวด จานวน 1,297,346 ไร หรอรอยละ 18.95 ของพนทปลกขาวโพดเลยงสตวทงประเทศ ไดผลผลตรวม 1,097,459 ตน มผลผลตเฉลยทงภาค 846 กโลกรมตอไร โดยจงหวดนครราชสมา มเนอทปลกมากทสด 614,160 ไร และมผลผลต 515,861 ตน ภาคกลาง มเนอทปลกขาวโพดเลยงสตวในพนท 8 จงหวด รวม 1,099,182 ไร หรอรอยละ16.06 ของพนททงหมด ไดผลผลตรวม 820,112 ตน ผลผลตเฉลยทงภาค 746 กโลกรมตอไร จงหวดลพบรมเนอทปลกมากทสด 561,793 ไร และมผลผลต 402,660 ตน ภาคตะวนออก มเนอทปลกขาวโพดเลยงสตวรวม 442,652 ไร ครอบคลม 4 จงหวด หรอรอยละ 6.47 ของพนทปลกขาวโพดเลยงสตวทงประเทศ โดยมผลผลตรวม 403,008 ตน ผลผลตเฉลยทงภาค 910 กโลกรมตอไร จงหวดสระแกวเปนแหลงผลตขาวโพดเลยงสตวรายใหญของภมภาคน 343,957 ไร และมผลผลต 311,603 ตน

โดยตารางท 2.6 จะแสดง เนอท ผลผลตขาวโพดเลยงสตวแยกตามรายภาคของประเทศไทย

ใน ป 2547



2-24

ตารางท 2.6 เนอท ผลผลต ขาวโพดเลยงสตวแยกตามภาค ป 2547 จงหวด เนอท

(ไร) ผลผลตเฉลย

(ตน/ไร) ผลผลต (ตน)

ภาคเหนอ 4,005,408 787 3,154,153 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 1,297,346 846 1,097,459 ภาคกลาง 1,099,182 746 820,112 ภาคตะวนออก 442,652 910 403,008 รวมทงประเทศ 6,844,588 3,289 5,474,732

ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ 2.2.4 มนสาปะหลง ประเทศไทยเปนแหลงผลตมนสาปะหลงรายใหญอนดบ 5 ของโลก จากการวเคราะหพนทปลกมนสาปะหลงทงประเทศ พบวาในป พ.ศ.2547 มพนทเพาะปลกครอบคลม 41 จงหวด จากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 19 จงหวด ภาคตะวนออก 6 จงหวด ภาคเหนอ 9 จงหวด และภาคกลาง 7 จงหวด รวมเนอททงสน 6,408,651 ไร จงหวดนครราชสมามเนอทปลกมากทสดของประเทศ จานวน 1,393,606 ไร โดยเปนเกษตรกรรายยอยทมเนอทปลกขนาด 1 - 20 ไร มากทสด คอรอยละ 61.24 ของเกษตรกรตวอยางทงหมด 7,516 ราย รองมาคอ ขนาดเนอทปลกระหวาง 20-50 ไร ระหวาง 50-100 ไร และระหวาง 100 ไร จานวนรอยละ 20.79, 3.01 และรอยละ 1.00 ตามลาดบ โดยมผลผลตมนสาปะหลงรวมทงสน 21,726,542 ตน และผลผลตเฉลยทงประเทศ 3.39 ตนตอไร ซงจาแนกขอมลพนทเพาะปลกและผลผลตตามรายภาคไดดงน

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

มเนอทปลกมนสาปะหลงในพนท 19 จงหวด จานวน 3,281,561 ไร หรอรอยละ 51.20 ของพนทปลกมนสาปะหลงทงประเทศ ไดผลผลตรวม 11,237,023 ตน มผลผลตเฉลยทงภาค 3.42 ตนตอไร ถอเปนแหลงผลตมนสาปะหลงรายใหญทสดของประเทศโดยจงหวดนครราชสมา มเนอทปลกมากทสด 1,393,606 ไร และมผลผลต 5,065,019 ตน ภาคตะวนออก

มเนอทปลกมนสาปะหลงรวม 1,546,745 ไร ครอบคลม 6 จงหวด หรอรอยละ 24.14 ของพนทปลกมนสาปะหลงทงประเทศ โดยมผลผลตรวม 5,362,858 ตน ผลผลตเฉลยทงภาค 3.47 ตนตอไร จงหวดสระแกวเปนแหลงผลตมนสาปะหลงรายใหญของภมภาคน 372,683 ไร และมผลผลต 1,364,171 ตน ภาคเหนอ

มเนอทปลกมนสาปะหลงในพนท 9 จงหวด จานวน 933,445 ไร หรอประมาณรอยละ 14.57 ของพนทปลกมนสาปะหลงทงประเทศ มผลผลตรวม 2,888,503 ตน ผลผลตเฉลยทงภาค 3.09 ตนตอไร โดยมจงหวดกาแพงเพชร เปนแหลงปลกใหญของภมภาคนจานวน 454,204 ไร และมผลผลต 1,500,191 ตน



2-25

ภาคกลาง มเนอทปลกมนสาปะหลงในพนท 7 จงหวด รวม 646,900 ไร หรอรอยละ 10.09 ของพนท

ทงหมด ไดผลผลตรวม 2,238,158 ตน ผลผลตเฉลยทงภาค 3.46 ตนตอไร จงหวดกาญจนบรมเนอทปลกมากทสด 312,316 ไร และมผลผลต 1,041,048 ตน

โดยสรปเนอทเพาะปลก และผลผลตมนสาปะหลงรายภาคของประเทศไทยในป พ.ศ.2547

แสดงดงตารางท 2.7 และพนทเพาะปลกมนสาปะหลงของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 แสดงในรปท 2.20 ตารางท 2.7 สรปเนอทเพาะปลก และผลผลตมนสาปะหลงรายภาคของประเทศไทย ป พ.ศ.2547

เนอทปลก ผลผลต ภาค

ไร รอยละ ตน รอยละ ผลผลตเฉลย

(ตน/ไร) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 3,281,561 51.2 11,237,023 51.77 3.42 ภาคตะวนออก 1,546,745 24.14 5,362,858 24.66 3.47 ภาคเหนอ 933,445 14.57 2,888,503 13.28 3.09 ภาคกลาง 646,900 10.09 2,238,158 10.29 3.46 รวมทงประเทศ 6,408,651 100 21,726,542 100 3.39




2-26

รปท 2.20 พนทเพาะปลกมนสาปะหลงของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547

(ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ) หมายเหต: ในสวนของพนทสขาวหมายถงไมไดรบรายงานเนอทเพาะปลกจากทางจงหวดนน



2-27

2.2.5 ปาลมนามน

ในป 2547 ประเทศไทยมเนอทใหผลปาลมนามน 1.869 ลานไร เพมขนจากปกอนหนานรอยละ 3.86 หรอเพมขน 69,358 ไร ไดผลผลตปาลมนามน ตงแต 1 มกราคม - 31 ธนวาคม 2547 ประมาณ 5.275 ลานตน เพมขนจากป 2546 เทากบ 371,987 ตน หรอเพมขนรอยละ 7.59 เนองจาก ในชวง 2-3 ปทผานมารฐบาลสงเสรมใหขยายพนทปลก และสนบสนนใหปลกปาลมนามนพนธด เพอทดแทนตนปาลมพนธไมดทมอายมากกวา 20 ป ประกอบกบราคาผลปาลมนามน จงใจใหเกษตรกรดแลรกษา สงผลใหภาพรวมผลผลตปาลมนามนเพมขน โดยจงหวดทเปนแหลงผลตสาคญ คอ กระบ สราษฏรธาน ชมพร สตล และตรง โดยเนอทใหผล ผลผลต ผลผลตตอไร ตามภาค แสดงในตารางท 2.8

ตารางท 2.8 เนอทใหผล ผลผลต ผลผลตตอไรของปาลมนามนตามภาคตางๆ

ประเทศ/ภาค เนอทใหผล (ไร) ผลผลต (ตน) ผลผลตตอไร (กโลกรม)

2546 2547 %เพม/ลด 2546 2547 %เพม/ลด 2546 2547 %เพม/ลด

ภาคกลาง 122,385 128,014 4.60 298,803 308,369 3.20 2,442 2,409 -1.35

ภาคใต 1,676,765 1,740,494 3.80 460,458 4,967,001 7.87 2,746 2,854 3.93

รวมทงประเทศ 1,799,150 1,868,508 3.86 4,903,383 5,275,370 7.59 2,725 2,823 3.60 ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

2.2.6 ยางพารา พนทปลกยางพาราทงประเทศปการผลต 2547 มเนอทปลก 16,397,117 ไร โดยแบงเปนเนอทยงไมใหผลผลต 2,001,893 ไร หรอคดเปนรอยละ 12.21 ของเนอทปลกทงประเทศ ซงในปจจบนยางพารามการขยายพนทปลกเพมมากขนโดยเฉพาะในภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคเหนอ พนทปลกยางพาราภาคเหนอ มเนอทปลกทงสน 12,505 ไร คดเปนรอยละ 0.08 ของเนอทปลกทงหมด โดยแบงเปนเนอทยงไมใหผลผลต 8,038 ไร คดเปนรอยละ 64.28 ของเนอทปลกทงภาคและเนอทใหผลผลต 4,467 ไร คดเปนรอยละ 35.72 ของเนอทปลกทงภาค ซงมแนวโนมทจะขยายพนทเพาะปลกมากขนเรอยๆ ครอบคลมทกจงหวด สาหรบเนอทเพาะปลกยางพาราในภาคเหนอ รายจงหวด ปการผลต 2547 แสดงในภาคผนวก ข. ตาราง ข-4 โดยรปท 2.21 แสดงพนทเพาะปลกยางพารา ภาคเหนอของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 พนทปลกยางพาราภาคกลาง มเนอทปลกทงสน 86,119 ไร คดเปนรอยละ 0.52 ของเนอทปลกทงหมด โดยแบงเปนเนอทยงไมใหผลผลต 71,342ไร คดเปนรอยละ 17.16 ของเนอทปลกทงภาค และเนอทใหผลผลต 14,777 ไร คดเปนรอยละ 82.84 ของเนอทปลกทงภาค สาหรบเนอทปลกยางพาราในภาคกลาง รายจงหวด ปการผลต 2547 แสดงในภาคผนวก ข. ตาราง ข-4 โดยรปท 2.22 แสดงพนทเพาะปลกยางพารา ภาคกลางของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 พนทปลกยางพาราภาคตะวนออก มเนอทปลกทงสน 1,394,906 ไร คดเปนรอยละ 8.51 ของเนอทปลกทงหมด โดยแบงเปนเนอทยงไมใหผลผลต 145,323 ไร คดเปนรอยละ 10.42 ของเนอทปลกทงภาค และเนอทใหผลผลต 1,249,583 ไร คดเปนรอยละ 89.58 ของเนอทปลกทงภาค โดยมจงหวดระยองปลกมากทสด ประมาณ 615,633 ไร และจงหวดปราจนบร ปลกนอยทสด



2-28

ประมาณ 1,251 ไร สาหรบเนอทปลกยางพาราในภาคตะวนออก รายจงหวด ในปการผลต 2547 แสดงในภาคผนวก ข. ตาราง ข-4 โดยรปท 2.23 แสดงพนทเพาะปลกยางพารา ภาคตะวนออกของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 พนทปลกยางพาราภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มเนอทปลกทงสน 535,644 ไร คดเปนรอยละ 3.27 ของเนอทปลกทงหมด โดยแบงเปนเนอทยงไมใหผลผลต 263,844 ไร คดเปนรอยละ 49.26ของเนอทปลกทงภาค และเนอทใหผลผลต 271,800 ไร คดเปนรอยละ 50.74 ของเนอทปลกทงภาคโดยจงหวดทมพนทปลกมากทสดไดแก จงหวดหนองคาย ประมาณ 152,919 ไร และจงหวดทปลกนอยทสด ไดแก จงหวดมหาสารคาม ประมาณ 943 ไร สาหรบเนอทปลกยางพาราในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รายจงหวด ปการผลต 2547 แสดงในภาคผนวก ข. ตาราง ข-4 โดยรปท 2.24 แสดงพนทเพาะปลกยางพารา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547 พนทปลกยางพาราภาคใต มเนอทปลกทงสน 14,367,943 ไร คดเปนรอยละ 87.61 ของเนอทปลกทงหมด โดยแบงเปนเนอทยงไมใหผลผลต 1,569,911 ไร คดเปนรอยละ 10.93 ของเนอทปลกทงภาค และเนอทใหผลผลต 12,798,032 ไร คดเปนรอยละ 89.07 ของเนอทปลกทงภาค โดยจงหวดทมพนทปลกมากทสดไดแก สราษฎรธาน 3,067,645 ไร และจงหวดภเกตปลกนอยทสด 134,613 ไร สาหรบเนอทปลกยางพาราในภาคใต รายจงหวด ปการผลต 2547 แสดงในภาคผนวก ข. ตาราง ข-4 โดยรปท 2.25 แสดงพนทเพาะปลกยางพารา ภาคใตของประเทศไทย ประจาป พ.ศ. 2547



2-29

รปท

2.21 พ

นทเพาะปลกยางพารา

ภาคเหนอของประเทศไทย

ประจาป พ.ศ.

25

47

(ทมา

: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเก

ษตรและสหกรณ)



2-30

รปท

2.22 พน

ทเพาะปลกยางพารา ภาคกลางของประเท

ศไทย


254

7 (ทมา





2-31

รปท

2.23 พน

ทเพาะปลกยางพารา ภาคตะวนออกของประเทศไทย


254

7 (ทมา





2-32

รปท

2.24

พนทเพาะปลกยางพารา

ภาคตะวนออกเฉยงเห

นอของประเทศไทย


254

7 (ทมา





2-33

รปท

2.25

พนทเพาะปลกยางพารา

ภาคใตของประเทศไทย


254

7 (ทมา





2-34

ตารางท 2.9 แสดงขอมล สรปเนอทเพาะปลกยางพารา ในประเทศไทย ปการผลต 2547 และสรป เนอท ผลผลต ผลผลตตอไรในป 2538-2547 แสดงในตารางท 2.10

ตารางท 2.9 สรปเนอทเพาะปลกยางพารา ในประเทศไทย ปการผลต 2547

เนอทเพาะปลก (ไร) ภาค ยงไมใหผลผลต ใหผลผลต รวม

ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต

8,038 14,777 145,323 263,844 1,569,911

4,467 71,342

1,249,583 271,800

12,798,032

12,505 86,119

1,394,906 535,644

14,367,943 รวมทงหมด 2,001,893 14,395,224 16,397,117


ตารางท 2.10 ยางพารา: เนอท ผลผลต ผลผลตตอไร ในป 2538-2547

ป เนอทยนตน (1,000 ไร)

Planted area (1,000 rai)

เนอทกรดยางได (1,000 ไร)

Harvested area (1,000 rai)

ผลผลต (1,000 ตน) Production

(1,000 tons)

ผลผลตตอไร(กก.)

Yield per rai (kg)

Year

2538 11,690 9,828 2,062 210 1995 2539 11,768 9,752 2,122 218 1996 2540 11,940 9,741 2,169 223 1997 2541 12,219 9,768 2,163 221 1998 2542 12,409 9,796 2,215 226 1999 2543 12,423 9,525 2,378 250 2000 2544 12,442 9,524 2,561 269 2001 2545 12,526 9,710 2,632 271 2002 2546 12,619 10,011 2,861 286 2003 2547 13,021 10,357 3,005 290 2004


จากผลการสารวจขอมลเบองตนดานการเกษตร สามารถสรปผลผลตของพชแตละชนดตามพนทเพาะปลกในป 2547 แสดงในตารางท 2.11 และราคาชวมวลในปจจบนแสดงในตารางท 2.12



2-35

ตารางท 2.11 ผลผลตทางการเกษตรของพชแตละชนดตามพนทเพาะปลก ป 2547 ประเภทพช พนทเพาะปลก ผลผลตทางการเกษตร(ตน)

ภาคเหนอ 7,046,902 ภาคตะวนออก 1,158,321 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 7,869,372 ภาคกลาง 4,794,589 ภาคใต 752,809

ขาวนาป

รวมทงประเทศ 21,621,994 ภาคเหนอ 2,924,910 ภาคตะวนออก 272,520 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 602,523 ภาคกลาง 3,596,257

ขาวนาปรง

รวมทงประเทศ 7,396,210 ออย ภาคเหนอ 13,284,775 ภาคตะวนออก 4,027,305 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 26,733,761 ภาคกลาง 21,695,514 รวมทงประเทศ 65,741,335 ขาวโพดเลยงสตว ภาคเหนอ 3,154,153 ตะวนออก 403,008 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 1,097,459 ภาคกลาง 820,112 รวมทงประเทศ 5,474,734 มนสาปะหลง ภาคตะวนออก 11,237,023 ภาคเหนอ 2,888,503 ภาคกลาง 2,238,158 ภาคตะวนออก 5,362,858 รวมทงประเทศ 21,726,542 ปาลมนามน รวมทงประเทศ 5,275,000




2-36

ตารางท 2.12 ราคาของชวมวลในปจจบน

ทมา : ขอมลของโครงการจากการสอบถามหนวยงานทเกยวของ เชน มลนธขาวไทย ในพระบรมราชปถมภ, สมาคมการคามนสาปะหลง

ไทย, สานกคณะกรรมการออยและนาตาล

2.3 เทคโนโลยในการแปรรปพลงงานชวมวลและกาซชวภาพ

การนาพลงงานจากชวมวลมาใชประโยชนนน ตองอาศยเทคโนโลยการแปรรปพลงงานของเชอเพลงชวมวลมาเปนพลงงานหรอเชอเพลงในรปแบบอนๆเพอความสะดวกในการใชงาน เชน พลงงานความรอน พลงงานกล พลงงานไฟฟา เชอเพลงทางดานขนสง ฯลฯ ซงเทคโนโลยการแปรรปพลงงานสามารถแบงออกไดเปนเทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนปฐมภม (Primary Energy Conversion Technologies) และเทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนทตยภม (Secondary Energy Conversion Technologies) ดงแสดงในรปท 2.26

เทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนปฐมภมนน จะแปรรปเชอเพลงชวมวลเปนผลผลต ทางดานความรอน ไดแก การเผาใหความรอนโดยตรง ผลผลตในรปกาซ (Product gas) และผลผลตเชอเพลงในรปแบบตางๆเชน มเทนหรอเชอเพลงเหลว (Methane and Liquid fuels) โดยเทคโนโลยขนปฐมภมดงกลาวในปจจบนไดแก เทคโนโลยเผาไหม (Combustion) กระบวนการแกสฟเคชน(Gasification) กระบวนการไพโรไลซส (Pyrolysis) และกระบวนการทางชวเคม (Biochemical) เปนตน ซงผลผลตจากการแปรรปพลงงานขนปฐมภมนบางอยางอาจจะนาไปใชงานไดโดยตรงเชน ความรอน ในขณะทผลผลตบางอยางเชน ไอนา หรอ ผลผลตในรปกาซ อาจไมสามารถนาไปใชประโยชนไดโดยตรงทนทตองอาศยเทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนทตยภม ในการแปรรปผลผลตดงกลาวใหเปนพลงงานและเชอเพลงทสามารถนาไปใชงานไดโดยตรง อาทเชน พลงงานกล พลงงานความรอน พลงงานไฟฟา หรอ เชอเพลงทางดานขนสง ฯลฯ โดยเทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนทตยภมนไดมการใชงานในเครองจกรและอปกรณหลายประเภท อาทเชน เครองจกรไอนา (Steam engines) กงหนไอนา (Steam turbines) เครองยนตเสตอลง (Stirling engines) กงหนกาซ (Gas turbines) เซลลเชอเพลง (Fuel cells) และเครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion engines) เปนตน

ประเภทของพช ประเภทของชวมวล ราคาขาย ขาว แกลบ 500 – 800 บาทตอตน

8,000 – 10,000 บาทตอคนรถ ออย กาก/ชานออย 200 บาทตอตน

ลาตนมนสาปะหลง ความยาว 1 เมตร ราคา 1.20 บาทตอตน ความยาวมากกวา 1.20 เมตร ราคา 1.50 บาทตอตน

กากมนสาปะหลง 200 บาทตอตน เปลอกมนสาปะหลง (ลาง) 1,180 บาทตอตน

มนสาปะหลง

เปลอกมนสาปะหลง (ไมลาง) 150 บาทตอตน ไมยางพารา ลาตนยางพารา 45,000 – 50,000 บาทตอไร (ประมาณ

73-77 ตนตอไร)



2-37

รปท 2.26 เทคโนโลยการแปรรปพลงงานชวมวลและกาซชวภาพ 2.3.1 เทคโนโลยการเผาไหม (Combustion Technology)

สาหรบเทคโนโลยการเผาไหมจดเปนเทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนปฐมภมซงพบในอปกรณ

การเผาไหมชนดตางๆ เชน หมอตมไอนา หรอ เตาเผา โดยอปกรณเหลานทาหนาทแปรรปชวมวลเปนพลงงานความรอนหรอไอนา จากนนพลงงานความรอนหรอไอนาทไดจะถกแปรรปดวยเทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนทตยภม ผานทาง เครองจกรไอนา (Steam engines) กงหนไอนา (Steam turbines) เครองยนตเสตอลง (Sterling engines) เครองกาเนดไฟฟา (Generator) โดยแปลงรปพลงงานความรอนหรอไอนาทไดไปเปนพลงงานกลหรอพลงงานไฟฟา ซงการแปรรปชวมวลเปนพลงงานทอาศยกระบวนการเผาไหมถกแสดงในรปท 2.27

ชวมวล (BIOMASS RESOURCES)

เทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนปฐมภม (Primary Energy Conversion Technologies)

การเผาไหม (Combustion)

กระบวนการแกสฟเคชน (Gasification)

กระบวนการไพโรไลซส (Pyrolysis)

กระบวนการทางชวเคม (Biochemical)

ผลผลตในรปกาซ (Product gas)

มเทนและเชอเพลงเหลว (Methane and Liquid

fuels)

เทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนทตยภม (Secondary Energy Conversion technologies)

เครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion engines) กงหนขนาดเลก(Micro turbine) กงหนกาซ (Gas turbine) เครองกาเนดไฟฟา (Generator) เซลลเชอเพลง (Fuel cells)

เครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion engines) กงหนกาซ (Gas turbine) เครองกาเนดไฟฟา (Generator)

การนาไปใชงานในดานตางๆ (Applications)

ความรอนและไอนา พลงงานกล ไฟฟา เชอเพลงขนสง (Heat and steam ) (Mechanical) (Electricity) (Transport fuels)


เครองจกรไอนา (Steam engines) กงหนไอนา (Steam turbines) เครองยนตเสตอลง (Stirling engines) เครองกาเนดไฟฟา (Generator)

ความรอน (Heat)



2-38

รปท 2.27 การแปรรปชวมวลเปนพลงงานทอาศยเทคโนโลยการเผาไหม

กระบวนการเผาไหมนนเกดขนจากปฏกรยาทางเคมของเชอเพลงกบออกซเจน ซงมกจะเกดขนอยางรวดเรวพรอมกบการคายความรอนใหพลงงานออกมา โดยทวไป ออกซเจนทใชในการเผาไหมจะมาจากอากาศ ซงโดยปกตอากาศจะมออกซเจนอยประมาณ 21% โดยปรมาตร หรอ 23% โดยนาหนก เชอเพลงชวมวลมกจะประกอบดวยธาตตางๆ คอคารบอน(C) ออกซเจน (O2) ไฮโดรเจน (H2) และธาตอนๆ เชน ไนโตรเจน (N) และซลเฟอร(S) สาหรบปฏกรยาเคมทไดจากการเผาไหมชวมวลสามารถแสดงไดดงน 2C + O2 2CO + 110,380 kJ/kg-mol 2CO + O2 2CO2+ 283,180 kJ/kg -mol 2H2 + O2 2H2O+ 286,470 kJ/kg -mol S + O2 SO2 + ความรอน

N + O2 NO2 + ความรอน

ทงน ขอเสยทเกดจากการเผาไหมเชอเพลงชวมวลกเปนเชนเดยวกบการเผาไหมเชอเพลงแขงอนๆ นนกคอ จะมกาซไนโตรเจนออกไซด (NOx) และซลเฟอรไดออกไซด (SO2) เกดขนในกาซไอเสย ซงกาซเหลานเปนกาซทมผลกระทบในเชงลบตอมนษยและสงแวดลอม ดงนน จงจาเปนตองมการตดตงระบบกาจดกาซเสยเหลานกบอปกรณทใชในการเผาไหมกอนปลอยออกสบรรยากาศและสงแวดลอม

ชวมวล (Biomass Resources)

การเผาไหม(Combustion)

เครองจกรไอนา (Steam engines) กงหนไอนา (Steam turbines) เครองยนตเสตอลง (Stirling engines) เครองกาเนดไฟฟา (Generator)

พลงงานกลหรอไฟฟา (Mechanical or Electrical Energy)

ความรอน (Heat)



2-39

ในปจจบนเทคโนโลยของระบบการเผาไหมเชอเพลงแขง สามารถแบงออกเปนประเภทใหญๆ

ตามระบบการปอนเชอเพลงไดดงน 1. ระบบการปอนเชอเพลงโดยใชแรงงานคน เปนระบบทมใชอยดงเดมโดยการใชคนตก

เชอเพลงปอนเขาสเตา ประสทธภาพของระบบจะขนอยกบความชานาญและความเอาใจใสของแรงงาน 2. ระบบการปอนเชอเพลงแบบสโตกเกอร (Stoker) เปนระบบทใชเครองจกรปอนเชอเพลงแทนแรงงานคนโดยมกลไกทไมซบซอนมากนก มราคาถก และสามารถออกแบบใหใชไดกบเชอเพลงแขงหลายๆชนด หลายๆขนาด แตกมขอเสยคอ ตวระบบจะมขดความสามารถในการผลตไอนาตา ระบบสโตกเกอรสามารถแบงออกไดตามลกษณะการปอนเชอเพลง คอ ระบบสโตกเกอรทมการปอนเชอเพลงทางดานบน (Overfeed Stoker) ระบบสโตกเกอรทมการปอนเชอเพลงทางดานลาง (Underfeed Stoker) และระบบซงเปนแบบตะกรบเลอน (Traveling Grate Stoker) ดงแสดงในรปท 2.28 , 2.29 และ 2.30 ตามลาดบ

รปท 2.28 ระบบการปอนเชอเพลงแบบสโตกเกอรทมการปอนเชอเพลงทางดานบน (Overfeed Stoker)



2-40

3. ระบบพลเวอรไรซ (Pulverized) การเผาไหมเชอเพลงของระบบพลเวอรไรซจะเกดขนในลกษณะ

เชอเพลงทถกแขวนลอย ดงนนขนาดของเชอเพลงทถกปอนเขาสเตาจะตองมขนาดเลกสามารถแขวนลอยอย

รปท 2.29 ระบบการปอนเชอเพลงแบบสโตกเกอรทมการปอน เชอเพลงทางดานลาง (Underfeed Stoker)

รปท 2.30 ระบบการปอนเชอเพลงแบบสโตกเกอรทมการปอนเชอเพลงแบบตะกรบเลอน (Traveling Grate Stoker)



2-41

ไดในอากาศ อากาศสวนแรกทถกปอนเขาสเตาจะถกอนกอนเพอชวยในการอบแหงเชอเพลง จากนนอากาศสวนทสองจะถกสงเขาสเตาโดยตรงเพอชวยทาใหเกดการเผาไหมทสมบรณ โดยขเถาทเกดขนจะถกปลอยออกมากบไอเสย ระบบการปอนเชอเพลงแบบพลเวอรไรซ แสดงในรปท 2.31

4. ระบบไซโคลน (Cyclone) ระบบนไดพฒนาขนมาเพอแกไขขอบกพรองของการเผาไหม

เชอเพลงของระบบพลเวอรไรซ เชอเพลงจะถกปอนเขาสเตาโดยอาศยแรงโนมถวงเชนเดยวกบระบบพลเวอรไรซแตไมมความจาเปนตองบดเชอเพลงใหมขนาดเลก ซงจะทาใหลดคาใชจายของการบดเชอเพลงลงได การเผาไหมระบบไซโคลน (Cyclone) จะใชหวเผาแบบ Horizontal water-cooled ขนาดเลกทาใหเตาเผาระบบไซโคลนมขนาดเลกกวาเตาเผาระบบพลเวอรไรซเมอคดตอหนวยปรมาตร อากาศทเขาสเตาจะอยในแนวสมผสกบผนงของหองเผาไหมซงจะทาใหเชอเพลงเคลอนทแบบปนปวน (Turbulent) ในหองเผาไหมทาใหการเผาไหมเปนไปอยางทวถงและสมบรณยงขน อณหภมของการเผาไหมจะสงถง 1650 °C ทาให 30-50 เปอรเซนตของเถาหลอมเปน Liquid Slag สวนทเหลออก 50-70 เปอรเซนตจะเปนเถาลอยปนมากบกาซไอเสย ระบบการปอนเชอเพลงแบบไซโคลน (Cyclone) แสดงในรปท 2.32

รปท 2.31 ระบบการปอนเชอเพลงแบบพลเวอรไรซ (Pulverized)



2-42

รปท 2.32 ระบบการปอนเชอเพลงแบบไซโคลน (Cyclone) 5. ระบบฟลอดไดซเบด (Fluidized Bed) สาหรบระบบฟลอดไดซเบดนนอากาศจะไหลผานชนของ

เชอเพลง เมอเพมอตราความเรวของอากาศถงจดหนงเชอเพลงจะลอยตวขนโดยมลกษณะคลายของไหลโดยจะมสารเฉอย (Inert Material) เชนทราย หรอสารทาปฏกรยา (Reaction Material) เชน หนปนเปนเบด เมอเรมตดเตา เบดจะไดรบความรอนจากภายนอกจนอณหภมถงจดตดไฟของเชอเพลง เชอเพลงจะถกปอนเขาสเตาอยางสมาเสมอ โดยมเบดชวยในการถายเทความรอนภายในเตา ระบบการปอนเชอเพลงแบบฟลอดไดซเบด (Fluidized Bed) แสดงในรปท 2.33



2-43

รปท 2.33 ระบบการปอนเชอเพลงแบบฟลอดไดซเบด (Fluidized Bed) 2.3.2 กระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชน (Pyrolysis and Gasification Technology)

กระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชน (Pyrolysis and Gasification Technology) จดเปนเทคโนโลยการแปรรปพลงงานในลกษณะเดยวกน โดยเปนกระบวนการทแปรรปชวมวลใหเปนผลผลตในรปกาซ (Product gas) ไดแก กาซคารบอนมอนอกไซด (CO) ไฮโดรเจน (H2) และมเทน (CH4) และกาซอนๆ จากนนผลผลตในรปกาซเชอเพลงทไดดงกลาวจะถกแปรรปดวยเทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนทตยภมอกครงหนง ผานอปกรณและเครองจกรตางๆเชน เครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion engines) กงหนขนาดเลก (Micro turbine) กงหนกาซ (Gas turbine) เครองกาเนดไฟฟา (Generator) เซลลเชอเพลง (Fuel cells) ซงจะแปรรปผลผลตในรปกาซทไดไปเปนพลงงานกล พลงงานไฟฟา หรอ เชอเพลงขนสง ซงการแปรรปชวมวลเปนพลงงานทอาศยกระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชน แสดงในรปท 2.34



2-44

รปท 2.34 การแปรรปชวมวลเปน พลงงานทอาศย กระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการ

แกสฟเคชน

กระบวนการไพโรไลซสและแกสฟเคชนนนเปนกระบวนการทมความตอเนองกน โดยกระบวนการ ไพโรไลซสเปนกระบวนการทเกดขนในชวงเรมตนและกระบวนการแกสฟเคชนเปนกระบวนการทเกดขนในชวงทาย โดยทวไปแลวกระบวนการไพโรไลซสจะเกดไดเรวกวากระบวนการแกสฟเคชน โดยขนตอนของกระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชนแสดงในรปท 2.35 ซงเรมจาก การทาใหชวมวลซงเปนวตถดบทประกอบไปดวยเซลลโลส เฮมเซลโลส และลกนน ทมความชนประมาณรอยละ 20 – 30 โดยนาหนก ใหปราศจากนาโดยกระบวนการทาใหแหงซงอาศยความรอนจากภายนอก จนชวมวลมอณหภมประมาณ 120 – 150 องศาเซลเซยส


กระบวนการแกสฟเคชน (Gasification)


กระบวนการไพโรไลซส (Pyrolysis)

เครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion engines) กงหนขนาดเลก(Micro turbine) กงหนกาซ (Gas turbine) เครองกาเนดไฟฟา (Generator) เซลลเชอเพลง (Fuel cells)

พลงงานกล,ไฟฟาหรอเชอเพลงขนสง (Mechanical energy, Electricity or Transport fuel)



2-45

รปท 2.35 กระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชน

หลงจากนนชวมวลจะถกใหความรอนอกจนมอณหภมประมาณ 500 – 600 องศาเซลเซยส เพอทาลายพนธะทางเคมของโมเลกลซงเปนขนตอนของกระบวนการไพโรไลซสไดเปนผลตภณฑจาพวกกาซตางๆ ไดแก คารบอนมอนนอกไซด กาซคารบอนไดออกไซด กาซมเทน และกาซไฮโดรเจน ผลตภณฑของเหลวทสามารถกลนตวได เชน นา กรดอะซตก กรดฟอรมก อะซโตน เมธานอล เมทลอะซเตท ฟนอล เปนตน รวมทงพวกทารและถานชาร หลงจากนนจะมการใหความรอนเพมขนไปอกจนมอณหภมประมาณ 900 – 1,100 องศาเซลเซยส และมการเตมตวออกซไดสใหแกระบบจ ซงจะทาใหทารและ ถานชารเกดการแตกตวไดเปนผลตภณฑกาซตอไป ซงขนตอนนกคอขนตอนของกระบวนการแกสฟเคชนนนเอง สาหรบตวอยาง การนาเทคโนโลยไพโรไรซสและแกสฟเคชน (Pyrolysis and Gasification Technology) ไปใชประโยชนในดานตางๆแสดงดงรปท 2.36 และ 2.37



2-46

รปท 2.36 ระบบการผลตกระแสไฟฟาจากขยะมลฝอย ดวยเทคโนโลยแกสฟเคชน (Gasification Technology)

รปท 2.37 การนาเทคโนโลยไพโรไรซส (Pyrolysis Technology) ไปใชในการผลต Bio-oil



2-47

กระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชนนนมขอไดเปรยบกวากระบวนการเผาไหมโดยตรงอยหลายประการ อาทเชน กระบวนการเผาไหมโดยตรงนนจาเปนตองตดตงระบบปรบปรงคณภาพกาซจากกระบวนการเผากอนปลอยสบรรยากาศ เพราะอาจจะเกดการเผาไหมทไมสมบรณในบางสวนซงกอใหเกดกาซซงกอใหเกดมลภาวะ ในขณะทกระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชนนนใหกาซผลตภณฑซงสามารถทาการเผาไหมไดอยางสมบรณ นอกจากน ตวระบบไพโรไลซสและแกสฟเคชนกยงสามารถใชกบชวมวลไดหลากหลายประเภท เมอเทยบกบกระบวนการเผาไหมโดยตรง ซงตองมการปรบเปลยนระบบการเผาไหม เกอบทกครงทมการเปลยนประเภทชวมวลทใช 2.3.3 กระบวนการทางชวเคม (Biochemical Conversion Process)

สาหรบเทคโนโลย กระบวนการทางชวเคม (Biochemical Conversion Process) จดเปน

เทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนปฐมภม ซงเปนกระบวนการทแปรรปชวมวลเปนผลผลตในรปของมเทน เชอเพลงเหลว (Methane and Liquid fuels) จากนนผลผลตดงกลาวทไดจะถกแปรรปดวยเทคโนโลยการแปรรปพลงงานขนทตยภมอกครงหนง ผานทางอปกรณและเครองจกรตางๆเชน เครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion engines) กงหนกาซ (Gas turbine) เครองกาเนดไฟฟา (Generator) แปลงรปผลผลตดงกลาวไปเปนพลงงานกล พลงงานไฟฟา หรอ เชอเพลงขนสง การแปรรปชวมวลเปนพลงงานทอาศย กระบวนการทางชวเคม แสดงในรปท 2.38

รปท 2.38 การแปรรปพลงงานทอาศยกระบวนการทางชวเคม

กระบวนการทางชวเคม (Biochemical Conversion Process)

ผลผลตมเทนและเชอเพลงเหลว (Methane and Liquid fuels)

เครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion engines) กงหนกาซ (Gas turbine) เครองกาเนดไฟฟา (Generator)

พลงงานกล,ไฟฟาหรอเชอเพลงขนสง (Mechanical energy, Electricity or Transport fuel)




2-48

กระบวนการทางชวเคม (Biochemical Conversion Process) นนเปนกระบวนการในการเปลยนรปเชอเพลงชวมวลเปนนาตาลหรอผลผลตจากการหมก (Sugar or Fermentation Feedstock) หลงจากนนจงทาการหมกชวมวลเหลานนโดยใชตวเรงปฏกรยาทางชวภาพ (Biocatalysts) เชน ยสต หรอ แบคทเรย โดยอาศยเงอนไขการผลตของกระบวนการหมก (Fermentation Process) แปรรปนาตาลหรอผลผลตจากการหมกใหเปนเชอเพลงเหลว เชน มเทน เอทานอล และสารเคมเชอเพลงอนๆ

อยางไรกตามถงแมวากระบวนการเปลยนองคประกอบทางเคมโดยวธชวเคมจะเปนกระบวนการทใชสภาวะในการดาเนนงานทรนแรงนอยกวาเมอเทยบกบกระบวนการเปลยนองคประกอบทางเคมโดยใชพลงงานความรอน แตการใชวธการนมกจะไดผลตภณฑทไมแนนอนซงจะขนอยกบองคประกอบทางเคมของชวมวลคอนขางมาก จงทาใหกระบวนการนมความนาสนใจนอยกวากระบวนการไพโรไลซสและกระบวนการแกสฟเคชน ทงในแงของปรมาณและคณภาพของผลตภณฑทได

2.4 ขอมลเบองตนเกยวกบอตสาหกรรมทเกยวของกบชวมวลและกาซชวภาพ

จากแผนผงของแหลงทมาและการนาไปใชของชวมวลทไดจากพชแตละชนดในหวขอ 2.1 จะเหน

ไดวาชวมวลนอกจากจะไดมาจากแหลงเพาะปลกแลว ชวมวลบางประเภทยงเปนของเหลอจากกระบวนการผลตในอตสาหกรรมตางๆ ซงอตสาหกรรมทอยในวงจรการผลตและนาชวมวลไปใชทนาสนใจ ไดแก กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง กลมอตสาหกรรมแปรรปไมยางพารา กลมอตสาหกรรมการสขาว กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล เปนตน ซงขอมลเบองตนในแตละกลมอตสาหกรรมสาหรบโรงงานทจะทาการเกบขอมล แสดงดงตารางท 2.13

ตารางท 2.13 โรงงานอตสาหกรรมในแตละกลมอตสาหกรรม

ประเภทอตสาหกรรม โรงงาน กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม โรงงานผลตนามนปาลม กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล โรงงานผลตนาตาล กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง โรงงานผลตแปงมน กลมอตสาหกรรมการสขาว โรงงานสขาว กลมอตสาหกรรมการแปรรปไมยางพารา โรงงานอบไมยางพารา โรงงานแปรรปหรอผลต

เฟอรนเจอรไมยางพารา กลมอตสาหกรรมผลตอาหารสตว โรงงานผลตอาหารสตว กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

โรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

จากการสารวจขอมลเบองตนเกยวกบจานวนโรงงานในแตละกลมอตสาหกรรมทจะทาการเกบ

ขอมล (รายชอโรงงาน แรงมารวม เงนลงทน จานวนคนงานและพนทโรงงานในแตละกลมอตสาหกรรมดงแสดงในภาคผนวก ก.) พบวามจานวนโรงงานในแตละกลมอตสาหกรรมดงแสดงในตารางท 2.14



2-49

ตารางท 2.14 จานวนโรงงานและแรงมารวมในแตละกลมอตสาหกรรมทจะทาการสารวจ ประเภทอตสาหกรรม จานวนโรงงาน

(โรงงาน) แรงมารวม

โรงงานผลตนามนปาลม 71 487,666.44 โรงงานผลตนาตาล 77 7,755,010.93 โรงงานผลตแปงมน 94 411,275.35 โรงงานสขาว 3111 655,801.00 โรงงานผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 535 413,413.71 โรงงานอบไม 49 18,516.71 โรงงานผลตอาหารสตว 666 1,238,352.88 โรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 73 **

** หมายเหต: สวนของโรงไฟฟาทใชชวมวลมกาลงผลตตดตงรวม 434.3 เมกะวตต ทมา: กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม 2545

บทท 3 การสารวจและรวบรวมขอมลปรมาณการใชเชอเพลง

ชวมวลและกาซชวภาพจากภาคอตสาหกรรม


การสารวจและรวบรวมขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพจากภาคอตสาหกรรม

3-1

บทท 3 การสารวจและรวบรวมขอมลปรมาณการใช

เชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพจากภาคอตสาหกรรม

ในบทนไดแบงเนอหาออกเปน 4 สวน คอ ในสวนแรกกลาวถงรายละเอยดในการออกแบบและพฒนาแบบสอบถาม ในสวนทสองและสามกลาวถงการกาหนดประเภทอตสาหกรรมทไดเขาดาเนนการสารวจและการกาหนดขนาดตวอยางทเหมาะสมในการสารวจตามลาดบ สาหรบเนอหาสวนสดทายกลาวถงรายละเอยดการดาเนนการสารวจและตรวจสอบขอมลใหมความถกตองนาเชอถอ กอนทจะนาไปวเคราะหและจดเกบลงในฐานขอมลตอไป

3.1 การออกแบบและพฒนาแบบสอบถามทใชในการสารวจ

แบบสอบถามทไดออกแบบและพฒนาขนจะถกนาไปใชในโครงการเพอสอบถามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตกระแสไฟฟา กลาวคอแบบสอบถามนเปนเสมอนเครองมอในการรวบรวม ขอมลตางๆทเกยวของกบการใชพลงงานชวมวลจากภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตกระแสไฟฟาจากโรงงานและโรงไฟฟาททาการสารวจ โดยขอมลทไดรบดงกลาวจะถกนาไปวเคราะห ประเมนผลและนาไปใชประโยชนในการทางานในขนตอนตางๆในโครงการ นอกจากนขอมลทไดจากแบบสอบถาม จะถกนาไปจดเกบในฐานขอมลของโครงการทจดทาขน โดยฐานขอมลนจะจดทาขนใหสามารถเชอมโยงไดกบฐานขอมลพลงงานทดแทนท พพ. มอยแลว สาหรบรายละเอยดของการออกแบบและพฒนาแบบสอบถามน แบงออกเปน 2 สวนหลกๆ ดงตอไปน 3.1.1 การศกษาแบบสอบถามทใชในโครงการอนๆทมความเกยวของและฐานขอมล ของ พพ. ท

เกยวของ

แบบสอบถามทไดทาการศกษา เพอใชเปนแนวทางในการออกแบบและพฒนาแบบสอบถามทจะใชในการสารวจในโครงการ ไดแก แบบฟอรม บพร.1 และ แบบสอบถามของทาง พพ.ททาการสารวจผผลตไฟฟารายเลก (SPP) สาหรบแบบฟอรม บพร.1 (แบบสงขอมลการผลต การใชพลงงานและการอนรกษพลงงาน สาหรบโรงงาน) ซงจดทาขนโดย พพ. นน ใชสาหรบสารวจขอมลการผลต การใชพลงงานและการอนรกษพลงงานของโรงงานควบคม โดยทโรงงานควบคมทกโรง จะตองจดใหม ผรบผดชอบดานพลงงานประจาโรงงาน (ผชร.) ของโรงงานหรอผทเกยวของ ทาการกรอกขอมลในแบบฟอรม บพร.1 และสงขอมลใหทาง พพ. เปนประจาทก 6 เดอน เนองจากแบบฟอรมนมการใชมาเปนระยะเวลานานพอสมควร ทาใหผทมหนาทใหขอมลดงกลาวมความคนเคย เขาใจในคาถามในแบบสอบถามและวธการกรอกขอมลเปนอยางด นอกจากนแบบฟอรม บพร.1 ยงไดถกพฒนา ปรบปรง ใหมความเหมาะสมขนอยางตอเนองในชวงเวลาทผานมา ฉะนนโครงราง และ รปแบบคาถามทอยในแบบฟอรมนาจะเปนประโยชนในการออกแบบและพฒนาแบบสอบถามทจะใชในโครงการน สาหรบการศกษาแบบสอบถามทใชในการสารวจผผลตไฟฟารายเลก (SPP) ของทาง พพ. พบวา แบบสอบถามดงกลาวมจดเดนในเรอง ความครบถวนของคาถาม ในสวนทเกยวของกบผลผลตทางดานไฟฟาและความรอนตามประเภทของเครองตนกาลง ซงสามารถปรบใชในการออกแบบแบบสอบถามในโครงการไดดวยเชนกน

นอกจากนไดมการศกษาฐานขอมล ของ พพ. ทเกยวของ เพอทจะไดออกแบบและพฒนาแบบสอบถามใหมความสอดคลองกบรปแบบขอมลทมอยเดม ในเบองตนพบวาฐานขอมลทางดานศกยภาพชวมวลนนครอบคลมในสวนของการเกบและประมวลผลขอมลดานศกยภาพของชวมวล โดยมการเกบขอมลทเกยวของกบชวมวลในดานตางๆ เชน ขอมลในสวนของปรมาณการผลต ปรมาณการใชชวมวล ขอมล



3-2

ปรมาณชวมวลคงเหลอ และขอมลดานการใชพลงงานจากการสารวจโรงงาน โดยแยกเปนขอมลชนดของพชทใชเปนเชอเพลงชวมวล ประเภทของชวมวลโดยแบงประเภท ตาม พนท อาเภอ และจงหวด ททาการผลตชวมวล สามารถแสดงขอมลเปนรายปได สาหรบขอมลดานการใชพลงงานจากการสารวจโรงงานนนแบงโรงงานเปนประเภทตางๆ 16 ประเภท การศกษาดงกลาวทาใหทปรกษา ทราบถงตวแปรพารามเตอรทมการเกบ ซงจะนามาปรบใชในการออกแบบแบบสอบถามทใชในโครงการใหมความสอดคลองกน

3.1.2 การกาหนดวตถประสงคการนาขอมลจากแบบสอบถามไปใชงาน

เนองจากแบบสอบถามทจดทาขนนจะเปนเครองมอในการรวบรวมขอมลสาหรบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรมตอไป ดงนนกอนทจะมการออกแบบและพฒนาแบบสอบถามน จะตองมการกาหนดวตถประสงคของระบบตดตามผลนใหชดเจนกอน เพอทจะไดออกแบบแบบสอบถามทมเนอหาครอบคลมและบรรลวตถประสงคของระบบตดตามฯ โดยจากการศกษาและการประชมหารอกบทางเจาหนาทจากทาง พพ. สามารถสรปวตถประสงคของระบบตดตามฯ ทจะจดทาขนวา เพอตองการใหไดขอมลในสวนตางๆ ดงตอไปน

• ชนดและปรมาณการใช เ ชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ของโรงงานตางๆ ใน

ภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตไฟฟาทมการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ • ผลผลตทางดานความรอนและดานไฟฟาทไดจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ของ

โรงงานตางๆ ในภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตไฟฟาสาหรบโรงงานทมการผลต • ศกยภาพในการผลต เช อ เพล งช วมวลและก าซช วภาพ ของโรงงานต า งๆ ใน

ภาคอตสาหกรรมสาหรบโรงงานทมเชอเพลงชวมวลหรอผลตกาซชวภาพออกมา • ความเปนไปไดในการใชเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม สาหรบ

โรงงานทยงมไดมการใช • ปญหา อปสรรค ขอจากดและขอเสนอแนะในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพจาก


3.1.3 แบบสอบถาม

แบบสอบถามทไดรบการออกแบบและพฒนาจะตองสอดคลองกบวตถประสงคทไดกาหนดไวในหวขอท 3.1.2 ซงเมอพจารณาวตถประสงคดงกลาวแลว พบวาขอมลทตองการนนแบงออกเปนขอมลเชงปรมาณ (Quantitative) ไดแก ปรมาณการใชเชอเพลงชวมวล ผลผลตทางดานความรอนและไฟฟา เปนตน และขอมลเชงคณภาพ (Qualitative) ไดแก ความเปนไปไดในการใชเชอเพลงชวมวล ปญหาและอปสรรคในการใชเชอเพลง เปนตน ดงนนเพอใหไดขอมลตามวตถประสงค จงไดแบงเนอหาในแบบสอบถามออกเปน 5 สวน ดงน

• สวนท 1 เปนเรองขอมลทวไปของโรงงาน ไดแก ทตงโรงงาน หรอ สานกงาน เบอร

โทรศพทตดตอ ประเภทของอตสาหกรรม เปนตน • สวนท 2 เปนเรองขอมลการผลตในป 2547 และ 2548 ไดแก ผลผลตจรง ปรมาณ

วตถดบทใช ชวโมงการทางาน ชวงเวลาททาการผลตในแตละป เปนตน



3-3

• สวนท 3 เปนเรองขอมลการใชพลงงานในป 2548 ไดแก ประเภทและปรมาณพลงงานทมการใชในโรงงาน ชนดและปรมาณของเชอเพลงประเภทตางๆทใช โดยเฉพาะเชอเพลง ชวมวล ขอมล ราคา แหลงทมาและราคาของชวมวล เปนตน

• สวนท 4 เปนเรองขอมลผลผลตดานความรอนและไฟฟา ไดแก ปรมาณพลงงานความรอนและไฟฟาทผลตได เปนตน

• สวนท 5 เปนเรองขอมลเกยวกบการใชงานของเครองตนกาลง ขอเสนอแนะ ความคดเหน หรอ อปสรรค รวมถงแนวทางในการสนบสนน ในการใชพลงงานชวมวลในอตสาหกรรมประเภทตางๆ

สาหรบคาถามในสวนท 1 และ 2 ไดใชคาถามจากแบบ บพร. 1 เปนตนแบบในการออกแบบ

คาถาม ซงไดแก ขอมลชอ ทตงของโรงงาน ปรมาณผลผลต ปรมาณวตถดบ เปนตน สาหรบคาถามในสวนท 3 ไดดดแปลงมาจากแบบฟอรม บพร.1 ในสวนทถามถงการใชพลงงาน โดยแบบสอบถามทจดทาขนนไดมการขยายเนอหาในสวนทเปนเชอเพลงชวมวลมากขนกลาวคอ ในแบบ บพร.1 เดมนนไดมการสอบถามถงการใชพลงงานหมนเวยนและเวนชองวางใหเตมเพยง 1 บรรทด แตสาหรบแบบสอบถามนไดถามลงรายละเอยดในการใชพลงงานหมนเวยนประเภทชวมวลและกาซชวภาพ ไดแก ชนดของเชอเพลงทใช แหลงทมา ราคา ชวงเวลาการใช เปนตน สาหรบคาถามในสวนท 4 ไดดดแปลงจากแบบสอบถามทใชในการสารวจผผลตไฟฟารายเลก (SPP) ของทาง พพ. และสาหรบคาถามในสวนท 5 เปนสวนทสอบถามขอมลเพมเตมในเรองตางๆ ซงสวนมากจะเปนขอมลเชงคณภาพ ไดแก การใชงานของเครองตนกาลง การตรวจสอบความชนของเชอเพลงกอนใชงาน ปญหาทพบจากการนาเชอเพลงชวมวลมาใช ความเปนไปไดในการนาเชอเพลงชวมวลมาใช ขอเสนอแนะตางๆ ความชวยเหลอทตองการจากภาครฐเพอกระตนใหมการใชเชอเพลงชวมวล เปนตน ทงนความสมพนธระหวางเนอหาในแบบสอบถามและวตถประสงคของระบบตดตามไดแสดงไวดงตารางท 3.1

ในการออกแบบและพฒนาแบบสอบถามนน นอกจากจะตองออกแบบใหสอดคลองกบวตถประสงคของระบบตดตามแลว ยงจาเปนตองออกแบบแบบสอบถามใหสะดวกตอการกรอกของผใหขอมล ซงแบบสอบถามทออกแบบนไดมการทดสอบความเปนไปไดในการใชงาน โดยการนาไปใหบคลากรในโรงงานทดลองกรอกขอมล และรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะ เพอใชในการปรบปรงและพฒนาแบบสอบถาม และไดมการขอความคดเหนและขอเสนอแนะจากทาง พพ. และทาการแกไขปรบปรง กอนจะมการนาไปใชสารวจจรง โดยแบบสอบถามทผานการพฒนาและปรบปรงในขนสดทาย และนาไปใชในการสารวจจรง ไดแสดงไวในภาคผนวก ค.



3-4

ตารางท 3.1 ความสมพนธระหวางเนอหาในแบบสอบถามและวตถประสงคของระบบตดตามขอมล เนอหาใน

แบบสอบถาม ขอมลทถาม วตถประสงคของ

ระบบตดตาม สวนท 1 ขอมลทวไปของโรงงาน

ชอโรงงาน, ทตงโรงงาน, ทตงสานกงาน, โทรศพท,โทรสาร, บคคลทตดตอได, อตราคาไฟฟา, จานวนและขนาดหมอแปลง, เวลาการทางานปกต, ชวโมงการผลต, ชวงเดอนททาการผลตจรง และประเภทอตสาหกรรม

ขอมลในสวนนถามขนเพอใหทราบถงขอมลทใชในการตดตอและลกษณะทวไปของโรงงาน

สวนท 2 ขอมลการผลต

ประเภทและปรมาณของผลผลตหลก, วตถดบทใชในการผลต และของเหลอทงจากกระบวนการผลต

ขอมลในสวนนใชในการประเมนและตรวจสอบปรมาณเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพทใช รวมทงประเมนศกยภาพการผลตเชอเพลงชวมวล

สวนท 3 ขอมลการใชพลงงาน

ปรมาณการใชและราคาของพลงงานไฟฟาและพลงงานสนเปลอง, ประเภท ปรมาณการใชเชอเพลงชวมวล แหลงทมา และราคาของเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ และประเภทของเครองจกรทผลตพลงงานจากชวมวล

ขอมลในสวนนทาใหทราบถงประเภทและปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

สวนท 4 ขอมลผลผลตดานความรอนและไฟฟา

ปรมาณไอนาและพลงงานไฟฟาทผลต ใชเองและขายไดจรงเฉลยตอวน, ความดนและอณหภมใชงานเฉลยของไอนาและความรอนและเวลาการทางานของเครองตนกาลงทมการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

ขอมลในสวนนเปนขอมลเบองตนเพอใชคานวณคาผลผลตดานความรอนและไฟฟาจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

สวนท 5 ขอมลทวไป

ประเภทของเครองจกรทผลตพลงงานจากชวมวล, อายการใชงานของเครองจกรหรอเครองตนกาลง ขอเสนอแนะ ความคดเหน อปสรรค หรอแนวทางในการสนบสนนใหใชพลงงานชวมวล

ขอมลในสวนนทาใหทราบถงปญหา อปสรรค ขอจากดและขอเสนอแนะ เพอสนบสนนการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

3.2 การกาหนดประเภทอตสาหกรรมทไดสารวจ

จากการสารวจขอมลทตยภม ในเรองของผลผลตพชทสาคญของไทยในชวงป 2542-2546 จากสานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ ดงแสดงในตารางท 3.2 โดยทาการเรยงปรมาณผลผลตของพชในป 2546 จากมากไปนอย พบวาพชเศรษฐกจทสาคญของไทยหลกๆ ไดแก ออยโรงงาน ขาวนาป มนสาปะหลง ขาวนาปรง ปาลมนามน ขาวโพดเลยงสตว และยางพารา ซงพชเศรษฐกจเหลานสามารถนาสวนทเหลอใช มาเปนเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพได



3-5

ตารางท 3.2 ปรมาณผลผลตพชทสาคญของไทยในชวงป 2542-2546 ปรมาณผลผลตในปตางๆ (หนวย ×1000 ตน) ประเภทพช

2542 2543 2544 2545 2546 ออยโรงงาน 50,332 54,052 49,563 60,013 74,259

ขาวนาป 19,016 19,788 20,899 19,631 20,909

มนสาปะหลง 16,507 19,064 18,396 16,868 19,718

ขาวนาปรง 4,336 5,156 6,056 5,624 6,426

ปาลมนามน 3,413 3,343 4,097 4,001 4,902

ขาวโพดเลยงสตว 4,286 4,462 4,286 4,230 4,178

ยางพารา 2,215 2,378 2,561 2,632 2,861

สบปะรดโรงงาน 2,372 2,248 2,078 1,739 1,899

ทเรยน 781 649 883 961 736

ลาไย 163 411 252 420 397

ถวเหลอง 319 312 261 260 240

ถวเขยว 249 226 238 216 215

ถวลสง 138 132 107 112 113

กระเทยม 118 126 132 126 105

กาแฟ 55 81 86 53 54

หอมหวใหญ 78 90 78 69 38

ทานตะวน - 51 32 29 32


ทปรกษาไดศกษาในเรองของแหลงทมาและการนาชวมวลไปใชในปจจบน จากรายงานการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล ของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน 2548 ซงรายละเอยดผลการศกษาไดสรป แสดงในบทท 2 หวขอท 2.1 ซงจะเหนวาพชเศรษฐกจเหลานสวนใหญจะถกสงเปนวตถดบใหกบอตสาหกรรมตางๆ สดทายจะไดเปนสวนทเหลอทงจากกระบวนการผลตซงสามารถนามาผลตเปนเชอเพลงชวมวลได ดงทไดแสดงในระบบหวงโซอปทานของชวมวลในรปท 2.1 ผลจากการศกษาทาใหทราบถงแผนการไหลของผลผลตพชขางตน จากนนจงไดดาเนนการเลอกกลมอตสาหกรรมทอยในแผนการไหลทงในสวนของกลมอตสาหกรรมทมวตถดบเปนผลผลตพชแลวไดออกมาเปนชวมวลหรอกาซชวภาพ รวมถงกลมอตสาหกรรมทนาชวมวลหรอกาซชวภาพไปใชเปนเชอเพลงในการผลตพลงงาน ซงไดทาการกาหนดกลมอตสาหกรรมททาการสารวจในโครงการจานวน 9 กลม ดงตอไปน

1. กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 2. กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 3. กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง



3-6

4. กลมอตสาหกรรมการสขาว 5. กลมอตสาหกรรมซเมนต 6. กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยาง 7. กลมอตสาหกรรมอบไมยาง 8. กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 9. กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

3.3 การกาหนดขนาดตวอยางในการสารวจ

กอนทจะดาเนนการสารวจและจดเกบขอมลนน ไดมการกาหนดขนาดตวอยางในการสารวจขนมากอน โดยใชหลกการคานวณตามหลกการทางสถตในขนตอนตางๆทเกยวของ สาหรบรายชอและทอยตดตอเบองตนของโรงงานจากกลมอตสาหกรรมทง 9 กลมทไดเลอกไวรวบรวมมาจากขอมลของกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม แตหลงจากทไดตรวจสอบขอมลดวยการโทรศพท เพอตดตามผลซงอยในสวนของการดาเนนการสารวจพบวา ขอมลจากฐานขอมลโรงงานของกรมโรงงานอตสาหกรรมเปนขอมลทไมทนสมย กลาวคอ บางโรงงานไดมการยกเลกกจการไปแลว แตยงมรายชอปรากฏอยในฐานขอมล ซงขอมลทไมทนสมยนทาใหจานวนประชากรในแตละกลมอตสาหกรรมแตกตางจากฐานขอมลของกรมโรงงาน ตวอยางเชน โรงงานผลตนาตาลทงหมด 77 โรงงาน พบวามโรงงานทยกเลกกจการ 8 โรงงาน ขอมลไมสมบรณไมสามารถตดตอได 20 โรงงาน รายชอโรงงานซากน 8 โรงงาน ดงนนจงเหลอโรงงานผลตนาตาลทมขอมลครบถวนและสมบรณซงหมายถง ชอโรงงานไมซา และมทอยและเบอรโทรศพทตดตอทใชงานได ยงคงดาเนนกจการอยเพยง 41 โรงงาน ตารางท 3.2 แสดงถงจานวนโรงงานในแตละกลมอตสาหกรรมทมขอมลครบถวนและสมบรณ ซงจานวนโรงงานนจะถกนาไปเปนขอมลพนฐานเพอคานวณตามหลกสถตสาหรบการกาหนดขนาดของตวอยางทเหมาะสมเพอใหไดขอมลจากการสารวจทเชอถอได

ตารางท 3.2 จานวนโรงงานในแตละกลมอตสาหกรรม

ประเภทอตสาหกรรม จานวนโรงงานทงหมดจากฐานขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม

จานวนโรงงานทมขอมลครบถวนและสมบรณ

โรงงานผลตนามนปาลม 71 36 โรงงานผลตนาตาล 77 41 โรงงานผลตแปงมน 94 55 โรงงานสขาว 3,111 2,993 โรงงานปนซเมนต 18 15 โรงงานผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 535 480 โรงงานอบไม 49 24 โรงงานผลตอาหารสตว 666 590 โรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 73 12** รวม 4,694 4,246

** หมายเหต โรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวลสวนใหญมรายชอซากบโรงงานในกลมโรงงานผลตนาตาลจงไมนบจานวนทมรายชอซากบกลม

โรงงานผลตนาตาล



3-7

3.3.1 การระบขอบเขตของกลมประชากร

การคดเลอกกลมประชากรตวอยางทจะทาการสารวจจากกลมโรงงานทงหมดทมรายชอ จะกระทาโดยมเงอนไขขอบเขตของกลมประชากร 2 เงอนไข ดงน

1) กลมอตสาหกรรมทมจานวนโรงงานไมเกน 100 โรงงาน จะทาการสารวจขอมลโดยสง

แบบสอบถามไปยงโรงงานทงหมด ซงกลมอตสาหกรรมทมจานวนโรงงานไมเกน 100 โรงงาน แสดงในตารางท 3.3

ตารางท 3.3 จานวนโรงงานทอยในกลมจานวนโรงงานไมเกน 100 โรงงาน

ประเภทอตสาหกรรม จานวนโรงงาน โรงงานผลตนามนปาลม 36 โรงงานผลตนาตาล 41 โรงงานผลตแปงมน 55 โรงงานปนซเมนต 15 โรงงานอบไม 24 โรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 12

2) กลมอตสาหกรรมทมจานวนโรงงานมากกวา 100 โรงงานขนไป จะกาหนดขอบเขตของกลม

ประชากรโดยทาการคดเลอกโรงงานตามหลกการ 30-70 ซงโดยธรรมชาตของขอมลนน 30 เปอรเซนตของจานวนขอมลทงหมดมกจะสามารถแสดงรายละเอยดของขอมลนนไดถง 70 เปอรเซนต หากพจารณาจากกรณของแตละกลมโรงงาน พบวาจานวนโรงงานทมแรงมารวมสงจานวน 30 เปอรเซนตแรกของจานวนโรงงานทงหมดในแตละกลมโรงงานจะครอบคลมจานวนแรงมารวมของทงอตสาหกรรมนนๆ ประมาณ 80 เปอรเซนตของแรงมารวมทงหมด ซงในการสารวจขอมลโรงงานจะทาการสงแบบสอบถามไปยงโรงงานในกลม 30 เปอรเซนตนกอน ซงถอวาเปนตวแทนของโรงงานทงหมดในอตสาหกรรมนนๆ สาหรบกลมอตสาหกรรมทมจานวนโรงงานมากกวา 100 โรงงานม 3 กลม ดงแสดงในตารางท 3.4 ตารางท 3.4 จานวนโรงงานทอยในกลมจานวนโรงงานมากกวา 100 โรงงาน ประเภทอตสาหกรรม จานวนโรงงาน โรงงานสขาว 2,993 โรงงานผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 480 โรงงานผลตอาหารสตว 590

หมายเหต โรงงานสขาว หมายถง โรงงานประเภททมการส ฝด หรอขดขาว โดยจะครอบคลมถง 1)โรงงานจาพวกท 2 คอ เครองจกรไมเกน 50 แรงมา ซงไมมหมอไอนาและไมจดอยในจาพวกท 1 2)โรงงานจาพวกท 3 คอ เครองจกรเกน 50 แรงมา หรอโรงงานทกขนาด ซงมหมอไอนา (อางองการแบงประเภทโรงงาน จากนยามของกรมโรงงานอตสาหกรรม)



3-8

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1 501 1001 1501 2001 2501 3001ลาดบท

% แรงมารวมสะสม

80% ของแรงมารวมสะสม

30% ของโรงงานทงหมด

รปท 3.1 การคดเลอกโรงงานในกลมโรงงานสขาว

จากการวเคราะหในกลมของโรงงานสขาวพบวาจานวนโรงงานทงหมด 2,993 โรงงาน มจานวน

โรงงาน 30 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมดเทากบ 898 โรงงาน ซงโรงงาน 30 เปอรเซนตนมเปอรเซนตแรงมารวมสะสมประมาณ 80 เปอรเซนต ดงแสดงในรปท 3.1

สวนในกลมของโรงงานผลตเฟอรนเจอรไมยางพาราพบวาจานวนโรงงานทงหมด 480 โรงงาน มจานวนโรงงาน 30 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมดเทากบ 144 โรงงาน ซงโรงงาน 30 เปอรเซนตนมเปอรเซนตแรงมารวมสะสมประมาณ 80 เปอรเซนต

สาหรบกลมของโรงงานผลตอาหารสตวพบวาจานวนโรงงานทงหมด 590โรงงาน มจานวนโรงงาน 30 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมดเทากบ 177 โรงงาน ซงโรงงาน 30 เปอรเซนตนมเปอรเซนตแรงมารวมสะสมเทากบ 90.6 เปอรเซนต

จากการคานวณตามหลกเกณฑดงกลาว จะไดผลการคานวณจานวนโรงงานตวอยางดงแสดงในตารางท 3.5

ตารางท 3.5 ผลการคานวณจานวนโรงงานในแตละอตสาหกรรมเพอทาการสงแบบสอบถาม

ประเภทอตสาหกรรม จานวนโรงงานทงหมด จานวนโรงงานทจะเขาสารวจ

โรงงานผลตนามนปาลม 36 36 โรงงานผลตนาตาล 41 41 โรงงานผลตแปงมน 55 55 โรงงานสขาว 2,993 898 โรงงานปนซเมนต 15 15 โรงงานผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 480 144 โรงงานอบไม 24 24 โรงงานผลตอาหารสตว 590 177 โรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 12 12 รวม 4,246 1,402



3-9

3.3.2 การระบจานวนตวอยางเพอเกบขอมลอยางละเอยด

เพอใหไดขอมลทถกตองและครบถวนหลงจากทไดสงแบบสอบถามไปเรยบรอยแลวไดทาการโทรศพทเพอตดตามผลและสอบถามขอมล ซงไดนาวธการกาหนดขนาดตวอยางจากการประมาณคาสดสวนมาคานวณเพอหาจานวนตวอยางเพอเกบขอมลอยางละเอยด ซงขอมลจานวนนคอเปาหมายของแบบสอบถามทตองไดรบจากการสารวจแบบสอบถาม

ในการกาหนดขนาดตวอยางจากการประมาณคาสดสวนมสงทผวจยจะตองกาหนดไวกอน คอ • ชวงความเชอมนของการประมาณคา (Confidence Interval : α−1 ) • ระดบความคลาดเคลอนของการประมาณคา (Margin of Error : e )

การกาหนดขนาดตวอยางจากการประมาณคาสดสวนเปนวธการกาหนดขนาดตวอยางโดยใช

วธการของการประมาณคาสดสวน π ดงน จากสตรสาหรบการคานวณหาชวงของการประมาณคา π คอ pZP σα ⋅+ 2/ เมอนาไป

ดาเนนการหาขนาดตวอยางจะไดสตรซงจาแนกได 2 กรณ ดงตอไปน 1. กรณไมทราบจานวนประชากร

n = ⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛−

2/2

2

)1(*

α

ππ

ze

(3.1)

2. กรณทราบจานวนประชากรคอ N

n = ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ −

+⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛−

Nze )1(*

)1(*

2/2

2 ππππ

α

(3.2)

เมอ n แทนจานวนหรอขนาดตวอยางทไดจากการคานวณ โดยสญลกษณในสตรคานวณม

ความหมายดงตอไปน

e แทน คาความคลาดเคลอนของการประมาณคา (Margin of Error) π แทน สดสวนหรอรอยละทไดจากขอมลในอดต แตถาไมสามารถหาคา π ไดใหใชคา p ซง

เปนคาสดสวนของตวอยาง โดยสามารถหาไดจากขอมลตวอยาง z แทน คาทไดจากการเปดตารางสถต Z โดยอาศยคาพนท 2/α ซงไดจากคาระดบความ

เชอมน (1- α ) ทผวจยตองกาหนดขนมา ในทางปฏบตคา π อาจจะหาไดยาก จากการพจารณาผลคณของ π และ 1-π ตามทมอยใน

สตร ไดผลสรปวาคาของ π ทเทากบ 0.50 จะทาไดคาของผลคณ π *(1-π ) คอ (0.50)x(1-0.50) มคามากทสดคอ 0.25 นนคอถาผวจยไมทราบคา π จะสามารถปรบสตรไดดงน



3-10

1. กรณไมทราบจานวนประชากร n =

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛2

241

ze

(3.3)

2. กรณทราบจานวนประชากรคอ N

n = ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛+

⎟⎟

⎠

⎞

⎜⎜

⎝

⎛

Nze 14

1

2

2 (3.4)

หมายเหต กรณททราบคา π คา n ทคานวณไดจะมคาไมมากกวาคา n ทไดจากกรณไม

ทราบคา π เสมอ เนองจากในเบองตนไมทราบขอมลสดสวนหรอรอยละในอดต การคานวณเปาหมายจานวน

โรงงานทไดรบแบบสอบถามจงกาหนดตามสมการท (3.4) ซงเปนวธการกาหนดขนาดตวอยางจากการประมาณคาสดสวนในกรณทราบจานวนประชากร (N) ในการคานวณจานวนตวอยางเพอเกบขอมลอยางละเอยดจะกาหนดคาความผดพลาดไมเกน 10± % และชวงความเชอมน 90 % ซงจะไดผลการคานวณดงแสดงในตารางท 3.6

ตารางท 3.6 ผลการคานวณเปาหมายจานวนโรงงานทไดรบแบบสอบถาม

ประเภทอตสาหกรรม เปาหมายของจานวนแบบสอบถาม ทตองไดรบ

โรงงานผลตนามนปาลม 24 โรงงานผลตนาตาล 26 โรงงานผลตแปงมน 31 โรงงานสขาว 67 โรงงานปนซเมนต 13 โรงงานผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 60 โรงงานอบไม 18 โรงงานผลตอาหารสตว 62 โรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 11 รวม 312

3.3.3 การระบจานวนตวอยางสาหรบทวนสอบขอมล

ในการทวนสอบขอมลจากโรงงาน ผลของการทวนสอบจะมผลเปนไปไดเพยงอยางใดอยางหนงใน 2 อยางเทานน คอ การกรอกแบบสอบถามถกตองหรอไมถกตองโดยท

π = สดสวนของผทกรอกแบบสอบถามถกตอง

π−1 = สดสวนของผทกรอกแบบสอบถามไมถกตอง n = จานวนหรอขนาดตวอยางโครงการทตรวจสอบความถกตอง



3-11

จากการประมาณการขนตน π นาจะอยประมาณ 0.9 นนคอ ความถกตองในการกรอกแบบสอบถามประมาณ 90 เปอรเซนต

ชวงความเชอมน (Confidence Interval: α−1 ) = 90 เปอรเซนต ชวงความคลาดเคลอนของการประมาณ (Margin of Error) 1.0±=e ทาการคานวณหาคา n จากสมการท (3.2) โดยท Z = 1.65, 1.0=e , π = 0.9,

π−1 = 0.1 และจากตารางท 3.6 จะไดคา N = 312 ซงไดคา n เทากบ 22.7 นนคอ โครงการทใชในการทวนสอบความถกตองของขอมลทงหมดทระดบนยสาคญ 90 เปอรเซนต มจานวน 23 โรงงาน แตเพอความถกตองมากขนจงไดทาการทวนสอบโรงงานทงหมดจานวน 27 โรงงาน จาก 9 กลมอตสาหกรรม นอกจากน ทปรกษาจะเขาทาการตรวจสอบขอมลสาหรบโรงงานในกลมอตสาหกรรมอนๆ อก 3 โรงงาน เพอใหไดขอมลในเชงกวางทเปนประโยชน (รวมจานวนโรงงานททาการตรวจสอบขอมลเทากบ 30 โรงงาน)

ในการเลอกตวแทนอตสาหกรรมทเหมาะสมเพอเขาไปสารวจจานวน 30 โรงงานนนไดกาหนดวาในแตละกลมอตสาหกรรมทเลอกมาจะตองมตวแทนกลมอตสาหกรรมจานวน 3 โรงงาน ซงโรงงานทเลอกมานนตองมการใชพลงงานชวมวลหรอกาซชวภาพในการผลตพลงงาน สวนตวแทนโรงงาน 3 โรงงานในกลมอตสาหกรรมประเภทอนนอกเหนอไปจาก 9 กลมอตสาหกรรมทสนใจนน กจะทาการเลอกบนพนฐานของการใชเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพทสง 3.4 การดาเนนการสารวจและจดเกบขอมล

การดาเนนการสารวจและจดเกบขอมลน ครอบคลมถงวธการสารวจและวธการตรวจสอบขอมลกอนทจะจดเกบขอมล การสารวจนนมวตถประสงคเพอรวบรวมปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในอตสาหกรรมตางๆ ในสภาพปจจบนเพอใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาระบบตดตามขอมลปรมาณการใช สาหรบวตถประสงคของการประเมนผลตรวจสอบขอมลนนเพอประเมนผลตรวจสอบขอมลใหมความมนใจและมความนาเชอถอของขอมล ซงภาพรวมของการดาเนนการของงานทงสองสวนนไดแสดงในรปท 3.2 สาหรบรายละเอยดของการดาเนนการทงสองสวนนไดแสดงไวในหวขอท 3.4.1 และ 3.4.2 ตามลาดบ



3-12

รปท 3.2 ลาดบขนตอนการสารวจและประเมนผลตรวจสอบขอมล

3.4.1 การสารวจขอมล

ในการสารวจขอมลนนไดใชวธสงแบบสอบถามทางไปรษณยและหลงจากทไดสงแบบสอบถามออกไปแลวไดมการโทรศพทตดตามเพอใหสงแบบสอบถามกลบ สาหรบแบบสอบถามทสงออกไปนนจะสงตามรายชอโรงงานและขอมลตดตอทไดจากฐานขอมลของกรมโรงงานอตสาหกรรมในกลมอตสาหกรรมทง 9 กลมดงน

1. กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 2. กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 3. กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง

ระบจานวนโรงงานตวอยาง

ออกแบบแบบสอบถาม

สงแบบสอบถาม ปรบปรงแบบสอบถาม

โทรศพทตดตาม

ประเมนผลตรวจสอบขอมล

โทรศพทตรวจสอบขอมล คดเลอกโรงงานทเขาตรวจสอบ

บนทกขอมลลงฐานขอมล ตดตอทางโรงงาน

เขาตรวจสอบโรงงาน

สรปรายงานการเขาตรวจสอบ

หวขอ 3.4.2

หวขอ 3.4.1



3-13

4. กลมอตสาหกรรมการสขาว 5. กลมอตสาหกรรมซเมนต 6. กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 7. กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 8. กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 9. กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

แตเนองจากขอมลในฐานขอมลของกรมโรงงาน อาจมความไมครบถวนสมบรณ จงทาใหจานวน

แบบสอบถามทสงออกไปนอยกวาจานวนรายชอโรงงานในฐานขอมล รายละเอยดของจานวนแบบสอบถามทสงออกไปแบงตามภมภาคและประเภทอตสาหกรรมไดแสดงไวในตารางท 3.7 ซงจานวนแบบสอบรวมทงหมดทไดสงออกไปสารวจคอ 1,539 แบบสอบถาม

หลงจากทไดจดสงแบบสอบถามออกไปแลว จงไดมการโทรศพทเพอตดตามใหไดแบบสอบถามกลบซงเปนการโทรศพทตดตามทกโรงงานทมรายชอในฐานขอมลทงหมด และมการโทรศพทเพมเตมในกรณททราบวาเปนโรงงานในกลมแตไมมรายชอในฐานขอมล จากการดาเนนการในสวนนพบวาบางโรงงานไมมเวลาในการกรอกขอมลเองแตมความยนดในการใหขอมล ทางทปรกษาไดใชวธสมภาษณทางโทรศพทเพอใหไดขอมลแทน อยางไรกดจากการโทรศพทตดตามพบวามจานวนโรงงานบางสวนทมขอมลไมสมบรณ (ขอมลไมมหรอขอมลผด) เชน มความผดพลาดในเรองของชอโรงงาน ทอย หรอ หมายเลขโทรศพท เปนตน หรอบางโรงงานไดเลกกจการไปแลว หลงจากหกขอมลในสวนนออกไปจะเหลอจานวนโรงงานทมขอมลครบถวนและสมบรณเหลออยซงจะทาใหจานวนประชากรในแตละกลมอตสาหกรรมเปลยนไปดงทไดกลาวมาแลวในขางตน โดยโรงงานทมขอมลครบถวนและสมบรณแบงไดเปน 2 กลมคอ กลมทไมใหความอนเคราะหใหขอมลและกลมทสงแบบสอบถามกลบ ซงสรปผลของการดาเนนการโทรศพทตดตาม แสดงในตารางท 3.8



3-14

ตารางท 3.7 ผลการสงแบบสอบถามแตละอตสาหกรรมในแตละภมภาค ภมภาค เหนอ กลาง ตะวนออก ตะวนออก

เฉยงเหนอ ภาคตะวนตก ภาคใต รวม

สง 0 3 3 0 2 61 69 ไดรบ 0 1 1 0 0 25 27

กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม

% 0.00% 33.33% 33.33% 0.00% 0.00% 40.98% 39.13% สง 4 17 10 18 20 0 69 ไดรบ 3 11 3 9 11 0 37

กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล

% 75.00% 64.71% 30.00% 50.00% 55.00% 0.00% 53.62% สง 1 15 34 44 3 0 97 ไดรบ 0 6 13 20 0 0 39

กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง

% 0.00% 40.00% 38.24% 45.45% 0.00% 0.00% 40.21% สง 36 475 54 254 31 25 875 ไดรบ 7 36 3 31 1 2 80

กลมอตสาหกรรมการสขาว

% 19.44% 7.58% 5.56% 12.20% 3.23% 8.00% 9.14% สง 1 13 0 1 2 1 18 ไดรบ 1 10 0 1 2 1 15

กลมอตสาหกรรมซเมนต

% 100.00

% 76.92% 0.00% 100.00% 100.00% 100.00% 83.33% สง 0 8 22 0 3 132 165 ไดรบ 0 1 6 0 0 35 42

กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา % 0.00% 12.50% 27.27% 0.00% 0.00% 26.52% 25.45%

สง 4 7 7 6 3 18 45 ไดรบ 1 2 2 0 0 5 10

กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา

% 25.00% 28.57% 28.57% 0.00% 0.00% 27.78% 22.22% สง 5 74 18 8 12 72 189 ไดรบ 1 28 5 4 3 18 59

กลมอตสาหกรรมอาหารสตว

% 20.00% 37.84% 27.78% 50.00% 25.00% 25.00% 31.22% สง 0 3 5 4 0 0 12 ไดรบ 0 2 2 3 0 0 7

กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล % 0.00% 66.67% 40.00% 75.00% 0.00% 0.00% 58.33%



3-15

ตารางท 3.8 ผลของการโทรศพทตดตามขอมล กลมอตสาหกรรม ขอมลไม

สมบรณ เลกกจการ

ไมใหความอนเคราะห

ไดรบแบบ สอบถามกลบ

จานวนโรงงานทโทรศพทตดตาม

กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 28 7 9 27 71

กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 28 8 4 37 77

กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 35 9 16 39 99

กลมอตสาหกรรมการสขาว 118 0 736 80 934 กลมอตสาหกรรมซเมนต 2 1 0 15 18 กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 48 7 69 44 168

กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 19 6 14 10 49

กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 64 12 65 60 201 กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

0 0 5 7 12

จากตารางท 3.9 ทแสดงการเปรยบเทยบเปาหมายจานวนแบบสอบถามทตองการกบจานวน

แบบสอบถามทไดตอบกลบ พบวาจานวนแบบสอบถามรวมทไดรบมคามากกวาเปาหมาย แตเมอมองเปนรายอตสาหกรรมพบวา มบางอตสาหกรรมทไมไดรบแบบสอบถามตามเปาหมาย ซงไดแก อตสาหกรรมแปรรปไมยางพารา อตสาหกรรมอบไมยางพารา และอตสาหกรรมผลตไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล ซงสาหรบอตสาหกรรมทเกยวกบไมยางพาราสามารถอธบายไดวา เนองจากในชวงปทผานมาราคานายางสงขนมาก ทาใหปรมาณการโคนตนยางพาราลดลงอยางรวดเรว ซงสงผลใหสถานการณของกจการในกลมอตสาหกรรมทเกยวกบการแปรรปไมยางพาราไมคอยสด ทาใหผทจะอนเคราะหใหขอมลมนอยมาก

ตารางท 3.9 การเปรยบเทยบเปาหมายจานวนแบบสอบถามทตองการกบจานวนทไดรบจรง ประเภทอตสาหกรรม เปาหมายจานวน

แบบสอบถามขนตาทตองการ

จานวนแบบสอบถามทไดรบจรง

โรงงานผลตนามนปาลม 24 27 โรงงานผลตนาตาล 26 37 โรงงานผลตแปงมน 31 39 โรงงานสขาว 67 80 โรงงานปนซเมนต 13 15 โรงงานผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 60 44 โรงงานอบไม 18 10 โรงงานผลตอาหารสตว 62 62 โรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 11 7 รวมทงหมด 312 319



3-16

3.4.2 การประเมนผลตรวจสอบขอมล

การประเมนผลตรวจสอบขอมลทไดรบจากแบบสอบถามนไดดาเนนการ เพอใหไดขอมลทมความถกตองและสมบรณมากทสดในการนาไปใชในขนตอนตางๆในการทางานของโครงการ เชน การสรปปรมาณการใชเชอเพลงและ การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร การดาเนนการถกแบงออกเปน 3 ขนตอนคอ ในขนตอนแรกไดใหผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถามทงหมด ในขนตอนตอมาแบบสอบถามจะถกแบงออกเปน 2 กล มคอ กลมโรงงานทไดรบการตรวจสอบและยนยนขอมลทางโทรศพท และกลมโรงงานททางทปรกษาเขาไปตรวจสอบทโรงงาน หลงจากทาการตรวจสอบขอมลเสรจสนแลว ทางทปรกษาจะทาการปรบปรงแกไขขอมลใหมความถกตองและนาเชอถอมากยงขน เพอนาไปจดเกบในฐานขอมลเพอนาไปใชในขนตอนการดาเนนการอนๆในโครงการตอไป

การตรวจสอบแบบสอบถามโดยผเชยวชาญทางดานพลงงานเบองตนนนไดมการพจารณาถงความเปนไปไดและความสมเหตสมผลของขอมลทใหมาโดยเปรยบเทยบจากขอมลมาตรฐานทเกยวของจากแหลงอางองตางๆ ทมอย หรอเปรยบเทยบกบขอมลของโรงงานอนทอยในกลมอตสาหกรรมเดยวกน เชน ขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในแตละโรงงาน ไดมการพจารณาความเชอมโยง ปรมาณผลผลต วตถดบและปรมาณการใชชวมวล ในกลมอตสาหกรรมเดยวกน วามคาสอดคลองกนหรอไม อยางไร จากผลการตรวจสอบขอมลในแบบสอบถามสวนใหญ พบวาความผดปกตสวนใหญสามารถแยกออกเปน 4 ประเดนหลกๆ ดงน

1) ขอมลบางสวน โรงงานไมไดกรอกมาให อาทเชน ขอมลปรมาณ ผลผลต ปรมาณพลงงาน

ไฟฟาทใช เชอเพลงพลงงานสนเปลอง ในแตละชนด ชนดและประเภทของเครองตนกาลง ผลผลตดานไฟฟาหรอความรอน เนองจากขอมลบางอยางผกรอกไมทราบขอมลหรอโรงงานไมเคยมการเกบรวบรวมขอมลไว

2) ทางโรงงานกรอกตวเลขทมความผดปกตมาให ยกตวอยางเชน เรองของหนวย ปรมาณการใช

ชวมวล กรอกมาในหนวยกโลกรม แทนทจะเปนตน ทาใหตวเลขปรมาณการใชมคาสงผดปกต คาความดนใชงานเฉลยของเครองตนกาลงโรงงานซงกรอกมาในหนวยปอนดตอตารางนว แทนทจะเปนหนวยบาร กาลงผลตของเครองผลตไฟฟากรอกมาในหนวย kW แทนทจะเปน MW และบางทใสเครองหมายจลภาคหรอทศนยมผดตาแหนง

3) โรงงานไมไดแยกรายละเอยดชดเจนในบางประเดน เชน ปรมาณการใชชวมวล ยกตวอยางเชน

การใชปรมาณเศษไม รวมกบ ขเลอย ผลผลตทางดานความรอนของเครองตนกาลงรวมสรปมาเพยง 1 เครอง ทงๆทความเปนจรงมาจากหลายเครอง

4) โรงงานเขาใจขอคาถามผดในบางประเดนเชน ขอมลความดน หรอ อณหภมของผลผลต

ความรอนทเครองตนกาลง ซงทางโรงงานเขาใจวาเปนอณหภมไอนาทใชในกระบวนการผลต

แบบสอบถามทผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญแลว จะมคาถามและขอคดเหนจากทางผเชยวชาญเพอใหวศวกรดาเนนการตอ โดยแบงแบบสอบถามออกเปนกล ม 2 กลม คอกลมโรงงานทไดรบการตรวจสอบและยนยนขอมลทางโทรศพท และกลมโรงงานททางทปรกษาเขาไปตรวจสอบทโรงงาน สาหรบกลมทตรวจสอบและยนยนขอมลทางโทรศพทนนวศวกรโครงการจะเปนผโทรศพทไปสอบถามผทใหขอมลของโรงงานนนตามทระบไวในแบบสอบถาม เพอทาการสอบถามขอมลเพมเตมในกรณทโรงงานไมไดกรอกขอมลบางหวขอ หรอหาสาเหตทมาทไปของความผดปกตของตวเลขขอมลตางๆ ทโรงงานเขยนมาใน



3-17

แบบสอบถาม ซงจากการโทรไปสอบถาม พบวาผทกรอกแบบสอบถามของโรงงานสวนใหญใหความรวมมอเปนอยางด และชแจงในประเดนตางๆทยงสงสยและตองการขอมลเพมเตม ยกเวนในบางประเดนในบางโรงงานทผกรอกแบบสอบถามไมสามารถใหคาตอบ เนองมาจากผกรอกไมทราบขอมล และโรงงานไมมการรวบรวมขอมล

สาหรบกลมโรงงานททางทปรกษาเขาไปตรวจสอบทโรงงานนน ทางทปรกษาเขาตรวจสอบขอมลในโรงงานตวอยางจานวนประมาณ 30 โรงงาน เพอใหไดขอมลทถกตองและมรายละเอยดเชงลกมากยงขน ซงขอมลทไดมาสามารถนามาใชใหเปนประโยชนแกการตรวจสอบขอมลทางโทรศพทกบโรงงานอนๆไดดวย สาหรบการเลอกโรงงานตวอยางในสวนน ไดพจารณาจากปจจยตางๆ ประกอบกนเพอใหสามารถเปนตวแทนของแตละกลมอตสาหกรรมใหมความหลากหลายในแงมมตางๆ ซงทปรกษาไดทาการเลอกโรงงานจานวน 3 โรงงานตอหนงกลมอตสาหกรรมโดยพจารณาในประเดนตางๆตามหวขอดงตอไปน

ก. ปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในแตละอตสาหกรรม ซงในกรณทมการใชเชอเพลงชวมวลชนด

เดยวกน อาจจะพจารณาเลอกโดยแบงกลมเปนโรงงานทมการใชปรมาณเชอเพลงชวมวลมาก ปานกลาง และ นอย

ข. ประเภทของโรงงาน เชน เปนโรงงานควบคม หรอโรงงาน SME (พจารณาจากขนาด

หมอแปลง)

ค. ชนดของเชอเพลงทใชเปนเชอเพลงในแตละอตสาหกรรม เชน โรงไฟฟา จะเลอกโรงงานตวอยางใหมความหลากหลายของประเภทเชอเพลงทใชในโรงไฟฟา

ง. ประเภทและเทคโนโลยเครองตนกาลงทใชในการผลตพลงงานจากเชอเพลงชวมวล จะใช

พจารณาประกอบในการเลอกโรงงานตวอยางในแตละประเภทอตสาหกรรม อาทเชน กลมอตสาหกรรมโรงงานนาตาลจะเลอกพจารณาโรงงานทมเทคโนโลย Bagasse dryer ดวย 1 โรงงาน

ในการพจารณาเลอกโรงงานตวอยางในแตละกลมอตสาหกรรมนน จะพจารณาจากลาดบ

ความสาคญตามทกลาวมา โดยสามารถสรปไดดงแสดงในตารางท 3.10



3-18

ตารางท 3.10 ลาดบความสาคญในการพจารณาคดเลอกโรงงานตวอยางเพอทาการตรวจสอบขอมลในโรงงาน

กจกรรมหลกทไดดาเนนการเมอเขาตรวจสอบทโรงงาน คอ

• สอบถามรายละเอยดขอมลทตวแทนของโรงงานกรอกในแบบสอบถาม ในประเดนหลกๆท

เกยวของกบชนดและปรมาณการใชพลงงานสนเปลองและชวมวล รายละเอยดของเครองตนกาลง ราคาเชอเพลงกบวศวกรหรอผทปฏบตงานเพอรบทราบรายละเอยดขอมลโดยตรง เพอประเมนความถกตองและความเปนไปไดของขอมลทกรอกในแบบสอบถาม

• ประเมนความถกตองของขอมลจากการตรวจสอบทหนางานเชน ตรวจสอบปรมาณการใชชวมวลจากการชงนาหนกภาชนะทบรรจชวมวล ตรวจสอบความดนและ อณหภมของไอนาจากเกจวดความดนและอณหภม ตรวจสอบปรมาณไอนาหรอกาซชวภาพจาก มเตอรวดการไหล และอนๆ

• สมภาษณถง แนวคด และความเหนในเรองเกยวกบ ปญหาและอปสรรคเกยวกบการใชชวมวลในโรงงาน แนวทางการสนบสนนการใชชวมวลในภาคอตสาหกรรมจากภาครฐและในเรองระบบตดตามขอมลการใชชวมวลเปนเชอเพลงสาหรบภาคอตสาหกรรม

จากการทไดเขาตรวจสอบขอมลในโรงงาน สามารถสรปสาระในประเดนตางๆทสาคญไดดงน 1) จากการตรวจสอบและสมภาษณโรงงานตวอยาง ทางทปรกษาพบวาขอมลปรมาณการใช

เชอเพลงชวมวลซงทางโรงงานกรอกมาใหในแบบสอบถามนน มวธการประเมนตางๆกน คอ • วธการตรวจวดดวยเครองมอ โรงงานจะมระบบการวด ตรวจสอบปรมาณการใชชวมวลท

เครองตนกาลงดวยเครองมอวดกอนนาไปใชทเครองตนกาลง เชน การชงตวง ปรมาณชวมวลตอชวโมง หรอตอวน ทาใหสามารถคานวณปรมาณการใชเชอเพลงตอปได โดย

ประเภทกลมอตสาหกรรม

จานวนโรงงานโดยประมาณ ชนดของชวมวลทใช ลาดบความสาคญ

ของการเลอก นามนปาลม 3 ใยปาลม,กะลาปาลม ก, ค, ง นาตาล 3 กากออย,เยอไม ก, ง แปงมน 3 กาซชวภาพ,เศษไม,ซงขาวโพด ข, ง, ก, ค ปนซเมนต 3 แกลบ, กะลาปาลม, อนๆ ก, ข, ค, ง อบไม 3 เศษไม ,ขเลอย ก, ข, ค โรงไฟฟาชวมวล 3 เศษไม,แกลบ , กากออย,อนๆ ค โรงสขาว 3 แกลบ ก, ข, ค, ง เฟอรนเจอรไมยางพารา 3 เศษไม,ขเลอย ก, ข, ค

อาหารสตว 3 ขาวโพด เศษไม กะลาปาลม ก, ข, ค, ง อนๆ 3 อนๆ ง, ก, ข, ค รวม 30



3-19

โรงงานขนาดใหญบางโรงงานจะมการตรวจสอบปรมาณการใชจรงตอวนเพอทาใหทราบถงประสทธภาพของเครองตนกาลง ซงเปนขอมลทมความนาเชอถอและถกตอง

• วธประมาณจากสดสวนของผลผลตหรอวตถดบตอชวมวลททางโรงงานเคยมตวเลขจาก

การทดสอบหรอประสบการณในอดต โดยสวนใหญโรงงานจะทราบยอดรวมของวตถดบหรอผลผลตประจาปอยแลวทาใหทางโรงงานสามารถคานวณยอนกลบไปหาปรมาณ ชวมวลทโรงงานผลตได ในกรณทโรงงานมการขายชวมวลสวนหนงไป กจะนาสวนทขายไปนไปหกลบออกจากปรมาณทงหมดทผลตได กจะไดจานวนชวมวลททางโรงงานนามาใช ซงโรงงานทมของเหลอจากกระบวนการผลตเปนเชอเพลงชวมวลมกจะใชวธนในการประเมนปรมาณการใชชวมวล

• วธประเมนจากขอมลยอดการสงซอชวมวลเขามาใชในโรงงาน สาหรบโรงงานทไมม

ชวมวลเปนของเหลอจากกระบวนการผลตตองสงซอจากภายนอก จะมขอมลทมาจากปรมาณการสงซอจรงจากฝายบญชหรอฝายจดซอในรอบป ซงเปนขอมลทมความนาเชอถอและถกตอง

2) จากการตรวจสอบและสมภาษณโรงงานตวอยาง ทางทปรกษาพบวาขอมลเกยวกบปรมาณ

ผลผลตความรอนหรอไฟฟาซงทางโรงงานกรอกมาใหนน มทมาของรายละเอยดดงน • สาหรบปรมาณการใชไอนาจากเครองตนกาลง โรงงานสวนใหญซงใชหมอไอนาไมสามารถ

ประเมนปรมาณไอนาทผลตไดจรงตอวน เนองจากไมมมเตอรวดปรมาณไอนาหรอแมแตมเตอรวดปรมาณนาปอนหมอไอนา จะมเฉพาะโรงงานขนาดใหญบางโรงงาน หรอโรงงานทมการใชไอนาไปผลตเปนกระแสไฟฟาเทานน ทจะมมเตอรวดปรมาณไอนาหรอนาปอน ซงจะแสดงขอมลปรมาณการใชไอนาหรอความรอนจรง ซงโดยทวไปแลว โรงงานมกจะกรอกขอมลในสวนนโดยการประมาณจากพกดของเครองตนกาลง

• สาหรบปรมาณการผลตพลงงานไฟฟา จากเครองกาเนดไฟฟาโรงงานสวนใหญทมการ

ผลตกระแสไฟฟาเพอขายหรอใชเอง สวนใหญจะมระบบการวดโดยใชมเตอรวดปรมาณพลงงานไฟฟา ทสามารถแบงไดเปนปรมาณไฟฟาทขายหรอใชเอง ซงเปนขอมลจรงทไดจากการวด จะมในบางโรงงานขนาดเลกเทานนทมมเตอรวดคาพลงงานไฟฟา แตไมเคยมการจดบนทกขอมลอยางละเอยดไว จงใชวธการประเมนปรมาณกระแสไฟฟา โดยอาศยตวเลขจากประสบการณในอดต

นอกจากนนทปรกษายงไดมการตรวจสอบ คาคณสมบตเครองตนกาลงอนๆ เชน อณหภม ความ

ดน จากเกจหรอมเตอรวดอณหภมหรอความดน หรอพกดกาลงผลตของเครองตนกาลงจาก แผน Name plate ทเครอง ซงสวนใหญพบวาโรงงานกรอกขอมลตรงตามทระบไวในแบบสอบถาม จะมในบางโรงงานเทานนทเขาใจผดวาอณหภมหรอความดนทใหกรอกในแบบสอบถามของเครองตนกาลง เปนอณหภมหรอความดนของไอนาทใชในกระบวนการผลต ซงรายละเอยดการเขาตรวจสอบขอมลรายโรงงานถกแสดงในภาคผนวก ง.

บทท 4 สรปขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวล

และกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม


สรปขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

4-1

บทท 4 สรปขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

ขอมลทไดรบจากการสงแบบสอบถามไปยงกลมอตสาหกรรมทง 9 กลม และประเมนผล

ตรวจสอบขอมลจากการโทรศพทและการเขาสารวจโรงงานตวอยาง ประกอบดวยขอมล 4 สวน หลกดงนคอ

1. ขอมลทวไปของโรงงาน ซงเปนขอมลเกยวกบรายละเอยดของโรงงาน เชน สถานทตง หมายเลข

โทรศพทตดตอ ประเภทอตสาหกรรม เวลาการทางานของโรงงาน และขอมลการดาเนนการผลตของโรงงานนนๆ

2. ขอมลการผลตในป 2547 เเละ 2548 ซงเปนขอมลเกยวกบประเภทผลผลตของโรงงานและปรมาณการผลตในป 2547 และป 2548

3. ขอมลพลงงานในป 2548 จะเปนขอมลเกยวกบประเภทและปรมาณพลงงานทใชในโรงงานซงประกอบไปดวย พลงงานไฟฟา พลงงานจากเชอเพลงสนเปลองและพลงงานทผลตไดจากชวมวล รวมไปถงผลผลตทางดานความรอนและไฟฟาทโรงงานสามารถผลตได

4. ความเหนและขอเสนอแนะจากโรงงานอตสาหกรรมเกยวกบการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ รวมไปถงปญหา อปสรรค และขอจากดในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพของโรงงาน

โดยขอมลทไดจากแบบสอบถามสวนตางๆดงกลาวขางตน ไดถกนามาสรปเปนปรมาณการใช

เชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรมและเรองทเกยวของในประเดนตางๆ ทสาคญดงน

4 .1 สรปภาพรวมขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

จานวนแบบสอบถามทไดรบตอบกลบจากโรงงานทงหมดจานวน 319 แหง แยกจานวนตามประเภทกลมอตสาหกรรมแสดงดงตารางท 4.1 และไดแจกแจงขอมลแยกเปนจานวนโรงงานทมการใชเชอเพลงชวมวล จานวนโรงงานทไมมการใชเชอเพลงชวมวลและเปอรเซนตจานวนโรงงานทมการใชเชอเพลงชวมวล แยกตามประเภทกลมอตสาหกรรมดงแสดงในตารางท 4.2

ตารางท 4.1 จานวนโรงงานทตอบกลบแบบสอบถามในแตละกลมอตสาหกรรม ประเภทอตสาหกรรม จานวนแบบสอบถามทไดรบ

กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 27 กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 37 กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 39 กลมอตสาหกรรมการสขาว 80 กลมอตสาหกรรมซเมนต 15 กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 44 กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 10 กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 60 กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 7 รวม 319 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ



4-2

ตารางท 4.2 จานวนโรงงานทใชชวมวลและไมใชชวมวลในแตละกลมอตสาหกรรม ประเภทอตสาหกรรม จานวนโรงงานท

ใชชวมวล จานวนโรงงานทไมใชชวมวล

% การใชชวมวล

กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 24 3 88.89%

กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 37 0 100.00%

กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 14 25 35.90%

กลมอตสาหกรรมการสขาว 22 58 27.50%

กลมอตสาหกรรมซเมนต 9 6 60.00%

กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 37 7 84.09%

กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 9 1 90.00%

กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 26 34 43.33% กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 7 0 100.00% ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

จากขอมลทไดจากแบบสอบถามในสวนของปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

สามารถคานวณและสรปปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในแตละกลมอตสาหกรรม โดยคดเทยบเทาเปนพลงงานความรอนดงแสดงในตารางท 4.3 นอกจากนนไดทาการแจกแจงปรมาณการใชชวมวลและกาซชวภาพตามประเภทชวมวลแตละกลมอตสาหกรรมแสดงในตารางท 4.4

ตารางท 4.3 ปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพคดเทยบเปนพลงงานความรอนในแต

ละกลมอตสาหกรรม ปรมาณพลงงานชวมวล กลมอตสาหกรรม GJ ktoe

กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 6,154,910 145.70 กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 77,718,327 1,839.75 กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 1,302,391 30.83 กลมอตสาหกรรมการสขาว 2,699,281 63.90 กลมอตสาหกรรมซเมนต 9,433,442 223.31 กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 9,288,112 219.87 กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 1,802,073 42.66 กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 3,409,961 80.72 กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 12,782,390 302.58

รวมทงหมด 124,590,887 2,949.32 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

โดยปรมาณการใชชวมวลเมอคดเทยบเทาเปนพลงงานความรอน คานวณจากปรมาณการใช

เชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพในหนวยนาหนกหรอปรมาตร ซงเปนขอมลทไดจากแบบสอบถาม คณกบคาความรอนสทธของเชอเพลงชนดตางๆ ตามทระบไวในภาคผนวก จ. สาหรบรายละเอยด ประเภท ปรมาณการใชเชอเพลงชนดตางๆในหนวยนาหนกหรอปรมาตร และผลการคานวณปรมาณการใชชวมวล



4-3

เมอคดเทยบเทาเปนปรมาณความรอนของแตละโรงงานในแตละประเภทอตสาหกรรมไดแสดงในภาคผนวก ฉ.



4-4

ตารางท 4.4 ปรมาณการใชชวมวลในแตละประเภทชวมวลตามกลมอตสาหกรรม

ประเภทชวมวล

กลมอตสาหกรรม

เศษไม

(ตน)

ขเลอย

(ตน)

แกลบ

(ตน)

กากออย

(ตน)

กะลาปาลม

(ตน)

ใยปาลม

(ตน)

ทะลายปาลม

(ตน)

ซงขาวโพด

(ตน)

กากมนสาปะหลง

(ตน)

กาซชวภาพ

(ลกบาศกเมตร)

กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 145.00 - - - 45,616.09 421,354.45 49,071.73 - - 2,600,000.00

กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 46,447.20 - 15,190.60 10,193,478.26 - - - - - -

กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 30,840.00 - 41,871.79 - - - - - 3,000.00 8,698,772.00

กลมอตสาหกรรมการสขาว 10,950.00 - 175,291.00 - - - - - - -

กลมอตสาหกรรมซเมนต 240,000.00 43,000.00 326,223.14 - - 24,000.00 - 5,600.00 6,974.86 - กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 496,517.99 123,969.60 - - - - - - - -

กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 112,700.00 - - - - - - - - -

กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 100,643.92 43,751.46 50,000.00 - 1,684.00 - - 35,523.37 - - กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 96,627.07 - 616,014.25 314,305.20 - - - - - -

ปรมาณชวมวล หนวย 1,134,871.18 210,721.06 1,224,590.78 10,507,783.46 47,300.09 445,354.45 49,071.73 41,123.37 9,974.86 11,298,772.00

(GJ) 18,146,590.17 2,292,645.13 17,634,107.23 79,123,609.45 799,371.52 5,255,182.51 355,279.33 667,021.06 80,596.87 236,483.30 ปรมาณพลงงานเทยบเทา (ktoe) 429.57 54.27 417.43 1,873.01 18.92 124.40 8.41 15.79 1.91 5.60 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ



4-5

เพอใหเหนความแตกตางระหวางตนทนทางดานพลงงานความรอนของชวมวล แตละประเภท จงไดแสดงตนทนพลงงานของเชอเพลงชวมวลประเภทตางๆ ในหนวยของเมกะจลตอบาท (ตนทนของพลงงานในหนวย เมกะจล/บาท คานวณจากคาความรอนของเชอเพลง (เมกะจล/หนวย) หารดวยมลคาราคาตอหนวยของเชอเพลงชนดนนๆ) ในตารางท 4.5 และแสดงขอมลตนทนของพลงงานของเชอเพลงสนเปลองประเภทตางๆ ในหนวยของ เมกะจลตอบาท ในตารางท 4.6 ซงจะเหนไดวา ปรมาณความรอนตอมลคาเชอเพลงชวมวลสวนใหญมคาสงกวาคาทไดจากเชอเพลงสนเปลองอนๆ ยกเวนสาหรบขเลอยและกะลาปาลมซงมคาเมกะจลตอบาทใกลเคยงกนกบถานหนนาเขา

ตารางท 4.5 คาปรมาณความรอนของเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพตอมลคาเชอเพลงในหนวย

เมกะจล/บาท ประเภทเชอเพลง

ชวมวล หนวย ราคาเฉลยตอหนวย/1

( บาท/หนวย)

คาความรอน

(เมกะจล/หนวย)

ปรมาณความรอนตอมลคาเชอเพลง (เมกะจล/บาท)

ใยปาลม ตน 297.18/2 11,800 39.71 กะลาปาลม ตน 1,450.00 16,000 11.60 กากออย ตน 400.21 7,530 18.82

กากมนสาปะหลง ตน 400/3 9,020 22.55 แกลบ ตน 832.83 14,400 17.29 เศษไม ตน 723.91 15,990 22.09 ขเลอย ตน 1,003.25 10,880 10.84

ซงขาวโพด ตน 1,002.70 16,220 16.18 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ /1ราคาเฉลยเชอเพลงชวมวลสวนใหญไดจากการสารวจจากแบบสอบถาม (ขอมลเกยวกบกาซชวภาพไมไดนามาแสดงในทนเนองจากราคาตอหนวยทโรงงานใหขอมลจากแบบสอบถามสวนใหญเปนขอมลราคารบซอจากบรษททผลตกาซปอนใหโรงงาน ซงอาจจะไมสะทอนตนทนราคากาซทแทจรงเนองจากโรงงานมการขายนาเสยใหบรษททผลตกาซชวภาพหรอมปจจยดานราคาทเกยวของ) /2 ราคาเฉลยของใยปาลม โดยทวไปเปนราคาทโรงงานประเมนเอง ซงสวนใหญโรงงานจะใชเองไมไดมการขาย /3 ราคาเฉลยกากมนสาปะหลง ประเมนทราคา 400 บาทตอตน (ราคาขายออกจากโรงงานประมาณตนละ 200 บาท บวกราคาคาขนสงประมาณ 200 บาทตอตน) เปนขอมลราคาทไดจากการสารวจและสมภาษณโรงงานแปงมนสาปะหลงสวนใหญ (ซงราคาจะแตกตางขอมลราคาเฉลยทไดจากแบบสอบถามของโรงงานปนซเมนตนครหลวงซงเปนผรบซอในราคาทสงกวาคอตนละประมาณ 1,000 บาท)

ตารางท 4.6 ปรมาณความรอนของเชอเพลงสนเปลองตอมลคาเชอเพลง (เมกะจล/บาท) ประเภทเชอเพลง หนวย ราคาเฉลยตอหนวย*

( บาทตอหนวย) คาความรอน

(เมกะจล/หนวย) ปรมาณความรอนตอมลคาเชอเพลง (เมกะจล/บาท)

ถานหนนาเขา ตน 2,300 26,370 11.47 นามนเตา C ลตร 19.00 39.77 2.09 นามนดเซล ลตร 23.84 36.42 1.53

NG MMBtu 295 1,055 3.58 LPG กโลกรม 16.85 50.22 2.98

* ราคาเฉลยประเมนในชวงเวลาททาการสารวจ ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ



4-6

4.2 สรปภาพรวมผลผลตพลงงานความรอนและพลงงานไฟฟา ทนาไปใชในกระบวนการผลต จากการใชชวมวลและกาซชวภาพเปนเชอเพลง

จากขอมลทไดจากแบบสอบถามในสวนของผลผลตพลงงานความรอนและพลงงานไฟฟา เราสามารถประเมนและคานวณหาปรมาณพลงงานความรอนหรอพลงงานไฟฟาทโรงงานนาไปใชในกระบวนการผลตตอปได โดยอยในรปพลงงานความรอนของไอนาทผลตไดจากหมอไอนาหรอพลงงานความรอนจากลมรอนทไดจากเตาเผาหรอเครองตมนามนรอน และพลงงานไฟฟาทไดจากเครองกงหนไอนาและเครองกาเนดไฟฟา

จากขอมลในแบบสอบถามสาหรบกลมอตสาหกรรม 6 กลมไดแก กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง กลมอตสาหกรรมการสขาว กลมอตสาหกรรมซเมนต กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา กลมอตสาหกรรมอบไมยางพาราและกลมอตสาหกรรมอาหารสตว พบวามเพยงพลงงานความรอนจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในรปแบบพลงงานความรอนจากไอนาผานหมอไอนาหรอพลงงานความรอนจากลมรอนผานเตาเผาหรอหมอตมนามนรอนเทานน ทถกนาไปใชในกระบวนการผลตของโรงงาน

สาหรบกลมอตสาหกรรมททาการสารวจอก 3 กลม ไดแกกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และการผลตกระแสไฟฟานน จากขอมลทไดจากแบบสอบถามและการสมภาษณโรงงานตวอยางพบวา มระบบการผลตพลงงานแบบความรอนรวมโดยใชเชอเพลงชวมวล นนคอ มการผลตพลงงานในรปของพลงงานความรอนจากไอนาผานหมอไอนาและพลงงานไฟฟาผานชดเครองกงหนไอนาและเครองกาเนดไฟฟา ซงพลงงานความรอนในรปแบบพลงงานความรอนจากไอนาและพลงงานไฟฟาทผลตขนน จะถกนาไปใชในกระบวนการผลตในโรงงานหรอขาย ขนอยกบแตละโรงงาน

ในเบองตน สาหรบกลมอตสาหกรรม 6 กลมแรก สามารถสรปปรมาณการผลตพลงงานความรอนจากชวมวลเพอนาไปใชในกระบวนการผลตดงแสดงในตารางท 4.7 ซงรายละเอยดปรมาณความรอนทผลตจากชวมวลทนาไปใชในกระบวนการผลตของแตละโรงงานในแตละกลมอตสาหกรรมไดแสดงไวในภาคผนวก ช. โดยตวอยางการคานวณปรมาณพลงงานความรอนทนาไปใชในการผลตแสดงในภาคผนวก ซ.

ตารางท 4.7 ปรมาณการผลตพลงงานความรอนจากชวมวลเพอนาไปใชในกระบวนการผลตใน 6 กลมอตสาหกรรม

ปรมาณความรอนทนาไปใชตอป กลมอตสาหกรรม GJ /ป ktoe/ป

กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 581,303 13.76 กลมอตสาหกรรมการสขาว 327,869 7.76 กลมอตสาหกรรมซเมนต 3,604,750 85.33 กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา

3,340,175 79.07

กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 631,589 14.95 กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 1,694,596 40.11 รวมทงหมด 10,180,282 240.98 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ สาหรบรายละเอยดปรมาณพลงงานไฟฟาทผลตไดโดยแยกเปนปรมาณไฟฟาทผลตเพอขายหรอ

เพอใชเองในโรงงาน ในหนวยจกะวตตชวโมง (GWh) และ กโลตนเทยบเทานามนดบ (ktoe) ในกลม



4-7

อตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล แสดงในตารางท 4.8 และ 4.9 ดงน

ตารางท 4.8 ปรมาณไฟฟาทผลตไดในหนวย จกะวตตชวโมง (GWh) ของโรงงานทมการผลตความรอนรวมในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และ การผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

ประเภท จานวนโรงงาน ปรมาณไฟฟาทผลต (GWh) ทสารวจ เพอขาย ใชเอง รวม

นาตาล 37 246.14 864.63 1,110.77 โรงไฟฟาชวมวล 7 572.73 77.13 649.86 นามนปาลม 27 - 46.04 46.04

รวม 71 818.87 987.80 1,806.67 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ตารางท 4.9 ปรมาณไฟฟาทผลตไดในหนวย กโลตนเทยบเทานามนดบ (ktoe) ของโรงงานทม

การผลตความรอนรวมใน กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และ การผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

ประเภท จานวนโรงงาน ปรมาณไฟฟาทผลต (ktoe) ทสารวจ เพอขาย ใชเอง รวม

นาตาล 37 20.98 73.69 94.66 โรงไฟฟาชวมวล 7 48.81 6.57 55.38 นามนปาลม 27 - 3.92 3.92

รวม 71 69.79 84.18 153.97 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

สาหรบปรมาณพลงงานความรอนทนาไปใชในกระบวนการผลตหรอขายในหนวยจกะจล(GJ)

และกโลตนเทยบเทานามนดบ (ktoe) ในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลมและการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล แสดงในตารางท 4.10 และ 4.11 ดงน



4-8

ตารางท 4.10 ปรมาณความรอนทนาไปใชในกระบวนการผลตหรอขายในหนวยจกะจล (GJ) ของโรงงานทมการผลตความรอนรวม ใน กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และ การผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

ปรมาณความรอนทผลต (GJ) ประเภท

จานวนโรงงาน ทสารวจ เพอขาย ใชเอง รวม

นาตาล 37 - 52,001,735 52,001,735 โรงไฟฟาชวมวล 7 3,200,776 - 3,200,776 นามนปาลม 27 - 3,645,574 3,645,574

รวม 71 3,200,776 55,647,309 58,848,085 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ ตารางท 4.11 ปรมาณความรอนทนาไปใชในกระบวนการผลตหรอขาย ในหนวยกโลตนเทยบเทา

นามนดบ (ktoe) ของโรงงานทมการผลตความรอนรวมใน กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

ปรมาณความรอนทผลต (ktoe) ประเภท

จานวนโรงงาน ทสารวจ เพอขาย ใชเอง รวม

นาตาล 37 - 1,230.99 1,230.99 โรงไฟฟาชวมวล 7 75.77 - 75.77 นามนปาลม 27 - 86.30 86.30

รวม 71 75.77 1,317.29 1,393.06 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ในสวนของการประเมนความรอนรวมนน พลงงานความรอนทใชในกระบวนการผลตหรอขายนนถกประเมนภายใตสมมตฐานวาพลงงานจากไอนาทนาไปใชในกระบวนการผลตนนเปนไอนาความดนตา ซงมความดนสมบรณเฉลยท 3 บาร โดยกระบวนการผลตสามารถนาความรอนในสวนของความรอนแฝงไปใชทงหมด สาหรบขอมลการผลตความรอนรวมและพลงงานไฟฟาของแตละโรงงานของกลมอตสาหกรรมทง 3 กลมดงกลาวถกแสดงไวในภาคผนวก ฌ.

สรปปรมาณความรอนรวมทผลตไดของโรงงานทมการผลตความรอนรวม โดยแยกเปนพลงงานความรอนและไฟฟาในหนวยกโลตนเทยบเทานามนดบ (ktoe) ในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลมและการผลตกระแสไฟฟาโดยใชชวมวล สามารถแสดงไดดงตารางท 4.12



4-9

ตารางท 4.12 ปรมาณความรอนรวมทผลตไดในหนวย กโลตนเทยบเทานามนดบ (ktoe) ของโรงงานทมการผลตความรอนรวมในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลมและการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

ประเภทของความรอนรวม ปรมาณความรอนรวม (ktoe )

พลงงานความรอน 1,393.06 พลงงานไฟฟา 153.97 รวมทงหมด 1,547.03

ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ดงนนจงสามารถสรปปรมาณความรอนทนาไปใชในกระบวนการผลตในแตละอตสาหกรรมทง 9 อตสาหกรรมดงแสดงในตารางท 4.13 ตารางท 4.13 ปรมาณความรอนทนาไปใชในกระบวนการผลต ทง 9 กลมอตสาหกรรม

ปรมาณความรอนทนาไปใชใน กระบวนการผลตตอป

กลมอตสาหกรรม

GJ/ป ktoe/ป กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 3,645,574 86.30 กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 581,303 13.76 กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 52,001,735 1,230.99 กลมอตสาหกรรมการสขาว 327,869 7.76 กลมอตสาหกรรมซเมนต 3,604,175 85.33 กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 3,340,175 79.07 กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 631,589 14.95 กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 1,694,596 40.11 กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล 3,200,776 75.77

รวมทงหมด 69,027,792 1,634.04 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

สวนปรมาณพลงงานทไดจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพทนาใชในกระบวนการผลตโดยแยกเปนพลงงานไฟฟาและความรอนรวมของ 9 กลมอตสาหกรรม สามารถสรปไดดงตารางท 4.14 และสามารถเขยนแผนผงการใชพลงงานทไดจากเชอเพลงชวมวลใน 9 กลมอตสาหกรรมนดงแสดงในรปท 4.1



4-10

ตารางท 4.14 ปรมาณพลงงานทไดจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพทนาใชในกระบวนการผลตโดยแยกเปนพลงงานความรอนและไฟฟารวม 9 กลมอตสาหกรรม

ประเภทของพลงงาน ปรมาณพลงงานทนาไปใช (ktoe )

พลงงานความรอน 1,634.04 พลงงานไฟฟา 153.97 รวมทงหมด 1,788.01

ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

รปท 4.1 แผนผงการใชพลงงานทไดจากเชอเพลงชวมวลใน 9 กลมอตสาหกรรม

พลงงานทผลตไดจากเชอเพลงชวมวลทนาไปใชในการผลตทงหมด/2 1,788 ktoe

ปรมาณเชอเพลงชวมวลทใชคดเทยบเทาปรมาณความรอนทงหมด 2,949 ktoe

พลงงานความรอน 1,634 ktoe

พลงงานไฟฟา /2 154 ktoe

พลงงานความรอน /3 1,393 ktoe

พลงงานความรอน /4 241 ktoe

/1 พลงงานสญเสยจากสาเหตตางๆ เชน ประสทธภาพเครองตนกาลง การสญเสยจากไอเสย ฯลฯ /2 ประเมนจากปรมาณไอนาทผลตได หรอ ปรมาณไฟฟาทผลตได และอนๆ /3 หมายถงพลงงานความรอนทผลตจากชวมวลในกลมอตสาหกรรมทมการผลตความรอนรวมไดแก ในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล การผลตนามนปาลม และการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล /4 หมายถงพลงงานความรอนทผลตจากชวมวลทไดจากกลมอตสาหกรรมอนทเหลอ ทไมมการผลตความรอนรวม

พลงงานทสญเสย/1 จากสาเหตตางๆ



4-11

4.3 การประมาณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในแตละภาคอตสาหกรรม

ปรมาณการใชชวมวลรวมของทงภาคอตสาหกรรมตางๆ สามารถอนมานไดโดยอาศยขอมลจากกลมตวอยาง ตามหลกสถตนนตองมการประมาณการคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation: SD) ของประชากรออกมากอน ซงประชากรในทนหมายถงโรงงานตางๆ ทอยในแตละกลมอตสาหกรรม เมอไดคาทงสองออกมาแลว จงนาคาทไดไปประมาณคาเฉลยรวมและคาเบยงเบนมาตรฐานของประชากรทงกลมอตสาหกรรมโดยแยกออกเปนแตละอตสาหกรรม รายละเอยดวธการประมาณคาเฉลย คาความแปรปรวนและคาเบยงเบนมาตรฐานของประชากรและของแตละภาคอตสาหกรรม มดงน

4.3.1 การประมาณคาเฉลย ( )Y และคาความเบยงเบนมาตรฐาน ( ))(ys ของประชากร

คาเฉลยของประชากรนนสามารถหาไดจากขอมลของกลมตวอยางทสารวจมา จากตารางท 3.6 ในหวขอ 3.3.2 ไดแสดงคาเปาหมายของจานวนแบบสอบถามทตองไดรบกลบเพอคานวณคาทางสถตตางๆ ไดแก คาเฉลย คาความแปรปรวนและคาเบยงเบนมาตรฐานของกลมตวอยาง และสามารถนาคาเหลานไปใชไดดวยระดบความเชอมน 90% กลาวคอถาหากไดรบแบบสอบถามตามเปาหมายแลว ดวยระดบความเชอมน 90% นน คาทางสถตตางๆ ทคานวณไดจากกลมตวอยางนสามารถนาไปใชในการประมาณคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของประชากรได กาหนดตวแปรตางๆ เพอใชในการคานวณดงตอไปน

ijy เปนขอมลปรมาณพลงงานจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ (GJ) ของโรงงานท i ของ อตสาหกรรม j

jn เปนจานวนโรงงานทมการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพทไดจากการสารวจของ อตสาหกรรม j

jN เปนจานวนโรงงานทงหมดทคาดวาจะมการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพของ อตสาหกรรม j jy เปนคาเฉลยของปรมาณพลงงานจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ (GJ) ของโรงงานท i

ของอตสาหกรรม j 2

js เปนคาความแปรปรวนของขอมลปรมาณพลงงานจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพทได จากการ

สารวจ โดยท ( )

11

2

2

−

−=∑=

j

n

ijij

j n

yys

j

และ คาเบยงเบนมาตรฐาน 2jj ss =

jf เปนสดสวนตวอยาง (sampling fraction) โดยท j

jj N

nf =

ดงนน คาประมาณของคาเฉลยของปรมาณพลงงานจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในแตละอตสาหกรรม j (ซงการสารวจครงนไดครอบคลม 9 กลมอตสาหกรรม ดงนน 9,,1K=j )สามารถคานวณไดจากสมการท (4.1)

j

n

iij

jj n

yyY

j

∑=== 1 (4.1)

สาหรบคาประมาณทไมเอนเอยงของคาแปรปรวนของปรมาณพลงงานจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในแตละอตสาหกรรม j สามารถคานวณไดจากสมการท (4.2)



4-12

( ) ( )jj

j

j

jj

j

jjj f

ns

NnN

ns

yv −=⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛ −= 1

22

(4.2)

คาประมาณทไมเอนเอยงของคาเบยงเบนมาตรฐาน สามารถคานวณไดจากสมการท (4.3)

( ) ( ) ( )jj

jjjjj f

ns

yvys −== 12

(4.3)

ตวอยางการคานวณโดยใชขอมลของอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม

จากขอมลจากการสารวจพบวาจานวนโรงงานทไดรบแบบสอบกลบมทงสน 27 โรงงานโดยม 24 โรงงานทแจงวามการใชเชอเพลงชวมวล ดงนนสดสวนการใชเชอเพลงชวมวลมคา 88.89 เปอรเซนต แตวาในจานวนนม 1 โรงงานทแจงแตเพยงวามการใชแตมไดใหขอมลปรมาณการใช ดงนนจานวนขอมลทจะนาไปหาคาทางสถตอนมเพยง 23 ตวอยาง หรอ 231 =n สาหรบอตสาหกรรมนมขอมลจานวนโรงงานทงหมด 36 โรงงาน ดงนนจานวนโรงงานทคาดวาจะใชชวมวลทงหมด เทากบ 3236%89.881 =×=N โรงงาน เมอไดคาของตวแปรตางๆ แลวจงนาขอมลจากแบบสอบถามมาคานวณไดตามสมการ (4.1) ถง (4.3)

ตารางท 4.15 แสดงผลการคานวณคาทางสถตตางๆ จากขอมลในตารางพบวากลมอตสาหกรรมการสขาวและกลมอตสาหกรรมการอบไมยางพารามสดสวนของคาเบยงเบนมาตรฐานเมอเทยบกบคาเฉลยสง ซงสามารถอธบายไดวาโรงงานในกลมอตสาหกรรมดงกลาวมปรมาณการใชชวมวลกระจายตวกนมากหรออกนยหนงปรมาณชวมวลทถกใชโดยโรงงานตางๆ มความแตกตางกนมาก บางโรงงานใชเปนปรมาณมาก บางโรงงานใชเปนปรมาณนอย รวมทงจานวนโรงงานทมการใชชวมวลอาจมนอยเกนไปเมอเทยบกบการกระจายตวของปรมาณการใชชวมวล จงทาใหคาเบยงเบนมาตรฐานมคาสง



4-13

ตารางท 4.15 ปรมาณการใชชวมวลเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานในแตละกลมอตสาหกรรม

j กลมอตสาหกรรม สดสวนการ

ใชชวมวล

จานวนโรงงานทมการใชชวมวล

)( jn

จานวนโรงงานทคาดวาใชชว

มวล )( jN

ปรมาณการใชชวมวลเฉลย (GJ)

คาเบยงเบนมาตรฐาน

(GJ)

1 กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 88.89% 23 32 267,605 31,289

2 กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 100.00% 37 46 2,100,495 103,286

3 กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 35.90% 12 20 108,533 14,295

4 กลมอตสาหกรรมการสขาว 27.50% 20 823 134,964 58,083

5 กลมอตสาหกรรมซเมนต 60.00% 5 9 1,886,688 698,970

6 กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 84.09% 36 404 258,003 53,549

7 กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 90.00% 9 22 200,230 92,946

8 กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 43.33% 26 256 131,152 30,666

9 กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาโดยใชชวมวล 100.00% 7 12 1,826,056 313,650

ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ หมายเหต : จานวนโรงงานทมการใชชวมวล หมายถง โรงงานทมการใชชวมวลและไดใหขอมลปรมาณการใชชวมวลมา ซงอาจจะมจานวน

นอยกวาจานวนโรงงานทมการใชชวมวลทงหมด 4.3.2 การประมาณคายอดรวมประชากร )ˆ(Y

ตามหลกสถตแลว คาเฉลย คาความแปรปรวนและคาเบยงเบนมาตรฐานของประชากรทคานวณไดจากสมการ (4.1) ถง (4.3) นนสามารถถอเปนตวแทนของคาทางสถตของประชากรหมายความวา เมอตองการประมาณคายอดรวมของปรมาณพลงงานจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในแตละอตสาหกรรมจะตองนาคาเฉลย คาความแปรปรวน และคาเบยงเบนมาตรฐานทไดจากการคานวณดวยสมการ (4.1) ถง (4.3) จากมารวมกนทางหลกสถตซงสามารถแสดงไดจากสมการ (4.4) ถง (4.6) คาประมาณการโดยไมเอนเอยงของคาเฉลยของปรมาณพลงงานจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ (GJ) รวมของทงอตสาหกรรม j

jjj YNY =ˆ (4.4)

คาประมาณการโดยไมเอนเอยงของคาความแปรปรวนของปรมาณพลงงานจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ (GJ) รวมของทงอตสาหกรรม j

( ) ( ) ( )jj

jj

j

jj

j

jjjjjj f

nsN

NnN

nsN

yvNYv −=⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛ −== 1ˆ

22222 (4.5)

คาประมาณทมเอนเอยงของคาเบยงเบนมาตรฐาน สามารถคานวณไดจากสมการท (4.6)



4-14

( ) ( ) ( ) ( )jj

jjjjjjj f

nsN

yvNYvYs −=== 1ˆˆ22

2 (4.6)

ตวอยางการคานวณโดยใชขอมลของอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม

การประมาณคาปรมาณการใชชวมวลรวมของภาคอตสาหกรรม คานวณจากสมการ (4.4) จะได ( ) ( ) 360,563,8605,26732ˆ

111 =×== YNY GJ โดย 1Y คอ ปรมาณการใชชวมวลเฉลยจากตารางท 4.15 สาหรบการประมาณคาความเบยงเบนมาตรฐานคานวณจากสมการ (4.6) จะได ( ) ( ) ( ) ( ) 248,001,1289,3132ˆˆ

111112

111 =×==== ysNyvNYvYs GJ ตารางท 4 .16 แสดงผลการค านวณค าทางสถ ต ต างๆ ของประชากรรวมในแตละ

ภาคอตสาหกรรม จากขอมลคานวณไดพบวาในอตสาหกรรมทมจานวนโรงงานทคาดวาจะใชชวมวลเปนจานวนมาก เชน กลมอตสาหกรรมการสขาว กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพาราและกลมอตสาหกรรมอาหารสตว มคาเบยงเบนมาตรฐานของปรมาณการใชชวมวลรวมสงมากซงแสดงใหเหนวาขอมลปรมาณการใชชวมวลในแตอตสาหกรรมดงกลาวมการกระจายตวสงมาก เนองจากคาเบยงเบนมาตรฐานเปนคาทแปรผนตามจานวนขอมลทนาไปประมาณ หากมจานวนขอมลทไมทราบคามากและตองประมาณเปนจานวนมากยอมมสงผลใหคาเบยงเบนมาตรฐานและคาความแปรปรวนสงขน

ตารางท 4.16 ผลการประมาณคาปรมาณการใชชวมวลรวมของภาคอตสาหกรรมตางๆ

กลมอตสาหกรรม ประมาณการปรมาณการใชชวมวล (GJ)

คาเบยงเบนมาตรฐานของปรมาณการใชชวมวลรวม

(GJ) กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 8,563,360 1,001,248

กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 96,622,785 4,751,157

กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 2,142,822 282,230

กลมอตสาหกรรมการสขาว 111,085,531 47,806,701

กลมอตสาหกรรมซเมนต 16,980,196 6,290,734

กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 104,139,437 21,614,313

กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 4,324,975 2,007,640

กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 33,531,281 7,840,292

กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาโดยใชชวมวล 21,912,669 3,763,795

ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ 4.4 สรปขอมลรายละเอยดในดานตางๆของแตละกลมอตสาหกรรม

รายละเอยดและขอมลทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม สามารถสรปแยกตามประเภทอตสาหกรรมทง 9 กลมไดดงน



4-15

4.4.1 กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม ก. ขอมลทวไปของโรงงาน

จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลมสามารถแสดงตามภมภาคไดดงตารางท 4.17

ตารางท 4.17 จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตนามน

ปาลมแยกตามภมภาค จานวนโรงงาน ภมภาค แหง เปอรเซนต

ภาคเหนอ 0 0.00% ภาคกลาง 1 3.70% ภาคใต 25 92.59% ภาคตะวนตก 0 0.00% ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 0 0.00% ภาคตะวนออก 1 3.70% รวม 27 100.00% ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ข. ขอมลการผลตป 2547 และ 2548

ผลผลตในกลมของอตสาหกรรมการผลตนามนปาลมนนสามารถแบงได 3 ประเภท คอ

1) นามนเมลดในปาลม 2) นามนปาลมดบ 3) นามนปาลมบรสทธ

ซงสามารถสรปขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ตามประเภทของผลตภณฑไดดงตารางท 4.18

ตารางท 4.18 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม

ประเภทผลผลต ผลผลตป 2547 (ตน) ผลผลตป 2548 (ตน) นามนเมลดในปาลม 60,444.36 121,196.49 นามนปาลมดบ 1827097.42 1278664.40 นามนปาลมบรสทธ 92,009.27 84,986.94 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ค. ขอมลพลงงานในป 2548

จากผลการเกบขอมลพบวาในกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลมมจานวนโรงงานทใชชวมวล 24 โรงงาน และม 3 โรงงานทไมใชชวมวล ซงจานวนโรงงานทใชชวมวลในการผลตพลงงานคดเปน 88.89 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมด โดยมชนดของชวมวลทนามาใชผลตพลงงานดงน



4-16

1) ใยปาลม 2) กะลาปาลม 3) ทะลายปาลม 4) กาซชวภาพ 5) เศษไม

โดยแหลงทมาของชวมวลในกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลมมาจากของเหลอจากกระบวนการผลตของโรงงานผลตนามนปาลม ซงมกจะอยในภาคใตเปนสวนใหญ สาหรบราคาของชวมวลแตละประเภทสามารถสรปไดดงตารางท 4.19

ตารางท 4.19 ประเภทชวมวล แหลงทมา และราคาชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม

ประเภทชวมวล แหลงทมา หนวย ราคาตา-สง (บาทตอหนวย)

ราคาเฉลย (บาทตอหนวย)

ใยปาลม ของเหลอจากกระบวนการผลต ตน 100-200 144 กะลาปาลม ของเหลอจากกระบวนการผลต ตน 1,000-2,000 1,275 ทะลายปาลม ของเหลอจากกระบวนการผลต ตน N/A N/A กาซชวภาพ นาเสยจากกระบวนการผลต ลบ.ม. N/A N/A เศษไม ซอในพนท จ.กระบ ตน 600 600 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ปรมาณพลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลมสามารถแสดงไดดงตารางท

4.20 โดยปรมาณพลงงานจากชวมวลคดจากปรมาณการใชเชอเพลงคณดวยคาความรอนของเชอเพลงชนดนนๆ ซงปรมาณของการใชพลงงานชวมวลตอปรมาณการใชพลงงานทงหมด ในกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลมมคดเปนประมาณ 92.57 เปอรเซนต

ตารางท 4.20 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม ประเภทพลงงาน รวม รวม (GJ) เปอรเซนต ไฟฟา 36,989,969.81 กโลวตต ชม. 133,163.89 2.00% NG - - - LPG - - - ถานหน - - - ลกไนต - - - นามนเตา 8,566,793.00 ลตร 340,701.36 5.12% ดเซล 544,676.00 ลตร 19,837.10 0.30%

รวม 493,702.35 7.43% กะลาปาลม 45,616.09 ตน 770,911.92 11.60 ใยปาลม 421,354.45 ตน 4,971,982.51 74.78 ทะลายปาลม 49,071.73 ตน 355,279.33 5.34 เศษไม 145.00 ตน 2,318.55 0.03 กาซชวภาพ 2,600,000.00 ลกบาศกเมตร 54,418.00 0.82

รวมชวมวล 6,154,910.31 92.57% หมายเหต : คาความรอนสทธทใชในการคานวณแสดงในภาคผนวก จ. ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ



4-17

4.4.2 กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล

ก. ขอมลทวไปของโรงงาน จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาลสามารถแสดงแยก

ตามภมภาคไดดงตารางท 4.21

ตารางท 4.21 จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล แยกตามภมภาค

จานวนโรงงาน ภมภาค แหง เปอรเซนต ภาคเหนอ 3 8.11% ภาคกลาง 11 29.73% ภาคใต 0 0.00% ภาคตะวนตก 11 29.73% ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 9 24.32% ภาคตะวนออก 3 8.11% รวม 37 100.00% ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ข. ขอมลการผลตป 2547 และ 2548 ผลผลตในกลมของอตสาหกรรมการผลตนาตาลนนสามารถแบงได 2 ประเภท คอ

1) นาตาลทราย 2) กากนาตาล

สามารถสรปขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ตามประเภทของผลตภณฑไดดงตารางท 4.22

ตารางท 4.22 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมการผลต

นาตาล ประเภทผลผลต ผลผลตป 2547 (ตน) ผลผลตป 2548 (ตน) นาตาลทราย 4,411,217.0 3,839,533.4 กากนาตาล 102,061.72 104,587.17

ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ค. ขอมลพลงงานในป 2548 จากผลการเกบขอมลพบวาในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาลมจานวนโรงงานทใชชวมวล

37 โรงงาน ซงคดเปน 100 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมด โดยมชนดของชวมวลทนามาใชผลตพลงงาน คอ กากออย แกลบ และเศษไม

โดยแหลงทมาของชวมวลในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาลสวนใหญมาจากของเหลอจากกระบวนการผลตของโรงงานผลตนาตาล ซงแหลงทมาของชวมวลแตละประเภทสามารถสรปไดดงตารางท 4.23



4-18

ตารางท 4.23 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล ประเภทชวมวล แหลงทมา

กากออย ของเหลอจากกระบวนการผลต เศษไม ซอจากภายนอก แกลบ ซอจากภาคกลาง ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

สาหรบราคาของชวมวลทใชในการผลตพลงงานในกลมอตสาหกรรมผลตนาตาลแสดงดง

ตารางท 4.24

ตารางท 4.24 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล ประเภทชวมวล ราคาตา-สง (บาทตอตน) ราคาเฉลย (บาทตอตน)

กากออย 200-750 400 เศษไม 170-550 330 แกลบ 450-1,400 910 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ปรมาณพลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาลสามารถแสดงไดดงตารางท 4.25

โดยปรมาณพลงงานจากชวมวลคานวณจากปรมาณการใชเชอเพลงคณดวยคาความรอนสทธของเชอเพลงชนดนนๆ ซงปรมาณของการใชพลงงานชวมวลตอปรมาณการใชพลงงานทงหมดในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล คดเปนประมาณ 98.93 เปอรเซนต

ตารางท 4.25 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล ประเภทพลงงาน รวม รวม (GJ) เปอรเซนต ไฟฟา 24,735,651.38 กโลวตต ชม. 809,048.34 1.03% NG - - - LPG

14,114.00 กโลกรม

849.95 0.00% ถานหน - - - ลกไนต - - - นามนเตา 133,166.00 ลตร 5,296.01 0.01% ดเซล 675,560.00 ลตร 24,603.90 0.03%

รวม 839,798.20 1.07% กากออย 10,193,478.26 ตน 76,756,891.32 97.71% เศษไม 46,447.20 ตน 742,690.73 0.95% แกลบ 15,190.60 ตน 218,744.64 0.28%




4-19

4.4.3 กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง

ก. ขอมลทวไปของโรงงาน จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลงสามารถแสดง

ตามภมภาคไดดงตารางท 4.26 ตารางท 4.26 จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมแปรรป มนสาปะหลงแยกตามภมภาค


ข. ขอมลการผลตป 2547 และ 2548 ผลผลตในกลมของอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลงนนสามารถแบงได 5ประเภท คอ

1) แปงมนสาปะหลง 2) มนสาปะหลงอดเมด 3) กากมนสาปะหลง 4) แปงหมาด 5) สาค

สามารถสรปขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ตามประเภทของผลตภณฑไดดง


ตารางท 4.27 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง

ประเภทผลผลต ผลผลตป 2547 (ตน) ผลผลตป 2548 (ตน) แปงมนสาปะหลง 6,645,671 4,320,053 มนสาปะหลงอดเมด 175,128 10,625 กากมนสาปะหลง 90,000 0 แปงหมาด 0 18.807 สาค 2,880 2,500 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ



4-20

ค. ขอมลพลงงานในป 2548 จากผลการเกบขอมลพบวาในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลงมจานวนโรงงานทใชชว

มวล 14 โรงงาน และไมใชชวมวล 25 โรงงาน ซงจานวนโรงงานทใชชวมวลในการผลตพลงงานคดเปน 35.90 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมด โดยมชนดของชวมวลทนามาใชผลตพลงงานดงน

1) กาซชวภาพ 2) กากมนสาปะหลง 3) เศษไม 4) แกลบ

โดยแหลงทมาของชวมวลในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลงแตละประเภทสามารถสรปไดดงตารางท 4.28

ตารางท 4.28 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง

ประเภทชวมวล แหลงทมา กาซชวภาพ นาเสยจากกระบวนการผลต กากมนสาปะหลง ของเหลอจากกระบวนการผลต เศษไม ซอจากภายนอก แกลบ ซอจากภายนอก ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

สาหรบราคาของชวมวลทใชในการผลตพลงงานในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง

แสดงดงตารางท 4.29

ตารางท 4.29 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง ประเภทชวมวล หนวย ราคาตา-สง (บาทตอหนวย) ราคาเฉลย (บาทตอหนวย)

กาซชวภาพ ลบ.ม. 10 10 กากมนสาปะหลง ตน - - เศษไม ตน 500-555 518 แกลบ ตน 500-1,000 763 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ปรมาณพลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลงสามารถแสดงไดดงตารางท

4.30 โดยปรมาณพลงงานจากชวมวลคานวณจากปรมาณการใชเชอเพลงคณดวยคาความรอนสทธของเชอเพลงชนดนนๆ ซงปรมาณของการใชพลงงานชวมวลตอปรมาณการใชพลงงานทงหมด ในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลงคดเปนประมาณ 14.92 เปอรเซนต



4-21

ตารางท 4.30 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง ประเภทพลงงาน รวม รวม (GJ) เปอรเซนต ไฟฟา 1,326,397,157.08 กโลวตต ชม. 4,775,029.77 54.70% NG 615,336.00 ลานบทย 649,179.48 7.44% LPG - - - ถานหน - - - ลกไนต - - - นามนเตา 43,119,469.50 ลตร 1,714,861.30 19.64% ดเซล 7,910,538.00 ลตร 288,101.79 3.30%

รวม 7,427,172.34 85.08% กาซชวภาพ 8,698,772.00 ลกบาศกเมตร 182,065.30 2.09% กากมนสาปะหลง 3,000.00 ตน 24,240.00 0.28% เศษไม 30,840.00 ตน 493,131.60 5.65% แกลบ 41,871.79 ตน 602,953.76 6.91%


4.4.4 กลมอตสาหกรรมการสขาว ก. ขอมลทวไปของโรงงาน

จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการสขาวสามารถแสดงแยกตามภมภาคไดดงตารางท 4.31

ตารางท 4.31 จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการสขาวแยกตาม

ภมภาค จานวนโรงงาน ภมภาค แหง เปอรเซนต


ข. ขอมลการผลตป 2547 และ 2548 ผลผลตในกลมของอตสาหกรรมการสขาว คอ ขาวสาร ซงสามารถสรปขอมลการผลตในป

2547 และ ป 2548 ไดดงตารางท 4.32



4-22

ตารางท 4.32 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมการสขาว ประเภทผลผลต ผลผลตป 2547 (ตน) ผลผลตป 2548 (ตน)

ขาวสาร 5,166,020.02 3,842,343.97 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ


จากผลการเกบขอมลพบวาในกลมอตสาหกรรมการสขาวมจานวนโรงงานทใชชวมวล 22 โรงงาน และโรงงานทไมใชชวมวล 58 โรงงาน ซงจานวนโรงงานทใชชวมวลในการผลตพลงงานคดเปน 27.50 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมด โดยมชนดของชวมวลทนามาใชผลตพลงงานดงน

1) แกลบ 2) เศษไม

โดยแหลงทมาของชวมวลในกลมอตสาหกรรมการสขาวแตละประเภทสามารถสรปไดดงตารางท 4.33

ตารางท 4.33 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมการสขาว

ประเภทชวมวล แหลงทมา แกลบ ของเหลอจากกระบวนการสขาว เศษไม ซอจากภายนอก ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

สาหรบราคาของชวมวลทใชในการผลตพลงงานในกลมอตสาหกรรมการสขาวแสดงดง


ตารางท 4.34 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมการสขาว ประเภทชวมวล ราคาตา-สง (บาทตอตน) ราคาเฉลย (บาทตอตน)

แกลบ 350-1,463 710 เศษไม 800 800 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ปรมาณพลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการสขาวสามารถแสดงไดดงตารางท 4.35 โดย

ปรมาณพลงงานจากชวมวลคานวณจากปรมาณการใชเชอเพลงคณดวยคาความรอนสทธของเชอเพลงชนดนนๆ ซงปรมาณของการใชพลงงานชวมวลตอปรมาณการใชพลงงานทงหมด ในกลมอตสาหกรรมการสขาวคดเปนประมาณ 86.21 เปอรเซนต



4-23

ตารางท 4.35 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการสขาว ประเภทพลงงาน รวม รวม (GJ) เปอรเซนต ไฟฟา 83,868,549.98 กโลวตต ชม. 301,926.78 9.63% NG 115,623.96 ลานบทย 121,983.28 3.89% LPG 3,120.00 กโลกรม 187.89 0.01% ถานหน - - - ลกไนต - - - นามนเตา - - - ดเซล 370,326.65 ลตร 13,487.30 0.43%

รวม 437,585.25 13.79% แกลบ 175,291.00 ตน 2,524,190.40 79.56% เศษไม 10,950.00 ตน 175,090.50 5.52%


4.4.5 กลมอตสาหกรรมซเมนต ก. ขอมลทวไปของโรงงาน

จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมซเมนตสามารถแสดงแยกตามภมภาคไดดงตารางท 4.36

ตารางท 4.36 จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมซเมนตแยกตาม




ผลผลตในกลมของอตสาหกรรมซเมนตนนสามารถแบงได 2 ประเภท คอ

1) ปนเมด 2) ปนซเมนต

สามารถสรปขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ตามประเภทของผลตภณฑไดดง




4-24

ตารางท 4.37 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมซเมนต ประเภทผลผลต ผลผลตป 2547 (ตน) ผลผลตป 2548 (ตน) ปนเมด 6,770,682 6,470,298 ปนซเมนต 38,418,508 40,595,119 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ


จากผลการเกบขอมลพบวาในกลมอตสาหกรรมซเมนตมจานวนโรงงานทใชชวมวล 9 โรงงาน และโรงงานทไมใชชวมวล 6 โรงงาน ซงจานวนโรงงานทใชชวมวลในการผลตพลงงานคดเปน 60 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมด โดยมชนดของชวมวลทนามาใชผลตพลงงานดงน

1) เศษไม 2) ขเลอย 3) แกลบ 4) ใยปาลม 5) ซงขาวโพด 6) กากมนสาปะหลง

โดยแหลงทมาของชวมวลในกลมอตสาหกรรมซเมนตแตละประเภทจะซอจากแหลงภายนอกบรเวณใกลเคยงโรงงาน สาหรบราคาของชวมวลทใชในการผลตพลงงานในกลมอตสาหกรรมซเมนตแสดงดงตารางท 4.38

ตารางท 4.38 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมซเมนต

ประเภทชวมวล ราคาตา-สง (บาทตอตน) ราคาเฉลย (บาทตอตน) เศษไม 1,150 1,150 ขเลอย - - แกลบ 850-930 893 ใยปาลม 450 450 ซงขาวโพด 900 900 กากมนสาปะหลง 1,000 1,000 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ปรมาณพลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมซเมนตสามารถแสดงไดดงตารางท 4.39 โดย

ปรมาณพลงงานจากชวมวลคานวณจากปรมาณการใชเชอเพลงคณดวยคาความรอนของเชอเพลงสทธชนดนนๆ ซงปรมาณของการใชพลงงานชวมวลตอปรมาณการใชพลงงานทงหมด ในกลมอตสาหกรรมซเมนตคดเปนประมาณ 7.65 เปอรเซนต



4-25

ตารางท 4.39 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมซเมนต ประเภทพลงงาน รวม รวม (GJ) เปอรเซนต ไฟฟา 3,964,352,898.68 กโลวตต ชม. 14,271,670.44 11.57% NG - - - LPG - - - ถานหน 2,432,856.00 ตน 64,154,412.72 52.01% ลกไนต 3,231,442.00 ตน 33,833,197.74 27.43% นามนเตา 27,646,112.00 ลตร 1,099,485.87 0.89% ดเซล 15,094,705.20 ลตร 549,749.16 0.45%

รวม 113,908,515.93 92.35% เศษไม 240,000.00 ตน 3,837,600.00 3.11% ขเลอย 43,000.00 ตน 467,840.00 0.38% แกลบ 326,223.14 ตน 4,697,613.22 3.81% ใยปาลม 24,000.00 ตน 283,200.00 0.23% ซงขาวโพด 5,600.00 ตน 90,832.00 0.07% กากมนสาปะหลง 6,974.86 ตน 56,356.87 0.05%


4.4.6 กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา

ก. ขอมลทวไปของโรงงาน

จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพาราสามารถแสดงแยกตามภมภาคไดดงตารางท 4.40

ตารางท 4.40 จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพาราแยกตามภมภาค



ผลผลตในกลมของอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา ไดแก

1) ไมยางพาราแปรรป 2) ไมยางพาราอบแหง



4-26

3) ปาตเคลบอรด 4) ไมอดยางพารา 5) วเนยรอบแหง 6) ลอไมพนสายไฟ 7) ชนสวนเฟอรนเจอร 8) เฟอรนเจอร 9) ลงไม


จากผลการเกบขอมลพบวาในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารามจานวนโรงงานทใชชวมวล 37 โรงงาน และโรงงานทไมใชชวมวล 7 โรงงาน ซงจานวนโรงงานทใชชวมวลในการผลตพลงงานคดเปน 84.09 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมด โดยมชนดของชวมวลทนามาใชผลตพลงงานดงน

1) เศษไม 2) ขเลอย

โดยแหลงทมาของชวมวลในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพาราแตละประเภทสามารถสรปไดดงตารางท 4.41

ตารางท 4.41 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไม

ยางพารา ประเภทชวมวล แหลงทมา

เศษไม ของเหลอจากกระบวนการผลต ขเลอย ของเหลอจากกระบวนการผลต ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

สาหรบราคาของชวมวลทใชในการผลตพลงงานในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไม

ยางพาราแสดงดงตารางท 4.42

ตารางท 4.42 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา ประเภทชวมวล ราคาตา-สง (บาทตอตน) ราคาเฉลย (บาทตอตน)

เศษไม 60-1,400 678 ขเลอย 250-700 513 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ปรมาณพลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพาราสามารถแสดงได

ดงตารางท 4.43 โดยปรมาณพลงงานจากชวมวลคานวณจากปรมาณการใชเชอเพลงคณดวยคาความรอนสทธของเชอเพลงชนดนนๆ ซงปรมาณของการใชพลงงานชวมวลตอปรมาณการใชพลงงานทงหมด ในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพาราคดเปนประมาณ 93.35 เปอรเซนต



4-27

ตารางท 4.43 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา ประเภทพลงงาน รวม รวม (GJ) เปอรเซนต ไฟฟา 102,713,355.11 กโลวตต ชม. 369,768.08 3.72% NG - - - LPG 60.00 กโลกรม 3.61 0.00% ถานหน - - - ลกไนต - - - นามนเตา 662,200.00 ลตร 26,335.69 0.26% ดเซล 7,007,115.83 ลตร 255,199.16 2.56%

รวม 662,106.54 6.65% เศษไม 496,517.99 ตน 7,939,322.66 79.79% ขเลอย 123,969.60 ตน 1,348,789.25 13.56%


4.4.7 กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา


จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมอบไมยางพาราสามารถแสดงแยกตามภมภาคไดดงตารางท 4.44

ตารางท 4.44 จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมอบไมยางพาราแยกตาม



ข. ขอมลการผลตป 2547 และ 2548 ผลผลตในกลมของอตสาหกรรมอบไมยางพารา คอ ไมยางพาราอบแหง ซงสามารถสรป

ขอมลการผลตในป 2547 และป 2548 ไดดงตารางท 4.45



4-28

ตารางท 4.45 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา

ประเภทผลผลต ผลผลตป 2547 (ตน) ผลผลตป 2548 (ตน) ไมยางพาราอบแหง 131,291.26 275,374.16 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ


จากผลการเกบขอมลพบวาในกลมอตสาหกรรมอบไมยางพารามจานวนโรงงานทใชชวมวล 9 โรงงาน และไมใชชวมวล 1 โรงงาน ซงจานวนโรงงานทใชชวมวลในการผลตพลงงานคดเปน 90 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมด โดยมชนดของชวมวลทนามาใชผลตพลงงาน คอ เศษไม ซงเปนของเหลอจากกระบวนการผลตในโรงงานอบไม สวนราคาของชวมวลทใชในการผลตพลงงานในกลมอตสาหกรรมอบไมยางพาราแสดงดงตารางท 4.46

ตารางท 4.46 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา ประเภทชวมวล ราคาตา-สง (บาทตอตน) ราคาเฉลย (บาทตอตน)

เศษไม 250-800 470 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ปรมาณพลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมอบไมยางพาราสามารถแสดงไดดงตารางท 4.47

โดยปรมาณพลงงานจากชวมวลคานวณจากปรมาณการใชเชอเพลงคณดวยคาความรอนสทธของเชอเพลงชนดนนๆ ซงปรมาณของการใชพลงงานชวมวลตอปรมาณการใชพลงงานทงหมด ในกลมอตสาหกรรมอบไมยางพาราคดเปนประมาณ 98.41 เปอรเซนต

ตารางท 4.47 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา ประเภทพลงงาน รวม รวม (GJ) เปอรเซนต ไฟฟา 8,067,486.90 กโลวตต ชม. 29,042.95 1.59% NG - - - LPG - - - ถานหน - - - ลกไนต - - - นามนเตา - - - ดเซล - - -

รวม 29,042.95 1.59% เศษไม 112,700.00 ตน 1,802,073.00 98.41%


4.4.8 กลมอตสาหกรรมอาหารสตว


จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมอาหารสตวสามารถแสดงแยกตามภมภาคไดดงตารางท 4.48



4-29

ตารางท 4.48 จานวนโรงงานทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมอาหารสตวแยกตามภมภาค



ผลผลตในกลมของอตสาหกรรมอาหารสตวนน ไดแก อาหารสตวบก และอาหารสตวนา สามารถสรปขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ตามประเภทของผลตภณฑไดดงตารางท 4.49

ตารางท 4.49 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมอาหารสตว

ประเภทผลผลต ผลผลตป 2547 (ตน) ผลผลตป 2548 (ตน) อาหารสตวบก 2,831,552.23 3,942,039.98 อาหารสตวนา 403,054.84 470,831.01 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ


จากผลการเกบขอมลพบวาในกลมอตสาหกรรมอาหารสตวมจานวนโรงงานทใชชวมวล 26 โรงงาน และโรงงานทไมใชชวมวล 34 โรงงาน ซงจานวนโรงงานทใชชวมวลในการผลตพลงงานคดเปน 43.33 เปอรเซนตของจานวนโรงงานทงหมด โดยมชนดของชวมวลทนามาใชผลตพลงงานดงน

1) เศษไม 2) ขเลอย 3) แกลบ 4) ซงขาวโพด 5) กะลาปาลม

โดยแหลงทมาของชวมวลในกลมอตสาหกรรมอาหารสตวแตละประเภทสามารถสรปไดดง




4-30

ตารางท 4.50 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมอาหารสตว ประเภทชวมวล แหลงทมา

เศษไม ซอจากภายนอก ขเลอย ซอจากภายนอกและในบางโรงงานเปนของเหลอจากกระบวนการผลต แกลบ ของเสยจากกระบวนการผลต ซงขาวโพด ซอจากภายนอกและในบางโรงงานเปนของเหลอจากกระบวนการผลต กะลาปาลม ซอจากภายนอก

ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ สาหรบราคาของชวมวลทใชในการผลตพลงงานในกลมอตสาหกรรมอาหารสตวแสดงดงตารางท 4.51

ตารางท 4.51 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมอาหารสตว ประเภทชวมวล ราคาตา-สง (บาทตอตน) ราคาเฉลย (บาทตอตน) เศษไม 130-1,500 851 ขเลอย 1,430-1,600 1,494 แกลบ 700 700 ซงขาวโพด 350-1,700 1,105 กะลาปาลม 1,550-1,700 1,625 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ปรมาณพลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมอาหารสตว สามารถแสดงไดดงตารางท 4.52

โดยปรมาณพลงงานจากชวมวลคานวณจากปรมาณการใชเชอเพลงคณดวยคาความรอนสทธของเชอเพลงชนดนนๆ ซงปรมาณของการใชพลงงานชวมวลตอปรมาณการใชพลงงานทงหมด ในกลมอตสาหกรรมอาหารสตวคดเปนประมาณ 46.27 เปอรเซนต

ตารางท 4.52 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมอาหารสตว ประเภทพลงงาน รวม รวม (GJ) เปอรเซนต ไฟฟา 458,780,104.63 กโลวตต ชม. 1,651,608.38 22.41% NG 840.00 ลานบทย 886.20 0.01% LPG 3,482,339.00 กโลกรม 209,706.45 2.85% ถานหน 22,968.74 ตน 605,685.54 8.22% ลกไนต 6,000.00 ตน 62,820.00 0.85% นามนเตา 32,846,133.17 ลตร 1,306,290.72 17.73% ดเซล 3,349,066.00 ลตร 121,972.98 1.66%

รวม 3,958,970.27 53.73% เศษไม 100,643.92 ตน 1,609,296.23 21.84% ขเลอย 43,751.46 ตน 476,015.83 6.46% แกลบ 50,000.00 ตน 720,000.00 9.77% ซงขาวโพด 35,523.37 ตน 576,189.06 7.82% กะลาปาลม 1,684.00 ตน 28,459.60 0.39%




4-31

4.4.9 กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล ก. ขอมลทวไปของโรงงาน

จานวนโรงไฟฟาทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวลสามารถแสดงแยกตามภมภาคไดดงตารางท 4.53

ตารางท 4.53 จานวนโรงไฟฟาทใหขอมลในสวนของกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟา

ทใชเชอเพลงชวมวลแยกตามภมภาค จานวนโรงไฟฟา ภมภาค แหง เปอรเซนต



ปรมาณกระแสไฟฟาซงเปนผลผลตในกลมของอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวลในป 2547 และ ป 2548 สามารถสรปไดดงตารางท 4.54

ตารางท 4.54 ขอมลการผลตในป 2547 และ ป 2548 ของกลมอตสาหกรรมการผลต

กระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล ประเภทผลผลต ผลผลตป 2547 (kWh) ผลผลตป 2548 (kWh)

ไฟฟา 4,907,390,033 5,046,697,237 ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ


ชนดของชวมวลทนามาใชผลตพลงงานสาหรบโรงไฟฟา 7 โรงททาการสารวจ ในกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล ไดแก

1) เศษไม 2) แกลบ 3) กากออย

โดยแหลงทมาของชวมวลในกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาโดยใชชวมวลแตละ

ประเภทสามารถสรปไดดงตารางท 4.55



4-32

ตารางท 4.55 ประเภทชวมวลและแหลงทมาทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล

ประเภทชวมวล แหลงทมา เศษไม ซอจากภายนอก แกลบ ซอจากภายนอก (หรอบรษทในเครอ) กากออย ซอจากภายนอก (หรอบรษทในเครอ) ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

สาหรบราคาของชวมวลทใชในการผลตพลงงานในกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟา

โดยใชชวมวลแสดงดงตารางท 4.56 ตารางท 4.56 ราคาของชวมวลทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลง

ชวมวล ประเภทชวมวล ราคาตา-สง (บาทตอตน) ราคาเฉลย (บาทตอตน) เศษไม 380 380 แกลบ 740-1,500 1,020 กากออย N/A N/A ทมา : จากผลการสารวจของโครงการ

ปรมาณพลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวลสามารถ

แสดงไดดงตารางท 4.57 โดยปรมาณพลงงานจากชวมวลคานวณจากปรมาณการใชเชอเพลงคณดวยคาความรอนสทธของเชอเพลงชนดนนๆ ซงปรมาณของการใชพลงงานชวมวลตอปรมาณการใชพลงงานทงหมด ในกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวลคดเปนประมาณ 40.94 เปอรเซนต

ตารางท 4.57 พลงงานทใชในกลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลง

ชวมวล ประเภทพลงงาน รวม รวม (GJ) เปอรเซนต ไฟฟา 12,331,074.73 กโลวตต ชม. 44,391.87 0.14% NG - - - LPG - - - ถานหน 696,326.35 ตน 18,362,125.85 58.81% ลกไนต - - - นามนเตา 57,300.00 ลตร 2,278.82 0.01% ดเซล 796,959.13 ลตร 29,025.25 0.09%

รวม 18,437,821.79 59.06% เศษไม 96,627.07 ตน 1,545,066.85 4.95% แกลบ 616,014.25 ตน 8,870,605.20 28.41% กากออย 314,305.20 ตน 2,366,718.16 7.58%


บทท 5 ระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลใน



ระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม

5-1

บทท 5 ระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม

ระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงในภาคอตสาหกรรมเปนวธการหรอเครองมอเพอใหไดมาซง

ขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆในประเทศไทย ซงภาครฐและหนวยงานทเกยวของตางๆ จาเปนตองอาศยขอมลดงกลาวในการวางแผน กาหนด วางกรอบ นโยบายตางๆทเกยวของกบการใชชวมวลในประเทศไทย อยางเปนระบบ เพอใหเกดประโยชนตอประเทศชาตสงสด และเนองดวยแผนยทธศาสตรการพฒนาพลงงานทดแทนของประเทศไทยไดกาหนดสดสวนในการใชพลงงานทดแทนใหมอตราเพมขนจากรอยละ 0.5 ในป 2547 เปนรอยละ 8 ในป พ.ศ. 2554 จากมตพลงงานดานตางๆ เชน ภาคการผลตไฟฟา ภาคการผลตความรอนจากชวมวล และนามนเชอเพลงชวภาพ (Biofuel) ดงนนจงเปนความจาเปนทจะตองมระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม เพอรวบรวมและตดตามขอมลการใช เชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม เพอกาหนดนโยบายและมาตรการ ในการสนบสนนใหมการใชเชอเพลงชวมวลใหมากขนเพอใหบรรลตามยทธศาสตรทไดตงไว

จากการศกษาของทปรกษาพบวา วธการรวบรวมและเกบขอมลเกยวกบการใชชวมวลในภาคอตสาหกรรมของประเทศไทยในปจจบน มทมาจากสองสวน คอในสวนของขอมลจากโครงการการศกษาทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวลของหนวยงานรฐ และขอมลจากแบบสงขอมลเกยวกบการใชพลงงานและการอนรกษพลงงาน สาหรบโรงงานควบคม ซงจากแหลงขอมลทงสองสวนยงคงมขอจากดอยในหลายประการ เชน โครงการศกษาของทางภาครฐในเรองทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวลนนไดขอมลในลกษณะทจากดเฉพาะเรองทศกษาหรอกลมเปาหมายอตสาหกรรมทศกษาเปนครงๆไป สวนขอมลจากแบบสงขอมลของการใชพลงงาน สาหรบโรงงานควบคม คาถามในสวนของขอมลทเกยวของกบชวมวลยงไมชดเจน จากอปสรรคดงทกลาวมา ทาใหภาครฐไมสามารถไดขอมลการใชเชอเพลงชวมวลของทกอตสาหกรรมอยางตอเนอง และครอบคลมเพยงพอ

จากประสบการณของทปรกษาในการสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในกลมอตสาหกรรม 9 กลมอตสาหกรรมทมศกยภาพในการใชเชอเพลงชวมวล และ จากการศกษาระบบตดตามขอมลการใชพลงงานและเชอเพลงของภาคอตสาหกรรมในตางประเทศ อาทเชน ประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา และออสเตรเลย ทปรกษาไดนาเสนอแนวทางและมาตรการในการทจะไดมาซงขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ทงจากภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตกระแสไฟฟา ตามทจะไดกลาวรายละเอยดในหวขอตอไป 5.1 วธการสารวจและรวบรวมขอมลการใชพลงงานและเชอเพลงในประเทศตางๆ

ทางทปรกษาไดทาการศกษาวธการสารวจและรวบรวมขอมลการใชพลงงานและเชอเพลง ใน

ประเทศตางๆ เชนประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา และ ออสเตรเลย ซงมการเกบรวบรวมขอมลอยางเปนระบบ ผานการปรบปรง พฒนา และใชงานมาเปนระยะเวลานาน เพอจะนาขอมล แนวทางและวธการของการสารวจการใชพลงงานของประเทศตางๆ มาใชเปนขอมลประกอบในการออกแบบและพฒนาระบบตดตาม ขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในประเทศไทยตอไป 5.1.1 การสารวจขอมลการใชพลงงานเเละเชอเพลงในประเทศสหรฐอเมรกา

จากการศกษาพบวาในประเทศสหรฐอเมรกานน มการสารวจและตดตามขอมลการใชเชอเพลงเเละพลงงานในภาคอตสาหกรรมการผลต ทเรยกวา Manufacturing Energy Consumption Survey (MECS) โดยมจดประสงค เพอจะนาขอมลทไดจากการสารวจนไปใชในการวางแผนและดาเนนกจกรรม



5-2

ดานพลงงานของ U.S. Department of Energy (DOE) โดยการสารวจนจะรวบรวมขอมลปรมาณการใชพลงงาน คาใชจายดานพลงงาน ความสามารถในการสลบใชประเภทเชอเพลง การผลตกระแสไฟฟา การใชพลงงานทางออม และขอมลอนๆทเกยวของกบการใชพลงงานทกๆ 4 ป โดยในอดตมการสารวจในป 1986, 1989, 1992, 1995, 1999 และ 2002 และกาลงจดทาขนในป 2006 การสารวจขอมล MECS น กระทาขนภายใตกฎหมาย Federal Energy Administration Act of 1974, Pub. Law No. 93-275 และ Title 3, Subtitle B, of the Omnibus Budget Reconciliation Act 1986, Pub. Law No. 99-509 และ Title 1, Subtitle G, of the Energy Policy Act of 1992, Pub. Law No. 102-486 ของประเทศสหรฐอเมรกา โดยกลมสถานประกอบการผลตทไดรบแบบสอบถามมหนาทตองใหขอมลทางภาครฐโดยทาการตอบแบบสอบถามและสงกลบคนมายงภาครฐ ซงในกรณทโรงงานไมใหความรวมมอ อาจจะถกดาเนนการทางกฎหมาย ดวยวธตางๆเชน คาปรบ บทลงโทษ และการแทรกแซงจากภาครฐตามทกฎหมายระบไว

การสารวจ MECS ไดอาศยขอมลสารวจจากการสารวจอนมาใชเพอประกอบการพจารณาเลอกกลมตวอยางและกาหนดจานวนตวอยางทตองสารวจ การสารวจอนๆ นคอ Economic Census-Manufacturing (EC-M) ซงลกษณะการสารวจเปนแบบสามะโนประชากร โดยจดทาขนทกๆ 5 ป (ป ค.ศ.ทลงทายดวย “2” และ “7”) ขอมลทสารวจจะเปนขอมลสถตในเชงเศรษฐศาสตร (Economic statistics) ไดแก ขอมลเงนเดอนและคาแรงของพนกงาน (Payroll) คาใชจายตางๆ โดยขอมลจากการสารวจจะถกเกบในรปทเรยกวา EC-M mail file ซงเปนสวนทนาในประกอบการสารวจ MECS นอกจากนยงไดมการนาขอมลจากการสารวจ Annual Survey of Manufacturers (ASM) ซงมการสารวจทกปยกเวนปทมการสารวจ EC-M ดงนนขอมลจาก ASM จะเปนขอมลททนสมยกวา EC-M ในบางป หนวยงานทรบผดชอบโดยตรงในการสารวจ EC-M และ ASM คอ The Manufacturing and Construction Division, Bureau of the Census, U.S. Department of Commerce สาหรบการสารวจ MCES มหนวยงาน Energy Information of Administration (EIA), U.S. Department of Energy เปนผใหคาปรกษาในการดาเนนการสารวจขอมล และประเมนผลขอมลการใชพลงงานและเชอเพลงในภาคอตสาหกรรมการผลต

การคดเลอกสถานประกอบการผลตเพอสารวจนน ไดมการแบงกลมทจะสารวจออกตามพนทสามะโน (Census Region) แลวจดสถานประกอบการในแตละพนทตามภาคการผลต North American Industry Classification System (NAICS) Sector 31-33 อนประกอบดวยสถานประกอบการผลตทงหมดใน 50 มลรฐและ District of Columbia (DC) ทเกยวของกบการใชกระบวนการเชงกลและเชงเคมในการเปลยนแปลงคณสมบตแกวสด สสาร ทาใหเกดผลผลตหรอผลตภณฑใหม รวมถงการประกอบชนสวนเพอสรางผลตภณฑ ซงไมเกยวกบการกอสราง สถานทประกอบการผลตโดยมากแลวจะเปนโรงงานทมการใชเครองจกรและอปกรณสาหรบจดการวตถดบ การแบงกลมในลกษณะนเรยกวา Industry-by-Region Strata โดยพนทสามะโนแบงออกเปน 4 กลมคอ Northeast, Midwest, South และ West Region กลมอตสาหกรรมการผลตจาแนกตามภาคการผลตยอย (21 แบบตาม NAICS) และประเภทอตสาหกรรม

ในการเกบขอมลลาสดในป 2002 นน การเลอกกลมตวอยางไดอาศยหลกการทเรมจากทกสถานประกอบการมสทธทจะถกสารวจ แตความนาจะเปนทจะถกเลอกเปนตวอยางเพอถกสารวจจะมคาไมเทากน ซงความนาจะเปนนจะถกกาหนดเปนสดสวนกบตนทนพลงงานทใช (ไฟฟารวมกบเชอเพลง) ถาสถานประกอบการใดมคาตนทนพลงงานสงจะมความนาจะเปนทจะถกสารวจสงเชนกน ซงลกษณะการกาหนดคาความนาจะเปนในลกษณะนเรยกวา Probability-Proportionate-to-Size (PPS) สาหรบเกณฑในการคดสถานประกอบการออกจะกาหนดโดยคาสมประสทธการแปรผน (Coefficient of Variation: CV) จากการสารวจทผานมาไดกาหนดคาสมประสทธการแปรผนไว 2 ระดบ คอ กลมทมคาศนย และกลมทมคามากกวาศนย แตมการกาหนดคาทยอมรบได Tolerances) สาหรบแตละอตสาหกรรม คาทกาหนดไวไดแก 2%, 4%, และ 8.3% กลมทถกกาหนดใหคาสมประสทธการแปรผนเปนศนยคอกลมทตองสารวจ



5-3

แนนอน กลาวคอทกสถานประกอบการในกลมนน (Strata) จะถกสารวจ ไดแก กลมทมจานวนสถานประกอบการในอตสาหกรรมหนงๆ ทงประเทศตากวา 100 แหง หรอ กลมทมจานวนสถานประกอบการนอยกวา 30 แหงในแตละกลมยอย (Strata) หรอกลมอตสาหกรรมทใชพลงงานมาก (Energy intensive industry) ตวอยางของอตสาหกรรมไดแก อตสาหกรรมผลตนาตาล อตสาหกรรมทากระจกแผน สาหรบกลมทมการกาหนดคาสมประสทธการแปรผนมากกวาศนยนน จะเลอกตวอยางโดยการคดออกสถานประกอบการออกไปทละหนงซงการคดออกนจะเปนไปตามความนาจะเปนทกาหนดไวดวยวธ PPS การคดออกจะดาเนนการไปเรอยจนกระทงคาสมประสทธการแปรผนของกลมตวอยางมคาใกลเคยงกบคาทกาหนดไวแตตองไมมากกวา ขอมลทางสถตตางๆทตองการจะคานวณมาจากคาเฉลยของขอมลจากแตละสถานประกอบการในชดตวอยาง โดยมนาหนกของขอมลจากแตละแหงซงจะแปรผนตามตนทนพลงงาน

ดวยวธการสมขางตนไดมการสงแบบสอบถามสารวจไปยงสถานประกอบการผลตในชดตวอยางทไดทงหมดประมาณ 14,799 แหงจาก 67 กลมอตสาหกรรม โดย 76 เปอรเซนตสงกลบแบบสอบถามทมขอมลทสมบรณและนามาใชในการวเคราะหได ซงในรายละเอยดของแบบสอบถาม MECS (FORM EIA-846B ซงใชในป 2002 ) ดงทไดแสดงในภาคผนวก ญ. ไดมการสอบถามถงปรมาณการใชชวมวลเปนเชอเพลงใน Section 11 และ 12 โดยใน Section 11 จะสอบถามขอมลปรมาณการใชเชอเพลงจากไม โดยจะมชองใหกรอกขอมล ปรมาณการใชไมเพอเปนเชอเพลง ผลตพลงงานความรอน ไอนา และพลงงานไฟฟา และในจดประสงคอนนอกเหนอจากทกลาว ในหนวยเทยบเทาเปนพลงงานความรอน (Million Btu) โดยจะตองแยกตามประเภทของทมาของแหลงเชอเพลง วาไดจากแหลงไหน เชน ปาไม ผลผลตของโรงงานแปรรปไม หรอโรงงานอตสาหกรรมทเกยวของกบไม สาหรบ Section 12 จะสอบถามขอมลปรมาณการใชเชอเพลงจากวสดเหลอจากการเกษตรกรรม เชน กากออย แกลบ เปลอกผลไม และอนๆ

สาหรบการจดสงแบบสอบถามโดยทางไปรษณย หรอ ไฟลอเลกทรอนกส ไปใหโรงงานตวอยาง ในกรณทโรงงานมขอสงสยเกยวกบการกรอกแบบสอบถามสามารถโทรปรกษากบหนวยงาน Census Bureau สาหรบชวงเวลาทใชในการตอบแบบสอบถามนน จากการประเมนของทาง EIA คดวาเวลาทใชในการกรอกแบบสอบถามนจะอยทเฉลยประมาณ 8 ชวโมง ซงรวมเวลาการอานรายละเอยดคาถาม การหาขอมล การรวบรวมขอมลและการตอบแบบสอบถาม ซงในกรณทโรงงานไมสามารถตอบแบบสอบถามไดตามกาหนดเวลาทระบไวในแบบสอบถาม สามารถตดตอขอยดระยะเวลาการสงไดโดยตองโทรแจงกบทาง หนวยงาน Census Bureau กอน โดยขอมลทโรงงานกรอกมาในแบบสอบถาม MECS น ทาง Census Bureau จะเกบเปนความลบ และนาไปใชเพอประโยชนทางสถตเทานน ภายใตการควบคมของกฎหมาย

นอกจากนนพบขอมลวามลรฐแคลฟอรเนยในสหรฐอเมรกา มการสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลของโรงงานทมการใชเชอเพลงชวมวลภายในรฐในป 2003 ซงดาเนนการโดยหนวยงาน California Energy Commission และ California Biomass Collaborative, Biological & Agricultural Engineering, University of California โดยมจดประสงคในการสารวจเพอนาขอมลทไดไปใชในการวางแผนและกาหนดกลยทธ ในการสนบสนนการใชเชอเพลงชวมวลในรฐ California ตอไป โดยมการออกแบบสอบถามในรปของเอกสารและโปรแกรมคอมพวเตอร ใหโรงงานทมการใชเชอเพลงชวมวลในเขตรฐ California กรอกขอมลทเกยวของการใชชวมวล เชน ปรมาณการใช ปรมาณผลผลตดานความรอนหรอไฟฟา คณสมบตของเชอเพลงชวมวลทโรงงาน ใช ซงรายละเอยดของแบบสอบถามในแตละหนาแสดงอยในภาคผนวก ฎ. 5.1.2 การสารวจขอมลการใชพลงงานและเชอเพลงในประเทศแคนาดา

ในประเทศแคนาดานนจะจดใหมการสารวจปรมาณการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมประจาปในประเทศแคนาดา ทเรยกวา Annual Industrial Consumption of Energy Survey (ICE) ซงดาเนนการโดย National Statistical Canada’s Agency โดยมจดประสงคในการสารวจ เพอจดทาการประเมนปรมาณพลงงานทใชกนในภาคอตสาหกรรมของประเทศแคนาดา ซงการสารวจน ไดรบการสนบสนน



5-4

เงนทนการสารวจจากกองทน Natural Resources Canada and Environment สาหรบชวงททาการสารวจ และรวบรวมขอมลนนจะอยในชวงเดอนกรกฎาคมถงพฤษภาคม ในแตละป โดยเปาหมายในการสารวจนนอยทสถานประกอบการผลตในประเทศแคนาดา วธในการสารวจนนจะใชแบบสอบถาม ซงประกอบไปดวยคาถามเกยวกบปรมาณการใชพลงงานในแตละประเภทพลงงานสนเปลอง และผลผลตทางดานไฟฟาและความรอนตางๆ

สาหรบการเลอกปรภมตวอยาง (sample space) ททาการสารวจนนจะเลอกสถานประกอบการทกแหงจากขอมลของหนวยงาน Statistics Canada’s Business Register ประมาณ 87 ประเภทอตสาหกรรม แตโรงงานอตสาหกรรมขนาดเลกซงมรายไดของบรษทตากวา 164,000 ถง 892,000 $ ตอป (ขนกบประเภทของอตสาหกรรม) จะไมถกจดอยในปรภมตวอยาง ในแตละประเภทอตสาหกรรม ความนาจะเปนทสถานประกอบการผลตจะถกเลอก ขนอยกบมลคาการขนสงซงมแนวโนมทจะแปรผนโดยตรงกบปรมาณการใชพลงงาน สถานประกอบการจะถกเลอกเขากลมตวอยางจนกระทงคาสมประสทธการแปรผนของมลคาการขนสงจากทงชดตวอยางมคาถง 20%

การตอบแบบสอบถามนเปนสงทบงคบใหสถานประกอบการผลตตองทาการตอบ โดยจะทาการสงแบบสอบถามทางไปรษณย ใหโรงงานตามกลมตวอยางทไดเลอกไว ในชวงประมาณกลางเดอนมกราคมในแตละป สาหรบโรงงานทมปรมาณการใชพลงงานสงมากจะทาการมอบหมายให Statistics Canada’s Head Office และโรงงานทมปรมาณการใชพลงงานปานกลางและนอยจะมอบให Regional Statistics Canada’s Head Office เปนผรบผดชอบประสานงานในการจดสง ตดตาม และรวบรวมแบบสอบถาม โดยจะมการตดตามขอมลในชวงประมาณเดอน มนาคม สาหรบโรงงานทยงมไดทาการสงแบบสอบถามกลบคนมา ในบางครง Regional Statistics Canada’s Head Office อาจจะใชวธการสมภาษณทางโทรศพทสาหรบโรงงานทตอบแบบสอบถามชา โดยการสารวจและรวบรวมขอมลจะเสรจสนภายในเดอนพฤษภาคม

ขอมลท ไดจากแบบสอบถามจะถกตรวจสอบเพอดความสอดคลองกนของขอมล สถานประกอบการผลตทรายงานคาของขอมลในชวงขดสดของการแจกแจงทางสถตของขอมลเกา จะไดรบการตดตอเพอตรวจสอบเปนกรณไป โดยในแบบสอบถาม Annual Industrial Consumption of Energy Survey (ICE) ตามทแสดงในภาคผนวก ฏ. ใน Part A ไดมการสอบถาม ปรมาณการใชพลงงานในประเภทตางๆ ในหนวยของนาหนก ปรมาณความรอน ประสทธภาพของหมอไอนา ในสวนของเชอเพลงทซอ ผลตไดเอง หรอ ขาย และใน Part C ไดมการสอบถามเกยวกบ พลงงานซงผลตจากเครองตนกาลงซงใชเชอเพลงหรอไอนาและพลงงานไฟฟา เชน Gas turbine, Back pressure Turbine Condensing, Turbine Reciprocating Engine โดยแบงเปน Mechanical energy และ Electricity ซงจะเหนไดวา แบบสอบถาม Annual Industrial Consumption of Energy Survey (ICE) ไมไดเนนคาถามในสวนของการใชเชอเพลงชวมวลมากนก

5.1.3 การสารวจขอมลการใชพลงงานและเชอเพลงในประเทศออสเตรเลย

Australian Bureau of Statistics (ABS) ไดจดทาการสารวจการใชพลงงานและเชอเพลงรปแบบตางๆ เชน ปโตรเลยม ถานหน กาซธรรมชาต และไฟฟาของกลมทไมใชทอยอาศย ขอมลเหลานจะถกนาไปใชสนบสนนการจดทานโยบายทางดานพลงงานของประเทศออสเตรเลย โดยเฉพาะอยางยงนโยบายเพอเศรษฐกจและการประหยดพลงงาน เชน การรเรมนาพลงงานหมนเวยนมาใช (renewable energy) และใชในการพจารณาเรอง greenhouse gas inventory ทมการกาหนดมาตรฐานตาม Kyoto emission targets

การสารวจนจะจากดปรมาณขอมลตวอยาง (Sample size) ไวทไมเกน 16,000 ตวอยาง โดยทตวอยางจะอยในทกๆ อตสาหกรรมตามรหส ANZSIC แตจะไมมการสารวจกลมทมการใชนอย สาหรบ



5-5

ธรกจทมอยจะถกจดกลมใหมอกครงหนง ตามลกษณะของเชอเพลงทนามาใชในการใหพลงงาน ซงผลของการสารวจจะนาไปประเมนคาพลงงานและเชอเพลงทใชในภาพรวม ทผานมานนทางออสเตรเลยไดมการสารวจในลกษณะนครงแรกและเพยงครงเดยวในปงบประมาณ 2002/03 โดยงบประมาณในการสารวจครงตอไปยงไมถกกาหนด (pending) 5.2 สถานการณสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในประเทศไทยในปจจบน

การสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในประเทศไทยนนสามารถมองวาเปนระบบหรอวธการทจะใหไดมาซงขอมลการใชเชอเพลงชวมวล โดยสาหรบประเทศไทยนนไดมการจดทาการสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลหลายวธในหลายลกษณะ จากการดาเนนงานของหลายๆ หนวยงานของภาครฐ ดวยเหตผลและวตถประสงคตางๆกนของการดาเนนการเเตละโครงการ ซงจากการศกษาของทปรกษาสามารถสรปแบงออกเปน 3 หวขอไดดงน

1. การศกษาเกยวกบการใชเชอเพลงชวมวลและการสงเสรมการใชเชอเพลงชวมวลของ หนวยงานของรฐ

2. การตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลจากการแบบสงขอมลเกยวกบการใชพลงงานและการอนรกษพลงงาน สาหรบโรงงานควบคม (บพร.1.)

3. การสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในโครงการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ

โดยมรายละเอยดในแตละหวขอดงตอไปน

5.2.1 การศกษาเกยวกบการใชเชอเพลงชวมวลและการสงเสรมการใชเชอเพลงชวมวลของ

หนวยงานของรฐ

ในชวงเวลาหลายปทผานมา ทางภาครฐไดมโครงการศกษาในเรองทเกยวของกบเชอเพลงชวมวลในโดยเนนกรอบและเนอหาการดาเนนงานจากดเฉพาะเพยง 3 หวขอหลกๆ ซงไดแก

1) การประเมนศกยภาพของแหลงทรพยากรชวมวลสาหรบผลตพลงงาน 2) การศกษา ทางดานเทคนค/เศรษฐศาสตร/สงแวดลอมทเกยวกบเทคโนโลยการผลตพลงงานจาก

ชวมวลประเภทตางๆ 3) การหามาตรการเชงนโยบายทชวยสงเสรมการใชชวมวลเพอผลตพลงงาน

ซงตวอยางโครงการทศกษาเกยวของกบชวมวลมดงน (ทมา: ฝายอตสาหกรรม สานกงานกองทนสนบสนนการวจย)

- โครงการศกษาโรงไฟฟาชวมวลของอตสาหกรรมชนบทขนาดเลก (สพช. 2543) - โครงการสงเสรมผผลตไฟฟารายเลกทใชพลงงานหมนเวยน (สพช. 2544) - โครงการศกษาความเหมาะสมกอนการลงทนการผลตไฟฟาโดยใชชวมวลเปนเชอเพลงใน

อตสาหกรรมนามนปาลม (พพ. 2545) - โครงการศกษาสาธตการผลตพลงงานไฟฟาความรอนจากขยะชมชน (พพ. 2546) - โครงการศกษาและประเมนศกยภาพชวมวล (พพ. 2548)



5-6

- โครงการศกษาและออกแบบเพอสาธตโรงไฟฟาจากชวมวล (พพ. 2548) - โครงการสรางความเขาใจและสมพนธภาพทดระหวางรฐ ชมชน และผประกอบการในพนท

รายเลกทใชพลงงานหมนเวยน (สนพ. 2548) - โครงการศกษาวางแผนการผลตและการใชพล งงานความรอนร วมจากชวมวลใน

ภาคอตสาหกรรม (พพ. 2548) - โครงการศกษาความเปนไปไดในการปลกไมโตเรวเพอเปนพลงงานชวมวล (สนพ. 2549) - การบรหารจดการเชงกลยทธของทรพยากรชวมวลในภาคใต (สกว. 2549)

ดงทกลาวมา จะเหนไดวาทางภาครฐยงไมไดมการศกษาทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวลใน

ภาคอตสาหกรรมของประเทศไทย ซงทาใหไมสามารถประเมนตวเลขปรมาณการใชชวมวลในแตละภาคอตสาหกรรมหรอภาพรวมทงประเทศอยางแมนยาและถกตอง ซงหากมขอมลเกยวกบสดสวนโรงงานทมการใชเชอเพลงชวมวลในแตละภาคอตสาหกรรม กจะทาใหการพฒนาระบบตดตามขอมลการใชชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ นนกระทาไดอยางเปนระบบและรวดเรว 5.2.2 การตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลจากการแบบสงขอมลเกยวกบการใชพลงงานและการ

อนรกษพลงงาน สาหรบโรงงานควบคม (บพร.1)

แบบสงขอมลการใชพลงงานและการอนรกษพลงงาน สาหรบโรงงานควบคม (บพร.1.) นนจะทาการสงใหโรงงานควบคม ทาการกรอกทกๆ 6 เดอน และสงคนใหทางภาครฐเพอทาการสารวจการใชพลงงานประเภทตางๆและศกยภาพการอนรกษพลงงานในโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญ

ซงจากการตรวจสอบพบวาแบบฟอรม (บพร.1) ในสวนท 3 ขอมลการใชพลงงาน ในคาถามขอท 3.1 ขอยอยท 3 พลงงานความรอน ดงเเสดงในภาคผนวก ฐ. จะมคาถามในสวนของการใชพลงงานในแตละประเภท ตอเดอน คาความรอนเฉลย (เมกะจลตอหนวย) และปรมาณความรอนรวม (เมกะจล) โดยแยกตามประเภทของเชอเพลงสนเปลอง ทใช เชน นามนเตา นามนดเซล กาซปโตรเลยม ถานหน และอนๆ โดยในหวขอพลงงานหมนเวยนใหโรงงานระบประเภทพลงงานหมนเวยนทใชและปรมาณทใช โดยมไดแยกประเภทของพลงงานหมนเวยนเปนรายชนด ดงเชนทแยกรายละเอยดตามประเภทเชอเพลงพลงงานสนเปลอง

ซงขอจากดดงกลาวนนจะทาใหโรงงานควบคมทมการใชเชอเพลงชวมวลไมตระหนกถงความจาเปนของการเกบบนทกและสงขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลใหกบทางภาครฐ นอกจากนนในกรณทโรงงานมการใชเชอเพลง ชวมวลหลายๆประเภท จะไมสามารถกรอกขอมลปรมาณการใชชวมวลแตละประเภทได ซงในบางโรงงานจะมการปรบแกแบบสงขอมลใหเหมาะสมตามลกษณะการใชพลงงาน อยางไรกตามจะเหนไดวาแบบสงขอมลในปจจบนยงไมเออตอการสงขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลสาหรบโรงงานควบคม ดงนนขอมลทภาครฐไดจากแบบฟอรม บพร. 1 ในสวนของขอมลการใชเชอเพลงชวมวลจงมความคลาดเคลอนและไมสมบรณ

ดวยขอจากดของระบบตดตามขอมลทมอยในปจจบน ทาใหไมสามารถตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆไดอยางครอบคลมและเปนระบบ จงจาเปนอยางยงทจะตองมการพฒนาระบบตดตามขอมลการใชชวมวลทมระบบและสามารถตดตามขอมลไดอยางครบถวนและครอบคลมในทกประเภทอตสาหกรรมทมการใชเชอเพลงชวมวลในประเทศไทย ซงทปรกษาจะไดนาเสนอวธการและมาตรการของระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมในหวขอถดไป



5-7

5.2.3 การสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในโครงการการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ

ทางทปรกษาไดจดทาแบบสอบถามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในโรงงานอตสาหกรรม ในกลม

อตสาหกรรมทคาดวาจะมศกยภาพสงในการใชเชอเพลงชวมวล จานวน 9 ประเภทอตสาหกรรม คอ

1. กลมอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม 2. กลมอตสาหกรรมการผลตนาตาล 3. กลมอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง 4. กลมอตสาหกรรมการสขาว 5. กลมอตสาหกรรมซเมนต 6. กลมอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา 7. กลมอตสาหกรรมอบไมยางพารา 8. กลมอตสาหกรรมอาหารสตว 9. กลมอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาโดยใชชวมวล

โดยแบบสอบถามทจดทาขนจะมคาถามในเรองขอมลการใชเชอเพลงชวมวล ผลผลตดานความ

รอนและไฟฟา ทจดสงโดยวธสมตามหลกสถต ใหโรงงานอตสาหกรรมจานวนหนงทมศกยภาพสงในการใชเชอเพลงชวมวล

หลงจากดาเนนงานในสวนการสารวจแบบสอบถามแลวเสรจ พบวามโรงงานใหความรวมมอตอบกลบแบบสอบถามในระดบตามทไดคาดหวง สาหรบอตสาหกรรมทมการใชเชอเพลงชวมวลคอนขางสง เชน อตสาหกรรมการผลตนาตาล และการผลตนามนปาลม มจานวนแบบสอบถามทกลบมาในสดสวนทสง มเฉพาะในบางอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมการสขาว ทมจานวนแบบสอบถามทตอบกลบมานอย ซงอาจเนองมาจากวาโรงสขาวสวนใหญในปจจบนไมไดใชแกลบเปนเชอเพลงในโรงงาน ทาใหโรงงานไมตอบกลบแบบสอบถาม

จากการวเคราะหขอมลทไดจากแบบสอบถาม พบวาโรงงานสวนใหญมความเขาใจในการกรอกขอมลเปนอยางด ใหขอมลทนาเชอถอและถกตอง จะมเฉพาะในบางโรงงานทเขาใจคาถามคลาดเคลอน ทาใหตอบขอมลผดและไมตรงกบความเปนจรง ซงทางทปรกษาไดใชวธโทรศพททวนสอบขอมล โดยวศวกรโครงการจะเปนผโทรศพทไปสอบถามผทใหขอมลของโรงงานนนตามทระบไวในแบบสอบถาม เพอทาการสอบถามขอมลเพมเตมในกรณทโรงงานไมไดกรอกขอมลบางหวขอ หรอมความผดปกตของตวเลขขอมลตางๆ ทโรงงานตอบมาในแบบสอบถาม ซงจากการโทรไปสอบถาม พบวาผทกรอกแบบสอบถามของโรงงานสวนใหญใหความรวมมอเปนอยางด และชแจงในประเดนตางๆทยงสงสยและตองการขอมลเพมเตม ยกเวนในบางประเดนทผกรอกแบบสอบถามไมสามารถใหคาตอบ เนองจากผกรอกไมทราบขอมล และโรงงานไมมการรวบรวมขอมลไว สาหรบขอมลทไดจากการสอบถามและสมภาษณโรงงานทางโทรศพททงหมด ทางทปรกษาไดนามาปรบแกขอมลในแบบสอบถามใหมความถกตองยงขนกอนจะนาขอมลไปบนทกลงในฐานขอมลของโครงการและนาไปใชในการดาเนนการของโครงการในขนตอนอนๆ

นอกจากนนทปรกษาไดเขาไปทาการสมภาษณและประเมนขอมลยงโรงงานทไดทาการคดเลอกไวจานวนประมาณ 30 โรงงาน ในแตละกลมอตสาหกรรม ซงนอกจากการดาเนนการตรวจสอบขอมลตามหวขอ 3.4.2 แลว ยงไดสอบถามตวแทนโรงงานตางๆในเรองการสงขอมลปรมาณการใชชวมวลเปนเชอเพลงในโรงงานใหกบทางภาครฐ ซงโรงงานสวนใหญใหความเหนแยกเปนประเดนตางๆไดดงตอไปน



5-8

- สาหรบโรงงานควบคมทมการกรอกแบบฟอรม บพร.1 ทก 6 เดอนอยแลว ใหความเหนวา สามารถสงขอมลเพมเตมในสวนขอมลเกยวกบการใชชวมวลเปนเชอเพลงได โดยจะตองมรปแบบวธการสงขอมล ททาไดงายและสะดวก อาจจะเปนรปแบบทมลกษณะใกลเคยงแบบฟอรม บพร.1 หรอรวมอยในแบบฟอรม บพร.1 โดยขยายใหมรายละเอยดเกยวกบการใชชวมวลมากกวาปจจบน และขอใหทางภาครฐมการออกกฎบงคบใหมการสงขอมลชวมวลในลกษณะนในทกๆโรงงาน เพอใหเกดความเสมอภาคและเทาเทยมกน - สาหรบโรงงานขนาดเลก ซงไมเปนโรงงานควบคม นนสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท ประเภทแรกคอโรงงานทมการเกบขอมลในสวนของการใชชวมวลอยางเปนระบบ ครบถวนถกตองอยแลว สามารถรวบรวมสงขอมลใหทางภาครฐไดทนท โดยขอใหทางภาครฐมการถายทอดวธการสงขอมลกอนเทานน นอกจากนหากมมาตรการจงใจหรอการใหผลตอบแทนในรปแบบตางๆในกรณทโรงงานสงขอมลในสวนนใหภาครฐ อาทเชน มาตรการชวยเหลอทางดานการเงน หรอ การใหการสนบสนนดานขาวสารจากทางภาครฐทจะเปนประโยชนตอโรงงาน หรออาจจะเปนลกษณะการสงผเชยวชาญมาใหความรเกยวกบการใชชวมวลเปนเชอเพลง และอนๆ กจะทาใหโรงงานมแรงจงใจในการสงขอมลมากยงขน ประเภททสองคโรงงานทไมเคยมการเกบขอมลมากอน ซงโรงงานเหลานมความตองการใหทางภาครฐสงทมงานเขามาอบรม และประเมนวธการเกบขอมลอยางถกตอง เพราะขอมลทมอยอาจจะไมครบถวนและถกตองนาเชอถอเพยงพอ หลงจากนนคอยอธบายวธและรปแบบการสงขอมลเชนเดยวกนกบทกลาวในขางตน นอกจากนขอใหทางภาครฐมมาตรการจงใจสาหรบโรงงานทมการสงขอมลอยางเปนประจาดวย 5.3 แนวทางการพฒนาระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม

ดงทกลาวมาในขางตนถงสถานะของระบบตดตามหรอวธการเกบรวบรวมขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม ในอดตและปจจบนของประเทศไทย เราจะเหนไดวายงมขอจากดอยหลายประการคอ

1. สาหรบโครงการการศกษาของภาครฐทเกยวของกบชวมวลนนแมวาจะไดขอมลในสวนของปรมาณการใชชวมวลในภาคอตสาหกรรมอยบางในบางโครงการ แตกไมสามารถครอบคลมขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาพรวมทกภาคอตสาหกรรมได และทสาคญโครงการตางๆถกดาเนนการและจดทาขนเปนครงคราว และขอมลทไดกเปนชวงปททาการสารวจหรอปกอนหนา ทาใหขาดความเชอมโยงและตอเนองของขอมล ซงทาใหการนาตวเลขและขอมลดงกลาวไปใชงานหรอทาการวเคราะห พยากรณ สามารถทาไดอยางมขอจากด 2. สาหรบขอมลซงภาครฐไดจากแบบสงขอมลการใชพลงงานและการอนรกษพลงงาน สาหรบโรงงานควบคม (บพร.1) นน แมวาจะทาใหภาครฐไดขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในลกษณะทตอเนองและสามารถเชอมโยงได แตดวยรปแบบคาถามเกยวกบการใชเชอเพลงพลงงานหมนเวยนในแบบสงขอมล บพร. 1 ยงไมเออตอการกรอกขอมลในสวนทเกยวของกบปรมาณการใชชวมวลนก นอกจากนนขอมลทไดจากบพร.1 จะไดขอมลในเรองของปรมาณการใชชวมวลเปนหลก จงทาใหขาดขอมลทจาเปนในสวนอนๆ ไป เชน ราคา แหลงทมาของชวมวล ฯลฯ ซงเปนขอมลสาคญทภาครฐสามารถนาไป กาหนด นโยบายและวางแผน การบรหารจดการการใชเชอเพลงชวมวล

3. สาหรบขอมลซงไดจากการสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในโครงการทกาลงดาเนนการอยในปจจบน แมวาจะไดขอมลตางๆ ครบถวนในสวนทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวลเปนพลงงาน แตเนองจากลกษณะการสารวจทถกจดทาขนเปนโครงการระยะสน และขอมลสวนใหญทไดกเปนขอมลชวมวลในป 2548 เทานน จงอาจจะทาใหมขอจากด ในการนาขอมลทไดไปใชงานในปตอๆไป นอกจากนน



5-9

พนทในการสารวจกจากดอยในประเภทหรอกลมอตสาหกรรมหลกๆทคาดวาจะมศกยภาพในการใชเชอเพลงชวมวลในปรมาณสงเทานน ซงอาจจะมกลมอตสาหกรรมอนๆซงมศกยภาพการใชเชอเพลงชวมวลในปรมาณสงหรอปานกลาง ซงอยนอกขายการสารวจในโครงการ ทาใหขาดขอมลในสวนนไป

จากทกลาวมาทงหมด ทางทปรกษาไดพจารณาขอดและขอดอยของแตละแนวทางและวธการทใชในประเทศไทยในปจจบน และระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลทมการใชในประเทศทพฒนาแลว เชน ประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา และ ออสเตรเลย นามาประกอบการพจารณาในการออกแบบและพฒนาระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมในประเทศไทย สรปไดวา การพฒนาระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลนน ควรจดขนอยางมระบบ และคอยเปนคอยไป ดงนนทปรกษาจงไดแบงแนวทางและวธการของระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมทจะนาเสนอเปน 2 ชวงระยะเวลา โดยระยะแรกกาหนดชวงเวลาไว 1-5 ป และระยะยงยนกาหนดชวงเวลาไวมากกวา 5 ป ซงมรายละเอยดของแผนแนวทางและวธการของระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม ทงในระยะแรกและระยะยงยนดงตอไปน 5.3.1 แนวทางและวธการพฒนาระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม

ระยะแรก (1-5 ป)

เนองจากการเกบและสารวจขอมลการใชพลงงานของประเทศไทยในปจจบนนนแบงประเภทโรงงานเปนโรงงานควบคมและโรงงานนอกขายโรงงานควบคม ดงนนในสวนของแผนแนวทางและวธการของระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมระยะแรก (1-5 ป) นนจะดาเนนการโดยแบงเปนสองสวน คอ สวนแรกสาหรบโรงงานควบคม และสวนทสองสาหรบโรงงานนอกขายโรงงานควบคม ก. สาหรบโรงงานควบคม

เนองจากโรงงานควบคมในปจจบนตองสงรายงานการใชพลงงานโดยใชแบบสงขอมล บพร.1

ใหกบทางภาครฐเปนประจาทก 6 เดอนอยแลว ซงผรบผดชอบดานพลงงานของโรงงานมความคนเคยและเขาใจในการตอบคาถามในแบบสงขอมลพอสมควร โดยมระบบการจดสงแบบสอบถามเเละตดตามการตอบกลบ รวมถงการบนทกขอมลลงในฐานขอมล ซงดาเนนการโดยทปรกษาตรวจสอบโรงงานควบคมทไดรบการวาจางจาก พพ. อยเเลว นอกจากนนโรงงานอตสาหกรรมทอยในขายโรงงานควบคมครอบคลมโรงงานในเกอบทกประเภทอตสาหกรรม ดงนนจากการอาศยความไดเปรยบดงกลาว การใชแบบสงขอมล บพร.1 เพอเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลการใชเชอเพลงชวมวล จงนาจะ เปนวธทเหมาะสมทสดในระยะแรก

วธการใชแบบสงขอมล บพร.1 เพอเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลการใชเชอเพลงชวมวลสามารถกระทาไดโดย การเพมคาถามในสวนของการใชเชอเพลงชวมวลในแบบฟอรม บพร.1 ลงไป เพอไมใหเกดความสบสนและใหเกดความสะดวกในการรวบรวมขอมล ควรจะแทรกหนาแบบสอบถามทมคาถามทเกยวของกบชวมวลออกมาตางหากและใหโรงงานควบคมทงทมการใชเชอเพลงชวมวลและไมมการใชเชอเพลงชวมวลตอบแบบสอบถามในหนาดงกลาว

ซงจากประสบการณในการดาเนนการออกแบบสอบถามการใชเชอเพลงชวมวลในโครงการ การออกแบบสอบถามในสวนดงกลาวจะตองมเนอหากระชบ งายตอการทาความเขาใจและตอบคาถามของผใหขอมล ดงนนทปรกษาจงไดนาเนอหาและคาถามทใชใน แบบสอบถามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม ป 2548 ทใชในการดาเนนการของโครงการ มาปรบใชโดย ออกแบบสอบถามมจานวนเพยง 3 หนา เพอใหกระชบ และจงใจผตอบแบบสอบถาม ตามทแสดงในภาคผนวก ณ. โดย มเนอหาครอบคลมใน 4 ประเดนหลกดงน



5-10

1. การใชพลงงานทง ปรมาณนาหนกและปรมาณเทยบเทาเปนความรอนเปนรายเดอน โดยแยกตามประเภทของชวมวล เพอรวบรวมปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลแตละชนดในโรงงาน

2. ของเหลอจากกระบวนการผลตทสามารถนามาใชเปนเชอเพลงชวมวล เพอรวบรวมขอมลศกยภาพของโรงงานดานเชอเพลงชวมวล

3. ผลผลตความรอนของเครองตนกาลงหรอเครองจกรทมการใชเชอเพลงชวมวล ซงทาใหไดขอมลประเภทและรายละเอยดเกยวกบขนาดของเครองตนกาลง รวมทงปรมาณการใชงานของเครองตนกาลงทมการใชชวมวลเปนเชอเพลง

4. คาถามทวไป ซงถามเกยวกบ ความคดเหนตางๆ แนวโนมในการปรบเปลยนการใชเชอเพลงสนเปลองมาใชเชอเพลงชวมวล ซงจะทาใหทราบถงแนวโนม จานวนโรงงานควบคมทสนใจจะเปลยนรปแบบการใชเชอเพลง

แบบสอบถาม 3 หนาในสวนดงกลาวควรจะแนบตอทายแบบสงขอมล บพร. 1 โดยกาหนดเปน

ขอมลสวนท 5 ขอมลการใชพลงงานจากชวมวลโดยแนบตอทายหนาขอมล สวนท 4 (ขอมลการอนรกษพลงงานและผลการตรวจสอบและวเคราะหการปฏบตตามเปาหมายและแผน) ใหโรงงานควบคมทกแหงกรอกขอมลตามปกต

ทงนจะตองมการจดใหมการอบรม ชแจง ทาความเขาใจเกยวกบคาถามในแบบสอบถามในสวนของการใชเชอเพลงชวมวลแกผรบผดชอบดานพลงงานในโรงงาน (ผชร.) ในทกโรงงาน ซงสามารถกระทาโดย หนวยงานทปรกษาตรวจสอบโรงงานควบคม ซงทาง พพ. ไดจดจางเปนประจาอยแลว

การรวบรวมขอมลทไดจากแบบสอบถามลงในฐานขอมลนน ควรบนทกลงใน ฐานขอมลเกยวกบการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม โดยใหสามารถเชอมโยงกนไดกบฐานขอมลหลกเกยวกบการใชพลงงานของโรงงานควบคมในปจจบน ซงพพ. ไดมการดาเนนการในสวนนแลว ซงผลทคาดวาจะไดรบในเบองตนคาดวาจะทาใหทราบสดสวน และปรมาณการใชของโรงงานทมการใชเชอเพลงชวมวลในแตละประเภทอตสาหกรรม ทมกาหนดไวในโรงงานควบคม นอกจากนน ขอมลเรอง แหลงทมา หรอ ราคาจะทาใหภาครฐสามารถนาไปวางแผนใหมระบบจดการและบรหารการใชเชอเพลงชวมวลทดขน

อยางไรกตามความนาเชอถอและถกตองของขอมลกเปนสงทจะตองระมดระวง เนองจากเชอเพลงชวมวลเปนเชอเพลงทยากตอการตรวจสอบและประเมนปรมาณการใชจรง ดงนนควรจะตองมระบบตรวจสอบความถกตองของขอมลโดยให ทปรกษาตรวจสอบโรงงานควบคมซงทาง พพ. มการจดจางอยเปนประจาอยแลว เปนผดาเนนการ

ในประเดนเกยวกบ การสงขอมล บพร.1 นนมกฎหมายบงคบใหสงขอมลเฉพาะโรงงานอตสาหกรรมทเขาขายเปนโรงงานควบคมตามพระราชกฤษฎกากาหนดโรงงานควบคม พ.ศ. 2540 มาตรา 3 (1) ตามทแสดงในภาคผนวก ด. ซงกาหนดโรงงานทเขาขายเปนโรงงานควบคม จากขนาดเครองวดไฟฟาหรอหมอแปลงไฟฟา และมาตรา 3 (2) ซงกาหนดโรงงานทเขาขายเปนโรงงานควบคม จากพลงงานความรอนจากไอนา ไอนาจากผจาหนายพลงงาน หรอพลงงานสนเปลองจากผจาหนายพลงงานหรอของตนเอง อยางหนงอยางใดหรอรวมกน ซงในมาตรา 3 (2) นในแงของการบงคบใชในทางปฏบตแลวคอนขางจะบงคบใชลาบาก เพราะไมสามารถตรวจสอบไดชดเจนตางจากการบงคบในมาตรา 3 (1) ซงในแงของโรงงานทมการใชพลงงานความรอนจากเชอเพลงชวมวลหรอเชอเพลงสนเปลองอนๆในปรมาณมาก หากแตมขนาดหมอแปลงไมถงตามเกณฑทกาหนดไวในกฎหมาย กอาจจะไมจาเปนตองสงขอมลการใชพลงงานโดย บพร.1 ดงนนเพอใหการเกบรวมรวมขอมลการใชพลงงานของทางภาครฐมความสมบรณ และครอบคลมมากยงขน จงควรจะมการปรบปรงแกไขขอกฎหมาย ในสวนพระราชกฤษฎกากาหนดโรงงานควบคม ใหครอบคลมโรงงานทมการใชพลงงานความรอนจากเชอเพลงชวมวล หรอ พลงงานสนเปลองอนๆ โดยอาจจะมการกาหนดจากขนาดเครองตนกาลง เชน ขนาดกาลงการผลตตดตงของหมอไอนา หรอขนาดกาลงการผลตตดตงของหมอตมนามนรอน



5-11

ข. สาหรบโรงงานนอกขายโรงงานควบคม

สาหรบโรงงานนอกขายโรงงานควบคมนน เนองจากเปนโรงงานทไมไดมการกรอกขอมลการใชพลงงาน บพร.1 เนองจากอยนอกเหนอการบงคบใชของกฎหมาย วธการทเหมาะสมในการทจะไดขอมลปรมาณการใชเชอเพลงของโรงงานเหลาน คอการสารวจโดยการใชแบบสอบถาม เนองจากโรงงานนอกขายโรงงานควบคมเหลานสวนใหญจะเปนโรงงานขนาดเลก และมอยจานวนมาก การบงคบทางกฎหมายใหทกโรงงานตองสงขอมลการใชพลงงานในลกษณะเดยวกบ บพร. 1 ถงแมวาอาจจะไดขอมลเพมขนในสวนของโรงงานเหลาน แตกอาจจะทาใหภาครฐสนเปลองงบประมาณ ดานเวลาและกาลงคนในการบรหารจดการกบขอมลเหลานเกนความจาเปน ซงการสารวจในลกษณะแบบสอบถามโดยใชวธสมทางสถตนน จะชวยลดจานวนของโรงงานททาการสารวจลงได

การกาหนดโรงงานในการสงแบบสอบถาม จะทาการสมโรงงานจากแตละประเภทอตสาหกรรม (Stratified Sampling) ตามเลขทะเบยนซงกาหนดโดยกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม เนองจากปจจบนมขอมลการใชชวมวลคอนขางจากด การสมโรงงานในระยะแรกจงอางองขอมลแรงมาในการกาหนดเปาหมายในการจดสงแบบสอบถาม โดยจะแบงโรงงานตามประเภทอตสาหกรรม และสมโรงงานโดยใหความสาคญกบโรงงานตามปรมาณแรงมา (Proportionate to Size) ตวอยางเชน กลมอตสาหกรรมสงทอประกอบดวยโรงงาน A มขนาด 30 แรงมา โรงงาน B มขนาด 40 แรงมา และโรงงาน C มขนาด 30 แรงมา ฉะนนโอกาสทโรงงาน A จะถกเลอกคอ 30/100 = 0.3 โอกาสทโรงงาน B จะถกเลอกคอ 40/100 = 0.4 และโอกาสทโรงงาน C จะถกเลอกคอ 30/100 = 0.3

จานวนโรงงานเปาหมายในการจดสงแบบสอบถามขนอยกบขนาดของกลมอตสาหกรรม กลมอตสาหกรรมทมจานวนโรงงานนอยกวา 100 โรงจะทาการสงแบบสอบถามไปทงหมด สาหรบกลมอตสาหกรรมทมจานวนโรงงานมากกวา 100 แหงจะทาการสมตามวธขางตนเพอสงแบบสอบถามไปทงหมด 100 แหง โดยคาดหวงวาจะไดรบการตอบกลบ 30% ซงเทากบจะมขอมลประมาณ 30 ชดขอมลในเบองตนสาหรบทกกลมอตสาหกรรม ซงเพยงพอเพอใชวเคราะหตามหลกสถตตอไป ซงจานวนเปาหมายในการสงแบบสอบถามอาจปรบเปลยนตามความเหมาะสมของงบประมาณ

ทางภาครฐ ควรจะพจารณาจดจางหนวยงานทางการศกษาของรฐหรอหนวยงานภาคเอกชนมาดาเนนการในสวนของการออกแบบสอบถาม การโทรศพทตดตาม และการรวบรวม บนทกขอมลลงในฐานขอมลและวเคราะหสรปผลขอมล สาหรบความถของการสารวจในชวงแรกควรจะมการสารวจ ทกๆ ป เพอใหไดขอมลททนสมยและนาไปใชประโยชนไดทนท

ส าหร บแบบสอบถามท ใ ช ใ นกา รส า ร ว จ ในช ว งแ รก อาจจะพ จ า รณา ใช จ ากแบบ สอบถามการใชเชอเพลงชวมวลทใชในโครงการน ซงโรงงานสวนใหญในกลมอตสาหกรรมหลกทมศกยภาพสงในการใชชวมวลมความคนเคยและเขาใจกบรปแบบของแบบสอบถามดงกลาวอยแลว ทาใหตวแทนโรงงานกรอกขอมลไดงาย และตอบกลบรวดเรว

สาหรบการบนทกขอมลทไดจากแบบสอบถามนน ทางหนวยงานทไดรบการมอบหมายใหทาการสารวจ ควรจะเปนผบนทกลงในฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม โดยผลทคาดวาจะไดรบในเบองตนคอทาใหทราบสดสวน และปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลของโรงงานทมการใชเชอเพลงชวมวลในแตละปในแตละประเภทอตสาหกรรมสาหรบโรงงานนอกขายโรงงานควบคม นอกจากนยงทราบ ขอมลเรองอนๆ เชน แหลงทมาของชวมวล ราคาชวมวล ซงจะทาใหภาครฐสามารถนาไปวางแผนใหมระบบจดการและบรหารการใชเชอเพลงชวมวลทดขน

จากขอมลการใชเชอเพลงชวมวลทไดจากโรงงานควบคมจากแบบสงขอมล บพร.1 และขอมลทไดจากการสารวจโรงงานนอกขายโรงงานควบคมโดยใชแบบสอบถาม จะทาใหทางภาครฐไดขอมลทเพยงพอสาหรบประเมนลกษณะปรมาณการใชชวมวล ในภาคอตสาหกรรมในประเทศไทย ไดอยางถกตองและเปนระบบ



5-12

สาหรบแนวทางและวธการพฒนาระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมระยะแรก (1-5 ป) นอกจากจะมงเนนไปทวธการทจะไดมาซงขอมลการใชเชอเพลงชวมวลโดยตรงแลว ภาครฐควรทจะตองมมาตรการและวธการในการทจะสนบสนนใหภาครฐ สถาบนการศกษา กลมโรงงานอตสาหกรรมตางๆ รวมตวกน เปนเครอขายผทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวล โดยมกจกรรมตางๆรวมกน ซงจะสงผลทาใหเกดการแลกเปลยนและการไดมาซงขอมลเกยวกบชวมวล ในรปแบบและลกษณะอนๆ นอกจากขอมลทไดจากการสารวจโดยแบบสอบถามแตเพยงอยางเดยว เชน ขอมลทางดานเทคนค เทคโนโลยเครองตนกาลง เครองจกร ทรรศนะและความเหนในการใชเชอเพลงชวมวล ฯลฯ

ดงนนทางภาครฐควรจะมแนวทางและมาตรการทจะกอใหเกดเครอขายผทเกยวของกบการใชชวมวลดงน

1. จดใหมการสมมนาและอบรมความรเกยวกบการใชเชอเพลงอยางมประสทธภาพและคมคา ใน

แตละประเภทกลมอตสาหกรรมเปนระยะๆ โดยเชญตวแทนจากโรงงานอตสาหกรรม ผเชยวชาญจากภาคเอกชน และสถาบนการศกษา มาบรรยาย อบรม ใหความรเกยวกบเชอเพลงชวมวล ตางๆ

2. สนบสนนดานงบการวจยและพฒนาเกยวกบเชอเพลงชวมวล แกสถาบนวจย หรอ หนวยงานทางการศกษาของรฐและเอกชน หรอโรงงานอตสาหกรรม เพอใหผลตผลงานทเปนประโยชนตอผใชเชอเพลงชวมวล โดยสามารถทจะนาไปใชงานไดทนท และจดใหมการนาเสนอผลงานการวจยแกผทเกยวของอยางตอเนองเปนประจา

3. จดตงและสนบสนนใหมเครอขายผทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวล ในรปแบบของ สมาคม สถาบน ตางๆ โดยจดกจกรรมทเปนประโยชนเกยวกบการพฒนาการใชเชอเพลงชวมวลอยางมประสทธภาพและยงยนตอสมาชกและผใชเชอเพลงชวมวล 5.3.2 แนวทางและวธการของระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมระยะยงยน

(มากกวา 5 ป)

จะเหนไดวาในประเทศทพฒนาแลว เชน สหรฐอเมรกา แคนาดา หรอ ออสเตรเลย จะมกฎหมายบงคบ ใหเปนหนาททโรงงานอตสาหกรรมจะตองสงขอมลเกยวกบการผลต การใชพลงงาน และเชอเพลงชนดตางๆ ใหกบหนวยงานกลางดานสถตของภาครฐ ซงในกรณทไมสงขอมลใหภาครฐภายในระยะเวลาทกาหนดจะมบทลงโทษ โดยการปรบ การแทรกแซงของทางภาครฐดวยวธตางๆตามกรอบทกฎหมายมอย โดยหนวยงานดานพลงงานของภาครฐ จะทางานรวมกบหนวยงานกลางดานสถตของภาครฐ ในการทจะสงแบบสอบถามดวยวธทางไปรษณยหรอ ไฟลอเลคทรอนคส ใหทางโรงงานทไดรบการสมดวยวธทางทางสถตจานวนหนง ซงหลกการสมจะพจารณาจาก กลมอตสาหกรรม พนทตงของโรงงาน มลคาการใชเชอเพลง ฯลฯ เพอใหไดขอมลการใชพลงงานครอบคลม สามารถเปนตวแทนของภาคอตสาหกรรมการผลตไดทงหมด

เนองจากขอมลการใชเชอเพลงชวมวลเปนสวนหนงของขอมลการใชพลงงานทงหมด ดงนนหากมระบบการตดตามขอมลพลงงานในภาพรวมทด ยอมจะทาใหระบบการตดตามขอมลการใชชวมวลมความแมนยา และถกตองตามไปดวย โดยไมเปนการสนเปลองงบประมาณและบคลากรของทางภาครฐมากเกนความจาเปน ดงนนทปรกษาจงเหนวาในระยะยาวหรอระยะยงยน ภาครฐควรจะมแนวทางการดาเนนการเพอสรางระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมดงน



5-13

1. มการออกกฎหมายกาหนดใหหนาทการใหขอมลการใชพลงงานเปนหนาทของโรงงานอตสาหกรรมทกโรงงาน จะตองกระทาเมอมการรองขอจากภาครฐอยางเปนทางการ

2. ภาครฐควรมการกาหนดหนวยงานกลางทางสถต ซงอาจจะเปนสานกงานสถตแหงชาต ทม

ภาระหนาท และความเชยวชาญ ในการจดสารวจเขามาดแลและจดการการสารวจการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรม โดยเฉพาะอยางยงพลงงานจากชวมวล เนองจากเปนยทธศาสตรของชาตในการพฒนาพลงงานทดแทน โดยทางานและประสานงานรวมกบหนวยงานดานพลงงาน เชน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

3. การสารวจการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมนน ควรจะกระทาดวยวธการสารวจโดยใชหลกสถต โดยอาจจะพจารณาเลอกกลมตวอยางในแตละประเภทอตสาหกรรมตามความเหมาะสม โดยพจารณา ทงเรอง ปรมาณการใช พนททโรงงานตงอย จานวนโรงงานในแตละประเภทอตสาหกรรม ทงนเพอใหสามารถเปนตวแทนของโรงงานอตสาหกรรมทงหมดในภาคอตสาหกรรมนน

4. การบรหารจดการขอมลทไดรบจากการสารวจนนควรจะกระทาโดย สานกงานสถตแหงชาต โดยคาแนะนาของ หนวยงานดานพลงงาน เชน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน และมการเผยแพรขอมลทไดจากการสารวจ และแสดงหลกฐานการนาขอมลไปใชประโยชนในดานตางๆ ใหภาคอตสาหกรรมไดรบรอยางทวถง

ซงจะเหนไดวาแนวทางทนาเสนอน เปนแนวทางทประเทศพฒนาเเลวสวนใหญใชกนอยาง

แพรหลาย ซงยนยนความใชไดของระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงสนเปลองหรอเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมไดดในระดบหนง อยางไรกตามสาหรบประเทศไทยแลวอาจจะตองมการปรบปรงในรายละเอยดในเรองของ รปแบบและวธการใหเหมาะสม เพอใหเกดประโยชนสงสดอยางยงยน 5.3.3 บทบาทและหนาทของ พพ. ทมตอแนวทางและวธการพฒนาระบบตดตามขอมลการใช

เชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมระยะแรก (1-5 ป) และระยะยงยน (มากกวา 5 ป)

เนองจาก กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) จะเปนหนวยงานทบทบาทสาคญในการดาเนนงานระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมทงสองระยะ ดงนนเพอใหเกดความชดเจนและเปนรปธรรม ในสวนการดาเนนงานของพพ. ทมตอแผนพฒนาระบบตดตามฯ ทางทปรกษาจงไดนาเสนอ บทบาทและหนาทของ พพ. ในชวงป 2550-2559 ซงสอดคลองกบแผนในระยะแรก (1-5 ป) และระยะยงยน (มากกวา 5 ป) ดงน 1. บทบาทและหนาทในป พ.ศ. 2550 - 2551 - ดาเนนการปรบปรงแบบสอบถามขอมล บพร.1 โดยเพมแบบฟอรมสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวล

และกาซชวภาพผนวกเขาไป เพอเกบขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในสวนโรงงานควบคม และจดใหมการถายทอด วธการกรอกขอมลในสวนทเพมเตมเกยวกบการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ โดยหนวยงานทปรกษาตรวจสอบโรงงานควบคม

- สาหรบโรงงานนอกขายโรงงานควบคม พพ. อาจทาการจดจางใหมการสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ดวยแบบสอบถามในลกษณะทใกลเคยงกบโครงการน โดยมการดาเนนการ จดเกบ และบรหารขอมลในลกษณะเดยวกนกบขอมลทไดจากแบบฟอรม บพร.1



5-14

- ปรบปรงและบรหารจดการระบบฐานขอมลทเกยวของ การใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม ใหสามารถรองรบขอมลในสวนขอมลเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพทไดจากแบบฟอรม บพร. ใหม และการสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ในสวนของโรงงานนอกขายโรงงานควบคม

- จดใหมการสรางเครอขาย ผเกยวของกบการใชชวมวลเพอกระตนและสงเสรมกจกรรมทเกยวของกบชวมวลใหเพมขน นาไปสการแลกเปลยนความร ขอมลอนๆทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวล

2. บทบาทและหนาทในป พ.ศ. 2552-54 - รวบรวมขอเสนอแนะและแนวทางการพฒนา ปรบปรงแบบสอบถามขอมล บพร.1 ในสวนทเกยวของกบ

ขอมลเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ จากฝายทเกยวของ เชน ฝาย ผชร. จากโรงงาน หนวยงานทปรกษาตรวจสอบโรงงานควบคม เพอใชในการปรบปรง คาถามในสวนทเกยวของกบขอมลเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ใหมความ เหมาะสมและสอดคลองกบขอมลทตองการมากทสด

- ประสานงาน เตรยมการสาหรบการพฒนาระบบตดตามในระยะยงยน (มากกวา 5 ป) โดยประสานงานหนวยงานทเกยวของตางๆ เชน สานกงานสถตแหงชาต เพอหารอถงความเปนได ในการกาหนดนโยบายและแผนงานทชดเจน ขอบเขตอตสาหกรรมทจะทาการสารวจ วธการ ความถในการสารวจ เพอใหพรอมสาหรบ การดาเนนงานสารวจขอมลการใชพลงงานจากเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม ในภาคอตสาหกรรม อยางสมบรณ ในป 2554

- พจารณา ความจาเปนของการสงขอมลใน บพร. 1 ในลกษณะเดมวา จะมความซาซอนกบการสารวจขอมลพลงงานในโรงงาน ทมแผนจะใชงานในชวงตงแตป 2554 เปนตนไปหรอไม อยางไร เพอตดสนใจในการดาเนนการตอไปหรอไม หรอจะปรบปรงแกไขอยางไรใหเหมาะสม

- ดาเนนการ สนบสนน และ พฒนากจกรรม เครอขายผเกยวของกบการใชชวมวลเพอกระตนและสงเสรมกจกรรมทเกยวของกบชวมวลใหเพมขน นาไปสการแลกเปลยนความร ขอมลอนๆทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวล

3. บทบาทและหนาทในป พ.ศ. 2554-59 - ประสานงานและดาเนนการในการสารวจรวมกบสานกงานสถตแหงชาต ในการสารวจตามแผนงานท

ไดวางไว - บรหารจดการ ระบบฐานขอมลทงหมดทเกยวของ ใหสามารถเกบและรวบรวมขอมลการใชเชอเพลงใน

ภาคอตสาหกรรมไดอยางเปนระบบ - เกบรวมรวม สถต ปญหา หรอ ขอเสนอแนะทเกดขนในการดาเนนการสารวจครงแรก เพอนามาสรป

เพอนาเสนอในการพจารณารวมกบสานกงานสถตแหงชาต ในการแกไข ปรบปรง แผนการดาเนนการสารวจครงถดไป

- นาขอมลทไดจากการสารวจทไดในแตละครง ไปใชในดานตางๆ เพอกอใหเกดประโยชนสงสด ตารางท 5.1 สรปรายละเอยดการดาเนนการเพอใชเปนแนวทางในการพฒนาระบบตดตามการใช

เชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม ทงในชวงระยะแรกและระยะยงยน



5-15

ชวงระยะการพฒนา

ประเภทโรงงาน

วธการ/ เครองมอ รายละเอยดการดาเนนงาน

ผรบผดชอบ/ดาเนนการ

โรงงานควบคม

-การสงขอมล บพร.1 ของโรงงานควบคม

- แทรกแบบฟอรมสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลเขาไปใน บพร.1 - ใชระบบการดาเนนงาน ประสานกบทางโรงงาน ในการสงขอมลเดมเชนเดยวกบการสงขอมล บพร.1 - จดใหมการถายทอด วธการกรอกขอมลในสวนทเพมเตมเกยวกบการใชเชอเพลงชวมวล โดยหนวยงานทปรกษาตรวจสอบโรงงานควบคม

- ใชระบบจดการและบรหารขอมลแบบเดยวกบระบบฐานขอมลอนรกษพลงงาน - ทบทวนและปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบการกาหนดขอบเขตของการเปนโรงงานควบคม - จดใหมฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม โดยใหมความสอดคลองและสามารถเชอมโยงไดกบฐานขอมลหลกทใชเกบขอมลการใชพลงงานของโรงงานควบคมในปจจบน

พพ. พพ. และ ทปรกษาตรวจสอบฯ พพ. และ ทปรกษาตรวจสอบฯ พพ. และ ทปรกษาตรวจสอบฯ พพ. พพ. (ไดมการดาเนนการแลว)


โรงงานนอกขายควบคม

-การสารวจโดยแบบสอบถาม

- จดใหมการสารวจสดสวนการใชพลงงานชวมวลในโรงงานอตสาหกรรมทกกลมอตสาหกรรม - ดาเนนการสารวจขอมลดวยแบบสอบถาม กบกลมโรงงานตวอยาง ทอยนอกขายโรงงานควบคม และบนทกขอมล

- บรหารจดการ ฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม

พพ. บรษทเอกชนหรอหนวยงานการศกษา พพ. (กาลงดาเนนการ)

ตารางท 5.1 สรปแนวความคดในการพฒนาระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม



5-16

ชวงระยะการพฒนา

ประเภทโรงงาน

วธการ/ เครองมอ รายละเอยดการดาเนนงาน

ผรบผดชอบ/ดาเนนการ


โรงงานทงหมด - เครอขายผทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวล

- จดใหมการสรางเครอขาย ผเกยวของกบการใชชวมวลเพอกระตนและสงเสรมกจกรรมทเกยวของกบชวมวลใหเพมขน นาไปสการแลกเปลยนความร ขอมลอนๆทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวล

พพ. และหนวยงานรฐทเกยวของ

การสารวจโดยแบบสอบถามขอมล

- มการออกกฎหมายกาหนดใหหนาทการใหขอมลการใชพลงงานเปนหนาทของโรงงานอตสาหกรรมทกโรงงาน

- สารวจการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมในโรงงาน - บรหารจดการขอมลทไดรบมาจากการสารวจ

หนวยงานรฐทเกยวของ พพ. และสานกงานสถตแหงชาต พพ. และสานกงานสถตแหงชาต พพ.

ระยะยงยน (>5 ป)

โรงงานทงหมด

- เครอขายผทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวล

- ดาเนนกจกรรมทเกยวของกบการใชชวมวลอยางตอเนองและยงยน ทกหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน

ตารางท 5.1 สรปแนวความคดในการพฒนาระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม(ตอ)



5-17

5.3.4 ขอเสนอแนะ

เน องจากการท จะผลกดนกจกรรมทางด านระบบตดตามการใช เ ชอ เพล งชวมวลในภาคอตสาหกรรมใหประสบความสาเรจนน ควรจะตองมแหลงเงนทนเพอนามาใชในกจกรรมดงกลาว เพอใหการดาเนนการในกจกรรมตางสาเรจลลวงดวยด ซงในเบองตนทางคณะทปรกษาเหนวาวธทเรวทสดนาจะเปนการกนเงนสวนหนงจากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานซงมการจดตงตามพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 เพอใชสนบสนนในกจกรรมและ การดาเนนการโครงการตางๆทจาเปนและเกยวของกบการสงเสรมการใชชวมวล และกจกรรมการพฒนาระบบตดตามขอมล เชน การสรางเครอขายของผใชเชอเพลงชวมวล การจดจางทปรกษาในการสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมในภาพรวม ฯลฯ แตเนองจากตามพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงานพ.ศ. 2535 ขอความในหมวด 4 กองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานมาตรา 25 ตามทแสดงในภาคผนวก ต. ระบวา เงนกองทนใหใชเพอวตถประสงคในกรอบของจดประสงคเกยวกบดานการอนรกษพลงงานเปนหลก ดงนน ทางทปรกษาเหนวาควรจะมการปรบแกขอกฎหมายในสวนดงกลาวหรอใชวธการอนใด เพอใหสามารถนาเงนจากกองทนอนรกษพลงงานมาใชประโยชนในดานกจกรรมทเกยวของกบการใชเชอเพลงชวมวล

สาหรบในระยะยาวควรมการจดตงกองทนสนบสนนและสงเสรมการใชเชอเพลงชวมวลขนมาโดยมลกษณะการจดตง ในลกษณะเดยวกบ กองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน เพอใชในจดประสงค เปนทนหมนเวยนและใชจายชวยเหลอหรออดหนนการดาเนนงานทเกยวของกบการสนบสนนและสงเสรมการใชเชอเพลงชวมวลหรอกจกรรมอนทเกยวของ โดยมแหลงเงนทนตางๆ ในลกษณะเดยวกนกบกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานอนไดแก

1. เงนทโอนจากกองทนนามนเชอเพลง 2. เงนอดหนนจากรฐบาล 3. เงนหรอทรพยสนอนทไดรบการบรจาคจากภาคเอกชนทงภายในและภายนอกประเทศ

รฐบาลตางประเทศหรอองคกรระหวางประเทศ 4. เงนจากดอกผลและผลประโยชนใดๆ ทเกดจากตวกองทนเอง ซงในระยะยาวหากมการจดตงกองทนในลกษณะดงกลาวขนกจะเปนกลไกสาคญอยางยงในการ

ผลกดนกจกรรมตางๆทเกยวของกบการสนบสนนและสงเสรมการใชเชอเพลงชวมวล รวมทง ระบบตดตามขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรม และกจกรรมอนทเกยวของ เพอใหบรรลตามวตถประสงคและยทธศาสตรการพฒนาพลงงานทดแทนของประเทศไทยซงมเปาหมายเพมการใชพลงงานจากพลงงานทดแทนใหเปนรอยละ 8 ในป พ.ศ. 2554

บทท 6 การจดทารปแบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวล

และกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม


การจดทารปแบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

6-1

บทท 6 การจดทารปแบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

ในการดาเนนงานสารวจขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม ทางท

ปรกษาไดจดทาระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม เพอจดเกบขอมลทไดจากการสารวจซงเปนขอมลรายโรงงานในแตละภาคอตสาหกรรม โดยมวตถประสงคเพอจดเกบขอมลดงตอไปน

1. ปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ของแตละโรงงานในภาคอตสาหกรรม 2. ผลผลตดานความรอนและดานไฟฟาทไดจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ของแตละ

โรงงานในภาคอตสาหกรรม 3. ศกยภาพในการผลตเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ของแตละโรงงานในภาคอตสาหกรรม 4. ความเปนไปไดในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม 5. ปญหา อปสรรค ขอจากด และขอเสนอแนะในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพจาก


ขอมลทไดจากระบบตดตามเปนขอมลรายโรงงานซงมจานวนมาก จงไดทาการจดเกบในระบบฐานขอมลเพอสะดวกตอการวเคราะหขอมลและจดทารายงานในดานตางๆ

6.1 ประเภทของโรงงานทใหขอมล

โรงงานทใหขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม สามารถแบง

ออกเปนกลมไดดงน 1. โรงงานในกลมทใชเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ

• โรงงานทผลตเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ (สวนใหญใชเอง สวนทเหลอขายไปทอนๆ)

• โรงงานทผลตเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ และซอเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพสวนหนงจากภายนอก

• โรงงานทไมไดผลตเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ แตซอเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพมาจากทอนทงหมด

2. โรงงานในกลมทไมใชเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ

• โรงงานทผลตเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ และขายเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพไปทอนๆ

• โรงงานทไมไดผลตเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ

6.2 ประเภทขอมลในระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

จากการศกษา และวเคราะหขอมลในระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม สามารถแบงขอมลออกเปน 2 ประเภท ดงน



6-2

• ขอมลจากการสารวจขอมลทตยภม ซงเปนขอมลทนามาใชในการจาแนกประเภท และใชในการคานวณตางๆ เพอนามาวเคราะห และสรปผลรายงานปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ และผลผลตดานความรอนและดานไฟฟาทไดจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

• ขอมลทไดจากระบบตดตามการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม ซง

เปนขอมลจากการสารวจดวยแบบสอบถาม โดยขอมลสวนนจะแบงตามประเภทของโรงงานทใหขอมล คอ

1) โรงงานในกลมทใชเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ ในสวนนจะสารวจในเรองของ

ปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม ผลผลตดานความรอนและดานไฟฟาทไดจากเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ศกยภาพในการผลตเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ รวมไปถงปญหา อปสรรค และขอจากดในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

2) โรงงานในกลมทไมใชเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ ซงจะสารวจในเรองของ

ศกยภาพในการผลตเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ความเปนไปไดในการเปลยนมาใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ รวมไปถงปญหา อปสรรค และขอจากดในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ

6.3 ขอมลในระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

6.3.1 ขอมลจากการสารวจขอมลทตยภม

• ขอมลคาความรอนสทธ • ขอมลประเภทของเชอเพลงชวมวล • ขอมลประเภทอตสาหกรรม

6.3.2 ขอมลทไดจากระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพใน

ภาคอตสาหกรรม ขอมลทไดจากระบบตดตามผลขอมล แบงตามกลมของโรงงานทใหขอมล ดงน

1) โรงงานในกลมทใชเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ • ขอมลทวไปของโรงงาน • ขอมลปรมาณผลผลต และผลตภณฑของโรงงาน • ขอมลการใชพลงงานของโรงงาน

- พลงงานไฟฟา - พลงงานสนเปลอง - พลงงานหมนเวยน



6-3

• ขอมลผลผลตดานความรอนและดานไฟฟาของโรงงานทไดมการนาเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพมาใชงาน

- ผลผลตดานความรอน - ผลผลตดานไฟฟา

• ขอมลทวไป ความคดเหนและขอเสนอแนะจากทางโรงงาน - ขอมลเกยวกบเครองตนกาลง - ขอมลเกยวกบเชอเพลงชวมวล - ขอมลเกยวกบปญหา อปสรรค และขอจากด - ขอมลเกยวกบขอเสนอแนะ

2) โรงงานในกลมทไมใชเชอเพลงชวมวลหรอกาซชวภาพ

• ขอมลทวไปของโรงงาน • ขอมลปรมาณผลผลต และผลตภณฑของโรงงาน • ขอมลการใชพลงงานของโรงงาน

- พลงงานไฟฟา - พลงงานสนเปลอง

• ขอมลดานศกยภาพในการผลตเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ • ขอมลดานความเปนไปไดในการเปลยนมาใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ • ขอมลเกยวกบขอเสนอแนะในการสนบสนนการใชเชอเพลงชวมวล

6.4 ระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

ขอมลในระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม จะถกเกบอย

ในระบบฐานขอมล ซงมตารางในระบบฐานขอมลดงตารางท 6.1 ตารางท 6.1 ตารางในระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม ลาดบท ชอตาราง รายละเอยดตาราง

1 BIOMASS_EFFECT ผลกระทบตอการผลต 2 BIOMASS_ENERGY ขอมลเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ 3 BIOMASS_PROBLEM ปญหา อปสรรคหรอขอจากดการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ 4 BIOMASS_SUGGESTION ขอเสนอแนะเกยวกบการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ 5 BIOMASS_TYPE ประเภทของเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ 6 CHANGE_MC_NEW แผนในการเปลยนเครองตนกาลงใหม 7 CHANGE_MC_OLD แผนในการเปลยนเครองตนกาลงเดม 8 CHANGE_TO_BIOMASS แผนในการเปลยนเชอเพลง 9 CONSUME_ENERGY ขอมลพลงงานสนเปลองและไฟฟา



6-4

ลาดบท ชอตาราง รายละเอยดตาราง 10 CONSUMER_ENERGY_TYPE ประเภทของพลงงานสนเปลองและไฟฟา 11 EFFECT_TYPE ประเภทของผลกระทบ

12 ELECTRICITY_PRODUCTION ผลผลตดานไฟฟา 13 GOVERNMENT_HELP_NEED ขอเสนอแนะดานการสนบสนนจากภาครฐ 14 GOVERNMENT_HELP_TYPE ประเภทขอเสนอแนะดานการสนบสนนจากภาครฐ 15 HEAT_PRODUCTION ผลผลตดานความรอน 16 INDUSTRY_TYPE ประเภทอตสาหกรรม 17 MATERIAL_TYPE ประเภทวตถดบ 18 MC_TYPE ประเภทเครองตนกาลง 19 PLANT ขอมลโรงงาน 20 PLANT_MC เครองจกรทใชในโรงงาน 21 PLANT_YEAR ขอมลโรงงานรายป 22 PROBLEM_TYPE ประเภทปญหา 23 PRODUCT_TYPE ประเภทของผลผลต 24 PRODUCTION ขอมลการผลต 25 TRANSFORMER ขอมลหมอแปลง 26 UNIT หนวย 27 V_R_CITY รายชออาเภอ 28 V_R_PRECINCT รายชอตาบล 29 V_R_PROVINCE รายชอจงหวด 30 WASTE_BIOMASS ของเหลอจากกระบวนการผลตทเปนชวมวล

จากตารางขางตนจะมโครงสรางในการเกบขอมล ดงแสดงในตารางท 6.2 โดยทจะแสดงเปน 2 สวน คอ

• ชอตาราง (Table Name) • ชอคอลมน (Column Name) • ประเภทของขอมล (Data Type) ซงจะแสดงดวย ประเภทของขอมล (จานวนตวอกษร

ทงหมด) โดยทประเภทของขอมลสามารถจาแนกได 5 ประเภท คอ - VARCHAR คอ ขอมลทเปนตวอกษรทมความยาวไมสามารถระบไดแนนอน - CHAR คอ ขอมลทเปนตวอกษร - INTEGER คอ ขอมลตวเลขทเปนจานวนเตม - FLOAT คอ ขอมลตวเลขทเปนจดทศนยม



6-5

- DATE คอ ขอมลวนท

• ขอมลในคอลมน (Not Null?) ถาม Y หมายความวา จะตองมขอมลในคอลมนนน • รายละเอยดคอลมน (Comment) ซงจะอธบายรายละเอยดของคอลมน

ตารางท 6.2 โครงสรางระบบฐานขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม Table Name Column Name Data Type Not

Null? Comments

BIOMASS_EFFECT BIOMASS_EFFECT_ID1 INTEGER Y รหสผลกระทบตอการผลต

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน

YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล

EFFECT_TYPE_ID INTEGER ประเภทของผลกระทบ BIOMASS_EFFECT_DETAIL VARCHAR2(1000

BYTE) รายละเอยดผลกระทบ

BIOMASS_ENERGY BIOMASS_ENERGY_ID1 INTEGER Y รหสพลงงานชวมวล



BIOMASS_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) Y รหสประเภทของชวมวล BIOMASS_ENERGY_QTY FLOAT(126) ปรมาณการใชพลงงานชว

มวล BIOMASS_ENERGY_BUY_OR_USED CHAR(5 BYTE) การซอหรอผลตชวมวล BIOMASS_ENERGY_SUPPLIER VARCHAR2(255 BYTE) ผขายพลงงานชวมวล BIOMASS_ENERGY_BIOMASS_PRIC

E FLOAT(126) ราคาชวมวลไมรวมคาขนสง

BIOMASS_ENERGY_TRANSPORT_PRICE

FLOAT(126) ราคาคาขนสงชวมวล

BIOMASS_ENERGY_IMPROVE_PRICE

FLOAT(126) ราคาปรบปรงชวมวล

BIOMASS_ENERGY_USE_MONTH CHAR(12 BYTE) เดอนทมการใชชวมวล BIOMASS_ENERGY_REMARK VARCHAR2(255 BYTE) หมายเหตการใชชวมวล BIOMASS_IS_HUMID_CHECK CHAR(5 BYTE) การตรวจสอบความชน BIOMASS_NO_HUMID_CHECK_PRO

BLEM VARCHAR2(255 BYTE) ปญหาการใชถาไมตรวจสอบ

ความชน BIOMASS_HUMID_PERCENT FLOAT(126) เปอรเซนตความชน BIOMASS_IS_DRY CHAR(5 BYTE) การไลความชน BIOMASS_NO_DRY_PROBLEM VARCHAR2(255 BYTE) ปญหาการใชถาไมไลความชน BIOMASS_DRY_METHOD VARCHAR2(255 BYTE) วธการไลความชน BIOMASS_IS_CHANGE_PLAN CHAR(5 BYTE) แผนการเปลยนเชอเพลง NEW_BIOMASS_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) ประเภทชวมวลใหม BIOMASS_NO_CHANGE_DETAIL VARCHAR2(255 BYTE) รายละเอยดถาไมมแผนการ

เปลยนเชอเพลง BIOMASS_PROBLEM BIOMASS_PROBLEM_ID1 INTEGER Y รหสปญหาการใชชวมวล




6-6

Table Name Column Name Data Type Not Null?

Comments

BIOMASS_PROBLEM YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล PROBLEM_TYPE_ID INTEGER รหสประเภทของปญหา

BIOMASS_PROBLEM_DETAIL VARCHAR2(1000 BYTE)

รายละเอยดของปญหาการใชชวมวล

BIOMASS_SUGGESTION

BIOMASS_SUGGESTION_ID1 INTEGER Y รหสขอเสนอแนะการใชชวมวล

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล BIOMASS_SUGGESTION_DETAIL VARCHAR2(1000

BYTE) รายละเอยดของขอเสนอแนะ

การใชชวมวล BIOMASS_TYPE BIOMASS_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) Y รหสประเภทของชวมวล BIOMASS_TYPE_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y ชอประเภทชวมวล BIOMASS_TYPE_DESC VARCHAR2(255 BYTE) รายละเอยดประเภทชวมวล

BIOMASS_TYPE_UNIT_ID VARCHAR2(4 BYTE) หนวยของประเภทชวมวล

BIOMASS_TYPE_HEAT_CONSTANT FLOAT(126) คาความรอนสทธของชวมวล

CHANGE_MC_NEW CHANGE_MC_NEW_ID1 INTEGER Y รหสแผนการเปลยนเครองจกรใหม

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล NEW_MC_TYPE_ID INTEGER รหสประเภทเครองตนกาลง

ใหม NEW_MC_SIZE FLOAT(126) ขนาดเครองตนกาลงใหม NEW_NUMBER INTEGER จานวนเครองตนกาลงใหม

NEW_PRICE FLOAT(126) ราคาเครองตนกาลงใหม

NEW_BIOMASS_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) ชนดเชอเพลงของเครองตนกาลงใหม

CHANGE_MC_OLD CHANGE_MC_OLD_ID1 INTEGER Y รหสแผนการเปลยนเครองจกรเกา

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล OLD_MC_TYPE_ID INTEGER รหสประเภทเครองตนกาลง

เดม OLD_MC_SIZE FLOAT(126) ขนาดเครองตนกาลงเกา OLD_CONSUME_ENERGY_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) ชนดเชอเพลงของเครองตน

กาลงเดม OLD_YEAR_USE FLOAT(126) อายการใชงานเครองตนกาลง

เดม OLD_NUMBER INTEGER จานวนเครองตนกาลงเดม

CHANGE_TO_BIOMASS

CHANGE_TO_BIOMASS_ID1 INTEGER Y รหสแผนการเปลยนชนดเชอเพลง

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล OLD_CONSUME_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) ชนดของเชอเพลงเดม



6-7


Comments

CHANGE_TO_BIOMASS

NEW_BIOMASS_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) ชนดของเชอเพลงชวมวลใหม

MC_TYPE_ID INTEGER ชนดเครองตนกาลง MC_SIZE FLOAT(126) ขนาดเครองตนกาลง MC_NUMBER INTEGER จานวนเครองตนกาลง MC_AGE INTEGER อายเครองตนกาลง CONSUMER_ENERGY_TYPE

CONSUMER_ENERGY_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) Y รหสประเภทพลงงานสนเปลองและไฟฟา

CONSUMER_ENERGY_TYPE_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y ชอประเภทพลงงานสนเปลองและไฟฟา

CONSUMER_ENERGY_TYPE_DESC VARCHAR2(255 BYTE) รายละเอยดพลงงานสนเปลองและไฟฟา

CONSUMER_ENERGY_TYPE_UNIT_ID

VARCHAR2(4 BYTE) หนวยพลงงานสนเปลองและไฟฟา

HEAT_CONSTANT FLOAT(126) คาความรอนสทธพลงงานสนเปลองและไฟฟา

CONSUME_ENERGY CONSUME_ENERGY_ID1 INTEGER Y รหสพลงงานสนเปลองและไฟฟา

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล CONSUME_ENERGY_QTY FLOAT(126) ปรมาณการใชพลงงาน

สนเปลองและไฟฟา CONSUME_ENERGY_PRICE_PER_U

NIT FLOAT(126) ราคาตอหนวยของพลงงาน

สนเปลองและไฟฟา CONSUME_ENERGY_REMARK VARCHAR2(1000

BYTE) หมายเหตพลงงานสนเปลอง

และไฟฟา CONSUME_ENERGY_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) รหสประเภทพลงงาน

สนเปลองและไฟฟา EFFECT_TYPE EFFECT_TYPE_ID INTEGER Y รหสประเภทของผลกระทบ

EFFECT_TYPE_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y ชอประเภทของผลกระทบ EFFECT_TYPE_DESC VARCHAR2(1000

BYTE) รายละเอยดประเภทของ

ผลกระทบ ELECTRICITY_PRODUCTION

ELECTRICITY_PRODUCTION_ID1 INTEGER Y รหสผลผลตดานไฟฟา

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล MC_TYPE_ID INTEGER รหสประเภทเครองตนกาลง MC_CAPACITY FLOAT(126) กาลงการผลตเครองตนกาลง MC_HOUR_PER_DAY FLOAT(126) ชวโมงการทางานตอวนของ

เครองตนกาลง ELECTRICITY_ELECTRIC_QTY FLOAT(126) ปรมาณไฟฟาทผลตได ELECTRICITY_SELL_EGAT FLOAT(126) ปรมาณไฟฟาทขายเขา

ระบบกฟผ. ELECTRICITY_SELL_OTHER FLOAT(126) ปรมาณไฟฟาทขายใหลกคา

อนๆ ELECTRICITY_BUYER_NAME VARCHAR2(255 BYTE) ชอผซอไฟฟา ELECTRICITY_USE_IN_PLANT FLOAT(126) ปรมาณไฟฟาทใชในโรงไฟฟา



6-8


Comments

ELECTRICITY_PRODUCTION

ELECTRICITY_USE_IN_OFFICE FLOAT(126) ปรมาณไฟฟาทใชในสานกงาน

ELECTRICITY_PRODUCE_MONTH CHAR(12 BYTE) เดอนทมการผลตไฟฟา ELECTRICITY_REMARK VARCHAR2(255 BYTE) หมายเหตการผลตไฟฟา ELECTRICITY_SELL_MONTH CHAR(12 BYTE) เดอนทมการขายไฟฟา GOVERNMENT_HELP_ NEED

GOVERNMENT_HELP_NEED_ID1 INTEGER Y รหสขอเสนอแนะดานการสนบสนนจากภาครฐ



GOVERNMENT_HELP_TYPE_ID INTEGER รหสประเภทขอเสนอแนะดานการสนบสนนจากภาครฐ

GOVERNMENT_HELP_NEED_DETAIL

VARCHAR2(1000 BYTE)

รายละเอยดขอเสนอแนะดานการสนบสนนจากภาครฐ

GOVERNMENT_HELP_ TYPE

GOVERNMENT_HELP_TYPE_ID INTEGER Y รหสประเภทขอเสนอแนะดานการสนบสนนจากภาครฐ

GOVERNMENT_HELP_TYPE_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y ชอประเภทขอเสนอแนะดานการสนบสนนจากภาครฐ

GOVERNMENT_HELP_TYPE_DESC VARCHAR2(1000 BYTE)

รายละเอยดประเภทขอเสนอแนะดานการสนบสนนจากภาครฐ

HEAT_PRODUCTION HEAT_PRODUCTION_ID1 INTEGER Y รหสผลผลตดานความรอน PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล MC_TYPE_ID INTEGER รหสประเภทเครองตนกาลง BIOMASS_TYPE_ID VARCHAR2(4 BYTE) รหสประเภทเชอเพลงชวมวล BIOMASS_QTY FLOAT(126) ปรมาณเชอเพลงชวมวล MC_CAPACITY FLOAT(126) กาลงการผลตเครองตนกาลง MC_USED_YEAR FLOAT(126) อายการใชงานเครองตนกาลง MC_HOUR_PER_DAY FLOAT(126) ชวโมงการทางานตอวนของ

เครองตนกาลง MC_AVG_PRESSURE FLOAT(126) ความดนใชงานเฉลย MC_AVG_TEMP FLOAT(126) อณหภมใชงานเฉลย HEAT_PRODUCTION_PRODUCT_QT

Y FLOAT(126) ปรมาณความรอนทผลตได

HEAT_PRODUCTION_SELL_QTY FLOAT(126) ปรมาณความรอนทผลตขาย HEAT_PRODUCTION_BUYER_NAME VARCHAR2(255 BYTE) ชอผรบซอความรอน HEAT_PRODUCTION_REMARK VARCHAR2(255 BYTE) หมายเหตผลผลตดานความ

รอน INDUSTRY_TYPE INDUSTRY_TYPE_ID INTEGER Y รหสประเภทอตสาหกรรม INDUSTRY_TYPE_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y ชอประเภทอตสาหกรรม INDUSTRY_TYPE_DESC VARCHAR2(1000

BYTE) รายละเอยดประเภท

อตสาหกรรม INDUSTRY_TYPE_TSIC VARCHAR2(5 BYTE) รหส TSIC ของอตสาหกรรม MATERIAL_TYPE MATERIAL_TYPE_ID VARCHAR2(6 BYTE) Y รหสประเภทวตถดบ MATERIAL_TYPE_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y ชอประเภทวตถดบ



6-9


Comments

MATERIAL_TYPE MATERIAL_TYPE_DESC VARCHAR2(255 BYTE) รายละเอยดประเภทวตถดบ MC_TYPE MC_TYPE_ID INTEGER Y รหสประเภทเครองตนกาลง MC_TYPE_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y ชอประเภทเครองตนกาลง MC_TYPE_SIZE_UNIT_ID VARCHAR2(4 BYTE) หนวยขนาดเครองตนกาลง MC_TYPE_CAPACITY_UNIT_ID VARCHAR2(4 BYTE) หนวยกาลงการผลตเครองตน

กาลง MC_TYPE_PRODUCTION_UNIT_ID VARCHAR2(4 BYTE) หนวยปรมาณการผลตของ

เครองตนกาลง MC_TYPE_DESC VARCHAR2(1000

BYTE) รายละเอยดประเภทเครอง

ตนกาลง PLANT PLANT_ID VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน PLANT_TSIC_ID VARCHAR2(5 BYTE) รหส TSIC ของโรงงาน PLANT_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y รายชอโรงงาน PLANT_DESC VARCHAR2(255 BYTE) รายละเอยดโรงงาน PLANT_WORKING_MONTH CHAR(12 BYTE) เดอนททาการของโรงงาน PLANT_WORK_HOUR_PER_DAY INTEGER เวลาทางานปกตชวโมงตอวน PLANT_WORK_DAY_PER_MONTH INTEGER โรงงานดาเนนการผลตวนตอ

เดอน PLANT_WORK_DAY_PER_YEAR INTEGER โรงงานดาเนนการผลตวนตอ

ป PLANT_WORK_HOUR_PER_YEAR INTEGER โรงงานดาเนนการผลตชวโมง

ตอป PLANT_INDUSTRY_TYPE_ID INTEGER รหสประเภทอตสาหกรรม PLANT_ELECTRICITY_RATE_ID VARCHAR2(1 BYTE) รหสอตราไฟฟา ADDRESS_NUMBER VARCHAR2(100 BYTE) บานเลขท ADDRESS_MOO VARCHAR2(100 BYTE) หม

ADDRESS_SOI VARCHAR2(100 BYTE) ซอย

ADDRESS_ROAD VARCHAR2(255 BYTE) ถนน

ADDRESS_PRECINCT_C VARCHAR2(2 BYTE) ตาบล ADDRESS_CITY_C VARCHAR2(2 BYTE) อาเภอ ADDRESS_PROVINCE_C VARCHAR2(3 BYTE) จงหวด ADDRESS_POSTCODE VARCHAR2(5 BYTE) รหสไปรษณย ADDRESS_TEL VARCHAR2(40 BYTE) หมายเลขโทรศพท ADDRESS_FAX VARCHAR2(20 BYTE) หมายเลขโทรสาร

PLANT_MC PLANT_MC_ID1 INTEGER Y รหสเครองตนกาลงของโรงงาน

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล MC_TYPE_ID INTEGER รหสประเภทเครองตนกาลง

MC_SIZE FLOAT(126) ขนาดเครองตนกาลง PLANT_MC_TOTAL INTEGER จานวนเครองตนกาลงทงหมด PLANT_MC_IN_USE INTEGER จานวนเครองตนกาลงทใช

งาน



6-10


Comments

PLANT_MC PLANT_MC_BACKUP INTEGER จานวนเครองตนกาลงทสารองไว

PLANT_YEAR PLANT_ID1 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR2 INTEGER Y ปของขอมล

IS_USE_BIOMASS CHAR(4 BYTE) Y การใชเชอเพลงชวมวล

CONTACT_NAME VARCHAR2(255 BYTE) ชอ-นามสกลผใหขอมล CONTACT_POSITION VARCHAR2(255 BYTE) ตาแหนงผใหขอมล CONTACT_TEL CHAR(20 BYTE) โทรศพทผใหขอมล CONTACT_FAX CHAR(20 BYTE) โทรสารผใหขอมล CONTACT_EMAIL CHAR(100 BYTE) E-mail ผใหขอมล PROBLEM_TYPE PROBLEM_TYPE_ID INTEGER Y รหสประเภทปญหา PROBLEM_TYPE_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y ชอประเภทปญหา PROBLEM_TYPE_DESC VARCHAR2(1000

BYTE) รายละเอยดประเภทปญหา

PRODUCTION PRODUCTION_ID1 INTEGER Y รหสการผลตของโรงงาน

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล PRODUCT_TYPE_ID VARCHAR2(6 BYTE) รหสประเภทผลผลต RAW_MATERIAL_TYPE_ID VARCHAR2(6 BYTE) รหสประเภทวตถดบ PRODUCTION_QTY FLOAT(126) ปรมาณผลผลตตอป

PRODUCT_TYPE PRODUCT_TYPE_ID VARCHAR2(6 BYTE) Y รหสประเภทผลผลต

PRODUCT_TYPE_NAME VARCHAR2(255 BYTE) Y ชอประเภทผลผลต PRODUCT_TYPE_DESC VARCHAR2(255 BYTE) รายละเอยดประเภทผลผลต

PRODUCT_TYPE_UNIT_ID VARCHAR2(4 BYTE) หนวยประเภทผลผลต

TRANSFORMER TRANSFORMER_ID1 INTEGER Y รหสหมอแปลง

PLANT_ID2 VARCHAR2(9 BYTE) Y รหสโรงงาน TRANSFORMER_KVA INTEGER Y ขนาดหมอแปลง UNIT UNIT_ID VARCHAR2(4 BYTE) Y รหสหนวย UNIT_NAME VARCHAR2(100 BYTE) ชอหนวย UNIT_EDESC VARCHAR2(30 BYTE) รายละเอยดหนวย

V_R_CITY PROVINCE_C1 VARCHAR2(3 BYTE) Y รหสจงหวด

CITY_C2 VARCHAR2(2 BYTE) Y รหสอาเภอ

CITY VARCHAR2(100 BYTE) ชออาเภอ V_R_PRECINCT PROVINCE_C1 VARCHAR2(3 BYTE) Y รหสจงหวด CITY_C2 VARCHAR2(2 BYTE) Y รหสอาเภอ PRECINCT_C3 VARCHAR2(2 BYTE) Y รหสตาบล PRECINCT VARCHAR2(100 BYTE) ชอตาบล POSTCODE VARCHAR2(5 BYTE) รหสไปรษณย



6-11


Comments

V_R_PROVINCE PROVINCE_C VARCHAR2(3 BYTE) Y รหสจงหวด PROVINCE VARCHAR2(100 BYTE) Y ชอจงหวด WASTE_BIOMASS WASTE_BIOMASS_ID1 INTEGER Y รหสของเหลอจาก

กระบวนการผลตทเปนชวมวล

PLANT_ID2 INTEGER Y รหสโรงงาน YEAR3 INTEGER Y ปของขอมล BIOMASS_TYPE_ID INTEGER รหสประเภทชวมวล WASTE_BIOMASS_QTY_PER_YEAR FLOAT(126) ปรมาณของเหลอจาก

กระบวนการผลตทเปนชวมวลตอป

WASTE_BIOMASS_NOW_USE_METHOD

VARCHAR2(255 BYTE) การนาของเหลอจากกระบวนการผลตทเปนชวมวลไปใชในปจจบน

WASTE_BIOMASS_SELL_PRICE FLOAT(126) ราคาขายของเหลอจากกระบวนการผลตทเปนชวมวล

WASTE_BIOMASS_BUYER_NAME VARCHAR2(255 BYTE) ผรบชอของเหลอจากกระบวนการผลตทเปนชวมวล

หมายเหต : Column Name ทเปน Primary Key แสดงดวยตวหนา

จากการวเคราะหระบบฐานขอมลของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน พบวาขอมลบางสวนในโครงการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ มอยในระบบฐานขอมลของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.)แลว เชน ขอมลทวไปของโรงงาน ประเภทของเชอเพลง ประเภทอตสาหกรรม ประเภทวตถดบ และประเภทผลผลต เปนตน จงไดทาการเชอมโยงขอมลในสวนนกบระบบฐานขอมลของ พพ. โดยทาการออกแบบระบบฐานขอมลในสวนนใหคลายคลงกบระบบฐานขอมลของ พพ. ซงตารางทมขอมลซากบระบบฐานขอมลของ พพ. ถกแสดงในตารางท 6.3 สวนรายละเอยดการความสมพนธระหวางคอลมนในแตละตารางของระบบฐานขอมลของ พพ. กบระบบฐานขอมลโครงการแสดงในตารางท 6.4



6-12

ตารางท 6.3 รายการตารางททาการเชอมโยงกบระบบฐานขอมลของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

ลาดบท ชอตาราง ชอตารางจากกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน 1 BIOMASS_TYPE Fuel 2 CONSUMER_ENERGY_TYPE Fuel 3 INDUSTRY_TYPE V_TSIC 4 MATERIAL_TYPE B_MATERIAL 5 PLANT v_all_plt_bld 6 PRODUCT_TYPE B8_PRODUCT 7 UNIT UNIT 8 V_R_CITY V_R_CITY 9 V_R_PRECINCT V_R_PRECINCT 10 V_R_PROVINCE V_R_PROVINCE

ตารางท 6.4 ความสมพนธระหวางคอลมนในแตละตารางของระบบฐานขอมลของกรมพฒนา

พลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานกบระบบฐานขอมลโครงการ กรมพฒนาพลงงานทดแทน

และอนรกษพลงงาน โครงการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลใน

ภาคอตสาหกรรมตางๆ ชอตาราง ชอคอลมน ชอตาราง ชอคอลมน

FUEL_C BIOMASS_TYPE_ID FUEL BIOMASS_TYPE_NAME TYPE_FUEL_C - UNIT_C BIOMASS_TYPE_UNIT_ID HEAT_VALUE BIOMASS_TYPE_HEAT_CONSTANT

Fuel

FUEL_GRP

BIOMASS_TYPE

- FUEL_C CONSUMER_ENERGY_TYPE_ID FUEL CONSUMER_ENERGY_TYPE_NAME TYPE_FUEL_C - UNIT_C CONSUMER_ENERGY_TYPE_UNIT_I

D HEAT_VALUE HEAT_CONSTANT

Fuel

FUEL_GRP

CONSUMER_ENERGY_TYPE

- TSIC_ID INDUSTRY_TYPE_TSIC TYPE_ID -

V_TSIC

TSIC_DESC

INDUSTRY_TYPE

- MATERIAL_C MATERIAL_TYPE_ID UNIT_C -

B_MATERIAL

MATERIAL

MATERIAL_TYPE

MATERIAL_TYPE_NAME v_all_plt_bld PLT_BLD_ID PLANT PLANT_ID TSIC_ID PLANT_TSIC_ID ID_NO - J_PRENAME_C JURISTIC_NAME -



6-13

กรมพฒนาพลงงานทดแทน และอนรกษพลงงาน

โครงการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใชเชอเพลงชวมวลในภาคอตสาหกรรมตางๆ

ชอตาราง ชอคอลมน ชอตาราง ชอคอลมน v_all_plt_bld PLT_BLD_NAME PLANT PLANT_NAME SUB_STATUS - OFFICE_LOC_F - ADDRESS - PROVINCE_C ADDRESS_PROVINCE_C CITY_C ADDRESS_CITY_C PRECINCT_C ADDRESS_PRECINCT_C POSTCODE ADDRESS_POSTCODE TELEPHONE ADDRESS_TEL FAX ADDRESS_FAX IS_CONTROL - ADDR_NO ADDRESS_NUMBER MOO ADDRESS_MOO ADDR_NAME - SOI ADDRESS_SOI STREET ADDRESS_ROAD IS_CONTACT - IS_EXCUSE - B8_PRODUCT PRODUCT_C PRODUCT_TYPE PRODUCT_TYPE_ID UNIT_C PRODUCT_TYPE_UNIT_ID PRODUCT PRODUCT_TYPE_NAME REMARK PRODUCT_TYPE_DESC UNIT UNIT_C UNIT UNIT_ID UNIT_DESC UNIT_NAME UNIT_EDESC UNIT_EDESC V_R_CITY PROVINCE_C V_R_CITY PROVINCE_C1 CITY_C CITY_C2 CITY CITY V_R_PRECINCT PROVINCE_C V_R_PRECINCT PROVINCE_C1 CITY_C CITY_C2 PRECINCT_C PRECINCT_C3 PRECINCT PRECINCT POSTCODE POSTCODE V_R_PROVINCE PROVINCE_C V_R_PROVINCE PROVINCE_C PROVINCE PROVINCE

ในสวนของกลมอตสาหกรรม เนองจากทางกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานใช TSIC ID ในการระบกลมอตสาหกรรม ซงความสมพนธระหวา TSIC ID และกลมอตสาหกรรมททางโครงการไดทาการศกษาแสดงในตารางท 6.5



6-14

ตารางท 6.5 ความสมพนธระหวางกลมอตสาหกรรมและ TSIC ID กลมอตสาหกรรม TSIC_ID TSIC_DESC

นาตาล 31181 โรงงานทานาตาลทราย อาหารสตว 31220 การผลตอาหารสตวสาเรจรป แปง 31164 โรงงานทาแปงมนสาปะหลง นามนปาลม 31151 การผลตนามนและไขมนจากพชและสตว โรงสขาว 31161 โรงสขาว ปนซเมนต 36921 การผลตซเมนต ภาคผลตไฟฟา 41011 การผลตพลงงานไฟฟา อบไม 33111 โรงเลอยและโรงไสไม แปรรปไม ทาปาเก อดนายาไม ผลตเฟอรนเจอร 33111 โรงเลอยและโรงไสไม แปรรปไม ทาปาเก อดนายาไม 6.5 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

ในสวนของแบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลการใช เ ชอเพล งชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรมนน ไดจดทาในรปแบบของเวบไซต ซงมในสวนของการกรอกแบบสอบถามใหม คนหา/แกไขแบบสอบถาม และดรายงาน ซงหนาของเวบไซตดงแสดงในรปท 6.1

รปท 6.1 หนาแบบฟอรมสาหรบกรอกขอมล



6-15

เมอเขาไปในสวนของการกรอกแบบสอบถามใหม จะพบหนาแรกของแบบฟอรมซงเปนขอมลเกยวกบผใหขอมลและขอมลทวไปของโรงงานดงรปท 6.1 โดยผกรอกขอมลสามารถใสชอโรงงานเขาไปเพอทาการคนหาวามขอมลโรงงานอยในระบบฐานขอมลหรอไม ถาหากมขอมลโรงงานนนอยแลวระบบจะทาการดงขอมลรหสโรงงานจากระบบฐานขอมลมาใช (ซงเปนรหสโรงงานจากระบบฐานขอมลของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน) เมอทาการกรอกขอมลทวไปเรยบรอยแลวกดปมถดไปเพอทาการกรอกขอมลการผลตดงรปท 6.2 ซงเปนขอมลประเภทผลผลตหลก ปรมาณผลผลตตอป และวตถดบหลกของโรงงาน โดยทผกรอกสามารถเพมรายการผลผลตไดหากโรงงานมผลผลตมากกวาหนงประเภท เมอทาการกรอกขอมลเรยบรอยแลวใหกดปมถดไปเพอทาการกรอกขอมลการใชพลงงานในรปท 6.3 ซงขอมลในสวนนคอ ปรมาณการใชพลงงานไฟฟาและพลงงานสนเปลองอนๆ ทไมใชพลงงานชวมวล โดยทาการกรอกขอมลประเภทพลงงาน ปรมาณการใช และราคาตอหนวยของพลงงานนนๆ

รปท 6.2 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลการผลต

รปท 6.3 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลการใชพลงงานสนเปลอง



6-16

ในสวนตอมาจะเปนแบบฟอรมในการกรอกขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลซงหากโรงงานทไมมการใชเชอเพลงชวมวลจะขามไปกรอกขอมลในขอท 7 ดงรปท 6.5 เพอทาการกรอกขอมลของเหลอจากกระบวนการผลตทสามารถนามาใชเปนเชอเพลงชวมวล

รปท 6.4 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลการใชพลงงานหมนเวยน

รปท 6.5 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลของเหลอจากกระบวนการผลต

ในสวนของโรงงานทไมมการใชเชอเพลงชวมวล หลงจากทไดทาการกรอกขอมลของเหลอจากกระบวนการผลตทสามารถนามาใชเปนเชอเพลงชวมวลแลว จงทาการกรอกขอมลในขอท 8 เกยวกบแผนในการเปลยนชนดเชอเพลงของเครองตนกาลงเดมมาเปนเชอเพลงชวมวล ซงแบบฟอรมในการกรอกดงแสดงในรปท 6.6



6-17

รปท 6.6 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลแผนการเปลยนเชอเพลง

รปท 6.7 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลแผนการเปลยนเครองตนกาลง



6-18

รปท 6.8 แบบฟอรมสาหรบกรอกขอมลขอเสนอแนะในการสนบสนนจากภาครฐ

รปท 6.9 แบบฟอรมกรอกขอมลผลผลตดานความรอน

รปท 6.10 แบบฟอรมกรอกขอมลผลผลตดานไฟฟา



6-19

รปท 6.11 แบบฟอรมกรอกขอมลรายละเอยดเกยวกบเครองตนกาลง

รปท 6.12 แบบฟอรมกรอกขอมลคาถามทวไป

ตอมาทาการกรอกขอมลสวนของแผนทจะเปลยนเครองตนกาลงเพอใชเชอเพลงชวมวลดงรปท 6.7 และกรอกขอมลเกยวกบขอเสนอแนะในการสนบสนนการใชเชอเพลงชวมวลในอนาคตจากภาครฐในขอท 10 ดงรปท 6.8 แลวกดสนสดเปนการบนทกขอมลทงหมดลงฐานขอมล

สวนโรงงานทมการใชเชอเพลงชวมวลเมอทาการกรอกขอมลในขอท 4 เรยบรอยแลว จะทาการกรอกขอมลเกยวกบผลผลตดานความรอนและดานไฟฟาดงแสดงในรปท 6.9 และ 6.10



6-20

รปท 6.13 แบบฟอรมกรอกขอมลความเหนและขอเสนอแนะ

สดทายทาการกรอกขอมลในสวนของคาถามทวไป ความเหนและขอเสนอแนะเกยวกบการใชเชอเพลงชวมวลในขอท 6 ดงรปท 6.11 รปท 6.12 และรปท 6.13 ซงมขอมลในเรองของรายละเอยดเกยวกบเครองตนกาลงในโรงงาน รายละเอยดเกยวกบเชอเพลงชวมวล ผลกระทบของการใชเชอเพลงชวมวล ปญหา อปสรรค หรอขอจากดในการใชเชอเพลงชวมวล ขอเสนอแนะในการสนบสนนการใชเชอเพลงชวมวลในอนาคตจากภาครฐ และขอเสนอแนะอนๆ เกยวกบการใชเชอเพลงชวมวลของโรงงาน เมอกรอกขอมลเสรจสนทาการกดปมสนสดเพอบนทกขอมลลงฐานขอมล หากตองการแกไขขอมลโรงงานไปทคนหา/แกไขแบบสอบถามเพอทาการคนหาขอมลโรงงาน ระบบจะดงขอมลจากฐานขอมลขนมาและเมอทาการแกไขเรยบรอยแลวใหกดสนสดเพอบนทกขอมล

สวนของรายงานสามารถรายงานผลขอมลได 4 รปแบบ คอ

1. จานวนโรงงานทใชชวมวลและไมใชชวมวลในแตละกลมอตสาหกรรม • ประเภทอตสาหกรรม • จานวนแบบสอบถามทไดรบ • จานวนโรงงานทใชชวมวล • จานวนโรงงานทไมใชชวมวล • เปอรเซนตการใชชวมวล



6-21

2. ปรมาณการใชพลงงานในแตละกลมอตสาหกรรม • ประเภทอตสาหกรรม • ปรมาณพลงงานชวมวล(GJ) • ปรมาณพลงงานชวมวล(ktoe) • เปอรเซนตการใชพลงงานชวมวล • ปรมาณพลงงานไฟฟา(GJ) • ปรมาณพลงงานไฟฟา(ktoe) • เปอรเซนตการใชพลงงานไฟฟา • ปรมาณพลงงานสนเปลอง(GJ) • ปรมาณพลงงานสนเปลอง(ktoe) • เปอรเซนตการใชพลงงานสนเปลอง

3. ปรมาณการใชชวมวลในแตละประเภทชวมวลตามกลมอตสาหกรรม • ประเภทอตสาหกรรม • ปรมาณการใชชวมวลแตละประเภท

4. ปรมาณการใชพลงงานอนๆ ในแตละประเภทตามกลมอตสาหกรรม • ประเภทอตสาหกรรม • ปรมาณการใชพลงงานอนๆ แตละประเภท

บทท 7 การจดทาแบบจาลองทางคณตศาสตรเพอพยากรณ


การจดทาแบบจาลองทางคณตศาสตรเพอพยากรณ

7-1

บทท 7 การจดทาแบบจาลองคณตศาสตรเพอพยากรณ

แบบจาลองทางคณตศาสตรเพอพยากรณทใชกนโดยทวไปนนสามารถแบงไดเปน 2 ประเภทคอ

แบบจาลองเพอพยากรณโดยองกบตวแปรเวลา (Time series models หรอ อนกรมเวลา) และแบบจาลองเพอพยากรณโดยสรางความสมพนธของคาทตองการพยากรณกบตวแปรอนๆ นอกจากเวลา ซงเทคนคการพยากรณแบบหลงเรยกวา วธการวเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) ปจจยหนงทใชในการเลอกแบบจาลองทางคณตศาสตรนนคอลกษณะของขอมลทมอย หากตองการใชแบบจาลองเพอพยากรณโดยองกบตวแปรเวลา จาเปนตองมคลาดบของคาทตองการพยากรณและเวลา เชน คาทตองการพยากรณคอปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในปถดๆ ไป ฉะนนจาเปนทตองมขอมลคลาดบของปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลและเวลา (ป) ทมการใชปรมาณนน เพอนามาเปนขอมลพนฐานในการสรางแบบจาลองคณตศาสตรขนมาได แตบางครงอาจจะไมมขอมลในรปแบบทสามารถนาไปสรางแบบจาลองคณตศาสตรทตองการได ดงเชนขอมลปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลซงทผานมาไมเคยมการเกบรวบรวมเปนสถตไว ดงนนจงมขอมลปรมาณการใชนเพยงแคป 2548 ทไดจากการสารวจของโครงการนเทานน จากขอมลทมอยจงไมเหมาะสมทจะนาแบบจาลองเพอพยากรณโดยองกบตวแปรเวลา (Time series models) มาใช ดงนนในโครงการนจงไดเลอกใชเทคนควธการวเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) มาใชเพอพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวล โดยการสรางแบบจาลองคณตศาสตรนจะตองหาวาตวแปรใดทเหมาะสมจะนาเขามาเปนตวแปรทใชในการพยากรณตอไป สาหรบคาพยากรณทไดนนสามารถนามาใชประกอบการกาหนดนโยบายและการวางแผนงานตาง ๆ ใหกบหนวยงานทเกยวของตอไป 7.1 ทฤษฎทเกยวของ 7.1.1 การวเคราะหการถดถอย (Regression Analysis)

การวเคราะหการถดถอยเปนวธการทางสถตวธหนงทใชในการศกษาและกาหนดตวแบบทแสดง

ความสมพนธระหวางตวแปรสองตวหรอมากกวา โดยมวตถประสงคทตองการประมาณหรอพยากรณคาของตวแปรตวหนงซงเรยกวา ตวแปรตาม หรอ ตวแปรตอบสนอง (dependent or response variable) จากตวแปรอนๆทมความสมพนธกบตวแปรทตองการพยากรณ ซงเรยกวา ตวแปรอสระ หรอ ตวแปรทานาย (independent or predictor variable) โดยมการกาหนดหรอทราบคาตวแปรอสระลวงหนา โดยทวไปตวแปรตามมกแทนดวย Y และตวแปรอสระมกแทนดวย X ในกรณทสมการประมาณมลกษณะเปนเสนตรง จะเรยกวาการถดถอยเชงเสนอยางงาย (simple linear regression) ถาในการวเคราะหทมตวแปรอสระมากกวาหนงตวจะเรยกวาการวเคราะหการถดถอยพหคณ(multiple regression) สาหรบกรณทตวแปรอสระเหลานมความสมพนธเปนเสนตรงกบตวแปรตามจะเรยกวาการถดถอยเชงเสนพหคณ (multiple linear regression) โดยการวเคราะหการถดถอยเปนวธการทางสถตทใชกนอยางกวางขวางและไดนาไปประยกตใชในหลายสาขาเชน ดานเศรษฐกจ การจดการ การเงน วศวกรรม วทยาศาสตร การแพทย การทองเทยว กฬา เปนตน

7.1.2 รปแบบการถดถอยเชงเสนพหคณ (Multiple Linear Regression Model)

การวเคราะหการถดถอยเชงเสนพหคณ คอการศกษาอทธพลของตวแปรอสระหลายตวรวมกนท

มผลกระทบตอตวแปรตาม สมการถดถอยพหคณจะชใหเหนความสมพนธเฉลยระหวางตวแปรอสระ



7-2

เหลานทมตอตวแปรตาม ทาใหสามารถใชความสมพนธเหลานพยากรณตวแปรตามได รปแบบการถดถอยเชงเสนพหคณทมตวแปรอสระ k ตว สามารถแสดงไดดงสมการ (7.1)

εβββ ++++= kk xxY K110 (7.1)

เมอ Y คอ ตวแปรตาม kxxx ,,, 21 K คอ ตวแปรอสระ kβββ ,,, 10 K คอ พารามเตอร ε คอ ความคลาดเคลอนของคาสงเกต 7.1.3 ขอสมมตของรปแบบการถดถอยเชงเสนพหคณ (Assumptions)

ขอสมมตของรปแบบการถดถอยเชงเสนพหคณ มดงน 1. คาของตวแปรอสระ ( )x แตละตวเปนคาททราบคา นนคอ x ไมใชตวแปรสม 2. ความคลาดเคลอน ε เปนตวแปรสมทเปนอสระ (Random variable) มการแจกแจงปกตทม

คาเฉลยเทากบศนย และความแปรปรวนเทากบ 2σ 3. ทแตละเซตของคาของตวแปรอสระ kxxx ,,, 21 K คาของตวแปรตาม Y เปนอสระและมการ

แจกแจงแบบปกตทมคาเฉลย ( )kY xxx ,,, 21 Kµ ซงมคาเทากบ εβββ ++++ kk xx K110 และมคาความแปรปรวนเทากบ kxxxY ,,,|

221 Lσ เมอ kβββ ,,, 10 K และ kxxxY ,,,|

221 Lσ เปน

พารามเตอรท ไมทราบคา (จะทราบคาเมอสรางแบบจาลองคณตศาสตรเสรจแลวโดยคาพารามเตอรเหลานจะเปนคาทเหมาะสมกบชดของขอมลทนามาสรางแบบจาลอง)

4. ทแตละคาของ kxxx ,,, 21 K ความแปรปรวนของ Y ท kxxx ,,, 21 K มคาเทากน นนคอ 2

,,,|2

21 σσ =kxxxY L สาหรบทกเซตของคา kxxx ,,, 21 K 5. ไมมความสมพนธอยางสมบรณระหวางตวแปร kxxx ,,, 21 K หรอไมมความสมพนธกนเองเชง

เสน (Multicollinearity)

7.2 ขนตอนการดาเนนงาน

การวเคราะหการถดถอย เปนวธการทางสถตอยางหนงทใชศกษาถงรปแบบความสมพนธระหวางตวแปร 2 ตวหรอมากกวา โดยทตวแปรหนงเรยกวา”ตวแปรตาม” (dependent variable) หรอ “ตวแปรผล” (response variable) และตวแปรอน ๆ ทเหลอเรยกวา”ตวแปรอสระ” (independent variables) หรอ “ตวแปรใหคาพยากรณหรอคาทานาย” (predictor variables) ซงมวตถประสงคเพอทจะอธบายตวแปรตามในรปของฟงกชนของตวแปรอสระ กลาวคอเปนวธการหาสมการทสามารถใชประมาณหรอพยากรณตวแปรตามจากตวแปรอสระ โดยมรปแบบทวไปดงสมการ (7.2)

( ) ε+= nxxfY ,,1 K (7.2)



7-3

โดยทตวแปรตาม Y ถกแทนดวยตวแปร BIOMASS ซงหมายถงปรมาณการใชชวมวล (เปนปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมแตละประเภท) สาหรบตวแปรอสระอนๆ ( )x ถกแทนดวยปจจยอนๆ ทคาดวาจะเกยวของกบตวแปรตามมประมาณ 20 ตวแปรดงรายละเอยดในตารางท 7.1

ตารางท 7.1 รายชอตวแปรอสระทนามาวเคราะห

ลาดบท ตวแปร ปจจย (หนวย) 1 Q_ELECTRIC ปรมาณพลงงานไฟฟา (MJ) 2 Q_NG ปรมาณ NG (MJ) 3 Q_LPG ปรมาณ LPG (MJ) 4 Q_COAL ปรมาณถานหน (MJ) 5 Q_LIGNITE ปรมาณลกไนต (MJ) 6 Q_FUEL_OIL ปรมาณนามนเตา (MJ) 7 Q_DIESEL ปรมาณดเซล (MJ) 8 PRODUCT1 ปรมาณผลผลตหลกท 1 (ตน) 9 PRODUCT2 ปรมาณผลผลตหลกท 2 (ตน) (ถาม) 10 PRICE_BIO1 ราคาชวมวลชนดท 1 (บาท/MJ) 11 PRICE_BIO2 ราคาชวมวลชนดท 2 (บาท/MJ) (ถาม) 12 PRICE_BIO3 ราคาชวมวลชนดท 3 (บาท/MJ) (ถาม) 13 COST_BIO ตนทนชวมวล (บาท/MJ) 14 COST_ELECTRIC ราคาพลงงานไฟฟา (บาท/MJ) 15 PRICE_NG ราคา NG (บาท/MJ) 16 PRICE_LPG ราคา LPG (บาท/MJ) 17 PRICE_COAL ราคาถานหน (บาท/MJ) 18 PRICE_LIGNITE ราคาลกไนต (บาท/MJ) 19 PRICE_FUEL_OIL ราคานามนเตา (บาท/MJ) 20 PRICE_DIESEL ราคาดเซล (บาท/MJ)

7.2.1 ขนตอนการสรางตวแบบการถดถอยเชงเสน แผนภาพในรปท 7.1 แสดงภาพรวมของขนตอนการสรางตวแบบการถดถอยเชงเสน



7-4

รปท 7.1 ภาพรวมของขนตอนการสรางตวแบบการถดถอยเชงเสน รายละเอยดของแตละขนตอนมดงน 1. กาหนดรปแบบความสมพนธระหวางตวแปรตามและตวแปรอสระ

ในการกาหนดรปแบบความสมพนธอาจใชทฤษฎทเกยวของ หรออาจอาศยขอมลของตวแปรตามและตวแปรอสระ ซงสามารถพจารณาโดยใชกราฟดงน

1.1 โดยทวไปจะมขอสมมตวาตวแปรตาม Y มการแจกแจงความนาจะเปนแบบปกต ดงนนควรสรางกราฟแผนภาพฮสโทแกรมเพอดลกษณะการกระจาย หรอการแจกแจงของ Y วาเขาลกษณะแบบสมมาตรหรอไม ถาพบวามลกษณะไมสมมาตรโดยเบไปทางซายหรอทางขวามาก ควรทจะแปลงขอมลของ Y เพอใหเขาลกษณะการแจกแจงแบบสมมาตร

1.2 สรางกราฟระหวางตวแปรตามกบตวแปรอสระทละตว เพอพจารณากาหนดรปแบบความสมพนธเปนค ๆ ระหวางตวแปรตามและตวแปรอสระ ตวอยางเชน หากมตวแปรอสระ 20 ตว จะตองสรางกราฟระหวางตวแปรตามและตวแปรอสระทงหมด 20 ค เมอไดกราฟแลวจะตองพจารณาดวาตวแปรตามมความสมพนธกบตวแปรอสระแตละตวอยางไร โดยอาจมการแปลงขอมล X หรอ Y เชนแปลงใหเปนคา Natural Log เพอใหเปนความสมพนธเชงเสนตรงได หากกราฟระหวางตวแปรตามและตวแปรอสระคใดทไมแสดงความสมพนธ (trend) ใดๆ นนแสดงวาจากขอมลทมอยตวแปรตามไมสามารถอธบายไดดวยตวแปรอสระทกาลงพจารณาอยและสามารถตดตวแปรอสระนนออกไปได สวนตวแปรอสระทแสดงวามความสมพนธกบตวแปรตามจะถกนาไปวเคราะหอยางละเอยดในขนตอไป นอกจากนนยงตองดวาขอมลชดใดเปนขอมลทผดปรกต (Outlinear) ซงตามหลกการทางสถตนนตองตดขอมลชดนนออกจากการวเคราะหกอน

2. การประมาณคาพารามเตอรของตวแบบการถดถอย

หลงจากกาหนดตวแบบการถดถอยเปนตวแบบทดลองแลว ซงอาจมไดมากกวาหนงตวแบบ ขนตอนตอไปจะทาการประมาณคาพารามเตอรของตวแบบ ซงโดยทวไปจะใชวธ OLS (ordinary least

การประมาณคาพารามเตอรของ ตวแบบการถดถอย

การวนจฉยความเพยงพอของ ตวแบบการถดถอย

นาตวแบบไปพยากรณ

กาหนดรปแบบความสมพนธระหวาง ตวแปรตามและตวแปรอสระ



7-5

square) ในการประมาณคาพารามเตอร และในงานวจยครงนใชวธการคดเลอกตวแปรแบบ Stepwise Regression ซงเปนวธผสมระหวางการเลอกตวแปรอสระแบบ Forward Selection และ Backward Elimination โดยทาการประมวลผลดวยโปรแกรมสาเรจรป SPSS for Windows ซงมขนตอนการคดเลอกตวแปรดงตอไปน

ตวอยางการคดเลอกตวแปรดวยวธ Stepwise Regression สาหรบตวแบบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการแปรรปมนสาปะหลง ไดมการแปลงขอมลตวแปรตามและตวแปรอสระทผานการพจารณาเบองตนแลวใหอยในรปของ Natural Log รายละเอยดของตวแปรทตองนามาหาพารามเตอรเปนดงตารางท 7.2

ตารางท 7.2 ตวแปรตางๆ ของอตสาหกรรมการแปรรปมนสาปะหลง ประเภทตวแปร ตวแปร ปจจย ตวแปรตาม LN_BIOMASS_FLOUR(Y) คา Natural Log ของปรมาณการใชเชอเพลง

ชวมวลในอตสาหกรรมการการแปรรปมนสาปะหลง

ตวแปรอสระ LN_Q_ELECTRIC( 1x ) คา Natural Log ของปรมาณพลงงานไฟฟา ตวแปรอสระ LN_COST_ELECTRIC( 2x ) คา Natural Log ของปรมาณพลงงานไฟฟา

จากผลลพธในภาคผนวก ถ. แสดงผลการวเคราะหการคดเลอกตวแปรดวยวธ Stepwise Regression โดยโปรแกรม SPSS ใช F-in = 4.0 และ F-out = 3.0 (เพอความแนใจวา F-out ไมมากกวา F-in) โดย F-in คอ คา F ในตารางทมองศาแหงความเปนอสระเทากบ 1 และ n-p เมอ p คอจานวนพารามเตอรในรปแบบถดถอย เมอ n-p มากกวา 10 คา .05,1,n pF − มคาเขาใกล 4 ดงนน 4 คอคาทใชทวไปสาหรบ F- in และระดบนยสาคญ α เขยนแทนดวย F-in และ F-out คอ คาวกฤต ,1,n pFα − จากตาราง F ซงมกจะกาหนดใหคานอยกวา F-in

ในหาคาพารามเตอรจะตองคานวณคา cF ซงคอ คาสถต Partial F ของตวแปรอสระแตละตวโดยจะตองคานวณจากคา SSR คอผลบวกกาลงสองทอธบายไดโดยสมการถดถอย (sum of square explained by regression) MSE คอความคลาดเคลอนกาลงสองเฉลย (mean squared error หรอ residual mean square) สาหรบเกณฑการตดสนใจวาจะนาตวแปรเขาในตวแบบถดถอยคอ ถาคา

cF F in> − จะนาตวแปรทเพมนนใสไวในรปแบบ และเกณฑในการตดสนใจทจะนาตวแปรอสระออกจากตวแบบถดถอย ถาคา cF F out< − จะนาตวแปรทเพมนนออกจากรปแบบ

ตวอยางขนตอนการสรางตวแบบพยากรณแบบถดถอยของอตสาหกรรมการแปรรปมนสาปะหลง ขนตอนเรมตน (Initial Step) 0Y β ε= +

ขนท 1 ไมมตวแปรทจะออกจากรปแบบ ดงนนดาเนนงานขนท 2 ขนท 2 ใชวธ Forward selection เลอกตวแปรทมความสมพนธสงสดกบ Y คอ 1x โดยนา 1x เขาสสมการถดถอย คานวณคาสถต



7-6

1

1

( ) 0.193 12.87( ) 0.015c

SSR xFMSE x

= = =

จากคา cF ทคานวณไดปรากฏวา cF F in> − หรอ 12.87>4 ดงนนจงนา 1x ใสไวในรปแบบการถดถอย และรปแบบการถดถอยทม 1x คอ

0 1 1Y xβ β ε= + +

ขนท 1(ซา) ใชวธ backward elimination ทบทวนรปแบบ 0 1 1Y xβ β ε= + + ตรวจสอบตว

แปรทจะนาออกจากรปแบบ ตวแปรทจะพจารณานาออกจากสมการคอ 1x คานวณคาสถต 1

1

( ) 0.193 12.87( ) 0.015c

SSR xFMSE x

= = =

จากคา cF ทคานวณไดปรากฏวา cF F out> − หรอ 12.87>3 สรปไดวาไมสามารถนา 1x

ออกจากรปแบ ขนท 2(ซา) ใชวธ forward selection ในการเพมตวแปรอสระ ตวแปรทเหลอคอ 2x (ถามตว

แปรอสระหลายตว ใหพจารณาตวทมคาสมประสทธสหสมพนธบางสวนกบ Y สงสดเมอ 1x คงท) นา 2x เพมเขาในสมการถดถอยและคานวณคาสถต ซงมคา 1.29 4cF F in= < − = จงไมสามารถนา 2x ใสไว ในรปแบบการถดถอย และรปแบบการถดถอยทเหมาะสมคอ คอ

0 1 1Y xβ β ε= + +

หรอ 0 1_ _ _ _LN BIOMASS FLOUR LN Q ELECTRICβ β ε= + +

3. การวนจฉยความเพยงพอของตวแบบการถดถอย

ตวแบบทไดจากขนท 1 และขนท 2 อาจยงไมมความเหมาะสมหรอเพยงพอทจะใชพยากรณ ดงนนจงตองทาการวนจฉยความเพยงพอของตวแบบและคดเลอกตวแบบพยากรณกอน ถาตรวจสอบพบวาตวแบบทพจารณาขาดความเหมาะสม จะกลบไปทางานในขนท 1 ถงขนท 3 ซาๆ กนจนกวาจะไดตวแบบทเหมาะสมเพยงพอในเชงสถตทจะใชพยากรณคาตอไป โดยจะทาการตรวจสอบคณสมบตของคาเศษเหลอตกคาง(Residuals) ei หรอคาเศษเหลอตกคางมาตรฐาน (standardized residuals) ei/ MSE วามคณสมบตสอดคลองดงตอไปนคอ มคาเฉลยเทากบศนย มความแปรปรวนคงท ไมมอตสหสมพนธ และมการแจกแจงแบบปกต ถาตวแบบทไดยงไมเหมาะสมจะกลบไปสขนท 1 คอทาการกาหนดรปแบบของตวแบบใหม จนกวาจะพบวาตวแบบพยากรณผานการทดสอบจงเขาสขนพยากรณ

4. นาตวแบบไปพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวล



7-7

7.3 ผลการวเคราะหขอมล

จากการศกษาวจยในครงน ไดดาเนนการวเคราะหหาตวแบบพยากรณตามขนตอนตาง ๆ ของระบบการพยากรณดงทกลาวไวขางตน (ผลของการวเคราะหจากโปรแกรม SPSS แสดงไวในภาคผนวก ถ.) ซงตอไปจะนาเสนอผลการวเคราะหขอมลโดยแสดงตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลจาแนกตามอตสาหกรรมตางๆ ดงมรายละเอยดตอไปน 7.3.1 ตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการผลตการผลตนามน

ปาลม

ขอมลทไดหลงจากคดคาผดปรกตออกแลวสามารถนามาวเคราะหเปนขอมลจากโรงงานนามนปาลมไดจานวน 7 หนวย หลงจากดาเนนการตามขนตอนการสรางตวแบบพยากรณของวธการวเคราะหการถดถอย จะมตวแปรตางๆ ทนามาพจารณาเพอคดเลอกตวแปรวธ Stepwise Regression ดงตอไปน

ตวแปรตาม LN_BIOMASS_PALM = คา Natural Log ของปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรม การผลตนามนปาลม ตวแปรอสระ

LN_Q_ELECTRIC = คา Natural Log ของปรมาณพลงงานไฟฟา LN_Q_DIESEL = คา Natural Log ของปรมาณดเซล (MJ)

LN_PRODUCT1 = คา Natural Log ของปรมาณผลผลตนามนปาลมดบ ของป 2548 LN_PRODUCT2 = คา Natural Log ของปรมาณผลผลตนามนเมลดในปาลม ของป 2548

LN_COST_BIO = คา Natural Log ของตนทนชวมวล

หลงจากดาเนนการประมาณคาพารามเตอรของตวแบบการถดถอยซงใชวธการคดเลอกตวแปรโดยวธ STEPWISE แลว ดงแสดงรายละเอยดในภาคผนวก ถ. และไดรปแบบการพยากรณดงตอไปน

LN_BIOMASS_PALM = 12.885 + 0.633LN_PRODUCT1 (7.3)

ตารางท 7.3 คาประมาณพารามเตอรและคาสถต t ของตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใช

เชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการผลตนามนปาลม โดยวธ STEPWISE ตวแปร คาประมาณพารามเตอร คาสถต t P-value

CONSTANT LN_PRODUCT1

12.885 0.633

9.153 4.595

0.000 0.006

จากตารางท 7.3 แสดงการประมาณคาพารามเตอรในตวแบบพยากรณ พบวาตวแปร

LN_PRODUCT1 มคานยสาคญทางสถต โดยปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการผลตนามนปาลมจะแปรผนตามปรมาณนามนปาลมดบ ของป 2548



7-8

7.3.2 ตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการผลตนาตาล

ขอมลทไดหลงจากคดคาผดปรกตออกแลวสามารถนามาวเคราะหเปนขอมลจากโรงงานผลตนาตาลไดจานวน 21 หนวย หลงจากดาเนนการตามขนตอนการสรางตวแบบพยากรณของวธการวเคราะหการถดถอย จะมตวแปรตางๆ ทนามาพจารณาเพอคดเลอกตวแปรวธ Stepwise Regression ดงตอไปน ตวแปรตาม

LN_BIOMASS_SUGAR = คา Natural Log ของปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรม การผลตนาตาล

ตวแปรอสระ LN_Q_ELECTRIC = คา Natural Log ของปรมาณพลงงานไฟฟา

LN_PRODUCT1 = คา Natural Log ของปรมาณผลผลตนาตาลทราย ของป 2548 LN_PRICE_BIO1 = คา Natural Log ของราคากากออย

LN_COST_ELECTRIC = คา Natural Log ของราคาพลงงานไฟฟา

หลงจากดาเนนการประมาณคาพารามเตอรของตวแบบการถดถอยซงใชวธการคดเลอกตวแปรโดยวธ STEPWISE แลว ดงแสดงรายละเอยดในภาคผนวก ถ. และไดรปแบบการพยากรณดงตอไปน

LN_BIOMASS_SUGAR = 12.206 + 0.802LN_PRODUCT1 (7.4)

ตารางท 7.4 คาประมาณพารามเตอรและคาสถต t ของตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใช

เชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการผลตนาตาล โดยวธ STEPWISE ตวแปร คาประมาณพารามเตอร คาสถต t P-value

CONSTANT LN_PRODUCT1

12.206 0.802

12.989 9.719

0.000 0.000

จากตารางท 7.4 แสดงการประมาณคาพารามเตอรในตวแบบพยากรณ พบวาตวแปร

LN_PRODUCT1 มคานยสาคญทางสถต โดยปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการผลตนาตาลจะแปรผนตามปรมาณนาตาลทราย ของป 2548 7.3.3 ตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการแปรรปมนสาปะหลง

ขอมลทไดหลงจากคดคาผดปรกตออกแลวสามารถนามาวเคราะหเปนขอมลจากโรงงานแปรรปมนสาปะหลงไดจานวน 6 หนวย หลงจากดาเนนการตามขนตอนการสรางตวแบบพยากรณของวธการวเคราะหการถดถอย จะมตวแปรตางๆ ทนามาพจารณาเพอคดเลอกตวแปรวธ Stepwise Regression ดงตอไปน ตวแปรตาม LN_BIOMASS_FLOUR = คา Natural Log ของปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลใน อตสาหกรรมการการแปรรปมนสาปะหลง



7-9

ตวแปรอสระ LN_Q_ELECTRIC = คา Natural Log ของปรมาณพลงงานไฟฟา LN_COST_ELECTRIC = คา Natural Log ของราคาพลงงานไฟฟา หลงจากดาเนนการประมาณคาพารามเตอรของตวแบบการถดถอยซงใชวธการคดเลอกตวแปร

โดยวธ STEPWISE แลว ดงแสดงรายละเอยดในภาคผนวก ถ. และไดรปแบบการพยากรณดงตอไปน

LN_BIOMASS_FLOUR = 15.424 + 0.182LN_Q_ELECTRIC (7.5)

ตารางท 7.5 คาประมาณพารามเตอรและคาสถต t ของตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการแปรรปมนสาปะหลง โดยวธ STEPWISE

ตวแปร คาประมาณพารามเตอร คาสถต t P-value CONSTANT LN_Q_ELECTRIC

15.424 0.182

18.422 3.636

0.000 0.022

จากตารางท 7.5 แสดงการประมาณคาพารามเตอรในตวแบบพยากรณ พบวาตวแปร LN_

Q_ELECTRIC มคานยสาคญทางสถต โดยปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการแปรรปมนสาปะหลงจะแปรผนตามปรมาณพลงงานไฟฟา 7.3.4 ตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการสขาว

ขอมลทไดหลงจากคดคาผดปรกตออกแลวสามารถนามาวเคราะหเปนขอมลจากโรงสขาวไดจานวน 8 หนวย หลงจากดาเนนการตามขนตอนการสรางตวแบบพยากรณของวธการวเคราะหการถดถอย จะมตวแปรตางๆ ทนามาพจารณาเพอคดเลอกตวแปรวธ Stepwise Regression ดงตอไปน ตวแปรตาม

LN_BIOMASS_RICE = คา Natural Log ของปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรม การสขาว

ตวแปรอสระ LN_Q_ELECTRIC = คา Natural Log ของปรมาณพลงงานไฟฟา LN_PRODUCT1 = คา Natural Log ของปรมาณขาวสาร ของป 2548 LN_COST_BIO = คา Natural Log ของตนทนชวมวล LN_COST_ELECTRIC = คา Natural Log ของราคาพลงงานไฟฟา หลงจากดาเนนการประมาณคาพารามเตอรของตวแบบการถดถอยซงใชวธการคดเลอกตวแปร

โดยวธ STEPWISE แลว ดงแสดงรายละเอยดในภาคผนวก ถ. และไดรปแบบการพยากรณดงตอไปน

LN_BIOMASS_RICE = 5.369 + 0.828LN_Q_ELECTRIC (7.6)



7-10

ตารางท 7.6 คาประมาณพารามเตอรและคาสถต t ของตวแบบสาหรบพยากรณปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการสขาว โดยวธ STEPWISE

ตวแปร คาประมาณพารามเตอร คาสถต t P-value CONSTANT LN_Q_ELECTRIC

5.369 0.828

1.269 2.999

0.251 0.024

จากตารางท 7.6 แสดงการประมาณคาพารามเตอรในตวแบบพยากรณ พบวาตวแปร LN_

Q_ELECTRIC มคานยสาคญทางสถต โดยปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในอตสาหกรรมการสขาวจะแปรผนตามปรมาณพลงงานไฟฟา

สาหรบตวแบบพยากรณปรมาณการใช เ ชอเพลงชวมวลของอตสาหกรรมอนๆ ไดแก

อตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรและอบไมยางพารา อตสาหกรรมการผลตอาหารสตว อตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาดวยเชอเพลงชวมวล และอตสาหกรรมซเมนตนน ไมสามารถสรางตวแบบพยากรณได เนองจากในบางอตสาหกรรมมขอจากดในดานของขอมลทมปรมาณไมเพยงพอ และบางอตสาหกรรมจะพบวาเปนอตสาหกรรมทไมไดผลตเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ทาใหปจจยในการตดสนใจนาเชอเพลงชวมวลมาใชไมไดมาจากผลผลตหลกของอตสาหกรรมนนๆ โดยทปจจยในการตดสนใจอาจเปนตวแปรในเรองของความแตกตางทางดานราคาเชอเพลงชนดอนๆ กบเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ รวมไปถงความสามารถในการหาเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพของโรงงาน ทาใหไมสามารถหารปแบบความสมพนธของปจจยทมผลตอการตดสนใจใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพได 7.3.5 การนาตวแบบสาหรบพยากรณไปใช

เนองจากแบบจาลองทางคณตศาตรเพอพยากรณทไดจากการวเคราะหจะอยในรปของสมการถดถอย ซงไมใชในรปอนกรมเวลา หมายความวา แบบจาลองทไดนแสดงใหเหนถงวาปจจยใดทสงผลตอปรมาณการใชชวมวล และมความสมพนธอยางไร ฉะนนหากตองการนาแบบจาลองนไปใชเพอพยากรณปรมาณการใชชวมวลในปถดไป ตองมการเตรยมขอมลเขาแบบจาลองนกอน ตวอยางเชน หากตองการพยากรณปรมาณการใชชวมวลในอตสาหกรรมการผลตนาตาล จากแบบจาลองของอตสาหกรรมน พบวาปรมาณการใชชวมวลนนขนกบปรมาณการผลตนาตาล ถาหากมคาพยากรณปรมาณนาตาลทจะผลตไดในปถดๆ ไปได สามารถนาคาพยากรณนไปแทนในแบบจาลองทหามาได การพยากรณคาปรมาณนาตาลนอาจพยากรณจากผลผลตออยทผลตได จากนนนาไปคณกบเปอรเซนตของปรมาณนาตาลทไดจากออย ผลลพธทไดคอปรมาณนาตาลประมาณไดจากผลผลตออยในแตละป อยางไรกด แบบจาลองทหามาไดนน เปนการวเคราะหในระดบรายโรงงาน ดงนนหากตองการการพยากรณทแมนยาขนอาจจะตองใสคาพยากรณปรมาณนาตาลทจะผลตไดของแตละโรงงาน ซงขอมลนอาจไดจากการวเคราะหขอมลในอดตวาทผานมาแตละโรงงานมสดสวนการใชผลผลตออยไปผลตนาตาลเทาไรเมอเทยบกบโรงงานอนในอตสาหกรรมเดยวกน

บทท 8 สรปปญหา อปสรรคและแนวทางแกไข

ในการใชชวมวลเปนเชอเพลง


สรปปญหา อปสรรคและแนวทางแกไขในการใชชวมวลเปนเชอเพลง

8-1

บทท 8 สรปปญหา อปสรรคและแนวทางแกไขในการใชชวมวลเปนเชอเพลง

การดาเนนการของโครงการพฒนาระบบตดตามผลขอมลการใช เ ชอเพลงชวมวลใน

ภาคอตสาหกรรมตางๆไดศกษา รวมรวบความรชวมวลจากแหลงตางๆโดยสรปแบงเปน ขอมลทตยภม ขอมลจากการสอบถามอตสาหกรรมทนาชวมวลไปใชเปนวตถดบและแปรรปชวมวลเปนพลงงานโดยการใชแบบสอบถาม ขอมลจากการสมภาษณเชงลกกบผประกอบการ วศวกร และเจาหนาททเกยวของกบการใชชวมวลและแปรรปชวมวล โดยโครงการไดรวบรวมขอมลจากอตสาหกรรมทงสน 9 ประเภท คอ อตสาหกรรมการผลตนามนปาลม อตสาหกรรมการผลตนาตาล อตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลง อตสาหกรรมการสขาว อตสาหกรรมปนซเมนต อตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางพารา อตสาหกรรมอบไม อตสาหกรรมผลตอาหารสตว และอตสาหกรรมผลตกระแสไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวล จากผลการดาเนนงานโครงการ พบวาปญหาและอปสรรคในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพของภาคอตสาหกรรมมอยหลายดานดวยกน เชน ปญหาเรองราคาชวมวล ปญหาเรองปรมาณและคณภาพชวมวล ปญหาเรองการขาดความรดานเทคโนโลยการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพ ซงปญหาเหลานทาใหอตสาหกรรมไมสามารถตดสนใจใชเชอเพลงชวมวล หรอไมสามารถใชชวมวลไดอยางมประสทธภาพเทาทควร

ในบทนจงรวบรวมปญหาและอปสรรคในการใชเชอเพลงชวมวลทพบจากการสารวจขอมล รวมทงระบแนวทางแกไขปญหาและอปสรรคนน นอกจากนไดรวบรวมความคดเหน ขอเสนอแนะ เกยวกบแนวทางการสนบสนนการใชชวมวล เพอเพมปรมาณการใชเ ชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรม

8.1 ปญหาและอปสรรคในการใชเชอเพลงชวมวลและกาซชวภาพในภาคอตสาหกรรมและภาคการ

ผลตไฟฟา

จากการดาเนนโครงการทผานมา พบวาปญหาและอปสรรคในการใชเชอเพลงชวมวลรวมถงกาซชวภาพในแตละภาคอตสาหกรรมและภาคการผลตไฟฟามความคลายคลงกน โดยสามารถประมวลออกมาเปนประเดนหลกได 3 ประเดน คอ 8.1.1 ปญหาราคาชวมวล

เนองจากราคาชวมวลถกกาหนดจากปจจย 2 สวนคอราคาวตถดบ และคาขนสง ปญหาเรองราคาชวมวลจงแบงเปน 2 ปจจยคอ ราคาวตถดบชวมวลมความผนผวนขนลงคอนขางมาก และมแนวโนมเพมขนเรอยๆ เนองจากปรมาณผลผลตไมแนนอนและปรมาณความตองการใชชวมวลในระยะเวลาตางๆไมเทากน รวมถงมความตองการใชชวมวลเพมขนในหลายอตสาหรรมทงในสวนของการนาชวมวลมาใชเปนเชอเพลง และในสวนของการนาชวมวลไปใชเปนวตถดบในการผลตผลตภณฑบางประเภท

คาขนสงชวมวลเปนอกปจจยหนงซงเปนตวกาหนดราคาชวมวลทสาคญ เนองจากชวมวลสวนใหญมความหนาแนนตาและนาหนกเบา ทาใหคาขนสงตอหนวยพลงงานทไดสง โดยเฉพาะอยางยงในสถานการณปจจบนทนามนมราคาแพง ทาใหคาขนสงสงผลกระทบโดยตรงกบราคาของชวมวล



8-2

8.1.2 ปญหาปรมาณและคณภาพชวมวล เนองจากชวมวลเปนของเหลอทไดจากภาคเกษตรกรรม ซงมปรมาณไมแนนอนขนกบปจจยหลาย

อยาง เชน สภาพอากาศ ฤดกาลเพาะปลก ปรมาณการเพาะปลก ทาใหโรงงานอตสาหกรรมไมสามารถหาชวมวลมาใชเปนเชอเพลงไดในบางชวงเวลาของป และในปจจบนเทคโนโลยการแปรรปชวมวลไดพฒนาขนมาก ทาใหชวมวลเปนทตองการมากขนในหลายอตสาหกรรม โดย แนวโนมการนาชวมวลไปใชจะเพมขนเรอยๆ ทาใหในบางครงเกดการแยงชงชวมวลขน

ในแงมมของการนาชวมวลไปใชเปนเชอเพลง ปญหาทพบบอยคอเรองคณภาพของเชอเพลงชวมวลไมสมาเสมอ ในการแปรรปชวมวลเปนพลงงาน ปรมาณความชนของชวมวลเปนปจจยทสงผลตอคาพลงงานทไดรบปจจยหนง ซงในกรณทปรมาณความชนของชวมวลมคาสงจะทาใหประสทธภาพในการเปลยนเปนพลงงานในรปแบบอนๆ ลดลง ในปจจบนปรมาณความชนของชวมวลมคาไมแนนอน ซงหากอตสาหกรรมไมไดวดและควบคมคาความชนของชวมวลกอนการเปลยนเปนพลงงาน จะทาใหไมสามารถควบคมประสทธภาพในการผลตเชอเพลงชวมวลได 8.1.3 ปญหาความรเกยวกบการใชชวมวลเปนเชอเพลง (เทคโนโลยชวมวล)

จากการสารวจในปจจบน พบวา มโรงงานอตสาหกรรมจานวนหนงทตองการเปลยนมาใชเชอเพลงชวมวล แตขาดความรทางดานเทคโนโลยเกยวกบชวมวล ทาใหไมกลาทจะตดสนใจเปลยนรปแบบการใชเชอเพลง ในสวนของโรงงานทใชชวมวลเปนเชอเพลงอยแลว กยงขาดความรและความเขาใจเกยวกบการใชชวมวลเปนเชอเพลง ทาใหไมสามารถใชเชอเพลงชวมวลอยางมประสทธภาพ นอกจากน ยงขาดขอมลทเชอถอไดเกยวกบปรมาณของชวมวลทมศกยภาพในการนามาใชเปนเชอเพลง รวมถงการขาดความรดานคณลกษณะของชวมวลประเภทตางๆ

เนองจากความแปรปรวนดานราคาชวมวล ปรมาณและคณภาพชวมวลไมสมาเสมอ รวมทงการขาดขอมล และความรในการเปลยนชวมวลเปนพลงงาน ทาใหปจจบนจานวนอตสาหกรรมทใชเชอเพลงชวมวลมคอนขางจากด ปรมาณเชอเพลงชวมวลรวมทใชนอย และในบางครงอตสาหกรรมกลบไปใชเชอเพลงสนเปลองประเภทอนทยงมราคาตาอย เชน ถานหน เปนตน ซงแนวทางแกไขปญหาและอปสรรคดงกลาวนจะกลาวถงในหวขอถดไป

8.2 แนวทางแกไขปญหาและอปสรรค

เพอเพมปรมาณการใชเชอเพลงชวมวล สาหรบโครงการนไดนาเสนอแนวทางแกไขปญหาและอปสรรคทกลาวมาแลวทงหมด โดยแบงออกเปน 7 ขอดวยกน ดงน

8.2.1 การรวบรวมขอมลและจดทาฐานขอมลชวมวลทถกตอง

ในการแกไขปญหาและอปสรรคควรเรมจากการสารวจและรวบรวมขอมลศกยภาพของชวมวลทสามารถนามาใช ราคาชวมวล การใชชวมวลเปนเชอเพลง และการใชชวมวลในการผลตอนๆ เพอจดทาฐานขอมลทมความนาเชอถอ โดยการสารวจขอมลควรทาอยางสมาเสมอเพอใหไดขอมลทครบถวนและถกตอง

เนองจากขอมลศกยภาพของชวมวลเปนปจจยหนงทภาคอตสาหกรรมพจารณาในการตดสนใจเปลยนรปแบบการใชพลงงานจากพลงงานสนเปลองมาใชพลงงานชวมวล หากมขอมลศกยภาพของชวมวล



8-3

แนวโนมราคาชวมวล รวมถงปรมาณความตองการชวมวลอยางตอเนอง จะทาใหภาคอตสาหกรรมตดสนใจในการใชชวมวลอยางถกตอง

8.2.2 การวางแผนพนทเพาะปลกพชชวมวลอยางเหมาะสม

เนองจากความผนผวนของปรมาณชวมวลสงผลตอการตดสนใจในการนาชวมวลไปใชเปนเชอเพลง เพอใหภาคอตสาหกรรมเกดความมนใจวาเมอเปลยนมาใชพลงงานชวมวลจะมวตถดบเพยงพอตอการผลตเชอเพลงดวยราคาทเหมาะสม ภาครฐตองวางแผนพนทเพาะปลกพชชวมวลใหเหมาะสมและเพยงพอตอความตองการ ทงนตองพจารณาความตองการชวมวลเพอเปนวตถดบในอตสาหกรรมอนๆรวมดวย 8.2.3 การออกแบบระบบจดเกบและกระจายชวมวลทด

เนองจากชวมวลสวนใหญมความหนาแนนตาและนาหนกเบา ทาใหคาขนสงตอหนวยพลงงานทไดสง และสาหรบโรงงานอตสาหกรรมบางแหงซงไมมชวมวลเปนของเหลอจากกระบวนการผลต ตองอาศยการจดหาจากพนทซงไกลออกไป เพอลดตนทนคาขนสง ควรสนบสนนการทาวจยเพอแปรรปชวมวลและจดสรางโรงงานแปรรปชวมวลเชน โรงงานทาเชอเพลงอดแทงหรอเชอเพลงอดเมด อยางไรกตาม จะตองมการศกษาเกยวกบประสทธภาพการเผาไหม วาเมอมการแปรรปชวมวลแลว จะไดประสทธภาพทไมตางจากเดม และไมใชพลงงานในการแปรรปมากจนเกนไป

นอกจากนควรพฒนาระบบในการจดเกบรวบรวมชวมวล เพอรวบรวมชวมวลทอยกระจดกระจายในทตางๆ เพอใหงายตอการจดการและขนสง เชนจดตงหนวยงานรบซอและแจกจายชวมวลในแตละพนททมศกยภาพในการผลตชวมวล หรอการใหเงนสนบสนนภาคเอกชนททาหนาทรวบรวมเชอเพลงชวมวลมาใชภายในองคกร 8.2.4 การศกษา วจยและพฒนาเทคโนโลยการเผาไหมชวมวล

ภาครฐควรสนบสนนทนวจยเพอศกษา วจยและพฒนาเทคโนโลยการเผาไหมชวมวลใหทงภาครฐและเอกชน ทงในสวนของความรพนฐานและสวนของเทคโนโลยขนสง เพอสรางองคความรและอปกรณตนแบบทเหมาะสมกบชวมวลทมอยในประเทศ ในการวจยและพฒนาเทคโนยการเผาไหมชวมวล จะตองมการศกษาคณสมบตของชวมวล และรวบรวมขอมลทไดจากการศกษาอยางเปนระบบเพอจดทาเปนเกณฑมาตรฐาน ในสวนของเทคโนโลยการเผาไหมชวมวล กสามารถทาไดหลายวธ เชน การปรบปรงระบบเผาไหมใหมประสทธภาพสงขน หรอการพฒนาระบบ gasifier และ pyrolysis เพอใหมการใชชวมวลเปนเชอเพลงอยางมประสทธภาพ หรอการพฒนาอปกรณและระบบผลตกาซชวภาพ เปนตน

การวจยและพฒนาเทคโนโลยมสวนในการแกปญหาเรองความขาดแคลนชวมวลบางประเภทในบางชวงเวลา กลาวคอ การปรบปรงใหระบบเผาไหมของเครองตนกาลงสามารถใชกบชวมวลไดหลากหลายประเภท ซงการทไมเจาะจงใชชวมวลเพยงประเภทใดประเภทหนงกจะทาใหปญหาในสวนนลดลง

นอกจากนควรสนบสนนการวจยเพอหาเชอเพลงชวมวลอนๆทสามารถใชทดแทนเชอเพลงชวมวลทมอยในปจจบนเพอใหการใชเชอเพลงชวมวลแพรหลายมากขน



8-4

8.2.5 การเผยแพรขอมลชวมวล และเทคโนโลยชวมวลสภาคอตสาหกรรม จากการสารวจและเกบขอมลอตสาหกรรมพบวา ภาคอตสาหกรรมยงขาดความรความเขาใจ

เกยวกบคณลกษณะของชวมวลประเภทตางๆ รวมถงการใชชวมวลเปนเชอเพลง ฉะนนการจดคอรสอบรมความรเกยวกบชวมวล และการใชเชอเพลงชวมวล พรอมทงถายทอดเทคโนโลยชวมวลทไดจากการศกษาวจย ตอภาคอตสาหกรรมจงเปนสงสาคญ เพอใหการใชชวมวลเปนเชอเพลงดาเนนไปอยางมประสทธภาพทสด การถายทอดความรสอตสาหกรรมควรดาเนนการอยางตอเนองเพอใหอตสาหกรรมไดรบความรใหมๆอยเสมอ

การจดคอรสอบรมใหความรเกยวกบการใชชวมวลควรประกอบดวยการอบรมระยะสน ระยะกลางและระยะยาว โดยใหมการอบรมในพนทจงหวดทโรงงานตงอย หรอจดเปนทมงานผเชยวชาญดานการใชเชอเพลงชวมวลอยางมประสทธภาพมาใหความรและแนะแนวทางการปรบปรงประสทธภาพการทางานของเครองตนกาลงทใชชวมวลทโรงงาน

8.2.6 การถายทอดความรและแลกเปลยนประสบการณระหวางภาคอตสาหกรรม

เพอสนบสนนการใชเชอเพลงชวมวล ควรจดตงเครอขายทเกยวของกบการใชชวมวล เพอใหมการ

แลกเปลยนขาวสารและขอมลเกยวกบชวมวล โดยมกจกรรมตางๆเกยวกบการพฒนาการใชชวมวลรวมกน

8.2.7 มาตรการจงใจและสงเสรมการใชชวมวลจากภาครฐ

ในระยะเรมตนเพอจงใจใหอตสาหกรรมเปลยนจากการใชพลงงานสนเปลองมาใชพลงงานชวมวล ภาครฐควรออกมาตรการสนบสนนและสงเสรมใหมการใชชวมวล โดยมหนวยงานของรฐชวยใหคาปรกษาทางดานเทคนค และสนบสนนเงนลงทนบางสวน เชนชวยเหลอคาตดตงอปกรณเพม หรอเปลยนอปกรณเปนบางสวน เพอใหสามารถใชเชอเพลงชวมวลในการผลตได หรอออกมาตรการสนบสนนเงนกดอกเบยตา หรอมาตรการสนบสนนเงนกระยะยาว สาหรบผทตองการเปลยนเครองตนกาลงทมอายมากและมประสทธภาพในการทางานคอนขางตา หรอมาตรการสนบสนนดานภาษ สาหรบโรงงานทมการซอเครองตนกาลงทใชชวมวลทดแทนเครองตนกาลงเดมทอาจจะใชเชอเพลงชวมวลหรอเชอเพลงสนเปลองอนๆทมประสทธภาพตา

ควรมมาตรการจงใจใหภาคอตสาหกรรมเพมปรมาณการใชเชอเพลงชวมวลในการผลตความรอนและไฟฟา ทงในรปของการลดหยอนดานภาษ หรอใหสทธประโยชนพเศษอนๆ และในขณะเดยวกน กาหนดใหผทใชเชอเพลงสนเปลอง เชน นามน หรอ กาซ LPG ตองจายเงนเพมสวนหนงเพอมาสนบสนนโรงงานทใชพลงงานหมนเวยน

สาหรบในสวนของภาคการผลตไฟฟา ภาครฐจะตองมนโยบายทจงใจในการรบซอไฟฟาจากโรงผลตไฟฟาทใชชวมวลเปนสดสวนทมาก เนองจากโรงผลตไฟฟาประเภท Non-firm นน ไมจาเปนตองผลตไฟฟาตลอดทงป ซงเมอราคารบซอไฟฟาไมจงใจใหมการผลต โรงไฟฟาเหลานกจะไมทาการผลตเตมท เนองจากไมคมราคาคาเชอเพลง

8.3 ความคดเหน ขอเสนอแนะ เกยวกบแนวทางการสนบสนนการใชชวมวล

ในปจจบนชวมวลไมเปนเพยงของเหลอใชจากภาคการเกษตรและภาคอตสาหกรรมอกตอไป

เนองจากการพฒนาเทคโนโลย ทาใหชวมวลเปนทตองการในหลายภาคอตสาหกรรม และปรมาณความตองการชวมวลมแนวโนมเพมสงขนเรอยๆ ฉะนนเพอใหภาพรวมการใชชวมวลเกดประโยชนสงสด จงควรม



8-5

การวางแผนงานอยางเปนระบบและครบวงจร เรมจากการสารวจความตองการ การประมาณการความตองการชวมวลในอนาคตทถกตอง รวมทงการวางแผนพนทเพาะปลก ปรมาณการเพาะปลกทรองรบความตองการในอนาคต วางแผนการจดเกบและการกระจายเพอลดตนทนการขนสงรวมของประเทศ พฒนาเทคโนโลยในการนาชวมวลไปใช โดยตองคานงถงผลกระทบทางดานสงแวดลอมดวย อยางไรกดในการวางแผนงานทดตองอาศยขอมลสนบสนนในหลายๆ ดาน ปจจบนนขอมลทมอยยงกระจดกระจาย หรอขาดขอมลประเภททสามารถนาไปใชในการวางแผนงานได ดงนนทางภาครฐควรตองมการทบทวนและบรณาการวธการเกบขอมลอยางเปนระบบ เพอไมใหหนวยงานมการเกบขอมลซาซอน เนองจากมการเกบขอมลประเภทเดยวกนโดยหลายหนวยงาน ในประเทศทไดมการเกบขอมลอยางเปนระบบ เชน สหรฐอเมรกา แคนาดา ไดมการมอบหมายใหสานกงานสถตแหงชาตเปนผสารวจ รวบรวม ดแลและเผยแพรขอมล ฉะนนหากมระบบจดเกบขอมลทดยอมสงผลใหขอมลมคณภาพและสงผลใหการวางแผนงานมประสทธภาพและประสทธผลตอไปในอนาคต


เอกสารอางองและทมาของแหลงขอมล

เอกสารอางองและทมาของแหลงขอมล เอกสารอางอง Montgomery, D. C. and E. A. Peck[1982], Introduction to Linear Regression Analysis. John Wiely Sons,New York. นวลพรรณ หนงสอ. การวเคราะหการถดถอย. เอกสารประกอบการสอนวชาการวเคราะหการถดถอย ภาควชาสถตประยกต สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2548. มานพ วราภกด. เทคนคการพยากรณ. เอกสารประกอบการสอนวชาเทคนคการพยากรณ ภาควชา สถต จฬาลงกรณมหาวทยาลย,2541. วรชช พานชวงศ. การวเคราะหการถดถอย, ศนยผลตตาราเรยน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา- พระนครเหนอ, พมพครงท 1,2545 นวลพรรณ หนงสอ. เทคนคการสมตวอยาง, บรษทสามเจรญพาณชย(กรงเทพ) จากด. กรงเทพฯ, 2549 กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน, รายงานการศกษาและประเมนศกยภาพแหลงชวมวล, 2548


เอกสารอางองและทมาของแหลงขอมล

ทมาของแหลงขอมล

1. http://www.eia.doe.gov/emeu/mecs/mecs2002/methodology_02/meth_02.html 2. http://www.statcan.ca/cgi-

bin/imdb/p2SV.pl?Function=getSurvey&SDDS=5047&lang=en&db=IMDB&dbg=f&adm=8&dis=2#b3

3. http://www.abs.gov.au/ausstats/[email protected]/DOSSbytitle/5A1CFBA8D716C986CA256E9200

70C348?OpenDocument 4. http://biomass.ucdavis.edu/ 5. http://www.trf.or.th/PR/Content.asp?Art_ID=184 6. http://www.dede.go.th/dede/index.php?id=188 7. http://www.oae.go.th/ 8. www.dede.go.th 9. www.efe.or.th

รายงานฉบับสมบูรณ์webkc.dede.go.th/testmax/sites/default/files/final...

Documents

Transcript of รายงานฉบับสมบูรณ์webkc.dede.go.th/testmax/sites/default/files/final...